Wereldbroederschapsdag

Wereldbroederschapsdag 19 januari 2014 Doopsgezinde vermaning Leeuwarden volledige dienst inclusief preek

Viering van Wereldbroederschapsdag / Worldfellowshipsday Waarvoor alle Doopsgezinde gemeentes in Friesland zijn uitgenodigd. zondag 19 januari 2014, aanvang 10.30 Doopsgezinde kerk te Leeuwarden voorgangers: Roelof Akse, Jelle de Groot en Tjitske Hiemstra Organist: Gerben Bergstra Thema: Vriendschap

Wereldbroederschapsdag Waar komt de viering van deze dag vandaan? De oorsprong ligt in de periode van de Zwitserse reformatie van Zwingli. In de groep van Zwingli bevond zich een aantal ontevreden leden; zij vonden de vernieuwingen niet ver genoeg gaan. Onder hen waren Konrad Grebel, Felix Mantz en Jörg Blaurock. Zij zochten contact met de theoloog Thomas Muntzer in Duitsland om met hem te spreken over de betekenis van avondmaal en doop. Grebel en Mantz raakten in conflict met Zwingli omdat deze vreesde dat zijn volkskerk schade zou lijden door de radicaliteit van de groep van Grebel. Deze groep had al gevraagd of zij een afzonderlijke gemeente mocht stichten. Op 17 januari 1525 liet de Raad van Zürich een disputatie over de doop houden; hierna stelde men de kinderdoop verplicht. Op 21 januari kwam bovendien een verbod op de samenkomsten van de radicalen. Daarnaast werd een aantal mensen verbannen. Op de avond van zaterdag 21 januari 1525 vroeg Blaurock aan Grebel hem te dopen met de ware christelijke doop. Toen hij die van Grebel ontvangen had, voltrok Blaurock de plechtigheid aan de anderen. Iedere gedoopte werd nu ook doper en hiermee ontstond de doperse beweging. Op een zondag rond 21 januari wordt dit herdacht met het vieren van de Wereldbroederschapsdag.

Welkom en aansteken van de Paaskaars Samenzang

Nieuwe winden, oude liefde (FDS Jubileumbundel van 2011) tekst: Eppie Dam, melodie: Ik voel de winden Gods vandaag

1. Tot hier heeft ons de tijd gebracht uit eeuwen lang hiervoor, de adem van het voorgeslacht drong tot de muren door; zij zongen van de winden Gods en alles wat hen dreef – de tijd wrikt oude banden los, maar oude liefde bleef. 2. Al jaagt een nieuwe beeldenstorm en woedt de harde munt, nog zoeken wij een levensvorm die mensen recht vergunt. hier hijsen wij het hoge zeil van gul en goedgezind, en staan wij voor een levensstijl die zegenend verbindt. 3. Al heeft de tijd ons uitgedund en zijn we niet in tel, wij kennen nog het middelpunt van roeping en appél: hier wordt het Levend Woord herhaald, een oude erfenis, die eeuwenlang werd doorvertaald naar zijn betekenis. Begroeting Samenzang

Goedemorgen, welkom allemaal (NL 288) Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn. God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal.

Inleiding Presentatie over Doopsgezinde Broederschap in Indonesië Broederschapsdag 

Samenzang

Morgenlied (Alles wordt nieuw) Hanna Lam en Wim ter Burg)

1. O lieve Heer, ik ben zo blij, de duisternis verdween, de donkere nacht is weer voorbij, Uw licht staat om mij heen.

2. Dank, dat ik voor Uw aangezicht, de lieve lange dag, met alle kind’ren van het licht spelen en zingen mag.

3. O lieve Heer, ik ben zo blij dat U mij steeds omringt. U bent niet ver, U bent dichtbij, dicht bij elk mensenkind. Tijdens het naspel van dit lied steken kinderen een licht aan en gaan naar een eigen ruimte; jongeren gaan naar de kerkenraadskamer. Gebed Samenzang

