2014

Logiesforum Brugse Ommeland – 18/03/2014

‘DE HERDENKING VAN DE EERSTE WERELDOORLOG IN WEST-VLAANDEREN IN 2014-2018’

Karen François Sector- en logiescoördinator Westtoer

Inhoud presentatie

•

Wat zijn en waar liggen (een selectie van) de WOI-sites?

•

Welke WOI-routes bestaan er?

•

Welke (selectie van) herdenkingsevenementen worden georganiseerd in 2014-2015?

•

Welke communicatie/promotie wordt er gevoerd: doelgroepen en spelers?

•

Wat betekent Toerisme+ en hoe kan dit toegepast worden?

WOI Bezoekerssites

WOI-bezoekerssites Inventaris Agentschap Onroerend Erfgoed: 1.333 WOI-oorlogsrelicten in West-Vlaanderen (online via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/) Typologie WOI-sites: •

• •

Oorlogsgraven • • • • •

157 Commonwealth military cemeteries 9 Belgische militaire begraafplaatsen 4 Duitse militaire begraafplaatsen 3 Franse militaire begraafplaatsen 1 Amerikaanse begraafplaats

•

Britse, Australische, Nieuw-Zeelandse, Canadese, Belgische, Duitse, Franse en Amerikaanse monumenten

Monumenten

Landschappelijke sites: • • • •

•

Loopgravenstelsels Mijnkraters Bunkers etc

Musea en bezoekerscentra

Bezoekerssites in de Westhoek 5 strategische projecten - IFFM

• •

• •

In Flanders Fields Museum Algemeen verhaal van WOI: poort naar het verhaal/erfgoed van WOI Persoonlijke verhalen Vernieuwd museum opende op 11 juni 2012 • • •

•

50% groter Vernieuwde scenografie en meer interactie Ontsluiting belforttoren

www.inflandersfields.be

5 strategische projecten - Poperinge

• • • • • • •

Lijssenthoek Military Cemetery Bezoekerscentrum Verhaal (her)aanleg begraafplaats Digitale scheurkalender –elke dag ander verhaal Open sinds 21 september 2012 Link met Dodencellen – Talbot House www.lijssenthoek.be

5 strategische projecten - Zonnebeke

• • • •

Memorial Museum Passchendaele 1917 Militair-historisch museum over de Slag van Passendale Historisch kasteeldomein Vernieuwing: • • •

• •

Nieuw museumgebouw Loopgravenstelsel Herinneringsgalerij

Geopend in juli 2013 www.passchendaele.be

5 strategische projecten - IJzertoren

• • • • • • •

Memoriaal IJzertoren Nieuwe inrichting museum met 22 verdiepingen Verhaal van oorlog, vrede en Vlaamse ontvoogding Herinrichting van de site Nieuw onthaalpaviljoen en parking Opening 28/2/2014 www.aandeijzer.be

5 strategische projecten - Nieuwpoort • • • • • •

Sluizencomplex Ganzepoot Onder Koning Albert I monument Bezoekerscentrum ‘Westfront’ Verhaal van de onderwaterzetting Opening oktober 2014 www.nieuwpoort.be/nieuwpoort/ view/nl/nieuwpoort/de_groote_oorlog/ nieuwpoort_2014_-_2018

WOI-bezoekerssites: Militaire begraafplaatsen

• Architectuur, aanplantingen en grafstenen sterk verschillend per nationaliteit

• Reflectie van passend tribuut en opvatting over de behandeling van de gesneuvelden • Begraafplaatsen veelal gekoppeld aan verzorging (veldhospitalen)

COMMONWEALTH Militaire begraafplaatsen • Meeste ontstaan tijdens de oorlog, huidige uitzicht in de jaren 20 • Beslissing tot niet-repatriëring (logistieke & morele overwegingen) • Gerenommeerde architecten: Edwin Lutyens, Reginald Blomfield, Herbert Baker en Charles Holden • Typische elementen: • Een goed onderhouden grasveld • De afwisseling tussen kruidachtige doorlevende planten en bloemen zoals rozen • Een uitgelezen selectie van struiken en bomen voor de aanplanting; • Een omringende lage muur met poort of poortgebouw • Een of meerdere schuilgebouwtjes • De witte Portlandstone: • De grafsteen moest permanent en duurzaam zijn; • Ze moesten uniform zijn; • Er mocht geen onderscheid zijn naar rang of stand.

