0009

IMPRESSZUM Zrínyi-Sulejman thematic route development in the cross-border region HUHR/1101/1.2.3/0009 A dokumentum az Európai Unió társfinanszírozásával készült el. A dokumentum tartalmi része Szigetvár Város Önkormányzatának kizárólagos felelőssége; semmilyen körülmények között nem tekinthető úgy, hogy az Európai Unió és az Irányító Hatóság álláspontját tükrözi.

KIADÓ Szigetvár Város Önkormányzata, 7900 Szigetvár, Zrínyi tér 1. A szöveg dr. Varga Szabolcs: A Zrínyi-Szulejmán tematikus út értékleltára, valamint Varga Zoltán: A Zrínyiek útján c. írásai nyomán készült. FOTÓ Müller Nándor Pinczehelyi József (Szigetvár)

Szigetvár, 2016

A ZRÍNYI-SZULEJMÁN TEMATIKUS ÚT Szigetvár Város Önkormányzata, Eszék Város, Dárda járás, valamint az Eszéki Turisztikai Hivatal 2015. szeptemberében kezdte meg 14 hónapos közös turisztikai projektjét. A Magyarország-Horvátország IPA Határon Átnyúló Együttműködési Program keretében elnyert támogatásból a Zrínyi – Szulejmán tematikus út, mint új kulturális turisztikai termékcsomag kialakítására, fejlesztésére kerül sor. A tematikus út Magyarországon Baranya, Somogy és Zala megyén át halad, Horvátországban pedig Eszék-Baranya, Szerém-Vukovár és Muraköz megyéket érinti, rendszerbe foglalva a térségben fennmaradt Zrínyihez és Szulejmánhoz köthető emlékeket. Kiadványunkban felvillantunk néhány látnivalót a rendkívül gazdag örökségből azzal a szándékkal, hogy kedvet ébresszünk a Tisztelt Olvasóban arra, hogy útra keljen egy kis történelmi kalandozásra. A pontos útvonalról, valamint az egyes települések látnivalóiról részletesen a www.zrinyi-suleiman.eu weboldalon, valamint az onnan letölthető „Történelmi kalandozás a Dráva mentén” című kiadványból tájékozódhat az érdeklődő.

Gradsko poglavarstvo Sigeta, Grad Osijek, Općina Darda i Turistička zajednica grada Osijeka u rujnu 2015. godine su počeli zajednički četrnaestomjesečni turistički projekat. U sklopu IPA programa prekogranične suradnje MađarskaHrvatska dobili su sufinanciranje za projekat Zrinski-Sulejman tematski put, kojem je cilj stvaranje novog kulturnogturističkog proizvoda te razvoj istog. U sklopu tematskog puta su sustavno složena kulturno-povijesne uspomene, koje se vežu za obitelj Zrinski ili Sulejman, u Mađarskoj ide preko 3 županija: Baranya, Somogy i Zala županija, a u Hrvatskoj dotiče Osječko-baranjsku, Vukovarsko-srijemsku te Međimursku županiju. U našoj publikaciji objavili smo nekoliko slika iz izuzetno bogate kulturne baštine, da bi Poštovanog Čitatelja potakli na povijesno istraživanje i probudili u njemu avanturistički duh. Detalji o točnoj ruti, te o znamenitostima u pojedinim naseljima možete naći na web stranici www.zrinyi-suleiman.eu, te u publikaciji naziva „Povijesne pustolovine u Podravini”, koju također možete skinuti s web stranice.

Sigetva Şehir Belediyesi, Ösek şehri, Darda ilçesi ve Ösek Turistik bürosu tarafından 2015 yılı Eylül ayı 14 aylık ortak bir turistik proje başladı. Macaristan-Hırvatistan IPA (Uluslararası Polis Birliği) Sınırlardan Geçen İşbirlik Proğramı kapsamında gelen destekten, yeni bir turistik proje olarak Zrínyi – Süleyman tematik yolunu geliştirmeye imkan vardır. Tematik yolu, Macaristan’da Baranya, Somogy ve Zala illerinden geçerek, Hırvatistan’da Ösek-Baranya, SeremVukovar ve Muraköz illeriyle ilgilidir. Çevrede Zrínyi ve Süleyman’a bağlı günümüze kalan eserleri bir araya getirmektedir. Broşürümüzde bu çok zengin mirastan birkaç gezilecek yer göstermek arzusundayız. Amacımız, Sayın Okuyucu’ya küçük bir tarihi geziye keyf vermektir. İlgilenenler, yolun tam ayrıntılarından ve yerleşimlerin gezilecek yerlerinden detaylı olarak www.zrinyi-suleiman.eu websayfasından ve de oradan bilgisayarınıza aktarabileceğiniz „Drava yolundaki tarihi bir gezi” adlı yazıdan bilgi alabilirler.

The Municipality of Szigetvár, the Town of Osijek, Darda općina and the Tourist Board of the city of Osijek started their joint tourism project of 14 months in September, 2015. With the help of the subsidy granted by the Hungary-Croatia IPA Crossborder Co-operation Programme the establishment and development of the Zrinski-Suleiman thematic route, as a new cultural tourism product package will be implemented. In Hungary the thematic route crosses Baranya, Somogy and Zala counties, while in Croatia it involves Osječkobaranska, Vukovarsko-srijemska and Međimurska counties, joining the monuments connected to Zrinski and Suleiman in the region into a cohesive system. In our brochure we are trying to introduce some attractions of the extremely rich heritage with the intention to encourage our Readers to embark on an adventurous, historical journey. Detailed information about the thematic route and the attractions of the different settlements can be found at www.zrinyi-suleiman.eu and the downloadable booklet Historical Wanderings along the Drava.

Kellemes utazást kívánunk!

Želimo Vam ugodno putovanje!

İyi gezmeler dileriz!

Have a nice journey.

SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR Zrínyi Miklós csak öt éven át állt Szigetvár élén, Szulejmán szultán pedig csak élete utolsó napjaiban pillantotta meg először a vár falait. Ennek ellenére a város neve összefonódott a két történelmi személyiséggel, és a történelmi emlékezet már évszázadok óta szigetvári hős néven emlegeti Zrínyi Miklóst. A mohácsi csata idején Török Bálint kezében volt Sziget vára, melyet az 1530-as évektől fokozatosan megerősítettek, innen tartotta szemmel az egész Dél-Dunántúlt. Török Bálint 1541-es elfogása után a török megpróbálta elfoglalni, de nem járt sikerrel. A család 1543-ban átadta a várat Habsburg Ferdinándnak, innentől ez lett a régió védelméért felelős dunántúli főkapitány székhelye. Az 1550-es évektől a várháborúk sűrűjébe került. 1555-ben és 1556-ban is megostromolták, először Kerecsényi László, majd Horváth Márk védte meg sikerrel. 1566-ban 2300 magyar és horvát vitéz nézett farkasszemet a szultán 50 ezer fős seregével. A legnagyobb török szultán nem érhette meg a vár elfoglalását. Zrínyi több mint egy hónapig tartó ostrom ellenére a megadás helyett a végsőkig való küzdelmet választotta. Szeptember 7-én a belső várba visszahúzódó 200 katona élén kitört a várból, példát adva ezzel áldozatos hazaszeretetből. Szigetvár 122 évre török uralom alá került. Erről tanúskodik a törökök által újjáépített vár és az országban egyedülálló Szulejmán dzsámi a csonka minaretjével, Mekka felé tájolt imafülkéjével, valamint a falain látható török, arab, perzsa felirat töredékekkel. A történelmi város középkori eredetű főterén számos építmény emlékeztet a múltra. Északi részén Magyarország első Zrínyi emlékműve, az Oroszlán szobor áll, melyet Szigetvár és a környék lakossága 1878-ban közadakozásból emelt a hős tiszteletére. A teret délen a Szent Rókus Plébániatemplom zárja le. Az 1580 körül épített egykori Ali pasa dzsámit két évszázaddal később barokk stílusban alakították át, kupoláját Dorffmaister Istvánnak,

2

3

SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR

a korszak híres festőjének freskója díszíti, mely Szigetvár elfoglalásának és felszabadításának pillanatait jeleníti meg. Az egyetlen fennmaradt török kori lakóház iskolaként és karavánszerájként is működött, ma Ali Celebi budai török defterdár fennmaradt hagyatéki listájából kiindulva eleveníti meg egy 16. századi török ház belső terét. A Magyar-Török Barátság Park 1994-ben a Török Köztársaság kezdeményezésére és anyagi támogatásával jött létre, Szulejmán szultán születésének 500. évfordulóján. 1997-ben a Török Köztársaság Szuljmán mellé Zrínyi Miklósnak is szobrot állíttatott, így a Park egyike a világ azon ritka emlékhelyeinek, ahol az egykori ellenfelek a megbékélést szimbolizálva közösen tekintenek az utódokra. 2016-ban, az ostrom és a két nagy történelmi személyiség halálának 450. évfordulója tiszteletére a Török Köztársaság felújíttatta a Parkot. A város legnagyobb ünnepe 1833 óta a Zrínyi Emlékünnepség, melyet évente a szeptember 7-hez legközelebb eső hétvégén rendeznek meg, történelmi hadijátékkal, minden korosztály számára élményt nyújtó programokkal. Szigetvár nemzetközi kapcsolatainak köszönhetően kultúrák közötti találkozási pont, amely a barátság és a megbékélés jegyében közelebb hozza a nemzetek polgárait egymáshoz.

LÁTNIVALÓK

Szigetvári Vár │Török-Ház │Hősi kereszt Szent Rókus templom/Ali pasa dzsámija Magyar-Török Barátság Park │Turbéki kegytemplom „Jászám tike…” bosnyák helytörténeti kiállítás

INFORMÁCIÓ www.szigetvar.hu │www.zrinyiter.hu/var/ │ www.tdmszigetvar.hu


4


5

Sigeta i okoline iz javnih donacija svome heroju. Trg na jugu zatvara župna crkva Svetog Roka. Nekadašnju Ali paša džamiju iz 1580.godine, dva stoljeća kasnije su pregradili u baroknom stilu, njezinu kupolu krasi monumentalna freska poznatog slikara Dorffmaister-a, koja prikazuje osvajanje i oslobođenje Sigeta. Jedina preostala stambena zgrada iz turskog doba, koja je nekad služila kao škola i prenoćište za trgovce, danas vjerno prikazuje unutrašnjost turske kuće iz 16. Stoljeća, po spisku nasljedstva turskog deterdara, Ali Celebija iz Budima. Park mađarskog-turskog prijateljstva je izgrađen 1994.-godine, na 500. Godišnjicu rođenja sultana Sulejmana, na inicijativu i s financijskom

pomoći Turske Republike. Turska Republika 1997.-godine uz kipa sultana Sulejmana je podigao spomeik i Nikoli Zrinskom, tako je park postao jedan od onih rijetkih mjesta, gdje nekadašnji suparnici zajedno gledaju na potomke, time simbolizirajući pomirenje. 2016.-godine, za 450.godišnju obljetnicu smrti dvaju velikana te Sigetske bitke Turska je obnovila Park mađarskog-turskog prijateljstva. Najveći blagdan grada od 1833.godine je Zrinski spomendan, uvijek na vikendu bliže 07.-rujnu. S cjelodnevnim programima poput povijesnih tvrđavskih igara za sve uzraste se nađe ponešto zanimljivog. Zahvaljuljući međunarodnim odnosima grada Sigeta, postao je mjesto gdje se susreću različite kulture, te tako u duhu pomirenja približava ljude različitih nacija.

