2014

Ethisch management Prof Dr. Annick Willem Jens De Rycke

ALM Antwerpen 29/04/2014

Decreet Gemiddelde score's per thema 4,47 4,33 4,16

4,11 3,98 3,77

Rechten vh Kind

Inclusie

Diversiteit

Fairplay

Integriteit Solidariteit

“Zwart geld is schering en inslag in Belgisch voetbal” “West-Vlaamse scheidsrechters staken uit protest tegen agressie”

“Supporter slaat trainer ziekenhuis in omdat zoon niet werd opgesteld” Preventief

Reactief

Ethische conflicten “Een ethisch dilemma is een situatie waar de waarden en normen op het spel staan en waarbij er een keuze moet gemaakt worden tussen verschillende alternatieven, terwijl er voor elk alternatief een goede reden kan gegeven worden.”

Stappenplan ethische besluitvorming Feiten?

Spanningen?

Hoofdvraag?

Belangen?

Opties?

Conclusie!

Case 1 Op de wekelijkse trainingsavond is het erg druk op de club. Er zijn verschillende groepen aan het sporten. Zo ook de groep van coach Jelle, die al meer dan 10 jaar met de club verbonden is. Als bestuurder ben je die avond ook op de club aanwezig. Vanuit je bureau hoor je trainer Jelle geregeld luid roepen tegen zijn leden tijdens de training. De volgende dag krijg je een telefoon van een verontruste ouder die de trainingen van Jelle wel erg zwaar vindt en het niet eens is met zijn manier van coaching. De ouder vertelt dat het meisje reeds drie keer al wenend naar huis is gekomen en dat er ondertussen al 2 andere kinderen gestopt zijn.

Case 2 Je krijgt al bestuurder een aantal boze e-mails van ouders van jeugdspelers. Ze gaan over het selectiebeleid van de club. Een aantal ouders menen dat het onterecht is dat hun kind niet geselecteerd is voor het A-team. Dit terwijl ze wel altijd op de trainingen en wedstrijden aanwezig waren. Volgens hen zijn de selectiecriteria onduidelijk en lijkt het wel alsof de kinderen van ouders die in de club actief zijn een streepje voorhebben. De coach beweert enkel te selecteren in functie van sportieve successen.

Opdracht • Wat zijn goede reactieve acties om dit probleem aan te pakken? – Wat gebeurt hier? Herken je dit? Komt dit vaak voor? – Wat is jouw rol als bestuurder? – Hoe zou je dit kunnen oplossen?

• Wat zijn goede preventieve maatregelen? – Zien hier afspraken rond gemaakt in jouw club? – Wat is jouw rol als bestuurder? – Hoe zou je deze situaties kunnen vermijden?

Oplossingen case 1? • Wat zijn goede reactieve acties om dit probleem aan te pakken? – – – – –

Zo snel mogelijk gesprek met trainer (stappenplan gebruiken) Samen tot consensus komen Samen beslissen over hoe standpunt te communiceren Duidelijk het standpunt van de club communiceren Openstaan voor debat met ouders

• Wat zijn goede preventieve maatregelen? – – – – – – – –

Trainers wijzen op hun ‘power’ Ethisch leiderschap laten uitdragen Missie en waarden die positieve sportcultuur onderstrepen Specifieke aandacht schenken aan gedrag van trainer in de ethische code Regelmatig aanwezig zijn op trainingen Regelmatig met trainers samenzitten om coaching te evalueren Selectief zijn in aanwerving =>(clubcultuur) Uniforme communicatie naar externen

Oplossingen case 2? • Wat zijn goede reactieve acties om dit probleem aan te pakken? – – – –

Zo snel mogelijk groepsgesprek met trainers (stappenplan gebruiken) Gesprek met ouders (oorsprong vermoeden vriendjespolitiek?) Indien trainer niet integer => nultolerantie omtrent wangedrag Duidelijk het standpunt van de club communiceren (koppelen aan missie/waarden)

• Wat zijn goede preventieve maatregelen? – Trainers regelmatig wijzen op verantwoordelijkheid en ethisch en integer leiderschap – Afspraken en regels omtrent selecties opstellen – In missie en waarden weergeven waar de club voor staat – Regelmatig met alle trainers samenzitten om interne werking te evalueren – Afspraken en regels regelmatig communiceren – Controle uitoefenen (trainer niet alleen laten beslissen) – Uniforme communicatie naar externen – Selectie van trainers ( ‘juiste profielen’)

Inhoud

Meer informatie over de organisatiecultuur en het ethisch klimaat, en hoe je dit kan veranderen.

