-Link- Inhoud. Vredeveldschool wint euro! Juni 2014 Jaargang 2. 1 Vredeveldschool wint euro! 2 Voorwoord

2

Juni 2014 Jaargang 2

- L i n k-

Vredeveldschool wint 10.000 euro! De kinderen uit groep 8 van de Vredeveldschool in Assen hadden het allerbeste idee van heel Nederland om meer te bewegen op school. Hiermee wonnen zij zaterdag 7 juni 2014 in Corpus de hoofdprijs van de Koningsspelen

Inhoud 1

Vredeveldschool wint 10.000 euro!

2 Voorwoord 4 Actief burgerschap zorgt voor draagvlak bij kinderen en ouders 5 EHBO in de bovenbouw

En jaar basisschool Hoogholtje

6

Groep acht geeft bijles

Lezen met begrip in groep 3 en 4, hoe doe je dat?

9

'Start' Mariaschool groot succes!

Column bloemlezing

10 Verkeerseducatie op rkbs De Brummelbos 12 Grote Rekendag op de Mariaschool

Een Kindcentrum: utopie of realiteit?

13 Een warm bad 14 Stuurgroep Klasseplan + Klasseplan-app Ideeënwedstrijd. De gewonnen 10.000 euro wordt besteed om het sportieve idee van de kinderen uit te werken. De kinderen hebben op een interactieve en spetterende manier hun drie ideeën getoond aan de jury die bestond uit de voorzitter Richard Krajicek en daarnaast de acteurs Hassan Slaby (speelt Eman in SpangaS) en Stijn Fransen (speelt Renée in SpangaS). De jury vond het innovatieve ideeën en erg knap verzonnen dat je kan leren en bewegen tegelijk!

15 kbs Sint Theresia Samen talenten laten groeien 16 Column – Wil van den Broek Colofon

De ideeën op een rijtje: • de dansmat: Dit is een mat met vier pijlen waar je op kan dansen. De mat kan ook ingezet worden bij alle andere vakken op school. Je gebruikt de pijlen dan om je antwoord op een vraag aan te geven. • de taalmat: Een groot toetsenbord op de grond, waarbij je met je voeten kan typen. Deze mat kan ingezet worden bij schrijfopdrachten, taal en spelling. • de loopband en roeimachine: Bij deze machine heb je een koptelefoon op die je sommen of andere vragen stelt. Het kind roept het antwoord. Is het antwoord goed, dan hoor je 'correct'. Is het antwoord fout, dan wordt het sporten iets zwaarder. lees verder op pag. 2 Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

1

Alle drie ideeën zijn op verschillende niveaus te gebruiken, zodat alle leerlingen van groep 1 tot en met groep 8 er gebruik van kunnen maken. De hele dag door bewegen; dansen, rennen, roeien en leren tegelijk! Het ingezonden filmpje is hier te zien: http://youtu.be/Jexr0BbRGA8 De prezi die bij de presentatie hoorde staat hier: http://prezi.com/dwflcunimbnn/?utm_ campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share Meer informatie komt snel op: www.koningsspelen.nl.

inzet van elke medewerker weer veel doelen zijn behaald op het gebied van het geven van onderwijs en op het gebied samenwerken aan nieuwe ontwikkelingen binnen het onderwijs. In de vorige editie schreef ik reeds dat ontwikkelingen in het onderwijs uit onze eigen organisatie moeten komen. Wachten op de overheid heeft geen enkele zin. Zelf initiatieven nemen, zowel vanuit het bestuur als vanuit de scholen, helpt innovaties in het onderwijs te bewerkstelligen. Ik wil u dan ook hartelijk bedanken voor uw inzet tijdens dit schooljaar en voor al het goede dat u samen met uw collega’s tot stand heeft gebracht, zowel op school- als stichtingsniveau. Ik wens u een hele fijne en goede vakantie toe. Geniet van de mooie periode en gebruik deze weken om de menselijke accu weer op te laden teneinde in het nieuwe schooljaar met verfrissende ideeën en vol energie weer aan het werk te kunnen gaan. John A.C.H. van Meekeren Voorzitter College van Bestuur.

De organisatie van de Koningsspelen heeft zelf veel beelden fotomateriaal gemaakt. Zij vertelden dat ze dit openbaar zetten voor alle media die er gebruik van wil maken. De precieze locatie ken ik niet, maar kunnen jullie vast wel vinden om meer en betere foto's, van de spetterende presentatie van de kinderen terug te zien, evenals interviews met kinderen en leerkracht en natuurlijk beelden van de uitslag. Met vriendelijke groet, Ronel Holierook

Voorwoord Beste collega’s, Het mooie zomerweer is gelukkig aangebroken en ik merk dat dit iedereen tot tevredenheid stemt. Het einde van een bewogen en intensief schooljaar komt in zicht. Intensief waar het gaat om allerlei zaken welke op de verschillende scholen nog spelen, zoals zomerfeesten, schoolkampen, musicals etc. naast het leerproces dat tot het einde van het schooljaar optimaal benut moet worden. Tijdens de tweede ronde van de schoolbezoeken, welke ik in de periode van april tot en met juni heb afgelegd, merkte ik dat iedereen druk bezig is met het afronden van zijn/haar taken. In de laatste maanden voor de zomervakantie kijken de scholen terug, in het kader van het schooljaarverslag, naar wat er op de scholen het afgelopen schooljaar is gepresteerd. Elke keer verheugt het mij dat er door de

2

Kinderopvang TAMARIKI. In het voorjaar van 2014 hebben beide Stichtingen, zoals in de stichtingsondernemingsplannen staat vermeld, een nieuwe stichting opgericht: de Stichting Kinderopvang Fidarda – SKOD. Dit om het formeel mogelijk te maken de vormen van kinderopvang, peuteropvang, TSO en BSO binnen de scholen veilig en professioneel te organiseren. Door noodsituaties of leemtes speelden scholen soms reeds op de vraag in. Hierdoor ontstond er een situatie waarin medewerkers in de kinderopvang onder het gezag van het schoolbestuur vielen. De omvang van de initiatieven binnen scholen nam een dermate grote omvang aan, dat het noodzakelijk werd hierin een splitsing aan te brengen om de kinderopvang te formaliseren en de financiële stromen uit elkaar te kunnen blijven houden. Dit omdat bij wet is vastgelegd dat de middelen voor het onderwijs niet voor andere doeleinden gebruikt mogen worden. In de Emmense wijk Bargeres en in Erica diende zich deze noodzaak zeer dringend aan omdat Allio zich terugtrok als kinderopvangorganisatie uit Emmen en er hierdoor voor ouders grote problemen ontstonden. We hebben alles op alles gezet om de kinderopvang in deze gebieden vóór 1 mei te kunnen realiseren, hetgeen gelukkig is gelukt. In dit kader hebben we een aantal medewerkers van Allio binnen de Stichting Kinderopvang een baan kunnen aanbieden en daarmee de continuïteit van de opvang kunnen waarborgen. De komende tijd zullen we de overige initiatieven bij zowel Fidarda als de SKOD gaan formaliseren in de Stichting Kinderopvang. Daarmee bewijzen wij zowel de ouders en de scholen een dienst. Daar waar we de kinderopvang dichtbij of in de scholen kunnen organiseren, zijn we verzekerd van de instroom, hetgeen inhoudt dat daarmee ook krimpsituaties binnen de SKOD tot een aanvaardbaar niveau beteugeld kunnen worden. In dat licht kan ik ook zeggen dat er ongeveer 70 Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

