WATERAGENDA

WATERPLAN WESTLAND WESTLAND WATER, NU EN LATER

WATERAGENDA 2015-2018 3 februari 2014

WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 1

INHOUD VOORWOORD ......................................................................................................... 3 1.

WATERPROOF WESTLAND .................................................................................. 5

2.

ONTWIKKELINGEN EN OMSTANDIGHEDEN ............................................................ 7

3.

WATERAGENDA 2015-2018 ................................................................................ 8

3.1

Toekomstbestendig ruimtelijk beleid ................................................................. 9

3.2

Duurzaamheid ..............................................................................................10

3.3

Schoon water ...............................................................................................11

3.4

Waterkeringen ..............................................................................................13

3.5

Droge voeten ...............................................................................................14

3.6

Afvalwaterketen ............................................................................................16

3.7

Beheer en onderhoud ....................................................................................17

3.8

Zoetwatervoorziening en grondwater ...............................................................18

3.9

Recreatie .....................................................................................................20

4.

COMMUNICATIE ...............................................................................................22

5.

ORGANISATIE..................................................................................................24


VOORWOORD Al vier jaar werken het hoogheemraadschap en de gemeente hard aan de doelen van het Waterplan Westland: een waterproof Westland. Wij hebben de afgelopen jaren als bestuurder veel aftrappen voor projecten mogen geven en budgetten beschikbaar gesteld voor uitvoeringsprojecten. In de jaarlijkse voortgangsrapportages werden de resultaten van de gezamenlijke aanpak vermeld. Nu staan we aan de vooravond van een nieuwe fase voor het Waterplan Westland. De ambities zijn niet veranderd, de omstandigheden wel. De financiële kaders zijn beperkter dan voorheen en ook de ruimtelijke ontwikkelingen zijn minder geworden. Dit maakt het belang van samenwerking tussen de gemeente en het hoogheemraadschap alleen maar groter. Samen zoeken en uitvoering geven aan slimme doelmatige oplossingen is het motto voor de toekomst. Voor u ligt de Wateragenda, waarmee we de basis leggen voor een verdergaande samenwerking voor de komende periode 2015-2018. De komende jaren zullen worden gekenmerkt door het nog meer inspelen op en verbindingen leggen met particuliere initiatieven. We gaan samenwerken met burgers en bedrijven en particuliere initiatieven stimuleren en faciliteren. Met deze Wateragenda geven we een concrete vertaling van het in 2014 vastgestelde College Werkprogramma van de gemeente Westland en het concept Strategisch deel van het Waterbeheerplan 5 van het Hoogheemraadschap. Op hoofdlijnen sluiten het beleid van gemeente en hoogheemraadschap goed op elkaar aan. Voor het water worden dezelfde doelen en oplossingsrichtingen benoemd. Een hele goede basis om samen de komende jaren aan de slag te gaan. De Wateragenda 2015-2018 is hiervoor een belangrijke bouwsteen. Een waterproof Westland is onze missie. De afgelopen jaren zijn we hier met kleine en grote stappen dichterbij gekomen. Het gaat lukken. Niet in een paar jaar, een Waterproof Westland vraagt meer tijd. Westland is en blijft een aantrekkelijk gebied om te wonen, te werken en te recreëren, duurzaam en klimaatbestendig. Hier werken wij aan, samen met alle medewerkers, die zich dag in dag uit inzetten voor projecten en maatregelen. Bram Meijer Wethouder gemeente Westland

Arie van den Berg Hoogheemraad Hoogheemraadschap van Delfland



1. WATERPROOF WESTLAND Een waterproof Westland, dat is onze missie en ambitie. Dit houdt in dat de gemeente Westland en het Hoogheemraadschap van Delfland, samen met het Westlandse bedrijfsleven en de inwoners van Westland werken aan een waterproof Westland. Door effectieve maatregelen te nemen, wordt de kans op wateroverlast verkleind, blijft voldoende en schoon water gegarandeerd en blijft zoveel mogelijk glastuinbouwgrond behouden. Dit gebeurt tegen economisch en maatschappelijk acceptabele kosten. Zo blijft Westland een aantrekkelijk gebied om te wonen, werken en recreëren. Om aan bovenstaande uitvoering te geven, is het Waterplan "Westlands Water, Nu en Later" opgesteld. Dit waterplan heeft drie doelstellingen: droge voeten, levend water en zichtbaar water. Bij dit waterplan hoort een uitvoeringsprogramma. Dit uitvoeringsprogramma is voor het eerst opgesteld voor de periode 2012-2015. In dit kader hebben de gemeente en het hoogheemraadschap veel maatregelen en projecten uitgevoerd. We kunnen nu concluderen, dat flinke stappen zijn gemaakt op weg naar een Waterproof Westland. Duidelijk is ook dat we er nog niet zijn. Dit kan ook nog niet, een Waterproof Westland is een opgave die niet binnen een paar jaar gerealiseerd kan worden. De huidige financiële, economische en ruimtelijke kaders vragen om het stellen van prioriteiten en een afweging van uitvoeringsstrategieën. Om hier invulling aan te geven is voor de komende vier jaar een volgend meerjarenprogramma opgesteld voor de uitvoering van het waterplan: de Wateragenda 2015-2018. WATERAGENDA 2015-2018 De Wateragenda 2015-2018 is opgesteld om een leidraad te bieden voor de uitvoering van het waterplan. Het bestaande Uitvoeringsprogramma 2012-2015 loopt af en is gebaseerd op de inzichten en prioriteiten van 2012. De doelen van het Waterplan en de missie en ambitie zijn nog steeds actueel. Voor de uitvoering is het noodzakelijk om meer aan te sluiten op de huidige inzichten van zowel het recent vastgestelde College Werkprogramma van de gemeente, als het concept strategisch deel van het nieuwe waterbeheerplan van het hoogheemraadschap. JAARLIJKSE UITVOERINGSPROGRAMMA’S De Wateragenda 2015-2018 geeft op hoofdlijnen aan welke wateropgaven de komende vier jaar worden opgepakt, door de gemeente, door het hoogheemraadschap en in samenwerking met burgers en bedrijven. Deze hoofdlijnen worden vervolgens uitgewerkt en concreet gemaakt in de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s. De systematiek van jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s en voortgangsrapportages wordt voortgezet. Het uitvoeringsprogramma voor 2015 is de eerste concretisering van de uitvoering van deze wateragenda en wordt tegelijk met de wateragenda vastgesteld.


