322 deze i i c t a , welke i:i gemeen overleg t u s s e n de lllinist e r i e s v%n UOi? un BZ i s o p g e s t e l d , z a l volgens de r i c h t l i j n e n , door d e Minis t e r r a a d gegeven gepoogd worden een z a k e l i j k e be3chouwing t e geven van de voor- en nadelen i n h e t algemeen o n v c o r hek b e t r o k k e n gebied en Nederland i n h e t b i j z o n d o r , -i--Gort3ïrl.ceienrieu i t de v e r s c h i l l e n d e mogelijkheden voor wat b e t r e f t Ü e toekomstige s t a t u s van Nieuw-Guinea, waarui% de Regoring een keuze z a l moeten dcen,
ril
'
-.. a , v o l l e d i g Medes-lands
-b voLledig I n d o n e s i s c h c c oidomin i LUL zoi, sruseechapsverh ocding o
I
t
a
1, een N e d e r l a p d s t r u s t s c h a p 2., een Tndonesisch t r u s t s c h a p
.
-e ,
3 , een gezamenlijk NederlandsSAiistralisch t r u s t s c h a p andere tussenoplossi.ngen,
.aA*: -- ,.s1u it...-en d N (2 d e r l a n d se so uv e r e i n ii; e i t & . . . . I _ u _ I.I.IyI"~-lp _ --_ .~ *-_ .-_ .-v .. --
Elen voort; d uren de N e d e r l a n d s e $10uv e r e i n it e it z G U kunnen worden bepleit; GP de volgende gronden: 1 Go :el%npez b e t Land z e l v e , &.E van àe w t o s h t c t n e 5evoI.kia.g z i j r : h e t b e s t e gediend met een v o o r t g e z e t Dederl a n d s besbuur, voortbo.wend op de r e e d s t i c e n d e resu1lat;en v a n de a r b e i d ' v a n 2 Neeerland b e s c h i k % over! een langdui t , a c v , de S e s f u u r s v o e y i n g in d e t r o p e n u i $ t o e r i ag %e geven aan de v e r p l i c h t i n L%C-r,ha.rUer i n a r t o 73 y o c r w a t b e t z e f bel.anger!. en äe w t w i k k e l i n g d e r bevolk Nederland is v r t s , mede door de 1c: u -5ue Le h ulpm .i.dd e 3, waarover h e t s6aa.t- b e s c h i k t ? h i e oe ontegenzegg de 2dV,331,,,, Raer R e g e r i n g e3 v o l k j.ncpa.rinen, en ccordineken om i n e i g e s t e l l e n en d e s t a a t h u i s h o u d i n g op t ?"
7;-
Iï, De he.c;o!.kirig, v o o r zover z i j i n , s t a a t is z i c h een o o r d e e l t c ~ c r m ~over 1 de . & o e k o m t i g e s t a t u s van h e t door haar bcx~o.-:de g e b i e d , i$ c v e r h e t algemeen s t e r k g e p o r t e e r d V O O handkaving -~JG:J het Nederlandse b e s t u u r en van een vertrouwen 5.n d-t, rJ.ae.r haar g e v o e l e n C h r i s t e l i j k e gezag, waarvan z i j v~XYWUCIL-.:)~ dal; h e t haar z a l beschermen t e g e n d e i n v e e l opzich2cr; gevree sde Mah.=imedû.nnse Indonesische b u u r s t m t , S l e c h t s een g e r j age minderheid; welke o v e r i g e n s nadat men te;" pl.aatse na cie ~ c u v e r e i n l ü c i t ~ o v e r d r a c hvan t Nederlandse z i j de een meer positie: sta,idyu;at i s g a a . Innemen, nog i n a a n t a l i s $erugGe 1. a p e n ; i s ce n $eg en ovc r g e st e 1Ce me JIi n g 5 oe gedaan III '4
D
r'
J
111, I'etlerlilnd mag i n h e t l i c h t z i j n e r roeping a l s be3hcc.rd e r van een a f h a n k e l i j k gebied ( a r t , 7 3 VnlO) h e t d o o r hem best,uurcle land n i e t aan anderen overdragen, t e n z i j h e t be.larg v a n di! betrokken bevolking d i t zi3u e i s e n of Ncderland nit,f, j.11 s t ü t i t zou z i j n z i j n p l i c h t a i op den duur nacr achoren t e v e r v u l l e n en door de o v e r d r a c h t een v e r b e t e r i n g in d i t o p z i c h t mdg verwacht worden, Tv, Er z i j n a g r o t e groepen i n Indonesie, in het b i j a o n d e r onder d e IndrS-Eur.opeanen, intier hoop g e v e s t i g d IS op de
mogelijkheid van k o l o n i s a t i e i n HieuwGdinqa, welke h e t - J C , ~ Y dlegeae u i t d i e groep, d i e n i e t geneigd zijn, h e t I n doc e s is c h e s t a a t s b u r g e r s c h a p aan t e nomen en Indonesie w i l l e n v e r l a t e n ( t e r w i j l z i j z i c h aan de andere k b t , o o k i n Nederland n i e t t h u i s zuLLen VoeLeri df daar gech p i m t d v o o r hert z a l z i j n ) mogelijk zou hoeten m&keh dáar aeYi ikieLLW b e s t a a n t e vinden. + ' V , Sommigen z i e n i n FIieuw-Guinea h e t l q z d van de ongekende mogcli jkheden op economisch gebied. 2oa:Ls h i e r o n d e r nader a a l worden u i t e e n g e z e t en r e e d s u i t h e t r a p p o r t van Be Fact-f i n d i n g Commissie i s gebleken, z i j n d e r g e l i j k e ver, wachkingen vooralsnog n i e t op f e i t e n gebaseerd. De beteken i s van Nieuw-Guinca is in d i t opzich'c (lus nog .4uestieusd
.
V ï , LLTc-grtdurFng van de Nederlandse s o u v e r e i n i t e i t over Nieuw-Guinea, altkrans van e n i g e vorm va11 medezeggenschap, i s ook cten a o n d i t i o s i n e qca non, w i l Nederland een rol b l t j v e s , qeTLt-11 ?n Z.O,Azie en i n d e P a c i f i c , Reeds meer dcìn ü r i e eeuwen h e e f t Nederland d a a r z i j n irivloed k m e n doen g e l d e n en h e t z a l z i j n stesn t e r p l a a t s e kunnen doen horen, ao L a n g e h e t i n d i t gebied over grondgebied b e s c h i k t , 20 h e e f t de s o u v e r e i n i t e i t over Nieuw-Guima voor Nederland neer dan plsatsel.i,jke b e t e k e n i s , Door zj.& gezag ovcx d i t 5 e r r i t o l s t e handh:iven, z a l Nederland i r t de toekomst l i d kunnen b l i j v e n van de South P a c i f i c Comniission, waardoor h e t In de toekomst ook op c u l t u r e e l en economls-ch gebied in 6 i t deel van de wereld invloed aal k i m e n b l i j v e n U i t oef en en. Ook: voor h e t lidmaatschap van d e ECAFE en de deelneming aan de r e g i o n a l e o o n f e r e n t i e s van enkele ahdere orgnn.i.sat,ies van de V A , a l s de ILO, d e FAO, de UNESCO en de WHO, kan. h e t voor FleiIerland van b e t e k e n i s z i j n h e t gtrzcg o v e r i\lieuw-Guhea % e behouden, Het 1i.dmaatscktap v.in de ECAFE z a l vrrel n i e t a u t o m t i s o h vervaLlen, indien Nederland de s o u v e r e i n i t e i t over NiemvGiiinea z o u verliezen.; d i t lídmaatsohap b e r u s t nol,, n i e t op 13eder2ands g e b i e d s h e z i t i n & i e , doch v l o e i t v o o r t u i t de t o r m s of r e f e r e s c e , waarin Nederl<md zonder meer a l s l i d word+, genoemd, @m Nederland als l i d van de WAFE t e doen v i t % r c d e n , zou diis een w i j z i g i n g i n de t'errns of reference nodig zijn, waartoe a l l e e n de Economische en S o c i a l e Raad van cle V , N , de bevoegdheid bezSt, 'Y?nr,eer Rcderl.ond T'Jieuv+Guinea zou opgeven, i s h e t e o h t c i n i e t g e h e e l ondenkbaar, d a t e r i n de ECAPEl stemmen
-
Zoudm
-
-3zouden opgaarn. om h i e r t o e v o o r s t e l l e n n&n de ECOYOC t e dom cn h e t zou i n d a t gev.lil inderdaad mogelijk z i j n d n t zowel 3.e ECIIFE a l s de EC03OC z i c h u i t zoudon spreken tegen ocn v e r d e r e deelname van Nederland aan de ECAIX, hetgccn n i e t z e e r wa:j.rschijnlijk is zolang N e d e r l m d , i n welke vorm dtm ook, souvereinc r e c h t e n over Nieuw-Guincu b l i j f t uitoefcncn, Ten a'inzien van de r e g i o n a l e c o n f e r e n t i e s v i n de h i e r boven opgesomde s p c c i a l i z e d ngencies g e l d t eveneens, d a t de andere landen, d i e i n de r e g i o n a l e o r g n n i s n t i e s verenigd z i j n , i n ecn z i c h terugtrekken van N c d e r l m d u i t NieuwGuinea a a n l e i d i n g zouden kunnen vinden om h e t daarheen t e l e i d e n , d a t Nederland voor deze r s g i o n n l e c o n f e r e n t i e s i n de toekomst geen uitnodigingen m e m 'zou ontvnngcn, zond e r d a t Nederland i n een d e r g e l i j k g e v a l h i e r t e g e n met s u c c e s zou kunnen p r o t e s t e r e n , z o a l s h e t Zou kunnen doen: wanneer h e t nog grondgebied i n h e t Verre Oosten h e e f t , U i t h e t bovenstaande v o l g t , diit de deelname vim Nederl a n d aan een a a n t a l ve ::schillende i n t e r m i t i m a l e org
- stvun -
-4
-
s t e u n o n t v a g e n , Het is z e l f s n i e t u i t g e s l a t e n d a t ook andere s t a t e n , behorend t o t h e t anti-ko:Loniale blok, d a t h e t overgrote d e e l der Unlû vormt, z i c h i n d i t o p z i c h t weer tegen Nederland zu:Llen keren, Men zou van deze z i j d e dan de handhaving van tie Nederlandse s o u v e r e i n i t e i t over NieuwGuinea Laken a l s z i j n d e een v o o r t z e t t h g yan h e t kolonialisme i n A2d.e met v o o r b i j z i e n van h e b . f e i t , d a t ingeval van overgadg van d i t gebied n a a r de R11118,i n f e i t e een zrJer s l e c h t e vorm van kolonialisme h a a r i n s t e d e Z O U doen.