kinderen meer binnen de SKOD onderwijs genieten dan was geprognotiseerd. Op deze wijze hebben wij er weer een bloeiende bedrijfstak bij, waarmee we een voorschot nemen op de verwachte ontwikkelingen dat binnen 3 tot 5 jaar de opvang van het 2,5 jarige kind een verantwoordelijkheid wordt van de schoolbesturen. Ik weet uit ingewijde bronnen van de overheid en de PO-Raad dat de Ministeries van Sociale Zaken en OC&W hier al jaren mee bezig zijn en dat dit zeker in de volgende kabinetsperiode een thema wordt waarmee de overheid sturing zal gaan geven. MATH. Zoals u allen weet draait er een zevental pilots met betrekking tot de digitale ondersteunde leerlijn van MATH. Deze pilots zijn geëvalueerd en dit heeft geleid tot het besluit van 13 scholen om volledig over te gaan op deze leerlijn (Rekenen). Uit de pilots blijkt dat de leerlijn helder is opgebouwd, waardoor de leerkrachten meer zicht op de ontwikkelingen van de leerlingen krijgen dan bij de huidige methodes. Ook blijkt dat leerlingen actiever betrokken zijn bij hun werk. Leerlingen lopen niet meer voor of achter op de leerstof en er zijn geen gemiddelde leerlingen meer, met andere woorden het kind wordt niet gewogen op het gemiddelde van de groep. Ieder kind werkt op zijn eigen niveau. Verder blijkt uit de pilots dat kinderen heel goed in staat zijn keuzes te maken, mits goed begeleid door de vakkundige leerkracht. De leerling wordt hierdoor zelfstandiger en gemotiveerder. Ook wordt de samenwerking van de kinderen onderling door deze vorm van het aanbieden van de leerstof sterk vergroot. Hierdoor kunnen kinderen die moeite hebben met rekenen verbonden worden met kinderen die hier excellent in zijn, zonder elkaar te kort te doen. Deze systematiek kan gebruikt worden voor alle leerlingen, ongeacht het niveau. Alle niveaus kunnen door middel van MATH goed worden bediend. Het is niet zo dat door MATH de kinderen de hele dag achter de computer of iPad zitten. Kinderen rekenen op de computer of op de iPad en verwerken vervolgens de aangeboden leerstof in combinatie met de 'ontdekhoek' en alle andere vormen van vormend onderwijs. De kennis van de leerkracht moet de diversiteit aanbrengen, zodat het leerplatform groter wordt. Door het gebruik van MATH in combinatie met Rekentuin blijkt het niveau van het rekenonderwijs significant te verhogen. De korte klassikale instructies blijven bestaan. Het gebruik van MATH levert tijdswinst op; het correctiewerk komt grotendeels te vervallen. Hiervoor in de plaats komt het analyseren van de kinderen. De aanbieders van MATH zijn ervan overtuigd dat het werken met digitale leerlijnen door de leerkrachten als leuk wordt ervaren. De eigen creativiteit, het zoeken van oplossingen en het aanbieden van diversiteit vanuit het vrije web maakt het werken met digitale leerlijnen interessant. Vakmanschap komt in de plaats van methodisch volgen. Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

Wanneer er gewerkt wordt met MATH hoeft er niet meer worden getoetst, want alle invoer in het systeem door de leerlingen wordt geregistreerd. Wel blijkt dat leerkrachten dit als lastig ervaren, omdat ze bang zijn de controle te verliezen, maar hierbij zullen de leerkrachten goed worden begeleid. De begeleiding op de scholen moet goed worden gepland om de directies en de teams optimaal bij te kunnen staan tijdens het veranderproces. Met hulp van zowel in- als externe begeleiders zal de nieuwe werkwijze eigen gemaakt moeten worden. Er is een uitgebreid implementatieplan opgesteld voor de scholen die volledig op MATH overgaan, inclusief de benodigde begeleiding in het veranderproces. Het bestuur wenst alle scholen die deze stap gaan zetten veel succes bij de voorbereiding en implementatie van digitaal ondersteund onderwijs. Fusieproces. De bestuurder van Fidarda en de SKOD heeft voor beide organisaties de intentieverklaring ondertekend, waarin is besloten om een verkennend onderzoek te verrichten om te komen tot een fusie van Fidarda en de SKOD. De letterlijke tekst van de intentieverklaring luidt: “Het bestuur van de Stichting Fidarda (hierna te noemen Fidarda) en het bestuur van de Stichting Katholiek Onderwijs Drenthe (hierna te noemen SKOD) verklaren op basis van vooronderzoek naar de mogelijke toekomstige vormen van samenwerking, uitgevoerd in opdracht van beide stichtingen, de gevolgen van een fusie te willen onderzoeken. Een voorgenomen besluit tot fusie zal alleen worden genomen wanneer uit het onderzoek blijkt dat er geen onoverkomelijke bezwaren zijn om de twee stichtingen te fuseren.” Het onderzoek is verricht door het VKO in de persoon van drs. Ilse Bakker-den Heijer en mevrouw mr. Stephanie Loth. De uitkomsten van het onderzoek zijn in eerste instantie besproken met beide Raden van Toezicht. De opmerkingen van de Raden van Toezicht zijn door de bestuurder met de onderzoekers doorgenomen en verwerkt in het onderzoeksrapport. Op 19 mei 2014 is het onderzoeksrapport verstrekt aan beide GMR-en, die hierover instemming moeten verlenen en de Raden van Toezicht die op basis van deze rapportage de fusie kunnen goedkeuren of afkeuren. Op het moment dat 'Link' bij u op de deurmat valt, heeft de besluitvorming reeds plaatsgevonden. De uiterlijke termijn hiervoor is 28 juni 2014. Beschrijving verdere procedure: Op het moment dat de Raden van Toezicht hun goedkeuring en de GMR-en hun instemming hebben verleend, moeten alle gemeentebesturen (15 in totaal) vóór 1 juli ook hun goedkeuring geven. Vervolgens dient er schriftelijk DGO gevoerd te worden met de vakbonden en dienen alle fusiestukken (inclusief de fusie-effectrapportage) vóór 1 juli 2014 te zijn ontvangen

3

door het Ministerie. Daarna moet het oordeel van de commissie die de rapportage moet beoordelen worden afgewacht. Onze inschatting is dat de commissie niet op grote bezwaren zal stuiten. Op het moment dat alles goed verloopt, dient er een nieuw Stichtingsplan geschreven te worden en zullen er vele formaliteiten moeten plaatsvinden om de feitelijke juridische fusie op 1 januari 2015 uit te kunnen voeren. Aan het begin van het proces hebben wij een gmail-adres beschikbaar gesteld, zodat iedereen zijn of haar zorgen of vragen kon uiten. Van deze mogelijkheid hebben enkele medewerkers gebruik gemaakt en alle vragen zijn keurig door ons beantwoord. Hieruit kan worden geconcludeerd dat bijeenkomsten voor het personeel over het proces niet noodzakelijk zijn. Mocht deze behoefte echter wel aanwezig zijn, dan kunt u dit melden aan uw leidinggevende en zullen er alsnog bijeenkomsten voor het personeel worden georganiseerd. Indien het tussentijds noodzakelijk is u nader te informeren, zal ik daar niet terughoudend in zijn.

Mochten de kinderen iets tegenkomen op school, wat ze willen inbrengen in de klassenvergadering, schrijven ze dit op en doen het briefje in het goede laatje. Tijdens de vergadering wordt het kastje erbij gepakt en wordt item voor item doorgenomen. Doordat de kinderen van te voren bewust met de leer- en leefklimaat bezig gaan, krijgen ze een efficiënte klassenvergadering. In het laatje ‘klassengeld’ zit het geld van de klas. Mocht de groep iets bedenken wat ze nodig hebben als klas, kunnen ze dit geld besteden. De kinderen leren hierdoor verstandig met geld om te gaan. Iedere klas van groep 5 t/m 8 kent twee klassenvertegenwoordigers. Deze klassenvertegenwoordigers hebben een vergadering met alle klassenvertegenwoordigers en de directeur. Zo’n vergadering noemen wij een kinderraad. De klassenvertegenwoordigers van iedere groep, nemen de

John A.C.H. van Meekeren.

Actief burgerschap zorgt voor draagvlak bij kinderen en ouders Klassebox… Dit schooljaar is RKBS De Hoeksteen, in het kader van burgerschap, gestart met Klassebox. Zo willen we de kinderen (mede-) verantwoordelijk maken voor een optimaal leef- en leerklimaat. Iedere zes weken wordt er een klassenvergadering gehouden in de groepen 5-8. Hierin kunnen kinderen hun eigen ideeën, vragen en opmerkingen kwijt. Iedere klas heeft een klein ladekastje met vijf rubrieken: - Wensen - Ik ben trots op… - Complimenten en felicitaties - Voorstel, idee en vraag - Klassengeld.

