Dubbel
PUNT
België -Belgique P.B. 8000 Brugge 1-2 4/121 P409362
Tijdschrift van en voor Chiroleiding | verschijnt maandelijks, niet in juli en augustus | nr. 6 | februari 2006 | Chirojeugd Vlaanderen vzw | v.u. & afzendadres: H. Bouwen, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen|
NOORD ZUID ARBEID & PRODUCTIE
DE CHIROJAREN VAN RUtgeR Beke
Een zalige en gelukkige... februari! Wie nu zijn nieuwjaarswensen nog niet gedaan heeft, is echt wel hopeloos te laat. ’t Is ondertussen februari en volgens onze westerse normen en de regels van de etiquette is januari hét moment bij uitstek om zowat iedereen uit je omgeving te bedelven onder een regen van “geluk in de liefde”, “een goede gezondheid” en “al wat ik je wensen mag”. En dan komt februari... Nog altijd winter en koud buiten... De maand waarin je er soms echt aan begint te twijfelen of de lente ooit nog wel zijn intrede zal doen. Van al de wensen en goeie voornemens van 1 januari is er nog maar weinig te bespeuren. Daarom wil ik net nu, in februari, jullie mijn beste wensen overbrengen!
Ik wens dat jullie in de maand februari minstens één dag mogen beleven waarop de zon al eens extra hard haar best doet: zo’n dag waarop je zin hebt om in je T-shirt naar buiten te lopen, de ramen te boenen om het zonlicht in al zijn glorie te laten binnenvallen en waarop de cafébazen voor het eerst hun terrasjes zien vollopen. Ik wens dat jullie in jullie Chirogroep een te gek carnavalsfeestje organiseren en dat je zo’n schitterend kostuum te pakken krijgt dat de speelclub minstens anderhalf uur zal twijfelen of jij het nu wel echt bent.
liefst op een zondag, zodat jullie nog eens volledig uit de bol kunnen gaan in een sneeuwballengevecht, sleeëntocht of de constructie van een metershoge sneeuwman. Ik wens dat jullie mogen voelen hoe heerlijk het is als iemand zachtjes over je gezicht wrijft met een wilgenkatje. Ik wens dat de eerste krokussen weldra hun kopjes boven de grond zullen steken om ons het onomstotelijke bewijs te leveren: na februari komt de lente! Van harte!
Ik wens dat het nog één keer serieus gaat sneeuwen,
KATRIJN
inHoUd 2 3 4 8 10 10 14 16
Edito Inleiding Broederlijk Delen Leven op het ritme Lokaal Actie Weekend Filipijnenspel Groepsspel Koekelare Panelgesprek
1 18 20 22 24 26 28 30
Braakbal Speelclub Rakwi Tito Keti Aspi Intercultureel BCV
31 32 36 38 40 42 43 44
De rubriek van Miek 60 jaar De Banier Jaarthemaverhaal Gesprokkeld Chirogazet Chiro-info Publicaties Vorming met steun van de Vlaamse Gemeenschap
DUBBelpUNt FeBRUARI 2006
2
Dubbelpunt verschijnt maandelijks, maar niet in juli en augustus. Een jaarabonnement kost € 10,50 en kan aangevraagd worden bij Chirojeugd Vlaanderen, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen. ]Tel.[ 03-231 07 95 ]Fax[ 03-232 51 62 ]E-mail[
[email protected] ]Redactieadres[ Merijn Gouweloose, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen ]E-mail[
[email protected] ]Eindredactie[ Merijn Gouweloose ]Redactie[ Linde Van de Walle, Joris Vanderborght, Katrijn Geldof, Kate Crauwels, Bruno Pierloot, Mieke Casteleyn, Nele Liekens en Marieke De Vos ]Taalnazicht[ Bart Boone ]Foto’s[ Tom Adriaensens, archief, plaatselijke groepen ]Tekeningen jaarthema[ Jel ]Vormgeving[ Saskia Rogge en Jan Van Bostraeten ]Drukkerij[ Vanden Broele, Brugge - Dubbelpunt wordt gedrukt op chloorvrij gebleekt papier ]Giften[ giften aan Chirojeugd-Vlaanderen vzw kunnen gestort worden op rekeningnummer 000-0150728-87.
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
d i U z F o oRd . DOSSIER NOORD ZUID
. . o d n n o R t i a a R d d l e R e W de
-zuidge-
un noord aar met h
u wéér d “Zijn ze n hoe! doe?” r wéér, en e n ij z e d, w Inderdaa zuid rd zuid en o o n t e o undi sier ontm Chiro Bur in s m a In dit dos Vla De Wen vleugje Verdraais t o noord: ee ro g n erende ongo, ee een wapp , t r a a en Kiro C m in spelen. weekend s getinte n ij p reldactie ip il F en? Is avlag en eggeborg w g n Vice Vers la l a Eens idealisme laag stof? e k Had je je ik d n e et aan kt met e ap! Als h h c s d het bede o o en b an, moet zen is de k , la il b w d n e a o g ligt, d jk Delen Broederli ien. iden groe zál het zu rap, zet je sch n e l o b ereld i aan! s op die w inke draa fl Spring du n e e r e geven want wij ... ACTIE! Klaar? En
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
3
DOSSIER NOORD ZUID
Het zUiden Wil gRoeien! Tijdens de vasten voert Broederlijk Delen weer campagne: Het zuiden wil groeien! Chiro ondersteunt die campagne. Maak het campagnethema levend door acties te ondernemen in jullie eigen Chirogroep of acties in jullie parochie mee te ondersteunen!
Hoe? Door te spelen natuurlijk! Voor de jongste afdelingen vind je in deze Dubbelpunt een uitgewerkte namiddagactiviteit, op maat van jouw speelclubbers of rakwi’s. Voor de oudste afdelingen kun je per groep gratis één spelbrochure “Banana Boom Boom” bestellen (zie bestelbon hieronder). Een echte aanrader!
De campagne in ’t kort! Het zuiden wil groeien Mensen in het zuiden zijn geen ‘sukkelaars’. Ze hebben dromen en ideeën, ze maken plan-
nen. Broederlijk Delen is ervan overtuigd dat de mensen in het zuiden zelf het beste weten wat goed is voor hen, voor hun dorp en hun land. Daarom steunt Broederlijk Delen de mensen ter plekke in hun eigen plannen. Alleen op die manier kan er iets groeien dat blijft duren!
Vice Versa Van 2 tot 18 maart komen 50 medewerkers van partnerorganisaties uit het zuiden naar Vlaanderen. Wederkerigheid, aanmoediging, dialoog en verdieping staan centraal tijdens die vijftig ontmoetingen tussen noord en zuid.
Actiemodel: Vice Versavlag
In groep Wat schiet de wereld ermee op als je alleen aan jezelf denkt? Niets! Dat weten ook de mensen in het zuiden. Daarom werken ze samen om uit de armoede te geraken. Ze verenigen zich in groepen en houden rekening met elkaar.
Broederlijk Delen roept alle Chirogroepen, plussersgroepen, scholen en verenigingen in Vlaanderen op om een eigen Vice Versavlag te maken. Niet zomaar een vlag, maar een vlag over de eigen plannen van het zuiden! Zet een foto van jullie vlag op de website van Broederlijk Delen. Alle groepen die een foto opsturen, ontvangen een leuke verrassing. Als bedankje, maar ook als bewijs dat ze behoren tot de groeiende groep van mensen die de toekomst van onze ene wereld belangrijk vinden. Surf zeker ook eens naar www.broederlijkdelen.be .
Bestellen Spelbrochure 'Banana Boom boom!'
Aantal
prijs
totaal
_______ x
€ 4,00 = €
______
sturen naar:
SpOOR ZeS
Kipdorp 30 2000 Antwerpen
Naam: ____________________________________________________________________________________________ Straat en huisnummer: ______________________________________________________________________________ Postnummer en gemeente: ___________________________________________________________________________ Telefoonnummmer: _________________________________________________________________________________ O Ik kom het materiaal bij Spoor ZeS afhalen. O Ik wil het materiaal per post ontvangen. (De vermelde prijzen zijn exclusief verzendingskosten.)
4
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
. . . A N BANA
DOSSIER NOORD ZUID
RAKWI’s Afhankelijk van de grootte van de groep, verdeel je de groep in 2 of 4 ploegen. Dat zijn Filippijnse families van bananenboeren die elk hun stukje grond gekregen hebben van het dorpshoofd. De bedoeling is hun bananenplantage zo groot mogelijk uit te bouwen. De familie die op het einde de meeste bananenplantjes heeft, is de winnaar.
1
Hoe kun je nu een zo groot mogelijke plantage uitbouwen?
begin van het spel krijgt elke familie een plattegrond van het dorp (zie tekening) met daarop de centrale waterput, de 2 (of 4) bananenvelden, wat huisjes, een winkel, enz. Alle papiertjes die de familie met opdrachten verdiend heeft, moeten op die plattegrond geplakt worden.
2
Elke familie gaat naar het dorpshoofd (= iemand van de leiding) waar ze individueel of met de hele familie een opdracht uitvoeren. Is de opdracht gelukt, dan krijgen ze een bananenplant (= een papiertje met een bananenplant op). Families kunnen elkaar ook uitdagen om een opdracht tegen elkaar doen. De familie die wint, krijgt bijvoorbeeld 3 bananenplantjes. Bij het
Met bananenplantjes alleen bouw je nog geen plantage uit. Hiervoor heb je elkaar nodig, want de bananen moeten ook verzorgd, geplukt, gewassen en vervoerd worden. En dat kun je niet alleen. Zelfs een hele familie is te klein voor zoveel werk! Om het half uur wordt er gefloten. Alle families verzamelen dan om met z’n allen een opdracht uit te voeren. Door die opdrachten goed uit te voeren, kunnen ze het volgende verdienen: x Een gezamenlijke weg (waardoor ze hun bananen beter kunnen vervoeren) x Mest x Een waterleiding om hun bananen te besproeien en te wassen x Extra hulp bij het plukken van de bananen x Een vrachtwagen waarmee de bananen naar de stad vervoerd kunnen worden (Dat zijn ook telkens papiertjes die op de plattegrond geplakt moeten worden)
Individuele opdrachten x Bananengevecht Twee rakwi’s staan op één been tegenover elkaar, met hun armen gekruist. Ze proberen de andere zo te duwen dat die zijn of haar tweede voet op de grond moet zetten. De leden zijn echter kromme bananen, let er dus op dat ze gebogen gaan staan en elkaar omduwen met hun achterwerk. x krijtstreepgevecht Alle spelers krijgen een krijtje waarmee ze moeten proberen om het snelst een streepje op de schoen van de anderen te zetten. x Bananenroof Elke speler plakt vijf bananen op zichzelf. De spelers gaan dan zoveel mogelijk bananen roven bij de anderen en proberen ondertussen hun eigen bananen te beschermen. Degene die op het einde de meeste bananen heeft, wint. x Ongedierte tast de bananenplantages aan: verzamel 3 levende diertjes x Schrijf een bananengedichtje voor de leiding x Bananen pellen Trek al je kleren binnenstebuiten aan.
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
5
DOSSIER NOORD ZUID
Samenwerkingsopdrachten x De gezamenlijke weg Heel de groep moet zich van punt A naar punt B verplaatsen zonder de grond te raken. Hiervoor krijgen ze per 4 personen twee kranten en een stoel. Als de grond geraakt wordt, moeten ze terug naar hun vertrekpunt. x Bananen in de vrachtwagen Kruip allemaal samen in één of twee wc-hokjes. x Waterleiding Alle leden staan op een rij. De eerste geeft een borrelglaasje gevuld met water door aan de volgende, die geeft het dan verder aan zijn of haar buur, enz. De laatste in de rij giet het in de emmer en brengt het glaasje weer terug. De groep moet binnen de tien minuten een emmer water gevuld krijgen x plukkers moeten elkaar goed kennen Per deelnemer is er een stoel. Alle stoelen staan naast elkaar op één lijn. De deelnemers moeten nu op alfabetische volgorde gaan staan per naam, familienaam, woonplaats, enz. x Mest Op het terrein liggen allemaal voorwerpen verstopt. Die moeten binnen een bepaalde tijdspanne verzameld worden. Op het einde van het spel wordt iedereen samengeroepen op de dorpsvergadering. Daar wacht het dorpshoofd de families op. Na een korte speech vertelt hij of zij wie de winnaar is. Die krijgt een tros bananen, een bananasplit, gebakken banaantjes, een lekker glas bananenmilkshake,...
6
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
ers speelclubb De speelclubbers zijn één grote familie bananenboeren. Het is het oogstseizoen en alle bananen moeten geplukt worden. Als dat niet op tijd gebeurd is, verdienen ze geen geld. Dat is erg jammer, want ze hebben al het geld nodig om nieuwe bananenplantjes te kopen zodat er het volgend jaar weer een nieuwe oogst is! Daarom moeten ze ervoor zorgen dat er bijvoorbeeld 1000 kilo bananen geplukt worden. De hele groep krijgt opdrachten die ze tot een goed einde moeten brengen. Daarvoor moeten de speelclubbers samenwerken. Wanneer ze in de opdracht slagen, krijgen ze een bepaald aantal kilo bananen. Je kunt na elke opdracht ook enkele ingrediënten geven waarmee we op het einde van het spel samen bananenmilkshake, fruitsla of bananasplit maken.
De opdrachten of spelen x Bananen plukken. Aan het plafond van het lokaal hangt een banaan (hoog genoeg zodat de speelclubbers er niet zomaar aan kunnen). Persoon A wordt geblinddoekt. Daarna zet hij of zij een stap in de lucht. Persoon B gaat op zijn of haar buik liggen, onder de voet van A. A zet van hieruit weer een andere stap in de lucht. Persoon C gaat op handen en knieën zitten zodat A weer een stapje verder kan, enzovoort. Opgelet: A mag de grond niet raken. Zo klimt hij of zij naar boven tot de banaan binnen handbereik is. Daarna komt hij of zij op dezelfde manier weer naar beneden.
Er zijn ook twee of meer speelclubbers die A vasthouden zodat die niet valt. x Bananen transporteren. De groep staat in een cirkel. Iemand krijgt een bal (= banaan) en steekt die tussen zijn/haar kin en borstkas. Degene ernaast neemt de bal over door die tussen zijn/haar kin en borstkas te klemmen en geeft hem zelf weer door aan de volgende. x Bananen in de bananenboom. De groep staat in een cirkel en haakt met de armen in elkaar. Speelclubber Veerle trekt haar benen in zodat ze boven de grond hangt. Haar buren zorgen ervoor dat ze zeker niet valt. Terwijl ze daar hangt, zegt ze: “ Ik hang in de bananenboom en ik geef de banaan door aan Jan.” Hierna zet ze haar voeten weer op de grond. Jan is nu de banaan, dus trekt hij zijn voeten in en zegt “ Ik hang in de bananenboom en ik geef de banaan door aan ...” Enzovoort. x Bananen vervoeren naar de stad. De bananen moeten zo snel mogelijk in de stad geraken. Iedereen vertrekt vanuit het dorp (de ene kant van het lokaal) en moet naar de stad (de andere kant van het lokaal). Tafels, stoelen, zetels,... dienen als obstakels op weg naar de stad. Om de beurt vertrekt iemand met een voorwerp (= banaan) naar de stad. Pas als die persoon terug is, mag de volgende vertrekken. Om het moeilijker te maken, kun je de leden ook per 2 of per 3 vastbinden. Of iemand zit op de rug van iemand anders ( = de kar waarin de bananen
DOSSIER NOORD ZUID
vervoerd worden). Belangrijk is dat de bananen op tijd in de stad geraken! Spreek dus op voorhand een tijdslimiet af. x Bananen op een hoopje. Met zoveel mogelijk op een stoel. Per +/- zes deelnemers is er één stoel. Met z’n allen moeten ze op die ene stoel staan gedurende een bepaalde tijd, zonder de grond te raken. Dat alles moet binnen een bepaalde tijdslimiet lukken. x Bananen in de puree (samenwerken om iets op te lossen). Twee deelnemers verlaten het lokaal. De rest staat in een kring en geeft elkaar een hand. Iedereen kruipt onder armen door, stapt over armen, maakt een draaibeweging,... zonder dat de handen gelost worden. Na een tijdje zit het groepje behoorlijk in de knoop. Het is nu aan degenen die niet gekeken hebben om de warboel uit elkaar te halen zonder dat er handen gelost worden. x Bananentrossen maken. Alle leden zijn bananen en gaan in een cirkel staan. Iedereen draait 45° naar rechts (of links) zodat iedereen met hun gezicht in dezelfde richting staat. Dan zet je met heel de groep stapjes naar het midden zodat de cirkel kleiner en kleiner wordt. Let wel op dat het een cirkel blijft en geen ei wordt! Als iedereen dicht genoeg bij elkaar staat en je niet meer naar het midden kunt stappen, gaan alle banaantjes zitten zodat ze mooi in elkaars schoot passen, zoals een tros bananen. Nu kun je proberen te stappen! x Bananenparcours (de weg door de bananenvelden). Een
groep moet van punt A naar punt B geraken zonder de grond te raken. Per 4 personen krijg je twee kranten en één stoel. Raakt iemand de grond, dan moet het groepje terug naar het begin. x Banaandansen (de boeren moeten ervoor zorgen dat ze tijdens het plukken niet op de kleine bananenplantjes trappen!): Er wordt met krijt een lijn getrokken van een tiental meter (of met een touw een rechte lijn gelegd). Aan beide uiteinden van de lijn staat een ploeg. Beide groepen proberen naar het andere uiteinde van de lijn te geraken door als koorddansers erover te wandelen. Beide ploegen starten op hetzelfde moment, zodat de spelers elkaar moeten kruisen zonder dat iemand van de ‘koord’ valt. Ze moeten elkaar dus helpen!
meerdere stukken fruit tegelijk roepen, bv. banaan en mango. x Wat weet je over bananen? Hou een quiz. Verdeel de groep in kleine groepjes of speel als één grote groep. Wanneer de groep de oplossing weet, moet iedereen eerst rond de tafel lopen, eronder kruipen en er vervolgens op gaan staan. x Een banaan groeit aan: a) een boom, b) een plant, c) een struik x Een banaan wordt geplukt als ze a) groen, b) geel of c) blauw ziet. x Een banaan groeit a) naar het licht, b) naar het donker, c) naar de grond
x Banaan, mango, kiwi: Iedereen zit in een cirkel op een stoel. Eén speelclubber staat in het midden. Degenen die in de cirkel zitten, zijn afwisselend een banaan, een mango of een kiwi (dus speelclubber 1 = banaan, speelclubber 2 = mango, speelclubber 3 = kiwi, speelclubber 4 = banaan, enz.). Degene die in het midden staat, roept bijvoorbeeld “banaan”. Alle speelclubbers die een banaan zijn, moeten nu van stoel verwisselen. Degene in het midden probeert ondertussen op een stoel te gaan zitten. Wie overblijft, moet nu in het midden. Je mag natuurlijk ook ] dubbelpunt FEBRUARI 2006 [
DOSSIER NOORD ZUID
leven op Het Ritme van de aFRikaanse zon...
8
In de zomer van 2005 ging er voor Lies Dewallef – antropologe, seksuologe én oud-leidster van Chiro Aterstoase in Tongeren – een nieuwe wereld open. Ze werd met open armen ontvangen bij Chiro Burundi en krijgt het nog altijd warm als ze erover mag vertellen... Ook Emilie Deblock, oud-leidster van Chiro Gaverke Beregoed, trok naar Afrika. Ze maakte er kennis met Kiro Congo.
idee bracht een buitenlandse Chirowerking te bestuderen, viel de keuze al snel op Kiro Congo. Ook op de universiteit waren de proffen enthousiast, mijn promotor beloofde zelfs dat hij bij zijn volgende bezoek aan de regio zou uitkijken naar Kirogroepen.”
