Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
10 Capaciteitsprocessen 10.1
► § 10.2 MeasureRight BV, gevestigd in Haarlem, voert metingen uit voor de chemische industrie. Voor deze metingen is geavanceerde, zeer kostbare apparatuur noodzakelijk. Het personeel dat deze apparatuur moet bedienen, moet een adequate (hoge chemisch-technische) opleiding hebben genoten. Het bedrijf verhuurt de apparatuur aan derden, echter uitsluitend in de perioden dat de apparatuur niet door MeasureRight BV zelf wordt gebruikt bij de uitvoering van meetopdrachten. Wat valt voor MeasureRight BV op te merken omtrent: A
Investering in meetapparatuur?
B
Tarifering van meetopdrachten en verhuur van apparatuur?
C
Planning van orders?
10.2
► § 10.3 AMK BV in Gouda is een administratiekantoor voor het midden- en kleinbedrijf. De opdrachten worden aangenomen tegen een vaste aanneemsom. Er wordt zo veel mogelijk gewerkt met ‘vast’ personeel op iedere opdracht. Het bedrijf heeft naast vijf managers 35 administratief medewerkers (die overigens onderling grote verschillen in opleiding en ervaring vertonen) en drie huishoudelijk medewerkers in dienst. A
Op welke wijze komt de tariefvaststelling tot stand?
B
Is een vastlegging van voor- en nacalculatie per opdracht hier relevant? Motiveer het antwoord.
C
Geef een advies ten aanzien van de invulling van de controletechnische functiescheiding. Zover mogelijk invullen!
D
Op welke wijze stel je voor de volledigheid van de opbrengstverantwoording te controleren? Recentelijk heeft het management besloten om ook opdrachten op regiebasis te accepteren.
E
10.3*
Welke gevolgen heeft dit voor de opzet en werking van de AO? (Zie vragen (A) t/m (D) hiervoor.) ► § 10.4 Maasstad BV in Waalwijk heeft een aantal jaren geleden een computersysteem, bestaande uit apparatuur, netwerkvoorziening en
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 1
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
programmatuur, aangeschaft. Inmiddels begint het systeem wat verouderd te raken omdat de functionele eisen van de gebruikers aanzienlijk hoger geworden zijn. Voordat men contact zoekt met een leverancier wil het management van Maasstad BV geadviseerd worden over de weg die zou moeten worden ingeslagen. GLS Consultants in Uden/Berlicum/Oss maakt kans op de volgende opdracht van Maasstad BV: Onderzoek welke functionele informatiebehoeften bij de te onderscheiden processen/activiteiten bestaan en beschrijf de daarvoor benodigde oplossing in de vorm van hardware en software. GLS Consultants besluit een offerte uit te brengen die gebaseerd is op een regieovereenkomst. A
Beschrijf de wijze waarop de offerte totstandkomt en beschrijf de elementen die in de offerte moeten zijn opgenomen. GLS Consultants krijgt de opdracht van Maasstad BV.
10.4
B
Geef de procesfasen aan die moeten worden uitgevoerd tot aan het afsluiten van het project.
C
Welke controles zouden hierbij door GLS Consultants moeten worden ingebouwd?
D
Welke wijzigingen treden op wanneer het project niet als regiewerk, maar tegen een vaste contractprijs (= aanneemsom) zou zijn geëffectueerd? ► § 10.6 Lawn Tennis Club De Hoge Heide in Vlijmen heeft 14 kunstgrasbuitenbanen en een tennishal met drie banen in eigendom. Daarnaast exploiteert zij een kantine. De buitenbanen kunnen vrijelijk gebruikt worden door de leden van de tennisclub; ook kunnen zij gedurende het zomerseizoen gratis gebruikmaken van de tennishal. Onbenutte tennisbanen worden incidenteel – tegen uurtarief – verhuurd aan externe gebruikers. Leden van LTC De Hoge Heide moeten jaarlijks per 1 januari hun contributie à € 220 betalen. De voorkeur gaat hierbij uit naar het gebruik van een acceptgirokaart, maar ook is het mogelijk om in de kantine contant te betalen. Incidentele verhuur geschiedt uitsluitend tegen contante betaling in de kantine. De banen in de hal worden in het winterseizoen verhuurd. Hiervoor is het niet noodzakelijk lid te zijn. De vereniging geeft een bepaalde baancapaciteit niet uit; hierdoor kan de vereniging zogenoemde wintertrainingen aanbieden. In het winterseizoen is geen incidentele verhuur mogelijk; er worden uitsluitend contracten voor
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 2
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
baanhuur/wintertraining voor een heel seizoen (een vast uur in de week gedurende het winterseizoen) afgesloten. Ook in de zomermaanden wordt training aangeboden. Hiervoor is het noodzakelijk dat men lid is. Alle trainingen worden verzorgd door drie trainers, die hiervoor in dienst zijn van LTC De Hoge Heide. Als personeel zijn verder een onderhoudsmedewerker en een paar parttime kantinemedewerk(st)ers in dienst. A
Welke typologie is van toepassing op LTC De Hoge Heide?
