De Nationale Streekzoektocht van Landelijke Gilden verkende vorig jaar het meest westelijke hoekje van België. Dit jaar trekken we naar het zuiden van de provincie Antwerpen. Op de grens met het Hageland en de Limburgse Kempen, omgeven door een groene gordel van bossen en weiden, ligt een aparte en unieke locatie: Westerlo, de ‘Parel van de Kempen’. Zin om wat langer te blijven? Dat kan! De Antwerpse Kempen heeft alles in huis voor een verrassend dagje uit, een onvergetelijk weekendje weg of een korte vakantie. Maak gebruik van de korting die de logiesverstrekkers je aanbieden.
Nationale Streekzoektocht Landelijke Gilden
van 6 juni tot 6 september
Westerlo Parel van de Kempen
Foto’s: Willem Staels, Toerisme Westerlo
Provincie Antwerpen
Buitentips • zomer 2015 • 19
Fiets de zomer in met je nieuwe fiets! KBC is sponsor van de Nationale Streekzoektocht en organiseert dit jaar als extraatje een wedstrijd waarmee je een fiets ter waarde van € 750 kunt winnen. Ben je KBC-klant, dan kan je zelfs een elektrische fiets winnen ter waarde van € 1.000. Ga voor 1 juli 2015 naar de website kbc.be/kbctrakteert en beantwoord de vragen. Wie weet win jij wel één van deze prachtige fietsen. ◗
Uw voordeel
Westerlo-centrum, Zoerle-Parwijs, Heultje, Voortkapel, Oosterwijk, Oevel en Tongerlo bieden de deelnemers aan de Nationale Streekzoektocht heel wat voordelen aan. Ontdek ze hier!
Op uitstap met korting Abdij van Tongerlo Locatie: Abdijstraat 40, 2260 Tongerlo (parking langs Geneinde), tongerlo.org Wanneer: elke zondag om 14.30 uur aan de ingangspoort, behalve op 30 augustus Prijs: € 1,50 i.p.v. € 2 per persoon
Fietsen te huur Lukt het niet om je fiets mee te brengen? Geen nood! In de gemeente Westerlo kan je op enkele plaatsen een fiets huren. Opgelet: altijd vooraf reserveren! Van de Reyd Boerenkrijglaan 173, Westerlo, 014 54 85 21 4 bikes Zandberg 34, Westerlo, 014 54 33 58 Monsta Fietsen Loofven 17, Oevel, 014 21 96 33 ◗ 20 • Buitentips • zomer 2015
Tijdens een wandeling over het binnenplein vertelt de gids de boeiende geschiedenis van de eeuwenoude abdij. Je komt ook meer te weten over het hedendaagse leven van de norbertijnen.
Da Vincimuseum Locatie: Abdijstraat 40, 2260 Tongerlo (parking langs Geneinde), tongerlo.org Wanneer: elke dag van 14–17 uur Prijs: € 2 i.p.v. € 3 per persoon
In het museum kan je de meest getrouwe replica van het ‘Laatste Avondmaal’ bekijken, een schilderij op doek van ruim 8 × 4 meter groot. De replica, gebruikt als voorbeeld tijdens de restauratie van het origineel in Milaan, wordt toegeschreven aan een leerling van da Vinci.
Draaiorgelmuseum Locatie: Kloosterstraat 25, 2260 Voortkapel, 014 26 51 41, orgelmuseum.be Wanneer: elke dag open tussen 13 en 20 uur, behalve op maandag en woensdag Prijs: € 1 i.p.v. € 1,50 per persoon
Het museum, een particulier initiatief, toont een gevarieerde collectie mechanische orgels van verschillende formaten. Pronkstukken zijn de instrumenten van de firma’s Decap en Mortier. De collectie is aangevuld met kleinere speeldozen en muziekcilinders. ◗
Eten en drinken
met korting
Torenhof Restaurant en brasserie Locatie: Geneinde 1, 2260 Tongerlo (tegenover de abdij), 014 54 43 91, torenhof-tongerlo.be Wanneer: elke dag open, behalve op maandag
Geniet van een Tongerlo Blond, World’s Best Beer 2015, voor maar € 1 per glas of proef het ‘Streekmenu Landelijke Gilden’ aan de voordeelprijs van € 30 per persoon (vooraf telefonisch reserveren!). Het menu bestaat uit een toast van abdijbrood met
k,
gerookte zalm en eiersalade, een Kempische kalfsfilet met seizoengroentjes, bordelaisesaus en rozemarijnaardappelen en tot slot geflambeerde aardbeien met Pernod en zwarte peper, geserveerd met vanille-ijs. Bij dit menu krijg je gratis een Tongerlo Blond geserveerd.
’t Westelhof Lunch- en dinner café Locatie: Polderstraat 11, 2260 Westerlo, 014 54 24 24, westelhof.be Wanneer: elke dag open, behalve op maandag en dinsdag, donderdag gesloten tot 18 uur
Korting van 10%. Na 18 uur enkel bij gebruik van een maaltijd.
