Ontwikkelen/schrijiven methodiek Nederlands (geschreven door Jalal Al Baz) Kennis voor een gevulde winkelwagen / 2004/EQC/0021
Beschrijving van de methodiek Nederlands op de boulevard
Inleiding In het kader van de scholing van allochtone ondernemers door de Albeda Scholingswinkel, kunnen mensen gebruik maken van een aanbod van lessen Nederlands. De lessen zijn gericht op het vergroten van de taalvaardigheid van ondernemers die op de boulevard gevestigd zijn. Aangezien het aanbod volledig gericht op maatwerk, wordt uitgegaan van de leervraag van de ondernemers. De ondernemer geeft aan op welke punten hij geschoold wil worden. De docent Nederlands bepaalt voor de start van de scholing het niveau van de deelnemer. Verder vindt een intakegesprek (bijlage 1) plaats waarin de leervraag van de deelnemer centraal staat. Tijdens het intakegesprek komen andere zaken aan de orde zoals motivatie, onderwijsachtergrond en de voorwaarden voor het volgen van de lessen: • • •
De ondernemer dient een overeenkomst te tekenen; Altijd afbellen als men niet op de les kan komen; Lessen worden in principe in de scholingswinkel verzorgd.
De praktijk leert tot nu toe, dat de meeste deelnemers behoefte hebben aan ondersteuning op het gebied van (NT2) Nederlands als tweede taal. NT2 onderwijs wordt gegeven aan anderstaligen die zich de Nederlandse taal nog eigen moeten maken. De meeste ondernemers willen hun taalvaardigheid verbeteren om niet alleen beter te kunnen functioneren in de winkel, maar ook om zich te kunnen handhaven in de Nederlandse maatschappij. Zij willen hun kinderen graag helpen met het huiswerk en formulieren en brieven kunnen begrijpen. De behoefte van de andere ondernemers ligt op het terrein van NT1. Hieronder wordt verstaan het onderwijs aan deelnemers van Nederlandse origine die het Nederlands nog niet voldoende beheersen. Laaggeletterdheid staat op dit ogenblik enorm in de belangstelling. De problemen liggen op het gebied van lezen en schrijven. Tot deze groep gaan ook steeds meer mensen van allochtone herkomst behoren. Zij beheersen de Nederlandse taal in voldoende mate, maar in de praktijk blijkt, dat men op de werkvloer toch een aantal vaardigheden mist. Hierbij kan gedacht worden aan het kunnen rapporteren, het schrijven van memo’s, eenvoudige correspondentie etc. De lessen worden in principe gegeven in de scholingswinkel. Maar gezien het feit dat sommige ondernemers niet naar de winkel kunnen komen, bezoeken de docenten hen in een aantal gevallen in hun winkel.
Methodiek Nederlands op de boulevard, beschreven door Jalal Al-Baz
Achtergrond deelnemers De deelnemers komen uit verschillende etnische groepen. Zo zijn er deelnemers uit Pakistan, Irak, Turkije, Nigeria, Libië, Marokko en Thailand. De leeftijd categorie ligt tussen 29-53 jaar oud. De meeste hebben in hun eigen land de basisschool en een paar jaar voortgezet onderwijs gedaan .Maar er zijn ook deelnemers die een academische opleiding hebben genoten in hun eigen land. Gezien het feit dat ze een lange periode niet naar school zijn geweest, ontbreekt het heel erg aan studievaardigheden.
