Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 2010 / 2014
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 2010 / 2014
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 2010 / 2014
Inhoud A Algemeen deel
A1
Inleiding
6
A2
Taken, verantwoordelijkheden en organisatiestructuur
8
A2.1 A2.2 A2.3
Taken en verantwoordelijkheden betrokken partners Gebiedsafbakening toezicht- en handhavende partijen Organisatiestructuur
8 10 10
A3
Monitoren van de voortgang
13
A4
Maatregelen
14
A4.1 A4.2 A4.3 A4.4
Pro-actieve maatregelen Preventieve maatregelen Repressieve maatregelen Nazorg
15 16 17 19
A5
Informatie-uitwisseling
20
A6
Duur en opzegging
21
A7
Ondertekening
22
B Lokale arrangementen
B1
Lokaal arrangement Stationseiland
28
B1.1 B1.2 B1.3 B1.4 B1.5 B1.6
Inleiding Gebiedsafbakening Taken en verantwoordelijkheden toezichthoudende partijen Afspraken over de inzet van personeel Cameratoezicht Briefings
28 28 29 31 32 33
Bijlagen
Bijlage 1 Plattegronden: Concessiegebieden Stadsregio Amsterdam en Politieregio Amsterdam-Amstelland
36
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
A Algemeen deel
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
6
A1
Inleiding
Het openbaar vervoer in Amsterdam heeft een belangrijke maatschappelijke functie. Het openbaar vervoer is in deze regio nauw verbonden met het dagelijks leven van vele mensen en vormt een integraal onderdeel van een steeds sterker verstedelijkte omgeving. Maar door de verbondenheid met de omgeving, wordt het openbaar vervoer in Amsterdam ook geconfronteerd met onaangename aspecten van verstedelijking zoals onveiligheid. De sociale onveiligheid in en om het openbaar vervoer heeft een objectieve en een subjectieve kant. De objectieve kant betreft slachtofferschap van delicten of incidenten zoals bedreiging, zakkenrollerij en overlast. Subjectieve onveiligheid uit zich in gevoelens van onveiligheid en vermijdingsgedrag.
Op landelijk niveau sluit het Veiligheidsarrangement aan op het ‘Aanvalsplan Sociale Veiligheid’ en de daaruit voortgevloeide ‘handreiking Lokale Veiligheid Arrangementen’ en het landelijk afgesloten Nationaal Veiligheidsarrangement Spoorvervoer (2002). Ook wordt aangesloten op het intensiveren van de bescherming van werknemers met een publieke taak zoals geformuleerd in het programma “een veilige publieke taak” van het ministerie van BZK.
De oorzaken van onveiligheid zijn zeer divers en nauw verwant aan kenmerken van onze huidige maatschappij zoals anonimiteit, onverschilligheid en afzijdigheid. Voorbeelden daarvan zijn groepen jongeren die met veel kabaal en rotzooi achterlatend een tram verlaten of de trambestuurder of buschauffeur die je bij binnenkomst geen gedag zegt en te hard wegscheurt bij de halte. Als er criminaliteit of overlast plaatsvindt lijkt het eerder uitzondering dan regel dat omstanders zich ermee gaan bemoeien.
Het Veiligheidsarrangement beschrijft de overkoepelende afspraken ten aanzien van de aanpak van de onveiligheid in en om het openbaar vervoer binnen de gemeente Amsterdam. Onder dit Veiligheidsarrangement is een lokaal arrangement van kracht met daarin specifieke afspraken over de aanpak van onveiligheid in en om het Stationseiland (Zie deel B1 van dit document).
Het verbeteren van de veiligheid in en om het openbaar vervoer is een collectieve verantwoordelijkheid van de partijen die een rol spelen bij het openbaar vervoer. Al die partijen hebben het verbeteren van de veiligheid in en om het openbaar vervoer hoog op de agenda staan. Bij verschillende partijen is de behoefte ontstaan om afspraken met elkaar vast te leggen over de manier van samenwerking, taken, verantwoordelijkheden, en maatregelen op het gebied van veiligheid in het openbaar vervoer. Het Veiligheidsarrangement sluit op lokaal niveau aan bij het reeds afgesloten regionaal veiligheidsplan AmsterdamAmstelland 2007 – 2010/11, het nog op te stellen regionale veiligheidsplan Amsterdam-Amstelland 2010 – 2014 en het toekomstige beleidsplan voor de sociale veiligheid in het openbaar vervoer. Op regionaal niveau sluit het arrangement aan bij het bestaande sociale veiligheidsbeleid van de Stadsregio Amsterdam. De vervoerbedrijven zijn bij het accepteren van de rol als concessiehouder hieraan gebonden.
Het Veiligheidsarrangement kent, evenals het regionale veiligheidsplan Amsterdam, een looptijd van vijf jaar, van 2010-2014. In 2014 wordt een nieuwe versie van het Veiligheidsarrangement opgesteld.
Doelstelling De doelstelling van het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam 2010-2014, luidt als volgt:
“Het in gezamenlijkheid met alle bij het Veiligheidsarrangement betrokken partners verbeteren van de objectieve en subjectieve veiligheid in en om het openbaar vervoer.”
7
Partners binnen het veiligheidsarrangement Het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer in Amsterdam wordt gesloten tussen de volgende partijen: 1 College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Amsterdam (uitvoering IVV, OOV en DST) 2 Regiopolitie Amsterdam-Amstelland 3 Stadsregio Amsterdam 4 Openbaar Ministerie 5 Dagelijks bestuur Stadsdelen van de gemeente Amsterdam 6 Korps Landelijke Politiediensten 7 Vervoerbedrijven: • NS Reizigers BV / NS Poort BV • Concessiehouder Almere Streek1 • Concessiehouder Amsterdam • Concessiehouder Amstelland-Meerlanden2 • Concessiehouder Gooi en Vechtstreek1 • Concessiehouder Haarlem/IJmond1 • Concessiehouder Waterland2 • Concessiehouder Zaanstreek2
Gebiedsafbakening Het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer in Amsterdam heeft in beginsel betrekking op het grondgebied van de gemeente Amsterdam.
In het volgende hoofdstuk wordt nader ingegaan op de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners.
In de toekomst kunnen de deelnemende partijen bepalen dat het gebied wordt uitgebreid tot bijvoorbeeld de politieregio Amsterdam-Amstelland of de Stadsregio Amsterdam. In bijlage 1 staan een plattegrond voor de concessiegebieden van de Stadsregio Amsterdam en de politieregio AmsterdamAmstelland.
D eze concessie wordt uitgegeven door de provincie Flevoland of de provincie Noord-Holland. Zodra deze concessie overgaat op een nieuwe vervoerder, zal de voorzitter van de beleidsgroep sociale veiligheid openbaar vervoer Amsterdam (A2.3.2) overleg voeren met de provincie over het tekenen van dit document door de nieuwe concessiehouder. 2 Indien een van de vier concessies van de stadsregio Amsterdam overgaat in handen van een andere vervoerder dan zorgt de concessieverlener Stadsregio Amsterdam ervoor dat afspraken in dit arrangement worden opgenomen in de nieuwe overeenkomsten/concessies. De nieuwe concessiehouder is op grond van het beleidskader sociale veiligheid van de Stadsregio verplicht om deel te nemen aan dit Veiligheidsarrangement en het te ondertekenen. 1
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
8
A2
Taken, verantwoordelijkheden en organisatiestructuur
A2.1 Taken en verantwoordelijkheden betrokken partners De bij het Veiligheidsarrangement betrokken toezicht- en handhavende partijen treden in gezamenlijkheid op tegen verstoringen van de orde, rust en veiligheid in en om het openbaar vervoer.
