2014

10

6 De romantisch school wordt soms onder-

32 De schilderijen van Isabella Werkhoven

74

42 62 Herman Tongeren is zijn hele leven een vechter

schat in kunstzinnige kringen. maar het

doen denken aan film stills: nog lang nadat

met verf geweest. Hij houdt van schilderen, maar

grote vakmanschap geeft een groot

je het werk hebt gezien, blijven de voorstel-

vooral van de ‘vormbotsingen’ die zich op het

kijkplezier en is altijd populair geweest.

lingen door je hoofd spoken.

doek uitvechten. 74 Kirill Datsouk praat kalm en oogt bescheiden. Op

88

92

62

16 6

PAGINA

36

zijn lap-top staan afbeeldingen van zijn werk, met een aantal keren zwervers en armen afgebeeld. Rusland heeft een sociaal probleem dat zich sinds de val van de Muur heeft verergerd. 84 Voor Philip Wiesman is etsen de techniek die hem

6 10 16 22 28 32 36 41 42

de meeste vrijheid biedt. Diverse musea kochten 10 De fotografie van Suzanne Jongmans is in

36 Hidde van Schie werkt met verschillende

sinds 1973 zijn fotografisch aandoende werken,

haar werken een gegeven zoals steen of

media. Hij ziet echter de schilderkunst als

maar het economisch tij zit tegenwoordig niet

metaal het materiaal is van de

de basis van zijn creatieve verkenningen.

mee.

52

beeldhouwer en verf van de schilder. 42 Bij Mieke Robben stond een sfeervolle, wat 16 Rinke Nijburg is een kunstenaar die bouwt

48

88 Een schildertechniek, die langzaam terrein aan

wazige zwart-wit foto aan de basis van een

het (her)winnen is, is Encaustic, of wel het was-

aan een intrigerend oeuvre waarin hij op

nieuwe reeks portretten in de sfeer van de

schilderen. De verscheidenheid aan mogelijkhe-

zoek gaat naar de diepste drijfveren en ge-

jaren dertig uit de vorige eeuw.

den is voor een groot publiek interessant.

56 62

voelens van de mens 52 In de herfst zijn er veel vruchten, veel bes28 Eric Beets werkt langzaam, met olieverf.

92 Als je al wat langer schildert, krijg je een eigen stijl

sen en ook veel appels en peren. Een na-

en eigen voorkeuren; soms kies je voor een be-

Hij schildert vaak de verf in elkaar, zoekend

tuurlijke een goede oefening om te

paalde richting. In het geval van Catharine Cathier

naar verdichting én openheid. Want het

schilderen volgens Aly Schutte.

was dat het realisme.

werk moet wel licht en stralend zijn.

Inhoud 4

palet 368 I november/december 2013/2014

107Het maken van kunst is een inspirerende bezig-

66 70 74 84 88

heid. Je kunt het combineren met reizen. Tekenen, schilderen, beeldhouwen bronsgieten, boetseren, fotografie in Nederland, Spanje, Hongarije, Frankrijk, Portugal, Duitsland, Griekenland en Italië.

92 98 102 103 106 107

Het dansende ritme van de verftoets Oude meesters in nieuwe foto's Rinke Nijburg, intrigerend Anne Forest, Hedendaagse iconen Eric Beets, Die andere wereld Loskomen van de werkelijkheid Hidde van Schie, Huilende vogels uitgave Gon Dong 368 Van zwart-wit december/ foto naar portret januari Denk positief, 2013/2014 schilder negatief De kraanvogels al gehoord? Vergankelijkheid als thema Herman van Tongeren, Een vechter met verf Aan de slag met vlees De grondering of grondverf Psychologie en grijs licht Etskunst onder druk Peter de Jongste, Suzanne Jongmans Sfeervolle Beelden Meisje met kap Tachisme Réstructuré 2007, 60 x 75 Agenda Kunstschildersmaterialen Markers met twee zijden In het volgend nummer Vakantie bijlage 2014 palet 368 I november/december 2013/2014

5

Tekst Thijs van Kimmenade Beeld Galerie Wilms

Mind over Matter Gratitude 2013, 90 x 112

Oude Meesters in nieuwe foto’s SUZANNE JONGMANS GEBRUIKT DE FOTOGRAFIE NIET ALS OVERDRACHT VAN DOCUMENTATIE EN NIEUWS MAAR ALS ZELFSTANDIG MEDIUM. DE FOTOGRAFIE IS IN HAAR WERKEN EEN GEGEVEN ZOALS STEEN OF METAAL HET MATERIAAL IS VAN DE BEELDHOUWER EN VERF VAN DE SCHILDER.

