Afdelingsbrochure
GERIATRIE
ziekenhuis maas en kempen
Welkom op de afdeling geriatrie Inhoudsopgave Inleiding................................................................................................ 3 Welkom op onze dienst......................................................................... 3 Wat is het verschil tussen acute en chronische geriatrie............................. 4 Multidisciplinair team............................................................................. 4 Artsen............................................................................................... 4 Hoofdverpleegkundigen.................................................................... 5 Verpleegkundigen.............................................................................. 5 Zorgkundigen en logistieke medewerkers ........................................... 6 Ergotherapeut.................................................................................... 6 Kinesitherapeut.................................................................................. 8 Logopedist........................................................................................ 9 Diëtiste............................................................................................ 10 Patiëntenbegeleiding....................................................................... 11 Psycholoog...................................................................................... 12 Multidisciplinair overleg................................................................... 12 Andere medewerkers.......................................................................... 13 Vrijwilligers...................................................................................... 13 Hoe informatie krijgen.......................................................................... 13 Dagindeling......................................................................................... 14 Praktische info...................................................................................... 15 Veiligheid op de afdeling..................................................................... 16 Tevreden ….. of toch niet?................................................................... 18 U mag naar huis!................................................................................... 18 Belangrijk om te weten......................................................................... 19
I2I
Inleiding Wij heten u en uw familie van harte welkom op de afdeling Geriatrie. Om uw verblijf zo vlot en aangenaam mogelijk te laten verlopen, willen wij u aan de hand van deze brochure informatie geven over de organisatie van onze afdeling. Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, kan u steeds terecht bij de hoofdverpleegkundige of een verpleegkundige van de afdeling. Alvast bedankt voor het vertrouwen in ons team. Wij wensen u een goed herstel toe.
Welkom op onze dienst Op de afdeling Geriatrie worden oudere (75 plus) patiënten opgenomen in een zieke en verzwakte toestand. Een geriatrische patiënt heeft vaak meerdere ziektebeelden die gepaard gaan met lichamelijke, psychische en sociale problemen. De zorgen, die hiervoor vereist zijn, kunnen tijdelijk niet meer thuis gewaarborgd worden, waardoor een ziekenhuisopname noodzakelijk is. Door middel van een aangepaste, gespecialiseerde behandeling en eventuele revalidatie wordt er gestreefd naar het optimaliseren van het zelfstandig functioneren en een zo goed mogelijk herstel. Het multidisciplinair team zoekt samen met u naar oplossingen voor medische, familiale en sociale problemen. We streven naar een optimale levenskwaliteit. I3I
Wat is het verschil tussen acute en chronische geriatrie? Acute geriatrie
Chronische geriatrie
Op acute geriatrie worden geriatrische patiënten gehospi taliseerd met een acuut ziektebeeld. In deze fase zijn onderzoeken nodig voor diagnosestelling en het instellen van therapie.
Indien de medische toestand gestabiliseerd is en de patiënt enkel nog moet herstellen en revalideren, kan de patiënt verder opgevolgd worden op de chronische afdeling.
Multidisciplinair team Op onze afdeling wordt u met de beste zorgen omringd door ons multidisciplinair team, dat bestaat uit geriaters, verpleegkundigen, ergotherapeuten, sociale verpleegkundigen, kinesisten, neuropsychologen, logopedisten en diëtisten. Voor iedere patiënt wordt een individueel multidisciplinair behandelings- en zorgplan opgemaakt.
Artsen Acute geriatrie Dr. T. Geerts (geriater) Dr. C. Renard (geriater) Dr. E. Cox (internist)
Chronische geriatrie Dr. F. Janssens (internist) Dr. Elsen (revalidatiearts) Dr. D. Bobbaers (revalidatiearts) Dr. T. Geerts (geriater) Dr. C. Renard (geriater)
I4I
De patiënten worden elke dag bezocht door hun behan delende arts of diens vervanger. Indien u een afspraak met de arts wenst, kan u dit regelen via de hoofdverpleeg kundige of de verantwoordelijke verpleegkundige.
Hoofdverpleegkundigen Acute geriatrie Ine Vaes 089 50 92 51
Chronische Geriatrie Kelly vliegen 089 50 98 28
Indien u vragen heeft, kan u bij hen terecht op de afdeling of via telefonisch contact. De hoofdverpleegkundige of hun vervanger zijn van maandag tot en met vrijdag aanwezig op de dienst tussen 8u00 en 16u00.