ZNAMENITOSTI

Nikola Zrinski samo je pet godina bio na čelu Sigeta, a Sulejman tek je u zadnjim danima svog života vidio zidine Tvrđave. Unatoč tim činjenicama ime grada je usko vezan za ove povijesne ličnosti, te u povijesnoj literaturi se Nikola Zrinski spominje kao heroj Sigeta. Za vrijeme Mohačke bitke, sigetska tvrđava je bila u ruci Balinta Toroka, te od 1530.godine konstanto su je ojačavali, te odavdje se nadziralo cijelo područje Južnog Podunavlja. Nakon što su Torok Balinta uhitili 1541.godine, turci su pokušali zauzeti tvrđavu, ali bezuspješno. Obitelj je nakon 1543.godine predala tvrđavu Ferdinandu Habsburgu, te je ovo mjesto postalo glavno sjedište kapetana zaštite Podunavlja. Od 1550.-ih godina je stalni sudionik nereda. Tvrđavu su pokušali zauzeti i 1555. I 1556. godine, prvo ju je obranio Laszlo Kerecsenyi, zatim Mark Horvath.

1566.godine, 2300 mađarskih i hrvatskih vojnika su se sukobila sultanovom vojskom, koja je brojala pedeset tisuću vojnika. Najveći turski sultan nije živ dočekao zauzimanje Tvrđave. Zrinski, unatoč napadu koja je trajala mjesec dana, izabrao je boriti se do kraja i ne predati se. U zoru 7-og rujna na čelu 200 vojnika povlačenih u unutrašnjem dvorcu, Zrinski je izbio iz dvorca, time davajući primjer svog žrtvujućeg domoljublja. Siget je 122 godina bio pod opsadom Turaka. Tome svjedoči i novo izgrađena tvrđava i jedinstvena džamija Sulejmana, s minaretima, sobom za molitvu orijentiranom prema Mekki, te ostaci natpisa na zidovima džamije na turskom, arapskom i perzijskom jeziku. Na srednjovjekovnom trgu povijesnog grada puno zgrada nas podsjeća na prošlost. Na sjevernom djelu se nalazi prvi spomenik Zrinskog u Mađarskoj, tzv. „ Kip Lava”, kojeg su podigli 1878.godine stanovnici

Tvrđava Sigeta │ Turska kuća │ Župna crkva Svetog Roka/ Džamija Ali paše │ Park mađarskog-turskog prijateljstva │ Hodočasna crkva Turbek „Ja sam tike” povijesna izložba Bošnjaka │ Junački križ (Hősi kereszt)

INFORMACIJE www.szigetvar.hu │ www.zrinyiter.hu/var/ │ www.tdmszigetvar.hu

SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR Miklós Zrínyi sadece elli yıldır kalenin komutanı olup, Sultan Süleyman ise sadece hayatının son günlerde ilk kez kalenin duvarlarını görmüş olabildi. Ona rağmen şehrin adı bu iki tarihi şahsın adıyla birleşmiş oldu. Tarihi geleneklerimiz Miklós Zrínyi’ya artık yüzyıllardan beri Sigetvar kahramanı olarak anmaktadır. Mohaç Meydan Muharebesi sırasında kale Bálint Török elindeydi. Kale, 1530’li yıllardan itibaren gittikçe daha sertleşmiş olup, bütün Güney Transdanubya bölgesini buradan göz altına alabildi. Bálint Török’ün 1941 tarihli tutuklanmasından sonra Türkler bunu ele almaya çalıştıkları halde başarılı olmadılar. Aile tarafından kale, 1543’te Habsburglu Ferdinand’a teslim edildi. Ondan itibaren kale, bu bölgenin korumasıyla sorumlu Transdanubya baş kaptanının merkezi oldu. 1550’li yıllardan kale savaşları dönemi başladı. 1555’te ve 1556’da muharasa altına alındı ve o zamanlarda ilk olarak László Kerecsényi ve sonra Márk Horváth başarılı koruyabildi. 1566’da 2300 Macar ve Hırvat kahraman, Sultan’ın 50 bin askerlik ordusunun karşısında durdu. En büyük Türk Sultanı, kaleyi almadan önce öldü. Zrínyi, bir aydan fazla süren muhasaraya rağmen, kendini teslim almamaya, sona kadar savaşmaya karar verdi. 7 Eylül’de kalede geri çekilen 200 askerin liderliğinde, fedakâr devlet sevgisini örnek göstererek kaleden dışarıya saldırı yaptı. Sigetvar, 122 yıl için Türk hakimiyeti altına girdi. Bu dönemden, Türkler tarafından yenilenen kale, devletteki tek Süleyman camii onun kesik minaresiyle, Mekke’ye yöneltilen mihrabı ve duvarlarında görünen Türk, Arap, Fars yazı kalıntılarıyla bizi hatırlatmaktadır.

GÖRÜLECEK YERLER

Tarihi şehrin ortaçağ dönemine ait ana meydanında birçok bina geçmişe hatırlatmaktadır. Kuzey tarafında Macaristan’ın ilk Zrínyi anıtı, bir aslan heykeli durmaktadır. Bu heykel, kahramanın anısıra Sigetvar’ın ve çevresinin 1878’de kamu hibesi ile meydana geldi. Meydanı güneyde Aziz Roka Şehir Kilisesi kapatmaktadır. 1580 sularında inşa edilen o zamanki Ali Paşa Camii, iki yüzyıl sonra barok tarzda yenilendi. Kubbesini, dönemin meşhur ressamı István Dorffmeister’in Sigetvar’ın fethini ve geri fethini gösteren freski süslemektedir. Okul veya kervansaray olarak da faaliyet gösteren tek Türk evi, hâlen Budun defterdarı Ali Çelebi’ye ait günümüze kalan miras listesini örnek alarak, 16. yüzyıl bir Türk evinin iç mekanını canlandırmaktadır. Macar-Türk Dostluk Parkı 1994’te, Türkiye Cumhuriyeti’nin girişimi üzere ve maddi desteğiyle, Sultan Süleyman’ın doğumunun 500. yıldönümünde kuruldu. 1997’te Türkiye Cumhuriyeti, Süleyman yanına Miklós Zrínyi heykelini de koydu, dolayısıyla Park, bir zamanki düşmanların bir araya getirdiği ve barışı sembolize ettikleri nadir yerlerden biri sayılır. 2016’da muhasaraya ve iki büyük tarihi şahsın ölümünün 450 yıldönümüne saygı göstermekle Türkiye Cumhuriyeti tarafından Park yine yenilendi. Şehrin en büyük töreni, 1833’ten itibaren 7 Eylüle en yakın düşen ilk hafta sonu organize edilen Zrínyi Hatıra Töreni, tarihi askeri oyunlarla her yaş grubu tarafına eğlenceli proğramlar sağlamaktadır. Sigetvar uluslararası bağlantılarından dolayı şehir, kültürler arasındaki bir buluşma noktasıdır. Dostluk ve barış adına milletlerin vatandaşlarını birbirleriyle yakın getirmektedir.

6

7

SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR Nikola Zrinski was the captain of the Szigetvár only for 5 years and Suleiman saw the walls of the castle for the first time not sooner than the last days of his life. Yet, the name of the town is inseparably entwined with these historic figures and Zrinski has been mentioned as the hero of Szigetvár for centuries. At the time of the battle of Mohács, the castle of Sziget was commanded by Bálint Török. The castle, looking over the whole South-Transdanubian region, was continuously fortified from the 1530s. After the capture of Bálint Török in 1541, the Ottomans tried to occupy it but they did not succeed. The family handed over the castle to Ferdinand I in 1543 and from that time on it was the seat of the commander-in-chief of the Transdanubian region who was responsible for the defence of the region. From the 1550s it got into the focus of the castle wars. It was under siege in 1555 and in 1556 as well and both times it was successfully defended first by László Kerecsényi and then by Márk Horvát. In 1566, 2300 Croatian and Hungarian soldiers were facing the sultan’s army of 50.000. The greatest Ottoman Sultan did not live to see the occupation of the castle. Although the siege lasted more than a month, Zrinski chose to fight until the end instead of surrender. On 7th September he broke out from the inner castle with his 200 soldiers, setting an example of self-sacrificing patriotism. Szigetvár fell under Ottoman rule for 122 years. This era is commemorated by the reconstructed castle and the Mosque of Suleiman which is a unique building in the country with its jagged minaret, its praying niche facing Mecca and the fragments of Turkish, Arabic and Persian inscriptions on its walls. On the main square of medieval origin of the historic town several edifices evoke

the memory of the past. On its northern part there is the first Zrinski monument of Hungary, the Lion statue which was erected by the inhabitants of Szigetvár and its surrounding in 1878 through public donation to commemorate their hero. On the south the square is closed by the Saint Roch Parish Church. The former mosque of Ali Pasha, built around 1580, was reconstructed in Baroque style two centuries later. Its dome is ornamented with the monumental fresco of the famous painter of the period, Istvan Dorffamister, depicting the occupation and liberation of Szigetvár. The only surviving dwelling house from the Ottoman era, which once functioned as a school as well as a caravanserai, today displays the interior of a 16th-century Ottoman house based on the heritage list of an Ottoman defterdar of Buda, Ali Celebi. The Hungarian-Turkish Friendship Park was established on the initiative and with the financial support of the Republic of Turkey in 1994, on the 500th anniversary of the birth of Suleiman the magnificent. In 1997 besides the statue of Suleiman, the Republic of Turkey erected a statue of Nikola Zrinski as well; therefore this Park is one of those rare places of the world where the former enemies are looking at their successors side by side, symbolizing reconciliation. In 2016, in honour of the 450th anniversary of the siege and of the death of the two great historical figures the Republic of Turkey renovated the Park. The most important feast of the town, Zrinski Commemoration Days – organized on the weekend the closest to 7th September since 1833 – provides historical castle tournaments and various programmes for all age groups. Thanks to its international relations, Szigetvár is a meeting point of culture which brings different nations closer to each other in the name of friendship and reconciliation.

SIGHTS

Sigetvar Kalesi │Türk Evi │Aziz Roka Kilisesi / Ali Paşa Camii Macar-Türk Dostluk Parkı │Turbék Kilisesi │„Jászám tike…” Bosnalı yerel tarih sergisi │Kahramanların hacı

Szigetvár Castle │Turkish House │Church of Saint Roch/Mosque of Ali Pasha │Hungarian-Turkish Friendship Park │Turbék Shrine „Jászám tike…” local history exhibition │Memorial Cross of Heroes

BILGI www.szigetvar.hu│www.zrinyiter.hu/var/ www.tdmszigetvar.hu

INFORMATION www.szigetvar.hu │www.zrinyiter.hu/var/ www.tdmszigetvar.hu

ESZÉK · OSIJEK · ÖSEK Eszék a középkorban Baranya megye egyik legjelentősebb mezővárosa volt. A város kulcsfontosságú helyen feküdt, hiszen a seregek a déli határ irányába egyedül itt tudtak biztosan átkelni a Dunán. Ezért Újlak bevétele után Szulejmán serege is erre vette az irányt. Eszék 1526. augusztus 14-én esett el, miután a magukra hagyott polgárok átadták a vár kulcsait. Szulejmán szultán emberei a következő napokban hidat ácsoltak, majd miután a sereg átkelt a folyón, felgyújtották a várost és lerombolták a hidat. A középkori Eszék ezzel megsemmisült. Eszék stratégiai fontosságával mindenki tisztában volt, ezért Mohács eleste után nagy harcok dúltak a környéken. Kászim pasa kinevezése után megkezdődött a falak és védművek kialakítása, így az 1530-as évekre a környék legerősebb oszmán támaszpontja lett, ahonnan szemmel tartották Szlavóniát és a Dél-Dunántúlt. A mai vár helyén állt Eszék török kori vára, melyet körülölelt a város. 46 muszlim imahely működött a városban, ezek közül Kászim pasa dzsámijának alapjait megtaláljuk a Juraj Križanić téren. Szulejmán szultán dzsámija helyén épült fel a ferencesek temploma.