Suzanne Jongmans

De beelden komen weliswaar intuïtief tot stand

lende onderdelen zijn belangrijk en vormen de

maar er zit toch een rationele onderbouw in.

bouwstenen van het totaal. Ook de lijst is een

De compositie en samenhang van de verschil-

onmiskenbaar en wezenlijk onderdeel daarvan. Textiel en fotografie Ze studeerde fotografie en textiel aan de academie voor beeldende vorming in Tilburg, die combinatie is zeker niet vreemd. Zo is ze in haar fotografie steeds gefascineerd in de combinatie van textiel en personen. Het textiel vormt als het ware een formele tegenhanger met het gezicht. Aanvankelijk in zelfportretten waar ze combinatieve beelden met textiel maakte, nu in de laatste werken ook in foto’s met andere personen, waarvan de personen een inhoudelijke rol spelen. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet.

10



11

Tekst Jozef M. Heij Beeld Rinke Nijburg

Merkwaardig en intrigerend RINKE NIJBURG (LUNTEREN 1964) IS EEN KUNSTENAAR DIE BOUWT AAN EEN MERKWAARDIG MAAR INTRIGEREND OEUVRE WAARIN HIJ OP ZOEK GAAT NAAR DE DIEPSTE DRIJFVEREN EN GEVOELENS VAN DE MENS DIE ZICH MAAR AMPER HEEFT WETEN LOS TE WEKEN UIT ZIJN PRIMITIEVE STAAT ALS JAGER-VERZAMELAAR. Rinke Nijburg voor de Rijksdag in Berlijn oktober 2013 (Foto: Wout Herfkens)

Als een Nederlandse Dostojewski probeert hij in elk menselijk gezicht te lezen welke grondstof op de bodem van de ziel ligt. Is dat gif, bagger of vruchtbaar slib? Alchemist Nijburg meent dat geen enkele wetenschap ooit de vraag weet te beantwoorden hoe de mens zijn sterfelijke ziel kan omsmeden tot een onsterfelijke. Om die reden gaat hij eerder te rade bij filosofie, mystiek en alchemie. Op dezelfde wijze als de alchemist gewone metalen probeert om te vormen tot goud zoekt Nijburg naar een manier om erachter te komen hoe de ene mens afglijdt tot het verlangen het leven te vernietigen en een ander het Wallpaper with Humming-Birds 2007, houtskool en pastel op papier / charcoal and pastels on paper 150 x 110,3, Collectie CODA, Apeldoorn 16


Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet.


17

Tekst Benno Tempel Beeld Galerie Wilms

Loskomen van de werkelijkheid

wen van een mooie, frisse winterdag, of het

kantiekiekjes zijn niet belast met haar herinne-

lome, warme zonlicht van een broeierige zo-

ringen en dus uiterst geschikt om met een

mermiddag. En ondanks dat deze ”filmische”

eerste blik te bekijken. Zo onttrekt ze de dia’s

kwaliteiten bepalend zijn, worden de voorstel-

aan de vergetelheid en verschaft ze zich als

lingen niet anekdotisch. Toch lijkt het er wel op

het ware een plaats in de geschiedenis. Hierin

dat Werkhoven ons iets mee wil geven. Zowel

doet haar werk enigszins denken aan de teke-

de tennisbanen als het zwembad liggen in het

ningen van Marcel van Eeden. Ze gaat deel

groen. De cultuur en de natuur staan hier als

uitmaken van iets waartoe ze nog niet be-

vreemdelingen naast elkaar. Het recreatieve is

hoorde en ze zet daarmee de tijd van voor

omsloten door de vegetatie en door de afwe-

haar bestaan in beweging.

zigheid van activiteit lijkt het of de cultuur het

Het “hergebruiken” van bestaande foto’s tot

aflegt tegen de natuur en steeds meer wordt

een haast droomachtige realiteit houdt meer

ingesloten.

hedendaagse kunstenaars bezig, zoals Peter Doig. Wellicht dat we hier de invloed van de

Found footage

filmwereld mogen constateren, waar ”found

Tegenwoordig kijkt Werkhoven niet zozeer

footage” een geaccepteerd genre op zichzelf

Das Unheimliche #1(Haus),

naar de directe omgeving. Dia’s die haar vader

is geworden.