Voortgangs rappor -tage


2015

2016



2017

2018

Watercirkel

Uitvoeringsprogramma 2015





2. ONTWIKKELINGEN EN OMSTANDIGHEDEN De uitvoering van het waterplan voor de komende jaren wordt gekenmerkt door een aantal ontwikkelingen, te weten: 1. Uitbouwen integrale aanpak; 2. Intensiveren en uitbreiden van de samenwerking tussen het hoogheemraadschap en de gemeente, maar ook met particulieren; 3. Particulieren (bedrijven en burgers) gaan meer verantwoordelijkheid nemen voor bijdragen aan de wateropgave; 4. Financiële en ruimtelijke beperkingen zijn een uitdaging voor innovatie. Hieronder worden deze kenmerken van de toekomstige aanpak verder uitgewerkt. Integrale aanpak Afgelopen jaren is steeds vaker geconstateerd dat een bepaalde wateropgave, zoals het voorkomen van wateroverlast, niet los staat van andere wateropgaven, maatschappelijke belangen en het ruimtelijke beleid. Dit is al jaren onderkend en daarom is, in het kader van het waterplan, de strategie met gebiedsprocessen gestart. Gebiedsgericht werken staat nadrukkelijker dan voorheen centraal. Aanpak van wateroverlast, waterkwaliteit, riolering, recreatie, waterkeringen, natuur, ruimtelijke inrichting en beheer en onderhoud komen bij elkaar in één integrale aanpak voor een gebied. Hier hoort een gebiedsvisie bij die een kader biedt voor het ontwikkelen van een duurzame klimaatbestendige inrichting Samenwerking intensiveren en uitbreiden De komende jaren wordt de samenwerking tussen het hoogheemraadschap en de gemeente geïntensiveerd, door op álle onderdelen van de wateropgave efficiënt en effectief samen te werken. Het is de bedoeling om niet alleen op projectniveau verder uit te bouwen, maar ook op managementniveau, op strategisch niveau en bij ruimtelijke plannen. Bijdrage particulieren steeds belangrijker De afgelopen jaren lag het accent op de maatregelen die het hoogheemraadschap en de gemeenten, binnen de eigen mogelijkheden, taken en verantwoordelijkheid, zelf konden nemen. Maar in de toekomst moeten ook particuliere partijen een rol krijgen in het realiseren van de opgave. Het betrekken van kleinschalige maar waardevolle initiatieven van particuliere partijen wordt steeds belangrijker. Een goede relatie met de stakeholders zorgt ervoor dat we nog meer en betere allianties weten te sluiten in het gebied en daarmee kansen benutten voor een mooier, veiliger en schoner watersysteem. In openbare ruimte zijn de overheden aan zet, maar op particulier terrein zijn we geheel afhankelijk van particulieren om op hun gebied kunnen en willen doen om water langer vasthouden. In de gemeente Westland is de “weg van het water” vaak over veel verhard terrein (glastuinbouw, stedelijke kernen). Dit betekent voor de gemeente en het hoogheemraadschap dat zij de dialoog met de particulieren aan moeten gaan, en daarin de samenwerking moeten zoeken. Financiële en ruimtelijke kaders, uitdaging voor innovatie De economische crisis heeft ertoe geleid dat de financiële middelen beperkter zijn. De gemeente en het hoogheemraadschap moeten beide bezuinigen en de aanpak van de wateropgave hierop aanpassen. De economische crisis heeft ook een voordeel. Er wordt steeds meer naar doelmatigheid gekeken en er wordt stilgestaan bij een doelmatige uitvoeringsstrategie. Kunnen we doorgaan op de ingeslagen weg, of moet het anders? Het antwoord hierop is duidelijk. Het realiseren van de wateropgaven moet kostenefficiënt. Het hoogheemraadschap en de gemeente staan de komende jaren voor de opgave om samen met particulieren innovatieve (maatwerk)oplossingen te vinden, binnen en buiten het watersysteem. WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 7


3. WATERAGENDA 2015-2018 3.1

Toekomstbestendig ruimtelijk beleid

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Het hoogheemraadschap en de gemeente onderkennen, samen met veel andere partijen, de klimaatverandering en de effecten daarvan. Samen met andere gemeenten is de Regionale klimaat Adaptatie Strategie Haaglanden opgesteld. Voor de toekomst is de opgave om de gewenste aanpassing als gevolg van klimaatverandering te realiseren door deze te koppelen aan ontwikkelingen in het gebied en te streven naar integratie van deze aanpassingen met andere ingrepen in de ruimtelijke inrichting. Een belangrijke opgave is het realiseren van een klimaatbestendige ruimtelijke inrichting om de gevolgen van wateroverlast en droogte te kunnen doorstaan. In het Collegewerkprogramma is het ruimtelijk beleid geen specifiek onderdeel maar een van de rode lijnen door het hele programma gekoppeld aan onder de doelen verbonden aan thema’s ‘Aantrekkelijk Westland’, ‘Sterke economie’ en ‘Sociale kracht’. De visie ‘Greenport Westland 2020’ en de ‘Structuurvisie Westland 2025 – perspectief 2040’ blijven kaderstellend voor het beleid van de gemeente. Ontwikkelingen Al een aantal jaren is bekend dat de economische crisis een grote invloed heeft op de ruimtelijke ontwikkelingen. De herstructurering in het glastuinbouwgebied is bijna stil gevallen en ook de bouw van woningen en de ontwikkelingen van bedrijventerreinen zijn sterk verminderd. De huidige tendens is meer kleinschalige ontwikkelingen door particuliere initiatiefnemers in plaats van door de overheid geplande (grootschalige) ruimtelijke ontwikkelingen. Toenemend is het aantal allianties van verschillende partijen voor gebiedsontwikkelingen, waarbij de gemeente en het hoogheemraadschap niet meer de leidende partijen zijn maar een deelnemende of een faciliterende partij. De gemeente en het hoogheemraadschap krijgen in de toekomst steeds meer te maken met: - verschuiving van grote projecten naar kleinschalige nieuwbouw, herstructurering en organische ontwikkeling van projecten door uiteenlopende particuliere initiatiefnemers; - van concrete naar globale kaders door een faciliterende overheid; - toenemend aantal allianties van partijen bij gebiedsontwikkelingen en toename van het aantal verzoeken aan het waterschap en gemeente om hieraan mee te doen. In glastuinbouwgebied liggen op dit moment percelen al lange tijd braak. Als economische situatie aantrekt is het mogelijk dat opeens ontwikkelingen op gang komen. Het is van belang om ons hierop voor te bereiden en met de sector kansen te benutten waar mogelijk. Ondanks het “gebrek” aan ruimtelijke dynamiek, dwingt klimaatverandering ons na te denken over hoe we het gebied leefbaar en veilig houden ook voor de toekomst. Dit dwingt ons tot meer creativiteit en het nog meer benutten van ruimtelijke en maatschappelijke kansen. In het Deltaprogramma is op landelijk niveau beleid ontwikkeld gericht op een klimaatbestendige ruimtelijke inrichting. Waterschappen en gemeenten worden opgeroepen om stap voor stap de ruimtelijke inrichting aan te passen aan meer water, droogte, hitte en overstroming. Ruimtelijke adaptatie is het thema van de komende jaren.