Eszéket 1687-ben foglalták vissza. A török kori városból és várból semmi nem maradt, mert a 18. században szinte alapjáig lebontották a falakat, és a helyén modern erődöt építettek. Ekkor alakult ki az óváros hangulatos barokk főtere. 1923 és 1926 között újabb építkezések zajlottak, ennek során az erőd nagy része eltűnt, csak a ma is látható két bástya maradt meg. Eszék rendkívül hangulatos, barokk és klasszicista épületekkel rendelkező város. Török kori emlékeit a főtéren található Szlavónia Múzeum anyaga, valamint egy-két épülettöredék őrzi.

LÁTNIVALÓK

Eszék vára – Szlavónia Múzeum │ Szent Mihály templom Vízimalom a Dráván │ Óváros terei, barokk házai Szentháromság tér │ Szent Péter és Pál katedrális

8

SZIGETVÁR ESZÉK · SIGETA · OSIJEK · SIGETVAR · ÖSEK

9

Osijek je u srednjem vijeku bio jedan od najznačajnijih gradova u okrugu Baranja. Grad se smjestio na ključnom položaju, pošto je vojska jedino ovdje mogla prijeći Dunav i doći do južne granice. Zato poslije opsade Iloka i Sulejmanova vojska je krenula prema Osijeku. Osijek je pao 14.kolovoza 1526.-godine, kada je ostavljeno pučanstvo predao ključeve grada. Sulejmanova vojska u nekoliko dana je izgradila monumentalni most, prešla preko rijeke, zapalila grad i srušila most. S time je srednjovjekovni Osijek uništen. Svi su bili svjesni strateške važnosti grada Osijeka, pa poslije pada Mohača velike su se bitke vodile ovdje. Nakon imenovanja Kasim paše, počela je izgradnja zidina, tvrđave i tako do 1530.-godine Osijek je postao najvažnija osmanska baza, odakle su nadzirali Slavoniju i Južno-Podunavlje. Na mjestu današnje Tvrđave je stajala i

turska tvrđava, te grad oko nje. U gradu su imali 46 mjesta za molitvu muslimana, od tih mjesta temelje džamije Kasim paše danas možemo naći na trgu Juraja Križanića. Na mjestu Sulejmanovog džamija su franjevci izgradili crkvu. Osijek je 1687.godine oslobođen od Turaka. Od turskog grada i tvrđave nije ništa ostalo, jer su ih u 18. stoljeću do temelja srušili te na mjestu su izgradili moderne zidine tvrđave. Tada je izgrađen i šarmantni barokni trg u Tvrđavi. Između 1923 i 1926 godine došlo je do novih građevinskih radova, tokom tih radova veliki dio tvrđave je nestao i ostala su samo dva bastiona koje se i danas mogu vidjeti. Osijek je izuzetno šarmantan grad s baroknim i neo-klasičnim zgradama. Ostaci iz turskih vremena se čuvaju u Muzeju Slavonije na glavnom trgu Tvrđave, te se još turski utjecaj vidi na nekoliko zgrada.

ZNAMENITOSTI

Osječka Tvrđava – Muzej Slavonije │ Crkva Svetog Mihovila Vodenica na Dravi │Trgovi u Tvrđi i barokne zgrade │Trg Svetog Trojstva Konkatedrala svetog Petra i Pavla

INFORMÁCIÓ Idegenforgalmi Közösség, Eszék, Županijska 2. │+385(0)031/203-755 │ www.tzosijek.hr

INFORMACIJE Turistička zajednica Grada Osijeka │ Županijska 2. │+385/(0)031/203-755 │www.tzosijek.hr

ESZÉK · OSIJEK · ÖSEK Ösek,ortaçağdönemindeBaranyaİli’ninenönemlişehirleriarasındaydı.Anahtarnoktası olan bir yerde bulundu. Ordular, güneye, sınıra doğru sadece burada Tuna’dan geçerek yürüyebildi. O yüzden Újlak’ı (İlok’u) aldıktan sonra Süleyman’ın ordusu da buraya kadar yöneltildi. Tek başına bırakılan ahalinin anahtarı teslim verdiğinden sonra Ösek 14 Ağustos 1526’da düştü. Sultan Süleyman’ın adamları tarafından sonraki günlerde bir köprü kurulmuştur. Ordunun geçtiğinden sonra, şehri yakıp köprüyü yıktı. Orta çağ dönemindeki Ösek bu vesileyle yok oldu. Ösek’in stratejik önemini herkes bildi, Mohaç’ın düştüğünden sonra çevresinde o yüzden büyük savaşlar meydana geldi. Kasım Paşa’nın göreve alındığından sonra duvarların ve burçların tamiri başladı. Dolayısıyla 1530’lu yıllara kadar çevrenin en sert Osmanlı noktası oldu. Buradan hem Slavonya’yı, hem de Güney Transdanubya’yı göz altına alabildiler. Şimdiki kalenin yerinde, şehir ile çeviren Ösek’in eski kalesi durdu. Şehirde 46 müslüman namazgâh vardı. Onlar arasından Kasım Paşa Camii’nin temellerine Juraj Križanić Meydanı’nda rastlayabiliriz. Sultan Süleyman Camii yerinde bir Fransiskan kilisesi kuruldu. Ösek 1687’de geri alındı. Türk devrindeki şehir ve kaleden hiç bir iz kalmadı. Duvarları 18. yüzyıl boyunca hemen hemen temellere kadar yıkıldı. Sonra yerinde modern bir istihkâm inşa edildi. Şehrin barok tarzlı havalı ana meydanı da bu dönemde ortaya geldi. 1923 ve 1926 arasında yeni inşaatlar başladı, o sırada istihkâmın büyük kısmı kayboldu, sadece iki burc günümüze kaldı. Ösek çok keyif verici, barok ve klasik binaları olan bir şehirdir. Türk döneminden kalma eserlerini, ana meydanında bulunan Slavonya Müzesi’ndeki madde ve bir-iki bina kalıntısı temsil etmektedir.

GÖRÜLECEK YERLER

10

SZIGETVÁR ESZÉK · SIGETA · OSIJEK · SIGETVAR · ÖSEK

11

During the Middle Ages Osijek was one of the most important market towns of Baranya county. The town was situated in a location of key importance, since it was the only safe crossing point on river Danube for troops marching towards the southern border. Therefore after occupying Ilok, the army of Suleiman also set forth in the direction of Osijek. The town fell on 14 August 1526 when the citizens, left alone by the soldiers, handed over the keys of the castle. During the following days Suleiman’s troops constructed a bridge. After the army crossed the river, they burnt down the town and ruined the bridge. The medieval Osijek was completely destroyed. The strategic importance of Osijek was a well-known fact, thus after the fall of Mohács severe battles were fought in the region. After the appointment of Qasim Pasha, walls and ramparts were erected and by the 1530s the town became the strongest Ottoman military base of the area from where they could keep a close watch on Slavonia and the South-Transdanubian region.

The present castle of Osijek was erected in the place where once the Ottoman castle was standing, encircled by the town. Those days there were 46 Muslim places of worship in the town. The foundations of the Mosque of Qasim Pasha still can be found on Juraj Križanić square. In the place of the Mosque of Suleiman a Franciscan church was built later. Osijek was recaptured in 1687. Nothing remained of the castle and town of the Ottoman era because in the 18th century the walls were demolished to the ground and were replaced by a modern fortress. The Baroque main square of the old town with its unique atmosphere also originates from this period. In the course of the construction works between 1923 and 1926 the fortress was almost completely destroyed. Only two – still existing – bastions survived. Osijek is a town with unique atmosphere which is rich in buildings of Baroque and Classicist style. Its heritage from the Ottoman era is stored by the Slavonia Museum on the main square and in the fractions of a few buildings.

SIGHTS

Ösek Kalesi – Slavonya Müzesi │Szent Mihály (Aziz Mikhail) Kilisesi │Drava’daki su değirmeni │Eski şehrin meydanları, barok evleri ve meydanları Szentháromság (Üç Ruhlar) Meydanı │Szent Péter és Pál (Aziz Petrus ve Paulus) Katedralı

Osijek Castle – Slavonian Museum │Church of Saint Michael │Watermill on river Drava │Squares and Baroque houses of the Old Town Holy Trinity Square │Cathedral of Saint Peter and Paul

BILGI Bilgi Bürosu, Osek, Županijska 2. │+385(0)031/203-755 │ www.tzosijek.hr

INFORMACIJE Tourist Community, Osijek Županijska 2. │+385/(0)031/203-755 │www.tzosijek.hr

DÁRDA · DARDA

Dárda török kori jelentőségét az adta, hogy itt volt az eszéki híd északi hídfője. Ehhez kisebb palánkvárat építettek, melynek a híd védelme volt a feladata. Dárdát többször is felperzselték, 1664-ben és 1684-ben szinte teljesen megsemmisült, így török kori emléke nem maradt fenn. A település ma fesztiválok és programok révén igyekszik felfedezni török kori múltját, amikor a település neve a híd miatt még Európa szerte ismert volt.

Darda kao naselje u tursko vrijeme je bio značajan jer je sjeverni dio Sulejmanovog mosta završavao ovdje. Tu su izgradili malu bazu, tvrđavu koja je služila za zaštitu mosta. Dardu su spalili u više navrata, 1664 i 1684 godine je naselje maltene skroz izgorio, tako nije ostalo ništa iz turskih vremena. Danas preko različitih događanja festivala pokušavaju otkriti i prikazati tursku prošlost, kada je naselje zbog mosta bio poznat u cijeloj Europi

12

Darda Türk döneminde, Ösek Kalesi’nin Kuzey Köprübaşı’nın burada olduğundan önemliydi. Bu köprüye, köprüyü koruma görevinde bulunan küçük bir palanka kalesi inşa edilmiştir. Darda birçok kez ateşe verildi. 1664’te ve 1684’te hemen hemen yok olduğu sebebiyle Türk dönemindeki eseri kalmadı. Yerleşim bugünlerde festivaller ve proğramlar organize etmekle, köprüden dolayı adı Avrupa’da da tanınmış olduğu Türk dönemini keşfetmeye çalışıyor.

Darda was an important settlement in the Ottoman era since it was home to the northern bridgehead of the bridge of Osijek. In order to defend the bridge, a smaller castle made of palisades was erected here. Darda was burnt down several times and was almost completely destroyed in 1664 and 1684, therefore no monuments of the Ottoman era survived. Today, the settlement tries to evoke the memory of its Ottoman past – when its name was well-known throughout Europe due to the bridge – with the help of festivals and other programmes.

13

SZIGETVÁR MOHÁCS · SIGETA · MOHAČ · SIGETVAR · MOHAÇ Mohács neve egybeforrt a mellette lezajlott történelmi ütközettel, amely a Magyar Királyság sorsát alapvetően meghatározta. 1526. augusztus 29-én 26.000 katona várta Szulejmán szultán hadseregét a Mohácstól délkeletre elterülő ártér lapályán. A csata a kezdeti magyar sikerek után tragédiába torkollott, azonban a török hatalmas győzelme mégsem roppantotta össze a Magyar Királyságot. A szultán négy alkalommal is felkereste a gazdag mezővárost, ezek a látogatások több esetben pusztulással is jártak. A városban állt a bégek palotája, egy karavánszeráj, egy 1568-ban épített dzsámi, egy kolostor és egy medresze (főiskola). A török korban Mohács lakossága jórészt kicserélődött. Megjelentek a balkáni sokácok, akik elterjesztették a busójárás hagyományát.

Mohaç’ın adı, onun yanındaki, Macar Krallığı’nın kaderini belirleyen tarihî savaş ile birleşik oldu. 29 Ağustos 1526 tarihinde Sultan Süleyman’ın ordusunu 26.000 asker, Mohaç’tan güneydoğu’da bulunan bataklık bölgenin kenarında bekleyip durdu. Savaş, Macarların başlangıçtaki başarılarından sonra trajedi getirdiği halde Türklerin büyük zaferi Macar Krallığı’nı tamamen yok etmedi. Sultan dört kez bu zengin tarımsal şehre geldi ve bu ziyaretler birçok kez haraplere neden oldu. Şehirde beylerin sarayı ile bir kervansaray, 1568’de inşa edilen bir cami, bir tekke ve bir medrese yer aldı. Türk devrinde Mohaç’ın ahalisi çoğunlukla değişti. Balkanlı unsurlar (Şokats halkı) geldi, onlarla beraber Buso karnavalının geleneği de başladı.