In den Hemel Lunchroom en ijssalon Locatie: Sint-Michielsplein 15 A, 2260 Oevel, 014 70 66 39 Wanneer: open van woensdag tot en met zondag van 11.30 tot 21 uur
Bij bestelling van een drankje krijg je een gratis proevertje van de dessertspecialiteiten.
Overnachten
met korting
Toeren
in de Antwerpse Kempen In de Antwerpse Kempen mag je komen niksen, ook daarvoor hebben we het decor, maar dat zou een beetje jammer zijn, want alles draait er rond actie en avontuur. Je kan er al fietsend je picknick verzamelen, ’s avonds met een boswachter het groen induiken, smullen op een terras van een boterham met abdijkaas en in een bootje naar je slaapplaats onder de sterren varen. Op de fiets of mountainbike maar ook te voet, in een kano, op een zelfgebouwd vlot of te paard, geniet je pas echt van het vele Kempense groen. De haltes onderweg zijn al net zo fijn als het toeren zelf. Kies je voor een lekkere, sportieve, ontspannen of plezante trip? Laat je dan inspireren door onze aanraders: van een echte Kempenklassieker tot een hippe tocht met je smartphone. Zo kan je even wegdromen in een hangmat, sta je plots oog in oog met een schaapherder en zijn kudde ‘grasmachientjes’ of kan je genieten van een portie aardbeien uit … de automaat. Het zijn die extraatjes die je bezoek aan de Antwerpse Kempen zo bijzonder maken. Je vindt er alles over op kempen.be.
Knooppuntennetwerk
Het fietsknooppuntennetwerk in de Kempen serveert je eindeloos fietsplezier. Het netwerk maakt gebruik van de allermooiste trajecten en telt ruim 2.000 kilometer fietspaden, in twee richtingen bewegwijzerd. De fietskaart geeft een up-to-date overzicht van alle knooppunten en trajecten. De twintig inrijpunten op de kaart vormen prima vertrekplaatsen. Ook de langeafstandsroutes en doorsteken via de fietsostrades staan erop aangeduid. De kaart kost € 9,95. Je kan ze online bestellen via mondikaarten.be. De kaart is ook verkrijgbaar bij de toeristische infokantoren in de Kempen. Een probleempje ontdekt tijdens je trip? Is er een bordje verdwenen, ligt er een tegen de grond of is de tekst niet meer leesbaar? Andere opmerkingen of suggesties? Via de site routedokter.be kun je aangifte doen. We stellen alles in het werk om het zo snel mogelijk op te lossen. Alvast bedankt voor je hulp! ◗
Boek steeds rechtstreeks bij de uitbaters en niet via andere boekingswebsites!
Carpe Diem Bed & Breakfast Locatie: Kaaibeeksedijk 6, Westerlo, 014 54 14 39, bedandbreakfastcarpediem.be
10 % korting op een verblijf.
Sportacentrum Locatie: Geneinde 2, Tongerlo, 014 54 10 48
10% korting op een verblijf. ◗
Prijzenpot 6.000 euro Doe mee en maak kans op een van de vele mooie prijzen: arrangementen in Bed & Breakfast Carpe Diem en het Sportacentrum, fietsen, enz. Voor kinderen tot 14 jaar is er een afzonderlijke prijzenpot. ◗
Informatie
Tips en spelregels
Periode zoektocht: van 6 juni tot en met 6 september. Sommige dagen moet je rekening houden met evenementen in de dorpen of in het centrum van Westerlo. Bekijk de evenementenlijst! Prijzenpot: € 6.000 voor volwassenen en een afzonderlijke prijzenpot voor kinderen jonger dan 15 jaar. Deelname: gratis. Wegbeschrijving vanaf E 313 LuikHasselt-Antwerpen: neem afrit 23. Volg de N19 naar R richting Westerlo (ook na de Rt). Sla na 3,5 km aan de verkeerslichten R af richting Westerlo. Sla na 2,3 km aan de 2de verkeerslichten L af ‘Boerenkrijglaan’. Toerisme Westerlo ligt 280 meter verder aan de rechterkant. Wegbeschrijving vanaf E 313 Antwerpen-Hasselt-Luik: neem afrit 22. Volg de N152 naar L richting Westerlo. Sla na 4,7 km aan de 2de verkeerslichten (1ste zijn in Olencentrum) L af richting Tongerlo. Sla na 2,8 km aan de abdij R af ‘Boerenkrijglaan’. Na 1,5 km Rd aan de verkeerslichten ‘Boerenkrijglaan’. Toerisme Westerlo ligt 280 meter verder aan de rechterkant. Parkeren: doe je de zoektocht met de auto, parkeer dan, vóór je aan Toerisme Westerlo komt, op een van de gratis parkeerplaatsen in de Boerenkrijglaan. Fietsers rijden met hun auto in het begin van de Boerenkrijglaan, na de parking van Aldi, R de ‘Denis Voetsstraat’ in. Op het einde ligt een gratis parking. Keer met je fiets terug naar de Boerenkrijglaan. Volg het fietspad naar R tot aan Toerisme Westerlo. 22 • Buitentips • zomer 2015
