VREDESZONDAG 4 OKTOBER 2015 Suggesties voor de liturgie Rob De Waegenaere, Jean-Claude Nyoko Lema, Lizette Stiers, Marc Van Eenoo
In deze zondagsviering, de 27e zondag door het jaar B, waar trouw en ontrouw aan de orde zijn, kan aandacht worden gegeven aan inspanningen van individuen en groepen die in eigen omgeving de solidariteit met Congo behartigen, een werk van lange adem. Congolezen uit eigen kring krijgen het woord. Uit hun getuigenis blijkt dat in dit immense groeiland, maar ook bij ons, vredevol samenleven een uitdaging blijft, die in herkenbare initiatieven sterk naar voor komt.
Van harte welkom in deze viering bij het einde van de Vredesweek. Dit jaar is het thema: ‘Kies voor vrede! Ontwapen Oost-Congo’ Op deze vredeszondag willen wij in het spoor van Jezus, die ons voorging in het actief geweldloos omgaan met elkaar, stappen zetten tot vredesopbouw: zelfs in een regio waar dit reeds zo lang bevochten wordt. Kiezen voor vrede vraagt om samenwerking met lokale partners. Een eerlijke en open dialoog kan veel onheil voorkomen. In het evangelie van vandaag horen we: ‘Om de hardheid van uw hart heeft hij die bepaling voor u neergeschreven …’ Ook wij hebben ons telkens opnieuw te bekeren om vredesmensen te worden. In verbondenheid met God, met de mensen in Congo en met elkaar willen we samen vieren, bidden en zingen. (+) In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen
Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen – tel 03/225 10 00 –
[email protected] – www.paxchristi.be – BE41 8939 4403 7310
Zon van gerechtigheid ga op in deze tijd opdat niemand nog een offer zou zijn van geweld en willekeur Ontferm U, Heer Neem de gemakzucht van ons weg die ons hindert goed te zijn en echt rechtvaardig te leven zoals Gij het in uw liefde wilt Ontferm U, Heer Met de grote, wijde wereld laat ons delen wat er is en de tafel dekken voor uw feest Ontferm U, Heer (Anton Rotzetter,ofm cap, God die ademen laat)
God van hoop en toekomst, het is uw belofte: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde voor elke mens en voor elk volk. Wees ons nabij met geduld en inzicht om doorheen alle zoeken en niet weten uw kracht ten leven te ontdekken. Hou ons gaande met uw Adem, om tegen alle ontmoediging en twijfel in een weg ten leven te gaan: een weg van vrede, gerechtigheid en zorg voor uw schepping. Zo mag er toekomst en hoop groeien voor elke mens en voor elk volk. Amen.
Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen – tel 03/225 10 00 –
[email protected] – www.paxchristi.be – BE41 8939 4403 7310
Als wij om vrede bidden, zal de God van vrede ons ook toerusten tot vrede. Voor mensen die aan elkaar voorbij lopen, die de ander verwerpen, die in hun eigen gelijk gevangen zijn: dat ze op hun weg medemensen ontmoeten die toch nieuw vertrouwen en openheid mogelijk maken, laten wij bidden: … Voor volkeren die oorlog voeren en vastzitten in geweld, voor mensen in wie sinds generaties haat en minachting is gezaaid: om profeten die de kringloop van het geweld en de knellende banden van het onrecht durven doorbreken, laten wij bidden … Voor de liefdesrelatie van allen die samenwonen, dat zij niet ophouden dag na dag voor elkaar te kiezen en hun levensverbond ervaren als een Godsgeschenk, laten wij bidden …
Heer, onze God, Gij zult naar ons luisteren als wij U om voedsel vragen. Geef ons brood dat vrede en eenheid schenkt dit uur en al onze dagen.
Aanwezige God, het is uw droom dat wij mens worden naar uw beeld. Laat ons samenleven een oefenplaats zijn, waar wij in liefde en respect voor elkaar ons kunnen en niet kunnen oefenen. Help ons te groeien waarin we goed zijn en anderen te bevestigen waarin zij sterk zijn. Zo mogen wij onze kracht ontdekken en elkaar opbouwen om in alle omstandigheden van het leven uw Liefde als leidraad te nemen. Zo worden wij mensen naar uw hart en geven wij aan ons samenleven een hemelse kleur. Amen.
Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen – tel 03/225 10 00 –
[email protected] – www.paxchristi.be – BE41 8939 4403 7310
Jo Hanssens Vandaag op Vredeszondag nodigt de liturgie ons uit tot trouw in de liefde, tot trouw ook aan het gegeven woord. Zonder trouw in grote zaken en in de kleine dingen van elke dag is vrede niet mogelijk. In wat juist voorafgaat aan de evangelielezing van deze zondag noteert de evangelist Marcus een Jezus’ woord dat ook aanwezig is in de toenmalige rabbijnse traditie: “Heb zout in u zelf, en leef in vrede met elkaar” (Mc 9,50). Zout was in Jezus’ tijd onmisbaar om voedsel te bewaren en om smaak te geven aan het voedsel. Jezus vraagt aan wie in zijn voetstappen treedt ook zelf zout van de aarde te zijn. Om smaak te geven aan het menselijk samenleven, de smaak van echte vrede en vreugde die kenmerkend zijn voor de komst van Gods koninkrijk. Jezus nodigt ons ook uit smaakvol, scheppend in het leven te staan en elkaar op te tillen in plaats van elkaar neer te halen. Dit houdt in dat we weigeren macht uit te oefenen over elkaar en dat wij het anders zijn van de ander steeds weer tot zijn recht laten komen. De evangeliepassage van vandaag situeert zich in het evangelie volgens Marcus op weg naar Jeruzalem. Terwijl hij onderweg is, drukt Jezus zijn leerlingen op het hart dat hij gekomen is om te dienen en niet om gediend te worden. Hij zegt uitdrukkelijk dat hij verkiest zijn leven te geven, veel meer dan het leven van iemand anders af te nemen. Terwijl Jezus met zijn leerlingen onderweg is, komen nogal wat Schriftgeleerden en Farizeeërs naar hem toe. Dit keer vragen enkele Farizeeërs aan Jezus: “Staat het een man vrij zijn vrouw te verstoten?” De man heeft immers in de wetgeving die teruggaat op Mozes de mogelijkheid gekregen om zijn vrouw weg te sturen zonder inspraak van haar kant. Die kwestie wordt aan Jezus voorgelegd, evenwel niet om bij te leren, maar om Jezus op de proef te stellen, staat er bij. En wat doet Jezus? Hij gaat de dialoog aan, ook al weet hij dat de intentie van de vraagstellers niet zo zuiver is. Jezus komt hen meteen tegemoet op het terrein dat ze goed kennen: de Wet van Mozes. En zij antwoorden ook: “Mozes heeft dit toegestaan”. Maar Jezus laat het daar niet bij. Hij zet het gesprek verder en doet nu uitdrukkelijk beroep op hun geweten: “Waarom zou Mozes toegestaan hebben dat een man een scheidingsbrief meegaf? Denk eens goed na? Is het niet om de hardvochtigheid en het gebrek aan mededogen bij bepaalde mannen die hun vrouw in haar eigenheid niet voldoende achten en waarderen?” Het is een vraag aan hun geweten. Jezus gaat nog een stap verder in het gesprek: “In het begin, bij de schepping, had God een plan van liefde en van wederzijds respect voor ogen tussen man en vrouw.” Hierover spreekt de eerste lezing van deze zondag. Wat wil Jezus ons hier in herinnering brengen? God heeft geschapen door scheiding en veelvormigheid aan te brengen in de chaos en door aan mensen een eigen verantwoordelijkheid te geven. Jezus benadrukt bovendien dat wij het woord van God in de Bijbel alleen goed kunnen verstaan vanuit een open hart, met een hart van vlees en niet met een hart van steen. Zo wijst Jezus ook elke koude heerschappij van de man over de vrouw af. Hij wijst tenslotte naar wat kinderen ten diepste zijn en nodig hebben. Zonder basisvertrouwen kan een kind zich onmogelijk ontplooien. Zo moeten wij zijn als kinderen die met een houding van vertrouwen in het leven staan en die openstaan voor wat God ons in ons geweten wil aanzeggen. Wie zich opsluit in eigen gelijk, kan het plan van God met zijn schepping niet verstaan. En dan wordt het ook moeilijker niet heersend tegenover de ander te staan. Een hart van steen en een koude gesloten blik leiden nooit tot bruggen, wel tot breuken en tot muren. Vrede kan alleen vanuit een diep respect voor de ander die ook altijd een vreemde is. Die vreemde ander is mijn huisgenoot, mijn gebuur of vriend, maar ook de Congolese medemens die moet vluchten voor het
Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen – tel 03/225 10 00 –
[email protected] – www.paxchristi.be – BE41 8939 4403 7310
geweld van de oorlog. Die ander is ook de stille onzichtbare gans Andere. Dan komt de vraag van het geweten terug om eerbied, eer bieden aan de ander (de Ander), waardering schenken, luisteren en ontvangen. En dit drukt zich uit in concrete gebaren van mededogen en goedheid. Vrede is nooit de vrucht van een onverschillige en harde levenshouding. Vrede kan niet als we de ander domineren of de ander als een nummer of ding behandelen. De Vredesweek koos als invalshoek: ‘Kies voor vrede. Ontwapen Oost-Congo’. Moge deze Vredeszondag die bij de Vredesweek aansluit ons helpen om de Congolese medemens even graag te zien als onze meest nabije medemens en even graag als ons eigen leven. Op deze weg van vrede gaat Jezus ons nog altijd voor.
Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen – tel 03/225 10 00 –
[email protected] – www.paxchristi.be – BE41 8939 4403 7310