Collegevoorstel onder verant woordelijkheid van Onderwerp
: wethouder P.W.J. Heunen
Voorstelnummer
: Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Heeze-Leende 2012 : 11.82
Info bij afdelingshoofd Telefoonnummer Emailadres
: mw. N. Maqdache : 040-22 414 95 :
[email protected]
Rondetafelgesprek : 12 december 2011 Opiniërende/Besluit vormende raad : 12 december 2011
Aan de raad,
Samenvatting Gemeenten hebben de opdracht gekregen invulling te geven aan de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) door regels te stellen bij verordening. In de huidige verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heeze-Leende 2006 is reeds vorm gegeven aan de Wmo. Gezien de ontwikkelingen en bez uinigingstaakstelling is de huidige verordening herzien. De raad wordt gevraagd de nieuwe verordening 2012 vast te stellen, met als datum van inwerkingtreding 1 januari 2012. Inleiding Het gaan werken volgens de nieuwe werk wijze de kanteling en de opgelegde bezuinigingstaakstelling vormt de aanleiding om de huidige verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning van 2006 te herzien. Alle bedragen en bijbehorende regelgeving worden uitgewerkt in het Besluit maatschappelijke ondersteuning Heeze-Leende. Na vaststelling van de verordening door de gemeenteraad, zal het Besluit door het college van B&W worden vastgesteld. In de verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heeze-Leende 2012 is onder andere vastgelegd hoe iemand in aanmerking komt voor hulp bij het huishouden, een woonvoorziening of vervoers voorziening, en op welke wijze dez e voorziening wordt geleverd of vergoed. Ook beschrijft de verordening hoe de gemeente invulling geeft aan onder andere de compensatieplicht, eigen bijdragen en het persoonsgebonden budget. De verordening is opgesteld en besproken met een werkgroep van de Participatieraad en juridisch getoetst door Schulinck*. *Schulinck levert juridische kennis en ondersteuning op onder andere het terrein de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Doelstelling en beoogd effect Doel van de verordening is het vastleggen van regels. In de verordening maatschappelijke ondersteuning is vastgelegd hoe burgers in aanmerking kunnen komen voor een Wmo-voorziening en op welke wijze deze voorziening wordt geleverd en vergoed.
11adv00109
Eerdere besluitvorming en proce s Op 23-8-2011 is het college akkoord gegaan met de voorlopige vaststelling van de c oncept verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning en het gedurende zes weken ter inzge leggen van de concept verordening. De inspraakproc edure liep van 29 augustus tot en met 7 oktober 2011. Op grond van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht konden belangstellenden schriftelijk hun zienswijze k enbaar mak en en sturen aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Heeze-Leende. De volledige concept verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heez e-Leende 2012 stond vanaf 29 augustus 2011 op de website van de gemeente HeezeLeende en lag vanaf die datum tot en met 7 oktober 2011 ter inzage bij het Loket maatschappelijke ondersteuning in het gemeent ehuis van Heez e-Leende. Gedurende de inspraakperiode zijn er geen reacties ont vangen. Na de inspraakperiode is de concept verordening voor formeel advies voorgelegd aan de P articipatieraad. Het advies van de Participatieraad is als bijlage bijgevoegd. De Participatieraad adviseert een wijziging van de volgende artikelen: - hoofdstuk 1: 2 lid 2 tekst opnieuw bezien - hoofdstuk 1: 3 lid b voorstel voor tekstwijziging - hoofdstuk 4: artikel 15 lid 4 toevoeging Het college adviseert de raad om de eerste twee wijzigings voorstellen van de Participatieraad niet over te nemen en de laatste wijziging deels over t e nemen met een toevoeging op basis van de volgende overwegingen: 1. Hoofdstuk 1 - artikel 2 lid 2 ongewijzigd te laten. Hoewel het in de praktijk weinig voorkomt dat mantelzorgers een voorziening aanvragen, willen we dit artikel handhaven om mantelzorgers toch in de gelegenheid te stellen om een aanvraag in te dienen als zij niet meer in staat zijn om de mantelzorg te verlenen. 2. Hoofdstuk 1 - artikel 3 lid b ongewijzigd te laten. Omdat het een compenserende voorziening betreft impliceert dit al dat de voorziening adequaat is. Het is dus dubbelop om het woord adequaat hieraan toe te voegen. 3. Hoofdstuk 4 - artikel 15 lid 4 het advies van de Participatieraad deels over te nemen: 1,5 x de norm in plaats van 1,8 x de norm (deze aanpassing werkt in het voordeel van de cliënt) en met de volgende toevoeging: ‘De ondersteuningsbehoevende dient te bewijzen dat zijn verzamelinkomen lager wordt dan 1,5 x de voor hem geldende norm’. Artikel 15 lid 4 is aangevuld zoals hieronder omschreven.