Dp: “Hoe kwam je bij Chiro Burundi terecht, lies?” x lies: “Ik had al een tijdje als vrijwilliger en als beroepskracht voor Broederlijk Delen gewerkt. Toen ik de vraag kreeg om naar het zuiden en meer bepaald naar Burundi te gaan, was ik meteen verkocht. In de grote vakantie ben ik dan vertrokken als vrijwilliger met als doel ‘de organisatie versterken’. Broederlijk Delen heeft daar een heel duidelijke filosofie over. Het zuiden heeft namelijk zélf plannen! Het is enorm belangrijk om te luisteren en te beleven wat er bij hen leeft. Ik kon met mijn Chiro-ervaring voor hen een verrijking betekenen, maar ook zij zijn experts op Chirovlak, dus dat zorgde voor een erg boeiende dialoog. De tijd dat Europeanen naar Afrika trekken met het idee “wij gaan het ginder eens gaan vertellen”, is gelukkig al even voorbij. Ik heb nooit het idee gehad dat de Chiro in Vlaanderen beter is, en dat ik ze daar in Burundi dus eens zou leren wat Chiro is. De maatschappelijke context in Burundi is totaal anders dan hier, dus de Chirowerking is er ook anders. Maar we hebben wél dezelfde wortels!” x emilie:”Ik deed vorig jaar een aanvullende opleiding Ontwikkelingssamenwerking. Toen een vriend me op het
Dp: “Op welke manier is de Chirowerking anders in Congo en Burundi en zijn er ook gelijkenissen met onze manier van werken?” x lies: “Natuurlijk springen er meteen een aantal verschilpunten in het oog. Bij ons in de Chiro is spel het allerbelangrijkste. In Burundi is de Chirospreuk “bidden, werken, spelen”, en niet toevallig in die volgorde. De Chiro in Burundi is nog veel meer Kerkgebonden dan hier. Zo is er op Burundese bivakken elke dag een mis. Als westerling kijk je daar in het begin wel een beetje vreemd van op, maar als je er even over nadenkt, wordt duidelijk dat het eigenlijk helemaal niet zo raar is. Na de verschrikkingen van de burgeroorlog is er bij de mensen echt een grote nood aan spiritualiteit. Dat was hier na de oorlog eigenlijk net zo. Ook het tweede woord in de spreuk klinkt ons een beetje vreemd in de oren. In Vlaanderen zou waarschijnlijk niemand op het idee komen om ‘werken’ met Chiro te associëren. De Chiro in Burundi wérkt echt veel. Op hun bivakken is de voormiddagactiviteit dikwijls ‘bakstenen maken’. Dat is echt werken, maar het is ook leuk om in die klei bezig te zijn en de Burundezen zorgen er altijd
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
voor dat er genoeg ‘ambiance’ is. De Chiro legt in Burundi ook wegen aan. Daar is echt nood aan, want de meeste wegen zijn er in erg slechte staat. De Chiro speelt dus in op noden die leven in de maatschappij. In Burundi zijn die noden praktisch van aard en levert de Chiro echt prima werk, maar eigenlijk doet de Chiro in Vlaanderen net hetzelfde. Onze westerse maatschappij is enorm prestatiegericht en individualistisch. De Chiro probeert daar een alternatief tegenover te stellen, door de nadruk te leggen op samenspel. Zo probeert de Chiro zowel in Vlaanderen als in Burundi een minimaatschappijtje voor te stellen, waar de wereld mooier van wordt. Net als bij ons leren Burundese jongeren heel veel in de Chiro. Op praktisch vlak leer je bij ons vooral dingen organiseren, vergaderen en verslagen maken. In Burundi leren jongeren behalve bakstenen maken ook kleren maken en hout bewerken. Die vaardigheden kunnen enorm belangrijk zijn in hun verdere leven! Er zijn zelfs mensen die met het idee spelen om Chiroscholen op te richten. Hier zou dat een totaal absurd idee zijn, maar in een land waar er enorm weinig scholen zijn, is het weer zo’n voorbeeld van hoe de Chiro wil inspelen op maatschappelijke noden. Een ander probleem waar Chiro Burundi iets aan wil doen, is de ontbossing. In de burgeroorlog zijn heel wat stukken woud in brand gestoken om de rebellen uit de bossen te verjagen. Chiro Burundi speelt daar nu
DOSSIER NOORD ZUID
op in door volgend jaar het jaarthema ‘natuur’ te lanceren. Negentig procent van de Chiroleden komt uit een landbouwersfamilie en is dus afhankelijk van de natuur. Om de ontbossing tegen te gaan, wil Chiro Burundi elk lid tien bomen laten planten. Als je weet dat Chiro Burundi 81.000 leden heeft, dan betekent die actie echt wel iets voor het land!” x emilie:”Pas toen ik de context van het land en zijn geschiedenis begreep, kon ik duidelijk de gelijkenissen zien tussen onze jeugdbewegingen. César, een hoge piet in Kiro Congo, verwoordde het als volgt: “De Chiro in België en die in Congo vertonen heel wat gelijkenissen als je het officiële vergeet.” Wat hij bedoelde was: ook al zijn onze uniformen anders, we komen allemaal naar de Chiro om ons te amuseren, voor de vrienden en om iets op te steken. Voor de kinderen van Congo is de Kiro dan ook heel belangrijk, maar soms ook moeilijk. Sommige kinderen hebben geen geld voor een uniform of hebben hele grote honger als ze naar de Kiro komen. Dat maakt het moeilijk om te spelen of zich te concentreren op wat de leiding zegt.” Dp: “Wat heb je als Vlaamse Chiroleidster nu geleerd in Afrika?” x lies: “Goh... heel veel, echt enórm veel... Ik denk dat we van de Burundezen vooral kunnen leren wat meer intuïtief te werk te gaan. Als ze in een kring zingen en spelen, is er altijd wel weer iemand die plots een stap naar voren doet om een voorstel te doen, dat altijd
op veel enthousiasme onthaald wordt. In Burundi hebben ze eigenlijk maar één woord, “umutima”, om gevoel én verstand te noemen, twee dingen die we in onze cultuur bijna als tegengestelden ervaren... Dat zegt wel wat over hun manier van leven. Wat me ook bleef verbazen, is hoe de Burundezen met heel weinig middelen toch van alles kunnen doen. Ze gaan enorm creatief om met de dingen waarover ze beschikken. Ik had bijvoorbeeld nooit gedacht dat een doodgewone schoolbank ook als megadrumstel gebruikt kan worden. Ik ben ook wel gaan beseffen dat het voor ons een geweldige luxe is om te kunnen kíézen voor soberheid. In Burundi zijn de mensen gedwongen om sober te leven en dat zorgt natuurlijk voor een andere ingesteldheid. Zo kreeg een groep van honderden mensen op een avond de keuze tussen twee activiteiten: zingen aan het kampvuur of een voorlichtingsfilmpje bekijken op een gammele, maar half werkende tv. Ze kozen voor het filmpje. Een televisietoestel is nog altijd een rariteit in Burundi.” x emilie: “Ik heb vooral gevoeld hoe moeilijk het is om in zulke moeilijke omstandigheden Kiro te geven. Meisjes en jongens zonder werk zetten zich belangeloos in voor de Kiro, terwijl ze misschien op het zelfde moment een klein klusje konden opknappen en wat geld verdienen. Ik had vooral véél respect voor hen. Ikzelf heb de bakayouki (rakwi’s) van Kiro Tabacongo ‘stoelenommesmijterke’ aangeleerd. Ze
zullen daar waarschijnlijk nooit vergeten hoe ik toen tegen leidster Bijou gelopen ben. Hilariteit alom toen mijn Congolese uniformrok scheurde tot net onder mijn achterwerk! Dp:”kunnen Vlaamse Chirogroepen iets doen voor Chiro Burundi, kiro Congo en andere jeugdorganisaties in het zuiden?” x lies: “De Chirogroepen in het zuiden kunnen zéker steun gebruiken. Er zijn heel veel plannen en ideeën, maar jammer genoeg beschikken ze vaak niet over de praktische en financiële middelen om ze uit te voeren. Chiro Burundi droomt ervan om weer een echt leidingsblad, een soort Burundese Dubbelpunt te hebben, maar voorlopig zit dat er niet in. Ook simpel spelmateriaal zoals een bal is in Burundi niet vanzelfsprekend. Om Chiro Burundi en andere organisaties te steunen, kun je altijd een actie voor Broederlijk Delen organiseren. Maar geld is niet alles, het is ook belangrijk dat je je leden bewust maakt van het doel waarvoor ze geld inzamelen. Bij Broederlijk Delen (en in Dubbelpunt) vind je daarvoor heel wat leuke en leerrijke spelen.” Wil je graag meer weten over de avonturen van Lies? Ze vertelt er graag over op jouw gewestavond, in jouw Chirogroep,… Stuur gerust een mailtje naar
[email protected].
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
9
DOSSIER NOORD ZUID
veRdRaai-de WeReld lokaal actieWeekend op 11 en 12 maaRt 2006 De jeugdbewegingen, milieu- en noord-zuidorganisaties sloegen de handen in elkaar met “Verdraai-De Wereld”. Waarom? Om hun droom waar te maken: een wereld waar iedereen z’n draai kan vinden, bij ons en aan de andere kant van de wereld. Maar als Chiro willen we meer dan dromen, we willen ook echt iets doen. Daarom roepen we alle plaatselijke groepen op om lokaal de handen in elkaar te slaan.
laat je HoRen! Jeugdbewegingen, milieuen noord-zuidorganisaties die lokaal samen actie voeren? Dat is niet niks!
We zouden graag hebben dat er in iedere gemeente een actie plaatsvindt, die bijdraagt tot een betere wereld. In het weekend van 11 en 12 maart 2006 worden in alle Vlaamse gemeenten gelijkaardige acties opgezet. Op dat evenement mogen jouw Chirogroep en je gemeente toch niet ontbreken?!
Gebeurt er in jouw gemeente nog niets? Trek aan de bel van je gemeentelijke jeugddienst, maak je medeleid(st)ers warm, spring eens binnen bij collega’s van andere jeugdbewegingen en verzamel een leuk ploegje om de mensen in jouw gemeente wakker te schudden op 11 en 12 maart!
2 1 l e p s n Filippijne isschien al van gehoord? M it oo , en jn pi lip Fi e D van de aan de andere kant keek je wel al eens dit spel et t het ongeveer. M lig r aa D ? ol db el er w or een afdelingen mee vo neem je de jongste ewoners sb hoenen van stad sc de in e gj da id sm na s van op de rijsttera er on w be rg be , ila van Man Islands’ ers bij de ‘Hunderd ss vi , ue na Ba in n dase , op het eiland Min ao av D t ui s er ek w of fruitk nao.
IEDEREEN FILIPPIJN! Verdeel je leden in vier groepen en vertel hen over de plaats waar ze zijn aanbeland. Zo worden je leden plots inwoners van Manila, Banaue, ‘Hundred Islands’ of Davao. Elke plaats heeft een overvloed aan één bepaalde grondstof. Zo is er in de hoofdstad Manila erg veel geld, in grote casino’s en winkelcentra. In het berggebied van Banaue verbouwen de 10
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
mensen veel rijst, maar hebben ze amper vis. Dat is er dan weer in overvloed bij de eilandbewoners van ‘Hundred Islands’. Davao staat bekend voor de kweek van allerlei soorten fruit: met stekels, met rare geuren,...
DOEL VAN HET SPEL Elke bevolkingsgroep probeert zoveel mogelijk ‘hebbedingen’ te kopen, afhankelijk van hun streek. Een overzicht vind je in de tabel. Elk product heeft een eigen prijs, bestaande uit verschillende grondstoffen. Door allerlei ‘plaatsspelletjes’ kun je grondstoffen verdienen. Wanneer je een spel wint op je eigen grondgebied, verdien je het dubbel of drievoud van het aantal grondstoffen van de anderen. (Bij oudere afdelingen kun je eventueel laten inzetten voor het
spel begint, of laten onderhandelen en ruilen met elkaar.) Als één groep haar vier hebbedingen heeft kunnen kopen of als alle spelletjes gespeeld zijn, is het spel ten einde. Dan worden de punten geteld. De waarde per hebbeding staat in de tabel vermeld.
WAAR GAAN WE NAARTOE? Om te bepalen waar we naartoe gaan, zijn er verschillende mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld darts spelen op een landkaart van de Filippijnen of een dobbelsteen gooien waar de vier streken opstaan. Na elk spel en het uitreiken van verdiende grondstoffen, gooi je opnieuw om een streek te kiezen.
DOSSIER NOORD ZUID Het hoeft niets groots of spectaculairs te zijn,
doe vooral iets. Toon aan je gemeente, je leden, toevallige voorbijgangers en het gemeentebestuur dat wij voor een andere wereld onze hand niet omdraaien. Want de wereld, dat zijn wij
doe Het niet alleen! Alle lokale groepen van de jeugdbe orwegingen, maar ook alle andere
... NAAR MANILA! Manila is een miljoenenstad waar voortdurend een grote verkeerschaos heerst. De we-
ganisaties doen mee. Zo kunnen we samen dromen, samen bewegen en samen verdraaien. Dromen worden immers mooier als je ze met anderen n kunt delen én als je ze kunt omzette e. acti e in een duidelijk zichtbar
Hoe? Het kriebelt om mee te werken aan dit it actiemoment, maar je bokste nog noo ! zoiets in elkaar? Wij helpen je op weg Met het verdraaid mooie en handige ACtIeHANDBOek, natuurlijk. Het helpt je om je actie uit te werken. Je
gen zijn er bezaaid met felgekleurde uitgebouwde jeeps, die jeepneys genoemd worden. Die jeepneys worden door iedereen veelvuldig gebruikt om overal te geraken: op het werk in de fabrieken, in de grote shoppingcentra of shoppingmalls of naar het historische centrum Intramuros.
1. VOLKERENSTRIJD De vier volkeren staan elk aan een kant van een spelvierkant.
2. RECLAME
HeBBeDINGeN + WAARDe
pRIJS
Manila (stad)
Jeepney Fabrieken Intramuros Winkelcentrum
1 punt 2 punten 3 punten 4 punten
geld+geld geld+rijst geld+rijst+vis rijst+vis+fruit
Carabao Paalwoning Rijstterrassen Souvenirwinkel
1 punt 2 punten 3 punten 4 punten
rijst+rijst rijst+vis rijst+fruit+geld vis+fruit+geld
Boot Visnetten Propere stranden Duikbrillen
1 punt 2 punten 3 punten 4 punten
vis+vis vis+fruit vis+fruit+rijst fruit+geld+rijst
Paard met ploeg Zaden Fruitmarkt Karaoke
1 punt 2 punten 3 punten 4 punten
fruit+fruit fruit+geld fruit+vis+rijst geld+rijst+vis
Banaue (bergdorp) x grondstof: rijst
Hundred Islands (eilandjes) x grondstof: vis
Davao (platteland) x grondstof: fruit
Surf zeker ook eens naar www.chiro. l be/verdraaidewereld. Je vindt er hee wat spelen die je kunt gebruiken op jullie actiemoment!
Elk volk vormt een ketting door elkaar stevig vast te pakken. De spelleid(st)er noemt twee volkeren die dan met elkaar van plaats moeten ruilen door door het vierkant te lopen. Hierbij mag de ketting die een volk vormt niet verbroken worden. Het volk dat eerst aan de andere kant geraakt zonder uit elkaar te gaan, wint. Dit kun je enkele keren herhalen!
plAAtS x grondstof: geld
vindt er achtergrond, praktische tips dit en voorbeeldactiviteiten in. Vraag heb zij g, boek aan je groepsleidin ben een exemplaar ontvangen bij de Kluts van november. Gebruik het en verdraai jouw gemeente! Op www. everdraaidewereld.be kun je het acti , handboek ook gewoon downloaden is grat aren mpl of kan je een aantal exe aanvragen.
In Manila zie je overal immens grote reclameborden. Maak met je volk een zeer groot reclamebord voor jouw product. Het knapste wint!
3. STADSPLAN Bij de leiding ligt een stadsplan met daarop een uitgestippelde weg. De vier volkeren staan op gelijke afstand van de leiding en hebben elk een zelfde plan, maar dan leeg. Om de beurt mag iemand van elk volk tot ] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
11
R a a j 2 1 l e p s n e n j i p i Fil DOSSIER NOORD ZUID
bij het uitgestippelde stadsplan lopen, maximaal 1 min kijken en weer naar zijn of haar eigen volk lopen om daar de juiste weg uit te tekenen op het eigen stadsplan. Wie na 10 minuten de route het best heeft nagetekend, wint.
4. PRESIDENTENSPEL Zet vier stoelen op het terrein, op even grote afstand van elkaar. Elk volk heeft zijn eigen stoel. Elk volk kiest iemand die president wil worden van Manila. Dat blijft wel een geheim binnen het volk. Nu is het de bedoeling om de kandidaatpresidenten van de andere volkeren te ontmaskeren en te ‘vermoorden’. Ontmaskeren gebeurt door iemand op je stoel te zetten. Als het de kandidaat is, krijg je een punt. Is het fout, dan moet je iemand anders op je stoel krijgen.
ook Wil je met je +12-leden ? een Filippijnenspel spelen Kijk dan eens naar Mahubay Philippines op elen. www.chiro.be/landensp
12
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
... NAAR BANAUE! Banaue is een wonderlijke plaats: tegen een bergwand zijn er duizenden rijstvelden aangelegd. Het dorpje zelf ligt in het dal, van waaruit boeren naar boven trekken met hun carabao, een soort koe. Tussen de verschillende rijstterassen staan hier en daar armoedige paalwoningen, waarin ze met wel 15 mensen per huisje wonen. Behalve met hun rijst verdienen de Filippino’s hier ook geld met het verkopen van souvenirs aan de vele toeristen.
1. ELF, RIJSTBEWAKER EN REUS In deze streek bestaan er erg veel mythes over fantastische figuren. Ook over elfen, reuzen en rijstbewakers. De volkeren zetten zich in twee rijen tegenover elkaar, met een paar meter ertussenin. Wanneer de spelleiding tot drie heeft geteld, speelt iedereen een elf (handen met gespreide vingers aan de oren), een reus (armen languit in de hoogte) of een rijstbewaker (beide armen over elkaar gevouwen). Iedereen kiest voor zichzelf een figuur. Een elf wint van een reus, een reus van een rijstbewaker en die laatste wint van de elfen. Wanneer je wint van de persoon tegenover je, probeer je die te tikken. Wanneer je verliest, loop je zo snel mogelijk weg, tot in je
veilige zone aan de rand van het veld. Je mag dus telkens maar één persoon tikken. Als je getikt wordt, val je af. De bevolkingsgroep die na een tijdje nog met de meeste overblijft, wint.
2. TERRASJE OP, TERRASJE AF In Banaue liggen de rijstvelden op terrassen. De velden beklimmen om bij het hoogste rijstveldje te komen, is geen sinecure. Van elke bevolkingsgroep staat er één vertegenwoordiger op de onderste trede van een trap. De leiding stelt een aantal quizvraagjes: bij een juist antwoord mag je een trapje op, bij een fout antwoord moet je een trapje naar beneden. De groep die als eerste boven is, wint.
3. DE KLEREN MAKEN DE MAN De traditionele bevolking van Banaue draagt heel erg mooie rokken en pakken. Elk volk kiest iemand om heel erg mooi en traditioneel aan te kleden met materialen die je vindt op het plein of in de struikjes.
4. BUIKJE VOL RIJST Iedereen krijgt een ballon gevuld met rijstkorrels. Sommigen hebben veel rijstkorrels, anderen weinig, maar per bevolkingsgroep gaat het om evenveel kilo. De leden krijgen enkele minuten om zoveel mogelijk buikjes (ballonnen) van de anderen kapot te krijgen en hun eigen buikjes te verdedigen. Na het stopsein verzamelt elke bevolkingsgroep haar rijst en weeg je wie nog het meeste overheeft.
DOSSIER NOORD ZUID
ren raden. Je kunt de groepen ook zo lang mogelijk met het hoofd onder water bubbels laten maken.
3. BOOTJESRACE
... NAAR HUNDRED ISLANDS! Deze eilanden zijn een wondermooie toeristische trekpleister. Heel erg mooie stranden en kleurige vissen in de baaien: met je duikbril en snorkel duik je in een wondere wereld. Maar niet alleen toeristen maken gebruik van dit paradijsje: vissers varen er met hun boten en netten op uit om mensen van lekkere en exotische vissen te voorzien. Zij hebben natuurlijk het liefste dat de toeristen de stranden proper achterlaten...