A2.1.1 De gemeente Amsterdam inclusief de stadsdelen • V erantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde (burgemeester) en meer specifiek voor de sociale veiligheid in en om het openbaar vervoer (wethouder Verkeer en Vervoer). Met betrekking tot die verantwoordelijkheid is de burgemeester, naast gemeentelijke bestuursorgaan ook gezagsdrager over de politie wat betreft openbare orde aangelegenheden. • Verantwoordelijk voor de (regierol bij de) totstandkoming, implementatie en het monitoren van het lokale, integrale veiligheidsbeleid. • Het nemen van maatregelen3 om overlast in en om openbaar vervoersgebieden zoveel mogelijk te voorkomen en de sociale veiligheid te vergroten. Daarnaast heeft de burgemeester uit hoofde van de gemeente de bevoegdheid om bepaalde gebieden aan te wijzen als ‘overlastgebied’ of ‘veiligheidsrisicogebied’. • Verantwoordelijk voor de aanleg, het beheer en onderhoud van de infrastructuur en omgeving rond de stations, perrons en halteplaatsen van het openbaar vervoer. • De coördinatie en afstemming tussen de bij dit Veiligheidsarrangement betrokken partijen met als oogmerk gezamenlijk tot een goed functionerend Veiligheids‑ arrangement openbaar vervoer Amsterdam te komen. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
A2.1.2 Politie Amsterdam-Amstelland • D aadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven, conform artikel 2 van de Politiewet. • Het opvolgen van spoedeisende hulpverzoeken (noodhulp, prio 1). • Verantwoordelijk voor toezicht en het handhaven van de openbare orde in en om openbaar vervoersgebieden aanvullend op de primaire verantwoordelijkheid van de vervoerder in dezen en conform de afbakening van verantwoordelijkheden zoals vastgelegd in de domeinennota van de Raad van hoofdcommissarissen. • Het aansturen van het Veiligheidsteam Openbaar Vervoer (VOV). • Verantwoordelijk voor opsporing bij stafbare feiten. • Afstemming c.q. samenwerking met de Dienst Spoorwegpolitie van de KLPD bij opsporing en afhandeling van strafbare feiten binnen het gebied waar de dienst spoorwegpolitie op basis van de domeinnota als eerstverantwoordelijke optreedt. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
3
Zoals plaatsing van camera’s in de openbare ruimte, aanpassingen van de APV en de inzet van toezichthouders
9
A2.1.3 Stadsregio Amsterdam • O pdrachtgever van het openbaar vervoer. Per concessiegebied verleent de Stadsregio Amsterdam aan een vervoerbedrijf een concessie, een exclusief recht om het openbaar vervoer te verzorgen. • Opstellen beleid voor sociale veiligheid binnen het openbaar vervoer wat dient als richtpunt voor de meerjaren- en actieplannen van de vervoerbedrijven. • Subsidieverlener voor sociale veiligheid aan de concessiehouders. • Het subsidiëren van de regionale infrastructuur voor verkeer en vervoer. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
A2.1.4 Openbaar Ministerie
A2.1.5 Korps Landelijke Politiediensten, Dienst Spoorwegpolitie • D aadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven conform artikel 2 van de Politiewet. • Het opvolgen van spoedeisende hulpverzoeken (prio 1) van het NS-personeel. • Verantwoordelijk voor preventief toezicht en het handhaven van de openbare orde in stations en stationsgebieden van de NS, aanvullend op de primaire verantwoordelijkheid van de vervoerder in dezen en conform de afbakening van verantwoordelijkheden vastgelegd in de domeinennota van de Raad voor Hoofdcommissarissen. • Afstemming c.q. samenwerking met het Politiekorps Amsterdam-Amstelland bij opsporing en afhandeling van strafbare feiten binnen het NS-gebied. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
• V erantwoordelijk voor de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (ook wel justitiële handhaving genoemd). • Meedenken over de mogelijkheden die er zijn om repressieve maatregelen te treffen ten einde de sociale veiligheid in het openbaar vervoer te verbeteren. • Informeren van de bij een delict betrokken benadeelden als benadeelde dit wenst. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
10
A2.1.6 De vervoerders (NS en de concessiehouders ‘Almere Streek’, Amsterdam’, ‘Amstelland – Meerlanden’, ‘Gooi en Vechtstreek’, ‘Haarlem/IJmond’, ‘Waterland’ en ‘Zaanstreek’) • P rimair verantwoordelijk voor de veiligheid in het voertuig en mede verantwoordelijk voor de veiligheid in het station, op het perron, halteplaats of andere bij het openbaar vervoer binnen de betreffende concessie behorende voorziening. • De vervoerder vult deze verantwoordelijkheid in door het nemen van verschillende maatregelen waaronder de inzet van controlerend en toezichthoudend personeel, gecontroleerde toegang van ov-middelen en het besteden van aandacht aan schoonmaak, onderhoud en verlichting. • Het voorkomen en verbaliseren van zwartrijden. • De handhaving van de normale bedrijfsorde (orde, rust, veiligheid) in het vervoermiddel, het station, halteplaats of andere bij het openbaar vervoer behorende voorziening (zie A2.2). • Service en informatieverstrekking aan de reizigers. • Primair verantwoordelijk voor preventief toezicht in het vervoermiddel en mede verantwoordelijk voor preventief toezicht in het station, op de halteplaats of rond ander bij het openbaar vervoer behorende voorziening. • Verantwoordelijk voor het plaatsen en onderhouden van haltepalen en halteblokken en het aanbrengen van de juiste informatie op alle haltes in het concessiegebied. • Adequate inbedding in de eigen organisatie van de afspraken die voortvloeien uit het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam en werken conform het gestelde in dit Veiligheidsarrangement.
A2.2 Samenwerking De bij het Veiligheidsarrangement betrokken toezicht- en handhavende partijen treden in gezamenlijkheid op tegen verstoringen van de orde, rust en veiligheid in en om het openbaar vervoer.
A2.3 Organisatiestructuur Een goede organisatiestructuur is nodig om de uitvoering van de maatregelen te waarborgen. Er is een onderscheid gemaakt tussen een strategisch overleg, beleidsmatig overleg en een overleg dat operationeel van aard is.
A2.3.1 Subdriehoek verkeer en vervoer (strategisch overleg) De subdriehoek Verkeer en Vervoer functioneert in Amsterdam als stuurgroep voor het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer. De subdriehoek bewaakt het doelbereik van het veiligheidsarrangement. De subdriehoek bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeente Amsterdam, het Openbaar ministerie en de politie Amsterdam-Amstelland. Wanneer in de subdriehoek zaken betreffende dit arrangement worden besproken, schuift de stadsregio Amsterdam bij betreffende agendapunten aan.