3 . Daarenboven zou, i n d i e n RVSI deze h u e s t i e e r n s t i g meent, z o a l s men u i t de u i t l a t i n g e n van P r e s i d e n t dukarno Z O U moeten opmaken, de Unieverhouding, j u i s t ; i n d i t stadium, waarin h e t wederzijdse vertrouwen nog moet groeien, e r n s t i g beproefd. kunnen worden en z e l f s orider de d r u k d e r extreem n a t i o n a l i s t i s c h e groepen op h e t s p e l kunnen staan, met alle oonsequenties op p o l i t i e k , economisch ort f i n a n o i e e l gebied daaraan verbonden, Reeds thans is gebleken hoe men in sommige kri.ngen van h e t handels- en b e d r i j f s l e v e n h i e r i n Nederland h e t bezwaar v o e l t van h e t f e i t ; , d a t de kwestie Nieuw-Guinea nog hangende is en t e l k e n s een v o l l e d i g e t o e nadering; van Indonesische z i j d e in de w e g b l i j k t t e staan. 4. Voorts zou voor de openlegging van Nieuw-Guinea een z e e r g r o t e behoefte aan werkkrachten bestaan,, welke t e r p l a a t s e n i e t i n voldoende mte beschikbaar z i j n , t e r w i j l h e t om p o l i t i e k e redenen wel g e v a a r l i j k z a l zijn van Indonesisohe werkkrachten. gebruik t e maken, hoewel een behoorlî jke emigratier e g e l i n g daar w a a r s c h i j n l i j k tegen zou kunnen waken,
5.
A l s b e l a n g r i j k s t e punt van overwegirg t . a , v , de wenseli jkheid van een v o o r t g e z e t t e Nederlandse S o u v e r e i n i t e i t moge h i e r t e n s l o t t e worden genoemd de vraag of Nederlcind Ln s t a a t zou z i j n de o f f s r s t e brengen, die! nodig Zouden z i j n om ook i n de toekomst h e t beheer over Ni.euw-Guinea t e b l i j ven voeren en zo j a , of' h e t h i e r t o e b e r e i d Z O U z i j n , A l -
vorens eventueel cominercieel verantwo0rd.e i n v e s t e r i n g e n mog e l i j k zouden z i j n , i s immers een u i t g e b r e i d ontwikkefingspr0gramm.a van overh.eidswege noodzakelijk: (wegen, havens, gezonàhoidszorg, communicaties, h u i s v e s t i n g ) , welke uitgaven op z i c h z e l f geen r e n t e z u l l e n opleveren en derhalve u i t de r i j k s k a s z u l l e n moeten worden voldaan, t l e n z i j men in h e t g r o o t de exp1oitatl.e van h e t begin af door een a p a r t l i o h a a m kan l a t e n verzorgen, Ook dan z a l h e t R i j k h i e r i r i ongetwijf e l d z i j n d 0 e l moeten b i j d r a g e n , Weliswaar zull.en d e economische problemen i n h e t s l o t van deze n o t a i n een. a f z o n d e r l i j k hoofdsltuk bespreking vinden, doch b i j de overweging vcm de eaonolmische nogelijkheden d i e n t rekening t e worden gehouclen met de p o l i t i e k e OMs t a n d i g h e i d d a t Nederland i n d i e n h e t ook i n de toekomst de s o u v e r e i n i t e i t over Nieuw-Guinea w i l behouden n i e t Z a l kunnen v o l s t a a n met h e t op de h u i â i g e begroting gebaseerde, e v e n t u e e l z e l f s wat meer u i t g e b r e i d bestluur, doch h e t l,%@ ook i n acononische z i n t o t ontwikkeling z a l moeten brengen, aangezien Nederland a n d e r s i n t e r n a t i o n d a l i n gebreke Z O U blijven,
-b e -
>)
- 5 b -, U i t s l u i t e n d Indonesische s o u v e r e i n i t e i t l , -
L
-
-
-
U
L
_ I .
. i i r r p ^ i * .
Het g r o t e v o o r d e c l van een b e s l i s s i n 2 I n deze z i n zou z i j n d a t Nederland hiermede een m o g e l i j k e s t r i j d met de R I S om Nieuw Gulnea met a l l e bezwaren van d i e n en gevaren, ook voor de Unie, bespaard b l i j f t en de R I S h i e r d o o r een wapen u i t handen w o r d t genomen,waarvan d o o r de meer r i i l i - t a n t e l e i d e r s nog madr a l t e zraag c e b r u i k wor4.t gemaabt om !iun volGeliceen t o t v o o r t z e z e t t e a c t i e aan t e sporental was h e t a l i e e n maar on h u i ' a a n d a c h t a f %e l e i ä e n van de binnenland-se moe ili j'rheden, Ais nadelen moeten i n h e t b i j z o n d e r worden Tenoerad: . I, ':Jaar Nederland t o t nu t o e a e n de s n u v e r e i n i t e i t over Nieuw Giiinea h e e f t vastCehouden, ook t e r RTC, . z e l f s wanneer e r g r o t e andere belangen op h e t s p e l stonden, z a l een p1otseli.nge' koersverandering i n d i k o p z i o h t i n h e t b u i t e n l a n d n i e t worden begrepen en ook i n Nederland d o o r vers c h i l l e n d e p o l i t i e k e p a r t i j e n n i e t wordcrn gewaardeerd en i n h e t algemeen p r e s t i g e v e r l i e s tengevolge hebben. 2. Het i s d u i d e l i j k , d a t de R I S lange J a r e n n i e t i n s t a a t z a l b l i j k e n i e t s i n h e t b e l a n g van de o p h e f f i n g d e r Fapoeats t e v e r r i c h t e n , I n Republikeinse k r i n g e n h e e f t men e r n o o i t b e l a n g s t e l l i n g v o o r getoond, temdij1 de S.nkeresee van OostIndonesie,waarvan d e a c t i e v o o r Nieuw-Guinea uit&ng,voornam e l i j k op p r e s t i g c - , o v e ~ ~ r e g i n g ebne r u s t , welke w e l l i c h t worden gevoed d o o r h e t verlangen n a a r o l i e b r o n n e n e n andere, meer s p e c u l a t i e v e I econoraische verwachtingen. . Vaar het a l de v r a a g i s , of Nederland i n s t a a t zou z i j n de openlegging van Nieuw Guinea V O O T z i j n rekening t e n a i s n , kan n e t z c k e r h e i ä worden v a s t g e s t e l d , d a t de R V S I h i e r t o e geheel n i e t b i j machte i s , en e r ook minder gemakkelijk dan Nederland i n zou s l a g e n vreemd k a p i t a a l Ban t e trekken om Nieuw-Guinea t o t ontwikkeling t e brengen, 3. Door een .overdraging van d e s o u v e r e i n i t e i t o v e r Nieuw Guinea aan de RVSI zou d e bevolking h e t s l a c h t o f f e r worden van een k o l o n i s a t i e d o o r I n d o n e s i & r s , zonder de a a n een beheer d o o r een 'aiesters l a n d verbonden materifsle en c u l t u r e l e voordelen en zonder.de waarborgen, d i e gelegen z i j n i n h e t t o e z i c h t van de V.N. op a f h a n k e l i j k g e b i e d onder Viesters b e s t u u r ingevolge h e t UNOcharter. Reeds fop de RTC h e e f t d e Republikeinse vertegenwoordiger, Mohammed Yamin, met zoveel woorden gezegd, d a t d e RIK91 u i t s l u i t e n d e souvereinit e i t ovei: Nieuw Guixiea wenste en b i j h a a r b e s t u u r o v e r h e t i n de R V S I geincorporeerde g e b i e d , d a t immers a ï s een i n t e r n e aangelegenheid zou moe t e n worden beschouwd, geen inmenging van de zi.jde van de VN of andere landen zou dulden, 4, Blijlrens de joligste nota zou Austra:Lik! de overdracht van d e s o u v e r e i n i t e i t aan d e RVSI. Keclerlond e r n s t i g kwalijk nerne n
.
c.
