:02

FireBoard - Weerstationhaaksbergen Aangemaakt: 28 May, 2016, 21:43

Klimaatverandering gevolgen Geschreven door Erwin - 04/12/2009 19:02

_____________________________________

Alle landen en samenlevingen in de wereld krijgen te maken met klimaatverandering. Arme landen als eerste, maar rijke landen zeker ook. Letterlijk alles staat op het spel: sociale samenhang, economieën, welvaartverdeling, ontwikkeling, gezondheid, natuur, vrede en toekomst. Wereldbevolking in de loop der eeuwen. Tussen () voor Nederland en voor Haaksbergen. 0000: 00170 (00,?) miljoen inwoners 1000: 00265 (00,3) miljoen inwoners 1500: 00425 (01,0) miljoen inwoners 1600: 00610 (01,6) miljoen inwoners 1750: 00791 (01,9) miljoen inwoners 1800: 00850 (02,0) miljoen inwoners 1850: 01262 (03,0) miljoen inwoners 1900: 01650 (05,1) miljoen inwoners 1950: 02521 (10,1) miljoen inwoners 1960: 03000 (11,5) miljoen inwoners 1970: 03693 (13,0) miljoen inwoners 1980: 04450 (14,1) miljoen inwoners 1990: 05295 (14,9) miljoen inwoners 1999: 06000 (15,8) miljoen inwoners 2005: 06515 (16,3) miljoen inwoners 2011: 07000 (16,6) miljoen inwoners 2015: 07380 (16,9) miljoen inwoners 2050: 09700 (19,2) miljoen inwoners (Schatting) 2100: 11200 (20,0) miljoen inwoners (Schatting) 2300: 36400 miljoen inwoners (Schatting) De jaren 60 vorige eeuw Er is een enorm voedseltekort ontstaan door langdurige droogte in Azie en de Sahel, mislukte oogsten in Rusland en de groeiende wereldbevolking. Nu 3.0 miljard inwoners. In 1968 neemt de ongerustheid over milieuvervuiling toe, nadat miljoenen vissen in de Rijn doodgaan door lekkende vaten die in 1967 in de rivier zijn gegooid. De jaren 70 vorige eeuw In de jaren zeventig waren wetenschappers het ook eens: de aarde was aan het afkoelen. Golbal Cooling: Science, 9 juli 1971; Een verviervoudiging van de hoeveelheid aerosolen (fijn stof, drijfgassen en andere grotendeels door de mens veroorzaakte deeltjes: PvdK) in de atmosfeer zou de temperatuur op aarde kunnen doen dalen met 3.5 graden. Time Magazine, 24 juni 1974; Volgens meteorologen is de atmosfeer de afgelopen jaren langzaam kouder worden. Bepaalde delen van Arctische Canada waren ooit sneeuwvrij in de zomer. Nu zijn die het hele jaar door met sneeuw bedekt. Newsweek, 28 april 1975; Meteorologen zijn bijna unaniem in hun verwachting dat de wereldwijde trend naar lagere temperaturen zal leiden tot lagere opbrengsten in de landbouw. Het laten smelten van Noordpoolijs door het te bedekken met roet om zo de global gooling tegen te gaan, zou tot grotere problemen kunnen leiden dan het zou oplossen. De jaren 80 vorige eeuw In 1984 komen tien landen in Otawa bijeen om de uitstoot van zwaveldioxide met 30% te verminderen 1 / 124


om de zure regen terug te dringen., die in het Westen meren en rivieren aantast en bossen vernietigt. Wetenschappers ontdekken een gat in de ozonlaag boven de Zuidpool. De bezorgdheid over de stijgende temperatuur van de aardkorst door de uitstoot van kooldioxide neemt toe. De Amerikaanse klimatoloog James E. Hansen voorspelt dat het broeikaseffect merkbaarder wordt. Een toename van kooldioxide in de atmosfeer zal de aarde warmer maken. 1989 De effecten van zure regen en van steeds verdergaande vermesting zijn ook in Twente duidelijk merkbaar. Deels ligt de bron van die vervuiling in de regio zelf , maar in Twente zijn ook de effecten van milieuvervuiling elders merkbaar. Het Ruhrgebied is van oudsher de vervuilingshaard voor Twente. Maar dat is nog niet het ergst: wanneer de oostenwind behoorlijk aanwakkert, is ('s winters) het effect van één bruinkoolcentrale in Oost Duitsland op ons milieu erger dan alle Nederlandse elektriciteitscentrales bij elkaar. De effecten van de vervuiling van elders bleek in mei en juni van 1989 toen vervuilde ozon, gecombineerd met stikstofoxyden (smog), een peil bereikte, waarop het nemen van maatregelen binnen handbereik kwam. Op het meetpunt Eibergen, dat de luchtvervuiling voor Twente registreert, werd op zeker ogenblik een uurbelasting van 160 microgram gemeten. Daarmee werd de kritische grens van 150 microgram overschreden. Tenminste, wanneer het een daggemiddelde was geweest. Dat bleek niet het geval. Gemeten over de gehele dag kwam de belasting niet verder dan 142 microgram. Hetgeen betekende, dat de fabrieksschoorstenen bleven roken en de automobilisten ongehinderd hun weg konden vervolgen. Met 200 microgram wordt de alarmfase bereikt. Overigens heeft de provinciale milieudienst gepleit voor het installeren van meer meetpunten, met name in de Twentse steden Enschede en Hengelo. Gebleken is, dat de luchtvervuiling in steden door het autoverkeer vaak veel groter is dan in het buitengebied. Ook een ogenschijnlijk schoon gebied als Twente heeft wel degelijk met milieuverontreiniging te maken. Wellicht niet in die mate als in de Randstad, maar de vervuiling stopt niet bij de Nijverdalse Berg of de grenspost Rammelbeek. Ook bij het Overijssels Landschap zelf, op het landgoed De Horte in Dalfsen waar de stichting is gehuisvest, is het fenomeen zichtbaar. "Door de kronen van de eikenbomen zie je 's zomers de blauwe lucht. Bovendien massa's bramen in de onderbegroeiing. De leek zal dit proces, dat ook in Twente regelmatig waar te nemen is, niet meteen vereenzelvigen met verslechtering van de milieu-omstandigheden. Maar feit is, dat de kronen van de prachtige eikenbomen op De Horte steeds minder blad krijgen en de onderbegroeiing door de toenemende lichtinval steeds meer kansen. En dan ineens constateer je: hè, de schaduw is verdwenen. Met andere woorden: de verzuring van het milieu heeft zijn effect niet gemist op de tientallen jaren oude eikenlaan van het oude Sallandse landgoed. Waarbij nog eens komt, dat de rankende helmbloem geel bloeiend op het tapijt is verschenen, waardoor het er op het eerste gezicht alleraardigst uitziet, althans voor de leek. De deskundige weet meer en beter! Ook rondom de vliegdennen op de Lemelerberg wordt een groen tapijtje zichtbaar, terwijl het aantal locaties, waar planten van het wolfsklauw-type voorkwamen van 105 ineen geschrompeld is tot zegge en schrijve vijf. Ook in Twente zijn dode bomen. Maar van een massale bomensterfte is (nog) geen sprake, al is de neerslag van ammoniak vanuit de landbouw in gebieden als Ambt Delden en Raalte verontrustend. Naber: "Die situatie is zorgelijk. We moeten ervoor waken, dat er niet meer van dergelijke concentratiepunten van in dit geval de intensieve veehouderij bij komen. Waarop enkele maanden later de Overijsselse commissaris van de Koningin, mr. J.A.M. Hendrikx op een bosbouwcongres constateerde, dat in 1984 nog slechts 9,5 procent van de Nederlandse bossen niet of weinig levensvatbaar was en in 1989 al 21 procent niet meer. Vooral met de eiken en beuken gaat het slecht. Het Enschedese PvdA-statenlid E.J. Krouwel kwam met specifieke cijfers or er de sterfte onder eiken, die vooral te lijden hebben van zure regen; in 1985 was 5 procent weinig of niet-vitaal, vijf jaar later 40 procent. Een soortgelijke dramatische achteruitgang was zichtbaar bij de Douglas-spar: in 1981 was de helft van deze naaldbomen nog vitaal, vijf jaar later nog maar 10 procent. Ofwel: slechts één op de tien Douglas-sparren is nog gezond. De rest is (dood)ziek. En wat het ergste is, er is geen integrale

2 / 124


strategie teneinde een bossysteem levensvatbaar te houden of te maken. Hooguit - zo wordt gezegd bij het Overijssels Landschap - wordt geprobeerd een verzameling bomen via bodeminjecties (bekalking) in stand te houden. En dan gaat het om heel specifieke, waardevolle gebieden. De rest wordt aan zijn lot overgelaten. 1991 In april treft een tyfoon met een snelheid van 233 km/uur Bangladesh waardoor meer dan 139.000 mensen om het leven komen en 10 miljoen dakloos worden. 1992 Milieuverloedering. Het beschermen van de tropische regenwouden zal veel geld kosten, dit zal opgehoest moeten worden door de rijke industrielanden. Wanneer de geldinjectie er niet komt dan mag het ergste voor het milieu worden gevreesd. Is de vervuiling in de rijke industrielanden een optelsom van de ongebreidelde consumptie, in de Derde Wereld is de degeneratie van het milieu veelal het gevolg van de extremen armoe. De verpaupering drijft de behoeftigen of naar de steden in de hoop daar een baantje te vinden of naar gebieden waar men een stukje landbouwgrond hoopt te bemachtigen. In de dagelijkse strijd te overleven tellen milieuaspecten minder sterk. Het kortetermijndenken in de ontwikkelingslanden berokkent de natuur onherstelbare schade. Zo leidde de massale migratie van honderdduizenden berooide gezinnen uit het zuiden van Brazilië in de jaren 70 tot een enorme milieuramp. Landloze boeren verkasten naar het Amazonegebied in de hoop daar een bewerkbaar lapje grond te vinden. In amper 10 jaar hebben de kolonisten 10% van het maagdelijke oerbos geveld of in brand gestoken. Tweederde van de bomen, die jaarlijks in geheel Latijns Amerika tegen de vlakte gaan, dient als brandhout bij gebrek aan andere energiebronnen. Hele gebieden vallen zo ten prooi aan erosie en de rivieren slibben dicht door de weggespoelde aarde. Zo was Haïti in de vorige eeuw overdekt met tropisch regenwoud. Nu staat alleen op de bergtoppen hier en daar een boom. Wanneer de huidige tempo van vernietiging zo doorgaat, zal er over 40 jaar in 10 Latijns-Amerikanen landen geen bos meer overeind staan. In het Andesgebergte in Colombia, Peru en Bolivia voltrekt zich een catastrofe van geheel andere aard. Honderdduizenden kleine boertjes verdienen daar schamel een bestaan in de cocateelt. Voor het verwerken van de cocabladeren tot het magische witte poeder zijn grote hoeveelheden ether en kerosine nodig. Zij laten jaarlijks miljoenen liters van dit chemisch afval in de rivieren wegspoelen, waardoor alle leven tot in de wijde omtrek wordt uitgeroeid. Sinds kort trek er een nieuwe drug de kop op in de Andes, Heroïne. Deze druk zijn op al meer dan 25.000 hectare in productie. De gevolgen zijn desastreus, er vloeit jaarlijks 40 miljoen ton vruchtbare grond weg als gevolg van ongeremde ontbossingen op berghellingen, die aanplantrijp worden gemaakt. Ook in de Braziliaanse jungle raakt het ecologisch evenwicht ernstig ontregeld. Ruim 350.000 straatarme fortuinzoekers graven daar naar goud met ongeremde kaalslag. Maar wat nog erger is zijn de gigantische hoeveelheden kwik, die in de afgelopen decennia in het ecosystemen terecht zijn gekomen. Het vloeibare metaal wordt gebruikt om het goud van het zand te scheiden wat resulteerde in weglaten vloeiden van 2 miljoen kilogram kwik in de vrije natuur. Vrouwen in deze regio’s baren in toenemende mate baby’s met de meest vreselijke lichamelijke afwijkingen. In dertien Latijns-Amerikanen landen leeft een derde van de totale bevolking in de hoofdstad. Het leefmilieu in de reusachtige stad Mexico-City (20 miljoen inwoners) is zo slecht, dat vrouwen van diplomaten aangeraden wordt om hun zwangerschap in het vaderland door te brengen. Driekwart van alle luchtvervuiling valt op conto van het verkeer te schrijven. Bij windstilte verergeren zich de problemen alleen maar. Eind maart bereikte de ozon-index in Mexico-City 400 op de schaal van 500 toen een absolute windstilte de vallei overviel. Scholen werden gesloten, 1 miljoen auto’s mochten de straat niet meer op en 200 meest vervuilende fabrieken werden gedwongen om hun activiteiten met 50 to 75% te reduceren. Soortgelijke problemen doen zich voor in Santiago. Ook het paradijselijke Rio de Janeiro past in dit rijtje. In de laatste 20 jaar is de wonderschone Guanabara Baai veranderd in een beerput. Bij een duik moet de badgast rekening houden met ernstige infectieziektes. Dagelijks wordt 400 ton huishoudelijk rioolwater en 100 ton industrieel afval zonder enige

3 / 124


vorm van zuivering in deze baai gekieperd. Ook Sao Paulo worstelt met haar industriële afval. De fabrieken gebruiken de Rio Tiente, die de miljoenenstad doorsnijdt, als openbare goot. In de rivier valt geen levend wezen meer te ontdekken. Een levensgroot probleem voor het milieu vormden de gebrekkige sanitaire voorzieningen. 40% van de Latijns-Amerikanen huishoudens zijn niet aangesloten op het rioleringsnet, waardoor het afvalwater wegstroomt via de open goot. Voorts zijn er 65 miljoenen mensen verstoken van stromend schoon drinkwater. Dit zijn ideale omstandigheden voor uitbraak van epidemieën 1995 Op steeds meer plaatsen raken koraalriffen hun spectaculaire kleuren kwijt. Soms maar voor een tijdje maar soms ook definitief. Onderzoekers vezen dat de mondiale opwarming een van de oorzaken is. Als dit noodlot toeslaat worden de kleurrijke koraalpoliepen spierwit. Koraalverbleking wordt steeds vaker waargenomen. Tussen 1979 en 1990 werden 60 gevallen gemeld. In de jaren 60 en 70 waren dit er nog maar 9. Koraalverbleking kan optreden door stressfactoren zoals verhoogde temperatuur of verzoeting van het water. 1997 70 duizend mensen worden dakloos door gigantische overstromingen in Tsjechië, Duitsland en Polen. 1999 De orkaan ‘Lothar’ die West-Europa tijdens de kerst heeft geteisterd, laat de invloed van de mens op ons klimaat zien. In toenemende mate is er sprake van extreme weersomstandigheden. Dat is niet alleen waarneembaar in Europa maar ook in Venezuela. Waar de afgelopen weken uitzonderlijk veel regen viel en duizenden mensen omkwamen. Volgens de specialisten zijn de maatregelen om de uitstoot van de zogeheten broeikasgassen te verminderen niet afdoende en is de kans op herhaling levensgroot. Deze maatregelen zouden de opwarming van de atmosfeer moeten tegengaan. Lothar was geen doorsnee orkaan maar dankte zijn geboorte aan de extreme straalstroom op 10 kilometer hoogte. De normale windsnelheden van 300 km/uur bedroegen nu 400 km/uur. De straalstroom, extra krachtig bij grote temperatuurverschillen tussen polen en tropen, loopt momenteel kaarsrecht van west naar oost. Parijs kreeg met windkracht 11 en windstoten van tegen de 180 km/uur de volle laag. 2000 Watersnood wordt steeds vaker in verband gebracht met klimaatverandering. Noodweer teistert grote delen van Europa. Met het oplopen van het aantal doden dringt zich steeds vaker de vraag op of de geselende wind en het wassende water het gevolg zijn van een verandering van het klimaat. Volgens weerkundigen is dat nog steeds niet bewezen, maar steeds meer aanwijzingen gaan wel in die richting. De waterspiegel stijgt, net als de temperatuur. En er zijn sterke aanwijzingen dat het broeikaseffect een van de oorzaken is dat het in Noordwest-Europa steeds vaker en hard regent, en dat er meer overstromingen voorkomen. Een bekend voorbeeld is El Nino, het klimaatverschijnsel dat het zeewater in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan verwarmt. Dit leidde al tot enorme overstromingen in Zuid-Amerika. Op termijn kan de opwarming van de aarde zeer ingrijpende gevolgen hebben. Plotseling stagnatie van de warme golfstroom zou in Noordwest-Europa tot een Siberisch klimaat kunnen leiden met meer dan zes maanden sneeuw per jaar. De opwarming van megasteden heeft onvoorspelbare effecten op het weer. Grote steden houden de warmte van de zon vast in het asfalt van de wegen en het beton van de gebouwen. De steden zijn hierdoor aanzienlijk warmer dan omliggende voorsteden en het platteland. Deze hitte-eilanden kunnen het lokale klimaat flink beïnvloeden. Ze kunnen bijvoorbeeld honderden kilometers verderop voor noodweer zorgen. De opwarming van steden is voor een belangrijk deel het gevolg van het kappen van bomen die plaats moeten maken voor nieuwe bebouwing. Bomen bieden schaduw tegen de hitte en absorberen een groot deel van de schadelijke zonnestralen. Zonder bomen ontstaat een soort stedelijke woestijn.

4 / 124


18/05/2000: Wetenschappers zijn tot de slotsom gekomen dat de dikte van het Noordpoolijs met zo’n 40% is afgenomen ten opzichte van de jaren 60. Er is nog maar iets meer dan anderhalve meter over. Ook de kwaliteit van het ijs blijkt af te nemen. De grote vraag is of het smelten het gevolg is van het wereldwijde broeikaseffect, of gewoon een resultaat van lokale natuurlijke fluctuaties, zoals een verhoogde warmtetoevoer vanuit de oceaan, meer zonnewarmte, of minder sneeuwval. Het is lastig te voorspellen wat een ijsvrije ijszee zou betekenen voor het klimaat in de toekomst. Vast staat in ieder geval dat het gebied zou veranderen van een wit, sterk reflecterend zonnescherm in een donker, gretig warmteabsorberend bassin. De verminderde reflectie zou het Arctische klimaat verder kunnen opwarmen, zodat ook het landijs op Groenland versneld zou afsmelten. De instroom van zoet smeltwater zou tot gevolg kunnen hebben dat het oppervlaktewater niet zout genoeg meer wordt om naar beneden te zakken en zo de lopende band aan de gang te houden. Het warmtetransport van de evenaar naar het noorden zou dan stokken, waarna Europa het wel eens heel koud zou kunnen krijgen. 14/07/2000: Nederland heeft de koudste zomer sinds lange tijd. In de wintersportplaatsen valt zomersneeuw, de poolcirkel lijkt subtropisch gebied en op de Balkan gaan de bossen spontaan branden, het weer is van slag. Griekenland is branden niet meer de baas. De Grieken kampen met ruim honderd branden die over het hele land zijn uitgebroken. De hittegolf zorgde in Turkije voor een nieuw record met 45.5 graden maar heeft ook mensenlevens geëist en ook daar woeden bosbranden. Hete Saharawind waait in noordelijke richting De Balkan. Oos Europa en zelfs Finland en de poolcirkel krijgen daardoor te maken met extreem hoge temperaturen. In het Alpengebied en Italië treffen koude westen en het hete oosten elkaar met als gevolg onweer in Oostenrijk, sneeuw in de Alpen en een tornado in het Italiaanse Parma. 2003 Grote overstromingen in het voorjaar. Grote bosbranden en droogte in europa in de zomer en grote hoosbuien in andere delen van de wereld. Oogsten van tarwe, gerst en aardappelen zijn met 20% afgenomen door droogte en regenval. Mais wordt al in begin september geoogst. Populatie van vele dieren gaan sterk achteruit. Zoals de Afrikaanse leeuw. In de zomer van 2003 komt uit de afgelegen Chinese provincie Quandong het bericht dat mensen besmet zijn met sars, een dodelijke longziekte. Nederland wordt getroffen door een vogelpest met een crisis als vervolg. 30 miljoen kippen worden doorgedraaid als tomaten. Het blijkt de H7N7 variant te zijn. De belangrijkste gevolgen van de klimaatverandering in de afgelopen eeuw: De wereldgemiddelde temperatuur is sinds het begin van de waarnemingen in 1860 met 0,6 °C gestegen. Het jaar 1998 was wereldwijd het warmste van de reeks. De jaren negentig zijn het warmste decennium van de 20e eeuw en waarschijnlijk was de 20e eeuw door de enorme toename van broeikasgassen de warmste van de laatste 1000 jaar. Door de opwarming is de gemiddelde zeespiegel met 10 tot 20 cm gestegen, wat naar schatting tien keer de gemiddelde toename is van de laatste 3000 jaar. Bovendien is in de laatste vijftig jaar het zee-ijs op het noordelijk halfrond met ongeveer 10 tot 15% afgenomen. Meren en rivieren die normaal iedere winter dichtvriezen zagen in de vorige eeuw de lengte van het ijsseizoen met omstreeks twee weken afnemen. 2004 Als gevolg van klimaatsverandering begint de lente steeds vroeger dat heeft grote gevolgen voor de flora en fauna. Eén flinke nachtvorst kan een einde maken aan een soort die net niet winterhard genoeg is en één te hete dag kan fataal zijn voor een soort die onvoldoende hittebestendig is. Enkele cijfers: Begin jaren 80 gemiddelde jaartemperatuur in de Bild 9.5 graden. Eind jaren 90 10.2 graden in 2001 10.4 graden en in 2002 gemiddeld 10.8 graden. De sneeuwklokjes bloeien tegenwoordig drie weken eerder dan in de periode 1940-1968. In 2002 bloeien ze al op 27 januari. Tussen 1940 – 1968 op 23 februari. Bij het speenkruid is het verschil 25

5 / 124


dagen. Bij het fluitenkruid is het verschil 34 dagen. De wijngrens is driehonderd kilometer noordelijke opgeschoven. Overwinterende dagpauwogen worden tegenwoordig al in januari wakker en actief. Van Bladluizen is vastgesteld dat ze 19 dagen eerder uit het ei komen dan vroeger. De beruchte processierups is bezig zich vanuit Brabant te verspreiden over heel ons land. De malariamug wordt ook als nieuwkomer verwacht. De mezen komen in problemen daar hun hele broedcyclus is afgestemd op het gegeven dat ze alleen hun jongen grootbrengen met rupsen. Maar nu de rupsen onder invloed van de hoge temperaturen steeds vroeger verschijnen is dat niet meer het geval. In de periode waarin de mezen hun jongen voeren zijn veel rupsen al aan het verpoppen of vliegen rond als vlinder De Noordpool smelt sneller dan verwacht. Een gigantische ijsmassa breekt in de Zuidpool. Lengte 100km In het Noordpool ligt het tempo van opwarming twee keer zo hoog als in de rest van de wereld. Belangrijkste redenen: hoge concentraties broeikasgassen, uitstoot van uitlaatgassen van auto’s, fabrieken enz. De ijslaag op de Noordpool slonk de laatste 30 jaar met 15 tot 20 %. De permafrost ( de permanente bevroren onderlaag van de bodem) is langzamerhand niet meer bevroren. Dat veroorzaakt problemen voor de infrastructuur. In Canada en Rustland zijn al gebouwen ingestort doordat de fundering instabiel werd door het zachter worden van de bodem. Naast gebouwen kunnen ook oliepijpleidingen, wegen en spoorwegen door de zachtere bodem verzakken. Delen van Afrika worden belaagd door ongedierte, oogsten mislukken. 14/11/2004: Steeds meer vogelsoorten krijgen het moeilijk, andere nemen hun plaats in. Voor vlinders geld hetzelfde. De verandering van het klimaat eist z’n tol in de natuur, veel sneller dan verwacht. De herfst loopt dit jaar twee weken achter. De laatste jaren is het krijgen van knoppen van planten weken naar voren geschoven. De verlenging van het groeiseizoen komt in de laatste dertig jaar op meer dan een maand. Het is aan de planten en dieren om deze ontwikkeling bij te houden. De bonte vliegenvanger is een mooi voorbeeld. Overwintert in Afrika, als deze vliegenvanger in ons land arriveert, merkt hij dat het te laat is. De kuikens die uit het ei kruipen zijn vak te laat om voedsel te kunnen vinden. De rupsen waar ze het van moeten hebben, zijn al verpopt. De veranderingen leiden ook tot een toename van plagen. De eikenprocessierups, die bomen compleet kaal vreet, is er een voorbeeld van. Zes jaar geleden voor het eerst opgedoken in Noord-Brabant. Inmiddels is hij doorgedrongen tot in de provincie Utrecht. Het duurt nog maar even voor deze rups het hele land heeft veroverd. De snelheid van de ontwikkelingen in de natuur verbaast alle deskundigen. De extremen doen zich vooral ook voelen in de neerslag. Met de warmte neemt de verdamping toe en dat omhoog stijgende water valt vervolgens weer met bakken uit de hemel als enorme slagregens die de gewassen totaal kapot maken. Tegenover alle wateroverlast staan perioden van extreme droogte. Bij hoge temperaturen verdampt het water in de bovenlaag van de grond razendsnel. In het zuidwesten van Engeland is de beuk niet meer bestand tegen de droogte bestand. Dat staat ons land ook te wachten. Voor dopheide geldt hetzelfde. De wereld moet de strijd aanbinden tegen te veel en te snelle opwarming van de aarde. Het gaat veel te hard, roept de klimaatdeskundige Sible Schaene van het Wereld Natuur Fonds in Zeist. Je ziet heel grote structurele veranderingen bij een relatief kleine verhoging van de natuur. De gevolgen zijn nu al dramatisch. De negatieve zwemadviezen in de zomer in het door blauwalgen vervuilde water van meren, de vervuiling van de zee bij Scheveningen doordat de riolen de zware regenval niet kunnen verwerken,de problemen in de akkerbouw door extreme regenval en verzilting van de landbouwgrond. Wij kunnen de problemen hier nog wel aan, op andere plaatsen in de wereld raakt de samenleving ontwricht. De huidige energieproductie is een belangrijke boosdoener, met de uitstoot van broeikasgas. ============================================================================

Klimaatverandering gevolgen 2005 Geschreven door Erwin - 04/12/2009 19:02

6 / 124


_____________________________________

14/01/2005: De eerste paardenbloem bloeit. Temperatuur van 13 graden. Krokussen komen al boven de grond. 27/01/2005: Er lijkt van alles aan de hand in de Noordzee. Het aantal bruinvissen neemt de laatste 15 jaar sterk toe. Niet minder dan de helft van alle dode aangespoelde bruinvissen is gestorven aan een verdrinkingsdood. Er spoelen al geruime tijd bultruggen aan. Onlangs zijn er ook tuimelaars gezien. En dat is niet per ze een teken van goede kwaliteit van ons water. Het kan ook een negatieve keuze van de dieren zijn omdat ze het in hun huidige leefgebied niet meer naar hun zin hebben. Uit de noordelijke Noordzee komen bijvoorbeeld ook geluiden over een dalende hoeveelheid dierlijk plankton. En langs onze kust zijn recentelijk enorme hoeveelheden dode Noorse stormvogels gevonden die halverwege hun rui waren blijven steken, vermoedelijk door energie-, dus voedselgebrek. 29/01/2005: 10e sterfgeval door Vogelgriep in Vietnam. De vrees voor een besmetting van mens op mens wordt groter. Vogelgriep is op dit moment de grootste bedreiging van de wereld. 22/02/2005: De vraatzuchtige Chinese Starry Sky Kever is aangetroffen in Friesland. De larven van deze boktor achtige 7cm grote kever zitten vooral in bomen met zacht houd zoals wilgen en populieren. In andere Europese landen is het diertje sterk in opkomst. 03/05/2005: Extreme droogte in Spanje en Portugal geeft woestijn vrij spel. Spanje en Portugal bereiden zich voor op een periode van extreme droogte. Dat terwijl de watervoorraden in de stuwmeren al minimaal zijn door het uitblijven van de herfst- en winterregens zijn de watervoorraden al geslonken tot minder dan de helft van hun normale capaciteit. In grote gedeelten van Spanje is sinds mei 2004 vrijwel geen druppel regen gevallen. De boeren kampen nu al met grote problemen. In Portugal is het nog veel erger, in sommige streken heeft al 4 jaar nauwelijks geregend. Volgens meteorologen zit er een bepaald ritme in het klimaat. Zij hebben een zevenjarige cyclus ontdekt van elkaar afwisselende natte en droge periodes. Volgens hen is er duidelijk verband tussen de opwarming van de aarde en de droogte. De gemiddelde temperatuur in Spanje stijgt sneller dan elders in Europa en zal aan het eind van de eeuw 5 tot 7 graden hoger zijn dan het gemiddelde van nu. Er zal minder neerslag vallen en onregelmatiger. De verwoestijning die nu alleen nog in het zuiden van Spanje voorkomt, zal verder oprukken naar het noorden. Experts van het Amerikaanse ruimtevaartinstituut Nasa hebben voorspeld dat de klimaat verandering grote droogte zal veroorzaken in het binnenland van de VS en het zuiden van Europa. 08/05/2005: De gletsjers in het Zuilpoolgebied smelten sneller dan gedacht als gevolg van de opwarming van de aarde. Dit is gebleken uit Brits-Amerikaans onderzoek. Volgens de onderzoekers zijn de gletsjers de afgelopen 5 jaar gemiddeld 50 meter per jaar gekrompen, sneller dan in elke andere periode in de afgelopen 50 jaar. Van de 244 onderzochte gletsjers was bij 87% sprake van een krimp in de afgelopen 5 decenia. De Sjogren-gletsjer is een uitschieter. Deze ijsmassa is sinds 1993 ongeveer 13 kilometer kleiner geworden. Het smelten van gletsjers en ook van andere ijsmassa’s aan de polen leid tot een verhoging van de zeespiegel. De gevolgen daarvan kunnen volgens experts uiteindelijk zeer ingrijpend zijn, vooral voor de laag gelegen landen zoals Nederland 15/05/2005: Bijna tweederde van vissen die in de Noordzee voorkomen, hebben hun leefgebieden naar noordelijker koelere wateren opgeschoven. De verschuiving van de leefgebieden heeft te maken met het versterkte broeikast effect. Hierdoor is de temperatuur van het zeewater gestegen en zijn de vissen uitgeweken naar noordelijke gebieden. 20/05/2005: Het water op de aarde is in beweging en zes miljard aardbewoners zijn daar deels debet 7 / 124


aan. Halverwege de jaren zeventig telde de aarde iets meer dan vier miljard bewoners. Dertig jaar later zijn dat er meer dan zes miljard. Dat alleen al verklaart voor een deel de verregaande aantasting van leefmilieus. Met satellietfoto’s is tegenwoordig aan te tonen hoe ingrijpend het aanzien van onze planeet de afgelopen drie decennia door menselijk toedoen is veranderd. Dit word weergegeven in de atlas: “One Planet, Many People” van Unep. De meeste aardbewoners zijn inmiddels stedelingen. Steden onttrekken enorme hoeveelheden water, voedsel, hout, metaal en mensen aan hun omgeving. Daar staat tegenover dat zij al even enorme hoeveelheden afval produceren, in de vorm van huishoudelijk en industrieel afval, afvalwater en broeikasgassen. Hun invloed op het milieu strekt zich daarom ver buiten de stadsgrenzen uit en kan landen, regio’s en zelfs de planeet in zijn geheel aantasten. De slag om duurzame ontwikkelingen om een gezondere wereld met een stabieler leefmilieu, zal grotendeels in de steden uitgevochten en gewonnen moeten worden. Korte-termijnbehoeften hebben het de afgelopen dertig jaar steeds gewonnen van de noodzaak om aan de lange termijn te denken. Enkele voorbeelden: Sediment dat als gevolg van erosie op grote schaal in de Chinese Gele Rivier is terechtgekomen, heeft ervoor gezorgd dat de rivier tussen 1979 en 2000 een nieuwe landtong heeft gevormd aan zijn monding in de Gele Zee tussen China en Korea. Die sedimenten zorgen ervoor dat in de zee de heel warme- en koudegolfstroom anders komen te lopen. Daardoor heeft het proces grote invloed op het milieu in de zee en op de overs. Een ander voorbeeld is Almeria in Zuid-Spanje. In Almeria werd in 1974 nog op traditionele manier landbouw bedreven. Dertig jaar later is het hele gebied bedekt met kassen, geschat oppervlak van zo’n 20.000 hectare glas. Om groente en fruit in de kassen te laten groeien, is enorme veel water nodig. Dit is opgelost met de bouw van 118 dammen en 22 watertransportleidingen, dacht men. De keerzijde daarvan was het qua water opgegeven van bepaalde gebieden. De regering heeft aangegeven dat het te ver gaat en het land zal meer moeten doen aan waterbesparende technieken, hergebruik van afvalwater, en ontzouting van zeewater. Een ander mooi voorbeeld is het verdwijnende water in het Hamounmeer van Iran. In 1976 bestond het meer nog helemaal, in 2001 was het meer leeg. Van tijd tot tijd keert het water terug, maar het meer is dood. Zandstormen uit het opgedroogde meer hebben ook op de oevers veel verwoest, meer dan honderd vissersdorpen zijn door zand bedekt. De droogte is gedeeltelijk rechtstreeks gevolg van ondoordacht watermanagement van de buren. Die hebben de rivier de Hirmand met een dam afgesloten en dat blijkt voor het Hamounmeer neer te komen op het dichtdraaien van de hoofdkraan van de toevoer. Ook inefficiënt irrigatie in Iran speelt een negatieve rol, veel water lekt uit lekke buizen. 11/06/2005: Het wemelt van de walvissen en dolfijnen in de Noordzee. Het natuurlijk evenwicht in het noordwestelijke deel van de Noordzee blijkt, waarschijnlijk door opwarming van het zeewater, flink in de war te zijn. Het is een alarmerende ontwikkeling omdat de waargenomen verschuiving groot zijn en zich in rap tempo voltrekken. Waarom de grote zeezoogdieren naar het zuiden gaan is nog geheel niet duidelijk. Naar alle waarschijnlijk omdat ze op zoek zijn naar nieuwe voedselplaatsen. Er gebeuren vreemde dingen in de Noordzee. 13/06/2005: Noordzee te warm voor onze vis. zoals de kabeljauw. Het evenwicht is nu volledig verstoord. Er is een verschuiving opgetreden mbt. de Planktong in de Noordzee door 4 graden opwarming. Zandspiering en kabeljauw nemen sterk af. Zeevogels krijgen 5 jaar al geen jongen meer. Verschraling van de Noordzijde van de Noordzee. Onderzeese verwoestijning treed al op. Hel gehele ecosysteem van honderden diersoorten is verandert. Hier is niets aan te doen. Het is wachten wat er voor terug komt. 02/07/2005: In Zuid-Europa ongekende hitte, droogte en bosbranden. Een wereldwijde temperatuurstijging van 2 graden zal leiden tot meer hittegolven, bosbranden en tekorten aan drinkwater en water voor de landen rond de Middellandse Zee hierdoor dreigt de toeristenindustrie te worden

8 / 124


bedreigt. 05/07/2005: Alarm over veiligheid van ons drinkwater. Hormonen en zware metalen worden niet alleen in toenemende mate in de bodem aangetroffen maar ook in oppervlaktewater en af en toe al in drinkwater. Ook chemische stoffen uit medicijnresten kunnen via het riool in het water terechtkomen. Het is onbekend waar de vervuiling in Nederland vandaan komt. Door de vergrijzing neemt het medicijngebruik toe. 15/07/2005: De processierups rukt op naar Twente. De eersten zijn al gesignaleerd. Deze rupsen zijn gek op eikenbomen. Enigste remedie is afzuigen van de stam en verbranden. Niet verbranden aan de stam, dit is schadelijk voor de boom. Aanraking met de haren van de rups kan leiden tot ernstige jeuk en huiduitslag. 26/07/2005: In een voorstad van Jakarta stierven drie weken geleden een vader en zijn twee dochtertjes aan een ernstige griep. En rond het Qinghai-meer, in een Noordwestelijke uithoek van China, zijn de laatste maanden duizenden dode trekvogels gevonden. Op het oog niks bijzonders – maar bij nader inzien misschien onheilspellend. In Zuidoost - Azië gaat sinds vorig jaar het vogelgriepvirus H5N1 rond, dat af en toe ook mensen weet te besmetten. Experts vrezen dat deze uitbraak kan uitlopen tot een menselijke grieppandemie; het virus raast dan 1 a 2 jaar over de wereld met mogelijk miljoenen doden tot gevolg. De trekvogels zijn geïnfecteerd met een uiterst agressieve variant van H5N1, en het Qinghai-meer is een verzamelplaats voor vogels uit alle windstreken met kans op verspreiding naar nog meer landen. Net als in de film lijkt de wereld niet doordrongen van dit gevaar. De capaciteit van griepvaccinfabrieken is veel te klein om straks snel te reageren. China frustreert onderzoek naar de situatie in Qinghai-meer. Heeft dan niemand iets door. 05/08/2005: Spaceshuttle Discovery ziet vanuit de ruimte duidelijk een omvangrijke milieuschade op de aarde, waaronder grootschalige ontbossing. Zij waarschuwde dat de natuur beter beschermd moet worden. De atmosfeer van de aarde werd vergeleken met een eierschaal. We weten dat we niet veel lucht hebben, dus we moeten beschermen wat we hebben. 11/08/2005: De zomers in de Europese steden worden in snel tempo warmer. De grootste stijging deed zich voor in Madrid waar de gemiddelde temperatuur 2.2 graden hoger is dan in de jaren zeventig. Loden en Luxemburg 2 graden, Kopenhagen 0.2 graden. De mondiale opwarming van de atmosfeer kan zelfs voor nog hogere gemiddelde temperaturen zorgen. Dat heeft het WereldNatuurFonds WWF in Oslo bekend gemaakt. De stijging, meer dan de door de VN voor de hele wereld geschatte verhoging, kan de gezondheidsdiensten in de Europese Unie voor grote problemen stellen. De hitte golf van 2003 wordt verantwoordelijk geacht voor de dood van 40.000 mensen vooral in Italië en Frankrijk. Het WWF wijst verhitting door het verbranden van fossiele brandstoffen in centrales, auto’s en fabrieken als hoofdoorzaak aan. Het toekomst beeld voor de grote steden is zeer dreigend: Globale opwarming betekent dat de trend zich zal voortzetten en dat er een vicieuze cirkel ontstaat. 11/08/2005: Artsen in Vlaanderen staan voor een raadsel door een onverklaarbaar stijgend aantal premature geboorten. Het aantal te vroeg geboren baby’s is in tien jaar met een derde toegenomen. De verklaring moet waarschijnlijk gezocht worden in milieufactoren en leefgewoonten, al is nog niet bekend wat precies de risico’s zijn. Er is een zelfde trend in Frankrijk, Noorwegen en de VS. 12/08/2005: Zuiden van Australië geteisterd door zware sneeuwval. Voor de eerste keer sneeuw in 50 jaar. Zuid- Australië maakt de koudste dagen van zijn recente geschiedenis mee aldus meteorologen. 12/08/2005: In Siberië is een permafrostgebied ter grootte Frankrijk en Duitsland bij elkaar begonnen te smelten. Hierdoor dreigen miljarden ton broeikasgassen in de dampkring terecht te komen. Het gaat om

9 / 124


een gebied dat al 11000 jaar permanent bevroren is. In de turfgrond zit naar schatting 70 miljard ton methaangas. De bevroren turfgebieden in Siberië zijn dan ook een zogeheten ‘kieperpunten’, waar een lichte opwarming van de aarde dramatische veranderingen in het weerklimaat teweeg brengt. 16/08/2005: De mysterieuze paardekastanje ziekte grijpt om zich heen. In zeeland en Noord-Beverland zijn inmiddels al meer dan de helft van de gemeentelijke kastanjes aangetast. Is voor het eerst in 2002 opgedoken in Noord- en Zuid-holland en Friesland. De oorzaak laat zich raden. 16/08/2005: Tot twee keer toe sneeuw in de Zwitserse Alpen. Dit is een tamelijk ongewoon verschijnsel in augustus. 24/08/2005: Hoogwater zorgt voor gaos in de Alpen (Oostenrijk, Duitsland en Zwitseerland) na een enorme wateroverlast na overvloedig regenval. In Meiringen in het Berner Oberland viel tussen zondagavond en dinsdagmorgen 205 liter water per vierkante meter. Dammen braken door in Duitsland. Het waterpeil van het Vierwoudenstedenmeer staat op enkele plaatsen al boven de recordhoogtes van Pinksteren 1999. 27/08/2005: Het wereldnatuurfonds heeft de EU opgeroepen snel maatregelen te nemen om het broeikaseffect tegen te gaan. Aanleidingen zijn de overstromingen in midden- en oost-Europa en de bosbranden in zuid-Europa. Indamming van broeikasgassen zou de beste maatregel zijn tegen rampen die door het weer worden veroorzaakt. 06/09/2005: De waterreserves in de bergen van Azie, waarvan de helft van de wereld bevolking afhankelijk is voor haar drinkwater, worden ernstig bedreigd. Boosdoeners zijn wegen, snel groeiende bevolkingscentra, overbegrazing en ontbossing. Die waarschuwing komt van de VN milieuorganisatie UNEP. 19/10/2005: Wilma de 12e orkaan dit jaar raast over de golf van Mexico. Het is de krachtigste orkaan ooit gemeten met windsnelheden van 280 km/uur. En een luchtdruk van 882 mbar in het oog van de orkaan. 21/10/2005: In ruim 40 jaar tijd was het nog niet zo droog in het Braziliaanse Amazonegebied. Veel meren en zijarmen van de Amazone zijn drooggevallen. Miljoenen vissen zijn gestorven. Dat water is ernstig verontreinigd door de rottende vissen die er in drijven. De droogte wordt volgens WWF veroorzaakt door de hoge temperaturen van het water in de Atlantische Oceaan, waardoor vermoedelijk ook de orkanen Wilma en Katrina zijn ontstaan. Door de hoge temperaturen van het oceaanwater nabij Afrika worden bovendien de luchtstromen mogelijk veranderd, waardoor het Braziliaanse tropisch regenwoud te maken heeft met droge winden. Ook de ongebreidelde houtkap is verantwoordelijk voor de droogte. Het WWF is bang voor bosbranden. Recente satellietbeelden laten zien dat de ontbossing vanaf 2003 sterk is toegenomen. In 2020 zal het woud met een kwart zijn afgenomen. 23/11/2005: Klimaatveranderingen en trekvogels kunnen uitbraken en verspreiding van de pest, zwarte dood, veroorzaken door hogere temperaturen. Er is geen reden tot paniek. De pestbacterie kan verspreidt worden door de vlooien die op de raten en vlooiendragende trekvogels leven 02/12/2005: De warme golfstroom zwakt af; Nieuwe ijstijd op komst. Deze golfstroom die Noordwest-Europa zo’n aangenaam klimaat bezorgt, is ernstig in kracht afgenomen. Als deze trend zich doorzet, kan dat leiden tot een daling van de gemiddelde temperatuur bij ons van 2 tot 4 graden in de komende 20 jaar al kunnen voltrekken. De oorzaak is het smelten van de gletsjers op Groenland en van rivieren met smeltwater uit Siberië ============================================================================

10 / 124



_____________________________________

05/01/2006: December en januari, het zouden de maanden moeten zijn dat het vriest dat het kraakt, of dat de ene depressie na de andere vanaf de Atlantische Oceaan over Nederland trekt met regen en wind. Maar beide weertypen treden de laatste jaren nog maar zelden op. Zowel de typische Nederlandse zuidwester als de snijdende koude oostenwind is zoek. In plaats daarvan hebben we de laatste 5 tot 10 jaar heel rustig, tamelijk zacht weer. De oorzaak zijn de hoge drukgebieden boven Engeland, Frankrijk of Nederland. die tot grote hoogte zijn gevuld met relatief zachte lucht. Naast mist, lage bewolking en gebrek aan wind leidt dit tot luchtvervuiling. Rook uit de schoorsteen kan bij zo’n temperatuurinversie (omkering van temperatuurlagen) maar moeilijk weg, want warme lucht stijgt alleen op als de lucht erboven kouder is. Afgelopen zomer was het in de poolstreken drie graden warmer dan normaal. Het inademen van openhaard rook is ronduit ongezond, het is zelfs 12 keer zo giftig als de rook van andermans sigaretten. 13/01/2006: Wetenschappers hebben gistgeren verrast en geschokt gereageerd op de ontdekking dat bomen en gras zouden kunne bijdrage aan het broeikaseffect op aarde, doordat ze het broeikasgas methaan (CH4) uitstoten. De boom als luchtvervuiler wie had dat ooit gedacht ? Ze schatten dat misschien wel een derde van de totale hoeveelheid methaan in de atmosfeer geproduceerd kan zijn door groene planten. 13/01/2006: Alarm over ambities grote vervuilers. De 6 landen VS, China, India, Australië, Japan en Zuid-Korea zijn niet van plan om in de strijd tegen het broeikaseffect minder fossiele brandstof te gebruiken. Samen zijn de 6 landen verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de totale energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Als India en China per hoofd van de bevolking net zoveel energiebronnen willen gebruiken als Japan, hebben ze daarvoor alle hulpbronnen op aarde nodig. 30/01/2006: De oceanen verliezen aan opnamecapaciteit van broeikasgas. Tot nu toe is altijd gedacht dat plankton een belangrijke medestander is in de bestrijding van het broeikasgas koolstofdioxide. Uit onderzoek kan echter geconcludeerd worden dat de opnamecapaciteit van het plankton wel eens veel minder zou kunnen zijn dan werd gedacht. De reden is de opwarming van de bovenlaag van de oceanen. 09/02/2006: De langste gletsjer van Europa is vorig jaar 66 meter gekrompen. Het smelten van de Aletsch-gletsjer (23 km) in de zuidelijke Alpen is het gevolg van de opwarming van de aarde. De Trifts-gletsjer (5 km) verloor vorig jaar maar liefst 216 meter. 11/02/2006: Catastrofe in Zuid-Duitse Beieren door de aanhoudende sneeuwval. Duizenden personen, onder wie steeds meer militairen, zijn onafgebroken bezig de soms metershoge lagen sneeuw van daken te verwijderen. 23/02/2006: De gletsjers op zuidelijk Groenland zijn de laatste 10 jaar nog harder gesmolten en afgezakt naar zee dan men al vreesde. Een van Groenlands grootste gletsjer, de Helheim Gletsjer, sneller dan verwacht aan het smelten is en ook sneller naar de Atlantische Oceaan afzakt. Sinds 2001 was zijn tempo omhoog gegaan van 20 naar bijna 35 meter per dag. Het versnelt afstromen en smelten van gletsjers is naar men aanneemt verantwoordelijk voor 70% van de 225 kubieke kilometer ijs die Groenland vorig jaar kwijtraakte ( in tegenstelling tot 90 kubieke kilometer in 1996). En ook voor 17% van de geschatte 2,5 millimeter jaarlijkse verhoging van het wereldwijde zeewaterniveau. 03/03/2006: Miljoenen hectare Canadees bos (2.5 * Nederland) leggen het loodje door een invasie van 11 / 124


de kevers Moutain Pine Beetle. Door een periode van zachtere winters is hun aantal explosief gestegen. De vrees bestaat dat het probleem toeneemt als gevolg van de opwarming van de aarde. 15/03/2006: De atmosfeer was nog nooit zo vervuild met broeikasgassen die het klimaat op aarde kunnen aantasten. Volgens WMO neemt vooral de hoeveelheid kooldioxide (CO2) toe. Dit is het belangrijkste broeikasgas dat vrijkomt door menselijk handelen. Het gas ontstaat bij de verbranding van fossiele brandstoffen zoals olie en kolen. 16/03/2006: Door de opwarming van het klimaat leverden Groenland en het West-Antarctisch ijsveld de laatste 10 jaar jaarlijks twintig miljard ton zoetwater aan de oceanen, door smeltend ijs en sneeuw. 16/03/2006: De met uitsterven bedreigde kikker- en paddensoorten in de jungle van Zuid-Afrika, waarschijnlijk slachtoffer van de opwarming van de aarde, zijn waarschijnlijk de voorbode van de grootste uitsterving van rassen sinds de dinosaurus 65 miljoen jaar geleden van de aardbodem verdween. Schattingen wijzen uit dat het uitsterven van diersoorten nu zo’n 50 maal sneller gaat dan wat zij uit onderzoek van vroegere tijden weten. 1/5/2006: Jaarlijks smelt 7% van de gletsjers van her Qinghai-Tibet plateau, ook wel het ‘dak van de wereld, genoemd. Het ijs smelt sneller door de stijgende temperaturen wereldwijd. Uiteindelijk gaan zandstormen het gebied teisteren. 15/07/2006: Laagterecord neerslag. Gemiddelde neerslag in juni: 73 mm 2006 in Twente 5 mm. 29/07/2006: juli 2006 de warmste maand ooit met een maandgemiddelde etmaal temperatuur van 22,4 graden Celsius. 13/08/1006: Het aantal trekvogels dat jaarlijks terugkeert uit Afrika daalt sinds 1970 dramatisch. Een mogelijke reden is dat natte gebieden in de Sahel steeds minder voorkomen. 06/09/2006: Het kooldioxidegehalte in de dampkring is de afgelopen 800.000 jaren nog nooit zo hoog geweest als nu. Dat maken wetenschappers op uit een 3.2 kilometer lange ijskern die ze uit de miljoenen jaren ijskap hebben gehaald. 15/09/2006: De ijskap in het Noordpoolgebied is vorig jaar met 14% geslonken in vergelijking met begin 2004. In tegenstelling tot andere jaren blijkt de ijslaag niet alleen in de zomer, maar ook in de winter kleiner te zijn geworden. 17/09/2006: De door broeikasgassen opgewarmde aarde zorgt op haar beurt ook weer voor toename van deze gassen. Het effect ervan is dat de klimaatverandering wel eens een stuk harder zou kunnen gaan dan tot nog toe vermoed. 27/09/2006: Door de snelle temperatuurstijging dreigt de aarde het warmst te worden in een miljoen jaar tijd. In de afgelopen decennia is de temperatuur met 0,6 graad Celsius gestegen. Daarmee is onze planeet Nu al in 12.000 jaar niet zo warm geweest. Met een stijging van nog eens 1 graad wordt een gemiddelde temperatuur bereikt die vermoedelijk een miljoen jaar geleden voor het laatst heerste. 21/09/2006: Nieuwe vorm tuberculose slaat toe. Er is een nieuwe vorm van tuberculose waargenomen waartegen voorlopig geen enkel medicijn is Opgewassen. Mensen sterven binnen 10 dagen na diagnose. 28/09/2006: September 2006 is uitgeroepen tot de warmste septembermaand in drie eeuwen. Ook de

12 / 124


julimaand was al de warmste van de laatste driehonderd jaar. De warmste septembers volgen elkaar betrekkelijk snel op. In 1999 werd september voor het laatst Benoemd tot de warmste in drie eeuwen. 1994 had eveneens twee maanden, juli en november. 29/09/2006: Zeewater 19 graden, nooit zo warm geweest 09/10/2006: China heeft smeltende gletsjers in het noordwesten van het land tot verboden gebied verklaard voor toeristen, een bron van drinkwater voor miljoenen mensen. De gletsjers in de Tianshan smelten door de wereld wijde opwarming in rap tempo. 11/2006: Wetenschappers luiden de noodklok over de toestand van de oceanen. Niet alleen de zeespiegel stijgt, maar het zeewater wordt ook warmer en zuurder. 10/11/2006: Vorige week stond het water zo hoog dar er paarden in het Friese marrum verdronken, rolden er hogere golven over de Waddenzee dan ooit eerder gemeten. Die kunnen niet worden tegengehouden door hogere dijken. 10/11/2006: De herfst blijft extreem zacht en de kans is groot dat de recordzachte herfst van vorig jaar dit jaar alweer wordt aangescherpt. De natuur is dit jaar nog groener dan vorig jaar en de bladeren blijven veel langer aan de bomen zitten dan andere jaren. 18/11/2006: Het is in de Bilt nog nooit zo laat in het jaar zo warm geweest. Het kwik kwam tot 16.6 graden Celsius. Het landelijke record stond op 20 graden. Het weer is de hele maand november al veel te zacht. 20/11/2006: De herfst van dit jaar was de warmste in de afgelopen drie eeuwen. Er zijn drie oorzaken te noemen: De uitzonderlijke warme herfst dit jaar, de zuidenwind en de warme zomer. Juli was wat de gemiddelde temperatuur betreft de warmste in drie eeuwen. De warmste herfst van de afgelopen drie eeuwen blijkt warmer dan verwacht. De gemiddelde temperatuur over september, oktober en november is 13.6 graden. Er zijn drie oorzaken: de opwarming van de aarde, de zuidenwind die bijna het hele seizoen zachte lucht onze kant uitblies en het na-ijleffect van de uitzonderlijk warme zomer. 06/12/2006: De ergste droogte in honderd jaar tijd in Australie heeft zeer ernstige gevolgen voor de landbouw. De opbrengst van de wintergewassen is met ruim 60% gedaald. 14/12/2006: Het wereldwijd platbranden van oerbossen levert een forse bijdrage aan het broeikaseffect. Sommige deskundigen spreken zelfs van dertig procent. 15/12/2006: De klimaat verandering kan leiden tot grote risico’s voor de Europese economieën die afhankelijk zijn van de wintersport. Het blijkt dat de temperatuur in de Alpen in de regio, die gevoelig is voor temperatuur schommelingen, recent drie keer zo veel is gestegen dan de gemiddelde in de wereld. 30/12/2006: In het Canadese deel van het Noordpoolgebied is een enorme ijsplaat van 66 vierkante kilometer afgebroken. In de afgelopen 25 jaar is niet eerder zo’n groot stuk afgebroken. ============================================================================


_____________________________________

05/01/2007: Miljarden Chinezen en Indiërs zijn voor hun water afhankelijk van de gletsjers van het 13 / 124


Himalayagebergte, op de poolkappen na ’s werelds grootste voorraadplaats van vers water. Maar ze verdwijnen in hoog tempo. Ze bevoorraden zeven van de grootste rivieren ter wereld op het Aziatische continent in een van de dichts bevolkte regio’s op aarde. Ze wijken jaarlijks tussen de 10 en 15 meter, sneller dan waar ook ter wereld. Dit heeft al tot gevolg dat elektriciteitscentrale in India regelmatig uitvallen. 25/01/2007: Gletsjers smelten, het gaat meer regenen en orkanen nemen in aantal af, maar in heftigheid toe. Nederland krijgt dus meer te maken met het water uit het oosten en van boven, dan uit het westen. 03/02/2007: Klimaatalarm: Volgens het nieuw klimatrapport van de VN, IPCC in Parijs. Het wordt te nat en te droog door temperatuurstijgingen, en de mens heeft schuld. Regeringsleiders uit de hele wereld onderschrijven de conclusie dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. De temperatuur van de aarde zal deze eeuw tussen de 1,1 en 6,4 graden stijgen, de oceanen verzuren door opname van CO2, en de zeespiegel stijgt tussen de 18 en 59 cm. Door de draaiing van de aarde stijgt de zeespiegel niet overal evenveel. Bij de Nederlandse kust zal de stijging hoger zijn dan gemiddeld. In de eeuwen daarna kan het smelten van de ijsplaten op Groenland voor een stijging van 7 meter zorgen. In de Australische stad Sydney is het over 65 jaar gemiddeld 5 graden warmer dan nu. De regenval is hier over 35 jaar met 40% afgenomen, terwijl dit deel van Australië nu al kampt met droogte. Klimaat verandering is nu duidelijker dan ooit merkbaar in Australië. In duizend jaar is het niet zo droog geweest op het continent. Inwoners uit de grote steden is gelast het waterverbruik buitenshuis en op sommige plaatsen zelfs binnenshuis fors te beperken. Ook de landbouw is zwaar getroffen. De oogst van veel gewassen is mislukt en veehouders brengen hun schapen en koeien noodgedwongen naar de slachtbank omdat er geen voedsel voor de dieren is. Er wordt voorspeld dat het Great Barrier Reef, het grootste koraal rif ter wereld, binnen 20 jaar verdwenen is. 20/02/2007: Het klimaat rapport van de VN dat vorige week verscheen was duidelijk: het wordt steeds warmer op aarde. - Het is onduidelijk of de stijging van het zeeniveau in de jaren negentig versnelt als gevolg van global warming, van natuurlijke klimaatschommelingen of van een combinatie van beide. - Gletsjers zijn al sinds 1800 wereldwijd aan het slinken. Global warming: - De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is nu 35 procent hoger dan gemiddeld voor de industriële revolutie. - Elf van de laatste twaalf jaar behoren tot de twaalf warmste jaren sinds 1850; 1998 was het warmste ooit geregistreerd. - De afgelopen honderd jaar is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,74 graden toegenomen. Warm en koud in Nederland: - Hoogste gemiddelde jaartemperatuur: 11,2 graden in 2006 - Laagste gemiddelde jaartemperatuur 7,8 graden in 1963 - Warmste winter van de afgelopen honderd jaar: 1989 - Hoogste temperatuur ooit op een winterdag gemeten in de Bilt: 17,3 graden op 28/02/1959 - Laagste temperatuur ooit gemeten in Nederland: -27,4 graden op 27/01/1942 te Winterswijk. 20/02/2007: Enkele doordenkertjes: - Het moleculair gewicht van CO2 is 50, van lucht 29. Dus is CO2 te zwaar om als broeikasgas te functioneren. Het zal zeker ’s nachts naar de bodem zakken. Op het land wordt het gretig genuttigd door de vegetatie. Pientere kwekers verhogen het percentage CO2 van 0,035% naar 2%. Op zee vormt het met het calcium calciumcarbonaat dat op de bodem neerslaat als kalksteen, inmiddels al honderden meters dik. Tevergeefs hebben 21000 Amerikaanse en Europese wetenschappers hierop gewezen. - Het gepolitiseerde klimaatpanel van de VN, het IPCC, moest zelfs toegeven dat het verband tussen CO2 en temperatuursstijging niet is aan te tonen !.