11
Subdriehoek Verkeer en Vervoer (strategisch overleg) Vaststellen van de inhoud van het veiligheidsarrangement, besluitvorming rond aanpassing van het veiligheidsarrangement en bewaking doelbereik
Beleidsgroep (beleidsmatig overleg) Aansturen en afstemmen van de stadsbrede uitvoering van het veiligheidsarrangement, informeren subdriehoek over voortgang doelbereik en stellen van prioriteiten
Regiegroep (operationeel overleg) Signalerende functie door vergaren en delen van informatie over sociale veiligheid rond openbaarvervoerlocaties. Afstemming tussen partijen t.a.v. dagelijkse inzet en het nemen van concrete maatregelen
Figuur 2.1 Organisatiestructuur objectieve en subjectieve veiligheid openbaar vervoer
A2.3.2 Beleidsgroep (beleidsmatig overleg) In de beleidsgroep zitten de vertegenwoordigers van de belangrijkste partijen die bij het Veiligheidsarrangement zijn betrokken. Dat zijn in Amsterdam: • Beleidsmedewerker afdeling Strategie en Beleid, dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer Dienst Infrastructuur Vervoer en Verkeer (DIVV) van de gemeente Amsterdam (voorzitter beleidsgroep, verbindende schakel tussen de beleidsgroep en de subdriehoek Verkeer). • Adviseur Directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) gemeente Amsterdam. • Beleidsmedewerker sociale veiligheid Stadsregio Amsterdam. • Unithoofd dienst Spoorwegpolitie van het Korps Landelijke Politiediensten. • Teamleider DCIV/VOV-team van het politiekorps Amsterdam-Amstelland. • Security manager van de Nederlandse Spoorwegen. • Hoofd Stafbureau Sociale Veiligheid van de concessiehouder Amsterdam. • Beleidsmedewerker sociale veiligheid van de concessiehouders Amstelland-Meerlanden, Almere Streek, Gooi en Vechtstreek, Haarlem/IJmond, Zaanstreek en Waterland. • Adviseur Toezicht en Handhaving van de Dienst Stadstoezicht. • Beleidsmedewerker parket van het Openbaar Ministerie arrondissement Amsterdam (agendalid). De beleidsgroep is verantwoordelijk voor de aansturing en afstemming rond de stadsbrede uitvoering van het Veiligheidsarrangement. Dat betekent onder andere dat zij prioriteiten stellen in de aanpak van bepaalde problemen en afspraken kan maken over de inzet van partijen. De beleidsgroep komt naar behoefte bijeen, doch minstens 4 maal per jaar.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
12
A2.3.3 Regiegroep (operationeel overleg)
A2.3.4 Communicatie
In hoofdlijnen kan worden gesteld dat de regiegroep een belangrijke signalerende functie heeft door het vergaren en delen van informatie over problemen rond de veiligheid in en om het openbaar vervoer van Amsterdam. Op basis van een informatiegestuurde werkwijze vindt afstemming plaats over de dagelijkse inzet en het nemen van concrete maatregelen in afzonderlijke openbaar vervoerslocaties.4 De partners in de regiegroep maken maandelijks, mede op basis van objectieve gegevens, een overzicht van incidenten op vervoerslijnen, stations, perrons, haltes en de directe omgeving daarvan. Op basis van dit overzicht wordt vervolgens bepaald welke locaties en vervoerslijnen extra aandacht krijgen. Daarnaast vormt de regiegroep een spil bij het uitvoeren van gezamenlijke projecten tussen partners.
De partijen die deel uitmaken van de beleids- of regiegroep maken afspraken over de interne communicatie van de afspraken zoals deze zijn vastgelegd in het Veiligheids‑ arrangement. Iedere partij zorgt zelf voor de interne communicatie binnen de organisatie. Ook over de externe communicatie maken de partijen heldere afspraken. Hierbij is uitgangspunt dat iedere partij zoveel mogelijk via de bestaande kanalen communiceert over de eigen activiteiten. Voorts is in A4.2 een afspraak gemaakt over de wijze waarop partijen in het kader van dit Veiligheidsarrangement de pers benaderen.
De regiegroep bestaat uit de volgende vertegenwoordigers: • Beleidsmedewerker afdeling Strategie en Beleid van de dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer Dienst Infrastructuur Vervoer en Verkeer (DIVV) van de gemeente Amsterdam (voorzitter). • Buurtregisseur wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal van het politiekorps Amsterdam-Amstelland. • Coördinator team Veiligheid van het stadsdeel centrum. • Projectleider VOV-team van de afdeling DCIV van het politiekorps Amsterdam-Amstelland. • Projectleider dienst Spoorwegpolitie van het Korps Landelijke Politiediensten. • Team manager OV-zorg van de concessiehouder Amsterdam. • Locatiemanagers Ring Amsterdam en Amsterdam Centraal van de Nederlandse Spoorwegen. • NSR manager van de Nederlandse Spoorwegen. • Teamleider van de Dienst Stadstoezicht. • Assistent vestigingsmanager van de concessiehouder Waterland. • Coördinator sociale veiligheid van de concessiehouder Amstelland-Meerlanden, Almere Streek, Gooi en Vechtstreek, Haarlem/IJmond en Zaanstreek. Afhankelijk van de onderwerpen kunnen desgewenst ook andere (lokale) partijen aanschuiven bij dit overleg. De regiegroep komt elke zes weken bijeen.
4
De politie voert de regie waar het gaat om de dagelijkse inzet.
13
A3
Monitoren van de voortgang
Het monitoren van de voortgang van de gezamenlijke inspanningen is een voorwaarde om tussentijds in te springen op situaties zoals een plotselinge toename van het aantal straatroven of de start van nieuwe bouwwerkzaamheden.
Tussentijdse rapportages Elk kwartaal zal de beleidsgroep een korte interne voortgangsrapportage opstellen met daarin onder andere een beschrijving van de geleverde inspanningen en de ontwikkeling van de objectieve veiligheid.5 De volgende partijen leveren daar een concrete bijdrage aan: • Politie (regiopolitie Amsterdam/Amstelland en KLPD); cijfers van het aantal processen verbaal betreffende zakkenrollerij, geweld, straatroof, overige diefstal en vernieling en de cijfers van het aantal NSA-zaken (niet spoed wel assistentie) betreffende jeugd, zwervers en drugsoverlast in en om het openbaar vervoer in Amsterdam. • Vervoerders; aantal geregistreerde incidenten met betrekking tot agressie, geweld en vandalisme in en om het openbaar vervoer.6 • VOV-team; overzicht van het aantal uitgevoerde controles en uitgeschreven processen verbaal. • DST; overzicht van het aantal keren dat overtreders in en rond het openbaar vervoer zijn gewaarschuwd, aangesproken, geverbaliseerd of aangehouden. Dit betreft de bijdrage uit toezichtactiviteiten anders dan het VOV. De projectleider van de beleidsgroep draagt zorg voor het verzamelen van de informatie en stelt aan de hand daarvan een korte rapportage op met daarin een overzicht van de inzet, resultaten en knelpunten. Op basis van de rapportage vindt in de beleidsgroep overleg plaats over de eventuele bijstelling van de maatregelen (zie A.2.3.2).
Voortgangsrapportage Eens per jaar, na gereedkomen van de monitor sociale veiligheid in het openbaar vervoer (MSVOV), wordt door de beleidsgroep een voortgangsrapportage opgesteld. In deze rapportage wordt beschreven hoe de samenwerking tussen de partijen verloopt en in hoeverre de afspraken zijn nagekomen. In de rapportage melden alle partners de resultaten van hun acties en worden ook de uitkomsten meegenomen de (MSVOV), evenals de objectieve cijfers van kwartaalrapportages. Nadat de voortgangsrapportage in de beleidsgroep is besproken, wordt deze geagendeerd in de subdriehoek verkeer en vervoer. Indien er naar aanleiding daarvan besluiten worden genomen, zullen de voorstellen hieromtrent worden doorgeleid naar de Amsterdamse driehoek.