Motivering, argumentatie en alternatieven Wijzigingen in de verordening: Aanpassingen in Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen. Artikel 1 Lid 1 onder h Budgethouder: een ondersteuningsbehoevende aan wie ingevolge deze verordening een persoonsgebonden budget is toegekend en die aan het college verant woording over de besteding van het persoonsgebonden budget verschuldigd is, dan wel diens wettelijk vertegenwoordiger.
Pagina 2 van 8
Toelichting: Aangepast is wettelijk e vertegenwoordiger. Ook wettelijk e vertegenwoordiger k an verant woordelijk zijn voor de besteding of verant woording van het persoongebonden budget. Lid 1 onder r Leefeenheid: een eenheid bestaande uit meerdere personen, met hoofdverblijf op hetzelfde adres of twee aangrenzende adressen, waaronder eventueel ook minderjarigen, die samen een huishouden voeren. (Deze definitie geldt voor de Wmo en kan niet bij andere regelgeving worden toegepast). Toelichting: Aangepast is twee aangrenzende adressen. In het k ader van mantelzorg wonen is deze definitie aangepast. Indien (mantel)z org in aangrenzende woning wordt verleend, dan wordt leefeenheid van t wee aangrenzende adressen, als één beschouwd. Lid 1 onder w Ondersteuningsbehoevende: een persoon met een beperk ing, chronisch psychisch probleem of psychosociaal probleem die beperkingen ondervindt bij de maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Toelichting: De definitie van ondersteuningsbehoevende is aangepast. In de verordening 2006 was de definitie van ondersteuningsbehoevende: een persoon die ten gevolge van ziek te of gebrek , inclusief chronische, psychische en ps ychosociale problemen aantoonbare beperk ingen ondervindt bij de maatschappelijk e participatie en zelfredzaamheid. Uit jurisprudentie is geblek en dat de definitie te smal geformuleerd was door uit te gaan van het ondervinden van beperk ingen als gevolg ziek te of gebrek . Aanpassingen in Hoofdstuk 2: Vorm van te verstrekken individuele voorzieningen. Artikel 5 Eigen bijdragen en eigen aandeel 1. Bij het verstrekken van individuele voorzieningen op grond van de wet is de ondersteuningsbehoevende een eigen bijdrage of een eigen aandeel verschuldigd, dat wordt afgestemd op het inkomen. Het college legt in het Besluit de omvang van de eigen bijdrage en het eigen aandeel vast. 2. In afwijking van het eerste lid is voor de volgende voorzieningen geen eigen bijdrage/eigen aandeel verschuldigd: a. Rolstoelen b. Collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) Toelichting: Voorgesteld wordt om op alle voorzieningen vanaf 2012 een eigen bijdrage/eigen aandeel te vragen. Behalve voor rolstoelen, deze zijn wettelijk uitgesloten. Ook bij Collectief Vraagafhank elijk Vervoer (CVV) k an geen eigen bijdrage worden berek end door de gemeente. Wel wordt door de vervoerder van het collectief vervoer een eigen bijdrage doorberek end. Hoofdstuk 3. Hulp bij het huishouden. In de verordening zijn geen inhoudelijke aanpassingen gedaan in het hoofdstuk hulp bij het huishouden. Wel wordt het protocol hulp bij het huishouden aangepast, om te komen tot een
Pagina 3 van 8
vermindering in het aantal geïndiceerde uren per cliënt. Het aangepaste protoc ol hulp bij het huishouden wordt dit najaar aan het college ter vaststelling aangeboden. Aanpassingen in Hoofdstuk 4. Woonvoorzieningen. Artikel 15 Weigeringsgronden Lid 1 onder l (NIEUW) Het college weigert een woonvoorziening indien het een woonvoorziening betreft die tot het normale aanschaffingspatroon kan worden gerekend, waarop in de levensloop kan worden geanticipeerd en die in de bouwmarkt te krijgen is tegen normale kosten. Lid 2 (NIE UW) Het college weigert een woonvoorziening als bedoeld in artikel 14 lid 2 onder c indien de ondersteuningsbehoevende eigenaar is van de aan t e passen woning, en het in de woning gebonden vermogen hoger is dan het door het college in het Besluit vastgestelde bedrag. Lid 3 (NIE UW) Het in de woning gebonden vermogen bedoeld in lid 2 is gelijk aan de waarde van de woning in het economische verkeer bij vrije verkoop, minus de openstaande hoofdsom van de geldlening in verband met het op de aan te passen woning gevestigd rec ht van hypotheek. Lid 4 (NIE UW) Het bepaalde in lid 2 blijft buiten toepassing indien: a. de totale kosten van de noodzakelijk geachte woonvoorziening(en) bedoeld in lid 2 niet hoger zijn dan het door het college in het Besluit vastgestelde bedrag, of; b. de ondersteuningsbehoevende blijkens de schriftelijke afwijzing van een tweet al erkende krediet verstrekkers niet in staat is middels het geven van een recht van hypotheek het vermogen als bedoeld in lid 3 te gelde te maken tot tenminste het bedrag dat nodig is om de woonvoorziening te realiseren. c. indien het aangaan van financiële verplichtingen door een nieuwe hypotheek dan wel verhoging van de bestaande hypotheek leidt tot een lager inkomen dan 1,5 x de inkomensgrens. De ondersteuningsbehoevende dient te bewijzen dat zijn verzamelinkomen lager wordt dan 1,5 x de voor hem geldende norm.’ Toelichting: Voorgesteld wordt om woonvoorzieningen t e weigeren indien het een woonvoorziening betreft die tot het normale aanschaffings patroon k an worden gerek end, waarop in de levensloop k an worden geanticipeerd en die in de bouwmark t te k rijgen is tegen normale k osten. Bijvoorbeeld: wandbeugel, verhoogd toilet, douchezitje. Ook wordt voorgestel om een woonvoorziening te weigeren indien de ondersteuningsbehoevende eigenaar is van de aan t e passen woning, en het in de woning gebonden vermogen hoger is dan 1,5 maal het bedrag genoemd in artik el 34 lid 2 onderdeel d van de Wet werk en bijstand. Het is mogelijk om overwaarde in een woning aan te wenden voor woningverbetering. In het besef dat elk e financiële vermogensdrempel voor discussie vatbaar is, stellen we voor om aansluiting te zoek en bij de bepaling inzak e vermogens vrijlating bij eigen woning in de W et werk en bijstand. De meest voor de hand liggende variant is aan te sluiten bij de methodiek van de drempel voor de vervoersk ostenvergoeding. Deze bedraagt 1,5 maal het sociaal minimum ingevolge de bijstands wetgeving (WWB). (In de verordening van 2006 was de drempel 1,8 maal de norm, maar voorgesteld wordt om deze in de nieuwe verordening aan te passen naar 1,5 maal de norm).
Pagina 4 van 8
De factor van 1,5 willen we ook voor de vermogensdrempel hant eren. In de WWB wordt van vermogen in de eigen woning € 46.900,- vrijgelaten (bedrag 2011). De financiële drempel voor grote woningaanpassingen k omt dan op 1,5 x € 46.900,- = € 70. 350, -. Bedraagt de overwaarde in de woning meer dan dit bedrag, dan wordt de aanvraag afgewezen. Overigens k an het vermogen alleen een grond voor af wijzing zijn als de aanvrager hierover daadwerk elijk k an beschikk en. Wanneer de aanvrager aantoont geen hypothecaire lening k an worden verk regen, dan vormt het vermogen in de woning geen beletsel voor de t oek enning van een woonvoorziening. Ter bepaling van de verk oopwaarde stellen we voor om deze te baseren op de actuele WOZ-waarde van de woning. In het besluit wordt voorgesteld om het (grensbedrag)primaat van verhuizing aan te passen. Het primaat blijft in ieder geval buiten toepassing indien het een woonvoorziening betreft waarvan de k osten een bedrag van € 5.000,00 (inclusief BTW) niet te boven gaan. Dit bedrag is in het huidige besluit 2011 € 25.000,00 (inclusief BTW) . Aanpassingen in Hoofdstuk 5. Het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel. Voorgesteld wordt dat er een inkomens grens op alle vervoers voorzieningen gaat gelden. Daarnaast willen de inkomensgrens aanpassen van 1,8 naar 1,5 maal de norm. De inkomensgrenz en zijn een veelvoud van de bruto IOAW-grondslagen (voor personen jonger dan 65 jaar) en de bedragen van het bruto-ouderdomspensioen uit de AOW en worden jaarlijks geïndexeerd. Toelichting: In onderstaande tabel wordt het verschil aangegeven tussen 1,8 maal de norm en 1, 5 maal de norm. Inkomensgrens vervoersvoorzieningen 2011 Leef vorm Gehuwden beiden tot 65 jaar Alleenstaande ouder tot 65 jaar Alleenstaanden tot 65 jaar Gehuwden, één partner 65 jaar of ouder Gehuwden beiden 65 jaar of ouder Alleenstaande ouder 65 jaar of ouder Alleenstaande 65 jaar of ouder
bruto ink omen € 18.258,96 € 17.672,16 € 14.034,00 € 18.851,28 € 18.851,28 € 17.048,52 € 13.513,08
1,8 x norm 1,5 x norm € 32.866,13 € 27.388,44 € 31.809,89 € 26.508,24 € 25.261,20 € 21.051,00 € 33.932,30 € 28.276,92 € 33.932,30 € 28.276,92 € 30.687,34 € 25.572,78 € 24.323,54 € 20.269,62
Indien het ink omen van een ongehuwde ondersteuningsbehoevende of het gezamenlijk ink omen van gehuwde personen meer bedraagt dan het bedrag dan 1,5 maal de norm, k omen onderstaande genoemde voorzieningen en de daarmee samenhangende gebruik s- en onderhoudsk osten niet in aanmerk ing voor verstrekk ing of vergoeding.
