Inhoudsopgave& Voorwoord!........................................................................................................................!i! Les!1!..................................................................................................................................!1! Een!korte!inleiding!.............................................................................................................................................!1! Uitspraak!................................................................................................................................................................!1!
Les!2!..................................................................................................................................!3! Woordenschat!......................................................................................................................................................!3! Persoonlijk!voornaamwoord!.........................................................................................................................!3! Het!werkwoord!być!(zijn)!...............................................................................................................................!4! Bijvoeglijk!naamwoord!....................................................................................................................................!4! Zelfstandig!naamwoord!...................................................................................................................................!5! Aanwijzend!voornaamwoord!........................................................................................................................!5! Oefeningen!.............................................................................................................................................................!5!
Les!3!..................................................................................................................................!7! Bijvoeglijk!naamwoord!vervolgd!.................................................................................................................!7! Werkwoorden!tegenwoordige!tijd:!Groep!1!en!2!.................................................................................!7! Werkwoordenlijst!...............................................................................................................................................!8! Vragende!zinnen!maken!..................................................................................................................................!8! Handige!zinnen!....................................................................................................................................................!9! Oefeningen!.............................................................................................................................................................!9!
Les!4!................................................................................................................................!12! Woordenschat!...................................................................................................................................................!12! Inleiding!naamvallen!......................................................................................................................................!12! De!locatief:!basisregels!..................................................................................................................................!13! Algemene!regels!bij!verbuigen!...................................................................................................................!13! De!locatief:!bijzonderheden!........................................................................................................................!15! De!voorzetsels!van!de!locatief!....................................................................................................................!16! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!16!
Les!5!................................................................................................................................!18! Woordenschat!...................................................................................................................................................!18! Werkwoorden!groep!3:!2uję!........................................................................................................................!18! Werkwoorden!groep!4:!2ę!............................................................................................................................!19! Aanwijzend!en!bijvoeglijk!naamwoord!locatief!.................................................................................!20! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!21!
Les!6!................................................................................................................................!24! Woordenschat!...................................................................................................................................................!24! Accusatief!............................................................................................................................................................!24! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!27!
Les!7!................................................................................................................................!29! Woordenschat!...................................................................................................................................................!29! Werkwoorden!groep!5!..................................................................................................................................!29! Wederkerige!werkwoorden!en!het!woordje!się!.................................................................................!31! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!33!
! iii!
Les!8:!Herhaling!..........................................................................................................!35! Woordenschat!...................................................................................................................................................!35! Samengestelde!woorden!..............................................................................................................................!35! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!36!
Les!9!................................................................................................................................!38! Woordenschat!...................................................................................................................................................!38! Nominatief!meervoud!....................................................................................................................................!38! Tellen!van!één!tot!vier!...................................................................................................................................!40! Getal!en!werkwoord!.......................................................................................................................................!41! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!41!
Les!10!..............................................................................................................................!44! Woordenschat!...................................................................................................................................................!44! Perfect!vs.!imperfect!werkwoord!.............................................................................................................!44! Toekomende!tijd!met!de!perfectvorm!....................................................................................................!46! Werkwoordenlijst!............................................................................................................................................!46! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!47!
Les!11!..............................................................................................................................!49! Woordenschat!...................................................................................................................................................!49! Meer!over!de!accusatief!................................................................................................................................!49! Bepaalde!uitdrukkingen!met!een!werkwoord!+!voortzetsel!........................................................!49! Zelfstandig!gebruikte!bijvoeglijk!naamwoorden!...............................................................................!50! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!50!
Les!12!..............................................................................................................................!53! Woordenschat!...................................................................................................................................................!53! Verleden!tijd!.......................................................................................................................................................!53! Toekomende!tijd!..............................................................................................................................................!55! persoonlijk!voornaamwoord!locatief!......................................................................................................!56! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!56!
Les!13!..............................................................................................................................!60! Woordenschat!...................................................................................................................................................!60! De!genitief!...........................................................................................................................................................!60! Toepassing!van!de!genitief!..........................................................................................................................!62! Ontkennende!zinnen!......................................................................................................................................!64! Werkwoorden!die!beweging!uitdrukken!..............................................................................................!65! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!66!
Les!14!..............................................................................................................................!68! Woordenschat!...................................................................................................................................................!68! Meervoud!accusatief!.......................................................................................................................................!68! Vergrotende!en!overtreffende!trap!..........................................................................................................!69! Aanwijzende!voornaamwoorden!ten!en!tamten!................................................................................!71! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!72!
Les!15!..............................................................................................................................!75! Woordenschat!...................................................................................................................................................!75! Bezittelijk!voornaamwoord!........................................................................................................................!75! Genitief!meervoud!...........................................................................................................................................!78! ! iv!
Oefeningen!..........................................................................................................................................................!79!
Les!16!..............................................................................................................................!82! Woordenschat!...................................................................................................................................................!82! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!82!
Les!17!..............................................................................................................................!85! Woordenschat!...................................................................................................................................................!85! Getallen!in!de!nominatief!.............................................................................................................................!85! verbuigen!van!getallen!..................................................................................................................................!86! Het!gebruik!van!getallen!in!zinnen!..........................................................................................................!88! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!90!
Les!18!..............................................................................................................................!92! Woordenschat!...................................................................................................................................................!92! De!datief!...............................................................................................................................................................!92! Oefeningen!..........................................................................................................................................................!95!
Les!19!..............................................................................................................................!97! Woordenschat!...................................................................................................................................................!97! Rangtelwoorden!...............................................................................................................................................!97! Klokkijken!...........................................................................................................................................................!98! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!100!
Les!20!...........................................................................................................................!102! Woordenschat!................................................................................................................................................!102! Modale!hulpwerkwoorden!.......................................................................................................................!102! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!105!
Les!21!...........................................................................................................................!108! Woordenschat!................................................................................................................................................!108! Bijwoorden!......................................................................................................................................................!108! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!111!
Les!22!...........................................................................................................................!114! Woordenschat!................................................................................................................................................!114! Vervolg!datief!.................................................................................................................................................!114! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!116!
Les!23!...........................................................................................................................!118! Woordenschat!................................................................................................................................................!118! Vervolg!genitief!..............................................................................................................................................!118! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!120!
Les!24!...........................................................................................................................!122! Woordenschat!................................................................................................................................................!122! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!122!
Les!25!...........................................................................................................................!125! Woordenschat!................................................................................................................................................!125! De!datum!..........................................................................................................................................................!125! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!127!
Les!26!...........................................................................................................................!129! v!!
Woordenschat!................................................................................................................................................!129! De!instrumentalis!.........................................................................................................................................!129! Toepassing!instrumentalis!.......................................................................................................................!131! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!133!
Les!27!...........................................................................................................................!136! Woordenschat!................................................................................................................................................!136! Gebiedende!wijs!I!..........................................................................................................................................!136! Gebiedende!wijs!II!met!niech!...................................................................................................................!138! Vocatief!..............................................................................................................................................................!138! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!140!
