Sociaal-Juridische Dienstverlening Bachelor of Social Legal Services / voltijd
Student Debora Pol bij MeerWaarde, organisatie voor welzijnswerk in de Haarlemmermeer
Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Waar ‘hij’ staat, bedoelen we ook ‘zij’. De meest actuele informatie is te vinden op hsleiden.nl.
Jouw toekomst met Sociaal-Juridische Dienstverlening Regels en wetten: iedereen heeft er mee te maken. De één bij het aanvragen van studiefinanciering of een uitkering, de ander bij een ontslagprocedure of een strafbaar feit. Voor veel mensen vormen al die regels en wetten een ondoordringbaar oerwoud. Zij roepen de hulp in van deskundigen die de weg wél kennen: de sociaal-juridisch dienstverleners (SJD’ers).
Praktisch De praktijk speelt een grote rol in de opleiding. Je leert vooral de juridische kennis en de sociale vaardigheden die je opdoet toe te passen. Je werkt bijvoorbeeld aan opdrachten die aan de praktijk zijn ontleend. In je derde jaar loop je tien maanden stage ter voorbereiding op het echte werk.
Dienstverlening aan cliënten Een jonge moeder is verlaten door haar man en heeft bijstand nodig. Een huurder wil z’n onwillige huisbaas dwingen het lekkende plafond te repareren. Beiden hebben ze iemand nodig die de weg kent in de wetgeving. Iemand die kan uitleggen en partijen bij elkaar kan brengen. Als SJD’er sta je deze mensen bij. Ook kun je bijvoorbeeld een jongere begeleiden die zich na een winkeldiefstal moet melden bij Bureau Halt. Je adviseert en informeert hem over de regelgeving en procedures. Je legt uit wat zijn rechten, maar ook wat zijn plichten zijn. Je zoekt uit wat er aan de hand is en bemiddelt tussen mensen. Bij conflicten probeer je escalatie te voorkomen. Je lost problemen op of je verwijst de cliënt door naar een instantie die hem verder helpt. Kennis van het recht Sociaal-Juridische Dienstverlening betekent werken met mensen. Daarom is inlevingsvermogen een onmisbare eigenschap. Geen gezichtspunt is je vreemd, of je nu de belangen van een cliënt behartigt, of een regeling uitvoert voor een sociaal-maatschappelijke instelling. Je kunt samenwerken met instanties en professionele gesprekken voeren. De wet- en regelgeving hoef je daarvoor niet uit je hoofd te leren, maar je moet er wel mee kunnen omgaan. Kies je voor SJD? Dan word je een professional die anderen bijstaat.
3
Carrière en toekomst Op het snijvlak van hulpverlening en recht: daar zit de sociaal-juridisch dienstverlener. Als opleiding SJD kiezen we voor de leerroutes ‘Zorg en Welzijn’ en ‘Overheid en Bestuur’. Na je studie SJD weet je hoe wetten in elkaar zitten. En hoe je ze zo toepast dat je recht doet aan ieder individu. Je hebt dus altijd te maken met regels en met mensen. Jouw functie Met je diploma SJD op zak kun je bij diverse (non-profit) organisaties aan de slag. Zo kun je gaan werken bij Dienst Werk en Inkomen waar je moet vaststellen of iemand recht heeft op een bijstandsuitkering. Om zo’n uitkering te ontvangen, moet de cliënt voldoende hebben gesolliciteerd. En dan merk je dat regels nooit helemaal zwart-wit zijn. Want wat is voldoende? Deze en andere situaties kun je tegenkomen in je beroep. De volgende taken kunnen bij jouw functie horen: • Je geeft juridisch advies aan de werknemer die vindt dat hij ten onrechte is ontslagen. • Je stelt een plan op om een burger van zijn schulden af te helpen. • Je bemiddelt tussen de schuldenaar en zijn schuldeisers. • Je ontwikkelt een taakstraf voor veroordeelden. • Je behandelt een asielaanvraag. • Je helpt iemand met het invullen van formulieren voor huur toeslag.