• Vanaf 40 graven cross of sacrifice • Vanaf 1000 doden, stone of remembrance (their name liveth for evermore – tekst uit Bijbel gekozen door Kipling) • “Pracht en praal”

TYNE COT CEMETERY, ZONNEBEKE  Grootste Commonwealth begraafplaats op het vasteland.  Bloedige Slag van Passendale.  1927: onthulling – Herbert Baker  11.956 soldaten begraven. Op het indrukwekkende Tyne Cot Memorial staan nog 34.957 namen van soldaten zonder bekend graf, die na 15 augustus 1917 sneuvelden.  Sinds 12 juli 2007: nieuw bezoekerscentrum. Info: Tynecotstraat 22 8980 Passendale (Zonnebeke) Gratis toegankelijk www.passchendaele.be

LYSSENTHOEK MILITARY CEMETERY, POPERINGE    



Commonwealth begraafplaats. 10.784 graven. Gegroeid uit grootste veldhospitaal van de Ieperboog (1915-1920) ‘Multiculturele’ begraafplaats: slachtoffers uit Australië, NieuwZeeland, Canada, Zuid-Afrika, China, Frankrijk en Duitsland Nieuw bezoekerscentrum

Info: Boescheepseweg 24 8970 Poperinge Gratis toegankelijk www.toerismepoperinge.be

ESSEX FARM CEMETERY, IEPER  Langs het kanaal Ieper-Ijzer.  ‘site John McCrae’: Canadese arts die hier in mei 1915 het wereldberoemde gedicht ‘In Flanders Fields’ schreef. Info: Diksmuidseweg 146 8900 Ieper Gratis toegankelijk www.toerisme-ieper.be

POLYGON WOOD, ZONNEBEKE  Britse begraafplaats ‘Buttes New British Cemetery’ met  New Zealand Memorial dat 383 NZ soldaten herdenkt  Op de heuvel (Butte): monument voor de 5de Australische divisie Info: Lange Dreve 5 8980 Zonnebeke Gratis toegankelijk www.passchendaele.be

COMMONWEALTH sites DE MENENPOORT, IEPER  Bekendste Commonwealth oorlogsgedenkteken in Vlaanderen  Ontwerp van Sir Reginald Blomfield.  In 1927 onthuld  Aan de binnenzijde zijn de namen van ongeveer 54.896 soldaten aangebracht, die vóór 15 augustus 1917 als vermist werden opgegeven.  The Last Post , elke avond om 20u. Info: Meensestraat 8900 Ieper Gratis toegankelijk www.lastpost.be www.toerisme-ieper.be

DEUTSCHER SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK

THE BROODING SOLDIER, LANGEMARK   

 

Canadian Forces Memorial St. Juliaan Opgericht in 1921 Herdenkt de rol van de Canadese soldaten tijdens de Tweede Slag bij Ieper. 2000 militairen uit de 1ste Canadese Divisie lieten hier het leven bij de eerste gasaanval. Het monument stelt een Canadese soldaat voor die een traditionele militaire groet brengt aan de doden. Het park errond is aangelegd met Canadese aarde en planten.

Info: Brugseweg 8920 Langemark-Poelkapelle Gratis toegankelijk www.langemark-poelkapelle.be

HILL 62, IEPER

 Canadees monument op Hill 62 herdenkt de gesneuvelde Canadese soldaten  Zware strijd geleverd in juni 1916  Strategisch belang van de heuvel en panorama op Ieper Info: Canadalaan 8900 Zillebeke (Ieper) Gratis toegankelijk www.toerisme-ieper.be

HILL 60, IEPER  Kunstmatige heuvel uit 1850 die op zo’n 60 meter hoogte lag (aanleg spoorwegbedding)  Felbevochten strategische site die in handen was van zowel Duitsers, Britten als Fransen  Ondergrondse oorlogsvoering : dieptemijnen en tunnels  Is een begraafplaats zonder naamstenen Info: Zwarteleenstraat 8902 Ieper Gratis toegankelijk www.toerisme-ieper.be

POOL OF PEACE, HEUVELLAND  Ook wel Lone Tree Crater of Spanbroekmolenkrater  Imposante mijnkrater ontstaan door ontploffing van dieptemijnen tijdens de Mijnenslag van 7 juni 1917  Nu 12 meter diepe vijver en vredevol oord van bezinning Info: Kruisstraat 8953 Wijtschate (Heuvelland) Gratis toegankelijk www.heuvelland.be

IERS VREDESPARK, MESEN  De ronde toren is een typisch Iers symbool en herdenkt alle Ierse soldaten die sneuvelden tijdens WO I.  Tijdens Slag bij Mesen vanaf 7 juni 1917 streden katholieke en protestantse Ierse soldaten zij aan zij voor de verovering van de heuvel  Jongeren uit Ierland bouwden mee aan de toren, als teken van vrede en verzoening.  Sinds 1998 nationaal gedenkteken voor Ierland in de Westhoek  Onlangs symbolisch bezoek van Cameron en Kenny Info: Armentierssteenweg 8957 Mesen Gratis toegankelijk www.mesen.be