Les!28!...........................................................................................................................!142! Woordenschat!................................................................................................................................................!142! Meer!instrumentalis!....................................................................................................................................!142! Instrumentalis!meervoud!.........................................................................................................................!142! De!voorzetsels!van!de!instrumentalis!..................................................................................................!143! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!144!
Les!29!...........................................................................................................................!146! Woordenschat!................................................................................................................................................!146! Bijzinnen!met!że!............................................................................................................................................!146! Het!betrekkelijk!voornaamwoord!który!en!bijvoeglijke!bijzinnen!.........................................!148! Nevenschikkingen!........................................................................................................................................!149! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!150!
Les!30!...........................................................................................................................!152! Woordenschat!................................................................................................................................................!152! De!voorwaardelijke!wijs!............................................................................................................................!152! Ireële!en!hypothetische!condities:!gdyby!+!verleden!tijd!...........................................................!153! Reële!condities!met!jeśli!............................................................................................................................!154! Het!gebruik!van!żeby!...................................................................................................................................!155! Oefeningen!.......................................................................................................................................................!155!
Antwoorden!op!de!oefeningen!............................................................................!157!
! vi!
Les&1& Een&korte&inleiding& Het!Pools!is!een!mooie,!maar!moeilijke!taal!om!te!leren.!De!taal!behoort!tot!de!Slavische! talen.!Een!belangrijk!kenmerk!van!deze!taalfamilie!is,!dat!woorden!veranderen!al!naar! gelang!de!rol!die!ze!spelen!in!de!zin.!Een!klein!voorbeeld!met!het!woordje!szkoła!(school):! Als!onderwerp!van!een!zin,!schrijf!je:!Szkoła!jest!stara.!(De!school!is!oud.)!Als!bepaling!van! plaats!schrijf!je:!Jestem!w!szkole.!(Ik!ben!op!school.)!De!belangrijkste!eigenschappen!van! de!Poolse!taal!zijn:!!
• • • • •
Elk!zelfstandig!naamwoord!is!mannelijk,!vrouwelijk!of!onzijdig! Er!zijn!zeven!naamvallen!die!elk!eigen!uitgangen!geven!aan!woorden! Er!zijn!werkwoordgroepen!die!verschillend!vervoegd!worden! Het!Pools!heeft!het!ons!bekende!alfabet,!aangevuld!met!een!aantal!accenten!op!letters! Uitspraak!is!redelijk!consequent!als!je!de!speciale!letters!kent!
Uitspraak& Algemeen& We!beginnen!deze!les!met!een!samenvatting!van!de!uitspraak.!Tip:!Op!de!website! www.lesexpres.nl/pools!kun!de!uitspraak!beluisteren!door!op!de!woorden!te!klikken.! PL voorbeeld a obraz (schilderij) b dobry (goed) c ciepły (warm) d woda (water) e pies (hond) f telefon (telefoon) g drogi (duur) h herbata (thee) i list (brief) j jabłko (appel) k mleko (melk) l list (brief)
NL idem idem tsj idem als in bek idem zachte k zachte ch ie idem idem idem
PL m n o p r s t u w y z
voorbeeld mały (klein) banan (banaan) kot (kat) pies (hond) stary (oud) sos (saus) telefon (telefoon) butelka (fles) witaj (hallo) wy (jullie) zasłona (gordijn)
NL idem idem als in bok idem idem idem idem oe idem tussen i en e idem
! In!de!kolom!“NL”!zie!je!de!uitspraak!fonetisch!in!het!Nederlands.!Dit!is!natuurlijk!een! benadering.!In!het!algemeen!wijkt!het!dus!niet!veel!af!van!het!Nederlands.!Let!met!name! op!de!uitspraak!van!de!h,!die!je!uitspreekt!als!een!zachte!ch!klank.!Verder!spreek!je!de!g!uit! als!een!zachte!k!klank,!zoals!in!het!Franse!garçon.!De!uitspraak!van!de!y!zit!in!tussen!de! korte!i!(als!in!lip)!en!de!stomme!e!(als!de!eerste!e!in!beleg).!!
! 1!
Bijzondere&klinkers&en&medeklinkers& ! PL voorbeeld NL PL voorbeeld NL ą sąd (rechtbank) ong ó ogród (tuin) oe ć / ci pić (drinken) tj ś / si dziś (vandaag) sj ę ręka (hand) eng ź / zi rzeźnik (slager) zj ł mały (klein) wh ż łóżko (bed) sj ń / ni koń (paard) nj ! De!ą!en!ę!zijn!zogenaamde!nasale!klanken,!zoals!je!die!ook!in!het!Portugees!kent.!Het!vergt! even!oefening.!De!ą!klank!komt!in!de!buurt!van!de!2on!klank!in!het!Franse!bon.!Verder!is! uitspraak!van!de!ł!een!soort!dikke!w!zoals!je!die!ook!kent!in!het!Engelse!what.!Zoals!je!ziet,! de!letters!ć,!ń,!ś,!ź!komen!ook!voor!als!respectievelijk!ci,!ni,!si!en!zi!waarbij!de!uitspraak! hetzelfde!is.!De!precieze!spellingsregel!hierbij!volgt!later.!! Lettercombinaties& ! PL voorbeeld NL PL voorbeeld NL ch chłopiec (jongen) ch dż dżem (jam) dzj cz czysty (schoon) tsj rz morze (zee) zj dz dzień (dag) dz sz szafa (kast) sj dź / dzi łódź (boot) dzjie ść jeść (eten) sjtj ! Let!op:!de!samengestelde!ie!die!we!in!het!Nederlands!kennen,!wordt!in!het!Pools!als! afzonderlijke!klinkers!uitgesproken,!zoals!in!pies!(hond).!Behalve!natuurlijk!als!de!i!bij!een! hierboven!besproken!klinker!hoort:!sierpień!(augustus).!Het!Pools!kent!de!au!identiek! aan!het!Nederlands,!maar!geen!Nederlandse!eu,!ou!of!ui!klank.!!
& !
! 2!
Les&2& Woordenschat& Dobra noc. Jak się masz?
Goedenacht. Hoe gaat het?
pies ma auto n
hond auto
słońce n książka f
zon boek
tu Czy jest ...?
hier Is ... er?
brudny bv późny bv
vies laat
ciemny bv biedny bv
donker arm
Dobry wieczór.
Goedenavond.
ogród mi
tuin
dziewczyna f meisje
Witaj tam bw
Hallo daar
mleko n melk pracowity bv ijverig
woda f nowy bv
water nieuw
dobry bv być im
goed zijn (werkwoord)
pełny bv pokój mi
vol kamer
ciepły bv szklanka f
warm glas
Mam się dobrze. Het gaat goed.
krzesło n
stoel
dziecko n
kind
dzień dobry kto?
goedendag wie?
leniwy bv pusty bv
lui leeg
stary bv chłodny bv
oud koud
chłopiec mp
jongen
listonosz mp
postbode
butelka f
fles
Cześć. Dziękuję.