14 / 124


- Van het jaar 1000-1300 was het klimaat zo warm dat ze in Noorwegen wijn verbouwden. - H. Svensmark en E.Friis-Christensen ontdekten een verbluffend verband tussen de lengte van een zonnevlekkencyclus en het klimaat. Bijv. van 1942-1976 vreesden velen voor een ijstijd. Dr. S Schneider (adviseur van Al Gore) waarschuwde daar ook voor. - De betrouwbaarste metingen geven de satellieten. Zij liggen niet op ‘warmte eilanden’. Zij geven een verhogingvan 0,2 graad op het Noordelijk halfrond. Op de Zuidelijke helft geen verhogingen. Het IPCC negeert deze metingen. Ondertussen groeit het ijs op Antartica, de Amery Ixe Shelf zelfs met kilometers per jaar. - Waterdamp is met 70% het eigenlijke broeikasgas, CO2 is maar 0,035%. Dit hoofdvoedsel van onze flora nu wil men bestrijden. Om dat succesvol te doen zou men een kurk in de Hekla moeten stoppen, want deze vulkaan produceert 1000.000 maal zoveel CO2, als heel Nederland (NB we hebben nog 450 werkende vulkanen meer). Nu is men zo intelligent de werking van een broeikas te bestrijden, hoewel we juist daarvoor een leefbaar klimaat hebben. Ze zouden het efficiënt bestrijden door de Noordzee af te dekken. - IJsbergen drijven voor 90% onder water. Als alleen dat ijs zou smelten zou de zeespiegel dalen. Landijs zou dat kunnen compenseren. 90% van al het ijs bevindt zich in Antarctica. Maar zeespiegelstijging is in de afgelopen 30 jaar nog niet waargenomen. - Sinds 1850 is de helft van de 55000 gletsjers al in omvang afgenomen. Oorzaak ? Een vuile gletsjer absorbeert de zonnewarmte voor ca. 90%. Maar na 1960 werd CO2 de oorzaak. - Het Kyotoverdrag streeft naar vermindering van 0.4 miljard kubieke meter CO2. Nu produceren we al 33 miljard. Hoe nuchter zijn de politici ? Het verscheuren van het Kyotoprotocol zou een zegen zijn voor de hele wereld en ons vele miljarden besparen. 01/03/2007: Morgen eindigt volgens meteorologen de warmste winter ooit. Negen jaar achter elkaar hebben we al geen echte winter gehad. Deze winter i met gemiddeld 6,5 graden de warmste ooit. Normaal is het 3,3 graden. 10/04/2007: Extreme droogte leidt tot waakzaamheid politie in Australie. 13/04/2007: De pluimen van vliegtuigen worden bij de weersvoorspelling betrokken. Ze blijven een dag hangen en hebben echt invloed op het weer. De vliegtuigwolken zijn na een paar uur op satellietfoto’s bijna niet van gewone wolken te onderscheiden. Op warme dagen hebben ze vaak een verkoelend effect, doordat ze direct zon tegenhouden. Maar op andere momenten houden ze de warmte van de aarde juist langer vast. Klimaatdeskundigen gaan ervan uit dat ze netto bijdragen aan de opwarming van de aarde. 16/04/2007: Half april en hitte alom. Warmste aprildag ooit. In de Bilt werd gisteren een temperatuur boven de 28,9 graden waar genomen. 30/04/2007: April breekt alle weerrecords: warmer, droger en zonniger. Nooit was het sinds 1706 zo warm, droog en zonnig. De temperatuur ligt met ca. 13 graden bijna 5 graden boven het gemiddelde. In grote delen van ons land viel in april geen drup regen. 26/06/2007: In Griekenland en Italie geldt vandaag een bijzonder weeralarm mbt. hoge temperaturen en in Italie ook voor onweer en harde wind. Zo’n weeralarm wordt alleen gegeven als de maatschappij wordt ontwricht. 19/07/2007 Deense wetenschappers van de universiteit van Aarhus hebben in het onderzoeksstation Zackenberg in het noordoosten van Groenland vastgesteld dat het einde van de winter de afgelopen tien jaar met 14,5 dagen vervroegd is, een nieuwe aanduiding van de gevolgen van de opwarming van de aarde. “Het gaat niet om een of twee warme jaren, maar om een trend over een heel decennium”, aldus Toke T. Hoye in

15 / 124


het vakblad Current Biology. De onderzoekers bestudeerden tussen 1996 en 2005 het gedrag van planten, vlinders, vogels en andere diersoorten bij het einde van de winter Over tien jaar vervroegde het tijdstip van ontwikkelingen die typisch zijn voor de vroege lente zoals groeien, bloeien of eieren leggen gemiddeld met 14,5 dagen. Bij sommige soorten stelden de Deense onderzoekers zelfs een vervroeging met meer dan 30 dagen vast. Gelijkaardige studies vertoonden voor Europa een vervroeging met 2,5 dagen en wereldwijd met 5,1 dag over tien jaar tijd. Volgens de Deense onderzoekers kan “klimaatgebonden gedragsonderscheid tussen planten en dieren tot nieuwe problemen leiden, want het gehele netwerk van wederzijdse soortafhankelijkheid wordt uit elkaar gereten”. Het extreem snel vervroegen van “vroegelentegebonden” gebeurtenissen of activiteiten in het noordpoolgebied is des te verassend omdat het hele zomerseizoen hier maar drie tot vier maanden duurt. 18/11/2007: De aarde koerst steeds sneller af op een warmer tijdperk en die opwarming brengt onvermijdelijk menselijk lijden met zich mee, plus het gevaar dat diersoorten zullen uitsterven. 24/11/2007: Het aantal rampen dat met het weer te maken heeft, is de afgelopen 20 jaar verviervoudigd. In de jaren 80 waren er jaarlijks gemiddeld 120 weerrampen inmiddels zijn dat er 500. Het aantal mensen dat door die rampen getroffen wordt is gestegen van 174 miljoen per jaar in 1985 naar 254 miljoen vorig jaar. 21/12/2007: De aanhoudende droogte die delen van Zuid-China in de greep houdt, meent steeds ernstige vromen aan. Meer dan 500.000 mensen hebben intussen een ernstig tekort aan drinkwater en voor miljoenen anderen gelden rantsoenen. Alleen al in de provincie Guangdong is meer dan 200.000 hectare landbouwgrond door de droogte aangetast. Waterbekkens zijn nagenoeg leeg doordat het al maanden niet heeft geregend. Het grootste meer van China, Poyang, is al bijna drooggevallen. ============================================================================


_____________________________________

17/03/2008: De gletsjers in de wereld smelten angstaanjagend snel. Het tempo waarin ze verdwijnen, lijkt de afgelopen jaren steeds sneller te gaan. Miljoenen zo niet miljarden mensen zijn direct afhankelijk van deze natuurlijke waterreservoirs voor drinkwater, de industrie, de landbouw en energiecentrales. Het snelle wegsmelten van de gletsjers wordt verweten aan de klimaatsverandering. 25/03/2008: Het is met Pasen in ruim 40 jaar niet zo koud geweest als dit jaar. Het kouds werd het in de nacht van zaterdag op zondag in Twente. Daar voor het 7 graden. 29/03/2008: Oostenrijkse gletsjers smelten steeds sneller. De vermindering in 2007 was de grootste in 5 jaar. Alle 93 gemeten gletsjers waren gemiddeld 22.3 m kleiner geworden. De gletsjer in de Otztaler Alpen zelfs met 100m. Niet alleen de lengte, ook de dikte van de gletsjers neemt af. 01/07/2008: De toestand van het klimaat in Nederland. Opnieuw vijf warme jaren De opwarming van het Nederlandse klimaat heeft zich de afgelopen vijf jaar onverminderd doorgezet. De jaren 2006 en 2007 zijn de warmste sinds het begin van de Nederlandse metingen in 1706 geweest. Inmiddels zijn de opwarming en de gevolgen ervan voor de natuur goed merkbaar. Neerslag en wind vertonen van 2003 tot 2007 net als in andere periodes een grote variabiliteit. In de 16 / 124


afgelopen vijf jaar zijn 2004 en 2007 nat geweest, terwijl 2003 een droog jaar was. 2005 en 2006 waren gemiddeld. Extreme windsituaties zijn er nauwelijks geweest. Een uitschieter is de storm van 18 januari 2007. Die is met zijn windkracht 10 de enige zware storm in vijf jaar geweest. Nederland warmt sneller op dan verwacht De aarde warmt op door het versterkte broeikaseffect en Nederland heeft een uitzonderlijke reeks warme seizoenen achter elkaar meegemaakt. Past de opwarming van Nederland tot nu toe in het beeld van de mondiale klimaatverandering, rekening houdend met de grillige weer- en klimaatschommelingen die van nature ons klimaat bepalen? Nederland is sinds 1950 twee keer zo snel opgewarmd als de wereldgemiddelde temperatuur. Die snellere opwarming wordt hoogstwaarschijnlijk niet veroorzaakt door natuurlijke klimaatvariaties. Oorzaken voor de sterkere temperatuurstijging zijn gevonden in een sterke toename van de hoeveelheid westenwind in de late winter en het vroege voorjaar en een toename van de zonnestraling in voorjaar en zomer Een verband met het versterkte broeikaseffect ligt voor de hand, maar is nog niet aangetoond. De temperaturen van herfst 2006, winter 2007 en voorjaar 2007 zijn - zelfs als we rekening houden met de snellere opwarming van Nederland - uitzonderlijk grote afwijkingen boven de trend. Kustneerslag en zomerdroogte In de (late) zomer is de Nederlandse kust gemiddeld natter dan de rest van het land. Ook in de afgelopen zomers is een paar keer sprake geweest van overvloedige regenval en wateroverlast in kustprovincies. In hoeverre heeft het warme Noordzeewater daar mee te maken? Naast die uitzonderlijke regenval waren er ook een paar heel droge periodes. Hoe ongewoon waren die eigenlijk? Het warme Noordzeewater blijkt inderdaad de zomerse neerslag aan de kust te kunnen versterken. Naarmate Nederland verder opwarmt, zal dat effect sterker worden. De droge zomer van 2003 was niet zo uitzonderlijk: zulke droge jaren zijn er zo af en toe in Nederland. Maar droogte zoals in het voorjaar van 2007 is nog nooit gezien. Dit leidde echter niet tot een record droge zomer, want de droge periode was al voorbij toen de zomer begon. Ozon in de troposfeer in interactie met het klimaat De (chemische) samenstelling van de atmosfeer hangt op vele manieren samen met de toestand van het klimaat op mondiale, regionale en lokale schaal. Hier worden een aantal aspecten van deze interactie besproken aan de hand van veranderingen die in recente jaren zijn waargenomen in de ozonconcentraties boven Europa. Troposferisch ozon is na kooldioxide en methaan het belangrijkste broeikasgas. Maar in de schattingen van de invloed van ozon op het klimaat zitten grote onzekerheden. Een beter begrip van troposferisch ozon is daarom van groot belang. Bron: KNMI. ============================================================================


_____________________________________

Praten over het klimaat is leuk maar het echte probleem is de overbevolking. Zolang de mens zichzelf niet meer kan beheersen, moet hij niet proberen de vrije natuur, het milieu en de aarde naar zijn hand te zetten in een poging vervuiling en klimaatprobleem een halt toe te roepen. Want dan gaat het slechts over symptoombestrijding. Aldus Paul Gerbrands. Meer zie: http://www.overbevolking.nl/ In Kopenhagen gaat het slecht over beperking van de schade. Dat verandert niets aan het feit dat er straks wereldwijd geen 6 maar 10 miljard mensen wonen, en potentiële autobezitters. Van die aanwas van 4 miljard mensen gedurende komende dertig jaar zal een wezenlijk deel om zeer begrijpelijke 17 / 124


redenen zorgen voor veel grotere migratiegolven in de wereld dan we tot nu toe zagen. Het is een gemiste kans dat Kopenhagen daaraan voorbij gaat. Rijke westerse landen hebben nauwelijks aandacht voor de overbevolking. Ze denken dat het vooral een probleem van de arme landen is. Verder overheerst de veronderstelling dat de technische vooruitgang voldoende effectieve instrumenten zal leveren om allerlei tekorten en tekortkoming te voorkomen. Als de overbevolking in de wereld nu niet de hoogste prioriteit krijgt die het verdient, kunnen we er vergif op innemen dat de aarde en het milieu definitief het laatste oordeel zullen vellen over de mensheid. 2009 12/02/2009: Miljoenen mensen in China verliezen hun baan, door dit economische zware jaar, en de boeren in China op het platteland zien hun oogst verdorren door de ergste droogte sinds 50 jaar. Als er voor het einde van deze maand geen regen valt, loopt de voedsel voorziening van heel China gevaar. In de grote steden verslechtert de situatie snel en de het water wordt snel schaarser in de droge, noordelijke helft van China. Mede door klimaatverandering vallen meren en rivieren droog. Zelfs de Gele rivier staat op sommige plekken droog. 25/04/2009: Veel doden in Mexico door varkensgriep. De WHO zei dat het virus vooral in Mexico-stad slachtoffers heeft gemaakt. In de VS zijn vooralsnog 8 doden geteld. Er wordt gesproken van een zorgelijke situatie. Vreemd virus wakkert vrees pandemie aan vooral Mexico City met 800 besmettingen getroffen door de virus. WHO vreest ook dat de uitbraak zal uitmonden in een pandemie, die wereldwijd vele levens zal eisen. In de vorige eeuw vonden drie ernstige epidemieën plaats. Bij de Spaanse griep in 1918 stierven wereldwijd 20-25 miljoen mensen Bij de Aziatische griep in 1957 stierven 1 miljoen mensen. Bij de Hong Kong griep in 1968 stierven ongeveer 700.000 mensen. Sinds eind jaren 90 wordt pluimvee in met name Azië massaal getroffen door het dodelijke H5N1-virus. beter bekend als de vogelgriep. Dit virus dat nog steeds actief is, gaat over van dier op mens. Tot nu toe overleden er ruim 250 mensen aan. 30/04/2009: Virus naam gewijzigd van varkensgriep naar Mexicaansegriep daar de varkensindustrie in elkaar dreigde te storten. Tevens de alarmfase verhoogd van 4 naar 5 daar de virus zich verspreid over de wereld. Al geconstateerd in Zuid- Noord-Amerika, Europa, Azië en Nieuw Zeeland. 01/12/2009: Wetenschappers hebben lang geloofd dat het grootste deel van het continent Antarctica ijskap zeer resistent was tegen opwarming van de aarde. Het snelle verlies aan ijs in West-Antarctica zal waarschijnlijk in hoge mate bijdragen aan een verwachte stijging van de zeespiegel van maximaal 1,4 meter in 2100, volgens een groot wetenschappelijk rapport uitgebracht op dinsdag. Wetenschappers hebben lang geoordeeld dat het grootste deel van het continent Antarctica-en ijskap zeer resistent zou zijn tegen de opwarming van de aarde, en dat de meer kwetsbare West-Antarctische ijs blok intact zou blijven gedurende duizenden jaren. Het IPCC-verslag van 2007 heeft zelfs niet de factor van smeltende ijskappen in haar ramingen voor de stijgende zee meegenomen. Uit de nieuwe gegevens blijkt dat West-Antarctica "tientallen centimeters" zal toevoegen en dat zal naar verwachting het zeewaterniveau twee tot negen keer hoger doen stijgen dan het IPCC voorspeld, aldus het rapport. Deze stijging zal tot gevolg hebben dat verschillende eilandnaties onleefbaar worden en vernieling zaaien in laaggelegen delta's van honderden miljoenen aardbewoners. De 550-pagina's tellende rapport belicht verschillende andere recente bevindingen: · De meest krachtige stromingen van de aardein de oceaan, de Zuidpool Circumpolaire Current, is sneller opgewarmd dan de wereldwijde oceaan als geheel. Dit is ingesteld op ecosystemen verstoren van de regio, waaronder de opkomst van uitheemse soorten die concurreren met en vervangen door inheemse Antarctische inwoners. Dat proces is reeds begonnen op het Antarctisch schiereiland, waar de snelle opwarming heeft geresulteerd in de uitbreiding van plantaardige, dierlijke en microbiële

18 / 124


gemeenschappen -- velen van hen die door de mens - op nieuwe ontdooide grond. · Zee ijs verlies en verzuring van de oceaan zijn direct van invloed op flora en fauna, en zou kunnen verminderen de rijke biodiversiteit van Antarctica, afkomstig van de bodem naar de top van de voedselketen. Tiny krill is aanzienlijk gedaald en in sommige gebieden zijn de populaties van Adelie pinguïn ook gedaald als gevolg van verminderde zee-ijs en prooi. In andere regio's zijn echter populaties van de vogels stabiel gebleven of gestegen. · Niveaus van kooldioxide en methaan, de twee belangrijkste broeikasgassen, worden steeds hoger en stijgen sneller dan op elk moment in de afgelopen 800.000 jaar. Terzelfder tijd, recente studies tonen aan dat kleine veranderingen in het klimaat gedurende de laatste 11.000 jaar - de laatste ijstijd - een snelle ijs schade heeft veroorzaakt, samen met veranderingen in de oceaan en atmosferische circulatie. 16/12/2009: China vaart een zelfbewuste koers op de klimaattop van Kopenhagen. Het weigert concessies te doen aan de economische groei. Het land ondervindt de klimaatverandering aan den lijve, maar ziet het nog steeds als een ondergeschikt probleem. Het is begrijpelijk dat de chinezen het hard spelen. Boeren in het noorden zien hun oogsten verdorren en het grasland voor het vee verdwijnen. De aanhoudende droogte zorgt ervoor dat de groeiende Gobi-woestijn jaarlijks 3500 vierkante kilometer Chinees landbouwgrond opslokt. Dit proces gaat zo snel, dat zelfs hoofdstad Peking gevaar loopt. De overheid werkt, in alle ernst, aan een plan om miljoenen inwoners van de stad richting het zuiden van het land te verhuizen. In Peking is in de toekomst geen water meer voor iedereen. In het zuiden van het land kampen Chinezen juist vaker met overstromingen. Die worden mede veroorzaakt door de gletsjers van de Himalaya, die door hogere temperaturen sneller smelten. Zowel overstromingen als droogte dwingen de overheid nu al jaarlijks toe extra maatregelen te nemen, om er voor te zorgen dat er voor iedereen eten is in het land. De meeste chinezen zijn bezorgd over vervuilde rivieren en smog in de lucht. De effecten van klimaatverandering doemen echter onmiskenbaar op in het dagelijks leven van steeds meer mensen 25/12/2009: Als groenland en Antartica smelten zal de zeespiegel 60m stijgen. Daarbij zullen de gletsjers binnen 30 jaar gesmolten zijn. De ijskappen verrassen ons, De temperatuur op Groenland is de laatste jaren 3 graden gestegen. Midden in Groenland is in juli het smelt proces van het landijs in volle gang. Het smeltwater zoekt zich een weg naar beneden in het ijs, soms wel meer dan 100m diep. Het smelten gaat nu heel snel, 150 ton ijs smelt er per jaar. De meest productieve gletsjer ter wereld, de Jakobshavn gletsjer legt nu 40m per dag af. Wat is het effect van al dat smeltwater onder de ijskap ? Al dit water kan grote gevolgen hebben. Een groot meer van 3km breed en 100m diep, liep in 40 minuten volledig leeg. Al dit water tilt de ijskap op waardoor het verplaatsen van het ijs nog sneller zal verlopen. In Groenland speelt nog iets meer, de Oceaan vreet onder aan de ijskap op 300m diepte, het warme oceaan water doet de ijskap veel sneller smelten. Waarschijnlijk zijn wij op een punt beland waarop de klimaat verandering veel grotere effecten kunnen veroorzaken waarop de mensheid niet op is voorbereid. De komende eeuw zullen de oceanen uitzetten. Dit heeft 30cm zeespiegelstijging tot gevolg. Het smelten van de ijskappen dragen hier ook 30cm bij. Totaal zal de zeespiegel 1m stijgen wat tot gevolg heeft dat vele eilanden zullen verdwijnen. ============================================================================


_____________________________________

19/01/2010: Een grote gletsjer op Antarctica staat volgens een studie op instorten. De voorbije decennia heeft de gletsjer een hoop ijs verloren en in de toekomst kan het zeeniveau wereldwijd 24 centimeter stijgen als de gletsjer volledig zou smelten, zo meldt de New Scientist. 'Pine Island Glacier' (PIG) is een deel van de ijsplaat van West-Antarctica. In 2004 bleek uit satellietbeelden dat de ijsmassa van de gletsjer dunner was geworden. Nu toont een studie aan dat het 19 / 124


smeltproces een kritiek punt bereikt heeft waardoor het onvermijdelijk is geworden dat de gletsjer binnen de honderd jaar vijftig procent van zijn massa zal verliezen. Naarmate het zeeniveau stijgt, wordt warm water onder de ijsplaten geduwd. Zo smelten de gletsjers van onderuit. Wetenschappers ontdekten een manier om de evolutie van de gletsjer te voorspellen. Die zou al in 1996 voorbij het kritieke punt geslopen zijn, zodat het smeltproces niet meer te stoppen valt. De studie is nog optimistisch en stelt vast dat het smeltproces wel ergens zal stoppen. Dan zou nog ongeveer de helft van de gletsjer overblijven. Het ijs zal op dat ogenblik voor een stijging van het zeeniveau van 24 centimeter gezorgd hebben. Als de gletsjer ernaast echter ook begint te smelten, kan de PIG zelfs volledig verdwijnen. En dan zou het zeeniveau met liefst 52 centimeter kunnen stijgen. 21/01/2010: De hoge concentraties ozon die in het voorjaar in de lucht boven het westen van de VS worden gemeten, worden veroorzaakt door industriële " uitstoot in Oost Azië. Een internationaal team onderzoekers beschrijft dit vandaag in bet weekblad Nature. Het team analyseerde ;, ozonmetingen van de periode na 1984 met het accent op hoogtes tussen 3 en 8 kilometer. Deze waarnemingen zijn afgezet tegen de uitkomsten van een atmosferisch transportmodel. In het voorjaar is de aanvoer van vuile Aziatische lucht naar de westkust van de VS het grootst. In die lucht zitten stoffen waaruit geleidelijk ozon ontstaat. In hoge concentraties is , ozon gevaarlijk voor plant en dieren en bovendien is het een broeikasgas. Het lijkt er nu op dat de Amerikanen niet zelf hun blootstelling kunnen verlagen. 04/02/2010: Met Office voorspelt recordwarmte in 2010 http://www.weerstationhaaksbergen.nl/weather/images/fbfiles/images/2010/2010 Voorspelling.jpg 14/02/2010: zeewater langs de Nederlandse kust is sinds 1982 sterk opgewarmd Het zeewater langs de Nederlandse kust is sinds 1982 sterk opgewarmd. Volgens NIOZ is de temperatuurstijging groter dan alleen kan worden verklaard door de toename en het directe effect van broeikasgassen in die periode. Volgens het NIOZ varieert de zeewatertemperatuur sterk van jaar tot jaar, maar blijkt uit meetgegevens dat het langjarig gemiddelde sinds 1982 gestaag is toegenomen met in totaal 1,5 graad. Dat is drie keer zo veel als kan worden verklaard door de toename van koolstofdioxide (CO2) en andere broeikasgassen in de atmosfeer. Zomers Onderzoek van het NIOZ heeft uitgewezen dat de versterkte opwarming van het zeewater kan worden verklaard door zonnigere lentes en zomers en meer westenwind in de winter en dus mede door een veranderd circulatiepatroon. Die verschijnselen kunnen volgens het NIOZ niet direct worden toegeschreven aan het broeikaseffect, al kan het er wel indirect aan hebben bijgedragen. Klimaatverandering De onderzoekers hebben hun bevindingen gepubliceerd in het vakblad Journal of Sea Research. Zij concluderen dat, naast de concentratie van broeikasgassen, op lokaal en regionaal niveau ook andere factoren bijdragen aan klimaatverandering. Die regionale verschillen spelen in de meeste klimaatmodellen geen rol van betekenis. De temperatuur van het zeewater in het Marsdiep, het zeegat tussen Den Helder en Texel, wordt al sinds 1860 dagelijks gemeten en is daarmee wereldwijd één van de oudste meetseries van de zeewatertemperatuur. Maar ook op andere posities langs de Nederlandse kust van Vlissingen tot Delfzijl worden dergelijke metingen al meer dan een halve eeuw uitgevoerd. Gedurende die 50 jaar laten alle stations eenzelfde trend zien als het Marsdiep. Deze nu 150 jaar oude meetserie lijkt dus representatief te zijn voor de ontwikkelingen langs de gehele Nederlandse kust. De watertemperaturen vertonen grote variaties van jaar tot jaar, met daaroverheen een gestage toename van 1,5°C voor de periode 1982-2004. Dat is maar liefst driemaal zoveel als kan worden verklaard door

20 / 124


de toename van de concentratie van kooldioxide en andere broeikasgassen in de atmosfeer over dezelfde periode. Er moet dus meer aan de hand zijn geweest. NIOZ onderzoeker Dr. Hendrik van Aken onderzocht de mogelijke oorzaken voor dit fenomeen. Statistische berekeningen toonden aan dat voor de wintertemperatuur langs onze kust de windrichting de belangrijkste sturende factor is. Voor de temperatuurontwikkeling in de lente en de zomer is dit het aantal uren zon. van Aken: "Een mooi voorbeeld is het koude jaar 1996: toen voerden in de winter overheersende oosten winden erg koude continentale lucht uit Rusland aan In 1999 was in de winter de westen wind juist sterker dan normaal, waardoor er relatief warme lucht vanaf de Atlantische Oceaan naar ons land werd aangevoerd. 1999 werd trouwens in z'n geheel een bijzonder warm jaar, doordat een zonnig voorjaar ook nog eens zorgde voor een snelle opwarming daarna". Dezelfde meteorologische factoren die de afzonderlijke warme en koude jaren in het kustwater verklaren, blijken nu ook een goede verklaring te zijn voor de geleidelijke stijging van de temperatuur van het Nederlandse kustwater over meerdere jaren sinds 1982. De extreem warme jaren in het eerste decennium van de 21-ste eeuw kunnen dus voor een belangrijk gedeelte worden verklaard uit een toename van de westen winden in de winter en zonnigere lentes en zomers. Het opnemen van de concentraties aan broeikasgassen als extra factor in de berekeningen is dus niet noodzakelijk gebleken. Omgekeerd kan het niet worden uitgesloten dat deze broeikasgasconcentraties wél een rol hebben gespeeld als oorzaak voor de waargenomen veranderingen in windrichting en zonne-uren langs onze kust. Op lokaal en regionaal niveau spelen naast het directe effect van de verhoogde concentraties van broeikasgassen dus mogelijk ook andere factoren (indirecte effecten) mee in de verandering van het klimaat. Deze regionale verschillen worden in de meeste klimaatmodellen echter nog niet meegenomen. Bron: nu.nl, NIOZ 25/02/2010: Het dierenrijk is zich aan het aanpassen aan een opwarming van het klimaat Zegt professor Yoram Yom-Tov van de Universiteit van Tel Aviv (Global Change Biology). In die gebieden waar de opwarming het grootst is, tot vier graden warmer, constateerde Yom-Tov, die al tientallen jaren veranderingen in de omvang van dieren meet, dat zoogdieren er kleiner worden zoals de poolvossen in IJsland, vossen, Iynxen en otters In Scandinavië. Naarmate een lichaam kleiner is, heeft het verhoudingsgewijs meer oppervlak ten opzichte van inhoud, wat afkoeling van dat lichaam bevordert. 15/04/2010: Afgelopen maand was de warmste maart sinds 1880. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers op 15 april gezegd. De gemiddelde temperatuur bedroeg 13,5°C, aldus het Nationaal Oceanisch en Atmosferisch Bestuur (NOAA). Dat is 0,77°C hoger dan de gemiddelde temperatuur in maart in de twintigste eeuw. Volgens het NOAA was het met name in Noord-Afrika, Zuid-Azië, Tibet, India en Canada warmer. Regio's waar het kouder was waren onder andere Mongolië, Oost-Rusland, Noord- en West-Europa, Mexico, Noord-Australië, het westen van Alaska en het zuidoosten van de Verenigde Staten.OorzakenVan grote invloed op het warmterecord was het weerfenomeen El Niño, een periodieke opwarming van de Grote Oceaan gecombineerd met veranderingen in wind en luchtdruk, die wereldwijd het weer beïnvloedt. Daarnaast draagt volgens de wetenschappers het broeikaseffect al langer bij aan temperatuurstijgingen.ZeeijsTevens meldde het NOAA dat het zeeijs op de Noordpool, dat normaal gesproken in maart zijn grootste oppervlakte bestrijkt, een oppervlakte had van 15,1 miljoen vierkante kilometer.Dat is 4,1% minder dan het gemiddelde in de jaren 1979 tot 2000 en de op vier na kleinste oppervlakte sinds in 1979 begonnen werd met het bijhouden van het ijsoppervlak. Bron: nu.nl

21 / 124


28/09/2010: Schade door natuurgeweld stijgt. De schade door natuurrampen die door weersomstandigheden worden veroorzaakt, loopt op. In de eerste .negen maanden van het jaar 2010 registreerde herverzekeraar Munich RE 725 van dergelijke gevallen. Dat is het op een na hoogste aantal in die periode sinds 1980. Het aantal overstromingen is sinds 1980 wereldwijd verdrievoudigd en het aantal stormen verdubbeld. 10/11/2010: Vraag naar energie stijgt fors De vraag naar energie stijgt de komende decennia met ruim een derde, vooral door de sterke energiebehoefte van China. Fossiele grondstoffen, zoals olie en gas, blijven voorlopig de belangrijkste energiebronnen. De olieprijs stijgt mede daardoor sterk. Dat schrijft het invloedrijke internationaal Energieagentschap (lEA) in zijn rapport over de energiebehoefte in de komende 25 jaar. Alternatieve energiebronnen zullen in 2035 voorzien in 14 procent van de energiebehoefte. Nu is dat 7 procent. Ook China, waar de energievraag de komende jaren met 75 procent zal stijgen, zal een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van alternatieve energiebronnen. Dat is echter niet genoeg om verdere opwarming van de aarde af te remmen, denkt het IEA. De afspraken die vorig jaar op de klimaattop in Kopenhagen zijn gemaakt, zijn onvoldoende om de vraag naar fossiele brandstoffen te beteugelen en de temperatuur op de aarde met niet meer dan twee graden te laten stijgen. Dat is het maximum waarmee volgens wetenschappers de ergste klimaatschade kan worden voorkomen. Volgens het IEA zal door de gestegen energieconsumptie de aarde met 3,5 graden opwarmen. Van de drie fossiele brand stoffen (olie, steenkool en gas) zal vooral gas de komende jaren een sterke opmars maken. De vraag naar gas stijgt met 44 procent. De prijzen blijven in ieder geval de komende tien jaar relatief stabiel, denkt het lEA. Dat is volgens het agentschap niet bevorderlijk voor de investeringen in alternatieve energiebronnen. Het IEA voorziet voor 2035 in een stijging van de olieprijs tot circa 200 dollar per vat. Nu kost een vat olie (van 159 liter) ruim 87 dollar. Door de stijgende vraag naar olie en gas zullen energiebedrijven in toenemende mate brandstoffen gaan halen uit moeilijk toegankelijke bronnen. Dit zal zowel de kosten als de uitstoot van broeikasgassen (door de energie die het kost om de olie te produceren) opdrijven, denkt het IEA. 19/12/2010 Woestijnen en andere droge gebieden sturen veel meer stof de lucht in dan tot nu toe aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research. Stof uit woestijnen en andere bronnen zijn voortdurend in de atmosfeer aanwezig. Vooral fijnstof kan duizenden kilometers van de bron reizen. Onderweg heeft het invloed op weer en klimaat. Op de plek waar het neerkomt, kan het effect hebben op planten of zeeleven. Fijnstof is gemakkelijk te meten met satellieten, maar over de hoeveelheid die uit woestijnen de lucht in waait, was veel onzekerheid. In een publicatie in het vakblad PNAS werd deze week een natuurkundig model gepresenteerd voor de productie van stof, waarbij zowel grote als kleine stofkorrels een rol spelen. Zo worden ook grote stofkorrels regelmatig in veel kleinere korrels opgesplitst als ze door de wind worden opgetild en weer neervallen. Het betreffende model blijkt goed te kloppen met de weinige metingen die er op dit gebied zijn gedaan. En het leidt tot de conclusie dat de woestijnen voor elke kilo fijnstof twee tot acht keer zoveel grover stof de lucht in moeten sturen dan tot nu toe werd gedacht. Dat stof kan regionaal effecten hebben die er tot nu toe niet mee in verband gebracht zijn. Stof is in de aardwetenschappen een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt, onder meer omdat fijnstof een afkoelende werking heeft op het klimaat. Medewerkers van de Cornell Universiteit concludeerden onlangs dat de hoeveelheid stof in de atmosfeer de afgelopen eeuw sterk varieerde en nu dubbel zo hoog is als in 1905.

22 / 124


20/12/2010: De wereldgemiddelde temperatuur is in de 20e eeuw met 0,7°C gestegen. De verwachting is dat in de 21e eeuw de temperatuur zal stijgen met zo'n 1,4 tot 5,8°C. Ook zal de zeespiegel stijgen, met naar verwachting tussen de 9 en 88 centimeter. De jaren negentig van de afgelopen eeuw waren de warmste 10 jaar sinds het begin van de metingen. De periode 1900-1999 was de warmste periode in de afgelopen 1000 jaar, wanneer men kijkt naar het Noordelijk halfrond. Deze stijgingen zullen zeker effecten hebben op fenologie en hiermee op hele ecosystemen. Nu al is merkbaar dat het groeiseizoen langer wordt en veel planten eerder bloeien. In de toekomst moet meer duidelijkheid verkregen worden over de veranderingen en de consequenties daarvan voor ecosystemen. De afgelopen 20 jaar is in Nederland de temperatuur met zo'n 1.5 ºC gestegen. De gemiddelde jaartemperatuur is de afgelopen tien jaar gelijk aan die van Lyon dertig jaar geleden. Als gevolg hiervan is het groeiseizoen al enkele weken langer geworden. Wat is het effect van de veranderingen in weer en klimaat op de bestuiving van fruitsoorten. www.natuurkalender.nl is gestart met een onderzoek hiernaar ============================================================================

De aarde kan goed tegen opwarming Geschreven door Erwin - 13/05/2010 10:28

_____________________________________

29 april 2010: De opwarming van de aarde is een jaar of tien geleden wat afgenomen of op zijn minst even tot stilstand gekomen. Het IPCC houdt er in zijn middenscenario rekening met 2.5 graad opwarming tegen het jaar 2100. De zee komt bijgevolg ruim een halve meter omhoog. De opwarming zal het sterkst zijn op het noordelijk halfrond, waar meer land dan oceaan ligt, en sterker in de gematigde gebieden dan rond de evenaar. Droge gebieden worden droger, natte natter. Het klimaat wordt ook heftiger, door het extra water dat bij hogere temperaturen in de lucht zit: orkanen, hittegolven, stortregens in plaats van buitjes. 'Die heftige gebeurtenissen zijn, samen met de kwetsbare ecosystemen, de eerste "reasons for concern", zoals de IPCC dat noemt. Mangrovebossen verdrinken, koraalriffen sterven bij drie graden opwarming af. Dan denk je wellicht "zonde", maar bedenk wel dat een half miljard mensen direct of indirect van koraalriffen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. De derde in de rij van kwetsbaarheden zijn lokale gebieden in Afrika en Zuid-Amerika. De Sahel bijvoorbeeld zal droger worden. Er is heel veel neerslag en heel veel verdamping. Het verschil komt in de rivieren terecht, waar het ook voor de mens beschikbaar komt. Als die balans tussen neerslag en verdamping ook maar een beetje verandert, heeft dat gigantische gevolgen voor wat er in de rivieren belandt. Massale sterfte Dat de klimaatverandering in Afrika - en in feite in de hele derde wereld - tot grote volksverhuizingen zal leiden, zit er dik in, nu al zijn miljoenen mensen in de derde wereld door klimaatveranderingen op de loop. Nomaden die in Darfur met hun vee door droogte gedwongen wegtrokken, raakten slaags met de gevestigde veeboeren wier land zij zijn binnendrongen: oorlog, En in Bangladesh hebben al miljoenen inwoners de wijk genomen naar India, waar ze allerminst met open armen worden ontvangen. Ook tienduizenden bewoners van zeer laaggelegen eilanden in de Stille Oceaan - Tuvalu bijvoorbeeld hebben hun eiland aan het wassende water moeten prijsgeven en hebben asiel gekregen in Nieuw-Zeeland en Australië, waar ze een kommervol bestaan leiden. Voordeel 23 / 124


Hogere breedtegraden zullen meer opwarmen dan de lagere. Maar daarmee is niet gezegd dat ze ook noodzakelijkerwijs meer last zullen ondervinden. De landen rond de Middellandse Zee zullen, net als Australië overigens, met grote droogte en zeker in de zomer met onaangename hitte te maken krijgen. Het Spaanse binnenland gaat op de Noord-Sahara lijken. Daar zullen nog meer mensen wegtrekken dan er nu al doen. Voor de rest van Europa, vooral Midden- en West-, lijkt de schade daarentegen nog wel mee te vallen en zou een opwarming zelfs voordelig kunnen uitpakken. Zo is er door menigeen al geopperd dat de Spaanse Costa's 's zomers te heet zullen zijn voor aangenaam toeristisch rondhangen en dat het goed denkbaar is dat die toeristenstroom zich naar het voor- en najaar zal verleggen, en in de zomer naar noordelijker streken. Naar de Nederlandse kust bijvoorbeeld. Daar horen ze de kassa's al rinkelen. Als de opwarming niet al te snel gaat, zal de flora in Europa nauwelijks te lijd£m hebben van de opwarming. Ongetwijfeld zullen tal van de huidige soorten verdwijnen - men schat voor Nederland: tien procent - naar het noorden, maar er komen waarschijnlijk andere soorten, uit het zuiden, . voor terug. De naaldbossen in Scandinavië zullen goeddeels door loofbomen vervangen worden; het naaldbos schuift op naar waar nu toendra's zijn. Datzelfde mechanisme zal overigens ook op het Amerikaanse continent optreden. Waar de Canadezen alleen maar vrolijker van zullen worden. Dat is een voordeel, maar daar hebben minder mensen plezier van. Dat valt in het niet bij het nadeel in Afrika, dat juist wel heel veel mensen treft. Maar door de opwarming zal in Siberië en Noord-Canada veel CO2 en CH4 vrijkomen, doordat veen in de toendra vergaat. Dit versterkt de opwarming. Ook hier zijn de veranderingen niet allemaal positief.' Kopje onder Nederland ligt voor een groot deel onder de zeespiegel, het zeewater komt omhoog, dus Nederland krijgt het zwaar te verduren. En dan wordt het ook nog vanuit de rug door brede rivieren belaagd, die de komende eeuwen alleen maar breder willen worden. Dat land gaat kopje onder. Zou je denken."Maar valt dat even mee. Nederland is waarschijnlijk het land ter wereld dat het best beschermd is tegen overstromingen. We zijn rijk, en een groot deel van ons land ligt erg laag. Nederland heeft veel te verliezen bij een eventuele overstroming. Daarom hebben we ons buitengewoon goed beschermd tegen stormen en hoge rivierafvoeren. Politieke wil Voor Nederland werpt de opwarming niet echt serieuze problemen op. Wat eigenlijk voor alle ontwikkelde landen op het noordelijk halfrond geldt. Goed, het kost een paar centen, maar die hebben we. Dat kan niet gezegd worden van de derde wereld. Er komt, aldus Scientific American van maart vorig jaar, 'steeds meer bewijs, waaronder analyses van militaire deskundigen uit de VS en Europa, dat steun geeft aan de verwachting dat tegen het midden van deze eeuw grote delen van Azie en Afrika door de klimaatverandering onbewoonbaar zullen zijn geworden. Het is dan ook denkbaar, aldus deskundigen, dat er tegen 2050 zo'n 250 miljoen mensen op de loop zullen zijn voor de gevolgen van de klimaatverandering. De wrange werkelijkheid is dat de landen die de afgelopen eeuw het broeikaseffect het hardst hebben opgestookt, nu de minste·last en misschien zelfs voordeel hebben van de gevolgen van de opwarming. Er zijn te veel onzekerheden in het geding om te voorspellen wat er precies te verwachten is, maarduidelijk is wel dat de derde wereld, die nauwelijks aan de opwarming heeft bijgedragen, de Prijs gaat betalen. Zou de kennis en technologie aanwezig zijn om tijdig aanpassingsmaatregelen te plannen, ontbreekt daar gewoon het geld om de plannen uit te voeren. Het enige lichtpuntje is dat de ellende niet in een klap zal toeslaan, maar geleidelijk zal toenemen. Er is nog tijd om in te grijpen. Nu de wil nog. Bron:Intermediar. ============================================================================

24 / 124


Diersoorten weg door klimaatverandering Geschreven door Erwin - 19/07/2010 18:46

_____________________________________

19/07/2010 De kwaliteit van de natuur in Nederland staat de komende tientallen jaren ernstig onder druk door de klimaatverandering. Door stijgende temperaturen en toenemende regenval kunnen sommige dieren zich niet meer handhaven, blijkt uit onderzoek van Natuurmonumenten. Gevreesd wordt vooral voor het aantal dagvlindersoorten en broedvogelsoorten. 19/10/2010: De aarde is de afgelopen decennia warmer geworden. Hoe verder van de evenaar, hoe meer opwarming. Daarom heeft men altijd aangenomen dat ook daar de uitwerking op het dierlijk leven het grootst zou zijn. Onderzoekers hebben nu evenwel vastgesteld dat de koudbloedige dieren in de tropen het meest moeite hebben met de opwarming, ook al is die daar het kleinst. Dat komt, aldus de auteurs, doordat de stofwisseling van koudbloedigen sneller verandert bij hogere temperaturen. Bovendien zijn dieren in gematigder streken meer gewend aan temperatuurwisselingen. Bron: http://tinyurl.com/NatureBio 10/11/2010: Walvissen verbranden doorzon Walvissen voor de Mexicaanse kust vertonen tekenen van ernstige verbranding door de zon, mogelijk als gevolg van de beschadigde ozonlaag. Die zou de ultraviolette straling van de zon niet voldoende tegenhouden. Dat hebben wetenschappers gezegd. De zeezoogdieren zouden met name kwetsbaar zijn omdat zij lange tijd aan de oppervlakte zwemmen om te ademen, andere walvissen te ontmoeten en hun jongen te zogen. De dieren worden immers niet beschermd door een vacht of veren, die schadelijk zonlicht kunnen tegenhouden. Onderzoekers fotografeerden walvissen in de Golf van Californie, de strook water die het schiereiland Baja California scheidt van het vasteland van Mexico. Daaruit bleek dat op de huid van de dieren veel dode cellen zaten, een duidelijk teken van beschadiging door de zon. Net als bij mensen leken lichter gekleurde walvissen meer last te hebben van. verbranding. Blauwe vinvissen vertoonden ernstiger huidbeschadiging dan donkerder soorten als de gewone vinvis en de potvis. De ozonlaag is in de loop der jaren, door het gebruik van schadelijke gassen als CFK's aanzienlijk geslonken. ============================================================================

Groenland stijgt steeds sneller door smeltend ijs Geschreven door Erwin - 25/07/2010 10:58

_____________________________________

28/05/2010: De Groenlandse ijskap smelt zo snel dat de stijging van het land door het lagere gewicht van het ijs duidelijk is te meten. De westelijke kust stijgt nu 2,5 centimeter per jaar. En het gaat steeds sneller, hetgeen wijst op het sneller smelten van de ijskap. Bij het huidige tempo zal over 15 jaar het land 5 centimeter per jaar stijgen. Bron: CBC-News en Nature-Geo-science. 28/06/2010: Poolijs smelt recordsnel. Warmte en zonneschijn hebben voorlopig de overhand in Nederland. De hoge temperaturen van dit moment zorgen er daarbij voor dat de gemiddelde temperatuur van de bijna voorbije junimaand nog behoorlijk omhoog gaat. Zo ver dat we straks bij de eindafrekening toch van een relatief warme maand 25 / 124


mogen spreken. Een heel verschil met de voorgaande meimaand. Die drong tot de top tien van koudste meimaanden door. Wereldwijd was mei overigens de warmste ooit. En als er een gebied is waar de uitwerkingen van de wereldwijde warmte op dit moment goed zichtbaar zijn, dan is dat wel in het Noordpoolgebied. Nog nooit eerder is daar een zo snelle afsmelt van het zeeijs waargenomen als in de afgelopen weken. Blijft het ijs de komende twee maanden in het huidige tempo door smelten, dan gaat het record van 2007 aan diggelen. De klimaatverandering op aarde kent zo zijn iconen. Het zeeijs op de zeeën van de Noordpool is er daar een van. Door het jaar een doorloopt dit ijs een vaste cyclus. In de zomer smelt het ijs en verdwijnen steeds grotere delen ervan. Vanaf de herfst en zeker in de winter – tijdens de poolnacht – keert het zeeijs weer terug. Maar daar waar de smelt in de zomer de afgelopen jaren steeds verder is toegenomen, slaagt het ijs er in de winter steeds minder goed in om weer terug te keren. De cijfers van het totaal aan zeeoppervlak, dat gedurende de wintermaanden bevriest, mogen er dan nog wel aardig uitzien, als je dat ijs aan een wat nauwkeuriger onderzoek onderwerpt, blijkt het vaak dun en van slechte kwaliteit te zijn. Een ideale prooi voor de dooi, op het onvermijdelijke moment dat die het poolgebied in de zomer weer in bezit neemt. Factoren voor ijssmelt Hoewel de ontwikkeling van het zeeijs in het Noordpoolgebied sinds het jaar 1979 al met satellieten wordt gevolgd, begrijpen we er nog steeds niet alles van. Belangrijke indicatoren voor de totale afsmelt zijn de hoeveelheid zonneschijn in het poolgebied gedurende de zomermaanden (hoe meer, hoe meer smelt), de luchttemperaturen in het gebied (soms wordt wekenlang erg warme lucht de regio in geblazen die tot veel extra ijsafsmelt leidt), de meest voorkomende windrichtingen boven de ijszeeën (kunnen ervoor zorgen dat het nog overgebleven ijs naar voor overleven ongunstigere gebieden drijft) en de temperaturen van het water dat door ondergrondse zeestromingen onder het ijs op de poolzeeën terechtkomt. Het samenspel hiervan bepaalt de totale afsmelt. Niet al deze factoren kennen we. Daarom stelt het poolgebied ons ieder jaar weer voor verrassingen. De eerste verrassing dit jaar was dat het wintermaximum aan ijsbedekking in het gebied ongeveer een maand later viel dan in andere jaren. Normaal is het begin maart al zover, nu pas werd de maximale ijsbedekking aan het begin van de aprilmaand bereikt. Die vertraging in de ijsopbouw werkte een paar mooie cijfers in de hand. Eindelijk kwamen we weer eens in de buurt van de voor de tijd van het jaar normale ijsbedekking van de poolzeeën terecht. Dat was in jaren tijd niet gebeurd. Veel waarnemers wezen er meteen al op dat die mooie cijfers vooral bedrieglijk waren, want het ijs dat er lag was erg dun. En zou dus heel snel smelten in de zomer. Ze hebben gelijk gekregen. Want toen het smeltseizoen eenmaal was begonnen, zette een daling in zoals we die nog nooit eerder hebben gezien. Een daling die op dit moment nog doorzet en al veel verder is gegaan dan het oppervlak aan dun ijs in april in eerste instantie deed vermoeden. Manieren van kijken Er zijn verschillende manieren waarop je de aangroei en de afsmelt van het ijs in het noordpoolgebied kunt bekijken. Sommige onderzoekers zijn vooral geïnteresseerd in de totale omvang van het gebied waar zeeijs ronddrijft. Een stukje zee telt volgens hen mee als minimaal 15 procent ervan met zeeijs is bedekt. Andere onderzoekers meten alleen het ijs. Zij schuiven al het op de zee aanwezige ijs als het ware in elkaar en bepalen dan de oppervlakte van de ijsplaat die op die manier overblijft. Een derde manier om de ijsontwikkeling in beeld te brengen is het totale volume bepalen van het in het noordpoolgebied aanwezige ijs. Dan komt er nog een extra dimensie bij, namelijk de dikte van het aanwezige ijs. Zet je al die cijfers naast elkaar, dan willen ze elkaar nog weleens tegenspreken. Het wrange van de situatie van nu is echter dat het niet uitmaakt. Alle drie de parameters staan op dit moment namelijk recordlaag. En dat biedt natuurlijk weinig hoop voor de ruim twee maanden die het smeltseizoen nog duurt. Discussies

26 / 124


Over de precieze oorzaak van het snelle smelten van het poolijs op dit moment zal de komende tijd wel flink gediscussieerd worden. Iets over de gevolgen ervan is wel bekend. Daar waar ijs op het water vooral wit is en veel zonlicht terugkaatst naar de ruimte zonder dat daar warmte van overblijft, is het water dat overblijft na het smelten van het ijs relatief vooral zwart. Het zonlicht dat daar anders zou worden weerkaatst, wordt op die plekken nu voor 90 procent geabsorbeerd. Op die manier komt bijzonder veel extra warmte in het systeem van de poolzeeën terecht. Daarmee gaat de vicieuze cirkel van de opwarming, die leidt tot het extra afsmelten van ijs, waarna door absorptie van zonnestraling weer extra warmte wordt opgenomen, die weer tot extra ijsafsmelt leidt, een flinke stap verder. En komt een noordpoolgebied, waarin het zeeijs ooit en misschien wel snel in de zomer geheel zal zijn verdwenen, toch steeds dichterbij. Bronnen: NSIDC, Universiteit van Ilinois, Polar Science Center. ============================================================================

Droogte laat grondwater verder dalen Geschreven door Erwin - 25/07/2010 11:02

_____________________________________

07/07/2010: De grondwaterstanden zijn laag en gaan naar verwachting nog verder dalen. Het tekort aan neerslag is inmiddels gedaald tot een niveau dat begin juli slechts gemiddeld eens in de twintig jaar wordt overschreden, liet Rijkswaterstaat dinsdag weten. Dit alles heeft echter nog niet tot problemen geleid. In de Maas zijn waterbesparende maatregelen genomen waardoor er nu nog voldoende water beschikbaar is. In de Rijn en het IJsselmeer is nu nog voldoende water om aan de vraag te voldoen.In een aantal gebieden, vooral de wat hoger gelegen regio's met een zandgrond, zijn al beregeningsverboden voor boeren ingevoerd. Ook het waterschap Rijn en IJsselheeft besloten dat er vanaf woensdag niet meer beregend mag worden met oppervlaktewater. Veedrenking uit sloten valt niet onder dit verbod. Deze maatregel geldt ook voor degenen die over een vergunning beschikken om oppervlaktewater te onttrekken. De Unie van Waterschappen heeft extra aandacht voor de dijken. Vooral de veendijken in het westen worden extra geïnspecteerd. Ook de waterkwaliteit wordt meer bewaakt, vooral met het oog op blauwalgen en andere bacteriën.De watertemperatuur van de Rijn bij Lobith is 24 graden en de Maas bij Eijsden is 23 graden. Rijkswaterstaat verwacht dat het water de komende dagen warmer gaat worden en dat kan problemen voor de waterkwaliteit opleveren. Waakzaamheid is geboden, aldus Rijkswaterstaat. Bron: ANP ============================================================================

Hitte problematisch voor stroomproductie Geschreven door Erwin - 25/07/2010 11:07

_____________________________________

09/07/2010: De aanhoudende hitte dreigt problemen te veroorzaken voor energiebedrijven. De temperatuur van het rivierwater is de afgelopen dagen zo hard gestegen dat elektriciteitscentrales alert moeten zijn of zij hun koelwater nog wel kwijt kunnen. Een woordvoerster van netbeheerder TenneT liet weten dat daarom vrijdag 'fase 0' van het waarschuwingssysteem in werking is getreden. Producenten van energie gebruiken het rivierwater voor de koeling van de centrales. Het water dat zij teruglozen is doorgaans 7 graden hoger dan het rivierwater. MilieuregelsMilieuregels schrijven voor dat het water nooit warmer mag zijn dan 30 graden. Nu het water in de Rijn (bij Lobith) warmer is dan 23 graden Celsius, moeten energiebedrijven dus extra alert zijn. TenneT houdt de situatie nauwlettend in de gaten. Volgens de 27 / 124


woordvoerster is er geen sprake van een alarmerende situatie. Mochten centrales de afweging maken om minder te produceren, dan is er nog voldoende stroom in reserve. De consument merkt dus helemaal niets van de 'fase 0'. Bron: Nu.nl ============================================================================

Chinese gletsjer smelt het snelst Geschreven door Erwin - 25/07/2010 12:30

_____________________________________

24/07/2010: Terwijl China geteisterd wordt door zware regenval' en overstromingen die honderden mensen het leven kosten, dreigt bij Urumqi de volgende klimaatramp. Vroeger was de voet van de gletsjer allemaal wit, het hele jaar door. Hartje zomer moet je klimmen tot bijna 3.500 meter hoogte om de voet van de Urumqi-l gletsjer te bereiken. De gletsjer is vernoemd naar de hoofdstad van Xinjiang, de regio in het uiterste noordwesten van China. De temperatuur in Xinjiang stijgt sneller dan elders ter wereld. Daardoor verdwijnt er steeds meer van de belangrijkste waterbron voor de regio: de gletsjers. De gemiddelde temperatuur is hier de afgelopen tien jaar met ruim een graad gestegen", zegt professor Li Zhongqin. Hij leidt het internationale onderzoek naar de krimp van de Urumqi-l gletsjer. Gletsjers reageren als eerste op klimaatveranderingen en deze hier doet dat het meest van alle gletsjers ter wereld. De Urumqi-l is dus een afspiegeling van wat andere gletsjers te wachten staat. In vijftig jaar is de gletsjer met een kwart gekrompen. Sinds 1977 smelt de Urumqi-l elke zomer sneller. 's Winters vriest, regent en sneeuwt het te weinig om dat verlies te compenseren. Li: Sinds 1986 is de hoeveelheid smeltwater dat vanaf de gletsjer de rivier instroomt verdubbeld. In vijftig jaar is de gletsjer met een kwart gekrompen. Het is nu nog maar 2,5 kilometer lang. Li ziet het als onvermijdelijk dat de gletsjer binnen een eeuw geheel verdwijnt. Daarmee is ook de belangrijkste waterbron voor miljoenen Chinezen verleden tijd. In Urumqi, 150 kilometer verderop, is dat nog maar nauwelijks doorgedrongen. Het gestegen waterpeil in de rivier en de hoeveelheid neerslag die de afgelopen jaren alleen maar toeneemt, frustreren het besef van een tijdperk zonder water. De autoriteiten zijn weliswaar begonnen met het bouwen van reservoirs om het smeltwater in op te vangen, maar de focus ligt nu toch vooral op manieren om het extra water dat er nog is, in economische zin zo optimaal mogelijk te gebruiken. Om de economie in deze desolate regio te stimuleren, plant Urumqi miljardenprojecten. Zes kilometer buiten het centrum liggen de 36 vierkante kilometer van de Sneeuwlotus Golf Club over de heuvels. Om het gras groen te houden, is dagelijks evenveel water nodig als er past in zeven wedstrijdbaden. Niet ver er vandaan ligt het Zijderoute Skiresort. De manager daar vertelt trots dat het tijdens het hoogseizoen, in februari, is gelukt om z'n gasten te laten skiën. Daarvoor moesten wel 24 uur lang tien sneeuwblazers de piste wit spuiten. Dat kostte evenveel water als er in zestien wedstrijdbaden past. Ten zuiden van Urumqi wil de overheid een 'hightech woestijnmetropolis' bouwen: een koppeling van Urumqi met enkele voorsteden. Urumqi zelfwil veranderen in een 'ecologische parkstad' met veel groen. Groen, dat veel water nodig heeft. Professor Li kijkt vanuit zijn onderzoekscentrum naar buiten, waar het smeltwater van de gletsjer over de rotsen naar beneden snelt. Het is goed dat die reservoirs zijn gebouwd. Daardoor is de landbouwgrond rond de stad zelfs toegenomen. De vraag is echter: wat doen we als het onvermijdelijke gebeurt en er straks echt geen water meer is ? Dan zal de eerstvolgende droge periode Urumqi onleefbaar maken. Mensen zullen moeten vertrekken om te overleven. Bron: tctubantia 28 / 124


============================================================================

Komende jaren brengen nieuwe warmterecords Geschreven door Erwin - 29/07/2010 19:21

_____________________________________

29/07/2010: De wereld staat voor recordbrekende temperaturen door een toename van de zonne-activiteit, waardoor de planeet nog aanzienlijk sneller zal opwarmen dan wetenschappers eerder voorspelden. Dat meldt NASA. Het warmste jaar tot nog toe was 1998. En alhoewel ook in 2002, 2003, 2005, 2006 en 2007 vergelijkbaar hoge temperaturen werden bereikt, stellen sommige klimaatsceptici dat "de wereld de afgelopen 10 jaar dus afkoelt". Nieuw onderzoek van NASA en het onderzoekslaboratorium van de Amerikaanse marine, dat gepubliceerd wordt in Geophysical Research Letters, laat zien dat drie belangrijke factoren de komende jaren zullen samenvallen en waarschijnlijk nieuwe temperatuurrecords zullen creëren: El Niño, een toename van zonne-activiteit en voortzetting van de opwarmende trend door verdere toename van de broeikasconcentratie. Minder zonkracht Uit de analyse blijkt dat de relatieve stabiliteit van de temperaturen de afgelopen 7 jaar voornamelijk het gevolg is van een afname van de hoeveelheid inkomende zonnestraling tijdens de neerwaartse fase van de voornaamste cyclus, die ongeveer 11 jaar duurt. Daarnaast zijn er sinds 1998 geen krachtige El Niños geweest. De reden dat het toch nog zo warm was, onder andere met smeltrecords voor de Noordpool, is de verdere toename van broeikasgassen in de atmosfeer. Nieuwe El Niño Terwijl deze trend ook de komende jaren zal doorzetten, zullen ook de beide andere factoren mogelijk weer gaan bijdragen aan hogere temperaturen. Zo meldden Australische en Amerikaanse meteorologen eerder deze maand dat zich op dit moment een nieuwe El Niño boven de Grote Oceaan ontwikkelt. Toename zon Daarnaast verwacht NASA dat de zonne-activiteit de komende jaren weer zal toenemen, waardoor het tempo van de temperatuurstijging zo’n 150 procent hoger komt te liggen dan het IPCC voor deze jaren heeft voorspeld. De onderzoekers denken bovendien dat een nieuwe El Niño het oude record zal "verbrijzelen", omdat de baseline van de gemiddelde temperatuur inmiddels weer aanzienlijk hoger ligt dan in 1998. Kopenhagen Een extra warme herfst en winter in dit jaar kan de druk op onderhandelaars tijdens de klimaattop in Kopenhagen opvoeren, om met een gezamenlijk antwoord op de klimaatverandering te komen. Bron: Nu.nl ============================================================================

Klimaatverandering zorgt voor extra ruimteafval Geschreven door Erwin - 31/07/2010 15:48

_____________________________________

28/06/2010: De hoeveelheid ruimteafval neemt mogelijk toe door de klimaatverandering op aarde. Dat hebben Britse wetenschappers vastgesteld. Oude satellieten en raketten blijven volgens de onderzoekers van de Universiteit van Southampton steeds langer in een baan rond de aarde zweven door de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) op aarde. De CO2 zorgt er voor dat de atmosfeer koeler wordt en een minder grote dichtheid krijgt. Daardoor 29 / 124


wordt waarschijnlijk het remmende effect gedempt dat de bovenste lagen van de atmosfeer uitoefenen op ruimteafval. Afname Uit de bevindingen van de wetenschappers blijkt dat de dichtheid van de atmosfeer op 300 kilometer hoogte met ongeveer vijf procent per decennium afneemt. "De lagere moleculaire remming zorgt er voor dat ruimteafval tot 25 procent langer in de ruimte blijft", verklaart hoofdonderzoeker Hugh Lewis in het Britse tijdschrift New Scientist. De invloed van de atmosfeer zorgt er uiteindelijk voor dat oude satellieten na verloop van tijd uit hun baan rond de aarde raken en verbranden in de dampkring. De Britse wetenschappers ontdekten dat dit proces zich steeds langzamer voltrekt door de posities van 30 oude satellieten 40 jaar lang registreren. Opruimen Doordat satellieten steeds langer in de ruimte blijven rondcirkelen neemt de kans op botsingen toe en wordt het steeds gevaarlijker om ruimteschepen met mensen aan boord te lanceren. Om het effect van de klimaatverandering ongedaan te maken, zouden ruimtevaartorganisaties twee keer zo veel ruimteafval moeten opruimen als ze tot nu toe van plan waren, zo waarschuwen de wetenschappers. Bron: Nu.nl ============================================================================