Laat iedereen een papieren bootje maken en laat de bootjes racen. De boten in Hundred Islands zijn zeer kleurrijk. Een prijs voor de mooiste boot is ook een mogelijkheid. 4. SpANNeNDe OVeRtOCHt Niet alle vissen die rond de eilanden zwemmen, zijn even zachtaardig. Alle groepjes moeten van hun eigen eiland naar het vasteland geraken met slechts enkele stoelen, en ze mogen daarbij zeker niet in het water vallen! Om het moeilijker te maken, kunnen de groepen elkaar ook bestoken met ballen.
1. ZEEWIER-GARNAAL-VISHAAI-MENS Iedereen loopt rond en bootst zeewier na door met de armen en het lichaam te wiegen. Door elkaar te tikken en dan bladsteen-schaar te spelen, kunnen zeewieren die winnen, promoveren tot garnaal. Garnalen proberen weer te promoveren tot vis, en zo verder tot mens. Wie verliest bij blad-steenschaar moet weer naar een niveau lager. Om te tonen wat je bent, beeld je uit wat je bent: garnalen lopen wat gekromd, vissen doen alsof ze zwemmen en maken blubblub-geluidjes, haaien maken met hun armen een vin op hun rug en mensen wuiven en lachen.
... NAAR DAVAO! Davao ligt op Mindanao, het grootste eiland van de Filippijnen. Hier vind je de meest exotische fruitsoorten en zaden op de fruitmarkt en bewerken boeren met hun paard en ploeg de velden. Je hoort in elk dorp de melige liedjes die door jong en oud bij de dorpskaraoke gezongen worden.
2. WATERSPELLETJES
1. BAHAY, BABOI, BAGGIO
Laat iemand van elk volk een liedje gorgelen en laat de volke-
Een bahay is een huis, een baboi is een varken en een baggio
is een wervelstorm. Een bahay stel je voor door met twee mensen elkaars handen vast te houden. Een baboi kan dan tussen die armen gaan staan, zo staat hij binnen. Iemand herhaalt de woorden bahay, baboi, baggio,... en stopt plots. Wanneer het laatste woord bahay is, gaan alle huizen uit elkaar en zoeken ze een nieuwe partner om rond een varken te gaan staan. Is het laatste woord baboi, dan moeten de varkens zo snel mogelijk een nieuw huis zoeken. Wanneer baggio laatst is, woedt er een wervelstorm en verandert iedereen van plaats. Wie geen plaats vindt, valt telkens af.
2. HANENVECHTEN Dit is een van de favoriete spelen van de boeren op de Filippijnen. Maak een cirkel op de grond en laat telkens 1 speler uit elke groep hanenvechten. Degenen die afvallen, worden door iemand uit dezelfde ploeg vervangen zodat er telkens 4 spelers in de cirkel staan. De hanen moeten op 1 been en met gekruiste armen de tegenstanders uit de cirkel duwen.
3. FRUITIGE FAMILIE Speel het spelletje ‘familie’. Iedereen heeft een fruitnaam als familienaam. Door iemand van een andere fruitsoort op te tillen, komt die bij jouw fruitsoort. De ploeg van de winnaar, wint het spel.
4. NIEUWE FRUITSOORTEN Davao staat bekend om zijn vele en exotische fruitsoorten. Maar alles kan beter, laat dus elke ploeg een nieuwe soort fruit uitvinden die ze komen promoten.
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
13
DOSSIER NOORD ZUID
aRm & Rijk: Het gRoepsspel Het groepsspel: voor vele Chirogroepen is dat een vast item in het bivakprogramma. Een item waar meestal heel wat denkwerk aan vooraf gaat: hoe zorgen we ervoor dat al onze leden, van de kleinste speelclubber tot de stoerste aspi, zich samen goed amuseren?! Wij zochten het voor jullie uit. Hieronder vind je een kant-enklaar groepsspel om samen met je leden een “verdraaide” bivakdag te beleven.
De voorbereiding Eerst maak je voor elke deelnemer een identificatiekaartje waarop dezelfde gegevens terug te vinden zijn als op het voorbeeld hieronder. Elk kaartje voorzie je van een Naam: touw zodat de Ouder – kind – arme Klasse: rijke – zelfstandige leden het rond hun nek kunDag 1 nen hangen. Dag 2 Vervolgens Dag 3 deel je alle Dag 4 deelnemers op in ‘gezinnen’ Dag 5 van vijf: twee Dag 6 ouders en Dag 7 drie kinderen. Hierbij houd je zoveel mogelijk rekening met de verschillende leeftijden. Ten slotte worden de ‘gezinnen’ onderverdeeld in drie klassen: rijk, zelfstandig of arm. Hierbij
14
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
zorg je ervoor dat slechts 1/10 van de ‘gezinnen’ tot de rijke klasse behoort en dat 2/10 bij de klasse van de zelfstandigen hoort. De rest maakt deel uit van de arme klasse. Wanneer de verdeling gebeurd is, vul je die gegevens in op de identificatiekaartjes van de deelnemers.
De inkleding In de voormiddag geef je de gezinnen de tijd om met allerhande materiaal hun woning en hun spelkledij in elkaar te knutselen. Bij de verdeling van het materiaal hou je zoveel mogelijk rekening met de klassen waartoe de gezinnen behoren. Zo stel je de arme gezinnen voornamelijk jutezakken, touwen en karton ter beschikking; schenk je de rijke families mooie kussens, tapijten, juwelen en prachtige gewaden uit de verkleedkoffer en geef je aan de zelfstandigen afgedragen kleren, sjorpalen en houten palletten. Die laatste groep bezorg je ook koopwaar zoals sapjes, appels, zakjes chips,... die ze in hun opgezette winkeltjes kunnen verkopen.
Extraatje Om het spel af te maken, kun je tijdens het middageten de onderverdeling in klassen
verder aanhouden. Zo geef je de arme gezinnen een povere maaltijd die ze zittend op de grond moeten verorberen (bv. aardappelpuree met gekookte eieren en water), schenk je de zelfstandigen een iets minder povere maaltijd (bv. aardappelpuree met gekookte eieren, sla, tomaten en water) die ze gezeten op banken aan tafel kunnen opeten, en serveer je de rijke gezinnen een degelijke maaltijd (bv. aardappelpuree met gehaktballen in madeirasaus en frisdrank) aan een mooi verzorgde tafel.
En dan... het spel Bij het begin van het spel geef je elk gezin een bepaald startbudget. Bij de verdeling hiervan houd je opnieuw rekening met de klasse waartoe het gezin behoort. Zo schenk je de rijke families voldoende geld om het hele spel te ‘overleven’, de zelfstandige gezinnen schenk je genoeg geld om in het spel twee ‘dagen’ te overleven (+/- € 50), de arme gezinnen geef je geld waarmee ze in het spel één ‘dag’ kunnen overleven (+/- € 23). Eén dag duurt twintig minuten en een ‘dagwissel’ wordt door een fluitsignaal aangeduid. Het doel van het spel is dat elke deelnemer elke dag voldoende eet om te overleven. Genoeg
DOSSIER NOORD ZUID
eten betekent voor een ‘ouder’ dat hij/zij elke dag twee hamburgers en drie bananen moet eten. Een ‘kind’ heeft elke dag één hamburger en twee bananen nodig. De bananen en de hamburgers kun je kopen in de winkeltjes van de zelfstandigen. De zelfstandigen kopen hun waren op de bananenplantage en in de hamburgerfabriek. De inkoopprijs van één banaan bedraagt bij het begin van het spel 50 cent, de inkoopprijs van één hamburger is € 1. Wie bij de zelfstandigen hamburgers of bananen gekocht heeft, gaat hiermee naar het gezondheidsinspectiebureau. Daar kleurt iemand van de leiding een aantal vakjes op zijn of haar identificatiekaart, naargelang het soort voedsel. Voor een deelnemer die op dag één bijvoorbeeld twee bananen en één hamburger inlevert, worden er op de kaart twee gele en één bruin vakje ingekleurd. Wanneer hij/zij diezelfde dag nog een hamburger binnenbrengt, wordt er nogmaals een vakje bruin gekleurd. Om voedsel te kunnen kopen, hebben de deelnemers geld nodig. Omdat zij bij het begin van het spel onvoldoende geld gekregen hebben om voortdurend te overleven, moeten de zelfstandigen en de armen geld zien te verdienen. De armen kunnen dat doen door in de hamburgerfabriek te gaan werken. Daar moeten ze met bruin zoutdeeg tien hamburgers maken. Wanneer ze die aan de fabrieksdirecteur afgeven, ontvangen ze hun loon. Bij het
begin van het spel ontvangen de ouders per tien gemaakte hamburgers € 2, de kinderen krijgen € 1,50. Armen kunnen ook op de bananenplantage gaan werken. Hier moeten ze voor wat geld vijf bananen uit papier knippen en in een geel kleurtje schilderen. Bij het begin van het spel ontvangen de ouders per vijf bananen € 2, de kinderen € 1,50. De arme gezinnen kunnen ook gezinsleden uitsturen naar de rijke families om daar tegen betaling taken als schoonmaken, masseren, zingen of wat dan ook op te knappen. Wie echt hulpeloos is, kan op zoek gaan naar een drugsbaron. Die betaalt recordbedragen uit aan deelnemers die erin slagen drugs het land uit te smokkelen. De zelfstandigen kunnen geld verdienen door waren uit hun winkel te verkopen of door net als de armen in loondienst te gaan werken. Tijdens het spel kunnen de deelnemers niet alleen geld verdienen, ze kunnen ook geld verliezen. Zo lopen er op het terrein enkele politieagenten rond, die voor allerhande zaken (hoge) boetes uitschrijven: voor het niet bij hebben van het identificatiebewijs, niet ordelijk gekleed zijn, leuterige regels overtreden,... Sommigen worden door de agenten zelfs voor één of meerdere dagen gevangen gezet. Die deelnemers moeten dan in de gevangenis nutteloze taken uitvoeren zoals bakstenen verdragen,
grassprietjes knippen, papieren hoedjes plooien, enz. Hiervoor krijgen ze géén vergoeding. Deelnemers die op een bepaalde dag onvoldoende gegeten hebben, kunnen opgepikt worden door inspecteurs van het gezondheidsinspectiebureau. Die brengen hen dan naar het ziekenhuis om te recupereren. Een verblijf in het ziekenhuis is echter bijzonder duur. Tijdens het spel wordt de situatie voor de armen en zelfstandigen alsmaar uitzichtlozer: de fabrieksdirecteurs en de plantagebazen laten de lonen voortdurend dalen, de inkoopprijs van de bananen en de hamburgers wordt voortdurend hoger, de politie treedt alsmaar repressiever op, enz. De inspecteurs van het gezondheidsinspectiebureau confronteren de armere gezinnen op een subtiele manier met hun lot en manen hen voorzichtig aan tot het maken van spandoeken, het organiseren van verzetsacties en het voeren van protest.
Achteraf Na de activiteit kun je even met je leden bijeenzitten en napraten over het spel. Wat vonden zij van de verhoudingen tussen arm en rijk? Hoe voelden de armen zich? Waarom werd het voor hen alsmaar moeilijker om te overleven? Kunnen zij zelf een steentje bijdragen om de wanverhoudingen tussen arm en rijk te veranderen?
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
15
nooRd-zUid leeFt! Na een bloedstollend moordspel op Jolé konden we toch nog enkele levende zielen strikken voor een panelgesprek over de ongelijke verdeling tussen noord en zuid in de wereld. Een ver-van-mijn-Chirogroepshow? Dat dacht je maar! Dp: “Hoe hebben jullie in je eigen Chirogroep concreet aandacht voor een niet altijd even gemakkelijk thema als noord-zuid?” tom (Chiro Castrum, kester): “Wij doen mee aan de 11.11.11-actie en zamelen dan geld in. Wij hadden tot voor kort ook twee pleegkindjes in Haïti met Foster Parents, maar die zijn nu volwassen. We hebben die actie dus moeten stopzetten, maar we zijn nog op zoek naar een alternatief.” tinne (gewest pol): “Wij hebben een gewestavond en een afdelingsavond georganiseerd over het jaarthema en op onze IK hebben wij bewust gekozen voor ‘correcte’ lavertjes. We schonken dan onder andere fruitsap van de wereldwinkel.” Saskia (oud-leidster Chiro Jerubo en Chiro engroli): “In beide Chirogroepen waar ik bij geweest ben, werd er ook wel rond gewerkt. Wij schonken ook wereldwinkelfruitsap als vieruurtje en deden mee aan 11.11.11. Ik merk ook dat het huidige jaarthema een echte stimulans is voor de Chirogroepen om meer rond zulke dingen te werken.” Dp: “Werken jullie soms met de solidariteitsspelen en de ‘eerlijke’ spelen die de Chiro en andere organisaties aanbieden?” Ief (Chiro eppegem, gewest 16
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
Zenne): “Op onze startdag hebben wij met de aspiranten het jaarthemaspel gespeeld en ook heel wat andere eerlijke spelen zijn toen aan bod gekomen. De aspi’s moesten toen een kunstwerk maken van afval en hebben zich toen echt ongelooflijk goed geamuseerd én geëngageerd.” koen (Chiro lips): “Wij hebben met Christus Koning zelf een spel ineengestoken over noord-zuid en vooral over het jaarthema. De verschillende groepen waren aparte landen die zowel op milieuvlak als op economisch vlak opdrachten moesten uitvoeren en punten moesten scoren. Wanneer ze te veel scoorden op het economisch vlak, dan hadden we ervoor gezorgd dat er een milieuramp gebeurde. Zo begrijpen de leden dat economie en milieu ook in het echte leven verband houden met elkaar.” tinne: “Ik heb die spelen ook al wel eens bekeken, maar je krijgt dan vier bladzijden vol uitleg en dat motiveert mij niet om die te gaan lezen. Ik steek dan liever zelf iets in elkaar. Ook omdat ik de ervaring heb dat die spelen toch meestal niet zo leuk zijn. Er zijn vaak zo van die zit- en denkspelen bij. Ik heb liever wat meer actie.” Ief: “Dat van onze startdag was nochtans heel plezant!” Saskia: “Ik vind dat meestal
ook wel spelen die je meer ’s avonds kunt spelen en waar je je geen hele dag mee kunt bezighouden.”
voor ons echt niet te betalen. We hebben dan maar banaantjes gebakken in de mis. Dat was ook leuk.”
Dp: “Zijn er redenen die jullie er toch van weerhouden om ‘eerlijke’ dingen te ondernemen?” koen: “Wij zijn eigenlijk nog niet echt een bloeiende Chirogroep en daarom zijn wij tot nu toe vooral bezig geweest met ervoor te zorgen dat ons ledenaantal aangroeit en dat alles goed draait binnen onze groep. Het is pas sinds kort dat er ook meer en meer tijd en aandacht is voor initiatieven binnen het jaarthema. Het engagement staat nog in zijn kinderschoenen maar ik denk dat het de volgende jaren wel zal loslopen.” tom: “Om even in te springen op de prijzen van de wereldwinkel: wij wilden met Christus Koning aan iedereen die naar de misviering kwam Worldshake en chocoladerepen van de wereldwinkel geven. Wij hebben dat dan berekend, maar omdat wij heel het Christus Koningweekend gratis willen houden voor onze leden, bleek dat
Dp: “Bedankt voor jullie solidariteit en tot op de volgende Joléactiviteit!”
VERMIST “Roel, we hebben van die nieuwe Verdraai-De-Wereldrepen met chocolade gekocht. Dat vieruurtje past bij ons jaarthemaspel morgen. Breng jij die repen om vier uur naar het bos? Ze staan in die grote rugzak bij de rest van ons materiaal. En afblijven hé, er zijn er maar juist genoeg voor alle leden.”
15.32 uur: “Roel, is die nu al vertrokken? Hij weet toch dat het gesneeuwd heeft? ’t Is nog een eindje het bos in... hij zal te voet moeten gaan.” 15.32 uur: De banden van Roels auto draaien vast in de sneeuw. Hij besluit verder te voet te gaan, maar neemt alvast een reep. 15.44 uur: “Zo meteen krijgen jullie een speciaal vieruurtje! Wacht maar af, leider Roel brengt het direct.” 15.44 uur en één reep later: Roel komt op een T-kruispunt, weet niet meer of hij naar links of naar rechts moet, besluit dat hij niet kan denken met een lege maag, en scheurt zijn tweede reep open. 16.10 uur: “Heeft iemand Roel gezien? Hij had hier al moeten zijn.” 16.10 uur en twee repen later: Voorbijganger met hond tot etende Roel aan de kant van de weg: “Awel manneke, ’t noorden kwijt precies?” 16.15 uur: “Leider, wij hebben hóóónger...” 16.15 uur en twaalf burp (pardon) repen later: Roel kiest op aanraden van de wandelaar – wiens hond hij drie repen voedert – het meest zuidelijke pad en gaat met volle mond op weg. 16.25 uur: “Er zal hem toch niets ergs overkomen zijn? ’t Is glad op die bospaadjes...” 16.25 uur en 33 repen + de drie repen die door de hond zijn opgegeten later: Roel beslist een korte pauze in te lassen, een reep mag uiteraard niet ontbreken. 16.37 uur: “Gaan jullie alvast maar naar huis, de ouders komen zo. Ik blijf wel om Roel te zoeken.” 16.37 uur en 53 repen later (en ongeveer 24 repen lichter...): Roel beseft dat hij verdwaald is, maar herinnert zich het advies van zijn moeder: “Roel, geen betere remedie tegen miserie dan een groot stuk chocolade.” Hij grijpt naar de rugzak.
20.55 uur: “Even uw aandacht voor het volgende opsporingsbericht: vanmiddag is Roel Dits verdwenen. Hij werd het laatste gesignaleerd aan de rand van het Kouterbos vlakbij café De Zwarte Zwaan. Roel is blond en vrij zwaar gebouwd. Hij droeg op het moment van zijn verdwijning een blauw hemd, een beige korte broek en een rood T-shirt. Hij heeft een grote groene rugzak bij zich met aan de bovenkant een sticker met het opschrift CHIRO erop. Als u deze Chiroleider gezien heeft, of ons informatie kan verstrekken omtrent zijn verdwijning, gelieve dan contact op te nemen met de dichtstbijzijnde politiepost in uw buurt.” 20.55 uur en 99 repen later: Tijdens het eten van zijn honderdste reep sukkelt Roel in slaap. 23.12 uur: “Roger! Nog altijd geen nieuws? Neen? Roel, maar jongen toch. Waar ben je? Helemaal alleen in dat donkere bos. In de kou, en zonder eten... 23.12 uur en 118 repen later (waarvan 18 al slaapwandelend verorberd): Roel wordt wakker van de honger en eet nog drie repen, waarna hij rustig verder snurkt. 9.15 uur de volgende morgen: “Rustig mevrouw, de politie heeft alles onder controle. We zullen uw zoon snel vinden. We zetten vandaag onze helikopter in.” 9.15 uur en 121 repen later: Roel wordt wakker met razende honger. Hij eet de inhoud van zijn rugzak leeg en controleert alle zijzakjes op achtergebleven repen. Hij vindt niets meer en begint hysterisch te huilen. 8.45 uur de volgende dag: Van onze reporter ter plaatse: gisterenmorgen vond de politie Roel Dits, de vermiste jongen, terug. Een spoor Verdraai-De-Wereldwikkels leidde hen naar de jongen. Die is met een acute maagontsteking naar het ziekenhuis gebracht. 8.45 uur en 150 Verdraai-De-Wereldrepen en een leeggepompte maag later: Roel ligt uitgeteld in het ziekenhuis, zijn moeder geeft hem een kusje op zijn voorhoofd en noemt hem “haar wereldverbeteraar”.
] dubbelpunt februari 2006 [
17
HigHland games vooR
Twee echte Schotten uit twee verschillende clans die al eeuwenlang ruzie hebben met elkaar, dagen onze speelclubbers uit voor de enige echte Highland Games! Dit is de manier om door middel van spel en krachtproeven voor eens en voor altijd te bepalen wie de sterkste is!