Startplaats: Toerisme Westerlo, Boerenkrijglaan 25, Westerlo. Je kunt er de schattingsvraag oplossen, extra formulieren krijgen (1 per aanwezige deelnemer), eventuele routeaanpassingen ontvangen en je deelnemingsformulier laten afstempelen. Dat is alleen geldig wanneer het afgestempeld werd. Je hebt het ook nodig om onderweg van de aangeboden kortingen te genieten. Wegbeschrijving, deelnemingsformulier en routekaart zijn ook beschikbaar op onze website streekzoektocht.be. Er is een afzonderlijke zoektocht voor kinderen jonger dan 15 jaar op 7 september 2015. Toerisme Westerlo is open van 9 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur op weekdagen. De andere dagen van 10 tot 12 uur en van 13 tot 15 uur. Route: het traject (39 km) loopt vanuit Westerlo-centrum via rustige en vlakke wegen langs Zoerle-Parwijs, Heultje, Voortkapel, Oosterwijk, Oevel en Tongerlo terug naar de startplaats. De routebeschrijving bevat geen misleidende elementen. Voor de fietsers is er enkele keren een andere en mooiere route voorzien. Dit wordt in de routebeschrijving duidelijk aangegeven. Bij slecht weer kan je als fietser ook de autoroute volgen, en vermijd je een aantal onverharde wegen. Hanteer een aangepaste rijstijl en snelheid, let op bij het oversteken, respecteer het verkeersreglement en privébezit en laat geen afval achter! Inzenden deelnemingsformulier: het ingevulde en afgestempelde formulier moet je uiterlijk op 10 september 2015 terugzenden (poststempel telt) naar: Landelijke Gilden, Streekzoektocht, Maal 1, 2440 Geel. Slechts één formulier per deelnemer toegestaan. Schrijffouten in de
antwoorden worden ook als fout aangerekend. In de einduitslag van de volwassenen wordt maar één naam opgenomen per adres. In de einduitslag van de kinderen maximum 2 per adres. De antwoorden kunnen niet betwist worden. Prijsuitreiking: elke winnaar wordt per e-mail of schriftelijk uitgenodigd voor de prijsuitreiking op zondag 4 oktober 2015 in De Zoerla in Zoerle-Parwijs. Voorafgaand kunnen ze gratis deelnemen aan een activiteit. Winnaars moeten hun prijs persoonlijk komen afhalen. De antwoorden worden na de prijsuitreiking gepubliceerd in ons ledenblad Buiten en op onze website landelijkegilden.be. ◗
Afkortingen wegbeschrijving L = links K = kruispunt R = rechts Rt = rotonde Ei = einde Rd = rechtdoor W = weg KP = knooppunt Voorbeelden 3WL = derde weg links EiWR = einde weg rechts KRd = kruispunt rechtdoor Onverharde wegen en doodlopende straten worden niet meegerekend, tenzij anders vermeld. Als er geen wegverandering is aangegeven, volg je de weg rechtdoor.
Evenementen
W
elkom in Westerlo, de ‘Parel van de Kempen’. Westerlo werd in 994 voor het eerst in geschriften vermeld. Vandaag telt de gemeente Westerlo, die uit zeven dorpen bestaat, ongeveer 24.600 inwoners. De geschiedenis van Westerlo is nauw verbonden met de adellijke familie de Merode en de norbertijnen van de abdij van Tongerlo. Beiden hadden een grote impact op het leven van de inwoners en het uitzicht van de gemeente. Getuigen daarvan zijn de kastelen, dreven en talrijke kapelletjes in het landschap. De norbertijnen hebben ook de basis gelegd voor ‘Tongerlo Blond’, het abdijbier dat in 2015 de titel ‘World’s Best Beer’ mag dragen. De medewerkers van Toerisme Westerlo stempelen je deelnemingsformulier af van 9 tot 12 uur
en van 13 tot 16 uur op weekdagen en de andere dagen van 10 tot 12 uur en van 13 tot 15 uur. Zonder stempel is het formulier niet geldig.
In het kantoor van Toerisme Westerlo staat een fles met kroonkurken van ‘Tongerlo Blond’. SCHATTINGSVRAAG Hoeveel kroonkurken zitten er in de glazen bokaal?