Zie toch hoe goed ... Psalm 133 (NL 133: 1, 2 en 3)

 Broederschapsdag

2. Als olie die Aärons baard en kleren met geur doordringt, zo is de gunst des Heren voor wie eendrachtig samen zijn. Als dauw is het, die ligt zo mild en rein op Hermons top en daalt op Sion neer. ‘t Wordt al een tuin voor God den Heer. 3. Jeruzalem! Hier geeft de Heer zijn zegen, hier woont Hij zelf, hier wordt zijn heil verkregen en leven tot in eeuwigheid.

Bijbellezing uit het evangelie van Johannes 15, 9-17 (NBV) Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. Dit zeg ik tegen jullie om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg. Ik noem jullie geen slaven meer, want een slaaf weet niet wat zijn meester doet; vrienden noem ik jullie, omdat ik alles wat ik van de Vader heb gehoord, aan jullie bekendgemaakt heb. Jullie hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie, en ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Wat je de Vader in mijn naam vraagt, zal hij je geven. Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief.

Broederschapsdag 

Samenzang

Vriendschap, vrij en ongedwongen (uit Zingerderwijs 148),



tekst: Piet Vliegenthart, melodie: Eens als de bazuinen klinken

1. Vriendschap, vrij en ongedwongen, zonder vriendschap kun je niet. Iemand helemaal vertrouwen in je blijdschap en verdriet. Wie ben jij, wie is de ander? Zoeken wat herkenning biedt.

3. Idealen in het leven vul je samen verder in. Voor een nieuwe toekomst leven geeft aan vriendschap diepe zin. Wie ben jij, wie is de ander? Elkaar tot bemoediging.

2. Samen vechten, samen werken, kwetsbaar, open voor elkaar, schurend, slijpend, samen sterker, bij verschil veranderbaar. Wie ben jij, wie is de ander? Groeien doe je aan elkaar.

4. In de vriendschap tussen mensen is het God zelf die ons groet. ’t Hoogste wat wij kunnen wensen: Lof zij God die ons ontmoet. Wie ben jij, wie is die Ander? Ik-ben-er-voor-jou, voorgoed.

Uitleg en vermaning Over de beide bloemstukken: De schikking bestaat uit twee bloemstukken. In de ene schikking zijn de nationale bloemen van Nederland (tulpen) verwerkt, in de andere schikking één van de nationale bloemen van Indonesië: de maan-orchidee. De beide bloemstukken zijn met elkaar verbonden wat de vriendschapsband tussen de doopsgezinden in beide landen symboliseert. Op deze band zijn klimop (symbool van geloof en trouw), rozenblaadjes (van de liefde) en vruchten (druiven = zegen) verwerkt. Zusters en broeders, Friese Menniste gemeenten met een levende Heer! Kammeraat, In één van zijn liedjes (met de titel ‘cirkels’) zingt Herman van Veen: “En de tijd verslijt de dagen met de wijzers van de klok die de uren traag vermalen, heel geruisloos, zonder schok. Er bestaat geen medicijn tegen oud of eenzaam zijn” Met deze sombere waarneming ben ik het niet eens! Want, zo geloof ik, er bestaat wél een medicijn tegen oud of eenzaam zijn. Mijn motivatie daarvoor wil ik u uitleggen vanmorgen met deze opwekkende ‘vermaning’!  Broederschapsdag

