wsdontour?authkey=gv1srgconprpr28yytig#

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 2 Inleiding ................................................................................................................................................... 3 Locatie 1

‘Grand Theatre’ Groningen ................................................................................................. 4

Locatie 2

Windesheim Zwolle ............................................................................................................. 6

Locatie 3

Rabobank Nederland - Rabo Unplugged ............................................................................. 7

Locatie 4

Igluu Utrecht........................................................................................................................ 8

Locatie 5

Hogeschool Utrecht (Amersfoort) ....................................................................................... 9

Bijlage 1. Overzicht deelnemers en organisatoren .............................................................................. 10

2

Inleiding Maandag 21 maart 2011 is er vanuit het Kenniscentrum Gebiedsontwikkeling NoorderRuimte en het Kenniscentrum Arbeid een seminar Workspace Design georganiseerd. De locatie voor dit seminar was merkwaardig. Deze stond namelijk op vier wielen en bracht ons gedurende de gehele dag op verschillende interessante work-space-design-plekken in Nederland. Hoofddoel en thema van de dag was kennisdeling. In een zoektocht naar een goede afstemming tussen organisatorische inrichting en ruimtelijke inrichting rijke ervaringen opdoen, ideeën uitwisselen en een overvloed aan nieuwe ambitieuze plannen voor duurzaam en innovatief Workspace Design ontwikkelen.

De dag startte met ontvangst en koffie in de foyer van het (1) Grand Theatre op de Grote Markt in het centrum van Groningen. Cradle Kring Noord (een netwerk van Noord-Nederlandse bedrijven gespecialiseerd in duurzaam ontwerpen, bouwen en renoveren (Cradle-to-Cradle)) beet de spits af met een serie pitches.

Na de ontvangst stond buiten, voor het Grand Theatre, op de Grote Markt de mobiele seminarruimte klaar voor vertrek. Deze mobiele seminarruimte had bijzonder veel weg van een bus, alleen dan ingericht met zes gezellige zitjes voor vier personen. Gedurende de reis, de wijde Nederlandse wereld in, werden er bezoeken gebracht aan (2) gebouw X van Hogeschool Windesheim in Zwolle, (3) de proeflocatie van de Rabobank in Utrecht met een korte uitleg over Rabo Unplugged, (4) een vestiging van Igluu in Utrecht waar ZZP’ers werken en vergaderen en (5) het nieuwe gebouw van Hogeschool Utrecht in Amersfoort. Na een verzadigd programma en kleine tijdsuitloop is besloten geen bezoek meer te brengen aan het (6) Business Point M. in het Mercure Hotel in Zwolle, waar mobiele werkers en ZZP’ers gebruik van kunnen maken. In dit verslag zijn de belangrijkste kenmerken en indrukken per locatie samengevat. Gedurende de dag zijn er allerlei opnames gemaakt van de verschillende bezochte locaties en andere sfeervolle momenten. Om een impressie te krijgen van hoe alle deelnemers de dag ervaren hebben, neem eens een kijkje op: Film: http://www.youtube.com/watch?v=vNCwKNbY1rs

Foto’s: https://picasaweb.google.com/mattykamminga/WSDONTOUR?authkey=Gv1sRgCOnPrpr28YytIg# Dankzij het gemêleerde gezelschap van Managers Huisvesting tot student, van Consultant Kantoorinrichting tot onderzoeker en van interieur Ontwerper tot docent was het een mooie, zonnige en geslaagde dag waardoor met veel plezier en gezelligheid kennisdeling plaatsvond. Een overzicht van deelnemers en organisatoren is opgenomen in de bijlage bij dit verslag.

