Wisk

Joris Verhoeven 6 Wet / Wisk

LEESDOSSIER: boek 1

-

1

Samenvatting Algemene informatie Verwerken van de subthema’s Andere media Persoonlijke bedenkingen Bibliografie

Samenvatting Het boek is een reisverslag van Adriaan van Dis, hij trekt door China. In zijn boek vertelt hij dat zijn reis eigenlijk begint bij een bezoek aan een Chinees restaurant waar hij tegen de serveerster vertelt dat hij de oude zijderoute gaat volgen. Zijn reis is eigenlijk opgesplitst in verschillende tochten. De eerste tocht gaat van Turpan naar Kashgar. Dit doet hij via een busreis. Hij heeft lang moeten wachten tot hij een uiteindelijk een busticket kon bemachtigen, de Chinezen houden niet zo van buitenlanders. In de bus is er heel weinig luxe, ook omdat de Chinezen al hun slijmen, die ze krijgen van al het stof van zanderige wegen, gewoon op de grond rochelen. De bus stopt vaak, maar alleen waar de chauffeur dit wil. De eetgelegenheden waar hij dan stopt zijn zo gekozen omdat de eigenaar van het restaurant er voor betaalt. Deze reis duurt vier dagen. De volgende toch gaat van Xian naar Lanzhou. In Xian probeert Adriaan een rupsenkwekerij te bezoeken, Normaal gezien mag dit niet maar de eigenaar maakt een uitzondering. Hij kweekt de rupsen op de oude manier. Als hij die avond in Lanzhou wandelt wordt hij aangesproken door Chinezen die hun kennis van het Engels willen testen met hem. Als hij van Lanzhou naar Turpan reist, bedelen er kinderen langs de spoorwegen. De Chinezen op de trein gooien halve sinaasappels en kokend water naar hun, en lachen ze uit. Adriaan geeft hen een appel. Bij het uitstappen, wat hij zeer snel moest doen omdat hij zich had verslapen, verloor hij zijn treinticket. Wanneer hij gecontroleerd werd op zwartrijden, kon hij natuurlijk zijn vervoersbewijs niet tonen en moest hij een boete betalen. De laatste etappe doet hij al liftend, van Khunjerab naar Karimbad. In de auto waar hij mee meerijdt, zit nog iemand anders, Silberman. Adriaan kan hem niet goed verdragen omdat hij nooit zwijgt en hij verlaat de jeep. Nadat hij heeft overnacht regelt de huisbaas een lift voor hem. Na zijn tocht is hij blij dat hij terug met mes en vork kan eten.

2

Algemene informatie / Analyse van het onderwerp Hier ga ik het over China in het algemeen hebben.

Geografische ligging China is op twee na het grootste land ter wereld en beslaat een oppervlakte van 9,5 miljoen km². Het ligt in Oost-Azië met Rusland in het noorden en Zuidoost-Azië en het Indiase subcontinent in het zuiden en het westen. Ten oosten ligt de Oost-Chinese Zee. Landbouw en veeteelt De meeste Chinezen wonen dicht bij elkaar in een gebied dat maar 15% van het totale landoppervlak bedraagt. Twintig percent van de bevolking woont in de reusachtige steden en de rest op het platteland. Daar verbouwen ze rijst en tarwe en fokken ze varkens en ander vee. Het Chinese voedsel bestaat vooral uit rijst, noedels en heel veel groenten. Er wordt ook veel gedroogd voedsel zoals sojabonen, vis en vlees gegeten. Industrie Na 1949 onderging de Chinese industrie een grondige modernisering maar in vergelijking met Amerika of Japan is deze nog altijd ouderwets. Toch produceert China de meeste televisietoestellen ter wereld, naast andere elektrische apparaten, landbouwmachines en textiel. Cultuur en geneeskunde De Chinese geneeskunde is een mengeling van oosterse en westerse technieken. Naast de moderne geneesmiddelen uit Europa en de Verenigde Staten, gebruiken de artsen ook eeuwenoude natuurgeneeswijzen. Zo wordt bijvoorbeeld de Chinese acupunctuur ook in het westen toegepast. Op speciale plaatsen in het lichaam worden dunne naalden in de huid gebracht en rondgedraaid. Acupunctuur wordt als geneeswijze toegepast, maar ook als verdoving tijdens operaties. Op het platteland zijn het vooral de kruidendokters die de mensen helpen. De Chinese cultuur is niet alleen zeer oud, maar ook zeer rijk. Zo heeft men in