Ime Mohača se skorijenio s bitkom, koja se odvijala pored njega i koja je od temelja promijenila sudbinu Ugarskog Kraljevstva. 29. Kolovoza 1526. godine vojsku Sulejmana je čekalo 26.000 vojnika na jugositočnom nizinskom poplavnom području od Mohača. Bitka je počela s mađarskim uspjesima, međutim završila je s tragedjom, veličanstvena pobjeda turaka nije slomila Ugarsko Kraljevstvo. Sultan je čak u četiri navrata bio u Mohaču, pa tako svih četiri puta je to bilo kobno za grad i završilo je s pustošenjem. U gradu se nalazila: palača begova, jedan karavanski saraj, džamija građena 1568. godine, jedan manastir i bazen. Za vrijeme turaka veliki dio stanovništva Mohača se izmijenilo. Pojavili su se „balkanski šokci”, koji su donijeli običaj „buša”.

The name of Mohács is inseparably linked with the historical battle fought nearby which fundamentally determined the fate of the Kingdom of Hungary. On 29th August, 1526 twenty-six thousand soldiers awaited the army of sultan Suleiman on the floodplain south-east of Mohács. Following some initial successful actions on the Hungarian side, the battle ended in disaster, the Kingdom of Hungary, however did not crash after the devastating defeat. The sultan visited this rich market town four times, but these visits usually brought destruction to the place. In Mohács there was a palace of Beys, a caravanserai, a mosque built in 1568, a monastery and a pool. During the Ottoman era the majority of the town’s population was replaced by new inhabitants, including šokci people from the Balkans who spread the tradition of the Busó festival.

LÁTNIVALÓK · ZNAMENITOSTI · GÖRÜLECEK YERLER · SIGHTS

Eszterházy-kastély │Dvorac Eszterházy │Eszterházy sarayı │Eszterházy Mansion

Mohácsi Nemzeti Emlékhely│Busóudvar│Fogadalmi emléktemplom│Kanizsai Dorottya Múzeum │Szent Miklós Vízi- és Taposómalom Spomen park Mohač │Dvorište buša │Zavjetna crkva │Kanizsai Dorottya muzej │Vodenica i mlin Sveti Nikola Mohaç’taki Millî Anı Parkı │Buso Avlusu │Adak Anı Kilisesi │Kanizsai Dorottya Müzesi Szent Miklós (Aziz Nikolaus) Su ve Basma Değirmeni Historic Memorial Park │Busó Court │Votive Memorial Church │Kanizsai Dorottya Museum │Watermill Saint Nicholas

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION www.darda.hr

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION Tourinform Mohács, Széchenyi tér 1. │+36/69/505-515 │www.mohacs.hu


NAGYHARSÁNY · ARŠANJ · HARŞAN A Szársomlyó lábánál található Nagyharsánynak rendkívül különös sors jutott a török korban. A falu lakói a mohácsi vereség és Siklós eleste után is kitartottak. A 16. században a környék legnépesebb települése volt. Számos monda kapcsolódik a török megszállás és a felszabadító háborúk emlékezetéhez.

U podnožju Szársomlyó se nalazi naselje Aršanj, koji u vremena turaka proživljava neobičnu sudbinu. Stanovnici su ostali u selu i nakon mohačke bitke te pada Šikloša. U 16.stoljeću Aršanj je bio najnaseljenije mjesto. Uz tursku opsadu i oslobođenje od turaka se vežu nekoliko legendi.

Szársomlyó dağının eteğinde bulunan Harsan’ın Türk döneminde özel bir kaderi vardı. Köyün nüfusu Mohaç yenilgisinden ve Şikloş’un düştüğünden sonra da direniş gösterdi. 16. yüzyılda çevrenin en büyük nüfusu olan yerleşimi idi. Türk yayılması ve kurtarıcı savaşların hatırasına bir sürü efsane ortaya geldi.

Nagyharsány, at the feet of Szársomlyó hill, had a peculiar fate during the Ottoman era. The inhabitants never gave up, not even after the fall of Mohács and Siklós. In the 16th century it was the most populous settlement of the area. Even today it has a large number of legends and stories in store connected to the Ottoman era and the liberating wars.


14

15

SZIGETVÁR SIKLÓS · SIGETA · ŠIKLOŠ · SIGETVAR · ŞIKLOŞ A Tenkes alatt fekvő város különösen gazdag középkori és oszmán építészeti emlékekben. A török megszállást követő évtizedekben a térség egyik legfontosabb végvárának számított, a korban fürdőket is építettek. Négy jelentősebb dzsámija volt, melyből egy túlélve az évszázadok viharait, ma is látogatható. Malkocs bej dzsámiját 1993-ban Europa Nostra-díjjal tűntették ki.

U podnožju Tenkeša se nalazi gradić, koji je naročito bogat srednjovjekovnom i osmanlijskom baštinom. U desetljećima nakon turske opsade Šikloš je slovio među najvažnije krajiške utvde, u to vrijeme su izgradili i kupelje. Naselje je imao četiri važnije džamije, od kojih je jedna preživjela burna vremena povijesti te je se i danas može posjetiti.

Tenkeş dağı altında yer alan şehrin oldukça zengin orta çağ ve Osmanlı eserleri vardır. Türk yayılmasından sonraki onyıllarda bölgenin en önemli sınır koruma kalesi olarak sayıldı ve o dönemde buraya ılıcalar da inşa edildi. Dört büyük camisi vardı, onların biri, yüzyılların fırtınalarından sağ çıkıp günümüze kalarak ziyarete açıktır. Malkoç Bey Camii 1993’te Avrupa Nostra ödülü ile şereflendirildi.

The town at the feet of Tenkes hill abounds in architectural heritage from the Middle Ages and from the Ottoman era. During the decades following the Ottoman occupation it was one of the most important border fortresses of the region and Turkish baths were also built in the town. It had four larger mosques – one of which is open for the public even today. The Mosque of Malkocs Bey was awarded with Europa Nostra award in 1993.


Református templom │Nagyharsányi Szoborpark │Vármaradványok a Szársomlyón Reformatska crkva │Park skulptura Aršanj │Ostaci utvrde na Szarsomlyu Reformist Kilisesi │Harşan’daki Heykel Parkı │Szársomlyó’daki kale kalıntıları Calvinist church │Sculpture Park of Nagyharsány │Castle Ruins on Mount Szársomlyó

Siklósi vár │Malkocs bég dzsámija │Szerb templom │Szentháromság templom Utvrda u Šiklošu│Džamija Malkoč bega │Pravoslavna crkva │Crkva Svetog Trojstva Şikloş Kalesi│Malkoç Bey Camii │Sırp Kilisesi │Szentháromság (Üç Ruhlar) Kilisesi Siklós Castle │ Mosque of Malkocs Bey │Serbian Church │ Church of the Holy Trinity

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION www.nagyharsany.hu

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION Siklós Tourinform, Felszabadulás u. 3. │+36/72/579-090 │www.siklos.hu

MÁRIAGYŰD · ĐUD A hagyomány szerint már Szent István korában kápolna, II. Géza királyunk jóvoltából pedig templom épült ezen a helyen. A kegyhely története a törökök kiűzése után, az 1680-as évek végén indult, amikor a templomnál sorozatos Mária-jelenések kezdődtek. 1698-ban Kraljević Tamás siklósi házfőnök egy fából készült Mária-szobrot hozott Kaproncáról, amelynek a hívek csodatevő erőt tulajdonítottak. 1704-ban a szobrot a folyamatos támadások miatt Eszékre szállították, ahol a mai napig megtalálható. A kegytemplomban ma látható szobrot Nesselrode Ferenc pécsi püspök adományozta a templomnak. A gyűdi Mária-szobor immár 300 éve összeköti Kaproncát, Eszéket és Gyűdöt, ezzel pedig szakrális keretbe foglalja a ZrínyiSzulejmán tematikus út jelentős részét.

Prema lokalnim pričama ovdje je stajala kapela već za vrijeme prvog mađarskog kralja, svetog Stjepana, zahvaljujući kralju Gezi II. Na istom mjestu su kasnije izgradili crkvu. Priča o svetištu kreće nakon potjere turaka, krajem 1680.-godine, kada se pokraj crkve Gospa više puta pojavila. 1698 godine Toma Kraljević šikloški gvardijan je iz Koprivnice donio drveni kip Marije, kojem su vjernici pripisivali čudotvornu snagu. 1704 godine zbog učestalih napada kip su odnijeli u Osijek, gdje se i danas nalazi. Kip kojeg se danas može vidjeti u hodočanskoj crkvi, poklonio je pečuški biskup Nesselrode Ferenc. Kip svete Bogorodice sada već 300 godina povezuje Koprivnicu, Osijek i Đud, s time uključuje u sakralni okvir dobar dio Zrinski-Sulejman tematskog puta.

16 Geleneklere göre artık Kral Aziz İstefan zamanında buraya şapel, II. Geza kralımız tarafından ise bir kilise kuruldu. Bu ihtiram mahallinin tarihi, Türklerin çıktıklarından sonra 1680’li yıllarda kilisede art arda gelen Meryem görüntüleri ile başladı. 1698’de Şikloş’un dînî lideri Tamás Kraljević, Kapronca’dan ahşaptan yapılmış, mucizeli düşünülen bir Meryem heykeli getirmiş. Art arda gelen saldırılar önünden 1704’te Ösek’e götürülmüş heykel, bugüne kadar orada görmek mümkündür. İhtiram kilisesinde bulunan heykel ise, Pécs (Peçuy) piskoposu Ferenc Nesselrode tarafından kiliseye bahşedildi. Gyűd’deki Meryem heykeli artık 300 yıldır Kapronca’yı, Ösek’i ve Gyűd’i bağlarken aynı zamanda Zrínyi-Süleyman tematik yoluna dînî bir çerçeve sağlamaktadır.

As tradition has it, a chapel was built here in the era of Stephen I and a church during the reign of Géza II. The history of the pilgrimage place began after the expelling of the Ottomans, at the end of the 1680s when people started seeing apparitions of Virgin Mary. In 1698 Tamás Kraljević, prior of Siklós, brought a wooden statue of Mary from Koprivnica which was believed to have miraculous powers. Due to the ongoing attacks, the statue was taken to Osijek in 1704 where it is still visible even today. The statue which can be found in the pilgrimage church today was the gift of bishop of Pécs, Ferenc Nesselrode. For 300 years the statue of Mary of Gyűd has been connecting Koprivnica, Osijek and Gyűd, constituting a sacral framework to the major part of the Zrinski-Suleiman thematic route.


Máriagyűdi Kegyhely │ Hodočasna crkva Đud │ Máriagyűd’deki İhtiram Mahalli │Máriagyűd Pilgrim’s Place

17

BARCS·Barč SZIGETVÁR · BERZENCE·Brežnjica SIGETA · SIGETVAR Barcson két várról tudunk a középkorban, azonban ezek nem maradtak fenn. A település 1566-ban került oszmán kézre, ezt követően 1664-ig ez volt az egyik legfontosabb hajókikötő a Dráván. A török kor emlékeit ma a helyi Dráva Múzeum őrzi. U Barču znamo o dvije tvrđave iz srednjeg vijeka, međutim nijedna od njih nije opstala. Osmani su je zauzeli 1566-godine, nakon toga sve do 1644-godine je naselje bio najvažnija luka na Dravi. Uspomene na turska vremena čuvaju se u Drava muzeju. Orta çağ dönemindeki Barcs’ta iki kale olduğundan bilgimiz vardır, fakat hiç birisi günümüze kalmadı. Yerleşim 1566’da Osmanlıların eline geçti. Ondan sonra 1664’e kadar Drava’daki en önemli vapur iskelelerinden biri oldu. Türk dönemine ait eserler hâlen, yerli Drava Müzesi’nde bulunmaktadır. In the Middle Ages there were two castles in Barcs, but none of them survived. The settlement fell under Ottoman rule in 1566 and remained one of the most important ports on river Drava until 1664. Today the heritage of the Ottoman era is preserved in the local Drava Museum.