Doelgroepen / De wijze van lesgeven Ondernemers en vaktaal De lessen worden individueel en op maat, gegeven De lessen betreffen niet alleen de gebieden NT1 en NT2 maar ook het uitleggen van vakjargon dat nodig is voor het uitoefenen van je beroep. Het is voor een slager van belang om te weten wat het verschil is tussen “dunne lende” en “dikke lende”. Dit wordt met behulp van afbeeldingen duidelijk gemaakt. De juwelier op zijn beurt heeft behoefte aan een ander vakjargon. Zo komt een begrip als “slijpen in facetten” aan de orde. De ondernemers kennen vaak het vakjargon in hun eigen taal, maar niet in het Nederlands.Daarnaast zijn er ondernemers die bezig zijn met een opleiding of het behalen van een certificaat. Zoals iemand die de kappersopleiding volgt. De ondernemer wordt begeleid bij het begrijpen van de leerstof. Zo wordt een moeilijk woord als “opknippen “ uitgelegd . Een ander voorbeeld is iemand die de cursus sociale hygiëne volgt. Ook hier wordt deze ondernemer begeleid bij het begrijpen van de leerstof dat heel erg talig is en moeilijk te volgen voor een laagopgeleide allochtoon. Het leren van Nederlands wordt in bredere zin gezien. Niet alleen gesprekken kunnen voeren, maar ook mee kunnen doen aan een opleiding of scholing die je nodig hebt voor het uitoefenen van je beroep.Een ondernemer die zijn rijbewijs moet halen en moeite heeft met het begrijpen van instructies in het Nederlands, krijgt op verzoek les in het begrijpen van de instructietaal.Dit geldt ook voor een ondernemer die instructies moet geven aan zijn werknemers. Inburgeringsexamen Onder de ondernemers is er toenemende vraag naar het oefenen voor het inburgeringsexamen vanwege de aanvraag van de Nederlandse nationaliteit.Voor deze groep mensen wordt er gebruik gemaakt van oefen-assessments (zie bijlage 2). Het betreft hier ondernemers die de taal op niveau A2 beheersen en zich goed willen voorbereiden op het inburgeringsexamen.
NT1 Er zijn steeds meer vragen afkomstig van de buurtbewoners over scholing op het gebied van NT1. De vragen variëren van ‘hoe schrijf ik een foutloze sollicitatiebrief in het Nederlands’ en ‘wat is de juiste briefindeling’,’ tot het leren rapporteren en notuleren bij een vergadering’. Voor de laaggeletterde is lezen en schrijven een groot probleem. Voor deze doelgroep oefenen we veel met krantenartikelen en gebruiken wij o.a het handboek Lees en Schrijf.
Methodiek Nederlands op de boulevard, beschreven door Jalal Al-Baz
Taalproblemen De meeste problemen liggen op het gebied van lezen en schrijven. De ondernemers kunnen best communiceren in het Nederlands. Wel zijn er vaak problemen op het gebied van auditieve discriminatie. Daarom besteden wij heel veel aandacht aan klankonderscheiding. Ook besteden wij aandacht aan rekentaal. Wat de leesvaardigheid betreft is de beperkte woordenschat van de ondernemers een groot probleem. Daarom besteden wij heel veel aandacht aan het vergroten van de woordenschat van de ondernemers. Daarbij gebruiken wij beeldmateriaal en proberen de ondernemer de woorden te leren in juiste context. Naast de beperkte woordenschat is de leesstrategie (zie bijlage 3) van de meeste ondernemers onder de maat. Er zijn ondernemers die niet weten hoe je de index moet lezen. Zij weten niet hoe gidsen werken en hoe je de gebruiksaanwijzing moet lezen.
Lesuren De ondernemers krijgen gemiddeld twee uur per week les. Zij kunnen helaas niet meer lesuren krijgen vanwege het runnen van hun eigen onderneming. Twee uur per week is echter niet voor iedereen voldoende. Sommige ondernemers moeten meer uren per week krijgen om hun niveau van het Nederlands te verhogen.. Wij gaan ervan uit dat de meeste ondernemers dagelijks met het Nederlands te maken hebben, maar v oor een groot aantal is helaas de moedertaal dominant in de winkel. Het betreft vaak winkels waar de meeste klanten dezelfde taal spreken als de ondernemers.