TALBOT HOUSE, POPERINGE 

    

Op 11 december 1915 geopend door Aalmoezenier Philip “Tubby” Clayton en Neville Talbot "Every Man's Club”, zonder onderscheid van rang en stand Plek waar soldaten achter het front menselijkheid, rust en vrede vonden. Meer dan een half miljoen militairen kwam tussen 1915 en 1918 langs in Talbot House. Vandaag nog een authentieke overnachtingsplaats ‘Tubby's story tablets’

Info: Gasthuisstraat 43 8970 Poperinge www.talbothouse.be

HOOGE CRATER MUSEUM, IEPER

 Overkant van de Meenseweg ‘Hooge Crater Cemetry’  Privaat WOI-museum met foto’s, wapens, uitrusting en reconstructies Info: Meenseweg 467 8902 Ieper www.hoogecrater.com

FRANSE Militaire begraafplaatsen

• sober, ontberen elke vorm van architecturale omkadering (geen ingangspartijen, omheining minimaal) en zeer schaarse begroeiing • symmetrie en rechte lijnen • vaak werden de doden begraven in massagraven of ossuaires • Ieper, Heuvelland, Veurne en Frans militair ereperk in Koksijde

FRANS MILITAIRE BEGRAAFPLAATS SAINT CHARLES DE POTYZE, IEPER  De grootste Franse begraafplaats op Belgische bodem  4200 Fransen, waarvan 616 in massagraf. Gelegen in tuin van een schooltje, dat door de Franse troepen gebruikt werd als medische post. Info: Zonnebeekseweg 385 8900 Ieper Gratis toegankelijk www.toerisme-ieper.be

OSSUAIRE + MONUMENT AUX DEUTSCHER FRANCAIS SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK SOLDATS FRANCAIS, HEUVELLAND  Franse begraafplaats onderaan de westelijke flank van de Kemmelberg.  4 massagraven waarin 5.294 Franse soldaten rusten, waarvan slechts 57 geïdentificeerd. Hun namen vind je terug op de centrale obelisk.  De centrale obelisk herinnert aan de Franse aanwezigheid tijdens WO I en herdenkt de Franse verliezen tijdens de Slag om de Kemmelberg in 1918.  Dubbelmonument met gedenkzuil ‘Den Engel’ op de top van Kemmelberg Info: Kemmelbergweg 8950 Kemmel (Heuvelland) Gratis toegankelijk www.heuvelland.be

FRANSE sites GUYNEMER-MONUMENT, POELKAPELLE 



Eerbetoon aan de Franse jachtpiloot Georges Guynemer:  Pionier van de oorlogsluchtvaart  Op 11 september 1917 neergehaald door Duitse troepen boven Poelkapelle In juli 1923 werd dit gedenkteken onthuld. Een ooievaar siert de top van het monument en verwijst naar het ‘Escadrille des Cigognes’, de eenheid waartoe Guynemer behoorde.

Info: Guynemerplein 8920 Langemark-Poelkapelle Gratis toegankelijk www.langemark-poelkapelle.be

Belgische Militaire begraafplaatsen

• Architectuur begraafplaatsen:

– Sommige weinig of geen sporen van architecturale constructies: aanleg beperkt tot een imposante inkompoort met graven in rijen en percelen – andere (na de oorlog zijn aangelegd) staan graven in een weldoordacht geometrisch patroon • barokke grafsteen (ontwerp Simons, 1920) • heldenhuldezerkjes (AVV-VVK) • Oeren, Hoogstade, De Panne, Adinkerke, Keiem, Houthulst, Ramskapelle, Steenkerke en West-Vleteren

BELGISCH BEGRAAFPLAATS, DEUTSCHERMILITAIRE SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK HOUTHULST  Bekendste Belgische begraafplaats  Telt 1.855 graven (vnl gesneuveld tijdens Eindoffensief)  Ook 81 Italiaanse graven. Deze Italiaanse soldaten waren Duitse krijgsgevangenen en werden laten bijgezet.  Zespuntige ster als grondplan.

