ZUID-AFRIKA

Linkse Socialistische partij

ZUID-AFRIKA WWW.SOCIALISME.BE VRIJE BIJDRAGE

VAN DE MIJNWERKERSTAKING TOT EEN NIEUWE ARBEIDERSPARTIJ

Deze brochure is uitgegeven door de Linkse Socialistische Partij. De teksten vormen een bundeling van de belangrijkste artikels die op onze website verschenen over Zuid-Afrika. Alle opbrengsten van de verkoop van deze brochure zullen integraal dienen ter ondersteuning van de DSM, Democratic Socialist Movement, onze Zuid-Afrikaans zusterorganisatie.

Zuid-Afrika: de strijd gaat door

inhoud : 1. Workers & Socialist Party houdt oprichtingsconferentie in Pretoria. . . . . . . . . . . . . . . 4 2. Enorme respons voor Workers’ and Socialist Party . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3. 100 jaar ANC. Van hoop tot desillusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4. Van apartheid tot Marikana,de strijd voor sociale rechtvaardigheid gaat door . . . . . . 13 5. Zuid-Afrika wint de Wereldbeker Ongelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 6. De gevolgen van de crisis voor Zuid-Afrika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 7. 2004: ANC zal verkiezingen winnen, maar biedt geen alternatief . . . . . . . . . . . . . . 20

Internationale solidariteit met de Workers and Socialist Party

I. vrijdag 22 maart 2013

Workers & Socialist Party houdt oprichtingsconferentie in Pretoria Meer dan 500 arbeiders uit Tshwane, afgevaardigden van mijnwerkers, syndicalisten en politieke activisten trokken gisteren naar het Lucas Van Den Bergh centrum in Pretoria voor de oprichting van de Workers & Socialist Party (WASP). De zaal was te klein voor alle aanwezigen die ook omringende grasvelden innamen. De nieuwe brede arbeiderspartij komt er na de radicalisering in de strijd van de mijnwerkers en andere arbeiders en armen in het land. De oprichtingsconferentie overtrof alle verwachtingen. Het is duidelijk dat het idee van een nieuwe arbeiderspartij een brede steun geniet onder de werkende bevolking in Zuid-Afrika. Het establishment ziet de nieuwe partij niet graag komen. Het ANC en zijn partners in de regering, de leiding van COSATU en de grote bedrijven zullen rekening moeten houden met een nieuwe kracht die een opgang kent. De arbeidersklasse begint zich te organiseren om in te gaan tegen de huidige gang van zaken. De ideeën van het socialisme worden daarbij opnieuw opgenomen.

De conferentie werd voorgezeten door Weizmann Hamilton, de algemeen-secretaris van de Democratic Socialist Movement (DSM, onze Zuid-Afrikaanse zusterorganisatie). De centrale sprekers waren onder meer Mametlwe Sebei (woordvoerder van WASP en lid van de leiding van DSM), Elias Juba (voorzitter van het nationale mijnwerkerscomité), Ephraim Mphahlela (voorzitter van de nationale transportbeweging NATAWU), Elmond Magedi (Socialistische jongerenbeweging), Liv Shange (DSM) en Joe Higgins (parlementslid van de Ierse Socialist Party). Er werd gesproken door vertegenwoordigers van steunende organisaties, onder meer door woordvoerders van arbeiders van Klerksdorp Uranium, Kumba Iron One aan de Noordkaap, Bokoni Platinum, Gold Fields KDC, Harmony Gold, Mpumalanga mijnen, Anglo Gold Ashanti,...


De WASP nam een manifest aan met vijf centrale punten en enkele principes. Vijf punten in het manifest van WASP 1 Nationalisatie van de mijnen, grote boerderijen, banken en grote bedrijven. Genationaliseerde sectoren moeten onder de democratische controle en beheer van de arbeiders en de arbeidersgemeenschappen staan. Er is nood aan een democratische planning van de productie met het oog op sociale behoeften en niet de winsten. 2 Stop de werkloosheid. Voor de creatie van sociaal nuttige jobs voor al wie werk zoekt. Voor een leefbaar loon van 12.500 Rand per maand. 3 Stop de uithuiszettingen en afsluitingen van water, energie,... Voor een massale investering in huisvesting, elektriciteit, water, wegen, openbaar vervoer en sociale diensten 4 Voor een publiek gefinancierd gratis onderwijs van in de kleuterklas tot aan de unief 5 Voor gratis en degelijk openbare gezondheidszorg die toegankelijk is voor iedereen De principes die WASP naar voor brengt, omvatten onder meer:  Stop de corruptie van de pro-kapitalistische politici en partijen.  Alle kandidaten van WASP voor verkozen posities gemeenteraden, parlementsleden,... zijn verantwoording verschuldigd en kunnen steeds worden afgezet  Voor vertegenwoordigers van de arbeiders aan arbeiderslonen. Alle verkozenen op basis van het manifest van WASP zullen slechts het gemiddelde loon van een geschoolde arbeider verdienen. De rest wordt besteed aan campagnes en de WASP WASP bereidt zich nu voor op de volgende fase van ontwikkeling. Er komt binnenkort een datum voor een conferentie waar democratische structuren zullen opgezet worden met een verkozen leiding en waar het manifest verder zal uitgewerkt worden. WASP zal op heel wat fronten actief zijn: er is een campagne om corrupte gemeenteraadsleden af te zetten, de kwestie van sociale bemiddeling bij conflicten, het ophalen van een miljoen handtekeningen voor de WASP en de voorbereiding van een algemene staking indien de bazen en de regering het aandurven om in de mijnsector tot massale vergeldingsafdankingen over te gaan.


II.zondag 3 maart 2013

Zuid-Afrika. Enorme respons voor Workers’ and Socialist Party “Ik kijk naar mijn 11 maanden oude zoon en ben bang voor zijn toekomst als ik geen werk meer heb”, stelde een mijnwerker op het historische congres van de Democratic Socialist Movement (DSM) in Zuid-Afrika. Een andere mijnwerker verklaarde: “Je kan de moed van de Zuid-Afrikaanse mijnwerkers niet afkopen. We geven niet toe!” Verslag vanuit Zuid-Afrika door Peter Taaffe Het congres werd bijgewoond door mijnwerkers uit alle mijngebieden van ZuidAfrika en ook door vertegenwoordigers van andere gemeenschappen en arbeiders die strijd voeren tegen de brutale mijnbazen en meedogenloze Zuid-Afrikaanse kapitalisten. De bazen worden verdedigd door de corrupte en steeds meer gediscrediteerde ANC-regering van Jacob Zuma. Het congres stelde zich als taak om de ontwikkeling van de enorme potentiële kracht van de mijnwerkers in samenwerking met andere arbeiders bij te staan door de strijden stakingscomités te versterken. De DSM speelde een belangrijke rol in die comités die erin slaagden om de bazen en hun regering een maand lang te verlammen met een staking.

Vergeldingsacties na mijnwerkersstaking De mijnbazen moesten vorig jaar toegevingen doen aan de arbeiders, maar proberen hu wraak te nemen door straffen op te leggen en voortrekkers af te danken. Ze maken daarbij ook gebruik van kapitalistische rechtbanken en gevangenisstraffen tegen de mijnwerkers. Op het einde van het DSM-congres vroeg ik aan een mijnwerker uit Rustenburg of hij de volgende dag moest werken. Hij antwoordde: “Neen, ik ga naar de rechtbank”. “Waarvan beschuldigen ze je?”, vroeg ik. “Poging tot moord, geweld,...” De beschuldigingen werden verworpen door de rechtbank en deze arbeider ging vrijuit. Niemand denkt eraan dat deze mijnwerker effectief schuldig was aan de zaken die hem ten laste warden gelegd. Maar we mogen niet vergeten dat de ANC-regering en haar moordende politiemacht de mijnwerkers in augustus vorig jaar effectief beschuldigde sommigen werden ook vervolgd van het bloedbad in Marikana waarbij op 16 augustus 34 mijnwerkers om het leven kwamen.

Door te staken en te betogen en dus door het uitoefenen van hun legitieme rechten in het ‘democratische’ Zuid-Afrika hadden ze Het betekent ook dat wordt gestreden om blijkbaar de politie zodanig ‘geprovoceerd’ dat de corrupte en failliete officiële ‘vakbonden’ er in totaal 43 mijnwerkers in Marikana alleen zoals de National Union of Mineworkers werden vermoord. Sommigen werden in de rug (NUM) die standvastig aan de kant van de geschoten. Na dit bloedbad probeerde de Zuidbazen stond tegenover de legitieme eisen Afrikaanse staat om maatregelen uit het tijdperk van de arbeiders te vervangen door nieuwe van de apartheid toe te passen op de arbeiders. strijdbare en democratische vormen van Ze proberen te verbieden dat mijnwerkers met vakbondsorganisatie. Bovendien moeten de elkaar discussiëren, de arbeiders moeten recht mijnwerkers en de arbeiders in het algemeen naar huis en mogen niet discussiëren over de over een eigen partij beschikken, los van de sancties of boetes die ze krijgen, er zijn ontslagen ketenen van het ANC en het pro-kapitalistische als de dictatoriale orders van de bazen en hun beleid van dat ANC. Dat is waarom de Workers huurlingen niet worden nageleefd. De bazen and Socialist Party (WASP) wordt opgezet. proberen massavergaderingen te verbieden. Deze nieuwe partij werd enthousiast onthaald In een bepaalde mijn probeerden ze 18 nieuwe en er is een campagne om de partij officieel te voorwaarden op te leggen. Het maakte het registreren. Dat werd samen met vele andere verzet van de mijnwerkers nog harder. “Wat praktische taken unaniem gedragen door het hebben we te verliezen? Je kan me niet slaan congres. en dan zeggen hoe ik moet reageren”, stelde een mijnwerker op het DSM-congres.