Evaluatie Het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam wordt voor een periode van vijf jaar vastgesteld. Binnen het Veiligheidsarrangement bestaat de ruimte deze tussentijds bij te stellen (bijvoorbeeld naar aanleiding van de uitkomsten van een voortgangsrapportage). Na vier jaar zal ook een evaluatie plaatsvinden. In deze evaluatie wordt ingegaan op de vraag of de werkwijze van de partijen en de voortgang die zij hebben geboekt bijdragen aan de in het Veiligheidsarrangement gestelde doel. Als de uitkomsten van de evaluatie daartoe aanleiding geven wordt het Veiligheidsarrangement op bepaalde onderdelen aangepast.
B ij het verzamelen van de gegevens wordt aangesloten bij bestaande registratiesystemen. 6 De NS kan cijfers aanleveren over de volgende typen incidenten; bedreiging/intimidatie, diefstal/beroving, lastige groep, lastig persoon, lichamelijk geweld, verbaal geweld, spugen, wangedrag/vernieling/ graffiti, wapen en overig. 5
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
14
A4
Maatregelen
Maatregelen De partijen in het Veiligheidsarrangement leveren verschillende inspanningen om bij te dragen aan het verbeteren van de objectieve en subjectieve veiligheid in het openbaar vervoer van Amsterdam. Onderstaande lijst geeft een helder overzicht van de maatregelen die genomen worden door alle partijen. Deze lijst is niet limitatief. Partijen voeren meer maatregelen uit. Onder andere vanuit het Regionaal veiligheidsplan (RVP) en het Beleidskader openbaar vervoer maken partijen afspraken over ook andere maatregelen die nodig zijn om doelstellingen te halen.
De maatregelen richten zich op: • Pro-actie: Het wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid. • Preventie: Het voorkomen van directe oorzaken van onveiligheid, het beperken van de gevolgen ervan en de daadwerkelijke voorbereiding op de bestrijding van (mogelijke) aantasting van de veiligheid. • Repressie: De bestraffing van het gedrag dat onveiligheid in bepaalde situaties veroorzaakt. • Nazorg: Dat wat nodig is om zo snel mogelijk terug te keren naar de wenselijke situatie.
15
A4.1 Pro-actieve maatregelen Maatregel
Wie verantwoordelijk
Omschrijving
Tegengaan verloedering in openbaar vervoer middelen
Vervoerders7
De vervoermiddelen zien er schoon en heel uit; vervoermiddelen worden dagelijks schoon gemaakt, afvalbakken zitten nooit meer dan driekwart vol en vernielingen worden zo snel mogelijk, doch uiterlijk binnen 5 werkdagen8, hersteld.
Tegengaan verloedering op en rond halteplaatsen
gemeente Amsterdam, stadsdelen en NS
De halteplaatsen, stations en de directe omgeving ervan zien er schoon en heel uit; er wordt dagelijks schoon gemaakt, afvalbakken zitten nooit meer dan driekwart vol en vernielingen worden zo snel mogelijk, doch uiterlijk binnen 5 werkdagen8, hersteld.
Verlichting
gemeente Amsterdam, stadsdelen en vervoerders9
Donkere, sociaal onveilige plekken in en om het openbaar vervoer dienen te worden verlicht. Wanneer de verlichting in openbaar vervoersgebieden en de directe omgeving daarvan defect is, wordt deze binnen drie werkdagen hersteld.
Gebruik van graffiti- en vandalisme onvriendelijke materialen
gemeente Amsterdam, stadsdelen en vervoerders9
In en om openbaar vervoersgebieden en materieel wordt gebruik gemaakt van materiaal dat graffiti en vandalisme onvriendelijk is.
Halfjaarlijks schouw met de operationele groep
De regiegroep
De leden van de regiegroep gaan halfjaarlijks op een door hen gekozen openbaar vervoerslocatie een schouw houden op aspecten van sociale veiligheid en beheerbaarheid. Naar aanleiding van deze schouw worden actiepunten opgesteld en foto’s gemaakt.
Inzichtelijk maken beheergrenzen
gemeente Amsterdam, stadsdelen en vervoerders
Op locaties waar er tussen partners onduidelijkheden zijn ten aanzien van de verantwoordelijkheid voor het beheer (grijze vlekken), wordt op kleurenkaarten aangeven wie voor welk deelgebied van de semi-openbare ruimte zorgt voor het fysiek beheer.
NS werkt in eerste instantie vanuit de landelijke afspraken. Overmacht daargelaten 9 Verlichting in het OV: de vervoerbedrijven voor zover niet strijdig met andere afspraken met opdrachtgevers. Verlichting om het OV: gemeente, stadsdelen en de stationsbeheerder (in dit arrangement NS). 7 8
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
16
A4.2 Preventieve maatregelen Maatregel
Wie verantwoordelijk
Beschrijving
Inzet medewerkers Toezicht & Service
Vervoerders
De vervoerders zetten medewerkers Toezicht & Service in. Ze hebben de taak om reizigers te informeren en om op te treden tegen normafwijkend gedrag rond openbaar vervoersgebieden. Tijdens hun werkzaamheden signaleren zij ook eventuele vervuilingen, vernielingen en storingen.
Proef camera’s in abri’s
gemeente Amsterdam
Samen met stadsdelen en vervoerbedrijven onderzoekt de gemeente Amsterdam of een proef met camera(toezicht) op haltes/in abri’s mogelijk is. Verdere uitwerking vindt plaats binnen de beleidsgroep en afhankelijk van mogelijkheden nieuwe abri’s.
Voorlichting/communicatie richting publiek over de sociale veiligheid in en om het openbaar vervoer
gemeente Amsterdam en vervoerders
De gemeente Amsterdam en de vervoerders communiceren jaarlijks over de ontwikkeling van de sociale veiligheid in en om het openbaar vervoer. Voorlichtingscampagnes kunnen daar onderdeel van uitmaken.
Aandacht voor sociale veiligheid in de media
Alle deelnemers aan dit arrangement via de communicatie specialisten
De communicatiespecialisten van de betrokken partijen informeren elkaar steeds vooraf over de wijze waarop de partijen afzonderlijk dan wel gezamenlijk naar buiten treden. Er vindt onderlinge afstemming en coördinatie plaats over de wijze waarop wordt gecommuniceerd over de sociale veiligheid. Daarnaast zorgen de communicatiespecialisten dat successen met betrekking tot sociale veiligheid zoveel mogelijk actief gecommuniceerd worden om de beleving bij de reiziger wat betreft de sociale veiligheid te beïnvloeden.
17
A4.3 Repressieve maatregelen
10
11 12
Maatregel
Wie verantwoordelijk
Beschrijving
Optreden tegen graffiti
Vervoerders, gemeente Amsterdam, stadsdelen en politie
Vervoerders, gemeente en politie treden samen op tegen graffiti aan openbaar vervoersmiddelen, stations, perrons, halteplaatsen en in de directe omgeving daarvan. Door de vervoerders wordt altijd aangifte gedaan.10 Discriminerende graffiti wordt binnen 24 uur verwijderd. Overige uitingen worden maximaal binnen vijf werkdagen11 12 verwijderd.
OV-verbod zakkenrollers en uitbreiding naar andere doelgroepen
gemeente Amsterdam, politie en OM
Personen die in en om het openbaar vervoer in Amsterdam worden betrapt op (een poging tot) zakkenrollerij, kunnen voor een bepaald openbaar vervoersgebied (‘cluster’) een ovverbod van een maand opgelegd krijgen. Bij recidive kan het verbod worden verlengd en/of verbreed naar andere ov-gebieden (‘clusters’). De verantwoordelijke partijen onderzoeken de mogelijkheden om het ov-verbod ook uit te breiden naar andere doelgroepen.