4

notulen van de klassenvergadering mee. In de kinderraad wordt gekeken welke opmerkingen of ideeën direct, op termijn of niet uitgevoerd kunnen worden. Speelplein verandert… Op het moment dat we begonnen zijn met Klassebox, wilden veel kinderen veranderingen op het schoolplein. Vanuit de klas, naar de kinderraad is er een commissie gestart met enthousiaste ouders. Deze ouders hebben de wensen van de kinderen verder verzameld en uitgewerkt in een tekening van het plein. De wijzigingen die de kinderen hadden, zijn ondertussen gerealiseerd! Zo zijn er knikkervelden, een volleybalveld, bankjes voor de bovenbouw, een twisterveld, etc. Doordat er een grote draagvlak was binnen de school, was er een grote betrokkenheid bij het opknappen van het plein!

Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

EHBO in de bovenbouw Wat doe je als je klasgenootje bewusteloos van het klimrek valt en er geen volwassene in de buurt is? Of als je je buurmeisje van drie in de vijver ziet vallen? Ongelukjes gebeuren bijna nooit onder de ogen van een professionele hulpverlener en slachtoffers zijn er vaak bij gebaat snel hulp te krijgen. Er kan altijd iets gebeuren en dan? Is er altijd iemand die er hulp kan verlenen in de buurt? Wat moet ik doen als iemand zich verslikt of stikt, of iemand wordt plotseling onwel, of valt flauw? Hoe weet ik wanneer iemand moet worden gereanimeerd of bewusteloos is? Wanneer bel ik een ambulance en wanneer bel ik de huisarts? Wat mag ik zelf doen en waar moet ik helemaal niet aan beginnen? EHBO. Het kan het verergeren van het letsel voorkomen en in het meest dramatische geval kan het zelfs een leven redden. Ook kinderen kunnen te maken krijgen met ongelukken waarbij Eerste Hulp gebaat is. Dit schooljaar zijn we gestart met EHBO-lessen aan de groep 7 en 8. De actieve EHBO-vereniging bood aan lessen te geven bij ons op school en aangezien wij het belang inzagen van EHBO-lessen aan onze kinderen zijn we aan de slag gegaan. Wekenlang zijn we op de donderdagmiddag bezig geweest met het behandelen van de theorie, het

leggen van verbanden en het toepassen van verschillende grepen. We weten precies welke vijf punten we moeten doorlopen als we een slachtoffer tegenkomen. We hebben in de klas ook bezoek gehad van een vrijwilliger die ‘echte’ wonden, blauwe plekken en blaren bij de kinderen ging maken. Dit zag er zo echt uit dat er sommige kinderen op een veilige afstand toe bleven kijken. Tijdens een van de laatste lessen hebben de kinderen op een pop mogen oefenen met reanimatie en beademingen. Ze kwamen erachter dat dit een pittige klus was. Ook is tijdens deze les uitgelegd hoe een AED (Automatische Externe Defibrillator) werkt. Ten slotte hebben we de lessen afgesloten met een echt examen met echte examinatoren. Na een dag zwoegen en in spanning wachten op de uitslag was het grote moment dan daar. Samen met burgemeester Bakker van Bedum werd de uitslag bekend gemaakt. Alle kinderen hebben hun examen met succes afgerond! De burgemeester deelde de diploma’s uit en na de foto vierden we in de klas een klein feestje.

En jaar basisschool Hoogholtje In augustus 2013 begonnen we aan een nieuwe basisschool 'Hoogholtje' in ons dorp Wehe den Hoorn. Een fusie van de Weerborg en de St.Jozefschool. Een avontuurlijke reis die we samen gingen maken. Natuurlijk waren er in de jaren ervoor diverse afspraken gemaakt hoe zaken zouden worden ingevuld. Dit gold voor het onderwijs, de opvoeding en natuurlijk ook voor de identiteit van de school. Diverse ouders hadden in werkgroepen hieraan een steentje bijgedragen en ook de kinderen hadden al met elkaar kennis gemaakt door een aantal gezamenlijke activiteiten in het vorige schooljaar. Vol goede moed startten we het nieuwe schooljaar. Natuurlijk was het voor alle kinderen even wennen aan de nieuwe situatie, maar gelukkig zagen we al snel dat de kinderen zich allemaal thuis voelden in hun nieuwe school. Dit betekende dat de gezamenlijke schoolactiviteiten in het vorige schooljaar nu al zijn vruchten begon af te werpen. Uit de vele positieve geluiden merkten we dat ook de ouders zich thuis voelden op het Hoogholtje. Nu we bijna aan het eind zijn van het eerste schooljaar, kunnen we de balans opmaken en vaststellen dat het een fijn schooljaar is geweest voor kinderen, ouders en leerkrachten, waarin hard is gewerkt aan de opbouw van onze school. We hebben grote stappen gemaakt in de kwaliteit van het onderwijs. Dat is te zien aan de opbrengsten van de Citotoetsen in januari. We zagen hierbij dat er grote vorderingen zijn en bijna alle onderdelen voldoende scoren. Ook de eindopbrengsten van de Cito van groep 8 scoorden voldoende. Een ander belangrijk meetmoment was het bezoek van de onderwijsinspectie aan het Hoogholtje. In februari heeft de inspectrice de school binnenste buiten gekeerd en doorgelicht en ook zij kwam tot de conclusie dat de school op alle onderdelen van de inspectie een voldoende scoort, wat uitzonderlijk is. Ik hoor u al zeggen: nou, dat is ook niet hoog. Maar deze score is prima te noemen als u weet dat je bijna alleen een voldoende of een onvoldoende kunt scoren, meer smaken heeft de inspectie helaas niet. U begrijpt dat we samen erg tevreden zijn over de positieve ontwikkeling die onze basisschool in één jaar heeft doorgemaakt. Als kinderen, ouders en leerkrachten zeggen we dan ook: we zijn trots op ons Hoogholtje!

Team Sint Walfridusschool, Bedum


5

Groep acht geeft bijles Mijn groep 8 geeft sinds januari extra hulp aan kinderen uit de andere (lagere) groepen. Groep acht moest nadenken over hun kwaliteiten die ze zouden kunnen inzetten om andere kinderen af en toe te ondersteunen. Al mijn kinderen in de groep hebben kwaliteiten; of het nou om tekenen, lezen, begrijpend lezen, rekenen, topo of iets anders gaat, kwaliteiten hebben ze genoeg. Wat is er nou mooier om deze in te zetten voor andere kinderen. Hiervoor hebben wij het volgende bedacht: Elk kind van groep 8 geeft op een kaartje aan wat zijn of haar specialiteit is. Vervolgens heb ik deze kaartjes geplastificeerd en op het raam van onze groep opgehangen. Op drie verschillende tijden mogen kinderen 'intekenen' voor extra hulp. Het is erg mooi om te zien dat de kinderen van met name groep 3-4 deze hulp erg serieus nemen en dat ze zelf

heel goed weten waar ze zelf wel wat hulp mee kunnen gebruiken. Zo wordt er samen gelezen, tafels geoefend, sommen gemaakt of is er in de middag tijd om samen een knutselactiviteit te doen. Op de momenten dat de kinderen binnenkomen staan er altijd wel 1 of 2 kinderen met een whitebordmarker bij één van de kinderen van groep 8 iets in te vullen. Mijn groep 8 is ook erg serieus hier mee aan de slag gegaan en ze geven in de klassenvergadering aan (waar dit geëvalueerd is) dat ze het erg prettig vinden om hun kennis te delen. Ze voelen zichzelf erg waardevol. Ik zelf vind het een prachtige manier om ook groepdoorbrekend te werken en ga dan ook nadenken hoe we dit project wellicht schoolbreed en voor meerdere groepen kunnen gaan gebruiken. Annemieke Peters Jenaplanschool St. Willibrordus

Lezen met begrip in groep 3 en 4, hoe doe je dat? Als leerkracht van een groep 3-4 ben je met je groep vooral bezig met technisch lezen. Het is geweldig om kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling tot goede technische lezers. Met in het achterhoofd het uiteindelijke doel van lezen: LEZEN MET BEGRIP. Heel erg belangrijk is het dit doel niet uit het oog te verliezen. Maar wat maakt een kind een goede begrijpende lezer? En wat is de rol van de leerkracht van groep 3-4 in dit proces? Wat kan de leerkracht van een groep 3 en 4 bijdragen om kinderen naast goede technische lezers ook goede lezers met begrip te laten zijn? In dit artikel de antwoorden op deze vragen. Er zijn vele factoren die ertoe doen om van kinderen goede lezers met begrip te maken. De volgende factoren zijn bij dit proces van belang: • Begrijpend luisteren; • Woordenschat en kennis van de wereld; • Leesstrategieën en modellen; • Vloeiend lezen; • Aanbod van geschikte en gevarieerde boeken en teksten.