LÁTNIVALÓK · ZNAMENITOSTI GÖRÜLECEK YERLER · SIGHTS

Dráva Múzeum│Sétahajózás a Dráván Muzej Drave│Plovidba Dravom Drava Müzesi │Drava’da vapur turu Drava museum│Boat trip on river Drava

IINFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION www.mariagyud.hu

Berzence vára 1566-ban Szigetvárral együtt elesett. A következő évtizedekben a törökök gőzfürdőt, dzsámit építettek a településen. 1664-ben leégett a vár, amit a törökök újjá építettek, majd 1686-ban a keresztény seregek visszafoglalták. A várból ma egy kerek téglatorony maradványai és az egykori vizesárok nyomai látszanak. Tvrđava u Brežnjici je pala zajedno sa onom iz Sigeta, 1566-godine. Narednih godina turci su izgradili kupelj i džamiju. 1664 godine tvrđava je izgorila, ali turci su je ponovo izgradili, pa krščanska vojska ju je 1686 godine posvojila nazad. Od nekadašnje tvrđave je ostao toranj od cigle i vide se ostaci nekadašnjeg jarka. Berzence kalesi 1566’da Sigetvar ile düştü. Sonraki onyıllarda Türkler tarafından yerleşimde hamam ve cami inşa edildi. 1664’te kalenin yanmasına rağmen Türkler yeniden inşa ettiler, sonra 1686’da Hristiyan bölükleri geri aldı. Kaleden bugünlerde sadece tuğladan yapılmış kulenin kalıntıları ile o zamanki su hendeğinin izleri görünmektedir. The castle of Berzence fell in 1566 just like Szigetvár. During the following decades the Ottomans erected a bath and a mosque in the settlement. In 1664 the castle was burnt down and was reconstructed by the Ottomans. It was recaptured by the Christian armies in 1686. Today the remnants of a circular brick tower and the water moat are visible in the place of the castle.


Festetics-kastély│Szent-Antal kápolna Dvorac Festetič│Kapelica svetog Antuna Festetics sarayı │Szent-Antal (Aziz Antuan) şapeli Festetics Mansion│Chapel of Saint Anthony

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION

Barcsi Turisztikai Infopont Iroda, Köztársaság u. 1. +36/82/951-495 │www.turizmusbarcs.hu


www.berzence.hu

PÉCS · PEČUH · PEÇUY Pécs a középkor folyamán a pécsi püspökség és Baranya vármegye székhelye és egyben a Dél-Dunántúl gazdasági, kulturális és kereskedelmi központja volt. A város fekvése és a környék kiváló borait adó szőlőültetvények miatt Szemiramisz függőkertjéhez hasonlították, innen kapta az Irem kertje nevet. A 15. század végén készült el a vár nyugati kapuját védő bástya, az ún. barbakán. 1543-ban kardcsapás nélkül esett el a város. A 17. században ez volt a Dél-Dunántúlt irányító kanizsai pasa székhelye, itt alakították ki a pécsi szandzsák központját. 1664-ben - Zrínyi Miklós ostromát követően - a város nagy része leégett, a belső vár is komolyan megrongálódott. Az 1686. évi visszafoglalásra már egy elpusztult romváros képét mutatta. Mindezek ellenére Pécs ma az ország műemlékekben leggazdagabb városa, a fennmaradt dzsámik alapvetően meghatározzák arculatát. 1630-körül épült a Jakovali Haszan dzsámi, mely ma Magyarország legépebben megmaradt oszmán építészeti emléke. A török hódoltság idején a város jelentős muszlim zarándokhellyé fejlődött. Itt volt Idrisz baba, a bektasi dervis türbéje.

Pečuh je u srednjem vijeku bio središte Pečuške biskupije i Baranjske županije, a ujedno i gospodarsko, kulturno i trgovačko središte južnoga Zadunavlja. Često su ga uspoređivali s visećim vrtovima Semiramide, pa je dobio ime i Iremin vrt. Krajem 15.stoljeća se dovršio bastion, koji je štitio zapadna vrata tvrđave, tzv. Barbakan. 1543.godine je grad pao bez i jednog zamaha mača. U 17.stoljeću je grad bio sjedište paše, koji je upravljao Jugo Podunavljom, tu su osnivali i bazu pečuškog sandžaka. Nakon napada Nikole Zrinskog 1664. godinem veliki dio grada je izgorilo, te je oštećen veliki dio unutarnje tvrđave. Nakon potjere turaka 1686.godine grad je izgledao kao ruševina. Unatoč svim tim povijesnim događajima Pečuh je danas najbogatiji grad sa očuvanim muslimanskim spomenicima u Mađarskoj, očuvane džamije imaju veliki utjecaj na današnji izgled grada. Džamija paše Hasana Jakovalija je izgrađena 1630 godine, koja je danas najsačuvanija osmanska građevina u Mađarskoj. Za vrijeme turske vladavine grad je bio značajno muslimansko hodočasno mjesto, jer je tu bio grob Idris babe, derviša bektašije koji je uživao u velikom ugledu.

Peçuy, orta çağ döneminde Peçuy Piskoposluğu’nun Baranya İli’ndeki merkezi ve aynı zamanda Güney Transdanubya’nın ekonomik, kültürel ve ticari merkezi idi. Çevrenin mükemmel şaraplarını veren üzüm bağları ve coğrafyası yüzünden Semiramis’in bahçesine benzetilmiş olduğundan İrem Bahçesi adını kazandı. Kalenin batı kapısını koruyan barbakan adlı burç, 15. yüzyıl sonunda hazır oldu. 1543’te şehir kılıç cekmeden düştü. 17. yüzyıl sırasında bu şehir Güney Transdanubya’yı yönelten Kanije Paşası’nın merkezi olup, Peçuy sancağının merkezi de buraya oluşturuldu. 1664’te –Miklós Zrínyi’nin saldırısından sonra- şehrin büyük kısmı yandı, hatta iç kalesi de ciddi bir şekilde harap oldu. 1686’da geri alındığında harap bir görüntüsü vardı. Bunlara rağmen Peçuy bugünlerde devletin tarihi eserlerden en zengin şehri olup, günümüze kalan camiler onun görüntüsünün karakteristik yönünü vermektedir. Bugünkü Macaristan’ın en sağlam olarak günümüze kalan Osmanlı mimari eseri, Yakovalı Hasan Paşa Camii 1630 sularında inşa edildi. Türk hakimiyeti döneminde şehir önemli bir müslüman ziyaret yeri oldu. Bektaşı derviş olarak tanınan İdris Baba’nın türbesi de burada bulunuyor.

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION Tourinform Pécs, Széchenyi tér 7. │+36/72/213-315 │www.iranypecs.hu

18 During the Middle Ages Pécs was not only the seat of the Bishopric of Pécs and of Baranya county but also the economic, cultural and commercial centre of the South-Transdanubian region. Due to its vineyards producing excellent wine and its location it was compared to the Hanging Gardens of Babylon, hence its name: Irem’s Garden. The outpost defending the western gate of the castle, the so-called barbican was built in the 15th century. In 1543 the town fell without a single blow. In the 17th century it was the seat of the Pasha of Kanizsa who controlled the South-Transdanubian region. In 1664 – following the siege of Nikola Zrinski – most of the town burnt down and the inner castle was seriously damaged. By the year of its recapture, 1686, Pécs displayed the image of a damaged ruin city. Nowadays, however, Pécs is a town with extremely rich architectural heritage. Its image is determined by the still visible mosques. The Mosque of Yakovali Hassan Pasha, built around 1630, is the most intact Ottoman monument of Hungary. During the Ottoman era, the town became an important pilgrimage place for the Muslims. It was home to the tomb of dervish Idrisz Baba.

19

SZIGETVÁR PÉCS · SIGETA · PEČUH · SIGETVAR · PEÇUY


Gázi Kászim Pasa dzsámi│Memi pasa fürdője│Barbakán│Szent Péter és Szent Pál Székesegyház│Jakováli Hasszán pasa dszámija│Idrisz baba türbéje Džamija gazi Kasim paše│Kupelj Memi paše│Barbakan│Biskupije Svetog Petra i Pavla│Džamija paše Hasana Jakovalija│Grob Idris babe Gazi Kasım Paşa Camii│Memi Paşa Hamamı │Barbakan│Szent Péter és Szent Pál (Aziz Petrus ve Paulus) Katedralı│Yakovalı Hasan Paşa Cami│İdris Baba Türbesi Mosque of Quasim Pasha │Bath of Memi Pasha │Barbakán “Bastion”│Cathedral of Saint Peter and Saint Paul│Mosque of Yakovali Hassan Pasha │Tomb of Idrisz Baba

BABÓCSA · Baboča Babócsa az 1560-as években egyértelműen Szigetvár hátországához tartozott, Zrínyi Miklós főkapitánysága alatt. A településen több vár is létezett a török időkben, ezek azonban mára elpusztultak, a dzsámival, karavánszerájjal és a fürdővel együtt. Április végén érdemes felkeresni a Basa kertben látható gyönyörű nárcisztengert, mely a török kortól kezdve elkápráztatja a látogatókat.

Baboča je 1560-ih godina pripadao Sigetu, i glavni kapetan mu je bio Nikola Zrinski. U turska vremena u ovom naselju bilo je više tvrđava, međutim sve su nestale zajedno s kupeljom, džamijom. Krajem travnja isplati se potražiti vrt Baše, gdje se nalazi prekrasno more narcisa, koji očarava posjetitelje još od turskih vremena.

CSURGÓ · Čurguj Babócsa 1560’li yıllarda açıkça Sigetvar’ın art bölgesinin içinde Miklós Zrínyi’nin başkomutanlığı altındaydı. Yerleşimde Türk döneminde birkaç kale mevcuttu, fakat bunlar, cami, kervansaray ve hamam ile yok oldu. Nisanın sonuna doğru oradaki Paşa bahçesinde görünen „nargis denizine” ziyarete gitmeye fayda vardır. Bu bahçe, Türk döneminden itibaren ziyaretçileri hayran bırakır.

In the 1560s Babócsa belonged to the hinterland of Szigetvár under the captainship of Nikola Zrinski. There were several castles in the settlement during the Ottoman era but all of them are destroyed by now, just like the mosque, the caravanserai and the bath. At the end of April it is worth to visit Basa-kert (Pasha Garden) with its wonderful daffodil path which is a fascinating sight for visitors since the Ottoman era.


Basa kert (Nárciszos) │Török-kút │Vrt narcisa│Turski bunar│Basa kert (Paşa Bahçesi, Nargisli Bahçe)│Türk kuyusu│Basa kert (Daffodil Path)│Turkish Well INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION www.babocsa.hu 1526 után Csurgó a polgárháború kereszttüzébe került. Az 1555-1556-os hadjárat során fontos szerepe volt az utánpótlás biztosításában és a határvonal védelmében. 1566-ban oszmán kézre került, majd 1594-ben felgyújtották a várat. Csurgón ma a templom és a település határában levő Basa kút emlékeztet a török időkre..

Čurguj nakon 1526 godine upada u središnje bitke građanskog rata. U 1555-1556 godine tokom ophodnje imao je važnu ulogu u opskrbi vojnicima te u čuvanju granice. 1566 godine osmani su ga zauzeli, te spalili tvrđavu 1594 godine. Na turska vremena nas u Čurguju podsjeća Baša bunar.