SJD’ers werken vaak in de non-profitsector: • Sociaal raadslieden • Juridisch loket • Sociale wijkteams • Sociale dienst • Jeugdbescherming • Immigratie- en Naturalisatiedienst • Schuldhulpverlening • Slachtofferhulp • Asielzoekers- of vluchtelingencentrum • Reclassering of bureau Halt • Gemeente • Woningcorporaties
Werkgevers Gaat het om ontslag, uitkeringen, schulden, klachten, asiel of straf? De Sociaal-Juridisch Dienstverlener is de deskundige. Wanneer je afgestudeerd SJD’er bent, kun je in allerlei organisaties terechtkomen. Welke kant je kiest, hangt af van je eigen interesse.
4
Wat vindt Nick? Nick Boogaard is student SJD. Hij koos bewust voor de kleinschaligheid van Hogeschool Leiden. De opleiding SJD biedt Nick uitdaging en verdere ontwikkeling. “Ik heb voor SJD gekozen omdat ik mensen wil helpen op juridisch gebied. Tijdens de opleiding doe ik veel juridische kennis op, nu zie ik ook meerdere belangen en invalshoeken. Momenteel loop ik stage bij een Buurtteam, daar ben ik als enige SJD’er aanspreekpunt voor juridische vragen die vooral over beslag- en executierecht gaan. Daarnaast leer ik cliënten met schulden weer grip te krijgen op hun financiën. Het Buurtteam helpt mensen die het zelf even niet meer weten. Hun problemen zijn heel divers en komen vaak voort uit een groter probleem. Je moet in dit werk dus heel generalistisch zijn. Deze praktijkervaring leert mij veel en stimuleert mij om mij verder te ontwikkelen tot een betere professional, die in staat is problemen op juridisch gebied vanuit meerdere invalshoeken te kunnen aanpakken. Het persoonlijke contact met docenten en medestudenten in een vertrouwde omgeving is prettig. Je ziet elkaar regelmatig en kunt veel uitwisselen.”
5
Opbouw van de studie Omdat je bij veel verschillende organisaties terecht kunt komen, maak je tijdens de opleiding kennis met uiteenlopende beroepen. Je leert de benodigde theorie, oefent praktijksituaties en je traint je professionele vaardigheden. Soms individueel, soms in duo’s en soms in groepen. Altijd gericht op je beroep en afgestemd op wat jij op dat moment aankunt en moet weten. Beroepen centraal De studie is verdeeld over vier jaar. Ieder jaar is opgedeeld in vier blokken van tien weken. De eerste twee jaar staat in ieder blok een beroep centraal. Je maakt kennis met de werkzaamheden die bij dat beroep horen en leert de theorie en vaardigheden die je daarvoor nodig hebt. Als afsluiting van het blok werk je aan een ‘beroepsproduct’: een concrete opdracht die kenmerkend is voor dat beroep. Ieder blok heeft toetsen en assessments. Per week ben je ongeveer veertig uur met je studie bezig. Het derde jaar loop je tien maanden stage. Je vierde jaar besteed je twee blokken aan keuzevakken, de minoren. De laatste twee blokken zijn er om af te studeren. Eerste jaar Je begint breed en oriënteert je op het beroepenveld en het vakgebied. In het eerste blok volg je inleidende vakken in Staatsrecht, Privaatrecht en Bestuursrecht. Je krijgt een training Basisgespreksvaardigheden. In het project kruip je in de rol van een SJD’er die werkt bij de gemeentelijke ombudsman. In blok twee staan het Privaat- en Huurrecht centraal. Wat doet een medewerker bij een woningcorporatie? Je volgt het vak Sociologie en leert hoe je huurders adviseert aan de hand van een concreet geschil. Blok drie richt zich op het werk in de jeugdreclassering en jeugdzorg. Wat drijft een puber om ergens in te breken? Hoe geef je goede voorlichting op scholen? Vakken die je hierin meer inzicht geven zijn Criminologie en Jeugdstrafrecht. Daarnaast volg je trainingen Argumenteren en debatteren en Presenteren en voorlichting. 6
Tweede jaar Hoe ga je om met vluchtelingen, familieconflicten, mensen met schulden en multiprobleemhuishoudens? Je leert in het eerste blok hoe je vluchtelingen en migranten adviseert over hun verblijf. Begeleidende vakken zijn Sociologie van de migratie en Omgaan met diversiteit. In blok twee ga je in op het Familierecht en Gezondheidsrecht, waarbij je een training krijgt in conflicthantering. Het derde blok kruip je in de huid van een beleidsmedewerker van de gemeente en schrijf je een nota over armoedebeleid. Je leert meer over rechtsgebieden als Faillissementsrecht en Schuldhulpverlening. In het laatste blok van jaar twee staat het thema ‘De SJD’ er als sociaal raadsman- vrouw’ centraal en je wordt getraind in motiverende gespreksvoering. De vakken Psychiatrie, Arbeids- en Sociale zekerheidsrecht helpen je daarbij.