3

Locatie 1 ‘Grand Theatre’ Groningen De excursiedag van 21 maart 2011 ging van start bij het Grand Theatre op de Grote Markt in Groningen. Bij aankomst konden alle deelnemers een kopje koffie nuttigen en maakte men kennis met elkaar. Om 9:00 uur werd er gestart met een aantal presentaties van verschillende deelnemers waarbij duurzaamheid centraal stond. De volgende mensen verzorgden een kortyen en krachtige presentatie: Roelof de Vries (Schilders De Vries), Martin Smit (KeiWerken), Sebastiaan van der Haar (DHV), Dianne HaasFlim (Flim Architecten) en Melle Koot (Interieur- en meubelontwerp). In alle presentaties kwam het Cradle to Cradle principe voor. Dit principe staat voor een nieuwe kijk op het duurzaam ontwerpen, ontwikkelen, bouwen, renoveren en slopen. Wat opvallend was in de presentaties was dat iedereen bekrachtigde dat samenwerking tussen ketenpartners’ essentieel is in dit verband: een netwerk vormen met verschillende schakels die op elkaar aansluiten. Is er geen netwerk dan wordt het lastig om het Cradle to Cradle principe in de praktijk te brengen. Het project KeiWerken is zeer interessant in het kader van het thema Workspace Design, omdat het zich richt op het faciliteren en samenbrengen van kenniswerkers.

Maar waarom nou de start bij het Grand Theatre? Omdat er bij de inrichting van het Grand Theatre rekening is gehouden met het gebruik van duurzame materialen in de ruimte. De positieve indruk die de deelnemers kregen van de foyer was dat de inrichting op een natuurlijke wijze is ontworpen; het aspect ‘duurzaamheid’ is hier duidelijk zichtbaar gemaakt. Een zwakte vond een aantal deelnemers het kleurgebruik, hier had de organisatie nog wel meer op mogen inspelen. De locatie is vanzelfsprekend schitterend. Als men door de ramen naar buiten kijkt, is er gelijk zicht op de Martinitoren die zich bevindt op de Grote Markt. Hier volgen een aantal citaten van betrokken deelnemers: - Een leuke ruimte, zonder dat het ‘spectaculair ’is. - Foyer is natuurlijk erg centraal gelegen met een prachtig uitzicht op de Martinitoren en een originele oude uitstraling, de functie van de foyer past daarbij evenals de functie van het gebouw. - Voor alternatieve en minder commerciële activiteiten past een eenvoudig, eerlijk concept en design en de inrichting van dit gebouw past zich daarbij aan. - Duurzaamheid is hier duidelijk zichtbaar gemaakt. - Ik zou wel meer Cradle to Cradle willen zien op de Hanzehogeschool.

4

Kortom was dit een leuke locatie om de excursiedag mee te beginnen. Vooral het aspect ‘duurzaamheid’ speelt een grote rol in de hedendaagse samenleving in o.a. het gebruik van materialen en het maatschappelijk belang.

5

Locatie 2 Windesheim Zwolle

Gebouw X dankt zijn naam aan zijn gevel met spannende en speelse lijnen. Deze opmerkelijke gevel bestaat uit een omhulsel van witte kunststof elementen van twaalf meter lang. Hierin zijn drieduizend driehoekige ruiten verwerkt, waardoor een X-vorming patroon ontstaat. Hoofd vastgoed, Dirk-Pieter Halbesma, vertelde dat dit gebouw uitnodigt tot ontmoeting en activiteit. Dit opvallende en bijzonder duurzame 1 bouwwerk biedt ruimte aan creativiteit en energie in een eigentijdse leer- en werkomgeving. Het ontwerp sluit aan op het onderwijsconcept van Windesheim met onderwijs op maat, individuele leerroutes en persoonlijke begeleiding voor studenten. 2 Tijdens de rondleiding werd verteld dat flexwerkplekken voor de docenten weerstand opriepen en hierom per fte één werkplek is gemaakt. Wel mogen de docenten verder bepalen wat ze met die werkplek doen en wie waar komt te zitten. In het begin moest iedereen ook erg aan de transparantie van het gebouw wennen, overal zie je elkaar zitten. Na een half jaar lijkt dit te zijn geaccepteerd. De indrukken van gebouw X waren vrijwel allemaal zeer positief. Woorden als ‘licht’ en ‘open’ kwamen veel voor op de beoordelingsformulieren. Zo werd er verteld: ‘Het gebouw is duidelijk herkenbaar met alle X-vormen aan de buitenkant, maar ook aan de binnenkant zag je de X op veel plekken terug. Ontmoeting wordt gestimuleerd door de openheid en alle mogelijke activiteiten worden ondersteund door verschillende werkplekken die aangeboden worden.’ Als laatste vragen ook veel van de personen zich af of deze hoge hoeveelheid van het gebruik van glas niet teveel voor afleiding zorgt, zowel bij studenten als docenten…