Wij maken deel uit van een wereldwijde fellowship, navolgers van dopelingen uit Zwitserland; hun zoektocht en verlangen verder doorleefd en beschreven door Menno Simonsz (u kunt dat lezen en zien in dit liturgieboekje). Ik vertaal fellowship het liefste met ‘kameraadschap’, wat nauw aansluit bij ‘vriendschap’. Zoals bijvoorbeeld de Quakers zich noemen: ‘genootschap der vrienden’. Kameraad zijn.., is geen instelling (u kunt spelregels hierover niet nalezen in een préambule van de FDS). Het is geen instelling, maar een vrijwillige verhouding. De Griekse filosoof Pythagoras noemt vriendschap: ‘moeder van alle deugden’. Een andere filosoof, Cicero zegt: ‘Wie de vriendschap uit zijn leven verdrijft, die neemt ook de zon weg uit zijn leven’. Wij allen, jong en oud, hebben het voorrecht deelgenoot te zijn van die wereldwijde, vrijwillige verhouding. Dat klinkt nog te abstract en te weinig opwekkend (zo zie ik aan uw reactie). Onze Menniste kameraadschap eindigt niet bij de grens van Buitenpost, of van Wolvega, of van Harlingen; zelfs niet bij het Noordzeestrand van de federatie Ameland. Deze zogenaamde freonskip gaat over die grenzen heen en verbindt zich met Alkmaar, Groningen, en Zwolle. Nog steeds is deze beschrijving te abstract. Want plaatsnamen zijn elkaars vrienden niet. Mensen noemen elkaar zuster, broeder, kameraat! Fellow, friend, amigo! Wereldwijde vriendschap ontstaat waar mensen elkaar ontmoeten en elkaar leren kennen. Door de laatste Europese Conferentie, de ‘MERK’ in Zwitserland heb ik Daniël en Joji Pantoja leren kennen; werkzaam als Canadese Mennisten, uitgezonden als werkers aan vrede op de Filippijnen. Door onze ontmoetingen in het Emmental én in Friesland is er een fellowship gesmeed. We hopen elkaar in 2015 in Pennsylvania weer te treffen. Het broeder- of zuster zijn in Christus ontstaat daar, waar over grenzen heen, mensen elkaar ontmoeten. Zo heb ik in Colombia Roberto Caicedo, Alix Lozano en Carlos Moreno ontmoet; voorgangers van een kleine mennonite broederschap, die geweldig werk doen om in hun gebroken samenleving vruchten te laten groeien van geweldloosheid en verzoening! Door zijn contacten met diverse broederschappen in Indonesië kan Gerlof ons vandaag die hartelijke groeten overbrengen vanuit die tropische archipel. En zien we hier Hollandse tulpen verbonden met de maanorchidee. Wat een voorrecht én wat een vreugde dat wij zusters en broeders hebben in Afrika, Amerika, Australië, Europa en Azië. Waar mogelijk ontvangen zij Broederschapsdag 