Trends in de primaire klimaateffecten Geschreven door Erwin - 31/07/2010 16:18

_____________________________________

08/09/2008: Toekomstige trends 2050 / 2100 onderzocht door de KNMI in zogenaamde klimaatscenario’s. De trends zijn onderzocht voor alle klimaatvariabelen waaronder: temperatuur, neerslag, neerslagtekort, zonneschijn, wind en zeespiegelstijging. Dit zijn de primaire klimaateffecten. Klimaatverandering heeft voor temperatuur de volgende gevolgen: • De opwarming zet door in alle vier de KNMI’06 scenario’s. • De temperatuurstijging in 2100 is in de KNMI’06 scenario’s tweemaal zo groot als in 2050. • Temperatuurextremen kunnen sneller stijgen dan de gemiddelde temperatuur. • Toename van het aantal warme, zomerse en tropische dagen. • Afname van het aantal ijsdagen en vorstdagen. Enkele voorbeelden van wat dit voor u kan betekenen: • U kunt vaker zonder jas naar buiten (het aantal zomerse dagen, met een maximum temperatuur van >= 25 °C stijgt). • U zult vaker last hebben van hittestress (het aantal tropische dagen met een maximum temperatuur van >= 30 °C stijgt). • U moet het gras van uw gazon vaker maaien (door de hogere temperatuur begint het gras in het voorjaar weer eerder te groeien, en groeit het in het najaar langer door). • Uw kosten voor verwarming in huis gaan omlaag, behoefte aan koeling gaat omhoog. • De kans op Elfstedentochten neemt af (het aantal ijsdagen, waarop het de hele dag vriest, neemt af). • Toename warmteminnende planten diersoorten. Klimaatverandering heeft voor neerslag de volgende gevolgen: • Toename van de gemiddelde neerslag in de winter. • Gemiddelde neerslag in de zomer kan licht toenemen maar ook sterk afnemen. 30 / 124


• Veranderingen in 2100 2x zo groot als in 2050. • In alle KNMI’06 scenario’s neemt de extreme neerslag toe. • Afname van het aantal dagen met minimaal 1 mm (voldoende neerslag om nat van te worden). • Toename van het aantal dagen met minimaal 15 mm neerslag (hevige neerslag). Enkele voorbeelden van wat dit voor u kan betekenen: • Vaker water op straat als er geen maatregelen worden genomen (de extreme neerslag neemt in alle klimaatscenario’s toe). • U hoeft in de zomer minder vaak een paraplu mee te nemen en is het risico dat een tuinfeest verregent minder groot (afname van het aantal regendagen in de nieuwste klimaatscenario’s) Klimaatverandering heeft voor neerslagtekort de volgende gevolgen: • Toename van de potentiële verdamping in alle klimaatscenario’s. • Veranderingen in potentiële verdamping in 2100 2x zo groot als in 2050. • Het neerslagtekort (neerslag - potentiële verdamping) neemt nauwelijks tot sterk toe. • Aan de kust is de gemiddelde potentiële verdamping hoger dan meer landinwaarts. Enkele voorbeelden van wat dit kan betekenen: • Men moet in de zomer vaker zijn gazon besproeien vanwege de droogte (neerslagtekort neemt flink toe). • Het water in sloten en vijvers staat in de zomer lager (als het grondwater niet kunstmatig op peil wordt gehouden). Klimaatverandering heeft voor zonneschijn de volgende gevolgen: • In het winterhalfjaar geen grote veranderingen in uren zonneschijn verwacht. • In het zomerhalfjaar kan het aantal uren zonneschijn toenemen of gelijk blijven. • Veranderingen in uren zonneschijn in 2100 groter dan in 2050. • De gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid globale straling is langs de kust hoger dan landinwaarts. Klimaatverandering heeft voor wind de volgende gevolgen: • Veranderingen in het windklimaat zijn klein t.o.v. de natuurlijke jaar-op-jaar variatie. • Veranderingen in 2100 2x zo groot als in 2050 in de KNMI’06 scenario’s. • De gemiddelde windsnelheid in de winter is hoger dan in de zomer. • De gemiddelde windsnelheid is langs de kust groter dan landinwaarts. Klimaatverandering heeft voor de zeespiegel de volgende gevolgen: • De zeespiegel stijgt in alle klimaatscenario’s. • Veranderingen in 2100 zijn minimaal 2x zo groot als in 2050 in de KNMI’06 scenario’s. • Door de trage reactie van oceanen en ijskappen zal de zeespiegelstijging nog eeuwen doorzetten. • De absolute zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust is overal gelijk. • Als gevolg van bodemdaling kan de relatieve zeespiegelstijging van plaats tot plaats verschillen. Enkele voorbeelden van wat dit voor u kan betekenen: • Stormvloedkeringen zullen vaker dichtgaan. • Het zoute water van de zee zal verder landinwaarts de rivier indringen. Bron: KNMI ============================================================================

Ons ontbijtje wordt duurder Geschreven door Erwin - 04/08/2010 20:22

_____________________________________ 31 / 124


04/08/2010: Ons ontbijtje wordt duurder door de droogte in Rusland. Slechte weersomstandigheden in de wereld zorgen ervoor dat ons ontbijt duurder wordt. Door de stijging van de tarweprijzen is de kans groot dat er binnenkort meer voor brood moet worden betaald, vooral in supermarkten. Ook sinaasappelsap kan in prijs omhoog gaan, door overstromingen in Brazilië. Gisteren kwam de tarweprijs op het hoogste niveau in 22 maanden. Op de termijnmarkt doet .een ton tarwe nu 200 euro. De prijs is sterk gestegen door warm en droog weer in Rusland, een van de grootste producenten ter wereld. Volgens een woordvoerder van het Productschap voor Akkerbouw is de prijs historisch gezien overigens niet bijzonder hoog. In 1984 kostte een ton tarwe omgerekend 300 euro. Hoeveel duurder brood zal worden is lastig te zeggen. Het hangt onder meer af van de prijs waartegen producenten hun meel hebben ingekocht. Wie in januari al inkocht, is nu spekkoper. 04/08/2010: Droogte zorgt voor stijgende graanprijzen. De graanprijzen zijn momenteel fors aan het stijgen. Volgens het productschap Akkerbouw is de prijs de laatste vier weken verdubbeld. De oorzaak voor de forse prijsstijgingen moet gezocht worden in de droogte die momenteel heerst in het zogenoemde Zwarte Zeegebied. Dit gebied is van oudsher een leverancier van o.a graan. De droogte wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een zeer hardnekkige hoge druk gebied die ook verantwoordelijk is voor de hitte in Rusland. De Russische federatie heeft bekend gemaakt dat er een stop komt op de export van graan. Dit om te voorkomen dat de prijzen in Rusland zelf verder gaan stijgen. 15/08/2010: Als gevolg van de droogte en bosbranden, waarbij de graanvelden ook niet gespaard bleven, legde Rusland vandaag de uitvoer van graan voor de rest van het jaar stil. Ook Oekraïne besloot de graanexport te beperken. ============================================================================

Minder land- zeeijs

Geschreven door Erwin - 07/08/2010 16:26 _____________________________________

03/04/2010: Noordpoolijs smelt snel deze zomer Zeeijs Zuidpool groeit tot grootste oppervlakte ooit gemeten in juli In het Noordpoolgebied is momenteel iets meer zeeijs dan in deze tijd van het jaar gemeten in recordjaar 2007. Het ijsoppervlak is echter duidelijk minder dan in de jaren 2005, 2006, 2008 en 2009. Op de Zuidpool – waar het nu winter is – is het zeeijs toegenomen. De oppervlakte van het zeeijs was vorige maand groter dan ooit in een julimaand gemeten is sinds 1978. De oorzaak van de verminderende ijsbedekking in het Noordpoolgebied is onder meer het steeds dunner worden van het zeeijs door hogere temperaturen. In de jaren 70 was het zeeijs gemiddeld nog 3 tot 4 meter dik; dat is nu 1 tot 1,5 meter. Daarbij komt nog dat het dunnere ijs veel sneller dan vroeger van de Beringstraat (tussen Alaska en VS) naar de Framstraat (tussen Spitsbergen en Groenland) stroomt. De weersituatie in het Noordpoolgebied wijkt dit jaar sterk af van normaal. De afgelopen winter was het van Canada, Groenland tot Spitsbergen erg zacht. In januari heeft het op Groenland gedooid, terwijl West-Europa door hetzelfde weerpatroon juist een relatief koude winter had. In mei, juni en de tweede helft van juli was er veel zuidenwind in Oost-Siberië en Alaska die warme lucht aanvoerde. Een hogedrukgebied boven het ijs heeft er bovendien voor gezorgd dat de warmte aan de oppervlakte bleef hangen. Deze weersituaties hebben waarschijnlijk ertoe geleid dat er dit jaar minder zeeijs is dan de vorige twee jaar. Het zal van het verdere weer afhangen hoe het verder gaat met het zeeijs deze nazomer.

32 / 124


Warme, vochtige lucht Aan het eind van het smeltseizoen van recordjaar 2007 was gemiddeld 4.3 miljoen vierkante kilometer oceaan in het Noordpoolgebied bedekt met ijs. Dat was 39 procent minder dan de gemiddelde bedekking in september over de periode 1979-2000. Sinds 1979 wordt via satellieten de ijsbedekking in de poolgebieden gemeten. Het minimum in 2007 lag ver onder de afnemende trend die op basis van modelsimulaties verwacht werd 04/08/2010: Volgens satellietwaarnemingen is de hoeveelheid landijs op de Zuidpool afgenomen, tegelijkertijd is de hoeveelheid zeeijs rondom de Zuidpool toegenomen. Toe of afname van zeeijs heeft geen direct effect op zeespiegelstijging als het gevormd zeeijs het gevolg is van bevriezing van zeewater. De afname van landijs heeft wel invloed, de zeespiegel stijgt dan uiteraard. Als de toename van zeeijs niet het gevolg is van bevriezing van zeewater maar van afkalving van landijs, dan leidt dat óók tot zeespiegelstijging. Het is daarom belangrijk te weten waardoor de hoeveelheid zeeijs rondom de Zuidpool toeneemt. De afname van noordpoolijs (zeeijs) is weliswaar niet direct van invloed op de zeespiegel, maar wel indirect. De omgeving van de Noordpool zal warmer worden naarmate de hoeveelheid zeeijs afneemt, daarmee neemt ook de smelt van ijs op Groenland (landijs) toe. Dat leidt dan weer tot een hogere zeespiegel. Bron: KNMI 07/08/2010: IJsberg breekt los van gletsjer Afgelopen donderdag is er een groot stuk ijs afgebroken van de Petermann-Gletsjer in Groenland. Het afgebroken stuk ijs heeft een oppervlakte van 260 vierkante kilometer, twee keer zo groot als de gemeente Breda. Deze ijsschots bevat zoveel water dat heel Amerika vier maanden lang onafgebroken alle kranen zou kunnen laten lopen, zeggen deskundigen. Er bestaat een kans dat het gevaarte naar het zuiden drijft waarbij de scheepvaart gehinderd kan worden. De gletsjer verbindt de Groenlandse ijsplaat met de zeedicht bij de 81e breedtegraad. De gletjser bestaat uit een 70 kilometer lang en 15 kilometer breed vloeiende ijstong waar nu dan een stuk van afgeknapt is. Satellietbeelden lieten zien dat vanaf 2002 tot 2009 het gletsjerfront steeds verder de zee in kwam en daarom werd verwacht dat er een deel af zou breken uiteindelijk. 10/09/2010: De ijskap van Groenland smelt toch niet zo hard als eerder wel gedacht werd. Dat concluderen onder andere Delftse en NASA-onderzoekers uit metingen van de dubbele satelliet GRACE, die nauwkeurig het zwaartekrachtveld van de aarde in kaart brengt (Nature Geoscience). Afsmeltend ijs heeft invloed op het zwaartekrachtveld, en mede daarop waren vorige schattingen van de afsmelting per jaar gebaseerd: 230 miljard ton per jaar. Maar bij die berekeningen was niet goed rekening gehouden met het feit dat de bodem van Groenland nog steeds terugveert van de zware last van de vorige ijstijd. Als je wel goed corrigeert, kom je op een twee keer zo lage ijsafsmelt uit, en dus ook een lagere zeespiegelstijging. 26/09/2010: IJs smelt op Groenland niet eerder zoveel als deze zomer. De temperaturen rond Groenland afgelopen zomer, duidden er al op dat de totale hoeveelheid ijsafsmelt in het binnenland van Groenland, fors zou zijn dit jaar. Volgens een Amerikaanse studie blijkt nu dat deze zomer het smelten van de ijskap op grotere schaal is gebeurd dan ooit eerder gezien is. Uit satellietmetingen van de ijskap blijkt dat het massaverlies over de afgelopen 10 jaar is versneld en dat bevestigt de nieuwe studie ook. Onderwijl, is het juist in de zomer van 2010 recordwarm geweest wereldwijd, zegt klimatologe Gudfinna Adalgeirsdottir bij het Deens Klimaatcentrum van DMI. Klimatoloog Jason E. Box van het Byrd Polar Research Center van Ohio State University VS, geeft aan dat er volgens zijn onderzoek het grootste ijsverlies is sinds men in 1873 begon met het meten van de temperatuur op en om Groenland. De zogenaamde GRACE-satellieten houden continu toezicht op de Groenlandse ijskap. De satellieten meten de ijsmassa sinds 2002. Volgens een studie uit 2009 was het verlies van ijsmassa in de periode 2002-2003 137 gigaton per jaar, terwijl het in 2007-2009 286 gigaton

33 / 124


per jaar was. GRACE-satellieten meten het totale gewicht van de ijskap, en dus ook de variabele hoeveelheid sneeuw en ijs, die toegevoegd wordt tijdens iedere winter, en dat is niet verrekend in Jason E. Box' onderzoek, daarin komt alleen de totale afsmelt van dit zomerseizoen aan de orde. Dat zegt echter wel iets over de toegevoerde warmte. Voor wat betreft de absolute vermindering van het ijs moeten we dus afwachten wat de onderzoeken met de satellieten laten zien. Dan kunnen we iets over de absolute massabalans van de ijskap zeggen, dus de balans tussen absolute groei en afname, aldus Gudfinna Adalgeirsdottir. Recordwarme zomer. De zomer van 2010 werd ook de wereldwijd recordwarm. Lokaal maakten Groenland en Rusland ongewoon hoge temperaturen mee deze zomer. ============================================================================

Rusland brandt


05/08/2010: Extreem record warmste julimaand in Moskou De maand juli was in Moskou extreem warm, met de ene na de andere verbreking van de hoogste maximum temperatuur ooit daar geregistreerd.Het meest verbluffende is misschien wel dat de gemiddelde temperatuur van juli 2010 op liefst 26.1 graden is uitgekomen: dit is niet een verhoging van enkele tienden maar een enorme sprong van 2.8 graden! Het oude record voor de hoogste temperatuur van de maand was dat van juli 1938, toen was de gemiddelde temperatuur 23,3 Celsius. Het oude record is in feite dus verpletterd. De normale gemiddelde maandtemperatuur voor de juli in Moskou is ongeveer 17 graden Celsius. Een kleine 10 graden boven het gemiddelde mag wel als heel extreem beschouwd worden 06/08/2010: Moskou telt vijfde maximumtemperatuurrcord Moskou registreerde vandaag zijn vijfde maximumtemperatuurrcord, nu voor 6 augustus. Op vrijdag steeg het kwik tot 36 graden Celsius (96.8 graden Fahrenheit), volgens het de meteorologisch centrum Fobos. Het vorige record van 35,4 graden Celsius (95.7 graden Fahrenheit) voor 6 augustus werd geregistreerd in 1920, aldus de verklaring. De verzengende hittegolf heeft veel van Centraal-Rusland in haar greep sinds medio juni, waardoor de ergste droogte en bosbranden heersen sinds decennia. Moskou was op vrijdag gehuld in een dikke deken van smog, aangezien turf- moeras- en bosbranden nog steeds buiten de hoofdstad woedden. Gezondheidsdeskundigen ter plekke zeggen dat de verontreinigingsniveaus zo hoog zijn dat via de ademhaling het roken van meerdere pakjes sigaretten per dag aan vervuiling binnenkomt. Moskouse ambtenaren zeggen dat er een hoge kans op liftuitval is in heel de stad als de temperaturen de 40 graden Celsius toppen (104 graden Fahrenheit). De warmte kan ook leiden tot het spontaan ontploffen van brandblusapparaten . Een werknemer vertelde RIA Novosti dat een brandblusser zijn kantoor opblies nadat de airco was uitgeschakeld. Meteorologen zeggen dat de warmte tot midden augustus kan voortduren. Op een paar honderd kilometer ten oosten en zuiden van Moskou staat zo’n 200.000 hectare bos in brand. Rondom Moskou brandt het veen, voormalige moerassen die verwaarloosd zijn. De bijtende walm, vol koolmonoxide en koolwaterstoffen, maakt het leven in de Russische hoofdstad, met zo'n tien miljoen inwoners, ondragelijk. De autoriteiten raden de mensen aan de stad te verlaten. Het zicht bedraagt maar een paar honderd meter. Auto's rijden met mistlichten. Ademen is bijna niet mogelijk. De gemiddelde temperatuur in de huidige Russische hittegolf ligt meer dan tien graden boven het normale niveau van 23 graden. Milieudeskundigen wijzen naar de klimaatverandering als oorzaak van 34 / 124


alle ellende. 'Gewone' Russen zien echter heel andere oorzaken: achteloos weggegooide peuken, niet goed uitgemaakte barbecues, het verbranden van afval dat uit de hand is gelopen, het in brand steken van huisvuil of gewoon vonken uit de kachel die op het platteland eveneens als fornuis dient. De waterstanden zijn overal extreem laag. Rivieren zijn veelal uitgedroogd, blusvliegtuigen kunnen nu al geen vocht meer vinden. Een extra probleem vormen 'strategische objecten', zoals kerncentrales of militaire locaties. Een basis van de marineluchtvaartdienst werd zelfs door het razende vuur verslonden. Maatregelen worden uit gewerkt om een herhaling van de catastrofe te voorkomen. Niemand weet wat de volgende zomer zal brengen. De oogsten in Rusland worden door de hittegolf zwaar aangetast. Appels hebben de grootte van een erwt, aardappels zijn piepklein. Ook andere vruchten en groenten groeien nauwelijks. Veel Russen, metname op het platteland, leven in de winter op zelf ingemaakte vruchten en groenten als augurken, tomaten en uien. De graanoogst valt 10 tot 15 miljoen ton lager uit. Dat zal de prijzen opdrijven. Ook de industrie wordt getroffen. De VW-fabriek in Kaloega is voor onbeperkte tijdgesloten wegens de bosbranden in de buurt. De 3.000 werknemers zijn naar huis gestuurd. 07/08/2010: Problemen door smog Moskou steeds groter Het openbare leven in de Russische hoofdstad Moskou komt door de smog steeds meer tot stilstand. De rookwolken worden steeds dikker door de vele bos- en veenbranden. Vliegtuigen werden omgeleid, omdat het zicht was verminderd tot zo'n 400 meter. Bedrijven gingen dicht, omdat het door de rook onmogelijk was te werken. In juli stierven 14.340 mensen in Moskou, 4.824 meer dan in juli 2009. 07/08/2010: Vuur kan voor tweede ramp zorgen. Staat Europa voor een nieuwe Tsjernobylramp zoals in 1986 toen uit de gelijknamige kern centrale in het huidige Oekraïne na een ongeval grote hoeveelheden radioactieve straling vrijkwam? De Russische regering vreest van wel. De voortrazende bosbranden verspreiden zich naar het zuidwesten en hebben de regio Bryansk bereikt: het gebied dat direct grenst aan Wit-Rusland en Oekraïne: Het vuur nadert Tsjernobyl dat nog geen tien kilometer over de grens in Oekraïne ligt. Na de ramp van 1986 werd dit gebied zwaar radioactiefbesmet. Stoffen die zich ophoopten in de bodem en de planten. Materiaal dat weer in de lucht vrijkomt als de razende bosbranden alles verschroeien dat op hun pad komt. Door de hitte en de rook stijgt het op om vervolgens ergens weer neer te komen. In Oekraïne is alarm geslagen. De oppositie heeft de regering opgeroepen maatregelen te nemen, bijvoorbeeld door soldaten naar de regio te sturen om daar brandbaar materiaal, vooral dood hout, weg te halen. De regering heeft laten weten dat er genoeg mankracht en technische middelen voorhanden zijn om een ramp te voorkomen. 09/08/2010: Moskou: record dagmaximum en voortdurende smog Zondag is er opnieuw een hitterecord genoteerd in Moskou. Het zesde in augustus. De hitte duurt voort want het hogedrukgebied dat daar voor zorgt weet nog van geen wijken. Het aantal sterfgevallen in Moskou is toegenomen tot 700 dagelijks in deze dodelijke zomer met recordhitte en giftige smogverstikking in de Russische hoofdstad, aldus het hoofd van de medische afdeling van Moskou op maandag. De Moskou-regio heeft gezien de twee temperatuurrecords in juni en tien records in juli (en zes in augustus red.) abnormaal warm en droog weer en droogte voor meer dan een maand. De door de hitte veroorzaakte veenbranden in de buurt van Moskou geven continu giftige smog in de hoofdstad. De smog duwde de verontreinigingniveaus naar nieuwe hoogten voor 2010 op zaterdag, de volksgezondheid bedreigend. Meestal sterven er tussen de 360 - 380 per dag, terwijl dat op dit moment er ongeveer 700 zijn. Vernomen van anonieme Moskouse medici is dat ambulancewerknemers niet in staat waren alle mensen naar het ziekenhuis te brengen, alleen de meest dringende gevallen. De Moskouse ambulances werken praktisch onder oorlogs tijdvoorwaarden. De ambulances zijn niet

35 / 124


voorzien van een airconditioningsysteem en de temperatuur in de voertuigen loopt soms op tot 50 graden Celsius. Soms vallen onze artsen flauw, aldus medici. De dagelijkse routine is de meest ernstige zaak. Geen van de medische stations hebben drinkwater voor het noodteam. Zij kopen zelf het water in voor de patiënten die lijden aan de hittestress, vertelde een arts de krant. Ouderen en de patiënten die lijden aan hart en vaat ziekten lopen het meeste risico. Ondertussen komen de meteorologen niet met geruststellend nieuws, ze zeggen dat Moskou niet eerder dan de volgende week van de smog bevrijd wordt. Moskou zag haar zesde recordhoge maximum temperatuur in augustus Op zondag steeg het kwik tot 34.7 graden Celsius aldus het meteorologische centrum Fobos. Het vorige record van 33.2 graden Celsius voor 8 augustus werd geregistreerd in 1932. De hittegolf die Rusland sinds begin juli in de ban houdt en enorme bosbranden veroorzaakte tot in de regio van Moskou, is de ergste in 1000 jaar. Dat zei de directeur van de Russische meteorologische dienst maandag. In 1.000 jaar of sinds de oprichting van ons land hebben noch wij noch onze overgrootouders een dergelijk fenomeen meegemaakt, aldus de directeur tijdens een uitzending op de staatstelevisie. Het is een uniek fenomeen waarover geen antecedent in de archieven teruggevonden werd. 10/08/2010: Alleen met mondkapjes voor kunnen inwoners en toeristen nog over straat in Moskou. Door de combinatie van hevige bosbranden en enorme hitte zucht de hoofdstad van Rusland onder een deken van smog. Een paar uur in de buitenlucht staat gelijk aan het roken van twee pakjes sigaretten, zeggen artsen. Het aantal doden in Moskou is verdubbeld. Ondertussen bedreigen de branden de belangrijke nucleaire opwerkingsfabriek Mayrak in Ozersk. De Russische autoriteiten hebben gisteren de noodtoestand uitgeroepen. Op brandweer en blusmaterieel is in het recente verleden stevig bezuinigd. Overal in Moskou is de brandlucht te ruiken. Het gaat om de ergste luchtvervuiling in de geschiedenis van Moskou. De Moskovieten is dringend aangeraden om deuren en ramen gesloten te houden. Dat is weinig aanlokkelijk: met overdag temperaturen van rand de 38 graden snakken de hoofdstedelingen 's nachts naar een beetje verkoeling in hun woningen. De autoriteiten hebben zondag in overheidsgebouwen en ziekenhuizen ruim honderdtwintig anti-smog-centra geopend. Inwoners die het door de hitte en de rook te kwaad krijgen, kunnen hier nar toe om weer op adem te komen. Ondertussen zwelt de kritiek, zo loodste premier Vladimir Poetin in 2007 een wet door het parlement die driekwart van de brandweermannen en boswachters hun baan kostte. Daarnaast is het district Moskou, een gebied zo groot als Nederland, door ongebreidelde bouwwoede veranderd in een brandhaard. Talloze moerassen en plassen zijn drooggelegd voor de bouw van buitenverblijven. Een riskante aangelegenheid omdat daardoor ook turfgronden zijn, drooggevallen. Turfgronden die een aanzienlijk brandgevaar opleveren. De schade bedraagt nu al ruim elf miljard euro. 11/08/2010: Bosbranden Rusland bereikten nucleair vuil gebied. De bosbranden in Rusland hebben sinds juli 3.900 hectare radioactief vervuild gebied bereikt, in het bijzonder in het westen van het land, zo blijkt uit gegevens die woensdag beschikbaar waren bij de diensten voor bosbescherming, Roslesozasjtsjita. De dienst maakt een lijst op van de getroffen zones in de "meest vervuilde gebieden". Het betreft onder meer de regio Briansk ten zuidwesten van Moskou en het grensgebied met Wit-Rusland en Oekraïne waar 28 bosbranden 269 hectare hebben verwoest. Die zone is vervuild door de kernramp van Tsjernobyl in 1986. Over eventuele herverspreiding van radioactief materiaal is weinig te voorspellen.

36 / 124


13/08/2010: De bos- en veenbranden rand de Russische hoofdstad Moskou kunnen nog wel maanden voortduren. De uitgedroogde veengrond is zeer moeilijk te blussen en kan lang blijven roken en smeulen. In 2002 waren er in Rusland ook vele veenbranden, waarvan enkele zelfs de hele winter hebben doorgebrand. Het veen bleef in brand staan ondanks de kou en regen. Inmiddels hebben de bosbranden al een kwart van de komende Russische graanoogst vernietigd. Daardoor dreigen veel boerderijen in het land failliet te gaan. De Russische regering maakt bijna 900 miljoen euro vrij om de getroffen boeren bij te staan. 04/09/2010: Het Kremlin maakt zich zorgen over de prijsstijgingen. Doordat een flink deel van de oogst verloren is gegaan, stijgen de prijzen voor allerlei levensmiddelen explosief. De prijs voor boekweit, wat de Russen graag met koteletjes, vis of groente eten, is verdubbeld. De boekweitoogst is dit jaar nog niet de helft van voorgaande jaren. Volgens het ministerie van Landbouw is de tarweoogst met 47 procent gedaald en is er 31 procent minder graan op de markt. Rusland, ooit de grootste graanproducent ter wereld, zal dit jaar misschien genoodzaakt zijn in buurlanden voorraden op te kopen. De regering kondigde tot 31 december. een exportverbod op graan af. Om de prijsstijging in de supermarkt verder tegen te gaan, stelde de regeringspartij .verenigd Rusland vorige week voor om de gretsjka op de bon te zetten en net als in Sovjettijd de voorraden te rantsoeneren. ============================================================================

Natuurrampen: Overstromingen Geschreven door Erwin - 08/08/2010 10:08

_____________________________________

30/07/2010: Noodweer Pakistan, zware en ernstige overstromingen Het noorden van Pakistan is zwaar getroffen door de hevige regenval. Rivieren als de Kabul en de Swat traden buiten hun oevers. Meteorologen hebben al 250 milimeter regenval geregistreerd. Gemeld werd dat zeker 830 mensen om het leven zijn gekomen sinds woensdag. Zeker 1.000.000 mensen zijn gedupeerd door de barre weersomstandigheden. Er wordt meer regen verwacht. 01/08/2010: Overstromingen Jilin provincie Noordoost-China In Noordoost-China Jilin provincie hebben sinds 24 juli, 47 mensen het leven verloren en 45 anderen worden nog steeds vermist door overstromingen na overvloedige regenval. Ook zijn ongeveer 375000 mensen geëvacueerd en 25800 gebouwen stortten in, wat toe te schrijven is aan de overstromingen. De economische schade ten gevolge van overstromingen beloopt in deze provincie bijna 4 miljard yuan (590 miljoen dollar). Meer zware regenval wordt verwacht van 3 tot 4 augustus volgens de lokale weersvoorspelling. Ongeveer 7000 chemische vaten zijn in een grote rivier tercht gekomen in Noordoost-China Jilin provincie. De containers werden aangetroffen in de Songhua-rivier in Jilin City. 3000 zijn gevuld met chemische stoffen, de rest is leeg. 07/08/2010: Pakistan, alarmfase rood, verdere overstromingen. De vloedgolven, ontstaan door de hevige monsoen van dit jaar, en die de noordelijke gebieden van Pakistan al onder water hebben gezet, bereiken het zuidelijke deel van het land. In de provincie Sindh hebben autoriteiten meer dan de helft van de miljoen mensen die in de buurt van de rivier de Indus wonen geëvacueerd. De ergste overstromingen in de regio sinds 80 jaar hebben minimaal 1600 mensen het leven gekost en ongeveer 14 miljoen anderen getroffen. De meteorologische dienst van Pakistan heeft gewaarschuwd dat ten minste twee dagen stortregen verwacht wordt in Sindh, waardooor "onmiddellijk" en "extreme" overstromingsdreiging wordt verwacht. Verdere stortregens zijn ook te verwachten in de zwaar getroffen noordwestelijke provincie 37 / 124


Khyber/provincie, aldus de voorspelling. Illegale en ongebreidelde houtkap in Noord-pakistan is een belangrijke reden dat het land is getroffen door de ergste overstroming in tachtig jaar. De illegale houtkap heeft de afgelopen jaren geleid tot grootschalige ontbossing. Als er nu regen valt, wordt het water nauwelijks nog opgenomen door de wortels van de bomen. Het vloeit onmiddellijk over de kale aarde en als het hard en lang regent, zijn enorme overstromingen onvermijdelijk. Pakistaanse milieuactivisten schatten dat nu 90 procent van het regenwater in de rivieren terechtkomt. Als al die bomen niet waren gekapt, zou zeker 50 procent van het water de bodem intrekken. Dan zouden de overstromingen wellicht voorkomen zijn, aldus de Pakistaanse krant Dawn. De illegale houtkap wordt deels geleid door bekende politici. Een voormalige minister verdient jaarlijks miljoenen euro's met zijn houthandel in Kashmir. Ook een andere bekende politicus, kapt er lustig op los in de bossen van Shangla, nabij de Swat-vallei. Juist op deze plekken hebben grote overstromingen plaatsgevonden, zegt Riaz, een lokale boer in Swat, over de telefoon omdat het onmogelijk is zijn dorp te bereiken. De grootgrondbezitters kappen hier hele bossen. Alles is kaal. Waar de heuvels vroeger groen waren, is het nu grijs. Bossen hebben plaatsgemaakt voor rotsen. De lokale bevolking zelf gaat echter ook niet helemaal vrijuit. Omdat het goedkoper is om te koken op hout dan op gas, kappen ook veel burgers zelf bomen voor in de kachel. Waarom zouden wij het niet doen, als de landheren er gewoon mee doorgaan, vraagt Riaz zich af Zelf is hij met zijn familie gevlucht naar hoger gelegen gebied. Het water steeg ontzettend snel. 07/08/2010: Overstromingen Centraal-Europa, dam gebroken. Door overstromingen in Centraal-Europa zijn zeker acht mensen om het leven gekomen. In Saksen zijn drie doden te betreuren, aldus de politie van de Oost-Duitse deelstaat zaterdag. Zij verdronken in een ondergelopen kelder in hun huis in het Ertsgebergte. De vrouw van 72, haar man van 74 en een buurman van 63 kwamen om toen zij bezittingen probeerden te redden uit de kelder. Reddingswerkers vonden hen toen de kelder werd leeggepompt. Delen van de stad Zittau staan onder water en moeten worden geëvacueerd. ''Hier heerst absolute chaos'', aldus een politiewoordvoerder. Tsjechië In het noorden van Tsjechië vielen volgens persbureau CTK drie doden door het wassende water. Helikopters worden ingezet om mensen uit door de watermassa's ingesloten dorpen te bevrijden. Het treinverkeer van Tsjechië naar Duitsland is onderbroken. Tsjechië wil nu een fonds instellen om waterwerken te financieren, wat de kans op overstromingen in de toekomst moet verkleinen. Polen In het zuiden van Polen kwam een persoon om het leven toen hij of zij werd meegesleurd door een aangezwollen rivier, aldus hulpverleners. De stad Bogatynia aan de Duitse grens staat bijna volledig onder water. Veel inwoners wachten op hun daken op hulp. Dam gebroken Bij een stuwmeer in Polen is een dam gebroken. In de Duitse stad Görlitz wordt daarom gevreesd voor een vloedgolf in de Neisse, een grensrivier tussen Duitsland en Polen. De bewoners zijn opgeroepen hoger gelegen oorden op te zoeken. De Witka-dam in Zuidwest-Polen is maandag, 9 augustus, doorgebroken. Water uit het achterliggende meer stroomt nu de grensrivier de Neisse in. In het Duitse Bad Muskau stond het water zes meter hoger. De betonnen muur kon de druk van het water in het 300 hectare grote stuwmeer niet meer aan na de overvloedige regenval. De dam, nog een bouwsel uit communistische tijden, was slecht onderhouden,

38 / 124


beweren buurtbewoners. Hoe dan ook, door zware regenval en slechte afwatering kwam de hele regio blank te staan. 08/08/2010: Overstromingen Noordwest-China, honderden vermist. Na hevige regenval in Zhouqu County, in de provincie Gansu worden honderden mensen vermist en van 96 is al bevestigd dat ze het leven verloren hebben. Een overvloedige regenval veroorzaakte aardverschuiving langs en vloedgolven in de rivier Bailong. Rond 10 uur´s avonds begonnen de wolkbreuken en om 12 uur ´s nachts steeg in de stad Zhouqu het water tot in de kruinen van de bomen. De eerste 5 verdiepingen van flatgebouwen kwamen onder water te staan. De halve streek staat onder water en meer dan 50.000 mensen zijn getroffen. Stroomvoorzieningen en communicatiemiddelen zijn uitgevallen. De ergste modderstromen zijn waarschijnlijk veroorzaakt doordat een dam het begaf van een waterkrachtcentrale stroomopwaarts. Er werd een explosie gehoord. Milieudeskundigen vanuit heel China voorspellen al jaren wat er nu gebeurt: de ergste overstromingen in tien jaar, met al bijna vijftienhonderd doden en 140 miljoen mensen op de vlucht. Lokale overheden worden afgerekend op economische groei. Als ze voor winst zorgen; krijgen ze promotie. Dus bouwen ze te veel waterkrachtcentrales in rivieren, laten ze hele bergen ontbossen en geven ze toestemming om gebouwen veel te dicht bij rivieren neer te zetten. Die beslissingen, en niet de zware regenval, worden gezien als belangrijkste oorzaak van de desastreuze gevolgen van de recente wateroverlast en modderstromen in Zhouqu, waar het officiële dodental van de landverschuiving dinsdag opliep tot 702, met nog zeker duizend vermisten, liggen de bewijzen voor het oprapen. Dertig jaar geleden was Zhouqu nog een paradijs", schreef de krant Shenzhen News twee jaar geleden al. De stad werd omgeven door rivieren en rijke bossen op de bergen. Daar is niets van over. Alle bomen zijn gekapt, de bergen zijn kaalgeslagen. De stad wordt elk jaar bedreigd door modderlawines. De bouw van tientallen waterkrachtcentrales, waardoor het water zich ophoopt, heeft de overstromingen rond Zhouqu de laatste jaren heviger gemaakt. Dat ontkennen zelfs de autoriteiten van Gansu, de provincie waar Zhouqu in ligt, niet langer. Op hun website staat: "De overstromingen worden veroorzaakt door de aanleg van landbouwgrond dicht bij de rivier en een overschot aan waterkrachtcentrales." Ook de catastrofale landverschuiving, die afgelopen zondagnacht de stad Zhouqu verraste, was voorzien. Vier jaar geleden schreven onderzoekers van de universiteit van Lanzhou, de hoofdstad van Gansu, al: De heuvels rond Zhouqu zijn zeer instabiel geworden. De bouw van waterkrachtcentrales zorgt er voor dat er weinig voor nodig is om overstromingen en modderlawines te veroorzaken die een direct gevaar zijn voor de stad. 13/08/2010: China wordt geteisterd door zware regenval en ander natuurgeweld. In de stad Zhouqu ligt de modder een meter hoog, veel gebouwen zijn ingestort, wegen zijn onbegaanbaar, zelfs te voet. Enkele dorpen in de omgeving zijn in het geheel weggespoeld. Bijna tien miljoen mensen zijn geëvacueerd, er zijn 875.000 huizen verwoest. De schade loopt op tot 10 miljard euro. 15/08/2010: Ongeveer twintig miljoen Pakistanen zijn getroffen. Als het water zich terugtrekt zijn er miljarden nodig om het land weer op te bouwen en mensen aan het werk te krijgen. Het Internationaal Monetair Fonds waarschuwde bovendien dat de overstromingen. enorme economische gevolgen zullen hebben voor het land dat al zwaar steunt op buitenlandse hulp om de economie op peil te houden. Ongeveer een kwart van Pakistan staat onder water en het afgelopen weekend werden opnieuw honderden huizen verzwolgen door het water. Er komen berichten van choleradoden en kinderen die sterven van honger.

39 / 124


Hoewel het dodental van ongeveer 1.500 relatieflaag is in vergelijking met andere natuurrampen is de omvang van de watersnood en het aantal mensen wiens leven is aangetast enorm. 16/08/2010: Overstromingen in Tsjechië, dambreuk in Slovakije. Een harde wind en hevige regenval over Centraal-Europa hebben overstromingen veroorzaakt in Slovakije en Tsjechië. Dat berichten lokale media. Ook het noordwesten van Zwitserland werd getroffen door hevige stortregens die schade veroorzaakten. In het noordwesten van Slovakije is er volgens televisiezender TA3 een dam gebroken. De steden Handlova en Prievidza kwamen onder water te staan. Op televisie was te zien hoe auto's door het water werden meegesleurd. Ooggetuigen melden dat er verschillende mensen worden vermist, maar dat is nog niet bevestigd.Ook het zuiden van het land zou te kampen hebben met wateroverlast. In het naburige Tsjechië zijn volgens de zender CTK twee mensen vermist, na de hevige regenval van de voorbije dagen. Het stadje Bily Kostel nad Nisou, aan de Neisse-rivier in het noorden van het land, staat al voor de tweede keer in één week onder water. In Zwitserland is het kanton Bern het zwaarst getroffen door de regen. In de hoofdstad viel op één dag een vijfde van de hoeveelheid regen die normaal in de hele maand augustus wordt geteld. Gebouwen staan er onder water en verschillende wegen werden gesloten. Ook het treinverkeer in de regio ondervond gehinderd. Op de cols van Nufenen en Furka werd er zelfs sneeuw gerapporteerd. ============================================================================

Natuurrampen: Hitte en Bosbranden Geschreven door Erwin - 10/08/2010 11:44

_____________________________________

06/08/2010: De droogte in Israël vernietigt de teelt van perziken, meloenen en kippen. Israëlische landbouwers hebben enorme verliezen gemeld als gevolg van droogte en hitte. De totale schade voor landbouwbedrijven in Opper-en West- Galilea ( het meest gunstige klimaat van de regio in termen van Israël) is 20 miljoen shekel . Vanwege de hoge temperaturen en droogte is er aanzienlijk schade veroorzaakt aan de late oogst van perziken , nectarines en meloenen. Het is niet veel beter met de pluimveebedrijven. Bijna volledig verwoest zijn de veehouderij van kippen en kuikens op verschillende boerderijen ten noorden van het land en in de Negev- woestijn. Merk op dat als gevolg van high-tech landbouwproductie, de Israëli's daadwerkelijk gewassen telen in de levenloze woestijn. Dit neemt echter niet weg dat Israël een actieve exporteur van landbouwproducten is en hieraan 2 keer meer verdient dan het toerisme. 09/08/2010: Ook hitte in Spanje en Portugal, gevolg bosbranden. Ook op het Iberisch schiereiland heerst zomerhitte. De temperaturen lopen de laatste dagen op tot tegen de 40 graden in de binnenlanden. In Portugal zijn weer bosbranden uitgebroken. Juli was ook een warme en droge maand in Portugal, de heetste sinds 1931 met een gemiddelde temperatuur van 3.0 graden boven het langjarig gemiddelde. 09/08/2010: Wereld registreert warmste jaarperiode sinds 1880 De laatste twaalf maanden zijn het warmste op aarde geweest sinds de moderne metingen in 1880 startten, aldus Helge Drange, professor in de geofysica aan de universiteit in het Noorse Bergen. Dat is alarmerend, volgens de klimaatonderzoekster. Warmste jaarperiode De metingen van de NASA - die gegevens omvatten van de hele wereld - gaven al aan dat 2009 het warmste jaar op één na was. De koude winter in West-Europa was onvoldoende om de rest van de wereld te compenseren. De nieuwste metingen over een jaarperiode, van juni 2009 tot en met mei 2010, laten zien dat deze periode alweer warmer dan 2009 was. De statistieken laten zien dat 7 van de warmste jaren sinds 1880 na 1998 zijn gekomen. Het warmste jaar (binnen één jaar) tot nu toe volgens 40 / 124


de NASA-data is 2005. Afspraken Het tegelijkertijd uitblijven van goede internationale afspraken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen vind Helge Drange zeer verontrustend. Kopenhagen heeft slechts holle frasen opgeleverd. Als we de opwarming willen beperken tot 2 graden gedurende de nu in gang zijnde 100 jaar, zal er de komende 50 jaar 80 % minder emissie moeten zijn. Niets wijst erop dat het goede pad ingeslagen is. Noordpool Het kantelpunt voor het behoud van zomerijs op de noordpool is al gepasseerd, is de overtuiging van de klimaatonderzoekster. Het Groenlandse ijs dat zal met onbepaalde snelheid daarna smelten. Gemiddeld over de oceanen zal dat 7 meter zeespiegelstijging geven en eilandstaten en kuststaten zullen het hardst getroffen worden. Een stijging van minstens 1 meter van de zeespiegel binnen 100 jaar is zeer waarschijnlijk. Dat heeft consequenties voor landgebruik en voedsel productie. Ook droogteperioden zullen dezelfde consequenties hebben. 12/08/2010: Branden Portugal woeden voort. Portugese brandweerlieden zijn nog druk in de weer met de bestrijding van zo'n vijftig bosbranden in het midden en noorden van het land. In totaal zijn zo'n 1500 brandweerlieden ingezet. Ongeveer 18.000 hectare bos en struikgewas is getroffen. In sommige gebieden waren temperaturen van 40 graden Celsius gemeten. ============================================================================

Het wordt warmer, natter en zonniger Geschreven door Erwin - 03/11/2010 22:23

_____________________________________

02/11/2010: Tien jaar klimaatverandering. Het wordt warmer, natter en zonniger. Het Nederlandse weer wordt steeds vreemder: het is warmer, natter en zonniger tegelijk. Half mei al lekker naar het strand of een hittegolf in juni. Zo gek is dat niet meer, want het is in Nederland de laatste tien jaar veel zonniger geworden, blijkt uit de weer gegevens over de afgelopen tien jaar. Het voorjaar telt 24 minuten extra zonneschijn per dag, 15 minuten extra gemiddeld over het hele jaar. En dat heeft waarschijnlijk niets te maken met de aan de toename van CO2 toegeschreven klimaatverandering. Milieubeleid uit de jaren zeventig en tachtig lijkt te zorgen voor de hogere omzet van horecaterrassen. Door de maatregelen die toen werden genomen in Nederland en omringende landen is de hoeveelheid industriële roetdeeltjes in de lucht sterk afgenomen. Dat betekent minder condensatiekernen voor waterdamp, waardoor er minder mist en wolken ontstaan. Het mag zonniger zijn, tegelijk is het ook natter. En dat heeft wel alles te maken met menselijke klimaatverandering. Uit de cijfers blijk tevens dat het bijna een halve graad warmer is geworden. Omdat de Noordzee door de hogere temperaturen sneller opwarmt, neemt de verdamping vanaf half juli sterk toe als de zee even warm is als de lucht erboven. Gevolg: hevige regens in de tweede helft van de zomer. Daar staat weer aangenaam nazomerweer tegenover. Is de opwarming niet voor een deel te verklaren door meer zonneschijn? Klimatologen denken van niet. De nachttemperatuur is juist lager door helder weer, dus dat heft het effect grotendeels op. Wel is het zo dat het in het voorjaar sneller opwarmt. Dat Nederland twee keer sneller opwarmt dan gemiddeld, heeft volgens de klimatologen te maken met de nabijheid van de Noordpool. Door de verminderde sneeuwen ijsbedekking wordt er minder zonlicht gereflecteerd. Open water en donkere ondergrond absorbeert daarom meer warmte, en dat voelen we 41 / 124


hier. Behalve in december dan, wanneer het tegen alle trends in juist wat kouder is geworden, door wind uit het noorden en oosten. Oorzaak: onbekend. Bron: de pers 09/11/2010: Nederland is in 10 jaar tijd flink warmer geworden Analyse van duizenden metingen van temperatuur, neerslag, zon en wind laat zien dat het Nederlandse weer flink is veranderd. Verdeeld over dag en nacht en de verschillende seizoenen zijn alle gemiddelde temperaturen flink gestegen, gemiddeld ongeveer 0,42 graden. Nederland warmt ongeveer twee keer zo snel op als het mondiale gemiddelde. Het is in 10 jaar tijd gemiddeld 0,42 graden warmer geworden. De middagtemperaturen zijn 0,49 graden gestegen, de nachttemperaturen 0,33. Lente, zomer en herfst zijn bijna een halve graad warmer, de winter loopt wat achter. De lente is 0,54 graden warmer, de zomer 0,47, de herfst 0,42 en de winter 0,14 graden. Opmerkelijk is dat de opwarming in Nederland ongeveer twee keer zo snel lijkt te verlopen als het wereld gemiddelde. Hiervoor bestaan echter theoretische verklaringen: Nederland ligt relatief dicht bij de Noordpool. Door de verminderde uitbreiding van (besneeuwd) zee-ijs in de Noordelijke IJszee en verminderde sneeuwbedekking in met name Canada en Siberië, wordt op het noordelijk halfrond in de zomer, herfst en lente minder zonlicht gereflecteerd en in plaats daarvan meer straling geabsorbeerd (door open water en donkere ondergrond), en omgezet in warmte. Dit proces versterkt de opwarming op het gehele noordelijk halfrond – en hoe hoger de breedtegraad, hoe sterker het effect. (Rond de evenaar heeft de aarde -als bol- een veel groter oppervlak, dus deze zone tempert het gemiddelde sterk.) Daarnaast verloopt de opwarming van de lucht boven land aanzienlijk sterker dan boven de oceanen, die vanwege hun grote warmtecapaciteit (voorlopig) een vertragend effect uitoefenen. Nederland is in 10 jaar tijd flink zonniger geworden In de periode 1981-2010 is het aantal zonuren in alle seizoenen gestegen, het sterkst in de lente en de eerste helft van de zomer. Dit is waarschijnlijk niet een effect van de mondiale opwarming, maar van een lokaal klimaateffect door verminderde industriële (roet)vervuiling sinds de jaren ’70 in Nederland en de ons omringende landen. De lage atmosfeer bevat hierdoor minder aerosolen die als condensatiekernen kunnen dienen voor de in de lucht aanwezige waterdamp. Met name mist en laaghangende stratusbewolking komen hierdoor minder voor, zodat de intensiteit van de zonnestraling op het grondoppervlak is toegenomen. Een gemiddelde Nederlandse dag heeft nu een kwartier extra zon. In de lente is de (absolute) toename het sterkst: een lentedag krijgt nu ongeveer 24 minuten extra zon. De relatieve toename is het sterkst in de winter:14 procent extra zon (de zonintensiteit blijft echter relatief laag in dit seizoen). Met een totaal van 6,6 zonuren per dag blijft de zomer het zonnigste seizoen, gevolgd door de lente, met 5,6 zonuren. Nederland is natter geworden, vooral in de zomer en de winter In alle seizoenen is de neerslag iets gestegen. Dit past binnen de scenario’s van een mondiaal veranderend klimaat, waarbij de dominante westelijke winden meer vocht aanvoeren vanaf de oceaan. Omdat de temperatuurbuffer van grote watermassa’s lang stand houdt, zijn voorlopig vooral kustzeeën van belang voor ons weer, zoals Het Kanaal, de Noordzee en mogelijk ook de Oostzee. Deze relatief kleine watermassa’s warmen sneller op en vertonen daarbij een krachtige seizoenscurve, die ons weer grilliger maakt. Vooral in de winter krijgt Nederland meer regen dankzij dit relatief warme zeewater. In de zomer ontstaat een tweedeling, met een extra droog begin, dat wordt gecompenseerd door een opvallende toename van stortbuien vanaf half juli tot en met augustus. Deze soms zeer lokale neerslag kan veel overlast veroorzaken en is krachtig genoeg om het neerslaggemiddelde voor de drie zomermaanden met ruim 20 mm te verhogen. Deze nieuwe neerslagpiek laat zich verklaren door een snelle opwarming van het Noordzeewater over de lente en de maanden juni en juli. Zodra de temperatuur van het water in lijn ligt met de warme lucht daarboven, neemt de verdamping sterk toe. Bij de dominante westelijke winden ontstaan dan vooral landinwaarts grote complexen van stapelwolken, die hoog uitgroeien en in de tweede helft van de middag flinke buien veroorzaken. De netto neerslagtoename is het grootst in de zomer en de winter (respectievelijk 7,1 en 3,8 mm per

42 / 124


maand) De maand augustus spant de kroon, met een gemiddelde toename van 17,1 mm. De netto neerslagtoename in combinatie met de toename van het totaal aantal zonuren suggereert een buiiger karakter van de neerslag met een groter risico op lokale overlast. De wind blijft overwegend zuidwest en zwakt iets af. Overeenkomstig met metingen wereldwijd lijkt ook in Nederland de gemiddelde windsnelheid iets af te nemen. Hoogstwaarschijnlijk is dit een oppervlakteverschijnsel, veroorzaakt door een toename van (hoge) bebouwing en mogelijk een gevolg van natuur- en landschapsbeleid, met een toename van bossages in open land. Op grotere hoogte lijken de drukverschillen, de bron van de wind, van gelijke aard te blijven. Het Nederlandse weer wordt nog altijd sterk beïnvloedt door complexe lagedrukgebieden in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan. De dominante windrichting blijft hierbij grofweg zuidwest, alhoewel de windroos enige variatie blijft bieden, vooral gekoppeld aan het zo nu en dan optreden van standaardsituatie met hogedrukblokkade boven Scandinavië of het Europese vasteland. De gemiddelde windsnelheid is met 2,5 procent afgenomen. Bron MeteoVista en Weeronline.nl ============================================================================


_____________________________________

8/01/2011 2010 jaar was een slecht jaar voor het koraalrif. In het tropische gebied is veel schade aangericht aan het koraalrif. De oorzaak is de hoge temperaturen van de tropische oceanen. De stress in het koraal neemt toe zodra het water boven de 30C komt. Ook verzuring en vervuiling kan hieraan bijdragen. Eén van de belangrijkste oorzaken voor de hoge temperaturen is de huidige La Niña fase. Alleen het jaar 1998 liet nog grotere schade zien. 14/01/2011 De Verenigde Staten zijn zo groot dat je altijd op strandvakantie of wintersport kunt – ongeacht de tijd van het jaar. Maar nu lijken de meeste Amerikanen beter de ski's dan de bikini te kunnen pakken. Sneeuw bedekt nu ongeveer 70 procent van het land. In 49 van de vijftig staten is de afgelopen dagen sneeuw gevallen. En niet eilandstaat Hawaii is de dans ontsprongen (de Mauna Kea-vulkaan is daar wit), maar Florida is nog groen. Amerikaanse meteorologen spreken van een 'zeer ongebruikelijke situatie'. Dat het noorden in de winter wordt bedekt met een flinke laag sneeuw, dat is normaal. Maar afgelopen week kregen ook staten als Alabama, Georgia en zelfs Texas te maken met winterweer. Neerslag uit de Golf van Mexico botste op een koudefront dat boven het zuiden hing. Het resultaat? IJzel, ijs en sneeuw. Vervelend voor de totaal onvoorbereide bewoners, die: a) vaak geen handschoenen, mutsen en winterse kleding hebben, b) geen standaard ijskrabber in de auto hebben liggen (nooit nodig) c) een groot gebrek aan sneeuwschuivers en strooiwagens. Over de boosdoener zijn de weerprofeten het nog niet eens. La Niña, die ook in Zuid-Amerika en Australië voor veel neerslag zorgt, zou de schuldige kunnen zijn, maar meteorologen stellen dat dit weerfenomeen er juist voor zorgt dat koude lucht in het noorden blijft. Maar het winterweer uit het zuiden is opgerukt naar het noordoosten. New England, het noordoosten, was nog niet bekomen van de ene sneeuwstorm of een andere leverde alweer een halve meter sneeuw op. 25/01/2010 43 / 124


De Amerikaanse Midwest is gisteren ten prooi gevallen aan zeer lage temperaturen. Op sommige plaatsen daalde het kwik tot lager dan -40 graden Celsius, zo blijkt uit gegevens van de Amerikaanse meteorologische dienst National Weather Service.In Minnesota werd een kouderecord gebroken. In de stad International Falls, dichtbij de Canadese grens, werd een temperatuur van -43 graden opgemeten. Het gaat om het record sinds 1897 en het begin van de metingen. Vandaag waren de temperaturen alweer wat gestegen (-25°), maar voelde het kouder aan als gevolg van de wind. Het NWS stuurde een waarschuwing de wereld in voor de risico's op bevriezing en dodelijk gevaarlijke onderkoeling.Januari is doorgaans een bijzonder koude maand in de Midwest, waaronder acht staten vallen (Illinois, Indiana, Iowa, Michigan, Minnesota, Missouri, Ohio en Wisconsin), maar volgens meteorologen zijn de temperaturen van het voorbije weekend uitzonderlijk. 01/02/2011 Bij de aan de gang zijnde klimaatverandering zou men twee hoofdlijnen kunnen onderscheiden. Ten eerste is er sprake van een mondiale opwarming, en als gevolg daarvan een stijging van de zeespiegel. In de tweede plaats lijkt op regionaal niveau het aantal extremen toe te nemen. Zo is het in de laatste decennia in Europa, en ook in andere delen van de wereld, vaker tot extreme hitte en droogte gekomen en die perioden duurden dan bovendien ook nog eens veel langer. Het meest recente voorbeeld op dit gebied is de ongeëvenaarde hittegolf in delen van Rusland tijdens de afgelopen zomer. Daarnaast waren er ook vaker perioden waarin zeer overvloedige regenval grote problemen tot gevolg had. Op basis van de klimaatmodellen is te verwachten dat dergelijke extremen in de toekomst nog frequenter zullen voorkomen dan nu al het geval is. Tot nu toe heeft men zich, wat Europa betreft, vooral gericht op de warme extremen in het zomerhalfjaar. Die veroorzaken immers grote problemen en veel slachtoffers. Maar ook koude winterextremen zouden in de toekomst wel eens vaker voor kunnen komen. Althans, dat is een van de opmerkelijke conclusies in een artikel van enkele gerenommeerde klimaatwetenschappers. Zij hebben onderzoek gedaan naar winterse extremen in Europa en het noorden van Azië. Zij stellen in hun artikel dat, ondanks de gemiddelde opwarming, mondiaal en gemiddeld over het noordelijk halfrond, de gemiddelde wintertemperatuur zal dalen en de kans op een abnormaal koude winterperiode in grote delen van Europa en Azië zal toenemen. En, om de paradox compleet te maken: die winterkou zou dan worden getriggerd doordat er in de Barentszzee en de westelijke Karazee, door de opwarming, minder ijs aanwezig is. Bron: VWK. 1/03/2011 De Nederlandse windmolens hebben het afgelopen jaar 13 procent minder elektriciteit geproduceerd als gevolg van de zeer geringe hoeveelheid wind: De groei van het windmolenpark was niet groot genoeg om het verminderde windaanbod te compenseren", aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gisteren. Het windaanbod voor windmolens wordt wel uitgedrukt met de Windex. Het cijfer 100 weerspiegelt de gemiddelde hoeveelheid wind over de periode 1996-2005. Over heel 2010 kwam de Windex uit op 77. Nog nooit was de Windex zo laag, aldus het CBS, dat de Windex sinds 1988 meet. De turbines gaan pas draaien bij een windsnelheid van rond de 4 m/s, windkracht 3 op de schaal van Beaufort. Bij ongeveer 12 m/s (windkracht 6) bereiken ze hun maximale capaciteit. Bij hogere windsnelheden gaan ze niet meer leveren en boven windkracht 9 moeten ze zelfs worden stilgezet. Of het dagenlang met windkracht 6 waait of met windkracht 8 of 9, kun je uit de productiecijfers dus niet meer opmaken. En evenmin kun je daaruit het verschil aflezen tussen windkracht 2 of windstilte, of windkracht 10: in alle gevallen staat de turbine stil en produceert hij geen stroom. Toch is dat effect maar in heel geringe mate van invloed op de metingen, want dergelijk zeer hoge en zeer lage windsnelheden komen maar heel weinig voor. Windturbines zijn redelijk goede windmeters, maar dan wel voor de windsnelheden in het midden van het spectrum.