Info: Poelkapellestraat 44 8650 Houthulst Gratis toegankelijk www.flandersfields.be

BELGISCH BEGRAAFPLAATS, DEUTSCHERMILITAIRE SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK OEREN  Kleinste Belgisch Kerkhof  508 Belgische soldaten liggen hier begraven.  Ooit stonden hier heel wat heldenhuldezerkjes, gekenmerkt door de letters AVV-VVK. In februari 1918 werden deze letters op zo’n 38 graven besmeurd. Vandaag vind je op deze begraafplaats nog 5 heldenhuldezerkjes terug. Info: Oerenstraat 21 8690 Oeren Gratis toegankelijk www.flandersfields.be

BELGISCHE sites

DODENGANG, DIKSMUIDE  Langs de IJzer  Netwerk van meer dan 1 km Belgische loopgraven en bunkers  De stelling kreeg vlug de naam Dodengang door het grote aantal slachtoffers in deze loopgraven omwille van nabijheid Duitse bunker (50m!)  De site werd volledig hersteld met betonnen constructies.  Bezoekerscentrum Info: IJzerdijk 65 8600 Diksmuide Gratis toegankelijk www.diksmuide.be

STAD- EN LANDHUIS, VEURNE  Veurne was een tijdlang hoofdstad van onbezet België  Koning Albert I had zijn werkkabinet in de bovenzaal van het Stadhuis. Hier werden de plannen voor de onderwaterzetting van de IJzervlakte met Karel Cogge besproken.  Op 15 maart 2014 werd in het Staden Landshuis een volledig nieuw belevingscentrum ‘Vrij Vaderland’ geopend. Info: Grote Markt 27-29 8630 Veurne www.veurne.be

DUITSE Militaire begraafplaatsen

• Sinds 1958 nog 4 (concentratie)begraafplaatsen in Hooglede, Menen, Vladslo en Langemark waarop 134.000 Duitse soldaten begraven liggen • Architectuur is belangrijk gegeven • Imposante maar erg gesloten poortgebouwen • Grafstenen: zeer sober, gemaakt in graniet • Vaak gebruik van Weserzandsteen, typisch Duitse steensoort • Beplanting: klimplanten of rododendrons • eiken → sobere indruk

DEUTSCHER SOLDATENFRIEDHOF, DEUTSCHER SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK LANGEMARK 



 

Hier liggen 44.304 soldaten begraven, waarvan 24.917 in een massagraf Waaronder 3.000 gesneuvelde cadetten en studenten-vrijwilligers die sneuvelden tijdens de Eerste Slag bij Ieper in oktober 1914 ‘Studentenfriedhof’ Vier bronzen figuren van Emil Krieger.

Info: Klerkenstraat 84 8920 Langemark-Poelkapelle Gratis toegankelijk www.langemark-poelkapelle.be

DUITS MILITAIRE BEGRAAFPLAATS DEUTSCHER SOLDATENFRIENDHOF LANGEMARK VLADSLO, DIKSMUIDE  Samenvoeging van verschillende Duitse begraafplaatsen, met meer dan 25.638 soldaten.  Laatste rustplaats van Peter Kollwitz, die sneuvelde in oktober 1914. Zijn moeder, kunstenares Käthe Kollwitz, eerde haar zoon met het beeldhouwwerk ‘Het Treurende Ouderpaar’. Dit monument kan je achteraan de begraafplaats vinden, nabij het graf van Peter Kollwitz. Info: Houtlandstraat 3 8600 Vladslo (Diksmuide) Gratis toegankelijk www.diksmuide.be

DUITSE sites BAYERNWALD, HEUVELLAND 



Een stuk van een Duits loopgravenstelsel, met twee luisterschachten, een loopgravenstelsel en 4 bunkers. De site is gereconstrueerd op basis van archeologisch onderzoek en laat je 10% van de oorspronkelijke constructie uit WO I zien.

Info: Voormezelestraat 2 8953 Wijtschate (Heuvelland) www.heuvelland.be

KÄTHE KOLLWITZ MUSEUM, KOEKELARE

 In de ast van de Brouwerijsite: Käthe Kollwitz Museum. Heropend op 25 februari 2014.  Je vindt er een unieke verzameling van grafisch werk van Käthe Kollwitz, de expressionistische Duitse kunstenares. Haar werken tonen het universele thema van lijden en verdriet in tijden van oorlog. Info: Sint-Maartensplein 19 8680 Koekelare www.koekelare.be