We willen bereiken We willen bereiken dat het hoogheemraadschap en de gemeente in 2018: - samen inspelen op ruimtelijke ontwikkelingen en de maatschappelijke belangen die daarin spelen, waardoor water goed wordt meegenomen om kansen voor de wateropgave te benutten, de kwaliteit van de leefomgeving te vergroten en de economische ontwikkeling van de glastuinbouw te versterken; - meer samenwerken met ondernemers, bedrijven en projectontwikkelaars om de wateropgave waar nodig op een creatieve wijze te realiseren; - specifiek met de glassector de samenwerking versterken en uitbouwen, met het doel elkaar beter begrijpen en win-winkansen te vinden. Punten om de komende vier jaar uit te werken In de planperiode gaan we: 1. Samenwerking bij ruimtelijke ontwikkelingen versterken. 2. Wegen vinden om flexibel te kunnen meebewegen met ontwikkelingen, bijvoorbeeld door niet in maatregelen te denken, maar andere partijen uit te nodigen om mee te denken en mee te werken en plannen te laten maken. Waar nodig gaan we kennis en vaardigheden hiervoor extra ontwikkelen of versterken. 3. Flexibel zijn in besluitvorming zodat varianten/alternatieven snel beoordeeld en verder uitgewerkt kunnen worden. 4. Ondernemers meer betrekken bij het maken van plannen en innovatieve kracht van het gebied benutten. 5. Informatievoorziening op orde brengen, onder andere door in kaart brengen huidig watersysteem (ook ondergronds) en toekomstige mogelijke ruimtelijke ontwikkelingen. Het doel is om snel goed advies te kunnen geven. Daarbij ook de achtergrondkennis op orde ten aanzien van glastuinbouw/bedrijfsleven om zo dezelfde “taal” te spreken. 6. Voorbereiden op een groter aantal ontwikkelingen als gevolg van meer economische groei. 7. Verkennen/methode ontwikkelen om burgers (geen ondernemers) te betrekken en gesteld te staan voor het inspelen op particuliere initiatieven.

3.2

Duurzaamheid

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Doel van de gemeente Westland is om in 2020 de duurzaamste glastuinbouwgemeente van Nederland te zijn. Hiervoor heeft de gemeente een Duurzaamheidsagenda 2012-2020 opgesteld. Hierbij zet de gemeente in op twaalf speerpunten, waaronder duurzame energie, klimaatadaptatie en duurzame mobiliteit. De gemeente gaat een actieve rol spelen om partijen bij elkaar te brengen, te enthousiasmeren en te faciliteren. Ontwikkelingen De transitie naar duurzame energie wordt maatschappelijk steeds breder opgepakt en het aantal initiatieven, zoals gebruik van rest warmte van de havenindustrie en het aantal aardwarmte projecten neemt toe. Ook het hoogheemraadschap speelt op deze ontwikkelingen in met initiatieven zoals warmte uit effluent en warmte/koude uit oppervlaktewater.


We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - op alle onderdelen van de gemeentelijke duurzaamheidsagenda 2012-2020 belangrijke vorderingen is geboekt en is bepaald welke bijdrage het hoogheemraadschap hieraan kan en gaat leveren; - het hoogheemraadschap en de gemeente hebben uitgewerkt hoe optimaal gebruik kan worden gemaakt van de warmte, die vrij komt bij afvalwaterzuivering en wat de mogelijkheden zijn van een gecombineerde inzet van aardwarmte. Punten om de komende vier jaar uit te werken -

Uitvoering geven aan de duurzaamheidsagenda Westland; Het hoogheemraadschap en de gemeente onderzoeken samen de mogelijkheden voor het benutten van restwarmte van de afvalwaterzuivering en de inzet van aardwarmte.

3.3

Schoon water

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Het doel is een goede ecologische - en chemische waterkwaliteit die past bij de potenties van het gebied en een bijdrage levert aan de verbetering van de leefomgeving voor plant, dier en mens. Onderdeel hiervan is het halen van de Kader Richtlijn Water (KRW) doelen. Het aansluiten van bijna alle glastuinbouwbedrijven op de riolering is een belangrijke maatregel die al, op een paar kleine gebieden na, is uitgevoerd. Gebleken is dat dit onvoldoende helpt. Willen we dat de waterkwaliteit echt verbetert, dan is één van de meest essentiële zaken de vergroting van het bewustzijn en mentaliteitsverandering bij tuinders en melkveehouders. Het naleefgedrag blijkt tot nu toe – uitzonderingen daargelaten - onder de maat. Intensiveren toezicht en handhaving, samenwerking en juiste communicatie is voor de glastuinbouw de voorgestelde aanpak. Het doel is dat in 2021 de chemische waterkwaliteit zodanig is dat met de verwachte voortgaande ontwikkeling van de ecologische en chemische waterkwaliteit de KRW-doelen in 2027 zijn gehaald. Om dit te realiseren is een emissie van (nagenoeg) nul vanuit de glastuinbouw in 2027 nodig. De aangewezen zwemwaterlocaties voldoen in 2027 aan de bacteriële normen van de EU-zwemwaterrichtlijn en er is alleen bij hoge uitzondering een negatief zwemwateradvies als gevolg van blauwalg. Ontwikkelingen De komende jaren zijn de volgende ontwikkelingen een belangrijk kader voor waterkwaliteit: - Het hoogheemraadschap en gemeenten hebben een bestuursovereenkomst gesloten over het uitvoeren van maatregelen voor de KRW en voor schoon water in het gehele gebied. - Uitvoeren van het KRW-maatregelenprogramma, dat is opgesteld voor de periode 20162021; - Voor de emissie vanuit de glastuinbouw is landelijk afgesproken dat deze in 2027 nagenoeg tot nul zijn teruggebracht.