Nederland-Indonesie -Condominium .-.--.-.
.
in h e t geval van e e n conaominiwn-status ( e v e n t u e e l i n Unieverband) zouden bezwaren vermela onder A g r o t e n d e e l s v e r v a l l e n . I n d i e n h i e r t o e de nodige maatregelen worden ge-
-
troffen
-
'
.i;yo-ffcri, Z O U nj.e-+,smeer h e t a a n t r e k k e n v a n x e r k k r a c h t 5 n sroor d e o p c a l e g g i n g van Nieuw-Guinea i n de vreg behoeven t e süecic. t G r w i j 1 d e k o l o n i s a k i e van da Indo-Europeanen va01 z c v e r z i j d a a r t o e nog l u s t . mochten gevoelen, onbclcmn e i d zc)u kunnen p l a a t s v i n d e n . Dc good-wil1 d e r A z i a t i s c h e isnde2 zou bchouden kunnen b l i j v e n , t e r ? Y i j l a 3 n d e Unie d o o r 4 i - L ob ;ject een m a t e r i e l e inhoud. zou worden gegeven, hou. e c h t e r de R . V . S . I . een gelijkwaardig aandeel i n I /
d e b e s i x u r s v o e r i n g wensen en v e r k r i j g e n ,
dan z a l de
~~edbc!rlendsc:. invloecl i n d e p r a c t i j k s t e e d s minder t c t z i j n r e e h % komen. 130 R I S zou a l l e g e l e g e n h e i d hebben om de üo vn2;bere au.zuch*;hone b e v o l k i n g , v o o r w i z h e t teil d e l e wegval.len van h e t u i t s l u i t e n d N e d e r l a n d s gezagSr e e n enorne
p s y v h i s ü h e scnok zou bed-uiden, p r o p a g a i l t i i s t i s c h t e bewerken, z c d a t nadrirnate d e b e v o l k i n g zelve ook meer zeggenschap zal, k r i j g e n h e t r e s t e r e n d e Neder:landse g e z a g op den duur h e t v e l d zou moeten ruimen. Immers ook al Zou men met de R I S t o b overcenstemming komen o v e r ieen b l i j v e n d e o p l o s s i n g van de N i e u w Guinea k w e s t i e i n de h i e r b e s p r o k e n z i n , 7 0 h e e f t d e e r v a r i n g g e l e e r d , d a t g e v r e e s d m o e t v\rordcn,dat ùc I n d o n e s i s c h e n a t i o n a l i s t i s c h e r e g e r i n g d e z e r e g e l i n g s.LechL's a l = ccn 't.fase i n d e s t r i j d n a a r v o l l e d i g e onafh a a k e l i j k h e i d f l ( i n d i t g e v a l van Nleuw G u i n e a ) boscho?xtvt en r;p i k h i e r b o v e n omschreven w i j z e a c t k z a l b l i j v e n v o e r e n , t o t Hederland z i c h g e h e e l u i t Nieuw Guinea z a l hebben t e n i g g v t r o k k c n , D e j o n g s t e u i t l a t i n g e n van P r e s i d e n t , Sukarna b e v e s t i g e n deze o p v a t t i n g , Ook i n h e t ulgeinccn ka11 wo3nden gezegd, d a t i n de gesch2edeni.s de condominixias hu e l d e r s i n ' d e w e r e l d cen w e i n i g a c c e p t a b e l e h e s t u u r s vorm i s g e b l e k e n , I n d e z e vorm zou een condominium-status op den duur t n E E D de i a c t c I r i d o n e s i s c h e s o u v e r e f n i t e i t r e s u l t e r e n , Zou NedcrlanZ d i t g e v a a r d o o r e e n t i j d i g v e r b r e k e n a e r b2-LaUeml-e ooercenkomst w i l l e n bezwereii, dan Z O U z i c h de s i m m e i e a l s b0ve.n i n A omschreven h e r s t e l l e n , e c h t e s o n d c r rlngii:ist;igcr omstaadigheden d a n o o t % t e voren,, Ke5, wil voorkomen,dat de Unie i n i e d e r g e v a l nog t e jcng ?.a Om op grond van de r e e d s opgedane e r v a r i n g e n t o t cc11 z o b e l a n g r i j k e s t a p als de s t i c h t i n g van e e n oondominLum P - J O ~ gaan, Z o a l s ook d o o r dc j o n g s t e n o t a wordt b a v c s t i g d , # zouden ~ u r ,d c z i j d ? van A u s t r ; i l i e t e g e n een d e r g e l i j k e s t z t u s 17.31; Nieuw Gulnea 'bezwaren worden i n g e b r a c h t amgezien d i t l a n d t c e c h t zal v.?ezeli v o o r een toenemend8 En op dcn duur Lriocij.Ijk t e s t u i t c n i n v l o e d van de R , V , S , I u !I ., .T'r7J.s SjS ohqss$rh>xcinA i.
I
I ~ ( ~---u , Gi a~ n~ dz s.
Y'rusi;schalp_,
c-"..l".lylL-
W c d c ~ l s n d zou z i c h I n d i e n d e r i o g c . l i j k h c i d sub B ver.a a n h c t v e r w i j t , d a t h e t , i n s t r i j i j met de o-zcrigcxm $ e r R , T , C , , ~ e v c i l s d eg e d m g s l i j n , b l i j v e n d o v e r ?!ei; i o i ; ~73n cen w d e r v o l k wenst t e b e s c h i k k e n , kunnen c;n,i;txAclrcn d o o ~zc1F scappen t e ondernrrnen om t e torien,dnt hc5 c3:iist w i l mckcn inet d e b e g i n s e l e n 'van h e t U N O 4 h a r t c s
vurPc,r_ w o r d t ,
i n z a k e he t b e s t u u r o v a ? n i e t - z e l f s t a n d i g e g e b i e d e n €11 h i e r d o o r t e v s n s o n t h e v e n worden v a l d e u i s l u i t e n d e v e r 3 n t w o o P d e l i j k h e i d voor Nieuw-Guinoa d o o r VOO? d i t g e b i e d e e n t A i S t s c h a p ann t e vragen i n h e t k a d e r vlan a r t . 7 7 L i d sub C van h e t Handvest. Als T r u s t e e zou N e d e r l a n d i n f e i t e d e z e l f d e bevoegdheiden b c z i t t e n als voorheen v o o r z 3 v e r t e d i e r zake n i e t a n d e r s zou worden overeengekomen, H e t zou e c h t e r i n i e d e r g e v a l e e n s p e r j m r voor h e t forum van d e up.JO moeten v e r s c h i j n e n a l w a a r h e t u i t e r a a r d de a a n v a l l e n vc?n h e t m e r e n d e e l d e r a n d e r e s t a t e n z a l moeten v e i d u r e n en bovendien een tDensmende c o n t r o l e , , ook b i j z o n d e r e onderz o e k i n g e n d e r z i j d e van d e U N O , d o o r rnirldel agn p e r i o d i e k e bezoeken vafl commissies moeten vertmoI?'ten. Ik c o n s e q u e n t i e s zouden z i j n , d a t N e d e r l a n d , hoewel h e t door h e t o n d e r T r u s t s c h a p s t e l l e n Van Nieuw-Guinea zou konen e r n s t t e w i l l e n maken met e e n g o l í t i e k welke bre-ekt met eon ko1oniai:L b e s t u u r en s t r e e f t riqar ecn o n t w i k k e l i n g s t van b e t van arin h a x z o r g e n t o e v e r t r o u w d g e b i e d i n de Van de UNO-charter, h i e r d o o r juist; meer i n h o t a o e k l i UNO t r e e d t a l s een ilbeherendlt l a n d dus ULS e c n mogenahei8 d i e iri d i t ' t i j d s b e s t e k aan de ~ t v e r k e E r d ek d n t î l stq3.2;!' ;i.~ist nu Neclerlsnd na (ie R.T.C. i n d i t o p z i c h t g e r e h a b i l i t e e r d was. I i i d i e n Rederland een d e r g e l i jk6 t r u s t p c h 8 p s v e r h o u d i n ~ overweegt, '.vefidient h e t a a n b e v e l i n & h i e r o v e r z o t i j d i g t e b e s l i s s e n , d a t een eventuele stap heertoe, b i j d een t i j d s t i p viprdt gedaan, da$ h e t i n i t i a t i e f M e 1Tederl.and b l i j k t t e z i j n u i t g e g a a n en n i e t Be indruk maalct t e z i j n "Ifgedwongen. 2.