In het laatste blok verdiep je je in Bestuurskunde en het Bestuursrecht. In het project werk je als casemanager aan bezwaarschriften voor de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Bindend studieadvies Aan het eind van het eerste jaar krijg je een studieadvies. Als je in dat jaar alle 60 EC (European Credits) hebt gehaald, ontvang je de propedeuse. Wanneer je minder dan 50 EC hebt behaald krijg je een bindend negatief studieadvies. Je mag dan deze opleiding aan Hogeschool Leiden niet voortzetten. Haal je minstens 50 EC maar minder dan 60 EC, dan zul je in het tweede jaar enkele tentamens of toetsen opnieuw moeten doen. We stellen bewust hoge eisen aan het eerste jaar; de ervaring leert dat het dan minder moeite kost om je studie succesvol af te ronden.
Derde jaar Het derde jaar staat in het teken van je eigen beroepsontwikkeling in de praktijk. Je kiest zelf een stagebedrijf waar je in het derde jaar tien maanden stage loopt. Tijdens de stage ontwikkel je jouw beroepscompetenties. Een dag in de week ben je in principe op de hogeschool voor werkbegeleiding. De begeleiding sluit aan op de werkzaamheden die je in de praktijk verricht. In het laatste blok van dit jaar voer je een onderzoeksopdracht uit op je stageplaats. Tevens krijg je een training Mediation. Vierde jaar De eerste twee blokken van het vierde jaar stel je zelf samen. In deze periode volg je minoren. De tweede helft van het jaar werk je aan een afstudeeropdracht bij een echte opdrachtgever. Het bedrijf en een docent begeleiden je naar de afronding van je afstudeerproject.
7
Minor Naast de vaste vakken in het programma (major), is er ruimte die je zelf mag invullen: de minor. Het gaat om 30 EC, oftewel een half jaar studietijd. Wat je kiest, bepaal je zelf. Je kunt je specialiseren in een bepaald aspect van je toekomstige beroep, zoals Internationaal recht, Bestuursrecht, Sociaal recht of Gezondheidsrecht. Maar je kunt er ook voor kiezen om over de grenzen van het vakgebied heen te kijken. Denk aan een minor Spaans, Ondernemen, Psychologie of Rechtsfilosofie. Alles kan, zolang het maar te maken heeft met je beroepsontwikkeling. Ook moet de stof van voldoende inhoudelijk niveau zijn. Studieloopbaanbegeleiding Tijdens de opleiding kun je rekenen op goede begeleiding. Met behulp van opdrachten en gesprekken laten we je nadenken over je capaciteiten, interesses, eigenschappen en resultaten. Periodiek bespreek je met je studieloopbaanbegeleider je vorderingen, je sterke en zwakke punten, je stageplaats en keuzevakken. Competentiegericht onderwijs Een competentieprofiel beschrijft de kwaliteiten die iemand moet hebben om een beroep succesvol te kunnen uitoefenen. Het gaat daarbij om een combinatie van kennis, vaardigheden en houding. Tijdens de opleiding ontwikkel je bepaalde competenties en bewijs je de toegenomen deskundigheid op elk gebied. Integrale toetsen sluiten ieder blok af. Dat gebeurt in de vorm van een project waarbij beroepsgerelateerde vraagstukken centraal staan. We kiezen bewust voor kleine klassen, zodat we je zoveel mogelijk persoonlijke begeleiding kunnen bieden. Ook kunnen we op deze manier in een kleine groep de leerstof behandelen. Zo ben je nog beter voorbereid op de toetsen.