We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - de verbetering van chemische waterkwaliteit is ingezet zodat de ecologische waterkwaliteit zo min mogelijk wordt belemmerd en waar mogelijk versterkt; - een zodanig deel van de KRW-maatregelen is uitgevoerd of in planvorming is gestart, dat kan worden verwacht dat alle maatregelen in 2021 zijn gerealiseerd; - de ruimtelijke KRW-maatregelen, zoals natte ecologische zones, goed zijn ingepast en geïntegreerd met de aan- en omliggende ruimtelijke functies; - bij ruimtelijke ontwikkelingen de KRW-opgave waar deze speelt wordt meegenomen of met beschikbare instrumenten wordt bevorderd dat de initiatiefnemer de KRW-opgave voor die locatie realiseert; - overeenkomstig het afsprakenkader Deltaplan Agrarisch Waterbeheer stappen zijn gezet zodat in 2027 glastuinbouwbedrijven niet meer lozen op het oppervlaktewater; - illegale lozingen, bewust of door nalatige bedrijfsvoering, komen niet meer voor; - het eigenaarschap van burgers en bedrijven in het verbeteren van de waterkwaliteit te bevorderen; - burgers en bedrijven weten welke mogelijkheden zij hebben om de waterkwaliteit te verbeteren; - de twee zwemwaterlocaties voldoen aan EU-zwemwaterrichtlijn en een negatief zwemadvies als gevolg van blauwalg alleen bij hoge uitzondering voorkomt; - beheer en onderhoud van watergangen wordt inzet om ecologische ontwikkeling te ondersteunen.

Punten om de komende jaren uit te werken 1. Het KRW-maatregelen programma voor Westland uitvoeren en daarbij zoeken naar locaties voor aanleg en/of ontwikkeling van natte ecologische zones door o.a. opstellen van een KRW-kansenkaart; 2. Een programma opstellen voor maatregelen in niet-KRW-waterlichamen; 3. Het uitvoeren van maatregelen die zijn opgenomen in een uitvoeringsprogramma voor het realiseren van een emissieloze kas; 4. Blijvende aandacht voor het aansluiten van glastuinbouwbedrijven op riolering en het bevorderen van juiste aansluitingen; 5. Gebiedsgericht meten zodat er meer inzicht is in emissies van vervuilende stoffen en gericht kunnen handhaven; 6. Optimaliseren rioolstelsel om emissie naar oppervlaktewater te voorkomen; 7. Gezamenlijk lokale knelpunten oplossen; 8. Kansen verkennen voor om de waterkwaliteit lokaal te verbeteren; 9. Zwemwaterkwaliteit verbeteren op zwemwaterlocaties; 10. Onderzoeken, deels in samenwerking met andere gemeenten, hoe met beheer en onderhoud (methoden baggeren en maaibeheer) de ecologie in en om water kan worden ondersteund; 11. Het bevorderen van maatregelen door burgers en bedrijven onder ander door voorlichting; 12. Gezamenlijk afspraken maken over de insteek van communicatie rondom de preventie en opruimen zwerfvuil.


3.4

Waterkeringen

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan In Westland liggen veel kaden. Een aantal voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen en moeten worden opgehoogd en/of versterkt. Dit is vaak complex doordat er bijvoorbeeld wegen op liggen en/of woningen en bedrijven dichtbij liggen. Maatschappelijk is het wenselijk dat het ophogen gelijktijdig met het onderhoud of de herprofilering van deze wegen plaatsvindt en dat onnodige hinder voor burgers en bedrijven wordt voorkomen. Het doel is alle kaden voldoen aan de normering en goed zijn ingepast in hun ruimtelijke omgeving. Het hoogheemraadschap heeft met provincie Zuid-Holland afgesproken dat de kaden in 2020 voldoen aan de normen. Ontwikkelingen Om en nabij de waterkering zijn verschillende functies, zoals bebouwing, recreatievoorzieningen of natuur. Het is onvermijdelijk dat door activiteiten en door groei van planten en bomen de kade wordt aangetast. Ook zakken de kaden langzaam vanwege de bodemdaling (klink). Deze situatie vereist dat overeenkomstig wettelijke regelgeving, om de twaalf jaar wordt getoetst of de waterkering nog voldoet aan de actuele veiligheidseisen. Daarnaast worden de waterkeringen elk jaar geïnspecteerd. Bij de laatste toetsing is gebleken dat een deel van de boezemkaden in Westland niet meer voldoet en dat ze moeten worden verhoogd en versterkt. De komende jaren vinden in het kader van waterkeringen de volgende ontwikkelingen plaats: - kaden worden beschouwd als integraal onderdeel van de ruimtelijke inrichting en waar mogelijk wordt er gezocht naar het combineren van de waterkeringfunctie met andere functies; - het inpassen en toepassen van innovatieve technieken is steeds meer aan de orde; - wetgeving is veranderd, het economisch belang en het aantal mogelijk slachtoffers achter de dijk bepalen de veiligheidsnormen waar de waterkering moet voldoen; - voor de Maasdijk wordt onderzocht of de status van secundaire kering kan vervallen. We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - alle boezemkaden voldoen aan de normen; - bij verhoging/versterking, daar waar nodig en gewenst, een brede belangenafweging heeft plaatsgevonden en zo min mogelijk onnodige hinder is ontstaan; De kaden goed zijn ingepast in de ruimte en aansluiten bij de ruimtelijke functies. Punten om de komende jaren uit te werken In de planperiode gaan we: 1. Per locatie, daar waar nodig, een ‘gebiedsproces’ starten om een plan te maken; 2. Buitengewoon onderhoud in drie clusters uitvoeren: Wateringen, Poeldijk/Monster en De Lier; 3. Afstemmen onderhoud wegen en buitenruimte en buitengewoon onderhoud waterkeringen; 4. Een goede overgang van de nieuwe status van de Maasdijk binnen de gemeente Westland. WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 13