Hoi. Dank u.
autobus mi czysty bv
bus schoon
jasny bv
do widzenia gdzie?
tot ziens waar?
wczesny bv morze n
vroeg zee
bogaty bv
licht (niet donker) rijk
miły bv
aardig
afkortingen: zelfstandige naamwoorden: mp = mannelijk persoonlijk, mi = mannelijk niet persoonlijk, f = vrouwelijk, n = onzijdig. bw = bijwoord, bv = bijvoeglijk naamwoord. im = imperect werkwoord
Persoonlijk&voornaamwoord& Mooi!zo,!je!hebt!de!weg!naar!les!2!gevonden.!Na!deze!les!zul!je!al!meteen!in!staat!zijn!wat! eenvoudige!zinnen!te!maken!in!het!Pools.!Laten!we!beginnen!met!de!persoonlijke! voornaamwoorden.!Dit!zijn!woorden!als!“ik”,!“jij”,!“hij”,!“zij”,!“het”,!“jullie”,!“U”!et!cetera.! Onderstaand!zie!je!de!Poolse!vertaling!van!deze!woorden:!! Persoonlijk voornaamwoord persoon
enkelvoud
meervoud
1e persoon
ja
ik
my
wij
2e persoon
ty
jij
wy
jullie
on
hij
oni
zij (mannen)
ona ono pan
zij het U (man)
one
zij (overig)
pani
U (vrouw)
panowie panie państwo
U (mannen) U (vrouwen) U (dames en heren)
3e persoon
3e persoon beleefd ! !
! 3!
De!2e!persoon!enkelvoud!ty!gebruik!je!alleen!bij!personen!die!je!goed!kent,!zoals!familie!en! vrienden,!kinderen!en!huisdieren.!Als!je!iemand!beleefd!wilt!aanspreken,!vergelijkbaar!met! het!Nederlandse!“U”!dan!gebruik!je!de!beleeftheidsvormen!pan,!pani!et!cetera.!Als!je!een! groep!aanspreekt!zeg!je!państwo!...!(dames!en!heren!...).!!
Het&werkwoord&być&(zijn)& In!een!zin!is!een!werkwoord!nodig.!Laten!we!beginnen!met!een!vertaling!van!het! werkwoord!“zijn”,!in!het!Pools:!być.!Zoals!in!veel!talen!is!dit!een!onregelmatig!werkwoord.! De!vervoeging!van!być!bij!de!verschillende!persoonlijke!voornaamwoorden!is!als!volgt:!! het werkwoord “zijn”: być persoon enkelvoud 1e persoon (ja) jestem 2e persoon (ty) jesteś 3e persoon (on, ona, ono) jest 3e p. beleefd pan, pani jest
ik ben jij bent hij, zij, het is U bent
meervoud (my) jesteśmy (wy) jesteście (oni, one) są panowie, panie, państwo są
wij zijn jullie zijn zij zijn U bent
! Belangrijk!te!weten!is!dus!dat!het!werkwoord!bij!de!beleeftheidsvormen!wordt!vervoegd! als!de!derde!persoon.!Dat!is!anders!dan!in!het!Nederlands!en!het!geldt!in!het!vervolg!voor! alle!werkwoorden.!Dus!in!“Hij!is”!wordt!On!jest!en!“U!bent”!wordt!Pan!jest.! ! Verder!valt!op!dat!de!persoonlijke!voornaamwoorden!tussen!haakjes!staan.!In! tegenstelling!tot!het!Nederlands!worden!die!in!het!algemeen!weggelaten.!Dus!als!vertaling! van!"Ik!ben"!of!"hij!is"!is!in!het!algemeen!jestem!of!jest!voldoende.!Je!gebruikt!de!volledige! vorm!alleen!als!je!nadruk!wilt!leggen.!!
Bijvoeglijk&naamwoord& We!zijn!nu!bijna!toegekomen!aan!onze!eerste!zin!in!het!Pools.!Bijvoeglijke!naamwoorden! zijn!woorden!als!“groot”,!“klein”,!“slim”,!“lui”,!“rijk”,!“klein”,!et!cetera.!Als!we!dit!toevoegen! aan!wat!we!al!hebben!geleerd,!dan!kunnen!we!zinnen!maken!als:!“Hij”!(persoonlijk! voornaamwoord)!+!“is”!(het!werkwoord!zijn)!+!“klein”!(bijvoeglijk!naamwoord).!En! evenzo!“Zij!is!groot”,!“Ik!ben!slim”,!et!cetera.! ! Het!wordt!wel!meteen!al!wat!ingewikkeld.!Elk!bijvoeglijk!naamwoord!in!het!Pools!kent!een! aantal!verschillende!vormen.!Het!woord!past!zich!telkens!aan,!aan!het!geslacht!(man,! vrouw!of!onzijdig)!van!het!onderdeel!van!de!zin!waar!het!bij!hoort.!Neem!het!bijvoeglijk! naamwoord!mały!(klein).!De!mannelijk!vorm!eindigt!op!een!2y.!Dit!is!de!vorm!die!we!in!de! woordenlijsten!zullen!vermelden.!De!2y!wordt!vervangen!door!een!2a!als!het!om!een!vrouw! gaat!en!door!een!2e!als!het!om!“het”!gaat:!! Pools
Nederlands
Mannelijk Vrouwelijk
(On) jest mały. (Ona) jest mała.
Hij is klein. Zij is klein.
Onzijdig
(Ono) jest małe.
Het is klein.
! !
! 4!
Dit!geldt!trouwens!ook!voor!bijvoorbeeld!de!eerste!en!tweede!persoon:!Als!man!zeg!je!in! de!eerste!persoon:!Jestem!mały.!(Ik!ben!klein.)!Als!vrouw!zeg!je:!Jestem!mała.!(Ik!ben! klein.).!
Zelfstandig&naamwoord& Met!zelfstandige!naamwoorden!duid!je!dingen!aan:!een!huis,!een!fiets,!een!auto,!enzovoort.! Elk!zelfstandig!naamwoord!in!het!Pools!is!dan!wel!mannelijk,!dan!wel!vrouwelijk,!dan!wel! onzijdig.!Soms!ligt!het!erg!voor!de!hand:!chłopiec!(jongen)!is!mannelijk!en!dziewczyna! (meisje)!is!vrouwelijk.!Maar!ook!voor!elk!levenloos!ding!moet!je!weten!of!het!mannelijk,! vrouwelijk!of!onzijdig!is:!książka!(boek)!is!vrouwelijk,!krzesło!(stoel)!is!onzijdig.!Met! onderstaande!regel!kun!je!meestal!wel!bepalen!hoe!het!zit:!!
• • •
Als!een!zelfstandig!naamwoord!eindigt!op!een!medeklinker,!dan!is!het!mannelijk! Als!een!zelfstandig!naamwoord!eindigt!op!2a,!dan!is!het!vrouwelijk! Als!een!zelfstandig!naamwoord!eindigt!op!2o!of!2e,!dan!is!het!onzijdig!
Mannelijk Vrouwelijk Onzijdig
Pools Chłopiec jest mały. Dziewczyna jest mała. Dziecko jest małe.
