ZWOLLEGROENSTADNIEUWSBRIEF2013DEC.
Inhoud: Van het bestuur Lucettes beuk in de winter Herinneringsbomenplanting Register Monumentale Bomen Het groen in de wijken, Diezerpoort Witte els Nationale Boomfeestdag Boomwandelingen in Zwolle Zwolle kreeg ‘eetbare’ bomen Zwolle Groenstad
pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. Pag.
3 4 5 5 6, 7 en 8 8 9 10 10 11
Van het bestuur Er dreigden dit jaar donkere wolken boven het bestuur van Zwolle Groenstad omdat zowel de secretaris als de penningmeester had aangegeven de taken langzamerhand te willen overdragen. Gelukkig bleek er na enige tijd voor de secretarisfunctie een opvolgster gevonden te zijn en met een eventuele nieuwe penningmeester zijn we nog in gesprek. Intussen functioneert ons bestuurslid Dirk Maas al ruim een half jaar als waarnemend voorzitter sinds de voorzitter dit voorjaar ernstig ziek werd. Hij is gelukkig herstellend, maar nog steeds bezig met een stevig revalidatietraject. Wij wensen hem van harte een volledig herstel toe. Met de komst van de nieuwe secretaris, Anneke Engelage, verandert ook het secretariaatsadres (zie elders) en het e-mailadres. Dit wordt
[email protected]. Graag maken wij van de gelegenheid gebruik om u te vragen ons uw e-mailadres te zenden, zodat wij u, uit het oogpunt van kosten- en milieubesparing, de Nieuwsbrief voortaan digitaal kunnen zenden. De papieren versie blijft daarnaast bestaan voor diegenen die geen emailadres hebben of om andere reden daaraan de voorkeur geven. Tot slot nog een persoonlijke noot: ik heb met plezier bijna zeven jaar het secretariaat van Zwolle Groenstad gevoerd en het bestuur heeft mij na afloop van de laatste planting (zie verslag elders) feestelijk uitgeluid. De Stichting Zwolle Groenstad heeft haar bestaansrecht in de afgelopen 37 jaar ruimschoots bewezen en doet dat nog steeds, met name door de activiteiten van de PR-groep, die o.a. de kapaanvragen in de gaten houdt en leiding geeft aan de groenwaarnemers, en de organisatie van de planting van de herinneringsbomen. Met de nieuwe bestuursleden gaat Zwolle Groenstad weer een zonnige toekomst tegemoet. Anneke Knol, secretaris 2007 - 2013
-
Lucettes beuk in de winter
Winterwandeling, terwijl ganzen naar elkaar roepen en mijn jas ondersneeuwt Lucette M. Faber
11 herinneringsbomen geplant op vrijdag 29 november 2012 Onder grote belangstelling, ondanks de stromende regen, is de Herinneringsbomenlaan vrijdag 29 november aangevuld met maar liefst 11 bomen. Dat is één meer dan het record tot nu toe. Het bewijst weer eens dat het idee van het planten van een herinneringsboom aanslaat en de locatie in dit nieuwe natuur- en recreatiegebied leent zich er prachtig voor. Het succes betekent wel dat er nu nog maar zes plaatsen beschikbaar zijn langs dit laantje. Dus mocht u nog graag hier een boom willen planten dan kunt u het beste spoedig contact opnemen met de nieuwe secretaris of een aanmeldingsformulier downloaden van onze site. Overigens wordt er al gezocht naar een nieuwe plek, want Zwolle Groenstad en de gemeente Zwolle blijven natuurlijk wel doorgaan met het planten van herinneringsbomen. Behalve een aantal bomen ter herdenking van een overledene werden er op 29 november ook twee bomen geplant voor een 60jarig huwelijk, een boom voor een 55-jarig huwelijk en één voor een 40-jarig huwelijk. Speciaal was ook het planten van drie bomen door de enige buren van het laantje, de bewoners van de boerderij die zo schilderachtig in het groen ligt. De meest bijzondere boom werd deze keer geplant door een groep verpleegkundigen die hun opleiding hebben gehad in het ziekenhuis de Weezenlanden en de komende afbraak van dat ziekenhuis wilden markeren met het planten van een boom. Een heel aardig initiatief en navolging waard.
REGISTER MONUMENTALE BOMEN De Bomenstichting is de eigenaar en beheerder van het Landelijk Register van Monumentale Bomen. In dit register staan bijna alle monumentale bomen van nationaal belang. Een beperkt deel van de geregistreerde bomen staat op hun website.