44 / 124


Het KNMI meet op twee manieren: direct met windmeters die op een hoogte van ongeveer tien meter staan opgesteld overal in het land en aan de kust; en afgeleid uit de meting van drukverschillen boven en rond het land. Gegeven een hogedrukgebied in de buurt en een lagedrukgebied elders in de buurt kun je uitrekenen hoeveel wind er tussen die gebieden moet doorstromen. Ook op die manier kun je vaststellen hoeveel wind er in een bepaalde periode moet zijn geweest. Boven zee en vlak aan de kust is over de afgelopen jaren geen afname gezien, maar boven land wel. Met name zijn er daar minder periodes met zware wind voorgekomen. Boven land is het minder hard gaan waaien doordat het oppervlak is verruwd: er zijn meer bomen en gebouwen bij gekomen, en die staan een goede luchtdoorstroming in de weg. Daardoor waait het in het oosten van het land, waar meer bos is, dan ook minder heftig dan elders in het land. Toen de Windex werd vastgesteld, in 1996, was dat na een periode van enige tientallen jaren waarin het steeds meer was gaan waaien. Precies in dat jaar begon het windaanbod jaarlijks weer af te nemen. De index is dus toevalligerwijs ingesteld op een moment dat net windaanbod net op een hoogtepunt was. Van een duurzame trend kun je dus niet spreken. De variatie is een volkomen natuurlijke en het is heel goed denkbaar dat de wind de komende jaren weer gaat toenemen. De cijfers geven derhalve geen enkele aanleiding dan maar op te houden met het vergroten van de windenergiecapaciteit. 19/06/2011 Klimaatverandering kan de komende decennia grote gevolgen hebben voor de binnenvaart op de rivieren. In het meest extreme scenario stijgen de transportprijzen in de periode tot 2050 met 9 tot 23 procent door extreem lage en hoge waterstanden in de Rijn en neemt het aandeel van het transport over de rivieren met 8 procent af. In de meest droge periode in de zomer zelf met 28 procent. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd onderzoek in het kader van het nationaal onderzoeksprogramma Kennis voor Klimaat, waaraan een consortium meewerkte van onder andere Rijkswaterstaat, Havenbedrijf Rotterdam, Arcadis, TU Delft en TNO. Het spoorvervoer profiteert met 88 procent het meest van de afname van het vervoer met binnenvaartschepen, 12 procent verschuift naar het wegtransport. Om de gevolgen van klimaatverandering voor de binnenvaart zoveel mogelijk te beperken, denken de onderzoekers onder meer aan intensiever onderhoud van de vaarwegen. Op lange termijn zouden extra stuwcomplexen in de Rijn en het aanpassen van de vaardiepte van schepen soelaas kunnen bieden. Bron: VwkWeb 13/07/2011 Stedelingen krijgen in de toekomst in toenemende mate te maken met overmatige warmte. Die voorspelling sluit aan bij de verwachting dat Nederland door de klimaatverandering meer en langere periodes met tropische temperaturen zal kennen, De zogenoemde hittestress wordt versterkt door het steeds dichter bebouwen van onze steden. Uit onderzoek blijkt dat het temperatuurverschil tussen verstedelijkt en landelijk gebied 's zomers tijdens windstille nachten kan oplopen tot 8 graden Celsius, In deze stedelijke hitte-eilanden gebieden blijft de warmte langer hangen, doordat er veel wegen liggen en gebouwen staan en er minder groen en water aanwezig zijn. Oververhitte stadsbewoners kunnen gezondheidsproblemen krijgen. Stijgende temperaturen tijdens hittegolven leiden vooral onder ouderen tot meer sterfgevallen, zoals een paar jaar geleden in Frankrijk. 07/10/2011 De bewoners van de Polynesische archipel Tuvalu zijn de wanhoop nabij. Terwijl de Grote Oceaan zich uitstrekt zo ver het oog reikt, is er op de eilandengroep zelf nog maar voor vier dagen drinkwater beschikbaar. Legervliegtuigen met noodvoorraden zijn onderweg vanuit Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten.

45 / 124


Maar volgens klimatologen is dat slechts een druppel op een gloeiende plaat. Zij wijten de waterschaarste op Tuvalu (circa 11.000 inwoners) aan de opwarming van de aarde en vrezen dat het nooit meer goed komt. De crisis op Tuvalu komt niet helemaal onverwacht. Het heeft er al bijna een jaar nauwelijks geregend, waardoor de onderkant van de drinkwaterreservoirs langzaam maar zeker in zicht kwam. De paniek sloeg pas echt toe nadat kortgeleden bleek dat ook het grondwater niet meer drinkbaar is. Door het stijgen van de zeespiegel is de bodem namelijk ernstig verzilt. De drinkwatercrisis breidt zich in rap tempo uit naar andere eilanden in de Grote Oceaan. ============================================================================

Wateroverlast, overstromingen Geschreven door Erwin - 17/01/2011 17:53

_____________________________________

7/01/2011 Wateroverlast Zuid-Limburg en Wallonië Op een aantal plaatsen in het Zuid-Limburgse heuvelland zijn donderdagavond wegen onder water gelopen als gevolg van de smeltende sneeuw. Ook dreigen beken buiten hun oevers te treden en dreigt het water uit die beken woningen binnen te lopen. Dat zei een woordvoerder van de brandweer in de nacht van donderdag op vrijdag. Ambtenaren van onder meer de gemeenten Valkenburg, Vaals, Nuth, Landgraaf, Simpelveld en Gulpen-Wittem zijn opgeroepen om de wateroverlast in kaart te brengen. Aan de hand daarvan wordt bekeken of en waar maatregelen genomen moeten worden, en eventueel zandzakken moeten worden geplaatst.Het smeltwater loopt vanaf de toppen van de heuvels naar beneden, waar met name in de dalen wegen blank komen te staan of grote waterplassen ontstaan. Voor zover bekend heeft dit niet tot verkeersproblemen geleid. 9/01/2011 La Niña en de overstromingen in Australië. De Fitzroy rivier verwerkte een piekniveau van 9.2 meter en dat had verwoestende effect van het water op de stad Rockhampton, Queensland, Australië. Overstromingskaarten zijn ter beschikking gesteld van de hulpdiensten om het hun gemakkelijker te maken in hun werk. De gegevens van de overstroming zijn geprojecteerd (overlay) op een bestaand optisch satellietbeeld van het Rockhampton-gebied door BBC News. Regenval blijft Queensland teisteren De Australische deelstaat Queensland blijft kampen met wateroverlast. De hoofdstad Brisbane meldde zondag de eerste overstromingen. De overstromingen kostten al aan zeker twaalf mensen het leven. Meer dan 200.000 mensen en 11.000 gebouwen zijn getroffen door de overstromingen veroorzaakt door hevige regenval. Gewassen zijn verwoest en tientallen kolenmijnen liggen stil. De schade wordt inmiddels geschat op omgerekend ruim 3,8 miljard euro.Bijna tweehonderd hoofdwegen in Queensland zijn ernstig beschadigd, meldden lokale media. Het blijft regenen, voorspellen meteorologen. In het gebied tussen Gympie en Brisbane viel zondag in een uur tijd meer dan 50 millimeter regen.Het getroffen oppervlak is groter dan Duitsland en Frankrijk samen 10/01/2011 In Toowoomba, Australië, net ten westen van Brisbane, hebben flitsoverstromingen tenminste tien mensen het leven gekost en meer dan 70 mensen worden vermist.Toowoomba is op maandag razendsnel overstroomd voordat de inwoners het goed en wel beseften. Dit gebeurde na meer dan 36 uren van onophoudelijke regen.Een enorme zoek-en reddings operatie werd op touw gezet, met helikopters werden mensen in veiligheid gebracht . Veel bewoners werden volledig verrast door het water en klampten zich vast - vrezend voor hun leven - aan bomen of hekwerk, of kwamen vast te zitten op en in auto's of op de daken van gebouwen.Ten minste twee van de doden waren kinderen, en Minister-president Julia Gillard heeft gewaarschuwd dat het aantal doden waarschijnlijk zal stijgen.Sinds het begin van de overstromingen eind november is dit een nieuw dieptepunt. Toowoomba burgemeester 46 / 124


Peter Taylor vertelde BBC Radio 4 op dinsdag: "We werken 24 uur per dag om te reageren op een noodnummer voor mensen die hulp in termen van evacuatie nodig hebben."Toowoomba ingezetene Charlie Green vertelde de BBC dat was hij strandde door de overstromingen."Het zou ironisch als het niet zo tragisch was," zei hij. "Toowoomba zit aan de rand van een uitgedoofde vulkaan van ongeveer 2000 voet (610 m) boven de zeespiegel, en we hebben net 10 jaar van droogte achter de rug, zelfs konden we onze auto's niet wassen met leidingwater van de stad de laatste paar jaar."De overstromingen zijn zo wijdverbreid dat, terwijl sommige gemeenschappen zich nog steeds schrap zetten voor het ergste, in andere de schoonmaak weer op gang is gekomen.De prognose is dat er meer regen zal komen, en er komen nu ook berichten over overstromingen in het naburige Nieuw-Zuid-Wales. 11/01/2011 Duizenden mensen zijn opgeroepen om delen van de derde grootste stad van Australië, Brisbane - die geconfronteerd wordt met de ergste overstromingen in decennia - te verlaten. Ambtenaren zeggen dat tussen de 6.500 en 9.000 woningen en bedrijven zijn voorbereid op overstromingen in de hoofdstad van de staat Queensland.Straten zijn grotendeels leeg en gezinnen zijn verhuisd naar opvangcentra in sommige gebieden, het hoogtepunt van de overstroming wordt verwacht op woensdag en donderdag. Plotse overstromingen in Queensland hebben al 10 doden en meer dan 70 vermisten veroorzaakt. Zo'n 200.000 mensen zijn getroffen. In Brisbane gaan mensen naar evacuatiecentra, ze verlaten de lager gelegen delen van de stad op aandrang van de politie.In Ipswich, veroorzaakt de Bremer rivier al veel problemen en de vloedgolven zullen naar verwachting 19 meter hoogte overschrijden de komende 12 uur. Er is meer regen voorspeld voor Brisbane, maar dat is niet het enige probleem. Er zijn "king tides" die de waterstanden verhogen en dan is er nog een stuwmeer dat werd gemaakt als een maatregel na de 1974 overstromingen - het moet nu water doorlaten, omdat het niet al het vloedwater tegen kan houden. De overstromingen heeft al miljarden dollars aan schade veroorzaakt . Brisbane wordt geconfronteerd met een gecombineerde stijging van het water vanuit de overstroomde Lockyer Valley en van de Wivenhoe Dam, waar het stuwmeer zo vol is dat men gedwongen is om regelmatig water te laten doorstromen. Autoriteiten vrezen dat de Brisbane River verder zal gaan stijgen dan de piek van 5.45 meter die werd bereikt tijdens de verwoestende overstromingen van 1974. De rivier kronkelt door het centrum van de stad en op sommige plaatsen is zij al buiten haar oevers getreden.Auto's stromen de stad uit en kantoormedewerkers van het belangrijkste zakelijke district, zijn op de vlucht voor het hoge en krachtige water terwijl de lager gelegen voorsteden al overstroomd zijn. Burgemeester Campbell Newman zei: "Vandaag is zeer belangrijk qua voorbereidingen, want morgen is het slecht, en donderdag kan het verwoestend uitpakken voor bewoners en bedrijven in het getroffen gebied." De Brisbane Courier Mail meldt dat elektriciteit in de centrale zakenwijk zal worden afgesloten vanaf 07:00 lokale tijd (2100 GMT dinsdag), wat van invloed zal zijn op 100.000 woningen en bedrijven. Het extra warme water voor de kust van Austalië veroorzaakt door La Niña en klimaatverandering blijft onafgebroken voor extreme regenval zorgen, zo waarschuwt de meteorologische dienst van Australïe. Bronnen: BBC en Australische media, en meteorologische diensten. 12/01/2011 Niet alleen het oosten van Australië heeft te kampen met overstromingen. Zowel in Sri Lanka als in Brazilië zijn tientallen doden gevallen door noodweer. Het midden en oosten van Sri Lanka hebben al zo'n twee weken te maken met hevige moessonregens. Zeker 18 doden zijn geteld en 200.000 mensen hebben hun woningen moeten verlaten. De situatie is het ergst rond de oostelijke steden Ampara en Batticaloa.In Brazilië zijn zeker 30 mensen omgekomen door overstromingen en modderstromen in Teresopolis, in de buurt van Rio de Janeiro. Omdat reddingswerkers het gebied maar met moeite kunnen bereiken, wordt gevreesd voor meer slachtoffers.Ook uit Sao Paulo werden slachtoffers gemeld. Doorgebroken rivieren zorgden voor ondergelopen straten en een gigantische verkeerschaos 13/01/2011 Aanhoudend noodweer in de Filipijnen heeft tot nu toe 42 levens geëist. Dat meldden de autoriteiten van het Zuidoost-Aziatische land donderdag.Overstromingen en aardverschuivingen eisten

47 / 124


de meeste levens. Ze worden veroorzaakt door hevige regens die het zuiden en midden van de Filipijnen sinds ruim twee weken teisteren. Ongeveer 400.000 mensen hebben een veilig heenkomen gezocht voor het natuurgeweld. De overvloedige regenval heeft veel schade veroorzaakt aan gewassen en infrastructuur. Het leger van de Filipijnen brengt met helikopters hulpgoederen naar de getroffen gebieden. De schuldige heet La Niña, Effect reikt zelfs tot Vlaanderen. De overstromingen in Australië worden veroorzaakt door hetzelfde weerfenomeen dat vorig jaar Pakistan onder water zette. Het effect van La Niña reikt zelfs tot Vlaanderen. Brisbane heeft zijn natste dag sinds 1974 achter de rug. Afgelopen nacht bereikte het water er zijn hoogste peil. In grote delen van Australiës derde stad was de elektriciteit uitgevallen of uitgeschakeld. Naar schatting 100.000 inwoners zaten zonder stroom, 40.000 werden geëvacueerd. Het dodental stond gisteren op 22, meer dan veertig mensen waren nog altijd vermist en 20.000 huizen liepen schade op. Het enige positieve nieuws gisteren was dat het waterpeil waarschijnlijk niet de recordhoogte van 1974 zou overstijgen. ‘Een schamele troost', aldus Anna Bligh, de premier van Queensland. ‘De stad is veel groter geworden. Nu staan stukken onder water die toen nog niet bebouwd waren.' Volgens de Vlaming Wim Vermain, die in een buitenwijk van Brisbane woont, wordt de omvang van de ramp pas volgende week duidelijk. ‘Maar de impact zal groter zijn dan die van de orkaan Katrina in New Orleans.' Bligh schat de kosten voor de opruiming en de heropbouw op 5miljard dollar. Dé vraag die bij deze extreme weersomstandigheden telkens terugkomt, is of ze het gevolg zijn van de opwarming van de aarde. Klimatologen zijn terughoudend om een direct verband te leggen. Het enige wat ze met zekerheid poneren, is dat een warmere aarde meer vocht in de lucht brengt. Als het water in de oceaan 1 graad warmer wordt, dan wordt de lucht erboven 6 tot 8 procent vochtiger. Die vochtige lucht komt naar beneden als regen. Door een warmer klimaat is er ook meer energie in de atmosfeer en wordt het weer grilliger. Maar wat er nu aan de hand is in Australië heeft in de eerste plaats te maken met een bijzonder sterke La Niña, het tegenovergestelde van El Niño. La Niña, een koude zeestroming in de Stille Oceaan, maakt het water in het centrale deel van die grote oceaan bijzonder koud. Op sommige plaatsen is het water er zelfs 4 graden kouder dan normaal, aldus het Australische Bureau voor Meteorologie. ‘Tegelijk is het water voor de kust van Queensland uitzonderlijk warm', zegt Reindert Haarsma, klimatoloog bij het Nederlandse KMNI. ‘De combinatie van die twee fenomenen maakt dat er uitzonderlijk veel regen valt.' Dat fenomeen is trouwens al maanden aan de gang. In Australië is het begonnen tijdens hun voorjaar.2010 gaat de Australische weergeschiedenis in als het op twee na natste jaar. ‘Deze La Niña was trouwens ook verantwoordelijk voor de gigantische overstromingen in Pakistan vorig jaar.' Zeker is ook dat deze La Niña een van de sterkste is van de jongste honderd jaar en volgens Jan Stel, hoogleraar Oceanische Ruimte en Menselijke Activiteit aan de universiteit in Maastricht, zijn de gevolgen ervan zelfs hier merkbaar. ‘Een krachtige La Niña voedt in het noordelijk deel van de Grote Oceaan een reusachtig hogedrukgebied. Dat beïnvloedt vervolgens de noordelijke straalstroom, een continue westenwind, hoog in de atmosfeer. Het gevolg: meer depressies die het Europese vasteland bereiken en daar meer neerslag geven.De inwoners van de Lage Landen en die van Brisbane zijn dus het slachtoffer van hetzelfde weerfenomeen.' Waarschuwing voor rondzwemmende haai De inwoners van de overstroomde delen van Australië hebben een nieuwe bron van zorg. Na agressieve slangen en krokodillen wordt de bevolking nu ook gewaarschuwd voor haaien. In de plaats Goodna, tientallen kilometers landinwaarts, zou een stierhaai zijn gesignaleerd. Een wethouder waarschuwt de inwoners dan ook niet het water in te gaan. De stierhaai of Atlantische grondhaai komt algemeen voor in warme kustwateren, maar kan ook in verscheidene rivieren aangetroffen worden. De stierhaai is een onvoorspelbare, vaak agressieve soort en verantwoordelijk voor veel aanvallen op mensen. 14/01/2011 Het fenomeen La Nina is dit jaar uitzonderlijk krachtig en zorgt voor hevige regenval aan

48 / 124


beide kanten van de Grote Oceaan. Extreme droogte of juist wekenlang regen? Het hangt voor landen als Brazilie en Australie af van wie er de . dienst uitmaakt: het jongetje of het meisje. L a Nina' (het meisje) heet het verschijnsel dat momenteel zorgt voor wateroverlast in zowel Australië en Sri Lanka als in Brazilië en Colombia. Het is een koosnaampje voor een gesel die dit jaar sterker uithaalt dan ooit. Wie wil begrijpen hoe het werkt moet er de wereldkaart bijpakken en inzoomen op de Grote Oceaan. In jaren dat La Nina overheerst, hoopt zich door passaatwinden ongebruikelijk veel warm water op voor de kust van Oost- Australië. Tegelijkertijd blijft het water voor de westkust van Zuid-Amerika relatiefkoud. Die grote verschillen in watertemperatuur bepalen de kracht van La Nina. Boven het warme zeewater ontstaan depressies, die boven land zorgen voor enorme regenbuien, vaak weken achtereen. Het meisje heeft ook een broertje, 'El Nino' (het jongertje), dat vaker de overhand heeft en eruit bestaat dat het water voor de kust van Peru warmer is dan normaal. Als El Nino zich toert, is er vooral droogte in Australië en Indonesië en nattigheid in Zuid-Amerika. Elke paar jaar is er wel een La Nina, maar dit jaar is het verschijnsel wel uitzonderlijk krachtig. Het effect is daardoor merkbaar tot in onze contreien. Door La Nina ontstaat er ten noordoosten van de Filipijnen een samenspel van hoge en lagedrukgebieden, dat een slinger geeft aan de westelijke windstroom hoger in de atmosfeer, de straalstroom. Die beweegt zich over Noord-Amerika en de Atlantische Oceaan naar Europa, daarbij van alles meenemend. Rond de West-Atlantische kust hebben we nu ook een soort La Nina. Het zeewater daar is zo'n drie graden warmer dan normaal, terwijl het in het zuidoosten van de Atlantisch Oceaan kouder is dan gemiddeld. Dat zorgt voor de vorming van depressies en de aanvoer van veel neerslag en relatief zachte lucht richting Europa. Dat merken we nu. Of die neerslag zich uit in sneeuw of regen is afhankelijk van de breedtegraad waarop de depressies passeren. Dat wordt bepaald door hoge- en lagedrukgebieden. Klassiek is het hogedrukgebied rand de Azoren en lage druk bij IJsland, waardoor Nederland in de regen zit. . Waarom La Nina nu zo krachtig is, blijft ook voor wetenschappers gissen. Dat geldt ook voor de warmere temperatuur in het noordwesten van de Atlantische Oceaan. BOGOTA - Modderstromen na hevige regenval eisten al meer dan vierhonderd levens in Brazilië, en het dodental stijgt nog. De verwoesting is enorm. Huizen en auto's werden meegesleurd door het water, elektriciteit- , masten knapten als luciferstokjes en mensen klommen in boom toppen om te ontsnappen aan de modderstromen: de bergstadjes Petropolis, Nova Friburgo en Teresopolis veranderden in de nacht van dinsdag op woensdag in rampgebieden. Dat gebeurde nadat het urenlang volop had geregend in het gebied op een dik uur rijden vanaf Rio de Janeiro. In de drie stadjes worden behalve de doden ook zeker vijftig mensen vermist. Omdat de regen voortduurt, blijven water en modder van de bergen naar beneden ko men. Duizenden mens en zijn dakloos geraakt. In Teresopolis, zwaar getroffen, viel 144 millimeter regen in 24 uur, een hoeveelheid die normaal gesproken valt in de hele maand januari. Brandweer en andere reddingswerkers probeerden de getroffen gebieden lopend te bereiken. Brazilië is niet het enige land in Zuid-Amerika dat lijdt onder La Nina. In de laatste drie maanden vielen in Colombia ook al 312 doden door de gevolgen van het weerfenomeen. BRISBANE - De regen die Australië nu aandoet, werd na een periode van droogte aanvankelijk met gejuich begroet. De doorsnee Australiër had inmiddels schoon genoeg van de strenge 'water restrictions', die waren ingesteld. Een wasbeurt voor de auto was voldoende voor een boete van duizenden dollars. Maar de ‘lol is er nu wel at. Vlak voor de jaarwisseling begon het in Queensland vrijwel onophoudelijk te regenen, met als gevolg dat er op nieuwjaarsdag een, gebied onder water stond ter grootte van Duitsland en Frankrijk samen. Tientallen dorpen en steden raakten van de buitenwereld afgesloten. In de stad Toowoomba viel deze week binnen 36 uur meer dan 160 millimeter regen.

49 / 124


Nog geen 24 uur later rolde de vloedgolf Brisbane binnen. Meer dan tachtig wijken en het financiële centrum kwamen binnen enkele uren volledig onder water te staan. Het dodental van de overstromingen staat op veertien. De laatste veertig jaar stijgt het aantal zware overstromingen wereldwijd. Wetenschappers verwachten dat zowel het aantal als de intensiteit van overstromingen blijft stijgen. Zonder verder ingrijpen zouden, mede door toenemende weersextremen, onze rivieren op piekmomenten het water niet goed meer kunnen verwerken: 15/01/2011 Overstromingen in Conwy vallei en Tenby in Wales. Zware regenval op vrijdag veroorzaakte blokkeringen van zowel autowegen als spoorwegen. De overstromingen leidden tot sluiting van de A487 bij Machynlleth. Er zijn overstromings-waarschuwingen uitgegeven omdat er meer regen verwacht wordt op zaterdag. Volgens Met Office kan er tot 100 mm regen op zaterdag vallen op hogere delen in North West Wales.Verwacht wordt dat de buien in zuidoostelijke richting over Wales trekken tot en met zondag, waarbij op zondag nog eens 40 mm aan regen zou kunnen vallen. De aardverschuivingen en overstromingen in de Braziliaanse staat Rio de Janeiro blijven levens eisen. De autoriteiten hebben al meer dan vijfhonderd lichamen geborgen, meldden Braziliaanse media vrijdag. Een van de zwaarst getroffen steden is Teresópolis. Daar zijn meer dan tweehonderd doden geteld, maar er wordt gevreesd voor honderden extra slachtoffers. Ook in Novo Friburgo vielen meer dan tweehonderd doden. Het totale officiële dodental stond vrijdagmiddag op 529. Honderden mensen worden nog vermist. Zeker 13.000 zijn dakloos geworden in de regio Serrana ten noorden van Rio de Janeiro. Reddingswerkers zijn erin geslaagd plaatsen te bereiken die van de buitenwereld waren afgesloten door kapotte wegen en bruggen. Met zwaar materieel en blote handen proberen ze mogelijke overlevenden te bevrijden en lichamen van overledenen te bergen. Het gevaar bestaat dat hun inspanningen nieuwe modderstromen uitlokken, omdat de grond door de aanhoudende regen zeer onstabiel is. De meteorologische dienst van Brazilië verwacht nog zeker tot woensdag regenval. Schoon drinkwater en levensmiddelen in het getroffen gebied worden steeds schaarser. Ook is er een tekort aan medicamenten. Hulpverleners van het Rode Kruis spreken van chaotische toestanden In de plaatsen waar dat nog kan, dienen kerken en politiestations als geïmproviseerde mortuaria. Door de hoge temperaturen in het gebied ontbinden lichamen snel en is de stank soms ondraaglijk. Nabestaanden krijgen foto's van de doden te zien om hen te identificeren. De nieuwe Braziliaanse president Dilma Rousseff bezocht donderdag de getroffen streek. Ze noemde het overweldigend en schokkend wat ze had gezien. Rousseff erkende dat de catastrofe het gevolg is van een combinatie van noodweer en illegale bebouwing in risicogebieden, zoals op berghellingen waar massaal bomen zijn gekapt. Ze zei eerder honderden miljoenen euro's aan hulp toe. De natuurramp is de grootste in de Braziliaanse geschiedenis. In 1967 vielen 437 doden door modderstromen in de omgeving van de stad São Paulo Het natuurverschijnsel La Nina, dat de hevige regens in Zuid-Amerika veroorzaakt, heeft hetzelfde effect in Sri Lanka. Daar hebben overstromingen (veroorzaakt door hevige regenval) inmiddels 27 mensenlevens geëist. 25/01/2010 Afgelopen woensdag kwam het dodental van de verwoestende overstromingen en er mee gepaard

50 / 124


gaande aardverschuivingen in Brazilië op 741. Tegelijktertijd zijn nog steeds ruim 400 mensen vermist van de hard getroffen berggemeenten rondom de grote stad Rio de Janeiro. Het regenen stopte op woensdag, maar de wateren modderstromen bleven urenlang doorgaan en schoven gebouwen en auto's weg. In één van de hardst getroffen buurten, Teresepolis noord van Rio, viel er in 24 uur tijd 260 mm water. Brazilië is één van de landen, die samen met Zuid-afrika en Australië, geplaagd wordt door verhoogde neerslag in de afgelopen decembermaand en nu in januari. Dit is het gevolg van het fenomeen La Niña dat zich in de Stille OCeaan voordoet. Zuid-Afrika op de rand van een katastrofe. De regering in Zuid-Afrika heeft de nationale noodtoestand uitgeroepen op grond van de overvloedige regenval die de rivieren in het land steeds verder laat stijgen. De schade beloopt al minstens 150 miljoen euro. Zeker de gebieden rondom Oranje-rivier worden bedreigd, net zoals rond de meer noordelijk gelegen Limpopo en Zambezi, die voor de tijd van het jaar enorm hoog staan. Het leger is in staat van paraatheid gebracht en veel kleinere leefgemeenschappen langs de rivieren zijn al geëvacueerd. La Niña, een periodiek optredende afkoeling van het zeewater langs de evenaar op de Stille Oceaan, houdt de komende twee tot vier maanden nog aan, maar de kou wordt wel langzaam wat minder. Dat meldt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Dit is gebaseerd op verschillende modelberekeningen. De huidige La Niña is met een afwijking van de zeewatertemperatuur van 1,5 graad onder normaal één van de sterkste in een eeuw. De hevige regenval met overstromingen in Australië en op de Filippijnen hangen samen met La Niña.La Niña is de tegenhanger van de warme El Niño, die eens in de 3 tot 7 jaar zorgt voor een opwarming van het zeewater in dit deel van de Oceaan. In het afgelopen najaar ontwikkelde zich een ongekend sterke La Niña die tegen het einde van het jaar nauwelijks minder werd. Mede daardoor viel er in Queensland in december zo bijzonder veel regen (want daar wordt het warme water naar toe gestuwd door de versterkte wind) en is ook januari hier een zeer natte maand. Koel water in de Stille Oceaan heeft in een groot deel van de wereld invloed op het weer en drukt ook de wereldgemiddelde temperatuur iets omlaag. Een La Niña (en dat geldt ook voor een El Niño) biedt de mogelijkheid voor seizoensvoorspellingen zoals voor de komende lente. La Niña leidt in het voorjaar vaak tot koeler weer in het noorden van Zuid-Amerika en West-Canada, en warmer en droger weer in het zuidoosten van de Verenigde Staten en Texas. 02/04/2011 De overstromingen en modderlawines in Zuid-Thailand hebben inmiddels aan zeker 35 mensen het leven gekost. Dat hebben de Thaise autoriteiten zaterdag laten weten aan de krant Bangkok Post. Een dorp is volledig bedekt na de aardverschuiving. Bijna twee miljoen mensen zijn getroffen.Door het noodweer zitten duizenden toeristen vast in vakantieoorden. Het treinverkeer naar de regio is gestremd en drie luchthavens zijn gesloten, onder meer die van het toeristeneiland Koh Samui. Enkele andere toeristische bestemmingen, waaronder Krabi, Phuket, Phang Nga en Ranong, hebben ook te maken met zware regenval.De grote hoeveelheden neerslag in het zuiden van Thailand zijn zeer ongewoon. Op Koh Samui is het in deze tijd van het jaar normaal gesproken kurkdroog. 21/06/2011 Het noodweer in het zuiden van China heeft sinds begin deze maand het leven geëist van zeker 175 mensen. Ook zijn nog eens meer dan 85 mensen vermist. De regio wordt sinds 3 juni geteisterd door zeer hevige regenval, modderstromen en buiten de oevers tredende rivieren. Zeker 36,5 miljoen mensen hebben last van de overstromingen. 1,6 miljoen Chinezen zijn dakloos geraakt. Het noodweer heeft volgens de overheid al 3,78 miljard euro gekost. Landbouwexperts en economen in dertien getroffen provincies verwachten dat bovendien de prijzen van rijst, tarwe, bladgroentes en kweekvis nog harder zullen stijgen dan de afgelopen maanden al het geval was. In Hangzhou wordt ook de drinkwatervoorziening bedreigd. Drinkwaterreservoirs zijn overstroomd door met benzeen en andere chemische afvalstoffen vervuild rivierwater.

51 / 124


21/10/2011 De overstromingen in Thailand hebben wijken in het noorden van de hoofdstad Bangkok bereikt. Er zou zo'n halve meter water staan. De overstroming was onvermijdelijk doordat de regering gisteren besloot om sluizen ten noorden van de hoofdstad open te zetten. Dat was nodig omdat de druk van het water op de sluizen te groot was geworden. Vooral worden het oostelijke en noordelijke deel van de stad bedreigd. Dat zijn vooral slaapsteden, waar mensen wonen die in Bangkok werken. Deze delen zijn onder water gezet, om te verhinderen dat de belangrijkere delen van de stad onder gaan lopen. In de slaapsteden staan vooral veel flats. In die wijken staat nu zo'n 30 tot 50 centimeter hoog. Er zijn delen van de stad waar gevreesd wordt dat het water twee tot drie meter hoog gaat komen. De overheid waarschuwt mensen in de gevaarlijkste gebieden dat ze klaar moeten staan om geëvacueerd te worden. Ook ziekenhuizen worden bedreigd. Op een vliegveld staan drie transportvliegtuigen klaar om patiënten naar andere vliegvelden te brengen. De paniek begint in de Thaise hoofdstad langzaam toe te nemen. Er zijn mensen die hun huizen dichtmetselen, andere mensen rennen voortdurend naar de winkel om drinkwater en voedsel in te slaan. De economische schade als gevolg van de overstromingen is opgelopen tot zo'n 4,5 miljard euro. Naar verwachting zal dit bedrag nog stijgen. Honderden fabrieken in Thailand hebben de deuren moeten sluiten en het kan nog maanden duren voordat ze weer opengaan. Meer dan 260.000 mensen zijn hun baan kwijt. Ruim 6.500 bedrijven hebben hun deuren moeten sluiten. In Thailand en ook buurland Birma zijn de ergste overstromingen in tientallen jaren. In Birma zouden zo'n zestig mensen worden vermist: huizen en een klooster zouden door het water zijn weggeslagen. ============================================================================

Noordpool, Groenland


4/01/2011 Recordwarm in Groenland, warmste sinds 1870 Terwijl 2010 in Denemarken als geheel kouder was dan normaal en Tórshavn op de Faeröer een jaargemiddelde temperatuur vertoonde van net onder normaal, was het beeld heel anders op Groenland. In Groenland, noteerden de meeste DMI-stations - met uitzondering van het noordoos-telijke station - een recordwarm jaar 2010. Er zijn ook ook veel warmterecords geregistreerd die gebasserd zijn op maandelijkse waarden en seizoensgebonden waarden. De metingen op Groenland van het Deens Meteorologisch Instituut gaan terug tot 1870.De atmosfeer op onze breedtegraad heeft al meer dan een jaar een buitengewoon stromingspatroon te zien gegeven. Het algemene patroon is nu dat Scandinavië en Noord-Europa zeer koude weer hadden en dat het grootste deel van Groenland zacht weer had. Het patroon kan echter zeer snel veranderen en omslaan naar een andere - meer normale - situatie, de verschillende stromingspatronen worden verwoord met "de Noord-Atlantische Oscillatie" (NAO). Zoals de naam al doet vermoeden, is het gekoppeld aan variaties in de atmosferische circulatie (herverdeling van de lucht op grote schaal) in het Noord-Atlantisch gebied.NAO is gedefinieerd als het verschil in luchtdruk tussen de Azoren / Lissabon en IJsland, en de verhoudingsgetallen die daar uit voortkomen wordt de NAO-index genoemd. De NAO trekt veel aandacht, omdat de fluctuaties de systematische veranderingen reflecteren in de weersystemen, namelijk de locatie en de sterkte van de systemen.Een hoge (positieve) NAO-index doet zich voor wanneer er een sterk IJslands lagedrukgebied heerst, samen met een sterk Azoren-hogedrukgebied. Tussen deze systemen in waaien dan sterke westen winden. In de winter, geeft deze situatie koud weer in Groenland en oostelijk Noord-Amerika, terwijl Noordwest-Europa zacht winterweer heeft. Bij een lage (negatieve) NAO-index - zoals in het afgelopen jaar - is het juist het tegenovergestelde: warmte in Groenland en koude in Noordwest-Europa.De NAO-index verandert op alle tijdschalen en is een belangrijke indicator van zowel het huidige weer, als ook de klimaatschommelingen op regionale schaal. 52 / 124


19/01/2011 Het snel verminderen van het zomerijs in de Noordelijke IJszee is niet alleen een zorgwekkend signaal aangaande de opwarming van de aarde, maar het is ook een bedreiging voor het natuurlijke leefgebied van de dieren die zijn aangepast aan dat klimaat en die omstandigheden Enkele jaren geleden, in 2006, deden enkele Canadese pooljagers een merkwaardige ontdekking: zij hadden een 'ijsbeer' geschoten die niet alleen de normale witte kleur had, maar waarbij in de vacht ook grauwbruine stukken bont voorkwamen. Een DNA-onderzoek bevestigde wat velen al vermoedden: het ging hier om een kruising van een ijsbeer met een grizzly (grijze beer). Vier jaar later, in 2010, werd in het westelijke Canadese poolgebied een beer geschoten met vergelijkbare uiterlijke kenmerken. Ditmaal bleek het om een tweede generatie van een kruising te gaan: de vader was een grizzly, de moeder moet een kruising van een ijsbeer met een grizzly zijn geweest. Dit zijn bepaald niet de enige voorbeelden van kruisingen tussen soorten die vele duizenden jaren geïsoleerd van elkaar hebben geleefd en waarbij menging dus niet voorkwam. Maar nu het zomerzeeijs in het Noordpoolgebied in angstwekkend snel tempo verdwijnt, is dat aan het veranderen. Kruisingen zijn bijvoorbeeld ook gevonden bij verschillende walvis- en bruinvissoorten. Nu grote ijsmassa's die altijd een natuurlijke barrière vormden, meer en meer verdwijnen en pooldieren door de klimaatverandering worden gedwongen om (in de zomer) een ander leefgebied op te zoeken, zullen ze een deel van het jaar samen met andere soorten doorbrengen. Bij vermenging van de genen zou het wel eens kunnen zijn dat juist die eigenschappen gaan verdwijnen die de dieren geschikt maakt om te overleven in een landschap van sneeuw en ijs. Op zichzelf behoeft een kruisingsproduct niet op voorhand negatief te worden beoordeeld. In het verleden zijn kruisingen ook altijd onderdeel van het evolutionaire proces geweest en soms leverde dat resultaten op die beter waren aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Maar ditmaal gaat het niet om een door de natuur veroorzaakte verandering, maar om een (door de mens veroorzaakte) verandering die buitengewoon snel verloopt. En daardoor zal het waarschijnlijk leiden tot hybrides zonder meerwaarde. Zo is bekend van kruisingen van een ijsbeer en grizzlyberen in een Duitse dierentuin, dat deze dieren nog wel jaaggedrag kennen dat vergelijkbaar is met de ijsbeer, maar dat de hybrideberen veel minder goed kunnen zwemmen dan de ijsbeer. Het is daarom waarschijnlijk dat het uitsterven van de ijsbeer en andere kwetsbare soorten door deze ontwikkeling zal worden versneld. Om dat verlies aan biodiversiteit te voorkomen zal snel actie moeten worden ondernomen. Prioriteit nummer een is dan om het zeeijs in de zomer zoveel mogelijk te behouden. In de afgelopen paar jaar is al een aantal malen de vraag opgeworpen of de ijsbeer het einde van de eeuw zal halen. In 2007, toen de hoeveelheid september-zeeijs tot een dramatisch dieptepunt was geslonken, kopte een dagblad in Alaska (The Anchorage Daily News) dat het vrijwel onafwendbaar was dat de natuurlijke habitat van de ijsbeer al ruim voor het einde van de eeuw zou zijn verdwenen en dat het dier daardoor gedoemd was om uit te sterven. Alleen in dierentuinen zouden nog enkele exemplaren overblijven. In dat krantenartikel werd er, mede gelet op het enorme verschil in septemberijs tussen 2006 en 2007, van uit gegaan dat de hoeveelheid zeeijs een kritisch kantelpunt was gepasseerd, en, door het 'albedo-effect onherroepelijk zou verdwijnen. Dit ongeacht de maatregelen die men van nu af aan zou nemen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Met dat albedo-effect wordt het volgende bedoeld: sneeuw en ijs kaatsten veel meer zonlicht terug dan water (sneeuw en ijs hebben een groter albedo). Wanneer er meer(zomer)ijs verdwijnt, wordt er meer warmte door het water opgenomen, waardoor het afsmelten zichzelf versterkt. Volgens sommigen zou, zodra het zomerijs beneden een kritische drempelwaarde komt, een totale smelt in de volgende jaren onafwendbaar zijn. 21/01/2011 De ijskap van Groenland is nog niet eerder in een zomerseizoen zoveel geslonken als in het afgelopen kalenderjaar 2010. Dit blijkt uit een studie van het in New York gevestigde Cryospheric Processes

53 / 124


Laboratory, waaraan ook onderzoekers van de Utrechtse universiteit hebben meegewerkt. De smeltperiode begon ongewoon vroeg eind april en eindigde ongewoon laat half september. Met name op het zuidelijk deel van Groenland lag het aantal dagen met afsmelt zo'n 50 dagen boven het langjarig gemiddelde. Zomertemperaturen van 3 graden boven 'normaal' en minder sneeuwval dan gewoonlijk droegen bij aan het record aan afsmelt. Over de laatste 30 jaar neemt het oppervlakte waar afsmelt plaatsvindt met zo'n 17.000 km2 per jaar toe. Op langere termijn kan dit leiden tot een aanzienlijke verhoging van het zeeniveau wereldwijd. 08/02/2011 De ijsbedekking in het noordpoolgebied was de laagste voor de maand januari sinds de stellietmetingen zijn begonnen in 1979. De A.O.-index is in de sterk negatieve fase gebleven voor het grootste deel van de maand, waardoor de ijshoeveelheid laag is gebleven. Het arctische zeeijs was gemiddeld over januari 2011 13.55 miljoen vierkante kilometer. Het was 50000 vierkante kilometer onder het recordminimum van 13,60 miljoen vierkante kilometer in 2006, en 1, 27 miljoen vierkante kilometer onder het gemiddelde van 1979-2000. De ijsbedekking was in januari 2011 ongebruikelijk laag in de Hudson Bay, de Hudson straat (tussen zuidelijke Baffin Island en Labrador), en de straat Davis (tussen Baffin Island en Groenland). Normaal zou het water in deze gebieden eind november bevriezen, maar dit jaar wilde de Hudson Bay niet volledig bevriezen tot medio januari. De Labrador Zee blijft zelfs nog grotendeels ijsvrij. 06/07/2011 Niet alleen door klimaatverandering opgewarmde lucht doet de smeltsnelheid van het ijs in de buurt van de Polen toenemen, vooral wordt het ijs aangetast door het warmere water, dat onder het ijs doorstroomt, zo meldt een nieuwe studie. Toename van smeltend ijs op Groenland en delen van Antarctica is gemeld als gevolg van opwarming van de aarde, waardoor de zeespiegel stijgt. Te weinig aandacht heeft men besteed aan de gevolgen van warmer water onder het ijs. Terwijl drijvend ijs dat smelt het zeeniveau niet verhoogt, zal ijs dat vanaf vasteland de zee instroomt en vaak onder water terecht komt, het peil wel verhogen. Opwarming van het oceaanwater is zeer belangrijk in vergelijking met atmosferische opwarming van de aarde omdat water een veel grotere warmtecapaciteit dan lucht heeft. Als je een ijsblokje in de kamer in warme lucht legt dan zal het in enkele uren smelten, maar als je het in een kopje warm water legt, zal het verdwijnen in slechts enkele minuten." Als drijvend ijs langs de kustgebieden smelt zal het de stroom van gletsjers versnellen, waardoor meer ijs in de zeeën terecht komt. Dit betekent dat zowel Groenland als Antarctica waarschijnlijk sneller gaan smelten dan de wetenschappelijke gemeenschap eerder gedacht heeft, Iets onder het oppervlak van de oceaan rond Groenland kan het water maar liefst 2° Celsius toenemen tot 2100. De opwarming van de kust van Antarctica zou iets minder stijgen, ze berekenden 0,5° Celsius. Het oceaanwater warmt op om dezelfde reden als dat de atmosfeer opwarmt: de uitstraling van warmte wordt belemmerd door de broeikasgassen. De oceaan heeft veel warmtecapaciteit en kan dus veel warmte opslaan waardoor de opwarming van de bovenste laag getemperd wordt. Daarentegen zal het ook weer veel langer duren voordat de oceaan afgekoeld is als er weer normale broeikasgasverhoudingen zouden zijn met de overige gassen in de atmosfeer. Voorlopig is er geen sprake van afname van concentratie van broeikasgassen, fossiel CO2 in de atmosfeer neemt jaarlijks toe en daarmee ook het totaal aan CO2. Bron: VWK 09/07/2011

54 / 124


Het wegsmelten van ijs in het noordpoolgebied gaat dit jaar bijzonder snel. De omvang van het ijs aan de noordpool was nog nooit zo laag als in begin juli van dit jaar. Dit is bekend gemaakt door de Universiteit van Washington. De metingen zijn begonnen in 1979 en sindsdien neemt het oppervlak van vooral zomerijs gestaag af gemiddeld genomen. 10/09/2011 Het oppervlak aan Noordpoolijs is dit jaar weer bijzonder laag, iets lager zelfs al dan in het recordjaar 2007. Het volume van het Noordpoolijs ligt steeds al onder het minimum van 2007. Het is duidelijk inmiddels dat de trend naar een ijsvrije Noordpool aan het eind van de zomer -of zelfs in de zomermaanden - onafwendbaar lijkt te worden. De verwachting is dat de Noordpool tussen 2015 en 2020 ijsvrij zal zijn. http://www.weerstationhaaksbergen.nl/weather/images/fbfiles/images/2011/Afname van het ijsvolume aan de Noordpool.jpg ============================================================================

Voedselvoorziening


21/01/2011 Veel voedingsgewassen zijn de afgelopen maanden op de. wereldmarkt tientallen procentenduurder geworden of zelfs in prijs verdubbeld, zo blijkt uit de begin deze maand gepubliceerde Food Index van de FAG, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Sommige media en voedseldeskundigen spreken al over een voedselcrisis. En een aantal van hen vermoeden dat speculanten de drijvende kracht zijn achter de prijsstijgingen. Ton Baas, directeur van de Vereniging voor de Bakkerij- en Zoetwarenindustrie, verdenkt speculanten er zelfs van leveranties te vertragen terwijl de pakhuizen uitpuilen' om zo de prijzen op te drijven, Hij riep de overheden in Den Haag en Brussel vorige maad in een persbericht op tot ingrijpen op de grondstoffenmarkten. De Oeso, de denktank van rijke landen, deed vorig jaar onderzoek naar de invloed van speculanten op de prijsexplosie van grondstoffen in de periode 2007/2008. Opvallende conc1usie: speculanten waren helemaal niet de veroorzakers van de prijsstijgingen op de grondstoffenmarkten. De meeste extra vraag is afkomstig van de snelgroeiende landen als China en India. De vraag stijgt als gevolg van de toegenomen koopkracht en de trek naar de stad, waardoor minder mensen zelfvoorzienend zijn, maar ook omdat het eetpatroon verandert. Meer vlees en andere dierlijke eiwitten, en voor de productie van vlees zijn veel extra -gewassen als soja nodig. Daarnaast stijgen de voedselprijzen ook doordat de vraag naar biobrandstoffen toeneemt. In de Verenigde Staten wordt tegenwoordig veertig procent van alle geteelde mals gebruikt voor de productie van bio-ethanol. Hoewel dat niet per definitie ten koste gaat van voedsel; is er wel tot op zekere hoogte sprake van verdringing van andere gewassen. Terwijl de vraag stijgt, staat het aan: bod onder druk. De gevolgen van de klimaatsverandering worden steeds meer zichtbaar. Zo zijn neerslagpatronen de afgelopen tien jaar duidelijk veranderd. Dit jaar heeft ook La Nina veel invloed, vooral op de watertemperatuur van de Stille Oceaan. Dat is duidelijk zichtbaar in de extreme neerslag en overstromingen in Australië, Indonesië, India, Zuid-Afrika en Colombia en extreme droogte in Zuid-Brazilië en Argentinië. Met als gevolg een flinke afname van het aanbod van voedingsgewassen en andere grondstoffen en dus een flinke prijsstijging. Er is ook een tekort aan water door menselijk ingrijpen. De beschikbare hoeveelheid water voor de landbouw neemt in hoog tempo af, vooral in ontwikkelingslanden. Dat komt vooral door menselijk ingrijpen zonder goed na te denken over de langetermijngevolgen, zoals het bouwen van waterkrachtcentrales, het omleiden van rivieren en het leegpompen van bronnen. Een land als China heeft lange tijd het milieu totaal genegeerd en de gevolgen worden nu zichtbaar. Bij gebrek aan water zijn steeds meer landen gedwongen een deel van hun voedsel te importeren. Dat 55 / 124


drijft de prijzen op. De verstedelijking speelt ook een grote rol bij de afname van het aanbod. In landen als China en Vietnam groeien de steden heel snel. Veel van die steden liggen in rivierdelta's en dat zijn doorgaans de meest vruchtbare gebieden in die landen. Maar omdat de urbanisatie de landbouwgrond verdringt, zijn boeren gedwongen minder vruchtbare gronden op te zoeken. De prijzen van veel gewassen zullen de komende jaren hoog blijven, denken bijna alle deskundigen, de FAO incluis. Niet door toedoen van speculanten, maar door klimaatveranderingen, verstedelijking en doordat er te laat is bedacht dat tegenover de toegenomen vraag ook meer aanbod moet staan. De Indonesische president Yudhoyono riep zijn bevolking begin deze maand op zelf Spaanse pepers te gaan verbouwen in potten. Spaanse pepers, een essentieel ingrediënt voor de meeste Indonesiërs, is de afgelopen maanden in prijs gestegen van twee euro naar meer dan zeven euro per kilo. De verklaring: ongewoon hevige regenval op Celebes, waar veel pepers vandaan komen. Rusland verbood in augustus de export van graan nadat zeker een kwart van de oogst door droogte was mislukt. Oekraïne, dat ook een slechte oogst had, heeft exportquota voor graan ingesteld. 14/02/2011 China steekt anderhalf miljard euro in de strijd tegen extreme droogte. Op bepaalde plaatsen is in 200 jaar niet zo weinig neerslag gevallen. De acht getroffen provincies in het oosten staan bekend als de graanschuur van China. Zo'n 80 procent van de landelijke productie, ongeveer 115 miljoen ton per jaar, komt uit deze regio. Na ruim 140 dagen zonder sneeuw en regen dreigt een groot deel van de winteroogst te mislukken. Als dat gebeurt kan een crisis ontstaan met gevolgen voor de wereldvoedselprijzen, waarschuwt de Voedsel en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties. China is niet alleen de grootste graanproducent ter wereld, maar ook de grootste consument. Vrijwel al het binnenlands geproduceerde graan eten de Chinezen zelf op. Als de hoeveelheid graan zou afnemen en China extra moet inkopen op de internationale markten, kan dat een enorme impact hebben op de graanprijs, meent FAO-onderzoeker Zhang Zhongjun in Peking. De prijs van tarwe is nu al zeventien procent hoger dan vorig jaar. Volgens Zhang komt dat ook doordat andere grote graanproducenten als Rusland, Oekraïne en Australië eveneens kampen met kleinere oogsten door droogte en ander natuurgeweld. Zhang: Om die reden slaat de FAO nu alarm. Uiteindelijk kan de ernstige droogte in China een probleem voor de hele wereld worden. De Chinese overheid zet alles op alles om de getroffen provincies van water te voorzien. Lokale overheden worden opgeroepen om duizenden extra putten te slaan en zo het land te irrigeren. Speciale weerraketten en vliegtuigen bestoken de hemel met zilverjodide. Deze kristallen maken de waterdruppels in de lucht zwaar en laten ze als regen of sneeuw naar beneden vallen. Maar vooralsnog is de hoeveel neerslag veel te klein om de dorst van de verdroogde aarde te lessen. 23/02/2011 Binnen tien jaar, rond 2020, :zullen vijftig miljoen mensen naar het noordelijke deel van de aarde zijn getrokken op de vlucht voor voedseltekorten als gevolg van klimaatveranderingen. Dat hebben experts gezegd op een wetenschappelijk conferentie in Washington. Als mensen in niet meer vol te houden omstandigheden leven, dan migreren ze, aldus professor Cristina Tirado van de University of California. Het getal van vijftig miljoen milicuvluchte1ingen is gebaseerd op berekeningen van de Verenigde Naties. Zuid-Europa heeft op dit moment al te maken met een grote toestroom van migranten" uit Afrika, van wie velen hun leven riskeren om over zee naar land en als Spanje of Italië te gaan. De volksopstanden in landen als Tunesië en Egypte hebben de vluchtelingenstroom nog verder gestimuleerd. . Wat we onlangs in Tunesië zagen, een machtswisseling en plotseling een heleboel mensen 'die mar Italië gaan, zal een patroon worden", aldus professor Ewen Todd van de Michigan State University. De volksopstanden waren volgens hem vooral het gevolg van voedseltekorten, wijdverbreide werkloosheid

56 / 124


en armoede. In die omstandigheid zijn het de armste mensen die zeggen 'ik moet eten, ik moet overleven' en die het besluit nemen naar Europa te trekken, aldus Todd. Door onder meer droogte, ontbossing en woestijnvorming als gevolg van de klimaatverandering kan er niet meer genoeg voedsel geproduceerd worden. Ook toegenomen regenval op andere plekken als gevolg van de klimaatverandering heeft vaak desastreuze gevolgen voor de landbouw. 29/06/2011 Tussen de negen en ruim tien miljoen mensen in de Hoorn van Afrika zijn getroffen door de grootste droogte in 60 jaar. De situatie heeft op sommige plaatsen landinwaarts geleid tot een hongersnood, waarschuwden,de Verenigde Naties gisteren in Geneve. Djibouti, Ethiopie, Kenia, Somalie en Uganda behoren tot de getroffen landen. Twee achtereenvolgende slechte regenseizoenen hebben geleid tot een van de droogste jaren sinds 1950/51 in veel gebieden. Het is niet de verwachting dat de situatie verbetert voor 2012. De droogte heeft het voedsel fors duurder gemaakt. In delen van Kenia zijn de graanprijzen 80 procent hoger dan gemiddeld in de afgelopen 5 jaar. In Ethiopië zijn de . consumentenprijzen 41 procent omhooggeschoten. Gevolg is dat de ondervoeding toeneemt. In de zwaarst getroffen gebieden is 30 procent van de, bevolking ondervoed. De VN schatten dat zeker 2,5 miljoen inwoners van Somalië door de droogte getroffen zijn. De Hoorn van Afrika werd halverwege de jaren tachtig ook al getroffen door extreme droogte. ============================================================================

Sneeuwstormen


3 februari 2011 Het midden van de Verenigde Staten was gisteren in de greep van een zware sneeuwstorm. In vijf staten was de noodtoestand uitgeroepen. De sneeuwstorm is een van de hevigste in tientallen jaren in Amerika. Volgens satellietbeelden van de Amerikaanse -ruimtevaarrorganisatie NASA strekt het getroffen gebied zich uit van Texas- in het zuiden tot Maine in het noordoosten. Dertig Amerikaanse staten zijn getroffen. Op veel plekken zijn tientallen centimeters sneeuw gevallen. . Missouri, Illinois, Oklahoma, Kansas en Arkansas hebben de noodtoestand uitgeroepen. Arkansas heeft de nationale garde ingezet om extra voorraden naar het noordwesten van de staat te brengen. In sommige andere staten is de nationale garde in verhoogde staat van paraatheid gebracht. In het getroffen gebied zitten circa 300.000 mens en zander stroom omdat elektriciteitskabels zijn beschadigd. Veel mensen hamsteren voedsel. Meer dan tienduizend vluchten in Amerika werden gisteren geannuleerd omdat de vliegtuigen niet konden opstijgen. Ook de landbouw heef zwaar te lijden onder het barre weer. Daardoor wordt onder meer de tarweoogst later dit jaar bedreigd. Daarnaast heeft het vee te lijden onder de koude. 30/10/2011 Honderdduizenden mensen in het noordoosten van de Verenigde Staten hebben al dagen geen elektriciteit vanwege de ongebruikelijk vroege en zware sneeuwstorm die het afgelopen weekend over het gebied trok. Er zijn inmiddels minstens 21 mensen door toedoen van het winterse weer om het leven gekomen. De meeste slachtoffers vielen door omvallende bomen, bij verkeersongelukken of werden geëlektrocuteerd door kapotte elektriciteitskabels. 57 / 124


De combinatie van zware, natte sneeuw, bomen met nog veel bladeren en een harde wind zorgde ervoor dat op veel plaatsen takken en elektriciteitskabels naar beneden kwamen en bomen omwaaiden. Op het hoogtepunt van de storm zaten zeker 3,1 miljoen huishoudens zonder stroom. Maandagavond (lokale tijd) waren dat er nog 2,2 miljoen. ============================================================================

Stormen cyclonen


3/02/2011 Bewoners van het noorden van de Australische staat Queensland vrezen enorme verwoestingen als vanochtend het ergste van de cycloon Yasi is voorbijgetrokken. De storm kwam gisteravond aan land bij de plaats Townsville. Daar werden golven van bijna tien meter hoog gemeten, een recordhoogte. De hoge golven zouden kunnen leiden tot overstromingen in laaggelegen kustgebieden. Het worden 24 hele zware men en voor veel mensen kunnen het hele zware dagen worden. Tienduizenden mensen in het getroffen gebied zaten al zonder stroom. Hulpdiensten kunnen vanwege de extreme wind niet uitrukken. Daardoor kunnen de autoriteiten moeilijk inschatten hoeveel schade Yasi al heeft aangericht. De cycloon bereikt snelheden van bijna 300 kilometer per uur, aldus het Australische weerinstituut BOM. Yasi is de zwaarste cycloon in het gebied sinds 1918. De eerste berichten gisteravond meldden dat steden en dorpen van Mission Beach het hardst getroffen zouden zijn. Vooral Tully lijdt zwaar onder de cycloon. In het dorp zijn talloze daken eraf gewaaid. Elektriciteitskabels zijn massaal stuk gegaan. ============================================================================

Droogte


25/01/2010 Nepal moet de elektriciteitstoevoer dagelijks twaalf uur uitschakelen als gevolg van de geringe regenval in het land. Dat kondigde de overheid vandaag aan. De reservoirs in de hydro-elektrische centrales zijn niet voldoende gevuld. De Nepal Electricity Authority (NEA) past de maatregel al enkele dagen toe. Volgens de autoriteit is het nodig omdat het waterniveau in de rivieren sterk aan het dalen is en er geen regen wordt voorspeld. De volgende weken kan het uitschakelen van elektriciteit zelfs oplopen tot veertien uur per dag, waarschuwt de NEA. Nepal produceert zelf ongeveer de helft van de energie die het nodig heeft. De rest wordt geïmporteerd uit buurland India. Maar vaak is ook die invoer niet genoeg om aan de vraag van 800 megawatt per dag in de Himalayastaat te voldoen.Regen valt er vooral in de zomer, waardoor de hydro-elektrische centrales tot 780 megawatt kunnen produceren. Maar in de droge wintermaanden is de productie beperkt tot ongeveer 250 megawatt. Nepal lijdt bovendien onder de klimaatverandering, die zorgt voor nog langere periode van droogte en dus een lager waterpeil. Het is momenteel ook uitzonderlijk koud in het land: 43 mensen kwamen al om door vriestemperaturen. Ook in de winter van 2008-2009 kampte het land al met een elektriciteitstekort dat opliep tot 18 uur per dag. Pogingen om de productiecapaciteit op te drijven werden belemmerd door de burgeroorlog die Nepal tien jaar lang teisterde. 01/04/2010 58 / 124