Nederlands De jongen is klein. Het meisje is klein. Het kind is klein.
!
Aanwijzend&voornaamwoord& Het!Pools!kent!geen!lidwoorden!“de”,!“het”!of!“een”.!“een!jongen”!of!“de!jongen”!is! simpelweg!chłopiec,!zoals!in!de!zin!Chłopiec!jest!mały.!Het!Pools!heeft!wel!een! aanwijzend!voornaamwoord!dat!eventueel!gebruikt!kan!worden!en!een!beetje!de!functie! heeft!van!het!Nederlandse!lidwoord!“de”!of!“het”.!Het!kent!een!mannelijk,!vrouwelijke!en! onzijdige!vorm:!! Pools
Nederlands
Mannelijk
Ten chłopiec jest mały.
De jongen is klein.
Vrouwelijk
Ta dziewczyna jest mała.
Het meisje is klein.
Onzijdig
To dziecko jest małe.
Het kind is klein.
Oefeningen& 2.1.&persoonlijk&voornaamwoord& Vertaal!het!persoonlijk!voornaamwoord!! 1. ik 2. het 3. jullie 4. U (vrouwen, meervoud) 5. jij !
!
6. U (man, enkelvoud) 7. zij (man, meervoud) 8. U (dames en heren) 9. hij 10. U (vrouw, enkelvoud) !
! 5!
11. zij (niet man, meervoud) 12. zij (enkelvoud) 13. wij 14. U (mannen, meervoud) !
2.2.&het&werkwoord&zijn& Vul!een!vorm!in!van!het!werkwoord!być!(zijn):!! 1. on, ona, ono ... 2. oni, one ... 3. pan, pani ... 4. panowie, panie, państwo ...
5. ja ... 6. my ... 7. ty ... 8. wy ...
!
!
2.3.&het&tegenovergestelde& Geef!het!tegenovergestelde!van!! 1. leniwy 2. biedny 3. bogaty 4. późny
5. chłodny 6. jasny 7. ciemny 8. pusty
9. nowy 10. wczesny 11. brudny 12. stary 13. ciepły
2.4.&bepaal&het&geslacht& Is!het!woord!mannelijk,!vrouwelijk!of!onzijdig?! 1. pies 2. auto 3. dziecko 4. książka 5. ogród
6. mleko 7. dziewczyna 8. woda 9. pokój 10. krzesło
11. szklanka 12. chłopiec 13. autobus 14. morze 15. butelka
2.5.&vertaal&naar&het&Nederlands& 1. Pokój jest ciemny. 2. Jesteś leniwa. 3. Książka jest stara. 4. On jest miły.
5. Morze jest brudne. 6. Kto to jest? 7. Jestem bogaty. 8. Gdzie pan jest?
2.6.&vertaal&naar&het&Pools& 1. De stoel is nieuw. 2. Dat is een goed boek. 3. Het glas is vol. 4. Waar zijn zij (man.meervoud)? !
!
5. Waar is zij? 6. Ik (vrouw) ben arm. 7. De hond is lui. 8. Jij (man) bent ijverig. !
!
! 6!
Les&3& Bijvoeglijk&naamwoord&vervolgd& bijvoeglijk&naamwoord&voor&zelfstandig&naamwoord& In!de!vorige!les!hebben!we!zinnen!gemaakt!als!Chłopiec!jest!mały.!(De!jongen!is!klein.)! Hierin!is!“klein”!een!bijvoeglijk!naamwoord!dat!iets!zegt!over!de!“jongen”.!Een!bijvoeglijk! naamwoord!kun!je!ook!direct!voor!een!zelfstandig!naamwoord!zetten.!Zo!spreken!we!van! “een!kleine!jongen”,!“een!mooie!prinses”,!“een!lelijke!eend”,!“een!klein,!groen!kikkertje”!en! “een!knappe!prins”,!et!cetera.!Dat!geldt!ook!in!het!Pools.!Afhankelijk!van!het!geslacht!van! het!zelfstandig!naamwoord!dat!er!na!komt!kunnen!we!zeggen:!! • • •
mały!chłopiec!2!"een!kleine!jongen"!(mannelijk)! mała!dziewczyna!2!"een!klein!meisje"!(vrouwelijk)! małe!dziecko!2!"een!klein!kind"!(onzijdig)!
bijvoeglijk&naamwoord,&de&complete&verbuiging& We!hebben!tot!nu!toe!bijvoeglijke!naamwoorden!behandeld!waarvan!de!mannelijke!vorm! eindigt!met!een!2y:!nowy!(nieuw),!stary!(oud),!bogaty!(rijk),!et!cetera.!In!totaal!zijn!er!drie! groepen,!die!elk!een!eigen!verbuiging!hebben:!! • • •
eindigend!op!2y,!bijv.!duży!(groot),!mały!(klein)! eindigend!op!2ki!of!2gi,!bijv.!wysoki!(lang),!polski!(Pools)! eindigend!op!2i!overig,!bijv.!głupi!(stom),!tani!(goedkoop)!
Hieronder!zie!de!verschillende!uitgangen!van!elke!groep!voor!mannelijke,!vrouwelijke!en! onzijdige!zelfstandig!naamwoorden.!De!verbuigingen!van!de!groep!op!2y!moet!je!bekend! voorkomen!vanuit!les!2,!de!andere!verbuigingen!zijn!nieuw:! bijvoeglijk naamwoord nominatief enkelvoud zelfst.nw -y -ki of -gi mały chłopiec wysoki chłopiec mannelijk (kleine jongen) (lange jongen) mała dziewczyna wysoka dziewczyna vrouwelijk (klein meisje) (lang meisje) małe dziecko wysokie dziecko onzijdig (klein kind) (lang kind)
-i overig głupi chłopiec (stomme jongen) głupia dziewczyna (stom meisje) głupie dziecko (stom kind)
Werkwoorden&tegenwoordige&tijd:&Groep&1&en&2& groep&1:&Tam,&Ta,&Tają& Dan!nu!aandacht!voor!het!gebruik!van!werkwoorden!in!het!Pools.!Deze!zijn!grofweg!in!te! delen!in!vijf!groepen,!die!elk!een!eigen!vervoeging!hebben.!We!beginnen!met!groep!één.!Dit! is!ook!meteen!de!grootste!groep.!In!de!woordenlijsten!zijn!dit!in!het!algemeen! werkwoorden!die!eindigen!op!2ać,!maar!dan!niet!2awać,!2iwać,!2ować,!of!2ywać.! Voorbeelden!van!deze!werkwoorden!zijn:!czekać!(wachten),!czytać!(lezen)!en!oglądać! ! 7!