Olieverf op linnen 45 x 60,

maakte op vakantietripjes, ver voordat zij geboren werd, dienen als voorbeeld. Deze va-


MEER NOG DAN HET VERHAAL, BLIJVEN JE VAN FILMS VOORAL BEELDEN BIJ. EN DAT IS OPMERKELIJK, WANT ZO KOMT DE BEWEGING VAN HET WITTE DOEK TOCH TOT STILSTAND. DE SCHILDERIJEN VAN ISABELLA WERKHOVEN DOEN DENKEN AAN FILM STILLS: NOG LANG NADAT JE HET WERK HEBT GEZIEN, BLIJVEN DE VOORSTELLINGEN DOOR JE HOOFD SPOKEN. Dit komt niet alleen doordat het ”pakkende

zien van het negentiende-eeuwse symbo-

beelden” zijn, maar vooral door de spanning

lisme, waar de lading vaak te expliciet is, denk

die er in besloten ligt. Er broeit iets. Die sfeer is

ik dan met name aan het werk van kunste-

niet te nadrukkelijk aanwezig, maar bijna onbe-

naars als Willem Witsen en Pyke Koch. Werk-

noembaar, onderhuids. Die kwaliteiten komen

hoven slaagt er in het gewone ongewoon te

we wel meer tegen in de schilderkunst. Afge-

maken. Haar tennisbanen lijken niet zozeer neergelegd om een partijtje op te spelen. Het is alsof we het alledaagse, het vertrouwde, voor het eerst zien. Unheimische sfeer De voorstellingen van tennisbanen en zwembaden vond Werkhoven in haar directe omgeving. Maar ze is niet geïnteresseerd in een fotorealistische weergave. Het standpunt dat ze inneemt, bepaalt voor een belangrijk deel de spanning. Door een hoge blik in een leeg zwembad, of een kikvorsperspectief op een tennisbaan, manipuleert ze als een regisseur

Isabelle Werkhoven

de toeschouwer. Menselijke activiteit is tot een minimum beperkt, of zelfs geheel achterwege gelaten, waardoor een unheimische sfeer ontstaat. Daarnaast draagt het seizoen duidelijk bij aan de setting: we zien de typerende schadu-

32



33

Tekst Gustav de Ridder Beeld Mieke Robben 1

Van zwart-wit foto naar portret MIEKE ROBBEN HEEFT EEN PRACHTIG PORTRET GEMAAKT. ZIJ LAAT ONS IN FASEN ZIEN HOE DIT SCHILDERIJ TOT STAND IS GEKOMEN. WE VRAGEN HAAR NAAR HAAR INSPIRATIEBRON, MIEKE: ”EEN SFEERVOLLE, WAT WAZIGE ZWART-WIT FOTO STOND AAN DE BASIS VAN EEN NIEUWE REEKS PORTRETTEN IN DE SFEER VAN DE JAREN DERTIG UIT DE VORIGE EEUW. Mieke Robben

Een schilderij naar aanleiding van zo’n foto geeft je veel vrijheid in vergelijking tot een

2

‘Ik kies voor een niet te fijn linnen, zodat de ‘structuur van het doek z’ichtbaar blijft’

portret in opdracht. Het hoeft niet te lijken, je kiest de kleuren zelf en je mag er aan veranderen wat je wil. Belangrijk is om vooraf jezelf af te vragen wat je aanspreekt, wat je wilt gaan schilderen. In dit geval was het de pose en het licht-donkercontrast”. Warm Het kleurenpalet van Mieke is doorgaans warm, zij maakt gebruik van complementaire kleuren. Mieke kiest voor een groot linnen doek van 1.20 x 1.20. Mieke: ”Ik kies voor een niet te fijn linnen, zodat de structuur van het doek zichtbaar blijft. Dit geeft een mooi effect. (Bij kleine doekjes van bijv. 20x20 kies ik juist voor een fijne katoen, zodat de structuur niet tegenwerkt). Met houtskool en acryl (kleur: gebrande sienna) zet ik de vorm op het doek en breng ik de juiste toonwaarden (licht en donker) aan. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet. 42