De ultieme bestraffing voor de arbeidersklasse die geslaagde acties hield, is de dreiging van breed verspreide afdankingen. Bij de platinumreus Amplats werden al 14.000 arbeiders met ontslag bedreigd. Zuid-Afrika bezit ongeveer 80% van de wereldwijd bekende platinumreserves en het is een essentieel onderdeel van de mijnsector in het land. Het is het product waarmee het land het meeste verdient via export en het is ook de grootste werkgever met ongeveer 200.000 arbeiders die bij de productie betrokken zijn. De crisis in de wereldeconomie heeft de vraag naar platinum echter ondermijnd en de werkgevers grijpen dat aan om de arbeiders aan te pakken. Hiernaast is ook goud een belangrijke sector en die nog steeds goed is voor ongeveer 150.000 arbeiders. De Zuid-Afrikaanse economie baseert zich op de twee pijlers van de mijnsector en dus van het harde en gevaarlijke werk van de mijnwerkers en de landbouw. Het congres van DSM toonde aan hoe de strijd van de mijnwerkers ook leidde tot een opstand want dat was het van de arbeiders in de landbouwsector, in het bijzonder aan de Westelijke Kaap. De grootgrondbezitters hebben in de periode sinds het einde van de apartheid enorme winsten geboekt, onder meer omdat de productie tien keer zo groot is geworden. De lonen en arbeidsvoorwaarden zijn er daarentegen op achteruit gegaan. Stakende arbeiders werden massaal afgedankt. Eerder werden meer dan een miljoen kleine boeren van hun land verdreven. “Ze blijven slaven in hun geboorteland”, stelde The Guardian vast (25 januari). De grootgrondbezitters gebruiken traditioneel stakingsbrekers om acties te breken. Maar nu bleek een nieuwe vastberadenheid onder de arbeiders waardoor de grote boeren naar schatting 300 miljoen Rand aan productie verloren. De vakbonden riepen op tot een wereldwijde boycot van Zuid-Afrikaanse wijn.

Leidinggevende rol van de DSM

Afgevaardigden vanuit de Westelijke Kaap berichtten op het congres dat ze bij een bezoek aan de gebieden waar gestaakt werd enthousiast onthaald werden. “We waren op jullie aan het wachten”, stelden de stakers. Ze zagen de beslissende rol van de DSM in de succesvolle mijnwerkersstaking en waren onder de indruk. De vakbondsleiders werden heel wat minder enthousiast onthaald. De reactie van andere arbeiders en ook van de mijnwerkers vormen de basis voor de legende

die door de NUM-leiding wordt verspreid over het feit dat er een “derde kracht” achter de staking zat. Er was nochtans geen ‘derde kracht’, tenzij het ging over de stakingsbrekers die schandalig genoeg door de NUM-leiding zelf werden gesteund. De DSM gaf slechts uitdrukking aan de legitieme woede en de revolte van de mijnwerkers die op een leiding aan het ‘wachten’ waren om hun eisen naar voor te brengen, zowel in de sociale strijd tegen het patronaat als op politiek vlak waar er een breed verspreide vraag naar een nieuwe massale arbeiderspartij is. De steun voor zo’n partij blijkt uit het onthaal dat de WASP krijgt. De mijnbazen willen nu de moedige voortrekkers van de arbeidersstrijd vervangen door hun marionetten. Dat leidde tot harde conflicten, waarbij in Amplats een mijnwerker om het leven kwam en anderen gewond raakten. De NUM stond hier aan de kant van de bazen. Dit versterkt de haat tegenover de NUM die net als Cosatu gediscrediteerd is als het zich probeert op te werpen als vertegenwoordiger van de mijnwerkers. De woede van de mijnwerkers is tot uitbarsten gekomen en richt zich tegen hun arbeidsvoorwaarden maar ook tegen de medeplichtigheid van hun organisatie daarin. De huidige golf van stakingsacties en sociale onrust is de grootste sinds de val van het apartheidsregime. Zuid-Afrika kent nu het grootste aantal en de meest gewelddadige stakingen ter wereld. De repressie door de staat is erg zichtbaar in Zuid-Afrika, zoals Friedrich Engels het al beschreef, bestaat de staat uit “gewapende mensen, maar ook uit zakelijk toebehoren”. Dat zal echter niet volstaan om de massa’s onder controle te houden. Opstanden of beter gezegd revoluties zijn onvermijdelijk na de huidige onrust. Moeletsi Mbeki, de broer van voormalig president Thabo Mbeki en momenteel een politieke econoom, voorspelde dat Zuid-Afrika voor 2020 zal geconfronteerd worden met een “Tunesische dag”. Zijn diagnose is correct. De datum voor een massale opstand zou echter sneller kunnen vallen dan wat hij denkt. Alle elementen zijn aanwezig opdat Zuid-Afrika haar eigen versie van de revoluties in het Midden-Oosten en Noord-Afrika zou kennen.

Constante strijd en onrust

Het Zuid-Afrikaanse kapitalisme is historisch uitgegroeid tot de sterkste economie van het Afrikaanse continent. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van een sterke industriële


arbeidersklasse. Maar deze arbeiders kregen nooit de vruchten van hun arbeid. De dagelijkse realiteit in Zuid-Afrika is er een van een virtuele staat van opstand. De mijnwerkersstaking was de laatste maar ook belangrijkste en sterkste uitdrukking van dit proces. Heel wat andere delen van de arbeidersklasse, zoals de automobielarbeiders, verplegend personeel, leraars,.. dreigden met of gingen over tot stakingsacties. In de townships is er een permanente virtuele staat van opstand. Dat wordt ironisch genoeg bevestigd door politierapporten. Die geven aan dat naar schatting drie miljoen mensen deelnamen aan het protest tegen het gebrek aan diensten. De politie moest op dat protest in 2008-09 reageren. Het gaat om 5% van de totale bevolking die overging tot een fysieke confrontatie met de politie om basisdiensten af te dwingen. Jaarlijks sterven zowat 100 agenten, doorgaans als gevolg van misdaad maar ook dat heeft uiteindelijk een sociale basis. In 2012 vielen er voor het bloedbad in Marikana 57 doden onder de politie. Deze cijfers zeggen niets over de arbeiders en burgers die door de politie worden vermoord, het bloedbad van Marikana was daar een triest hoogtepunt van. De woede is sindsdien niet gaan liggen, maar nam verder toe. Het veelvuldig voorkomen van geweld in Zuid-Afrika kwam recent nogmaals tot uiting in de dood van de vriendin van de bekende Paralympische sporter Oscar Pistorius. De blanke elite en ook de rijkste zwarten beschermen zich voor de woede en moeten zich verstoppen in hun afgesloten gemeenschappen waar ze tot de tanden gewapend zijn. Zowat elk huis in een blanke buurt waar we passeerden, had een waarschuwingsbericht voor een “gewapend antwoord” bij een inbraak. Het is een indirecte uitdrukking van een rampzalige sociale situatie. Zuid-Afrika is de meest ongelijke samenleving op de planeet.

die ze maandelijks krijgen, zoniet zouden ze verhongeren. De mijnwerkers wonen niet in groene voorwijken waar de zwarte elite comfortabel samen woont met de blanke elite maar in townships of kampen waar er geen basisvoorzieningen zijn. Er is soms zelfs geen elektriciteit en de krotten waarin ze wonen als huizen omschrijven, gaat wel heel ver. De toplui van het ANC wonen in een wereld die daar ver van af staat. President Zuma woont zelf in een paleis dat recent nog werd gerenoveerd voor een prijs va 18 miljoen pond. De rijke Zuid-Afrikaanse zakenelite zou de president wel eens wat geld toestoppen zodat hij zijn luxueuze levensstijl kan aanhouden. Dat staat bijzonder ver af van de mijnwerkers en de armen. Toen hij de plaats van het bloedbad in Marikana bezocht, trok Zuma niet eens naar de mijnen of de krotten van de mijnwerkers zelf. Hij probeerde excuses te zoeken voor het bloedbad. “Hoeveel mensen zouden omgekomen zijn indien de politie niet was tussen gekomen om deze mensen te ontwapenen?”, vroeg hij. ‘Deze mensen’ waren stakende mijnwerkers die als honden werden afgeschoten door de politie van Zuma. De president reageerde met het opzetten van een gerechtelijk onderzoek en verklaarde: “Dat zou onder de apartheid geen waar geweest zijn. Dat is de schoonheid van democratie. Het is immers niet omdat er democratie is dat er geen ongelukken kunnen gebeuren” (The Guardian, 14 december 2012). Een bloedbad wordt hierdoor ineens een ‘ongeluk’. ‘Democratie’ brengt geen brood op de plank, maar democratische rechten, en zeker het recht om te staken en te stemmen, zijn voor de arbeiders wel wapens waarmee ze voor een beter leven

Meer dan de helft van de jongeren zit zonder werk, de jongerenwerkloosheid is er even erg als in Griekenland of Spanje. Een gemiddelde werkende moet tot acht mensen onderhouden en dat met een minimumloon. De helft van alle arbeiders verdient minder dan 350 dollar per maand. “Heel wat van deze werkenden zijn de enige kostwinner in hun gezin” (FT, 27 augustus 2012). Vijftien miljoen ZuidAfrikanen zijn afhankelijk van sociale subsidies


kunnen strijden. Onder het Zuid-Afrikaanse kapitalisme botsen ze op harde repressie als ze van hun rechten gebruik willen maken.