Zodra de speelclub in vol ornaat is aangekleed in echte Schotse rokken en de clans eerlijk verdeeld zijn, kunnen de spelen beginnen. De Schotten zijn elk coach en supporter van hun eigen clan. Sommige proeven moeten per groep gespeeld worden, andere zijn individueel. Let the games begin!
‘Herding Dog’
Een onderdeel van de spelen is het tonen van je kunsten met een herdershond. Omdat we in de Chiro natuurlijk geen honden of schapen hebben, kiezen de speelclubbers zelf iemand van hun clan als herdershond. De is rest van de speelclubbers n rde wo schaap. De schapen zo geblinddoekt en moeten een en eerst elkaar vinden volledige kudde vormen. Dan gaan ze op zoek naar de herdershond. Niemand mag praten. De schapen mogen wel blaten en de hond mag blaffen.
18
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
‘Caber Tossing’
We gooien met balkjes, die liefst iets kleiner en lichter zijn dan de speelclubbers e zelf. We zien hoe ver en ho n ne kun recht we onze balk gooien.
‘Throwing a Hammer ’
Je slingert een metalen ha mo mer aan een stok zo ver n gelijk van je af. Je kunt zo’ hamer namaken door een zwartgeverfde bal of ballon . aan een stok vast te maken
‘The farmer’s walk ’
Iedereen moet een bepaalde afstand afleg gen met in elke hand een st ammetje. Je kunt hiervoor de balkjes van het ‘cabe r tossing’ gebruiken. Wie eerst aankomt, wint. Je ku nt er ook een estafette va n maken, waarbij die clan wint die als eerste met alle clanleden de afstand afgelegd heeft.
‘Roll the Barrel’
‘The Caber Wave’
Elk team moet zo snel mogelijk met een boomstam zigzaggend tussen paaltjes door lopen. De bedoeling is hierbij dat elke ploeg een paal of sjorbalk opheft. Iedereen staat best om beurten links en rechts van de balk. Let hierbij op voor de lengte van de balk en de afstand tussen de paaltjes. Hoe langer de balk en hoe dichter de paaltjes, hoe groter de afstand die de achterste speelclubbers moeten afleggen. Door het zigzaggen moet je immers met de balk nogal grote bochten nemen. Een vrij moeilijke proef voor speelclubbers, maar des te knapper als het hen lukt. Toon zelf wel even hoe het moet.
Een leeg vat wordt via een eg uitgezet parcours per plo door “poortjes” gerold. Om het parcours wat spannender te maken, kun je behalve de poortjes (die je , best breed genoeg maakt n) jde mi om frustraties te ver leen wipplankje of een he srni de linkje of andere hin ‘Tug of Wa n r’ sen voorzien die ze moete Touwtrek k e n een of . e ekj D eze klaspasseren. Een be sieker ku nnen zow k oo n ne kun cht bo el de lastige clans als speelclu b b ers apart leuk zijn. doen.
R speelclUBBeRs ‘Quoiting’
Van op afstand moet je een hoefijzer rond een pin in de grond gooien. Als je geen hoefijzers hebt, kun je dit natuurlijk ook gewoon met ringen spelen.
‘Music and Dance’
op stap in De speelclub gaat r genoeg een grote kring, ve doeuit elkaar, terwijl er hotse delzak- of andere Sc laten hun muziek speelt. Ze aatsen rok achter om de pl neer aan te duiden. Wan obeert de muziek stopt, pr zo snel elke speelclubber k te mogelijk bij een ro n te trekgeraken om die aa s hebben ken. De clanleider n van de ondertussen wel éé ld... rokken weggehaa
‘Shots’
Kogelstoten met petanqueballen. Wie het verst gooit, is de winnaar. Je kunt iedereen natuurlijk meerdere pogingen geven.
Inkledingstips
x Bedenk een leuke en originele strijdkreet waarmee elke clan zichzelf kan opzwepen voor elke proef. Bijvoorbeeld: Va, Va Voem! Ba Ba Boem! (met dank aan onze uittesters van dienst) x Echte Schotten dragen rokjes, geruite rokjes nog wel. Met een schaar, ruitjesstof en veiligheidsspelden kun je zelf (of kan een handige mama met naaimachine) wonderen verrichten. Zo’n rok heet “kilt” in Schotland. x Vieruurtje: Highland Games zonder echte Schotse whisky: dat kan niet. Dat die verdacht veel naar appelsap of Ice-Tea smaakt, wordt door de twee Schotten natuurlijk hevig ontkend, zeker als de whisky in een echte (en liefst goed uitgespoelde!) whiskyfles wordt geserveerd.
speelclUB
Uitgetest!! Uitgetest!! Uitgetest!!
Op de Vlaamse highlands van Breendonk kwamen we de speelclubmeisjes en -jongens tegen van Chiro Breendonk, onder leiding van McBoeckie Monster, McDriezz, McBère, McTsigi Gadesh, Elke en Kim. Speciaal voor ons testten ze de eerste Highland Games uit. DP: “Ik moet zeggen: mooie gele Schotse rokjes!” Ja, hiervoor zijn we stof gaan kopen en we hebben ze zelf voorgeknipt. Hierin kroop wel enige voorbereiding, voor de rest hadden we al het materiaal voor handen en moesten we niet meer dan anders voorbereiden. Behalve een enkeling had niemand er poblemen mee om ze aan te trekken. (n.v.d.r.: De hele leidingsploeg had zich dan ook beeldig als voorbeeld gesteld.) DP: “Alles goed verlopen of ruimte voor aanpassing?” De speelclubbers vonden het alvast super! Enkel het schapenspel (‘Herding Dog’) lukte niet goed, ze snapten het spel niet echt. De blinddoeken vielen af of ze keken onder de blinddoek door, en iemand liep zelfs gewoonweg tegen een boom aan. Het petanquespel (‘Shots’) was dan weer de absolute topper. Ook de enige echte “appelsapwhisky” werd gesmaakt. Het is ook een spel dat je met eender welke afdeling kunt spelen, je moet enkel de moeilijkheidsgraad van de spelen aanpassen. DP: “Dus: spel goedgekeurd?” Zeker en vast: twee dikke duimen!
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
19
de stRijd om Het tIedereen heeft kleren nodig, dus zijn miljoenen arbeiders overal ter wereld aan de slag in textielfabrieken. We maken van de rakwi’s textielarbeiders en nemen ze mee naar een fabriek in het zuiden en een in een rijk land. Waar maken ze het meeste T-shirts en waar het meeste winst? PLOEGVERDELING
VERLOOP VAN HET SPEL
Elke rakwi krijgt een kaartje. Op 1/3 van de kaartjes staat: “u werkt voor een bedrijf in een rijk land”, op 2/3 van de kaartjes staat: “u werkt voor een bedrijf in het zuiden”. Het spel wordt dus gespeeld in twee ploegen.
Elk land moet T-shirts produceren met het materiaal dat voorhanden is. Het rijke land zal dus een T-shirt produceren door met een mal een T-shirt op papier te zetten en het te verven en te knippen. Voor- en achterkant worden aan elkaar geniet (hou rekening met armen hoofdgaten). De mensen uit het zuiden moeten zelf een T-shirt tekenen, uitscheuren, verven en met naald en draad in elkaar zetten.
MATERIAAL ZUIDEN: potlood, lat, verf, naald, draad
WELVAARTSTAAT:
sjabloon van een T-shirt, potlood, scharen, nietjesmachine, verf, borstels
ALGEMEEN:
veel krantenpapier (hiervan maken we de T-shirts), dobbelstenen, kralen/pasta, basketbal, papier, speelkaarten, kruiswoordraadsel, wol, haakpen, tijdschriften, ruitjespapier, perforator, lijm, schrijfgerief, ballonnen.
Elke fabriek heeft haar eigen arbeidsreglement. Het zegt onder meer dat er regelmatig een pauze moet worden voorzien. In het bedrijf in de welvaartstaat mag je maar acht uur per dag werken, wat overeenkomt met 15 minuten in ons spel. In het zuiden is het arbeidsreglement niet zo strikt en mag je langer werken per dag, in ons spel dus
20 minuten. Na elke werkdag is er een verplichte pauze van 5 minuten. De fabrieksbazen (=de leiding) kijken erop toe dat er tijdens die pauze absoluut niks gebeurt in het bedrijf. Om de tijd een beetje sneller te laten voorbijgaan, kun je eventueel wat zingen, een spelletje spelen of een kopje thee drinken.
20
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
De baas van de fabriek geeft geld per afgewerkt T-shirt. De prijs van een geproduceerd T-shirt bedraagt € 10 in de welvaartstaat en € 5 in het zuiden. Tijdens het spel kun je extra grondstoffen kopen aan € 1 per vel. Heb je geen geld in kas of wil je het er nog niet aan uitgeven, dan kun je ook voor een opdracht kiezen. Daardoor verlies je wel tijdelijk een werkkracht: zo lang je een opdracht uitvoert, kun je niet deelnemen aan het productieproces.
OPDRACHTEN OM EXTRA PAPIER TE VERDIENEN Er zijn twee soorten opdrachten, lange en korte. De korte opdrachten leveren natuurlijk minder vellen papier op. De arbeid(st)er kiest eerst een categorie en mag dan een kaartje trekken met een opdracht op.
CATEGORIE1: 1-5 VELLEN PAPIER Gooi met 2 dobbelstenen hetzelfde getal. (1) Gooi met een basketbal 3 keer in de ring. (1) Hou een ballon 2 minuten in de lucht. (2) Maak met parels of pasta een ketting van 1 m. (3) Loop 3 rondjes om het heem. (4) Vouw 6 bootjes. (5) Schat de duur van 1 minuut in. Je krijgt een marge van 5 seconden, maar lukt de opdracht niet, dan moet je een nieuwe trekken. (5)
RakWi
-sHiRt CATEGORIE2: 6-10 VELLEN PAPIER Bouw een kaartenhuisje met 2 verdiepingen. (6) Los een (niet te moeilijk) kruiswoordraadsel op. (7) Haak een ketting van 2 meter. (8) Knip uit een vel papier een slinger van minstens 2 meter. (8) Gooi met 3 dobbelstenen minstens 16. (9) Scheur 30 x het woordje “het” uit een tijdschrift. (9) Kleur een geruit papiertje van 5 x 5 cm in. Aaneengrenzende ruitjes mogen niet dezelfde kleur hebben . (10) Bedek een papiertje van 10 x 10 cm met confetti (zelf te perforeren uit gekleurd papier). Er mag geen wit meer zichtbaar zijn. (10)
ONVERWACHTE WENDINGEN Af en toe valt er iets voor dat de werking van de fabrieken in de war stuurt. De leiding beslist zelf wanneer welk bedrijf iets meemaakt:
HET RIJKE LAND x De fabriek ontvangt een brief van de vakbondsafgevaardigde met de mededeling dat de arbeiders een dag zullen staken om loonsverhoging te krijgen. Een werkdag duurt 15 minuten, er mag nu dus zo lang niet gewerkt worden. x Technische problemen in de productie-eenheid: de baas van de fabriek neemt alle nietjesmachines in beslag. Er zijn echter wel evenveel nieuwe verstopt in de buurt van het heem.
De werknemers moeten hun machines gaan zoeken. x Door een plotse rage van hawaiihemdjes is de verkoop van T-shirts gedaald. Om te kunnen blijven concurreren zullen de volgende 10 geproduceerde T-shirts maar € 7 per stuk opbrengen.
HET ZUIDEN x Rebellen hebben de fabriek bezet. Gedurende 24 uur (1 werkdag = 20 minuten) mag er niet gewerkt worden. x Het bedrijf ontvangt een brief van de organisatie OXFAM. Daarin staat dat ze in aanmerking komen om steun te krijgen. Hiervoor moeten ze voldoen aan de kwaliteitsnormen van OXFAM. Dat kan door een absoluut perfect T-shirt te maken. Als ze in die opdracht slagen, krijgen ze vanaf nu per geproduceerde T-shirt € 7 in plaats van € 5. x Door de grote droogte is een deel van de opslagplaats afgebrand. 3/4 van de voorraad stof (papier) is vernietigd.
De bedrijfsleid(st)er kan op elk moment beslissen dat een T-shirt niet aan de productievereisten voldoet en dat je er dus geen geld voor krijgt. Op het einde van het spel zal waarschijnlijk blijken dat hoe hard het zuiden ook probeert, ze het nog altijd moeilijk zullen hebben om te concurreren met de rijke landen. Dat geeft de rakwi’s een beeld van hoe het in de werkelijkheid is.
Extra knutselmateriaal (scharen, nietjesmachines,...) kunnen voor veel geld aangekocht worden. Een schaar kost bijvoorbeeld € 100.
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
21
doe Het zelF!
We kunnen ons best voorstellen dat je als titoleiding elke maand opnieuw hoopvol je nieuwe Dubbelpunt openslaat op deze roodgloeiende titopagina’s. Om dan 5 minuten later teleurgesteld te denken: “Echt een leuk spel, echt wel. Alleen spijtig dat wij elke week met 50 zijn en dit spel maar voor een 15-tal tito’s gemaakt is.” Of je bent maar met z’n vieren, of je tito’s houden niet van groepsspelen, of je stoere tito’s zijn veel te ruig voor het spel, of net te schattig, of... Kortom, het kan gebeuren dat de titospelen die we voorstellen niet echt op maat zijn van jouw titoploeg.
Nu hebben we gelukkig de perfecte oplossing gevonden voor dit nijpende probleem. We laten je zelf je ideale spel samenstellen! We geven je een basis waaruit je kunt vertrekken en een paar goede ideeën om het spel aan te passen aan je eigen afdeling.
Het kookboek Elke titoleider of -leidster is wel een beetje een god. In dit spel zullen je leden halfgoden worden, gezegend met het eeuwige leven en superkrachten. Wat doet elk verstandig mens met een eeuwig leven en superkrachten? Juist, een eigen Chirogroep oprichten. Verdeel je tito’s in enkele groepjes (vergeet je originele verdeelmethode niet) en wees klaar voor een mooie rode namiddag!
tijdperk Steentijdperk Middeleeuwen Industriële tijdperk Computertijdperk
Verre toekomst
22
Wat kunnen de tito’s bouwen?
Het recept We vertrekken van enkele lege grondplaten van Lego (de maagdelijke wereld in het steentijdperk) en ieder ploegje kan aan de hand van opdrachten legoblokjes verdienen. Hiermee kunnen ze een Chiroheem bouwen of uitbreiden. Aan de hand van andere opdrachten kunnen ze ook evolueren naar een ander tijdperk, waardoor ze toegang krijgen tot andere opdrachten om legoblokjes te verdienen en nieuwe technieken om hun heem uit te bouwen. Het groepje dat als eerste tot in de verre toekomst is geraakt en zijn Chiroheem volledig heeft uitgebouwd, wint het spel.
Welk voordeel levert dit gebouw hen op?
De kooktijd(lijn) Aan de hand van opdrachten kunnen de tito’s vaardigheden verwerven en zo evolueren naar een ander tijdperk. In elk nieuw tijdperk kunnen de tito’s een nieuw gebouw zetten in hun wereld of een uitbreiding bouwen aan hun Chiroheem. Dit geeft hen extra voordelen bij latere opdrachten. Elk gebouw wordt gebouwd met legoblokjes. Je kunt een paar voorbeelden maken van gebouwen of de minumumafmetingen van elk gebouw bepalen. Hieronder geven we een aantal tijdperken mee en de gebouwen die de tito’s dan kunnen bouwen. Uiteraard kan je zelf tijdperken toevoegen of schrappen.
Hoe kunnen ze nieuwe legoblokjes verdienden?
Wat moeten ze kunnen om over te gaan naar het volgende tijdperk?
Chiroheem
Zonder dit kunnen ze niet evolueren
Chiroleden maken
Paardrijden
Versterkt Chiroheem
Ridders die oorlog voeren zijn dubbel zo sterk
Oorlog voeren
Buskruit uitvinden
Fabriek
Productie aan de fabrieksband verdubbelt
Aan fabrieksband werken
Cursus volgen
Internetverbinding tussen hun gebouwen
Je krijgt extra informatie voor het bureauwerk
Bureauwerk
Astronaut worden
Ruimteschip
In de ruimte reizen gaat dubbel zo snel
Het zonnestelsel veroveren
Op elke planeet een Chirogroep stichten
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
De ingrediënten 1. De OpDRACHteN Nee, we gaan hier niet alle opdrachten voor jou verzinnen. Dit is immers niet zomaar een kant-en-klaar spel. Toch willen we je graag enkele ideetjes meegeven. Je kunt bijvoorbeeld in het steentijdperk Chiromannetjes maken uit klei, die in de Middeleeuwen op een spelbord oorlog laten voeren tegen de andere groepen en zo gebieden veroveren. Die gebieden leveren grondstoffen op die je later kunt verwerken in je fabrieken in het industriële tijdperk. Met het bureauwerk uit het computertijdperk kun je een ruimteschip uitvinden en dat laten produceren aan de fabrieksband, zodat je er in de verre toekomst de sterren mee kunt gaan veroveren.
2. Het JAARtHeMA Elke Chironamiddag is altijd net iets leuker als ons jaarthema erin verwerkt zit. Zo zou je bijvoorbeeld het aspect ‘ontwikkelingshulp’ kunnen inbouwen in je spel. De ploeg die momenteel aan de leiding staat en al het verst geëvolueerd is, moet eerst de ploeg die laatst staat helpen voor ze verder kunnen evolueren. Een andere mogelijkheid is om met gewone legoblokjes (de dunne blokjes) te werken en met duurzame legoblokjes (de blokjes die dubbel zo dik zijn). De duurzame blokjes zijn uiteraard moeilijker te verdienen. Af en toe laat je een ramp plaatsvinden. Tsunami, aardbeving, terroristische aanslag, kijk maar in de krant, er zijn
met je tito’s en wil je Heb je dit spel eens uitgeprobeerd n is? Of misschien ons laten weten hoe dat meegevalle ongehoord-rood heb je zelf wel een mega-bangelijken? Stuur snel een idee om dit spel nog leuker te mak ons weten! mailtje naar
[email protected] en laat het
spijtig genoeg voorbeelden in overvloed. Gebouwen die met gewone legoblokjes gebouwd zijn, hebben een grotere ‘kans’ om getroffen te worden door de ramp dan de gebouwen opgetrokken uit de duurzame legoblokjes. Je kunt zelf invullen wat die kans juist is: werpen met een dobbelsteen, een opdrachtje waarbij je bepaalde groepen een voordeel geeft als ze duurzame legoblokjes gebruikt hebben. Zo kun je af en toe een gebouw laten vernietigen en kan het voor de groepen beter zijn te investeren in de duurdere maar duurzame legoblokjes.
3. De kRUIDeN Je kunt het spel zelf op smaak brengen met de onderstaande ideetjes en het zo perfect afstemmen op je eigen titogroep. x Veeeeeeel te ingewikkeld? Denk je dat jouw tito’s dit spel nooit zullen begrijpen, of heb je zelf moeilijkheden om alles te volgen? Geen probleem! Gooi bijvoorbeeld de verschillende tijdperken overboord en maak een simpel spel waarbij elk groepje zijn Chirogroep zo groot mogelijk moet maken. Maak enkele opdrachten waarbij je tito’s leden kunnen bijmaken en legoblokjes kunnen verdienen om hun Chiroheem zo groot en mooi mogelijk te maken. x Niet ingewikkeld genoeg? Je familienaam lijkt verdacht veel op Einstein en je
aspi tito
tito’s zijn een bende kleine genieën voor wie dit spel geen uitdaging vormt? Het lijkt ons weinig waarschijnlijk, maar als geniale spelbedenker kun je zelf makkelijk enkele uitbreidingen toevoegen aan dit spel. Zo kun je er opdrachten aan toevoegen waarmee een groepje zelf geen voordeel haalt, maar wel een ander groepje benadeelt (je kunt hen bijvoorbeeld een gebouw laten vernietigen). x Groepsspel Je bent niet zo voor competitie en je wilt er liever een groepsspel van maken? Dat is ook niet zo moeilijk! Jouw tito’s zijn dan gewoonweg één grote groep halfgoden die samen een super-Chirogroep willen uitbouwen. Verzin een paar fantastische groepsopdrachten en klaar is Kees! x knutselspel Wil je eens met je tito’s de hele dag knutselen? Gek zijn is gezond en met dit spel is alles mogelijk. Legohuisjes bouwen is natuurlijk knutselen op zich, maar je kunt van alle opdrachtjes kleine knutselmomentjes maken. x Dat verzin ik zelf wel Je kunt je eigen inspiratie al helemaal de vrije loop laten en zelf allerlei knotsgekke uitbreidingen breien aan dit basisspel. Hou je vooral niet in: jij kent je tito’s beter dan wij! ] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
23
“Volgende week doen we dropping met onze keti’s. Lekker makkelijk... Ik zet ze met de auto een paar dorpen verder af, ergens midden in het veld en dan moeten ze de weg terug proberen te vinden. Meer moet dat niet zijn...” Een klassieke dropping kan inderdaad best leuk zijn, net zoals de aloude achtervolgingstocht met pijlen in twee groepen of een simpele opdrachtentocht. Met keti’s kun je echter al een stapje verder gaan. Onze blauwe bende staat open voor allerlei nieuwe technieken en zeg nu zelf, daar niet op inspelen, is toch eigenlijk zonde!