43

Tekst & Beeld Aly Schutte Lastig om te pakken; ze hebben enorm veel harde groene stekels, maar gezellig en lekker om te poffen. In de punt een kerfje maken en ze roosteren in bijvoorbeeld de wok. Onze kinderen roosterden ze vroeger in de hete as van de openhaard. De dahliaknollen moeten de grond uit en op een droge plaats worden bewaard tot ze begin mei weer de grond in

De Kraanvogels al gehoord? ALS HET EEN STILLE, KOUDE HERFSTAVOND IS, KUN JE ZE BIJ ONS HOREN. ZE KOMEN VANUIT HET NOORDEN EN VLIEGEN NAAR HUN OVERWINTERING GEBIEDEN IN NOORD AFRIKA OF ZUID SPANJE. EN AL IS DE HERFST LAAT BEGONNEN,ALS JE DE KRAANVOGELS HOORT, WEET JE ZEKER DAT DE WINTER NIET LANG MEER OP ZICH LAAT WACHTEN. IK HEB EENS GEHOORD DAT EEN MEISJE IN CHINA PAS MAG TROUWEN, ALS ZE EERST 1000 KRAANVOGELS GEVOUWEN HEEFT; EEN HELE KLUS EN OOK EEN HELE KUNST!

kunnen.En de bloembollen kunnen juist weer de grond in. Tulpen, krokussen, narcissen en voor je het weet komen ze in het voorjaar weer tevoorschijn; klaar om geschilderd te worden. In de tuin bloeit de herfst tijloos. Een soort krokus zonder blad met een saffraan kleurige stamper. Je bent ze bijna vergeten en opeens staan ze te bloeien in de tuin. Vaak al halverwege november. Je kunt ze zelfs als bol in b.v. de vensterbank leggen en voor je het weet bloeien ze. Amaryllis bollen zijn er weer volop te koop in de bloemenwinkels. Als je zo’n bol goed bekijkt is hij op zich al mooi om te schilderen: veel verschillende tinten bruin. Een goede oefening. Ik zou hem wel eest even goed schetsen, voor je er aan begint, en dan voorzichtig in kleur opzetten.

Er waren deze herfst heel veel vruchten, veel bessen en ook veel meer appels en peren dan

En bloeien ze, in wit of rood, dan zijn ze

andere jaren. Langs de weg zie je zelfs kisten met appels staan om mee te nemen. Lekker voor

natuurlijk ook prachtig om te schilderen.

appeltaart! En natuurlijke een goede oefening om te schilderen.

Moeilijk, om de diepte er goed in te

Ook zijn er veel walnoten, hazelnoten en beukennoten. En tamme kastanjes.

krijgen. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet.

52



53

Tekst Aad Hofman Beeld Art Revisited com.

Aad Hofman

Vergankelijkheid als thema AAD HOFMAN IS GEBOREN IN VLAARDINGEN EN WOONT EN WERKT DAAR NOG STEEDS. HIJ KREEG ZIJN OPLEIDING AAN DE VRIJE ACADEMIE PYCHOPOLIS IN DEN HAAG EIND JAREN ZESTIG.

Herfst compositie 2005, Olieverf op paneel 12.5 x 12.5

Aad Hofman: ‘In 1974 maakte ik mijn debuut bij galerie Mokum met èèn schilderij. Ik had toen ook niet meer schilderijen. Ik ben nu al veertig jaar verbonden aan deze galerie’. Aad Hofman exposeert ook in zijn eigen galerie: ‘In Vlaardingen heb ik een eigen galerie De Duig genaamd, waar permanent mijn werk te zien is. Ook worden er al 30 jaar tekenen schilderlessen gegeven, wat ik zelf ook 15 jaar gedaan heb. Zo’n vijftien jaar geleden besloot ik alleen nog maar te schilderen en heb mijn lessen overgedragen aan mijn neef Robert Daalmeijer die in dezelfde stijl schildert, dus ook realistisch. Hij is nu de drijvende kracht achter de galerie. Boven de galerie hebben wij ons atelier, die ook gebruikt wordt voor het tonen van schilderijen. De mensen vinden het leuk om een atelier te bezoeken om te zien hoe het allemaal tot stand komt’. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet. 56



