10. De toetsenbank 10.1. Wat is de toetsenbank? De toetsenbank is een groeiende verzameling van toetsonderdelen en complete toetsen Nederlands. De bank wordt door het CNaVT-team beheerd en in samenwerking met docenten NVT uitgebouwd en is te raadplegen op de website www.cnavt.org. De toetsenbank biedt docenten NVT de mogelijkheid: tussentijds te toetsen tijdens een willekeurig taaltraject of tijdens een traject dat voorbereidt op de CNaVT-examens; het taalvaardigheidsniveau van cursisten te situeren binnen het CEF (zie paragraaf 8.2); kennis te maken met (nieuwe) toetsvormen; expertise en ervaringen uit te wisselen met collega-docenten en met het CNaVT. Door deze opzet vormt de toetsenbank een aanvulling op het stelsel van de CNaVT-examens. De CNaVT-examens zijn gericht op certificering van taalvaardigheid in een bepaald domein. Ze worden wereldwijd op hetzelfde moment en op dezelfde manier afgenomen en de resultaten worden centraal door het CNaVT verwerkt. Voor het materiaal van de toetsenbank daarentegen wordt geen centrale verwerking van resultaten georganiseerd en aan de toetsen is geen certificering verbonden. Dit toetsmateriaal maakt het mogelijk tijdens het leerproces van cursisten diverse aspecten van taal te toetsen.
99
10.2. Wat voor soort toetsen zitten er in de toetsenbank? In de toetsenbank zitten zowel volledig uitgewerkte toetsen als toetsonderdelen (slechts één oefening of taak) die gecombineerd kunnen worden tot grotere gehelen. Deze toetsen en toetsonderdelen meten diverse aspecten van taal zoals bijvoorbeeld woordenschat, leesvaardigheid, mondelinge interactie, enz. Er is in de bank ruimte voor toetsen die docenten of instellingen zelf hebben ontwikkeld en in hun lespraktijk vaak gebruiken. Sommige van deze toetsen kennen een ruimere verspreiding dan de lespraktijk van één docent of worden zelfs buiten de eigen instelling gebruikt. In deze ruimte kunnen toetsen worden opgenomen die aan specifieke behoeften beantwoorden (bijvoorbeeld Nederlands als bronnentaal of Nederlands voor werknemers in de zorgsector). Ook de profielen die de basis vormen van de CNaVT-examens zijn behoeftespecifiek (zie hoofdstuk 3), maar richten zich op vier grotere groepen leerders NVT. Toetsen die informatie geven over specifieke taalvaardigheidseisen voor kleinere doelgroepen of over bepaalde deelaspecten van de vier profielen krijgen een plaats in de toetsenbank. Het CNaVT-team ontwikkelt zelf ook toetsonderdelen en complete toetsen voor de toetsenbank. Het betreft zowel taken uit de voorgaande CNaVT-examens als specifiek voor de toetsenbank ontwikkelde taken op verschillende niveaus, maar altijd in de lijn van de CNaVT-examens. Zij bieden de mogelijkheid kennis te maken met de toetsvormen van de CNaVT-examens én ze ondersteunen het leerproces dat op weg daarnaartoe wordt doorlopen. In de toetsenbank zal ten slotte informatie worden opgenomen over erkende toetsen die door andere toetsinstituten uitgegeven zijn. Deze toetsen worden beschreven maar kunnen niet worden gedownload. Er wordt wel vermeld waar de toetsen te verkrijgen zijn.
100
10.3. Hoe kunnen docenten toetsen zoeken? In de toetsenbank kan gezocht worden met behulp van de parameters vaardigheid, niveau en profiel. Wat vaardigheid betreft, kan gezocht worden op lezen, schrijven, spreken, luisteren, geïntegreerde taalvaardigheid, woordenschat en grammatica. Voor de zoekparameter niveau wordt gebruik gemaakt van het CEF, gaande van A1 tot C2 (zie paragraaf 8.2). De parameter profiel leidt naar toetsen die passen in een traject naar één van de profielexamens: PTIT, PMT, PPT en PAT.