Elke zondag - Bezoek met gids aan de abdij van Tongerlo om 14.30 uur (niet op 30 augustus) Elke woensdag - Markt in Westerlocentrum. Grote Markt tot 13.30 uur niet toegankelijk voor auto’s. Volg vanaf Toerisme Westerlo de ‘Boerenkrijglaan’ schuin naar R, aan het einde van de straat schuin naar L ‘Vismarkt’ en dan EiWR ‘Polderstraat’. Volg nu verder de wegbeschrijving vanaf de ‘Polderstraat’. 24 tot 28 juni - Braderij in Westerlo. Grote Markt en aanpalende straten vanaf 10 uur niet meer toegankelijk voor auto’s. Toerisme Westerlo stelt je op dat ogenblik een alternatieve route voor. 5 juli - Stabbelwandeling, wandeling van 5 km met zoektocht, opdrachten en spelletjes voor kinderen 15-16 augustus - Internationaal folklorefestival in de voortuin van het gemeentehuis. Je komt dan beter niet, want de vraag aan het gemeentehuis kan niet beantwoord worden. 30 augustus - Schilderswandeling in en rond de abdij van Tongerlo Speeltuin - In de speeltuin van Jeugdherberg Boswachtershuis (Papedreef 1, Westerlo) zijn er speeltoestellen voor kinderen vanaf 3 jaar. Voor de iets oudere kinderen is er een avonturenzone met klauterparcours, wigwams en loopbruggen. Vanop het terras kunnen de ouders en grootouders een oogje in het zeil houden. Sprookjesbos - Nabij de Jeugdherberg (Papedreef 1, Westerlo) kan je na reservatie een wandeling maken in het bos. De wandeling is voor kinderen van 3 tot 7 jaar en wordt afgewisseld met verhaaltjes en liedjes. Buitentips • zomer 2015 • 23
Tegenover Toerisme Westerlo staat het Boerenkrijgmonument uit 1898. Het herinnert aan de strijd van de Vlaamse boeren tegen de Franse bezetter 100 jaar eerder. Twee inwoners van Westerlo, Emmanuel Jozef Van Gansen en Albert Meulemans, waren bekende leiders in het verzet tegen de Fransen. VRAAG 1 Welke naam zie je niet op het Boerenkrijgmonument staan? Van In. M. / Dils. J. / Kenis. J. N. / Peeters. N. J. Draai tegenover het gebouw van Toerisme Westerlo de ‘E.J. Van Gansenstraat’ in, EiWR ‘Sint-Lambertusstraat’. Auto: bocht naar R volgen, Ei marktplein R (éénrichtingstraat), EiWL (voor KBC), 1KL ‘Vismarkt’. Op het einde van de straat zie je voor je ’t Westelhof liggen, een lunch- en dinner café waar je altijd een korting van 10% krijgt. Na 18 uur enkel bij het gebruik van een maaltijd. EiWR ‘Polderstraat’.
Westerlo Kasteel de Merode
In het zuiden van de gemeente, op de oevers van de Grote Nete, staat het kasteel van de familie de Merode. Westerlo en de familie de Merode zijn sinds 1488 onlosmakelijk met elkaar verbonden. Verschillende familieleden hebben een belangrijke rol gespeeld in de lokale en Belgische politiek. Zo was Henri de Merode op het einde van de 19de eeuw burgemeester van Westerlo en minister van buitenlandse zaken. Voor hem staat er een witmarmeren monument op het marktplein.
Grote Markt
In de punt van het driehoekige marktplein staat de SintLambertuskerk. De oudste delen 24 • Buitentips • zomer 2015
zijn opgetrokken in ijzerzandsteen. Deze donkere, moeilijk te bewerken steen komt uit Hagelandse steengroeven, niet zo ver van Westerlo gelegen. Een ander monument op de Grote Markt is de imposante lindeboom.
Het Trammeke
Het Trammeke aan de Lange Brug op het Riet is een unieke mobiele dam op de Grote Nete. Men regelde er het waterpeil mee om landbouw op de aanpalende velden mogelijk te maken. Ook voor het transport van ijzererts had het Trammeke zijn nut. Het sluis- of stuwsysteem is nog grotendeels intact. Het werd in 1999 geklasseerd als industrieel, archeologisch monument.
Fiets: vlak na de kerk L (= bocht rechtdoor ‘Rietstraat’ richting fietsKP 84), Rd brug over, fiets KP84 Rd, R volgen naast het water (Grote Nete). Aan de brug L zie je een overblijfsel van het ‘Trammeke’, dit is een oud sluizensysteem. Vervolg je W aan dezelfde brug naar R. L zie je de zijkant van Kasteel de Merode. Rd bruggetje over richting centrum, EiWL ‘Polderstraat’. Je komt voorbij
’t Westelhof
In de buurt van de Grote Markt ligt ’t Westelhof. In deze authentiek ingerichte apothekerswoning kan je terecht voor een uitgebreid gastronomisch festijn met seizoens- en streekgebonden suggesties, een hoofdgerecht met een glaasje wijn of om gewoon even gezellig bij te babbelen op het tuinterras met uitzicht op het park van Kasteel De Merode.