57

Tekst Eric Beets Beeld Herman van Tongeren

Een vechter met verf HERMAN TONGEREN IS ZIJN HELE LEVEN EEN VECHTER MET VERF GEWEEST. HIJ HOUDT VAN SCHILDEREN, MAAR VOORAL VAN DE ‘VORMBOTSINGEN’ DIE ZICH OP HET DOEK UITVECHTEN. HET GAAT SOMS HARD TEGEN HARD. HERMAN IS ONDERTUSSEN DE ZEVENTIG AL RUIM GEPASSEERD, MAAR ZEER VITAAL, AANWEZIG EN OVERTUIGD VAN ZIJN BETEKENIS EN SCHILDERS KUNDE.

Zijn inspiratiebron zijn vaak letterlijke botsingen, althans de foto’s daarvan. Wij zoeken hem op in zijn atelier dat een beetje chaotisch is; deze chaos is voor hem overigens ook een inspiratiebron. Harde vervormingen

‘De plekken die je sterke herinnering gaven wil je vasthouden’

62


den. Een lovenswaardig initiatief dat we kun-

allemaal uit een mens komt. Maar, zegt Van

nen bewonderen.

Tongeren, dat is nu net het grote avontuur dat

Van Tongeren kan met veel fascinatie kijken

ik aan wil gaan, ik wil me steeds opnieuw ver-

naar foto’s van auto ongelukken waarbij het

Reflecties en contrasten

nieuwen. Dat is spannend, natuurlijk had ik die

metaal totaal vervormd is tot een verscheu-

Daarnaast zijn er nog veel meer kanten aan de

blauwe schilderijen ( 1956-1967) uit het begin

rend krachtig abstract vormenspel. Hij gebruikt

persoon van Tongeren. Hij heeft ook realisti-

van mijn carrière kunnen blijven maken, maar

dit soort foto’s voor zijn abstracte schilderkun-

sche landschappen geschilderd en kleurpot-

daar gaat het niet om in de schilderkunst. In

stige verkenningen. Zijn schilderijen doen

loodtekeningen gemaakt. “ Ik hou van de

die periode drukte ik het mysterie uit en verlan-

soms denken aan de abstract expressionisten,

natuur in al haar verschillende sferen, licht en

gen, oneindigheid, verstilling, sferen van een

Franz Kline en Willem de Kooning, Rothko en

donker, werkingen, reflecties, contrasten van

andere wereld en deed dit in een volkomen

anderen. Een gesprek met hem is boeiend, de

stemmingen zoals ruig, woest, lieflijk en poë-

eigen taal van vormen en sferen”.

kunst van het begin van deze eeuw tot circa

tisch. De plekken die je sterke herinnering

1956 heeft zijn grote voorliefde, vooral de ab-

gaven wil je vasthouden en steeds weer kun-

stractie die toen jong, vitaal en overtuigend

nen beleven en zo is het logisch dat je ook

Het hele artikel kunt u lezen in

was. Het gevoel bekruipt je dat Herman deze

naar de natuur geschilderd hebt. Ik deed dit

de gedrukte versie van Palet.

vitaliteit wil weergeven, zonder compromis en

van 1953 tot 1967”. Sommige bewonderaars

met veel overtuiging, alsof we in die tijd leef-

van zijn werk hebben moeite te geloven dat dit

Geometrisch Muzikaal Dynamisch, acryl op linnen doek 205 x 177,2


63

Tekst & Beeld Robert Rost

Het afdekken van de achtergrond en eerste glacis op de delen van het bot en vetrand