ons gastvrij. Daar heeft u vast zelf ervaring mee, of verhalen over gehoord. En op onze eigen ‘Fryske wize’ zijn wij voor hen ‘kameraat’. En gaan deuren van vermaningen wijd open wanneer gasten onderdak en verhalen komen zoeken. Jezus vertelt zijn boodschap na die indrukwekkende gelijkenis van de wijnstok en haar vruchten (eerste gedeelte van Joh. 15). Van het gelezen gedeelte wil ik vier kenmerken onderstrepen; Eén blijven in de liefde met God gebeurt door zijn geboden te bewaren; dat betekent: het doen van Thora! Universele en persoonlijke leefregels, die als een glas-in-lood venster uitzicht op de wereld geven: zo gaan je om met God … zo ga je om met elkaar. Samengevat in: ‘heb je naaste lief, zoals jij jezelf liefhebt; en God bovenal’. Het tweede kenmerk is de vreugde die vanuit Jezus in ons zal zijn. ‘Dat myn blydskip jimmes wêze soe en jimme troch alles hinne bliid wurde soenen’. (Onder andere dit evangeliewoord is medicijn voor eenzaam zijn). ‘Blydskip’! Dat Jezus zijn woorden en zijn handelen je zo opwekken, dat je je niet langer stil kunt houden … je gaat ervan zingen! Zo opwekken! Dat je niet langer stil kunt blijven zitten. Straks, na de lunch, op het Ruiterskwartier mag u huppelend naar het Fries museum gaan. Opdat voorbijgangers zullen zeggen: ‘die haw tefolle swiete wyn hân’! (Handelingen 2: 13b). Soms onderschatten we die kracht van deze vreugde; en horen we getallen van weinig naar minder, en moeten soms kerkgebouwen verkocht worden; en worden vermoeide koorleden een stoel aangeboden. Deze spirituele vreugde doorbreekt de grens van het moedeloze. Paulus schrijft in de 2e Korinthebrief, aan ons!: “Daarom verliezen wij de moed niet, al gaat onze uiterlijke mens verloren, nochtans wordt onze innerlijke van dag tot dag vernieuwd!” Laten we vandaag elkaar aansteken met vonken van die vreugde! Dus, niet bevreesd voor blue Monday…, juist morgen een pink Monday! Het 3e kenmerk: leerlingen worden vrienden genoemd. Die leerlingen worden opgenomen in Jezus zijn vertrouwen en ingewijd in zijn plannen. Niet langer knechten, of slaven … of volgzame onderdanen; vrienden …, voor een vriend ben je bereid te sterven! Solidariteit die radicaal en op alle niveaus verbindend is. Dat is niet iedereen gegeven (dat wordt ook niet van ons verlangd), dit vraagt een weg van levenslange toewijding. Anselm Grün schrijft over de betekenis van vriendschap, hij zegt: ‘Een vriend is het beste medicijn, bij mijn vriend mag ik zwak zijn, harnas  Broederschapsdag

afleggen en wonden laten zien.’ (Zoals een duim, die door de bliksem is getroffen). ‘Pas in het lijden wordt ware vriendschap getoetst.’ Het 4e en laatste kenmerk van dit Johannes gedeelte is: vrucht dragen ... frucht te jaan … En niet voor even, maar blijvend. Daarvoor is die bestendige verbondenheid nodig met de wijnrank! Ga met die vruchten van vriendschap, van vreugde en liefde terug naar de plaatsen waar u samenkomt, en woont en werkt. Deze voedzame vruchten maken het verschil tussen eenzaamheid en vriendschappelijke ontmoeting; het verschil tussen onbeweeglijke haat en voetstappen tot vergeving. Vriendschap heeft betekenis voor de vitaliteit van uw gemeente, waar vrienden samenkomen schijnt ’t licht van de wederkerigheid. Daarmee zet je stappen over drempels van autonomie om met een gemeente in je buurt samen te werken, zonder eigen identiteit te verliezen. Het is juist verrijkend om met elkaar te vieren, te eten en gemeenschappelijke wortels (zoals die doop in Zwitserland) te ontdekken. Vanuit deze bijbelse vriendschap kun je stappen zetten in de plaatselijke of lokale oecumene. Verschillen kunnen verrijkend zijn in verbondenheid met Christus. Aan collega’s zou ik het volgende willen zeggen: In het verlengde van collegialiteit is daar vriendschap. Wij vertoeven soms op een eenzaam en glibberig pad. Weet, er zijn collega’s in de buurt (via telefoon, of mail, of fysiek). Laat van je horen, stel je open en kwetsbaar op…; want Jezus houdt ook ons voor: ‘jullie zijn mijn vrienden’! En vrienden zijn kritisch naar elkaar, vanuit een wederkerig en tov-vertrouwen. Ten slotte, vriendschap overkomt je, het is geen bewuste keuze. Ik had het voorrecht om Bram te leren kennen. Bij een eerste indruk: stug, nauwelijks verstaanbaar door zijn mompelen. Ogenschijnlijk bot en oersterk, jarenlang boerenknecht op ’t Bildtse akkerland geweest. Hij kwam op mijn weg … en ik kwam op zijn weg. We kregen een relatie. Door zijn trouw en met zijn ongecompliceerde persoonlijkheid heeft hij bij mij een onuitwisbare indruk gemaakt. Over die vrucht heb ik een gedicht geschreven.