Trustschap van de R IS, -
Deze o p l o s s i n g werd. r e e d s b i j m0rid.e v a n Moh, Yamin namens b e i d e I n d o n e s i s c h e d e l e g a t i e s 1;er R,T,CI i n d e Nieuw-Guinea Comraìssie b i j v o o r b a s t verworpen. b e n dergel i j k e r e g e l i n g zou z i c h i n d e r d a a d a1 h e e l a l e c h t v c r s t a a q met de i d e o l o g i s c h e propaganda, d i e wordt gevoerd om Nieuw Guinea als een i n t r i n s i e k d e e l van I n d o n e s i e e n a e b e v a l - + k i n g als I n d o n e s l e r s t e beschouwen, nog a f g e z i e n van h e t f e i t a f de R I S door de UNO g e s c h i k t en bekwaam ZOY worden g e a c h t om a l s T r u s t e e op t e t r e d e n . O p grond van äeze o v c m k g i n g moge d e z e m o g e l i j k h e i d evericils e e n gemeenschappel i j k N e d e r l a n d s - I n d o n e s i s c h t r u s t s c h a p v e r d e r b u i t e n bes chouwing ifiii3r d e n ge l a t en.
-
i;. A u s t r a l i s c h T r u s t s c h a l , I _
H i e r v a n zou a l l e e n s p r z k e kunnen z i j n a l s Nederland Nieuw-Guinea a a n de UnTO o v e r d r o e g en d e z e zou b e s l i s s e n A u s t r a l i F ! a l s T r u s t e e a a n t e w i j z e n . Een e v e n t u e l e ccindid a t u u r van Aus t r a l i e h i e r v o o r zou d o o r Nederland e c h t e r m o e i l i j k kunnen worden g e s t e u n d i n verband met de v e r l a n gens van de d e e l g e n o o t i n de U n i e , '
- 8 40 P 7
b e h n l v e de h i e r t e g e n o n d e r d i. e n 3 alingevoerde zrguE e n t e n kunnen t e g e n deze o p l 3 s s i n g de b e z \ m r e n v e m r l d o n d e r a worden a3ngevDerd, Bovendien moet worden b e t w i j f e l d of A u s t s a l i ? hitzrvooj: z3u v o e l e n , a m g e z i e n h e t n i e t geneigd zal z i j n e e n T r u s t s c h j p t e annva:Árden v o o r I'npua, D v e r welk g e b i e d h e t i n t e g e n s t e l l i n g m e t Noord Nieuirr-Suinea de v o l l e d i g e s o u v e r e i n i t e i t u i t o e f e n t , hoewel h e t i n h e t l i c h t van de j o n g s t e A u s t r c ; l i s c h e n o t a d e n k b w r i s , d a t A u s t r ? l h b h i e r o v e r Z D U w i l l e n prciten, Van Indones!ische z i j d e zal men z i c h t e g e n een d e r g e l i j k t r u s t s c h a p v e r z e t t e n , t e r w i j l h e t de v r a i g i s i n h o e v e r r e men de UNO z a l lrunnen o v e r t u i g e n van de w e n s e l i j k h e i d van een Gemeenschappelijk b e h e e r o v e r ' een t r u s t s c h a p s g e b i e d , Een g e m e e n s c h a p p e l i j k b e h e e r kan b o v c n d i e n b i j v e r s c h i l VGZI i n z i c h t e n s t r e v e n d e r b e t r o k k e n s t a t e n e e n b r o n worden van o n o v e r k o m e l i j k e m o e i l i j k h e d e n , w a r i r b i j t e b e d e n k e n i s , d a t A u s t r a l i e ! d o o r c i l l c r L e i ornstand i g h e d e n t e g e n o v e r N e d e r l a n d i n h e t voQrdeeî. ZOU z i j n vrairmee h e t z i j n w i l zou 'V\iU1senom t e z e t t e n , De v o o r d e l e n van e e n d e r g e l i j k e r e g e l i n g zouden z i j n , d L i t N e d e r l a n d en , l u s t r a l i @ e e n gemeensch2ppeli j k f r o n -t zouden kunnen vormen t e g e n I n d o n e s i s c h e 8 c t i v i t e ì t e n i n f i l t r a t i e s ) en a n d e r e ongewenste b u i t e n l a n d s e i n v l s e d e n e n ,Nederland w e l l i c h t p r o f i j t z a l kunnen t r e k k e n vunn bes t a m d e verbinfiingen met en b a s e s i n A u s t r a l i s c h g e b i e d , t e r w i j l b i j d e t e v e r w i c h t e n g r o e i van h e t n a t l o n n l i t e i t s b e s e f o n d e r d e Pspuriis op den duur m n meer hctrmohfeuze oii.t;,ikkeling van de i n t e r n e p o l i k i e k e verhoudingen 02 h e t g e h e l e e i l a n d zou kunnen wvorden tegemset g e z i e n , €.Te U l a a t s t e ' p u n t l i j k t wel h e t b e l a n g r i j k s t e , iiocyi ook b i j e e n u i t s l u i t e n d Idederlands T r u s t s c h a p i s een n e i g i n g t D t t o e n a d e r i n g van b e f d e b e v o l k i n g e n op den duur t e v e r w i c h t e n e n z a l t e g e n de t i j d , d a t de b e v o l k i n g r i j p i s v o o r z c l r s t a n d i g h e i d wel b l i j k e n i n h o e v e r r e zij e e n v e r e n i g i n g m e t Oost-Nieuw Guinea w e n s t , wriarmede t i j d i g r c k e n i q zou h n n e a worden gehouden.