Schade verhalen
Alle betrokkenen
Partijen verhalen gelede schade door bijvoorbeeld vernieling, vandalisme en graffiti op de veroorzakers tenzij dit niet mogelijk blijkt.
Inzet van het VOV-team
Politie/VOV
Het VOV-team bestaande uit zowel politiemensen als medewerkers van DST, houdt informatiegestuurd toezicht in en om het openbaar vervoer in Amsterdam. Zij handhaven de openbare orde op aangewezen risicolocaties.
D e aangifte vanuit de NS voor graffiti aangebracht op stations is al geregeld. De aangifte voor graffiti die is aangebracht op treinstellen van de NS is in ontwikkeling. Overmacht daargelaten. NS: binnen 10 dagen indien er geen buitendienststelling noodzakelijk is volgens het huidig contract tussen NS en het ministerie van V&W.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
18
Inzet handhavers Wet Personenvervoer
Vervoerders
De vervoerders zetten handhavers in die een BOA-status hebben.13 Zij voeren onder andere repressieve kaartcontroles uit en verlenen assistentie aan collega's en reizigers in geval van incidenten betreffende de bedrijfsorde.
Preventief fouilleren
Politie
Met enige regelmaat houdt de politie acties met preventief fouilleren in en rond het openbaar vervoer in de aangewezen veiligheidsrisicogebieden.
Afhandeling noodmeldingen agressie en geweld
Politie
Een noodmelding van agressie en geweld tegen medewerkers van openbaar vervoersbedrijven wordt door de politie standaard met prio 1 afgehandeld. Een noodmelding van agressie en geweld tussen reizigers wordt door de politie standaard met prio 2 afgehandeld.
Vervolging na geweld tegen medewerkers met publieke functie
Politie en OM
De opsporing en vervolging van daders van geweld tegen medewerkers met een publieke functie krijgt prioriteit. Dat betekent bijvoorbeeld dat een dubbele strafmaat het uitgangspunt vormt voor de strafeis.
Informatie gestuurd optreden
Politie, VOV en toezichthoudende medewerkers
Op basis van informatie voeren de politie, het VOV, particuliere toezichthouders of toezichthouders van vervoerders extra surveillances uit op locaties en tijdstippen met een verhoogde kans op onveiligheid en incidenten in en om het openbaar vervoer.
13
en deel van de toezichthouders heeft conform art. 8 lid 3 Politiewet E ook de bevoegdheid om een veiligheidsfouillering uit te voeren en handboeien om te doen bij verdachten. NS zet aanvullend treinsurveillanten in zonder BOA-status.
19
A4.4 Nazorg Maatregel
Wie verantwoordelijk
Beschrijving
Trainingen en cursussen voor leidinggevenden
Vervoerders
Leidinggevenden hebben een cursus/ training ontvangen over opvang en nazorg van personeel na ingrijpende (gewelddadige)incidenten.
Nazorg slachtoffers criminaliteit
Alle betrokkenen
Op het moment dat reizigers of medewerkers slachtoffer worden van criminaliteit in en om het openbaar vervoer, wordt alles in het werk gesteld om een adequate opvang te organiseren. Dat betekent bijvoorbeeld dat slachtoffers worden geïnformeerd over de mogelijkheden tot het doen van aangifte. Bij geweldsdelicten worden slachtoffers opgevangen en geïnformeerd over de voortgang van de zaak.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
20
A5
Informatie-uitwisseling
Bij de uitwisseling van informatie wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende twee soorten informatieuitwisseling: 1 Beleidsmatige informatie over de ontwikkeling van de veiligheid, criminaliteit en overlast in en om het openbaar vervoer van Amsterdam (zie hoofdstuk A3). Deze informatie wordt vastgelegd in kwartaalrapportages en uitgewisseld tijdens vergaderingen van de beleidsgroep en de regiegroep. 2 Informatie-uitwisseling tijdens briefings van toezichthoudende partijen op het stationseiland. Het gaat daarbij concreet over: • Aandachtvestiging voor verdachten zoals personen die in het verleden veelvuldig voor overlast en/of criminaliteit in een bepaald openbaar vervoersgebied hebben gezorgd en aandachtsvestigingen voor vermiste personen. • Foto’s en/of namen van personen die binnen de openbaar vervoersmiddelen voor overlast en/of criminaliteit hebben gezorgd. • Foto’s en/of namen van de personen die een ov-verbod hebben opgelegd gekregen. Ad. 1 M et het tekenen van dit Veiligheidsarrangement bereiken de betrokken partijen overeenstemming over het uitwisselen van beleidsmatige informatie. Ad. 2 O m informatie-uitwisseling op het stationseiland tussen de politie en de toezichthouders van de gemeente en vervoerders mogelijk te maken is een besluit ingevolge artikel 20 van de Wet politiegegevens getekend. Ten aanzien van de verstrekking van de politiegegevens aan derden geldt een geheimhoudingsplicht conform artikel 7 Wet politiegegevens. Voor wat betreft de uitwisseling van gegevens op basis van cameratoezicht, is een apart protocol opgesteld: Convenant Camera Toezicht Openbaar Vervoer Stationsgebied Amsterdam Centraal (2009).
21
A6
Duur en opzegging
Dit veiligheidsarrangement wordt, in lijn met de periode waarvoor het nieuwe regionale veiligheidsplan AmsterdamAmstelland is opgesteld (2010-2014), aangegaan voor de duur van 5 jaar. Partijen zullen tenminste zes maanden voor het einde van de looptijd van het veiligheidsarrangement met elkaar in overleg treden over de voorwaarden van een nieuw veiligheidsarrangement. Dit veiligheidsarrangement eindigt van rechtswege op 31 december 2014 indien partijen geen overeenstemming hebben bereikt over een nieuw veiligheidsarrangement.
Overgaan van concessie van de ene vervoerder naar de andere Indien een van de vier concessies van de stadsregio Amsterdam overgaat in handen van een andere vervoerder dan is de nieuwe concessiehouder op grond van het beleidskader sociale veiligheid verplicht om deel te nemen aan dit Veiligheidsarrangement en het te tekenen. Bij het opstellen van een nieuwe concessie zorgt de concessieverlener Stadsregio Amsterdam ervoor dat afspraken in dit arrangement worden opgenomen in de nieuwe overeenkomsten/concessies. Bij het overgaan van de concessies die worden uitgegeven door de provincie Noord-Holland of Flevoland, neemt de projectleider van de beleidsgroep contact op met deze provincies voor het maken van nadere afspraken.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
22
A7
Ondertekening
De partijen werken samen onder de naam
'lokaal Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam 2010 - 2014'.