3.5

Droge voeten

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan De grenzen van het traditionele wateroverlastbeheer komen langzaam in zicht. Delfland ervaart samen met de gemeenten steeds nadrukkelijker het spanningsveld tussen enerzijds een duurder wordend wateroverlastbeheer en anderzijds onze verantwoordelijkheid om wateroverlast te voorkomen. In toenemende mate is het waterschap afhankelijk van samenwerking met partners om wateroverlast kosteneffectief te voorkomen. Het doel is dat in 2021 98% van het beheergebied Delfland voldoet aan de normering voor inundatie. Hierbij volgen we twee sporen om wateroverlast tegen te gaan:  optimale inrichting van het watersysteem door vergroten van berging en afvoercapaciteit;  optimale inrichting van het afwaterend oppervlak gericht op meer vasthouden van regenwater op de plek waar het valt en voorkomen van lokale schade. Ontwikkelingen Veel maatregelen zijn in voorbereiding of uitvoering. Daarnaast worden in een aantal polders watersysteemanalyses uitgevoerd waarna indien nodig maatregelen volgen. In de aanpak van de wateroverlast is al veel bereikt. Het boezemsysteem is op orde en voor de polders worden systeemanalyses uitgevoerd om goed inzicht te krijgen in het functioneren van het watersysteem en de knelpunten. In de gebieden waar knelpunten spelen, worden gebiedsprocessen gestart. We zien op dit moment de volgende ontwikkelingen: - steeds belangrijker om kansen te benutten bij resterende ruimtelijke ontwikkelingen, zie ook paragraaf ruimtelijk beleid; - financiële middelen zijn beperkt, dus meer dan voorheen worden prioriteiten gesteld; - de (economische) waarde van water wordt steeds meer onderkend waardoor ook belangen van derden groter worden; het bewustzijn rondom water is alleen nog niet altijd daar. - bij de aanpak van de wateroverlast zullen particulieren (burgers en bedrijven) steeds meer maatregelen moeten nemen om water vast te houden. - het algemeen besef dat de ruimtelijke inrichting meer toekomstbestendig moet door rekening te houden met klimaatwijzigingen is sterk toegenomen door het overleg en onderzoek in het kader van het Deltaprogramma; - innovatie en het vinden van maatwerkoplossingen binnen en buiten het watersysteem staan steeds meer centraal in de aanpak van de wateroverlast. We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - het oppervlak dat niet voldoet binnen Westland vermindert met een circa een kwart (met deze inzet voldoet in 2027 de hele gemeente); - de (economische) waarde van water wordt onderkend en hemelwater steeds meer door bedrijven wordt benut; - burgers en bedrijven initiatieven nemen voor een bijdrage aan de wateropgave; - het vasthouden en benutten van hemelwater meer vanzelfsprekend is geworden bij planvorming, inrichting en beheer van openbaar en bebouwd gebied; - innovaties worden onderzocht en kansrijke innovaties worden toegepast;


-

-

-

-

meer inzicht is in de kosten en de baten van het oplossen van een knelpunt. Doel hiervan is dat het beter mogelijk wordt om vanuit een risicobenadering naar wateroverlast te kijken. Oplossen hoeft niet altijd de beste handeling te zijn. bij de afweging van verschillende soorten maatregelen voor wateroverlast de onderhoudskosten expliciet gemaakt wordt, ook als het gaat om maatregelen die door een andere partij worden genomen; een boezemvisie is opgesteld waarin wordt aangegeven hoe het boezemgebied ook met de effecten van klimaatverandering op lange termijn blijft voldoen aan de norm voor wateroverlast; is bepaald hoe vasthoudmaatregelen kunnen worden geborgd en welk instrumentarium van gemeente en hoogheemraadschap hiervoor moet worden ingezet.

Punten om de komende jaren uit te werken In de planperiode gaan we: 1. Een gezamenlijke programmering maken van watersysteemanalyses en gebiedsprocessen en deze uitvoeren; 2. Hemelwaterstrategie uitwerken en implementeren in de werkprocessen, waarbij ook de functies van opgestelde knelpuntenkaart en hemelwatermatrix worden bepaald; 3. Pilots starten om in gesprek te gaan met burgers en bedrijven voor een gezamenlijke aanpak; 4. Pilots starten om de waarde van water te benoemen en te benutten; 5. Uitwerken hoe kosten voor onderhoud en beheer bij de afweging en besluitvorming van kwantiteitsmaatregelen beter kunnen worden betrokken; 6. Een boezemvisiekaart opstellen waarmee kansen in ruimtelijke ontwikkelingen worden benut, zodat het watersysteem robuuster/beter (flexibeler) beheersbaar wordt.