6

Begrijpend luisteren. Begrijpend lezen wordt voorbereid door begrijpend luisteren in de onderbouw. Door te luisteren naar teksten leren kinderen betekenis te verlenen aan tekst; ze verbinden aanwezige kennis aan de nieuwe informatie en zo breiden ze hun kennis verder uit. Tijdens begrijpende luisteractiviteiten kun je als leerkracht ook al aandacht besteden aan leesstrategieën. Dit kun je doen door hardop denkend voor te lezen. Tijdens hardop denkend voorlezen onderbreek je als leerkracht het lezen af en toe door hardop denkend te demonstreren


(mondeling) welke strategie er gebruikt wordt om de tekst te begrijpen en hoe je betekenis verleent aan een tekst (ik doe het voor). Hierbij is het ook van belang dat je als leerkracht verschillende tekstsoorten en illustraties gebruikt. Denk dus niet alleen aan prentenboeken, maar ook aan informatieve contextrijke boeken.

•

Woordenschat. Je hebt een goede woordenschat nodig om te begrijpen wat je leest. Hoe groter de woordenschat, des te beter begrijpt een kind de tekst. Staan er veel woorden in de tekst die het kind niet kent, dan heeft hij veel moeite met het begrijpen van de tekst. 95% van de woorden in een tekst moet gekend worden om teksten goed te kunnen begrijpen. Beginnende lezers moeten een rijke en functionele woordenschat ontwikkelen. Een adequate vroege woordenschat is belangrijk voor de leesresultaten en voor leerresultaten later. (Vernooy, 2007). Bij expliciete instructie van woorden kan gebruik gemaakt worden van de viertaktstrategie van Verhallen en Verhallen. Deze didactiek houdt in: 1. Voorbewerken; een nieuw woord in een bekende context plaatsen; de kinderen betrokken laten worden bij het onderwerp; 2. Semantiseren; de betekenis van het nieuwe woord uitleggen; 3. Consolideren; het geleerde woord oefenen en laten toepassen, bijvoorbeeld in een andere context; 4. Controleren; nagaan of het kind het nieuwe woord kent. Naast woordenschat is het bij begrijpend lezen van groot belang dat kinderen een brede kennis van de wereld om hen heen hebben.

Vloeiend lezen. Vloeiend lezen is een voorwaarde om tekstbegrip makkelijk en mogelijk te maken. Zonder snelheid, accuratesse en expressie is het moeilijk om een tekst goed te kunnen begrijpen. Alleen snel en correct kunnen lezen is (nog) geen vloeiend lezen. Bij vloeiend lezen gaat het om de volgende factoren: • tekstbegrip, des te meer aandacht er uit moet gaan naar het decoderen, des te minder aandacht blijft er over om de inhoud te begrijpen. • snelheid, de leessnelheid (aantal correcte woorden per minuut) is een cruciale factor om tot vloeiend lezen te komen. • accuratesse, een kind moet woorden geautomatiseerd decoderen. Het moet in staat zijn om 90% van een tekst accuraat te lezen, dan pas kan het leren om vloeiend te lezen • intonatie/expressie, hierin spelen een aantal vaardigheden een rol, namelijk; - Frasering, de tekst wordt gelezen in betekenisvolle woordgroepen; - Interpunctie, het is belangrijk te letten op zowel de zichtbare als de onzichtbare interpunctie; - Tempo, deze wordt aangepast waar nodig; - Pauzes worden ingelast waar nodig; - Er wordt variatie toegepast in het benadrukken van woorden; - Woorden of passages worden met klemtoon gelezen. Bij vloeiend lezen is het ook van groot belang dat een kind een tekst leest op het niveau dat het kind beheerst.

Leesstrategieën en modellen. De inhoud van een tekst moet altijd centraal staan tijdens het lezen met begrip. Leesstrategieën helpen kinderen om teksten goed te kunnen begrijpen, doelgericht te kunnen lezen en hun eigen leesproces actief te kunnen sturen. Belangrijk bij een goede instructie in begrijpend lezen is dat: • de leerkracht de leesstrategieën expliciet uitlegt; • de leerkracht de leesstrategieën voor doet (modellen), bijvoorbeeld door hardop te denken. - Door leesstrategieën hardop denkend voor te doen krijgen de kinderen een beeld van hoe de leerkracht als goede begrijpende lezer met een tekst omgaat. Eerst doe je als leerkracht zelf een leesstrategie hardop denkend voor, vervolgens doe je het als leerkracht samen met de kinderen, daarna gaan de kinderen in duo’s aan het werk en tot slot doen ze het alleen. • de leerkracht de leerlingen begeleidt bij het toepassen van de strategieën en hen dit in toenemende mate zelfstandig laat doen. Door de kinderen daarbij te observeren, krijgt de leerkracht informatie die gebruikt kan worden om beter met de verschillen tussen kinderen om te gaan.

•

kinderen de strategieën zelfstandig laten toepassen in ‘alledaagse leessituaties’. leerkrachten leesstrategieën als denkactiviteiten aan de orde laten komen in de drie fasen van het leesproces: voor het lezen, tijdens het lezen en na het lezen.

Aanbod van geschikte en gevarieerde teksten. Bij alle bovengenoemde factoren, om een goede lezer met begrip te worden, is het van belang dat er in het onderwijs gebruik wordt gemaakt van geschikte teksten. Waarbij een gevarieerd aanbod ook een belangrijke bijdrage levert aan dit proces. Zo wordt er in de onderbouw vooral voorgelezen uit prentenboeken, maar het is ook goed, met name voor het uitbreiden van de kennis van de wereld, om voor te lezen uit informatieve boeken en teksten.

gedicht voordragen Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

lezen in prentenboeken

7

De praktijk. Alle hiervoor beschreven factoren hebben mij, als leerkracht van groep 3-4, een veel beter inzicht gegeven in het onderwijs in begrijpend lezen. Het is vooral een bewustwordingsproces geweest. De lessen begrijpend lezen bereid ik nu met andere doelen voor, waarbij vooral het accent ligt op modellen (van onder andere. leesstrategieën), voorkennis activeren, kennis van de wereld uitbreiden, aandacht voor woordenschat(onderwijs) en gerichte begrijpend luisteractiviteiten, met verschillende soorten teksten en boeken. “De leerkracht doet er toe” is een uitspraak die ook hier zeker van toepassing is. Ook het gebruik van de methode voor begrijpend lezen is veranderd, van een leidend middel naar een hulpmiddel bij het onderwijs in begrijpend lezen. De lessen begrijpend lezen staan nu meer in het teken van een thema. Ik zorg voor een rijk aanbod aan boeken en teksten. Door het leeskwartier maken de kinderen kennis met de verschillende soorten teksten en boeken. Je ziet het enthousiasme van de kinderen, die na het leeskwartier een gedicht willen voordragen, zelf een prentenboek willen voorlezen of willen vertellen dat ze in een informatief boek hebben gelezen over de goudtor. “Ik wist niet dat er een goudtor bestond juf!” We voeren gesprekken, de kinderen maken 'mindmaps' en woordvelden, waarbij de voorkennis geactiveerd wordt en de kennis van de wereld wordt uitgebreid. Hardop denkend voorlezen van gevarieerde boeken/ teksten gaat samen met (begrijpende) luisteractiviteiten, waarbij ook veel gebruik wordt gemaakt van coöperatieve werkvormen, want kinderen leren ook veel van elkaar. De opdracht “Maak een tekening van een scene uit het verhaal” leidde tot discussies tussen de kinderen. Of de getekende scene nu bij het begin, het midden of het eind van het verhaal hoort. Er zijn zoveel zinvolle activiteiten rondom boeken en teksten te bedenken, met elke keer weer een ander leesdoel. De kinderen lezen bijvoorbeeld over de metamorfose van de kikker en de vlinder en vervolgens verwerken ze hun kennis in een getekend schema van deze metamorfose. In de lessen technisch lezen staat nu, naast het goed technisch lezen van woorden en zinnen, ook regelmatig een ander leesdoel centraal, namelijk het vloeiend