Keti’s... met de k van kaart en kompas Zijn je keti’s handig met kaart en kompas? Hoog tijd om dat eens te testen! Voor je écht op tocht vertrekt, kun je hen eens op de proef stellen in een kaart-en-kompasquiz. Nodig: een topografische kaart van de omgeving, een ‘roomer’ (transparant stukje plastiek dat je kunt gebruiken om coördinaten te zoeken op de kaart), een kompas (eventueel een kompas per groepje), kopietjes van een topografische kaart, spelbord met vakjes (zoals ganzenbord), een ‘mascotte’ (bv. een playmobilmannetje) per ploeg, een 24
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
dobbelsteen. Verloop: Verdeel je ketigroep in ploegjes. Per juist antwoord mogen de ploegjes met de dobbelsteen gooien en hun mascotte het gegooide aantal vakjes vooruit laten wandelen op het spelbord. Wie als eerste het doel bereikt, wint. De winnaars kun je wat extra energie geven voor de tocht in de vorm van een lekkere reep VerdraaiDe Wereldchocolade. De vragen: 1) Waar ligt het noorden op een topografische kaart? (bovenaan) 2) Hoe zijn de volgende dingen voorgesteld op een topografische kaart? Teken het! a) Een kapel b Een pad c) Een naaldbos d) Een kerkhof e) Een talud (plots hoogteverschil bv. aan een dijk, holle weg,...)
3) Als de schaal van je kaart 1:25000 is, hoeveel is 1 cm
4)
5)
6)
7)
op de kaart dan in werkelijkheid? (250 meter) Als je de opdracht krijgt om 250 meter te lopen in de richting 90°, naar welke windrichting moet je dan stappen? (naar het oosten) Welk gebouw bevindt zich op ... meter in de richting ...° van het Chirolokaal? (Dit zal je zelf eens moeten uittesten op de kaart. Kies een heel duidelijk gebouw, zoals een kerk of een kapel.) Als je naar de coördinaat abcd/wxyz gaat (zoek zelf een coördinaat op een kaart van je omgeving), ben je dan in het bos, op een brug, in de kerk of op de autosnelweg? Waar kan dit oleaat je naartoe leiden als we vertellen dat je vertrekt uit het Chirolokaal: naar een kapel, naar een rivier, naar de spoorweg of naar een molen?
(Een oleaat is een stuk doorzichtig papier of plastiek met daarop een kronkelige lijn die de route voorstelt. Als je het oleaat op de juiste manier op de kaart legt, dan kun je zo de weg zien die je moet volgen. Op de
keti lijn is meestal aangeduid waar het begin- en het eindpunt zijn. Om het makkelijker te maken, kun je ook nog extra details weergeven, die op de kaart terug te vinden zijn, zoals een ruïne, een kapel,...) Oleaat? Coördinaten? Graden? Nog nooit van gehoord!?! In het Tochtenboek (verkrijgbaar in De Banier) wordt alles haarfijn uitgelegd! Wil je wat praktijkervaring opdoen i.v.m. tochten en vooral veel plezier maken, dan zijn het Tochtenbivak (1-8 juli 2006) of één van de weekends van de Dienst Avontuurlijke Activiteiten misschien wel iets voor jou. (www.chiro.be/daa of www.tochtenbivak.be) Ook op http://www.vvksm. be/veldwerk/technieken/orientatie/ vind je veel informatie over oriëntatie en tochttechnieken.
“En avant, marche!” Na de loodzware theorie uit de quiz is het hoog tijd om erop uit te trekken! Met kaart en kompas kunnen werken is al een deel van de tocht, maar met de volgende ideetjes wordt je tocht vast nog leuker. x Geef je keti’s een groot voorwerp mee, zoals een ladder. Zo kun je enerzijds verhinderen dat ze liften, maar het biedt je ook nog andere leuke mogelijkheden. Op een bepaald punt van de tocht kunnen ze de ladder gebruiken om het vieruurtje uit een boom zonder lage takken te halen. Echt moeilijk wordt het als er altijd iemand op de ladder moet gaan zitten, die de groep dan verder moet dragen.
x Verdeel je ketigroep in twee ploegen. Tijdens de tocht vindt de ene ploeg dan in de plaats van een opdracht het punt waar de andere ploeg naartoe moet gaan. Op die manier moeten de ploegen elkaar heel de tijd informatie doorbellen en zijn ze afhankelijk van elkaar.
Als leiding zijn en blijven we verantwoordelijk!
rijk! Let daarom Veiligheid op tocht is erg belang op de volgende puntjes! toneeltje kun je je x Met een ludiek spel of kort voorzichtig te keti’s erop attent maken toch etariaat kun zijn onderweg. Bij het Chirosecr verkeersregels je kaartjes aanvragen waar de beknopt op zijn afgedrukt. t! x Vergeet het EHBO-setje nie keti’s langs rustige x Stippel je tocht zo uit dat de veiliger én leuen veilige wegen lopen. Dat is x Drop je leden ergens en ker! spring om de hoek zelf uit veel zichtbaarder Met een fluovestje aan ben je x de auto. Gewapend met op de baan! walkietalkie en verrekijkers veiligste plaats van x Waar stap je het best? Op de kun je dan je leden de hele Voor voetgangers de openbare weg, natuurlijk! weg in echte paracommanIs er geen trottoir, is dat in principe het trottoir. dostijl achtervolgen. Hoe igheid het best dan loop je in volgorde van veil lang duurt het voor ze je op: ontdekken? * de verhoogde berm; * de gelijkgrondse berm; x Op een warme dag is er niks g aan fietsers en * het fietspad, verleen voorran zo leuk als een heel stuk bromfietsers; langs of zelfs in een kabmaal achter * de rijbaan, ofwel links en alle belend beekje te lopen. Je elkaar; ofwel rechts per twee; kunt je tocht ook inkleden n zijn verboden * autosnelwegen en autowege als een expeditie en met je terrein voor voetgangers. keti’s op zoek gaan naar de x Als je je keti’s alleen op pad bron. stuurt, geef je ze best een gsm-nummer mee voor in x Bij een quiztocht noodgevallen of voor als ze staat elke meerkeuverdwaald zijn. zevraag voor een richting. Bv. Welke schoenmaat heeft leider Tom? a) 42, ga dan naar coördinaat abcd/wxyz. b) 45, ga dan 250 meter in de richting 245°. c) 43, volg dan het pad links helemaal tot het einde. Let er bij een quiztocht wel op dat ze door één verkeerd antwoord geen kilometers in Heb je leuke ketispelen? de verkeerde richting lopen. Geef ze door aan de ketiboekreLas hier dus één of andere dactie via
[email protected], vorm van controle in of ga op www.chiro.be of via zelf mee. kipdorp 30, 2000 Antwerpen. ] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
25
veRdRaai-de monopoly Grauwe, grijze dagen, wind die om je oren fluit en rode neuzen. Weer om eens lekker samen te kruipen en de gezelschapsspelen boven te halen! We zouden de Chiro echter niet zijn als we er geen ‘draai’ aan gaven. Wat dacht je van een klassieker in een jaarthemajasje?
Om de verdraai-de Monopoly te spelen, maak je een groot spelbord aan de hand van de klassieke Monopoly. Vervang de straten door gebieden uit verschillende landen. Elke kleur is een bepaald land, de aparte straten worden deelgebieden. Doe dat zo dat de goedkope straten overeenkomen met derdewereld- en/of lagelonenlanden. De duurdere straten worden vervangen door rijkere, westerse landen. Een voorbeeld in oplopende volgorde vanaf start kan zijn: Oezbekistan, Bolivia, Congo, Thailand, Zuid-Afrika, China, Frankrijk en de Verenigde Staten. De prijzen van de deelgebieden worden in dollars gezet en aangepast aan de status van het land. De stations, het algemeen fonds, de kanskaarten, belastingen, water en elektriciteit, politieagent en vrij parkeren blijven behouden. De gevangenis wordt vervangen door een controlekantoor van de belastingen. De deelnemers proberen zo veel mogelijk winst te maken door fabrieksterreinen te kopen waarop goederen geproduceerd kunnen worden. Die goederen brengen geld op als je ze verkoopt aan de andere landen. 26
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
Aan het einde van het spel wordt het kapitaal van elke deelnemer berekend door de waarde van grond en goederen op te tellen. Wie het meeste winst gemaakt heeft, wordt tot winnaar uitgeroepen.
Goed geland? Bij de start van het spel kiest elke speler een product dat ze zullen produceren. Zijn er veel deelnemers, dan kunnen ze per twee of per drie samenwerken. Elke speler krijgt een startkapitaal uitgekeerd door de bank. De basisspelregels van Monopoly blijven gelden. Er wordt om de beurt gedobbeld. Wanneer je voorbij start komt, krijg je een extra toelage. Belastingen worden aan de pot betaald. Kom je op het vakje ‘vrij parkeren’, dan krijg je de pot. Kom je op een deelgebied van een land, dan kun je het kopen aan de prijs die vermeld staat op het spelbord. In de gebieden die je bezit, kun je een fabriek plaatsen. De prijs is afhankelijk van het land en is vooraf vastgelegd door de spelleid(st)er. Een fabriek bouwen in Oezbekistan is heel wat goedkoper dan in Frankrijk. Daar moet je namelijk rekening hou-
den met milieuregelingen, veiligheidsmaatregelen voor personeel, e.d. Op één terrein kunnen meerdere fabrieken geplaatst worden. Wanneer andere deelnemers op jouw terrein komen, moeten ze een gebruiksvergoeding betalen. De prijs hiervan is afhankelijk van de grond en het aantal fabrieken dat erop staat. De tarieven worden op voorhand vastgelegd door de spelleid(st)er.
Handelen is de boodschap Wie op een eigen stuk grond komt waar al een fabriek op staat, krijgt één container goederen per fabrieksgebouw. Die goederen kunnen verder in het spel verkocht worden. Wil een deelnemer zijn of haar goederen verkopen, dan kan hij of zij een dobbelbeurt overslaan en die beurt gebruiken om te onderhandelen met de andere deelnemers. Er kan onderhandeld worden over de prijs en de hoeveelheid goederen die verkocht worden. Ze kopen die goederen om ze af te zetten op de markt van een land dat ze bezitten. Belangrijk in de argumentatie bij de verkoop van goederen is de nood van het land aan zulke goe-
deren. Er mag gedurende vijf minuten onderhandeld worden, nadien wordt er verder gespeeld. Is er geen akkoord bereikt, dan moet de verkoper een andere beurt gebruiken om opnieuw te onderhandelen. Wanneer de goederen verkocht zijn, moeten ze nog in het land van bestemming geraken. Daarvoor heeft de producent een vervoermiddel nodig. Dat kun je verkrijgen in elk station. De prijs is echter afhankelijk van de afstand die afgelegd moet worden tussen het productieland en de afzetmarkt, en van het vervoermiddel. Je mag kiezen uit een vrachtwagen, een boot, de trein en het vliegtuig.
aspi
De prijs per kilometer en per voertuig wordt opnieuw op voorhand vastgelegd door de spelleid(st)er.
Maak ik een kans bij het algemeen fonds van de belastingcontroleur? Wanneer je met je pion op de politieagent terechtkomt of door een kanskaart naar het controlekantoor van de belastingen wordt gestuurd, verhuist je pion naar dat vakje. Hier sla je een beurt over. Als je een gebied in een lagelonenland bezit, betaal je een boete omwille van de corruptie binnen je bedrijf. De bezitters van de andere landen slaan enkel een beurt over. Op de kanskaarten staan opdrachten als: ga onmiddellijk naar het controlekantoor, je krijgt geen toelage als je voorbij start komt, ga onmiddellijk naar het dichtstbijzijnde station,...
tips
Bij de kaarten van het algemeen fonds kun je geld verliezen of bijverdienen. Belastingen werden teveel betaald of moeten extra geïnd worden, het loon van je werknemers is verhoogd, de werknemers staken en je verliest je inkomen, de prijs van de grondstoffen is gezakt,... Bij het einde van het spel wordt de winnaar bepaald door de waarde op te tellen van gronden in eigen bezit, fabrieken, cash geld en producten die je kocht van andere spelers. Eigen geproduceerde goederen worden niet meegeteld.
x Maak het actiever door de kanskaarten of de kaarten van het algemeen fonds te vervangen door opdrachten. x Laat de prijs van de fabrieken afhangen van het al dan niet aanwezig zijn van de grondstoffen voor het eindproduct in het land in kwestie. x Maak gebruik van enkele ‘oneerlijke’ kaarten: iemand wordt bevoordeeld door corruptie, een andere wordt tegengewerkt door milieuwetten,...
WE T WEE N E G E O R V DEZE MAAND MENSEN WELKE RO ORANJE CHI G ZE NOOIT ZULLEN IN A S P I - E R VA R V E R G E T E N. MARJOLEIN: Wat ik altijd zal onthouden, is niet de één of andere grootse belevenis, maar juist de kleine dingen die Chiro maken tot wat het is. Zo herinner ik me dat we als aspirant ’s nachts op het idee kwamen om naar de caravan te sluipen die we meebrachten als decorstuk en daar te slapen. Spijtig genoeg kregen we onderweg de slappe lach en moest mijn medeaspirant zo nodig allerlei spullen uit de tent meeslepen. We waren nog maar halfweg het terrein of we werden al betrapt door de titoleider. Naïef als we waren, vroegen we hem niet te verklappen wat we van plan waren. De leiding liet ons rustig doen tot we goed en wel in onze slaapzak lagen. We werden er snel weer uit gezet en mochten een paar toertjes door het dorp gaan lopen, nog altijd gierend van het lachen.
ESTER: Toen we als aspirant op bivak de kans kregen om al eens te proeven van het ‘leiding-zijn’, kriebelde het bij mij wel. Ik vond het wel spannend. Kan ik wel een leuk spel maken? Zullen de kinderen mij wel tof vinden? Toen we op de bewuste dag opstonden en van onze leiding een wit koord kregen met ons eigen fluitje aan was ik apetrots! En na die dag wist ik het zeker: volgend jaar zou ik leidster worden!
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
2
Het deint over grenzen
Fimcapensis movementis encyclopaedia: BURUNDI De Internationale Commissie van Chirojeugd Vlaanderen organiseert jaarlijks heel wat uitwisselingen en contacten met de andere leden van onze internationale koepel Fimcap. Dit werkjaar willen we met de rubriek Fimcapensis Movementis Encyclopaedia onze belangrijkste internationale partners voorstellen.
HET LAND BURUNDI Bevolkingsaantal: 6,2 miljoen inwoners Oppervlakte: 27 830 km² Leeftijdsstructuur bevolking: 0-14 jaar: 46,4%, 15-64 jaar: 50,9% 65 jaar en ouder: 2,7% Levensverwachting: 43 jaar Hoofdstad: Bujumbura Talen: Kirundi (officieel), Frans (officieel), Kiswahili Buurlanden: Democratische Republiek Congo, Rwanda en Tanzania Typisch eten: Bananenfrieten: Neem een bakbanaan. Snij die in dikke frieten en bak ze in hete arachideolie tot ze lichtbruin zien. Bestrooi met zout en dien op, liefst met een geitenvleesbrochette. Geschiedenis: De geschiedenis van Burundi is niet gemakkelijk te beschrijven, omdat ze vaak misbruikt wordt in etnische twisten tussen Hutu’s (Bahutu) en Tutsi’s (Batutsi). Toch een korte schets: x De eerste kolonisator van dit gebied was Duitsland (1884-1916). x Wat velen niet weten, is dat ook een deel van de Eerste Wereldoorlog daar uitgevochten werd. x België neemt de kolonie Ruanda-Burundi over. x In 1962 wordt Burundi een onafhankelijk koninkrijk. x In 1995 en 1996 woedde er een burgeroorlog x Op 4 juli 2005 werden er historische parlementsverkiezingen gehouden. x Op 19 augustus 2005 koos het nieuwe parlement Pierre Nkurunziza tot president. Op 26 augustus trad hij in functie 28
] dubbelpunt februari 2006 [
Chiro Burundi: Ntaheba
(voor altijd, als je het mij vraagt...) Korte geschiedenis
Aantal leden
In de jaren vijftig stichtten heel wat missionarissen naar het voorbeeld van de Vlaamse Chirowerkingen jeugdbewegingen overzee. Zo is dat ook in Burundi gebeurd. De naam Chiro en het bijbehorende opvoedingsideaal werden uit Vlaanderen geïmporteerd. Na verloop van tijd heeft Chiro Burundi echter haar eigenheid ontwikkeld en is er heel wat veranderd, maar de naam en het logo zijn gebleven. Chiro spreek je in het Kirundi wel lichtjes anders uit: als “Kiro”. Van bij haar oprichting is de Chiro een beweging die solidariteit hoog in het vaandel draagt. Liefde voor Christus en het vaderland dreven de jongeren. De Chiro heeft in de beginjaren veel steun gekregen van haar zusterorganisaties uit het westen. Door de opeenvolgende crisissen en burgeroorlogen in Burundi werd de beweging erg aangetast. In 2003 vierde Chiro Burundi haar vijftigjarig bestaan. In 2005 observeerden de kaderleden van de beweging mee de goede gang van zaken bij de verkiezingen.
81 000
Structuur Overal in Burundi vind je Chiro. Er zijn bijna 600 lokale groepen. Zowat in elke parochie vind je een groep. Ze zijn vooral actief op het platteland, maar ontbreken ook niet in de steden. Omdat zij in het hele land actief zijn, bevindt hun nationaal secretariaat zich dan ook in hartje Burundi.
Bijeenkomsten De beweging slaat bruggen tussen de verschillende groepen in hun samenleving. Zo bevordert ze een goede integratie. In de Chiro spelen jongens en meisjes samen. Die gemengde activiteiten zijn erg belangrijk voor het ontwikkelen van gendergevoeligheid en emancipatie van de Burundese vrouw. Meisjes doen even goed als jongens het zware werk, zoals bakstenen maken en wegen aanleggen. Ook geschoolde en ongeschoolde Chirojongeren werken hier samen. Er zijn aparte Chiroactiviteiten afgestemd op elke doelgroep in de parochies, in secundaire scholen en zelfs aan de universiteit, maar op bivak gaan, doen ze samen. Hutu’s en Tutsi’s maken deel uit van de Chiro. Alle lagen van de bevolking zijn actief in deze jeugdbeweging: rijk en arm. Meer dan 90% van
- DRINGEND - Bericht aan alle aspileiding – nog 100 plaatsen vrij - FDF kamp JULSO – 4 tot 15 juli – prijs 235€ - inschrijven – voor 25 februari – stuur mail –
[email protected] - vermeld volgende gegevens – voornaam – naam –straat – nummer – postcode – plaats – geslacht – geb. datum - wereldse groeten – van werkgroep europa -
Aspirant goes Italia
de leden leven echter op het platteland.