‘t Westelhof, een lunch- en dinner café waar je altijd een korting van 10% krijgt. Na 18 uur enkel bij gebruik van een maaltijd. VRAAG 2 Op wat biedt het tuinterras van ’t Westelhof uitzicht? Rij verder, L door de bomen zie je Kasteel de Merode, EiWR ‘N19’, aan de verkeerslichten L richting Zoerle-Parwijs ‘Koning Leopoldlaan’.
De Koning Leopoldlaan snijdt een natuurgebied van 160 ha doormidden. Rechts liggen de Beeltjens, links de Kwarekken. Sinds 2012 zijn ze met elkaar verbonden door een wandelbrug. Met het knooppuntensysteem van het wandelnetwerk de Merode kan je er mooie wandelingen maken. Het stervormige drevenpatroon van de Beeltjens werd begin 18de eeuw uitgetekend
door Jan Filips Eugeen de Merode, en is vandaag nog steeds intact. Hier vind je ook het hoogste punt van de gemeente, de Asberg, een zandduin van 24 meter hoog. De Kwarekken zijn door hun ligging in de vallei van de Grote Nete lager gelegen. Rij verder, voorbij de wandelbrug 1WR ‘Jagersweg’, meteen R parking oprijden ‘Beeltjensdreef’. Vanaf dit punt vertrekken vele wandelingen (zie informatiebord op parking). VRAAG 3 Hoeveel keer komt ‘KWAREKKEN’ voor op het informatiebord ‘Welkom in Beeltjens en Kwarekken’? KIDSVRAAG 1 Van welk woord is Kwarekken afgeleid? Verlaat de parking naar L ‘Jagersweg’, rij meteen R ‘KP85’, rij verder tot in het centrum van Zoerle-Parwijs, stop op de parking voor ‘De Zoerla’ (L van de W, gebouw met gebogen dak). Hier vindt op 4 oktober 2015 de prijsuitreiking plaats. Wandel naar de kerk (tussen Chinees restaurant en het café).
De parochiekerk van Zoerle-Parwijs is toegewijd aan Sint-Niklaas. Op het oude kerkhof bij de kerk staat een monument ter ere van J.N. Lemmens, op 3 januari 1823 in ZoerleParwijs geboren. Hij kreeg de eerste orgellessen van zijn vader, die koster, schoolmeester en organist was in Zoerle-Parwijs. Lemmens groeide uit tot een getalenteerde organist en componist en was de eerste directeur van de School voor Godsdienstige Muziek, later het Lemmensinstituut genoemd. VRAAG 4 Geef de 2 voornamen (voluit geschreven) van de stichter van het Lemmensinstituut, zoals ze vermeld staan op het monument. Keer terug naar de parking, verlaat de parking naar L, neem op de Rt de eerste afslag ‘N152’, 1WL ‘Oude Zoerlebaan’, op het verhoogd wegdek ‘Oude Zoerlebaan’ Rd blijven volgen, na 1,5 km L op het verhoogd K ‘Duivengracht’, verhoogd KRd (opgelet, voorrang van R!), EiWR
‘Gevaertlaan’ (oppassen fietspad!), 2WR (aan de kerk).
In 1895 werd in Heultje de parochie Sint-Carolus Borromeus opgericht. Met giften van de familie de Merode werd een kerk gebouwd. De familie, vooral Jeanne de Merode, financierde ook de bouw van de pastorie, een meisjesschool, de parochiezaal, een nonnenklooster en een tapijtweverij. Ook het Heilig Hartbeeld en het Mariabeeld op het pleintje tegenover de kerk werden gerealiseerd met haar hulp. We mogen dus wel stellen dat zij het uitzicht van de dorpskern van Heultje heeft bepaald. VRAAG 5 Welke oud-strijder ‘14-‘18 is geboren op 24/7/1882 en gestorven op 2/1/1935? Vervolg je weg (‘Heultjedorp’), 5WR ‘Mussenstraat’ (net voor het bord ‘Las en constructiewerken Jeroen Maes’), EiWL ‘Goorheide’, onmiddellijk R ‘Rooiveld’, EiWL ‘Strateneinde’, sla tegenover de kapel de ‘Kloosterstraat’ in en stop (parkeer veilig!).
Op de hoek van de Kloosterstraat en Strateneinde in Voortkapel staat een mooie kapel. In 1925 werd het eerste kleine kapelletje afgebroken en vervangen door een grotere kapel. De buurtbewoners brachten daarvoor de nodige financiën samen. In 1980 werden de heiligenbeelden uit de kapel gestolen. De omwonenden restaureerden de kapel met eigen middelen en kochten nieuwe beelden. VRAAG 6 Van wie is Apollonia van Alexandrië de patrones? Volg de ‘Kloosterstraat’ tot aan huisnummer 25 (Draaiorgelmuseum).
Wie draaiorgeltjes, kermis- en dansorgels wil bewonderen, kan even binnenlopen in het draaiorgelmuseum (€ 1 i.p.v. € 1,50 per persoon voor deelnemers aan de zoektocht). Het museum is elke dag open van 13 tot 20 uur, behalve op maandag en woensdag. VRAAG 7 Geef de naam van de drankgelegenheid naast het draaiorgelmuseum.