•

Totaal aantal bezoeken per site 2006

2012

Tyne Cot Cemetery

228 027

24,8 %

307 670

30,5 %

In Flanders Fields Museum

216 131

23,5 %

187 332

18,6%

Duitse begraafplaats Langemark

144 656

15,7 %

147 537

14,6 %

Ijzertoren

78 587

8,5 %

74 233

7,35 %

Dodengang

71 625

7,8 %

66 761

6,61 %

Duitse begraafplaats Vladslo

52 359

5,7 %

44 520

4,41 %

Memorial Museum Passchendaele 1917

44 004

4,8 %

76 469

7,58 %

Bayernwald

31 058

3,4 %

32 862

3,26 %

Lijssenthoek Military Cemetery

29 509

3,2 %

47 138

4,67 %

Talbot House

23 644

2,6 %

24 824

2,46 %

Totaal

919 600

1 009 346

Infobakens in de Westhoek

Infoborden in de Westhoek

Bezoekerssites in het Brugse Ommeland WOI belevingsruimte (Huis Mulle de Terschueren), Tielt • Tielt = hoofdkwartier van Duitse bezetter voor het bestuur van het gebieden ten westen van de Schelde. • Op 22 april 1915 werd in Tielt het akkoord ondertekend voor de eerste gasaanvallen in de geschiedenis. • Ontdek dit verhaal en het verhaal van de bevolking als van de bezetter in de multimediale belevingsruimte. Info: Ieperstraat 42-46 8700 Tielt Gratis toegankelijk www.tielt.be/site/Toerisme/ BelevingsruimteTieltinWOI

Provinciedomein Raversyde, Oostende

• Atlantikwall = Tweede Wereldoorlog • Batterij Aachen: enige bewaarde Duitse kustbatterij uit de Eerste Wereldoorlog. – Uitzonderlijk goed bewaarde schutsbeddingen – Overblijfselen van het Noorse Chalet van koning Leopold II – Goed bewaarde schuilplaats met evocatie van de Duitse manschappen Info: www.raversyde.be

Kasteel van Loppem, Zedelgem • Verblijf van Koning Albert I en zijn familie aan het einde van WOI (24 oktober – 25 november 1918). • Hierdoor was dit toen het hoofdkwartier van het Belgisch leger en de zetel van de uitvoerende macht. • De “regering van Loppem”

Info: Steenbrugsestraat 26 8210 Zedelgem www.kasteelvanloppem.be

Pionierpark Snellegem - Jabbeke

• Duits logistiek verdeelpunt (spoor, vliegveld, etc.) • Nog enkele overblijfselen: twee barakken, een wachthuis, enkele stallingen en het restant van een laadkaai, gebouwd tijdens de Eerste Wereldoorlog en nog gebruikt tijdens het Interbellum en WOII • Ze zijn de laatste getuigen van wat ooit een zogenaamd Pionierpark was. • Ligging: Langs de Stationsstraat aan de zuidkant van de spoorweg en het station van Jabbeke.

Recreatieve WOI-routes

WOI-autoroutes  6 nieuwe, thematische en objectgerichte autoroutes rond sterke (deel)thema’s WOI gespreid over Westhoek  Verbinden een 15-20 tal sites  Nieuwe signalisatie, startbord en huisstijl voor drukwerk: bruine kleur als basis voor de ‘look and feel’  Brochure met sterke inhoud: kaart, roadbook, duidelijke verhaallijnen, oog voor het landschap, geanimeerd met 120 nieuwe kwalitatieve beelden  Box met zes nieuwe autoroutes (april 2014)  Meerdere taalversies NL – F – D – E (afhankelijk van het thema)  Digitale en mobiele ontsluiting autoroutes via (gratis) app (vanaf april 2014)  Verkoopprijs: €6,00 (Toeristische Diensten Westhoek en Westtoer)

WOI-AUTOROUTES 14-18

Ypres Salient

Thematische WOI-fietsroutes

Start: Hill 60, Ieper

Start: Grote Markt, Diksmuide

Start: Grote Markt, Poperinge

Start: Grote Markt, Ieper

WOI-fietsroutes

Start: Grote Markt, Ieper

Start: Kemmel

Start: Grote Markt, Poperinge

Start: Gemeentehuis Langemark

Start: Grote Markt, Diksmuide

WOI-fietsroutes

Start: Briekemolen, Wervik

Start: Marktplein, Gits

Bevrijdingsroute Tielt en regio 1914-1918 •

4 lussen

•

Afstand: 48 km | 37 km | 35 km | 46 km Uitgever: Roede van Tielt i.s.m. stad Tielt

•

Traject: Alle fietslussen werden gebaseerd op het fietsnetwerk van het Brugse Ommeland Zuid en Leiestreek West. De fietsroutes combineren landschappelijke eigenheden, ruraal erfgoed en herinneringen aan WO I in onze regio. Langs de route kom je heel wat herdenkingsplaten en -monumenten of devotiekapelletjes tegen.

