Judith Baert 28/08/2014
17/08/2014 Jongen 13 jaar Sinds 3-tal dagen in België Komende van Guinee Sinds 14/08 duizelig + rillen, geen koorts genomen Direct vermoeden van Ebola-infectie waarop isolatiemaatregelen en contact dienst Volksgezondheid
= ernstige humane virusziekte Ebolavirus (gerelateerd aan Marburg virus, behoren tot de groep van de filovirussen) Reservoir? Vleermuis? Geen causale behandeling, enkel symptomatisch Hoge mortaliteit (50-90%) Incubatie: 2-21 dagen, meestal na 7 dagen eerste ziekteverschijnselen
5 types:
◦ Zaïre-Ebolavirus (≠grote uitbraken, 44-90% mortaliteit) ◦ Soedan-Ebolavirus (7 gekende uitbraken, 41-71% mortaliteit) ◦ Ivoorkust-Ebolavirus (geïdentificeerd in 1 persoon, overleefde de ziekte) ◦ Bundibugyo-Ebolavirus (2 gekende uitbraken, 3050% mortaliteit) ◦ Reston-Ebolavirus (niet in Afrika, wel in de Filippijnen, ≠ uitbraken bij dieren, asymptomatische infectie bij mensen)
Zaïre-virus: mortaliteit 44-90%
1ste maal ontdekt in 1976 (Congo) ≠ uitbraken in Sub-Saharisch Afrika Toename van uitbraken sinds 1990
= grootste uitbraak ooit Zaïre-Ebolavirus West-Afrika, start in Guinea eind 2013 Breidt uit naar Liberia, Sierra Leone en Nigeria, Congo? ◦ WHO 6/08/2014: ◦ ◦ ◦ ◦
1711 ptn met bevestigde diagnose of sterk vermoeden van Ebola Waarvan 932 ϯ (=55% mortaliteit)
◦ WHO 22/08/2014:
2615 ptn met bevestigde diagnose of sterk vermoeden van Ebola Waarvan 1427 ϯ (=55% mortaliteit)
Direct
Indirect
Vleermuis?
Dieren in het Afrikaanse tropsiche regenwoud
Droplet Airborne?
Alle lichaamssappen: bloed, braaksel, urine, feces, zweet, …
Mens
Mens
Vaak abrupt begin Beginstadium: griepachtige verschijnselen: koorts, algemene malaise, ernstige hoofdpijn, keelpijn, myalgie, braken, nausea, diarree, non-productieve hoest Na 5-7 dagen: maculopapulaire rash vnl thv thorax en bovenste ledematen Tgv stollingsstoornissen: conjunctivale bloedingen, hematomen, langdurig nabloeden van venepunctieplaats, gastro-intestinale bloedingen Eindstadium: hypotensie, onrust, verwardheid, uiteindelijk evoluerend tot septische shock, coma en de dood Zij die overleven beginnen meestal tijdens de tweede week van de ziekte klinisch te verbeteren
Bloedname:
Definitieve diagnostiek mogelijk via verschillende testen:
◦ ◦ ◦ ◦
Leukopenie Trombocytopenie Transaminase stijging Stollingsstoornissen
◦ Antibody-capture enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) ◦ Reverse transcriptase polymerase chain reaction (RTPCR) assay ◦ Electron microscopy ◦ Virus isolatie door cel cultuur
Malaria Typhoid fever Shigellosis Cholera Leptospirosis De Pest Rickettsiosis relapsing fever Meningitis Hepatitis other viral haemorrhagic fevers … (hangt af van de klinische en epidemiologische omstandigheden)
Niet causaal Enkel symptomatisch
Bron: www.deredactie.be geraadpleegd op 23/08/2014
Experimenteel = een combinatie van 3 monoclonale antilichamen gericht tegen het Ebola viraal glycoproteïn Vertraagd de replicatiecyclus van het virus en geeft zo het immuunsysteem de tijd om aan te vallen Volgens WHO 21/08/2014: 3 personen (2 artsen en 1 verpleegkundige) kregen Zmapp ◦ 1 arts (Kent Brantly) en de verpleegkundige aan de betere hand ◦ 1 arts nog in zeer slechte conditie, zou beteren?
Verdere RCT’s zijn noodzakelijk 4-5/09/2014: Overleg in Genève over mogelijke medicatie/vaccinatie in West-Afrika
Heeft de patiënt koorts (>38 °C) of heeft hij koorts gehad de afgelopen 24u? Is de patiënt de laatste 3 weken op reis geweest in Afrika (Guinea, Liberia, Sierra Leone en Nigeria) of is hij direct of indirect in contact gekomen met een persoon die daar op reis was? Is de patiënt direct of indirect in contact gekomen met een patiënt die lijdt aan Ebola of met een positief Ebolastaal in een laboratorium? Indien 2x JA volg flowchart WHO
T° (> 38 °C) of T° in VG de laatste 24 h: 1° vraag zo
direct (travel) of indirect (met persoon/dier met koorts) contact laatste 3 weken uit Guinee, Liberia, Nigeria of Sierra Leone
ja :
box 10 geen familie of begeleiding bij patiënt beperkt aantal gezondheidswerkers poortwacht verwittigen directielid van wacht verwittigen
algoritme voor risico inschatting isolatiemaatregelen (cfr bestand doorgestuurd via mail) dringende screening malaria bloed, urine, stoelgang, Rx thorax (zoals gebruikelijk)
geen stalen in buizenpost Rx in box GH inspecteur verwittigen
malaria positief : behandeling zo kliniek persisteert of deterioreert : reëvaluatie malaria negatief, T° > 38° C en geen diagnose : “high possibility of Ebola disease” dringend EMD screen contact ITG EMD screen (duur 36 uur) eventueel transport
patiënt staff informeren paniek vermijden media (dag of nacht) onmiddellijk contact met Kevin Mollet Dr. Schurgers
Kamer
Bekendmaking airborn voorzorgen
Box 10 op spoed, bij opname box 1 of 2 op ICU met kamer in onderdruk. Deur steeds gesloten houden. Patiënt blijft op de kamer. Enkel noodzakelijk personeel gaat in de box. Gele clip op identificatieband voor patiënt. Formulier airborne isolatie in patiëntendossier. kaart airborne isolatie op deur patiënt
Handen
Wassen indien macroscopisch bevuild en minstens handen ontsmetten na contact patiënt of materialen in de kamer (ook na het dragen van handschoenen).