Multimedia Sommige ondernemers geven aan dat ze extra willen oefenen in het Nederlands. Hiervoor zou de inzet van multimedia van groot belang kunnen zijn. De multimedia zijn tegenwoordig een essentieel onderdeel van alle NT2 leergangen. Ook voor het handboek Lees en Schrijf is een computer met een internetaansluiting noodzakelijk. De ondernemers kunnen elk moment binnenkomen en met een methode aan de slag. Er zijn ook tal van nuttige educatieve programma’s die de ondernemers kunnen helpen bij het vergroten van hun taalvaardigheid. Taalklas van ETV is bijvoorbeeld een goede manier om taalvaardigheid te verhogen.
Aanbevelingen • •
Installaties computers met taalprogramma’s Uitbereiding lesuren
Methodiek Nederlands op de boulevard, beschreven door Jalal Al-Baz
In te vullen door de coach
INTAKEFORMULIER
Intaker: Datum intake:
Persoonsgegevens Ondernemer Achternaam ____________________________ Roepnaam _____________________
Voorletters _____________ M/V
Geboortedatum __________________ Geboorteplaats ______________________ Straatnaam + huisnummer ____________________________________________ Postcode + woonplaats _______________________________________________ Telefoon _____________________ E-mail_________________________________ In Nederland sinds ____________________________________________________
Heb je eerder een taalcursus gevolgd ? Zo ja, Waar ? ___________________________________________________________________ Behaalde niveau Niveau 1
niveau 2
niveau 3
niveau 4
Vooropleiding_________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ Hoe vaak spreekt u Nederlands ? ____________________________________________________________________ Wat is uw leervraag /waarom wilt u Nederlands leren ? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ____________________________________________________________________
Toetsresultaten Naam Toets______ Vaardigheid
Score
Niveau
Lezen Schrijven spreken luisteren Geconstateerde problemen_____________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Taaltraject___________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________
Bijlage 3
Leesstrategieën Deze kaart kun je gebruiken om een tekst op een goede manier te doorgronden. STAP 1 ( teken ) Lees de titel en andere informatie die boven de tekst staat. Geen informatie? Lees dan de eerste alinea. Kijk naar de informatie die onder de tekst staat. Waar denk je dat de tekst over gaat? STAP 2 (teken I I ) Lees de eerste alinea helemaal en van elke andere alinea de eerste en de laatste zin. Is die zin erg kort? Lees dan de bijbehorende zin ook. Klopt wat je van de tekst verwachtte in stap 1? STAP 3 ( inl, oorz, gev, prob, voorb, uitl, concl) Bekijk welke functie elke alinea in de totale tekst heeft en zet die in de kantlijn voor die alinea, bijv. (afgekort) inleiding, oorzaak, gevolg, probleem, uitleg, conclusie. STAP 4 (tekens________ en ) Onderstreep de moeilijke woorden (maar kijk niet naar de betekenis) en omcirkel de signaalwoorden/structuurwoorden. Klopt de taak die je in stap 3 bij elke alinea hebt opgeschreven? STAP 5 Probeer de betekenis te vinden van de moeilijke woorden / begrippen die je nodig hebt om de tekst te begrijpen. Vat elke alinea in het Nederlands samen voor de beantwoording van de vragen. STAP 6 Voor multiple choice vragen: lees de vraag terwijl je de antwoorden bedekt houdt. Vind je eigen antwoord en kijk in de tekst of dat klopt. Kijk dan pas naar de antwoordmogelijkheden en kies het antwoord dat het meest op jouw oplossing lijkt. Van de vier antwoordmogelijkheden kun je er vaak al twee wegstrepen. EEN KORTERE WEG Neem stap 1, 2 en 3. Sla stap 4 over. Combineer de stappen 5 en 6: vat de eerste alinea in het Nederlands samen en beantwoord de vragen die er bij horen. Doe hetzelfde bij de volgende alinea’s. Er geldt natuurlijk altijd: gebruik alleen die stappen die je nodig hebt om de opdracht te maken.