101
Er kunnen één of meer parameters ingegeven worden als zoektermen. Op de pagina 'zoekresultaten' volgt dan een overzicht van alle toetsen uit de bank die hieraan beantwoorden. Het kopje 'alle toetsen' maakt geen onderscheid in parameters en geeft toegang tot het overzicht van alle toetsen in de bank. Wanneer geklikt wordt op een bepaalde toets verschijnt de pagina 'detail zoekresultaten' met informatie over de ontwikkelaar van de toets, eventuele specifieke bedoelingen van de toets, specifieke thema's of onderwerpen, eventuele afhankelijkheid van een methode, groepsgewijze of individuele afname, afnametijd, vereiste accommodatie, beschikbaarheid van scoring, normering, instructies, vormgeving en illustraties. Op deze pagina wordt ook vermeld of de toets kan worden gedownload of waar de toets te verkrijgen is.
10.4. Wat denken andere docenten van de toetsen? In de toetsenbank kunnen docenten hun ervaring met bepaalde toetsen kenbaar maken of ze van commentaar voorzien. Op die manier wordt interessante informatie uit de praktijk verzameld en verspreid. Ervaringen met toetsen uit de bank, kunnen per e-mail naar het CNaVT worden gestuurd. Deze ervaringen worden dan weergegeven in het vakje 'ervaringen en commentaar gebruikers' op de pagina 'detail zoekresultaten'. 102
10.5. Moet men zich voor de toetsenbank registreren? Men kan vrij en zonder registratie van de zoekfunctie op de toetsenbank gebruik maken, maar voor het downloaden van toetsen is toestemming van het CNaVT nodig. Het CNaVT gebruikt dit systeem om te vermijden dat cursisten toetsen kunnen inkijken. Om toestemming tot downloaden van toetsen te verkrijgen, moet men zich eerst registreren door gegevens in te vullen op de site. Deze gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Op basis van deze gegevens beslist het CNaVT of toestemming gegeven kan worden. Dit is enkel mogelijk voor docenten van instellingen NVT die bij het CNaVT bekend zijn. Docenten die lesgeven aan een instelling die nog niet bekend is bij het CNaVT nemen best contact op met het CNaVT-secretariaat. Zij worden dan zo snel mogelijk opgenomen in het CNaVT-adressenbestand. Ook geïnteresseerden die geen docent zijn of niet verbonden zijn aan een NVT-instelling, maar wel toetsen willen inkijken of downloaden, worden geadviseerd contact op te nemen met het CNaVT-secretariaat. Aanvragers die door het CNaVT geautoriseerd worden toetsen te downloaden, worden hiervan snel via e-mail op de hoogte gebracht. Als u problemen ondervindt bij de registratie, aarzel dan niet om contact op te nemen met het CNaVT-secretariaat.
10.6. Is de toetsenbank ook op papier beschikbaar? Geïnteresseerden die niet beschikken over internetfaciliteiten en dus geen toegang hebben tot de toetsenbank via elektronische weg, kunnen bepaalde teksten, overzichten of toetsen per post toegestuurd krijgen. Het volstaat hiervoor contact op te nemen met het CNaVT-secretariaat.
103
10.7. Hoe kunnen toetsen worden ingezonden? Het CNaVT wil alle NVT-docenten uitnodigen toetsen toe te sturen die door henzelf of door hun instelling gemaakt zijn. Deze toetsen vormen immers een belangrijk onderdeel van de toetsenbank. Toetsen kunnen via e-mail naar het CNaVT-secretariaat gestuurd worden, bij voorkeur voorzien van een antwoordsleutel met de juiste oplossingen. De CNaVT-medewerkers bekijken deze toetsen en gaan na welke onderdelen bruikbaar zijn, in welke categorie ze geplaatst kunnen worden en of ze op bepaalde aspecten verbeterd kunnen worden. Over de opname van toetsmateriaal en over de vorm daarvan wordt door het CNaVT met de inzenders contact opgenomen. Definitieve plaatsing in de toetsenbank vindt pas plaats als de inzender daarvoor expliciet toestemming heeft gegeven. De ingezonden toetsen zullen NIET door studenten kunnen worden ingekeken!
104