Handschoenen
2 paar niet steriele handschoenen of biogel steriele handschoenen (biogel indicator) verplicht bij het betreden van de kamer. Verwijderen bij het verlaten van de kamer.
Masker/oogbescherming
Tecnol fluidshield Fog-Free chirurgisch masker met spatscherm (firma Kimberly-Clark nr. 48247) verplicht bij betreden van de kamer (in voorraad op spoed, ICU en materniteit). Kan aangevuld worden met spatbril. Verwijderen bij het verlaten van de kamer.
Overschort
Gele boxschort met witte plastiek voorschort.
Geïntubeerde patiënten
Gesloten aspiratiesysteem gebruiken. Droge aërosolen gebruiken (geen jetnebulisatoren of ultrasone verstuivingen).
Instrumenten/ verzorgingsmaterialen
Beperkte voorraad in kamer. Patiëntgebonden houden.
Bedpan/urinaal
Patiëntgebonden houden. In box ledigen en reinigen.
Bevuild linnen
Als besmet beschouwen, verwijderen in gele linnenzak aanwezig in box op ICU. Dubbelverpakken bij verlaten van de box.
Afval
Als besmet beschouwen. Verwijderen in kartonnen doos met gele binnenzak aanwezig in box op ICU Dubbelverpakken bij verlaten van de box.
Transport
GEEN transport in ziekenhuis ! Radiologie in box op ICU – toestel in sas ontsmetten.
Dagelijks onderhoud
High touch oppervlakken (bed, deurknop, optrekbeugel, werkvlakken, toilet en omgeving) reinigen en ontsmetten met Incidine Plus® (2 zakjes/4 L water). Minimal touch horizontale oppervlakken (vloer) reinigen Minimal touch verticale oppervlakken (muren): reinigen en ontsmetten Incidine Plus® (2 zakjes/4 L water) indien bevuild met lichaamsvochten reinigen indien bevuild met niet menselijk materiaal Gordijnen wassen indien bevuild
Terminaal onderhoud
Terminale ontsmetting (macroscopische bevuiling reinigen tot manhoogte en daarna ontsmetten met Incidine Plus® (2 zakjes/4 L water). Gordijnen wassen.
Labostalen
Labo verwittigen. Stalen in afgesloten zakje naar labo. BUIZENPOST NIET GEBRUIKEN !
Eetgerei
Wegwerp eetgerei gebruiken.
Bezoek
Beperken Zelfde maatregelen als verzorgden.
Aantal gevallen tijdens huidige uitbraak neemt dagelijks toe Presentatie van een ebolapatiënt in België is niet onrealistisch Denk eraan! Stel jezelf telkens de volgende 2 vragen bij een patiënt met koorts:
◦ Was de patiënt de laatste 3 weken op reis in Afrika (Guinea, Liberia, Sierra Leone en Nigeria (+ Congo)) of is hij direct of indirect in contact gekomen met een persoon die daar op reis was? ◦ Is de patiënt direct of indirect in contact gekomen met een patiënt die lijdt aan Ebola of met een positief Ebolastaal in een laboratorium?
Afhankelijk van de antwoorden flowchart volgen Blijf rustig Volg de isolatiemaatregelen Geen causale therapie Huidige Zaïre-Ebolavirus: 55% mortaliteit Voor betrouwbare up to date informatie: http://www.who.int/
www.demorgen.be http://nieuws.vtm.be www.deredactie.be http://www.who.int/ Nelson Textbook of Pediatrics Ebola potentiële opvang – AZ Damiaan Oostende Isolatiemaatregelen: Ebola – AZ Damiaan Oostende Hoge gezondheidsraad: Praktische aanbevelingen ter attentie van gezondheidswerkers en gezondheidsautoriteiten betrefffende de identificatie en het beheer van vermoede of bevestigde dragers van zeer besmettelijke virussen (van het Ebola- of Marburg-type) in het kader van een uitbraak in West-Afrika. Bray M. Epidemiology, pathogenesis, and clinical manifestations of Ebola and Marburg virus disease. Up to date, geraadpleegd op 18/08/2014 Bray M. Diagnosis and treatment of Ebola and Marburg virus disease. Up to date, geraadpleegd op 18/08/2014