Momentum voor WASP, een arbeidersalternatief op het kapitalistische ANC

Marxisten hebben deze ontwikkeling al langer voorspeld. In 1994, bij het begin van het ANC-bewind, schreven we: “Hoe lang zal het duren vooraleer een ANC-regering de politie en het leger op stakende arbeiders of opstandige inwoners van de townships afstuurt? Het ANC heeft een meerderheid en zal onderworpen worden aan een meedogenloze druk van de kapitalistische klasse.” Het duurt soms enige tijd vooraleer marxistische perspectieven zich realiseren, maar ze hebben zich wel degelijk gerealiseerd. De kloof tussen de opstandige massa’s in Zuid-Afrika en hun heersers neemt proporties van de Grand Canyon aan. Het is onmogelijk om de klassenkrachten te verzoenen die in zo’n explosieve situatie met elkaar botsen. Het ANC vertegenwoordigt vandaag het kapitalistische establishment. Dat is ook het geval bij de zogenaamde ‘Communistische’ partij (SACP) en de corrupte vakbondsleiders. Die worden allemaal verworpen door de massa’s. Het idee va een nieuwe arbeiderspartij is niet alleen een idee, het wordt vandaag in Zuid-Afrika een realiteit met de WASP. De kapitalisten hebben al langer ingezien dat het ANC gediscrediteerd is. Ze vrezen dat de grond onder hun voeten naar links gaat schuiven en dat het vacuüm door een partij als WASP kan gevuld worden. Dat is waarom bijvoorbeeld het weekblad ‘The Economist’ recent nog opriep om een nieuwe ‘liberale’ partij op te zetten. Het blad hoopt dat dit de ontwikkeling van een strijdbare socialistische partij zou kunnen ondermijnen. De oproep van ‘The Economist’ werd beantwoord door een voormalige antiapartheidsactivist en ‘soul mate’ van de vermoorde Steve Biko, Dr. Mamphela Ramphele. Die lanceerde een ‘platform’ waarrond zo’n partij waar de kapitalisten op hopen zou kunnen

ontstaan. Ramphele is een voormalige topvrouw van de Wereldbank en stond tot voor kort aan het hoofd van het mijnbedrijf Goldfields. Deze partij ‘Agang’ (‘ZuidAfrika opbouwen’ in de Sotho-taal) heeft geen uitgesproken politieke koers. De Financial Times stelt dat de centrale rol van deze partij erin moet bestaan dat het ANC tot een coalitie wordt gedwongen na de verkiezingen van 2014. De arbeidersklasse heeft nood aan een duidelijk en onafhankelijk klassenalternatief, niet aan nog een pro-kapitalistische partij. Het is niet uitgesloten dat ‘Agang’ tijdelijk steun vindt onder ontgoochelde ANC-leden en kiezers, maar het zal geen brede steun onder de massa’s vinden. De sociale situatie en de hernieuwde opkomst van de arbeidersbeweging vormen geen vruchtbare bodem waarop zo’n partij kan groeien en ontwikkelen. Het ANC zal er evenmin in slagen om terug een imago te verwerven van een partij die opkomt voor de massa’s. Het vervangen van Zuma door iemand als Cyril Ramphosa, die recent nog 1,4 miljoen pond bood voor een buffel die een prijsbeest was, zal niet volstaan. De dagen van het ANC zijn geteld. Zuma beweerde dat de partij nog eens honderd jaar zal meegaan. Maar er zijn splitsingen en verdeeldheid in zowel het ANC als Cosatu. De beste en meest strijdbare elementen van de Zuid-Afrikaanse arbeidersklasse zullen hun weg naar de WASP vinden. Het idee van een nieuwe arbeiderspartij bestond in Zuid-Afrika al van bij de eerste dagen van het ANC-bewind. Zo kwam de metaalvakbond NUMSA in 1993 met dat idee naar voor, dat was nog voor het ANC aan de macht kwam. De bond is nog altijd voorstander van dit idee dat nu geconcretiseerd wordt. De toekomst hoort niet toe aan het gediscrediteerde ANC en haar bondgenoten die de oude orde verdedigen, maar aan een partij die opkomt voor socialistische bevrijding. Dat is de WASP.


III. zondag 16 december 2012

100 jaar ANC. Van hoop tot desillusie Begin 2012 werd een evenement gehouden om het feestjaar naar aanleiding van de 100ste verjaardag van het ANC op te starten. Een van sprekers had het over de “dorre beenderen” die zich in de valleien opstapelden toen Zuid-Afrika een kapitalistische economie werd en er grote winsten werden gemaakt ten koste van het bloed, zweet en tranen van de werkende bevolking. De arbeiders waren voor de kapitalisten slechts een stapel levenloze beenderen. Arbeiders en armen hoopten dat het ANC een einde zou maken aan dit moorddadige systeem. Nu blijkt echter dat het ANC dit systeem net in stand houdt.

Dossier door Thamsanqa Dumezweni, Democratic Socialist Movement De strijd tegen het kolonialisme en tegen het kapitalisme is ouder dan het ANC. Gedurende een groot deel van het 100-jarig bestaan van de organisatie werd de massastrijd niet geleid of gekanaliseerd door het ANC. In 1960 werd het ANC verboden en speelde het een grote rol in het verzet. Maar belangrijke ontwikkelingen zoals de stakingen van 1973 in Durban, de jongerenbeweging in Soweto 1976, de vorming van de vakbondsfederatie Cosatu (Congress of South African Trade Unions) of de opstandige bewegingen van de jaren 1980 vonden allemaal los van het ANC plaats. De massa’s hebben zichzelf bevrijd. Daarbij was er de hoop dat het ANC de strijd voor nationale bevrijding en sociale emancipatie zou leiden en een einde zou maken aan het blanke minderheidsbewind en het kapitalisme. Vandaag blijkt steeds meer dat het ANC een nationalistische formatie is die uit is op een akkoord met het kapitalisme en het kolonialisme. De leiding van het ANC was in de jaren 1950 al zo wanhopig uit op een akkoord met de kapitalisten dat ze bereid was om toe te geven aan de eis van algemeen stemrecht. In onderhandelingen om een einde te maken aan de apartheid stemde Mandela in met een voorstel om het aantal zetels voor zwarten te beperken en pas nadien uit te breiden. Reeds bij deze onderhandelingen vanaf eind 1991 , de zogenaamde Convention for a Democratic South Africa (CODESA), probeerde het ANC het kapitalisme te redden. De onderhandelingen

10

vonden plaats terwijl er een grote druk was van de opstandige arbeidersklasse. Gelijk welk voorstel dat geen algemeen stemrecht voor iedereen gaf, zou het ANC toen al gediscrediteerd hebben. Uiteindelijk stemde het ANC ermee in om de economische dictatuur van de kapitalistische klasse te verdedigen en om bewegingen van onderuit te stoppen zodat het systeem niet aan de kant zou geschoven worden. Officieel is Zuid-Afrika nu een democratie, maar de commandoposten van de economie blijven in de handen van de heersende klasse die de economische dictatuur van de 1% rijksten vestigen. Het ANC werd in 1912 opgezet vanuit de hoop op verandering onder de zwarte bevolking. Aan de oprichting werd vooral meegewerkt door de Afrikaanse elite, stamhoofden, priesters, hoger opgeleide Afrikanen,... Het ANC richtte zich toen niet op arbeidersstrijd of op een socialistische omvorming van de samenleving, een ideologische positie die toen reeds onderdeel vormde van het bewustzijn van de arbeidersbeweging. Toen een nieuw gevormde vakbond, de ICU (Industrial and Commercial Workers’ Union), in 1919 de macht van het blanke kapitaal begon uit te dagen, botste dit op tegenstand van het ANC. De beweging werd door het ANC afgedaan als geïnspireerd door diegenen die de Russische tsaar vermoordden. Er werd verwezen naar de Bolsjewieken die in 1917 een einde maakten aan het kapitalisme. Deze succesvolle socialistische revolutie had een enorme impact op het bewustzijn van de arbeiders in Zuid-Afrika en de rest van de wereld. Het ANC is vandaag enkel aan de macht omwille van de steun van de georganiseerde arbeidersbeweging. Maar het ANC heeft steeds een dubbele houding gehad tegenover die arbeidersbeweging. Toen de onafhankelijke vakbonden die uiteindelijk Cosatu zouden vormen een opgang kenden, werden ze door de ANC-leiding in ballingschap afgedaan als ‘gele’ vakbonden (geen echte vakbond). Cosatu werd uiteindelijk omarmd omdat het onmogelijk was om het te negeren. Het werd een reus


beperkt tot het feit dat iedereen stemrecht kreeg. Burgerlijke democratie betekent dat we wel mogen stemmen, maar dat er intussen niets wordt gedaan aan kwesties als armoede, werkloosheid, onderwijs, gebrek aan gezondheidszorg, dakloosheid,... Het is geen democratie voor de arbeiders en de armen, maar democratie voor de kapitalisten om hun winstsysteem verder te zetten.

18 jaar ANC aan de macht maar uitbuiting is niet verdwenen

waartegen het ANC zich niet kon verzetten. Vandaag blijft het ANC vasthouden aan een alliantie met Cosatu en de sterke communistische partij, de SACP (South African Communist Party). Het resultaat hiervan is dat de arbeidersklasse met handen en voeten wordt gebonden in het belang van het kapitaal.

Georganiseerde arbeidersstrijd maakt het verschil

De arbeidersklasse is zelf rechtgestaan om in verzet te gaan tegen onderdrukking en uitbuiting. Er is heel wat strijd geleverd en ook de strijdbewegingen vandaag geven aan hoe de onderdrukten in staat zijn om terug te vechten. Het ANC doet er vandaag alles aan om deze strijd te stoppen. Er is immers een sterke traditie van strijd in Zuid-Afrika. Het was niet op basis van guerrilla, maar door de kracht van de georganiseerde arbeidersbeweging en de jongeren dat de kapitalisten tot toegevingen werden gedwongen en het apartheidsregime moesten opbergen. In de jaren 1980 bereikte de kracht van de arbeidersbeweging een hoogtepunt. De oprichting van Cosatu in 1985 was een uitdrukking van een groeiende maturiteit in de arbeidersstrijd. Het meest vooruitziende deel van het kapitaal besefte dat het de massastrijd enkel kon controleren doorheen de leiders van die strijd. Repressie op zich zou immers niet meer volstaan. Dat leidde tot onderhandelingen tussen vertegenwoordigers van het regime met Mandela die nog gevangen zat en Mbeki die in ballingschap was. Het onderhandelde akkoord bracht verandering maar bleef