B
Beschrijf een procedure voor de ledenadministratie.
C
Welke controle op de volledigheid van de opbrengstverantwoor ding is mogelijk? Bij de beantwoording van deze vraag mogen de horecaactiviteiten buiten beschouwing blijven. Noem hierbij enkele verbandscontroles. De vereniging komt tot de conclusie dat de exploitatie van tennishal en kantine niet kostendekkend is. Zij besluit de exploitatie in handen te geven van Racketcentre BV in Eindhoven.
D
10.5
Welke gevolgen heeft dit besluit voor de AO van LTC De Hoge Heide? Besteed in het antwoord in elk geval aandacht aan de negatieve opbrengstcontrole. ► § 10.6 Hotel Continental is vanouds gevestigd in het centrum van Heerlen. Het beschikt over 300 kamers en verleent horecafaciliteiten. De hotelorganisatie heeft onder andere de volgende functies: Functionaris/afdeling:
Activiteiten:
Receptie
verzorging van: • boekingen/reserveringen • inschrijven/sleuteluitgifte en -inname • telefoondiensten • berichten voor gasten • afrekenen met gasten • telefonisch bestelde maaltijden en dranken op kamer afleveren • afgifte lakens/handdoeken • schoonmaken kamers • ontvangen gasten • toezicht houden op parkeren • taxi’s oproepen • autostalling
Kassier Roomservice Linnenkamer Huishoudelijke dienst Portier
Garage
Tot nu toe is alleen de financiële administratie geautomatiseerd. De directie ontvangt maandelijkse rapportages. Zij is van mening dat daarin Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 3
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
onvoldoende details worden verstrekt over de bedrijfsgegevens, waardoor inzicht in bezetting en controle op de kosten niet mogelijk is. A
Welke typologie is van toepassing op hotel Continental?
B
Hoe controleert de directie het beste de volledigheid van de opbrengstverantwoording inzake de kamers? In verband met het voorgaande overweegt de directie automatisering van de registratie en afhandeling van genoemde taken. Dit naar aanleiding van een recent artikel in de vakpers, waarin een hotel werd beschreven waar de gehele klantenafhandeling was geautomatiseerd. Vanaf de telefonische reservering, waarbij de klant een nummercode krijgt toegewezen, was het gehele traject – tot en met de betaling per pinpas – geautomatiseerd. De directie realiseert zich dat sommige van de huidige voorzieningen zullen moeten worden gewijzigd, c.q. zullen vervallen, maar is niettemin van mening dat een onderzoek naar de mogelijkheden en consequenties moet worden ingesteld. In eerste instantie denkt de directie echter aan een situatie waarin het huidige personeel de registratie verzorgt met behulp van een computersysteem.
10.6
C
Aan welke informatie hebben de directie en de genoemde functionarissen/afdelingen behoefte?
D
Welke afzonderlijke bestanden dient een op te zetten informatiesysteem te hebben?
E
Hoe dient de toegangsorganisatie met betrekking tot deze bestanden te zijn geregeld? (Denk aan bijvoorbeeld het gebruik van autorisatie- en competentietabellen.)
F
Is er een verschil te constateren ten aanzien van de onder (B) gevraagde controle op de volledigheid van de opbrengstverantwoording? Motiveer het antwoord. ► § 10.6 Dierenpark Wassenaar heeft ten behoeve van de gasten een aantal restauratieve voorzieningen, bestaande uit een groot restaurant, twee kleinere restaurants (snackbars) met terras en een café met terras. Daarnaast zijn er op drukke dagen enkele ijs- en friteskramen geopend. De bevoorrading loopt grotendeels via het centrale magazijn; enkele leveranciers van verswaren (slager en groenteboer) leveren hun producten rechtstreeks af bij het betrokken restaurant. De administrateur houdt voor alle horecaverkooppunten een aparte voorraadadministratie (= VA) bij tegen inkoopprijzen. Deze VA is ingedeeld in groepen van gelijke brutowinstmarge. Onderlinge leveringen worden genoteerd op een speciaal formulier met behulp waarvan de administrateur de betreffende goederen ‘overboekt’. Maandelijks vindt een complete
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 4
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
inventarisatie plaats ten behoeve van de maandrapportage. Met uitzondering van de ijs- en friteskramen worden de verkopen via kasregisters geregistreerd. Het personeel kan ten behoeve van eigen gebruik en tegen sterk gereduceerde prijs bij de administratie personeelsbonnen kopen. Deze bonnen worden onmiddellijk na afgifte afgeboekt van de voorraad van de betreffende locatie (= werkplek van de betreffende werknemer). De volgende problemen zijn geïnventariseerd: 1 De brutowinstpercentages vertonen grote schommelingen, zowel tussen de perioden als tussen de verschillende verkooppunten. Als mogelijke oorzaken noemt de administrateur foutieve registratie van onderlinge leveringen en de ‘besteding’ van personeelsbonnen op een andere dan de eigen werkplek en/of in een andere periode dan waarin de bonnen werden uitgegeven. 2 Als gevolg van een beperkt aantal productgroepen heeft de directie onvoldoende inzicht in de omzet en omzetsnelheid van de verschillende producten. Daarnaast is de directie van mening dat de voorraden veel te hoog zijn. A
Welke typologie is van toepassing op Dierenpark Wassenaar?