3.6

Afvalwaterketen

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Het doel is een goedkoper en effectiever beheer van de afvalwaterketen door samenwerking met het hoogheemraadschap en aanliggende gemeenten. Met het hoogheemraadschap en twaalf andere gemeenten is op de watertafel van november 2013 het Netwerk Afvalwaterketen Delfland (NAD) opgericht, waarbinnen gezamenlijke activiteiten plaatsvinden om de doelmatigheid in de afvalwaterketen te verbeteren. Deze samenwerking is gericht op het verminderen van de kwetsbaarheid van het systeem en op een regionale besparing in het jaar 2020. De huidige kwaliteit van dienstverlening moet minimaal worden gehandhaafd. De activiteiten binnen het netwerk waaraan Gemeente Westland en Hoogheemraadschap van Delfland samenwerking zijn gericht op planvorming en monitoring van de keten. In 2015 is een voorlopig langetermijnvisie op de afvalwaterketen opgesteld. Ontwikkelingen Voor de afvalwaterketen is de overeenkomst ‘Netwerk afvalwaterketen Delfland’ (NAD) gesloten. Deze overeenkomst is het kader voor een gezamenlijke uitwerking van het hoogheemraadschap en de inliggende gemeenten gericht op de volgende doelen:  Kosten van de keten minder sterk laten stijgen. De ambitie voor de beoogde structurele regionale besparing bedraagt minimaal € 10 miljoen in het jaar 2020;  Kwaliteit van de dienstverlening minimaal handhaven;  Kwetsbaarheid verminderen. In de Uitvoeringsafspraken bij de bestuursovereenkomst zijn in de vorm van een “menukaart voor de samenwerking” verschillende onderwerpen van samenwerking opgenomen. Gemeente Westland en Hoogheemraadschap van Delfland werken hierin samen aan de onderwerpen:  planvorming,  innovatie en  monitoring. In 2014 is een voorlopige langetermijnvisie op de afvalwaterketen opgesteld, die in 2015 nader zal worden uitgewerkt in een strategie. De hoofdlijnen van deze gezamenlijke visie zijn: De afvalwaterketen ontwikkelt zich richting een watercyclus waarbij alle partijen het fysieke systeem centraal stellen. Dat vraagt om samenwerking met verschillende partijen zoals drinkwaterbedrijven, energiebedrijven, onderzoeksinstellingen en particuliere initiatieven. De samenwerkende partners laten zich inspireren door verdienmodellen en gaan flexibel en transparant om met investeringen. Gemeenten en Hoogheemraadschap zullen vanuit NAD steeds nauwer met elkaar gaan samenwerken richting één kaderstellende en faciliterende maatschappelijke onderneming die regie houdt op de kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid van de watercyclus, maar ruimte laat voor initiatief en innovatie. Buiten de NAD (regionaal) speelt er meer op het gebied van afvalwaterketen. Op alle raakvlakken tussen de riolering en het oppervlaktewater is er contact tussen de gemeente en het hoogheemraadschap. Denk aan afstemming over de berekeningen van de riolering en oppervlaktewater, afkoppelkansen, optimalisatiestudies en gebiedsprocessen. De komende jaren vinden, in het kader van de afvalwaterketen, de volgende ontwikkelingen plaats: - toenemende samenwerking tussen gemeenten, het hoogheemraadschap en drinkwaterbedrijf; WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 16

-

-

afvalwaterketen wordt steeds meer in samenhang gezien met andere onderdelen van de wateropgave, zoals tegengaan van waterkwaliteit, wateroverlast, zoetwatervoorziening, emissieloze kas; toename van particuliere initiatieven en samenwerking met particulieren o.a. gericht op hergebruik van water en stoffen, afname warmte en/of gas, levering van stoffen. Vanuit optimalisatiestudies inzetten op versterking van de (afvalwater)keten en het vergroten van de doelmatigheid.

We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - invulling is gegeven aan gezamenlijke planvorming en monitoring van de afvalwaterketen; - in overleg met andere gemeenten een strategie is ontwikkeld op hergebruik van water, energie en stoffen; - in gebiedsprocessen de samenhang tussen het watersysteem en de afvalwaterketen wordt ingevuld om wateroverlast en ongewenste wisselwerking tegen te gaan en waterkwaliteit te verbeteren; - minder schoon water (regenwater) en rioolvreemd water (drainage water, lekkende riolen, illegale lozingen) op riool komt en naar de zuivering wordt afgevoerd; - De systemen voor inzameling van stedelijk afvalwater (riolering) in balans zijn met het transportstelsel en de zuivering. Punten om de komende jaren uit te werken In 1. 2. 3.

de planperiode gaan we: Uitwerken van de visie ‘Netwerk afvalwaterketen Delfland’ in een strategisch plan; Inspelen op ontwikkelingen rond emissieloze kas; Implementeren hemelwaterstrategie c.q. maatregelen nemen om minder hemelwater met de riolering af te voeren en rioolvreemd water; 4. De langetermijnvisie op de afvalwaterketen uit te werken in een strategie voor Westland. 5. Het maken van een integrale afweging voor de omgang met stedelijk afvalwater (vanuit doelmatigheid en effectgericht); 6. Een visie ontwikkelen op het juist gebruiken van de riolering. 7. Betrekken van burgers en tuinders bij gebiedsprocessen. 8. Het op de meest doelmatige wijze aansluiten van de CAD-gebieden. 9. Het uitvoeren van een pilot gericht op de regionale ketensluiting. 10. Het zoeken van een optimale balans tussen ontwikkelingen en de effecten van de afvalwaterketen op het watersysteem en de afvalwaterzuiveringen.

3.7

Beheer en onderhoud

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Het hoogheemraadschap zet in op een integrale intensivering en optimalisering van het waterbeheer. Met een gebiedsgerichte aanpak kunnen beheerkosten worden bespaard. De gemeente stelt in 2015 nieuwe beheerplannen op. In deze plannen vindt een integrale afweging plaats van alle aspecten die invloed hebben op de buitenruimte.


Ontwikkelingen Beheer en onderhoud zijn een belangrijk onderdeel van het waterbeheer. Hiermee wordt immers het bestaande watersysteem op orde gehouden. Het inzicht groeit dat door afstemming en samenwerking in onderhoud door gemeente en Delfland veel voordelen te halen zijn. Het kan leiden tot kostenbesparingen en tot een effectiever beheer en onderhoud. Ook op landelijk niveau wordt dit onderkend. Afgelopen decennia was het waterbeheer vooral gericht op ingrepen in het watersysteem door aanleg van infrastructuur. Nu komt het accent steeds meer te liggen op het beter beheren van het watersysteem waarbij “Slimmer watermanagement” het motto is voor de komende jaren. We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - integrale en afgestemde beheerprogramma’s “kan het slimmer, werk met werk” zijn opgesteld; - daar waar dit tot financiële of andere voordelen leidt, efficiënter wordt aanbesteed; - er een gezamenlijk gebiedsplatform operationeel is; - is uitgewerkt hoe door beheer en onderhoud vasthoudmaatregelen in stand worden gehouden. Punten om de komende jaren uit te werken In de planperiode gaan we: 1. onderzoeken of afvoer van kroos en maaisel goedkoper kan; 2. uitwerken hoe meer samenwerking en afstemming van onderhoud vorm kan krijgen, onder andere naar aanleiding van de pilot die het hoogheemraadschap uitvoert met meerdere gemeenten; 3. ontwikkelen van afweging werkwijze voor optimaal (integraal) beheerkader onderhoud; 4. waterbodemkwaliteitskaart uitwerken, afspraken maken naar aanleiding van kaart inclusief afspraken over bemonsteren van bagger; 5. uitwerken visie op taak beheer en onderhoud bij vasthoudmaatregelen kennis en ervaringen uitwisselen over baggeren en maaibeheer gericht op ondersteunen en versterken ecologische waterkwaliteit.