De afgelopen winter is in grote delen van China extreem droog verlopen. Volgens de autoriteiten zou het de ergste droogte zijn sinds 60 jaar, en voor sommigen regio's zelf in 200 jaar. Het getroffen gebied bevind zich in het noorden en oosten van China en omvat onder andere de regio's Shandong, Henan en Hebei. Op een aantal plaatsen in het noordoosten van China is minder dan 10% van de normale hoeveelheid neerslag gevallen. Daarbij ontbreekt erop veel plaatsen ook een sneeuwdek, dat normaliter de wintergewassen vochtig houdt en beschermt tegen de koude droge wind in de Chinese winter. Een belangrijke landbouwregio in de provincie Shandong in het oosten van China heeft bijvoorbeeld sinds september niet meer dan 12mm neerslag mogen ontvangen, slechts 15% van wat er normaal valt gedurende deze periode. In deze provincie is daardoor al 4 miljoen hectare aan landbouwgrond getroffen door de droogte. Ook in de aangrenzende provincie Henan is door de droogte al 1,4 miljoen hectare aan landbouwgrond getroffen. In totaal is tot nu toe 6.4 miljoen hectare aan tarwegewassen getroffen; dat is maarliefst 35% van de totale tarweproductie en 22% van de totale landbouwgrond in de getroffen provincies. Niet alleen de wintergewassen leiden onder de droogte van de afgelopen 4 maanden; in de getroffen gebieden zouden al ruim 2,7 miljoen mensen te maken hebben gehad met een (ernstig) tekort aan drinkwater. In de noordelijke gelegen provincie Hebei is sinds november slechts 2 mm gevallen, 80% minder dan normaal. Begin februari zaten in deze provincie volgens de overheid zeker 370.000 mensen zonder voldoende drinkwater en zijn er in totaal sinds november zeker 9 miljoen mensen getroffen door een tekort aan drinkwater. Ondertussen probeert de Chinese overheid al maanden er alles aan te doen om de oogsten niet verloren te laten gaan. Er zijn omgerekend al miljarden dollars uitgetrokken voor het inzetten en gebruiken van irrigatie en materieel om de droogte beter te kunnen bestrijden. Volgens het Chinese ministerie van landbouw zou het merendeel van de oogst nog niet verloren zijn gegaan dankzij de adequate irrigatie van de afgelopen maanden. Ook zou de Chinese overheid weer eens gebruik hebben gemaakt van het kunstmatig creëren van neerslag boven de zwaar getroffen gebieden. Sinds het einde van februari en het begin van maart is er op de meeste plaatsen gelukkig weer wat sneeuw en regen gevallen waardoor de ergste droogte voorlopig toch wel over lijkt te zijn. Dit is goed nieuws want de hoeveelheid neerslag aan het begin van de lente is essentieel voor het uitgroeien van de wintergewassen en bepaald dus uiteindelijk of de oogst als verloren beschouwd kan worden of niet. Droge winters zijn geen uitzondering in het Chinese klimaat. Koude en droge lucht die zich vormt in hogedrukgebieden boven het Aziatische continent stroomt in de winter zuidwaarts uit over vrijwel het hele land. Waarom deze winter nog veel droger was dan normaal is moeilijk te zeggen. Vermoedelijk heeft de sterke La Nina van deze winter een belangrijke rol gespeeld. Gedurende de wintermaanden resulteert een La Nina circulatie soms in een kouder en droger weertype in het oosten van Azië. China is de grootste tarwe en de op een na grootste marsproducent van de wereld. De meeste tarwe en mars wordt in het noorden van China verbouwd, en juist daar sloeg de droogte hard toe. Volgens de FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) was de droogte in het noorden van China er verantwoordelijk voor dat met name de tarweprijs de afgelopen maanden enorm omhoog is gegaan. Dit vooral uit angst voor het verloren gaan van een groot deel van de tarweoogst in China. In dat geval zou China namelijk een hoop voedsel moeten gaan importeren, terwijl het land normaal zo goed als niks importeert. Mede door die hoge tarweprijs, kwam the FAO Food Price Index uit op de hoogste waarde sinds het begin van deze reeks, in 1990. Deze index was het afgelopen jaar al behoorlijk gestegen, mede door de hittegolf en droogte in Rusland in de zomer van 2010 en de overstromingen in Australië tijdens de zomer van 2011. Bron: VWK 17/05/2010

59 / 124


Het zoute zeewater komt door de droogte van dit voorjaar steeds verder het Noordzeekanaal binnen. Het wordt lastig om het zout uit landbouwgebied te houden. Dat heeft een woordvoerder van Rijkswaterstaat Noord-Holland vandaag gezegd. Via de zeesluis bij IJmuiden stroomt het zeewater het kanaal in. Normaal gesproken is er voldoende zoet water in de rivieren, dat via het kanaal wordt weggepompt naar zee. Omdat de rivieren laag staan, is er nu geen spuiwater. Gevolg is dat er op de bodem van het kanaal steeds meer zout komt te liggen. Nu kunnen de boeren nog met zoet water hun gebieden sproeien. Als de droogte in de zomer aanhoudt, kan een moeilijke situatie ontstaan. Er zullen dan maatregelen nodig zijn om de zoetwatervoorraad te sparen, zoals een sproeiverbod voor boeren en tuinders. West-Nederland heeft nu een hoge standaard van zoutwaterkering. Of dat in de toekomst zo kan blijven, is de vraag. De zeespiegel stijgt en lentes en zomers zullen naar verwachting steeds vaker droog zijn. Ook komt er in de toekomst meer zout zeewater het Noordzeekanaal in als er bij IJmuiden een tweede zeesluis komt. Bron: VWK 25/05/2011 De huidige droogte leidt tot veel werk bij waterschappen. Dat varieert van het verwijderen van grazend vee op dijken, via verscherping van veendijkinspecties tot het zelfs omdraaien van de stroomrichting van een kanaal. Het is wat droogte betreft alle hens aan dek. Niet alleen ons land kampt met gebrek aan neerslag, ook in heel wat andere delen van Europa is er de afgelopen maanden veel te weinig regen gevallen voor een onbekommerd reilen en zeilen van landbouw, drinkwatervoorziening, scheepvaart en algemeen milieuwelzijn. Zo zijn al in meerdere Franse districten waterrestricties uitgevaardigd, vreest de landbouw in België voor hun oogsten en zijn het in Duitsland nog steeds de lage rivierstanden die hinderlijk zijn. Heel wat landen hebben al lange tijd met droogte te maken. Vooral in Frankrijk, Hongarije en Polen is de droogte zeer nijpend en is het brandgevaar groot. In de weernieuwsverhalen van de afgelopen dagen viel al te lezen waar de zonnige en droge omstandigheden bij ons vandaan komen; standvastige hogedrukgebieden. Deze hogedrukzones hebben het zuidwesten van ons continent deels links laten liggen, waardoor het in Spanje dit voorjaar juist ongekend nat is. In het hoogheemraadschap Rijnland, gelegen in Zuid-Holland is ondertussen de tegendruk van zout zeewater aan het toenemen. Om het binnendringen van zout water te minimaliseren zijn er meerdere maatregelen genomen. Ten eerste wordt er sinds 20 mei beperkt geschut in de sluizen om de instroom van zout water zo beperkt mogelijk te houden en vanaf diezelfde dag wordt er water uit het Amsterdamse Rijnkanaal gehaald en richting West-Nederland geleid. Die tweede maatregel begon vorige week vrijdag toen staatsecretaris Atsma en twee dijkgraven officieel het gemaal ‘de Aanvoerder’ aanzetten. Voor het eerst sinds 2003 wordt er nu dus water uit het Amsterdam Rijnkanaal gehaald en richting West-Nederland geleid door middel van spuisluizen. Er wordt dus tegen de natuurlijke watergang in gespuid in de Leidsche Rijn en wel met een hoeveelheid van 600 emmers per seconde. Hierdoor wordt er meer tegendruk aan de verzilting gegeven en kunnen de waterschappen het tekort aan zoet water voor de agrarische sector in Nederland tegengaan. Om ongelukken nu te voorkomen, zijn de inspecties voor droogtegevoelige veendijken de afgelopen dagen verscherpt. Koeien en paarden worden van de dijken afgehaald, omdat deze door betreding de structuur kunnen beschadigen. Ook worden scheuren en spleten gedicht om erger te voorkomen. Die scheuren zijn soms honderden meters lang en worden gevuld met teelaarde. Een aantal veendijken

60 / 124


wordt inmiddels gesproeid ter voorkoming van het almaar poreuzer worden. Veendijken blijken erg gevoelig voor uitdroging en nieuwe waterkeringen worden dan ook van een andere grondsoort gemaakt. Er liggen echter enkele duizenden kilometers aan veendijk uit het verleden. Bron: VWK 26/05/2011 Staatssecretaris Joop Atsma (Water) heeft de bevolking gisteren opgeroepen om vanwege de droogte zuinig om te springen met water. Ze moeten bijvoorbeeld niet hun tuin sproeien of hun auto wassen. Om de ernst van de situatie aan te geven, schetste Atsma dat het veertien dagen elke dag moet regenen om de droogte te bestrijden. Dat zal voorlopig niet gebeuren, al zijn de komende dagen wel wat buien voorspeld. Het Management Team·Watertekorten (MTW) is gisteren voor het eerst sinds 2003 bijeen geweest voor een bespreking vanwege de uitzonderlijke en aanhoudende droogte. Op de bijeenkomst zijn vooral maatregelen bekrachtigd die al eerder waren genomen om de gevolgen van de droogte op te vangen, zoals het op peil houden van het water in het IJsselmeer. Vooral in het zuidwesten van Nederland is het erg droog en dreigt de grond te verzilten. Wel besloot het MTW gisteren dat er via sluizen extra zoetwater naar het Volkerak-Zoommeer op de grens van de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant moet worden gevoerd. Dat is om de kwaliteit van het drinkwater op peil te houden. 3 juni 2011 Droogte heeft er nog nooit zo nat uitgezien. De hele ochtend hoost het in Chibizhen, een boerengehucht aan de oever van de Yangtze-rivier in midden China. De bewoners zijn niet onder de indruk. In plaats van het planten van rijst en katoen, zitten ze beschut tegen de regen te kaarten. Het is de eerste dag regen dit jaar. De vorige rijstoogst is al mislukt door droogte. Het water dat nu op het land valt, is lang niet genoeg om een nieuwe oogst wel te laten lukken. De droogte in het stroomgebied van de Yangtze, de grootste rivier van het land, is het ergst in meer dan een halve eeuw. Dit treft inmiddels 35 miljoen mensen, van wie er vier miljoen zelfs moeite hebben genoeg drinkwater te vinden. Ruim drie miljoen hectare landbouwgrond is opgedroogd. Waterputten zijn drooggevallen. Nieuwe leveren ook geen druppel op. De economische schade bedraagt volgens de overheid inmiddels 1,6 miljard euro. In Wuhan, een stad middenin de getroffen regio, zijn groenten in een week tijd 20 procent duurder geworden. Het einde van de droogte is nog niet in zicht. Aan het begin van de middag is de regen in Chibizhen alweer opgehouden. De kanalen die normaal water van de machtige Yangtze naar hun akkers brengt, staan al maanden droog. Een paar uur rijden naar het westen wordt de Yangtze geblokkeerd door de grootste stuwdam ter wereld: de Drieklovendam. Om de droogte stroomafwaarts te verlichten, heeft de beheerder de sluizen verder geopend. Tot 8 juni moet dat vijf miljard liter water extra doen stromen naar de drooggevallen regio's. Het effect is nauwelijks merkbaar. Volgende week is het afgelopen met het extra water. Dan staat zelfs de Drieklovendam machteloos. Bron: tctubantia 16 juni 2011 Nederland moet de gevolgen van de droogte voor de landbouw met veel ingrijpender maatregelen te lijf. Zo zou er een waterkering moeten worden aangelegd in de Nieuwe Maas om de verzilting van landbouwgronden tegen te gaan. Dat vindt landbouworganisatie LTO-Nederland. Vrijwel al het water dat via de Rijn ons land binnenstroomt gebruiken we om instromend zout water terug te dringen. Dat kan je dus niet meer gebruiken voor landbouw, industrie en drinkwater. Je moet naar robuustere maatregelen grijpen. De staatssecretaris van Milieu, meldt aan de Tweede Kamer te werken aan een proef met een

61 / 124


bellenscherm in de Nieuwe Waterweg om verzilting tegen te gaan. LTO-Nederland denkt dat een stuw of sluis tussen Brienenoord en Hollandse IJssel beter werkt. 23 juli 2011 Zeker dertien mens en zijn in centrale en westelijke delen van de Verenigde Staten om het leven gekomen door de gevolgen van de zware hittegolf waar het land onder gebukt gaat. Dat meldden overheidsbronnen. Volgens het Amerikaanse nationale weerbureau zijn de afgelopen maand meer dan 1.000 hitterecords gebroken. 18 november 2011 De waterstand in de grote rivieren blijft zakken. Maandag staat de Rijn bij Lobith nog maar op 7.05 meter boven NAP, zo verwacht het Infocentrum Binnenwateren. De lage stand is het gevolg van aanhoudende droogte in het stroomgebied van de Rijn. Het normale peil van de Rijn is in het najaar 12 tot 13 meter boven NAP. ============================================================================

Natuur


07/02/2011 Het groeiseizoen in de natuur is in de afgelopen tien jaar met bijna een maand in lengte toegenomen. Dat heeft alles te maken met de klimaatverandering. In de laatste tien jaar is de temperatuur in Nederland gemiddeld met 1,3 graden toegenomen in vergelijking met de periode 1940 - 1960, die door wetenschappers als representatief wordt beschouwd. Dat heeft De Natuurkalender gisteren bekendgemaakt. De Natuurkalender is het nationale waarnemingsnetwerk van de Wageningen Universiteit en het radioprogramma Vroege Vogels. Aan de kalender zijn sinds de start in februari 2001 meer dan 120.000 natuurfeiten doorgegeven. Volgens de wetenschappers is het voorjaar in de laatste tien jaar gemiddeld zeventien dagen eerder begonnen. Hun data wijzen uit dat de winter gemiddeld negen dagen later begon. Het groeiseizoen begon het vroegst in 2008, toen els en hazelaar eenendertig dagen eerder bloeiden dan ooit eerder was vastgesteld. De winter ging in 2006 het laatst van start. De blaadjes vielen twintig dagen later dan gewoonlijk van de bomen. Ook in 2001 en 2005 begon de winter opvallend later, aldus De Natuurkalender. Het afgelopen jaar 2010 vormde een uitzondering op de regel dat het groeiseizoen eerder begint, Door aanhoudende kou aan het begin van het jaar waren vroegbloeiers als de pinksterbloem en het fluitekruid ruim een week later. Daar stand tegenover dat de herfst vorig jaar ook later begon en pas half oktober zijn intrede deed. Op dit moment ligt de natuur door de vrij zachte januari maand ruim drie weken voor op normaal, en vijf dagen op het langjarig gemiddelde. 21/06/2011 Of je dat nu een klimaatverandering mag noemen of niet. feit is dat de gemiddelde temperatuur in Nederland de afgelopen decennia is gestegen. Vraag het ook maar aan de insecten, want die reageren daarop. Soorten die hier nog nooit zijn waargenomen, of voor het laatst lang geleden, worden nu gezien. Laatstelijk nog twee typen, onschuldige, boktorren, die zich tot nu toe in zuidelijker streken ophielden. Nederland is het meest noordelijke gebied waar ze zijn aangetroffen. Dat het nieuwe soorten betreft. heeft men kunnen vaststellen aan de hand van de omvangrijke collectie van NCB Naturalis. waarin de historie van de Nederlandse fauna in detail is vastgelegd. Niet in de collectie? Dan: nieuw. 21/06/2011 Het gaat veel slechter met de oceanen dan tot nog toe werd gedacht. De kans dat op korte termijn veel in zee levende dieren plantensoorten uitsterven is zeer groot, volgens 62 / 124


een onderzoek van het IPSO, een Britse organisatie van wetenschappers en experts. Volgens het rapport is het in de geschiedenis van de mens niet eerder voorgekomen dat zo veel soorten op het punt van uitsterven staan. De problemen worden onder meer veroorzaakt door klimaatverandering, overbevissing, vervuiling en verzuring van de oceanen. De veranderingen gaan sneller dan we hadden gedacht, en op manieren die we de komende honderden jaren niet hadden verwacht te zien. Het panel van wetenschappers maakt zich vooral zorgen over de verzuring en vervuiling van de zee. Giftige stoffen hechten zich op het oppervlak van zeer kleine stukjes plastic, die op de zeebodem terechtkomen en worden opgegeten door vissen. 03/08/2011 Gespot in de Middellandse Zee, vorig jaar een grijze walvis. Al sinds driehonderd jaar doodgejaagd in het gebied van de Atlantische Oceaan. Die komt dus uit de Stille Zuidzee, denken deskundigen, want daar leeft hij nog wel. En de meest voor de hand liggende route die het dier kan hebben genomen, is die via de Poolzee. Dat kan sinds enige tijd, nu het plaatselijke ijsveld ernstig aan omvang heeft ingeboet en de gemiddelde temperatuur van het zeewater gestegen is. Het vermoeden wordt bevestigd door de recente komst in de Atlantische Oceaan van een kiezelwiertje dat zich al 8OO duizend jaar niet meer in die contreien heeft vertoond. Het is niet te zeggen of deze opwarming met het broeikaseffect van doen heeft, of een natuurlijke variatie is. 03/08/2011 Een muggenplaag ligt op de loer. Deze week nog kunnen we al een overvloed aan steekmuggen verwachten. Daarvoor waarschuwde zoetwaterecoloog Piet Verdonschot van het Wageningse onderzoeksinstituut Alterra gisteren. De extreem natte julimaand in combinatie met de stijgende temperaturen vormen ideale omstandigheden voor de beestjes. De komende weken verwachten de onderzoekers een explosie aan volwassen steekmuggen. Dat kan hier en daar tot een plaag leiden. De onderzoekers raden mensen aan om waar mogelijk stilstaand water op te ruimen om muggenlarven geen kans te geven. Bij een importeur van gebruikte banden op een industrieterrein in Weert zijn overigens enkele Amerikaanse rotspoelmuggen aangetroffen. De nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) maakte gisteren bekend dat de vondst bij een reguliere controle eind juli is gedaan. De muggen kunnen infectieziekten overbrengen. Om te voorkomen dat ze zich hier vermenigvuldigen, worden de exotische muggen bestreden. In Nederland zijn overigens nog nooit muggen met ziekteverwekkende virussen of parasieten aangetroffen. 27/09/2011 De prijzen van hooi en, stro zijn flink gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat heeft ook gevolgen voor de toch al verstoorde paardenhandel. Het houden van paarden wordt duurder, waardoor meer paardenhouders geneigd zijn hun dieren te koop aan te bieden. De prijs van ruwvoer heeft zeker ookinvloed op de kostprijs van een paard, zegt een woordvoerder van www.boerderij.nl, een platform voor veehouders en akkerbouwers. De hele veehouderij heeft een probleem om aan ruwvoeders te. komen. Oorzaak van de prijsstijging is het weer: het voorjaar was .droog waardoor het graan minder gegroeid is dan anders. Door de lange perioden van regen die daarop volgden, konden de loonwerkers lang het land niet op. Er zijn daarom weinig balen geperst. Er is een groot tekort aan tarwe- en gerstestro. Een ton tarwestro kost volgens het LEI (Landbouw Economisch instituut) nu zo'n 155 euro, terwijl dat een maand eerder 110 euro was. Gerstestro bracht in augustus 165 euro op per 1000 kg. In 2010 was dit nog 122 euro. In 2009 werd nog minder betaald. Voor tarwe- en gerstestro noteerde het LEI toen 97,50 en 105 euro per 1000 kg. Bron: tctubantia 30/09/2011 De droge lente en de natte zomer hebben dit jaar geleid tot een fors lagere oogst van tarwe, blijkt uit de gisteren gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de statistiek. De opbrengst komt uit op 1,2

63 / 124


miljard kilo, 11 procent minder dan vorig jaar. Het areaal van tarwe is dit jaar 151.000 hectare, slechts 2 procent minder dan vorig jaar. 30/09/2011 Het mooie weer van de afgelopen week kent ook een schaduwzijde. Mensen die in de buurt van water verblijven hebben het al gemerkt: het stikt weer van de muggen. De muggen waren eigenlijk al 'op weg naar binnen' om een beschut plaatsje te zoeken en zo te overwinteren, wat gebruikelijk is bij insecten wanneer de herfst intreedt. Maar nu zijn de beestjes in de war. Door de hoge temperaturen komen ze weer uit hun warme en vochtige schuilplaatsen vandaan. Voor de muggen is het toch al een bijzonder jaar geweest. Door het lange droge voorjaar dreigde de muggenpopulatie nagenoeg gedecimeerd te worden. Maar door de vele neerslag in de zomermaanden kon de populatie zich geheel herstellen, om vervolgens sterker dan ooit de mensheid te teisteren. Kenners schatten dat aan het eind van de zomer ongeveer 25% meer muggen rondvlogen dan gebruikelijk.Toch zal de hinder niet lang duren en ook de vrees voor massale hoeveelheden muggenbeten is niet nodig. 'De beestjes zullen amper nog steken en binnen enkele weken definitief hun schuilplaatsen opzoeken,' aldus de Belgische insectenkenner Patrick Grootaert tegen de krant Het Nieuwsblad. Bron: De Volkskrant. 13/10/2011 voor sommige vogels wordt Nederland te warm. Klimaatverandering heeft via wereldwijde temperatuurstijging en extreme weersomstandigheden een behoorlijke invloed op de natuur, en dit geldt met name voor dieren die in sterk versnipperde gebieden leven. Hoe reageren de fladderaars op de klimaatverandering ? Sommige soorten reageren positief, andere negatief, afhankelijk van hun eigenschappen. Anouk Cormount heeft aangetoond dat niet-veeleisende vlindersoorten zich door klimaatverandering makkelijker kunnen verplaatsen, omdat hun vliegvermogen wordt bevorderd. Anderzijds vinden insectenetende zangvogels bij terugkeer uit hun overwinteringgebied onvoldoende voedsel voor hun jongen, omdat de insectenlarven door de hogeretemperatuur al een ontwikkelingsstadium verder zijn. Bestand zijn tegen weersextremen vereist dat soorten na een verstoring niet sterk in aantal achteruitgaan en dat de aantallen snel terugkeren op het niveau van vóór het extreem. Dat kan sneller in grote leefgebieden met veel natuur. En soorten moeten zich kunnen verplaatsen naar koelere leefgebieden wanneer de gemiddelde temperatuur blijft stijgen. Die verplaatsing gaat makkelijker wanneer leefgebieden niet te ver uit elkaar liggen. Internationale verdragen vragen een inspanning om biodiversiteit te behouden. Voor een deel van de soorten wordt Nederland straks te warm. Door hun verplaatsing naar koelere leefgebieden in noordelijke streken te faciliteren - bijvoorbeeld door groene verbindingszones aan te leggen - kunnen we toch aan die biodiversiteitafspraken tegemoetkomen. 18/10/2011 IJsberen, maar ook vele andere dieren en planten worden kleiner door de impact van klimaatverandering op hun leefgebieden. Dat stellen wetenschappers in een artikel in The Nature Climate Change Journal. IJsberen krimpen bijvoorbeeld, omdat er steeds minder ijs is om op te leven. De wereldwijd stijgende temperaturen en veranderingen in het klimaat veroorzaken een domino-effect dat nu al invloed heeft op de groei van een groot aantal dieren- en plantsoorten. Dwerggroei komt steeds vaker voor, stellen de wetenschappers in hun artikel. Uiteindelijk kan dit ook het leven van de mens beïnvloeden. Wanneer een grote bron van voedsel - zoals vis - minder groeit in zowel omvang als hoeveelheid, kunnen minder mensen van deze voedselbron voorzien worden. Met als gevolg dat er voor zowel mens als dier minder variëteit in voedsel voorhanden is. In de afgelopen eeuw zijn niet alleen ijsberen gekrompen. Ook padden, pimpelmezen, Soay schapen, edelherten en schildpadden zijn kleiner geworden dan ze ooit waren. 'De gevolgen van het krimp-effect

64 / 124


zijn nog niet helemaal duidelijk, maar het kan verstrekkende gevolgen hebben voor de biodiversiteit en de mensheid', aldus David Bickford en Jennifer Sheridan van de Nationale Universiteit van Singapore. Omdat de recente klimaatverandering waarschijnlijk sneller is dan vroegere veranderingen in het klimaat, kunnen veel soorten niet snel genoeg reageren en zich aanpassen. Dit houdt in dat dieren- en plantensoorten kunnen uitsterven'.Een groot probleem is dat niet alle planten en dieren in hetzelfde tempo krimpen, waardoor ecosystemen uit balans raken. Verminderde voedselvoorraden hebben tot gevolg dat dieren aan top van de voedselketen - inclusief de mens - kleiner zullen worden. Ze krijgen ook minder nakomelingen en zijn vatbaarder voor ziekten. In de afgelopen eeuw is de gemiddelde temperatuur wereldwijd met 1 graad Celsius gestegen. Sommige klimaatdeskundigen geven aan dat dit 7 graden Celsius zou kunnen worden in het jaar 2100. Fossielen van zo'n 55 miljoen jaar geleden tonen aan dat bij het stijgen van de temperaturen toen, ongewervelde dieren zoals kevers, bijen en mieren zo'n 50 tot 75 procent kleiner werden. Voor andere diersoorten, zoals eekhoorns en ratten, geldt ook dat ze gekrompen zijn tijdens eerdere perioden van klimaatverandering.Experimenteel onderzoek nu suggereert dat voor elke graad dat het warmer wordt planten tussen de 3 en 17 procent krimpen en vissen zes tot 22 procent. Bron VWK. 01/12/2011 In Noordrijn-Westfalen is nog maar een kwart van de bomen gezond. Dat blijkt uit jaarlijks onderzoek van het milieuministerie van de Duitse deelstaat. Sinds het begin van het onderzoek in 1985, toen 65 procent van de bomen nog gezond was, is de toestand van bomen nog net zo slecht geweest. Voorla bossen met beuk en grove den staan er zeer slecht voor. Alleen met de eik gaat het nog redelijk. Volgens het ministerie moet de oorzaak worden gezocht in klimaatverandering, die dit jaar tot uitdrukking kwam in lange perioden met extreme droogte. ============================================================================

Verdwenen warmte in oceaan gevonden Geschreven door Erwin - 11/09/2011 17:12

_____________________________________

28 juli 2011 De bovenlaag van de oceaan is tegen de verwachtingen in sinds 2003 niet meer warmer geworden ondanks de toename van broeikasgassen in de lucht. Een KNMI-studie toont aan dat de bovenste oceaanlaag koel is gebleven door natuurlijke variaties in het klimaat. Een deel van de warmtestraling is hierdoor teruggekaatst naar de ruimte en een deel van de warmte is in de diepere lagen van de oceaan opgeslagen. De oceaantemperatuur is 0,02 graden Celsius minder gestegen dan verwacht. Een fractie van een graad maar omgerekend is dit een grote hoeveelheid warmte. Als hiermee de lucht zou zijn opgewarmd, dan zou het de afgelopen acht jaar 5 graden warmer zijn geworden. Dat is niet gebeurd. Ook een warmere bodem of meer afsmelten van landen zeeijs dan verwacht, is uitgebleven. Hoe komt het dat de bovenlaag van de oceaan acht jaar lang niet warmer is geworden, ondanks de toename van broeikasgassen? En waar is deze energie gebleven? Extra uitstraling naar de ruimte en een toename van de warmteopslag in de diepere lagen van de oceaan blijken allebei een rol te spelen. Het warmteverlies naar de ruimte gebeurt voornamelijk boven de Stille Oceaan waar de onregelmatige afwisseling van El Niño en La Niña invloed hebben. Tijdens en kort na El Niño zorgt het warmere oceaanwater voor extra warmte-uitstraling naar de ruimte. Daarnaast komt uit het KNMI-onderzoek naar voren dat de temperatuur dieper in de oceaan – tussen 1 en 2 kilometer diepte - toeneemt, vooral in de Noord-Atlantische Oceaan ten zuiden van Groenland. Als deze onder- en bovenlaag van de oceaan weinig gemengd worden, warmt de diepe oceaan op terwijl het 65 / 124


oceaanwater daarboven juist afkoelt. Voor hun onderzoek ‘Op zoek naar de ‘verdwenen warmte’ in de bovenlaag van de oceaan’ hebben KNMI-klimaatwetenschappers Caroline Katsman en Geert Jan van Oldenborgh gebruik gemaakt van berekeningen met een state-of-the-art klimaatmodel in het ESSENCE-project. De beschikbare tijdreeksen van de temperatuurmetingen van de oceanen zijn namelijk te kort en de gegevens te onzeker. De modelresultaten komen overigens goed overeen met de waarnemingen van de afgelopen 10 jaar; zowel de invloed van El Niño als gebrek aan menging van het oceaanwater zijn aangetoond. De berekeningen laten zien dat de hoeveelheid warmte die is opgeslagen in de bovenlaag van de oceaan de afgelopen decennia gemiddeld is toegenomen, maar dat het tempo waarin sterk varieert. Het uitblijven van deze warmteopname over een periode van acht jaar is niet ongebruikelijk. Bron: KNMI ============================================================================

Meer koude winterextremen Geschreven door Erwin - 11/09/2011 17:17

_____________________________________

13/08/2011 De gevolgen van de veranderingen, die door het op drift geraakte klimaat worden opgewekt, stellen ons echter iedere keer weer voor verrassingen. Zo is in een artikel van de KNMI te lezen waarom de bovenlaag van de oceaan tegen de verwachtingen in sinds 2003 niet meer is opgewarmd ondanks de toename van de broeikasgassen in de lucht. Verder trekt het zich snel terugtrekkende zeeijs in het noordpoolgebied de aandacht, zo laten we in dit verhaal nu zien. Het zou aan de basis kunnen liggen van het vaker optreden van koude winters bij ons, zoals de laatste jaren. Klimaatsystemen zitten ingewikkeld in elkaar. Bij het maken van weersverwachtingen spelen de ligging van weersystemen en de manier waarop ze over de weerkaarten bewegen een belangrijke rol. Allerlei factoren hebben hierop invloed. Belangrijk voor ons weer is bij voorbeeld de ligging van de straalstroom, die op zijn beurt onder meer bepaald wordt door de temperatuurverschillen tussen het noordpoolgebied en veel zuidelijker gelegen regionen, dichterbij de evenaar. De straalstroom zelf genereert hoge- en lagedrukgebieden. En de exacte ligging daarvan levert ons het weer op zoals we dat in Nederland kennen. Voorspelbaarheid en veranderingen Zolang het systeem van factoren, dat van invloed is op het weer, niet verandert, zal het weer zich binnen bepaalde marges ‘voorspelbaar’ gedragen. Komen er wel veranderingen, dan weet je niet meer precies hoe het verdergaat en kun je voor verrassingen komen te staan. Van groot belang voor de ligging van hoge- en lagedrukgebieden zijn onder meer zeewatertemperaturen. Als grote stukken van een oceaan veel warmer worden dan normaal (zoals bij een El Niño), kan het weer op vele plekken tegelijk (soms wereldwijd) van slag raken. Die effecten verdwijnen pas weer als de situatie op de plek waar de verandering optrad terug is naar normaal. Veel extreem weer kan zo worden verklaard. Gaat het om structurele veranderingen, dan kan het klimaat regionaal of wereldwijd voorgoed anders zijn. Poolgebied interessant Als er een plek is op aarde, die erg belangrijk is voor het klimaatsysteem op het Noordelijk Halfrond en waar zich op dit moment grote veranderingen voltrekken, dan is dat het Noordpoolgebied. De stijging van de wereldtemperatuur van de laatste decennia, die in het Arctische gebied veel harder heeft toegeslagen dan op gematigdere breedten, heeft ervoor gezorgd dat enorme hoeveelheden zeeijs zijn 66 / 124


weggesmolten. Steeds grotere delen van de Arctische oceaan zijn door het jaar heen steeds langere perioden ijsvrij. Dat betekent nogal wat voor het weer op die plaatsen. Vergeleken met het witte ijs is water ongeveer zwart. Daar waar wit ijs ongeveer 90 procent van de invallende zonnestraling reflecteert, terug de ruimte in, komt in het geval van water ongeveer 90 procent van de invallende zonnestraling als warmte in het water terecht. Hoe langer het ijs door het jaar heen wegblijft, hoe groter de invloed op het weer. Plekken in het Poolgebied waar in het najaar ijs hoort te liggen, maar die door de klimaatverandering nu pas later of zelfs helemaal niet dichtvriezen, hebben boven dat open water vaak een weertype dat in het winterhalfjaar zomaar 10 tot 15 graden warmer kan zijn dan in een situatie waarin het water er wel is dichtgevroren. Verband verdwijnend ijs en koude winterextremem Vooral als het om grote gebieden gaat, kunnen zulke verschillen invloed hebben op de manier waarop de drukverdeling zich in de omgeving van die gebieden ontwikkelt. Twee Russische wetenschappers zeggen nu een verband te hebben gevonden tussen het verdwijnen van zeeijs gedurende de winterperiode in het gebied van de Barentsz- en de Karazee (de zeegebieden boven het noordwestelijke deel van Rusland, grofweg ten westen en ten oosten van Nova Zembla) en de kans op het optreden van uitzonderlijk koud winterweer op het Euraziatische continent. Een recent voorbeeld is volgens de wetenschappers de winter van 2005/2006. Andere voorbeelden in hun set zijn de winters van 1984/1985 en de winter van 1978/1979. Het werkt als volgt. Ligt er in het bewuste zeegebied gedurende het winterhalfjaar tussen 100 en 80 procent van de normale hoeveelheid zeeijs, dan lijkt de luchtdruk boven de Arctische oceaan overheersend relatief laag te zijn. De westcirculatie boven het Noordelijke Halfrond krijgt hiermee een extra impuls. De kans op kouder dan normaal is daarmee relatief klein en de winters die onder dergelijke omstandigheden optreden, zijn overheersend zacht. Komt de hoeveelheid zeeijs in het gebied ergens op tussen 80 en 40 procent van de normaal uit, dan blijkt de drukverdeling in de omgeving ineens radicaal om te slaan. In plaats van relatief lage drukstanden boven het Arctische gebied komt daar ineens een hogedrukgebied te liggen. De ‘normale’ westcirculatie wordt dan tegengewerkt, oostelijke winden maken veel meer kans en de winters op het Euraziatische continent worden kouder. Het levert afwijkingen van gemiddeld ongeveer anderhalve graad onder de normale wintertemperaturen op het hele continent op en een drie keer zo grote kans op koude winterextremen. Komt de hoeveelheid zeeijs in de twee zeegebieden tijdens de winter beneden 40 procent van de normaal uit dan klapt de drukverdeling boven het Arctische gebied weer terug naar relatief laag, waarbij de westcirculatie boven het Noordelijk Halfrond een oppepper krijgt en zachte winters domineren. Meer koude winters ? Het idee is nu dat de relatief koude winters van de laatste jaren mede op dit regime terug te voeren zijn, al waren natuurlijk ook andere dingen aan de hand. Toch biedt het onderzoek extra aanknopingspunten bij het proberen te begrijpen van de samenhang tussen de grote veranderingen die zich op dit moment in het Poolgebied afspelen en veranderingen in het weer op andere plaatsen. Mogelijk krijgen we de komende jaren in Europa, als gevolg van de opwarming van de aarde, toch weer vaker met koude winters te maken, zo geven de onderzoekers aan. Verder kunnen de uitkomsten helpen bij het verbeteren van seizoensverwachtingen voor onze omgeving, waarmee inmiddels wordt geëxperimenteerd. Bron: Meteo Consult ============================================================================


_____________________________________ 67 / 124


05/01/2012 De vogels fluiten, narcisjes steken hun kopjes uit het groene gras en het eerste bloeiende speenkruid is gesignaleerd. Ook de hazelaar en es staan al in de bloei. Wij weten wel dat het winter is, voor de natuur is het lente. De natuur reageert duidelijk op dit warme weer. Zo zijn de kieviten nog massaal in Nederland hoewel die anders allang naar het warmere zuiden zouden zijn gevlogen. Ook groeit het gras nog, zijn er nog insecten, en zitten de zangvogels nog steeds in Scandinavië. De vogels zijn een beetje van slag. Vogels als de ijsvogel, die tegen de vorst kan, blijven nu langer in Nederland. Niet alleen de dieren, ook de planten zijn in de war. Het is zo warm, planten gedragen zich als of het voorjaar is. De eerste bloeiende krokussen staan al in de tuin. Ook lopen de bomen als els, gele kornoelje en hazelaar al uit. Degenen die waarschijnlijk het meeste last zullen krijgen van de warme winter zijn de insecten. Die kunnen heel goed tegen de kou, ze kruipen onder boomschors bijvoorbeeld. Maar nu het vochtig is, komen er veel schimmels en zullen er veel doodgaan.. Flora en fauna kunnen er over het algemeen heel slecht tegen als een warme vochtige periode wordt afgewisseld met strenge vorst, en dat allemaal in één winter Het jaar 2012 is ook turbulent begonnen. Eerst de recordzachte nieuwjaarsdag, daarna de storm van 3 januari en op 5 januari opnieuw storm. Inmiddels is er zoveel hemelwater gevallen de afgelopen weken, dat bij het Groningse Tolbert een dijk op springen staat. Bron: TcTubantia 07/01/2012 Hoogwater in Nederland en het klimaat. Het droog houden van bewoond gebied wordt begin dit jaar danig op de proef gesteld. Vooral in het noorden van ons land is de overlast groot, maar ook veel andere plaatsen hebben last van het stijgende water. Meteorologisch is er sprake van een ongelukkige samenloop van omstandigheden: een combinatie van een natte december, een nat begin van het nieuwe jaar en een stormachtige noordwestelijke wind. De vele regen valt op een al verzadigde bodem en kan niet weggepompt worden richting Waddenzee. Is dit fenomeen toe te schrijven aan klimaatverandering en kunnen we dit soort gebeurtenissen vaker verwachten? De zachte winter December 2011 en januari 2012 zijn niet alleen nat, ze zijn ook buitengewoon zacht. In december lag de gemiddelde temperatuur circa 2,5 graden boven het langjarig gemiddelde, terwijl de temperatuur in de eerste week van het nieuwe jaar zo’n vijf graden te hoog was. Een temperatuurstijging leidt ook tot een sterkere toename van de neerslag. Enerzijds verdampt er meer water boven de Atlantische Oceaan en neemt het vermogen van de atmosfeer om water te transporteren toe. Anderzijds geeft een toename van het aantal dagen met een westelijke luchtstroming een toename van de neerslag. Dit komt tot uiting in hogere gemiddelde neerslaghoeveelheden bij hogere gemiddelde temperaturen. Dit geldt niet alleen voor gemiddelde omstandigheden: ook individuele buien (of depressies) laten meer neerslag vallen bij hogere temperaturen. Zowel de toename van de gemiddelde neerslag als de toename van extreme buien zijn duidelijk zichtbaar in de metingen. De temperatuurstijging is consistent met de klimaatprojecties van het IPCC en de KNMI’06 klimaatscenario’s, die laten zien dat de opwarming vooral sterk is in de wintermaanden en op hogere breedtegraden. Voor Nederland hangt de mate van opwarming mede af van de overheersende windrichtingen. In scenario’s die laten zien dat in de winter ook het aantal dagen met westelijke luchtaanvoer groter wordt stijgt de temperatuur in Nederland sterker dan het wereldgemiddelde.

68 / 124


Dat betekent niet dat een zachte winter per definitie aan het broeikaseffect kan worden toegeschreven. De verschillen tussen opeenvolgende zachte en strenge winters kunnen nog altijd veel groter zijn dan de gemiddelde opwarming. De laatste koude winters van 2009 en 2010 hebben dat nog eens onder de aandacht gebracht. Dat neemt niet weg dat de kans op een zachte winter is toegenomen. Natte december Na een extreem droge november is deze winter nat begonnen. In december viel in de noordelijke provincies 150 - 195 mm. Dat is ongeveer twee keer de normale hoeveelheid. Omdat er in de winter nauwelijks vocht verdampt is de bodem door de regen sterk verzadigd. Ook dat proces past in het beeld van de klimaatscenario’s met een toename op de kans op grote winterse neerslaghoeveelheden. Sterke wind De relatie tussen de mondiale opwarming en stormen op gematigde breedtegraden is ingewikkeld en bevat verschillende elementen. Een belangrijke drijvende kracht achter het ontstaan van stormdepressies is het verschil in de temperatuur (de gradiënt) tussen noord en zuid. Omdat het oppervlak op hogere breedtegraden zeker in de winter sterker opwarmt dan bij de evenaar neemt de noord-zuid temperatuurgradiënt in het algemeen af. Het gevolg is dat de ontwikkeling van stormdepressies wordt tegengewerkt. Bovendien kunnen die stormen door de grotere hoeveelheden waterdamp bij hogere temperaturen meer (latente) energie transporteren van zuid naar noord. Dat betekent dat het aantal stormen dat nodig is om een bepaalde hoeveelheid energie naar het noorden te transporteren afneemt. Anderzijds kan de stijging van de hoeveelheid vrijgekomen latente warmte (energie) binnen een storm op kleine schaal wel tot grotere temperatuurgradiënten leiden, wat op zijn beurt leidt tot hogere lokale windsnelheden. De complexe relatie tussen temperatuur en wind maakt het lastig om definitieve conclusies te trekken. In de waarnemingen is geen trend naar een toename van het aantal westerstormen te bespeuren. Ook de KNMI’06 klimaatscenario’s over het klimaat in de komende decennia zijn uitermate terughoudend ten aanzien van veranderingen in het windklimaat. Latere modelstudies in het kader van de Tweede Deltacommissie laten echter zien dat een warmere wereld leidt tot een licht toenemende kans op storm met een gemiddelde van minstens windkracht 8, met Windrozen van de verandering in frequentie van stormen boven windkracht 8 in een modelprojectie van het klimaat in 2100. Ook Duitse studies waarin regionale klimaatprojecties zijn gekoppeld aan wateropzetberekeningen laten zien dat extreme golfhoogtes in het gebied tussen de Waddeneilanden tot aan de Deense kust in de toekomst kunnen toenemen. Westelijke en Noordelijke winden kunnen in de Waddenzee de waterstanden sterk opstuwen. Het weer van de toekomst De algemene klimaatscenario’s geven een beeld van veranderingen in het gemiddelde weer, inclusief de veranderingen in de kans op extreme gebeurtenissen. Deze algemene scenario’s kunnen nooit alle mogelijke weersituaties omvatten. Weersituaties die in werkelijkheid tot extreme situaties leiden, zoals de recente stormen in Nederland, zijn vaak juist extreem door de combinatie van verschillende factoren die elk op zich niet eens zo uitzonderlijk hoeven te zijn. Een goed beeld van deze mogelijke toekomstige extreme weersituaties is van groot belang. In de nieuwe generatie klimaatscenario’s van het KNMI (met als werktitel “KNMInext”) zal veel aandacht

69 / 124


besteed worden aan dit “weer van de toekomst”, ofwel “Future weather”. Door gebruik te maken van hoge resolutie weermodellen zullen veel situaties worden gegenereerd die zonder precedent zijn. Een voorbeeld van een Future Weather simulatie is de nabootsing van een toekomstige situatie waar een periode met zware regenval wordt gevolgd door extreme noordwestelijke winden aan de Nederlandse kust. Daarnaast zullen analyses van processen die met grofmazige klimaatmodellen niet goed worden opgelost (zoals de relatie tussen latente warmte en wind in buien) meer inzicht geven in de mate waarin hier systematische veranderingen te verwachten zullen zijn. Bron: KNMI 26/02/2012 De gemiddelde hoogte van wolken nam in de afgelopen 10 jaar ietsje af, gemiddeld zijn ze ongeveer 40 meter lager komen te hangen. Als verder het wolkendek gelijk blijft zou dat mogelijk een beetje koelend effect op de aarde kunnen geven. Onderzoekers van de universiteit van Auckland berichtten over hun onderzoek in het blad Geophysical Research Letters. Ze baseren hun onderzoek op een analyse van satellietbeelden. De onderzoekers benadrukken dat de gegevens op dit moment een nog te korte periode beslaan om echt conclusies te kunnen trekken over de gevolgen ervan. Maar het vermoeden bestaat dat de ‘dalende wolken’ een koelend effect hebben. Doordat lagere wolken warmer zijn kan er meer warmte ontsnappen. Hierdoor kan de oppervlaktetemperatuur afnemen en kan mogelijk ook het broeikaseffect worden afgeremd. Het is mogelijk dat het broeikaseffect zelf verantwoordelijk is voor de gemiddelde daling van het wolkendek. Het kan echter ook door toegenomen vervuiling met condensatiekernen en zwart aerosol komen in de Aziatische ontwikkelingsgebieden. Als de hoogte van de wolken in de komende tien jaar weer toeneemt dan kunnen we concluderen dat de klimaatverandering niet afremt. Maar als de wolkentoppen blijven dalen, kan dit zomaar een verschil maken in temperatuur. We weten niet precies wat de oorzaak is van de verlaging van de wolkentophoogte, het moet het gevolg zijn van een verandering in circulatiepatronen die ten grondslag liggen aan de wolkenformatie op grotere hoogte". Verder onderzoek moet de komende jaren uitwijzen of ze echt iets op het spoor zijn. Mocht de nu gesignaleerde trend doorzetten, dan is die wel van belang, zo denken de wetenschappers. Want dan zou het best eens zo kunnen zijn dat de aarde een nieuwe manier heeft gevonden om zich tegen opwarming te beschermen. Bronnen: NASA en Scientias 12/03/2012 De ijslaag die het grootste deel van Groenland bedekt, is veel gevoeliger voor de opwarming van de aarde dan tot nu toe altijd werd gedacht. Wat zal er met het ijs op aarde gebeuren, nu het klimaat opwarmt? Die vraag houdt wetenschappers al tientallen jaren bezig. Nu blijkt dat een stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde van slechts 1,6 graden al voldoende is om de ijslaag in Groenland helemaal te doen afsmelten. Er werd altijd gedacht dat daarvoor een temperatuurverhoging van 3,1 graden nodig was. Dit blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek waarover het tijdschrift Nature Climate Change. Groenland is na Antarctica de landmassa met de grootste ijskap ter wereld. Als die helemaal smelt, stijgt de zeespiegel gemiddeld met 7,2 meter (*). Gevolg: veel gebieden op aarde worden onbewoonbaar. Volgens schattingen verliest Groenland elk jaar 200 kubieke kilometer ijs. Er blijft nog altijd 3 miljoen kubieke kilometer over. Maar het tempo waarmee het ijs smelt, stijgt alarmerend.

70 / 124


Volgens de wetenschappers is de Groenlandse ijskap in het jaar 4000 helemaal weggesmolten als niets gedaan wordt aan de huidige uitstoot van broeikasgassen. In het jaar 2500 is dan volgens de computermodellen al een vijfde van de ijslaag op Groenland weg. (*) De zeespiegel stijgt ongelijkmatig: het meest op de plaats waar de ijsmassa het verst van verwijderd is en het minst dichtbij de ijsmassa. Dit komt door verandering van het zwaartekrachtveld bij verdwijning van veel massa op een bepaalde locatie. Bron: VWK. 24/03/2012 Het decennium 2001-2011 was het warmste ooit sedert de waarnemingen op alle continenten van de wereld, zo verklaarde de Wereld Meteorologische Organisatie vrijdag ter gelegenheid van de internationale dag van de meteorologie.De gemiddelde temperatuur tijdens dit decennium lag op 14,46 °C, tegen 14,25 graden in de periode 1991-2000 en 14,12 °C in de periode 1981-1990. Het gaat hier om de gemiddelde temperatuur van het aardoppervlak, vasteland en oceanen samen. Volgens de organisatie is de opwarming van de aarde tijdens het voorbije decennium versneld. Fenomenen, zoals La Nina, hebben tijdelijk de aarde afgekoeld, maar ze hebben de algemene trend van opwarming niet kunnen tegenhouden. Tijdens het voorbije decennium was 2010 het warmste jaar, met een gemiddelde temperatuur van 14,53 °C, gevolgd door 2005 met een gemiddelde temperatuur van 14,51 °C. Het decennium werd ook gekenmerkt door extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, langdurige droogteperiodes, langdurige warmte- en vorstperiodes, stormen, e.d. 48 van de 102 landen die door de Wereld Meteorologische Organisatie worden gevolgd verklaarden dat gedurende het voorbije decennium hun absolute warmterecord werd gebroken. Bron: Belga 29/06/2012 Dat de gletsjers smelten door klimaatverandering is niet moeilijk te zien. Maar onder de oppervlakte speelt zich een onzichtbaar proces af: smeltend permafrost. Het leidt tot enorme puinstromen die dorpen in gevaar brengen. 07/07/2012 Bliksem veroorzaakt in Nederland steeds meer schade. Dat komt doordat het aantal blikseminslagen de afgelopen 10 jaar fors is gestegen en het aantal computers en andere elektronische apparatuur bij particulieren en bedrijven ook is toegenomen. De schade door blikseminslagen is de afgelopen vijf jaar met bijna veertig procent toegenomen. Dat komt volgens verzekeraar Nationale Nederlanden door het toenemend aantal blikseminslagen. Jaarlijks komt de schade bij bedrijven en particulieren uit op zo'n 35 miljoen euro, schat de verzekeraar. Van het geld dat Nationale Nederlanden uitkeert, wordt eenvijfde gebruikt voor het herstellen van directe schade die bijvoorbeeld ontstaat door brand na de blikseminslag. De rest wordt gebruikt voor het herstellen van schade aan apparaten. Die gaan vaak kapot door hoge piekspanningen bij een blikseminslag. De KNMI zegt dat het aantal dagen waarop zware buien vallen, is toegenomen en dat dit ook meer onweer met zich meebrengt. Zo waren de afgelopen 10 jaar in de zomer gemiddeld negen dagen met zware buien. Dit gebeurt omdat het steeds warmer en natter wordt in Nederland. 06/08/2012 De klimaatverandering door het toedoen van de mens is verantwoordelijk voor de toename in frequentie van zeer hete zomers, en de situatie is vandaag al erger dan we twintig jaar geleden gedacht hadden. Dat zegt de Amerikaanse wetenschapper James Hansen in de Amerikaanse krant Washington Post. Hansen, werkt bij Columbia University en was vroeger directeur van het Goddard instituut voor ruimtevaartwetenschappen van de NASA, bevestigt dat de sombere voorspellingen over de gevolgen van de opwarming van de aarde, die in 1988 voorgelegd werden aan de Senaat in de VS, vandaag

71 / 124


reeds overtroffen zijn. 'Ik moet wat opbiechten, ik was te optimistisch', aldus de Amerikaanse klimatoloog, een van de eerste wetenschappers die in de jaren 1980 waarschuwden voor de gevaren van de klimaatverandering. Mijn verwachtingen over een verhoging van de temperatuur wereldwijd zijn waarheid geworden. Maar ik ben er niet in geslaagd om te bestuderen met welke snelheid de gemiddelde temperatuurstijging zou leiden tot extreme weersomstandigheden. Volgens Hansen en zijn collega's toont de analyse van de temperaturen wereldwijd tijdens de voorbije zestig jaar een opmerkelijke stijging van de frequentie van extreem warme zomers. De wetenschapper meent dat de hittegolf van 2003 in Europa, die van 2010 in Rusland en de droogte vorig jaar in Texas en Oklahoma het gevolg waren van de klimaatverandering. Zodra we de komende weken de nieuwe gegevens binnenkrijgen, zal dit mogelijk ook het geval blijken voor de extreme hitte momenteel in de Verenigde Staten. Bron: De Volkskrant. ============================================================================

Natuur


19/01/2012 Dieren zijn slecht aangepast aan het veranderende klimaat. Vlinders en vogels lopen achter bij de naar het noorden opschuivende klimaatzones. Hierdoor wordt hun leefgebied kleiner en dalen ze in aantallen. Dat blijkt uit een grote Europese studie in zeven landen, deze week gepubliceerd in Nature Climate Change. Het klimaat dat we twintig jaar terug in Maastricht hadden, zit nu ten noorden van Zwolle. Goede gegevens van het effect hiervan ontbreken veelal. Voor vlinders en vogels zijn deze data er wel. De aantallen aan de zuidkant van hun biotopen dalen omdat het daar te warm wordt. Maar de dieren schuiven minder hard op naar het noorden dan dat ze in het zuiden uitsterven. De resultaten zijn de eerste bewijzen dat hele diergroepen een dergelijke klimaatschuld opbouwen in Europa. Vlinders lopen 135 kilometer achter bij de opschuivende klimaatzones, en vogels zelfs meer dan 200 kilometer. Vogels passen zich minder snel aan dan vlinders, doordat ze langer leven en vaak naar dezelfde broedplek terugkeren. Het probleem wordt versterkt doordat het kabinet een streep zet door de Ecologische Hoofd Structuur. Hierdoor zijn er minder verbindingszones tussen natuurgebieden en kunnen de dieren minder makkelijk opschuiven. Veel vlinders die van warmte houden doen het goed. Zo rukt de koninginnenpage op, een grote gele vlinder. Toen de Vlinderstichting begon in 1990 was die alleen op de Sint-Pietersberg in Zuid-Limburg te zien. Nu komt die voor in heel zuidelijk Nederland en over vijftien jaar ook in Groningen, tot op Schiermonnikoog. Lastiger is het voor soorten die van kou houden en waarvoor Nederland de zuidgrens is. Voor hen krimpt het leefgebied. Bijvoorbeeld voor het veenbesblauwtje. Van die soort zien we de aantallen al jarenlang dalen. Nu komt deze alleen nog maar voor op een paar plekjes in Drenthe en Groningen, terwijl het veenbesblauwtje vroeger ook in de Achterhoek en zelfs in Noord-Limburg werd gezien. Een kurkdroog jaar kan de genadeklap betekenen. Ook vogelgemeenschappen veranderen. Soorten die Nederland vanuit het zuiden binnenkomen zijn de bijeneter en de kleine zilverreiger. Soorten die verder noordwaarts trekken en straks ons land verlaten zijn de spotvogel en de matkop. Het effect van alle veranderingen bij vogels en vlinders is dat hierdoor voedselrelaties in het gedrang kunnen komen. Zoals voor de bonte vliegenvanger. Hiervan komen de jongen in warme jaren pas uit nadat de piek van het rupsenaanbod al voorbij is. De uitkomst van dat 72 / 124


voedselprobleem laat zich raden. Bron: tctubantia 14/02/2012 Alpine planten lijken zich aan te passen aan een warmer klimaat. Een internationaal gezelschap onderzoekers legde in 2001 voor 867 alpine plantensoorten verdeeld over 60 bergtoppen in 17 berggebieden vast op welke hoogte ze het best gedijden. In 2008 werd opnieuw gekeken. Over heel Europa bijeen genomen bleken de planten zich significant hoger op te houden dan voorheen. Aangezien hoger op bergen ook koeler betekent, mag dit aldus de onderzoekers, een aanwijzing zijn dat het over de meetperiode warmer is geworden. Bron: Nature Climate Change 28/02/2012 Een geïsoleerde kudde met genetisch vrijwel identieke dieren. Inteelt, inteelt en nog eens inteelt. De Chillingham Wild Cattle Association laat in Northumberland zien dat een unieke verzameling van nog geen honderd runderen kan overleven zonder inmenging van de mens. De Chillingham runderen moeten al honderden jaren zonder inmenging van de mens, zonder inkruisen, op een geïsoleerd terrein zichzelf redden. De koeien zijn, samen met de Soay schapen, het enige vee in Groot Brittannië dat de dans van de veeverbetering heeft weten te ontspringen. Over de gevolgen van de klimaat verandering voor zoogdieren is nog maar heel weinig bekend. Daarom heeft een team van ecologen voor het onderzoek naar de effecten van opwarming van de aarde, op zoogdieren, gebruik gemaakt van gegevens van deze Chillingham koeien. Dankzij deze gegevens was een lange termijnstudie mogelijk, omdat informatie over dit ras al sinds 1860 wordt bijgehouden. De Chillingham koeien verschillen van andere rassen omdat ze gedurende het hele jaar kalveren krijgen. Bij het bestuderen van gegevens van de afgelopen zestig jaar bleek dat een toenemend aantal kalveren in de winter wordt geboren. De onderzoekers vonden een relatie met warme lentes. Daardoor gaat de vegetatie eerder groeien, en krijgt het voedzamer planten tot zijn beschikking met als de gevolg dat de koeien eerder drachtig raken. Meer kalveren in de winter is echter slecht nieuws voor de kudde. Kalveren die in de winter worden geboren doen het minder goed en de kans dat ze voor het eerste levensjaar sterven is groter dan bij klaveren die in andere seizoenen worden geboren. Volgens de onderzoekers is het opmerkelijk dat een diersoort die het hele jaar door zich kan voortplanten en daardoor juist beter zou moeten kunnen omgaan met veranderingen, toch in negatieve zin beïnvloed wordt door de opwarming van de aarde. Bron: Levende Have 22/03/2012 Hoe bepalen vogels dat het tijd is om eieren te gaan leggen ? Niet, zoals altijd gedacht, door de gestaag stijgende voorjaarstemperatuur. Het lengen der dagen is weliswaar een signaal, maar leggen gaan ze als de temperatuur plotseling stijgt. Aldus Sonja Schaper van het Nederlands lnstituut voor Ecologie, die drie jaar lang 108 koolmezenparen onder verschillende regimes in geklimatiseerde volières bestudeerde (Amerlcan Naturalist). Rupsen en andere insecten waarmee de koolmezen hun jongen voeren reageren daarentegen wel op een langzaam stijgende temperatuur, stabiel of niet. Doordat vogel en insect twee verschillende klokken hanteren, bestaat, voor de koolmezen, het gevaar dat de rupsenpiek al voorbij is tegen de tijd dat ze hun jongen ermee moeten voeden. Bron: Intermediar 12/04/2012 Tien dagen eerder dan normaal zijn in het zuiden van Limburg de eerste eikenprocessierupsen uit het ei gekropen. Het 'eikenprocessierupsseizoen', waarin de rups bestreden wordt is daarmee officieel begonnen. De

73 / 124


overlast door de brandharen van de rups werd vanaf 15 mei verwacht. De eerste rupsen zijn 5 april waargenomen, meldt het Kenniscentrum Eikenprocessierups. En dat is zo’n anderhalve week eerder dan in voorgaande jaren, een gevolg van de zeer warme maand maart. Het zal volgens het kenniscentrum nog wel enkele dagen duren voordat er ook in de noordelijke provincies eieren van de rups zullen uitkomen, aangezien daar de temperatuur lager was dan in het zuiden. Het verschijnen van de rupsen valt dit jaar overigens samen met de bladgroei van de zomereiken. Daardoor is er in Nederland voldoende voedsel voor de jonge rupsen. In totaal vervellen de rupsen vijf keer. Na de derde vervelling krijgen de rupsen de microscopisch kleine brandharen die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. 02/05/2012 Het effect dat de opwarming van de aarde op planten heeft, is groter dan gedacht. Dat schrijven onderzoekers vandaag in het wetenschappelijk blad Nature Eerdere experimenten waarin effecten van de klimaatverandering op planten werden onderzocht, geven geen realistische weergave van de werkelijkheid. Daarin stond dat elke graad Celsius meer voor 1,9 tot 3,3 dagen snellere groei van bloemen en bladeren zorgt, maar de versnelde groei blijkt hoger te liggen: planten zouden tussen de 2,5 en 5 dagen sneller groeien per graad Celsius die de temperatuur stijgt. De onderzoekers baseren zich op een vergelijking tussen experimenten met 1634 plantensoorten in zowel een kunstmatige opstelling als bij observaties van diezelfde planten in de natuur. Volgens de onderzoekers zijn resultaten van die eerdere onderzoeken niet betrouwbaar, omdat daar telkens sprake zou zijn geweest van verminderde licht-, winden watertoevoer.De opwarming van de aarde, en voornamelijk de snelheid ervan is al jaren onderwerp van discussie. Volgens een rapport van de Verenigde Naties uit 2007 werd het aardoppervlak wereldwijd tussen 1906 en 2005 0,74 graad Celcius warmer. Volgens critici stijgt de temperatuur op sommige plekken veel sneller dan het wereldwijde gemiddelde suggereert. Bron: Volkskrant 27/10/2012 Miljoenen koolmezen op zoek naar voedsel De koolmeesinvasie in Twente en de Achterhoek heeft zich afgelopen week uitgebreid naar heel Nederland, België en Noord-Frankrijk. Waarschijnlijk gaat het om miljoenen koolmezen uit Rusland, de Baltische Staten en Polen die daar nauwelijks voedsel kunnen vinden. Bomen en struiken dragen in Oost-Europa nauwelijks bessen, noten en zaden, door het droge voorjaar, en hierdoor zijn veel vogels op drift geraakt. Behalve koolmezen worden ook andere soorten in grote aantallen in West-Europa verwacht. Onderzoekers in België en Noord-Frankrijk hebben grote aantallen koolmezen vastgesteld die hier waarschijnlijk overwinteren. Bron: tcTubantia 27/11/2012 Het wilde zwijn gaat een moeilijke winter tegemoet. Er zijn te weinig eikels en beukennoten, doordat de bomen dit voorjaar niet of nauwelijks hebben gebloeid. Als het ook nog flink gaat sneeuwen, is de situatie helemaal penibel, aldus www.natuurbericht.nl ============================================================================