•

- Lus 1: Kanegem, Aarsele, Dentergem, Oeselgem, Wakken, Marialoop, Tielt - Lus 2: Pittem, Ardooie, Koolskamp, Egem, Tielt - Lus 3: Wingene, Sint-Pietersveld, Kruiskerke, Ruiselede, Tielt - Lus 4: Meulebeke, Ingelmunster, Ardooie, Pittem, Tielt

•

Startplaats: Huis Mulle de Terschueren | Ieperstraat 42-46 | 8700 Tielt

•

Prijs: 2 euro - te verkrijgen bij de Dienst voor Toerisme | Ieperstraat 42-46 | 8700 Tielt

WOI-wandelroutes

Start: Wijtschate

Start: Nieuwpoort

Start: Merkem

Start: Alveringem

Start: Elverdinge

WOI-wandelroutes

Start: Beselare

Start: Vleteren

IN VLAAMSE VELDEN routes Meer info: www.invlaamsevelden.be

Inspiratiekaart In Vlaamse Velden • Algemeen overzicht van locaties in de Westhoek • Gratis!

3 fietstochten langs de voornaamste filmlocaties en belangrijke historische plaatsen in de Westhoek • Fietsroute Veurne: van De Moeren tot het Lokanaal - 28,9 km • Fietsroute Diksmuide: fietsen langs de gruwel - 28 km • Fietsroute Veurne - Nieuwpoort: de spoorwegbedding op tussen Veurne en Nieuwpoort - 44,4 km • €2 per kaart, of €4 voor de 3 kaarten

WOI-vaartochten •

Seastar Vaartochten tussen Nieuwpoort, Veurne, Diksmuide en Ieper. Robert Orlentpromenade 2 8620 Nieuwpoort www.seastar.be [email protected] +32 58 23 24 25

•

De Boot Tijdens de riviercruise ontdek je de geschiedenis van WO I en de natuurpracht langs de waterlopen van de Westhoek. Ieperleedijkstraaat 1a 8650 Merkem (België) www.deboot.be [email protected] +32 58 28 70 56 +32 486 49 45 73

•

KR-Line De 'Flanders Fields route', een 7-daagse vaarvakantie, staat geheel in het teken van 14-18. http://www.kr-line.com/NL/flandersfields.shtml [email protected] +32 476 46 40 92

WOI-frontvluchten •

Helipromotions Battlefield tours per helikopter. De helihaven in Diksmuide vormt de uitvalsbasis voor helikoptervluchten over het oorlogslandschap van de Westhoek. Kleine Dries 17 8600 Diksmuide www.battlefields.be [email protected] +32 51 50 56 56

•

Alfa Flights Luchtvaartbedrijf Alfa Flight neemt je vanaf de luchthaven van Wevelgem mee op tocht boven het frontlandschap van de Westhoek.

www.alfaflight.be [email protected] +32 475 70 76 38

WOI-applicaties

• Dagboek ‘14-’18 http://www.flandersfields.be /nl/mobiele-app-lijssenthoek

• Autoroutes Eerste Wereldoorlog in de Westhoek https://itunes.apple.com/us/a pp/autoroutes-eerstewereldoorlog/id732763864?m t=8&ign-mpt=uo%3D2

Aanbod Brugse Ommeland

• Tielt: – Begeleide WOI - stadswandeling (combi met bezoek aan belevingscentrum) – Erfgoedwandeling (waaronder enkele bezienswaardigheden m.b.t. de oorlog)

• Jabbeke: – Ommetoertje “Van Marine Feldjagdstaffel tot Munitionlager”: 28/09/2014

www.flandersfields.be

MUSEA EN BEZOEKERSCENTRA

ONTDEK DE WOI-SITES

IN HET SPOOR VAN WOI

IN HET SPOOR VAN WOI

EVENEMENTEN 14-18

LOGEREN

Herdenkingsevenementen

WOI-herdenkingsevenementen 2014-2015

• In Flanders Fields Museum, 1/11/2013 – 30/6/2014: Thematentoonstelling ‘Oorlog en trauma: soldaten en ambulances’ • Spoorlijn Poperinge Hazebrouck, 6/9/2014 - 5/9/2015: L.69: Kapstok voor (grote en kleine) WO I-evenementen in 2014-2015, waarbij het station en spoorlijn de historische rode draad vormen • Jabbeke, 19/9/2014 – 28/9/2014: Tentoonstelling “Oorlog te Jabbeke”

• Brugge (Stadshallen), 14/10/2014 – 22/02/2015: Dubbeltentoonstelling: Historische tentoonstelling ‘Brugge tijdens WOI’ (curator prof. Dr. Sophie De Schaepdrijver) en Artistieke fotografietentoonstelling (curator Magnum-fotograaf Carl De Keyzer en co-curator David Van Reybrouck). www.brugge1418.be • Zedelgem, 8/11/2014 – 14/12/2014: Tentoonstelling “Zedelgemse gesneuvelden en oud-strijders van de Groote Oorlog”.