Buitentips • zomer 2015 • 25
KIDSVRAAG 2 Hoeveel bijtjes tel je op de borden die aan de voorgevel hangen van basisschool ‘De Bezige Bijtjes’? Rij verder, EiWL aan verkeerslichten ‘Ter Voort’, 1WR ‘Oosterwijk’, 1WL ‘Ketelstraat’, 1WR ‘Bovemansstraat’. KIDSVRAAG 3 Welke kleur komt het meest voor in het paard in het wapenschild van de Gipsy Horses Ranch? EiWR ‘Britselaan’, stop L aan het gebouw met huisnummer 20. Dit is Kamp C (niet op bushalte parkeren!).
Kamp C is het provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen & Wonen. Op een domein van 10 ha vind je een infocentrum, een duurzame demowoning, een tentoonstelling en een bedrijvenzone. De tentoonstelling Expo C geeft interessante weet jes over duurzaam bouwen en wonen. Ze is open van 9 tot 17 uur van dinsdag tot vrijdag, en ook elke derde zaterdag van de maand. Voor de kinderen is er buiten een Mierenpad aangelegd, een educatieve wandeling rond duurzaam bosbeheer. Je kan deze wandelen van 9 tot 17 uur van dinsdag tot vrijdag, en ook elke derde zaterdag van de maand. De eerste donderdag van de maand kan dit tot 21 uur. VRAAG 8 Welk drinkwaterbedrijf biedt ter hoogte van Kamp C, samen met de Provincie Antwerpen, tijdens de periode van de streekzoektocht, vers drinkwater recht uit de fontein aan? Rij verder, EiWL ‘Olenseweg’ (OPGEPAST gevaarlijk!!), meteen R ‘Schuurveldstraat’, 1WR ‘Schaapstraat’, EiWL ‘Kerkhofstraat’.
In het landelijke Oosterwijk staat de moderne O.L.Vr. Bezoekingkerk. Ze werd in 1969 gebouwd. EiWL ‘De Reid’, EiWR ‘Ilsestraat’, 1WL ‘Ilse Velden’, stop R aan het bedrijf Biobest.
Bij de oprichting in 1987 was Biobest de eerste onderneming ter wereld die hommels voor de bestuiving van gewassen kweekte en commercialiseerde. Intussen groeide het bedrijf uit
26 • Buitentips • zomer 2015
tot een wereldspeler op het vlak van biologische bestrijding in de landbouw. KIDSVRAAG 4 Welk dier zie je in het logo van Biobest? Kies uit: regenworm, hommel of lieveheersbeestje. Rij verder, neem 650 meter verder 1KL ‘Dennenstraat’, verhoogd KR ‘Mechelsestraat’, EiWR ‘Oeveldorp’, 2WL ‘Gemeentestraat’, stop op het plein achter de kerk.
Centraal op het Sint-Michielsplein in Oevel staat de Sint-Michielskerk. De toren dateert uit de 15de eeuw, de andere delen zijn van de 19de eeuw. De pastorie die in 1757 door de norbertijnen werd gebouwd, deed later dienst als gemeentehuis. Nu is het Streekmuseum van de Zuiderkempen er ondergebracht. Je ziet er hoe de mensen vroeger leefden en werkten in de Kempen. Er zijn ook een klaslokaal, een winkeltje en een cafeetje zoals vroeger ingericht. Het museum is elke zondag van 14 tot 17 uur gratis toegankelijk. De met natuursteen omlijste gaten aan de bovenzijde van het gebouw zijn steigergaten. Ze dienden om de dwarsbalk van de stellingen in te bevestigen. Steigergaten bleven na het verwijderen van de steiger soms open om de ruimte onder het dak te verluchten. Dorst of honger? Loop dan op het plein zeker eens binnen ‘In den Hemel’. Bij bestelling van een drankje krijg je een gratis proevertje van de dessertspecialiteiten. VRAAG 9 ‘In den Hemel’ is naast een lunchroom ook een … VRAAG 10 Hoe vaak komt de letter a, zowel de kleine letter als de hoofdletter, voor op het aankondigingsblad van de openingstijden van KBC Bank & Verzekering op het Sint-Michielsplein? KIDSVRAAG 5 Hoeveel steigergaten tel je in de muren van het Streekmuseum van de Zuiderkempen?
Verlaat het plein, volg de ‘Gemeentestraat’ (R van het Streekmuseum van de Zuiderkempen), neem op de Rt de eerste afslag ‘Brugstraat’.