Les&6& Woordenschat& pomidor mi ser mi
tomaat kaas
wielki bv cukier mi
groot suiker
cebula f gwóźdź mi
ui spijker
całować im ciężki bv
kussen zwaar
kelner mp kawa f
kelner koffie
śruba f jajko n
schroef ei
kanapka f
boterham
chory bv
ziek
chleb mi
brood
szukać im kłaść im
zoeken naar neerleggen
czasopismo n tijdschrift kot ma kat
brzydki bv sól mi
lelijk zout
piękny bv przystojny bv
znać im
zielony bv
prachtig knap (bij mannen) groen
kotka f tęgi bv
poes dik, gezet
wiertarka f boor brzoskwinia f perzik
bułka f
broodje
sos mi
saus
młotek mi piosenka f
hamer liedje
kennen
nieść im pieprz mi
dragen peper
ryż mi
rijst
budować im wybierać im
bouwen kiezen
kleszcze n tang śrubokręt mi schroeven draaier
nauczyciel mp leraar herbata f thee
czekolada f
chocolade
banan mi miarka f
banaan meetlat
Accusatief& algemeen& Als!een!zin!een!lijdend!voorwerp!heeft,!dan!wordt!dit!lijdend!voorwerp!in!het!Pools! verbogen!met!de!accusatief!naamval.!Denk!aan!de!controle!vragen!die!je!bij!Nederlands! redekundig!ontleden!hebt!geleerd:!Als!de!zin!is!"Piet!leest!een!boek."!dan!kun!je!vragen:!! • •
Vraag:!Wie!+!werkwoord?!oftewel!"Wie!leest?"!Antwoord!"Piet"!Conclusie:!"Piet"! is!onderwerp!van!de!zin! Vraag:!Wie/Wat!+!werkwoord!+!onderwerp?!oftewel!"Wat!leest!Piet?"!Antwoord:! "een!boek"!Conclusie:!"een!boek"!is!lijdend!voorwerp!van!de!zin!
Om!de!verbuiging!van!de!accusatief!te!kunnen!maken!in!het!Pools!is!het!nu!van!belang!dat! we!een!onderscheid!gaan!maken!tussen!levende!en!niet!levende!mannelijke!woorden.!Tot! de!levende!mannelijke!woorden!horen!mensen!en!dieren.!Tot!de!niet!levende!dingen!hoort! de!rest.! Een!chłopiec!(jongen)!of!koń!(paard)!is!levend!en!een!obraz!(schilderij)!is!niet!levend.!We! kunnen!nu!naar!de!accusatief!gaan!kijken.!Een!voordeeltje!is!dat!de!verbuiging!voor! mannelijke!niet!levende!dingen!en!onzijdige!dingen!hetzelfde!is!als!de!nominatief,! onveranderd!dus:!
! 24!
! accusatief enkelvoud geslacht regel mannelijk levend eindigend op medeklinker: +a eindigend op -a: +ę
voorbeeld chłopiec (jongen) → chłopca kolega (colega) → kolegę mannelijk niet levend geen wijziging obraz (schilderij) → obraz vrouwelijk eindigend op klinker: +ę szafa (kast) → szafę eindigend op medeklinker: geen wijziging łódź (boot) → łódź onzijdig geen wijziging miasto (stad) → miasto ! Let!hierbij!op!de!algemene!regels!die!we!eerder!hebben!geleerd!bij!de!locatief:!De!e! verdwijnt!als!deze!tussen!twee!medeklinkers!staat:!chłopiec!→!chłopca.!Let!in!dit! voorbeeld!ook!op!de!verandering!van!pi!naar!p!omdat!er!geen!klinker!meer!na!komt.! Vergeet!in!dit!kader!ook!niet!dat!een!ń!verandert!in!ni!als!deze!niet!aan!het!eind!van!een! woord!staat,!dus!koń!(paard)!→!konia.! ! Je!kunt!een!woord!dus!als!onderwerp!of!als!lijdend!voorwerp!gebruiken.!Als!je!het!als! lijdend!voorwerp!gebruikt!dan!verandert!het!als!het!een!mannelijk!levend!of!een! vrouwelijk!woord!is:!! geslacht mannelijk levend mannelijk niet levend vrouwelijk onzijdig
nominatief Chłopiec jest tam. De jongen is daar. Gdzie jest klucz? Waar is de sleutel? Dziewczyna jest w domu. Het meisje is thuis. Auto jest tam. De auto is daar.
accusatief Szukam chłopca. Ik zoek de jongen. Mam klucz. Ik heb de sleutel. Znasz tę dziewczynę? Ken je het meisje? Widzę auto. Ik zie de auto.
!
aanwijzend&voornaamwoord&en&bijvoeglijk&naamwoord& En!ook!bij!de!accusatief!is!weer!een!lijstje!met!aanwijzende!voornaamwoorden!en! bijvoeglijke!naamwoorden!te!maken.!Het!spreekt!voor!zich!dat!mannelijk!niet!levend!en! onzijdig!onveranderd!blijven:! aanwijzend voornaamwoord en bijvoeglijk naamwoord accusatief enkelvoud zelfst.nw aanw.vnw. bijv.nw. -y bijv.nw. -ki of -gi bijv.nw. -i overig tego małego chłopca wysokiego chłopca głupiego chłopca man. levend (de) (kleine jongen) (lange jongen) (stomme jongen) ten mały hotel drogi hotel tani hotel man. niet levend (het) (kleine hotel) (dure hotel) (goedkope hotel) tę małą dziewczynę wysoką dziewczynę głupią dziewczynę vrouwelijk (het) (kleine meisje) (lange meisje) (stomme meisje) to małe dziecko wysokie dziecko głupie dziecko onzijdig (het) (kleine kind) (lange kind) (stomme kind) ! 25!
persoonlijk&voornaamwoord& Eerder!hebben!we!de!persoonlijke!voornaamwoorden!ja!(ik),!ty!(jij),!on!(hij),!et!cetera.! besproken.!Deze!kun!je!alleen!als!onderwerp!gebruiken.!Ty!czekasz.!(Jij!wacht.)!Als!we!“jij! als!lijdend!voorwerp!willen!gebruiken,!dan!gebruiken!we!persoonlijk!voornaamwoorden! in!de!accusatief.!Je!zegt!niet:!“Ik!wacht!op!jij.”!maar!je!zegt:!“Ik!wacht!op!jou.”!Zo!is!het!ook! in!het!Pools:!Czekam!na!ciebie.!(Ik!wacht!op!jou.)!Hier!is!het!overzicht:! persoonlijke voornaamwoorden accusatief enkelvoud
meervoud
1e persoon
mnie
nas
2e persoon
cię (kort), ciebie (lang)
was
3e persoon mannelijk 3e persoon vrouwelijk 3e persoon onzijdig
go (kort), jego (lang) ją je
ich je je
! Twee!persoonlijke!voornaamwoorden!accusatief!kennen!een!korte!en!lange!vorm:!cię! (kort)!vs.!ciebie!(lang)!en!go!(kort),!jego!(lang).!Hieronder!lees!je!in!welke!situatie!je! welke!vorm!gebruikt!(lang!of!kort):!!