Broederschapsdag 

Vriend…!? Hij is niet mijn vriend, hij is niet mijn buurman, niet mijn kind, geen broer. Hij is geen collega. Het is Bram. Hij is niet mijn vriend, geen neef uit een ver land. Hij fietst voorbij, steekt zijn hand op, zoals een bekende doet. Oh ja, kijk! Het is Bram. Hij maakt een praatje met mij, hij zwaait en praat met zijn armen. Gaat zijn eigen gang en komt voorbij. Soms ken je hem van jaren terug, kom je hem tegen, onderweg, in de wachtkamer van de Sionsberg, op de hoek van een straat, – tuurlijk zie je de jaren van buiten op zijn huid terug – maar onmiskenbaar nog steeds een bekende. En wanneer je hem beter kent, het geluk hebt in zijn huis achterom te komen, dan is hij met een groot gebaar joviaal. Hij is niet mijn vriend, hij is Bram! Amen

10 Broederschapsdag

Orgelspel Als voorzang zingt Greetje van der Es ‘My peace’, een lied dat op de vredesconferentie van de World Council of Churches / Wereldraad van Kerken in Azië werd gezongen, daarna met elkaar hier als samenzang. Refrein: My peace, my peace I give unto you. My peace, my peace I give, alleluia 1. As the flowers bloom in the field let us grow in Jesus peace, planting in the world seeds of faith, seeds of hope and seeds of love. Refrein 2. Look upon the birds in the air. Never fear, or have a care, soaring high above on wings of peace, spreading justice everywhere. Open ruimte Een aantal van de aanwezige gemeenten doet in een paar zinnen een vriendschappelijke groet aan de Wereldbroederschap, met name de zusters en broeders in Indonesië. Na de dienst worden alle groeten voorin de kerk verzameld.

Broederschapsdag 11

Gebeden, stilte; afgesloten met gezongen Onze Vader God fan fier en hein ús Heit (Tuskentiden 229)

2. Bûch de folken nei jo wet lit jo ryk op ierde komme. byn jo wil ús op it hert en wy sykhelje ferromme.

4. Lit oer ús gjin neare nacht, lied ús net yn blyn begearen. binne wy yn duvels macht, Hear, ferlos ús fan ‘e kweade.

3. Jou ús hjoed ús deistich brea en ferjou wat wy misdiene, sa’t ek wy ferjûn ha, Hear, al dy’t skuldich foar ús stiene.

5. God fan fier en hein, ús heit, wûnder heimnis is jo namme, grut yn krêft en hearlikheid, oant yn alle tiden. Amen.

Collecte voor MWC Mennonite World Conference, het Doopsgezind Wereldcongres hoopt alle aan het anabaptisme gelieerde kerken en gemeenten samen te brengen in een wereldwijde geloofsgemeenschap (koinonia) voor een ontmoeting van vriendschap, eredienst, dienstbaarheid en getuigen. De kosten van de conferentie in Paraguay in 2009 werden geraamd op $ 1.750.000,-. Voor het komende congres in de Verenigde Staten in Harrisburg, Pennsylvania, zal een vergelijkbaar bedrag nodig zijn. 12 Broederschapsdag

Wegzending en zegenbede en daarna zegenlied Hear, wês mei ús oant in oare kear (Tuskentiden 237)

2. Hear, wês mei ús oant in oare kear, wol ús mei jo wjukken hoedzje, stypje as de stoarmen woedzje, Hear, wês mei ús oant in oare kear.

3. Hear, wês mei ús oant in oare kear, wol de wegen foar ús sljochtsje, ús net nei ús sûnden rjochtsje. Hear, wês mei ús oant in oare kear,

4. Hear, wês mei ús oant in oare kear, as wy wurch en warleas binne, lit ús dan troch Jo oerwinne. Hear, wês mei ús oant in oare kear.