1 2

Het gebouw werd op 20 maart net niet uitgeroepen tot duurzaamste bedrijfsgebouw 2011 Folder ter gelegenheid van de opening van gebouw X, Hogeschool Winsdesheim

6

Locatie 3 Rabobank Nederland - Rabo Unplugged Rabo Unplugged op de locatie Beneluxstaete in Utrecht is dé proeftuin van de Rabobank Nederland met betrekking tot Het Nieuwe Werken (HNW). In oktober 2008 is de pilot van start gegaan waarbij de zes principes die de Rabobank verstaat onder HNW centraal staan: activiteitengerelateerd, tijd- en plaats onafhankelijk, meer samenwerken, minder regels, ondernemerschap en eigen verantwoordelijkheid. In dit gebouw zijn 250 werkplekken voor 420 medewerkers. De ervaringen van de medewerkers worden gebruikt om het concept Rabo Unplugged en de inrichting van het nieuwe bestuursgebouw aan de Utrechtse Croeselaan te optimaliseren 3.

Aangekomen in het gebouw is er op de eerste verdieping een echte pilot omgeving. In deze ruimte worden nieuwe snufjes gepresenteerd en getest. Te denken valt aan de nieuwe technische middelen zoals de virtuele medewerker en de Microsoft Surface, maar ook verschillend meubilair, zoals banken en vloerdekking .

Op dezelfde verdieping bevindt zich ook het restaurant waar dagelijks ontbijt en lunch wordt aangeboden. Tot 14:30 uur wordt deze ruimte vooral als restaurant gebruikt, maar hierna wordt het ook multifunctioneel in gebruik genomen. Zo worden hier ook vergaderingen en besprekingen gehouden. Een ander belangrijk aspect wat naar voren kwam in het restaurant is het vertrouwen van de Rabobank in haar medewerkers. Deze was geheel ingericht op zelfservices: medewerkers kunnen hier hun ontbijt/lunch pakken en zelf afrekenen. Iets wat in de reacties ook veel naar voren kwam.

worden.

De tweede verdieping is gericht op het samenwerken. Hierbij is bewust gekozen voor een houten vloer. Op deze verdieping zijn samenwerkplekken en vergaderruimtes te vinden. Eén van deze ruimtes is bewust ingericht zonder projector en whiteboard en is bij uitstek geschikt voor brainstormsessies en workshops. In deze ruimte is een videocamera aanwezig in het plafond, zodat bijvoorbeeld een brainstormsessie opgenomen en teruggekeken kan

Op de derde verdieping zijn individuele werkplekken met vaste computers en telefoons. Voor deze ruimte is er gekozen voor vloerbedekking. ‘Er heerst een bepaalde sfeer en daardoor ga je je rustiger gedragen.’