1526’dan sonra Csurgó, iç savaşlar ortasına düştü. 1555-1556 seferi sırasında takviyeyi sağlamak ve sınırı korumak için önemli rolü vardı. 1566’da Osmanlıların eline düştü. Sonra 1594’te kaleyi yaktılar. Bugünkü Csurgó’da kilise ile yerleşimin sınırındaki Basa (Paşa) kuyusu Türk dönemine hatırlatmaktadır.

After 1526 Csurgó was caught in the crossfire of war. During the campaign of 1555-1556 it played an important role in the provision of supplies and in the defence of the border. It was taken by the Ottomans in 1566 and the castle was burnt down in 1594. These days the church and Pasha well standing in the outskirts of Csurgó commemorate the Ottoman era.

20

21

NAGYKANIZSA · VELIKA KANJIŽA · KANIJE SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR Kanizsa egykor a Dél-Dunántúl legerősebb végvára volt. 1556-ban Nádasdy és Zrínyi katonái innen indultak Szigetvár felmentésére. Szigetvár 1566-os eleste után az uralkodó saját kezelésébe vette Kanizsát, így 1567-től királyi végvár lett. 1600-ban, hosszú ostromot követően esett el a vár, mely 90 évre a kanizsai pasa székhelyévé vált. 1702-ben Habsburg I. Lipót parancsára lerombolták. Emlékét az újonnan felállított emlékkapu, a vármúzeum tárlatai, illetve az alsóvárosi plébániatemplom és annak keresztelőmedencéje őrzi. Kanjiža je nekad bila najveća utvrda južnog Zadunavlja. 1556. Godine vojnici Nadasdyja i Zrinskog su krenuli odavdje na oslobođenje Sigeta. Nakon pada Sigeta 1566.godine car je uzeo pod svoju nadležnost Kanjižu, te tako je postao kraljevskom krajinškom utvrdom. Utvrda je pala 1600 godine nakon dugih napada, te postala je sjedištem kanjiške paše na 90 godina. 1702.godine na zapovijed cara Leopolda I. Habsburškog su srušili tvrđavu. Na turska vremena nas podsjećaju: nanovo izgrađena spomen kapija, muzej tvrđave, odnosno donjogradska župna crkva i njezin bazen za krštenje.

Kanije bir zaman Güney Transdanubya’nın en güçlü sınır koruma kalesi idi. 1556’da Nádasdy’nin ve Zrínyi’nin askerleri Siget’i korumak için buradan bir saldırı düzenledi. Sigetvar’ın 1566 tarihli düştüğünden sonra Habsburglu hükümdar Kanije’yi kendi kontrolü altına aldı, böylece 1567’ten itibaren sınır koruma bölgesindeki bir kral kalesi idi. 1600’da, uzun muhasaradan sonra kale düştü, 90 yıldır Kanije Paşası’nın merkezi oldu. 1702’de Habsburglu I. Leopold’un emri üzere yıkıldı. Hatırasını yeniden durdurulmuş bir anı kapısı, kale müzesinin sergileri ile aşağı şehir kilisesi ve onun vaftiz havuzu oluşturmaktadır. Kanizsa was once the strongest border fortress of the SouthTransdanubian region. In 1556 the soldiers of Nádasdy and Zrinski set forth from here towards Szigetvár. After the occupation of Szigetvár in 1566 the king took over Kanizsa, which became a royal border fortress from 1567. Following a long siege, the castle fell in 1600 and became the seat of the Pasha of Kanizsa for 90 years. By the order of Leopold I, it was destroyed in 1702. Today it is commemorated by the newly erected castle gate memorial, the exhibitions of the castle museum and the parish church with its font in the lower city.



Várkapu emlékmű │Alsóvárosi templom és kolostor Spomenik Kapija tvrđave │ Donjogradska crkva i manastir Kalekapısı Anıtı │Aşağı şehirdeki kilise ve manastır Castle Gate Memorial │Church and Convent in the lower city

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION www.csurgo.hu

INFORMÁCIÓ · INFORMACIJE · BILGI · INFORMATION Tourinform Nagykanizsa, Erzsébet tér 21.│+36/93/313-285 │www.tourinformnagykanizsa.hu

Történelmi park │Szentlélek-templom │Helytörténeti gyűjtemény │Povijesni park│Crkva Svetog duha│Zbirka starina Tarihî Park│Szentlélek (Kutsal Ruh) Kilisesi│Yerel Tarih Koleksiyonu │Historic Park │Church of the Holy Spirit│Local History Collection

ÚJLAK · ILOK · İLOK

22

23

DIAKÓVÁR· ·SIGETA ĐAKOVO · YAKOVA SZIGETVÁR · SIGETVAR

1471 és 1477 között bosnyák királyi székhely volt a település, valódi palotakomplexum jött létre, 5,65 hektáron. Az oszmán hódítás vetett véget a város virágkorának. 1526-ban esett el és 1687-ig oszmán kézen maradt. A 18. század elején a megrongálódott vár köveit a péterváradi erőd építésénél használták fel, így a reprezentatív épületeinek zöme végleg elpusztult. Ennek ellenére máig királyi hangulata van az újlaki várhegyen álló felsővárosnak. Az Újlakiak palotája mai formájában is rendkívül látványos.

1471 ve 1477 arasında yerleşim, Boşnak kralın merkezi olup, 5,65 hektarlık bir alanda burada gerçek bir saray kompleksi ortaya geldi. Osmanlı yayılması, şehrin şan şeref dönemine son verdi. 1526’da düştü ve 1687’ye kadar Osmanlıların elinde kaldı. 18. yüzyılın başında onun harap olan taşları Pétervárad (Varadin) kalesinin inşaatine kullanıldı. Böylece representatif binaların çoğu tamamen kayboldu. Ona rağmen İlok dağında duran yukarı şehrin hâlâ krallık havası vardır. İlok sarayının şimdiki hali de oldukça görkemlidir.t

Diakóvár túlélte az 1526-os évi szultáni hadjáratot, ám az azt követő évtizedekben a frontvonalba került, így rengeteg támadás érte. 1535-ben esett el. Az oszmán időkben a neve is megváltozott a településnek, Jakova néven emlegették. Innen származott Jakováli Hasszan pasa, aki megalapította a pécsi épületkomplexumot. Az egykori Szent Lőrinc plébániatemplom romjain épült fel Ibrahim pasa dzsámija, amit 1690 után ismét katolikus templommá alakítottak át, azonban ma is őrzi az egykori imahely alakját és belső kialakítását.

Diakóvár, 1526 sultan seferinden sağ çıktı, fakat ondan sonraki onyıllarda cepheye düşüp çok saldırıya uğradı. 1535’te düştü. Osmanlı döneminde yerleşimin adı da değişti: Yakova olarak adı geçti. Peçuy’daki tekkeyi kuran Yakovalı Hasan Paşa da buralıydı. Bir zamanki Szent Lőrinc (Aziz Leslie) şehir kilisesinin kalıntılarından İbrahim Paşa Camii kuruldu. Bu bina 1690’dan sonra, bir zamanki namazgahın şeklini ve iç mekanını koruyarak yine katolik kilisesi olarak göreve başladı.

Ilok je između 1471 i 1477 godine bio u funkciji kraljevskog sjedišta Bosne, pravi kompleks palača je stvoren ovdje na 5,65 hektara. Napredovanje osmanlija je prekinuo zlatno doba ovog grada, pao je 1526.godine te je bio pod opsadom sve do 1687.godine. Kamena građu već skoro uništene tvrđave su koristile pri izgradnji tvrđave u Petrovaradinu, tako su čak i ostaci nestali. Unatoč tim burnim vremenima gornji grad Iloka na nekadašnjem tvrđavskom brdu i danas ima kraljevsko ozračje, te palača u Iloku je i danas jako lijepa.

Between 1471 and 1477 the settlement was a Bosnian royal residence. A real palace complex was constructed here on an area of 5.65 hectares. The Ottoman occupation brought an end to the golden age of the town. It fell in 1526 and remained under Ottoman rule until 1687. In the early 18th century the stones of the damaged castle were used for the building of the fort of Pétervárad, therefore the majority of its most significant buildings were destroyed for good. However, the upper city on the castle hill of Ilok still creates a royal atmosphere. The mansion of the Újlaki family is a spectacular sight even in its present form.

Đakovo je preživio sultanov pohod 1526.godine, međutim sljedećih desetljeća postao je sam centar bojišta, tako je potrpio jako puno napada i pao u ruke turaka 1535.godine. Za vrijeme osmanlija i ime naselja su promijenili i spominjalo se pod imenom Jakova. Podrijetlom je odavdje bio Hasan Jakovali paša, koji je kasnije osnivao pečuški manastir. Na mjestu župne crkve sv.Lovre podignuta je džamija Ibrahim paše, koju su 1690.godine ponovo preuredili u katoličku crkvu, ali i danas čuva nekadašnji oblik, unutarnju strukturu i molitveno mjesto.

Đakovo survived the sultan’s campaign in 1526 but during the following decades it got into the front line of the war and had to face numerous attacks. It was occupied in 1535. During the Ottoman era even the name of the settlement was changed, the new inhabitants called the town Jakova. It was the birthplace of Yakovali Hassan Pasha, founder of the monastery of Pécs. In place of the ruins of the former parish church of Saint Lawrence, Ibrahim Pasha erected a mosque which was converted into a Catholic church again after 1690. The building, however, still preserves the shape and interior construction of the former place of worship.


Iloki vár │Ferences templom │Kapisztrán János-kápolna │Török türbe, gőzfürdő Tvrđava u Iloku │Franjevačka crkva│Ivan Kapistran kapela │Tursko groblje, kupelj İlok Kalesi │Fransiskan Kilisesi │Kapisztrán János (Yunus) şapeli │Türk türbesi, hamam Castle│Franciscan church│Chapel of John of Capistrano│Turkish tomb and bath


www.ilok.hr


Egykori mecsetből átépített katolikus templom│Szent Péter katedrális│Püspöki palota Katolička crkva koja je nekad bila džamija│Katedrala sv. Petra│Biskupska palača Bir zamanki mesçitten inşa edilen katolik kilisesi │Szent Péter (Aziz Petrus) katedralı │Piskopos sarayı Catholic Church converted from the former Mosque │Cathedral of Saint Peter│Bishop’s Palace


Idegenforgalmi Közösség/ Turistička zajednica/ Tourist Community, Đakovo, Kralja Tomislava 3. │+385/(0)31/812-319 │www.tzdjakovo.eu

NEKCSE · Našice

VERŐCE · Virovitica

Nekcsén egy épen maradt középkori templom áll, a település nyugati határában. A középkorban ferences templom és kolostor is épült a településen. A szerzetesek a település 1542-es elfoglalását követően is itt maradtak. Az 1687. évi háborúk során komoly károkat szenvedett a rendház, csak a szentély falai és egy Szent Antal kép élte túl a pusztítást.

A verőcei vár az 1543 után kiépülő szlavón védelmi rendszer egyik pillére volt, mely 10 éven át útját állta az oszmán hódításnak. 1552-ben Zrínyi a katonáival innen támadta meg Szentmiklós várát. Majd eleste után, 1684-ig ez volt a verőcei szandzsák központja. A visszafoglalás után a Pejacsevics család kapta meg, akik egy barokk kastélyt építettek, melyben helyet kapott a város török emlékeit bemutató kiállítás.

Na zapadnoj strani grada se nalazi jedna srednjovjekovna crkva. U srednjem vijeku se ovdje izgradio i franjevački samostan te crkva. Franjevci su ostali ovdje i nakon turske opsade. U bitci 1687.godine samostan je pretrpio ozbiljne štete, te iz cijele zgrade je opstao samo jedan zid i jedna slika sv.Antuna. Nekcse’de, yerleşimin batı topraklarında sağ kalan orta çağ dönemindeki bir kilise yer almaktadır. Orta çağ döneminde yerleşimde bir fransiskan kilisesi ve manastırı de kuruldu. Rahipler, yerleşimin 1542 tarihli Osmanlı hakimiyeti altına alındığından sonra da burada kaldı. Manastır, 1687 savaşları sırasında ciddi zararlar gördü. Sadece mukaddes yerinin duvarları ve bir Aziz Antuan boyası günümüze kaldı. On its western outskirts, Našice has a medieval church which remained intact. During the Middle Ages a Franciscan church and monastery were also built in the settlement. The monks did not leave the town, not even after its occupation in 1542. In the course of the wars of 1687 the monastic quarters suffered severe damages, only the walls of the sanctuary and a painting of Saint Anthony survived the ruination.