Namens gemeente Amsterdam
Namens Openbaar Ministerie
Mr. E. E. van der Laan Burgemeester van Amsterdam
Mr. H. J. Bolhaar MPM Hoofdofficier van Justitie arrondissement Amsterdam
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
Namens Regiokorps Amsterdam-Amstelland
Namens Stadsregio Amsterdam
Drs. B.J.A.M. Welten Korpschef Regiokorps Amsterdam-Amstelland
ir. E.D. Wiebes MBA Portefeuillehouder openbaar vervoer
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
23
Namens NS Reizigers BV / NS Poort BV Dhr. J.J. Ravoo Regiodirecteur
Namens De houders van de openbaar vervoer concessie Amstelland Meerlanden, Zaanstreek, Almere Streek en Haarlem-IJmond Voor deze op dit moment Connexxion Openbaar Vervoer BV Mr drs. B.J. Bruins Lid Raad van Bestuur Connexxion Holding NV
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
Namens De houder van de openbaar vervoer concessie Amsterdam, Voor deze op dit moment GVB Exploitatie BV
Namens Korps Landelijke Politiediensten - Spoorwegpolitie
Dhr. Bolier Directeur Vervoer
Datum/jaartal:
Mevrouw Mr. I.(Ingrid) M. Verver - Van Buul EMPM Hoofd dienst spoorwegpolitie wnd
Datum/jaartal:
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
24
Namens De houder van de openbaar vervoer concessie Waterland, Voor deze op dit moment Arriva Waterland-Rivierenland BV Dhr. A.B. Hettinga RA Algemeen directeur
Namens Stadsdeel Nieuw West Dhr. A. Baâdoud Voorzitter
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
Namens Stadsdeel Centrum
Namens Stadsdeel Noord
Mw. A. van Pinxteren Voorzitter
Drs. R. Post Voorzitter
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
25
Namens Stadsdeel Oost
Namens Stadsdeel Zuid
Mw. L. Thesingh Waarnemend voorzitter
Drs. P. P.J. Slettenhaar Voorzitter
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
Namens Stadsdeel West
Namens Stadsdeel Zuidoost
Drs. M.M. Kuitenbrouwer Voorzitter
Dhr. M. La Rose Voorzitter
Datum/jaartal:
Datum/jaartal:
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
B Lokale arrangementen
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
28
Lokaal arrangement Stationseiland B1.1 Inleiding
B1.2 Gebiedsafbakening
Het Centraal Station van Amsterdam is het visitekaartje van de stad. Daarom moet het station vrij zijn van allerlei overlast, van drugs, diefstallen, zakkenrollerij, prostitutie, etc. Een aantal jaren geleden voldeed het station niet bepaald aan dit beeld. Om een veiliger en schoner Stationseiland te realiseren is er in 2003 het Convenant Stationseiland te Amsterdam ondertekend. Het doel van dit Convenant was:
Geografisch De samenwerking, zoals verwoord in dit lokale arrangement, richt zich op het gebied van het Stationseiland te Amsterdam. Het Stationseiland wordt aan de noordzijde begrensd door het water van het IJ; aan de zuidzijde door de Prins Hendrikkade (met plantsoen), aan de oostzijde door de Oostelijke Toegang en aan de westzijde door de Westelijke Toegang. In dit gebied ligt het Centraal Station alsmede het metrogebied, bushaltes, tramhaltes en het aanlandingsgebied van de veerponten. Het gebied Stationseiland is in onderstaande afbeelding weergegeven:
“Een veilig en schoon Stationseiland voor reizigers, passanten en personeel, door een gezamenlijke inspanning van alle betrokken partijen.” Op basis van de evaluatie van het Convenant is in 2008 besloten om nieuwe afspraken vast te leggen in een afsprakenlijst. Inmiddels is deze afsprakenlijst officieel vervallen. De samenwerkingspartners hebben de wens geuit om nieuwe afspraken over de inzet van de verschillende partijen vast te leggen in een lokaal arrangement dat een meer specifieke uitwerking is van het Veiligheidsarrangement openbaar vervoer in Amsterdam.
29
B1.3 Taken en verantwoordelijkheden toezichthoudende partijen Beheer (openbare) ruimten Verschillende partijen zijn verantwoordelijk voor een gedeelte van het beheer van de (openbare) ruimten. De Nederlandse Spoorwegen is beheerder van het stationscomplex Amsterdam Centraal. De Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer is verantwoordelijk voor de aanleg, het beheer en onderhoud van de infrastructuur en omgeving rond de stations, perrons en halteplaatsen van het openbaar vervoer. Het stadsdeel Centrum heeft met name een taak in het beheer van de openbare ruimte. De andere vervoerders (concessiehouders) zijn verantwoordelijk voor het plaatsen en onderhouden van haltepalen en halteblokken en het aanbrengen van de juiste informatie op alle haltes.
In het algemene deel van dit Veiligheidsarrangement zijn in hoofdstuk A2 de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de gemeente, politie, openbaar ministerie en vervoerders verwoord. Bij het stationseiland zijn verschillende toezichthoudende partijen betrokken. Per toezichthoudende partij worden in deze paragraaf de taken verantwoordelijkheden beschreven en de locaties waar zij tijdens hun toezichttaak voor verantwoordelijk zijn.
• Regiopolitie Taak: handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven, conform artikel 2 Politiewet. Toezichtgebied: Het gehele openbaar vervoersgebied van het Stationseiland. Specifiek VOV-team: Informatiegestuurd toezicht houden in en om het openbaar vervoer in Amsterdam. Zij handhaven de openbare orde op aangewezen risicolocaties.
• KLPD, dienst Spoorwegpolitie Taak: handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven, conform artikel 2 Politiewet. Toezichtgebied: Stationseiland met als afhandelingsgebied het station Amsterdam CS, waarbij de aangehouden verdachten van buiten het Amsterdam CS worden overgedragen ter afhandeling door de Regiopolitie Amsterdam-Amstelland, wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal.
• De houder van de openbaar vervoer concessie Amsterdam; op dit moment GVB Taak: Toezicht houden op en handhaven van de bedrijfsorde in en om de vervoersmiddelen van de concessiehouder. Toezichtgebied: Het gehele openbaar vervoersgebied van het stationseiland.
• NS Taak: De NS beschikt op Amsterdam CS over verschillende typen toezichthouders. De servicemedewerkers zijn verantwoordelijk voor de kaartverkoop en het verlenen van service. Medewerkers ‘service en veiligheid’ verlenen service,
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
30
bieden ondersteuning aan NS-personeel en zijn mede verantwoordelijk voor sociale veiligheidsaspecten. De extern ingehuurde beveiligers bieden ondersteuning bij het houden van toezicht en zijn ook verantwoordelijk voor het open en sluiten van het station en helpen van mensen die vastzitten in een lift. Toezichtgebied: Gehele station (binnenruimte) van Amsterdam CS.
• Toezichthouders van onder andere de dienst Stadstoezicht (DST) In opdracht van DIVV neemt DST aan het VOV. Taak: handhaven van openbare orde en veiligheid. Toezichtgebied: informatie gestuurd toezicht houden in en om het openbaar vervoer in Amsterdam en handhaven van de openbare orde op aangewezen risicolocaties. In opdracht van OOV toezicht houden op de openbare ruimte in en rond stationseiland. Taak: toezicht houden en handhaven in de openbare ruimte. Toezichtgebied: Stationseiland. Dit team wordt onderdeel van een groter team dat toezicht houdt in het gebied Stationseiland-Nieuwmarkt. In opdracht van DIVV toezicht houden op de taxistandplaats CS. Taak: toezicht houden, handhaven van de standplaatsregels en controle op belanghebbenden vergunning. Toezichtgebied: taxistandplaats CS.