3.8

Zoetwatervoorziening en grondwater

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Het huidig beleid is gericht op doelmatig gebruik van zoetwater en het behouden van de huidige zoetwatervoorziening. Maar de beschikbaarheid van zoetwater op lange termijn staat niet alleen onder druk als gevolg van klimaatverandering maar ook als gevolg van ingrijpende aanpassingen van het hoofdwatersysteem, zoals een mogelijk zout VolkerakZoommeer en het verdiepen van de Nieuwe Waterweg. Uitgangspunt is dat het beheergebied van Delfland niet verzilt. Het is daarom van belang om een strategie uit te werken voor de toekomstige zoetwatervoorziening. Onder andere door, zoals in het Deltaprogramma Zoetwater is overeengekomen, een regionaal voorzieningenniveau te bepalen. WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 18

In de regio zijn er kansen om meer zelfvoorzienend te worden, zoals onder andere het inzetten van na gezuiverd effluent, ondergrondse waterbergingen en gietwaterbassins. Het doel is om grondwater meer te benutten als strategische zoetgrondwatervoorraad (bijvoorbeeld bij glastuinbouwbedrijven) of voor energiewinning (warmte- en koudeopslag, aardwarmte). Om deze opgaven en kansen gericht te benutten, is het nodig dat gemeente en hoogheemraadschap dit verder verkennen. De provincie speelt hierbij ook een rol. Ontwikkelingen Een deel van de glastuinbouw maakt deels gebruik van oppervlaktewater. Het vergt een aanzienlijke inspanning van het Hoogheemraadschap van Delfland om vanuit het Brielse Meer in droge perioden zoet water van een goede kwaliteit aan te voeren. Dit gebeurt voor meerdere functies waaronder peilhandhaving en waterkwaliteit. Gestreefd wordt naar een grotere mate van zelfvoorzienendheid van de glastuinbouw in de watervoorziening. Het hoogheemraadschap heeft in het concept strategisch deel van het waterbeheerplan aangegeven effluent van de afvalwaterzuivering meer te benutten. Het hoogheemraadschap streeft naar een “zoetwaterfabriek”. In de afgelopen jaren is er meer belangstelling gekomen voor opslag van zoet water in de ondergrond. Ondergrondse waterberging kan een bijdrage leveren aan het verbeteren van een duurzame gietwatervoorziening, en mogelijk als alternatief dienen wanneer brijnlozing (residu dat overblijft na osmose zuivering) in 2021 niet meer is toegestaan. Ondergrondse waterberging kan ook een bijdrage leveren aan het voorkomen van wateroverlast. Uit een uitgevoerde verkenning door KWR (okt. 2014) blijkt dat ondergrondse waterberging de potentie heeft om voor een groot deel van het Westland een belangrijke bijdrage te leveren aan de gietwatervoorziening van de glastuinbouw. In beleid van provincie Zuid-Holland is opgenomen dat het bovenste watervoerende pakket binnen de glastuinbouwconcentratiegebieden prioritair bestemd is voor ondergrondse opslag van zoetwater. De provincie heeft ook geschiktheidskaarten gemaakt. In de wet Gemeentelijke watertaken is vastgelegd dat een gemeente een grondwaterzorgplicht heeft. Dat betekent dat de gemeente maatregelen moet nemen om in het openbaar gemeentelijke gebied structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming, zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken. Voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - de zoetwatervoorziening vanuit het Brielse Meer ook voor de lange termijn is geborgd; - de potentie voor het benutten van ondergrondsewaterberging goed in beeld is bij overheden en glastuinbouwbedrijven en met deze partijen pilots zijn uitgevoerd; WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 19

-

samen met glastuinbouwbedrijven is verkend hoe de buffercapaciteit van de gietwatervoorziening kan worden vergroot; duidelijk is hoe ondergrondse berging kan worden ingezet voor tegengaan van wateroverlast.

Punten om de komende jaren uit te werken In de planperiode gaan we: 1. uitwerken hoe het toepassen van ondergrondse waterberging beleidsmatig kan worden ondersteund en gefaciliteerd; 2. faciliteren en ondersteunen van pilots door o.a. het hoogheemraadschap; 3. in samenwerking met STOWA (landelijke stichting voor onderzoek waterbeheer) bepalen pilots/haalbaarheidsstudies ondergrondse berging in stedelijk gebied; 4. uitwerken ondersteunende instrumenten, bijvoorbeeld een ‘bestemmingsplan ondergrond en inzet/afstemming van vergunningsysteem; 5. ontwikkelen van een toetsingskader voor (kleinschalige) ondergrondse waterberging; 6. uitwerken communicatie m.b.t. pilot bij Prominent (Groeneweg II, ’s Gravenzande).

3.9

Recreatie

College Werkprogramma en concept strategische deel Waterbeheerplan Vaarrecreatie is een belangrijke pijler onder toerisme en recreatie. Het doel is om het Westland bereikbaar te maken en te houden voor allerlei vaartuigen van rondvaartboot tot kano, door in regionaal verband te werken aan een vaarroutenetwerk. Door een aantal knelpunten aan te passen, zoals de Oosterleese brug, wordt Westland makkelijk beter toegankelijk. Daarbij gaat de gemeente de vaarrecreatie stimuleren door realisatie van kleinschalige voorzieningen, zoals aanmeerpalen en boothellingen om schade aan de oevers zoveel mogelijk te voorkomen. Ontwikkelingen Binnen het sterk verstedelijkte Zuid-Holland is een tekort aan recreatievoorzieningen. Dit was mede aanleiding voor aanleg van de Zandmotor. Als we het over water hebben in Westland is vooral de watersport recreatie van belang. Het gaat hierbij om zwemmen, varen en vissen. Het hoogheemraadschap neemt voor het onderwerp vaarrecreatie een coördinerende rol op zich. Het groeiende recreatieve gebruik van het watersysteem vraagt om verdere afspraken over het gebruik door verschillende partijen, waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van álle partijen. Naast de waterport is er een enorme behoefte aan uitbreiding en verbetering van de fiets-, wandel- en ruiterpaden langs de watergangen die veelal over/naast de kaden lopen. Met name de groenblauwe dooradering van Westland is de drager van onze recreatieve structuur en kan met de toename van de vrijetijdsbesteding op het gebied van recreatief medegebruik beter gefaciliteerd worden. We zien de volgende ontwikkelingen: - toename van de recreatiebehoefte; - in regionaal verband ontwikkeling van een doorgaand vaarroutenetwerk; WATERPLAN WESTLAND; WATERAGENDA 2015 – 2018 3 februari 2015 20

-

recreatief vissen blijft een belangrijk sport in de toekomst; in warme perioden is de behoefte aan zwemwater in het Westland groot; belemmeringen in de regionale vaarroute zijn in kaart gebracht; de financiële middelen zijn beperkt en marktpartijen moeten initiatief nemen.