Pejacsevics-kastély és parkja │Középkori templom Dvorac Pejačević │Srednjovjekovna crkva Pejacsevics sarayı ve parkı │orta çağ kilisesi Pejačević Mansion and its Park │Medieval Church


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Našice, Trg dr. Franje Tuđmana 4.│+385/(0)31/614-951│www.tznasice.hr

24

Tvrđava u Virovitici je bila jedna od najvažnijih za obranu Slavonije, čije zidine su 10 godina izdržale napade osmanlija. Zrinski sa svojim vojnicima 1552.godine odavdje je napao mikleušku tvrđavu, te nakon pada ovdje je bila baza virovitičkog sandžak bega sve do 1684. godine. Nakon potjere osmanlija, Viroviticu je dobila obitelj Pejačević, koja je ovdje izgradila barokni dvorac, gdje je svoje mjesto dobila i izložba koja čuva sjećanja na turska vremena. Verőce kalesi 1543’ten sonra kurulan Slavonya koruma sisteminin bir direği olup, 10 yıldır Osmanlı yayılmasına engel oldu. 1552’de Zrínyi askerleriyle buradan Szentmiklós (Aziz Nikolaus) kalesine saldırdı. Düştüğünden sonra 1684’e kadar Verőce sancağının merkeziydi. Geri alınmasından sonra Pejacsevics ailesinin sahipliği altına girdi. Bu aile, bugünkü şehrin Türk dönemini gösteren sergiyi içeren barok bir saray inşa etti. The castle of Virovitica was an important fort of the Slavonian defence system constructed after 1543 which successfully withstood Ottoman occupation for 10 years. Zrinski attacked the castle of Szentmiklós with his army from here in 1552. Following its fall, the town was the centre of the sanjak of Virovitica until 1684. After its recapture it was handed over to the Pejačević family who built a Baroque mansion. Now the building is home to the exhibition displaying the town’s heritage from the Ottoman era.


Városi múzeum a Pejacsevics-kastélyban Gradski muzej u Pejačević dvorcu │ Pejacsevics sarayındaki Şehir Müzesi City Museum in the Pejačević


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Virovitica, Trg kralja Zvonimira 1.│+385/(0)33/721-981│www.tz-virovitica.hr

25

│VALPÓ·Valpovo SZENTGYÖRGYVÁR·Đurđevac SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR Itt található Szlavónia legépebben megmaradt török kori erődítménye. A várnak 150 éven át jelentős szerepe volt a térség védelmében. Soha nem foglalták el, ez volt a legkeletibb keresztény végvár. U Đurđevcu se nalazi najsačuvanija utvrda Slavonije. Tvrđa je 150 godina imala značajnu obrambenu ulogu u ovoj regiji. Turci je nikad nisu osvojili, ova je bila najistočnija krščanska tvrđa. Slavonya’nın en sağlam olarak günümüze kalan Türk devri istihkâmı burada bulunmaktadır. Çevreyi korumakta kalenin 150 yıldır önemli rolü vardı. Hiç bir zaman fethedilmedi. En doğu Hrıstiyan sınır koruma kalesi olarak bilinmektedir. The most intact fortress from the Ottoman era of Slavonia can be found here. It played a crucial role in the defence of the area for 150 years. It was never occupied and it was the easternmost Christian border fortress.

Valpó vára az egyik legépebben megmaradt középkori épület ezen a vidéken, amelynek lakótornya és háromszög alakú vár falainak nagy része ma is látogatható. Valpó vára 1543-ban esett el. A következő másfél évszázadban igazi oszmán határvárrá alakult. A 20. századi felújítások sokat megőriztek a vár egykori múltjából, a múzeum pedig plasztikus képet ad a korról. Tvrđava u Valpovu je jedna od najsačuvanijih u ovoj regiji, čiji toranj i veliki dio trokutne tvrđave još i danas se može posjetiti. Tvrđava u Valpovu je pala 1543.godine. U sljedećih 150 godina se izgradila u pravu pograničnu tvrđavu turaka. Obnovom u 20.stoljeću puno toga su sačuvali iz prošlosti tvrđave,a u muzeju se možemo informirati o povijesnim događajima. Valpo kalesi bu bölgede en sağlam olarak günümüze kalan orta çağ binalarının biridir. Onun donjonı ve üçgen şeklindeki kalenin duvarlarının çoğu bugünlerde de ziyarete açıktır. Valpo kalesi 1543’te düştü. Sonra gelen bir buçuk yüzyılda gerçek bir Osmanlı sınır koruma kalesi oldu. 20. yüzyıl restorasyonları kalenin geçmişinden çok unsur koruyabildi. Müze, dönem hakkında iyi bir tanıtım vermektedir. The castle of Valpovo is one of the most intact medieval buildings of the area, its tower house and the larger part of the walls of the triangular castle can still be visited. The castle fell in 1543. During the following one and a half centuries it was converted into a real Ottoman border fortress. The reconstructions in the 20th century preserved a lot from the past of the castle and the museum provides an expressive image of the era.


Szentgyörgy vára – Öreg vár │Szent György plébániatemplom Stara tvrđava u Đurđevcu │Crkva sv. Jurja Szentgyörgy (Aziz Georg) Kalesi – Eski Kale Szent György (Aziz Georg) Şehir Kilisesi Szentgyörgy Castle – Old castle │ Parish church of Saint George


www.djurdjevac.hr


Valpói várkastély │Római katolikus templom │Valpói múzeum Dvorad u Valpovu │Rimokatolička crkva │Muzej Valpova Valpo kale sarayı │Katolik Kilisesi │Valpo Müzesi Valpovo Castle │Roman Catholic Church │Valpovo Museum


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Valpovo, Matije Gupca 32. │+385/(0)31/650-036 │www.tz-valpovo.hr

KAPRONCA · KOPRIVNICA Kapronca Körös megye legnépesebb települései közé tartozott a középkorban. 1356-ban szabad királyi városi rangot kapott. A vár 1546-ban került Habsburg Ferdinánd birtokába, ezután kezdődött a hatalmas erőd kiépítése. Verőce elfoglalása után végvárrá vált, amit olyan mértékben megerősítettek, hogy a törökök sohasem tudták elfoglalni. A 18. században a falakat elbontották. Ma csak az egyik bástya maradványa illetve a korabeli fegyvertár emlékeztet a török időkre.. Koprivnica je u srednjem vijeku i u tadašnjoj Križevačkoj županiji imala najviše stanovnika. 1356.godine je dobila titulu slobodnog kraljevskog grada. Tvrđava 1546.godine je pala u ruke ferdinanda Habsburškog, poslije toga je počela izgradnja ogromne utvrde. Nakon opsade Virovitice, ova tvrđava dobije važnu ulogu, toliko su ojačali njezine zidine da turci je nikad nisu uspjeli osvojiti. Zidove su srušili u 18.stoljeću. Danas iz turskih vremena su opstali: bastion i oružarnica.


Egykori vár mardványai, bástya, várárok │Városi múzeum Ostaci nekadašnje tvrđave, bastion, oružarnica │Gradski muzej Bir zamanki kalenin kalıntıları, burç, kale hendeği │Şehir Müzesi Ruins of the former castle, bastion, moat │City Museum

26

27

LUDBREG SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR A település már a 14. században a környék szakrális központjának számított. Ma látható temploma 1410-ben készült el, az ősi bazilika romjain. Bár az évszázadok alatt többször átépítették, az épület megőrizte középkori alakját. A hagyomány szerint 1411-ben egy mise alatt a kehelyben lévő bor átváltozott Krisztus vérévé, melyet ma is itt őriznek. Ludbreg épen átvészelte a török időket, mely szerencsét Krisztusnak tulajdonítják a helyiek.

Yerleşim, artık 14. yüzyılda bölgenin dînî merkezi olarak sayıldı. Bugün görünen kilisesi, eski bir bazilikanın kalıntılarında 1410’da hazır oldu. Yüzyıllar boyunca birçok kez yenilenmesine rağmen bina, orta çağ şeklini korumaktadır. Geleneğe göre 1411 yılında bir ayin sırasında kadehteki şarap İsa’nın kanına dönüşdü. Bu, halen de saklanmaktadır. Ludbreg Türk döneminden sağ çıktı. Yerlilere göre bu şansı onlara İsa getirmiş.

Naselje se već od 14.stoljeća smatralo sakralnim središtom okolice. Crkva koja i danas stoji izgrađena je 1410.godine, nad ruševinama drevne bazilike. Iako su je tokom stoljeća više puta renovirali, gradili crkva je sačuvala srednjovjekovni izgled. Prema legendi tokom mise 1411.godine vino se pretvorio u Kristovu krv u kaleži, koju i danas čuvaju ovdje. Ludbreg je preživio haračenje turaka, to čudo lokalno stanovništvo pripisuju baš svetom Isusu Kristu.

The settlement was regarded as the sacral centre of the area as early as the 14th century. Its present church was built in 1410 on the ruins of an ancient basilica. Although it was reconstructed several times in the course of centuries, the building retained its medieval form. According to tradition during a mass in 1411 the wine kept in the goblet changed into the blood of Christ which is still preserved here. Ludbreg survived the Ottoman era and local people still believe that this survival was an act of Christ.

Kapronca, orta çağ döneminde Körös İli’nin en büyük nüfusa sahip yerleşimlerin biriydi. 1356’da ’kralın serbest şehri’ ünvanını aldı. Kale, 1546’da Habsburglu Ferdinand’ın eline geçti. Kocaman istihkamın inşası ondan sonra başladı. Verőce fethinden sonra bu kale sınır koruma kalesi olarak cok serleştirilmiş olup, Türkler hiç bir zaman ele alamadılar. 18. yüzylda duvarlar yıkıldı. Şimdi sadece burçların birinin kalıntısı ve çağdaş bir arzenal Türk devrine hatırlatmaktadır. In the Middle Ages Koprivnica was one of the most densely populated settlements of Križevačka county. In 1356 it was given the status of free royal city. The castle got into the possession of Ferdinand I in 1546 after which the construction of the huge fortress began. Following the occupation of Virovitica it became a border fortress and it was fortified so massively that the Ottomans could never capture it. In the 18th century its walls were torn down. Today only the fractions of a bastion and the arsenal commemorate the Ottoman era.


Szentháromság templom │Városközpont, főtér │ Crkva svetog Trojstva │Centar grada, glavni trg Church of the Holy Trinity │City Centre, Main Square │ Szentháromság (Üç Ruhlar) Kilisesi │Şehir merkezi, ana meydanı


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Koprivnica, Trg bana Jelačića 7.│+385/(0)48/621-433 www.koprivnicatourism.com


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Ludbreg, Trg Svetog Trojstva 14. │+385/(0)42/810-690 │www.tz-ludbreg.hr

VARASD · VARAŽDIN

28

Varasd rendkívül gazdag középkori, reneszánsz és barokk épületekben. A városi igazi fénykora a 16. század elején volt. Itt áll a legrégebbi európai városháza, 1523-ban Brandenburgi György adományozta a főtéren álló palotáját a magisztrátus számára. Varasd az 1530-as évektől a szlavóniai hadszíntér központja volt. Innen irányították a végvárakat és itt tárolták az utánpótlást. A várost horvát Bécsnek is nevezik, ahol mai napig ápolják a hagyományokat. A vár és a várkastély egész évben látogatható.