Het ANC was opgezet om het onderscheid tussen de zwarte en de blanke bevolking weg te nemen. Nu het ANC 18 jaar aan de macht is, blijft het onderscheid voor de overgrote meerderheid van de zwarte arbeidersklasse even groot als voorheen. Het ANC staat aan het roer van een samenleving die op heel wat vlakken op het oude Apartheidsregime lijkt. De ongelijkheid tussen arm en rijk is bijzonder groot. Het is niet omdat er nu ook rijke zwarten zijn, dat er gelijkheid is. Racisme was een historisch wapen van het kapitalisme in Zuid-Afrika om de arbeidersklasse onder de knoet te houden. Onder het ANC-bewind hebben delen van de zwarte middenklasse zich kunnen opwerken, maar het lot van de arbeidersklasse is niet verbeterd. Toen het ANC in 1994 aan de macht kwam, was het niet om het systeem omver te werpen maar wel om het te hervormen. Het kapitalistische systeem werd aangepast aan de nieuwe omstandigheden die werden opgelegd door de enorme strijdbewegingen van de arbeidersklasse. Tot vandaag blijft racisme een belangrijke factor in Zuid-Afrika. Het racisme is uit de wetten en regels geschrapt, maar het blijft voortbestaan in het dagelijkse leven. Vrouwen worden nog steeds fysiek en emotioneel misbruikt en verkracht. Er kan niet over welvaart worden gesproken als een meerderheid van de werkende bevolking tot absolute armoede is veroordeeld. Enkel een socialistisch ZuidAfrika kan daar een antwoord op bieden. Zuid-Afrika is een kapitalistisch land dat gebaseerd is op de goedkope arbeid van de werkende bevolking. Een socialistische revolutie zou daar een einde aan maken. Het potentieel voor zo’n revolutie was in het verleden reeds erg groot. Maar de geschiedenis liet de arbeidersklasse niet toe om een revolutionaire leiding te creëren die in staat was om de arbeidersklasse tot een


overwinning te brengen. Net zoals elders speelde het stalinisme een verraderlijke rol in Zuid-Afrika. Het stalinisme kwam voort uit de degeneratie van de Russische revolutie. Het leidde tot een verzwakking van de revolutionaire partijen in heel de wereld en tot verraad door het vormen van allianties tussen kapitalisten en arbeiders. In Zuid-Afrika leidde de stalinistische koerswending in 1929 tot een fusie van de toenmalige SACP en het ANC. Door de belangen van de bureaucratie in de voormalige Sovjetunie te verdedigen, werd in de praktijk ook het kapitalistische bewind in de rest van de wereld verdedigd. De afgelopen 100 jaar heeft het ANC heel wat verraad gepleegd en daarbij werd het vaak bijgestaan door de SACP. Die partij blijft tot vandaag de arbeidersbeweging een mes in de rug steken.

Het kapitalisme omverwerpen

Het kapitalisme zit wereldwijd in een crisis. Dit systeem is niet in staat om de samenleving vooruit te trekken. Hoe zou het ANC ook maar iets van vooruitgang kunnen bekomen op kapitalistische basis? De oplossing bestaat uit het omverwerpen van het kapitalisme en dat te vervangen door de democratische heerschappij van de arbeidersklasse, socialisme dus. Dat vereist een bewust begrip onder de arbeiders, armen en jongeren van het feit dat een betere toekomst enkel mogelijk is door voor socialisme op te komen. Er is nood aan revolutionaire vakbonden, lokale organisaties en politieke partijen met een socialistisch programma. De Democratic Socialist Movement (DSM) in Zuid-Afrika vormt onderdeel van de wereldwijde strijd voor socialisme. Daarbij moeten we ingaan tegen het beleid van het ANC, de reformistische leiding van Cosatu en de oude stalinistische leiding van de SACP. Die organisaties genieten nog steeds veel steun, maar hun rol is niet langer progressief. Het vraagt geduld en vastberadenheid, maar we zijn ervan overtuigd dat de arbeiders en jongeren in Zuid-Afrika uiteindelijk het bewustzijn en vertrouwen zullen hebben om de strijd voor een arbeidersregering aan te gaan.

12


Iv. zondag 9 december 2012

Van apartheid tot Marikana, de strijd voor sociale rechtvaardigheid gaat door De strijd van de mijnwerkers bij Marikana heeft de situatie in Zuid-Afrika veranderd. Er is een terugkeer van arbeidersstrijd. De staking heeft zich als een lopend vuurtje verspreid in andere mijnen. Het feit dat loonsverhoging werd bekomen, versterkte het hernieuwde zelfvertrouwen van de ZuidAfrikaanse arbeidersbeweging.

Artikel door April Ashley uit de december/januari-editie van ‘De Linkse Socialist’ Midden augustus werden meer dan 40 mijnwerkers omgebracht in een operatie die deed denken aan “de ergste bloedbaden onder het apartheidsregime” (Business Day, 17 augustus). Het bloedbad schokte de ZuidAfrikaanse samenleving en het bracht de strijd van de mijnwerkers op de voorgrond met een enorme lokale en internationale solidariteit en steun. De strijd deed oudere arbeiders denken aan de jarenlange beweging tegen de apartheid. Ook jongeren raakten hierdoor geïnteresseerd in wat al die jaren geleden is gebeurd. Het was in 1994 dat de meerderheid van de ZuidAfrikaanse bevolking, de zwarte bevolking, eindelijk stemrecht kreeg.

om een einde te maken aan de apartheid. Dat de roep naar een revolutionaire verandering breed werd gedragen, kwam ook tot uitdrukking in het Vrijheidscharter dat in 1955 door het ANC werd aangenomen. Dat charter sprak zich uit voor de nationalisatie van de commandoposten van de economie: “De nationale rijkdom van ons land, de erfenis van de Zuid-Afrikanen, moet aan de bevolking toekomen. De minerale rijkdommen onder de grond, de banken en de industriële monopolies moeten in het bezit van de volledige bevolking komen.”

Arbeidersstrijd

Tussen 1961 en 1974 verdubbelde het aantal zwarte arbeiders in de Zuid- Afrikaanse industrie. Het zorgde er meteen voor dat de georganiseerde arbeidersklasse op het toneel verscheen. Dat gebeurde onder meer bij de dokwerkersstaking van 1973, een staking die de situatie in het land veranderde. De massale stakingsacties vonden een enorme weerklank in de rest van de wereld. Er was een golf van solidariteit met betogingen, acties en een boycotcampagne. Veel gewone werkenden die politiek bewust werden in deze periode keken enorm op naar de strijd in Zuid-Afrika.

Hiermee kwam er een einde aan de apartheid en kwam een eerste regering onder leiding van het ANC (African National Congress) aan de macht. De hele wereld hield zijn adem in toen Nelson Mandela op 11 februari 1990 na 27 jaar uit de gevangenis kwam. De hoop en de dromen van de meerderheid van de bevolking werden op de schouders van Mandela gelegd. Er werd gehoopt op een nieuw Zuid-Afrika zonder onderdrukking en uitbuiting door het blanke minderheidsbewind. De vrijlating van Mandela kwam er na jaren van harde en moeilijke strijd. Het apartheidsregime probeerde de revolutie in bloed te smoren.

De arbeidersstrijd van de vroege jaren 1980 leidde tot het ontstaan van de vakbondsfederatie Confederation of South African Trade Unions (Cosatu) in 1985. In 1987 nam Cosatu het Vrijheidscharter aan, waarbij het stelde “Socialisme betekent vrijheid.” De grootste vakbond binnen de federatie, de mijnwerkersvakbond National Union of Mineworkers (NUM), werd toen geleid door de nog militante Cyril Ramaphosa en stond vooraan in strijdbewegingen. Er kwam een reeks algemene stakingen die het land onbestuurbaar maakten en bijdroegen tot het einde van de apartheid.

Er was het bloedbad in Sharpeville in 1960 of de heroïsche jongerenopstand in Soweto in 1976, waarbij zowat 100 jongeren door de politie werden vermoord. De bewegingen toonden de vastberadenheid van de massa’s

Twintig jaar na het einde van de apartheid blijft weinig over van de hoop en de dromen van de arbeiders die tot uiting kwamen in het Vrijheidscharter.


Met de val van de stalinistische dictaturen in het Oostblok verdween de dreiging van de vestiging van nieuwe marionetregimes. Tegelijk schoven veel arbeidersorganisaties onder druk van het neoliberale ideologische offensief naar rechts op. Het zorgde er in ZuidAfrika voor dat het blanke regime van FW De Klerk een mogelijkheid zag van een akkoord van machtsdeling met het ANC. De fundamentele economische belangen van het kapitalisme waren niet bedreigd omwille van de bocht naar rechts van de ANC-leiding die hiermee verraad pleegde aan de revolutionaire strijd.

Falen van het ANC

Vandaag is Zuid-Afrika het meest ongelijke land ter wereld. De rijkste 10% van de bevolking is goed voor 60% van het totale inkomen. De armste helft van de bevolking komt aan minder dan 8% van het inkomen. Bijna een kwart van de Zuid- Afrikaanse gezinnen lijdt iedere dag opnieuw honger. Een gemiddelde arbeider verdient 18 Rand (1,6 euro) per dag, maar 44% van de werkenden (zes miljoen mensen) heeft minder dan 0,9 euro per dag. Een kwart van de bevolking zit zonder werk, onder jongeren is dat de helft. Dit betekent dat de arbeiders in een verschrikkelijke armoede blijven leven. Een mijnwerker vertelde hierover: “We zitten acht uur onder de grond. Het is er bloedheet en er is geen daglicht. Er is soms een gebrek aan lucht en we krijgen dan lucht via een buis. Bovengronds is er in mijn woning geen elektriciteit of lopend water. Het toilet buiten wordt gedeeld met twee andere gezinnen.” (The Guardian, 7 september 2012) Behalve de korte periode van heropbouw en ontwikkeling in de eerste jaren, waarbij er beperkte verbeteringen waren voor de zwarte arbeiders, voerde het ANC een agressief neoliberaal economisch beleid met massale privatiseringen van publieke diensten zoals elektriciteit en water. Dat heeft geleid tot een toegenomen armoede onder de arbeiders. Het neoliberale beleid leidde tot tal van strijdbewegingen voor betere huisvesting en diensten. Het stopzetten van de subsidies voor watertoevoer in Kwa Zulu Natal in 2000 leidde tot de grootste epidemie van cholera in de geschiedenis van het land. Arbeiders trokken immers naar rivieren en meren om te drinken omdat ze zich de nieuwe dure watertoevoer

niet konden permitteren. Er waren massale stakingen van de publieke sector tegen het privatiseringsbeleid. Dat was het geval in 2007 en 2010. Deze stakingen leidden tot spanningen binnen het ANC en de tripartite alliantie van ANC met Cosatu en de ZuidAfrikaanse Commmunistische Partij (SACP). De spanningen kwamen er omdat het ANCleiders bewuste agenten zijn geworden van de grote bazen en het kapitalisme. Ook een aantal leiders van Cosatu hebben zich in de rangen van de elite opgewerkt en hebben strijdbewegingen de rug toegekeerd. Cyril Ramaphosa kreeg vorig jaar als nietuitvoerende directeur van het mijnbedrijf Lonmin een jaarloon van 75.000 euro. Hij staat symbool voor de kloof tussen de nieuwe zwarte elite en de armoede onder de meerderheid van de bevolking.