Uniform Het uniform bestaat uit een donkerbruin hemd, een lange zwarte broek of rok en een oranje das. Dat drukt hun verbondenheid en gelijkwaardigheid uit: dezelfde outfit, geen onderscheid door rang of stand, geen uiterlijke tegenstellingen meer. De kleuren op hun schouders tonen wel hun functie binnen de beweging: geel-wit voor de parochiale leiding, geel-groen voor de regionale leiding, geel-rood voor de verbondsleiding en geel-zwart voor de nationale leiding. Ook naaien ze kentekens op hun uniformen waarmee ze tonen tot welke sectie ze behoren.
Afdelingen INTORE (de kleintjes): 6-10 jaar Hun kleur is groen van de vreugdevolle lente. Hun symbool is de tamboer, de traditionele Burundese trommel. Die weerspiegelt de vreugde en het plezier eigen aan die leeftijdsgroep. INSIGAMABANGA (de middelsten): 11-18 jaar Hun kleur is rood: de kleur van de warmte, de ijver en het
enthousiasme. Ook het schild staat symbool voor hun sectie. Het is een teken van dapperheid en edelmoedigheid. Op hen wordt appel gedaan om dapper mee te werken aan de ontwikkeling van hun land. INTWARI (de groten): 18-35 jaar De kleur van de intwari is blauw. Die staat voor het ontluikende volwassen bestaan. Hun speer symboliseert hun persoonlijke strijd voor een beter leven, voor een vreedzame samenleving. INDARANGAVYE (de ouderen): +35 jaar Voorbeelden jaarthema’s De thema’s die ze kiezen, zijn zeer zinvol. Vormingsthema’s als de strijd tegen aids, het gebruik van internet, conflictpreventie, EHBO, zorg voor het milieu, participatie, de nieuwe Chirovisie, de regels van een spel, veiligheid, tochttechnieken, de rol van een verantwoordelijke binnen een groep,... Al die thema’s zijn erg bruikbaar voor de ontwikkeling van de beweging en/of voor de toekomst van de jongeren. Hun jaarthema voor het werkjaar 2005-2006 gaat over milieubescherming.
Ben je aspirant en kun je niet genoeg krijgen van Chiro? Dan is dit iets voor jou! Eurocontact 2006 is een internationaal bivak voor jongeren uit heel Europa, en vindt dit jaar plaats in het fabelachtige Italië! Wil jij een week spelletjes spelen en een intense band opbouwen met mensen uit Litouwen, Malta, Spanje en Slovakije? Voel je het al kriebelen en ben je vrij van 1 tot en met 9 augustus 2006? Mail dan als de bliksem naar
[email protected] voor meer info.
Ook gebeten door die Burundese partner? Wil je meer te weten komen over Chiro Burundi met haar bananenfrieten en bakstenen? Dan kun je altijd contact opnemen met Lies Dewallef (Broederlijk Delen). Zij wil gerust ook in jouw Chirogroep komen vertellen, met handen en voeten en foto’s over Chiro Burundi! Mail naar
[email protected]. ] dubbelpunt februari 2006 [
29
rutger beke ns 3,8 km te e lg o v n e e r achte hiro igeren door o, maar topsport en C e fp a lf e z h zic hir mensen die en man zat ooit in de C er was... : n te s a g e ff r at v stra ijze nog andere arathon te lopen. Zo’n agtocht dit jaar toch w r e n ij z n e d ole de d nm Behalve Chir 80 km te fietsen en ee n wij maar klagen dat 1 zwemmen, eilijk te combineren. E o m zijn soms
Chirozag jouw e o h r, e g DP: “Rut eruit?” e etje bij carrièr klein jong ls a n e b k an de Rutger: “I komen v e tg h c re nen te aar voor de kapoe Dat was m l. a a fd e e L ee jaar Chiro van ben ik tw a rn a a d g want was ik no één jaar, st. Later e e w e g a n rik aarvan ee naar Ame e Chiro, w d n om a v d li ik beslist vier jaar Toen heb r. e id le ls .” half jaar a p triatlon leggen o te e n die je to t e m de tria lo l e k n e t he zijn?” DP: “Was leider te r e g n la ld om grijke tegenhie een belan l e w s a w heel at toch ook Rutger: “D is n ij z g erde aar leidin Ik amuse . n ij reden, m z d li n ls leider an gewoo g, maar a a anders d d n o z p n bij enorm o ere dinge d n a l me altijd e e v zo nden in daar nog twee avo kwamen g o n r e niet moest je . Het was n e k a kijken en jm r vri extra voo de week terug ding.” zonders ij b s t echt mijn ie aan k je nog DP: “Den ” ositieve irojaren? en zeer p e ij m uit je Ch r o vo bivak. hiro was s mee op n e Rutger: “C lk te k rkeerde, ik ging oo x-crisis ve u o tr ervaring, u D lle r een land in vo aakt dat e m Toen ons e g s ij w s ider ons genis wa had een le de gevan it u r te w s st el e gang bang. Be rg e gevaarlijk e w n ” Toen ware ingetrapt. ontsnapt. en zo zijn de to r a u a d nsen it oe we t met me c a grappig h t n o c je nu nog DP: “Heb van mijn is nu één n e Chiro?” to n a ie leider v Rutger: “D nu op hoe je en.” d d a n h e e ri g v d te bes en invloe ft Chiro e e e H “ : P D ” denk het en staat? filosoof, ik n e e in het lev t h c te k ben nie Rutger: “I tcart je spor e m s e c c u niet.” og veel s ankt en n d e B “ : P D rière.”
30
] dubbelpunt februari 2006 [
Maandelijks geven wij hier het antwoord op een vraag die wij via
[email protected] binnenkrijgen. Waarom doen we dat? Omdat die vraag ook voor jullie interessant én bruikbaar kan zijn. En misschien werpen we op die manier wel licht op een probleem waar jullie al lang mee worstelen. Laat ondertussen jullie vragen maar komen! Beste Juul
Miek De laatste tijd komen er van onze groepen nogal wat vragen binnen over verzekeringen. Verschillende groe pen hebben een brief gekregen van een verzekeringsmaatschappij. De verzekeringsmaatschappij verwijst naar de nieuwe wet op het vrijw illigersstatuut en zegt dat onze groepen een extra verzekering moeten nemen om in orde te zijn met de wet. Klopt dat? En wat moeten we onze groepen vertellen? Alvast bedankt voor je antwoord!
chappijen ekeringsmaats rz ve at w el he we vrijHet is zo dat heid in de nieu ijk el id du on n de Groetjes gen. Zo zegt “profiteren” va van verzekerin ak vl t he op n Juul, gewest Aalst willigerswet ie moet bepale ter van econom is in m de t or da vo de wet de verzekering imumvereisten in m ke el w n aa moet voldoen. elijkheid (B.A.) ak pr ns aa ke lij nog niet op wat de burger e die vereisten appijen weten to ch ts nu t aa to m t gs ef in he er De minister noch de verzek n zeer degelusie: noch wij, nc Co t. ze en vzw heeft ee ge er nd aa papier Vl dug .be/verjn. hiroje tp://www.chiro isten (zullen) zi oren slapen. C ht e id op be ns n ee hu st minimumvere ru n mogen op verzekerd voor (kijk hiervoor ge od, de groepe im voldoende e waarborgen ru id n re pe eb Maar geen no oe tg gr ui ze at w etariaat zijn on g B.A., met heel g afsluiten. t nationaal secr he lijke verzekerin a vi : en we verzekerin rd eu oo ni w of re a de tr an ex et oeten dus geen zekeringen). M andere elijkheid. Ze m ak pr ns aa raard ook over ke te lij ui ag m at D hun burger .be. dbeleid@chiro mailtje op jeug n ee st ru ge s on en hebt, stuur Als je nog vrag n. ge in n verzeker thema’s gaan da gewest! Toedeloe wenst in jullie ge r ie ez pl en es Heel veel succ Miek
Groepen die ook zo’n brief ontvingen, mogen dat gerust laten weten aan de commissie op
[email protected]. Op die manier kunnen wij een kleine inventaris opmaken. Laat ook weten van welke verzekeringsmaatschappij die brief afkomstig was (of stuur hem gewoon mee door!).
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
31
de BanieR WoRdt 60! Net iets ouder dan De Banier is hij én hij maakte een hele hoop van de geschiedenis van onze Chirowinkel van nabij mee. Pieter Wouters, tot voor kort gedelegeerd bestuurder van Chirojeugd-Vlaanderen vzw, ging op 1 januari 2006 op pensioen. We vroegen hem naar zijn ervaringen met De Banier. DP: “PIETER, HOE LEERDE JE DE BANIER KENNEN?” pieter: “Als kleine jongen was ik lid van Chiro SintAmandus in Antwerpen, waar nu ongeveer Chiro Dolfijn zit. Toen ging je met je ouders naar De Banier in het Hoofdkwartier van de Chiro aan de Frankrijklei je uniform kopen. De Chiro was toen – zeker als je het nu bekijkt, maar ook
in de ogen van veel mensen die de Tweede Wereldoorlog meegemaakt hadden – nogal ‘militaristisch’. Elke zondag was er inspectie en wie niet piekfijn in uniform aantrad, kon naar huis vertrekken. We marcheerden ook veel. Als we met de tram naar een spelterrein vertrokken, dan moesten we na het afstappen in gelederen gaan staan en marcheerden we zo de
laatste paar kilometer. De jongens hadden toen bruine uniformhemden en zwarte fluwelen broekjes. Behalve een broeksriem droegen ze in de beginjaren van de Chiro zelfs een stormriem schuin over de borst. Als ik nu oude filmpjes van Chiromales zie (gewestelijke of verbondelijke initiatieven voor leden en leiding in de nazomer met massaspelen, marcheren en formaties, vooral in de jaren ‘50 - n.v.d.r.), dan moet ik soms denken aan de nazipropagandafilmpjes van Leni
nt Op 10 september 2005 opezijn deuren nt ka ter Wa de n aa Het Chirohuis
De Baniersta
nd op een be urs in Limbu
rg (1981)
salon (jaren ‘90)
‘’Ons moe’ op het Hobby 32
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
(Jos Tavergne). 11e winkel aan de Sint Dir. Claes vraagtt een Niklaas. In 2006 lukt da in St.
Riefenstahl. (lacht)” DP: “VONDEN JULLIE DAT TOEN RAAR DAT JE EEN UNIFORM AAN MOEST?”
pieter: “Raar? Nee, op school had je ook een uniform en ook op andere vlakken, dus dat was redelijk normaal. Ik ga op zondag met een groepje fietsen en vaak vragen die dan al lachend of wij voor hen geen truitjes kunnen sponsoren. Op al die fietstochten rijdt het vol ploegjes met eigen truitjes. Het is volgens mij een uni-
verseel gegeven dat mensen zich willen bekennen tot een groep. Ze wíllen ook met hun kleren aanduiden tot welk groepje ze behoren. In 1974 hebben we voor het eerst een nieuw uniform ingevoerd. Sommigen wilden per se dat we het uniform gewoon afschaften, maar dat zou een grote stommiteit geweest zijn. Als je het zou afschaffen dan voeren de groepen het zelf weer in! En nu kunnen we ten minste een goede kwaliteit bieden die eerlijk gemaakt wordt. Daarom vind ik de optie van
Het personeel
van De Banie r
gaat geen uitda
het nieuwe uniform van 1995 goed: met het “assortiment” kun je zelf je Chirokledij samenstellen en is het strikte uniform doorbroken. Want strikt was het bij ons wel: elke leidingskring moest je piekfijn in uniform zijn. Voor de vergadering begon, deed de hoofdleider dan inspectie. Zat je dasring niet ter hoogte van het tweede hemdsknoopje, dan was je ‘niet in uniform’. Dat gebruikten we natuurlijk ook tegen hem. Als we stonden te roken, dan zei hij: “Je mag niet roken in
ging uit de w
eg.
Magazijnperson
eel in de gebouw
DP: “KWAM JE VEEL LANGS IN DE BANIER ALS LEIDER?” Pieter: “Ik werd leider in 1962. De Chiro was verhuisd naar Kipdorp 30. Aan het onthaal werd je verwelkomd door iemand in uniform. Je stapte daarna de winkel binnen, die bijna alleen een Chirowinkel was. Zowat 50 % van de artikelen waren Chirospullen. Het creatief materiaal deed nog maar net zijn intrede. De bivakar-
ns Nys bij de opening va er Wouters en Fra ) Beleidmakers Piet 95 19 t, ou erh nieuwe magazijn (Borg
Het magazijn in
Personeel van De Banier en de Chiro (Frankrijklei, 1955)
uniform.” En dan trokken wij onze dasring gewoon een knoopje lager...”
en aan de Fran krijklei (1955)
n het
Deurne (jaren ‘80 )
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
33
tikelen (slaapzakken en zo) werden afgebouwd. Vroeger had je geen outdoorspeciaalzaken, maar met de opkomst van AS Adventure en dergelijke heeft de Chiro wijselijk besloten om dat aanbod stop te zetten: we kunnen nooit mee met de prijzen in die markt. Het creatief materiaal is iets anders. Dat aanbod is zo gegroeid dat De Banier er tegenwoordig marktleider in is in Vlaanderen. Dat zie je ook aan de winkel. Het specifieke Chiromateriaal vormt nu meer een ‘shop in the shop’. Vanaf 1963 kwam ik meer op Kipdorp, want dan zat ik als nationale vrijwilliger in de KWG, de Kerelswerkgemeen-
schap (tegenwoordig is dat de Keticommissie, iedereen welkom! – N.v.d.r.). Ze hadden iemand nodig om het Kerelskernledenbivak mee te begeleiden, en toen ben ik blijven hangen... Zo maakte ik ook Top 64 mee (een grote dag voor alle Chiroleden in het stadion in Antwerpen in 1964 – n.v.d.r.) en het Topbivak in ‘72 (een voorloper van Krinkel – n.v.d.r.). Wanneer je toen een materiaallijst indiende als cursusbegeleider, dan werd veel van dat materiaal aangevuld uit De Banier: stiften, verf,... Er werd ook altijd geknutseld, vooral emailleren en tamponneren sloeg bij kerels erg aan. En dat werd dan via Licht en Gloed
Het magazijnpers in Borgerhout (199oneel bij de opening van het nieuwe 5) m
agazijn
Frank Din
(voorlopers van Dubbelpunt – n.v.d.r.) in de verf gezet.” DP: “IN 1972 WERD JE VANUIT HET ONDERWIJS GEDETACHEERD OM VOOR DE CHIRO TE WERKEN.”
Pieter: “Als pedagoog werkte ik onder andere samen met Daan Vanderhulst, Guido Vereecke, Jeanine Wellens. Wij bevroegen De Banier vaak kritisch: Jos Tavergne zag vaak zijn peer met ons. Veel van die vragen gingen over het assortiment. We stelden bijvoorbeeld de vraag of spelletjes als Stratego en Monopoly, die toen verkocht werden, wel het juiste maatschappijbeeld verspreiden. Of toen De Banier 5 dennappels in een plastic zakje begon te
verkopen om kerstversiering te maken... Jos wilde de winkels beter en meer commercialiseren. Het probleem was dat de Chiro en De Banier geen manier hadden om goed met elkaar te communiceren. Ze praatten naast elkaar, niet op een vergadering. In 1974 stapte ik in de Raad van Beheer van de BAM (roepnaam voor de vzw die de financiën beheerde van de verbonden in het vroegere bisdom BrusselAntwerpen-Mechelen, nu Chirojeugd vzw – ook in de andere bisdommen was er een vzw, nu Chirojeugd Limburg vzw, Chirojeugd OostVlaanderen vzw en Chirojeugd West-Vlaanderen vzw
1984) Plezier in Deurne (magazijn,
genen sho
wt het nie uwe T-sh ir t
ingericht. winkel in Leuven we eu ni de dt or In 1993 w Het nieuwe uniform
34
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
(1974)
– n.v.d.r.). Ik merkte dat De Banier enkel in de rand en de wandelgangen ter sprake kwam. Pas in de jaren 80, bij de opvolging van Arie Peeters en later met René Claes, werden er fora gezocht om erover te praten, constructief. In het begin was dat op de Raad van Beheer van de BAM. We spraken over welke plannen we hadden met De Banier, wat er met de etalages moest gebeuren, hoe klant- en verkoopgericht we moesten zijn, wat de plaats van de Chiro in dat alles was,... Zeker onder het voorzitterschap van Frans Nys liep dat in de goede richting. Toen in 1974 de btw werd ingevoerd, werd de admi-
Op Krinkel 1995 w
nistratie voor afzonderlijke winkels zeer zwaar. Dus sloten de diocesane verbonden hun winkels aan bij De Banier. Dat is eigenlijk de voorloper van de latere eenheidsstructuur van de Chiro. Ik herinner me de onderhandelingen daarover. Zo kreeg elk verbond inspraak bij het aannemen van een verko(o)p(st)er. En elke vzw bleef zelf instaan voor de centen van de eigen verbonden en een deel van die centen kwamen uit de opbrengsten van hun winkels. Oost-Vlaanderen eiste daarom dat het procent dat genomen werd op de uniformen die in de Antwerpse winkels aan Oost-Vlaamse groepen verkocht werd, aan
ordt de nieuwe kl edij voorgesteld
hen doorgegeven zou worden. En dat gebeurde ook. Vanaf toen moest iedereen die een uniform kocht zijn of haar stamnummer doorgeven, zodat de opbrengst aan het juiste verbond doorgegeven kon worden. Het werden echte apothekersrekeningen. Pas in ‘89-’90 voerden we de eenheidstructuur in de Chiro-vzw’s door. Frans Nys en ik waren op zoek naar een nieuwe gedelegeerd bestuurder van de BAMvzw. Toen we daarvoor Jan Maertens bevroegen, vroeg hij ons waarom dat zo voor elke vzw afzonderlijk moest? Waarom konden we dat niet voor alle vzw’s samen? Frans en ik waren
efo Wij leveren voor u de tel
on neerlegt! De ‘oude’ winkel in
De Banier: spec iaalzaak in crea tief, vroeger en
dat idee wel genegen en het bleek al vlug dat ook Freddy Robberecht in OostVlaanderen, Martine Boone in West-Vlaanderen, Johan Vangronsveld in Limburg en Jan Vanhee als nationaal secretaris daar allemaal voor open stonden. Ik stond al jaren opnieuw in het onderwijs, maar ze vroegen mij om vakantie zonder wedde te nemen en voor de financiële kant van de Chiro een eenheidsstructuur tot stand te brengen. We hebben nu een operationele structuur met 3 sectoren en elk een beheersgroep met vrijwilligers: de beheersgroep Chiro, de beheersgroep Huizen en de beheersgroep De Banier. En
Roeselare (jaren ‘90
)
nu Deze bro
ek was
geen ‘la n (unifor g’ leven besch m 1974 oren )
, aanleiding tot de Het eerste uniform
Banier oprichting van De
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
35
we hebben een juridische structuur van 5 vzw’s (de vier diocesane vzw’s én Chirojeugd-Vlaanderen vzw – n.v.d.r.) die samen één Algemene Vergadering, één Raad van Bestuur en één financieel beleid hebben!” DP: “WAAR ZIE JE DE STERKTEN EN KANSEN VAN DE SAMENWERKING TUSSEN CHIRO EN DE BANIER VOOR DE KOMENDE JAREN?”
pieter: “Ten eerste is er de goede structuur. Met de beheersgroep kreeg De Banier een plaats in het licht. Zo kunnen we werken met gedragen beleidsplannen. De Banier heeft sinds de jaren 60 niet meer zo dicht gestaan bij de Chiro. Sinds de jaren 90 is De Banier ook de motor om systematisch het patrimonium van de Chiro aan te pakken. In de afzonderlijke vzw’s was er daarvoor een gebrek aan geld. Nu de middelen samen gebruikt worden, kunnen we alle winkels systematisch renoveren. En waar de winkel aangepakt wordt, wordt het Chirosecretariaat aangepakt: kijk maar eens in Roeselare en Gent.