Uit de verschillende beoordelingsformulieren komt duidelijk naar voren dat de inrichting toch wat als ‘saai’, ‘kil’ of ‘onpersoonlijk’ wordt ervaren. Ook wordt er vermeld dat het ‘moeilijk is om de Rabobank als organisatie terug te vinden’. Wel wordt er aangegeven dat er ‘optimale ondersteuning wordt gegeven aan flexibel werken, waarbij de medewerkers keuzevrijheid en vertrouwen krijgen om een eigen werkstijl te ontwikkelen’ en ‘Er sprake is van een echte pilot! Het is fantastisch om te zien hoe ze hiermee experimenteren, om uiteindelijk de meest geschikte en functionele manier van werken te vinden. 3

http://overons.rabobank.com/content/profiel/nieuwbouw/rabo_unplugged/tab3.jsp

7

Locatie 4 Igluu Utrecht Igluu heeft haar naam 4 te danken aan het Duitse en Engelse woord Iglu, een warme plek in een koude omgeving. Precies de plek om plaats- en tijd onafhankelijk te werken voor freelancers, zzp’ers en zelfstandig ondernemers.

Igluu is gevestigd midden in het centrum van de stad Utrecht, een besloten plek in een levendige omgeving. Eenmaal binnengekomen is de sfeer totaal anders, rust en stilte. Een plek waar gewerkt en geconcentreerd wordt. “Erg indrukwekkend, het centrale doel is netwerken tussen ondernemers. De omgeving is strak en zakelijk, maar ook weer informeel.”

Het gebouw is ingedeeld in verschillende werkplekken, zo heeft Igluu flex-werkplekken om geconcentreerd en in stilte te werken. Verder is er een loungeruimte waar men kan ontspannen, netwerken en ontmoeten. Daarnaast zijn er nog verschillende vergaderruimten, telefooncabines, spreekkamer en dakterras. Een eigentijdse ‘Look &Feel’ was ook aanwezig, het ontwerp van de werkomgeving is zeer inspirerend opgezet. Het interieur is te typeren als ‘huiskamerstyle’, een omgeving waar werknemers zich snel thuis voelen. Daarentegen waren er ook minpunten, zo was de binnenklimaat in het gebouw matig en voelde het gebouw benauwd door de lage plafonds. Verder is de locatie midden in het centrum waardoor het moeilijk is te bereiken per auto.

Verder is Igluu in vergelijking met haar concurrenten aan de prijzige kant, de doelgroep waar zij op richten zijn niet de startende ondernemers. Zij richten zich op de kenniswerker die al verder gevorderd is maar nog niet op het punt staat om een kantoor te huren. Andere concepten zoals Seats to Meet richten zich juist meer op startende zelfstandigen: daar betaal je minder, maar het voorzieningenniveau is ook minder en het is niet besloten. Voor deze kenniswerkers is Igluu eenmaal de perfecte oplossing, een inspirerende werkomgeving met geweldige faciliteiten midden in het centrum. “Mensen die hier werken voelen als elkaars collega’s.”

4

http://www.igluu.nl/faq/faq.html

8

Locatie 5 Hogeschool Utrecht (Amersfoort) 5 Na de oplevering van 1 september 2010, is het nieuwe gebouw van HU Amersfoort op 1 maart 2011 in gebruik genomen. Het bouwwerk maakt deel uit van een groter plan om uit te groeien tot ‘city campus’. Een plek waar wonen, werken, leren en recreëren vanzelfsprekend naast elkaar bestaan, aldus directeur Ramses de Groot. 6

Centraal in het gebouw staat het thema verbinding, wat met name is terug te zien in de zeer open en transparante inrichting. Zo zijn open ruimten, vides, gevelbeglazing, doorzichtige wanden en glazen balustrades veelvuldig aanwezig, bovendien is er een dakterras ter versterking van het frisse open gevoel. Ter wering van de zon is de beglazing met doorzichtige lichtfilters beplakt.

De personeelskamers hebben gedeelde werkplekken en zijn net al de klaslokalen grotendeels opgetrokken in glas. Het gebouw is zelfs zodanig transparant dat er binnen twee weken al meerdere rolluiken zijn aangebracht. Daarnaast bleek de open aula met pianovleugel niet intiem genoeg voor bijvoorbeeld diploma-uitreikingen. Pluspunt is wel de verplaatsbare geluidsarme banken (zie foto links) waar studenten en werknemers zichzelf enige privacy kunnen verschaffen. Anderzijds vinden werknemers en studenten het prettig om elkaar te kunnen zien tijdens het werken. Ook de vele contactmogelijkheden met buiten werken positief op de beleving van de ruimten.