Vulkaanuitbarstingen en aardbevingen Geschreven door Erwin - 28/02/2012 20:00

_____________________________________

28/02/2012 Klimaatverandering brengt ons niet alleen droogte, overstromingen en minder ijsberen. De opwarming 74 / 124


van de aarde kan ook zorgen voor vulkaanuitbarstingen en vernietigende aardbevingen. Dat schrijft de gezaghebbende geoloog Bill McGuire van het Aon Benfield UCL Hazard Research Center. Uit tal van onderzoeken is gebleken dat veranderingen in het milieu in het verleden zijn samen gegaan met periodes van catastrofale geologische activiteit. Onze planeet is een haast onvoorstelbaar ingewikkeld beest, die reageert op een dramatisch veranderend klimaat op allerlei verschillende manieren', schrijft de geoloog op de website van The Guardian. Sommige manieren zijn logisch en voorspelbaar, sommige verrassend en andere gewoonweg onaannemelijk.' Periodes waarin het klimaat in korte tijd grote veranderingen doormaakte, gingen samen met pieken van aardbevingen en vulkanen. Zoals toen de wereld afwisselend ijstijden en interglacialen doormaakte. Een stijgende en dalende zeespiegel, samen met de wisselende grootte van de ijskappen, legden veel druk op de aarde en zorgden zo voor deze pieken. Tijdens de laatste ijstijd voorkwam het gewicht van het ijs vulkaanuitbarstingen. Maar toen het ijs smolt, kwam het aardoppervlak omhoog. De druk onder het oppervlak werd minder zodat steen kon veranderen in magma. Verborgen holtes in de aardkorst raakten instabiel door de verschuiving van water en ijs. Met het verdwijnen van het ijs, nam het aantal vulkaanuitbarstingen en aardbevingen zeer sterk toe. McGuire waarschuwt dat de opwarming van de aarde die nu aan de gang is, dezelfde gevolgen kan hebben. Hij verwijst naar de vulkaanuitbarsting op IJsland in april 2010 en de vernietigende aardbeving bij Japan van minder dan een jaar geleden. In het licht van dergelijke gebeurtenissen, lijkt het passend om de aarde onder onze voeten te zien als een sluimerende reus die zo nu en dan draait en woelt als hij gepord wordt. Klimaatverandering speelt een belangrijke rol bij het wekken van de reus. Bron: Trouw 09/08/2012 De Nieuw-Zeelandse vulkaan Mount Tongariro is maandagavond uitgebarsten, voor het eerst in 115 jaar. In een straal van enkele kilometers rond de vulkaan op North Island viel een dikke laag asregen. Dieren, auto's en boerderijen zagen grijs van de as. De eruptie duurde ongeveer een halfuur. Een getuige meldde eerst een rookpluim te hebben gezien, kort daarop volgde vanaf de berg een oranje gekleurde flits. Het was behoorlijk indrukwekkend. Mount Tongariro (1.978 meter hoog) was voor het laatst actief in 1897. De afgelopen weken was meer seismische activiteit waargenomen, maar een uitbarsting werd niet echt verwacht. De vulkaan is een toeristische trekpleister. Heel wat scènes van de Lord ofthe Rings-films zijn hier opgenomen. ============================================================================

Droogte en Hittegolf


23/03/2012 Maartse hittegolf in Amerika. Het is weer het zoveelste bewijs dat het klimaat steeds extremer word. Al een week lang wordt het oostelijke deel van het Amerikaanse continent bezocht door een maartse hittegolf die daar alle records breekt. Een voorjaarshittegolf als geen ander ooit in de Amerikaanse en Canadese geschiedenis piekte in intensiteit gisteren, tijdens de tiende dag. Sinds het bijhouden van temperatuur begon ruim voor 1900, zijn er nooit zoveel temperatuurrecords gebroken voor lentewarmte in een periode van één week. De marges waarmee sommige van de records gebroken werden gisteren waren echt verbijsterend. 75 / 124


Weerhistoricus, Christopher C. Burt, becommentarieerde het als: "Het is bijna als science fiction op dit moment." Een paar van de meest opmerkelijke records van gisteren: Pellston, Michigan: de maximum temperatuur gebroken met 17.7 graden Celsius.Pellston in de noordelijke Lower Peninsula heeft al bijnaam "Michigan's koelkast", aangezien daar vaak de laagste temperaturen in de staat gemeten worden, en zelfs van het hele land (VS) registreert. Maar de afgelopen vijf dagen, heeft Pellston vijf opeenvolgende records gebroken voor heetste maartdag ooit. Met op 22 maart een temperatuur van 29.4 graden Celsius werd het eerdere record gebroken van 11.7 graden in 2007. Een belachelijk verschil van liefst 17.7 graden Celsius! Daarbij was de gemiddelde temperatuur over de dag een absurde 26.6 graden boven het gemiddelde.Minimum temperaturen verslaan de recordhoge maximum temperaturen voor de datum op twee stations.De minimum temperatuur op Marquette (Michigan) was 11.1 graden gisteren, 1.7 graden hoger dan het vorige record voor de maximum temperatuur voor de datum! Het minimum op Mt. Washington (NH) was op de 22e maart van 2012 6.7 graden en versloeg daarmee het vorige record voor de maximum temperatuur voor de datum (6.1) met 0.6 graden.Canadese steden breken all-time temperatuurrecords van april in maart!Niet alleen was het gisteren de warmste maartdag in de geschreven geschiedenis voor veel van Canada's grote steden, het was ook warmer dan de recordwarmte dag tot nu toe in april bij St. John, New Brunswick. De stad topte 25,4 ° C Niet alleen verpletterde dit de recordhoge temperatuur voor maart (vorige record: 17,5 ° C), maar het is ook ruim boven elke hoogste temperatuur ooit gemeten in april (hoogste april temperatuur 22.8 ° C.) Halifax, Nova Scotia meldde 25.8 ° C op de 21e en kwam daarmee boven hun all-time record van maart van 25.6 ° en het is niet veel onder hun all-time record van april van 26.3 ° C, gemeten op 30 april 2004. Echter op de 22e rond 13:00 uur kwam Halifax op 27 ° C, waarmee alsnog hun all-time record van april in maart gebroken werd. Andere belangrijke steden in Canada die gisteren hoogste maarttemperaturen ooit registreeerden waren: Ottawa (27.4 ° C), Montreal (25.8 ° C), Windsor (27.8 ° C), Hamilton (25.6 ° C), Londen (26,4 ° C) en Fredericton (27.1 ° C). 28/03/2012 Water op rantsoen in Engeland door droogte, Sproeiverbod voor Pasen. Na twee ongebruikelijk droge winters en een droge zomer worstelen grote delen van het vaak natte Engeland met droogte. Door de geringe neerslag zakt het waterpeil in rivieren en de stand van het grondwater, berichtten Britse media woensdag. De afgelopen maanden heeft het noordoosten van Engeland, met name zuidelijk Yorkshire, zich gevoegd bij de eerder al drooggevallen streken van het het zuiden en oosten van Engeland. Daar hebben zeven waterleidingbedrijven al aangekondigd dat er voor Pasen een verbod komt op het gebruik van tuinslangen. Daarmee moet het besproeien van de geliefde gazons en het wassen van auto's worden ingeperkt. Het bedrijf Yorkshire Water ziet nog genoeg alternatieven om voor voldoende water te zorgen, maar vraagt het publiek alleen water te gebruiken als het nodig is. Atmosferische oorzaken Zolang frontale systemen overschuiven, krijg je neerslag. De afgelopen maanden heeft oostelijk Engeland maar weinig regen ontvangen. Een blokkerende rug van hoge luchtdruk speelt daarin een

76 / 124


grote rol. Die ‘rug’ houdt storingen uit de buurt en zowel lagedrukgebieden als de bijbehorende fronten trekken 10 tot 20 graden noordelijker langs. In 1975 en 1976 was dit een chronische blokkade en de grote vraag was, en is, hoe dat nou komt. Op enige hoogte waren destijds, net als nu, de westenwinden noordelijk geduwd over zowel de Atlantische als de Stille Oceaan. De droge condities in een aanzienlijk deel van Europa, verhoogden de stabiliteit van de atmosfeer, daarmee leidend tot een verdere afname van de neerslagkansen. Andere grote droogten in Engeland en Wales, kwamen voor in de periode van voorjaar 1990 tot de zomer van 1992 en ook vanaf het voorjaar van 1995 tot de zomer van 1997. Ook toen had de noordelijke uitbreiding van het Azoren hogedrukgebied daaraan een grote bijdrage. En die noordelijkere uitbreiding wordt weer gekoppeld aan lagere oceaantemperaturen. AMO Ook voor de variaties in watertemperaturen is een index in het leven geroepen, de zogeheten AMO; the Atlantic Multidecadal Oscillation. De oppervlaktetemperatuur van oceanen is niet constant en heeft ook niet een continu gelijkend ritme door het jaar heen. Er zijn pieken en dalen in de temperatuur en dat wordt dan vertaald naar een index, ook te zien links van het verhaal. Sinds een paar weken zijn de oppervlaktetemperaturen aan het dalen en bevindt zich nu dichtbij -0,1, de laagste waarde sinds mei 2009. Volgens het WCS (World Climate Center) is dit gekoppeld aan de huidige atmosferische constellatie. Kleine veranderingen in de temperatuurverdeling van het water op zo’n enorme zee blijken namelijk gevolgen te kunnen hebben voor de drukverdeling. Blijkbaar is de blokkade neiging van dit moment (en mogelijk de komende tijd…) boven het westen van Europa groter als het zeewater kouder is. Bron: ANP 21/06/2012 New York kampt met een hittegolf. Die komen steeds vaker voor nu de gemiddelde temperatuur in de stad in veertig jaar al met 1,3 graden Celsius is gestegen. Vandaag, de eerste dag van de zomer, worden recordtemperaturen verwacht tot 36 graden, maar door de hoge luchtvochtigheidsgraad en windstilte ligt de gevoelstemperatuur veel hoger, tot 41 graden Celsius. De Nationale Meteorologische Dienst waarschuwde voor "uitzonderlijke warmte". Burgemeester Michael Bloomberg noemt de hittegolf een ernstige zaak en raadt New Yorkers aan om binnen te blijven. De openluchtzwembaden in de stad openen pas over een week. Enkel publieke stranden en fonteinen bieden wat verkoeling. Hoewel er nog geen stroompannes gemeld zijn, doet de hoge stroomvraag voor airconditioning het stroomnet in zijn voegen kraken. De Metropolitan Transportation Authority heeft al aangekondigd roltrappen en liften uit te zullen schakelen om de elektriciteitsvraag te verminderen. Elektriciteitsaanbieder Consolidated Edison heeft zich grondig voorbereid op een warme zomer en 1,2 miljard dollar (0,94 miljard euro) geïnvesteerd in verbeteringen aan het stroomnet. Maar gisteren (woensdag) werd de voltage in verschillende wijken van Brooklyn en Queens verlaagd nadat apparatuur het liet afweten. Inwoners van de getroffen wijken werd gevraagd om alle niet-noodzakelijke apparatuur uit te schakelen. De terugkerende hittegolven in New York wijzen erop dat de klimaatverandering in New York sneller verloopt dan elders. Vorig jaar bleek uit een rapport van de New York State Energy Research and Development Authority dat het kwik in de voorbije veertig jaar gemiddeld met 1,3 graden Celsius is gestegen. De dienst verwacht een bijkomende stijging van 1,6 tot 2,7 graden tegen 2050 en zelfs tot 4 graden tegen 2080. De temperatuur is niet het enige wat de grootstad zorgen baart. Het waterpeil is 30 centimeter gestegen in de laatste honderd jaar, en de klimaatverandering kan dat proces nog versnellen. Vooral het lager

77 / 124


gelegen Manhattan komt dan ernstig in de problemen. Bron: IPS 05/07/2012 Door de hittegolf die een groot deel van de VS in zijn greep heeft en de daarmee gepaard gaande aanhoudende droogte, ontstaan er niet alleen veel grote bosbranden waarvoor al tienduizenden mensen moesten evacueren en die enkele honderden hun huis hebben gekost. Ook de landen tuinbouw - en wellicht ook veeteelt - staan zwaar onder druk. Nu al kan geconcludeerd worden dat er voor miljarden inkomstenderving is doordat oogsten gaan mislukken in bepaalde gebieden. Als daar nu water zou gaan vallen is dat al te laat. Naar schatting is 25% minder oogst te verwachten op nationaal niveau en dat kan meer worden. De voedselprijzen worden verwacht te stijgen. De jetstroom blijft hardnekkig noordelijk van de VS lopen, en boven het vasteland ligt steeds een blokkerend hoog. 72% van de VS is droog tot zeer droog per 26 juni. Sindsdien is de situatie weinig veranderd. 23/07/2012 De afgelopen zes maanden werden in Sri Lanka gekenmerkt door een combinatie van schaarse regenval en extreme temperaturen. Het uitblijven van de seizoensgebonden moesson heeft een grote invloed op het leven van de Sri Lankanen, op hun levensonderhoud en op de economie van het land. De beschikbaarheid van water heeft voor Sri Lanka uiteenlopende gevolgen die gaan van de oogst over de opwekking van energie tot de waarde van de munt. In de noordelijk-centrale regio die erg belangrijk is voor de rijstoogst staan de irrigatiereservoirs bijna droog en het waterlevel van de rivieren staat te laag om ze te bevoorraden. Dit is waarschijnlijk de ergste (droogte) van de afgelopen jaren. De droogte zal vrijwel zeker een effect hebben op de rijstoogst. Boeren die afhankelijk zijn van de waterreservoirs hebben al openlijk geprotesteerd en gewaarschuwd voor het verlies van hun rijstvelden. Een stijging van 0,5 graden kan de opbrengst uit rijst doen dalen met bijna 6 procent. De vertraging van de noordwestelijke moessonregens veroorzaakt ernstige droogte in het land. Dit bedreigt de agrarische sector en het grootste deel van de verwachte opbrengsten uit rijst, groenten en andere gewassen. Het gebrek aan water heeft ook gevolgen voor de waterkrachtenergie die in een gemiddeld jaar zo’n 42 procent van de energietoevoer voor het land uitmaakt. Dit jaar was er in begin juli nog maar 15 procent van de stroom door waterkracht opgewekt. 09/08/2012 Terwijl Moeder Natuur in Amerika, India en Indonesië al een tijdje voor grote droogte en hitte zorgt, hebben bewoners van de Filipijnen grote problemen door wateroverlast. De hoofdstad Manilla, stond gisteren voor de helft onder water door hevige regenval, het water kwam met bakken uit de hemel. Tienduizenden mensen verlieten hun huis op de vlucht voor de wateren modderstromen in de stad. In en rond de stad zijn minstens vijftien mensen om het leven gekomen. In het hele land steeg het dodental naar 68. De overstromingen in Manilla zijn de ergste sinds een tyfoon in 2009 waardoor 400 mensen om het leven kwamen. Complete huizen werden de afgelopen dagen meegesleurd. Het leger is ingezet om mensen van daken te redden. De Filipijnen gaat op dit moment gebukt onder de jaarlijkse slagregens van de moesson. Volgens meteorologen viel er het afgelopen etmaal net zoveel regen als normaal in twee weken. Het is een schril contrast met gebieden in de Verenigde Staten waar de droogte en warmte aanhouden en waar de desastreuze effecten ervan op de maïsoogst steeds groter worden, door deze droogte is de maïsoogst goeddeels mislukt. Juli was de heetste maand ooit in de VS. Dat zeggen onderzoekers van het Nationaal Centrum voor Klimaatdata. De gemiddelde temperatuur, exclusief Alaska en Hawai lag vorige maand op 25,3 graden Celsius. Het oude record stamt uit 1936 en stond op 25.2 graden. De

78 / 124


metingen werden in 1895 voor het eerst verricht. Het is de ergste droogte in 50 jaar. Ook in het noorden van het Indonesische eiland Sumatra en in delen van India is het extreem droog. Naar verwachting groeit de Indiase economie minder door de droogte. Aan de andere kant van de wereld, in Mexico, verwacht men de orkaan Ernesto. ============================================================================

Voedselvoorziening


25/03/2012 Minder Europese tarwe. Alarmerende weersituatie drukt opbrengsten. Europese tarwe en koolzaadgewassen lopen het risico dat de droogte de opbrengsten nog verder kan verlagen, nadat het vriesweer in de vorige maand enkele velden verwoestte, zo stellen analisten. Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Noord-Italië hebben sinds januari minder regen dan normaal gekregen, zo blijkt uit weerdata van de Europese Unie. Regenval in Noord-Frankrijk, Engeland en Noord-Italië was dit jaar 23 tot 47 procent lager dan het langjarig gemiddelde. Daarnaast wordt door een agrarisch meteoroloog verwacht dat het in deze regio’s in de komende 30 dagen droger en warmer wordt dan normaal het geval is. In april en mei zal er wel wat regen vallen, maar of het significant genoeg zal zijn om de droge periode van daarvoor te compenseren is onzeker. Daarom is volgens sommige analisten de situatie in Europa alarmerend en gaat dit volgens hen een ondersteunde factor zijn voor de markten in de komende weken. Normaal gesproken verbouwt de EU ongeveer 20 procent van de totale zachte tarwe wereldwijd. Een analist van Offre et Demande Agricole verwacht echter dat door de koudegolf in februari veel van de oogst verloren is gegaan. Het instituut heeft zijn verwachtingen voor de productie van zachte tarwe in de EU daarom verlaagd met circa 5 miljoen ton tot 127 a 128 miljoen ton. In Frankrijk komt de oogst naar verwachting 2,5 miljoen ton lager uit, in Duitsland 2 miljoen ton en in Polen 1 miljoen ton, aldus de analisten. Franse tarwe dat voor november wordt geleverd, werd in Chicago hoger geprijsd dan graan voor december. Kopers moeten nu 261,86 dollar per ton betalen voor Franse tarwe, wat 12,77 dollar per ton meer is dan voor zacht rood wintertarwe. Hieruit blijkt wel dat Europees graan is gestegen ten opzichte van Amerikaans graan vanwege de bezorgdheid over de beschadigde gewassen. De huidige droogte is daarbij een extra risico voor de opbrengsten en blijft de gemoederen voorlopig bezighouden. 17/04/2012 Slecht nieuws voor Vietnam als grote rijstexporteur: het stijgen van de zeespiegel maakt de rijstteelt in de Mekongdelta stilaan onmogelijk. De oplossing is een variëteit die langer dan twee weken onder water kan staan en geen last heeft van het zout. Maar die zit nog in de ontwikkelingsfase. Een variëteit die tolerant is voor overstromingen – de zogenaamde scubarijst – bestaat wel al, maar biedt slechts de helft van de oplossing. "We zoeken nu naar een variëteit die ook de problemen met saliniteit aanpakt", verklaart wetenschapper Bjorn Ole Sander van het Internationale Rijstonderzoeksinstituut (IRRI). Het Instituut werkt hiervoor samen met Vietnamese collega's in Los Banos, op 63 kilometer van de Filipijnse hoofdstad Manilla. Scubarijst komt uit de Indiase deelstaat Orissa. Ze groeit verder na zelfs veertien dagen van overstroming, terwijl andere variëteiten in zulke omstandigheden afsterven na een week. "Die hebben we verkregen zonder genetische manipulatie", benadrukt Sander. 79 / 124


Maar de zoektocht naar een zoutbestendige variëteit om met de scubarijst te kruisen, belooft een grotere uitdaging te worden. "Het zal minstens vier jaar duren om een soort te ontwikkelen die beide eigenschappen combineert. Het zou wel het antwoord zijn op de problemen met overstromingen en saliniteit in de Mekongdelta als gevolg van het stijgen van de zeespiegel", voegt hij eraan toe. Het zout water van de Zuid-Chinese Zee stroomt nu via de delta tot 40 kilometer landinwaarts, terwijl dat 30 jaar geleden nog maar 10 kilometer was. "De toekomst van het deltagebied staat op het spel. Daarom werken we samen met het IRRI aan deze rijstvariëteit", zegt Nguyen Van Bo, voorzitter van de Vietnamese Academie van Landbouwwetenschap in Hanoi. "Zeven procent van de rijstvelden in de delta worden getroffen door de stijgende zeespiegel." Nu al geven heel wat rijstboeren er de brui aan en gaan ze garnalen kweken, legt Van Bo uit. "Vroeger waren de rijstteelt en garnalenkweek seizoensgebonden activiteiten." Dit is nog maar het begin van de ellende voor de Vietnamezen in het deltagebied, waarschuwden Aziatische wetenschappers en klimaatexperts op een congres in Bangkok vorige week. Ook studies van de Wereldbank noemen de gemeenschappen in de Mekongdelta de grootste slachtoffers van het oprukkende zeewater in de 87 ontwikkelingslanden die werden onderzocht. De delta is goed voor bijna de helft van de 42 miljoen ton volle rijst die in Vietnam – na Thailand de grootste rijstexporteur ter wereld – wordt geproduceerd. In 2011 voerde Vietnam een recordhoeveelheid van 7 miljoen ton rijst uit, vooral naar de Filipijnen en andere Aziatische markten. 08/08/2012 Er is een nieuwe internationale voedseloorlog op komst, voorspelt de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs. Snel groeiende tekorten aan tarwe en maïs jagen de prijzen op en zullen binnen enkele maanden leiden tot voedseltekorten in de arme delen van de wereld, schrijft de bank in een beleggingsadvies waarin het zijn klanten aanraadt snel in tarwe te beleggen, zeker wanneer de weersomstandigheden verder verslechteren. Niet alleen misoogsten in Oost-Europa, Rusland en Noord-Amerika bedreigen de voedselreserves in de wereld. Een aanzienlijk deel van de Amerikaanse maïsoogst wordt ook nog eens verstookt tot methanol en verdwijnt in benzinetanks. De zakenbank voorziet dat de wereldwijde tarwevoorraden de komende maanden krimpen tot het laagste niveau sinds de voedselrellen van 2008 in dertig landen, toen de graanprijs in korte tijd meer dan verdubbelde. Goldman Sachs signaleert een snel escalerend conflict tussen de gebruikers van maïs. Dit graan dient als voedsel voor mens en dier, maar houdt als grondstofvoor bio-ethanol ook veel Amerikaanse auto's gaande. Door de aanhoudende droogte in de VS is de maïsoogst te klein om aan de vraag te voldoen. De vraag naar veevoer en bio-ethanolgrondstof dreigt de voedselvoorziening van mensen in gevaar te brengen. De Amerikaanse regering zal daarom moeten terugkomen op zijn wettelijke eis dat minstens een derde van de maïsoogst gebruikt moet worden voor de productie van autobrandstof Veertig procent van de Amerikaanse maïsoogst is de laatste jaren in de benzinetank verdwenen. Ook de prijs van andere granen stijgt door de droogte in de VS. Als gevolg hiervan zullen ook eieren, varkensvlees en rundvlees duurder worden. De problemen stapelen zich op: droogtes in Argentinië, Australië en de Zwarte Zee-landen, Rusland en Kazachstan - normaal gesproken de graanschuren van de wereld - vallen samen met het deels uitblijven van de moesson in India. Daar dreigt volgens wereldvoedselorganisatie FAO tien procent van de rijstoogst te verdrogen. Voor India en China zullen de gevolgen immens zijn: door de stijgende prijzen zullen beide landen te maken krijgen met sterk oplopende inflatie, wat tot politieke onrust in deze landen kan leiden. Zeker als Rusland, Kazachstan en andere voormalige Sovjetstaten hun graanoogsten voor zichzelf houden, zoals zij dat ook deden na de misoogsten in 2008 en 2011. ============================================================================

80 / 124


Zeewater


Relatief warme zeewater rond april zorgt voor een onstabiele atmosfeer, en dus meer kans op buien. Volgens de weerkundigen zal ook Nederland door de klimaatverandering steeds vaker te maken krijgen met stevigere buien, echte stortbuien blijven vooral een lokaal fenomeen. Die kunnen ook in droge tijden wateroverlast veroorzaken. Zeewatertemperaturen in de Stille Oceaan kunnen het Nederlandse weer mogelijk beïnvloeden. Enkele weerkundigen denken dat La Nina in 2011 voor kouder zeewater in onze omgeving zorgde. Het gevolg was toen een warme en droge lente. Zeewater temperatuur: 2012: Relatief warm in april 25 juni 2012 Aan de Amerikaanse oostkust stijgt de zeespiegel tot vier keer sneller dan in de rest van de wereld. Onderzoekers komen tot die conclusie na analyse van metingen van de voorbije zestig jaar. Onderzoekers van de Amerikaanse geologische dienst USGS onderzochten metingen van 1950 tot 2009. Ze kwamen tot de conclusie dat de zeespiegel aan de Amerikaanse oostkust drie tot vier keer sneller stijgt dan het mondiale gemiddelde. Vooral het stuk kust van Kaap Hatteras in North Carolina tot Boston in Massachusetts, een strook van ongeveer 1000 kilometer, is bijzonder kwetsbaar. Daar steeg de zeespiegel sinds 1990 met 3,7 millimeter per jaar, terwijl het mondiale gemiddelde in die periode 0,6 tot 1 millimeter per jaar bedroeg. In die kwetsbare strook bevinden zich belangrijke steden als New York, de tweede grootste stad van de VS, Boston en Norfolk. Dat zijn steden "die nu al te kampen hebben met schadelijke overstromingen tijdens stormen van een relatief lage intensiteit", zegt USGS-oceanograaf Abby Sallenger. De zeespiegel stijgt wereldwijd als gevolg van de klimaatwijziging. Enerzijds zet het opwarmende water uit, anderzijds smelten de ijskappen. Veel mensen denken ten onrechte dat het afsmelten van gletsjers en ijskappen, dat het volume van oceaanwater doet stijgen, de zeespiegel overal even snel zal doen stijgen, zegt USGS-directeur Marcia McNutt. Andere effecten kunnen even groot of zelfs groter zijn dan die zogeheten eustatische stijging. De USGS stelt dat de stijging van de zeespiegel aan de Amerikaanse oostkust zal blijven versnellen als de temperaturen wereldwijd blijven stijgen. In april stelde Climate Central in een ander rapport dat de stijgende zeespiegel op middellange termijn bijna driehonderd energie-installaties langs de Amerikaanse kusten bedreigt. Bron: IPS 25 juni 2012 Als de wereldleiders nu eindelijk echt ernst gaan maken met het verminderen van de uitstoot van koolstofdioxide, stijgt de zeespiegel komende eeuw met ongeveer 75 tot 80 centimeter ten opzichte van 2000. Dat blijkt uit een onderzoek dat gisteren werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Clímate Change. De temperatuur van de aarde mag dan echter niet meer dan 2 graden stijgen. Die doelstelling hebben de wereldleiders afgelopen maand tijdens de klimaattop in Rio de Janeiro ook uitgesproken. In het jaar 2300 zal de zeespiegel dan met anderhalf tot vier meter zijn gestegen in vergelijking met nu. Een zeeniveaustijging van anderhalve meter is voor de meeste landen nog behapbaar. Nederland kan dan bijvoorbeeld nog verder duinen en dijken verhogen en verstevigen. Als de aarde komende eeuwen zonder effectief klimaatbeleid 3 tot 6 graden opwarmt, stijgt de zeespiegel tussen de vier en zes meter. 81 / 124


Voor lager gelegen landen, zoals Nederland, Bangladesh en eilanden in de Stille Oceaan kan dit tot grote problemen leiden. Steden als New York zullen vaker overstromen. Men is somber over de bereidheid van de wereldleiders om de doelstellingen van de milieutop te behalen. Geen enkele wereldleider toont op dit moment de moed om dit probleem goed op te lossen. Iedereen wijst nu bijvoorbeeld naar China, maar 40 procent van wat China maakt wordt hier geconsumeerd. Bovendien zijn wij al honderd jaar CO2, aan het uitstoten en China pas twintig jaar. Om binnen die 2 graden opwarming te blijven, moet in 2050 60 tot 70 procent van de broeikasgasuitstoot (CO2 maar bijvoorbeeld ook methaan) zijn verminderd. Het is zeer onwaarschijnlijk dat dit lukt. Daarvoor is een ommekeer nodig, bijvoorbeeld door over te gaan op duurzame energie, meer gebruik te maken van elektriciteit en biomassa. Ook moet dan meer CO2 worden opgeslagen in plaats van in de atmosfeer geloosd. Men is hoopvoller in wat particulieren en steden voor elkaar kunnen krijgen. Steeds meer particulieren nemen zonnepanelen op het dak en steeds meer steden over de hele wereld proberen klimaatneutraal te worden. Hopelijk doen al deze maatregelen de wereldleiders op een dag beschaamd opkijken. Bron: tctubantia 23/07/2012 Noord-Europa heeft door klimaatverandering meer last gekregen van een tropische bacterie die buikgriep en cholera kan veroorzaken. Wanneer het water van de Oostzee 1 graad warmer werd, waren er bijna twee keer zoveel besmettingen met de Vibrio-bacterie als gebruikelijk. Dat hebben wetenschappers uit Groot-Brittannië, Finland, Spanje en de Verenigde Staten ontdekt. Hun onderzoek verschijnt binnenkort in het wetenschapsblad Nature Climate Change. De onderzoekers keken naar de Oostzee, omdat dat een van de snelst opwarmende wateren ter wereld is. De temperatuur stijgt ongeveer vier keer zo snel als gemiddeld. Bron: De Volkskrant 18/09/2012 De Noordzee warmt sneller op dan andere zeeën. Dit stelde het Duitse Alfred-Wegener-Instituut voor oceaanonderzoek gisteren na vijftig jaar meten. De gemiddelde watertemperatuur blijkt in een halve eeuw tijd met 1.7 graden te zijn gestegen. Dat de Noordzee sneller opwarmt, ligt mogelijk aan de geringe diepte en het grote aantal rivieren dat erin uitmondt. Bron: tctubantia 12/10/2012 De opwarming van de Atlantische Oceaan is mogelijk de oorzaak van het slechte zomerweer in Noord-Europa van de afgelopen jaren. Met de zomer van 2011 als dieptepunt: het was de natste Nederlandse zomer in honderd jaar. Uit een studie van Britse wetenschappers blijkt dat zodra de temperaturen in de Atlantische Oceaan stijgen, dat het weer in Noord-Europa natter en koeler wordt. In hun studie in Nature Geoscience vergeleken zij weergegevens met watertemperaturen van de twintigste eeuw. Zij vergeleken hiervoor warmere periodes in de jaren '30 tot '50, koelere rond de jaren '60 tot '80 en de laatste warme periode vanaf te jaren '90 tot nu. Bron: VWK ============================================================================

Ozonlaag blijft zorgenkind Geschreven door Erwin - 15/05/2012 19:41

_____________________________________

Vorig jaar kwam plotseling het bericht over een nieuw ozongat. Dit keer niet boven Antarctica, zoals eerder werd waargenomen, maar gevaarlijk dicht bij ons drukbevolkte Noord-Europa. Het gat was aan het einde van de poolwinter ontstaan boven de Noordpool en dat was nog nooit eerder waargenomen. 82 / 124


Ook boven Nederland daalde de ozonconcentratie flink. In de daaropvolgende maanden constateerde het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) een ongewoon hoge zonnekracht, een indicatie van de hoeveelheid uv-straling die de bodem bereikt. Wetenschappers vermoeden nu dat als gevolg van de toename van broeikasgassen de nog resterende CFK's nog steeds schade aanbrengen aan de ozonlaag. Ook zonder nieuwe uitstoot is er nog voor enkele decennia aan CFK's en aanverwante chloorgassen in de atmosfeer aanwezig. Volgens deze theorie houden de broeikasgassen een deel van de door de aarde teruggestraalde zonnewarmte vast en zorgen ze daarmee voor de opwarming van de troposfeer (de luchtlaag waarin 'het weer' zich afspeelt). De ozonlaag ligt in de vele kilometers hoger gelegen stratosfeer, dus aan de andere kant van de dikker wordende isolerende broeikasdeken. Omdat door die deken minder warmte van de aarde in de ozonlaag terechtkomt, wordt dit ijle deel van de atmosfeer juist iets kouder. Wetenschappers wisten al dat koude lucht in de stratosfeer een van de factoren is die ozonafbraak versnelt. Daardoor zou de huidige klimaawerandering er dus ook voor kunnen zorgen dat de ozonlaag weer wordt aangetast . Het Amerikaanse ruimte-instituut NASA opperde enkele maanden geleden nog een andere theorie over de invloed van klimaawerandering op de ozonlaag. Door opwarming van het Noordpoolgebied wordt het zee-ijs er steeds dunner en krijgt het een hogere zoutconcentratie. Volgens de ruimtevaartorganisatie stijgen uit dit zoutere ijs broomdeeltjes omhoog die tot aan de troposfeer reiken en daar soortgelijk gedrag vertonen als CFK's. Bij het KNMI maken ze zich vooralsnog geen al te grote zorgen. Volgens de onderzoekers in De Bilt speelt namelijk nog een factor een rol: het weer. Daar denken ze dat vorig jaar de koude februarimaand een versterkende rol speelde in de ozonafbraak. Of de kans op zulke gaten op het noordelijk halfrond werkelijk groter wordt, durven de klimatologen niet te zeggen. Om daar achter te komen, beschikt het KNMI over een speciale satelliet die sinds 2004 elke dag nauwgezette metingen verricht. Bron: De Twentsche Courant Tubantia. ============================================================================

Groenlandse ijskap


27/05/2012 leder zomer vormen zich aan het oppervlak van de Groenlandse ijskap grote meren smeltwater. Onderzoekers van de Universiteit van Colorado, die sinds tien jaar zo'n duizend van die meren in de gaten houden, hebben nu vastgesteld dat naarmate het klimaat warmer wordt meer van die meren door de druk die ze op hun ijsbodem uitoefenen verticale scheuren maken, waardoor het meer, vaak zo'n 1 miljoen kuub, in twee dagen tijd leegstroomt. Wat de invloed daarvan is op de ijskap is nog onduidelijk misschien vormt het water tussen ijs en rots een smeermiddel waarover de kap versneld naar zee glijdt, misschien vormt het afwateringskanalen, waardoor de bodem juist stroever wordt. (CS) 25/07/2012 Het landijs op Groenland is half juli zo snel gesmolten dat onderzoekers van NASA eerst dachten dat de satellietbeelden onjuist waren. Dat heeft de Amerikaanse wetenschappelijke organisatie gisteren gemeld. Tussen 8 en 12 juli steeg de hoeveelheid smeltend ijs op Groenland van 40 naar 97 procent. In de 30 jaar dat NASA de ijskap van Groenland observeert met satellieten, is het smelten nog nooit zo snel gegaan. Uit resultaten van ijsboringen blijkt dat een dergelijke snelle smelting iedere 150 jaar voorkomt. 83 / 124


De laatste keer zou rond 1889 geweest zijn. Over tientallen jaren kunnen we zeggen of dit te maken had met de opwarming van de aarde. Het merendeel van het gesmolten ijs is inmiddels weer bevroren. Als deze dooi doorzet, kan dat bijdragen aan de stijging van de zeespiegel. 10/08/2012 Een vrij ongebruikelijke situatie deed zich voor boven de Noordpool de laatste dagen: een stormdepressie ontwikkelde zich snel en volledig in hartje zomer. In de winter komen deze systemen regelmatig voor maar voor de zomer is dit een nieuwe ontwikkeling. Vermoedelijk is het recordlage niveau van ijsbedekking debet aan deze ontwikkeling. Mede door de sterke wind heeft een deel van het pakijs zich afgescheiden, op drift geraakt waarschijnlijk door wind en deining. Afgelopen zondag en maandag vond een extra versnelling van de ijssmelt op de Arctische zeeën plaats. Dit kwam door een ongewoon stevig lagedrukgebied in de kern (963 hPa). Binnen die ‘ongeveer’ gelijksoortige lagedrukgebieden is dit overigens een van de allersterkste. Krachtige lagedrukgebieden komen sowieso weinig voor in de poolgebieden, omdat daar normaal gesproken geen straalstroom ligt. Wij in Nederland hebben wel vaak de straalstroom boven ons hoofd liggen deze zomer, en vandaar dat wij al heel wat neerslag hebben opgetekend naar aanleiding van passerende depressies. Stormen in dit gebied van het noordelijk halfrond hebben grote impact op het zee-ijs. De aangevoerde warme lucht en de kracht van de wind leiden tot snellere smelt. Er kunnen grote stukken ijs van platen worden afgebroken die vervolgens naar warmer water drijven, gemakkelijker in kleinere partjes opbreken en dus makkelijker smelten. Tevens woelt de stevige wind het zeewater fors om waardoor warmer water vanuit de diepten van de Arctische oceaan naar boven kan komen met bekende gevolgen. Het zee-ijs is deze zomer al sterk aangetast. De afwijking op het noordelijk halfrond ten opzichte van de normale hoeveelheid is ruim 2 miljoen vierkante kilometer. Het lijkt dan ook waarschijnlijk, aldus een klimatoloog van de NASA, dat de storm van het begin van deze week meer schade heeft kunnen veroorzaken dan vroeger. Immers, het huidige areaal aan ijs is minder uitgestrekt en dunner dan vroeger. En dus kwetsbaarder. Tegenwoordig horen we elk jaar over snelle afsmelt en grote stukken die afbreken van ijsplaten. Ten opzichte van de jaren 70 en 80 is het oppervlakte aan zee-ijs dan ook steeds verder aan het teruglopen. De afsmelt in de zomer neemt steeds omvangrijker vormen aan en de aanwas van dik zee-ijs in de winter verloopt almaar trager en komt veelal later dan vroeger op gang. 15/08/2012 Op 8 augustus, vier weken voordat het smeltseizoen normaal eindigt, was er al meer ijs gesmolten op Groenland dan bij het laatste record aan het eind van het smeltseizoen. De dooi op Groenland duurt normaal van juni tot het begin van september. Dit jaar verbrak de hoeveelheid gesmolten ijs echter het record van 2010. Dat laatste betekent dat vier weken voor het normale einde van het smeltseizoen, al meer ijs smolt dan op het eind van het smeltseizoen in 2010. Er is sinds de satellietmetingen in 1979 begonnen nog nooit zo veel ijs gesmolten. Het record van 8 augustus verschilt echter van het record waar NASA midden juli melding van maakte, toen meer dan 97 procent van de ijskap aan dooi onderhevig was. De extreme dooi van juli zorgde voor veel smeltwater, maar dit water bevroor binnen een paar dagen weer opnieuw. Hierdoor is het niet aannemelijk dat dit water bijdroeg aan het smeltwater dat de zeespiegel doet stijgen, waardoor het niet bij de smelt-index hoort. De cumulatieve smelt-index kijkt ook naar het water dat naar de oceaan stroomt. Dit smeltwater zorgt

84 / 124


voor een andere ijs-dynamiek, door de onderkant van de ijskap als het ware te smeren, waardoor ook delen van de ijskap makkelijker naar de zee glijden. Dit jaar had vrijwel elke regio van Groenland te maken met extreme dooi. Ook in de hoger gelegen gebieden gaat de dooi nu al twee maanden door, terwijl daar slechts enkele dagen dooi per jaar normaal is. Voor zover we nu weten is de opwarming die we zien in het Noordpoolgebied verantwoordelijk voor het activeren van processen die de dooisnelheid verhogen en er op die manier weer voor zorgen dat het proces versnelt. Als we zo over de afgelopen paar jaar kijken, is de uitzondering de regel geworden. Bron: VWK 28 augustus 2012 Het zat er aan te komen: het Noordpoolijs is dit jaar zo sterk gesmolten dat de hoeveelheid ijs maandag onder het absolute minimumrecord van 2007 gedoken is. Op 26 augustus was nog slechts 4,10 miljoen vierkante kilometer Noordelijke IJszee met ijs bedekt. Dat is minder dan het vorige record, 4,17 miljoen vierkante kilometer, dat in september 2007 werd gevestigd. De metingen gebeurden door Amerikaanse satellieten. De conclusies werden bekendgemaakt door het nationale ijsdatacentrum NSIDC en de NASA. In september, op het einde van de zomer, is de hoeveelheid ijs traditioneel het kleinst. Maar dit jaar smelt het ijs zo snel dat het record al in augustus gebroken werd. De wetenschappers achten het waarschijnlijk dat het smelten nog enkele weken doorgaat. Het record zat er al een tijd aan te komen. De wetenschappers merkten dat de hoeveelheid Noordpoolijs dit jaar maand na maand kleiner was dan het gemiddelde voor de periode 1979-2000 (in 1979 begonnen de metingen). In juni dook de hoeveelheid ook onder die van de junimaand in het recordjaar 2007. De voorbije jaren krimpt het Noordpoolijs forser dan anders. Dat is een gevolg van natuurlijke weerschommelingen en van de klimaatwijziging, zeggen wetenschappers. Dit jaar verliest het Noordpoolijs gemiddeld 150.000 vierkante kilometer per dag, meer dan het dubbele van het langetermijnverlies. Of het absolute minimumrecord dit jaar gebroken zou worden, was nog niet zeker. Dat hing onder meer af van wind en bewolking. Vooral begin augustus ging het ineens heel snel, zegt het NSIDC. Een factor die meespeelde bij de totstandkoming van het nieuwe record, is dat de hoeveelheid meerjarig ijs, ijs dat minstens twee zomers overleeft, de laatste dertig jaar elke winter geslonken is. 14/09/2012 Het resultaat van de koolstofeconomie, de verslaving aan fossiele brandstoffen en het niet willen omvormen naar een duurzame samenleving, nadert zijn climax: niet eerder werd er zo weinig ijs op de Noordpool gevonden in september en niet eerder zo weinig ijsvolume en zo weinig meerjarig ijs. Ook Groenlands ijs smelt als nooit tevoren, van belang voor onze droge voeten. In Nederland wordt de uitstoot van broeikasgassen flink verhoogd door de maximumsnelheden sinds 1 september significant te verhogen. 10% sneller rijden is ~20% meer uitstoten. De aloude koolstofeconomie tiert in Nederland nog welig. Bron: vwk 14/10/2012 Klimaatvoorspellers moeten Groenland beter in de gaten houden. De hoeveelheid zoet water die vanaf dit eiland de Noord-Atlantische Oceaan in stroomt is groter dan gedacht, met mogelijk koele gevolgen. Behalve dat er meer zoet water de zee in stroomt, is ook de snelheid van de zoetwaterstroom vanaf Groenland de afgelopen twintig jaar fors toegenomen. Dat schrijven aardwetenschappers uit Bristol, Utrecht, Enschede en Californië deze week in het vakblad Geophysical Research Letters. De gevolgen kunnen groot zijn: het zoete water doet niet alleen de zeespiegel stijgen, maar kan uiteindelijk ook de Warme Golfstroom afremmen, die onder meer Europa van warmte voorziet. Dat kan

85 / 124


op zijn beurt weer invloed hebben op het klimaat. Een periode van sterke afkoeling van 8.200 jaar geleden werd hoogst waarschijnlijk veroorzaakt door dit mechanisme, in dit geval omdat een meer met smeltwater van de aflopende ijstijd leegliep in de oceaan, en veel wetenschappers veronderstellen dat het plotseling opzetten van een ijzige periode rond 12.000 jaar geleden dezelfde oorzaak had. Bron: vwk ============================================================================

Lage waterstanden


Lage waterstanden en hoge temperaturen als gevolg van klimaatverandering kunnen de elektriciteitsvoorzieningen in Europa en de VS in gevaar brengen. Elektriciteitscentrales die hun koelwater uit rivieren halen krijgen daardoor te maken met forse productiebeperkingen. De productie van stroom kan daardoor met wel 20 procent dalen. Bovendien zorgt klimaatverandering ervoor dat het risico dat centrales in extreme omstandigheden vrijwel stilgelegd worden, drie keer zo groot wordt. Ook Nederland krijgt te maken met een duidelijke toename van het koelwaterprobleem, hoewel de effecten voor Zuid-Europese landen naar verwachting het grootst zullen zijn, zegt Michelle van Vliet. Dat blijkt uit een studie die zij, namens Wageningen Universiteit heeft verricht met de universiteit van Washington en onderzoeksinstituten in Duitsland. De onderzoekers hebben de risico’s onderzocht bij 35 grote elektriciteitscentrales in Europa. Daaruit blijkt dat centrales in Spanje, Portugal en Italië het hardst getroffen worden door de gevolgen van hogere watertemperaturen en lage waterstanden. Centrales die niet over een koeltoren beschikken lopen het grootste risico. De studie is verricht om stroomproducenten goed inzicht te geven in de gevolgen van klimaatverandering. Tot dusverre ontbrak dat inzicht. Nederland heeft de afgelopen tien jaar twee keer te maken gehad met koelwaterproblemen. De gevolgen waren het grootst in 2003 toen langs rivieren gelegen centrales fors moesten terugschalen. Elektriciteitscentrales mochten toen enige dagen geen koelwater meer innemen omdat de temperatuur van de rivier, na gebruik van het koelwater, te hoog zou worden. Geloosd koelwater is 7 graden warmer. Hetzelfde probleem deed zich in juli en augustus zoo6 voor. In de zomer van 2010 dreigden opnieuw problemen en kwam Tennet, beheerder van het landelijke hoogspanningsnet, in 'staat van alertheid'. ============================================================================

Uitputting van het grondwater Geschreven door Erwin - 26/06/2012 21:16

_____________________________________

01/06/2012 De uitputting van het grondwater in Texas en Californië vormt een ernstige bedreiging voor de voedselproductie in de Verenigde Staten. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Texas. De studie, die verscheen in Proceedings of the National Academy of Sciences, schetst het meest gedetailleerde beeld tot nog toe van de uitputting van het grondwater. De onderzoekers maakten gebruik van meetgegevens bij duizenden waterputten en combineerden die met satellietgegevens van de NASA. De situatie blijkt het meest zorgwekkend in de High Plains in Texas en de Central Valley in Californië. 86 / 124


"We zien nu al veranderingen in beide gebieden", zegt Bridget Scanlon, hoofdauteur van de studie. "We zien de plattelandsbevolking afnemen en naar de steden trekken. Tijdens droge periodes zijn sommige boeren gedwongen om hun land braak te laten liggen. Die trends zullen alleen sterker worden als de waterschaarste ernstiger wordt." Boeren in Californië pompten alleen al in de droogte tussen 2006 en 2009 zoveel grondwater op dat ze er het grootste reservoir in de VS, Lake Mead, mee hadden kunnen vullen. Een dergelijk gebruik van grondwater is absoluut niet vol te houden. De onderzoekers waarschuwen dat, als er niet ingegrepen wordt, in bepaalde gebieden geen geïrrigeerde landbouw meer mogelijk zal zijn. Het gebied Central Valley in Californië en de High Plains in Texas worden de fruitmand en de graanschuur van de VS genoemd. De twee gebieden produceerden in 2007 voor 56 miljard dollar (45 miljard euro) aan landbouwproducten. Maar ze zijn tegelijk goed voor de helft van de uitputting van het grondwater in de VS. De wetenschappers stellen verschillende oplossingen voor. Zo moet op grote schaal overgeschakeld worden van de huidige inefficiënte irrigatiesystemen op druppelirrigatie. Ze pleiten ook voor "grondwaterbankieren", waarbij water in minder droge tijden wordt opgeslagen om er bij droogte gebruik van te maken ============================================================================

Toename CO2-uitstoot


04/06/2012 Onlangs werd in het Noordpoolgebied de weinig benijdenswaardige mijlpaal bereikt van 400 deeltjes CO2 per miljoen (400 ppm). De laatste keer dat de aarde een vergelijkbaar niveau van CO2 behaalde, verantwoordelijk voor de opwarming van het klimaat, was drie miljoen jaar geleden tijdens het Plioceen. De Arctische temperaturen waren toen zo’n tien tot veertien graden hoger en wereldwijd was het vier graden warmer. Onderzoekstations in Alaska, Groenland, Noorwegen, IJsland en zelfs Mongolië hebben dit voorjaar de 400 ppm-grens voor het eerst overschreden, zo verklaren wetenschappers in een mededeling. Een wereldwijd gemiddelde van 400 ppm in tegenstelling tot het huidige 392 ppm, is nog niet aan de orde. Maar als het huidige CO2-niveau niet afneemt - of erger nog, zou stijgen-, dan zal de planeet onvermijdelijk soortgelijke temperaturen moeten trotseren. Als de CO2-uitstoot niet snel wordt teruggedrongen, zal een kind dat vandaag geboren wordt, tegen het late midden van z’n leven in een wereld leven die gemiddeld zo’n vier graden warmer is. Het Internationaal Agenschap voor Energie (IEA) wees er eind vorige maand nog op dat de CO2-uitstoot wereldwijd is toegenomen met 3,2 procent in 2011, vergeleken met 2010. In tegenstelling tot deze cijfers zou de uitstoot juist met drie procent per jaar moeten afnemen om tot een stabiel klimaat te kunnen komen. Daarvoor zou tegen 2050 de uitstoot van CO2 tot de helft van het huidige niveau moeten gereduceerd zijn. Onmogelijk? Nee, een aantal energie-analyses brengen in kaart hoe dit kan worden bereikt.

87 / 124


============================================================================

Bosbranden


4 juli 2012 In amper 3 procent van de nieuwsberichten over de enorme bosbranden in de Verenigde Staten verwijzen de Amerikaanse media naar de klimaatverandering. Dat is opvallend, want wetenschappers en overheidsinstellingen zijn het erover eens dat er een duidelijke link is tussen beide. 97 procent van recente Amerikaanse nieuwsitems verzwijgt de link tussen klimaatverandering en bosbranden. De enorme bosbranden in Colorado en andere westelijke staten domineren al een week de nieuwsberichten in de VS. Maar in die duizenden berichten wordt vrijwel geen melding gemaakt van de opwarming van de aarde. Dat is opmerkelijk, want zowel volgens officiële instellingen als de wetenschappelijke consensus is er wel degelijk een verband. Wat we nu zien is een blik op hoe de klimaatverandering eruit ziet. Ze zal eruitzien als hitte, als branden, als dit soort natuurrampen. Deze ramp geeft een levendig beeld van onze toekomst", zegt Michael Oppenheimer, van het VN-klimaatpanel in de Britse krant The Guardian. Zijn collega Jonathan Overpeck van de Universiteit van Arizona is het daar mee eens. "De extra hitte verhoogt de kans op hittegolven, droogte, stormen en bosbranden. Dit is precies waar ik en veel andere klimaatwetenschappers voor hebben gewaarschuwd." Ook verschillende rapporten van overheidsinstellingen, zoals Nationale Onderzoeksraad, hebben al gewaarschuwd voor meer en intensere bosbranden in de westelijke staten naarmate de temperatuur stijgt. Toch wordt de link nauwelijks vermeld in de berichtgeving. Uit een studie van de Amerikaanse mediawaakhond MediaMatters blijkt dat in 97 procent van de berichtgeving geen enkele verwijzing staat naar de opwarming van het klimaat. Televisieberichtgeving scoort het laagst, met slechts 1,6 procent van de nieuwsitems die verwijzen naar klimaatverandering. Kranten doen het met 6 procent iets beter. Waarnemers vermoeden dat de media bewust kiezen om de klimaatverandering niet te noemen omdat ze het thema ondanks de wetenschappelijke consensus en de officiële erkenning van een verband aanvoelen als controversieel en politiek geladen. 10/08/2012 Zuid-Europa gaat gebukt onder enorme hitte en droogte. op vele tientallen plekken in Italië, Griekenland en Turkije zijn daardoor bosbranden ontstaan. Enkele Griekse hotels moesten gisteren worden ontruimd. De brand in Griekenland woedde bij het bekende schiereiland Athos. Daar staan veel Grieks-orthodoxe kloosters. Ongeveer 250 hectare is verwoest. Bewoners en toeristen moesten vertrekken uit meerdere dorpen en hotels. Enkele gebouwen zijn in vlammen opgegaan, maar er zijn geen berichten over slachtoffers. De rookwolken waren te zien in de stad Thessaloniki, ongeveer veertig kilometer naar het westen. Op het schiereiland Peloponnesos is een grote bosbrand onder controle gebracht. Zeven mensen raakten gewond door de vlammen. Door de droogte is de kans erg groot dat er nieuwe branden uitbreken, aldus de autoriteiten. Een Turkse helikopter is gisteren neergestort bij het blussen van een bosbrand. De vijf inzittenden zijn om het leven gekomen. Het toestel bestreed een brand in de bergen bij de badplaats Fethiye, ten westen van Antalya.