Pagina 5 van 8
Het gaat om de volgende vervoers voorzieningen: b. een collectief systeem van aanvullend al dan niet openbaar vervoer; c. een vergoeding voor vervoer per eigen auto; d. vervoer per taxi; e. vervoer per rolstoeltaxi; f. een aanpassing van een eigen aut o; g. een al dan niet aangepaste auto; h. een al dan niet aangepaste geslot en buitenwagen; i. een open elek trische buitenwagen; j. een ander verplaatsingsmiddel dan de vervoermiddelen genoemd in de onder g, h en i; Hoofdstuk 6. Verplaatsen in en rond de woning. In de verordening zijn geen inhoudelijke aanpassing gedaan in het hoofdstuk verplaatsen in en rond de woning. Ook zijn geen inhoudelijke aanpassingen in hoofdstuk 7 gedaan, het verk rijgen van voorzieningen en het motiveren van besluiten. Aanpassingen in Hoofdstuk 8. Slotbepalingen. NIE UW is Artikel 44 Overgangs recht Voor personen aan wie voor inwerkingtreding van deze verordening een vervoers voorziening is toegekend, geldt artikel 27 niet voor die reeds toegekende vervoers voorziening. Indien voor deze pers onen na nieuwe beoordeling de aanspraak op de voor inwerkingt reding van deze verordening toegekende vervoers voorziening vervalt op grond van het bepaalde in artikel 27, dan wordt de reeds toegekende vervoers voorziening niet eerder ingetrokken dan 3 maanden na de dat um van het besluit tot intrekking. Toelichting: Omdat in de verordening 2006 geen ink omensgrens wordt gehanteerd op alle vervoersvoorzieningen wordt in de nieuwe verordening een overgangsrecht opgenomen. Dat wil zeggen dat iemand die een vervoersvoorziening heeft op basis van de huidige verordening, het recht verlies indien bij herindicatie blijk t dat het ink omen boven de ink omensgrens van 1,5 maal de norm k omt. Het overgangsrecht bepaalt dat er dan nog 3 maanden gewenningstijd wordt geboden, zodat ondersteuningsbehoevende zelf maat regelen k an treffen voordat de voorziening wordt ingetrok k en. NB: er k an vanuit gegaan worden dat iemand met een ink omen boven de ink omensgrens van 1,5 maal de norm, zelf k an voorzien in een (vervoers)voorziening. Financiën en risico’ s Bezuinigingstaakstelling: De wijzigingen in de verordening zijn met name gericht op de taakstelling om €150.000,- euro te bezuinigingen op de uit voering van de Wmo. Met deze voorstellen wordt gestreefd om de bezuiniging te realiseren. De bezuinigings voorstellen op een rij: Op alle voorzieningen wordt vanaf 2012 een eigen bijdrage / eigen aandeel gevraagd; Protocol Hulp bij het Huishouden aanpassen, dat moet leiden tot een vermindering van het aantal geïndiceerde uren hulp per cliënt.