Een socialistisch alternatief

Het bloedbad van Marikana heeft de geloofwaardigheid van het ANC verder ondermijnd. Het ANC maakte duidelijk dat het eenzelfde angst en afkeer heeft tegenover de gewone werkenden als de kapitalisten. “Het ANC was onderdeel van de zwarte geest, de zwarte ziel. Het nam bijna mystieke proporties aan. Maar nu is het geloof erin verdwenen. De band is gebroken en dat gebeurde op televisie.” (The Guardian, 7 september 2012). Naarmate de globale economische recessie dieper wordt, probeert het patronaat met de steun van de ANC-regering om de factuur van de crisis op kap van de arbeiders af te wentelen. Dat zal niet alleen leiden tot nieuwe strijdbewegingen, maar het kan ook leiden tot verdeeldheid binnen de tripartite alliantie en binnen het ANC zelf. De Democratic Socialist Movement, onze zusterorganisatie in Zuid-Afrika, staat vooraan in het organiseren van de arbeidersstrijd. We hebben in Marikana en op nationaal vlak een stakerscomité opgezet dat buiten de bestaande vakbondsstructuren bestaat. Met dit stakerscomité kunnen de arbeiders hun eigen strijd in handen nemen. De enthousiaste steun voor het stakerscomité, het idee van een algemene staking en het idee van een nieuwe massale arbeiderspartij geeft aan dat er een enorm potentieel is. Dat wordt versterkt door de internationale solidariteit. Het potentieel moet benut worden om met de werkende bevolking tot fundamentele verandering te komen.

v. zondag 6 juni 2010

Zuid-Afrika wint de Wereldbeker Ongelijkheid Wat een mooi sportevenement moest worden, wordt gekenmerkt door schandalen, corruptie en inhaligheid. Dat is de achtergrond van de Wereldbeker die in Zuid-Afrika plaats vindt, de eerste Wereldbeker op het Afrikaanse continent. Dit megaevenement wordt voorgesteld als een kans om de sport en de economie in het land te ontwikkelen.

Door Sheri Hamilton, Weizmann Hamilton en Liv Shange

Dat gebeurt onder meer met “voetbalvrijdagen” waarbij het nationale volkslied door alle deelnemers moet worden gezongen of een speciale dans voor de Wereldbeker. Dit evenement moet het tanende imago van het land opkrikken. Het zou tevens een einde moeten maken aan historische onrechtvaardigheden, jobs creëren en ervoor zorgen dat Zuid-Afrika wordt gevrijwaard van de gevolgen van de wereldwijde recessie door te zorgen voor een economisch herstel. Kortom, de wereldbeker moet een antwoord bieden op alle sociale en economische problemen. Nog voor er ook maar één match is afgetrapt, heeft Zuid-Afrika Brazilië al verslagen in de competitie van de ongelijkheid. Wellicht zal dit ook de enige prijs zijn die het land binnen haalt. De Wereldbeker heeft de reeds grote tegenstellingen enkel nog verder op de spits gedreven. De politieke elite rond de ANC-leiding probeert wanhopig om snel een rijke zwarte kapitalistische klasse tot stand te brengen om indruk te maken op het Westerse en blanke kapitaal. Het feit dat in de ergste economische crisis sinds de jaren 1930 alle aandacht gaat naar een prestigeproject als de Wereldbeker is een nieuwe belediging voor het lijden van de arbeidersklasse. De uitgaven voor dit project zetten overigens een rem op de mogelijkheid van economisch herstel omdat het leidt tot een grotere overheidsschuld en het zorgt ervoor dat er minder middelen zijn voor sociaal en economisch meer nuttige projecten. Zelfs de beloften die werden gemaakt om de sport die steeds erg populair is geweest

onder zwarte arbeiders te gebruiken voor de ontwikkeling van het land, zijn erg hol. Na de Wereldbeker zullen de stadions er leeg bij liggen. Slechts een aantal clubs (zoals Orlando Pirates, Kaizer chiefs en Bloemfontein Celtic) halen een redelijk aantal toeschouwers. Dit project heeft net als andere projecten van de regering een ander doel: het verrijken van de elite. Alles wat met voetbal te maken heeft, wordt te koop aangeboden en dat biedt “opportuniteiten” voor de zakenlui. Het Mbombela stadion in Mpumalange, de meest corrupte provincie van het land, werd gebouwd op grond die bijzonder goedkoop werd aangekocht van een consortium van de gemeenschap. De beloften van investeringen voor de gemeenschap werden niet gehouden. Bij verschillende aanbestedingen waren er confrontaties tussen de ambities van ondernemers en dit uitte zich zelfs in bloedige conflicten tussen verschillende fracties van het ANC. Tal van politici kwamen op zwarte lijsten te staan, sommigen werden zelfs vermoord. Ook in Mpumalange is het ANC verdeeld. De lokale voorzitter ligt er onder vuur maar houdt stand door steun van de nationale voorzitters van het ANC en de Jongerenliga van het ANC.

Infrastructuur

Er werd bijna 800 miljard Rand opzij gezet voor infrastructuurwerken zoals de aanleg van wegen, luchthavens, snelwegen en stadions. Dit bedrag ligt een pak hoger dan bij de vorige Wereldbekers in Korea, Japan of Duitsland. Ondanks de economische groei die er toen nog was, bleek overigens dat de investeringen amper


iets opbrachten. Vandaag ziet het er minder goed uit voor Zuid-Afrika. De totale kosten zijn onzeker, actuele schattingen liggen 75% boven de oorspronkelijke plannen. Met uitzondering van het BRT-systeem (Bus Rapid Transit) zijn er geen investeringen die de bevolking ten goede komen. Er worden middelen gebruikt die anders voor gezondheidszorg of onderwijs hadden kunnen worden gebruikt. De uitgaven voor infrastructuur voor de Wereldbeker zijn even groot als tien jaar investeringen in huisvesting. Slechts 7% van de scholen in het land beschikt over een bibliotheek. Voor iedere zeven zitjes in de nieuwe stadions had een volledige en degelijke schoolbibliotheek kunnen worden opgezet. Heel wat inkomsten van de Wereldbeker in Zuid-Afrika zullen afvloeien naar de FIFA en buitenlandse investeerders. De enigen die voordeel haalden uit de lokale investeringen in infrastructuur en stadions zijn de patroons van de bouwfirma’s. De afgelopen jaren namen hun winsten sterk toe. De lonen van de topmanagers stegen tot 39%. De winst van een topbedrijf als Group 5 nam met 73% toe. De topmanagers kregen 40% meer, tot 7,4 miljoen Rand per jaar. Intussen verdienen gewone bouwvakkers officieel tussen 1.144 en 4.576 Rand per maand. In werkelijkheid verdienen ze vaak minder, tot 5,5 Rand per uur of slechts de helft van het officiële minimumloon. De meeste arbeiders zijn niet gesyndiceerd en werken met contracten van korte duur. Er waren tijdens de bouw van de stadions 26 stakingen, waarvan 20 wilde stakingen. Dit was niet evident, heel wat van de bedrijven waartegen werd gestaakt hebben banden met prominente politieke figuren. Die aarzelden niet om hun banden met vakbondsleiders te gebruiken om tot “oplossingen” te komen waarbij niet werd geraakt aan de lucratieve winstmarges. Er werden in totaal maximum 50.000 tijdelijke jobs gecreëerd, de regering beweerde eerder dat het om 415.000 jobs zou gaan.

FIFA scoort, incasseren

arbeiders

en

armen

Bij deze Wereldbeker zal de FIFA erg goed scoren. Het kan aan mediarechten voor de wedstrijden alleen al 1,2 miljard euro verdienen. De inkomsten voor dit jaar zijn voor het begin van de Wereldbeker al opgelopen tot meer dan 1 miljard euro. En dat ondanks de bekommernis dat de ticketverkoop lager ligt dan verwacht. Die lage ticketverkoop is niet verwonderlijk. De meeste bouwvakkers die de stadia hebben

16

gebouwd zouden verschillende dagen loon moeten uitgeven voor het goedkoopste ticket van 140 Rand. Een ticket voor de finale met een goede plaats zou tot zeven maanden loon kosten. Miljoenen Zuid-Afrikanen zullen de wedstrijden overigens niet eens op televisie kunnen volgen omdat ze geen elektriciteit hebben. Actievoerders op straat merkten op dat meer dan 2,8 miljoen jongeren tussen 18 en 24 jaar geen werk hebben en geen onderwijs genieten. Veel arbeiders vragen zich af hoe de regering er in slaagt om op een recordsnelheid nieuwe stadions te bouwen terwijl er geen degelijke huisvesting is voor de gewone bevolking. Hoe komt het dat er wordt geïnvesteerd in de verbetering van snelwegen, terwijl er extreme armoede is. In 2009 alleen verloren 900.000 mensen hun job als gevolg van de recessie. De werkloosheid is intussen opgelopen tot 8 miljoen mensen (35% - de officiële werkloosheidsgraad bedraagt 25%). De regering pleit voor financiële terughoudendheid als het aankomt op basisdiensten, huisvesting, gezondheidszorg en onderwijs. Maar er was wel 30 miljard Rand om stadions te bouwen en nog eens 757 miljard Rand voor andere infrastructuurwerken. Bij gebrek aan een antwoord op de dakloosheid werd een “snelle oplossing” gezocht door straatkinderen en andere ongewenste mensen van het publiek voor de Wereldbeker weg te houden. In de stad Johannesburg werden 15.000 daklozen van de straten gehaald, ze werden in tijdelijke opvangplaatsen buiten de stad ondergebracht om te vermijden dat de wereld hen zou zien. In Durban worden dagelijks straatkinderen door de politie opgepakt om ze ver buiten de stad terug los te laten. In Kaapstad worden armen uit de stad verdreven naar Blikkiesdorp, een “Tijdelijk Relokalisatie Gebied” met 1.300 kleine containerwoningen van 3 op 6 meter. Armen worden in dergelijke concentratiekampen gedumpt om ze uit beeld te houden.