In opdracht van DIVV gedurende de bouwfasen van het busstation IJzijde (busstation, de autotunnel en de IJhal) zorgen voor de fysieke veiligheid en vormen van de calamiteitenorganisatie. Taak: het detecteren van incidenten en operationele taken zoals het openen/sluiten van toegangen tot het busstation en testen van de ontruimingsvoorzieningen. Toezichtsgebied: busstation IJzijde op niveau +1 en de opgangen naar het busstation. In opdracht van DIVV toezicht houden op de fietsparkeerplaatsen op Stationseiland. Taak: informeren van fietsers, toezicht houden, en signaleren van foutparkeren door fietsers. Toezichtgebied: de fietsflat, de fietspont en andere fiets parkeerplaatsen op Stationseiland.
• Houder van de openbaar vervoer concessie Waterland; op dit moment Arriva Taak: Incidenteel toezicht houden op en informatie verschaffen aan reizigers in de openbaar vervoersmiddelen van de concessiehouder. De controles richten zich op het handhaven van de bedrijfsorde. Toezichtgebied: de vervoersmiddelen van de concessiehouder op en rond het Stationseiland.
• Houders van de openbaar vervoer concessie Amstelland Meerlanden, Zaanstreek, Almere Streek en Haarlem-IJmond; op dit moment Connexxion aak: Incidenteel toezicht houden op en informatie T verschaffen aan reizigers in de openbaar vervoersmiddelen van de concessiehouder. De controles richten zich op het handhaven van de bedrijfsorde. Toezichtgebied: de vervoersmiddelen van de concessiehouder op en rond het Stationseiland.
31
B1.4 Afspraken over de inzet van personeel
B1.4.1 Minimale inzet per partner
Een belangrijk onderdeel van dit lokale arrangement Stationseiland betreft de minimale inzetafspraken van de verschillende toezichthoudende en handhavende partijen. In de operationele groep vindt afstemming plaats wat betreft de inzet en wisselen betrokken partijen de voortgang uit.
Onderstaande inzetafspraak geldt voor 2010 en kan jaarlijks door de subdriehoek (inclusief SRA) mede op advies van de beleidsgroep worden bijgesteld.
Partner
Inzet overdag en 's avonds
Inzet nacht/vroege ochtend
Regiopolitie
• 1 buurtregisseur • 4 koppels VOV14
Back up voor KLPD
KLPD
• 2 fte, waarvan minimaal 1 wapendragende • 1 dienstcoördinator • 1 plot/ baliemedewerker (08:00 - 22:00 uur)
2 fte wapendragenden (23:00 – 07:00 uur)15
GVB
• 2 koppels medewerkers (06:00 - 15:00 uur en 15:00 - 23:00 uur)
NS16
• 2 beveiligingmedewerkers • 2 servicemedewerkers • 2 medewerkers Service & Veiligheid
Gemeente (DIVV, OOV, DST)
MTV ma t/m vr: • 1 koppel (07:00 - 15:30 uur) • 1 koppel van (15:00 - 23:30 uur) Weekend: • 1 koppel (09:00 - 17:30 uur) Toezicht taxistandplaats: • 2 BOA’s dagelijks (16:00 - 02:00 uur) Voor fysieke veiligheid IJzijde: • 1 koppel (05:30 - 01:00 uur)
2 beveiligingsmedewerkers 2 medewerkers Service & Veiligheid
Tabel 1.1 Minimale inzet per partner
14
15 16
Bij calamiteit of verstoring kan het incidenteel voorkomen dat de afspraak niet kan worden nagekomen. Tevens inzetbaar gehele unitgebied KLPD/ Dienst Spoorpolitie. Bij calamiteit of verstoring in de treindienst kan het incidenteel voorkomen dat de afspraak niet kan worden nagekomen.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
32
B1.4.2 Flexibele inzet Naast de vaste minimale inzet moet worden gegarandeerd dat flexibel kan worden ingespeeld op de actualiteiten. Hoe groot de flexibele inzet per partner is, hangt af van de ernst van de situatie en de op dat moment ter beschikking zijnde eenheden. De flexibele inzet wordt bepaald door de informatiegestuurde aanpak. Hierbij moet de informatie niet alleen worden verkregen uit politiesystemen (incidenten) maar is de meer ‘subjectieve’ informatie ook onontbeerlijk. Doordat een minimum inzet op het stationseiland is gegarandeerd, lopen er altijd toezichthouders rond die zien en voelen hoe de situatie op het stationseiland is.
B1.5 Cameratoezicht
Personenvervoer of aantasting van de veiligheid plaatsvindt, is de vervoerder de eerstverantwoordelijke voor de opvolgingsregie. Afhankelijk van de aard, ernst en locatie van het incident zijn vervolgens de NS, andere vervoerders, het KLPD of de regiopolitie aan zet voor de opvolgingsregie. In het protocol cameratoezicht openbaar vervoer Amsterdam (CTOV, 2009) staat een beschrijving over de wijze van levering van camerabeelden van de verantwoordelijke partijen aan bewerkende partijen (met name de regiopolitie) en afspraken over opvolgingsregie van cameratoezicht voor stationsgebied Amsterdam Centraal. Vanaf 2011 kunnen live camerabeelden van alle partijen aan de cameracentrale van de regiopolitie Amsterdam-Amstelland geleverd worden.
Binnen Amsterdam CS en rond het Stationseiland wordt gebruik gemaakt van cameratoezicht. Het wettelijke regime van de binnencamera’s (bewaking en beveiliging) is anders dan die van de buitencamera’s (openbare orde en veiligheid). De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor het uitlezen van de camera’s rond het Stationseiland en de NS is verantwoordelijk voor het uitlezen van de camera’s in Amsterdam CS. Cameraobservanten van het beveiligingsbedrijf Securitas kijken de camerabeelden van het stationseiland en het centraal station live uit in de cameratoezichtruimte (CTR)17 18. De CTR is 24 uur per dag bemenst. Openbare plaats: Opvolging door regiopolitie of BOA’s. Bij ernstige strafbare feiten, levensbedreigende situaties of verdacht gedrag in de openbare ruimte wordt opvolging verzorgd door de (regio)politie.19 Zij kan ook besluiten dat (BOA) toezichthouders in het gebied het incident afdoen.
17
18
19
Openbare plaatsen in privaat eigendom: Opvolging door CTOV-partner, KLPD of regiopolitie. Bij strafbare feiten, levensbedreigende situaties, verdacht gedrag of waar overtreding van de Spoorwegwet, Wet
In de loop van 2011 vindt het uitkijken van de buitencamera’s plaats in de centrale toezichtruimte (CCTR) van de gemeente Amsterdam. Dat doen zij elke dag tussen 15.00 en 21.00u. De camerabeelden van binnen het centraal station worden live uitgekeken zodra er een melding is of incident plaatsvindt. De beelden van de camera’s van het stationseiland worden ook getoond op monitoren bij het wijkteam van de politie Nieuwezijds Voorburgwal. Zodra de beelden uitgekeken gaan worden in de CCTR verdwijnt deze mogelijkheid en worden de beelden getoond op het districtsbureau Lijnbaansgracht. Beelden van de camera’s op het station komen op verzoek ook binnen bij de Dienst Spoorwegpolitie van het KLPD.