Het aanbrengen van licht en donker in de achtergrond en het vlees

Aan de slag met vlees Robert Rost

TER VOORBEREIDING OP EEN GROOT DRIELUIK, WERK IK MOMENTEEL OP MIJN ATELIER AAN ENKELE SCHILDERIJEN. HET ONDERWERP IS VLEES: EEN FASCINEREND GEGEVEN OM MEE BEZIG TE ZIJN. SCHILDERKUNDIG GEZIEN IS HET EEN GROTE UITDAGING DE PASSENDE TECHNIEK TE VINDEN OM STRUCTUUR, KLEUREN EN LICHTVAL WEER TE GEVEN. OOK SPREEKT HET ONDERWERP TOT DE VERBEELDING OMDAT VLEES VAAK EEN ONDERDEEL VAN ONS MENU IS, MAAR OOK EEN BOUWSTEEN VAN HET LEVEN EN ONDERDEEL VAN ONSZELF. Om in het eindwerk doelgericht te kunnen wer-

Materialen

ken en ideeën te toetsen, maak ik studies en

Voor de beide studies die we hier zien werk ik

onderzoek welke werkwijzes geschikt zijn om

met dezelfde kleuren en materialen. De stan-

te gebruiken. Zo weet ik daarna bijvoorbeeld of

daard kleuren die ik bij de hand heb bestaan uit

ik het vlees het beste heel dun en door middel

Underpainting White, Titanium White, Zinc

van een gelaagde opbouw of juist beter heel

White, Cadmium Red, Alizarine Crimson Red,

Een rode imprimatura

pasteus en à la prima kan schilderen. Ook krijg

Cobalt Blue, Prussian Blue, French Ultramarine,

met houtskooltekening

ik met studies meteen vat op de vorm.

Lemon Yellow Hue, Raw Umber, Burnt Umber, Raw Sienna, Gold Ochre en Payne’s Grey. Voor het schilderen van het vlees heb ik hieraan toe-

Een wit glacis over de achtergrond en een glacis over het vlees

Het verder uitwerken en verfijnen van bot vetrand en vlees

gevoegd: Transparent Maroon , Rose Madder, Transparent Red Ochre, Permanent Rose, Ce-

glacis. Als oplosmiddel gebruik ik Sans Odor en

dergrond, waarop ik in beginsel al donkere en

rulean Blue en Permanent Magenta. Op de

terpentijn en als medium Liquin Original, Liquin

lichte tonen zet om de vorm voor te bereiden.

blauw en oker na zijn dit allen specifieke rood-

Fine Detail en lijnolie. Studie 1:

tinten, waarvan sommige lakverven en bijzonder geschikt voor het aanbrengen van een

66


Aan de Slag

Na het zetten van de onderschildering dek ik

Het hele artikel

Ik maak twee studies: één schilderij rustig op-

de achtergrond af met een grijze laag. Het stuk

kunt u lezen in de

gebouwd in meerdere sessies met dunnen

vlees wordt zo losgemaakt van de achter-

gedrukte versie van Palet.

glacislagen en één schilderij in één sessie met

grond, welke meteen wordt voorbereid op een

Het opzetten van donkere delen in de onderschilde-

dikke en pasteuze verftoetsen.

volgend glacis met wit.

ring met een mengsel van Payne's Grey Raw Umber

Beide studies schilder ik op een bruinrode on-

Over de delen bot en vetrandjes zet ik nu een palet 368 I november/december 2013/2014

67

Tekst Gerd Renshof Beeld Academie Renshof

Dit betekent dat de grondering de overgangslaag is tussen een waterminnend en een waterafstotend materiaal. Daarom moet de grondering bijzondere eigenschappen bezitten, want ze moet twee materialen verbinden die in beginsel geen binding aan kunnen gaan. Daarom bestaat een grondering uit een lijmend bestanddeel en een stof die de interactie aangaat met de verf. Kant en klare gesso

Voor de lezers van Palet

De grondering of grondverf

De beste grondering voor acrylverf is de com-

DE GRONDERING OF GRONDVERF IS EEN BELANGRIJK ONDERDEEL VAN EEN SCHILDERIJ OMDAT DE GRONDERING DE VERBINDINGSLAAG VORMT TUSSEN DE DRAGER EN HET UITEINDELIJKE KUNSTWERK. DE DRAGER IS MEESTAL VAN NATUURLIJKE OORSPRONG, ZOALS HOUT OF LINNEN. OMDAT WATER NOODZAKELIJK IS VOOR LEVEN, ZIJN DRAGERS VAN EN HOUT EN LINNEN WATERMINNEND.