3

graftombes schilderijen van wel meer dan 6000 jaar oud teruggevonden. De officiële Chinese taal is het Mandarijns. Maar er worden in dit uitgestrekte land natuurlijk verschillende talen gesproken zoals het Kantonees (in de zuidelijke kustgebieden). Elke taal kent een groot aantal dialecten. Geschiedenis 500 000 jaar geleden woonden er in China al mensen en 5500 jaar geleden, lang voordat er in Europa, Amerika of Afrika steden bestonden, bouwden de Chinezen al steden. Het papier, de inkt, de schrijfkunst, het zijdeweefsel, de drukkunst en het buskruit werden in China uitgevonden. Tot de 20ste eeuw werd het grote Chinese rijk geregeerd door keizers die uit de verschillende dynastieën afkomstig waren. Tot de 19de eeuw hielden deze keizers China van de rest van de wereld afgesloten. In 1911 kwam de Chinese bevolking hiertegen in opstand en dwong de laatste keizer afstand te doen van zijn troon. China werd een republiek. In 1949 kwam de macht in handen van de Communistische partij, die de van de arme, door boeren bevolkte China een grote industriële natie maakte. Terracottaleger In 221 v. Chr. lukte het keizer Sje Hwang-ti om de verschillende Chinese koninkrijken in één keizerrijk te verenigen. Hij had daarbij de steun van een groot leger. Toen hij in 210 v. Chr. stierf, werd dat leger op ware grootte van terracottaklei nagemaakt. Meer dan 8000 boogschutters, soldaten, strijdwagens en paarden werden in lange rijen rond de reusachtige graftombe van de keizer begraven. De Chinese muur Het is de langste muur ter wereld. Hoe lang de muur precies is, is niet met zekerheid geweten. In elk geval langer dan 5000 km. De muur is 12 m hoog en 9,8 m breed. Hij werd gebouwd onder keizer Sje Hwang-ti om de noordgrens van China te verdedigen tegen vijandelijke stammen uit Midden-Azië. De Verboden Stad Tijdens de Ming-dynastie (1368-1644) werd in Beijing de Verboden Stad gebouwd. Het gewone volk mocht hier niet komen want daar stond het paleis waar de keizer met zijn familie woonden. Enkele gegevens Oppervlakte: Aantal inwoners: Hoofdstad: Godsdiensten: Munteenheid:

9 596 961 km² 1 133 683 000 Beijing (Peking) boeddhisme, confucianisme, taoïsme, islam yuan

4

Verwerken van de subthema’s 1) Vond de auteur zijn reis een positieve ervaring? Wat vond hij van de bevolking?

(Deze vraag ga ik bij elk gelezen boek bespreken en zo vergelijken met de andere boeken.) Ik heb mijn twijfels over het feit of Adriaan een positieve ervaring heeft overgehouden aan zijn reis. Ik denk dat de schrijver, en iedereen die naar China reist, het heel moeilijk heeft gehad met de Chinese cultuur. Ze leven daar helemaal anders dan wij. Zij hechten aan heel andere dingen veel meer aandacht. Ze hebben andere waarden en normen. Hij zegt uiteindelijk zelf ook dat hij blij is dat hij terug met mes en vork kan eten. De Chinezen lachen bijvoorbeeld met iemand die het heel slecht heeft. Ik denk dat hij geen slecht beeld heeft overgehouden aan China, maar dat hij van bepaalde zaken erg geschrokken is. Je moet er ook rekening mee houden dat hij de reis in 1987 heeft gemaakt, ondertussen is het leven in China erg veranderd. De economische welvaart is er heel wat op vooruitgegaan. De grenzen staan ook meer open voor buitenlanders. Als je zijn reis op dit moment zou maken, denk ik dat je er heel anders zou op terugkijken. Volgens mij had hij ook problemen met de taal, dat hij geen lange of diepzinnige gesprekken kon voeren. Dit leid ik af uit de passage dat hij een oude Amerikaan tegenkomt die al jaren in China verblijft, hij had niet de tijd om met hem een gesprek te voeren en dat vond hij zeer jammer. Deze Amerikaan is zowat de enige persoon die behoorlijk Engels sprak.

2) Verklaringen voor al de problemen die hij ondervond als buitenlander tijdens zijn reis. Je hebt om te beginnen al zeker de enorme cultuurverschillen. Hij was een buitenlander, en die werden twintig jaar geleden in China helemaal anders behandeld. Zo kon hij bijna nooit het normale leven zien. Ik denk bijvoorbeeld aan het stuk dat hij naar het labrangklooster gaat, een Tibetaanse gemeenschap. De gids vertelt hem over de ‘levende Boeddha’, dit zou een reïncarnatie zijn van Boeddha. Adriaan wil die persoon wel zien maar de gids wil niet vertellen waar hij is. Later bleek dat hij verbannen is naar een gewone stad waar hij in een fabriek moest werken. Ook in de rupsenkwekerij ondervindt Adriaan dit probleem. Normaal mogen buitenlanders de rupsen niet zien, maar na lang aandringen is hij er toch in geslaagd. De overheid in China is ook zeer lang communistisch geweest, wat ook de mentaliteit van de Chinezen tegen buitenlanders verklaart. Het is natuurlijk normaal dat hij de Chinese taal niet beheerst. Als hij vraag om thee krijgt hij een bord rijstepap. En op stations wijst men hem nooit naar het juiste perron. Als Adriaan een trainingspak wil kopen en niet geholpen wordt, klimt hij over de toonbank, neemt het pak van de plank en smijt zijn geld neer.

5

Andere media

Ik heb voor een foto uit de Hunza-vallei gekozen, omdat dit de laatste etappe van de reis is. Hij moet deze vallei al liftend over. De wegen zijn zeer slecht en gevaarlijk, maar in zijn boek beschrijft hij hoe mooi het is langs de weg, dat er eindelijk terug plaats is voor de planten om te groeien. Dit maakte mij wel nieuwsgierig naar het uitzicht van deze vallei. Adriaan rijdt de pas eerst door met een jeep waarin hij vergezeld wordt van Silberman. Adriaan wordt zenuwachtig van deze man omdat hij heel zijn levensverhaal aan hem verteldt. Hij kan geen moment zwijgen. Daarom verlaat Adriaan de jeep in een klein dropje. De weg was ook zeer gevaarlijk, ze kregen te maken met een steenstorm waarbij de jeep een voorlicht verloor. Adriaan heeft dan de nacht doorgebracht in een herberg. De herbergier regelt de volgende ochtend een vrachtwagen voor hem. Uiteindelijk komt hij dan aan in Karimbad, waar zijn reis eindigt. Ik denk dat het niet alledaags is als je door zo een steenstorm moet rijden, op een weg die amper geasfalteerd is, in een Chinese postjeep die helemaal niet zo rijwaardig meer is. Maar als ik de foto bekijk kan ik Adriaan wel geloven als hij zegt dat hij dit een van de mooiste streken vind waar hij is doorheen gereisd.

6

Persoonlijke bedenkingen bij de opdracht Dit soort van leesdossiers zijn helemaal anders dan die van de vorige jaren, hier komt er veel meer werk bij kijken. Ook zijn het heel andere opdrachten. Je moet meer vertellen over de thema’s en subthema’s wat vorige jaren gewoon de personages beschrijven was. Ook moet er zakelijke informatie bij, hiervan snap ik niet goed het doel. Ik vraag me af welke meerwaarde dit levert tot het leesdossier. Persoonlijk vond ik dit een taak die me niet zo erg beviel, maar misschien is de rede hiervoor dat deze taak helemaal nieuw was dan andere jaren. Een andere oorzaak kan misschien zijn dat ik het boek eigenlijk niet zo goed vond. Het was wel leuk om zijn te volgen maar echt veel spanning zat er ook niet in, wat het misschien moeilijk maakt om er een samenvatting over te schrijven. Ik verwacht wel dat het volgende leesdossier vlotter zal verlopen, omdat ik nu weet hoe ik eraan moet beginnen.

7

Bibliografie China, zoekheteensop, [web-pagina], < http://users.skynet.be/zoekheteensop/china.htm >, [Geraadpleegd op 5 november 2006]. China, Earthquest, [web-pagina], < http://www.earthquest.co.uk/china/chinamap.jpg >, [Geraadpleegd op 5 november 2006]. Klaus Dierks, Hunza, [web-pagina], < http://www.klausdierks.com/images/Hunza.Rakaposhi2.jpg >, [Geraadpleegd op 5 november 2006].

8