Golf van nationalisme

Het land wordt overspoeld door een golf van patriottisme om de arbeiders rustig te houden en de harde tegenstellingen toe te dekken. Terwijl de elite superwinsten maakt door de contracten voor de Wereldbeker moeten de arbeiders hun lot maar aanvaarden en tevreden zijn met lage lonen, massale werkloosheid, slechte dienstverlening en toenemende armoede.


De media-aandacht voor het feit dat president Zuma een kind heeft verwekt bij de dochter van voetbalbaas Irvin Khoza biedt niet enkel een beeld van de morele en culturele hypocrisie van Zuma, maar maakt ook duidelijk hoe nauw de banden zijn tussen de politieke elite van het ANC en de voetbalmaffia in dit land. Zij hebben dezelfde belangen van inhaligheid, corruptie en zelfverrijking. Dat dreigt het ANC te verscheuren waarbij de interne tegenstellingen gewoon verder gezet worden binnen de ZuidAfrikaanse Voetbalbond SAFA. Daar moest de strijd tussen de verschillende fracties worden gekalmeerd met een “wapenstilstand” die werd onderhandeld door Sepp Blatter en Zuma, er werd overeengekomen om na de Wereldbeker de discussies verder te zetten. Inhaligheid, macht, prestige domineren terwijl de Wereldbeker en voetbal in het algemeen zouden kunnen worden gebruikt om jonge talenten te ontwikkelen en nadruk te leggen op gezondheid en sport.

Heel wat arbeiders laten zich niet chanteren met de stelling dat stakingsacties niet “patriottisch” zouden zijn. De vakbondsfederaties die doorgaans dicht bij het regime staan, zagen zich verplicht om te protesteren tegen het feit dat de merchandising rond de Wereldbeker werd geproduceerd in goedkope Chinese fabrieken en tegen het feit dat het land tijdens de Wereldbeker virtueel wordt gekoloniseerd door Sepp Blatter en de FIFA. De regering van het ANC blijft onverschillig tegenover de bekommernissen van de meerderheid van de bevolking. Ze doet wat denken aan de Franse koningin MarieAntoinette die verwonderd op het hongerende en morrende volk antwoordde dat ze dan maar cake moesten eten. Het antwoord van deze regering op de eisen van huisvesting, onderwijs en werk is: “we geven hen stadions”. Er is nood aan een echt alternatief.

De Zuid-Afrikaanse nationale ploeg Bafana Bafana staat nu op de 80ste plaats, nadat het enkele hoogdagen kende bij de winst in de Afrikaanse cup in 1996. Het feit dat de ploeg er niet in slaagde om zich te kwalificeren voor de Afrikaanse cup van januari 2010 in buurland Angola, maakte dat de ploeg niet voorbereid is op sterkere tegenstanders. Inzake testmatchen bleef de voorbereiding beperkt tot ploegen als Noord-Korea en Jamaica. Wellicht zal het bij de voorronde blijven.

Verzet

Marx stelde ooit dat religie opium van het volk is. Hetzelfde geldt vandaag voor sport. Maar net als met alle andere vormen van drugs, is het effect van opium na een tijd verdwenen. De heersende elite gebruikt de Wereldbeker vandaag zoals de keizers van het Romeinse Rijk die de aandacht wilden afleiden met “brood en spelen”. Desondanks is het mogelijk dat er protestacties zullen plaats vinden tijdens de Wereldbeker. Inwoners van de sloppenwijken zullen opkomen voor degelijke diensten. In verschillende sloppenwijken hebben jongeren al banden in brand gestoken en wegen geblokkeerd, de acties doen wat denken aan de strijd tegen de apartheid. Dit is een uitdrukking van de enorme frustraties onder de bevolking. Taxichauffeurs die hun inkomen dreigen te verliezen door het nieuwe bussysteem in de grote steden zullen eveneens in actie komen.


VI. woensdag 22 april 2009

De gevolgen van de crisis voor Zuid-Afrika Na de verkiezingen in Zuid-Afrika zal de ANC-regering een beleid moeten voeren tegen de achtergrond van wat de kapitalisten internationaal erkennen als de meest ernstige economische crisis waarmee ze geconfronteerd werden sinds de Grote Depressie van de jaren 1930. In Zuid-Afrika zal dit eveneens gevolgen hebben op de economie, alsook op de heersende elite en de politieke partijen. In dit artikel gaan we na wat de gevolgen van de crisis zijn voor Zuid-Afrika.

Ingekorte versie van een artikel door Weizmann Hamilton, Democratic Socialist Movement (Zuid-Afrika) De “Grote Recessie” gaat de hele wereld rond als een tsunami. Het leven en het werk van gewone arbeiders wordt daarbij getroffen naarmate het patronaat probeert om ons te laten betalen voor hun crisis. Zowat drie miljoen Amerikanen, evenveel als de bevolking van Kaapstad, hebben hun job al verloren. De Internationale Arbeidsorganisatie heeft het over 20 miljoen jobs die dit jaar kunnen verdwijnen. In de VS ontstaan nieuwe sloppenwijken. De grootste bedrijven zijn zich nu steeds meer aan het terugtrekken uit “ontwikkelende” economieën waar voorheen goedkope en volgzame arbeidskrachten werden gezocht. Dat leidt tot massale afdankingen en bedrijfssluitingen. Met een verwachting van een economische krimp van -4,3% dit jaar in de OESO-landen of -1,7% van de wereldeconomie, ziet het er niet rooskleurig uit. De BBC berichtte reeds dat dit ook gevolgen heeft voor Afrika: “De financiële crisis en globale recessie zullen de Afrikaanse economieën een verlies van 49 miljard dollar opleveren tegen het einde van dit jaar. Dat stelt een onderzoek van Action Aid. Zowat 27 miljard zal verdwijnen omdat de steun afneemt, de export daalt en het inkomen in rijkere landen afneemt.” JeanLouis Ekra van de African Export-Import Bank waarschuwde dat de kredietcrisis in het noorden de Afrikaanse handel terug zal brengen naar de “donkere dagen van de jaren 1980.” De export van brandstof en mineralen zou dit jaar met de helft kunnen afnemen, de totale export uit Afrika met 30%! (deze cijfers werden aangehaald door het Star Business Report op 27 maart).

18

Dit gebeurt tegen de achtergrond van hoge voedselprijzen, waardoor het aantal hongerigen sterk zou kunnen toenemen. De VN moet erkennen: “De voedselcrisis van 2008 heeft al 40 miljoen mensen in honger terecht gebracht, het aantal ondervoede mensen komt hierdoor dichter bij het cijfer van 1 miljard.” Die landen waar er een hard liberaliseringsbeleid is gevoerd, zullen het hardst getroffen worden door de crisis. Het inkomen zal in die landen sterk afnemen door de dalende export. De heersende elite in Zuid-Afrika blijft blind voor de economische situatie. Het weigert de realiteit te erkennen, net zoals Mbeki voorheen bijvoorbeeld het gevaar van HIV/Aids ontkende of niet wil kijken naar de sterke toename van geweld of de onveiligheid in Zimbabwe. Toen Trevor Manuel een toespraak hield over de begroting stelde deze minister dat de globale economische crisis een storm in een glas water is. Terwijl miljoenen mensen met armoede worden geconfronteerd, probeerde hij zich te beperken tot pseudo-argumenten om te stellen dat Zuid-Afrika niet in een recessie zou zitten. Toen Zuma werd aangesteld als nieuwe voorzitter van het ANC, beweerde hij dat het ANC verantwoordelijk was voor de langste periode van economische groei in Zuid-Afrika. Op dat ogenblik, in januari 2008, waren de eerste tekenen van de economische crisis echter al zichtbaar. De bankencrisis als gevolg van de kredietzeepbel was toen reeds uitgebroken. De financiële crisis heeft ook in Zuid-Afrika toegeslagen, de kredietwaardigheid van alle grote banken is achteruit gegaan. De banken verloren heel wat van hun waarde: Investec verloor 40%, Standard Bank 22%, Absa 3,2%, Firstrand 10% en Nedbank 14%. Veel banken hadden immers geïnvesteerd in sub-prime producten. De afgelopen jaren waren er relatief lage rentevoeten om consumptie op basis van leningen en krediet aan te moedigen. Dat ging samen met een sterke stijging van de huizenprijzen. Financiële instellingen speelden daarop in door onmogelijke hypotheken en leningen toe te kennen, soms ter waarde van meer dan 100% van de waarde van de eigendom waarop de hypotheek werd gelegd. De stijging van de rentevoeten en de dalende


huizenprijzen hebben gevolgen voor heel wat gezinnen in Zuid-Afrika die hun huizen verliezen of niet meer kunnen afbetalen. Het aantal gezinnen die meer dan drie maanden achterstand hadden voor hun afbetaling, nam in december 2008 met 14% toe op jaarbasis tot 7,3 miljoen mensen. Dat betekent dat 42% van de kredietnemers niet in staat is om de lening correct af te betalen. In de VS stegen de huizenprijzen met 60% voor de zeepbel barstte, in Zuid-Afrika namen de prijzen met 300% toe. De gemiddelde schuld van een gezin bedraagt zowat 80% van het jaarlijks gezinsinkomen. Het totaal aan particuliere schulden is ongeveer evenveel als het BBP van het land. Het is nonsens als de elite stelt dat de ZuidAfrikaanse economie immuun zou zijn voor de wereldwijde crisis omdat alle “fundamenten” gezond zouden zijn. Alle economische doelstellingen ¨C een lager overheidstekort, lage inflatie, een miljoen nieuwe jobs per jaar en een toevloed van buitenlandse investeringen ¨C blijven ongerealiseerd. Er was slechts één jaar met een begrotingsoverschot en dat was op basis van ernstige besparingen in de sociale uitgaven waarbij het mes werd gezet in de lerarenopleiding, de opleiding van verplegend personeel, het invoeren van inschrijvingsgeld in publieke scholen en een verhoging van het persoonlijk aandeel voor gezondheidskosten. De werkloosheid neemt bovendien enorm toe, in 2009 zouden minstens een half miljoen jobs verdwijnen. Ieder onderdeel van de Zuid-Afrikaanse economie, die grotendeels de afhankelijke kenmerken van een neokoloniale economie kent, wordt geraakt door de crisis. 60% van de export bestaat uit goederen die vooral worden uitgevoerd naar de EU, Japan en de VS waar deze goederen worden afgewerkt in industriële productie. En net die productie gaat snel achteruit in Japan, VS en Europa. De dalende export in Zuid-Afrika ondermijnt de volledige economie. De industriële productie nam in het laatste kwartaal van 2008 af met 21,8% op jaarbasis. De algemene economie kromp met -1,8%. En het blijft maar duren: in januari ging de productie met 12,9% achteruit en in februari met 15%. De productie van auto’s is vooral voor de export bedoeld, nog voor de crisis nam de productie al af met meer dan 100.000 wagens per jaar. Het neoliberale beleid van de regering heeft geleid tot immense problemen in de landbouwsector. De liberaliseringspolitiek