Auto: verhoogd KL ‘Heieinde’, 1ste verharde WR ‘Houtstraat’, scherpe bocht R volgen (DAF fabriek, Plassendonk), KR ‘Heidestraat’, EiWR ‘Tongerlostraat’, meteen 1WL ‘Dennenstraat’, verhoogd KL (Bijstraat). Fiets: verhoogd KR ‘Heiende’, 1WL ‘Spurriestraat’ (met paaltjes), verharde weg R ‘Duitschool’ richting KP 70, KR ‘Heidestraat’, EiWR ‘Tongerlostraat’, meteen 1WL ‘Dennenstraat’, 30 meter voor reclamebord HADEBO L (smal paadje), 5de WR (gaat over in Prelaat Streyterslaan). De verkeersborden ‘uitgezonderd fietsers’ zijn soms verdwenen of beschadigd, je mag hier met de fiets zeker door! EiWL ‘Bijstraat’.
Trienenkant is een grote verkaveling van 1969. De noordelijke helft ligt in Oevel, de zuidelijke in Tongerlo. Bijna alle straatnamen herinneren aan abdijfiguren, voornamelijk prelaten.
VRAAG 11 Hoeveel levende knotbomen bevinden er zich vanaf de ‘Prior Backxlaan’ tot aan de ‘Bosstraat’ aan de linkerkant van de Bijstraat, tussen de gracht en de weg? VRAAG 12 Hoeveel kieviten zijn er afgebeeld op de voorgevel van de woning van de Kievithoeve? K schuin Rd (nog steeds Bijstraat), EiWL ‘Torendreef’, stop even verder R aan het informatiebord van het Plattelandspad Tongerlo.
Eind jaren ‘50, begin jaren ‘60 bouwde de Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom in Tongerlo verschillende hoeves. Ze zijn nog steeds herkenbaar aan de hoevebenamingen op de gevels. Anderzijds werd er in de gemeente Westerlo ook een project ‘Hoevebenamingen’ opgezet waarbij meer dan 100 boerderijen of gewezen boerderijen een
naam kregen. Op de eerste plaats werd gezocht naar een oude hoevenaam. Op die manier konden er verschillende erven in ere hersteld worden. Wanneer dat niet lukte, bijvoorbeeld omdat op die plaats vroeger geen hoeve stond of omdat niet alle vroegere erfbenamingen bekend waren, werd er een naam voorgesteld, afgeleid van een (vroegere) akkernaam, streeknaam, bewoner, enzovoort. Wanneer ook dat geen oplossing bracht, zocht men zijn heil in een plaatselijk kenmerk of in algemene gegevens. KIDSVRAAG 6 Welke bewoner komt niet voor op en om de boerderij volgens het informatiebord van het Plattelandspad Tongerlo? kalkoen / ree / fazant / bever
Het Plattelandspad Tongerlo is een educatieve fietstocht van ongeveer 30 km die zich voornamelijk richt naar kinderen. De tocht start aan de abdij van Tongerlo. De informatieborden
vertellen meer over de aanwezige landbouw, het landschap en de natuur in deze omgeving. Rij verder, 1KL. KIDSVRAAG 7 Hoeveel wieken telt 1 van de moderne windmolens die je links in de verte ziet staan? Auto: EiWR ‘Oevelse dreef’, verhoogd KL ‘Geneinde’, voorbij het Torenhof L de parking van de abdij van Tongerlo oprijden, parkeer en loop naar het poortgebouw. Fiets: EiWR ‘Oevelse dreef’, even verder L brug over, via abdijpoort de abdij binnenrijden, Ei abdijplein R richting poortgebouw.
Antoon Van Clé (1891–1955), norbertijn van Tongerlo, legde de basis voor de huidige Sportafederatie en het Sportacentrum naast de abdij (hoek Geneinde met Oevelse dreef). Het centrum bestaat uit een mix van moderne verblijfsaccommodaties en uitgebreide sportmogelijkheden. De nieuwe sportarena is volledig toegankelijk voor rolstoelgebruikers. VRAAG 13 Was Antoon Van Clé een pater Premonstratenzer of een pater Jezuïet?
De geschiedenis van de abdij van Tongerlo gaat terug tot 1130. Dankzij talrijke schenkingen groeide de abdij snel. Ze speelde een belangrijke rol op religieus, sociaal, economisch en politiek vlak. Als je nu over het binnenplein wandelt of fietst, ervaar je de schoonheid van deze bijzondere plek. Centraal op het plein staat de Tiendschuur (gebouwd in 1618, gerestaureerd in 1980) met een tentoonstelling die enkele aspecten van de abdijgeschiedenis en het huidige abdijleven weergeeft. In de tuin van het abtshuis staat het da Vincimuseum waar de oudste en best bewaarde replica van het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci hangt. Elke dag, van 14 tot 17 uur, kan je dit kostbare schilderij gaan bekijken (€ 2 i.p.v. € 3 per persoon voor deelnemers aan de zoektocht). VRAAG 14 Aan de buitenzijde van het poortgebouw van de abdij staan 3 beelden in een nis. Wat is de naam van de heilige met het wiel? Buitentips • zomer 2015 • 27
Restaurant en brasserie
Torenhof
Met zijn ligging tegenover de abdij van Tongerlo is het Torenhof een stijlvolle plek. Culinaire kwaliteit en een voortreffelijke service staan er hoog in het vaandel geschreven. Je kan er uitgebreid dineren in het charmante restaurant, zalig genieten in de brasserie of op het terras en proeven van het zelfbereid schepijs op de Tongelse Lekwei. Tot voor kort graasden de leveranciers van de melk voor het ijs op de weilanden van de abdij van Tongerlo (melkveebedrijf Bens, voormalige boerderij van de abdij). Deelnemers aan de zoektocht drinken er een Tongerlo Blond, World’s Best Beer 2015, voor maar € 1 per glas of proeven er van het ‘Streekmenu Landelijke Gilden’ aan de voordeelprijs van € 30 per persoon (vooraf telefonisch reserveren!).