van ei tot vlinder lezen van de tekst. Ook bij dit leesdoel modelleer ik als leerkracht, hoe lees je vloeiend en expressief. Al met al heeft er een verandering in mij, als leerkracht, plaatsgevonden. Enerzijds maak ik gebruik van de methode (voor begrijpend lezen) als een van de onderdelen van het aanbod in gevarieerde teksten. Die teksten kunnen goed gebruikt worden om onderandere de kennis van de wereld uit te breiden. Anderzijds maak ik ook vooral gebruik van allerlei andere soorten teksten om te werken aan alle beschreven factoren die er toe doen een goede lezer met begrip te worden. Ik merk in de groep dat de kinderen ook enthousiast zijn als we met boeken/teksten gaan werken. Tijdens momenten van vrij lezen pakken ze gretig uit het aanbod en wordt er onderling voortdurend geruild en gevraagd “Mag ik dat boek na jou?” Wat een leesbevordering en motivatie van de kinderen zelf om te lezen. En zo is de cirkel mooi rond. Want vanuit intrinsieke motivatie zelf lezen draagt misschien nog wel het meeste bij aan het worden van een lezer met begrip!!! Yolande van Huffelen, leerkracht groep 3-4 St. Antoniusschool. Literatuurlijst: Boeken: Duerings, J. & Linden, B. van der, e.a. (2011), Op woordenjacht, creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding. Antwerpen-Apeldoorn: Garant. Förrer, M & Mortel, K van de (2010), Lezen…, denken…, begrijpen!, handboek begrijpend lezen in het basisonderwijs. Amersfoort: CPS. Jeffrey, D. & Wilhelm Ph. D. (2008 ), E-book: Hardop denkend leren lezen, begrijpend lezen is denkend lezen. Helmond: OMJS. Nulft, D. van den & Verhallen, M. (2010), Met woorden in de weer, praktijkboek voor het basisonderwijs. Bussum: Coutinho. Artikelen: Bouwhuis, M. Begrijpend luisteren:

van ei tot kikker

8


de basis voor lezen, taal- leesonderwijs in groep 3. JSW, jaargang 88, nr. 5, p. 20-23. http://www.jsw-online.nl Elsäcker, W. van & Druenen, M. van & Droop, M.(2014). Aandacht voor begrijpend lezen. JSW, januari 2014. Filipiak, P. (2005). Begrijpend lezen, leren lezen met leesstrategieën. JSW, juni 2005, p. 12-15. http://www.jsw-online.nl Mortel, K. van der (2012). Beter begrip door vloeiend lezen. JSW, april 2012, p. 6-9. Internet: Mortel, K. van der (2014). Scholen die de begrijpend leesresultaten willen verbeteren beginnen in de onderbouw, 3 tips om direct toe te passen. Geraadpleegd op 3 maart 2014. http://www.cps.nl/blog/2014/01/21/Scholen-die-debegrijpend-leesresultaten-willen-verbeteren-beginnen-inde-onderbouw-3-tips-om-direct-toe-te-passen Mortel, K. van der ( ). Lezen zoals je praat. Geraadpleegd op 5 maart 2014. www.cps.nl Vernooy, K. (2007). Effectief leesonderwijs nader bekeken. Geraadpleegd op 10 maart 2014. http://masterplandyslexie.nl/public/files/documenten/Kees_ Vernooy_Effectief_leesonderwijs_nader_bekeken.pdf Vernooy, K. (2007). Een goede woordenschat. Geraadpleegd op 10 maart 2014. www.makkelijklezenplein.nl Wildhagen, I. (2011). Nieuwsbegrip in groep 3, van begrijpend luisteren naar begrijpend lezen. Geraadpleegd op 3 maart 2014. www.kenniscentrumbegrijpendlezen.nl

'Start' Mariaschool groot succes! Afgelopen woensdagavond 28 mei was het zover: groep 7-8 van de Mariaschool voerde de afscheidsmusical ‘Start’ op in het dorpshuis. Een sportieve musical, waarin de Olympische Spelen centraal stonden. Een volle zaal, een enthousiast publiek, pakkende en goed gezongen liedjes vormden de basis voor een zeer geslaagde

Columm: bloemlezing Godsdienst Godsdienst, Christen, Islamiet, Boeddhist, Hindoe, Jood, GO(e)D! Pampermanagers hinderen autonome denkers die eigen denken managen. Pampermanagers managen managers die managen wat pampermanagers willen. Het nieuwe spelen. Met je i-pad in de box. In het gunstige geval met je tablet in de zandbak. Carnaval! Het lijden is over. Voorbij is de feestneuzenblues! Noord Groningen: gaskraan dicht, ontvolken, gewapend betonneren, windmolens plaatsen, Aldel open, klaar! Herinneringen zijn tatoeages van de ziel. Profvoetballers hebben kennelijk veel herinneringen. Verwijt van de mierenneuker aan de azijnzeiker: “Kijk niet zo zuur!” Eduard Douwes Dekker dacht een goede baan te krijgen. Het werd Multatuli. Barbertje moet hangen! Altijd. Wie voelt het, wanneer de nacht je omarmt en de dag is vergeten! Interne begeleider in het onderwijs “Meer voor vrouwen!” Proactief communiceren; een narcist die zijn zin doordrijft. Ontmoeten, ik ontmoet dagelijks, dagelijks mooie mensen. Ik hou van . . . mooie mensen en meer. De wereld is een aaneengevlochten reeks van absurditeiten. Leef het leven dat je geboden wordt want een ander leven is er niet. Splinter

avond! Fidarda & SKOD Nieuwsbrief | Juni 2014

9

Verkeerseducatie op rkbs De Brummelbos Verkeersveiligheid staat op De Brummelbos hoog in het vaandel: Een paar jaar geleden hebben we het Drents Verkeersveiligheidslabel verkregen en onlangs is dat geprolongeerd. Jaarlijks houden we diverse projecten in het kader van verkeersveiligheid.

Tijdens Blik en klik konden de kinderen van groep 3 en 4 in de gymzaal ervaren hoe je veilig kunt oversteken. Het belang van het dragen van de autogordel en gebruik van een autostoeltje in de auto is ook geoefend met een spannende gele elektroauto.

Twee leerkrachten vertellen:

Streetwise In het kader van de verkeersveiligheid en het Drents Verkeersveiligheidslabel, hebben wij op de Brummelbos afgelopen maart een verkeersweek georganiseerd. Voor groep 1 t/m 8 werd er op allerlei manieren gewerkt over veiligheid in het verkeer.

Centraal stond het project Streetwise van de ANWB. Hierbij werd er voor iedere groep een activiteit aangeboden, passend bij de belevingswereld van de kinderen.