88 / 124


In Italië zijn door de droogte en hitte vele tientallen bosbranden ontstaan. In het noorden van het land zijn woensdag twee bejaarde mannen om het leven gekomen. Aan de zuidkust van Sicilië werden temperaturen van 43 graden gemeten. Ook in het zuiden van Spanje lopen de temperaturen hoog op, doordat de wind vanaf de Sahara in Noord-Afrika waait. In de zuidelijke stad Córdoba steeg het kwik naar 44 graden, in Madrid zijn temperaturen van 42 graden gemeten. Rond het weekeinde krijgen Spanjaarden en toeristen verkoeling. In Spanje is deze zomer ongeveer 131.000 hectare bos in vlammen opgegaan. 12/08/2012 De politie op de door bosbranden geteisterde Canarische eilanden La Gomera en Tenerife heeft 4700 mensen moeten evacueren. Dat hebben de lokale autoriteiten zaterdag bekendgemaakt. Op La Gomera braken vorige week bosbranden uit. Als gevolg hiervan zijn al 3000 hectare verbrand. Ook een deel van het nationaal park Garajonay, dat op de Werelderfgoedlijst van de VN-organisatie Unesco staat, is in de as gelegd, waaronder zeldzame subtropische bossen. Volgens deskundigen zal het zeker 30 jaar duren voordat deze bossen zich weer hersteld hebben. Vorige week moesten enkele honderden mensen hun woningen al verlaten en zijn 200 jaar oude huizen in vlammen opgegaan Bron: VWK ============================================================================

Gevolgen voor Nederland


28/07/2012 Klimaatverandering zet door, maar de ongunstige effecten daarvan in Nederland lijken beheersbaar. De meeste veranderingen doen zich geleidelijk voor, zodat burgers, bedrijven en overheden zich kunnen aanpassen. Bovendien is er inmiddels veel aandacht in het beleid voor de effecten van klimaatverandering, zoals overstromingsgevaar. Het klimaat in Nederland verandert: de gemiddelde temperatuur is in de afgelopen eeuw gestegen. Er komen ook meer warme dagen voor, Nederland is natter geworden en er zijn meer heftige regenen onweersbuien. Sommige effecten van klimaatverandering zijn gunstig, zoals een toename van de landbouwproductie en van het aantal mooie dagen voor recreatie. Andere zijn ongunstig, zoals de toename van wateroverlast, de afname van de kwaliteit van het oppervlaktewater en van biodiversiteit. De negatieve effecten van klimaatverandering hangen vaak samen met veranderingen in het optreden van extreme weerssituaties (droogte, noodweer, et cetera). Volgens de huidige inzichten zal de klimaatverandering de komende eeuwen verder doorzetten. De mogelijke klimaatveranderingen tussen nu en 2100 kennen echter grote onzekerheidsmarges. Zo kan in Nederland aan het einde van deze eeuw de zeespiegel met 35 cm gestegen zijn, maar in het ongunstigste geval ook met 85 cm. De gemiddelde hoeveelheid neerslag per jaar kan met 5 procent afnemen, maar ook met 6 procent stijgen. Dit bemoeilijkt het inspelen op klimaateffecten. Het PBL concludeert in haar onderzoek dat de effecten in Nederland in grote lijnen beheersbaar lijken. Deels komt dit doordat belangrijke veranderingen zich geleidelijk voltrekken, zodat er tijd is om Nederland er klaar voor te maken. Ook zijn er verschillende matigende factoren. Zo worden uitzonderlijke piekafvoeren gedempt tijdens de lange weg die de Rijn bovenstrooms door Duitsland aflegt. 89 / 124


Daarnaast is er inmiddels de nodige aandacht voor klimaatrisico’s binnen relevante beleidsterreinen. Zo probeert Nederland met het Deltaprogramma Nederland tijdig te anticiperen op de risico’s op overstroming of wateroverlast en op knelpunten bij zoetwaterbeschikbaarheid. Ook is er steeds meer aandacht voor om de stedelijke ontwikkeling klimaatbestendig te maken. En om mogelijke nieuwe, of opnieuw optredende ziekten en plagen binnen de volksgezondheid of de landbouw op te sporen, zijn er systemen van (wereldwijde) monitoring en actieplannen. Zowel mondiaal als ook specifiek Europees is er bovendien aandacht voor de gevolgen van verschuivende klimaatzones voor de verspreiding van infectieziekten. Op rijksniveau is er de laatste jaren weinig aandacht voor klimaateffecten op de natuur. De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en het Natura 2000-netwerk bieden goede bouwstenen om de Nederlandse natuur meer klimaatbestendig te maken. Dit vergt wel een aanpassing van de huidige visie van het Rijk op de EHS, waarbij de focus wordt verlegd naar vergroten, verbinden en verbeteren van waardevolle natuurgebieden (moeras, duin & kust, bos en heide), zodat soorten kunnen meebewegen naar gunstigere klimaatzones. Daarnaast vraagt een klimaatbestendig natuurbeleid om een herziening van de natuurdoelen. Het PBL rapport Effecten van klimaatverandering in Nederland 2012 is een actualisatie van het rapport Klimaateffecten in Nederland, dat een voorganger van het PBL (het Milieu- en Natuurplanbureau) in 2005 uitbracht. Deze actualisatie is opgesteld op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, met medewerking van het KNMI, RIVM, Deltares, de Wageningen Universiteit, het Copernicus Instituut van de Universiteit Utrecht en het International Centre for Integrative Studies (ICIS) aan de Universiteit van Maastricht. Bron: PlanBureau voor de Leefomgevig ============================================================================

Sneeuw


09/08/2012 Inwoners van Johannesburg dromden gisteren samen op straat, wezen naar de lucht en maakten met mobiele telefoons filmpjes. Reden: de stad werd bedekt door een dun laagje sneeuw, een zeldzaamheid. Hoewel het momenteel winter is in Zuid,Afrika, valt er zelden sneeuw in Johannesburg. In 103 jaar viel er maar op 22 dagen sneeuw in de stad. De laatste keer gebeurde dat in juni 2007. ============================================================================

Permafrost


10/08/2012 Ons model voorspelt over vijftien tot twintig jaar het beginpunt, zegt Kevin Schaefer, onderzoeker bij het National Snow and Ice Data Center in Colorado. “Vanaf dan is de permafrost een grote bron van broeikasgassen. Dit proces zal bovendien onomkeerbaar zijn.” New York kampte de voorbije zomer al weer met een hittegolf. Die komen steeds vaker voor nu de gemiddelde temperatuur in de stad met 1,3° Celsius is gestegen in de laatste veertig jaar. De terugkerende hittegolven in New York duiden erop dat de klimaatverandering in New York sneller 90 / 124


verloopt dan elders. New York State Energy Research and Development Authority verwacht een bijkomende stijging tot 2,7 graden tegen 2050 en zelfs tot 4 graden tegen 2080. De temperatuur is niet het enige wat de grootstad zorgen baart. Het waterpeil is in de laatste honderd jaar 30 centimeter gestegen en de klimaatverandering kan dat proces nog versnellen. Vooral het lager gelegen Manhattan komt dan ernstig in de problemen. Ook buiten New York mogen Californië, Florida en Louisiana de komende jaren ernstig overstromingsgevaar verwachten. Maar ook hoger gelegen landsdelen zitten door de klimaatveranderingen al ernstig in de problemen. Wereldwijd smelten de gletsjers zienderogen. Onder de oppervlakte speelt zich echter een nog groter drama af: smeltend permafrost. Dit leidt onder meer tot enorme puinstromen die heel der dorpen in gevaar brengen. Guttannen is zo één dorpje. Gelegen in de Zwiserse Alpen met 310 inwoners, is het de laatste stop omhoog, op weg naar de Grimselpas. In juni 2009 braken op de noordoostelijke flank grote rotsen af en sindsdien komen er jaarlijks enorme stromen puin naar beneden. Ieder jaar nemen de modderstromen en de hoeveelheid puin toe. In drie jaar tijd is er 630.000 kubieke meter puin naar beneden gekomen. Alleen al voor het puin in de rivier zou je zo'n 50.000 vrachtwagens nodig hebben. etenschappers stellen vast dat de oorzaak ligt bij smeltend permafrost. Dat is een ondergrondse laag van rots of stenen die permanent bevroren is. Vijf procent van de Zwitserse grond is permafrost. Die permafrost fungeert als een soort stopverf en stabiliseert steile rotsen puinhellingen in het hooggebergte. Als het smelt, gaan rotsblokken en puin in grote hoeveelheden schuiven, zoals in Guttannen dus. Het is onmogelijk om voorspellingen te maken van veranderingen in de permafrost die te ver vooruit liggen. Ook het puin weghalen uit de vallei en de rivier is geen optie, wegens te duur en te gevaarlijk. Voor de inwoners uit het Zwiserse dorpje is er dus weinig hoop, uiteindelijk zullen ze ergens anders moeten gaan wonen. Hoeveel dorpen er op die manier zullen volgen, is nog maar de vraag. Maar niet enkel in Zwitserland wordt de situatie van smeltende permafrost problematischer met de dag. Wereldwijd zorgt deze permafrost voor een dreigend probleem, omdat er enorme hoeveelheden kooldioxide en methaan in zitten opgeslagen. Indien de aarde tegen het huidige tempo blijft opwarmen, kan tweederde van de kooldioxide die in de permafrost zit opgeslagen, vrijkomen. Dit cruciaal punt bereiken we over vijftien tot twintig jaar, zo blijkt uit nieuwe modellen. Het mechanisme zelf was al bekend. In de Canadese staat Quebec is de grens van de permafrost al 130 kilometer naar het noorden opgeschoven, in een halve eeuw tijd. In een gemiddeld scenario zal 29 tot 60 procent van de permafrost op aarde ontdooien. Dat zal leiden tot 190 gigaton extra kooldioxide in twee eeuwen tijd. Dit is vergelijkbaar met de helft van de hoeveelheid die sinds het begin van de industriële revolutie in de atmosfeer is terecht gekomen. In de poolstreken zal dit zorgen voor een temperatuurstijging van 8 tot 10 graden Celsius. Dit zal niet alleen het gebied drastisch veranderen, maar ook de voorspelde temperatuurstijging van de aarde nog eens met drie graden verhogen. Het model kan nog geen berekening maken van het methaan dat eveneens in de permafrost zit opgeslagen. Het broeikaseffect van methaan is veertig keer zo sterk als dat van kooldioxide. Bron: VWK ============================================================================

Patagonische ijsvelden


10/09/2012 Het smelten van de Patagonische ijsvelden, in het zuiden van Zuid-Amerika, gaat almaar sneller. Via 91 / 124


satellietbeelden en radarmetingen gingen Amerikaanse en Chileense onderzoekers na hoe de hoogte en het volume van het Zuid-Patagonische ijsveld tussen 2000 en 2012 evolueerden Ze stelden vast dat het ijsveld, dat heel wat gletsjers voedt, "snel volume verliest aan veel van zijn grootste gletsjers, en dat de verdunning zich in de meeste gevallen uitstrekt tot de hoogste lagen van het ijsveld". Ook het aanpalende Noord-Patagonische ijsveld gaat achteruit. Het tempo waarin het ijs verdwijnt, lag van 2000 tot 2012 aanzienlijk hoger dan in de laatste dertig jaar van de vorige eeuw. De laatste twaalf jaar ging er bijna 2 meter per jaar af. Als oorzaak noemen de wetenschappers de warmere temperaturen. Daardoor smelt het ijs, en daardoor gaat het ook vaker regenen in plaats van sneeuwen op en rond de gletsjers. Met al dat water schuift het ijs makkelijker naar de oceanen. Na Antarctica vormen de Patagonische ijsvelden de grootste ijsmassa op het zuidelijk halfrond. Maar in verhouding tot hun omvang dragen ze relatief veel bij tot de wereldwijde stijging van de zeespiegel, zegt de Amerikaan Michael Willis, die het onderzoek leidde. Het Patagonische ijs is nu al goed voor 2 procent van die zeespiegelstijging. Voor heel wat mensen in Zuid-Amerika zijn de gletsjers van groot belang voor hun drinkwatervoorziening. ============================================================================

Landbouwgrond wordt minder vruchtbaar Geschreven door Erwin - 25/11/2012 14:54

_____________________________________

Erosie, verzilting en bodemuitputting zorgen er voor dat we straks voor grote problemen komen te staan bij het voeden van de wereldbevolking. In Berlijn luiden wetenschappers deze week op een conferentie de alarmbel over landdegradatie. Volgens de VN-voedselorganisatie FAO is een kwart van alle landbouwgrond op aarde minder vruchtbaar geworden door erosie, verzilting, bodemuitputting en andere oorzaken. En dat terwijl de wereld om steeds meer voedsel schreeuwt en voedselprijzen de pan uitrijzen. Tot 2050 groeit de wereldbevolking naar schatting van 7 naar 9 miljard mensen. Er is dus veel meer voedsel en landbouwgrond nodig. De kwetsbaarste gebieden zin de drogere, waar met kunst en vliegwerk nog landbouw mogelijk is. De Sahel, sinds de rampzalige droogte veertig jaar geleden gelukkig weer groener geworden, blijft daarom een zorgenkindje. Landdegradatie treft ook China, India, zuidelijk Afrika en de hoorn van Afrika. Hard gaat het in Azië, waar bijvoorbeeld in Indonesië oerwoud wordt afgebrand om akkers te maken. Akkers die hun dunne vruchtbare bovenlaag vervolgens snel verliezen. Wat rest is woestenij. Voor eeuwig verloren. De manier om land te beschermen is al ruim een eeuw bekend: dijken en terrassen aanleggen, delen van velden niet cultiveren zodat bomen en struiken ze beschermen. De praktijk is echter weerbarstig. Zo heeft laten liggen van een deel van de oogst nut, de resten hiervan houden grond en water vast en bemesten het land. Maar ze worden vaak gebruikt als veevoer of brandstof Begrijpelijk maar onverstandig bij landdegradatie. China heeft al een tijdje in de gaten dat het zijn grond moet beschermen. De welvaart neemt toe, mensen eten minder rijst en steeds meer vlees, waar weer veevoer voor verbouwd moet worden. China moet kortom zuinig zijn. Er gebeurt heel veel tegen landdegradatie. Bijvoorbeeld in het stroomgebied van de Gele Rivier. Die heet niet voor niets Gele Rivier, die naam is te danken aan de enorme erosie die de rivier veroorzaakte. Het water nam heel veel onbeschermd land mee en veranderde in gele modder. De overheid heeft de laatste twintig jaar terrassen aangelegd en fruitbomen geplant in plaats van graan. Het gebied is een stuk groener geworden, goed voor het land. Overheden moeten inzetten op voorlichting. Zowel de kleinste boer als de hoogste minister moeten er 92 / 124


hetzelfde over denken. Naast adviezen en workshops boeren vertellen wat ze moeten doen om hun land te beschermen. Bron tcTubantis ============================================================================


_____________________________________

07/02/2013 Klimaatvoorspellers moeten Groenland beter in de gaten houden. De hoeveelheid zoet water die vanaf dit eiland de Noord-Atlantische Oceaan in stroomt is groter dan gedacht - met mogelijk koele gevolgen. Behalve dat er meer zoet water de zee in stroomt, is ook de snelheid van de zoetwaterstroom vanaf Groenland de afgelopen twintig jaar fors toegenomen. Dat schrijven aardwetenschappers uit Bristol, Utrecht, Enschede en Californië deze week in het vakblad Geophysical Research Letters. De gevolgen kunnen groot zijn: het zoete water doet niet alleen de zeespiegel stijgen, maar kan uiteindelijk ook de Warme Golfstroom afremmen, die onder meer Europa van warmte voorziet. Dat kan op zijn beurt weer invloed hebben op het klimaat. Een periode van sterke afkoeling van 8.200 jaar geleden werd hoogst waarschijnlijk veroorzaakt door dit mechanisme - in dit geval omdat een meer met smeltwater van de aflopende ijstijd leegliep in de oceaan - en veel wetenschappers veronderstellen dat het plotseling opzetten van een ijzige periode rond 12.000 jaar geleden dezelfde oorzaak had. De rampenfilm The Day after Tomorrow uit 2004 is losjes op zo'n scenario gebaseerd. 07/02/2013 Door de klimaatverandering is de omvang van gletsjers in het Andesgebergte sinds de jaren zeventig met 30 tot 50 procent geslonken. Veel van de gletsjers zullen de komende jaren volledig wegsmelten, blijkt uit een studie die dinsdag 22 januari 2013 verscheen in het tijdschrift Cryosphere. Vooral de minder hoog gelegen gletsjers, die een essentiële rol spelen in de zoetwatervoorziening van tientallen miljoenen Zuid-Amerikanen, zullen in de nabije toekomst vrijwel zeker verdwijnen. De Franse onderzoeksleider Antoine Rabatel noemt het 'een ernstig probleem', omdat een groot deel van de bevolking woonachtig is in droge gebieden ten westen van het Andesgebergte. 12/09/2013 Voorspellingen van wetenschappers die voorspelden dat deze zomer de Noordpool bijna volledig vrij van ijs zou zijn zijn niet uitgekomen. De koude Arctische zomer heeft geleid tot een toename record in ijsbedekking. Dit jaar is er aan de einde van de zomer ongeveer 1,6 miljoen vierkante kilometer met nieuw ijs bedekt. Een stijging van 60% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het ijs, de helft van de grootte van Europa, strekt zich uit van de kust van Canada tot aan de noordelijke kust van Rusland. De Noord-West passage van de Atlantische naar de Stille Oceaan bleef geblokkeerd door het ijs het hele jaar door. Dat is de reden waarom sommige schepen van routes moesten veranderen. Gebieden in het noord oosten van Canada gaan nu gebukt onder een van de koudste zomers in jaren. Op het poolstation Eureka is de winter daar ongewoon vroeg begonnen. Wetenschappers wijzen erop dat de planeet een periode van wereldwijde afkoeling tegemoet kan zien die niet zal eindigen tot het midden van deze eeuw. Volgens de Daily Mail is de opwarming van de aarde gestopt in 1997. De periode van koud weer is reeds al begonnen. De wetenschappers denken dat het zo zal blijven voor ten minste de komende 15 jaar. Er bestaat geen twijfel over dat de opwarming van de 1980-1990 jaren is gestopt, aldus de professor 93 / 124


Anastasios Tsonis van de Universiteit van Wisconsin-Madison (USA). Wetenschappers zijn het erover eens dat het gedrag van het ijs de komende vijf jaar van cruciaal belang is voor het begrijpen van de klimaatverandering. Ondertussen merkt het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) op dat het gedrag van de Arctische zee-ijs heel cyclisch is. Bron: www.meteovesti.ru 13/10/2013 Extreem weer in West-Nederland Utrecht en Gelderland. Door aanhoudende regenval traden er gevaarlijke situaties op. In sommige delen van het land viel bij hevige rukwinden (90 km/uur) meer dan 100mm regen. Bomen waaiden om en riolen stroomden over. Gemalen en noodpompen werden ingezet om het overtollige water weg te pompen. Dierenpark Amersfoort sloot, voor de eerste keer, de deuren wegens hevig regenval. 24/10/2013 Rond de Australische stad Sydney woeden sinds 17/10/2013 diverse bosbranden. Ze zijn ten noorden, ten zuiden en ten westen van de stad. De grootste brand in de Blue Mountains schijnt veroorzaakt te zijn door het leger. Het oefende met explosieven. Tot nu toe zijn 208 huizen in vlammen opgegaan. De brandweer heeft het vandaag druk. Het is er heet en droog met windstoten tot wel 100 kilometer per uur. De aller-slechtste omstandigheden die je bij dit soort grote branden kunt meemaken. In New South Wales woeden momenteel 62 branden, waarvan er 13 onbedwingbaar zijn. Sinds zondag is in de deelstaat de noodtoestand van kracht. Dat stelt de nooddiensten in staat mensen verplicht te evacueren en zo nodig gas en licht af te sluiten. De branden zijn kilometers van de stad verwijderd, maar de soms verstikkende rook belemmert het zicht. Daarom zijn tal van wegen afgesloten. Het is voor de tijd van het jaar buitengewoon warm in de streek, 34 graden. Normaal wordt het pas zo warm in de zomer die op het zuidelijk halfrond van december tot februari is. 29/10/2013 Het werd een zeer zware storm voor het eerst sinds 1990 met maximale windstoten van 152 km/uur, windkracht 12 orkaankracht, op Vlieland. Voor het eerst sinds 1972. Door de storm vielen vele treinen uit ten noorden van Zwolle en regio Amsterdam. Op 25 trajecten lagen bomen en takken. Inwoners van Amsterdam en Groningen kregen het advies om binnen te blijven. Vele bomen waaiden om en vielen op auto’s en huizen langs de graten knapten ze als lucifers. In Engeland en Frankrijk zaten honderdduizenden huishoudens zonder stroom. De schade van deze storm wordt geschat op 95 miljoen euro en komt voor de helft voor rekening van agrariërs en tuinbouw. Ook werd er veel schade veroorzaakt door bomen die op auto’s en huizen vielen en door rondvliegende dakpannen en puin. Ook zijn er veel schuttingen omgewaaid. Staatsbosbeheer waarschuwt mensen om komende dagen waakzaam te zijn in bossen. 03/11/2013 Een tornado / Windhoos heeft vanmiddag even na drie uur in delen van Wijk bij Duurstede grote schade aangericht. Dakpannen, kliko’s en takken vlogen door de straat. Auto’s werden bedolven onder bomen en veel woningruiten sneuvelden. Ruim een half uur later was Arnhem aan de beurt, waar zeker enkele tornado’s aan de grond kwamen. Daar was de schade overigens een stuk kleiner. De buien, waaraan de tornado’s ontstonden, veroorzaakten op andere plaatsen overlast vanwege het zware onweer en de hagel waarmee ze gepaard gingen. Om boven land tornado’s te krijgen, in Nederland een zeldzaamheid, heb je het zwaarste type bui nodig: de supercel, een bui die om zijn eigen as draait. 08/11/2013 Orkaan Haiyan (Tyfoon in Azië) uit de categorie 5 zaaide dood en verderf op de Filipijnen. De verwoestingen zijn enorm en er zijn duizenden doden. Nooit eerder bereikte een orkaan land met zo’n

94 / 124


hoge kracht als Haiyan. Uit metingen blijkt dat de tyfoon een kracht had van zo’n 310 km/h toen hij de Filipijnse kust bereikte. In de tropische cycloon kwamen windstoten voor van bijna 380 kilometer per uur. Drie uur nadat land werd bereikt had Haiyan nog altijd een kracht van 290 kilometer per uur. De tyfoon kwam twee keer bij de eilandbewoners langs. Eerst drie uur lang vanuit zuidwestelijke richting, daarna nogmaals vanuit tegengestelde richting en dat was voor velen funest. Haiyan zorgde voor stuwing van het zeewater en vloedgolven tot 17 meter hoogte. Met deze kracht is Haiyan de op drie na sterkste tropische cycloon ooit. Maar de kracht waarmee land bereikt werd is een record. Het vorige record stond op naam van Atlantische Orkaan Camille. In 1969 werden in Mississippi windsnelheden gemeten van 305 kilometer per uur. De tyfoon Haiyan heeft op de Filipijnen een ongekende ravage achtergelaten. Delen van het eiland Samar in de eilandenarchipel, zijn volledig weggevaagd. Miljoenen Filipino’s hebben door de storm hun huizen verloren. In de verwoeste Filipijnse stad Tacloban heerst na de storm anarchie en er wordt geplunderd. In het uiterste zuiden van de Filipijnen hebben de autoriteiten maandag scholen gesloten en evacuaties gelast naar aanleiding van een naderende storm. Het aantal orkanen is niet toegenomen maar door de klimaatverandering worden ze wel heftiger. Orkanen ontstaan in de tropen als onweersbuien in een groot gebied samensmelten tot een grote storm. Het warme water van de Atlantische Oceaan, met temperaturen boven de 27 graden, zorgt voor extra voeding vna onderaf door de opstijgende warme lucht en waterdamp waardoor zulke buiencomplexen kunnen uitgroeien tot orkanen. 31/12/2013 De Balkan dreigt deze winter te stikken in de luchtvervuiling (wintersmog). De vervuiling wordt veroorzaakt door dikke bruingrijze wolken van hout- kolengestookte kachels. Deze winter is het heel erg, je kunt hier en daar de overkant van de straat niet zien door de dikke rook. Vluchten zijn afgelast en vaak worden hele vliegvelden gesloten. De andere oorzaak is het gebrek aan wind en de stabiele temperaturen, waardoor de luchtvervuiling zich niet kan spreiden. Bovendien zijn veel steden gebouwd in valleien, wat de luchtcirculatie moeilijker maakt. In Bulgarije hebben 14 steden een luchtvervuiling wat boven de acceptabele normen ligt. Waaronder torenhoge niveaus van het fijnstof PM10. Straten worden natgespoten om het stof te doen neerdalen. Ook inefficiënte centrales, industrie en motorverkeer dragen aanzienlijk bij in de vervuiling. ============================================================================

Hitte en bosbranden


08/01/2013 Het zuiden van Australië heeft te maken met de hevigste hittegolf sinds 2001. Op grote schaal worden temperaturen boven de 40°C gemeten. Ook zijn diverse bosbranden uitgebroken. Vooral in Tasmanië zorgen branden voor grote overlast. Nagenoeg het hele schiereiland in het zuidoosten van Tasmanië zit zonder stroom, omdat elektriciteitspalen zijn afgebrand. Op een aantal plaatsen wordt ook voedsel schaars. Doorgaande wegen zijn afgesloten en enkel toegankelijk voor hulpdiensten. Verwacht wordt dat hitte en droogte voorlopig zullen aanhouden. Voor volgende week worden temperaturen van boven de 50°C verwacht.

95 / 124


============================================================================

Permafrost


18/02/2013 De dooiende permafrost stoot meer CO2 uit dan aanvankelijk gedacht. Wanneer de oude koolstof in het ijs vrijkomt, verandert het 40 procent sneller in koolstofdioxide, hebben wetenschappers ontdekt. Dat betekent dat de permafrostkoolstof potentieel een factor van enorm belang is die zal helpen bepalen hoe snel de aarde opwarmt. Dit verandert echt het debat over wanneer en hoeveel CO2 zal vrijkomen wanneer de permafrost ontdooit, zegt onderzoeker Rose Cory van de Universiteit van North Carolina. De permafrost beslaat 13 miljoen vierkante kilometer in Alaska, Canada, Siberië en delen van Europa. Door de klimaatverandering kan voldoende CO2 uit de permafrost vrijkomen om de temperaturen wereldwijd nog eens met 3 graden Celsius te laten stijgen, bovenop de opwarming door de menselijke uitstoot uit olie, gas en steenkool, zo gaf een studie uit 2011 al aan. Bron: VWK ============================================================================

Toename CO2-uitstoot


05/03/2013 Rol van planten bij de vorming van stapelwolken. Bij een stijgende CO2-concentratie brengen planten minder water in de atmosfeer. Steeds meer wordt duidelijk dat meer atmosferische CO , afgezien van de broeikaswerking, ook op een andere manier het klimaat kan beïnvloeden. Zoals bekend kan meer CO grote gevolgen hebben voor het leven op aarde en dat beïnvloedt, op een indirecte manier dan weer het klimaat. Zo kan de, door de extra CO veroorzaakte verzuring op termijn de algengroei gaan remmen. Er wordt dan minder CO vastgelegd en de opwarming zou dan worden versneld. Maar een hogere CO -concentratie in de atmosfeer heeft ook allerlei gevolgen voor de vegetatie op het land. In eerste instantie kunnen de planten meer blad ontwikkelen en sneller groeien (CO -bemesting), maar ook gaan ze minder water verdampen doordat de huidmondjes deels worden gesloten (er komt immers toch voldoende CO binnen). Als gevolg daarvan verdampt er ook minder water, zodat er, door die verminderde transpiratie minder water in de grenslaag terechtkomt, met alle gevolgen voor de waterkringloop, de ontwikkeling van stapelwolken, en dus ook voor de reflectie van zonnestraling en als gevolg daarvan voor de temperatuur in de grenslaag. Kortom, CO speelt een dubbelrol in het klimaat, waardoor de uitwerking veel complexer is dan men louter op grond van de broeikaswerking zou verwachten. Als gevolg van de geringere verdamping zullen er minder snel stapelwolken worden gevormd. Bij minder stapelwolken kan meer zonnestraling het aardoppervlak bereiken, waardoor de voelbare warmte verder toeneemt. Bij een hoger CO -gehalte zal de plantengroei toenemen, waardoor het aardoppervlak zou kunnen vergroenen. De transpiratie zou kunnen toenemen, met meer stapelwolken als gevolg. Hoe de balans tussen al deze, deels tegengestelde effecten uitwerkt, is moeilijk op voorhand te zeggen. In de grootschalige klimaatmodellen is deze nauwe vervlechting tussen atmosfeer, water, plant en bodem niet of onvoldoende geïntegreerd. Enkele maanden geleden verscheen een publicatie van 96 / 124


onderzoekers van de Wageningen Universiteit en het Max Planck instituut dat hier wel op toegesneden is. ============================================================================

Aanhoudende koude


Winter 2013 Door de aanhoudende winterkou is Duitsland bijna door zijn voorraden aardgas heen. De omvang van de voorraad is gedaald tot een historisch dieptepunt. Sommige opslagcentra zouden nog maar voor 5 procent of minder met aardgas gevuld zijn. 01/06/2014 De aanhoudende kou in grote delen van Europa en de hevige sneeuwval afgelopen winter kunnen het gevolg zijn van smeltend ijskappen op de Noordpool volgens een aantal wetenschappers. Nooit eerder waren de ijskappen zo ver gesmolten als afgelopen najaar. Zonder een ijsdeken staat het zeewater in het noordpoolgebied veel warmte af aan de lucht. De opwarming van de lage luchtlagen kan leiden tot sterke afwijkingen in de hogere luchtstromingen, die ervoor zorgen dat de noordelijke continenten afkoelen. De kans op extreem koude winters in Europa kan door het smeltende poolijs verdrievoudigen. Het smeltende poolijs zou zowel de hevigere kou als de frequentere hittegolven en overstromingen kunnen verklaren. ============================================================================

Overstromingen


04/06/2013 Grote delen van Centraal-Europa hebben te kampen met overstromingen als gevolg van overvloedige regenval. In Oostenrijk en in Tsjechië zijn in totaal twee doden gevallen. In Duitsland, Oostenrijk en Tsjechië worden in totaal zeven mensen vermist. In Sankt Johann bij Salzburg kwam een reddingswerker om het leven door een aardverschuiving die was veroorzaakt door de overvloedige neerslag. Op sommige plaatsen in de Alpenrepubliek is een hoeveelheid regen gevallen die normaal in twee maanden valt, ook grote delen van Duitsland worden geteisterd door overstromingen. In de revierenstad Passau in Beieren is de Donau buiten zijn oevers getreden en staat een deel van de historische binnenstad blank en dreigt na dagenlange permanente regenval de vloed van de eeuw. De autoriteiten verwachten dat de scheepvaart op een steeds groter deel van de Rijn zal moeten worden gestremd. In Nederland worden vele caravans langs de rivier de Waal verplaatst naar hogere terrein. Op 9 juli brak in het oosten van Duitsland een dam in de rivier Elbe door, waardoor duizenden mensen in de buurt van de stad Maagdenburg hun huizen hebben moeten ontvluchten. Maagdenburg zelf staat grotendeels onder water. Waar het normaal zo'n 2 meter bedraagt lag het waterniveau nu op 7,4 meter. 24/06/2013 Door hevige overstromingen en aardverschuivingen door zware moessonregens zijn in het noorden van India minstens 1000 mensen omgekomen. In het bergachtig gebied wordt nog meer regen verwacht. 97 / 124


In Canada, in de provincie Alberta, was het al niet anders. Door hevig regenval met overstromingen werd de stad Alberta, met meer dan 5 miljoen inwoners, volledig ontruimt. In het westen zijn vele revieren door de hevige regenval buiten hun overs getreden. 04/07/2013 De wateroverstromingen, in juni grote wateroverlast veroorzakende in Duitsland, kosten de verzekeringsmaatschappijen minstens twee miljard euro. De schade was groter dan de zware overstromingen uit 2002. ============================================================================

Voedselvoorziening


11/06/2013 Door de klimaat verandering stijgen de voedselprijzen. We hebben wereldwijd nu veel meer last van overstromingen, droogtes en stormen die oogsten verwoesten dan twintig jaar geleden. Er zijn nu zelfs grote voedingsbedrijven die de voedselproductie, en de risico’s spreiden door in het buitenland landbouwgrond op te kopen om zelf voedsel te gaan verbouwen. Landgrabbing noemen ze dat. Het nadeel is dat al de grondstoffen en de geoogste voedsel producten overal ter wereld moeten worden versleept waardoor ook alleen door deze reden de landbouwproducten de komende tien jaar verder zullen stijgen. De tijd van relatief goedkoop voedsel, die we dankten aan stijgende landbouwopbrengsten en goedkope olie komt ten einde. Niet alleen door de klimaatverandering maar ook door de groeiende vraag, een afzwakkende productiegroei en hogere energieprijzen. De afzwakkende productiegroei is te wijten aan onder meer schaarste van water en meststoffen. Wel vinden er nu onderzoeken plaats naar het ontwikkelen van zaden voor planten die beter bestand zijn tegen extreem weer. Afgelopen jaar leiden koude en regen tot late oogsten en hogere voedsel prijzen van vooral fruit en aardappelen. Vooral het koude voorjaar waren bepalend voor het geringe aanbod van groente, fruit en aardappelen op dit moment. De voorraden van de aardappelen zijn op dit moment nagenoeg verdwenen. Het effect van de wateroverlast in Midden-Europa op dit moment zal zeker van invloed zijn op de landbouwproductie dit jaar. Op en neergaande prijzen komen elk jaar voor maar dit jaar zijn de excessen een stuk groter. Veevoer wordt gemaakt van eenjarige gewassen waaronder granen, maïs, tarwe, gerst en sojaschroot. De prijzen van deze gewassen worden beïnvloed door de groeiomstandigheden. Wat weer wordt bepaald door het weer. Plotselinge droogte en orkanen hebben hier grote invloeden op. Vorig jaar werd het Mid-Westen van Amerika, de graanschuur van Amerika, geteisterd door extreme droogte en hitte. De opbrengsten waren een derde lager dan verwacht wat weer hoge prijzen tot gevolg had. Zo heeft deze hittegolf in Amerika uiteindelijk gevolgen voor de prijs van veevoer dus de vleesprijs in Nederland. 13/09/2013 De klimaatverandering heeft invloed op de smaak en textuur van appels. Deze opvallende conclusie trekken Japanse onderzoekers op basis van een analyse van gegevens van de afgelopen 40 jaar. De onderzoekers signaleerden een afname in het zuurgehalte, de hardheid en de glazigheid van appels. De veranderingen zouden veroorzaakt kunnen zijn door een vroegere bloei en hogere temperaturen tijdens de rijping van de vruchten als gevolg van de klimaatverandering. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd op de website www.nature.com 98 / 124


============================================================================

Natuur


02/08/2013 het aantal uitbraken van de loodgrijze malariamug is de laatste jaren in Nederland sterk toegenomen. In 2013 al 10 uitbraken vooral in de gemeente Hardenberg is het raak. Deze muggen zorgen lokaal voor veel overlast. Het zijn agressieve steekmuggen. Een kilometer rond hun broedplaats kunnen mensen niet meer buiten zitten. Een steek van deze mug geeft veel grotere bulten dan die van de gewone mug. De loodgrijze malariamug, vestigen zich graag in oude niet gebruikte gierkelders of losliggende gebruikte rioolbuizen. Ook de tijgermug is bezig met een opmars in Nederland. Dit jaar werden ze gesignaleerd in Weert en Montfoort bij importeurs van gebruikte banden. Deze tijgermug is minder kritisch in het uitkiezen van broedplekken. Midden augustus is deze mug al op 7 plaatsen in Nederland aangetroffen. De Nederlandse voedsel- en Warenautoriteiten bestrijdt deze mug, dat gevaarlijke ziekten kan overbrengen. ============================================================================


_____________________________________

07/01/2014 In Rio de Janeiro is de temperatuur opgelopen tot +50 graden. In het winkel centrum was het zo heet dat een sprinklerinstallatie automatisch aan ging. Ook Argentinië kampt met een hittegolf. De ergste in 100 jaar. In het noorden van Amerika legt de kou al dagen grote delen van het openbare leven plat. Door de ongelooflijk sterke stroom ijskoude lucht uit het poolgebied kan de gevoelstemperatuur vandaag in het noorden van de VS dalen tot zo’n -50 graden. Bij -45 graden kan onbedekte huid binnen 5 minuten bevriezen. Grote risico op onderkoeling voor mensen die naar buiten gaan. In Nederland leek het gisteren met +14.5 graden in de Bilt wel lente door het extreem zachte winterweer. De geleerden zijn het er niet over eens of dit komt door de klimaatverandering. 09/01/2014 De Verenigde Staten zijn in de ban van de 'polar vortex', een cycloon die ijskoude poollucht tot in het diepe zuiden blaast. De nacht van dinsdag op woensdag was de koudste in enkele decennia. Bij -20 verandert nat haar in een paar seconden in een bos ijspegels. Snottebellen van kinderen hangen als ijsblokjes aan hun neus en de ramen van de auto gaan niet meer open. In een flat in de New Yorkse voorstad Mount-Vernon hebben de bewoners hun ovens laten branden en hun gasfornuizen open gezet, omdat de Verwarming kapot was: bevroren leidingen. 13/02/2014 Orkaan Darwin teisterde gisteravond Ierland met windsnelheden tot 177 km/uur. In het zuiden en westen kwamen 260000 huishoudens zonder stroom te zitten. Door de gevaarlijke situaties verliepen herstelwerkzaamheden traag en moeizaam. Door de harde wind werden in de stad Cork daken weggeblazen, wegen zakten in en omvallende bomen en brekende hoogspanningskabels zorgen in het 99 / 124


hele land voor schade en verkeerschaos. Verschillende vrachtwagens en vliegtuigen op de luchthaven van Shannon kantelden. Het was de vijfde storm die Ierland plaagde sinds december. 17/02/2014 Wereldwijd zijn er zorgen om het klimaat. China en de VS gaan samen de klimaatverandering bestrijden. Traditionele droge gebieden lijken alsmaar droger te worden en in regenrijke gebieden valt er steeds heftiger buien. Enkele voorbeelden van wat de klimaatverandering nu voor gevolgen hebben. Ernstige overstromingen in Groot-Brittannië. Afgelopen weekend waren een miljoen mensen afgesloten van elektriciteit als gevolg van aanhoudende noodweer. Grote delen van het Franse Bretagne hebben nu al weken te lijden onder talloze overstromingen. In Nederland maken wij nu een extreem zachte winter mee. In Amerika is het openbare leven ernstig ontregelt door extreme kou en sneeuwval. Honderdduizend mensen zaten zonder stroom. In Californie daar en tegen vind nu de ergste droogte plaats sinds vijf eeuwen. 40% van het Amerikaanse grondgebied heeft te kampen met droogteproblemen. Zware overstromingen in Bolivia. In grote delen van het land, van Amazone gebieden tot het hoogland, zijn de rivieren ver buiten de oevers getreden. Het vele water veroorzaakte ook modderstromingen en grondverzakkingen. Tienduizenden mensen hebben hun huis en haard achter moeten laten. Het landbouwgebied dat overstroomd is betreft bijna 40.000 hectare (grootte van Nederland is 33.883 hectares exclusief binnenwateren zoals het IJsselmeer). Heftige sneeuwval heeft het openbare leven in Japan ontregeld. West-Europa zal de komende decennia allen maar natter worden. 15/03/2014 De grote droogte in Brazilië met als gevolg tekorten op de arabica koffiebonen heeft als gevolg dat de prijs van deze koffiebonen in drie maanden tijd 50 procent gestegen zijn. Ook volgend jaar wordt een tekort aan koffiebonen verwacht doordat de consumptie in Azië toeneemt. 13/04/2014 De temperatuur van het zeewater ligt met ongeveer tien graden momenteel op het hoogste peil in twintig jaar. Weerman David Dehenauw bevestigt de cijfers van medewerkers van de website www.noodweer.be . Het is nog niet duidelijk of de hoge temperaturen een invloed hebben op fauna en flora en op het weerbeeld van de komende weken en maanden. Gegevens van de Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee (BMM) wijzen ook op de hoge temperaturen. ‘We zitten maar liefst 5 à 6 graden hoger dan in 2013’, aldus medewerker Anke Bourdeaudhui. ‘Dat heeft uiteraard te maken met de vrieskou en de sneeuw begin 2013. Het omgekeerde geldt voor 2014. De zachte winter en het uitblijven van sneeuw en diepe vriestemperaturen, in combinatie met het goede weer van de jongste weken, zorgen ervoor dat de temperatuur veel hoger ligt. Volgens Dehenauw gaat het om een abnormaal hoge temperatuur. Heeft dat gevolgen voor het toekomstige weerbeeld? De weerman merkt op dat er met veel factoren rekening gehouden dient te worden. ‘Het is moeilijk om op lange termijn iets te voorspellen.’ ‘Mogelijk krijgt het westen van Vlaanderen meer zomerse stortbuien te verwerken’, zegt Bourdeaudhui. ‘Ook de kans op onweer ligt mogelijk hoger.’ Het is evenmin duidelijk of er grote implicaties zijn voor fauna en flora. ‘Het kan dat bijvoorbeeld algen zich sneller dan gewoonlijk ontwikkelen. We houden alles keurig in de gaten, maar het is nog te vroeg om iets te zien’, aldus Joan Backers van het BMM. 12/07/2014 Globale oceaantemperatuur is voor de maand juni nog nooit zo hoog geweest. Ten minste vanaf het jaar 1880. Meer dan 19 graden warmer dan in 1975. In 1910 was het water het koudst 15 graden kouder dan in 1975.

100 / 124


http://www.weerstationhaaksbergen.nl/weather/images/fbfiles/images/2014/zeewatertemperatuur.jpg 26/07/2014 De snelle klimaatverandering heeft voor Twente en de Achterhoek grote gevolgen die ingrijpende aanpassing van het waterbeheer noodzakelijk maken. De winters worden steeds natter, de zomers steeds droger en het aantal ongekende stortbuien neemt vooral in de zomer en herfst sterk toe. Waterschap Vechtstromen is in een hoog tempo bezig om de Twentse waterhuishouding nieuw in te richten. Dit betekend niet alleen meer ruimte voor wateropslag in natte perioden maar ook het vasthouden van water in droge zomerse perioden. Het watersysteem wordt daarvoor klimaatbestendiger gemaakt. 12/09/2014 Ebola-uitbraak in Libreria. Het ebolavirus verspreidt zich “exponentieel”. Er komen in de komende drie weken waarschijnlijk “vele duizenden nieuwe gevallen” bij, zei de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vandaag. Deze nieuwste verklaring laat zien dat de situatie almaar ernstiger wordt. Het virus kan zich zo snel verspreiden door de vele (motor)taxi’s in het land, die “een belangrijke bron van potentiële virusoverdracht” zijn. De maatregelen die nu genomen worden, hebben “niet genoeg effect”. Hulpdiensten moeten volgens de organisatie ongeveer drie tot vier keer zo veel doen als ze nu doen in Libera en andere delen van West-Afrika. De ebola-uitbraak is nu al maanden in het nieuws. In Guinee, Liberia en Sierra Leone vielen al vele doden. Het grote gevaar is dat de steden aan de beurt komen, en dan in eerste instantie de Liberiaanse havenstad en hoofdstad Monrovia. Van daaruit heeft het virus al Lagos en Port Harcourt in Nigeria bereikt. In Nigeria is het aantal doden slechts een fractie van dat in de drie West-Afrikaanse landen, maar als het echt uit de hand loopt, zijn de gevolgen nog veel groter. Nigeria is het dichtstbevolkte land van Afrika en is in economisch opzicht belangrijker dan die andere drie landen bij elkaar. Ebola gaat gepaard met zware inwendige bloedingen en wordt veertig tot negentig procent van de patiënten fataal. Het virus is zeer besmettelijk en een medicijn is nog niet ontdekt. Het dodental staat nu in Liberia op 1.089, het aantal besmettingen op 1.871. 20/11/2014 Alle 50 Amerikaanse staten kampen met historische lage temperaturen en de helft van het land is bedekt met een laag sneeuw. Zelfs in de staten Florida en Hawaï ging de temperatuur door het nulpunt. In Buffalo viel een pak sneeuw van bijna 2m. Scholen en vliegvelden zijn gesloten. De Thruway, 200 km lange hoofdweg door de staat New York werd afgesloten. Deze extreme weersomstandigheden komt door een koude luchtstroom vanuit de polen die niet door bergen worden tegengehouden en kan daardoor ongehinderd naar het zuiden. Hoe dat nu gebeurd is uniek. ============================================================================

Droogte


09/01/2014 Grote delen van Australië kampen met een hittegolf Die heeft in het noordoosten voor een vreemd soort neerslag gezorgd. Ongeveer 100.000 vleermuizen zijn sinds het snikhete weekend naar beneden komen vallen in het zuiden van de deelstaat Queensland. De dieren kunnen niet tegen de hitte en vallen volgens een lokale natuurbeschermer bij temperaturen boven de 43 graden dood of stervende neer. De 25 kolonies vleermuizen in het gebied zijn nu vrij wel weggevaagd door de hittegolf. De stank van de 101 / 124


karkassen zorgt vooral ten westen en zuidwesten van Brisbane voor grote overlast. 18/01/2014 Het noordoosten van de VS kampen met koude-uitbraken terwijl het westen van dat land al een tijdenlang juist heel warm en zeer droog is. De eerste echte problemen beginnen nu al te ontstaan. En dat midden in de winter en de zomer moet nog komen. Met name in Californië, met een kleine 40 miljoen inwoners is het extreem droog geweest. Niet alleen de afgelopen weken, het hele afgelopen jaar. 2013 was het droogste jaar uit de meethistorie. Met slechts 32,8% van de gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag. En terwijl de afgelopen weken de gebieden ten oosten van de Rocky Mountains bleven grossieren in extreme kou, bleef het in Californië en aanliggende gebieden zoals Nevada (de staat bekend van Las Vegas) zonnig en warm. De temperaturen in het vrij noordelijk gelegen San Jose bijvoorbeeld, niet ver van San Francisco, koersen al wekenlang rond 20 graden, terwijl een graad of 13 normaal is. En de regen die in dit deel van Californië (het centrale en zuidelijke deel) toch echt voor een groot deel in de winter moet vallen, is zo goed als uitgebleven. Waar de heuvels in de zomer geel kleuren door het verdorde gras, maar in de winter normaal gesproken weer groen worden, is van die verandering niets te merken. Het gras groeit niet; er is geen vocht voorhanden. En waar de bergen verder landinwaarts normaal gesproken één keer in de zoveel tijd een bak met sneeuw te verwerken krijgen en zo een appeltje voor de zomerdorst leveren, is de sneeuwbedekking er maar 20% van wat het moet zijn. Nu al problemen in Californië, midden in de winter Inmiddels worden de problemen in Californië al groter. Bosbranden grijpen om zich heen in het zuiden van de staat. Waterbassins zijn recordkarig gevuld. State Governor Jerry Brown – opvolger van Arnold Schwarzenegger – heeft gisteren een “drought emergency” afgekondigd. Met daarbij een oproep om alvast vrijwillig 20 procent water te besparen. Of dat gaat lukken is zeer de vraag. Op vrijwillige basis lijkt hooguit een paar procent haalbaar te zijn. Het zal eerder moeten worden gezien als symboliek met als doel het nakende probleem tijdens het gegarandeerd droge zomerhalfjaar alvast beter op de agenda en in de hoofden van de mensen te krijgen. De warmte en de droogte in het westen van de VS zijn overigens de andere kant van de medaille van de koude-uitbraken die zo hebben huisgehouden elders in het land. De straalstroom – een snelstromende rivier van lucht op hoogte die sturend is voor het weer aan de grond – zit in een hardnekkig patroon. Boven het westen van de VS golft ze naar boven. Het resultaat daarvan is dat op hoogte warmte wordt aangevoerd vanuit het zuiden. Ten oosten van de Rockies kent de straalstroom juist scherpe uitstulpingen van koude lucht naar het zuiden toe. Op zich is dit patroon niet vreemd, zeker ook niet in de winter. Maar de koude- en warmte-uitstulpingen zijn momenteel wel heel scherp en bovendien bijzonder standvastig. De warmte-aanvoer op hoogte resulteert daarbij in bovengemiddeld hardnekkige hogedrukwerking boven het westen van de VS. Iets dat in de zomer normaal is, en voor een paar weken ook wel in de winter, maar niet maanden achtereen. Is er dan geen zicht op verbetering gedurende de rest van de winter? Nou, toch wel een beetje. Volgende week begint het stromingspatroon wat veranderingen te tonen, met minder scherpe golvingen in de straalstroom en daardoor een wat meer oost-west georiënteerde straalstroom. Verzwakte storingen kunnen dan tot zo zuidelijk als Centraal-Californië doordringen, al zal dat nog niet veel zoden aan de dijk zetten. Waarschijnlijk stevent Californië af op een zeer moeizame zomer op watergebied met grote tekorten en nog meer natuurbranden dan we de afgelopen jaren al hebben gezien. 01/02/2014 Ongeveer 25 miljoen mensen in Californië worden bedreigd door drooglegging. Het staatswaterbedrijf vreest in de nabije toekomst geen water meer te kunnen leveren door aanhoudende droogte, meldde de BBC zaterdag. Twee derde van de inwoners van de staat en ruim 400.000 hectare landbouwgrond zijn voor een deel van hun drinkwater en irrigatiemiddelen afhankelijk van het Californische waterbedrijf. De agrarische

102 / 124


sector in de westelijke staat is verantwoordelijk voor bijna de helft van al het fruit, groenten en noten die in de Verenigde Staten worden geproduceerd. Twee weken geleden riep de staat de noodtoestand uit, waardoor de regering water mag onttrekken aan onder meer viskwekerijen. De droogte komt doordat het in Californië 3 jaar lang weinig heeft geregend. Sommige waterreservoirs zijn bijna uitgeput en de waterstand van rivieren is op een kritiek niveau beland. De droogte heeft ook geleid tot natuurbranden die enkele huizen in de as legden. Gouverneur Jerry Brown riep zaterdag Californiërs op toiletten niet onnodig vaak door te spoelen en de waterkraan dicht te draaien tijdens het scheren. Bron: ANP 12/02/2014 Bosbranden in de Australische deelstaat Victoria bedreigen de meer dan vier miljoen inwoners tellende metropool Melbourne. Ten noorden van de stad zijn gisteren zeker tien huizen afgebrand De brandweer is uitgerukt met 350 man, 60 brandweerauto,s en 6 blusvliegtuigen. Aan de noordrand van Melbourne worden dorpen door het snel naderende vuur bedreigd. De bestrijding van de branden wordt bemoeilijkt door de harde wind. Heel het zuidoosten van Australië wordt weer geteisterd door bosbranden als gevolg van droogte en hitte. Noodverordeningen zijn van kracht in de deelstaat Victoria in het zuiden van Australië, waar de temperatuur overdag opliep tot 40 graden. 21/09/2014 Midden-Amerika is getroffen door de ergste droogte in tientallen jaren, waardoor honderdduizenden mensen kampen met grote voedseltekorten. Door de mislukte oogsten hebben de boeren in Guatemala, El Salvador, Nicaragua en Honduras gebrek aan zaad voor de zaaiperiode die deze maand begint. Boeren kunnen, als het weer zich aan de boekjes houdt, twee keer zaaien en twee keer oogsten. Door cyclische veranderingen in de atmosfeer en waarschijnlijk ook de wereldwijde opwarming van de aarde is er al jaren een tendens dat de droge tijden van januari tot april en in juli steeds langer worden. Daardoor zijn er de afgelopen jaren vele oogsten mislukt. Het zaaigoed wordt steeds schaarser. Boeren zijn bang om het kleine beetje zaad dat ze nog hebben nu te zaaien. Dit jaar is er sprake van een El Niño. De regionale effecten van El Niño hangen sterk af van de plaats en de tijd van het jaar. In "onze’" herfst zijn de effecten van El Niño het sterkst. In Chili en Uruguay regent het gemiddeld meer dan normaal. In Panama, Colombia en Venezuela is het droger dan normaal. Ook Guatemala, El Salvador, Nicaragua en Honduras vreest met voor droger weer dan normaal, juist nu er zo hard regen nodig is. De komende maand is cruciaal. Als er te weinig regen valt en de oogst weer mislukt zijn de gevolgen voor de miljoenen inwoners van deze Midden-Amerikaanse landen catastrofaal en wordt er nog meer honger verwacht Bron: weer.nl 27/09/2014 Brazilië beschikt op papier over 12 procent van ’s werelds voorraad zoet water. Maar miljoenen mensen hebben te kampen met ernstige droogte. Met name in de miljoenenstad Sao Paulo, waar circa 20 miljoen mensen wonen, wordt de situatie steeds zorgelijker. Eigenlijk duurt de droogte daar nu al ruim 9 maanden. Het grootste waterreservoir in de buurt, dat van Cantareira, is nog maar voor minder dan 10 procent gevuld. De helft van de miljoenenstad is aangewezen op het water uit dit reservoir. Helaas is de kwaliteit van de waterleidingen in het grootste Zuid-Amerikaanse land onder de maat. Van oorsprong heeft men hier niet zo veel last van droogte. Dus de noodzaak om lekkages in de leidingen te beperken, was er niet zo. Naar schatting verliest men echter 40% van het kostbare water door lekkages! Het water staat al op rantsoen, en zeker in de armere wijken moeten mensen soms al uren in de rij staan om een paar emmers water te tappen. Omdat er uit de kraan vaak geen druppel meer komt. Vanzelfsprekend klagen de boeren ook steen en been. En dan is er nog de elektriciteitsvoorziening. Naar schatting driekwart van de Braziliaanse stroom wordt opgewekt met behulp van waterkracht

103 / 124


centrales. Dammen in ’s lands talrijke rivieren waarmee de energie wordt opgewekt. Maar inmiddels is men dit jaar al steeds meer overgeschakeld op olie en gas. De aanhoudende droogte heeft ook een ernstig effect op de luchtkwaliteit in het verstedelijkte gebied. Vaak is de lucht sterk verontreinigd en is er sprake van smog. Er zijn verklaringen voor deze ernstige droogte. In wetenschappelijke rapporten duikt steeds vaker de link op met het verdwijnen van het regenwoud in de Amazone. Een logisch verband. Bossen verdampen veel water via hun enorme hoeveelheid bladeren. Minder verdamping betekent minder neerslag. Waardoor bossen zelf kwetsbaarder worden, bijvoorbeeld voor natuurbranden. Helaas gaat het wat betreft vuur niet alleen op natuurbranden. Veel bos wordt bewust in de fik gestoken. Om de grond vrij te maken voor met name de landbouw. In de afgelopen 12 maanden is 10 procent van de oppervlakte bos opgeofferd. De houtkap is voor het eerst sinds een aantal jaren zelfs weer toegenomen. Bron: weer.nl 25/10/2014 Inmiddels gaat de Amerikaanse staat Californië al twee jaar gebukt onder langdurige droogte. Ook de voorbije twee winters, doorgaans het wisselvallige deel van het jaar, hebben maar erg weinig regen gebracht. Na de Afgelopen winter is de situatie alleen maar nijpender geworden, vooral in delen van Centraal- en Zuidelijk-Californië. Eerst was de overlast nog het duidelijkste te merken doordat de persistente hogedrukwerking in de winter rond de grootstedelijk gebieden flinke smog tot gevolg had. En doordat er door het jaar heen soms flink bosbranden voorkwamen. Maar inmiddels worden de gevolgen groter en groter, doordat het tekort aan neerslag ook de directe beschikbaarheid van water steeds verder bedreigt. Steeds meer mensen nemen het minderen van watergebruik heel serieus. Sommige mensen in grote steden als San Jose hebben bordjes in de tuin staan met “Brown is the new Green” erop, beschikbaar gesteld door het waterschap. Andere mensen in de straat die nog wel hun gras dagelijks besproeien met hun sproei-installatie worden door buren scheef aangekeken. ============================================================================

Natuur


17/05/2014 Door de zachte winter dit jaar zijn de kwallen aan de Noordzeekust veel groter dan normaal. Normaal tijdens de winter gaan ze dood en blijven de poliepen over, maar nu zijn ze doorgegroeid tot wel een doorsnede van een halve meter bij een gewicht van 11 kilogram. Aan het eind van de lente komen uit de poliepen weer de kwallen uit voort. Exemplaren van deze reuzenkwallen zijn aangetroffen op de stranden van Texel en enkele Engelse stranden. 27/05/2014 Nederland wordt dit jaar geteisterd door een ongekende golf van hooikoorts. Het aantal patiënten met hooikoortsklachten is niet alleen ongekend groot, ook de aard van de klachten is extreem. De oorzaak van de overlast is de zachte winter van 2014, waardoor het pollenseizoen nu al zes maanden vrijwel onafgebroken voortduurt. Voor de kerst 2013 stonden de hazelaar en els al in bloei. 21/08/2014 Ondanks het warme jaar zijn er op dit moment veel minder wespen. Vanwege de zachte winter werden de koninginnen al vroeg wakker en kwamen de eerste maand van hun leven goed door. De heftige 104 / 124


regenbuien in mei deden de wespen nesten geen goed. Eind mei waren er zelfs rond de 95% minder meldingen van wespennesten bij de bestrijders. De oorzaak van verdwijning is nog niet bekend. Nesten zijn verregend, of de wespen zijn door verkleuming gestorven. Een nadeel van het verdwijnen van de wespen is dat elk vrouwtjes wesp elk 1.5 uur een insect vangt en dat 15 uur per dag. 1 wespen nest vangt zo wel 110.000 vliegen en muggen weg. 16/09/2014 De dagvlinders doen het zeer goed. Volgens de statistieken zou de populatie moeten afnemen maar je ziet ze nog steeds rond fladderen. In september een toename ten opzichte van eind augustus volgens het landelijk meetnet. Dit is voor het eerst sinds de telling begon in 1990. Dat is te danken aan de warme juli maand in combinatie van de aangename temperaturen de afgelopen dagen. De vlinders hebben nu voor een derde generatie gezorgd en dat is vrij uniek. Doorgaans blijft het bij twee generaties. 18/09/2014 Californië lijdt al maanden onder een aanhoudende droogte, en krijgt nu ook te kampen met het oprukkende westnijlvirus. Dit jaar alleen al raakten meer dan tweehonderd mensen besmet en bezweken negen mensen aan het virus. De overheid laat er geen twijfel over bestaan dat de epidemie zich verder zal verspreiden. De concentratie muggen die besmet is met het virus, bevindt zich op het hoogste peil ooit gemeten in Californië. Er is geen vaccin of behandeling voor het westnijlvirus. Onderzoekers waarschuwen al langer dat de klimaatverandering de hitte, neerslag en luchtvochtigheid kan doen toenemen en zo muggen helpt in hun opmars. De tijgermug is een schoolvoorbeeld: ze werd amper 25 geleden voor het eerst ontdekt in de VS, maar komt nu al in 36 staten voor. Vooral de minder koude winters stimuleren de opmars van de muggen. Vreemd genoeg kan ook de aanhoudende droogte in Californië de verspreiding van de ziekte ten goede komen. Als meer waterpoelen opdrogen, hindert dat de voortplanting van muggen. Maar tegelijk worden vogels, die de ziekte kunnen dragen, gedwongen om dichter bij de muggen op zoek te gaan naar water. Zo raken waarschijnlijk meer muggen, maar ook meer vogels besmet, die het virus over grotere afstanden kunnen verspreiden. Er is heel wat bezorgdheid om chikungunya, een ander virus dat door muggen wordt verspreid en tot gelijkaardige symptomen leidt. De klimaatverandering kan heel wat zaken op ons doen afkomen." Bron: www.mo.be 01/10/2014 Het Centrum voor Landbouw en Milieu is bezig met een test van verschillende methodes om vogels te verjagen uit de boomgarden. Dit is nodig want de schade voor telers bedraagt dit jaar alleen al rond de 12.5 miljoen euro. De meest opvallende methode die is getest, bestaat uit groene laserstralen. Vogels ervaren de laserstraal als een massief object. 04/12/2014 Wetenschappers volgden de Alpine berggeit gedurende de afgelopen dertig jaar. Lammeren die nu worden geboren wegen een kwart minder dan lammeren uit de jaren tachtig. Al eerder is uit onderzoek naar voren gekomen dat diverse soorten kleiner worden en daarbij is veelvuldig een verband gelegd met klimaatverandering. De onderzoekers van de Alpine geit vinden de snelheid en de mate waarin deze dieren kleiner worden opvallend. De afname van het gewicht kan een bedreiging vormen voor hun voortbestaan. Door hun lage gewicht is het voor lammeren moeilijk strenge winters te overleven. De onderzoekers leggen een duidelijke Iink met de opwarming van de aarde, die in de Italiaanse Alpen gedurende de onderzoeksperiode drie tot vier graden bedroeg. Ten gevolge van de opwarming zou het voedselaanbod en de voedingswaarde van het beschikbare voedsel afnemen, maar daar hebben de onderzoekers geen aanwijzingen voor gevonden.