Het gebouw voorziet verder in de volgende faciliteiten: bibliotheek, kantine, informatiebalie, (individuele) werkruimten, reprovoorziening en de nodige ICT-hardware als pc’s, WiFi, netstroom en inplugpunten voor internet via de ‘vaste’ kabel. Tot slot enkele citaten van excursie-deelnemers over HU Amersfoort.

Citaten: “Flexibiliteit d.m.v. verschuifbare banken.” “Heb ik groen gezien…?“

“Toch mist er iets van sfeer, voelde me bijna unheimisch.” “Leuk, hoe die bankjes worden gebruikt en verdoven!” “Veel variatie in ontmoetingsruimten, dikke plus voor diversiteit.” “Moderne onderwijsomgeving, Prima werkplek!”

5

Harwig, Project Nieuwbouw Hogeschool Utrecht te Amersfoort, geraadpleegd op 22 maart 2011 via: http://www.harwig.nl/projectphoto/afbeelding/130/hogeschool_utrecht_voorkant6 Hogeschool Utrecht (Amersfoort), officiële opening, geraadpleegd op 22 maart 2011 via: big.jpghttp://www.hu.nl/Pers/Persberichten/PB%20Officiele%20opening%20HU%20Amersfoort.aspx

9

Bijlage 1. Overzicht deelnemers en organisatoren Deelnemers Seminar Workspace Design 21 maart 2011 Bedrijfsnaam Albracht, P. Blonk, H. van der Boersema, R. Bouma, T.E. Christis, J.H.P. Datema, C. David, A.J.D. Dijkstra, L. Eppinga, L. Flim, J.J. Genne, F. Hoekstra, D.A. Hoendervanger, J.G. Kamminga, M. Kersjes, R.W.L. Koot, M. Mobach, M.P. Nicolai, M.A. Nijboer, E.A.M. Oving, M.J. Peelen, A.A. Posthumus, G. Slager, A.H. Vries, K.J.S. de Wentink, C. Wijk, T. van

Voornaam Pieter Heico Richard Tjitske Jac Chiel Jan Lourens Louis Jan Joost Frank Dirk Jan Gerard Martje Ron Melle Mark Monette Esther M. Ad Gea Hester Nina Claudia Teun

Bedrijfsnaam HG, Facilitair Bedrijf HG, International Business School HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instiuut voor Engineering HG, Facilitair Bedrijf Think too Organisatieadviseurs HG, Facilitair Bedrijf Draaijer en Partners HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instiuut voor Facility Management HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Facility Management HG, Academie voor Verpleegkunde Melle Koot Ontwerp Rijksuniversiteit Groningen HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Facilitair Bedrijf HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Facility Management HG, Instituut voor Bedrijfskunde HG, Instituur voor Bedrijfskunde HG, Instituut voor Facility Management ICS Adviseurs

E-mailadres [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Sprekers Cradle Kring: Haas-Flim, D. Haar, S. van der Koot, M. Smit, M. Vries, R. de

Dianne Sebastiaan Melle Martin Roelof

Flim Architecten DHV Melle Koot Ontwerp Van Wijnen De Vries Schilders

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Contactpersoon Groen, V. Halbesma, D.P. Benali, N Teuwen, B. Kooi, Fenke

Adres Grote Markt 135 - Groningen Campus 2- Zwolle Eendrachtlaan 10 - Utrecht Jansdam 2-A - Utrecht De Nieuwe Poort 21 - Utrecht

E-mailadres [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Contactgegevens bedrijven: Bedrijfsnaam Grand Theatre Hogeschool Windesheim Rabobank, Rabo Unplugged Igluu, vestiging Utrecht Hogeschool Utrecht

11