Broederschapsdag 13

Lunch We openen de maaltijd met samenzang: Voor ieder van ons een plaats aan de tafel (NL 388) 2. Voor ieder van ons een plaats aan de tafel, voor iedere vrouw, voor iedere man. Niet minder of meer, de een of de ander: het delen van macht is deel van ons plan. 3. Voor jong en voor oud een plaats aan de tafel, want iedere stem geeft klank aan het koor. Een hand zoekt een hand, de jongste de oudste; ze vinden elkaar en niemand gaat voor.

We besluiten de lunch met een gezongen canon: (NL 235)

Na de lunch wordt u allen, jong en oud, van harte uitgenodigd om het Frysk Museum te bezoeken onder leiding van Jelle Krol. Broederschapsdag 14

Lezing Leo Fijen

Op zondag 2 februari om 16.00 uur houdt Leo Fijen in de Leeuwarder vermaning een lezing over ‘Het geheim van de Stilte’. Het geheim van de stilte is de vraag naar de diepste stem in ons leven. Die stilte is levensnoodzakelijk. Voor alle terreinen van het leven. Tv-maker Leo Fijen zal concrete voorbeelden geven uit zijn eigen leven over de betekenis van stilte: in rouw, op het werk, in een relatie, tijdens vakantie, bij mantelzorg. Stilte verbindt mensen: door de dood heen, in ziekte, op de fiets met een dierbare, tijdens een wandeling op het strand, in de verzorging van je naaste. Dat doet stilte allemaal. En daarom zal Leo Fijen tien persoonlijke wegen geven naar die stilte die voor iedereen navolgenswaardig is. Tijdens zijn verhaal zal Elske te Lindert op bijzondere wijze de stilte oproepen door haar liederen. De toegang is € 5,--. Graag opgeven op de lijst achterin de kerk of bij de koster:  [email protected].

Kun je nog zingen? Zing dan mee!

Op zaterdag 15 februari 2014 wordt in Friesland een tweede zangdag rond het Nieuwe Liedboek georganiseerd. Dit project is een initiatief van de doopsgezinde gemeenten Drachten-Ureterp, Heerenveen en Leeuwarden en bestemd voor belangstellenden uit de eigen gemeenten en daarbuiten. In november j.l. werd de eerste zangdag gehouden in Drachten. Vanwege het succes wordt een tweede zangdag gehouden, deze staat opnieuw onder leiding van cantor Rein A. Ferwerda en ds. Andries H. Bakker. Vanaf tien uur staat dit keer in de vermaning van Leeuwarden de koffie klaar, om half elf begint het zingen en om drie uur is de zangdag afgelopen. De dag, inclusief het materiaal en de lunch, wordt de deelnemers aangeboden. Een prachtige gelegenheid voor leden, voorgangers, dirigenten en organisten/begeleiders van doopsgezinde gemeenten om kennis te maken met de rijke verscheidenheid van het Nieuwe Liedboek. Aanmelding (is noodzakelijk) bij ds. Andries Bakker:  [email protected] of  0512 - 54 91 50. Deze Friese Wereldbroederschapsdag werd voorbereid door de Wurkgroep Fiere van de FDS, met als deelnemers: Annebouk Veurman, Korneel Roosma, Jelle de Groot, Jelle Krol en Roelof Akse * * * Alle medewerkers aan deze viering: hartelijk dank voor u inzet! 15 Broederschapsdag

Ic van Gods genade die my ghegheuen is, hebbe den gront gheleyt, als een wijs Timmermeester, een ander timmert daer op. Maer een yeghelijck sie toe, hoe hy daer op timmere. Eenen anderen gront, tis waer, en can niemant legghen, dan alleen die, die gheleyt is, welcke is Iesus Christus. 1 Kor 3: 10-11 Biestkensbijbel 1560