Je had in de kleine oude winkels vaak de indruk dat je in een winkel terechtkwam die uitverkoop hield. In de vernieuwde winkels bieden we 12 000 verschillende producten aan. We gaan intenser dan ooit op buitenlandse beurzen op zoek hoe we op trends kunnen inspelen. Gelukkig brengt het creatieve assortiment veel handenarbeid met zich mee om alles te verpakken, uit te tellen... We moeten dus niet meteen vrezen dat een grootwarenhuis ermee uitpakt. In februari opent onze elfde winkel in Sint-Niklaas. Misschien volgt er ooit nog één in Oostende of Maastricht en dan zitten we aan het punt waar we niet meer kunnen groeien met het huidige magazijn, met één camionette, met het huidige personeel. Rust roest, maar we moeten er heel goed over nadenken hoe we verder gaan en hoe we dat met onze vrijwilligersploegen kunnen blijven overzien.” DP: “BEDANKT PIETER, VOOR DIT INTERVIEW ÉN VOOR DE VELE JAREN DIENST AAN DE CHIRO!”
jaaRtHemav Raf kroop achter het meisje aan een ladder op en belandde zo in de hut. Zijn ogen moesten even wennen aan het donker, maar toen zag hij in een hoek een oude vrouw zitten. Hij knikte haar toe, maar zij scheen geen aandacht aan hem te besteden en kauwde verwoed verder op een soort noot. Af en toe spuugde ze een rood straaltje, zomaar op de vloer. Raf kneep zijn ogen tot spleetjes en speurde naar het meisje dat... naast hem bleek te zitten. Ze grijnsde en bood hem een noot aan, maar Raf was zijn ervaring met de durian, die andere ‘Filippijnse delicatesse’, nog niet vergeten en bedankte vriendelijk. Hij hoorde nu ook buiten de stem van Luz die hem riep, dus nam hij snel afscheid. “Hé Raf, dáár was je dus! Heb je vriendjes gemaakt? Leuk zeg, maar nu moeten we weer verder. Ik vond een chauffeur die bereid is ons te brengen naar waar we maar willen,” en ze wees op de kleurrijke jeepney achter haar. De al even kleurrijke chauffeur wuifde naar Raf en gebaarde dat ze moesten instappen. Raf, nog altijd een beetje op zijn hoede voor de gemene honden, liet zich dat geen twee keer zeggen en dook snel achterin de jeepney. Eens ze de stad uitreden, werden de wegen almaar hobbeliger. De jeepney, met Luz en Raf achterin, schudde vervaarlijk heen en weer. Raf mocht dan wel gek zijn op wilde kermisattracties, maar
36
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
in de jeepney , zo zonder veiligheidsgordel, voelde hij zich allesbehalve een held. Luz vond zo’n wilde rit dolle pret en haar schaterlach stelde Raf al snel gerust. Zo hotsten en botsten ze een tijdje verder tot de jeepney bruusk halt hield. Raf krabbelde overeind en tuurde door het raampje: de weg was... weg! Veranderd in een lustig kolkende modderstroom. De chauffeur stapte uit, waadde naar de kant en maakte er een praatje met een andere chauffeur. Raf en Luz volgden zijn voorbeeld. Nu pas kon Raf goed zien wat voor een vreemd gewas er op de velden groeide, hele velden vol, zo ver hij maar kijken kon. Dat was ananas, wist Luz. Ananas? Dat moest Raf nu toch wel even van dichtbij gaan bekijken, want hij was ervan overtuigd dat zijn mama zich deze keer vergiste. Ananas groeit toch aan bomen, zeker? Maar Luz had gelijk. De plantage behoorde toe aan een Amerikaans bedrijf, wist Luz ook nog te vertellen. “Zijn al die velden van één enkel bedrijf? Fieeeuw...” floot Raf. “Wat moeten die rijk zijn!” Luz knikte: “Stinkend rijk.” Een busje vol jonge mannen denderde voorbij en deed het water opspatten, zodat de mannen die bovenop het busjes zaten een douche kregen waarvan ze alles behalve schoon werden. “En dat zijn de boeren die op die velden werken.” “Hebben die boeren dan zelf
verhaal geen boerderij en een stukje land?” “Nee, dat hebben ze niet. Of juister, niet méér. Dat grote bedrijf kocht de gronden en boerderijtjes op en nu werken de boeren voor het bedrijf. Ze werken er heel hard voor maar weinig geld en dat is absoluut niet eerlijk,” zei Luz. Raf knikte instemmend. De chauffeur kwam naar hen toe gewandeld, zijn handen in de zakken van zijn gebloemde short en tot aan zijn enkels in de modder. Hij had iets kunnen regelen met zijn neef Boy. Die had een wagen waarmee ze hun tocht wel verder zouden kunnen zetten. Zijn eigen jeepney zou zo’n avontuur niet overleven, vreesde hij, het beestje was immers al 25 jaar oud! Ze zouden dus nog even moeten wachten op Boy en zijn Gina. Gina? Raf keek de chauffeur vragend aan. “Zo heet Boys jeepney, natuurlijk!” lachtte de chauffeur en slenterde terug naar zijn collega. Luz en Raf bleven liever wat aan de kant van de weg staan zodat hun voeten droog bleven. Raf bleef zich verbazen over die wonderlijke ananassen tot vrolijke trommels en gezangen hem uit zijn overpeinzingen deden opschrikken. Luz wees op een klein bosje te midden van de velden. Ze besloten er een kijkje te gaan nemen. De muziek werd alsmaar luider en door de bomen zagen ze mensen dansen. Het was er een vrolijke boel. “Feest!” dacht Raf. “Misschien is er wel iemand jarig!” Alle feestvierders droegen dezelfde, kleurige kleren en sommigen hadden zichzelf getooid met kralenkettingen en pluimen. Toen een oude, grijze vrouw het tweetal tussen de bomen op-
merkte, nam ze hen bij de hand en leidde hen naar het midden van de kring. De vrouw gebaarde dat ze mee moesten dansen. Daar had Raf wel oren naar en hij gaf een paar van zijn coolste danspasjes ten beste. De omstaanders barstten in lachen uit, de tranen rolden over hun wangen en Raf vreesde zelfs even voor het hart van een hele oude man. Raf was best een beetje beledigd, maar Luz gaf hem een knipoog en toonde hem hoe het wél moest. Ze dansten een vreemd huppeldansje op de tonen van de trommels en het hele dorp ging uit hun dak. Toen verstomden de trommels en stopten de feestvierders met dansen. Het dorpshoofd, de vrouw die Raf en Luz daarnet bij de hand had genomen, trad naar voren en heette Raf en Luz welkom. Ze nodigde hen uit om mee te vieren. Iedereen nam plaats rond het altaartje naast de bamboehut. Terwijl ze een plaatsje zochten tussen de dorpelingen, keek Raf even vragend naar luz, maar die haalde haar schouders op: zij wist evenmin wat er zou gaan gebeuren. Er weerklonk een gong en het geroezemoes verstomde, een enkele kip kakelde nerveus: haar laatste uur had immers net geslagen. Twee kleine oude mannetjes leidden de ceremonie. Even later waren alle kwade geesten bezworen, waren de gasten – Luz en Raf, dus – gezegend en werd de g e o f fe r d e kip klaargemaakt voor een feestmaal.
Maar Luz en Raf zouden niet mee aanschuiven. Ze moesten nu echt wel eens terug naar de weg, waar Boy misschien al op hen stond te wachten met Gina, legde Luz uit aan het dorpshoofd. De vrouw dankte hen toch voor hun komst, want veel bezoek kregen ze niet meer. De omwonende boeren hadden immers hun boerderijtjes aan het bedrijf verkocht zodat ze nu alleen nog omringd werden door ananasvelden. Het waren geen gemakkelijke tijden, verzekerde het dorpshoofd hen, want door de pesticiden van het bedrijf werd ook hun grond vergiftigd. En doordat het bedrijf alle bomen had gekapt, op hun bosje na, spoelde de vruchtbare grond zo weg wanneer er wat regen viel. Raf kreeg meer en meer een hekel aan dat bedrijf en besloot hen maar eens een boze brief te schrijven. “Da’s een goed idee,” vond Luz nadat ze afscheid hadden genomen van het dorpshoofd en de andere dorpelingen. Ze haastten zich weer naar de weg en Raf struikelde bijna over de ananassen terwijl hij zijn moeder probeerde bij te houden. Boy was er al en stond tegen zijn jeepney een sigaretje te roken. Hij wuifde hen al van ver toe. Luz en Raf klauterden gauw achterin de jeepney. Boy doofde zijn sigaret, gaf zijn Gina een aai over haar koplampen, kroop achter het stuur en startte de motor.
] dubbelpunt februari 2006 [
37
Gesprokkeld
Berichten uit de buitenwereld Wat mag je als Chirogroep verwachten van een jeugddienst? Bericht voor de jeugdraadverantwoordelijke en groepsleiding Er is een nieuwe leidraad uit: “De gemeentelijke jeugddienst in de kijker”. Die leidraad geeft info en tips over wat je van een jeugddienst kunt verwachten, wat de taken zijn van een jeugddienst, zelfs wat een goede jeugdconsulent(e) moet kennen en kunnen. Alle gemeentelijke jeugdraden kregen als toemaatje ook het gloednieuwe jeugdraadspel toegestuurd. Het doel van dat spel is om de ideale jeugddienst samen te stellen voor de eigen gemeente. Dat geeft je als jeugdraad een kans om het gesprek aan te gaan met het gemeentebestuur. Je kunt de leidraad downloaden op www.vvj.be of gratis bestellen via
[email protected].
HUMUS: Het e-zine voor de lokale jeugdwerker
Weg met KVG!
Bericht voor de jeugdraadverantwoordelijke en groepsleiding,
Wil je ook weg? Op reis? Steek je licht dan eens op bij KVG Vlaams-Brabant (Katholieke Vereniging voor Gehandicapten). Zij organiseren elk jaar 3 vakanties voor volwassenen met een verstandelijke beperking, onder begeleiding. Dit jaar zijn er vakanties in Chevron, Zonnebeke en Grimentz.
want met het nieuwe e-zine HUMUS mikt het Steunpunt Jeugd vooral op groepsleiding van plaatselijke groepen en op de vertegenwoordigers in de gemeentelijke jeugdraad. Heb je soms vragen bij de regelgeving voor bivakken, fuiven of lokalen? Kun je wel wat hulp gebruiken in de omgang met de overheid? HUMUS levert de geschikte info en tips en brengt ook interessante websites, projecten en vorming in beeld. HUMUS is een digitale nieuwsbrief en heeft geen vaste frequentie. HUMUS verschijnt enkel als er voldoende belangrijk of dringend nieuws is. Je kunt je inschrijven op www.steunpuntjeugd. be/humus. DOEN!!!
KVG kan nog een aantal gemotiveerde begeleid(st)ers gebruiken. Ben je ouder dan 18 jaar, heb je zin om samen met verstandelijk beperkte deelnemers op vakantie te gaan en hen te begeleiden? Zie je het wel zitten om eens een andere vakantie te beleven? Het engagement bestaat uit de vakantie zelf (10 dagen in de tweede helft van juli) en 2 vrijblijvende activiteiten per jaar. Kijk voor meer informatie op www.kvg-vlaamsbrabant.be of stuur een e-mail naar
[email protected].
Wat erin zit, moet eruit: Katimavic! Katimavic is Eskimotaal voor ‘plaats van ontmoeting’. Een weekend lang krijg je de kans om mensen met een mentale handicap te ontmoeten. Iedereen is anders, en dat maakt het net zo boeiend. Wat je mag verwachten: 38
] dubbelpunt februari 2006 [
workshops, vieringen, inleidingen, een fuif en meer van dat. Het weekend wordt georganiseerd door De Ark, een organisatie die assistenten en mensen met een mentale handicap in woongemeenschappen samenbrengt.
Praktisch: Kostprijs: 60 euro (voor studenten) Datum: van 17 tot en met 19 februari Plaats: Torhout Informatie: www.katimavic.be
Inschrijven:
[email protected] of bel naar 03 454 30 23 (vraag naar Anja of Marleen)
‘veRdRaai-de WeReld’: centRUm inFoRmatieve spelen dRaait mee! Ben je op zoek naar tof spelmateriaal om het jaarthema in te kleuren? Wil je ideeën voor spelen over duurzame ontwikkeling? Het Centrum Informatieve Spelen heeft wat je zoekt! Ook zij draaien mee aan de wereld en geven tot 31 augustus 10% korting voor het jeugdwerk op de volgende spelen en spelenboeken: x x x x x x x x x x
Rafa-Rafa Blauwland-Geelland Kwinkslag Tracing Noord-zuid Spelenboek Intercultureel Spelenboek Pak-je-afval Afvalmonster 20 spelen rond de wereld Op de vlucht
Meer info over de spelen en spelenboeken vind je in hun winkel of op de website (www.spelinfo.be). Centrum Informatieve Spelen vzw Naamsesteenweg 130, 3001 Leuven Tel.: 016 22 25 17 E-mail:
[email protected] (maandag gesloten) Op woensdag (van 10 uur tot 17 uur) kun je ook terecht in de winkels in Gent (Smidsestraat 130) en Hasselt (Vaartstraat 14).
gRatis stadsspel? Use-it is een toeristische dienst voor jongeren. Om de stad Gent wat hipper op de kaart te zetten, hebben ze speciaal voor 15- tot 18-jarigen een stadsspel uitgewerkt. Aan de hand van je kwartet kom je op de meest onverwachte plekken van Gent. Waar ligt het graffitistraatje? En wat doet die gigantische lolly aan het stadhuis? Leiding van keti’s en aspi’s kan het spel gratis afhalen bij: x Use-it, St.-Pietersnieuwstraat 21, 9000 Gent, 09-324 39 06, www.use-it.be x Toerisme Gent, Botermarkt 17A, 9000 Gent, 09-266 52 32, www.visitgent.be x Toerisme Oost-Vlaanderen, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent, 09-269 26 00, www.tov.be
Première: de eerste Vlaamse week tegen pesten Na de dag tegen het pesten in 2004 en 2005, pakt het Vlaams Overlegplatform Pesten uit met een hele week tegen het pesten. VLOPP daagt alle jeugdverenigingen en scholen uit om kleurrijk naar buiten te treden en nee te zeggen tegen pesten. Andere jongeren pesten omwille van hun huidskleur, cultuur, uiterlijk, intelligentie, geaardheid of wat dan ook: het kan niet en dat mag geweten zijn! Op http://users.skynet/vlopp vind je alle informatie over de acties en campagnes voor de eerste Vlaamse week tegen pesten. ] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
39
de CHIROGAZET
Blind vandalisme zet Chirogroepen in de kou ALVERINGEM – Vrijdag is rond 21.15 uur het Chirolokaal van Alveringem aan het Putplein uitgebrand. Hoe de brand is ontstaan, is niet duidelijk. Enkele jaren geleden viel het lokaal ook al ten prooi aan de vlammen. (Het Nieuwsblad, 19/09/2005)
HEUSDEN-ZOLDER – De 180 Chiroleden van Boekt-Zolder zitten sinds gistermorgen zonder vergaderlokalen. Om tien voor zeven merkte een bewoonster die vlak bij het Chirogebouw in de Ubbelstraat woont dat het gebouw in brand stond. De Chiromeisjes vermoeden dat het vuur werd aangestoken. (Het Nieuwsblad, 10/12/2005)
In minder dan drie maanden werden twee Chirogroepen het slachtoffer van zwaar en zinloos vandalisme. Op 16 september ging het Chirolokaal van Alveringem in de vlammen op en Chiro Boekt-Zolder verloor op 9 december
40
want een aantal maanden voor de brand waren onze ruiten ingeslagen en werd de stereo-instaleen groot deel van haar latie gestolen. Dat was lokalen door brandstich- ook vervelend, maar dit is ting. natuurlijk stukken erger!” “Ik werd ’s morgens “Ons Chirolokaal ligt een opgebeld en moest wel beetje afgelegen op een even slikken toen ik pleintje,” vertelt Philip hoorde dat onze lokalen Ameloot, VB van Chiro in brand stonden,” zegt Alveringem. “Dat trekt Kelly Mertens van Chiro blijkbaar vandalen aan, Boekt-Zolder. “We
] dubbelpunt februari 2006 [
zijn er zeker van dat er kwaad opzet in het spel is, want een dag later is er opnieuw geprobeerd brand te stichten. De meisjeskant van het Chirogebouw is nu volledig onbruikbaar. Het dak is er helemaal verwoest door de vlammen en moet volledig vervangen worden.” Voor Chiro Alveringem was het niet de eerste
keer dat er brand uitbrak in hun lokalen. Twee jaar geleden verloren ze ook al heel wat belangrijk materiaal door brandstichting, zoals tenten en sjorhout. “Ik begrijp echt niet waarom mensen zoiets doen,” zucht Kelly, “we hadden met niemand ruzie... Het is echt een raadsel. We zullen wel een schadevergoeding krijgen, is ons beloofd, maar daarvoor zullen we toch nog wat geduld moeten hebben. Voorlopig zitten we samen met de jongens in hun deel van het lokaal, dat de brand behoorlijk goed doorstaan heeft. We mogen ook twee lokaaltjes van een opgedoekte voetbalclub en een deel van het jeugdhuis gebruiken. Zo moeten we even verder tot ons lokaal hersteld wordt. Wanneer dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk”
CHIROGAZET
Wat als je peter bent van een oorlogsmonument? Op tocht langs Chirolokalen stuit een mens wel eens op merkwaardige dingen. Zo viel ons oog afgelopen zomer op een oorlogsmonument vlak voor het heem van Chiro Jomensa uit Opoeteren.
Wie de tijd neemt om de tekst op de steen te lezen, komt te weten dat het warempel een peter heeft: de Chiro van Opoeteren. Wat is dat peter-zijn van een monument? We vroegen
Ook in Alveringem kunnen ze gelukkig voorlopig terecht in een aantal zaaltjes in de gemeente. “In februari beginnen we normaal gezien aan de herstellingswerken. Het is nog even wachten tot alles in orde is met de verzekering, maar we hopen in de loop van het jaar toch terug in onze lokalen te zitten,” zegt Philip.
Oproep
het aan groepsleider Kris Conings. “Eigenlijk houdt het niet veel in, we moeten de steen proper houden en op Wapenstilstand worden er bloemen aangebracht. Wij hoeven er ons niet echt
veel van aan te trekken, vooral de kerkfabriek houdt zich hiermee bezig.” Misschien is dat niet spectaculair, toch is het bijzonder. “Ik heb inderdaad nog bij geen enkel ander Chiroheem
zo’n monument gezien.” Ken of ben jij ook een merkwaardig verschijnsel in het Vlaamse Chirolandschap, laat het ons dan weten. Wie weet komen we wel eens een kijkje nemen?
Lokalen kun je verzekeren, de inboedel jammer genoeg niet. Deze Chirogroepen kunnen dus zeker hulp gebruiken in de vorm van financiële steun of meubilair e.d. Wil je je steentje bijdragen, laat dan iets weten via
[email protected] of 03-231 07 95.
] dubbelpunt februari 2006 [
41
CHIROGAZET
Zoekertjes Sinds kort is Chiro Trefpunt uit Merelbeke de trotse eigenaar van prachtige nieuwe lokalen. Ze bieden die aan voor weekendverhuur. Voor meer informatie, surf naar http://www.chirotrefpunt.be. Bivakplaats Catico in Dessel is nog vrij in 2006 van 10 tot 20 augustus en in 2007 van 1 tot 21 juli, van 31 juli tot10 augustus en van 20 tot 30 augustus. Er zijn 4 slaaplokalen, een grote refter (20 bij 8 m), 2 douches, een grote keuken (8 bij 3m), 1,5 ha speelweide, tentengrond en toegankelijke bossen om in te spelen. Er mag kamp-
42
] dubbelpunt februari 2006 [
vuur gehouden worden. Het is mogelijk om de bivakplaats te bezichtigen (liefst na afspraak, bel 014 37 74 65). Door een domme fout hebben we twee bivakplaatsen geboekt, nu willen wij onze bivakplaats in Brasschaat verder verhuren. Het is een bivakplaats voor 85 personen, waarvan 70 met bedden en 15 met veldbedjes. Er is plaats om tenten te zetten en voor een kampvuur. Er is vlakbij een bos aanwezig en een legerdomein. In de keuken is alles aanwezig voor 85 personen. De vrije periode is van 1 tot 10 augustus 2006 en de prijs is 2,50 euro, excl. gas en elektriciteit. Je kunt
foto’s bekijken op www. kampeercentra.be onder de naam “vakantieheem”. Het adres is “vakantieheem” (Chiro Bethanie), Ploegsebaan z/n, 2930 Brasschaat, tel.: 03 663 56 38. Wees er snel bij want het is een goede bivakplaats.