Daarin komt verandering. Er is een plan van aanpak gemaakt om alle gegevens in een externe databank onder te brengen. Daarnaast komt er een website waarop alle bomen te zien zijn en waarop nieuwe bomen kunnen worden aangemeld. Zie http://www.bomenstichting.nl/monumentale-bomen.html voor meer info. -
kastanjeboom
bolacacia’s
valse christusdoorn
Het groen in de wijken
De bomen van de Diezerpoort Het is weer herfst, ook in Diezerpoort. Veel bomen in mijn wijk kleuren mooi geel. Buiten mijn wijk zie ik nu ook de prachtig roodkleurende esdoorns. In het hart van Diezerpoort, in de Warmoesstraat, staat de beroemde, grote witte paardenkastanje die nu geel begint te kleuren. Deze boom heeft gelukkig nog steeds weinig last van infecties zoals de bloederziekte. Deze tast vooral de wat jongere bomen aan. De grote kastanjeboom stond indertijd voor een schooltje. Dit schooltje stond op een gegeven moment leeg en er is toen in een schoolvakantie brand uitgebroken. Daarna zijn op deze plek bij deze boom flats voor senioren gebouwd en is het parkje opgeknapt met speelgelegenheid. De witte paardenkastanje is niet inheems in Nederland. Ze komt van oorsprong uit Zuidoost Europa, China, Japan en Noord Amerika. Aan de rand van het parkje staan bolacacia’s. De bolacacia is een ondersoort van de robinia. Robinia is een belangrijke voedersoort voor bijen. Ze leveren veel nectar voor de lichtgekleurde, heldere honing met een eigen, zeer fruitige, aromatische smaak. Deze soort komt van oorsprong uit Noord Amerika. Men denkt dat het eerste in Europa aangeplante exemplaar bij Kasteel Doorwerth ter ere van de
zwarte moerbei
moerbei Turkije
zomereik
Unie van Utrecht op 23 januari 1579 is geplant. Deze boom staat daar nog steeds. Een andere opvallende boom in de Warmoesstraat is de prachtige, grote valse christusdoorn. Deze staat hier bij de huizen met de ronde daken. Nu, in de herfst, is ook deze soort mooi geel gekleurd en de straat ligt bezaaid met de grote, opvallende peulen van deze boom. De boom bezit grote doorns op de stam waar takjes zijn afgebroken en op de jonge takjes aan de voet van de stam. De valse christusdoorn staat op nog meer plekken in de wijk onder andere langs de Thomas a Kempisstraat. De valse christusdoorn komt ook van oorsprong uit Noord Amerika. De soort behoort net zoals de robinia tot de vlinderbloemigen net zoals de lathyrus, bonen en de brem. Wat ik ook altijd een leuke aanplant door de gemeente vind in Diezerpoort zijn de moerbeien. Toen ik hier kwam wonen stond er een witte moerbei op de Berkumhof. Ineens was hij weg maar gelukkig is er toen een zwarte moerbei voor in de plaats gekomen. Later vond ik nog een paar bomen van deze soort in de Hofstraat. Deze soort ken ik van mijn vakantie in West en Midden Turkije. Ik was heel verbaasd: bramen aan bomen? Ik kon ze daar zo van de bomen plukken, heerlijke vruchten. Ze gaven wel heel donkere vlekken op mijn handen en gezicht. Ook heb ik het idee dat daar een andere variëteit staat met dikkere vruchten. Later kwam ik ze ook in Zuidoost Turkije tegen, op straat in de verkoop. De moerbeisoorten komen uit subtropische tot warm gematigde streken, vooral uit Azië. De moerbei is ook van belang voor de zijdeindustrie. De zijderupsen leven op de bladeren van de moerbei en -
maken daar hun cocons waaruit de zijde gesponnen wordt. Mijn lievelingsboom staat net buiten de wijk op het speelveldje naast de Aldi: een prachtige oude zomereik. Dit is een soort die van oorsprong inheems is in Nederland. Na de laatste ijstijd heeft deze soort zich weer vanuit Zuid-Spanje en Zuid-Italië naar het noorden weten te verspreiden. De eik speelt in de geschiedenis van vele Europese volken (onder andere de Kelten) een speciale rol. De Germanen vereerden de eik als heilige boom van de dondergod Donar, ook wel van Wodan/Odin. Aan de voet van heilige eiken vonden rituele bijeenkomsten plaats, werden doden begraven en offers gebracht. De eik staat in de Keltische boomkalender (21 maart, begin van de lente) voor de moedige, de doorzetter. Marijke Creveld, Groenwaarnemer Diezerpoort.
WITTE ELS - ALNUS INCANA De bloei van de Witte Els is in tweede helft van de winter, soms zelfs al in de laatste week van december. De hangende mannelijk bloeiende katjes kunnen wel 12 cm lang worden. Ze geven veel pollen, die verzameld worden door vroeg vliegende bijen, maar vooral ook aan de lucht wordt afgegeven. De kleine vrouwelijke katjes zijn meestal zittend en alleen het bovenste heeft een korte steel. Bij rijpheid zie je de rode stempels naar buiten steken. De Witte els hoort tot de Berkenfamilie. Soms wordt de boom ook wel Grauwe els genoemd. De tot 24 meter hoge boom wordt vaak aangeplant als straatboom. Ook de bastaard van Witte en Zwarte els (Alnus x pubescens) is als straatboom in zwang. De gladde stam is licht van kleur, van geelachtig naar het bruingrijze toe. Deze boom is goed herkenbaar zonder blad door de overjarige elzenproppen, die meer dan een jaar aan de boom blijven hangen. Bron: floravannederland.nl
Nationale Boomfeestdag 12 maart 2014: 'Kiezen voor Bomen!' Dit jaar heeft de Stichting Nationale Boomfeestdag gekozen voor het thema “Kiezen voor Bomen!” Het thema is zowel voor gemeentes als voor basisscholen/kinderen op eigen wijze te interpreteren.