Verpleegkundigen Iedere verpleegkundige van de afdeling is verantwoordelijk voor de totaalzorg van een aantal patiënten. Zij voeren de verpleegkundige handelingen uit, dienen medicatie toe en helpen bij de dagelijkse verzorging. Ze proberen steeds de zelfzorg en zelfstandigheid te stimuleren. Indien u of uw familie vragen heeft over de verzorging of de toestand kan u steeds terecht bij de verantwoordelijke verpleegkundige. Voor medische informatie, zoals diagnose en resultaten van onderzoeken, dient u een afspraak te maken met de behandelende arts.
I5I
Zorgkundigen en logistieke medewerkers Zorgkundigen en logistieke medewerkers helpen en ondersteunen de verpleegkundigen bij de verzorging van de patiënten. Zorgkundigen
Logistieke medewerkers
- assisteren bij de verzorging - hulp bij het eten geven
- bevragen van de maaltijdkeuze - aanpassen van maaltijden (bv. diabetes, zoutarm, …) in samenwerking met de diëtiste en logopedist
Ergotherapeuten Wat is ergotherapie Een ergotherapeut helpt patiënten om hun dagelijkse activiteit zo zelfstandig mogelijk uit te voeren, waardoor zij eventueel langer thuis kunnen wonen. Om een zo hoog mogelijk niveau van zelfstandigheid te bereiken, werkt het verpleegkundige team nauw samen met de ergotherapeuten.
I6I
Taak van de ergotherapeut • Training van dagelijkse handelingen = ADL Bv. Wassen, kleden, eten & drinken, transfers & mobiliteit, toiletgang, … • Training en advies gegeven over hulpmiddelen Bv. Aangepast bestek & bekers, verlengde badborstel, grijptangen, … • Observatie van de thuissituatie en advies geven over eventuele woningaanpassingen Bv. Nagaan of iemand voldoende zelfredzaam is, adviseren van handgrepen/toiletverhoger, … • Advies geven over gewrichtsbeschermende technieken Bv. Informatie om energiesparend of rugsparend te werken, informatie na heupprothese,… • Cognitieve training: gestructureerde therapievorm gericht op het heden en de toekomst, Bv. Geheugen, organisatie en planning, praktisch/ logisch denken en redeneren, … • Groepsactiviteiten Bv. Bingo, gymnastiek, oriëntatietraining, herinneringen aan de tijd van toen,
… • Valpreventie
I7I
Kinesitherapeut De kinesisten spelen enerzijds een zeer belangrijke rol in de evaluatie van motorische functie en anderzijds in het behoud en herstel van die functie in geval van ziekte. Zij stimuleren de patiënt om uit de vicieuze cirkel van bedlegerigheid en immobiliteit te geraken en zo te komen tot meer zelfredzaamheid. Onze kinesisten zijn zeer goed getraind in de evaluatie van valrisico en het formuleren van preventiemaatregelen hieromtrent. De kinesitherapeut richt zich op het onderzoeken en trainen van de bewegingsmogelijkheden van het lichaam. Er wordt gekeken naar kracht, lenigheid en conditie. Ook het bewegingsgevoel, de belastbaarheid, de coördinatie en ontspanning kunnen aandachtspunten zijn. De kinesitherapeut tracht de resterende mogelijkheden maximaal te benutten om te komen tot een zo groot mogelijke lichamelijk zelfstandigheid, eventueel met een hulpmiddel (vb. looprekje). Op de geriatrische afdeling behandelen wij deze diverse aandoeningen door een specifiek, persoonlijk beleid waar de volgende principes aan bod komen zoals: - Valpreventie: testing volgens Tinetti en valevaluatie met verschillende aandachtspunten zoals Timed Up and Go-test en evenwicht, Timed Up and Go cognitieve test, de four test balance scale, maximale knijpkracht en de Timed Chair Stand test om de spierkracht te meten. - Mobiliteitsoefeningen waar we gebruik maken van baren, sportraam, elastieken en therapeutische ballen. I8I
- Krachttraining met behulp van Motomed en Medische Trainingstherapie - Uithouding door middel van loopband en trappenstel - Onderhoudskinesitherapie.