,
e . Andere t u s s c c o p l o s s i n g c n z i j n : 1, Nederland-se a o u v e r e i n i t e i t o v e r ~ i e u ~ ~ - G u ~ n ~ ~ , ~ ~ ~ ~ ~ ~ -arin ---" de.---. It,,V ,,5'a~Ï-b-Z'i?i>~de _*..Lu--"& c o n c e s s i e s of :indere r e c h t e n worden t o e s z c n d $ v3or e e n bepaalde periode. A.c;ng,czie:n h e t de R , V , S . I , i n verband m e t de n i t i o m l i s t i s c h e scntLmcnten i n I n d m e s i c j u i s t v o o r a l t e dDen i s om de souhebben, terneer v e r e i n j t e i t 1 zou deze o s l o s s i n g ' w e i n i g waar er gcen e n k e l e r e d c n zou z i j n om i r i een d o o r e e n lVes-t e r s e rnogcndheid a l s Nederland b e s t u u r d g e b i e d mn een i n economisch en t e c h n i s c h o p z i c h t onontwikke13 l a n d als de j u i s t op d i t t e r r e i n een bepcial.de InvlDed t o e t e R,B.S.I. kcnneii o L l l e p a r t i j e n z u l l e n h e t e r dczrom w e l o v e r e c n s z i j n , d a 5 , Zcdien e e n t u s s e n o p l o s s i n g van d e z e s o o r t zou moeten wor'dcn gekozen, äe v e r h o u d i n g omgekeerd zou moeten z i j n , t -*.-..-.Y-
I
- 9 -
esische s o u v e r e i n i t e i t --.r2--e, c Ihnt edno nzou behouden. i!-.-,,-
wa2rbi j Nederlsnd - bepsalde-
Volgens e e n u i t l a t i n g v a n S u l t l n H x n i d , welke e c h t e r l a t e r weersproken i s , zou d e R , , V . S , I . e v e n t u e e l i n o v e r weging vril.lcn nemen om h c t g e b i e d , a l s z i j e r de souverein i t e i t OVE';_" zou k r i j g e n , v m r 4'9 j a a r arin NedErland i n p a c h t t c geven. Deze. o p l 3 s s i n g b i e d t o g e n s c h i j n l i j k he t v o 5 r d e e 1 , d n t tegemoet z3u warden gekomen a3ni d e i n I n d o n e s i e n a G e s t r e e f d e n a t i o n a l i s t i s c h e i d e a l e n , v a a r d o o r e e n s t e e n d e s aanstoats voor-de U n i e b e t r e k k i n g e n zou v e r d w i j n e n , t e r w i j l N e d e r l a n d e e n eeuw l a n g d e v r i j e hand z a u hebben om h e t l a n d t e exp l o r e r e n en t e e x p l o i t e r e n . h.de t u s s m t i j d zou de b e v o l k i n g t3t z e l f s t m d i g h e i d kunnen worden opgevoed en (139r Nederland i n de g e l e g e n h e i d kunnen worden g e s t e l d h a a r s t e m i n de w e r e l d t e l a t e n h w e n en h a a r z e l f b e s c h i k k i n ~ s r e c h t z o v e e l m o g e l i j k t e doen g e l d e n , h e t g e e n van b i j z o n d e r b e l a n g is t e g e n de t i j d , drit de p a c h t t e r m i j n v e r l o o p t , evenals d i e Aan d e a n d e r e k a n t zou d e z e r e g e l i n g genoemd sub 1 g r o t e bezwaren o p l e v e r e n i n verband m e t h e t g e v a a r v o o r i n f i l € r a € i e en i n t i m i d a t i e van I n d o n e s i s c h e n a t i o n a l i s t e n t i s che z i j d e , B e r s t wanneer de toestand i n I n d o n e s i e z e l f op b e v r e digendc w i j z e zou z i j n g e s t a b i l i s e e r d , de v e i l i g h e i d h e r s t e l d e n a a n a l l e w i l l e k e u r en t e r r e u r d a a r een e i n d e zc)u z i j n gemaakt, z o d a t hek de ondernemingen i n h m e n Sumatra w e e r m o g e l i j k gemaakt zou worden o n g e s t o o r d e n r e n d a b e l . %e . werken, Z O U een o p l o s s i n g a l s deze overweging v e r d i e n e n , . T o t z o l a n g zou z e l f s de b e s t e r e g e l i n g op p a p i e r , ook a l k r i j g t I n d o n e s i e h i e r b i j s l e c h t s de b l o t e s o u v e r e i n i t e i t en R e d e r l a n d a l l e bestuurs-en: e x p l o i t a t i e r e c h t e n , e r n s t i g g e v a a r lDpcin i n d e p r a c t i j k n i e 6 t e kunnen worden gehandh a a f d , z o d a t men r e k e n i n g moet houden met een s n e l a f g l i j d e n n a a r vmntocistanden, z o a l s thans op Java h e e r s e n , , i n e e n g e b i e d waar n a a s t a l l e m o e i l i j k h e d e n d i e men d a a r moet o v e r w i n n e n , a l t h a n s i n d i t ' o p z i c h t op h e t ogenbTik geen z o r g e n be stiaun o
-
-
A."
10
Slians mogen d e algemeiie i n t e r n d t , i o--n a a l ~ o 1 i t i e--. k - een s t r a t e ~&s>-~~ e c+ t eJqI, ci ï e i i c 2 t i\( i e u w ~ -iui'l E! il v r i:p.2% u! I v G r b' o o n -F,i n n d m e besc'iouvring worden ?,cnomexl, waarbij z ï j t e r z a 111en z u l l e n worden b e h a n c ! d d , a a n g e z i e n h e t i n solizi.,:ige o p z i c h t e n n i e t w e i mogelij!.: i s z e va,il e l l ~ . i i ~ ?twe uc'neic^en. -.--Y..."-
--I.-,
a .
9
1o Het vooriiLc,iíis-Lc:g e v L d r , d a t h e t bevc)ll;inesLlrriie e i l : nd vdn b t i i t e n s f b e c r e i g t , - n a s t d a t v a n h e t in W ~ Z E Dimpcv l o e i t voor% u i t d e . r i a l i s t i s c h v e r l a n g e n V E I I c3e R . V , C , I . o v e r b e v o i k i n g vzn C h i n a en J z y a n , d i e 013 d e n dunr dssnooils met gewôld een u i t w e g z a l zoe!;sn, Deze u i t w e g zou i n v s r scAill_eiide ric:11;ing I.umen gevonder? V ~ O ~ C ' E (L /~i f r i k a met inbegrii2 van hiadagascEr, a u s t r ; - i i e , t-snerilrd) n w e a r s c h . ì J n l i j k g e z o c h t w o r d e a i n d e r i c h % ï n g , war z e d e zwziíste t e g e n s t a - ? , v e r w a c h t , clerhalire ~ L Ge J r i c h t i n g van W X G U W Guinea, 3 s e d s heeî'c men 1761-1 Smerikzans6 z î . j d e tGg8_iOV€r h e t o i i l a g s i n d i t ve~-huncl i n Japan vernom6n verlrntiea een tegemoetkoiaenQ~liouding uimgenomn. ITet .,,angaan van en I Tru s t sc he ps ~e rho uil ï lig z OU d 8 b E i;ro!ckôn T r u s tmo ge n d h e i d wel eeris Pnuiineii dviingen aar! een terzakEf d o o r d e V e r e n i g d e N a t i e s u i t g e o e f r n d s druk t o e t e geven en ook B e met s o u v e r e i n g e z ~ go v e r :lieuw Guinea bek-lede morz_sndhei4 z a l e r e r n s t i g r e k e n i n g mede hebber! t e houder;, da.% z i j o n d e r men d i . t g e v a r t r c , c h t e n z w r e drul: z s l worden g e z e t , T'iil t e k e r e n , d a n zal g e s t r e e f d moeten vJorE'ui3 n;m e e n stat u s wnrslks 6 s bsstcj voorJr-t.cLrdefi v e r s c l - i z f t v o o r e e ~ rzo s l ? o e d i g mogeli ji-: c ) p r i l ~ p , , g e . n cn - bevollieri v a n b e t ï\7ieuv~ Guinea, t e r r i t o i r . Ook i n d i t o p z l c h t z ~ i l l e i id e COD DOmiseh2 en f inz.ncielE mogelijkheden a m d e v ~ r s c h i l l c n d e o p l o s s i n g e n verboïiden, d e d o o r s l L g mO6Leri gcvun, ivaurbi j d a mening van d e Verenigde Statcii v8n i,ilizrik& o v c r d i t probleem van v e e l belzrig i s , ornC!zt, v o O r l o p l g b 6 1 ~ 1 3 g r i j k e k a p i t a a l s s t e u n v o o r n c m e l î j k u i t d e VescnigGe S t a t e n % e V 6 I ' W E b C h t € n 13, 11. Pen t w s e d e f a c e t van cieze beschouwing w o r d t gevoriid 5 0 0 1 d e algemene s t r a t e g i s c h 6 b e t e k e r r i s , var1 Nieuw-Guinea 0 2 g r o n d van a de g e o g r a f i s c l i e l i g g i n g ; b o d e mo gelijklied en t o t h e t v e s t i g e n vc, n m i l i t a t i r e bases en s t e u n p u n t e n ; c . de m o g e l i jkheden om u i t liet g e b i e d s t r a t e g i s c h e gronds t o f f e a t e betiWrken. U i t d i e n h o o f d e bc:stc,at b i j de V . S u , d i e t e n Voorden van Illieuw-Guinsa een g r o o t - . a n t a l m i l i t a i r t . bG,ses b e z i t t e n p,rots b e l c n g s t e l l i n g voor d e toelcomst van d i t e i l a n d , zat bovendien een g e b i e d i s , wiiar v a n communistische i n v l o e d nog g e e n spr8ks i s , Door :?,ar ligcing e n e r z i j d s d a n de Z u i d - g r e n s van h e t S t i l l e Oc sa8angsbied, w a a r b i n n e n de V e r c ~iigciF: S t d t en v a n :msrikü h e t vc:stip,en van m i l i t a i r e bzsses en s t e u n p u n t e n een a c t i e v e p o l i t i e k v o e r e n , en u n d c r z i j d s a a n c?c,
- Noord-grens -
