1/7
17 juin 2014
1. De bevindingen en de behoeften Het symposium over studentenhuisvesting van 29-11-2013 te Brussel heeft een schrijnend gebrek aan accommodatie aangetoond; zowel voor studenten als voor onderzoekers voor verblijven van variabele duur. De ULB registreert elk jaar 7.000 aanvragen voor huisvesting terwijl er slechts 1.800 plaatsen beschikbaar zijn. Er onderbreken dus meer dan 5.000 eenheden, wat overeenkomt met een oppervlakte van ongeveer 125.000 m2. Rekening houdend met de lopende projecten, zijn 1.500 bijkomende verblijfplaatsen noodzakelijk. De VUB zou 300 bijkomende plaatsen nodig hebben. Dit betekent dus een nood aan in totaal 1.800 verblijfplaatsen. Het gemeenschappelijk project van beide universiteiten heeft vooral als doel de onthaalcapaciteit van de instellingen van hoger onderwijs te versterken, een project dat enkel door de hoofdstad van Europa kan worden gedragen. Inderdaad, dit project kan niet alleen woonruimte voor studenten en onderzoekers aanbieden maar ook zorgen voor de zichtbaarheid van alle actoren, de universiteiten, de regio en de gemeenten. Studenten en onderzoekers verwelkomen is ook een essentiële aantrekkingsfactor voor de internationale uitstraling en aanwerving.
Vergelijking van de huidige situatie in de Belgische studentensteden Studenten steden
Studenten
Huisvesting studenten
Ratio
-
© David Acitores Vaststelling : Brussels heeft, proportioneel 6 maal minder koten dan Leuven !
2/7
17 juin 2014
2. Een buitengewone kans Als de beschikbaarheid (van een deel) van de kazernes ten gunste van VUB en ULB wordt bevestigd, zou dit een buitengewone kans betekenen die men niet mag missen. Naast huisvesting bestemd voor internationale studenten en onderzoekers, vooral Europese, en Belgische, kan deze ruimte verschillende activiteiten onderdak geven: Studieactiviteiten met polyvalente zalen die meerdere functies kunnen hebben (studiezalen, conferentiezalen, zalen voor academische symposia eventueel toegankelijk voor buurtbewoners) Onderzoeksactiviteiten gehuisvest binnen een spin-off incubator Populaire wetenschappelijke activiteiten die dienen als wetenschappelijke tentoonstelling voor activiteiten als “ Lente van de wetenschappen” Een opslagruimte voor de archieven van de bibliotheken en voor digitalisering.
Alle hierboven genoemde activiteiten bieden evenveel mogelijkheden aan beide universiteiten voor contacten, als openingen naar sleutelfiguren en drijvende krachten in de stad, in de gemeente en in de regio. Ze zouden deze zone in het teken van duurzame territoriale ontwikkeling kunnen samenbrengen. De universiteiten wensen ook een humanistische dimensie te integreren door aan de bezetting van deze ruimte economisch-sociale projecten te associëren. Dit kan gaan over het beheer van verblijfplaatsen voor studenten of onderzoekers of over het digitaliseren van archieven. Op basis van een diagnose, op te stellen met de partners zoals het Agentschap voor Duurzame Ontwikkeling, kan een opwaardering en een versterking van de buurt plaatsvinden door de verpauperde en gemarginaliseerde zones te integreren. Men kan ook rekening houden met de sterke aanwezigheid van migranten met een hoge werkloosheidsgraad aan de kant van de Waversesteenweg en ook met de sociale woningen dicht bij de Nieuwe laan, die vandaag erg verwaarloosd zijn.
3/7
17 juin 2014
3. Een strategische ligging De kazernes zijn gelegen aan een verkeersknoop omdat ze zich in de buurt bevinden van de twee universiteiten VUB en ULB het station van Etterbeek, weldra het 3de belangrijkste station van Brussel de gebouwen van de Europese instellingen grotere verkeersaders die bediend worden door het openbaar vervoer (Generaal Jacqueslaan en Troonlaan) de toekomstige lokatie van het gemeentehuis van Etterbeek.
Bruxelles: cartographie de l’enseignement supérieur IV
AZ- VUB
III I
V
Centre
Erasme
II
UCL – Woluwé
Ixelles
• 20.946
• 21.688
• 9.358
• 4.018
• 6.822
I. Centre
II. Ixelles
III. UCLWoluwé
IV. AZ-VUB
V Erasme
4/7
17 juin 2014
4. Een internationale universitaire « cité » te Brussel ? Dit project zou zich kunnen inspireren op « la cité universitaire internationale » van Parijs en samengaan met de ambassades van verschillende geïnteresseerde landen, met de Europese Commissie en ook met zowel nationale als internationale bedrijven. Zulk een internationaal partnerschap vertegenwoordigt een geopolitiek belang en zorgt voor een buitengewoon uitstalraam naar het buitenland.