• • •
Gebruik!de!lange!vorm!als!de!nadruk!op!het!woord!ligt,!anders!de!korte!vorm.! Vergelijkbaar!met!het!Nederlandse!"je"!(kort)!en!"jou"!(lang):!On!widzi!cię.!"Hij! ziet!je."!On!widzi!ciebie,!nie!jego.!"Hij!ziet!jou,!niet!hem."! Aan!het!begin!van!de!zin!is!alleen!de!lange!vorm!mogelijk!(want!de!nadruk!ligt!er! op):!Ciebie!widzi.!"Jou!ziet!hij."!In!het!Nederlands!zou!je!ook!niet!zeggen:!"Je!ziet! hij."! Na!een!voorzetsel!is!alleen!de!lange!vorm!mogelijk:!Czekam!na!ciebie.!"Ik!wacht! op!jou."!
De&vraagwoorden&van&de&accusatief& De!vraagwoorden!Kto?!(wie)!en!Co?!(wat)!kennen!we!al!uit!een!eerdere!les.!Als!je!vraagt! "Wie!leest!een!boek?"!dan!is!"wie"!het!onderwerp!en!"een!boek"!lijdend!voorwerp.!Je! vertaalt!"wie"!daarom!met!het!vraagwoord!in!de!nominatief:!Kto?! ! Als!je!vraagt!"Wie!ken!je?"!dan!is!"wie"!lijdend!voorwerp.!Immers,!het!antwoord!is:!"Ik!ken! Piet!(lijdend!voorwerp)."!Het!vraagwoord!Kto?!(wie)!in!de!accusatief!is!Kogo?!(wie).!Het! vraagwoord!Co?!(wat)!blijft!onveranderd!in!de!accusatief:!! • •
Na!kogo!czekasz?!=!Op!wie!wacht!je?! Co!czytasz?!=!Wat!lees!je?!
! 26!
Oefeningen& 6.1.&zelfst.&nw.&accusatief& Geef!de!accusatief!van:!! 1. listonosz (postbode) 2. dziewczyna (meisje) 3. stół (tafel) 4. chłopiec (jongen) 5. wino (wijn) 6. most (brug) 7. kot (kat)
8. rolnik (boer) 9. morze (zee) 10. ogród (tuin) 11. łabędź (zwaan) 12. piosenka (liedje) 13. jajko (ei)
6.2.&zinsgedeelte&accusatief& Zet!in!de!accusatief:!! 1. ten chory koń (het zieke paard) 2. ta bogata matka (de rijke moeder) 3. to małe drzewo (de kleine boom) 4. ten piękny pies (de prachtige hond) 5. ta pełna butelka (de volle fles) 6. ten wielki basen (het grote zwembad) 7. ten bogaty człowiek (de rijke man) 8. ta zielona herbata (de groene thee) 9. ten czerwony wieszak (de rode kapstok) 10. ten głupi student (de stomme student) 11. {ten drugi rzeźnik (de tweede slager) 12. to tanie jabłko (de goedkope appel)
6.3.&pers.&vnw.&accusatief& Vul!het!persoonlijk!voornaamwoord!in:!! 1. On widzi ... “Hij ziet je.” 2. On widzi ... “Hij ziet jullie.” 3. On widzi ... “Hij ziet hem.” 4. On widzi ... “Hij ziet hen.” (mannelijk) 5. On widzi ... “Hij ziet haar.” 6. On widzi ... “Hij ziet hen.” (niet mannelijk) 7. On widzi ... “Hij ziet me.” 8. On widzi ... “Hij ziet ons.”
! 27!
6.4.&vertaal&naar&het&Nederlands& Vertaal:!! 1. Dziewczyna go całuje. 2. Chłopiec kładzie książkę. 3. Czy pan pracuje w fabryce? 4. Bogaty człowiek buduje nową fabrykę. 5. Człowiek pisze książkę. 6. Znamy nowego rzeźnika. 7. Matka sprzedaje czerwoną sukienkę. 8. Kot ją zna. 9. Kobieta całuje przystojnego listonosza. 10. Spacerujemy w ogrodzie.
6.5.&vertaal&naar&het&Pools& Vertaal:!! 1. Kook jij het water? 2. Ik hou van de hond. 3. Ken jij hem? 4. De man zingt een oud liedje. 5. De vrouw studeert in de studeerkamer. 6. Ik begrijp jullie. 7. De luie ober bedient een oude vrouw. 8. De kat gaat rusten in de slaapkamer. 9. De hond houdt van mij. 10. De rijke vrouw houdt van de arme boer. !
! 28!
Les&15& Woordenschat& siostra f wnuk mp
zus podobny bv kleinkind kuzynka f
rodzic mp babcia f
ouder oma
ciotka f
tante
ciągnąć im trekken córka f dochter dziadek mp opa wujek mp oom pchać im
duwen
syn mp brat mp
zoon broer
wnuczka f
kleindochter
każdy bv ojciec mp
iedere vader
padać im
vallen
vergelijkbare, dergelijke zamężna bv nicht (kind van je oom of tante) kołyska f rocznica ślubu trouwdag, trouwjubileum narodziny
getrouwd (voor vrouwen) wieg geboorte
bratanek mp siostrzenica f
neef (kind van je broer) panna młoda bruid nicht (kind van je zus) zaręczony bv verloofd
sąsiad mp fotografia f
buurman foto
bratanica f
nicht (kind van je broer) była żona
urodziny pogrzeb mi
verjaardag begrafenis ex-vrouw
siostrzeniec mp neef (kind van je zus) sąsiadka f buurvrouw
niemowlę n baby przyjaciel mp vriend
lustro n
spiegel
poród mi
bevalling
kuzyn mp
neef (kind van je oom of tante) huwelijksreis
były mąż spać im
ex-man slapen
podróż poślubna f rysować im
tekenen
osoba mp persoon przyjaciółka f vriendin pan młody
bruidegom
Bezittelijk&voornaamwoord& bezittelijk&voornaamwoord&nominatief& Bezittelijke!voornaamwoorden!zijn!woorden!die!je!in!het!algemeen!voor!zelfstandige! naamwoorden!zet,!om!een!bezit!aan!te!geven.!Dit!betreft!woorden!als!"mijn!huis",!"jouw! auto",!"zijn!fiets",!et!cetera.!De!keuze!van!het!juiste!bezittelijk!voornaamwoord!hangt!dus!af! van!de!persoon!van!wie!iets!is:!"mijn",!"jouw",!"zijn",!et!cetera,!en,!in!het!Pools!ook!van!het! zelfstandig!naamwoord!waar!het!voor!staat.!Dan!kom!je!dus!al!snel!uit!op!de!volgende! tabel:!! Bezittelijk voornaamwoord nominatief enkelvoud voor een ...