Familienieuws Zij breiden uit Op 12 december 2005 kwispelde Niels het leven in van Lies Gerousse (oud-groepsleidster Chiromeisjes Kaat, medewerkster Keticommissie en Krampredactie) en Jurgen Sprangers (oud-leider Chirojongens Pius X, oudleider Chiromeisjes SJB,
oud-gewestleider Zenne, oud-medewerker Aspicommissie, educatief medewerker Chirojeugd Vlaanderen) Met een boot vol blije beestjes kwam Esther op de wereld. Liesbeth Van Schoote (educatief medewerkster Chirojeugd Vlaanderen) en Freek Agten werden op 17 december 2005 mama en papa.
Afscheid nemen Op 4 januari 2006 is Hilda Claessens overleden. Hilda was oud-verbondsleidster en oud-medewerkster van de landsbond van Chirojeugd Vlaanderen.
WORD WINNAAR
van de cHiRoWeetjesQUiz!
de cHiRo-Uitgaven: vooR Wie 50 JAAR ZONDAG Hét naslagwerk bij uitstek Is nog altijd “50 jaar zondag”, een boek uit 1985. Het beschrijft de Chirowerking van de eerste decennia: van de eerste ideeën van Jos Cleymans en zijn collega’s, tot de groeiende structuur die op zoek ging naar manieren om democratie, vredesopvoeding en meer van die moeilijke woorden te integreren in de werking – terwijl de grote constante in heel die geschiedenis is dat de Chiro er vooral is om te spélen. WAARMEE HET ALLEMAAL BEGON Op www.chiro.be/brochures vind je allerlei interessante uitgaven, die je zomaar gratis en voor niets kunt downloaden. Drie daarvan gaan over Chirogeschiedenis, en “Waarmee het allemaal begon” is er daar één van. In 1934 schreven Jos Cleymans en enkele anderen een hoop ideeën neer in het tijdschrift Het Katholiek Patronaat. Die teksten zijn verzameld
in deze brochure. Toen was het nog niet de bedoeling om een jeugdbeweging op te richten, maar eerder de bestaande patronaatswerking (godsdienstonderricht op zondag) te hervormen. Voor wie eens écht terug naar de roots wil… CHIRO UIT DE OUDE DOOS Pas in de jaren 50 kreeg de jeugdbeweging Chiro definitief vorm – en hoe! Alles wat je als leiding moest weten en kunnen, stond haarfijn beschreven in De Keure. “Chiro uit de oude doos”, ook zo’n brochure die je op de website vindt, vat samen hoe een Chironamiddag er toen uitzag: marcheren, in piekfijn uniform, eerst naar het lof, enzoverder. Voor wie eens wil zien waar Pieter Wouters het over heeft in het interview over 60 jaar De Banier… HOOGTEPUNT EN KEERPUNT: TOP 64 Pieter Wouters heeft het in dat interview ook over Top
Zit je nu al 15 jaar in de Chiro? Of kwam je er juist bij? Zoek je nieuwe ideeën? Of wil je weten hoe het vroeger was? Heb je info nodig voor de grote Chiroweetjesquiz? Of zoek je info voor een spreekbeurt? Alles wat je moet weten – en meer – lees je in de Chiro-uitgaven!
diepeR Wil gRaven…
64. Dat was een dag voor alle leden en leiding. In totaal zo’n 60 000 Chiromensen kwamen bijeen in het Bosuilstadion in Antwerpen. Het werd een indrukwekkend evenement, een hoogtepunt voor de werking zoals die op dat moment bestond. Mei ’68 en de woelige jaren 70 stonden al voor de deur, maar deze brochure geeft vooral sfeerbeelden van het evenement zelf. PATRONATEN WORDEN CHIRO Walter Baeten (niet die van de Vlaamse Beweging) schreef een doctoraat over het ontstaan van de Chiro, en maakte een iets leesbaarder samenvatting die als boek uitgegeven werd. Het boek wordt niet verkocht in De Banier, maar op het nationaal secretariaat is er wel nog een kleine voorraad. Het boek beschrijft hoe de Chiro (en andere jeugdbewegingen) ontstaan en gegroeid zijn.
DE RECENTERE GESCHIEDENIS Wie wil weten wat er na 1985 gebeurd is in de Chiro, kan al een hele korte samenvatting lezen op www. chiro.be/geschiedenis. In de beleidsnota’s, die je ook kunt downloaden op de Chirosite, vind je er ook een hoofdstukje over terug. Enne… kijk maar al uit naar 2009, want dan bestaat de Chiro 75 jaar: een ideaal moment om nog eens werk te maken van een uitgebreide terugblik, toch? ;-)
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
43
Wanneer? Waar?
VORMING
SB’s in de krokusvakant ie: - 25 februari - 1 maart SB verbond Leuven in De Kar mel, Brugge - 25 februari - 1 maart SB verbond Brussel in De Kale i, Dilsen-Stokkem - 25 februari - 1 maart SB verbond Roeland in Hei depark, Waasmunster - 28 februari - 4 maart SB verbond Kempen in Hei brand, Westmalle - 28 februari - 4 maart SB verbond Mechelen in Hei brand, Westmalle - 1 - 5 maart SB verbond West-Vlaanderen in De Karmel, Brugge SB’s in de paasvakantie: - 1 april - 5 april SB verb ond Heuvelland in Heidep ark, Waasmunster - 5 april - 9 april SB verb ond Limburg in De Kale i, Dilsen-Stokkem - 5 april - 9 april SB verb ond West-Vlaanderen in De Karmel, Brugge
SB (SCHOlINGSBIVAk) Op SB mag jij niet ontbreken. Het is een vijfdaagse cursus waar je wordt ondergedompeld in alle aspecten van leiding geven. De leefwerelden van de afdelingen komen aan bod, in het bijzonder die van je eigen afdeling. Je leert de werking van andere leidingsploegen kennen, ontdekt wat ‘Chiro nationaal’ te bieden heeft en hoe een eigen plaatselijk netwerk je groep ondersteunt. Ook kom je te weten hoe dé Chiro denkt over milieu, geloof, relaties, migranten,... Zo kun je je eigen visie hieraan toetsen. En ondertussen wordt er veel gespeeld en ambiance gemaakt! Wie meegaat op SB maakt de juiste keuze!
CHIRO-SCOUtSCURSUS Tijdens de krokusvakantie gaan we samen met de scouts op bivak. Wij lopen vijf dagen met een scoutsbril op onze neus en zij dragen een Chiropetje. Benieuwd of zij het leven even roze mogen bekijken? Wees dan zeker van de partij!
Elk verbond organiseert jaarlijks één of twee Scholingsbivakken. Tijdens elke vakantieperiode vindt er dus wel ergens één plaats. Zo kun je zelf kiezen waar en wanneer je op SB gaat.
DE KLEINE LETTERS Wanneer? Zaterdag 22 oktober 2005 Waar? De Karmel, Brugge prijs? € 71 Wie mag mee? Iedereen die in leiding staat én IK gevolgd heeft. Wie nog geen IK gevolgd heeft,
moet 18 jaar zijn of worden in 2006. Let wel: wie een attest van animator wil behalen, moet minstens 16 jaar zijn of worden! Attest van animator In de Chiro bestaat de animatorcursus uit twee delen: IK en SB. Na die twee cursussen én enkele weken stage in je eigen Chirogroep, krijg je het attest van Animator in het Jeugdwerk.
pRIkkel DIVeRSIteIt 31 MAARt – 2 ApRIl IN Het CeNtRUM VAN GeNt met speciaal voor jou in de aanbieding Mega-super-inleef-inter-multi-culturele ACtIVIteIteN Arm-rijk-ver-dichtbij-(in)valide StADSSpel Italiaanse-Marokkaanse-Turkse-Afrikaanse GeSpRekkeN koeskoes-pilipili-lekkerlekker ANDeRS eteN Babbelbabbelbabbel over eeN DIVeRSe CHIRO: kinderen/jongeren met een handicap, die in kansarmoede leven of met een andere culturele achtergrond HOe pAk JIJ Het AAN? eN HOe kUNNeN We Het AlS CHIRO AANpAkkeN? praktisch? Wanneer? 31 maart tot 2 april Waar? Gent, in Chirolokalen prijs? € 32
44
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
Wie mag mee? Iedereen die IK en SB heeft gevolgd en 18 jaar is of wordt in 2006. Wie nog geen IK of SB volgde, moet 19 jaar zijn of worden. Attest van animator De Prikkel Diversiteit leidt samen met een andere cursus uit de reeks voortgezette vorming en 30 uur stage in de eigen groep tot het attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.
Wanneer? 1 tot 5 maart Waar? De Karmel, Brugge prijs? € 71
Wie mag mee? Iedereen die IK en SB heeft gevolgd en 18 jaar is of wordt in 2006. Wie nog geen IK of SB volgde, moet 19 jaar zijn of worden. Attest van animator De Chiro-scoutscursus leidt samen met een andere cursus uit de reeks voortgezette vorming en 30 uur stage in de eigen groep tot het attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.
“Het leVeN ZOAlS Het IS (eN ZAl ZIJN) VOOR CHIRO IN De StAD...” Met welke moeilijkheden hebben Chirogroepen in de steden of in stedelijke gebieden te maken? Op welke manier proberen zij daarmee om te gaan? Welke ondersteuning krijgen ze daarbij? Kunnen we hierover van elkaar leren? We laten mensen aan het woord die op dit moment van dichtbij betrokken zijn bij die stadsgroepen (groepsleiding, VB, netwerkpartner), zowel voor groepen van grote als van middelgrote steden. Deze samenkomst vindt plaats in Mechelen, op 11 februari 2006 van 10.30 tot 14 uur. Er wordt een lunch(je) voorzien. Wanneer? 11 februari, van 10.30 tot 14 uur
Voor wie? Alle leiding en kaderleiding
Waar? Mechelen, verbondshuis, O.L.Vrouwstraat 6
Meer info en inschrijven?
[email protected] of 02-502 93 50
prijs? Gratis
GROepSleIDINGSWeekeND 2
ZINDeRINGSpRIkkel
Het Laatste Oordeel tijdens Groepsleidingsweekend 1 gemist? Geen nood! Tijdens Groepsleidingsweekend 2 word je voorbereid op je wedergeboorte.
Ben je er niet vies van om eens stil te vallen? Heb je ook dat gevoel dat Chiro méér is dan spelen van twee tot vijf? ...Hoe zit dat met die Chirowaarden?... ...Geven je ervaringen in de Chiro jou zin?... ...En is dat voor jou wel of niet te linken aan één Groot Verhaal?...
We stomen jou, kersverse groepsleid(st)er en VB, groepsleid(st)er en VB in spe of oude rot in het vak, klaar om je taak met verve te vervullen of verder te zetten. Het Groepsleidingsweekend vindt plaats van 17 tot 19 maart in De Kalei, Dilsen-Stokkem. Surf naar www.chiro.be/groepsleidingsweekend2 voor meer informatie over het thema.
Maak de juiste keuze! Schrijf je in voor de Zinderingsprikkel... ...en wij zorgen ervoor dat je daar geen spijt van krijgt! J Het weekend eindigt op zondag 19 maart om 12 uur, zodat je hopelijk nog op tijd terug thuis geraakt om Chirowerking te geven. Wij hebben er al zin in! *De aandachtige lezer zal gemerkt hebben dat het zingevingsweekend samen met andere jeugdbewegingen vervalt en wordt vervangen door een Chiro-Zinderingsprikkel.
Wanneer? 17 tot 19 maart 2006 Waar? De Kalei, Dilsen-Stokkem prijs? € 32 Wie mag mee? Iedereen die IK en SB heeft gevolgd en 18 jaar is of wordt in 2006. Wie nog geen IK
of SB volgde, moet 19 jaar zijn of worden. Let wel: per Chirogroep mogen 3 deelnemers mee. Attest van Hoofdanimator Het Groepsleidingsweekend leidt samen met een andere cursus uit de reeks voortgezette vorming en 30 uur stage in de eigen groep tot het attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.
DARtA kONDIGt AAN.... eXpReSSIeBIVAk! Chiro zonder expressie bestaat niet! Daarom bieden wij je 5 dagen boordevol gekke en gedurfde expressieve activiteiten om je te verdiepen in expressie binnen Chiro. Je zult snel merken dat er ongelooflijk veel meer te verzinnen is dan knutselen en verkleden. Bovendien word je ondergedompeld in een warm bad van drama, dans, beeld en muziek, en verleg je zo je eigen grenzen! Een niet te missen cursus voor álle Chiroleiding! Ga van 12 tot 16 april mee naar De Karmel in Brugge! Inschrijven kan vanaf nu.
Wanneer? 12 tot 16 april plaats? De Karmel, Brugge prijs? € 71
Wie mag mee? Iedereen die 18 jaar is of wordt in 2006 én IK en SB volgde. Ging je nog niet mee op IK en SB, dan moet je minstens 19 jaar zijn of worden. Attest van Hoofdanimator Het Expressiebivak leidt samen met een andere cursus uit de reeks voortgezette vorming en 30 uur stage in de eigen groep tot het attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.
Wanneer? 17 tot 19 maart plaats? Heibrand, Westmalle prijs? € 32
Wie mag mee? Iedereen die IK en SB heeft gevolgd en 18 jaar is of wordt in 2006. Wie nog geen IK of SB volgde, moet 19 jaar zijn of worden. Attest van Hoofdanimator Het Zingevingsweekend leidt samen met een andere cursus uit de reeks voortgezette vorming en 30 uur stage in de eigen groep tot het attest van Hoofdanimator in het Jeugdwerk.
VOOR Alle CHIROCURSUSSeN GelDt INSCHRIJVeN Per e-mail: je naam en voornaam, adres, telefoonnummer, mailadres, de naam en periode en plaats van de cursus, naar
[email protected]. Met de post: dezelfde gegevens, naar Kipdorp 30, 2000 Antwerpen. BetAleN Als je inschrijving aangekomen is, sturen wij je een factuur. Respecteer de uiterste inschrijvingsdatum (veertien dagen voor de cursus). Wie te laat inschrijft, betaalt € 7,50 extra voor een weekend of vijfdaagse. Op cursus krijgt iedereen een attest van deelname. Als je dat indient bij je gemeente (meestal via de jeugddienst), betaalt die waarschijnlijk de inschrijvingsprijs geheel of gedeeltelijk terug. We vragen alle deelnemers de cursus volledig mee te maken.
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
45
Ik wens onszelf alweer een geweldig Chirojaar toe, met hoop op een toekomst voor Chiro Mega! ;-) Ook aan mijn medeblokkende leidsters: veel succes gewenst! Lieve
Een hallo uit Westmalle, voor de speciale gevalle. Van Hefa
Liefste tito leefgroep , we misse het jungle n gespeed, e n jullie na tuurlijk oo k wel! Dik ke rode zo van Yentl e n en Lien.
Een fijne S B-ploeg u it A’pen Deed net wel iets m eer dan staan gap en Met Chnin kels en D’a ar ’t Was fan tastisch, e c h t waar jullie zijn e en hoop... - enthous iaste - leuke - mottige - geweldig e ... APEN! Bedankt, A LLEMAAL ! Greet & Niels
uwe Aan mijn 4 nie es tj gewestgenoo elien en Wim, Joke, Ev We zijn op SB en iede doen dat reen Marjan: jullie is hier tev ree. We zij blij met jullie n ook GOED! Ik ben niet met z van ovelen, m geleiding op SB e POC-ploeg te be rs le ve a al rs a il r w ke e Ik d daarom ku voor nnen we b pen bedanken en hoop zo eter verbond Antwer mogen vormen delen. Ve grbond Antw van mijn leidin ren te kunnen ermijn voltooiing nog enkele ja pen: make e. n some nois liefs, Tin e merci! e. schap. Een dikk doorgaan. Met Jan van Ch , n ja ar iro Drieho M , arjan ek PS: Marjan, M K! TSJAKKENBA Groetjes aan mijn nieuwe te, leuke, Allerbeste, tofs . es Chirogroep: Eppegem, gelle Chiromensj Groetjes aan de hele plo onvermoeibare eg van Chiro zijt een toffe bende!! En ook llie de allerLips, dé Chirogroep va n Lier! Vanwege Speciaal voor ju een dikke zoen aan Sarah ngelijkste KCTGMF marginaalste, ba (leidster in Hofstade): Je weet SB Antwerp. groeten van op wel waarom!! . Didi & Lieb Dikke soewnies teth
46
] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [
FEEST BIJ DE BANIER kaars-op-de-taartactie In 2006 blaast De Banier 60 kaarsjes uit. Heel de maand februari kun je in elke winkel meesmullen van een reuzengrote snoeptaart. Op die taart horen natuurlijk kaarsjes – kaarsjes waar jullie mee voor mogen zorgen. Kaarsen worden namelijk een geldig betaalmiddel tijdens de maand februari. De prijs voor een standaard schminkpaletje wordt 5 euro + een kaars (i.p.v. 12,50 euro). Je mag een gekochte kaars meebrengen, maar liever nog een zelfgemaakte. Het schminkpaletje (408.5039) geeft je de kans om er creatief en feestelijk uit te zien in de carnavalperiode. Let ook op de maandelijkse kortingacties: in februari krijg je 5 euro korting en een gratis Kaarsenkookboek bij aankoop van 60 euro kaarsenmateriaal. Handig om zelf je kaars te maken!
De GROep CHIRO WeRFt AAN
Aalst, Molenstraat 65, tel. 053-70 13 80 voor haar winkelketen “DE BANIER creatief”: Antwerpen, Kipdorp 30, (alles voor creatief knutselen en Chiro) tel. 03-202 24 71 Brugge, Ezelstraat 69, tel. 050-33 86 51 Brussel, Kolenmarkt 85, Het gaat over een deeltijdse tewerkstelling van 32 uur per week met mogelijke uitbreiding naar tel. 02-511 44 31 Gent, Hoefslagstraatje 1, voltijdse tewerkstelling van 38 uur per week. tel. 09-233 87 87 Hasselt, Vaartstraat 14, * Mobiliteit en flexibiliteit is vereist. tel. 011-23 14 89 * De indiensttreding is voorzien vanaf mei 2006. Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, tel. 016-29 97 84 Mechelen, O.L. Vrouwstraat 6, Sollicitaties en cv vóór 1 maart 2006 opsturen naar: tel. 015-41 02 34 René Claes, Langstraat 24, 2140 Borgerhout (Antwerpen) Roeselare, Delaerestraat 16, tel. 051-24 35 11 Meer info: www.debanier.be St.-Niklaas, Nieuwstraat 13, tel. 03-766 07 66 Turnhout, Warandestraat 97, Met je lidkaart krijg je op alle Creamix-artikelen 20% korting! tel. 014-42 15 13 ] DUBBelpUNt FEBRUARI 2006 [ 4
veRko(o)p(st)eR vooR onze Winkel in leUven.
Stel je eens voor... Een tafel, vier boterhammen, vier tafelgenoten. Zwart, wit, rood en geel: de hele wereld aan één tafel. Wit neemt snel een boterham voor zichzelf en eet hem op. ‘Niet erg beleefd,’ denken de anderen, maar ze zeggen niets.
Wit neemt nóg een boterham. In één hap is hij verdwenen in zijn dikke buik. ‘Wat een slokop!’ denken de anderen. Ze winden zich op. Verontwaardiging in hun ogen als wit ook de derde boterham tot de laatste kruimel naar binnen speelt. Wit is gehaast, zegt nog snel
‘da-ag’ en ‘smakelijk” en weg is-ie. Geel, rood en zwart aan één tafel met nog één boterham. Ze verdelen hem onder elkaar en zeggen niets. Alleen hun maag knort nog. (Vrij naar ‘Il était une fois’, Pire e.a., Editions CRJC, Liège, 1996)