VRAAG 15 Van welk melkveebedrijf komt de melk waarvan het ijs van de Tongelse Lekwei gemaakt wordt? Auto: rij terug en verlaat de parking naar L, K met verkeerslichten R ‘Geelsestraat’, stop aan de kapel. Fiets: vervolg je weg onder het poortgebouw door, direct L (onverharde weg), altijd Rd volgen, gaat over in verharde weg (Abdijstraat), altijd Rd tot verkeerslichten (aan kerk), schuin Rd ‘Geelsestraat’, stop aan de kapel.
De kapel Onze-Lieve-Vrouw ten Eik werd in 1639 gebouwd in opdracht van prelaat Verbraeken. Ze staat op het oude driesplein op de plaats waar voordien een beeld van Onze-Lieve-Vrouw aan een eik vereerd werd. Ten noorden van de kapel ligt een ereperkje met arduinen gedenkstenen waarop wapenschilden en inscripties staan ter ere van de overledenen van de adellijke familie de Trannoy.
Rij verder, EiWR ‘Voorteinde’, stop aan het stopbord op het einde van de W, steek Rd de weg over! en stop meteen aan het volgende stopbord!, rij L en meteen R ‘Goorken’, R zie je door de bomen Kasteel de Trannoy, 1WR ‘Goorken’, EiWR ‘Boerenkrijglaan’, 1WL ‘Overwijs’ (= bocht rechtdoor), 1WL ‘Kardinaal Cardijnstraat, hoofdbaan volgen tot op het einde. KIDSVRAAG 8 Met welke poot wijst de koe van het Plattelandspad Tongerlo in dezelfde richting als de pijl op het bord van wandel KP 5?
Als je deze richting (Papedreef) volgt, kom je bij het Boswachtershuis terecht. De voormalige woning van de boswachter van de familie de Merode is nu in gebruik als jeugdherberg. Jong en oud kunnen er overnachten. Op het terras kan je genieten van een streekbier, terwijl de kinderen zich uitleven in de speeltuin. EiWL ‘Hollandse Dreef’, 1WR ‘Kasteelpark’, W volgen over de parking tussen Sporthal De Beeltjes (R) en de Bib (L), Ei parking L, 1 WL (kassei) richting fietsKP 81, stop aan het gemeentehuis. VRAAG 16 Geef de voornaam van de barones die 137 jaar geleden geboren werd? Rij R van de kapel verder, KRd ‘Aarthof’, EiWR ‘Wimpstraat’, 1KR ‘Molenwijk’. Voorbij het bos zie je L de Beddermolen. Naast de W staat L een picknickbank. Van hieruit kan je eventueel een wandeling maken richting wandel KP64.
De Beddermolen kende een woelige geschiedenis. Hij brandde meer dan eens af. In 1948 stopten de maalactiviteiten. De molen, het molenhuis, de bijgebouwen en het landschap zijn beschermd. De molen werd in 2011 aangekocht door Kempens Landschap. De bijgebouwen zijn sinds 31 maart 2015 eigendom van de gemeente Westerlo. De volgende jaren worden de molen en de andere gebouwen gerestaureerd en krijgen ze een nieuwe bestemming.
Het gemeentehuis van Westerlo heeft zijn stek in een prachtig kasteel. Het werd gebouwd in opdracht van gravin Jeanne de Merode tussen 1909 en 1912. Zij woonde er tot in 1944. Nadat het kasteel dienst deed als rustoord voor bejaarde priesters, kocht de gemeente in 1972 het kasteel en park. VRAAG 17 Sinds welk jaar is het kasteel een beschermd monument? Vervolg je weg richting uitgang kasteelpark (richting fietsKP 81), bij het uitrijden van het kasteelpark R ‘Boerenkrijglaan’, KRd, je tocht eindigt aan Toerisme Westerlo.
Wij hopen dat je genoten hebt van Westerlo, de ‘Parel van de Kempen’. We wensen je nog een aangename terugreis of een mooi verder verblijf, hier in Westerlo of in de omgeving. ◗
Buitentips • zomer 2015 • 29