heeft de voedselonveiligheid doen toenemen en leidt tot tekorten in een land dat zichzelf kan onderhouden uit de eigen landbouw. 30% van de bevolking, 14 miljoen mensen, hebben geen toegang tot voldoende en gezond voedsel. Bovendien zijn er erg hoge prijzen en worde Zuid-Afrikaanse boeren weg geconcurreerd door goedkopere import van gesubsidieerde landbouwproducten uit onder meer de VS. De crisis raakt steeds meer mensen en stelt de noodzaak van een socialistisch alternatief. De kapitalisten en hun ideologen zijn gedemoraliseerd. Een weekblad als The Economist drukte dat uit toen het een commentaar over de G20-top publiceerde onder de titel “Mission Impossible.” De kapitalisten hebben het geluk dat heel wat leiders van arbeiderspartijen en vakbonden hebben gecapituleerd voor hun ideologisch offensief na de val van de voormalige Sovjetunie. Dat is zeker het geval in Zuid-Afrika. In Zuid-Afrika bleef socialisme onderdeel van de officiële ideologie van de arbeidersbeweging, maar het reformisme van de vakbondsfederatie Cosatu en de SACP (Communistische Partij) staan in een sterk contrast met die officiële verwijzing naar socialisme. Blade Ndzimande, de algemeen-secretaris van de SACP, bracht een politiek rapport: “Reflecties over de globale economische crisis en haar mogelijke impact op Zuid-Afrika” op het 12de congres van de partij. In dat rapport kwam het woord socialisme niet één keer voor! Het document beperkt zich tot de verdediging tegen de stelling dat het een “communistische putsch” wil doorvoeren. Het document beschuldigt de media van hysterie omtrent een vermeende linkse draai bij de partij. De ZuidAfrikaanse communisten lijken vooral bezig met het ontkennen dat ze communisten zijn. De partij plaatst zich ten dienste van de burgerij en komt niet op voor een socialistisch omvorming van de samenleving. In een debat met Ryan Coetzee van de Democratische Alliantie, stelde Cronin dat kritiek op het neoliberalisme niet betekent dat we “opkomen voor het einde van de markt. (¡K) Markten reageren dynamischer dan wat de centrale planning onder de Sovjets destijds deed.” Dat is een uitdrukking van het ideologisch failliet en het theoretische falen van de leiding van de SACP. Een theoreticus van de partij zoals Cronin lijkt niets van Marx’ werken te hebben begrepen.


Jammer genoeg heeft de SACP een grote invloed op de leiding van Cosatu, een grotere invloed dan haar ledenaantal zou doen vermoeden. Ook bij de vakbondsleiding zien we hierdoor een ideologische demoralisatie. Een recent congres van Cosatu stelde bijvoorbeeld op geen enkel ogenblik de nationalisatie voor van grote bedrijven als Sasol, Eskom of ArcelorMittal. In de plaats daarvan wil de vakbond grotere nadruk op de positie van zwarten in de economie.

De chaos en anarchie van het kapitalisme maken duidelijk dat het private bezit van de commandoposten van de economie, de banken, mijnen en sleutelsectoren van de economie, moet worden afgeschaft om deze onder de democratische controle en het bezit van de arbeidersklasse te plaatsen. Daartoe zullen we een nieuwe massale arbeiderspartij nodig hebben die naar voor komt met een socialistisch programma.

VI. woensdag 14 april 2004

ANC zal verkiezingen winnen, maar biedt geen alternatief Op 14 april werd in Zuid-Afrika voor de derde keer sinds het einde van de Apartheid gestemd. Het ANC van president Thabo Mbeki zal die verkiezingen wellicht winnen, ook al is er groeiende kritiek over de aanpak van het HIV/Aids-probleem, de armoede, werkloosheid en criminaliteit.

We publiceren een ingekort artikel geschreven door Weizmann Hamilton van de Democratic Socialist Movement (DSM, onze zusterorganisatie in ZuidAfrika) vlak voor de verkiezingen. Het meest opvallende element van de parlementsverkiezingen is de enorme desillusie onder brede lagen van de bevolking. In de aanloop naar de verkieizngen bleek dat, zeker onder jongeren, de opkomst beperkter zou zijn dan bij vorige verkiezingen. Een eerste peiling gaf aan dat slechts 60% van de kiezers zou stemmen, in bepaalde gebieden registreerde aanvankelijk tot slechts 2% van de jongeren zich voor de verkiezingen. Ondanks het feit dat alles er reeds op wees dat het African National Congress (ANC) een overwinning zou halen bij de verkiezingen, was de leiding gealarmeerd door de mogelijke gevolgen van een erg lage opkomst. De oppositie-partijen bieden geen fundamenteel ander beleid aan dan het ANC en vormen geen bedreiging voor de ANC-greep op de macht. Maar onder bredere lagen is er wel oppositie, ook al wordt die nu vooral tot uiting gebracht door niet te gaan stemmen.

20

In een poging om de opkomst te stimuleren voerde de Onafhankelijke Verkiezingscommissie (Independent Electoral Commission, IEC) vorig jaar een stevige campagne om kiezers te laten registreren. Het falen van de eerste periode van registratie, werd gevolgd door een poging om bredere lagen aan te spreken. Dit had een zekere impact waardoor 20 van de 27 miljoen potentieel stemgerechtigden zich registreerden. Onder de jongeren is uiteindelijk een registratiegraad van 58% bekomen. De IEC raakte zodanig onder de indruk van haar succes dat het op een bepaald ogenblik een opkomst van 99% voorspelde... Het ANC kan beroep doen op enorme middelen, wat versterkt wordt door steun van grote bedrijven. Het ANC voerde geen campagne zoals in 1999, toen geen grote beloftes werden gedaan. Nu werd beloofd dat er een programma zou komen om in vijf jaar tijd een miljoen jobs te creëren, de laagste pensioenen te verhogen, de kinderbijslag en de ziekte-uitkeringen te verhogen. Eén van de belangrijkste punten was het gratis verspreiden van geneesmiddelen die Aids afremmen. De president, Thabo Mbeki, onderging een transformatie. Hij werd omgevormd tot een “president van de mensen” die deur-aan-deur mensen ging bezoeken, ook in de armere buurten waar hij voor de camera’s poseerde met kinderen in zijn armen. Hij zei geschokt te zijn door de armoede die hij ontmoette. Hij was verwonderd over het feit dat mensen in de


zwarte township Mamelodi, vlakbij zijn eigen officiële residentie in Pretoria, de wijkbewoners geregeld afgesneden werden van elektriciteit en stromend water. Mbeki beweerde ook verrast te zijn door de armoede onder blanken. Een groep blanke vrouwen klampte hem aan tijdens één van zijn wandelingen om te klagen over het feit dat ze dor de politie lastig gevallen worden als ze zich prostitueren, terwijl dat voor hen de enige mogelijkheid is om te overleven. Door cynisch in te spelen op de angsten en de verwachtingen, en met een oppositie die eigenlijk hetzelfde kapitalistische beleid zou voeren, is het te verwachten dat het ANC gemakkelijk zal winnen. In haar campagne deelde het ANC gratis T-shirts uit, werden concerten met bekende muzikanten georganiseerd, er was ook een optocht met 80.000 deelnemers vlakbij Soweto. Maar toch betekent de registratie van 20 miljoen kiezers (15% meer dan in 1999), dat 7 miljoen mensen de moeite niet gedaan hebben om zich te registreren. Op 14 april werd één van de eerste kiezers geïnterviewd door de nationale radio en hij zei: “Ik stem nu wel nog, maar ik wil dat de beloftes ingelost worden.”

Zijn de mensen dom?

Nauwelijks tien jaar nadat het stemrecht afgedwongen werd doorheen een harde en bloedige strijd tegen het voormalige apartheidsregime, had de regering een campagne nodig om uit te leggen waarom het belangrijk is om te stemmen. Zeker onder jongeren bleek dit nodig, ook al zijn deze opgegroeid na de val van de apartheid. Diegenen die niet gaan stemmen werden op een bepaald ogenblik zelfs voorgesteld als dom... Het is echter nog niet duidelijk of de registratiegraad voor de verkiezingen ook zal leiden tot een grotere deelname. Velen maakten van de registratie gebruik om tegen een lagere prijs identiteitspapieren te krijgen... Volgens een opiniepeiling onder jongeren door een populaire radiozender ‘YFM’, meent 98% van de 18 tot 24-jarigen die werden ondervraagd dat een aantal regeringsfunctionarissen niet eerlijk zijn. De ontgoochelingen komen er door een sterk gevoel van verraad omwille van de rol van de ANC-regering. De ‘realisaties’ van het ANC bestaan uit een rijker geworden kapitalistische klasse en een armere arbeidersklasse. Het