Logopedist De logopedist is alle weekdagen in de voormiddag aanwezig. Zij onderzoekt en behandelt alle spraak-, taal-, stem- en slikstoornissen en biedt ondersteuning bij algemene communicatieproblemen. Ze geeft advies aan familie en patiënt en doet een eventuele doorverwijzing naar logopedie in de thuisomgeving, indien dit nodig blijkt. De taken van de logopedist zijn de volgende: - Bij slikstoornissen: o Opsporen van slik- en kauwproblemen o Aanleren van slikoefeningen ter beveiliging van de luchtweg o Adviezen geven over de voedingsconsistentie, de houding en de manier van voeden Hierdoor is het mogelijk dat er geen voeding van thuis gegeven mag worden om het risico op longontsteking, ondervoeding en uitdroging te vermijden. - Bij spraakstoornissen: o Na testing worden er binnen de spraaktherapie mondmotorische en articulatieoefeningen aan geboden die de beweeglijkheid van de articulatoren verhogen en de verstaanbaarheid vergroten I9I
- Bij taalstoornissen: o Na testing worden er binnen de taaltherapie enerzijds taalbegripsoefeningen en anderzijds taalproductieoefeningen aangeboden. Hierbij vormen concrete voorwerpen en situaties, fotomateriaal, een communicatieboek, geschreven taal, … belangrijke hulpmaterialen. - Bij stemtherapie: o Binnen de stemtherapie wordt gewerkt aan het aanleren van correcte ademtechnieken en stemtech nieken. Ontspanningsoefeningen vormen eveneens een belangrijke facet binnen de behandeling. - Bij algemene communicatieproblemen: o De logopedist bekijkt welk ondersteunend communicatiemiddel ingezet kan worden zodat de patiënt zich alsnog verstaanbaar kan maken. Dit kan aan de hand van schrift, prenten, letterbord, enzovoort.
Diëtiste De diëtiste heeft tot taak de voedingstoestand van de patiënt te bewaken, ondervoeding te detecteren en te behandelen, en dit rekening houdend met de wensen en mogelijkheden van de patiënt. Ze geeft in overleg met de arts en de logopedist advies aan de patiënt, zijn familie en andere zorgverleners over een bepaald dieet of bijvoeding.
I 10 I
Patiëntenbegeleiding Een ziekenhuisopname is voor de patiënt en zijn omgeving vaak een ingrijpende gebeurtenis die heel wat problemen met zich meebrengt. Bij de dienst patiëntenbegeleiding of de sociale dienst in het ziekenhuis kunnen patiënten en hun omgeving terecht voor deze emotionele, relationele, praktische en administratieve problematiek en voor problemen i.v.m. het ontslag. Zo zal er vanaf de eerste opnamedag aandacht besteed worden aan de voorbereiding van het ontslag, hetzij naar huis, hetzij naar een thuis vervangend milieu (rusthuis, dagopvang, enzovoort).. Hierbij heeft de medewerker van dienst patiëntenbegeleiding oog voor de opvang, ondersteuning en begeleiding van de patiënt en zijn familie. De ontslagmogelijkheden worden met de patiënt en zijn omgeving besproken zoals aanvragen voor gezins- en bejaardenhulp, hersteloord, revalidatie, thuisverpleging, bedeling van maaltijden, rusthuis. Een goede afstemming tussen het ziekenhuis en thuis of een thuis vervangend milieu is belangrijk om de continuïteit van zorg te garanderen. Kortom trachten we te zorgen voor een goede wisselwerking en informatieoverdracht tussen de dienst (zowel intern als extern) en de patiënt/familie.
I 11 I
Psycholoog In geval van persoonlijke of familiale problemen, zoals relatiemoeilijkheden, depressie, angstgevoelens, eetstoor nissen,… kan de behandelende arts de hulp van een psycholoog inroepen voor een psychologisch onderzoek, deskundig advies of begeleiding. Bij vermoeden van cognitieve problemen (geheugen, aandacht, dementie, …) kan de behandelende arts een neuropsychologisch onder zoek aanvragen. Indien u ook na ontslag psychologische hulp nodig heeft, zal de psycholoog u helpen bij een geschikte doorverwijzing.