de vraag is hoe het zich gaat houden op de

komt er vanaf het volgende nummer een vragenrubriek: Ambachtsvragen U kunt als lezer een vraag opsturen naar de redactie van Palet. Edwin IJpeij en Gerd Renshof zullen in Palet een antwoord geven op de binnenkomende vragen.

merciële gesso. Deze gesso is op basis van

BRENG GESSO VERDUND OP, LAAT IETS DROGEN, STRIJK MET DROGE

dezelfde acrylaathars die het bindmiddel is in

KWAST KRUISLINGS OVER DE HALF NATTE LAAG,HIJ WORDT DAN DEKKENDER

acrylverf. Het hecht ook goed aan de meeste dragers, is flexibel en daarom ook geschikt voor doek. Hoe goedkoper in aanschaf hoe meer vulmiddel en hoe zuigender de gesso is. Gedroogde gesso is rubberachtig en is moeilijk te schuren. Het is een relatief nieuw product en lange termijn. Voor olieverf is deze gesso minder geschikt voor de lange termijn. De olieverf gaat geen chemische binding aan met gesso, er is alleen sprake van een mechanische binding. Na 50 tot 60 jaar zal de olieverf los gaan laten. Het gebeurt al bij schilderijen in museale collecties die op de vroegste acrylaatgesso’s geschilderd

Ze nemen gemakkelijk water op. Olieverf en

(Dat klinkt raar voor acryl, acrylverf is waterver-

zijn.

acryl zijn waterafstotend, ze hebben beide de

dunbaar, maar we leggen de eigenschappen

De acrylaatgesso’s zijn ondertussen verbeterd,

eigenschappen van olie.

van acryl uit in een apart artikel.)

maar de chemische eigenschappen zijn niet zo

GESSO OP ACRYLBASIS, DIKKE LAGEN KRIMPEN, EN SCHEUREN DAAROM

verandert dat het een duurzame olieverfgrondering is geworden. Huisschilder grondverf Al veel meer geschikt voor olieverf is de alkydgrondering. Bekend als grondverf voor huisschilders. Alkyd is een transparante chemisch synthetische hars verstrekt met o.a. een oplosmiddel, en bij de betere producten ook met een voor de kunstenaar onbekende hoeveelheid lijnolie. Daarnaast is een pigment toegevoegd om het een kleur en dekkingskracht te geven. Ook deze hars is relatief nieuw en zal zijn duurzaamheid op lange termijn (meer dan 60 jaar) moeten gaan bewijzen. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet. A- BEENDERLIJM

B. LIJMKORRELS OPGEZWOLLEN DOOR HET WATER.

C VERWARMDE OPGELOSTE LIJM

TRADITIONELE GRONDVERF VAN BEENDERLIJM, TITAANWIT EN KRIJT OP BESPANNEN PANEEL

70



71

Tekst & Beeld Galerie Peter Altena

Psychologie en grijs licht

KIRILL DATSOUK ZIT RUSTIG TEGENOVER ONS. HIJ PRAAT KALM EN OOGT BESCHEIDEN. WE KIJKEN OP ZIJN LAP-TOP NAAR WAT AFBEELDINGEN VAN ZIJN WERK, EN MERKEN OP DAT DAAR EEN AANTAL KEREN ZWERVERS EN ARMEN WORDEN AFGEBEELD. KIRILL: ‘JE MOET HET ZIEN ALS EEN GESCHILDERDE KRITIEK. RUSLAND HEEFT EEN SOCIAAL PROBLEEM DAT ZICH SINDS DE VAL VAN DE MUUR HEEFT VERERGERD.’