B
Aan welke (stuur)informatie heeft de directie behoefte met betrekking tot de horeca-activiteiten?
C
Op welke punten dient de VA daarom te worden verbeterd?
D
Welke wijzigingen zijn nodig wat betreft de personeelsbonnen?
10.7
10.8*
► § 10.7 Uit bepaalde bronnen blijkt dat ruim de helft van de grote ondernemingen in Nederland zijn personeelsmanagement en personeelsadministratie uitbesteedt. A
Waarom zouden bedrijven overgaan tot outsourcing?
B
Hoe kan worden voorkomen dat outsourcing niet synoniem wordt met ‘out of control’? Flex BV in Houten overweegt een SLA-manager aan te stellen om het beheer en de uitvoering van SLA’s te verbeteren. Een van de argumenten om zo’n functionaris aan te stellen is de mogelijkheid om zelf de inhoud van SLA’s te bepalen.
C
Geef voor- en tegenargumenten voor de aanstelling van een SLA-manager. ► § 10.8 Parade BV in ’s-Hertogenbosch exploiteert een bioscoop annex theater. Naast de inzet van een boeiend filmprogramma houdt men zich bezig met
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 5
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
het organiseren van concerten en voorstellingen. Voor zover de zaalcapaciteit niet voor eigen films, concerten en voorstellingen is gereserveerd, worden contracten afgesloten voor de (incidentele) verhuur van de zaal. De huurprijs is afhankelijk van seizoen en dagdeel waarop de huur betrekking heeft. Parade BV kent de volgende afdelingen: • Directie • Publiciteit • Verkoop (abonnementen/losse kaartjes) • Inkoop • Facilitair bedrijf • Administratie. Geruime tijd voordat een seizoen begint, worden contracten voor concerten en voorstellingen via theaterbureaus en individuele uitvoerenden afgesloten. Drie maanden voor aanvang van elk seizoen worden programmaboekjes uitgegeven. De plaatsbewijzen worden geautomatiseerd aangemaakt. Parade BV werkt met het BAS-systeem (Best Available Seat) bij kaartverkoop/reserveringen. Natuurlijk is er sprake van verschillende rangen (1e rang, 2e rang, balkon, loge) die tegen verschillende prijzen worden verkocht. De verkoop die aan de start van het seizoen voorafgaat, wordt gestimuleerd door het verlenen van een gestaffelde korting bij afname van minimaal vier verschillende voorstellingen gedurende hetzelfde seizoen. Verder is er sprake van een Cultuurcard die Parade BV verkoopt voor een bedrag van € 10 per seizoen. Klanten die in het bezit zijn van deze card krijgen extra korting (ongeveer 10%). De kaarten kunnen telefonisch (of via de internetpagina van Parade BV) worden gereserveerd en binnen drie werkdagen na reservering tegen contante betaling worden afgehaald. Voorafgaande aan elk seizoen is er de mogelijkheid schriftelijk of per fax te bestellen. De kaartjes worden in het laatste geval na ontvangst van de giro/bankbetaling aan de klant toegezonden. Er worden geen losse kaartjes verkocht wanneer de zaal aan derden is verhuurd. De horeca blijft bij de uitwerking van dit vraagstuk geheel buiten beschouwing. A
Welke typologie is van toepassing?
B
Hoe verloopt de controle op de volledigheid van de incidentele verhuur van de zaal?
C
Idem, maar nu met betrekking tot de films, concerten en voorstellingen. Besteed nadrukkelijk aandacht aan de kortingsregelingen. Gebruik in het antwoord ook de termen totaal- en detailcontrole.
D
Hoe past bij Parade BV de term controletechnische functiescheiding? Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 6
Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
10.9
isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv
► H10 Interlanguage BV in Hoorn heeft een contract met een aantal (beëdigde) freelance tolk-vertalers. In dat contract staat dat Interlanguage BV contracten afsluit met derden met betrekking tot tolk-/vertaalwerk. Deze contracten worden afgesloten per 100 woorden, respectievelijk per uur. Daarnaast neemt het bedrijf opdrachten aan tegen een vaste aanneemsom; hiervoor worden dezelfde freelancers ingezet, zij het tegen een lager uurtarief. De financiële afwikkeling wordt geheel door Interlanguage BV verzorgd. A
Welke typologie is van toepassing op Interlanguage BV?
B
Waar is sprake van een verschuivingsgevaar?
C
Hoe geschiedt de controle op de volledigheid van het tolk-/vertaalwerk op regiebasis?
D
Noem twee ter zake doende verbandscontroles.
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 10 | 7