Multidisciplinair overleg Op dinsdagvoormiddag vindt het multidisciplinair overleg plaats op de acute geriatrie en in de namiddag op de chronische geriatrie. Tijdens dit overleg bespreekt de geriater met het team (verpleegkundige, ergotherapeuten, kinesisten, …) de evolutie van de toestand, het behandelingsplan en een eventuele ontslagregeling.
I 12 I
Andere medewerkers Vrijwilligers Op de dienst geriatrie werken enkele vrijwilligers, die mee instaan om het verblijf van de patiënten zo aangenaam mogelijk te maken. Ze staan in voor het helpen met het eten of voor een gesprek met de patiënten. Bij het ontslag komen er ook vrijwilligers langs op de kamer voor de tevredenheidsenquête. Zij overlopen samen met u deze enquête die nadien strikt anoniem wordt verwerkt.
Hoe informatie krijgen Het gehele zorgteam staat klaar om te luisteren en de nodige informatie te geven. Zoals reeds eerder vermeld in deze brochure, kan u best een afspraak maken bij de arts voor de medische informatie. Deze afspraak kan u via de hoofdverpleegkundige regelen. Verpleegkundigen en artsen zijn gebonden aan hun beroepsgeheim en geven enkel medische informatie aan dichte familieleden of wettelijke vertegenwoordigers van de patiënten. Belangrijk is dat één persoon aangeduid wordt die als aanspreekpersoon fungeert voor de hele familie. Indien een wettelijke vertegenwoordiger is aangesteld gelieve dan een kopie van het document mee te brengen. Via mail of telefoon wordt in principe geen medische informatie gegeven.
I 13 I
Dagindeling • 7.30 – 8.00 uur o Goedemorgen! o Dagelijkse hygiënische zorgen o Dagkledij wordt aangedaan o Ontbijt • Voormiddag o Therapie en onderzoeken • 11.30 – 12.00 uur o Middagmaal o Middagdutje • Namiddag o Therapie en onderzoeken o Bezoek • 16.30 – 17.00 o Avondmaal • Avond o Bezoek • 20.00 uur o Bedritueel o Nachtkledij wordt aangedaan o Slaapwel!
I 14 I
Praktische info Wat brengt u bij de opname mee? • Administratief o Identiteitskaart o Naam, adres en telefoonnummer van uw contactpersoon o Naam, adres en telefoonnummer van uw huisarts o Hospitalisatieverzekering: kaart of formulier o Documenten thuiszorg (bv. Thuiszorgschrift, glycemiewaarden, …) • Medisch o Verwijsbrief van de huisarts o Bloedgroepkaart, allergiekaart, vaccinatiekaart o Lijstje van de medicatie die u thuis inneemt. Best brengt u ook de medicatie mee in de originele verpakking. • Persoonlijk o Toiletgerief (handdoeken, washandjes, zeep, kam, tandenborstel, tandpasta,…) o Eventueel bril en hoorapparaat o Ondergoed o Nachtkledij en kamerjas o Stevig, slipvrij en gesloten schoeisel o Eventueel eigen hulpmiddelen: stok, rolstoel of loopkader
Het vuile linnen leggen wij in een plastic zak onderaan in de kleerkast. Geef het regelmatig mee met uw familie om te wassen zodat u over voldoende propere kleding beschikt.
I 15 I
Persoonlijke hygiëne Een bezoek van de kapster, de manicure of pedicure is mogelijk en kan u aanvragen bij de verpleegkundigen van de afdeling. Zij kunnen u ook informeren over de tarieven en de betalingswijze.
Veiligheid op de afdeling De toegang van de dienst De deur van de afdeling is altijd gesloten, behalve tussen 14.00 en 20.00 uur. Op de chronische afdeling te Bree kan u binnen deze uren de afdeling binnengaan door op de groene knop rechts te drukken. Om de afdeling aldaar te verlaten, dient u de code rechts van de deur in te drukken. Op de acute Geriatrie te Maaseik is de afdeling ook steeds gesloten, behalve tussen 14u00 en 20u00. Hier kan u binnen deze uren steeds binnen en buiten. Echter buiten de bezoekuren dient u zich aan te melden rechts van de deur, door op de bel te duwen. Voor het verlaten van de dienst buiten de bezoekuren, dient u de code links van de deur in te drukken. Fixatie Fixatie wil zeggen dat de patiënt beperkt wordt in zijn zelfstandige transfers. De patiënt zal ofwel in de zetel niet meer zelfstandig kunnen opstaan omwille van een voorzettafel of een fixatieband rond de buik, ofwel zal de
I 16 I
patiënt in het bed vast gefixeerd worden met een gordel rond de buik al dan niet in combinatie met een pols- en enkelband en met de onrusthekken. Deze procedure wordt gestart onder de volgende omstandigheden: • Vallen Indien er een valrisico bestaat en de patiënt wil zich alleen verplaatsen. Op dat moment kan in overleg met het team en de behandelende arts besproken worden of de patiënt gefixeerd dient te worden. • Acute verwardheid Acute verwardheid is meestal het gevolg van een lichamelijk probleem (bv. blaasontsteking, …) of door verandering van omgeving (bv. ziekenhuisopname). Om de veiligheid van de patiënt te verzekeren wordt hij gefixeerd. Deze maatregel is tijdelijk en wordt elke dag door ons team geëvalueerd. De bedoeling is de fixatie zo snel mogelijk op te heffen.