33
B1.6 Briefings Er zal op operationeel niveau tweemaal dagelijks (08.15 uur en 15.15 uur) een briefing en een debriefing plaatsvinden waar alle operationele partijen aan deelnemen. Aan deze briefing nemen in ieder geval deel: • Wijkteam van de politie Nieuwezijds Voorburgwal • Het KLPD, dienst Spoorwegpolitie • Het VOV-team • Externe beveiligers en de medewerkers Service en Veiligheid van de vervoerbedrijven • Medewerkers toezicht en veiligheid (MTV), DST • Toezichthouders busstation IJzijde De briefings worden gehouden in een ruimte van de KLPD, dienst Spoorwegpolitie op het centraal station.20 Het KLPD voert de regie over de briefings. Doel van de briefings is om tussen alle partijen duidelijkheid te verschaffen over wie op welk moment op welke plek aanwezig is in het gebied. Er wordt algemene informatie uitgewisseld over wat er zich op en rond het Stationseiland afspeelt. Zo is er aandacht voor gebeurtenissen uit de vorige diensten, (ver) bouwwerkzaamheden, risicotreinen supporters, aangekondigde acties van (een van) de partners en huishoudelijke mededelingen. Tot slot kan er tijdens deze briefings ook informatie worden uitgewisseld over personen die voor overlast en/of criminaliteit zorgen in het gebied. Deze informatieuitwisseling voldoet aan de eisen zoals deze zijn gesteld in het besluit informatie-uitwisseling (zie hoofdstuk A5, punt 2 van het lokaal Veiligheidsarrangement openbaar vervoer Amsterdam).
20
et kantoor van de spoorwegpolitie zal vermoedelijk in 2010 worden H verbouwd. Na oplevering zal er wel en aparte vergaderruimte beschikbaar zijn voor de briefings.
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
Bijlage 1
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014
36
Plattegronden concessiegebieden Stadsregio Amsterdam en Politieregio Amsterdam-Amstelland Afbeelding 1: Concessiegebieden Stadsregio Amsterdam
37
Afbeelding 2: Politieregio Amsterdam-Amstelland
District 1, Centrum 1 wijkteam Lijnbaansgracht 2 wijkteam Prinsengracht 3 wijkteam IJ-tunnel 4 wijkteam Beursstraat 5 wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal 6 wijkteam Raampoort
District 1, Centrum 1 wijkteam Lijnbaansgracht 2 wijkteam Prinsengracht 3 wijkteam IJ-tunnel 4 wijkteam Beursstraat 5 wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal 6 wijkteam Raampoort
District 2, Noord 1 wijkteam Waddenweg, 2 wijkteam Klimopweg 3 wijkteam Balistraat 4 wijkteam IJburg 5 wijkteam Havens District 3, Oost 1 wijkteam Flierbosdreef 2 wijkteam Ganzenhoef 3 wijkteam Diemen/Ouder-Amstel 4 wijkteam Linnaeusstraat 5 wijkteam Remmerdenplein 6 wijkteam ’s-Gravesandeplein District 4, Zuid 1 wijkteam Amstelveen Noord District 1, Centrum 2 1 wijkteam Uithoorn wijkteam Lijnbaansgracht 3 2 wijkteam Aalsmeer wijkteam Prinsengracht 4 3 wijkteam Amstelveen Zuid wijkteam IJ-tunnel 5 4 wijkteam Van Leijenberghlaan wijkteam Beursstraat 6 5 wijkteam De Pijp wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal 7 6 wijkteam Rivierenbuurt wijkteam Raampoort 8 wijkteam Koninginneweg District 2, Noord District 5, West 1 wijkteam Waddenweg, 1 2 wijkteam Meer en Vaart wijkteam Klimopweg 2 3 wijkteam Surinameplein wijkteam Balistraat 3 4 wijkteam Lodewijk van Deysselstraat wijkteam IJburg 4 5 wijkteam August Allebéplein wijkteam Havens 5 wijkteam Houtmankade 6 wijkteam Oud West District 3, Oost 7 1 wijkteam Bos en Lommer wijkteam Flierbosdreef 2 wijkteam Ganzenhoef 3 wijkteam Diemen/Ouder-Amstel 4 wijkteam Linnaeusstraat 5 wijkteam Remmerdenplein 6 wijkteam ’s-Gravesandeplein District 4, Zuid
District 1, Centrum 1 wijkteam Lijnbaansgracht 2 wijkteam Prinsengracht 3 wijkteam IJ-tunnel 4 wijkteam Beursstraat 5 wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal 6 wijkteam Raampoort District 1, Centrum 1 wijkteam Lijnbaansgracht 2 wijkteam Prinsengracht 3 wijkteam IJ-tunnel 4 wijkteam Beursstraat 5 wijkteam Nieuwezijds Voorburgwal 6 wijkteam Raampoort District 2, Noord 1 wijkteam Waddenweg, 2 wijkteam Klimopweg 3 wijkteam Balistraat 4 wijkteam IJburg 5 wijkteam Havens District 3, Oost 1 wijkteam Flierbosdreef 2 wijkteam Ganzenhoef 3 wijkteam Diemen/Ouder-Amstel 4 wijkteam Linnaeusstraat 5 wijkteam Remmerdenplein 6 wijkteam ’s-Gravesandeplein District 4, Zuid 1 wijkteam Amstelveen Noord 2 wijkteam Uithoorn 3 wijkteam Aalsmeer 4 wijkteam Amstelveen Zuid 5 wijkteam Van Leijenberghlaan 6 wijkteam De Pijp 7 wijkteam Rivierenbuurt 8 wijkteam Koninginneweg
District 2, Noord 1 wijkteam Waddenweg, 2 wijkteam Klimopweg 3 wijkteam Balistraat 4 wijkteam IJburg 5 wijkteam Havens District 3, Oost 1 wijkteam Flierbosdreef 2 wijkteam Ganzenhoef 3 wijkteam Diemen/Ouder-Amstel 4 wijkteam Linnaeusstraat 5 wijkteam Remmerdenplein 6 wijkteam ’s-Gravesandeplein District 4, Zuid 1 wijkteam Amstelveen Noord 2 wijkteam Uithoorn 3 wijkteam Aalsmeer 4 wijkteam Amstelveen Zuid 5 wijkteam Van Leijenberghlaan 6 wijkteam De Pijp 7 wijkteam Rivierenbuurt 8 wijkteam Koninginneweg
District 2, Noord 1 wijkteam Waddenweg, 2 wijkteam Klimopweg 3 wijkteam Balistraat 4 wijkteam IJburg 5 wijkteam Havens District 3, Oost 1 wijkteam Flierbosdreef 2 wijkteam Ganzenhoef 3 wijkteam Diemen/Ouder-Amstel 4 wijkteam Linnaeusstraat 5 wijkteam Remmerdenplein 6 wijkteam ’s-Gravesandeplein District 4, Zuid 1 wijkteam Amstelveen Noord 2 wijkteam Uithoorn 3 wijkteam Aalsmeer 4 wijkteam Amstelveen Zuid 5 wijkteam Van Leijenberghlaan 6 wijkteam De Pijp 7 wijkteam Rivierenbuurt 8 wijkteam Koninginneweg District 5, West 1 wijkteam Meer en Vaart 2 wijkteam Surinameplein 3 wijkteam Lodewijk van Deysselstraat 4 wijkteam August Allebéplein 5 wijkteam Houtmankade 6 wijkteam Oud West 7 wijkteam Bos en Lommer
District 5, West 1 wijkteam Meer en Vaart 2 wijkteam Surinameplein Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 1010 / 2014 3 wijkteam Lodewijk van Deysselstraat 4 wijkteam August Allebéplein 5 wijkteam Houtmankade
Veiligheidsarrangement Openbaar Vervoer Amsterdam 2010 / 2014
Colofon Dit is een uitgave van Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer Vormgeving dsgn.frm Digitaal drukwerk Gravemaker Prepress
December 2010
Deze brochure is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier