Werkinstructie voor de CQI Naasten op de IC

Werkinstructie voor de CQI Naasten op de IC 1. De vragenlijst Waarvoor is de CQI Naasten op de IC bedoeld? De CQI Naasten op de IC is bedoeld is bedoeld om de kwaliteit van de begeleiding en opvang van naasten op de IC te meten. De vragenlijst kan worden gebruikt om binnen een IC-afdeling in kaart te brengen op welke punten naasten goede ervaringen hebben met de begeleiding en opvang en waar nog verbetering mogelijk is. Hoe ziet de CQI Naasten op de IC eruit? De CQI Naasten op de IC bestaat uit 58 vragen. Deze vragenlijst meet de ervaringen van naasten met de kwaliteit van de begeleiding en opvang geleverd door een IC-afdeling. De vragenlijst begint met een vraag of een naaste in de afgelopen drie maanden wel of niet heeft gelegen op een IC-afdeling in een specifiek ziekenhuis. Vervolgens komen de verschillende thema’s zoals opvang en begeleiding, bejegening en organisatie aan bod en de totaaloordelen van naasten in de vorm van het geven van een cijfer. De lijst eindigt met achtergrondvragen van naasten. Zie de CQI Naasten op de IC op de website: www.zorginzicht.nl Welke verschillen tussen IC-afdelingen kan ik met de CQI Naasten op de IC in kaart brengen? Bij het ontwikkelen van de CQI Naasten op de IC zijn de verschillen tussen de IC-afdelingen getest in de discriminerende testfase. De verschillen bleken minimaal. In nader onderzoek met de CQI Naasten op de IC zal bekeken moeten worden of er statistisch significante verschillen tussen IC-afdelingen gevonden kunnen worden op de verschillende thema´s die in de CQI Naasten op de IC zijn opgenomen. Belangrijk daarbij is dat wordt gecontroleerd voor tenminste leeftijd, opleiding en ervaren gezondheid. Welke schalen bevat de CQI Naasten op de IC? De CQI Naasten op de IC bestaat uit de volgende schalen: Vraagnummers 21, 23, 24, 25, 26, 28, 29, 30 6, 7, 8, 10, 11, 14, 20

Schaal Informatie en communicatie Participatie

NB: De vraagnummers in bovengenoemde tabel zijn de vraagnummers van de uiteindelijke versie 5.0 van de CQI Naasten op de IC (bijlage 14 in het validatierapport) en komen niet overeen met de vraagnummers in het rapport. Daarnaast is de formulering van meerdere vragen gewijzigd/vereenvoudigd in de definitieve versie van de CQI Naasten op de IC. De Cronbach’s alpha’s van de schalen kunnen dus niet zonder meer vergeleken worden met de Cronbach’s alpha’s in het rapport. Ook zijn enkele vragen toegevoegd/verwijderd in de definitieve vragenlijst.

Over deze schalen kunnen schaalscores worden berekend zoals omschreven in Eisen en Werkwijzen CQI-metingen PRO 07 en WIS 07.01.

1

Waar kan ik informatie vinden over de ontwikkeling van de CQI Naasten op de IC? De CQI Naasten op de IC is ontwikkeld door het lectoraat Acute Intensieve Zorg (LAIZ) van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) in samenwerking met verschillende ziekenhuizen In Nederland. Zie CQI Naasten op de IC op de website: www.zorginzicht.nl Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Mw. dr. L. Verharen, Lectoraat Acute Intensieve Zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Mail: [email protected]

3. Het uitvoeren van een meting met de CQI Naasten op de IC Hoe groot moet de steekproef zijn bij een meting met de CQI Naasten op de IC? Als er sprake is van een meting bij één enkel ziekenhuis (IC), dan is het aantal voor betrouwbare analyses benodigde respondenten minimaal 100. Bij een verwachte respons van 35% moeten dan 286 naasten van IC-patiënten van dat ziekenhuis worden aangeschreven. Bij een verwachte respons van 45% moeten 225 naasten van IC-patiënten worden aangeschreven en bij een verwachte respons van 40% moeten 250 mensen worden aangeschreven bij een meting. Hoeveel instellingen moeten deelnemen bij een vergelijkend onderzoek met de CQI Naasten op de IC? Als het doel van de meting is om de prestaties van verschillende IC’s te vergelijken, dan is het wenselijk om 20 of meer IC-afdelingen mee te laten werken aan het onderzoek (zie het Handboek Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 07.02). Op dit moment is de CQI Naasten op de IC in beperkte mate geschikt voor vergelijkend onderzoek te doen naar de prestaties van de verschillende IC-afdelingen. Alleen de losse items ‘informatie over parkeren (vr. 31)’, ‘sluiten bezoektijden aan bij behoefte (vr. 39)’, ‘informatie over maaltijden (vr. 32)’, ‘rapportcijfer verpleegkundige (vr. 41)’ en ‘rapportcijfer algemene waardering opvang en begeleiding op de IC (vr. 43)’ zijn in meer of mindere mate geschikt voor een vergelijkend onderzoek. Hoe trek ik een steekproef bij een meting met de CQI Naasten op de IC? Bij het trekken van een steekproef dienen de richtlijnen beschreven in het Handboek Eisen en Werkwijzen CQI-metingen PRO 02 gevolgd te worden. Instellingen die met de CQI Naasten op de IC willen gaan werken, kunnen een steekproef trekken uit naasten van IC-patiënten die in de afgelopen 3 maanden op de IC-afdeling hebben gelegen. Inclusiecriteria zijn: - Naaste is partner, kind, ouder, broer of zus van een IC-patiënt of een andere, voor de patiënt belangrijke persoon, die 24 uur of langer is opgenomen op de Volwassenen IC - Naaste is eerste of tweede contactpersoon - Naaste is aanwezig op de IC op de opnamedag van de patiënt op de IC - Naaste is 18 jaar of ouder Exclusiecriteria zijn: - Naasten van patiënten die binnen een dag na opname op de IC zijn overleden. - Naasten van patiënten die op de MC verblijven Procedure voor toestemming deelname aan de CQI-meting - De naaste wordt op de dag na IC-opname van de patiënt gevraagd voor medewerking aan de meting. Hiervoor wordt een informatiebrief aan de naaste gegeven en een 2

-

toestemmingsformulier voor deelname (zie hiervoor ook Protocol dataverzameling CQI 5.0 Naasten op de IC). Als de naaste toestemming heeft gegeven worden persoonsgegevens gevraagd (naam, adres, zo nodig e-mail) voor het versturen van de vragenlijst. De naaste ontvangt de vragenlijst wanneer de patiënt is vertrokken van de IC-afdeling. N.B. Bij ontslag van patiënten die langdurig op de IC zijn opgenomen, herinner je de naasten aan de meting en dat zij de vragenlijst binnenkort zullen ontvangen.

Hoe gaat de dataverzameling met CQI Naasten op de IC in zijn werk? De CQI Naasten op de IC is bedoeld om te worden gebruikt als schriftelijke (eventueel digitale) vragenlijst. Deze kan volgens de (gedeeltelijke) methode Dillman worden verstuurd. Deze gaat als volgt: Week 0: Op het moment dat de patiënt de IC verlaat krijgen naasten een e-mail over het onderzoek met daarin een link naar de vragenlijst of een brief over het onderzoek met daarbij de vragenlijst en een voorgeadresseerde retourenvelop. Week 1: Een herinneringsmail of brief in de vorm van een bedankkaart aan alle deelnemers. Week 4: Een herinneringsmail aan de naasten die niet hebben gereageerd met opnieuw de link naar de vragenlijst of een herinneringsbrief met daarbij weer de vragenlijst en een voorgeadresseerde retourenvelop. BELANGRIJK: Als patiënt overleden is geldt een afwijkende verzendprocedure: Week 0 wordt week 4-6: in het bericht wordt (naast de vragenlijst) een condoleancebericht vermeld , met de mededeling dat ervoor gekozen is om de vragenlijst later voor te leggen. Er volgen geen herinneringsberichten. Hoe gaat de data-invoer bij de CQI Naasten op de IC in zijn werk? Bij schriftelijke dataverzameling vindt de data-invoer bij voorkeur plaats door middel van scannen. Gegevens die via online worden verzameld dienen direct opgeslagen te worden in een databestand. Zie Eisen en Werkwijzen CQI-metingen PRO 05 voor de richtlijnen voor het verwerken van de gegevens. In Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 05.01 staat beschreven welke stappen uitgevoerd moeten worden om de kwaliteit van de data-invoer te controleren en in Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 05.03 staat beschreven hoe databestanden op te leveren. Hoe gaat de opschoning van de gegevens bij CQI Naasten op de IC in zijn werk? De stappen die uitgevoerd moeten worden voor het opschonen van het databestand staan beschreven in Eisen en Werkwijzen CQI-metingen PRO 06, WIS 06.01 en BIJ 06.01. Hieronder worden de stappen genoemd waarbij enkele stappen voor de CQI Naasten op de IC nader gespecificeerd zijn. NB. Het kan zijn dat sommige opschoningstappen bij het online afnemen van de vragenlijst niet van toepassing zijn (bijv. het opschonen van screenervragen, omdat dit automatisch is ingebouwd). Voor de volledigheid worden hieronder wel alle opschoningstappen genoemd. 1. Controle 1.1 Check op kwaliteit van de data-invoer 1.2 Controle op dubbel ingevoerde respondenten/vragenlijsten 2. Mensen verwijderen die ten onrechte zijn aangeschreven 2.1 Verwijderen van lijsten retour wegens ‘overleden’ 2.2 Verwijderen van lijsten ‘onbestelbaar retour’ 2.3 Verwijderen van respondenten die niet tot de doelgroep behoren 3

De volgende respondenten behoren niet tot de doelgroep en dienen verwijderd te worden: - Respondenten die bij vraag 1 ‘Nee’ hebben geantwoord - Respondenten die de vragenlijst hebben laten invullen door iemand anders. 3. Mensen verwijderen die wel behoren tot de doelgroep, maar die de vragenlijst onvoldoende of niet op de juiste manier hebben ingevuld 3.1 Verwijderen lege cases 3.2 Verwijderen van respondenten die de vragen niet zelf hebben beantwoord Respondenten die de vragen niet zelf hebben beantwoord moeten verwijderd worden. Het gaat om respondenten waarbij de optie ‘heeft de vragen in mijn plaats beantwoord’ op de vraag ‘Hoe heeft die persoon u geholpen’ (vraag 57) is aangevinkt. Ook respondenten die aangeven dat ze hulp bij het invullen van de vragenlijst hebben gehad (ja, op vraag 56) en die bij de vervolgvraag (vraag 57) niet aangeven waaruit deze hulp bestond dienen verwijderd te worden. 3.3 Controle screenervragen en vervolgvragen 3.4 Verwijderen van respondenten die onvoldoende vragen hebben beantwoord Respondenten die onvoldoende vragen hebben beantwoorden moeten verwijderd worden. Het gaat om respondenten die minder dan 50% hebben ingevuld. Voor de CQI Naasten op de IC gaat het om respondenten die 23 of meer van de sleutelvragen niet hebben ingevuld. De CQI Naasten op de IC bestaat uit de volgende 46 sleutelvragen: 1 t/m 16, 20, 26 t/m 45, 47 t/m 55. 3.5 Verwijderen van respondenten bij wie één of meer van de variabelen voor casemix adjustment missing is Als IC-afdelingen met elkaar vergeleken worden, dan moeten van de respondenten alle casemix-variabelen bekend zijn. Casemix-variabelen zijn externe factoren die van invloed kunnen zijn op de begeleiding en opvang op de IC waarop hulverleners geen invloed kunnen uitoefenen. In de CQI Naasten op de IC wordt gevraagd naar de volgende casemix-variabelen: leeftijd (vr. 49), geslacht (vr. 48), opleiding (vr. 51),ervaren gezondheid (vr. 50), ligdagen (vr. 2) en onverwachte opname (vr. 3) Respondenten die één of meer van de bijbehorende vragen niet ingevuld hebben dienen verwijderd te worden. Ook respondenten die bij de vraag naar opleiding ‘anders, namelijk’ hebben aangevinkt moeten verwijderd worden. Voor het bepalen van het discriminerend vermogen is een aantal items en schalen geanalyseerd. Achtereenvolgens de twee schalen ‘Communicatie en informatie’ en ‘Participatie’ en de acht items ‘rapportcijfer arts’ (vr. 40), ‘rapportcijfer verpleegkundige’ (vr. 41), ‘rapportcijfer opvangbegeleiding’ (vr. 43), ‘gehoord in de besluitvorming’ (vr. 11), ‘functie betrokken hulpverleners bekend’ (vr. 28), ‘informatie over parkeren’ (vr. 31), ‘informatie over maaltijden’ (vr. 32) en ‘sluiten bezoektijden aan bij behoefte’ (vr. 39). De vragen ‘gehoord in de besluitvorming’ en ‘functie betrokken hulpverleners bekend’, zijn gedichotomiseerd waarbij de categorieën ‘meestal’ en ‘altijd’ en de categorieën ‘nooit’ en ‘soms’ bij elkaar gevoegd zijn. De vraag ‘sluiten bezoektijden aan bij behoefte’ is ook gedichotomiseerd; de categorieën ‘grotendeels’ en ‘ja, helemaal’ en de categorieën ‘nee, helemaal niet’ en ‘een beetje’ zijn samen genomen. Hoe zien de analyses bij een meting met de CQI Naasten op de IC eruit? Het analyseren van gegevens verzameld met de CQI Naasten op de IC bestaat uit een aantal stappen. De richtlijnen voor het uitvoeren van de responsanalyses staan beschreven in Eisen en Werkwijzen CQImetingen WIS 06.03. Eisen en Werkwijzen CQI-metingen PRO 07 en WIS 07.01 beschrijven hoe vervolgens per vraag en per schaal/kwaliteitsdimensie CQI scores berekend kunnen worden. Bij het 4

vergelijken van instellingen moeten de richtlijnen beschreven in Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 07.02 gevolgd worden. Hoe ziet de casemix adjustment eruit bij de CQI Naasten op de IC? Voor een vergelijking van de IC-afdelingen, dient bij de CQI Naasten op de IC gecorrigeerd te worden voor de volgende casemix-variabelen: leeftijd, opleiding, algemene lichamelijke gezondheid, aantal ligdagen en onverwachte opname. Geslacht bleek uit de analyses niet significant. Hoe zien de rapportages over een meting met de CQI Naasten op de IC eruit? De vorm van de rapportage wordt in belangrijke mate bepaald door de achterliggende doelstelling bij de meting met de CQI Naasten op de IC. In Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 08.01 & WIS 08.02 worden de richtlijnen en aanbevelingen voor drie soorten rapportages besproken: zorginkooprapportage voor verzekeraars, kwaliteitsrapportage voor zorgaanbieders en keuze-informatie voor (toekomstige) zorggebruikers. Eisen en Werkwijzen CQI-metingen WIS 08.03 geeft meer informatie over de verschillende typen metingen en de bijbehorende vorm van rapporteren. Om bij een rapportage de anonimiteit van de respondenten te waarborgen moet per ziekenhuis van minimaal 10 respondenten een ingevulde CQI Naasten op de IC beschikbaar en bruikbaar zijn.

5