... mannelijk zelfst.nw
vrouwelijk onzijdig meervoud meervoud zelfst.nw zelfst.nw man.pers. overig
ja ty on ona my wy oni one
mój twój
moja twoja
nasz wasz
nasza wasza
mijn jouw zijn haar onze jullie hun (mannen) hun (vrouwen)
moje twoje jego jej nasze wasze ich
! 75!
moi twoi
moje twoje
nasi wasi
nasze wasze
Les&25& Woordenschat& czwartek mi
donderdag
marzec mi
maart
Nowy Rok mi
Nieuwjaar
wiosna f
lente
lipiec mi
juli
Wielki Piątek mi
Goede Vrijdag
kwartał mi
kwartaal
listopad mi
november
wschód słońca mi zonsopgang
pora roku f
jaargetijde
coroczny bv
jaarlijks
Boże Narodzenie n Kerstmis
poniedziałek maandag mi
weekend mi
weekend
Sylwester mi
Oudejaarsavond
kwiecień mi
april
Wigilia f
kerstavond
piątek mi
vrijdag
sierpień mi
augustus
paashaas
lato n
zomer
grudzień mi
december
zając wielkanocny mi
rok mi
jaar
styczeń mi
januari
dinsdag
maj mi
mei
jajko wielkanocne n
paasei
wtorek mi sobota f
zaterdag
wrzesień mi
september
winter
Szczęśliwego Nowego Roku!
Gelukkig Nieuwjaar!
zima f
miesiąc mi
maand
przestępny rok mi
schrikkeljaar
luty
februari
Wniebowstąpienie hemelvaartsdag n
środa f
woensdag
czerwiec mi
juni
Zielone Świątki
pinksteren
niedziela f
zondag
październik mi
oktober
Mikołaj
de Kerstman
jesień mi
herfst
Wielkanoc mi
pasen
miesięczny bv
maandelijks
zachód słońca mi
zonsondergang
zmierzch mi
schemering
kalendarz mi kalender
De&datum& Dagen&van&de&week& Laten!we!beginnen!met!de!zeven!dagen!van!de!week.!Dit!zijn!zeven!zelfstandige! naamwoorden!die!mannelijk!of!vrouwelijk!kunnen!zijn.!Het!weekend!hebben!we!ook!maar! alvast!toegevoegd:! Dagen van de week + geslacht poniedziałek (mannelijk) wtorek (mannelijk) środa (vrouwelijk) czwartek (mannelijk)
maandag dinsdag woensdag donderdag
piątek (mannelijk) sobota (vrouwelijk) niedziela (vrouwelijk) weekend (mannelijk)
vrijdag zaterdag zondag weekend
! Als!je!zegt!(in!de!tegenwoordig!tijd)!"Vandaag!is!het!vrijdag."!dan!zeg!je!Dziś!jest!piątek.! Als!je!zegt!(in!de!verleden!tijd)!"Gisteren!was!het!maandag.",!dan!neemt!de!vervoeging!van! “zijn”!het!geslacht!van!de!dag!over:!Wczoraj!była!środa.!(Gisteren!was!het!woensdag.)! ! Als!je!wil!zeggen!"op!maandag",!"op!dinsdag",!et!cetera,!dan!gebruik!je!het!voorzetsel!w!in! combinatie!met!de!dag!in!de!accusatief.!Dus:!w!sobotę!(op!zaterdag),!w!czwartek!(op! donderdag),!et!cetera.! ! Om!te!vragen!van!welke!dag!tot!welke!dag!iets!duurt!gebruik!je!de!standaard!vraag!Od! kiedy!do!kiedy?!(Van!wanneer!tot!wanneer?).!Het!antwoord!is!dan!Od!...!do!...!(Van!...!tot! ! 125!
...)!Waarbij!de!dagen!die!je!op!de!puntjes!invult!in!de!genitief!staan.!Het!is!daarom!goed!om! bij!de!weekdagen!de!naamvallen!nominatief,!genitief!en!accusatief!paraat!te!hebben:!! nominatief poniedziałek wtorek środa
genitief od / do poniedziałku od / do wtorku od / do środy
accusatief w poniedziałek we wtorek w środę
vertaling maandag dinsdag woensdag
czwartek piątek sobota
od / do czwartku od / do piątku od / do soboty
w czwartek w piątek w sobotę
donderdag vrijdag zaterdag
niedziela
od / do niedziely
w niedzielę
zondag
!
Maanden&in&het&jaar& Hieronder!zie!je!een!overzicht!van!de!maanden!in!het!Pools!en!de!naamvallen!die!je!het! meest!gebruikt!in!combinatie!met!deze!maanden.!Je!gebruikt!de!maanden!vooral!in! combinatie!met!de!locatief!en!de!genitief.!De!locatief!gebruik!je!in!consructies!als!w! styczniu!(in!januari),!w!lutym!(in!februari).!De!genitief!gebruik!als!je!maanden!noemt!in! datumaanduidingen!(we!komen!daar!later!op!terug)!en!in!constructies!als!od!stycznia! (vanaf!januari)!en!do!lutego!(tot!februari).!! Maanden van het jaar maand
locatief
genitief
vertaling
styczeń
w styczniu
stycznia
januari
luty
w lutym
lutego
februari
marzec
w marcu
marca
maart
kwiecień maj
w kwietniu w maju
kwietnia maja
april mei
czerwiec
w czerwcu
czerwca
juni
lipiec
w lipcu
lipca
juli
sierpień
w sierpniu
sierpnia
augustus
wrzesień
we wrześniu
września
september
październik
w październiku
października
oktober
listopad
w listopadzie
listopada
november
grudzień
w grudniu
grudnia
december
!
! 126!
Antwoorden&op&de&oefeningen& 2.1.&persoonlijk&voornaamwoord& 1. ja
6. pan
11. one
2. ono
7. oni
12. ona
3. wy 4. panie
8. państwo 9. on
13. my 14. panowie
5. ty
10. pani
2.2.&het&werkwoord&zijn& 1. jest
4. są
7. jesteś
2. są
5. jestem
8. jesteście
3. jest
6. jesteśmy
2.3.&het&tegenovergestelde& 1. pracowity
5. ciepły
9. stary
2. bogaty 3. biedny
6. ciemny 7. jasny
10. późny 11. czysty
4. wczesny
8. pełny
12. nowy 13. chłodny
2.4.&bepaal&het&geslacht& 1. mannelijk
9. mannelijk
2. onzijdig 3. onzijdig
10. onzijdig 11. vrouwelijk
4. vrouwelijk
12. mannelijk
5. mannelijk 6. onzijdig
13. mannelijk 14. onzijdig
7. vrouwelijk
15. vrouwelijk
8. vrouwelijk 2.5.&vertaal&naar&het&Nederlands& 1. De kamer is donker.
5. De zee is vies.
2. Jij bent lui. 3. Het boek is oud.
6. Wie is dat? 7. Ik ben rijk.
4. Hij is aardig.
8. Waar bent u?
2.6.&vertaal&naar&het&Pools& 1. Krzesło jest nowe. 2. To jest dobra książka.