105 / 124


Wel zien ze dat de Alpine geiten zich anders gaan gedragen. Vooral als het warm is. Dan gaan de geiten meer rusten en eten ze minder. Dat komt de groei niet ten goede. 31/12/2014 Begin 2014 zag je regelmatig overdag muizen lopen in de boomgarden bij ons. In maart zijn wij begonnen met het plaatsen van vallen wat resulteerde in gemiddeld 4 muizen, woelmuizen en woelratjes per dag. Totaal in 2014 meer dan 800 van die rakkertjes weggevangen. Het vervelende van de Woellies is dat deze dol zijn op de jonge wortels van fruitbomen. Oorzaak: Winter was lente en de lente was een zomer. De uilen konden het gewoon niet aan. In het hele land gaat het goed met de muizen waaronder de bosmuis, rosse woelmuis en korenwolf, vooral in regio’s met veel grasland. Dit is te danken aan twee opvolgende zachte winters (2014 en 2015) met voldoende voer waardoor de muizen zich snel voorplanten. Roofvogels als velduilen, buizerds, grauwe kiekendieven en torenvalken profiteren daar onmiddellijk van. Eind 2014 hebben vooral boeren in Zuidwest-Friesland er veel last van. LTO beraamt de kosten zeker op 40 miljoen euro. Doordat de vorst nu twee winters uitblijft blijven de veldmuizen zich voortplanten. Ze knagen graswortels kapot en graven gangen en holen waardoor weilanden nu op dorre gatenkaas lijkt. Daarnaast zijn verschillende dijken al beschadigt. Doordat muizen het gras wegvreten en gaten graven zijn de keringen onderhevig aan erosie en komt de veiligheid in het geding. De boeren zitten met de handen in het haar. Het houden van schapen die de holletjes vertrappen of het land onder water zetten niets helpt. Alleen het wachten tot de muizen vanzelf doodgaan. Dat zal gebeuren, na een piekjaar zie je altijd dat de populatie in elkaar klapt doordat ziektes ontstaan, er meer roofdieren komen en al het gras is verwoest. In Twente zijn er veel muizen maar er is nog geen sprake van een plaag voor de boeren. Normaal wordt er bij veldmuizen uitgegaan van een cyclus van om de vier a vijf jaar een piekjaar maar gezien de warme winters van afgelopen jaren is het de vraag of dat nog wel de regel is. De kerkuilen doen het nu ook goed in Twente. Afgelopen broedseizoen liet gemiddeld 5.7 jongen per broedsel zien en dat is uitzonderlijk veel. ============================================================================

Overstromingen


17/05/2014 Servië en Bosnië worden geteisterd door hevige overstromingen door de zwaarste neerslag van de laatste eeuw. Zeker tienduizenden mensen zijn uit hun huizen verdreven. Het in de bergen verzamelde water stroomt nu in hoog tempo naar lager gelegen gebieden. De Bosnische stad Blkelkina, aan de rivier de Drina, staat al blank. Verwacht wordt dat in Sabac het huidige hoogwaterrecord met 60 centimeter wordt gebroken. Ook zijn de eerste modderverschuivingen opgetreden. In Bosnië is men bang dat landmijnen uit de oorlog van 1992 to 1995 gaan zwerven, veel markeringsbordjes zijn al verdwenen. 250000 mensen zitten nu zonder stroom en velen ook zonder telefoon. 20/05/2014 De overstromingen in Servië en Bosnië zijn de ergste in 120 jaar. 40 mensen zijn al omgekomen. Er wordt met zandzakken dijkjes opgeworpen maar nergens wordt een gebied gecontroleerd onder water gezet. Het is nog onduidelijk wat er stroomafwaarts gaat gebeuren. De hoeveelheid neerslag bleek bizar grote hoeveelheden te bevatten ook zijn rivierbeddingen volgebouwd en door het bebouwen van hellingen zijn bossen verdwenen waardoor landverschuivingen en modderstromen ontstaan. Uit Doboj in Bosnië komen berichten van plunderingen. 106 / 124


22/06/2014 Opnieuw noodweer in de Balkan met ongekende regenval die aan 13 mensen het leven koste. Flinke delen van de havenstad Varna aan de Bulgaarse Rivera zijn nu bedekt met een dikke laag modder die na zware regenval uit de heuvels naar beneden kwam zetten. Vele straten zijn weggevaagd, auto's zijn door de modderstroom op elkaar gesmeten. Het gevaar is nog niet geweken. De hevige regenval zet door, het gevaar van modderlawines blijft. Bewoners van laaggelegen delen van Varna wordt aangeraden hun huizen te verlaten of op zijn minst op de eerste verdieping te blijven. De ramp is verergerd door illegale woningbouw en het storten van afval. Dat zou afwateringskanalen hebben geblokkeerd, waardoor het water zich ophoopte, met fatale gevolgen. Als oorzaak van de ramp wordt de puur menselijke nalatigheid' genoemd. 09/09/2014 Na dagenlange hevige regenval in het noorden van India zijn grote delen van de stad Srinagar overstroomd. Op sommige plekken in de stad (1.2 miljoen inwoners) staat het water vier meter hoog. Het zijn de ernstige overstromingen in tientallen jaren. ============================================================================

Voedselvoorziening


12/07/2014 Anderhalf jaar geleden bereikten prijs van tarwe, maïs en andere grondstoffen een recordhoogte als gevolg van slechte oogsten in het buitenland en de groeiende vraag op de wereldmarkt. Voorspeld werd dat het einde van de stijging nog lang niet in zicht was. Akkerbouwers wreven zich in de handen de veehouders vreesden het ergste. Maar nu, 2014, dalen al een paar maanden dalen de prijzen van tarwe, maïs, gerst en soja. Vanaf eind 2012 is de prijs van tarwe op de wereldmarkt 25% gedaald maïs zelfs 30%. De oorzaak is de oogst die dit jaar goed lijkt uit te pakken in de Amerika Rusland en Europa. De consument zal er nog weinig van merken. 16/12/2014 Door de klimaatverandering verschuift de voedselproductie in tropische gebieden. Als de landen in die gebieden zich niet aanpassen, dreigen de voedselprijzen aanzienlijk te stijgen, waarschuwen experts. Vooral koffie, cacao en bonen zijn zeer kwetsbaar als de temperaturen stijgen en de hoeveelheid regen vermindert. Boeren hebben dringend behoefte aan praktische oplossingen die helpen onze voedselvoorziening te beschermen in een opwarmende wereld. Achthonderd miljoen mensen lijden wereldwijd honger en het is een race tegen de klok om een robuuste strategie te ontwikkelen om deze kwetsbare mensen te helpen. ============================================================================

Groenlandse ijskap


30/05/2014 De Jakobshavn-gletsjer in Groenland, is de afgelopen jaren nog sneller gaan bewegen. Amerikaanse en 107 / 124


Duitse onderzoekers hebben dat afgeleid uit metingen van de Duitse radarsatelliet TerraSAR-X. Met deze satelliet werd in de zomer van2012 een snelheid van ruim 17 kilometer per jaar gemeten, ofwel ruim 46 meter per dag. In de wintermaanden was de snelheid een stuk geringer, maar in 2012 was de gemiddelde snelheid drie maal zo hoog als die in de jaren negentig en de topsnelheid in de zomer zelfs meer dan vier maal zo hoog. De Jakobshavn-gletsjer voert het ijs op Groenland af naar de Ilulissatfjord aan de westkust van het eiland. De gletsjer eindigt in feite op het punt waar het ijs afkalft en ijsbergen vormt. Vaak zijn deze ijsbergen zo groot dat ze niet kunnen drijven en (deels) op de bodem blijven rusten. Ze schuiven pas door als de druk van de gletsjer en van andere, achterliggende ijsbergen voldoende groot is geworden. Elk jaar schuift zo ruwweg 35 miljard ton Groenlands ijs de zee in, maar door de versnelling van de gletsjer neemt ook deze hoeveelheid toe. De oorzaak van de versnelling van de gletsjer wordt gezocht in het feit dat het ijsfront van de gletsjer door de opwarming in dit gebied dunner is geworden en zich tevens boven een dieper deel van de fjord bevindt. Het ijsfront ondervindt dus minder weerstand van de bodem, hier op zo'n 1300 meter onder zeeniveau, en gaat makkelijker drijven. Daardoor ondervindt de gletsjer minder tegen druk en kan hij sneller gaan bewegen. De opwarming heeft tevens tot gevolg dat het punt waar de ijsbergen afkalven steeds verder landinwaarts is verschoven . In 2012 en 2013 lag dit punt meer dan een kilometer landinwaarts ten opzichte van de voorafgaande jaren. ============================================================================


_____________________________________

16/01/2015 Het griepvirus dat al zes weken voor een milde epidemie zorgt, slaat nu hard toe, met veel meer complicaties dan in andere jaren. Zo is het aantal longontstekingen meer dan verdubbeld ten opzichte van vorig jaar rond deze periode en houden de klachten langer aan waaronder ernstige hoestbuien. De oorzaak is dat de aard van het griepvirus H3N2 sinds april 2014 afwijkt van het gebruikelijke virus. Daardoor biedt ook de griepvaccinatie van afgelopen jaar onvoldoende afweer. In het vaccinatieprogramma voor komend najaar is rekening gehouden met de nieuwe virusvariant. 16/01/2015 Het afgelopen jaar 2014 was ook wereldwijd het warmste jaar sinds het begin van de metingen in 1880. Dat hebben de Amerikaanse instellingen NASA en NOAA vrijdag bekendgemaakt. Negen van de tien warmste jaren sinds de temperaturen zijn bijgehouden, waren na het jaar 2000. Dat blijkt uit metingen van het Amerikaanse Nationale Lucht- en Ruimtevaartagentschap (NASA) en van de Nationale Oceanische en Atmosferische Dienst (NOAA). Het 'tiende warmste jaar' was 1998. Volgens het NOAA kwam de gemiddelde temperatuur vorig jaar uit op 14,6 graden Celsius, 1,24 graad boven het gemiddelde in de twintigste eeuw. NASA, dat een iets andere berekening toepast, kwam uit op 14,7 graden, 1,22 graad boven het NASA-gemiddelde voor de periode 1951-1980. De temperatuur op aarde is volgens de onderzoekers sinds 1880 0,8 graden Celcius gestegen. 18/04/2015 Ruim 22.000 dieren- en plantensoorten worden met uitsterven bedreigt volgens IUCN, de organisatie die 108 / 124


de rode lijst van bedreigde soorten bijhoudt. Ruimr 20% van de zoogdieren, 40% van de insecten, 70% van de mossen, 12% van de vogels en 37% van de vissen wordt bedreigd. 14/06/2015 Wereldwijd gaat de temperatuur omhoog. Het warmt echter niet overal even snel op. In het noordoosten van de VS was de winter ijskoud met recordhoogtes sneeuw. In Siberië verliep de winter van 2014-2015 recordwarm. Op de meeste plekken was het 2 graden warmer dan normaal, maar op sommige plaatsen was de afwijking meer dan 4 tot 7 graden. Na de warmste winter sinds 1891, verliep ook het voorjaar van2015 in Siberië recordwarm. Op sommige plaatsen was het 6 graden warmer dan normaal met grote gevolgen voor de mens en de natuur. Zo werden in Irkoetsk eind april hogere temperaturen dan in Madrid gemeten en was het nog nooit eerder zo vroeg groen. Het ijs op het grote Baikalmeer was door de warme winter in februari en maart al deels dun en gesmolten. Normaal kun je in de winter met een auto over het ijs rijden. Dit jaar lukte dat niet. In het verre oosten, in Sakhalin, werden de beren vroeger dan normaal wakker uit hun winterslaap. Hetzelfde gebeurde duizenden kilometers verder naar het westen in de Tomsk regio. Het meest ingrijpend zijn de vroege bosbranden, dit jaar al in maart. Door de vroege warmte in combinatie met voorjaarsdroogte ontstonden er op grote schaal in de Transbaikal regio in maart al grote bosbranden. Ook in de Republiek van Khakassia ontstonden op diverse plaatsen in het voorjaar enorme uitgestrekte bosbranden. Op 25 maart werd de noodtoestand uitgeroepen. President Poetin zegde de bewoners van de getroffen gebieden financiële hulp toe voor de wederopbouw van hele dorpen die verwoest werden door de branden. Eind mei was het raak in de uitgedroogde republiek Boertjatië en Irkoetsk. Klimaatspecialisten wijten de vroege opwarming, de droogtes en de daardoor veroorzaakte bosranden in Siberië aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. De wereldwijde opwarming en het steeds vaker voorkomen van extremen, zowel droogtes als overstromingen, gaat op sommige plaatsen in de wereld schrikbarend snel. De verwachting is ook dat de komende jaren het voorjaar in Siberië warmer en droger wordt en dat grote bosbranden steeds vaker zullen voorkomen in de regio. Verontrustend is dat de bosbranden voorkomen op de toendra, bestaande uit permafrost. De altijd bevroren bodem is echter aan het ontdooien. Bij het ontdooien komen schadelijke methaansgassen vrij. Methaan is net zoals kooldioxide een broeikasgas en veroorzaakt indirect een verdere opwarming van de wereld. Normaal gebeurt dat alleen in de zomermaanden, naar de afgelopen jaren ook in april. Of het te warme weer ook in de zomermaanden juni, juli en augustus een vervolg krijgt, is afwachten. De verwachting voor de komende week is dat het in het westen van Rusland en in het oosten van Siberië veel warmer wordt dan normaal (plaatselijke afwijkingen van 10 graden worden door het ECMWF berekend.) Bron: MeteoGroup en The Siberian Times 18/07/2015 Ongeveer 90% van de kleine beken in Twente heeft geen of te weinig water in de zomer. Om dit te verhelpen neemt waterschap Vechtstromen zomermaatregelen. Er zijn ook structurele maatregelen, zoals het verhogen van beekbodems en het aanleggen van stuwen. Niet alleen in de zomerperiode dalen waterstanden snel door warmte en weinig neerslag. Watertekort en droogte komen steeds vaker voor en dit zal alleen maar verergeren door de klimaatverandering. 04/08/2015 Gletsjers smelten wereldwijd steeds sneller, zo blijkt uit een nieuwe studie van Zwitserse wetenschappers. Op dit moment verliezen gletsjers over de hele wereld gemiddeld 0,5 tot 1 meter ijs aan dikte per jaar. In 120 jaar van metingen lag de smeltsnelheid nog nooit eerder zo hoog. Dat melden

109 / 124


onderzoekers van de Universiteit van Zürich in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Glaciology. De wetenschappers baseren hun gegevens op observaties met satellieten en metingen ter plekke in 19 regio's met gletsjers, waaronder de Noord- en Zuidpool, Canada, Nieuw Zeeland, Zuid-Amerika en Europa. Volgens hoofdonderzoeker Michael Zemp verliezen de gletsjers op dit moment gemiddeld twee tot drie keer zo veel ijs als in de twintigste eeuw. "We hebben maar van een paar honderd gletsjers exacte metingen van ijsverlies. Maar we kunnen de resultaten van onze studie goed onderbouwen met veldobservaties en satellietmetingen van gletsjers over de hele wereld", verklaart hij op de nieuwssite van de Universiteit van Zürich. Zemp verwacht dat het smelten van de gletsjers voorlopig niet zal ophouden. Zelfs als de opwarming van de aarde stokt, zal er geen ommekeer plaatsvinden, zo blijkt uit zijn berekeningen. "Deze gletsjers zullen meer en meer ijs verliezen, zelfs als het klimaat stabiel blijft", verklaart hij. 04/08/2015 De wespenoverlast dreigt dit jaar groter te worden dan andere jaren. Dit komt door een zachte winter met daarna een droog en koud voorjaar. Augustus is altijd een echte wespen maand. Dit komt doordat de larven in deze maand minder zoetstoffen afscheiden waardoor de wespen andere bronnen opzoeken. Alle aandacht wordt nu gericht op h de nieuwe koninginnen. Deze jonge bevruchte koninginnen vliegen isn september / oktober uit en gaan dan direct opzoek naar een schuilplaats voor de winter. 10/08/2015 Een internationale groep wetenschappers zegt dat de stijging van de temperatuur op aarde niet komt door de zon. Die is namelijk al driehonderd jaar stabiel. De wetenschappers hebben hun conclusies gepresenteerd op een congres op Hawaï. Wetenschappers tellen al eeuwen vlekken op het oppervlak van de zon. Hoe meer er zijn, hoe actiever de zon is. Tussen 1645 en 1715 waren er weinig vlekken en beleefden delen van de aarde uitzonderlijk koude winters. Sinds die tijd zou het aantal zonnevlekken flink zijn toegenomen, net als de temperaturen op aarde. Volgens sommigen betekent het dat de veranderingen op de zon de opwarming van de aarde beter verklaart dan menselijke vervuiling. Maar de wetenschappers zeggen dat er een meetfout zit in de manier om het aantal vlekken te tellen. Ze hebben de methode aangepast en zeggen dat de zon nu even actief is als eeuwen geleden. Daaruit concluderen de wetenschappers: De resultaten maken het moeilijk om de klimaatveranderingen die begonnen in de achttiende eeuw en doorgingen in de Industriële Revolutie en de twintigste eeuw, te verklaren door natuurlijke trends in de zon. Of dat betekent dat de mens de boosdoener is, laten ze in het midden. 19/09/2015 In verband met de forse regenval en hagelbuien in Nederland van 30 augustus en de dagen erna zijn een groot deel van de oogsten van, groenten met dunne bladeren, zoals sla, spinazie en andijvie verloren gegaan. Vooral in Zuid-Holland, West-Brabant en een deel van Zeeland zijn veel oogsten door de buien mislukt. De akkers vol met aardappel en wortels rotten nu weg. Afwateren van percelen had geen nut doordat het water in de sloten enkele dagen tot aan de rand toe volstonden. De schappen in supermarkten blijven daardoor waarschijnlijk tot oktober nagenoeg leeg. 09/11/2015 Het is al meer dan 100 dagen achter elkaar droog in het stroomgebied van de grote rivieren. Daardoor is waterpeil in de Rijn en de IJssel op dit moment bijzonder laag. Rijkswaterstaat heeft een waarschuwing

110 / 124


uitgegeven voor een zeer lage waterstand in de Rijn en de IJssel, code geel. De recordlange laagwaterperiode zal nog langer worden. Neerslag in het stroomgebied van de Rijn wordt ook de komende weken niet of nauwelijks verwacht. Het fenomeen ‘laagwater’ komt elk jaar wel eens voor en is in die zin niet bijzonder. Wat wel bijzonder is, is dat de huidige laagwaterperiode inmiddels meer dan 100 aaneengesloten dagen duurt. Dat is voor het laatst gebeurd in het extreem droge jaar 1976, bijna 40 jaar geleden 09/12/2015 Door de opwarming van de aarde neemt de permafrostlaag in Siberië in rap tempo af. Deze voorheen eeuwige bevroren bodem bevat grote hoeveelheden koolstofdioxide en vooral methaan. Een broeikasgas dat ruim twintig keer sterker is dan CO2. Er dreigt daardoor behalve een milieuramp ook een economische en sociale ramp in Ruslands hoge noorden. Niet alleen de fundamenten van huizen maar ook die van wegen en spoorwegen raken ontwricht. Door het smelten van de permafrostlaag hebben de wortels van de naaldwouden niet langer voldoende houvast en vallen daardoor de bomen om. 09/12/2015 De lucht boven Peking is zo smering dat de Chinese overheid voor het eerst in de geschiedenis een code rood heeft afgegeven. Boven de stad hangt een verstikkende deken die zo dik is dat het zicht op sommige plekken minder dan 200m is. De hoeveelheid fijnstof is gestegen naar 300 microgram per kubieke meter. Een maximum van 25 is verantwoord. Door de code rood blijven scholen dicht, mogen bouwvakkers niet meer werken en is het autoverkeer aan banden gelegd. Inwoners krijgen het advies zo veel mogelijk binnen te blijven. Als je in Peking met de fiets gaat beginnen je ogen gelijk te tranen. De luchtverontreiniging beperkt zich niet tot Peking maar heel het noorden en delen van midden China gaan eronder gebukt. Er is weinig wind waardoor de smog blijft hangen. 12/12/2015 Aan het einde van veel gletsjers in Zwitserland, daar waar het ijs smelt, worden veel boomstammen in het gletsjerpuin gevonden. Deze stammen kwamen kennelijk van hoger gelegen gebieden en waren door het gletsjerijs meegenomen. Gletsjers in Zwitserland komen alleen voor boven de boomgrens. Dus in het verre verleden, 10.000 jaar geleden, moet de boomgrens vele honderden meters hoger hebben gelegen dan nu het geval is. In die periode moet het dus ook vaak beduidend warmer zijn geweest dan nu het geval is. Wat daar de oorzaak van geweest is is moeilijk te achterhalen. Perioden met verhoogde CO2-uitstoot kan het niet geweest zijn want hier zijn geen aanwijzingen voor gevonden. Vermoedelijk is er sprake geweest van bosbranden veroorzaakt door vulkaanactiviteit in het Eifelgebied in Duitsland. 14/12/2015 Door de afname van de Global Dimming (minder verontreinigde luchten) is in Europa de afgelopen periode de gemiddelde temperatuur toegenomen. Er zijn klimatologen die vermoeden dat de ongewoon warme zomers van het laatste decennium vooral een gevolg zijn van de verbetering van de luchtkwaliteit wat betreft stof, gecombineerd met de toegenomen temperatuur door het broeikaseffect van de gasuitstoot. Meer informatie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Global_dimming ============================================================================

Droogte


111 / 124


31/01/2015 De staat Esparito Santos (Brasil)heeft de ergste droogte in 40 jaar. De droogte die al 47 dagen duurd heeft er toe geleid dat de deelstaatregering de "alert" scenario heeft opgestart op dinsdag 27 januari. Ook de carnaval voorbereidingen worden gestopt in de provincie. Een reeks acties die gericht zijn op het minimaliseren van de gevolgen van het gebrek aan regen werden aangekondigd door het ministerie van Landbouw, Voedsel, visserij en de aquacultuur (SEAG). Eén is gericht op de landbouw: Het is verboden nieuwe irrigatie-installaties, evenals de release van krediet voor dergelijke apparatuur. De sector verbruikt 70% van de watervoorraden van de staat. Een andere bepaling van de overheid is dat de waterleidingbedrijven prioriteren instellen aan de bevolking en hun contracten met de industrie tegen het licht houden. Ook de bijenhouders krijgen klappen. Iemand die de bij niet voldoende water verstrekt is zijn bijen kwijt. De temperatuur zit zo rond de 40 graden. Een jaar of wat geleden werd het noorden getroffen door erge droogte De bijenhouders daar hebben het toen verkeerd ingeschat. Men dacht dat het op planten enz wel voldoende te halen viel. Ook werd het toegeschreven aan de bijenziektes Maar het bleek gewoon te weinig water. Op allerlei manieren, sommigen pompen heel diep grondwater op, wordt getracht de bijen van water te voorzien. De temperatuur in de kasten is ook hoog. Soms staan de kasten op granieten ondergrond welke veel warmte vast houd. Bericht uit Brazilië: We hebben een aantal steden waar letterlijk geen druppel water in de bedding van de rivieren staat, we moeten het water naar de woningen in auto's verplaatsen. Er is geen regen voorspelt voor de maand februari. Zeer triest allemaal. Hier waar wij wonen is een campagne gestart om water te besparen. 03/04/2015 Californië, in het zuidwesten van de Verenigde Staten, kampt voor het vierde jaar op rij met ernstige droogte. In december en februari viel soms wel regen, maar dat was zeker niet genoeg en het waterpeil is nog altijd lager dan gebruikelijk. In de bergen viel ook afgelopen winter weer weinig sneeuw. Recordweinig zelfs. Dit betekent ook deze lente weinig smeltwater. De watervoorraden in rivieren en reservoirs zijn dan ook naar een dieptepunt gedaald. Daardoor is ook het drinkwater er schaars. Via een aquaduct van 700 kilometer lang wordt drinkwater vanuit de bergen naar het zuiden van Californië, waar het nog droger is, gebracht. Zonder de watervoorziening uit de bergen zou het wel eens gedaan kunnen zijn met de zo indrukwekkende voorspoed van de negende economie ter wereld. Steden en gemeenten zijn nu verplicht om een kwart minder water te verbruiken. Deze opgelegde maatregel is voor het eerst in de geschiedenis van Californië, de grootste staat van Noord-Amerika. Bovendien is bepaald dat zo'n 4,6 miljoen vierkante meter grasveld in de staat wordt vervangen door materiaal dat geen vlam kan vatten. Op welke manier er een kwart minder water moet worden verbruikt, wordt aan de waterbedrijven overgelaten. Maar zeker is dat inwoners van de Amerikaanse staat er iets van zullen gaan merken. Niet alleen bij het besproeien van het gazon, maar ook bij het wassen van de auto of het nemen van een douche. Eerder legde de Amerikaanse staat de inwoners al restricties op bij het sproeien van de tuin. Dat mag nog maar maximaal twee keer per week en niet meer binnen 48 uur na een regenbui. In restaurants krijgen mensen alleen een glas water als ze er zelf om vragen. In februari bracht een nieuwe studie zelfs megadroogte voor de tweede helft van deze eeuw in het hele westen van de V.S. aan het licht; mogelijk de ergste droogte in duizend jaar. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van de klimaatverandering. Het is niet de eerste keer dat grote droogte voor dit gebied wordt berekend, wel dat zo’n droogte zich nooit eerder heeft voorgedaan. De laatste duizend jaar vonden al droogteperiodes plaats die tientallen jaren duurden, bijvoorbeeld in de 13de eeuw, maar de nieuwe droogte zou die allemaal overtreffen. Onderzoekers gebruikten 17

112 / 124


verschillende klimaatmodellen en vergeleken twee scenario’s voor de opwarming van de aarde, het ene scenario dat van de huidige trend uitgaat en het andere dat van een matiging van de uitstoot van broeikasgassen uitgaat. Telkens kwamen ze tot dezelfde conclusie. De laatste jaren was het al uitzonderlijk droog aan die kant van de Verenigde Staten. In de voorbije veertien jaar waren er elf droogtejaren. Die treft 64 miljoen Amerikanen. Onder meer de drinkwatervoorziening staat (dus) onder zware druk. De Universiteit van Californië berekende het economische verlies voor Californië vorig jaar alleen al op 2,2 miljard dollar en 17.000 banen. Een ander punt van aandacht is de delta in Californië waar een dijk ligt van 1600 km lengte om te voorkomen dat het zoute water het zoete, bruikbare water vervuilt bij de stijging van de zeespiegel. 11/08/2015 De aardappeloogst zal dit jaar tegenvallen door de extreme droogte in grote delen van ons land. Ze zullen duurder worden en de frietjes worden kleiner dit jaar. Door de droogte groeien de aardappelen nu nauwelijks nog. Tot nu tot ligt de opbrengst 20 tot 30% lager dan vorig jaar. De planten beregenen is voor veel telers geen optie omdat er wegens de droogte een onttrekkingverbod geldt of omdat het water te zout is, zoals langs de kust. Ook omliggende landen kampen met de droogte. Aardappelen zijn gevoeliger voor droogte dan veel andere gewassen doordat ze minder diep wortelen. 24/11/2015 De gevolgen van de sterke El Niño worden steeds zichtbaarder en voelbaar. In het noordoosten van Afrika, in Centraal-Amerika en in het Caribisch gebied is tijdens het afgelopen half jaar niet of nauwelijks regen gevallen. Op veel plaatsen zijn oogsten mislukt, zijn waterbronnen opgedroogd en sterft het vee. Met name de situatie in het noordoosten van Ethiopië is alarmerend. ============================================================================

Oceanen


13/05/2015 Klimaatverandering is goed voor de wereldhandel en vooral goed voor Rotterdam. De haven ligt gunstig voor de route die door het smelten van het poolijs ontstaat. Nu varen vrachtschepen tussen Europa en Azie via de Indische Oceaan, het Suezkanaal en de Middellandse zee. Dat is algauw 20900 kilometer. De nieuwe route via de Noordelijke IJszee met 13700km is een derde korter en ook veiliger. De verwachting is dat over vijftien jaar de Noordelijke IJszee een gewone vaarroute is geworden. 19/05/2015 Stromingen in oceanen remmen mogelijk opwarming atmosfeer Volgens onderzoekers verzamelt de Indische Oceaan de warmte van omliggende wateren. De concentratie van oceaanwarmte kan bijdragen bij de temperatuur op aarde. Dat blijkt uit onderzoek dat maandag is gepubliceerd in Nature Geoscience. De temperatuur van het oceaanwater in de Indische Oceaan is over de laatste tien jaar is volgens de onderzoekers onvoorspelbaar hard gestegen. Zij onderzochten de temperaturen van oceanen in de bovenste 700 meter. Door een verandering in de stromingen is de Indische Oceaan uitgegroeid tot een opslagbasis van 113 / 124


warmte. Doordat het warme water door stromingen wordt verplaatst naar de Indische Oceaan, kunnen andere wateren meer warmte uit de atmosfeer opnemen. De warmtestijging van de Indische oceaan was van 1950 tot 2003 redelijk vlak, maar daarna is die temperatuur omhoog geschoten. Simulaties van de oceaanstromen laat zien dat dit afkomstig is van de Grote Oceaan De stijging van de temperatuur van de Indische Oceaan draagt voor meer dan 70 procent bij aan de wereldwijde stijging in oceaanwarmte in het afgelopen decenium. De onderzoekers concluderen dat door deze bevindingen de rol van de Indische Oceaan bij het modeleren van de opwarming van de aarde een stuk belangrijker is geworden. 17/07/2015 De opwarming van het water van oceanen en zeeën is niet meer te stoppen. Zelfs het stopzetten van de uitstoot van koolstof en broeikasgas vanaf dit moment, zou geen effect op dit proces hebben. Dat staat in het State of the Climate 2014, het jaarlijkse rapport van Amerikaanse wetenschappers. Aan de rapportage leveren ruim vierhonderd wetenschappers uit 58 landen een bijdrage. Volgens de oceanograaf Greg Johnson van de National Centers For Environmental Information, het instituut dat het rapport opstelt, zou het water op aarde nog eeuwenlang, misschien zelfs millennia, opwarmen indien nu de uitstoot van giftige stoffen zou stoppen. De planeet stevent volgens de wetenschappers af op steeds hogere temperaturen, zwaardere stormen en een onvermijdelijke stijging van de zeespiegel doordat het drijfijs en het ijs aan de polen steeds verder smelt. Overal op de wereld sneuvelen de warmterecords. Zo was de temperatuur van het oppervlaktewater in het noordelijk deel van de Grote Oceaan nog nooit zo hoog als in 2014. Vorig jaar was sowieso het warmste jaar sinds de mens metingen verricht. Het meeste van die warmte wordt veroorzaakt door het warmere water op aarde. De warmte die vrijkomt door de nog altijd groeiende uitstoot van broeikasgassen, wordt voor 90 procent door de oceanen geabsorbeerd. Liefst twintig Europese landen meldden over het afgelopen jaar een recordwarmte. Ook Afrika, Australië en Azië ervoeren temperaturen die de records benaderden. Alleen de temperatuur aan de noordkust van Noord-Amerika bleef onder het gemiddelde. De wetenschappers verwachten dat dit beeld in de nabije toekomst hetzelfde blijft. 19/09/2015 De noodwering die het zeewater moet tegenhouden in Jakarta (Indonesië) staat op knappen. Om de miljoenen bewoners langs de kust te beschermen is een Indonesische afsluitdijk bedacht die in 2025 gereed moet zijn. De vraag is alleen of de metropool Jakarta voor die tijd al niet is weggezonken in het zoutwatermoeras. Door de huidige noodwering sijpelt nu al overal water door de broze muur van cement. De vissers die achter deze noodwering wonen, wonen inmiddels drie meter onder de zeespiegel. Ondertussen zakt de stad in razend tempo, ieder jaar zo’n 25 cm. In de villawijk is dit al goed zichtbaar. De jachtboten in de haven liggen al hoger dan de huizen van de eigenaren. De hoofdstad kent ook nauwelijks drinkwater bedrijven. 27 miljoen huishoudens pompen dagelijks grondwater op waardoor de stad zienderogen daalt.

114 / 124


Een ander probleem is het water uit de rivieren. Die worden nu met enorme gemalen weggepompt. 3,4 miljoen bewoners van krottenwijken langs de 13 rivieren rond Jakarta worden nu weggestuurd. Wordt er nu niets ondernomen dan ligt over 15 jaar 80% van Jakarta in een zoutwatermoeras. ============================================================================

Antarctica


16/02/2015 Bij de Zuidpool kan elk moment een stuk ijs losscheuren van de Larsen C ijsplaat in Antartica zo groot als Noord- en Zuid-Holland samen en wel tot honderden meters dik. Als dit een feit is zullen gletsjers op het schiereiland van Antartica veel sneller in zee verdwijnen doordat de stabiliteit van het ijs veel minder wordt wat bij zal dragen aan de versnelde stijging van de zeespiegel nu al 3.2mm per jaar (2010: 2.8 mm per jaar). Verontrustende situatie zeggen onderzoekers: Zij hadden niet verwacht dat de opwarming nu al de grootste platen aantasten. 12% van de op drie na grootste ijsplaat staat op afbreken. Als de hele ijsplaat van West-Antarctica in zee zakt, geeft dat een wereldwijde zeespiegelstijging van vijf meter. Het afsmelten van de ijskap van Groenland zal er zeven meter aan toe voegen totaal dus 12m. Uiteraard is het een geleidelijke stijging; over de snelheid ervan lopen de meningen uiteen schatting lopen op naar 10mm per jaar. De ijskappen van Groenland en Antarctica bevatten samen genoeg water om wereldwijd de zeespiegel met gemiddeld 7, respectievelijk 57 m te laten stijgen 22/05/2015 Gletsjers in delen van Antarctica waarvan werd gedacht dat de grootte stabiel bleef, smelten sinds 2009 toch snel. Dat schrijft een groep onderzoekers in het blad Science, dat donderdag verscheen. Het waterpeil neemt toe tot gevaarlijke hoogten voor kusten en steden van New York tot Shanghai, stellen de wetenschappers. Satellietbeelden die zijn gemaakt tussen 2002 en 2010 tonen aan dat de gletsjers in grootte ongeveer gelijk bleven, maar sinds 2009 is dat anders. Dat komt mogelijk door veranderingen in windrichtingen en stromingen in oceanen. Het gaat om gletjers in een kuststrook van zo'n 750 kilometer. ' 'Dit gebied smelt erg snel. Een gebied waarvan we dat niet hadden verwacht'', zegt Bert Wouters van de Universiteit van Bristol. De dooi van de gletsjers zorgt ervoor dat het zeewaterpeil jaarlijks met 0.16 millimeter toeneemt. De totale stijging is zo'n 3 millimeter per jaar. De conclusies van het team worden betwist. Volgens Andy Sheppard van de Universiteit van Leeds hebben de onderzoekers mogelijk de veranderingen in sneeuwval over het hoofd gezien en zijn de berekeningen van te hoog uitgevallen. ============================================================================

Noordpoolgebied


115 / 124


20/03/2015 Het ijsniveau in de Noordelijke IJszee heeft in het afgelopen winterseizoen een dieptepunt bereikt. Het ijsoppervlak is het kleinst sinds de start van de meting. Dat melden Amerikaanse onderzoekers van het National Snow & Ice Data Center donderdag. In 1979 zijn de metingen voor het ijsniveau gestart. Sindsdien bedroeg het oppervlak gemiddeld 15,64 miljoen vierkante kilometer. Volgens de onderzoekers was het maximale ijsoppervlak op zee deze winter 14,5 miljoen vierkante kilometer. Dat is het laagste niveau ooit gemeten. Het maximum voor de winter werd gemeten op 25 februari, terwijl op andere jaren het maximale ijsoppervlakte gemiddeld op 12 maart werd waargenomen. De onderzoekers publiceren binnenkort een rapport met alle bevindingen van het afgelopen winterseizoen. 05/06/2015 Nergens op aarde worden de klimaatveranderingen en de opwarming zo sterk gevoeld als in het Noordpoolgebied. De stijging van de temperatuur op de Noordpool gaat ongeveer drie keer sneller dan elders op de wereld. Gletsjers en zeeijs smelten op grote schaal en de premaforst, de bodem die het hele jaar door bevroren is, ontdooit. Verder wordt het sneeuwseizoen steeds korter, worden de winters steeds warmer en neemt de hoeveelheid sneeuw en ijs op land, meren en zeeën sterk af. De opmerkelijke sterke opwarming in Arctische gebieden is onder meer te wijten aan het effect dat de verdwijnende sneeuw heeft op de temperatuur. Sneeuw kan niet warmer worden dan het vriespunt. De witte sneeuwlaag weerkaatst het grootste deel van het zonlicht en neemt weinig warmte op. Daar waar sneeuw en ijs zijn gesmolten ontstaat een donker oppervlak dat veel meer zonnewarmte opneemt en daardoor snel opwarmt. Door die sterke opwarming smelt het overgebleven ijs nog sneller. Dit deel van de wereld is uiterst kwetsbaar en gevoelig voor veranderingen. Smeltwater dat vanaf de Groenlandseijskap via de rivieren wordt afgevoerd, vloeit naar de oceaan en zal een meetbaar effect hebben op de zeespiegel. Ook in Nederland. Arctische klimaatveranderingen zullen ook invloed hebben op het voorkomen van extreem weer in onze streken. Er treed een veel grotere verdamping op vanuit de open oceaan, waardoor er meer neerslag gaat vallen in het Noorpoolgebied. Dit heeft weer gevolgen voor het zeeniveau als de sneeuw op gletsjers en ijskappen valt en daar de afsmelting tegengaat. 22/07/2015 De toestand van de Noordpoolijs is zorgelijk. Door het warme weer in mei en juni is er veel ijs gesmolten. Ook rondom de Noordpool in Alaska en Siberië verliep mei en juni warm en ligt er op dit moment veel minder sneeuw dan normaal. Het smeltseizoen is nu op zijn hoogtepunt en het gaat hard. Dat komt omdat de wind, waar die ook vandaan komt, vanuit Noord-Amerika of Alaska niet over sneeuw of ijs komt, maar over land of zee en dat scheelt 2 of 3 graden. Men vreest dat de smelt van het Noordpoolijs de komende maanden in vrije val komt. Misschien wordt het smeltrecord uit 2012 wel gebroken. De luchttemperatuur boven de Noordelijke IJszee, met name boven de Kara Zee was in juni 2 tot 5 graden boven het gemiddelde en boven de Oost-Siberische Zee 2 tot 3 graden. De hoge temperaturen hebben tot een snelle afsmelt van het Noordpoolijs geleid. In juni werd 11.0 miljoen vierkante meter Noordpoolijs gemeten, de derde laagste juni ijsbedekking sinds het begin van de satellietwaarnemingen. Het laagterecord is gemeten in juni 2010. Tijdens de eerste drie weken van juli die we nu achter de rug hebben, is een versnelde afsmelt van het ijs te zien. Bovendien schijnt de zon, een maand na de langste dag, nog steeds zo’n 20 uur. Als de zon 20 uur lang op het ijs schijnt, kan er natuurlijk heel veel ijs wegsmelten. Als er ijs verdwijnt, komt er zwart water voor in de plaats. Het witte ijs reflecteert de zonnestraling, zwart water absorbeert de straling en warmt op.

116 / 124


De lucht die de komende weken wordt aangevoerd komt over dat opwarmende water rondom de Noordpool. Ook dit zal het smelten van het Noordpoolijs de komende weken versnellen. ============================================================================

Hittegolf


28/06/2015 De hittegolf in Pakistan eist tot nu toe honderden levens en de regering overweegt kunstmatige regen te maken om verlichting te brengen met name boven het zwaar getroffen Karachi. Het laten regen gebeurd ook al veel in China om de luchtvervuiling te verminderen. In Karachi en omgeving zijn sinds zaterdag al minstens 700 mensen aan de hitte bezweken. Het is er overdag 45 graden en ’s nachts komt de temperatuur niet onder de 33 graden. De autoriteiten hebben de noodtoestand afgekondigd. Velen zijn door de hitte bevangen. 03/08/2015 In het weekeinde zijn 6 mensen om het leven gekomen in Japan door een hittegolf. Meer dan 3000 mensen zijn opgenomen met klachten in het ziekenhuis veroorzaakt door de hitte. In Tokio en Osaka zijn de temperaturen opgelopen tot 40 graden. In India steeg de temperatuur door tot boven de 47 graden. Zeker 165 mensen bezweken aan de warmte. Het dodental staat nu op zeker vijfhonderd. Een hittegolf in Spanje en Cyprus deed de temperaturen stijgen tot boven de 40 graden. Overige gebieden: 16 juli 2015: Spanje Zaragoza 44.5 graden, 16 juli 2015 Frankrijk Brive-La-Gaillarde 41.4 graden 21 juli 2015: Italië Zuid Tirol 38.3 graden, 4 augustus 2015: Balkan Montenegro 39.1 graden ============================================================================

zuurstofgehalte / concentratie Geschreven door Erwin - 19/12/2015 07:26

_____________________________________

15/05/2011 Het zuurstofgehalte op aarde daalt jaarlijks met 25 miljard ton, hoofdzakelijk door het gebruik van fossiele brandstoffen. Wetenschappers van de Universiteit van East Anglia komen tot die vaststelling na 20 jaar onderzoek op 26 meetpunten ter wereld. Jaarlijks daalt het zuurstofgehalte in de atmosfeer eigenlijk met 30 miljard ton, maar door fotosynthese wordt vijf miljard ton gerecupereerd, waardoor het jaarlijks verlies op 25 miljard ton geraamd wordt. Sinds de industriële revolutie is het aandeel CO2 in de atmosfeer met ongeveer de helft gestegen. Voor elke CO2-molecule die in de atmosfeer terechtkomt door fossiele verbranding, wordt 1,4 molecule zuurstof gebruikt. Toch zullen de fossiele brandstofreserves uitgeput zijn vooraleer de gevolgen van de zuurstofdaling voor het leven op aarde belangrijk worden. Omdat zuurstof maar 21 procent van de gassen in de atmosfeer vertegenwoordigt, verloopt het onderzoek naar de daling van de concentratie moeilijk. Bovendien zijn er verschillende lokale, regionale en seizoensgebonden verschillen. Zo is er een uitgesproken zuurstofdaling in de buurt van fossiele energiecentrales, bijvoorbeeld. De wetenschappers merken op dat de impact van de mens op het zuurstofgehalte op aarde nooit eerder 117 / 124


gezien is. Er is genoeg reserve, maar het doet ons wel beseffen dat ook de atmosfeer beperkt is. Onderzoek in 1981: Het zuurstofgehalte in de lucht blijft door de "eeuwen" heen op 20.9%. Ook onze invloed op de aanmaak van zuurstof (niet alleen door bossen maar vooral ook door algen/Plankton en graslanden) is verwaarloosbaar. Over verandering in de zuurstofconcentratie hoeven we voorlopig niet wakker te liggen maar over de klimaatverandering moeten wij ons wel zorgen maken aldus de conclusie in 1981. De toekomst zal het leren. ============================================================================

Geen sneeuw


22/12/2015 In Noord-Italië, in de Dolomieten, is er geen sprake van eindeloze witte pistes maar zijn de pistes nu zo groen als gras. Hier en daar ligt er wel wat kunstsneeuw maar dat is van slechte kwaliteit. De kranten in Oostenrijk staan er ook vol mee. Dit jaar geen witte kerst en dat is heel bijzonder voor Salzburg en de Alpen. Ook hier enkel witte banen met kunstsneeuw. Door het warme weer wordt dit kunstsneeuw papperig en maakt het skiën zwaar en gevaarlijk. Het is trouwens zeer druk op die enkele pistes die open zijn. Het is afwachten wat er komende februari en maar gebeurd. Dit zijn normaal de maanden dat er zeker sneeuw ligt in de Alpen. ============================================================================


_____________________________________

23/01/2016 Noodtoestand met grootschalige en langdurige sneeuwstorm in Verenigde Staten Tienduizenden mensen zitten zonder elektriciteit, er zijn doden gevallen en de extreme sneeuwsituatie is nog niet eens tot een einde gekomen. De sneeuwstorm trekt vandaag door Washington naar Philadelphia en New York en laat op veel plaatsen een halve meter of meer sneeuw achter. Grote snelwegen zijn afgesloten en veel vliegvelden zijn dicht. Daarbij komt ook nog dat het springtij is. De periode van hoog water is dan al hoger dan gemiddeld. De combinatie met de forse noordwestenwind zorgt ervoor dat het water nog verder richting de kust wordt opgestuwd. Er worden windstoten verwacht tot 100 kilometer per uur. Mocht de sneeuwvalverwachting van de twee belangrijkste weermodellen (het NCEP en het ECMWF) uitkomen, dan worden voor zowel Washington, Baltimore en Dullus hoge records gezet. Er zijn verschillende factoren waarom deze sneeuwstorm zoveel aandacht krijgt. Het gaat om langdurige en extreme sneeuwval. De forse wind valt in combinatie met het springtij, wat voor hoog water gaat zorgen. En het belangrijkste van alles: het gebeurt allemaal in een zeer dichtbevolkt gebied. In Central Park viel deze avond 68cm sneeuw. Al het verkeer en openbaarvervoer werd stilgelegd. 118 / 124


Sneeuwschuivers konden de hevige sneeuwval niet aan. Ook het metroverkeer werd stilgelegd. New York en Washington werden een spookstad door Snowzilla. Het was een van de ergste sneeuwstormen in de historie van beide steden. Ook diverse Aziatische landen waaronder Japan en China kamen met vorst en sneeuwval. 27/01/2016 2015 is allerwarmste jaar ooit geworden volgens 3 onafhankelijke klimaatinstituten en bevestigd door het WMO, de Wereld Meteorologische Organisatie. 2015 was een sterk El Niño jaar en tijdens zo’n jaar is het gemiddeld warmer. Volgens wetenschappers zou 2015 ook zonder het El Niño effect het allerwarmste jaar ooit zijn. Met 2015 erbij komen we uit op 15 van de 16 jaar sinds 2000 die extreem warm verliepen. De opwarming gaat de laatste jaren steeds sneller. We hebben in 2015 voor het eerst de drempel van 1 graag Celsius opwarming sinds begin van de industriële revolutie bereikt. De opwarming van de aarde in de afgelopen 15 jaar kan alleen maar verklaard worden door de warmte die veroorzaakt is door uitstoot van broeikassen door de mens. Willen we onder de 2 graden-opwarming blijven, vastgesteld op de klimaattop in Parijs dan moeten we haast maken om broeikasgassen wereldwijd te reduceren. Met de wetenschap dat 2016 ook met de effecten van El Niño te maken zal hebben en de uitstoot van CO2 in 2016 onverminderd doorgaat, wordt 2016 waarschijnlijk nog warmer dan 2015. De warme jaren hebben nu al aanzienlijke gevolgen voor de aarde; ongekende lokale hittegolven op de wereld, resulterend in meer doden door hitte, door de hitte drogen grote gebieden op de aarde uit en neemt het aantal bosbranden verder toe. Bronnen: The Guardian 13/02/2016 Wereldwijd hebben vier miljard mensen minstens een maand per jaar last van ernstige waterschaarste. Dat concludeert Universiteit Twente na jarenlang, omvangrijk onderzoek. Dit alarmerende aantal is fors hoger dan tot nu toe gedacht. In de wetenschap werd tot nu toe uitgegaan van ernstige waterschaarste bij twee tot drie miljard mensen. Het is het eerste onderzoek (vanaf 2010) ter wereld die de waterbehoefte van de mensheid van maand tot maand in kaart brengt en vergelijkt met de maandelijkse beschikbaarheid. 17/02/2016 Vanwege harde windvlagen vanaf 115 km/uur moeten treinen op de hogesnelheidslijn langzamer rijden. Bij windsnelheden boven de 128 km/uur mogen de treinen zelfs niet vertrekken. In 2015 reed de Thalys daardoor 236 keer niet. De hogesnelheidslijn is gevoeliger voor wind omdat de aerodynamische vormgeving de voorkant van de trein makkelijker optilt. 23/02/2016 Het peil van de oceanen is in het verleden op en neer gegaan door de stijging of daling van de wereldwijde temperatuur, maar uit nieuw onderzoek van de laatste 2.800 jaar blijkt dat de zeespiegel nog nooit zo sterk of plotseling gestegen is in die periode, als tijdens de afgelopen eeuw. De oorzaak van die stijging is duidelijk de opwarming van de aarde door de uitstoot van broeikasgassen, zo stelt de studie. Tegen het eind van deze eeuw kan de stijging meer dan al 130 centimeter bedragen. De nieuwe studie is het resultaat van tien jaar onderzoek door drie teams van geleerden, en ze is gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences De wetenschappers reconstrueerden 2.800 jaar aan schommelingen van de zeespiegel, en stellen een opvallende trendbreuk vast in de twintigste eeuw. Tot aan het begin van de industriële revolutie steeg de zeespiegel maximaal 3 tot 4 centimeter per eeuw, en het peil verschilde zelden meer dan 8 centimeter van het gemiddelde over twee millennia. Maar in de twintigste eeuw steeg de zeespiegel plots met 14 centimeter. De oorzaak is volgens de auteurs duidelijk te zoeken bij de uitstoot van broeikasgassen sinds het begin

119 / 124


van de industriële revolutie. Mocht die er niet geweest zijn, dan zou ook de twintigste eeuw een normale schommeling tussen -3 en +7 centimeter hebben meegemaakt. De nieuwe gegevens over het zeeniveau bevestigen nog maar eens hoe abnormaal het tijdperk van de moderne wereldwijde opwarming is. Ze tonen ook aan dat een van de gevaarlijkste gevolgen van de opwarming van de aarde, namelijk het stijgen van de zeespiegel, al volop aan de gang is." Door de opwarming van de aarde smelten gletsjers en ijskappen in de poolgebieden af, en het smeltwater belandt in de oceanen. Ook zet water uit als het warmer wordt, en volgens een andere studie is de uitzetting van het zeewater verantwoordelijk voor de helft van de stijging van de zeespiegel gedurende de laatste tien jaar. De studie bekijkt niet alleen de evolutie in het verleden, maar geeft ook zorgwekkende voorspellingen voor de toekomst. Alles wijst er op dat de stijging nog versnelt: in de twintigste eeuw steeg de zeespiegel met gemiddeld 1,4 millimeter per jaar, maar uit metingen van de NASA bleek dat begin deze eeuw al 3,4 millimeter per jaar te zijn. Volgens de studie zal de stijging zich deze eeuw dan ook sterk doorzetten, zelfs bij een aanzienlijke beperking van de CO2-uitstoot door het verbranden van fossiele brandstoffen, de ontbossing en de veeteelt. Toch kunnen klimaatinspanningen een groot effect hebben, zeggen de onderzoekers. Bij een lage uitstoot, waarbij de stijging van de gemiddelde temperatuur tegenover het pre-industriële tijdperk beperkt blijft tot minder dan 2 graden, kan de stijging van het zeeniveau beperkt worden tussen 24 en 61 centimeter. Als de huidige uitstoot echter aanhoudt, en het peil van de oceanen blijft stijgen aan het snelste tempo dat als waarschijnlijk beschouwd wordt, kan de zeespiegel tegen 2100 met 52 tot meer dan 131 centimeter stijgen. Dat zou het einde betekenen van heel wat infrastructuur langs de kust en hele gemeenschappen landinwaarts jagen. De auteurs waarschuwen wel dat ze bepaalde factoren, zoals het eventuele ineenstorten van de ijskappen op Groenland of Antarctica, onvoldoende kunnen inschatten in hun projecties. "De reactie van de ijskappen op de opwarming van de aarde blijft een gebied dat risico-analisten zouden omschrijven als 'deep uncertainty'", zei klimatoloog Kopp. "Het is waarschijnlijk dat onze schattingen te conservatief zijn, met name tegen het einde van deze eeuw en later", zei hij, maar het is moeilijk te zeggen hoe waarschijnlijk het is. Als de gigantische ijskappen in de poolgebieden ineenstorten en versneld in zee terechtkomen, zou dat uiteraard de zeespiegel nog veel sneller doen stijgen. Bron: http://deredactie.be/permalink/1.2580856 07/03/2016 De opwarming van de aarde is op hol geslagen de twee-graden grens is afgelopen maand bereikt. We hebben zojuist een verschrikkelijke klimaatmijlpaal bereikt. Dat schreef meteoroloog Eric Holthaus op Slate. Holthaus analyseerde de laatste statistieken van de maand februari over de opwarming van de aarde en concludeerde dat de gemiddelde temperatuur op het Noordelijk Halfrond voor het eerst in de geschiedenis de twee graden grens heeft bereikt. Hoewel de gemiddelde stijging van twee graden maar kort duurde, was het wel degelijk een feit: de gevreesde twee graden opwarming die nog zo ver weg leek, is er al. Maar volgens Holthaus is zijn analyse van de laatste meteorologische gegevens het bewijs dat die grens al is bereikt. En dat terwijl wereldleiders in Parijs op de klimaattop afspraken te proberen de opwarming onder die twee graden, namelijk 1,5 graden, proberen te houden.

120 / 124


In het artikel over zijn bevindingen schrijft Holthaus dat zelfs de klimaatsceptici die zeggen dat de opwarming niet door mensen komt nu geschrokken reageren. Zo haalt hij een oud NASA-wetenschapper Roy Spencer aan die de stijging van de afgelopen maanden ‘enorm’ noemde. 10/03/2016 Het valt mij op dat diverse mensen een spontane longontsteking krijgen die vaak alleen te genezen is met antibiotica. 16/03/2016 Door zware regenval zijn in Pakistan minstens 49 mensen om het leven gekomen. Tachtig anderen raakten gewond. De regen begon vorige week donderdag. De meeste slachtoffers vielen doordat hun woningen bezweken. Volgens de weersverwachtingen blijft het de komende dagen in veel delen van het land regenen. ============================================================================

Droogte


01/01/2016 In het middenoosten van Brazilië heerst grote droogte terwijl er in het zuiden te veel regen is gevallen. De droogte is zo extreem dat de meeste revieren zijn drooggevallen. Daar komt nog bij dat de rivieren waar nog water in zit sterk vervuilt zijn door de dambreuk in het zuidoosten van Brazilië bij een ijzerertsmijn begin november. Zelfs 800km stroomafwaarts richting de kust is het water vervuilt met ijzer en daardoor ondrinkbaar geworden. De temperaturen lagen vandaag boven de 40 graden en door de droogte dient de bevolking water te kopen. Op het slaan van waterputten staan extreem hoge boetes. 22/01/2016 Het Boliviaanse Poopomeer is waarschijnlijk voorgoed verdween door de klimaatverandering en de daardoor wereldwijde opwarming maar ook door menslijk handelen. Met een oppervlakte van 2000 vierkante kilometer op 3700m hoogte was het meer de een na grootste waterplas van Bolivia. Smeltwater van gletsjers in de zomer en regen zijn de belangrijkste factor voor de waterstand. Doordat de droogte nu ook in het regenseizoen aanhoud stokt deze water toevoer. Jaarlijks stroomt er 161 miljard liter water te weinig het meer in. Ook zorgde de klimaat verandering voor het verdwijnen van de gletsjers. Dit was eind 2013 al bekend. In 2014 stierven ruim 1 miljoen vissen en tientallen flamingo’s. Het gebied is in de afgelopen 30 jaren 1 graad opgewarmd. Daardoor verdampt het water drie keer sneller dan normaal. Een ander punt was dat de tientallen mijnen in het stroomgebied in de buurt van de mijn water uit de zijrivieren tapten voor eigen gebruik. Dit effect van droogvallen van meren zullen wij de komende jaren vaker zien als de klimaatverandering zich doorzet. Dit is wat ons ook te wachten staat. 02/03/2016 De huidige droogte die in 1998 begon in het oostelijke Middellandse Zeegebied waar Cyprus, Israël, Jordanië, Libanon, Palestina, Syrië en Turkije liggen, is de hevigste van de afgelopen negen eeuwen. Dat stellen NASA-wetenschappers op basis van nieuw onderzoek door het bestuderen van de jaarringen van bomen. Dunne jaarringen wijzen op jaren van droogte, dikke ringen op jaren waarin genoeg water 121 / 124


beschikbaar was. Tijdens hun onderzoek verzamelden ze ook gegevens over de geografische spreiding van droogteperiodes. Door deze data te combineren, konden ze vaststellen wat in de afgelopen negenhonderd jaar de normale variaties op het weerpatroon waren. De omvang en impact van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering maakt het belangrijk om te begrijpen welke natuurlijke klimaatvariaties er zijn. Als we kijken naar recente gebeurtenissen en afwijkingen constateren die buiten de gebruikelijke natuurlijke variaties in de weerpatronen vallen, kunnen we met enig vertrouwen zeggen dat hier menselijk handelen invloed heeft gehad. Aldus de onderzoekers. De droogte in de regio tussen 1998 en 2012 was 50 procent erger dan in de droogste periode van de afgelopen vijfhonderd jaar en 10 tot 20 procent droger dan ergste droogte van de afgelopen negenhonderd jaar. De wetenschappers keken niet alleen naar boomringen in deze regio. Ze gebruikten ook bestaande informatie uit Noord-Afrika, Spanje, Frankrijk en Italië. Op grond daarvan concludeerden ze dat Noord-Afrika meestal een natte periode doormaakte, als de landen ten noorden van de Middellandse Zee (Griekenland, Italië en de kusten van Frankrijk en Spanje) een droge periode beleefden en omgekeerd. Alle klimaatmodellen verwachten dat het Middellandse Zeegebied in de toekomst droger zal worden als gevolg van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering. "Dit onderzoek laat zien dat het weerpatroon tijdens de recente droogte afwijkt van andere droogteperiodes. Dat kan betekenen dat de onderzochte regio de gevolgen van de huidige klimaatverandering al voelt. Bron: NASA Finds Drought in Eastern Mediterranean Worst of Past 900 Years ============================================================================

Natuur


27/01/2016 Brazilië is een groot offensief begonnen tegen de verspreiding van het zikavirus. Het door tropische muggen overgebrachte virus is al in 21 landen in Zuid- en Midden-Amerika opgedoken. In Brazilië zijn inmiddels al 3893 verdachte gevallen gemeld van Hersenschade bij baby’s mogelijk veroorzaakt door deze virus. Het probleem is dat er geen vaccin of medicijn beschikbaar is. De Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich grote zorgen over het virus. Men vreest dat het overslaat naar het hele Amerikaanse continent. Het is dan een kwestie van tijd voordat alle overige continenten geïnfecteerd zijn. 09/03/2016 Het zikavirus is voor ongeboren baby’s en zwangere vrouwen gevaarlijker dan gedacht. Wetenschappelijke bewijzen dat het virus tot misvormde schedeltjes zou leiden, zijn er nog niet, maar het staat al vast dat het virus de placenta en het zenuwstelsel kan beschadigen. 22/03/2016 Het verspreidingsgebied van de Kleine bijenkastkever rond Reggio di Calabria inZuid ltalië is inmiddels behoorlijk groter geworden. In 2014 zijn in de streek zo'n 3.500 volken geruimd. Daarnaast is de grond rond de standen ontsmet om het popstadium van de kever te doden. In 2015 waren 976 standen getest op aanwezigheid van de kever; 61 bleken positief.

122 / 124


De volwassen kevers leven 2-6 maanden. Het zijn goede vliegers, dus uitbreiding kan snel plaatsvinden. Het vrouwtje legt in haar leven 1.000 - 2.000 eitjes. Na afloop van het larvestadium trekken de larven de kast uit en verpoppen ze zich in de bodem, soms wel op 200 m afstand van de bijenstand. Bestrating rond de bijenstal haalt dus niets uit. Het verpoppingssucces hangt af van vochtigheid en temperatuur. Als de bodem te droog is (lager dan 4% vocht) en de temperatuur te hoog (boven de 30°C) loopt het verpoppingssucces snel terug. Over effectieve bestrijding (beheersing) van de kevers in Nederland is nog weinig bekend. Er wordt verwacht dat hier één of hooguit twee generaties per jaar zullen kunnen ontstaan. Het verpoppingssucces zal mogelijk niet overmatig hoog zijn. Als de kleine bijenkastkever al een probleem zal vormen zal dat voornamelijk in zwakke volken het geval zijn. Grote volken ruimen de kevers zelf wel op. Bron: Bijenhouden 27/03/2016 In Chili heeft de overheid het eerste geval van een besmetting met het zikavirus door seksualiteit gemeld. Het virus wordt verspreid door muggen, maar nu blijkt ook door onbeschermd seks kan het tot besmetting leiden. Het komt tot nu toe vooral voor in Latijns-Amerika en de Caraïben. Dit nieuw geval in Chili betreft een 46-jarige vrouw. Haar partner raakte besmet tijdens een verblijf in Haïti. ============================================================================

Noordpoolgebied


06/03/2016 In plaats van witte, verse sneeuw wordt het oppervlak van Groenland steeds meer bedekt door ouder, vervuild ijs. De donkerdere kleur zorgt ervoor dat meer warmte wordt vastgehouden. En de smelt versnelt. Door indirecte gevolgen van klimaatverandering smelt het ijs op Groenland sneller dan gedacht. Oud ijs dat aan de oppervlakte komt, in combinatie met meer roetdeeltjes in de atmosfeer, zorgen ervoor dat het ijs op Groenland een donkerdere kleur krijgt. Zo wordt er meer zonnestraling geabsorbeerd en dat versterkt het smeltproces. Voorheen zorgde verse, witte sneeuw ervoor dat de kou werd vastgehouden en hield zo het koude klimaat zichzelf in stand. 16/04/2016 Op Groenland is er sprak van een recordvroege start van het jaarlijkse smeltseizoen. In Kangerlusuac, in het westen van Groenland, werd een opmerkelijk temperatuurrecord gemeten. Het kwik steeg er tot 18 graden. Op 11 april werd er op 12 procent van de Groenlandse ijskap dooi gemeten. De Deense meteorologische dienst stelde vast dat tijdens deze dooi, binnen twee dagen, de Groenlandse ijskap meer dan een milimeter is gesmolten. Het vorige record van vroegste start van dooi stond op 5 mei (2012). Overigens is de dooi de afgelopen dagen wat afgenomen en ook de komende dagen worden geen abnormale omstandigheden verwacht. Ook het onderzoeksteam werd verrast door de vroege smelt. Op basis van metingen met behulp van speciaal ingerichte satellieten weet men, dat de ijskap jaarlijks een gigantische vracht ijs verliest. Het gaat om gemiddeld circa 250 miljard ton ijs. Daarmee levert Groenland alleen een jaarlijkse stijging van de zeespiegel op van 0,65 millimeter. Dat lijkt weinig maar het komt overeen met 1 centimeter per 10 123 / 124


jaar. Ofwel 10 centimeter per eeuw. Men verwacht dat Groenland steeds sneller zijn landijs zal gaan dumpen. ============================================================================

124 / 124

:02

Recommend Documents