• Jabbeke (vrijetijdscentrum), 20/12/2014: Fimvoorstelling “Joyeux Noël”, over de loopgravenoorlogen aan het Westelijk front. • Zonnebeke, 2014 - 2015: evenementenprogramma rond de rol van Groot-Brittannië (2014) en zijn toenmalig Imperium (2015) aan het front in Vlaanderen • Poperinge (nabij Lijssenthoek Cemetery), 05/2015 – 07/2015: Muziektheaterproductie ‘Flanders Fields - final destination Poperinge, musical production ’, i.s.m. Musical van Vlaanderen • GoneWest 2014 • GoneWest 2015 • GoneWest: Coming World/RememberMe • Meer info via – www.flandersfields.be (evenementenfolder) – www.gonewest.be (evenementenkalender) – www.toerismevlaanderen.be/Subsidies100JaarGrooteOorlog

GoneWest

= Cultuur-toeristisch evenementenprogramma van provincie West-Vlaanderen ter herdenking van de Eerste Wereldoorlog in 2014-18 = Engelse uitdrukking ‘to go west’ • Coördinator: Vivi Lombaerts • Kernprincipes: – – –

artistiek, multidisciplinair en eigentijds lokale verankering (grassroots/participatief) en internationaal (toerisme) bundeling van events in verschillende tijdsperiodes

• Ritmering in de tijd adhv concentratieperiodes en segmentering in ruimte

Programma GoneWest

Segmentering in tijd adhv concentratieperiodes -

Editie 2014: 17 oktober tot 24 december •

-

Editie 2015: 17 april tot 24 mei •

-

Van het Westelijk front geen nieuws

Editie 2017: 31 juli tot 11 november •

-

Dulce et decorum est pro patria mori

Editie 2016: 1 september tot 30 september •

-

Van de Slag aan de IJzer tot de Kerstbestanden

Stop de Waanzin!

Editie 2018: 1 juli tot 31 augustus •

De zomer van ‘18

Programma GoneWest

Soorten evenementen – GoneWest • muzikale evenementen vanuit alle genres (onder de noemer ‘Grondtonen’) • dansvoorstellingen, toneelproducties, literaire evenementen, beeldende kunsten en verteltheater (onder de noemer ‘Stemmen en Plekken’) • Overzicht alle evenementen: zie www.gonewest.be (evenementenkalender) • [email protected]

GoneWest – Coming World/Remember Me

CWxRM - Participatief beeldend kunstenproject van GoneWest • •

•

•

•

•

Basis = Namenlijst = geïntegreerde lijst van de ruim 600.000 (militaire en burgerlijke) oorlogsslachtoffers die tijdens de Eerste Wereldoorlog op Belgische bodem vielen (ongeacht afkomst) 600.000 beeldjes zullen tijdens 2014-2018 gekneed worden uit Vlaamse klei door bewoners en bezoekers Workshops (in Bommenvrij, Nieuwpoort en evt andere locaties) en mobiele bakovens (gekoppeld aan evenementen) Artistieke vormgeving: Koen Van Mechelen en vzw Ku(n)st Landscape installatie : eindpresentatie in voorjaar 2018 in provinciaal domein De Palingbeek, nabij iconische Hill 60 in Ieper Deelnemen en meer info via www.gonewest.be

GoneWest – Lichtfront 2014 & Arno

• • • •

Evocatie van de frontlijn uit najaar 1914, na Eerste Slag om Ieper Vrijdagavond 17/10/2014, 19u, 40 minuten 87,5km frontlijn van Nieuwpoort tot Ploegsteert 8750 fakkeldragers – participanten (14 jaar en ouder) – Simultaan met Lichtfront: projectie “Namenlijst” op 3 iconische plaatsen: – Albert I monument, Nieuwpoort – IJzertoren, Diksmuide – Belforttoren, Ieper

– Live captatie mediaconsortium - 50 camera’s – Na Lichtfront (21u): eerste GoneWest-concert in Nieuwpoort – Arno, godfather van de Belgische muziek – Nieuw werk, geïnspireerd op de onderwaterzetting

www.gonewest.be/lichtfront www.gonewest.be/lightfront

Traject Lichtfront 2014

Toeristische opportuniteiten Gone West

Toeristische arrangementen Gone West

• Biedt een combinatie van beleving met overnachting • “Wat je niet in de boekjes leest” • Combinatie met topevenementen

Gone West

Toeristische opportuniteiten Gone West Toeristische arrangementen Gone West

Toeristische opportuniteiten Gone West Toeristische arrangementen Gone West

• Zo snel mogelijk (eind maart): gewenst aantal tickets • Tegen …. : 50% tickets kan terugbezorgd worden • Alle tickets worden u ruim op voorhand toegestuurd • Concrete info over concerten • Promotie • Doorgeven via: [email protected]