Matthijs reading. 2013, Oil on panel, 38 x 55 Collection of the artist

74



75

‘De tweedeling, arm en rijk is schrijnender dan ooit. Ik ken een lerares Engels, zij spreekt zes talen en is nu dakloos, de situatie wordt steeds beroerder.’ Is je schilderen een verkapt protest? ‘Ik schilder eigenlijk om de wereld te begrijpen. Als je schildert ga je dieper in op het onderwerp, voor mij is schilderen ook psychologie.’ Tussen penselen en verftubes Kirill is geboren in Yuzhno-Sakhalinks, waar zijn vader was gestationeerd als archeoloog op het eiland Sakhalin aan de oostkust van Rusland, ten noorden van Japan. Zijn vader Vladimir had als archeoloog een grote verzameling Japanse sculpturen en porselein. Hij was ook een collectioneur van kunst en zelf ook een kunstenaar, maar wellicht nog meer een verzamelaar. Hij vulde zijn huis met zijn collectie en schilderijen. Kirill groeide in de eerste vijf jaar van zijn leven op te midden van Japanse en Russische kunst en speelde met de penselen, schilderdoeken en verftuben van zijn vader. Buiten lag het magnifieke landschap van het eiland met zijn bergen, rivieren, wouden en rotsen. Kirill belandde na een aantal omwegen ook in de kunst; hij verloor zijn hart aan de schilderkunst. Hij onderzocht verschillende stijlen en maakte uitstapjes van realisme naar surrealisme. Het werd hem steeds meer duidelijk dat het realisme zijn ‘ding’ was. Na de twee voorbereidende jaren met leermeester Belov, ging hij werken in het atelier van Vasily Vasilievich Sokolov (1915-2013).

Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet. The Beggar Svetka. 2001, Oil on canvas, 105 x 50 Joe Novogratz Collection, USA

Harlequin (Selfportrait with Flute). 2012, Oil on canvas, 105 x 50 R. Roszkiewicz Collection

76



77

Tekst & Beeld Peter de Jongste

Achter de exacte werkwijze is men nooit geko-

Links: Abstract schilderij

men, maar door koperrestjes in verschillende

gemaakt met koude was en

schilderijen is men er vrijwel zeker van dat de

olieverf op MDF

spatels van koper waren. Vandaag de dag Het openvuur is tegenwoordig bij het wasschilderen niet meer nodig, of je moet een kleine gasbrander willen gebruiken om de was te laten smelten, dan wel het proces in gang te zetten om de was te laten harden.

Sfeervolle beelden


EEN SCHILDERTECHNIEK, DIE LANGZAAM TERREIN AAN HET (HER)WINNEN IS, IS ENCAUSTIC, OF WEL HET WASSCHILDEREN. EEN STEEDS GROTERE GROEP, ZOWEL DE BEROEPSKUNSTENAAR ALS DE HOBBYIST, MAAKT KENNIS MET EN RAAKT ENTHOUSIAST OVER DE MOGELIJKHEDEN VAN DEZE SCHILDERKUNST. DE VERSCHEIDENHEID AAN MOGELIJKHEDEN IS VOOR EEN GROOT PUBLIEK INTERESSANT. Jong en oud zien kansen en ruimte om zich te

zoek naar sfeervolle beelden, en deze techniek

ontwikkelen tot een “beroeps”-kunstenaar.

zorgt daarvoor.

Zeilen in de avondzon

Encaustic geeft mensen gelegenheid om hun

(gemaakt met schildersijzertje)

creativiteit te ontdekken en/of verder uit te

Geschiedenis

op Encaustic schilderskarton

werken. Vooral in deze kersttijd zijn we op

Van deze schildervorm is bekend dat zij oude

Opbrengen van de transparante was

wortels heeft. Misschien wel de oudste! Encaustic werd vooral rond het Middellandse Zee gebied beoefend. Door opgravingen en ontdekkingen in Egypte en Griekenland heeft het Britisch Museum in Londen en het Louvre in Parijs hun collectie aan wasschilderijen zien groeien tot ruim 35 stuks, voornamelijk portretschilderijen. De datering van deze schilderijen ligt tussen 4de – 5de eeuw voor Christus tot de 5de eeuw na Christus. Bij Encaustic, een ander woord voor inbranden, wordt geschilderd met bijenwas. Aan de was wordt voor de kleur een pigment toegevoegd. In vroeger tijd werd gebruik gemaakt van vuur.

Overzicht gebruikte

Dit om de kommetjes/lepels met was + pig-

materialen

ment te laten smelten. De gesmolten was werd met “koperen” spatels en penselen op de ondergrond opgebracht, meestal hout. 88

apalet 368 I november/december 2013/2014


89

2014

Recommend Documents