Bij Hallo auto hebben de kinderen van groep 5 en 6 geleerd over de remweg van een auto en de invloed van reactietijd op die remweg. Kinderen hebben zelf plaatsgenomen op de bijrijdersstoel van een ANWB lesauto en mochten zelf remmen, wat uiteraard het hoogtepunt van de les was! Tijdens Trapvaardig hebben de kinderen van groep 7 en 8 op het schoolplein geoefend in praktische fietsvaardigheid. De leerlingen hebben gefietst over een uitdagend parcours. Er werd bijvoorbeeld gereden over een smalle balk en er moest een rondje gereden worden met een touw in de hand die weer op de goede plek neergelegd moest worden. De oefeningen waren niet makkelijk met zware kratten voorop de fiets! Ook werd er ter voorbereiding op het voortgezet onderwijs gereden met een zware rugzak op. Het meest leuk vonden de kinderen nog wel het rijden met een elektrische step! Na even wennen, ging dit steeds gemakkelijker! Helaas kwamen we hierbij allemaal maar één keer aan de beurt! De groepen 7 en 8 hebben in de klas door middel van het kijken van een dvd informatie gekregen over de dode hoek bij een vrachtwagen, wat de gevaren kunnen zijn en op welke plek op de weg er het best gereden kan worden. Vervolgens is er een vrachtwagen van opleidingscentrum Dibo gekomen, waarin alle kinderen een rondje mee mochten rijden. Twee ouders waren op de fiets en namen verschillende plaatsen op de weg in, zodat kinderen zelf konden ervaren wat een chauffeur allemaal wel of juist niet ziet.

Bij Toet toet leerden de kinderen van groep 1 en 2 in de speelzaal om verkeersgeluiden te herkennen en te oefenen in het veilig oversteken. Daarnaast is er geoefend met de autogordel in combinatie met het autostoeltje. Deze les werd gegeven door onze eigen leerkrachten.

10

Daarnaast hebben de kinderen van groep 3 t/m 8 de mogelijkheid gekregen om hun fiets te laten keuren op verschillende punten. Gelukkig werden de meeste fietsen goedgekeurd en kregen de kinderen een mooie sticker! De kinderen van de Brummelbos kunnen veilig op pad!


Veilig de weg op Over enkele maanden zullen de kinderen van groep 8 dagelijks de fietstocht maken van huis naar het voortgezet onderwijs en andersom. Tijdens deze fietstocht krijgen ze te maken met verschillende spoorwegovergangen waar ze tot voor kort weinig mee te maken hebben gehad. Uit onderzoeken blijkt dat het percentage schoolkinderen dat betrokken raakt bij een treinongeluk door onwetendheid nog erg groot is. In het kader van deze bevindingen is de NS een aantal jaren geleden gestart met 'Luisteris'.

In een fantastisch rollenspel bouwden ze een verhaal op rondom een kinderwagen op het spoor die vastzat. Vanaf de waarneming tot aan de botsing duurde het nog 30 seconden. De kinderen waren doodstil en voelden de spanning die ook de machinist gevoeld moet hebben die in die trein zat. Op het moment van de botsing liet de andere machinist een plank vallen wat een enorme knal veroorzaakte. De kinderen schrokken echt. De spanning werd verder opgevoerd en je zag dat de kinderen

Luisteris is het voorlichtingsprogramma van de Nederlandse spoorwegen voor jongeren van 10-20 jaar. Machinisten en hoofdconducteurs bespreken hierin onbezonnen gedrag rondom het spoor en in de trein. Op donderdagochtend stonden er twee machinisten in uniform in de klas. Ze vertelden over hun werk als machinist. Ze waren erg enthousiast en vonden toch wel dat ze de mooiste baan van de wereld hadden. De trein bracht hen immers langs de vele mooie plekjes in Nederland. Op het moment dat het gewicht van de trein, de lange remweg en de snelheid ter sprake kwamen, hadden de kinderen toch wel door dat het dus een baan was met enorm veel verantwoordelijkheid. Even de krant lezen was dus niet aan de orde. Beide machinisten zagen hun vak als een soort jongensboek met 90 mooie pagina’s. Toen de machinist het had over die pagina’s, begon de andere machinist over die ene zwarte bladzijde.

meevoelden met de machinist. De ontlading bij de kinderen was groot toen bij het verlaten van de trein de machinist vertelde dat het ging om een oude kinderwagen met boodschappen die tussen de rails was blijven steken.

Vanuit dit verhaal werd de stap gemaakt naar de overweg in Emmen waar dagelijks vele scholieren staan te wachten. Het gedrag en de eventuele gevolgen werden uitvoerig besproken aan de hand van praktijkvoorbeelden. De NS heeft in het kader van dit programma een film gemaakt: ‘KNALROOD’. Hierin komen de gevaren rond het spoor aan de orde, zoals nog snel even oversteken en spelen dichtbij het spoor. Door te filmen vanuit de cabine ervaren de kinderen hoe deze situaties voor de machinist zijn. Het is een indrukwekkende film. Samen met de verhalen van de machinisten werd het een prima ochtend; erg leerzaam en zeker de moeite waard.


11

Grote Rekendag op de Mariaschool

Jan, namens de leerlingen en het team van de Mariaschool willen we je bedanken voor je 7e bezoek en je prachtige cadeau! Op naar de 8e keer!

Woensdag 2 april was het weer zover: de grote rekendag! De hele dag zijn de groepen 1 t/m 8 aan het rekenen geweest. Het thema was dit jaar: 'Mijn klas in beeld'. Eerst was er een gezamenlijke start op het schoolplein, waarbij groep 1 t/m 8 met elkaar gingen rekenen. Iedereen kreeg een getal en de groepen moesten sommen maken met de getallen die er in het groepje aanwezig waren. Na deze gezellige opening ging iedereen met zijn eigen groep aan de slag. Professor doctor Jan van Maanen van het Freudenthal-instituut, de Universiteit Utrecht en bedenker van 'De Landelijke Grote Rekendag' was zoals elk jaar ook weer van de partij. Met een prachtig gedicht heeft hij deze dag als volgt beschreven: "Het is weer grote rekendag, waarop ik weer naar school toe mag. Ze werken met z'n allen al kien aan getallen; ze tellen pols en springen touw (zo'n 60 slagen toch al gauw). Groep 1-2 meet en maakt een hoed en als die past, dan voelt het goed. Groep 3-4 doet precies een spel; gegooi, gedenk, gepraat, getel. Groep 5-6 telde pols, maar o, wat traag: 20 slagen, veel te laag! Groep 7-8, die discussieert en heeft vandaag vast veel geleerd. Hilde, Rik, Anne-Marie, Anouk, Dorien wat heb ik weer veel moois gezien: Leren gaat goed saam met jool, lang leve de Mariaschool" Jan van Maanen

Een Kindcentrum: utopie of realiteit? In mijn afstudeerwerkstuk voor de PA in 1974, schreef ik, dat ik voorstander ben van een school, waar alle kinderen van de wijk of een dorp naar toe konden gaan. Een gedachte die vanuit idealisme voortkwam en nog niet onderbouwd was met allerlei financiële middelen en faciliteiten. De praktijk was in eerste instantie anders. Jarenlang werkte ik met heel veel plezier op de St. Fransschool, begonnen als ‘juffrouw’ van de eerste klas (in die periode stond zelden een meester voor de eerste klas) en gestopt als hoofdmeester. Eind jaren ’80, begin jaren ’90, toen zowel de toenmalige Pius-X-school in Emmermeer en de St. Fransschool toenadering zochten naar elkaar om een katholieke school in de wijk in leven te houden, kwam bij mij dat droombeeld uit mijn werkstuk weer naar boven. Immers op deze manier kwamen we dichter bij het principe van één school voor alle kinderen uit de wijk. Helaas, beide scholen waren er nog niet aan toe, de Pius-X-school verdween en de St. Fransschool ging als zelfstandige school als éénpitter door.

12

In 1995 werd de school een ander gebouw aangeboden (naar de huidige locatie, in plaats van een in steeds slechtere staat verkerend schoolgebouw). We besloten om te verhuizen en niet alleen vanwege het gebouw, maar ook om op deze manier een school meer middenin dan aan de rand van de wijk te worden. En stukje bij beetje is dat proces gaande. Inmiddels werk ik met minstens zoveel plezier op de Kardinaal Alfrinkschool, waarvoor we in 2011 een schoolondernemingsplan schreven met daarin natuurlijk opgenomen een aantal doelen. Eén ervan was het verwezenlijken van een Kindcentrum. Een wat verder, professioneler en niet alleen maar idealistisch, uitgewerkte gedachte van inmiddels heel lang geleden. Hierbij dacht ik aan een instituut in de wijk Bargeres waarin participeren: de kinderopvang, de peuterspeelzaal, de BSO (en mogelijk de TSO), en uiteraard de basisschool.