Pagina 6 van 8
-
-
-
-
Weigeren van een woonvoorziening indien het een woonvoorziening betreft die tot het normale aanschaffingspatroon kan worden gerekend, waarop in de levensloop kan worden geanticipeerd en die in de bouwmarkt te krijgen is tegen normale kosten. Weigeren van een woonvoorziening indien de ondersteuningsbehoevende eigenaar is van de aan te passen woning, en het in de woning gebonden vermogen hoger is dan 1,5 maal het bedrag genoemd in artikel 34 lid 2 onderdeel d van de Wet werk en bijstand. Het primaat van verhuizing blijft in ieder geval buiten toepassing indien het een woonvoorziening betreft waarvan de kosten een bedrag van € 5.000,- (inclusief BTW) niet te boven gaan; Inkomensgrens op alle vervoers voorzieningen Inkomensgrens van 1,8 maal de norm aanpassen naar 1, 5 maal de norm.
Naast deze voorstellen wordt sinds 1 mei 2011 volgens de methodiek van de kanteling gewerkt. Met de werkwijze van de kanteling wordt afgestapt van het denken in voorzieningen en producten en wordt het result aat voorop gesteld. Uit gangspunt is dat de cliënt aangesproken wordt op zijn eigen vermogen en verantwoordelijkheden (eigen kracht en sociale omgeving) en daar waar nodig worden voorzieningen en ondersteuning (algemene en individuele voorzieningen) geboden. De ervaring leert dat met de werkwijze volgens de kanteling te besparen is, maar kant elen uit het oogpunt van kostenbesparing alleen volstaat niet. Kanteling betekent een wijziging in sturings filosofie, niet meer claim gericht denken vanuit ‘dure’ voorzieningen, maar integraal werken met creatieve oplossingen. Oplossen door te bekijken wat een cliënt kan en wat zijn eigen directe omgeving aan ondersteuning kan organiseren. Op deze wijze blijft de cliënt beter betrokken bij de samenleving en op langer termijn zal dit minder kosten voor voorzieningen moeten opleveren. Mede doordat cliënten meer op z elfredz aamheid en eigen verantwoordelijkheid worden gewezen alvorens te denken in voorzieningen. Omdat de Wmo een open eind financiering kent is het risico dat het geraamde budget wordt overschreden en de bez uinigings voornemen niet behaald gaat worden. Daarnaast is er s prak e van toename in het aantal aanvragen en uitgaven op het gebied van individuele voorzieningen Wmo. De stijging van de uitgaven heeft te maken met verschillende factoren. De kostprijs van een aantal voorzieningen is gestegen (bijv. hulp bij het huishouden) en het beroep (aantal aanvragen) op voorzieningen is gestegen. Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal
aanvragen individuele voorzieningen bij het Loket maatschappelijke ondersteuning: aanvragen Wmo in 2007 582 aanvragen Wmo in 2008 667 aanvragen Wmo in 2009 801 aanvragen Wmo in 2010 837
Toetsing en beleid en regelgeving In de Wmo hebben de gemeenten de opdracht gekregen invulling te geven aan de Wmo door regels te stellen bij verordening. In de huidige verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heeze-Leende 2006 is reeds vorm gegeven aan de Wmo. Gezien alle ontwikkelingen en bezuinigingstaakstelling is de huidige verordening herzien.
Pagina 7 van 8
Communicatie en draagvlak Bij de totstandkoming van de nieuwe verordening is intensief overleg geweest met een werkgroep van de Participatieraad. De inspraakproc edure liep van 29 augustus tot en met 7 oktober 2011. Op grond van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht konden belangstellenden schriftelijk hun zienswijze k enbaar mak en en sturen aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Heeze-Leende. De volledige concept verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heez e-Leende 2012 stond vanaf 29 augustus 2011 op de website van de gemeente HeezeLeende en lag vanaf die datum tot en met 7 oktober 2011 ter inzage bij het Loket maatschappelijke ondersteuning in het gemeent ehuis van Heez e-Leende. Gedurende de inspraakperiode zijn geen reacties ont vangen. Na de inspraakperiode is de concept verordening voor formeel advies voorgelegd aan de P articipatieraad. Op 21 november is een themabijeenkomst voor de gemeenteraad georganiseerd om de wijzigingen in de verordening toe te lichten. Het is van groot belang dat er gecommuniceerd wordt over de wijzigingen in de verordening. Niet alleen bestaande cliënten moeten geïnformeerd worden over de wijzigingen en de gevolgen, ook alle andere inwoners van Heeze-Leende moeten op de hoogte worden gesteld. Voorstel Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Heeze-Leende 2012 vaststellen onder gelijktijdige intrekking van de verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeent e Heeze-Leende 2006. Heez e-Leende, 15 november 2011 BURGEMEESTE R EN WE THOUDERS VAN HEE ZE-LEE NDE, de secretaris, (a.i.) de burgemeester,
R. Jeltema
P.J.J. Verhoeven
Pagina 8 van 8