- 11 Ncord-grens v a n e e n p e b i s d , be:icreiid tot, $ 6 b e l c uceiisf a si: vati hek B:rits.v gemefisbest, n-7emt PÍLeu;+GLlsi?ed cer, s l s u t e l p o s i t i s in. a ],en ::msrika mede iZu1.p vur1ener-i Van Tiieuw ~ u i r ~ euit a a n S i n g a p o r e , d,,L z o n d e r s t e u n van l x ~ i t e n , i n h e t d e r vtin l u c h t s t r i J d k r a c h t a n , orimogs1:ijl; zou, k u n n e l ; vror86n g € h o ~ i 6 € n ,3 e 6riige t y p h o o n v r i j e r o u t e v&T! d~ TJTS9.~s, nCiur S i n g z p o r s looic,t n o l , ,ovc3r tiieuw crL?i,ylos,, c l ~ i d a s ? . z i c l i r w 8 s c l ~rmg, u i t d e a f g o l o p s r l wcreldoorlog s t ~ 1 ~ 1 1 5 i 3 de v l i e g b a s C s B l a k en k I o l l . a d i u bl;viiiùsii. De k u s t l i j n vaa Pieuw-Guined i s z o d a n i g gevormd, d z t h e t c i l d c j o v e r ni t u u r l i j k a h e v e n s b ô u c h i k t w e l k e t o t ìig-lbats vL i? v l o o t e e n h e d e n k u n n e n d i e n e n , , A m d e i n r i c h t i n g vdn d e b a s a s z e l v e , d i a z o v s e l m o g e l i j k s a r supporting m o e t ~ t ~ z i j n e c h t e r b ~ l ~ u g , r i J kosten !~e VGYbo nil t,n Voorts i s d~ b o ä e m ~ ? p e r v l a l c t s o p ~ ~ ~ ~ s c h ai l9 li c~a tns dc n g e s c l a i k t v o o r h e t 2 d n l e g g ô n vali v l l a g v e l d s n , wcJuvclLi d a z w C ~ d r s i eb o m e n w e r p e r s lcunnsn o . p t i j g e n . g e v l i c g v e i d e n Biak en Koliondi., , w e l k e rscas t i j d ö r i s d z sfgc-,f.opvn o o r l o g d o o r d v h m e r i k n s n =.lsv l i e g b u s E s voor zivdre bomwnvrcrpcrs w e r d e n i.ngcric:L.it e n g e b r u i k t z u l l s D z o n d c r Y C G ~b s z w a r v o o r d i t 4021 wsd crom i r i geri;cdlicid 'cunncn wor6 cn g c b r a c h t Niet h e t oog op e c n e v e n t u e e l gc;bru:k va11 d e citoombom o waterstofbom) i n e e n toeicomstig P a c i f i c - c o n f l i c t I (c i s d e b e t e k e n i s van e611 d o e l t r ô f ' f e n d e v e r s p r e i d i n , ? van 4 o e l e n wederom strrk nLsarv o r e n go%rc+den,I n ai% verband b e s t , & t i n m i l i t , û l r e - d e s l u n d i g ë k r i n g e n de m.igiJig G ~ I d e o p v a b t i n g d o t m i l i t a i r e b a s e s en s t e u n p u n t e n b i j voorkeur d i e n m t e word$n i n g e r i c h t op k l c i n c o i l a n d s n , welke @Is z o d a n i g g c c n l w c t s b a a r l z n d f r o n t b e z i t t c i ? en s l x h t s o v c r z u s of d o o r d e l u c h t z i j n t e b c n a , d c r e n , los t e l;.tm. D c r g c l i j k c l:l?înc izilclndcn b i u d c n nl. t - w c s n i g gzlcgenh(:id t o t ecn v e r s p r e i d l o g v a n d o c l e n ( W o 0 many c g p s I n o n e b a s k c t f P ) z o d z t d e g c d L c h t c n t h a n s uitgL-aYi n d r h r t i n r i c h t e n van b s s c s c n s-beunpuntcn o p c î l d n d c n vdn v o l d o t a d v omvang om v o r z n b c d o c l d begirnscl van vcr;sprc.id i n g t c kunncn 3 o o r v 0 ~ ~d o2o~r rniddcl van lict aGn1cggt-n V L Z ~vcr u i t i s n l i g g ~ n d ~s:t c u n ~ u n t e ncn o g s l a g p ì d z t s r n , tvdEtrvoor Ni,:uw-Guin3d u i t n c m c n d g c s s h i k t is, V o o r t s rmg viroidcn zang,:nom::n, dat; i n d i - n , c v c n s ï s î n d c v o r i g e o o r l o g van u i t h e t Fool?d.:n - c n opmcirs tLg;:n A u s t r a J i c zou p l ~ a t svindcri,, Nieuw C % . i n ~ d h i o r v o o r o n v e r m i j d e l i j k a l s t f s t e p p i n g s t o n e r cz a l d i e n e n . I n C i t v e r band worde o p g e m e r k t , d a t o f s c h o o n d e ~ ~ e r i l m a n sv el o o t i n h ô t e e r s t e s t a d i u m vizu d e v o r i g e wereldoorlog nog g e r i n g in 1;recl;t was 6n h e t v o o r a d l i g e N e d s r ì n n d s - I n d i e i n J P 13anse lìsnden was g e v a l i e n , d e J a p z n n e r c liet n i e t hebben h a n g c d u r f d h e t z e e r zwak v e r d c d i g r l e kustralie aan ts v a l len, v o o r d a t Nisuw G u l n e a i n hun b e z i t w a s , (lok d e i n d e Vogelkop aariwczigs a a r d o l i e :;an i n ver-. band h l e r n i s d e van b6ti-:l:GniS z i j n , De m o g s l i j k h s l d , dat i n ocn eventuele Pacîf i c - o o r l o g geen aardolis-producten t,
- uit -
- 12 u i t IniionesiE z u l l z n kunr:sn wor6OiJ betrokken, do.t dE b e t e k e n i s van d i t o l i t x ô n t r u m nog meer stij g o n , Een e v e n t u e l e P a . c l î i c - o o r l o g z a l i n o c s s t c i n s t a t i t i c mo::tsn word2i-i ge voe rd met d c î n z c t vaii a a n z i s n l i j!:e mepi.tiernc- d n l u c h t s % rjid k r a c h t e n . V o o r t s is dc b c h o s f t s b a n k e r o s i n e i n b E l c n g r l j l c ' rnct(3 toigcnoriiun d o o r h u t g6bruilr van s t r z a l v l i c g t u i g e n inrsllce een v s e l g r o t e r bra.ndstof v e r b r u i k hebben d a n propellervliegtuigen. De e,anwezighcid vaii e617 o l i e c e n t r u m i n liet o p s r a t i e g e b i e d kan d e r h b l v e van g r o k s s t s s t e g i s c h e b e t e l - e n i s z i j n . De iiwoductie van d a o l i e b r o n n e n o p 'Nieu-vii C-ufns, zou h i e r t o e - -e c h t e r b a l a i i g r i jli mouten worilen o p g e v o e r d Zou fitederland d e v o l l e d i g e s o u v a r s l n i t s i t OVEI.. N i e u w Guinea behoudeii, d a n w e 1 z i c h a l s aniCe T r u s t e e z i e n ~angewezeu,dam moet b e t w i j f e l d vror !en of hst, voor Necl~srloiiii va.n voldoen? e b e l a n g en f i n a l 3 C i t ? € l mogeii j k - is gro.te m i l i t a i r e b a s e s op Nieuw GuinzA i n t e r i c h t e n . DE R I S zal i n h e t g e v a l , d a t d e s o u v e r e i n i t e i t d a n haar m l tvorciea o v e r g e d r a g e n , s t s 3 1 1 i g n i e t b e r e i d z i j n om h v . w verd e d i g i n g s p o t e n t i e e l i n b e l e n g r i j l - s mate op een z o excent r i s c h g e l s g e n d e e l van h a a r g s b i e d t &c o n c e n t r e r e n . I n h e t gsv0.l v a n n e t behoud van d e MederlamlSe s o u v e r e i n i t e i t mag worden kangenomm, dc*t P e d e r l a n d i n p15ncipe g e n e r l e i bezwaar zou hebben t e g e n s e n nauw6 m i l i t a i r e s a n e n w s r k i n g niet d e V.S, , A u s t r a l i s a11 Nisuw Zec:Land, en d e V.S. zou t o ö s t z a n op o n s g e b i e d d e nodigc! m i l i t a i r e bases aan t s l e g g m , DG R.V.S.1, Z O U d i t m i n d s r gemzkloslijk v a l l s n , aang s z i e n z i j d o o r z u l k s t o s t e s t a a n b e v r c ë s d z a l z i j n voor vcrdergaandE a.Pbrokkeling vzn h&sr, z o juist v c r k m g e n s o u v c r e i n i t e i t , waaroj? c l k c i i i b r c u k 21s een s o o r t n a t f o n d c vernedering w o r d t gcvould V o o r t s z a l z i j z i c h d a n nauw met d o ::rriurikaailsC bc.leiigsir v i r b o n d c n w e t e n e n n i e t m c r i n staa.t; z i j n om c c n in n a v o l g i n g van I n d i s i n d i t o p z i c h t o n a f h s n k c l i j k c kocrs op 1 i G t t e r r e i n van d e b u i t e n l ï n d s c p o l i t i e k t c b l i jveii v o l g ~ n . U i t s i n d c l i j k moet nog wOrdci2 g a w c z c n op d e s n e l l e w i j z i g i n g van d e p o l i t i e k e t o e s t a n a i n Z . û , A z i e , d i e u l l e r w e g s n p l a a t s g r i j p t . lien s l u i t s z i j n ogen n i e t v o o r d e m o g e l i j k h e i d , d a t liet conununisme e r birmen G E n & twee j a r e n in g e s l z a g d zal z i j n g s h e s l Z.0,Azie t e bsh e e r s e i i en h e t i s z s e r d e v r a a g of d e R.V.S,I. r e g e r i n g z i c h binnen zo k o r t e t i j d voldoende zal hebben weten t: c o n s o l i d e r e a om i n s t a a t 6 s z i j n d e z e immense d r e i g i n g af 1;s wenden i n d i v a eer! a n t i - c o m m u n i s t i s c h e R e g e r i n g z i c h r,l zou hebben Iruiinen hd.ndhaven, 7ou o n v e r h o o p t d e R , V , , S . I , i n de ban vEn h e t comunisine g e v a t worden, dan z u l l e n d s t e r .ROT,C p>esmcal2;ea f s p r a k e n v?~ar~61oos worden, ei] ze1 d e Unie-verhouding E C Z ! o a t i j d i g e i n d e nemen, Dan zou Neder1;nds Nieuw Guilzea h e t z i j o n d e r Neder1,aridse s o u v a r e l n i t e i t c .oI t r u s t s c h a p , l n s t z i j a l s U n i e g e b i e d , w a ~ r o v ~d er m m h L nog gslieel i n N e d 5rlc;ndse h ~ n d e ni s , t e n s l o t t e v o o r de v e r d e d i g i n g tegeuj öeii ver-, d ô r g u a n d opstuwer! vati h e t c o m u n i s m s zowel v o o r
,
.