Een instituut dat geopend is op de werkdagen (school- en vakantiedagen) van 07.00 uur – 19.00 uur voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Echter de crisis dreigde roet in het eten te gooien, voor wat betreft dit doel. De BSO en kinderopvang werden voor veel ouders te duur. Om dan veel te gaan investeren in een dergelijke onderneming leek me niet goed en in overleg met het CvB werd het plan voor het Kindcentrum tijdelijk geparkeerd. Daarnaast hebben we al jaren in het onderwijs te maken (veelal onder invloed van bezuinigingsmaatregelen) met het project 'WSNS' en nu met ingang van 1 augustus 2014 'Passend Onderwijs'. Een idealistisch gegeven, waarbij we inderdaad kijken of we (met onze financiële middelen en faciliteiten) in staat zijn om onderwijs aan alle kinderen uit de wijk/het dorp te bieden. Net zoals misschien vele scholen, hebben wij al bijna 4 jaar lang een gastleerlinge (‘gebonden’ aan haar elektrische rolstoel als gevolg van een ‘open ruggetje’), die elke woensdag bij ons op school is. Dit kan, omdat er éénop-één begeleiding wordt ingezet. Persoonlijk vind ik de aanwezigheid van de gastleerlinge een verrijking voor ons als school. Tegelijkertijd besef ik, dat dit alleen maar mogelijk is door die één-op-één begeleiding, want leerkrachten willen heel veel en kunnen heel veel, maar dit er zo even bij doen is niet verantwoord (voor geen van de betrokkenen). En dan is daar plotseling (de dag voor de voorjaarsvakantie) dat bericht, dat Allio met ingang van 1 mei 2014 haar deuren in Bargeres sluit voor de BSO en de Kinderopvang. Ik weet ook, dat we wat hoeveelheid lokalen betreft, boven onze stand leven. We hebben eigenlijk twee lokalen over. Na een kortstondig contact met het CvB hebben we het opzetten van de BSO binnen de muren van de Kardinaal Alfrinkschool opgepakt. In januari 2014 was de Stichting “Kinderopvang FidardaSKOD” al in het leven geroepen, dus daar kon een en ander prima worden ondergebracht. Met niet aflatende inzet en enthousiasme van bestuur en (ex)medewerkers van Allio is de start van de BSO gerealiseerd en draait het sinds enkele weken, met vergunning, succesvol. Als het zo doorgaat hebben we straks ruimte tekort. De volgende stap is het opzetten in/bij school van de kinderopvang voor de 0 – 4 jarigen. De unit is er al, de onderhandelingen met de gemeente zijn gestart of en waar die unit eventueel geplaatst kan worden. En zo realiseer ik me, dat het droombeeld dat ik lang geleden voor ogen had, ineens veel dichterbij is gekomen. Wat zou het prachtig zijn, dat we dat met elkaar hier in de wijk, binnen onze stichting, zouden kunnen verwezenlijken. Belangrijkste voorwaarde is, naast uiteraard de financiële middelen en faciliteiten, vertrouwen in elkaar, maar vooral: VERTROUWEN IN DE TOEKOMST! Arie Heemskerk, Dir. Kardinaal Alfrinkschool.

Een warm bad "Hoi Anne, kun je misschien bij ons op de St. Gerardus Majella in Hoogezand komen invallen?". Wat was ik blij verrast toen ik een telefoontje kreeg na de jaarwisseling. En wat was ik blij dat ik weer werk had. Begrijp me niet verkeerd, ik had voor de kerstvakantie zo her en der wat adressen waar ik met regelmaat kon invallen. Toch had ik nog geen dagen staan voor in het nieuwe jaar. Gelukkig met het goede nieuws sloot ik mijn kerstvakantie af. En wat was ik benieuwd (en stiekem nerveus) naar de nieuwe school. En daar ging ik. Maandag 6 januari 2014. Ik had het adres al ingevoerd in twee tom-toms, want je weet maar nooit. En daar kwam ik Hoogezand binnen gereden. Ik vond de school al snel en na nog een keer diep adem halen, stapte ik de school binnen. WAUW. Een warm gevoel viel over me heen. De vriendelijkheid, gastvrijheid en het plezier van de toekomstige collega’s was duidelijk voelbaar. Hier zou ik zeker om hulp kunnen vragen, maar ook kunnen lachen. Fijn! Na een eerste week lesgeven in groep 2 bleek er nog plaats voor mij te zijn. Anderhalve dag waar ik mijn kwaliteiten kan inzetten. Na een dag proefdraaien, wist ik dat dit een prachtige kans was en ik heb het daarom met beide handen aangenomen. Inmiddels zijn we bijna 3 maanden verder en nog steeds kan ik zeggen dat ik geniet. Dat ik iets bijdraag aan de ontwikkeling van de kinderen, en ook het gevoel heb serieus te worden genomen door mijn collega’s. Een plek waar ik mij mag en kan ontwikkelen, waar iedereen zijn eigen capaciteiten kan inzetten en dat iedereen zo heerlijk zichzelf is. Waar je als startend leerkracht toch vaak tegen dingen aan loopt en dit meeneemt naar huis, ervaar ik dit niet (meer). Ik heb energie voor tien en ook thuis valt het mijn omgeving op dat ik zo goed in mijn vel zit. En daardoor kan ik natuurlijk ook weer beter lesgeven. Een win-win situatie dus. O ja, nog even kort iets over mezelf. Aangezien ik daar ook voor gevraagd werd. Ik ben 23 jaar oud, samenwonend met vriend en kat en ik heb tal van hobby’s. Ik schilder, fotografeer, schrijf, dans, zing (niet zo goed) en ik ben dol op toneel. Op maandag en woensdag werk ik bijna altijd op de Majellaschool, en ik ben op andere dagen natuurlijk beschikbaar voor invalwerk! (Een beetje reclame voor mezelf moet kunnen, toch?) Dat was mijn episode en ik ben benieuwd naar de volgende verhalen in het personeelsblad. Voor nu, bedankt voor de mogelijkheid om wat te schrijven en graag tot ziens! Anne Marissen


13

Stuurgroep Klasseplan + Klasseplan-app Maarten van der Steeg, ontwikkelaar www.klasseplan.nl: 'Elke leerling is uniek', 'adaptief onderwijs', 'passend onderwijs'. Dit zijn begrippen die je in elke schoolgids ziet staan. Hoe richt ik mijn onderwijs zo in dat ik iedere leerling aanspreek op zijn eigen niveau zonder als leerkracht het overzicht kwijt te raken? Hoe kan ik mijn klassenorganisatie zo vormgeven dan ik deze ambities kan realiseren? Sinds ik werkzaam ben in het onderwijs zijn dit de vragen die steeds terugkeren en die mij erg

Natasja Smit, leerkracht groep 678 Heilig Hartschool: Wanneer mijn klas rustig aan het werk is, met de weektaak die ik elke week zo zorgvuldig voor ze plan, heb ik tijd voor instructie. Verlengde of gewone, individuele of groepsinstructie, alle vormen zijn denkbaar. Ik heb ook tijd voor feedback en controle. De langslopende leerkracht kan snel signaleren en bijsturen. Dit is een erg effectieve vorm van feedback. Voor de leerling geldt: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. En laten we wel wezen: geldt dat niet voor ons allemaal? Elke dag probeer ik de schriften en werkboeken te tellen en de taken te controleren. Ook als dat niet écht nodig is. Want om pas aan het einde van de week te ontdekken dat een leerling niet is meegekomen... dat voelt als 'ten hele gedwaald' ten voeten uit! Het steeds terugkerende ritueel van het maken van de planning en de weektaken, het kopiëren (zoveel papier), het controleren en evalueren, zette me aan het denken. Dat moest toch handiger kunnen? Sneller, efficiënter, leerkrachtvriendelijker? Informatie over welke leerling bijsturing nodig heeft, de voortgang van leerlingen met een eigen aangepaste weektaak volgen, weten welke leerling snel feedback of aanvullende instructie nodig heeft om verder te kunnen. En wederom: dat moest toch handiger kunnen? Sneller, efficiënter, leerkrachtvriendelijker?