Medicatie Alle medicatie wordt door de verpleegkundigen bewaard en toegediend. Thuismedicatie wordt terug mee naar huis gegeven.
Bij opname wordt de thuismedicatie overlopen. Voor de veiligheid van onze patiënten vragen wij om zelf geen medicatie op de kamer bij te houden.
I 17 I
Tevreden … of toch niet? Bent u niet tevreden of bent u ongerust dat sommige zaken niet goed verlopen, dan willen wij dat graag met u bespreken. Wij staan steeds open voor uw suggesties. Indien u klachten heeft, kan u ook steeds terecht bij de ombudsdienst, die bereikbaar is via het onthaal.
U mag naar huis! Wanneer u voldoende hersteld bent, mag u na toelating van de behandelende arts, het ziekenhuis verlaten. De ontslagdatum en het -uur worden steeds in overleg met de arts, de verpleegkundige en de sociale dienst bepaald. Indien u geen eigen vervoer heeft, kan een ziekenwagen aangevraagd worden. Bespreek dit wel tijdig met de verpleegkundigen zodat het vervoer kan geregeld worden. Volgende documenten krijgt u bij ontslag mee naar huis: - Een brief voor de huisarts - Medicatievoorschriften van nieuw opgestarte medicatie - Een verpleegkundige ontslagbrief met instructies over de verzorging en de behandeling thuis en het medicatieschema - Eventueel afspraken voor consultaties of onderzoeken - Eventueel voorschriften voor thuisverpleging, kinesitherapie - Eventueel voorschrift voor de aanvraag van hulpmiddelen (rollator, rolstoel, …) I 18 I
- Uitschrijvingsformulier, hetgeen u dient af te geven aan de receptie
Belangrijk om te weten Het kan dat voeding en drank op doktersvoorschrift aangepast zijn. Geef de patiënt met een aangepast dieet of slikproblemen niets te eten of te drinken zonder toestemming van de logopedist of het verplegend personeel. Omwille van de wet op de privacy worden medische vragen niet per telefoon beantwoord. U kunt daarvoor een afspraak met de behandelende arts vastleggen. Als u thuis medicatie inneemt, neem ze dan in de oorspronkelijke verpakking mee naar het ziekenhuis, ook al is ze niet voorgeschreven door uw huisarts (bv. Vitamines, laxeermiddelen, homeopathische producten, …). Bij ontslag mag u ALLEEN de medicatie van de nieuwe medicatielijst innemen. In principe moet u GEEN andere medicatie innemen, ook de vroegere thuismedicatie niet. Twijfelt u, vraag dan om raad aan een verpleegkundige of arts.
I 19 I
BEZOEKUREN Om een OPTIMALE ZORG te kunnen GARANDEREN, is het van belang de bezoekuren te respecteren.
Bezoekuren: 14.00 u. - 20.00 u. Gelieve de stoelen terug in de berging te zetten bij vertrek.
Auteur: dienst geriatrie Versiedatum: maart 2016
ziekenhuis maas en kempen vzw • mgr. koningsstraat 10 • 3680 maaseik campus maaseik • mgr. koningsstraat 10 • 3680 maaseik • tel. 089 50 92 00 • fax 089 50 92 06 •
[email protected] campus bree • rode kruislaan 40 • 3960 bree • tel. 089 50 98 00 • fax 089 50 98 04 • www.zmk.be
ZMKBR0153