.
.
- australie -
B , B h n e n l a n d s e p o l i t i e k e en andere overwegingen: --.--wc-
I
1.-
E e t b e t r e k k i n g - t o t h e t vraagstuk Nieu-w4uinea l i g g e n
de binnenlandse p o l i t i e k e verhoudingen a l d u s , . d a t t & on
&
af sta.nd van de s o u v e r e i n i t e i t over d f t 'gebied a a n ' R , I , S l , z i c h hebben u i t g e s p r o k e n de K,V.P,., d e A,R.., d e C,H,U., d e V.V,D,+, de St,Ger, e n Vbelter,' , bfat b e t r e f t de P.v.d,h, i s van cten eensgezind , s t a n d - ' punt weinig gebleken. Rr i s .een stroniing,. d i a v o o r a f s t a n d i s , olm welke overw dan Ook, en een stroming, d i e een
-
8
condominium met de
a '
t o t zelfbestuur. Nederland i s moreel. n i e t gerecfitigd z i c h e e n z i j d i g van, deze v e r p l i c h t i n g t e ontdoen en dfe zonder meergver t e dragen a a n de R . I . 8 , ; i n d i e n Nederland zioh daarvan zou wensen t e ontdoen,zav z i j uit hoofde va haar i n t e r n a t i o n a a l aanvaarde v e r p l i c h t i n g e n de Veren de n a t i e s in;,de gelegenheid dienen t e s t e l l e n een t a<mt e w i j z e n , het belang van de autochtone b e v o l k i n g i s meer gebaat bij een v o o r t z e t t i n g van de Nederlandse l e i d i n g d a n b i j overCracht van d i e l e i d f n g aan de R.I..S,: het i s , aan geen t w i j f e l onderhevig,dat Nederland in d i t opzicht over de nodige ' e r v a r i n g en de wetenschappelijke, technische en p e r s o n e l e hulpbronnen beschilyt, t e r w i j l Indonesie voor de opbouw v a n de e i g e n s t a a t ' n o g geruime tijd westerse hulp n i e t z a l lninnen ontberen. Nieuw4uinea i s een g r o o t , l e e g l a n d , d a t zonder sohade t e berokkenen a a n de belangen der autochtonen ruimte b i e d t v o o r g r o t e a a n t a l l e n ( I n d i s c h e ) Nederlanders, i n d i e n e-ondige e x p l t r u e gunstige perspectieven o.p ent, een groadLge en wetenschappe:lijk verantwoorde e x p l o r a t i e van de mogelijkheden op Nieuw-Guinea h e e f t i n f e i t e nog nimmer p l a a t s gevonden; h e t l i g e voor de hand e e r s t na een zodanige e q l o r a t i e t e ooacluaemn o f d i t gebied a:L dan n i e t ~oekomstmogelfjkhedenb i e d t
-
_u
-L
-
- 15 3e. de bevolkingstoename van bJederlanä z a l i n - e e n nabi j e toekomst z e l f s b i j v o o r t g e z e t t e i n d u s t r i a l i s a t i e onverm i j d e l i j k l e i d e n t o t toenemende werkeloosheid, de l a s t e n waarvan i n d e honderden m i l l i o e n e n guldens ( s J a a r s z u l l e n gaan belopen; u i t d i e n h o o f d e komt h e t economisch verantwoord v o o r enkele t i e n t a l l e n m i l l i o e n e n guldens t e besteden a a n een grondtige e x p l o r a t i e op Nieuw-Guinea, teneinde zekerheid t e verkrzjgcn omtrent de m o g e l i j k h e i d a l t h a n s een d e e l van de overbevolking van )ed.erXand daarheen t e spuien; , 9 e . i n d i e n Nederland z i c h zou ontdoen van Nieuw-Guinea en daarmede van ezn r e c h t s t r e e k s belang b i j d i t deel. Vi3n d e P a c i f i c , z a l FTed-erland i n i n t e r n a t i o n a a l o p z i c h t oavermijdeli j k aan b e l a n g r i jkkieid inboe ten, Voorstanders v o o r a f s t a n d van Nieuw-Guinea a a n de R.I.S. en v o o r een gemeenschappelijk beheer baseren z i c- h . in hocsfdzaak op d e 'volgende overwegiagen: a , weigering om Nieuw-Guinea o v e r t e dragen aan de R.î.$,+, z a l de verhouding t u s s e n de Unie-partners v e r t r o b b e l e n en de Nederlandse belangen i n Indonesie schaden; h e t be:lang, dat Nederland b i j h e t behoud van Nieuw-Guinea kam hebben, i s z u l k s n i e t waard. b. d e k o s t e n van h e t beheer van Nieuw-Guinea gaan f i m a n t i & l e draagkracht van Nederlarid. .
*
*
I
'
I
*
-
C. D e invloed van h e t Nieuw-Guinea v r a a g s t u k op de verc
hou&&g met de R , I . , S .
1 1
L
Tye v r a a g d i c n t onder o p n t e worden $,ezi*en of', i n d i e n Neder:LBnd ' b i j d e komende onderhandelingen vasthoudt aan z i j n t e r R ,T,C ingenomen standpunt om d e s o u v e r e i n i t e i t aver Nieuw-Guinea n i e t o v e r t e dragen a a n de R.I.S., niet ' . gevreesd moet vmrden d a t z u l k s de ver:houding t u s s e n de
-
I
Unie-partners dmmate z a l j v e r t r o e b e ì e n * , d a t het r e a l i s e r e n . van de Unie i n gevaar wordt gebraoht en d a t de Nederlandse belangen i n Indonesie geschaad z u l l e n worden. Van InùonesLsche z i j d e w o r d t deze vraag gevoed. Ten annzien h i e r v a n kan tv'orden opgemerkt d a t de samenwerkftig t u s s e n :Indonesie en Nederland n i e t minder een I n d o n e s i s c h dan een Nederlands b e l a n g i s . V o o r l o p i g i s . I n d o n e s i e nog i n hoge mate van Nederlandse b i j s t a n d . a f - ' hankel-ijk, hetgeen men i n Indonesie z e e r wel b e s e f t , Verb r e k i n g van de. samenwerking zou d u s - z e e r tegen h e t b e l a n g van I n d o n e s i e ze:lf z i j n . Afgezien von deze z a k e l i j l f e overvagingen kan de samenwerking i n de Unie a l l e e , n dsxn g r o e i e n , i n d i e n t u s s e n de p a r t n e r s de w i l t o t samenwerking c;n e e n b a s i s van vertrouwen aanwezig z i j n . Vanneer een d e r p a r t n e r s , teneinde o n s e d e l i j k c e i s e n :if t e bwingen, gebruik zou m k e n ' van middelen tvelke. grenzen aan chantage, zou g e c o n s t a t e e r d moeten worden d a t i n f e i t e geen b a s i s ' v a n vertrouwen aanwezig kan z i j n , Wanneer PTederland h i e r a a n zou tnegeven,welke waarborg b e s t a a t e r d&n,dat I n ä o n e s i a na teci aanzien van Nieuw-Guinea bevredigd t e zijn i n de t o e k o m t n i e t v o o r andere doeleinden izaar h e t z e l f d e n i d d e l z a l grijpen? I
I
*
I
- Fen -
I