WOI Communicatie

Communicatie/promotie100 jaar Groote Oorlog

• Toeristisch communicatieplan ‘2014-2018. 100 jaar Groote Oorlog’ door Toerisme Vlaanderen + Westtoer • Taakafspraken: – Buitenland: Toerisme Vlaanderen – Binnenland: Westtoer/Toerisme Westhoek

Prioritaire markten Prioriteiten

1° Vlaanderen, Groot-Brittannië 2° Nederland, Ierland, Canada, USA, Nieuw-Zeeland, Australië

3° Wallonië, Frankrijk, Duitsland 4° India, China Andere landen: reactief The Last Post, Ieper

Communicatie 100 jaar Groote Oorlog: drukwerk

• Pocket “De Groote Oorlog in de Westhoek” – Nederlands – Geactualiseerd en vernieuwd – Vanaf 2014 : 50.000 exemplaren • Pocket “The Great War and the Flanders Fields country” – Engels – Geactualiseerd en vernieuwd – Vanaf 2014 : 30.000 exemplaren

Communicatie 100 jaar Groote Oorlog: drukwerk

• Toeristische WOI-kaart – Kaart met (selectie van) WOI-sites en -routes – 4 talen – 50.000 exemplaren

• Folder evenementen 100 jaar WOI in 2014-15 – Nederlands: 15.000 exemplaren – Engels: 5.000 exemplaren – Frans: 3.000 exemplaren (ook relevante sites) – Duits: 3.000 exemplaren (ook relevante sites)

Communicatie 100 jaar Groote Oorlog: website

• www.flandersfields.be/nl • www.flandersfields.be/en • www.flandersfields.be/fr

Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme

Waarom Toerisme+/ Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme?

• Thema van Eerste Wereldoorlog (erfgoed en verhaal) is niet zomaar een thema, maar vraagt gepaste aanpak ifv aanbod-ontwikkeling en versterking en communicatie en promotie! • Studie 2008: introductie concept Toerisme+ • Ondertussen is de definitie en het concept geëvolueerd en uitgewerkt door Westtoer i.s.m. enkele experten tot een ‘Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme’

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



7 basisprincipes voor het herdenkingstoerisme i.k.v. 100 jaar Groote Oorlog

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 1 RESPECT

  

Oorlogsslachtoffers Geschiedenis Landschap



Zorgvuldigheid

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 2 GASTHEERSCHAP

  

Groeiende belangstelling ‘Morele plicht’ Vertaalt zich in  Kwaliteitsvol onthaal  Inhoudelijke duiding  Adequaat visitor management Spreiden in tijd en ruimte Opleidingsinitiatieven voor private sector Monitoring ifv bijsturing

  

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 3 TOEGANKELIJKHEID



Open voor diverse doelgroepen  Bewoners/bezoekers  Binnenlands/buitenlands  Jong/oud  Brede publiek/experten Veelheid aan verhaallijnen en werkvormen Gelaagdheid in informatie Aandacht voor personen met een beperking

  

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 4 MEERSTEMMIGHEID



Term Vlaams Vredesinstituut  Vele verhalen uit de Oorlog  Complexiteit van de geschiedenis  Diverse historische visies en interpretaties Onderkennen en open voor diverse vormen van herdenken Niet steeds harmonische slotakkoorden Dialoog en voortschrijdend inzicht

  

Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 5 VERDIEPING

  

Van betekenis en reflectie… … naar inhoudelijke verdieping Hoe realiseren?  Belangrijke rol historici  Diverse discussiefora  Verdere reflectie herdenkingstoerisme an sich Nood aan bijkomend wetenschappelijk-historisch onderzoek



Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 6 INTERNATIONALISERING



Geografische focus van de herdenking?  Westhoek  Tegenstellingen overstijgen Europa centraal in het discours  Koen Koch: “Europese Urkatastrophe”  Internationaal profiel bezoekers  Rol van Vlaanderen in Europa  Europese Interreg projecten Internationale communicatie door Toerisme Vlaanderen





Van Toerisme + naar Ethisch en Meerstemmig Herdenkingstoerisme



Basisprincipe 7 VREDESBOODSCHAP



Oorlogswaanzin en militaire onmenselijkheid Verlangen naar vrede en verzet tegen oorlogslogica (war poets) Diverse initiatieven gegroeid van onderuit in de Westhoek Vlaanderen: herdenking in teken van ‘nooit meer oorlog’ Niet alleen vanuit historisch oogpunt, maar ook in toekomstperspectief

   

ETHISCH EN MEERSTEMMIG HERDENKINGSTOERISME

      

Respect Gastheerschap Toegankelijkheid Meerstemmigheid Verdieping Internationalisering Vredesboodschap