boeien. Deze vragen stonden voor mij ook centraal toen ik de website www.klasseplan.nl ontwierp. Het is mijn overtuiging dat we met goede ICT-toepassingen de leerkracht kunnen ondersteunen in dit proces en het onderwijs steeds beter kunnen inrichten. Klasseplan is een website voor het maken van weektaken en groepsplannen. Van de meest gebruikte methodes staan de planningen en doelen (in leerling-taal) in het programma. Klasseplan levert nu een weektaak op naam en niveau voor iedere leerling op. De weektaken zijn handig gekoppeld aan de groepsplannen, zodat dit groepsplan snel gemaakt is in klasseplan. Vanaf het begin is deze website steeds in ontwikkeling geweest. Door goed te luisteren naar de gebruikers komen er steeds functies bij. Ik liep al een tijdje met het idee in mijn hoofd om ook een digitale variant te maken van deze weektaak. En tot mijn verrassing kwam ik Natasja Smit tegen die dit idee al heel mooi uitgewerkt had! Samen met haar en een aantal andere leerkrachten van SKOD/ FIDARDA hebben we nagedacht hoe we dit concreet kunnen maken. Het resultaat is dat we na de vakantie kunnen starten met de eerste versie van deze klasseplanapp. Erg leuk om dit zo samen met leerkrachten te kunnen ontwikkelen. Het eerste jaar gebruiken we om de app uit te proberen en te verfijnen. Wil je meedoen aan deze pilot neem dan contact op met één van de stuurgroepleden.

14

Toen ik het denken op papier had gezet en er met een vindingrijke vriend beelden bij had bedacht, bleek het idee van een organizer-app te zijn ontstaan. Een beetje verlegen, maar met een sterk geloof in mijn plan, bracht ik het idee mee naar het bestuurskantoor in Oude Pekela. Het idee werd enthousiast ontvangen. Mooier nog: ik kreeg alle steun om met mijn plan aan de slag te gaan. En zo kwam ik via John van Meekeren en Nils Schutte in contact met Maarten van der Steeg, eigenaar van Basis Consult uit Zwolle. Hij liep met ongeveer hetzelfde idee rond. En wat nou zo leuk is: het leerkrachtgedeelte van wat ik graag zou willen (sneller, efficiënter, leerkrachtvriendelijker) is door hem al op de markt gebracht in de vorm van Klasseplan! Hij was op zoek naar een aanvulling op Klasseplan voor de leerlingen in de vorm van een app. En daar vonden we elkaar: Klasseplan en Fidarda/SKOD. Er ontstond een stuurgroep van John, Maarten (Klasseplan), Nils (directeur), Sandra (MIB), Jeroen (ICT) en ik (leerkracht). We ontwikkelden in de afgelopen maanden een totaalplaatje dat in het nieuwe schooljaar van start kan gaan op een aantal van onze scholen. Ik kan niet wachten tot ik er mee kan werken!


kbs Sint Theresia Samen talenten laten groeien Nieuws van de St. Theresiaschool

Stap 1: concreet materiaal

De Sint Theresia in Barger Compascuum werkt voor het tweede schooljaar met de methodiek MATH van Exova. Het doel van de school is de leerlingen vanuit het eigen niveau uit te dagen tot een hoger level, waarbij het concreet handelen een belangrijke plaats inneemt in het onderwijsleerproces. Binnen MATH is dit doel goed realiseerbaar, omdat de methodiek werkt met leerlijnen en de verantwoordelijkheid deels bij de leerling neerlegt. Een essentieel onderdeel van het rekenaanbod is de 3D ontdekhoek.

Stap 2: tekenfase

De Sint Theresia heeft ervoor gekozen alle rekenmaterialen die geschikt zijn voor de 3D ontdekhoek te verzamelen en overzichtelijk in het leerplein te plaatsen.

Stap 3 en 4: naar abstracte fase

Het concreet handelen wordt in alle groepen uitgevoerd. Door deze aanpak vergroot de school de actieve betrokkenheid van de leerlingen. Daarnaast wordt er een directe relatie gelegd tussen het leerdoel en de praktijk.

Het voordeel hiervan is dat de essentiële concrete rekenmaterialen goed bereikbaar zijn en dat ze kunnen worden uitgestald voor leerlingen als uitdagend 3D ontdekhoek.


In de afgelopen periode heeft de school verschillende teams van andere scholen op visite gehad om te komen kijken naar de dagelijkse praktijk van MATH. De teams kwamen met veel vragen en opmerkingen. Dit heeft ons geholpen in het scherp zetten van onze visie, het proces en onze doelen. We willen deze collega’s hiervoor hartelijk bedanken.

15

Column – Wil van den Broek 'Kouwe drukte'. Het was een mooie dag, begin juni - de zomer staat voor de deur.

Colofon Uitgave Fidarda en Skod Eindredactie en aanleveren kopij [email protected]

Maar vanmiddag had ik geen tijd om daarvan te genieten. Ik moest naar een receptie. Nu heb je leuke recepties waar je heel gezellig met veel verschillende mensen kunt babbelen én je hebt van die zogenaamde 'verplichte' recepties. De bijeenkomsten waar je beleefdheidshalve naar toe moet, maar zelf niet écht gelukkig van wordt. Een receptie van dat laatste type stond mij vanmiddag te wachten. Maar goed, sommige dingen moeten gewoon gebeuren. In een passende outfit ging ik op pad. Vanuit een zonnige buitenwereld trad ik een statig etablissement binnen en kwam al snel terecht op de plaats van bestemming: een chique ontvangstzaal waar weinig licht naar binnen viel. Na het gebruikelijke ritueel van handen schudden, mooie woorden uitspreken en een cadeautje overhandigen, kwam ik - intussen met een glas wijn in mijn hand - onverwacht terecht in een gezelschap keurige dames. Ik nipte wat aan mijn glas en luisterde. Ik hoorde verhalen over kinderen en kleinkinderen die meest geweldige schoolprestaties leverden, opmerkingen over beeldige design meubelen en grootse plannen voor de aanstaande zomervakantie. Terwijl ik dat alles over me heen liet komen, kon ik zelf alleen maar denken aan al die 'gewone' kinderen op onze scholen, aan mijn eigen heerlijke vertrouwde eetkamerstoelen en aan het simpele vakantiehuisje in Drente waar ik samen met mijn drie kleinkinderen een weekje zomervakantie ga vieren. Ik voelde mij niet op mijn plaats en dacht aan mijn moeder die in dat soort situaties als lijfspreuk had. "Doe maar gewoon. Al die kouwe drukte, daar koop je niets voor!" Gewoonlijk heb ik niet zo veel op met dit soort uitspraken uit het verleden, maar vanmiddag paste die woorden wonderwel bij mijn gemoedstoestand. Ik kreeg het dan ook in alle opzichten ontzettend koud in die prachtige ontvangstzaal (en dat kwam echt niet door de koele witte wijn). Ik verlangde naar buiten, naar alle daagse dingen, naar de drukke einde-schooljaar bezigheden... Nadat ik mijn glas had leeggedronken, nam ik snel afscheid en verliet het gebouw.

Kopij inleveren voor: 31 oktober Drukwerk MultiCopy, Kolham Opmaak Erwin Sloots, MultiCopy, Kolham Correspondentie adres Postbus 12 9665 ZG Oude Pekela Bezoekadres Fidarda Scholtenswijk 10 9665 KN Oude Pekela Telefoon 0597 - 67 69 55 Website www.fidarda.nl Bezoekadres SKOD Waanderweg 64n 7812 HZ Emmen Telefoon 0591 - 66 70 10 Website www.skod.nl

Eenmaal buiten, haalde ik diep adem, voelde de zachte warmte van de namiddagzon. Ik fietste naar huis. Eenmaal thuis, achter mijn bureau ging ik opgelucht aan het werk waar ik 'warm' van wordt - weg met die KOUWE DRUKTE...... Laat de zomer(vakantie) maar komen!!

Wil

16


-Link- Inhoud. Vredeveldschool wint euro! Juni 2014 Jaargang 2. 1 Vredeveldschool wint euro! 2 Voorwoord

Recommend Documents