Eerst wordt een ‘actieplan ethisch management’ uitgewerkt. Vervolgens wordt een handvat gegeven over hoe om te gaan met ethische conflicten en problemen omtrent een ethisch thema.

Ten slotte worden een aantal organisaties opgesomd die informatie kunnen bieden omtrent ethisch sporten.

7-actieplan 1

Bestuur

2

Verantwoordelijke ethiek

3

Ethisch Comité

4

Doorlichting

5

Ethische code

6

Ethisch management

7

Evaluatie

1. Ethisch leiderschap 6 ‘mechanismen’

Aandacht

Reacties

Verdeling middelen

Rolmodel

Beloning

Selectie

2. Verantwoordelijke ethiek => drijvende kracht achter het ethisch management Taken bundelen en bevoegdheid geven aan een verantwoordelijke

3. Ethisch comité  promotoren/klankbord van het ethische klimaat in de organisatie kleine groep mensen uit verschillende lagen van organisatie

4. Doorlichting organisatie Wat leeft in onze club? Hoe denken mensen over onze club? Is er draagvlak voor ethisch sporten? Beloon- en evaluatiesystemen

Te sterke nadruk op wat fout is! => Enkel sancties voor slecht gedrag => Nauwelijks beloningen voor goed gedrag Stimuleren, afspreken, positief benaderen, verantwoordelijkheden geven, empowerment…

Rapportering en communicatie “Een continue communicatie is essentieel om het belang van ethiek te onderstrepen.”

Rapportering Communicatie

Verantwoordelijke ethiek, tuchtcommissie hulplijnen (1712), politie…

Infoavonden, bijeenkomsten, nieuwsbrief, social media…

5. Ethische code Concretisering van de visie van de sportorganisatie op ethisch gedrag

…‘Leidraad’ naar gewenst gedrag…  Specifieke ethische codes opstellen voor spelers, trainers, bestuurders, supporters…

Een ethische code kan het ethisch management sturen.

Opstellen ethische code

20%

0%

10,44%

17,51%

40% 38,05%

50,51%

75,76%

77,44%

36,70%

60% 56,90%

Ethische code: doelgroepen

80%

Ethische code: inhoud 60%

59,14%

55,20%

50% 40% 30% 20% 10% 0%

37,99%

35,84%

31,18%

34,41%

6. Ethisch management: strategie “Ethisch management is het toepassen van ethische waarden in de organisatie. Een ethisch management… • …tracht een organisatie naar ethisch gedrag te leiden • …doet aan ethische besluitvorming (zie ethische conflicten) • …creëert een ethisch klimaat

6. Ethisch management: strategie

Missie Waarom bestaan we?

Visie Waar willen we samen naartoe?

Strategie Hoe gaan we er naartoe?

6. Ethisch management: strategisch proces

7. Ethisch management: evaluatie POLC-cyclus

=> Een integraal proces naar een ethisch klimaat

Filmpje: Back 2 basics Strategie – structuur – cultuur in BALANS

VERANDERING NAAR ETHISCHE ORGANISATIECULTUUR

Stem componenten op elkaar af Zet in op zoveel mogelijk componenten

Draag beleid uit in verschillende lagen van organisatie

Veranker componenten in dagelijkse werking

Hou het beleid levend…!

7-actieplan Doorloop uitgangspunten

Geef per uitganspunt doelen aan

Werk per doel acties uit

Schat werklast

Schat timing

Als je de uitgangspunten vertaalt in doelen en de doelen in acties, heb je een uitgewerkt actieplan op weg naar een ethische sportorganisatie!

BESLUIT Ethiek dient verweven te zijn in alles wat men doet binnen en buiten de ‘lijnen’ van de sport. Elke beslissing moet afgewogen en getoetst worden aan de morele waarden zodat ethisch handelen niet enkel bij schandalen naar voor komt, maar steeds een positief aandachtspunt is.

We pleiten we dan ook voor een meer doorgedreven, structurele aanpak waarbij alle leden van de sportorganisatie hun verantwoordelijkheid erkennen en opnemen. Het bestuur van een sportorganisatie heeft de taak zich in te zetten voor een ethisch sportklimaat en goed bestuur (zowel op als naast het sportveld).

Implementatie in de praktijk • In welke acties kan de federatie het clubbestuur ondersteunen? • Hoe kan de federatie bijdragen tot de implementatie/verspreiding van het stappenplan?

Vragen? Dank voor de aandacht! Internationaal Centrum Ethiek in de Sport www.ethicsandsport.be [email protected]