verkiezingsprogramma van het ANC beweert dat de partij verantwoordelijk is voor de “omvorming” van het land. Als we kijken naar de “successen” van de regering zien we dat er weinig reden tot vieren is, ondanks alle pogingen tot het opsmukken van cijfers en statistieken. De Minister van handel en industrie, Alec Erwin (een lid van het centraal comité van de ZuidAfrikaanse Communistische Partij), beweert dat er sinds 1995 2 miljoen nieuwe jobs werden gecreëerd. Dit kleine mirakel was enkel mogelijk door het herdefiniëren van de termen werkgelegenheid en werkloosheid. Van de 2 miljoen nieuwe jobs zijn er 1 miljoen mensen die in de statistieken gerekend worden hoewel ze minder dan R200 per maand verdienen en 367.000 van de 2 miljoen verdienen zelfs helemaal niets! Sinds het ANC aan de macht kwam zijn er tussen 1 en 2 miljoen jobs verloren gegaan, de kloof tussen arm en rijk is groter geworden. De regering heeft de belastingen verlaagd zo is de belasting voor bedrijven gedaald van 48% tot 30%. De regering geeft toe: “Er zijn nu meer arme gezinnen dan in 1994... Toen leefden 28% van de gezinnen in armoede, nu is dat aantal toegenomen tot meer dan één op drie”. Volgens de nationale bank is het aandeel van de werkende bevolking in het nationale inkomen gedaald van 57% in 1990 tot 52% in 2002. De algemeen secretaris van de Congress of South Africa Trade Unions, Zwelinzima Vavi, stelde: “In 2003 werd de nachtmerrie van werkloosheid en armoede nog erger. Zelfs met de definitie van werkloosheid waarbij diegenen die niet langer werk zoeken worden uitgesloten, zijn nog steeds 31,5% van de arbeiders werkloos. Met een bredere definitie zal het meer dan 40% zijn of zo’n 8 miljoen mensen. Dit komt bovenop de minstens 22 miljoen mensen die in wanhopige armoede leven en de 5,3 miljoen kinderen die honger leiden.” (Business Report 23/12/03) De ‘verwezenlijkingen’ van het ANC bestaan uit de verrijking van een kleine blanke elite ten koste van de overgrote meerderheid van de bevolking. De snelst groeiende kloof is niet langer die tussen blanken en zwarten, maar onder zwarten. “In 2000 stonden de 10% rijkste zwarte gezinnen in voor meer dan 50% van het totale inkomen van de zwarten, terwijl de armste 10% minder dan 1% van het inkomen kreeg.” Servaas van den Berg, Star Business Report, 25/02/04).


Ondanks de gratis toegang tot gezondheidszorgen voor kinderen onder de 6 jaar en alle zwangere vrouwen, is de situatie er voor de armsten op achteruit gegaan. Zuid-Afrika heeft het hoogste aantal HIV/ Aids-besmettingen in heel de wereld. Onder druk van de bevolking is op 1 april begonnen met het uitdelen van Aids-remmende geneesmiddelen (niet toevallig twee weken voor de verkiezingen...). Maar toch sterven er nog 650 mensen per dag en blijft de regering zeggen dat het geen spijt heeft van de manier waarop het heeft gereageerd op de Aidsproblematiek.... De aanhangers van de regering beschuldigen de critici ervan enkel oog te hebben voor de mislukkingen en niet voor de successen. We worden aangespoord vertrouwen te hebben in het feit dat de regering uiteindelijk de goede kant zal uitgaan. Er wordt gezegd dat de critici ongeduldigd zijn, onrealistisch en zelfs “ultralinks”. Geen enkele regering kan een periode van 300 overheersing door blanken in 10 jaar tijd afsluiten, zo luidt hun argumentatie. Maar het regeringsbeleid van het ANC bestaat uit 10 jaar aanvallen op sociale verworvenheden van de arbeidersklasse. Dat is de fundamentele richting van het regeringsbeleid. Zelfs de beperkte hervormingen die de regering heeft doorgevoerd worden constant ondermijnd door de verplichtingen om de belangen van de voornamelijk blanke kapitalistische klasse te beschermen. Het zijn de kapitalisten die enorm veel zeggenschap hebben in het beleid van deze regering en die iedere opening voor zelfverrijking aangrijpen.

Basisvoorzieningen afgesloten

De toegang tot water en elektriciteit wordt steevast ondermijnd door het beleid van privatiseringen en besparingen. Terwijl de regering opschept over het aantal aansluitingen op stromend water, blijft ze stil over het aantal gezinnen wiens aansluiting wordt afgesloten omdat ze het niet kunnen betalen. Er wordt voorzien in 6000 liter gratis water per familie per maand, een maatregel die werd ingevoerd voor de lokale verkiezingen van 2000. Dit is echter onvoldoende voor de behoeften van een gezin in de arme zwarte gemeenschappen. Het rantsoen wordt beperkt tot het minimumniveau zoals voorgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie. De regering beweert dat meer dan twee derden van de bevolking toegang hebben tot

22

elketriciteit. Er zijn echter 10 miljoen mensen bij wie deze toegang werd afgesloten. De regering beweert echter dat er een “cultuur van nietbetaling” is waardoor dit cijfer zo hoog uitvalt... Om het probleem ‘op te lossen’ installeert de regering nu een systeem waarbij vooraf betaald wordt en de elektriciteit afgesloten wordt zodra boven dit bedrag wordt gegaan.

Huisvesting, onderwijs en grondbezit

Op vlak van huisvesting zien we dezelfde problemen. Miljoenen mensen leven in krotten. De sociale huisvestingsdiensten zijn aangetast door corruptie, de gebouwde huizen zijn van slechte kwaliteit,... De nieuwe huizen worden in de volksmond “Fiat Unos” genoemd, naar de kleine wagen die door Fiat indertijd werd geproduceerd. Velen worden verplicht om te verhuizen naar kleinere huizen die “betaalbaar” zijn. Totnutoe zijn reeds 3 miljoen mensen moeten verhuizen omdat ze hun huur niet konden betalen. De regering kondigde ook reeds aan dat er niets zal gedaan worden tegen de hoge inschrijvingsgelden aan de scholen. Die zorgen ervoor dat de kosten om te kunnen studeren voor veel arbeiders te hoog liggen. Veel middelbare scholen zijn geprivatiseerd wat de situatie er niet op verbeterd. Hoger onderwijs is voor velen niet toegankelijk: van diegenen die door de middelbare studies gekomen zijn, volgt slechts 25% hoger onderwijs. De landhervormingen voldoen ook niet voor de behoeften van de landlozen. De beperkte hervormingen botsen steeds met de bescherming van de eigendom, zeker de eigendom van de grootgrondbezitters. En daar waar er beperkte delen van het land teruggegeven zijn aan de bevolking, leidt het gebrek aan staatsteun in veel gevallen tot de onmogelijkheid om het land degelijk te bewerken en er een inkomen uit te verwerven

Vrouwen worden het hardst getroffen

Eén van de meest negatieve effecten van het beleid van de regering is dat tegenover vrouwen. Terwijl het ANC opschept over het feit dat de representatie van vrouwen in het parlement van Zuid-Afrika erg hoog is, zijn arbeidersvrouwen de eerste slachtoffers van het neo-liberale beleid. In 2001 was de werkloosheid onder vrouwen 46,5% (en dat volgens de beperkte definitie van ‘werkloosheid’ die gehanteerd wordt) tegenover 35,3% onder mannen. Op het platteland waren die cijfers respectievelijk 53,6% en 42,2%. Meer en meer vrouwen worden ingezet voor tijdelijke jobs. De


kloof tussen de lonen van mannen en vrouwen is toegenomen onder de ANC-regering.

Nood aan een nieuwe arbeiderspartij met een socialistisch programma

In een speciale verkiezingseditie van Izwi La Basebenzi, het blad van de Democratic Socialist Movement (DSM), legden we uit dat we niet akkoord gaan met de oproep om de verkiezingen te boycotten. Wij roepen op om de grote partijen te boycotten, maar toch te gaan stemmen. We roepen kiezers op om op hun kiesformulier slogans aan te brengen zoals “Voor gratis openbare diensten”, “voor gratis en degelijk onderwijs”, “voor een nieuwe arbeiderspartij met een socialistisch programma”,...

We leggen uit dat de verkiezingen moeten aangegrepen worden om de discussie te voeren over welk politiek alternatief we nodig hebben. We willen deze houding ook aannemen tegenover de lokale verkiezingen die volgend jaar zullen plaatsvinden. Daarbij roepen we nu al lokale campagnes en vakbonden op om eigen kandidaten naar voor te brengen bij die verkiezingen en dit met een programma dat ingaat tegen het neo-liberale regeringsbeleid en met kandidaten die bereid zijn te leven aan het gemiddeld inkomen van de inwoners van hun verkiezingsdistrict.


Neem een abonnement op De Linkse Socialist Het blad De Linkse Socialist biedt iedere maand een reeks artikels, verslagen en analyses vanuit de arbeidersbeweging en jongerenstrijd. De traditionele media kiest duidelijk kant tegen de arbeiders en hun gezinnen. Vakbondsmilitanten die het brugpensioen willen beschermen, zouden “conservatief” zijn. Als ze dan nog eens in staking gaan, “gijzelen” ze de hardwerkende Vlamingen. Geen enkel traditioneel media-orgaan laat de arbeiders en jongeren zelf aan het woord. Daarom is een maandblad als De Linkse Socialist belangrijk. Wij laten u wel aan het woord en willen tevens iedere maand een reeks argumenten aanbieden waarmee we kunnen ingaan tegen de heersende neoliberale logica die de verantwoordelijkheid van de problemen bij de slachtoffers ervan legt. Om een dergelijk maandblad te kunnen uitgeven, vragen we ook uw steun. Neem een abonnement om iedere maand een gezonde portie linkse socialistische opvattingen te kunnen lezen. Je kan de werking van ons maandblad bovendien versterken door een steunabonnement te nemen. Een gewoon abonnement kost 20 euro voor 12 nummers, of een doorlopende opdracht van minstens 2 euro per maand. We vragen je echter om zeker een steunabonnement te overwegen aan bijvoorbeeld 30 of 50 euro. Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van ‘Socialist Press’ met vermelding “abonnement”.

Slui t aan b i j L SP - PS L Terugsturen naar PB 131 Molenbeek Sainctelette, Leopold II Laan 44-46, 1080 Molenbeek Naam:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Adres:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 Ik wil lid worden van LSP/PSL  Ik wil meer informatie  Ik wil uitgenodigd worden op activiteiten  Ik neem een abonnement op De Linkse Socialist (20 euro)  Ik neem een steunabonnement: 50€

Rek. nr.: 001-3907596-27 van Socialist Press

Tel / E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Steun LSP: stort op 001-2260393-78

24


ZUID-AFRIKA

Recommend Documents