5. Gdzie ona jest? 6. Jestem biedna. ! 157!
3. Szklanka jest pełna. 4. Gdzie oni są?
7. Pies jest leniwy. 8. Jesteś pracowity.
3.1.&verbuig&het&bijv.&naamwoord& 1. wysoki
5. druga
9. stare
2. drogi 3. ostatni
6. ciepła 7. niebieskie
10. długi 11. tania
4. niska
8. głupie
12. młody
1. odwiedzam
5. słuchają
9. czytacie
2. macie
6. śpiewamy
10. pływamy
3. ogląda 4. otwierasz
7. kocha 8. czekam
11. zamykasz
3.2.&werkwoorden&groep&1&
3.3.&werkwoorden&groep&2& 1. jesz
7. rozumiemy
2. rozumieją 3. wiemy
8. umiesz 9. wiedzą
4. je 5. umiem
10. jem 11. rozumiecie
6. wiecie
12. umie
3.4.&vertaal&naar&het&Nederlands& 1. Bekijken zij het oude schilderij? 2. Het boek is duur. 3. Luistert u? 4. De luie postbode bekijkt de brief. 5. Is het water koud? 6. De hond kan zwemmen. 7. Ik begrijp het kind. 8. De rijke jongen houdt van het arme kind. 9. Luistert de hond? 10. Bezoekt u het kind? 3.5.&handige&zinnen&vertalen& 1. Hoe gaat het? 2. Ik weet het niet.
6. Ik heet Bart. 7. Ik spreek een beetje Pools.
3. Hoe heet je?
8. Ik begrijp het niet.
4. Goed, dank je.
9. Leuk je te ontmoeten.
! 158!
solliciteren!
bang!zijn!
spelen!
rennen!
pijn!doen!
pakken!
missen,!gebrek!hebben!aan!
vies!maken!
bouwen!
wakker!maken!
wakker!worden!
zijn!(werkwoord)!
kussen!
willen!
gaan,!lopen!
ziek!zijn!
prijzen!
snijden!
trekken!
genieten!van!
wachten!
wachten!op!
zich!voelen!
lezen!
aplikować5o5pracę!
bać5się!
bawić5się!
biegnąć!
boleć!
brać!
brakować!
brudzić!
budować!
budzić!
budzić5się!
być!
całować!
chcieć!
chodzić!
chorować!
chwalić!
ciąć!
ciągnąć!
cieszyć5się!
czekać!
czekać5na!
czuć5się!
czytać!
!
vertaling!
werkwoord!
,ę!
,ę!
,ę!
,uję!
,uję!
,ę!
,uję!
,ę!
,uję!
,ę!
,uję! ,ę!
1!
4!
1!
1!
,am!
,ę!
,am!
,am!
5B! ,ę,!,y!
5A! ,ę,!,i!
4!
5A! ,ę,!,i!
3!
5A! ,ę,!,i!
4!
3!
4!
5A! ,ę,!,i!
5A! ,ę,!,i!
3!
5A! ,ę,!,i!
3!
4!
5A! ,ę,!,i!
4!
4!
4!
3!
groep!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
przeczytać!
! poczuć!
zaczekać!
ucieszyć!
! pociągnąć!
pochwalić!
! zachorować!
zechcieć!
! pocałować!
!
!
! zbudować!
zabraknąć!
! wziąć!
!
! pobawić!
zaaplikować!
aspect! perf.vorm!
3e5prs5t.t.!
stam5v.t.!
czytam!
czuję!się!
czekam!na!
czekam!
cieszę!się!
ciągnę!
tnę!
chwalę!
choruję!
chodzę!
chcę!
całuję!
jestem!
budzę!się!
budzę!
buduję!
brudzę!
brakuję!
biorę!
bolę!
biegnę!
bawię!się!
boję!się!
czyta!
czuje!się!
czeka!na!
czeka!
cieszy!się!
ciągni!
tnie!
chwali!
choruje!
chodzi!
chce!
całuje!
jest!
budzi!się!
budzi!
buduje!
brudzi!
brakuje!
bierze!
boli!
biegnie!
bawi!się!
boi!się!
czytał!
czuł!się!
czekał!na!
czekał!
cieszył!się!
ciągnął!
ciął!
chwalił!
chorował!
chodził!
chciał!
całował!
był!
budził!się!
budził!
budował!
brudził!
brakował!
brał!
bolał!
biegnął!
bawił!się!
bał!się!
aplikuję!o!pracę! aplikuje!o!pracę! aplikował!o!pracę!
1e5prs5t.t.!
geven!
overstuur,!zenuwachtig!zijn! 3!
plagen!
plagen,!bijsnijden!
schelen,!mankeren!
eisen!
aankomen!via!water!
ontvangen!(van!iets)!
ontvangen!(van!iets)!
duurder!worden!
bedanken!
bedanken!voor!
zich!verbazen!
opbellen!
verdwijnen,!omkomen!
boos!zijn!op!
zich!scheren!
koken!
(een!sport)!beoefenen!
dreigen!
geïnteresseerd!zijn!in!
gaan!
dawać!
denerwować5się!
dociąć!
docinać!
dolegać!
domagać5się!
dopłynąć!
dostać!
dostawać!
drożeć!
dziękować!
dziękować5za!
dziwić5się!
dzwonić5do!
ginąć!
gniewać5się5na!
golić5się!
gotować!
grać5w!
grozić!
interesować5się!
iść!
!
geven!(kado!doen)!
darować!
,ię,!,i!
,uję!
,uję!
,uję!
,uję!
,ę!
,am!
,am!
,am!
,am!
,ę!
,uję!
,uję!
,uję!
,am!
,am!
,am!
,uję!
4!
3!
,ę!
,uję!
5A! ,ę,!,i!
1!
3!
5A! ,ę,!,i!
1!
5A! ,ę,!,i!
5B! ,ę,!,y!
5C!
3!
3!
3!
3!
4!
1!
1!
1!
1!
4!
3!
3!
1!
geven!
dać!
groep!
vertaling!
werkwoord!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
impf!
perf!
perf!
impf!
impf!
impf!
perf!
impf!
impf!
impf!
perf! daję!
daruję!
dam!
1e5prs5t.t.!
grożę!
gram!w!
gotuję!
golę!się!
gniewam!się!na!
ginę!
dzwonę!do!
dziwię!się!
dziękuję!za!
dziękuję!
drożeję!
dostaję!
dostanę!
dopływam!
domagam!się!
dolegam!
docinam!
dotnę!
!
idę!
zainteresować! interesuję!się!
zagrozić!
zagrać!
ugotować!
ogolić!
pogniewać!
zginąć!
! zadzwonić!
podziękować!
! podziękować!
! dostać!
!
!
!
! dociąć!
zdenerwować! denerwuję!się!
dać!
! podarować!
aspect! perf.vorm!
idzie!
interesuje!się!
grozi!
gra!w!
gotuje!
goli!się!
gniewa!się!na!
ginie!
dzwoni!do!
dziwi!się!
dziękuje!za!
dziękuje!
drożeje!
dostaje!
dostanie!
dopływa!
domaga!się!
dolega!
docina!
dotnie!
denerwuje!się!
daje!
daruje!
da!
3e5prs5t.t.!
szedł!
interesował!się!
groził!
grał!w!
gotował!
golił!się!
gniewał!się!na!
ginął!
dzwonił!do!
dziwił!się!
dziękował!za!
dziękował!
drożał!
dostawał!
dostał!
dopłynął!
domagał!się!
dolegał!
docinał!
dociął!
denerwował!się!
dawał!
darował!
dał!
stam5v.t.!