We willen bereiken We willen bereiken dat in 2018: - Westland goed bereikbaar is met allerlei vaartuigen en onderdeel is van een regionale vaarwegennetwerk; - langs vaarwegen is een aantal kleinschalige voorzieningen zijn aangelegd; - bij de aangewezen zwemlocaties Prinsenbos en Wollebrand zijn de problemen met blauwalg sterk afgenomen; - met vissers zijn afspraken zijn gemaakt over vistandbeheer; - afspraken zijn gemaakt over het gebruik van het watersysteem door de vaarrecreant; - wensen, behoeften en verantwoordelijkheden van de verschillende overheden zijn afgestemd; - meer duidelijkheid is voor de vaarrecreant over de vaarregels, de bevoegdheden van de verschillende overheden en mogelijkheden voor (nieuwe) initiatieven.

Punten om de komende jaren uit te werken In de planperiode gaan we: - een plan opstellen voor realiseren en/of het stimuleren van aanleg kleinschalige voorzieningen; - overleggen met vissportverenigingen in het kader van Visstandbeheer Commissie (VCB); - maatregelen uitvoeren voor verbetering zwemwaterkwaliteit Prinsenbos; - een nieuwe vaarverordening vaststellen ( door het hoogheemraadschap) en een duidelijk overzicht maken van de vaarregels en vaarkaarten van het hoogheemraadschap; - in overleg met provincie en gemeenten het onderwerp vaarwegbeheer verder vormgeven; - verder vormgeven van afspraken/afstemming met medeoverheden en andere belanghebbende partijen; - zorgen voor een goede informatiestroom richting de vaarrecreant.



4. COMMUNICATIE Communicatie is een belangrijke factor. Ten eerste omdat we het waterplan samen met andere partijen uitvoeren en ten tweede omdat veel burgers en bedrijven meer kunnen bijdragen. Communicatie moet o.a. leiden tot inzicht bij burgers en bedrijven in de doelstellingen en maatregelen uit het waterplan (kennis), een positief beeld over de aanpak en samenwerking van Westland en Delfland (houding) en het nemen van de eigen verantwoordelijkheid waar het gaat om de aanpak van de waterproblematiek (gedrag). Meer nog dan voorheen wordt communicatie belangrijker en ingezet als instrument om doelen te halen, zoals in het kader van schoon water en de hemelwaterstrategie De centrale boodschap in de communicatie blijft de missie, waar deze Wateragenda ook mee begint: De gemeente Westland en het Hoogheemraadschap van Delfland, samen met het Westlandse bedrijfsleven en inwoners van Westland, werken aan een waterproof Westland. Door effectieve maatregelen te nemen, wordt de kans op wateroverlast verkleind, blijft voldoende en schoon water gegarandeerd en blijft zoveel mogelijk glastuinbouwgrond behouden. Dit gebeurt tegen economisch en maatschappelijk acceptabele kosten. Zo blijft Greenport Westland een aantrekkelijk gebied om te wonen, werken en recreëren. De communicatie zal vooral gericht zijn op het bekend maken van concrete projectresultaten en/of start c.q. afronding van uitvoeringsprojecten waarbij de doelstellingen en de kernboodschap altijd meegenomen worden. Communicatie is een vast onderdeel van alle projecten en activiteiten die voortvloeien uit het Waterplan. Jaarlijks wordt een communicatiekalender opgesteld waarin de concrete communnicatie activiteiten worden gepland. Daarnaast wordt communcatie gericht uitgewerkt als onderdeel van schoon water maatregelen en in het kader van de hemelwaterstrategie.



5. ORGANISATIE In de vorige periode is een goedlopende organisatie ontwikkeld. Deze wordt gehandhaafd en mogelijk in de toekomst aangepast als ook stakeholders, zoals LTO Glaskracht en Tuinbouwjongeren, meer betrokken zijn bij overleg en projecten. Hieronder is schematisch de bestaande organisatie weergegeven. Daaronder een korte beschrijving van functie en taken. Bestuurlijk overleg Delfland-Westland Dit is een bestaand regulier overleg, waarin alle onderwerpen die bestuurlijk relevant zijn, tussen Delfland en Westland worden besproken. Ambtelijk overleg Dit is een bestaand regulier overleg op management niveau waarin de agenda van het Bestuurlijk overleg wordt voorbereid. Watercoördinatoren Beide organisaties hebben al watercoördinatoren. In het kader van de uitvoering van het waterplan hebben deze coördinatoren een belangrijke rol. Zij hebben dagelijks aandacht voor alle onderwerpen die aan de orde zijn tussen Delfland en Westland. Voor de verdere ontwikkeling van de samenwerking is het van belang dat de betrokken medewerkers bij projecten en ontwikkeling daadwerkelijk samen optrekken. De coördinatie vooral gericht op: -

-

Organisatie uitvoering waterplan

Bestuurlijk Overleg BO

Ambtelijk Overleg BO

Watercoordinatoren

Accountmanagers

Watercirkel projectleiders

Overleg projectleiders en anderen per project of onderwerp

het in stand houden van het netwerk door het organiseren van watercirkels; het afstemmen en coördineren van de besluitvorming over de gebiedsprojecten door: o tweewekelijks de stand van zaken bespreken; o eventuele te nemen acties benoemen en agenderen binnen de eigen organisaties. Dit kan via accountmanagement, de eigen managementlijn en/of via het Ambtelijk Overleg; het opstellen van voortgangsrapportages en jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s.

Watercirkel De watercirkel is een netwerkbijeenkomst waarin alle betrokkenen bij de samenwerking tussen Westland, Delfland, de LTO, Tuinbouwjongeren en andere relevante stakeholders samen komen om ervaringen uit te wisselen, kennis op te doen van ontwikkelingen en nieuwe inzichten en afspraken te maken over activiteiten of aanpassing daarvan.


WATERAGENDA

Recommend Documents