Varasd, orta çağ dönemindeki, rönesans ve barok eserler konusunda zengindir. Şehrin gerçek şan şeref dönemini 16. yüzyılın başında yaşadı. Avrupa’daki en eski belediye binası burada durmaktadır: 1523’te bu ana meydanındaki sarayını György Brandenburgi belediyeye bahşetti. Varasd, 1530’lu yıllardan itibaren Slavonya savaş alanının merkezini oluşturdu. Sınır koruma kaleleri buradan yöneltildi, yedekler de burada saklandı. Şehre Hırvat Viyana’sı diyorlar. Gelenekleri bugüne kadar korumaktadır. Kale ve kale saray bütün yıl boyunca ziyarete açıktır.

Varaždin je izuzetno bogat srednjovjekovnim, renesansnim i baroknim zgradama. Svoje zlatno doba je proživio početkom 16.stoljeća. Tu se nalazi i najstarija gradska vijećnica u Europi. 1523.godine Brandenburški Juraj je darovao svoju palaču na glavnom trgu magistratu. Od 1530.godine Varaždin je postao središte slavonskog ratišta, odavdje su upravljali krajinškim utvrdama i tu su skladštili pričuve. Grad nazivaju još i hrvatskim Bečom, gdje se tradicije i danas čuvaju. Tvrđava i dvorac se mogu posjetiti tokom cijele godine.

Varaždin abounds in medieval, Renaissance and Baroque buildings. The town flourished in the early 16th century. It was home to the oldest city hall in Europe – Georg of Brandenburg gave his mansion on the main square to the city council in 1523. From the 1530s Varaždin was the centre of the Slavonian theatre of war, from where nearby border fortresses were controlled and where supplies were stored. The town is often called the Croatian Vienna where traditions are still observed. The castle and the mansion can be visited throughout the year.


Varasdi vár, reneszánsz várpalota │Tvrđava i dvorac │ Varasd Kalesi, rönesans kale sarayı │ Varaždin Castle, Renaissance Mansion


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Varaždin, Ivana Padovca 3. │+385/(0)42/210-987│www.tourism-varazdin.hr

29

CSÁKTORNYA ČAKOVEC SZIGETVÁR · SIGETA ·· SIGETVAR Csáktornyát 1546-ban adományozta Habsburg Ferdinánd Zrínyi Miklósnak, mely innentől kezdve a család legfontosabb rezidenciája lett. A Zrínyiek alatt a város folyamatosan fejlődött. 1560 körül készülhetett el a reneszánsz stílusú palota, mely a költő Zrínyi idején vetekedett a királyi rezidenciákkal. Gazdag könyvtára, fegyverterme, hatalmas, tágas terei voltak. Csáktornyát 1670-ben veszítette el a Zrínyi család. A kincseket elszállították, a várba Habsburg őrség költözött. A 18. században több természeti csapás érte. Jelenleg a Muraköz Megyei Múzeum gyűjteményének ad otthont.

Csáktornya 1546’da Habsburglu Ferdinand tarafından Miklós Zrínyi’ye bahşedildi. Bu tarihten başlayarak ailenin en önemli merkezi oldu. Rönesans tarzlı saray ise 1560 sularında inşa edildi. Şehir, Zrínyi’lerin döneminde devamlı gelişti. Şair Miklós Zrínyi zamanında kral merkezlerine benzedi: zengin kütüphanesi, silah odası, kocaman odaları vardı. Bunu Zrínyi ailesi 1670’te kaybetti. Hazineler götürüldü, kaleye Habsburglu muhafız birimi taşındı. 18. yüzyılda birçok doğa afeti yaşadı. Hâlen Muraköz İl Müzesi’nin koleksiyonuna mekan vermektedir.

Čakovec je 1546.godine poklonio Ferdinand Habsburški Nikoli Zrinskom, otkad je ovaj grad postao najvažnijom rezidencijom obitelji Zrinski. Oko 1560. godine su izgradili renesansni dvorac. Za vrijeme Zrinskih grad se stalno razvijao. Za vrijeme Nikole Zrinskog pjesnika već se natjecala s kraljevskim rezidencijama, imala je bogatu knjižnicu, oružarnicu, ogromne i prostrane dvorane. 1670.godine imanje je izgubila obitelj Zrinski. Blago su odnijeli a u utvrdu se uselila Habsburška vojska .Danas je dom Muzeju Međimurja.

Čakovec was granted to Nikola Zrinski by Ferdinand I in 1546 and from that time on it became the most important residence of the family. The Renaissance mansion was erected around 1560. Under the ownership of the Zrinskis the town was permanently developing. During the time of Zrinski the poet, Čakovec was comparable to royal residences with its rich library, gun-room and great halls. The Zrinski family lost it in 1670. The treasures were taken away and Habsburg soldiers moved into the castle. In the 18th century the town had to suffer several natural disasters. Today, it is home to the collection of Museum of Međimurje.


Csáktornyai vár és várkastély │Ferences templom és kolostor │ Dvorac i tvrđava │Franjevački samostan i crkva Csáktornya kalesi ve kale sarayı │Fransiskan kilisesi ve manastırı │ Čakovec Castle and Mansion│Franciscan Church and Monastery


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Čakovec, Kralja Tomislava 1.│+385/(0)40/313-319 │www.tourism-cakovec.hr

SZENTILONA · ŠENKOVEC A Csáktornyától pár kilométerre fekvő település a Zrínyiek temetkezőhelye volt. Ma is itt áll a családi sírkápolna. A pálos kolostor és a mauzóleum 1695-ben leégett. 1924-ben indultak régészeti feltárások, mely során megtalálták Zrínyi Miklós síremlékét, melyet ma a csáktornyai vármúzeumban őriznek. Ovo naselje se nalazi na nekoliko kilometara od Čakovca i nekad je ovdje bila grobnica Zrinskih. I dans se ovdje nalazi kapelica. Pavlinski samostan i mauzolej su izgorijeli 1695. godine. 1924.godine su ovdje vršena arheološka iskopavanja, kada su našli veliki dio grobnice Nikole Zrinskog, ti ostaci se danas čuvaju u muzeju u Čakovcu. Csáktornya’dan birkaç kilometre uzaklıkta bulunan yerleşim, Zrínyi’lerin cenaze yeri idi. Ailenin mezar şapeli şimdi de burada bulunmaktadır. Paulus tarikatına ait manastır ve mozole 1695’te yandı. 1924’te arkeolojik kazılar başladı. O sırada Miklós Zrínyi’nin mezar taşı ortaya çıktı. Bu eser, hâlen Csáktornya Kale Müzesi’nde koruma altındadır. The settlement located a few kilometres from Čakovec was the burial place of the Zrinski family. The family chapel is still standing here. The Pauline monastery and the mausoleum burnt down in 1695. Archaeological explorations were started in 1924 during which the shrine of Nikola Zrinski was found. Today it is preserved in the castle museum of Čakovec.


Szent Ilona kápolna és a Zrínyi család sírboltja │Kapelica svete Jelene│Aziz Ilona şapeli ve Zrínyi ailesinin mozolesi Chapel of Saint Helen and the Tomb of the Zrinski family


www.senkovec.hr

30

LÉGRÁD · LEGRAD SZIGETVÁR · SIGETA · SIGETVAR

31

Légrád vára 1550 körül épült, miután Zrínyi Miklós 1546-ban megszerezte Muraközt, és az egyre erősebb oszmán nyomás miatt szükségessé vált egy vár építése a Mura és a Dráva találkozásánál. A török 1577-ben foglalta el, azonban az épületre a nagyobb veszélyt az jelentette, hogy a szabályozatlan folyók a nagyobb áradások során rendre alámosták. Zrínyi Miklós egy új vár építését határozta el, ez lett Zrínyi-Újvár. Légrád várát 1710-ben egy 15 napig tartó sűrű esőzés mosta el.

Miklós Zrínyi 1546’da Muraköz’ü ele aldı. Osmanlı baskısı gittikçe daha sert olup, saldırılar devamlı oldu. Mura’nın ve Drava’nın birleştirme noktasında bir kalenin inşasına ihtiyaç duyuldu. Legrad kalesi 1550 sularında kuruldu. Türkler tarafından 1577’de ele alındı. Fakat vahşi nehirlerin büyük selleri binayı art arda harap etti. Miklós Zrínyi yeni bir kalenin, Yeni Zrínyi Kalesi’nin inşasına karar verdi. Legrad kalesi 1710’da gerçekleşen 15 günlük bir yağmurdan dolayı yok oldu.

Nikola Zrinski je 1546.godine osvojio Međimurje, ali su osmanski napadi bili sve jači i češći. Bila je neophodna izgradnja jedne krajiške utvrde kod ušće Mure i Drave. Tvrđava Legrada je izgrađena oko 1550.godine. Turci su je osvojili 1577.godine, ali veća opasnost su bile za tvrđavu neregulirane rijeke, koje su tokom poplava ispirale temelje. Zrinski je naredio izgradnju nove utvrde, koja se nazvala Zrinski-nova utvrda. 1710.godine i tu utvrdu je uništila kiša, koja je petnaest dana lijevala.

Nikola Zrinski took possession of Međimurje in 1546. The Ottoman pressure was becoming more and more intense with continuous attacks. It was necessary to erect a castle near the confluence of rivers Mura and Drava. The castle of Legrad was built around 1550. It was captured in 1577 but the real danger to the building was constituted by the rivers that caused erosion to its foundations at the time of floods. Zrinski decided to construct a new castle which is known as Zrínyi-Újvár. The castle was washed away by 15 days of heavy rains in 1710.


Szentháromság plébániatemplom│Mura-Dráva összefolyása, ahol a hajdani vár állt │Crkva Svetog Trojstva│Ušće Mure i Drave Szentháromság (Üç Ruhlar) Şehir Kilisesi │Bir zamanki kalenin yeri olan Mura-Drava nehirlerinin birleşme noktası Parish Church of the Holy Trinity│Confluence of Mura and Drava where once the castle stood


www.opcinalegrad.hr

DRÁVAVÁSÁRHELY · NEDELIŠĆE Drávavásárhely a Muraköz legfontosabb kereskedővárosa volt a középkorban. A helyi polgárság részt vett a kereskedelemben, ebből nagy haszonra tett szert, melyből folyamatosan fordítottak a Szentháromság templom csinosítására. itt hajtották ki a ptuji és velencei piacra a marhacsordákat, mint a legfőbb magyar exportcikket. A Zrínyiek idején nyomda működött a városban. Nedelišće je bio najvažniji trgovački grad u srednjem vijeku. Građani su sudjelovali u tgovini, od čega je grad imao velike koristi i tako su stalno ulagali u obnovu i ukrašavanje crkve Svetog Trojstva. Mađari su ovim putem gonili ogromna stada goveda na ptujska i mletačka sajmišta. Za vrijeme Zrinskih imali su i tiskarnicu.. Drávavásárhely, orta çağ dönemindeki Muraköz’ün en önemli ticari şehriydi. Yerli kentsoylular ticarete katıldı, büyük çıkara sahip oldu. Aldıkları paradan Szentháromság (Üç Ruhlar) Kilisesi’nin süslerine devamlı bahşettiler. Ptuj ve Venedik piyasasına giden, en önemli Macar ihracat ürünü olan sığır sürüleri de buradan yola çıktı. Zrínyi’ler zamanında şehirde bir basımevi faaliyet gösterdi. Nedelišće was one of the most important trading towns of Međimurje. Local people actively took part in trading, generating high profit which they partly spent on beautifying the Church of the Holy Trinity. Herds of cattle, being the most important export of Hungary, were driven to the markets of Ptuj and Venice through the town. In the Zrinski era Nedelišće had a printing house as well.


Szentháromság plébániatemplom │Crkva Svetog Trojstva │ Szentháromság (Üç Ruhlar) Şehir Kilisesi │Parish Church of the Holy Trinity


Idegenforgalmi Közösség/Turistička zajednica/ Tourist Community, Nedelišće│Maršala Tita 60. │+385/(0)40/822-671│www.tz-nedelisce.hr

32

0009

Recommend Documents