- 16 Fen vafl d e ’moeilijkheden van de regering-Hatta is, d a t i n de R ,I.S, v e r s c h i l l e n d e rnachtsgroeperingen aanwezig z i j n , i n een end-erlinge s t r i j d om d e m a c h t g e w i k k e l d i t e r w i j l nog n i e t v a l t t e voorspellen wanneer en OP v e i k e w i j z e een zekere s t a b i l i s e r i n g zal z i j n inCetreden, € I e t t e r R ,T .C o o h b e s l i s t l a t e n van h e t geschilpunt Nieuw-Guinea moes€ noodwendig t o t het ,gevolg l e i d e n , d a t e n e r z i j d s de extreme n a t i o n a l i s t e n hun propaganda op d i t ene overgebleven g e s c h i l p u n t gaan concentreren en d a t dc R , I . S , - r e g e r i n g z i c h n i e t veroorloven .kan z i c h daarvan t e a i s t a n c i ~ r e n , a n d e r z i j d s d a t de k w e s t i e Nieuw-Guinea vrelkome aanknopingspunten b i e d t om d e aandacht a f t e l e i d e n van e i g e n binnenlandse moeilijkheden, . U i t n e t standpunt van de Indonesische d e l e g a t i e s t e r R.,T ,C ,, i s w e l d u i d e l i j k gebleken,dat Nieuw-Guinea v o o r hen i n hoofdzaak‘ een p r e s t i g e - e n sentimentakwestie uitmaakt B i j de overweging van de v r a a g of een eventueie weigering t o t a f s t a n d van Nieuw-Guinea a a n de R , I . S , n i e t t o t gevolg z a l hebben v e r t r o e b e l i n g van de verhouding t u s s e n de Unie-partners en sohade aan de Nederlaridse belangen i n I n d o n e s i e , i s van belang h e t g e e a , z i c h t e r R , T , C , i n de boezem d e r Indonesische d e l e g a t i e s heef‘k afgespeelà,.’ . V o l g e n s betrouwbaar t e a c h t e n i n l i c h t i n g e n had de Repvblikeinse d e l e g a t i e v o o r de aanvaai*ding van h e t compromis inzake Nieuw-Guinea r e e d s b e s l o t e n , d a t i n geen g e v a l de R a T . C o daarop mocht stranden,zoUat men i n p r i n c i p e b e r e i d was t e b e r u s t e n i n het; v e r l i e s van Bieuw-Guinea, Eenzelfde b e s l u i t . werd-daarop genomen i n de B,F ,O ,-deleg a t i e m e t a l l e e n de stem van Anak Agoeng t e g e n p Geen van b e i d e d e l e g a t i e s k:on z i c h veroorlovkn met l e g e handen t h u i s t e komen; men moest de overigens ruime t\rknst binnenh a l e n om de extreme n a t i o n a l i s t c n de wind u i t de z e i l e n t,e nemen, a n d e r z i j d s beseffende d a t men om Nieuw-Guinea a l l e e n wel eens de i n t e r n a t i o n a l e s t e u n ZOU kunnen verspelen, Tegen deze achtergrond b e z i e n l i j k t de verwachting gerechtvaardigd, d a t zolang de ,meer c o n s t r u c t i e v e elementen i n de R Y I o S c a a n h e t bewind b l i j . v e n , behoudens een aanvanke-. r i j k e verkoeling i n d e wederzijdse betrekkingen, geen a l t e g m c e v r e e s gekoesterd b e h o e f t t e worden, dat t e n g e v o l g e van de k w e s t i e Nieuw-Guinea h e t r e a l i s e r e n van d e Unie en Ce Nederlandse belangen i n Indonesie u i t e i n d e l i j k i n gevaar ’
*
komen Slagen daarentegen de extreme n a t i o n a l i s t e n e r i n d e mach% Ln handen t e k r i j g e n , dan b e s t a a t e r i n d i t opz i c h t een z e e r r e g e l gevaar,waarbi j e c h t e r bedacht d i e n t %e vmoräen,dat a l s d a n ook zonaer d e Nieuw-Guinea k w e s t i e v o o r de Unie en v o o r de NedesZandse belangen gevreesd d i e n t , 5e vrordcJnU
'
r
.-
h
4 tsO I.'. 6 y c:-y
- 19 -
Ook op d a t p u n t i s een beschouwing i n c o n c r e t o n i e t wel riiogelijk, T o t dusverre was NG een r e s i d e n t i e , vteìke weml gefinancier; d o o r de cenVrale Roge:rLng, waar-beganover doze Iron s t e l l e n de vol<ediGe o;3brengs-b van algenene middelen op he% gebieti van fitin c-bc en indiî-ocle b e l a s t i n g e n i n allerlei vorm, d e opbrengst; van de mijnbouw en van de i n TJG werlczam l a n d s b e d r i j v e n a l s b . v v de P o s t - TclegraaP- e n Telefoondienst. D c ini.icfiting d e r begro-bing van I n d o n e s i ë maakte h e t 1îLs-L fiiogel:ij$ he-; aaiidee1 van NG en a l deze hel'líiigcn t e bdpalend B i j toen voorlopige opzet van de raming van ontvang:;-i;en en u i t g a v e n v o o ~h e t nieuwe rijksdeel Iron rnet de gevvi j zigdu omstaxidighecien nog geen rekening worden gehouden, waarorn moest worden u i t z e g a a n van eon begrenzing van h e t d o o r Nodorland bl.J t e ;ms.;ciî t e k o r t . Een voor d i e " r e s i d t m t i e ; ? opgezette bcgro'iling 1949 s l o o t met een u i t g a v e - c i j f e r van ruim 29, m i l l i o e n , waartoL;=enover de ontvangsten op ruim 6 r i l l i o e n werden geramid. Voor liet nieuwe Gouvcrnomnt s t a a t u i t o - r a a r d dc zaak geh e e l anders, D e uitgaven voor cenLrale d%nnsi;en e n i n t e m a t i o n a l e VorbindinGcn, zomede d i e aûn de opbou.w van h u t Regaring?+ a p p a r a a t verbonden, z u l l e n een s t i j g i n g t e z i a n geven gedeelt e l i j k k a p i t a a l en g e d o o l t e l i j k exp1oil;ati.o maar aan do andore z i j6c z u l l o n de ontvangs-ben, d i e vrloegeer aan dct Contrsnako R e g o r i n g wsrden algedragon eil d i e welke rcch$s£reeks u i % e e n ,:igen c x s l o i t a t i o v o o r t v l o e i e n , komen t e n b a t c van E G . Eeui meer z u i v e r b e e l d daarvan kan ceI?s-b i n du loop van d i t j a a r wordcn vorkmgen, wanneer ook heti offuck van clc NG rwnt bc1;c:nd i s , Voordion kan een begroting ucn g l o b a a l i n z i c h t geven i n d c ontvanypton en voorzovey nodic; dicnen Y O O Y een boF;r onz in;.; d e r u i t gav en. Uaiincey de oconomische oponlogging v o o s t s c h r i j a t , b r e n g t d i'c dircct,\: baton rnec: lilen u i t b r c l d i n g d o r e x p l o r a t i o - v e r Gunning a3.s d o o r do mGFAI[ govraagti, g;ecft d i r o c t c c n o p b r ~ ~ g s b van 340.000 gld. s o r jaaj?. Edii d e r g e l i j k (12zichz+LI: be:schouwii be-brekkcli j k k l e i n e baa% i s b i j h o t huidiesi: uiYgavcnpoil rcdds ucn z e u r boJ-ang-;ilijI:c b i j $rage i Een gunstjigc o l i m i x t n i n g , die t o t cxploi-batic zou l c i d a n , zou rocds oen in mcoräcre p o con;di ui'i;gcdrul:to guns-l;igc: bcinvlob ding van h o t bogrolings'h);;uJ.d t o z i e n gcvCnr I n h o t ccoiiomisch gcdcoltc; v a n dozu n o t a i s cdn opsort?iqíing van rfiogclijkheuon g c f = o v ~ i i vmsrvan , da o f f c c t u e r i n g b i j tiun b l i j vc,nd Nkddlands behlvcr van NG op kor-bc t e r m i j n vorzcla r d lzìn w o r d e n goacht on Cic s t u k voor s t u k di.: positie van h o t hui.di@,: nadc:lit;o s a l d o bcinvlouddn. De van Zandswc!gc t c : v e r s t r d c 1 w i i fonc:.cc;n, d i i : saman, oolr inct de vcrincardorde oj?brongston, V O O T G u n g c b i o d a l s NG nog g o r i n g z i j n en b l i j v e n , ook aJ. Iran hdt d a a r b i j w d . a l s v a s t s t a a n d w 0 r d . m aan8;onomn d a t do I~~TGPM t o r r c i n V ; I ~ wmkzaamlicid w i l u i t b r o i d c n , Ida't du NG Elii j haar k a a k op larìdboialcundig e o b i o d weer w i l o p a t t o n dn dat do i n k r u s s o van dc: NG nlijnbouw &Tij wcer aanwezig i s , wanndor h o t g o b l o d
-
-
.
-
- NodCTlandei, -
h
c-