In 2014 worden op woensdag 19 maart de gemeenteraadsverkiezingen gehouden in plaats van de eerder geplande datum. Dit is op de derde woensdag in maart en dus traditioneel ook de dag van de Nationale Boomfeestdag. Vanwege de verkiezingen is de Boomfeestdag een week vervroegd, zodat op ludieke wijze bij de lokale overheid aandacht kan worden gevraagd voor bomen/Boomfeestdag in het gemeentelijk groenbeleid en op de jaarlijkse gemeentebegroting. Gemeentelijk groenbeleid Boomfeestdag is namelijk een perfect PR-instrument voor het gemeentelijk groenbeleid: door kinderen en hun ouders op deze wijze bij het groen in hun leefomgeving te betrekken, worden ze duurzaam betrokken bij het groen in hun gemeente. Scholen-/kinderinformatie Stichting Nationale Boomfeestdag krijgt regelmatig vragen van kinderen en basisscholen of en hoe ze mee kunnen doen aan de Boomfeestdag in hun gemeente. Met dit thema wil men kinderen en leerkrachten oproepen om hun burgemeester of wethouder Groen te benaderen en hen te vragen of de gemeente ervoor kan zorgen dat zoveel mogelijk basisscholen en kinderen mee mogen doen aan de Boomfeestdag, dat er dus wordt gekozen voor meer bomen in de gemeente.
-
ErUit
Boomwandelingen
Wandelend door uw eigen woonwijk of door een van de vele Zwolse stadsparken, maakt u kennis met bomen in de breedste zin van het woord. Naast het vergroten van soortenkennis, is er in elke wandeling aandacht voor interessante wetenswaardigheden en achtergrondverhalen over bomen. De boomwandelingen zijn geschikt voor zowel beginners als gevorderden. Jaarlijks organiseert ErUit circa 8 tot 10 excursies van elk twee uur. Elke wandeling heeft een eigen thema en locatie. De kosten per boomwandeling zijn € 5,00 per persoon. Voor elke wandeling geldt een minimum aantal deelnemers van 6 personen. Inschrijving vooraf is verplicht. Dit kan via de website www.wijzijneruit.nl. In het voorjaar van 2014 staan 2 boomwandelingen gepland, te weten op zondag 2 februari en zaterdag 22 maart. Op zondag 23 februari en 9 maart organiseert ErUit een natuurhistorische wandeling door de Zwolse binnenstad waarin ook aandacht is voor bomen.
Spoolde kreeg ‘eetbare’ bomen Spoolde is weer een stukje groener en eetbaarder. Aan de Zalkerveerweg en de Spoolderenkweg gingen 7 december dertien wilgen, drie lindes, twee walnoten en een tamme kastanje de grond in. De actie is een samenwerking tussen de werkgroep Eetbaar Zwolle van Transition Town Zwolle, Vrijwillig Landschapsonderhoud (VLO) van de Milieuraad Zwolle, de firma Boels, gemeente Zwolle en direct omwonenden. De wilgen zijn een vervanging van eerder verdwenen knotwilgen. De lindes, de walnoten en de tamme kastanje worden gesponsord door de firma Boels. Met het planten van de ‘eetbare’ bomen wil de nieuwe werkgroep Eetbaar Zwolle feestelijk en positief starten, samen met de andere partners. Doel van Eetbaar Zwolle is een groen en eetbaar Zwolle door (noten)bomen, (bessen)struiken, groente en fruit aan te planten in de openbare ruimte. Zo probeert men een bijdrage te leveren aan de vermindering van transportkilometers en klimaatverandering. (Milieupraat, dec. 2013)
Onze Nieuwsbrief per e-mail? Als u onze Nieuwsbrief liever per mail ontvangt, dan horen wij dat graag. Het is spaart kosten en milieu.
Gegevens Stichting Zwolle Groenstad E-mail :
[email protected] Website : www.zwollegroenstad.nl Secretariaat: De Doornweg 29, 8035 PC Zwolle Postbanknr. : 39 74 470 tnv penningm. St. Zwolle Groenstad Bestuur: Wnd. voorzitter : D.W. Maas Secretaris : mw. A.H. Engelage, tel. 0529 427185 Penningm.: mw. W. van Haeringen, tel. 038 421 89 00 Nieuwsbrief nr. 117 – december 2013 Foto’s: Ria van Puffelen, Marijke Creveld en Lucette M. Faber
-