5. Een publiek – private financiering voor een gemengd project met meervoudige doelen Een publiek – private financiering zou kunnen worden overwogen om het totaal van de kosten, verbonden aan dit project, te dekken. Deze samenwerking houdt een verscheidenheid van doeleinden in: bouw van studentenhuizen en studiezalen, incubators maar ook sociale huisvesting, huisvesting voor de middenklasse, en misschien ook huisvesting voor gemengde generaties, scholen, kinderdag verblijven, cafés, winkels… Die zullen aan de behoeften van de Regio beantwoorden maar zullen ook het veiligheidsgevoel en de controle versterken en dat in het belang van de gemeente, van de Regio et van de gebruikers van deze ruimte.
6. Rol en fundamentele bijdrage van de universiteiten De universiteiten kunnen een leidende rol spelen in de ontwikkeling van een geïntegreerde visie op deze ruimte door te steunen op de rijkdom van de kennis en de multidisciplinaire onderzoeksresultaten van de hoogleraren en op de creativiteit van onderzoekers en studenten. Zij bieden zelfs een toegevoegde waarde bij het realiseren van het project “internationale cité in Brussel”. Of het nu gaat om architectuur, ingenieurswerk, historisch of sociaal onderzoek, de universiteiten staan klaar om al hun middelen in te zetten. Zij willen meehelpen aan een harmonieuze ontwikkeling in en van het Brussels Hoofdstedelijk gewest en hebben de fiere ambitie te kunnen schitteren als eerste studentenstad van het land op internationaal niveau.
5/7
17 juin 2014
a. Praktisch architectuurwerk door 250 studenten architectuur en architecten-ingenieurs van de VUB en de ULB Voor de uitvoering van dit project, hebben de faculteit architectuur en de polytechnische scholen afdeling ingenieurs-architecten van de VUB en de ULB zich ingezet om een maquette te laten maken door de studenten van het derde Bachelor en van het eerste Master. Er dient een masterplan opgesteld te worden gebaseerd op het aantal verblijfplaatsen dat we nodig hebben en op het aantal andere ruimtes bv. opslagruimte voor de bibliotheek. Een wedstrijd tussen de studenten BA 3 van de faculteit architectuur en die van de MA1 ingenieursarchitecten van de VUB en ULB zou toelaten niet alleen te beantwoorden aan de criteria van de Brussels University Alliance door samen te werken aan gemeenschappelijke cursussen voor beide universiteiten maar ook om maquettes te bouwen. Deze zorgen ervoor de projecten te visualiseren en de leidinggevenden van de universiteiten en de politieke instanties van het Gewest, van de federale regering en van de betrokken gemeenschap samen te brengen. Deze wedstrijd kan zich uitbreiden tot op een internationaal niveau voor zover er genoeg administratieve middelen worden toegekend aan het project.
b. Studies van de aspecten die betrekking hebben op de menswetenschappen : geografie, sociologie door de Master-studenten VUB en ULB « 4cities » stedenbouw en milieu Ook hier worden de studenten Milieuwetenschappen aangespoord om, in het kader van hun eindwerk, de menswetenschappelijke aspecten : sociologische, economische, historische, milieu… te bestuderen die samengaan met het integreren van een internationale universitaire cité in Brussel.
c. Een symposium voor betrokkenen, waarderen en delen van multidisciplinair onderzoek Zeer bezorgd over het bevorderen van de toegang tot hoger onderwijs, hebben de universiteiten zich gebogen over de problemen van de studentenhuisvesting te Brussel. Ze organiseerden hierover symposia tijdens de twee voorbije jaren: het ene gewijd aan “Studentenhuisvesting in Brussel” en het andere aan : “Brussel, studentenstad” Ze zijn van plan de gezamenlijke ideeën in verband met het project « internationale universitaire cité » verder uit te bouwen met alle betrokkenen. Zij willen hierbij de nadruk leggen op hun positieve invloed op de regionale omgeving. De instellingen voor hoger onderwijs betekenen een
6/7
17 juin 2014
meerwaarde voor de rijkdom, de welvaart en de internationale en lokale uitstraling; dankzij hun onderwijs en hun onderzoek. In het kader van een « internationale universitaire cité », een echte uitdaging voor Brussel, zal het erop aankomen alle betrokken partijen te laten deelnemen om zo samen dit project op te bouwen met ieder van hen, rekening houdend met hun eigen kenmerken en met hun eigen behoeften.
7/7
17 juin 2014