8
Opbouw van de studie Sociaal-Juridische Dienstverlening voltijd Jaar
1
2
3 4
Periode 1
Periode 2
Periode 3
Periode 4
Thema
De oriënterende SJD’er
De SJD’er als woonconsulent bij een woningcorporatie
De SJD’er als medewerker Halt / Jeugdreclassering
De SJD’er als casemanager WWB/WMO
Rechtsgebieden
- Staatsrecht - Inleiding privaat en bestuursrecht - Basisgespreksvaardigheden - Juridische vaardigheden - Taal voor SJD - Training samenwerken
- Privaatrecht - Huurrecht - Sociologie - Taal voor SJD - Methodiek
- Strafrecht - Jeugdstrafrecht - Criminologie - Taal voor SJD - Argumenteren en debatteren - Presenteren en voorlichting
- Bestuursrecht - Bijzonder bestuursrecht WWB, WMO - Bestuurskunde - Taal voor SJD - Juridische vaardigheden: dossiervorming - Slechtnieuwsgesprek
Thema
De SJD’er bij vluchtelingenwerk
De SJD’er in de zorg
De SJD’er als beleidsmedewerker Werk & Inkomen
De SJD’er als sociaal raadsman of -vrouw
Rechtsgebieden
- Vreemdelingenrecht - Europees recht - De maatschappelijke context van migratie en integratie - Legal English - Omgaan met diversiteit
- Personen- en familierecht - Gezondheidsrecht - Juridische vaardigheden/ Burgerlijk Procesrecht - Belastingrecht - Ethiek - Conflicthantering en klachtenbehandeling
- Consumentenrecht - Insolventierecht - Methodiek van de schuldhulpverlening - Onderzoek - Beleidskunde en beleid schrijven - HUBA
- Sociaal zekerheidsrecht - Arbeidsrecht - Inleiding in de Psychiatrie - Methodiek van een multiprobleemhuishouden - Onderhandelen
Mediation
Stage
Onderzoek in de stage
Onderzoek in de stage
Minor 1
Minor 2
Afstuderen
Afstuderen
9
Iets voor jou? Help je graag mensen en vind je het leuk om problemen uit te pluizen? Heb je juridische interesse en ben je sociaal vaardig? Wil je recht en dienstverlening combineren? Bij Sociaal-Juridische Dienstverlening krijg je die kans.
Juridische interesse Omdat je met ingewikkelde wetten, regels en procedures gaat werken, moet je goed kunnen analyseren. Een juridisch vraagstuk kun je uitleggen aan de cliënt en je geeft daarbij een duidelijk advies. Je weet rechtsregels te vinden, kunt jurisprudentie, zowel mondeling als schriftelijk, interpreteren en goede dossiers opbouwen. Communicatieve vaardigheden zijn onmisbaar voor de SJD’er. Je praat met veel verschillende mensen, onderhandelt, geeft voorlichting en schrijft beleidsstukken en rapporten.
Stevig in je schoenen Je bent geïnteresseerd in maatschappelijke vraagstukken en je kunt objectief en weloverwogen te werk gaan. In lastige situaties wil je graag mensen bijstaan, geef je niet snel op en zoek je naar de mogelijkheden in de wet. Daarbij ga je zorgvuldig en nauwkeurig te werk. Je zoekt naar oplossingen en geeft daarvoor de juiste argumenten. Ook sta je stevig in je schoenen: je durft knopen door te hakken.
Inleven en loslaten Mensenkennis is voor de SJD’er erg belangrijk. Als je een aanvraag voor een bijstandsuitkering of asiel moet behandelen, heb je vaak met mensen te maken die niet goed voor hun eigen rechten kunnen opkomen. Daarom heb je inlevingsvermogen nodig, zodat je je realiseert hoe moeilijk de situatie voor je cliënt kan zijn. Als je hem adviseert over stappen die hij kan ondernemen, moet je goed kunnen luisteren en je in de cliënt verplaatsen. Hoe motiveer je hem als hij zelf in actie moet komen? En hoe overtuig je een cliënt als de wet hem benadeelt? Tegelijk moet je onafhankelijk blijven en afstand kunnen nemen.
10
Wat vindt Jordy? Jordy Tschur, allround juridisch medewerker Juridisch Loket Den Haag. “Inclusief mijn stage ben ik nu drie jaar werkzaam bij het Juridisch Loket in Den Haag; sinds kort met een vast contract. De doelstelling van het Juridisch loket is primair dat alle burgers toegang moeten hebben tot goede juridische informatie. In mijn functie verleen ik eerstelijnsadvisering en hulp bij bijvoorbeeld ontslag, uithuiszettingen of aansprakelijkheid bij een auto-ongeluk.Soms kom je echt schrijnende gevallen tegen en dat is best lastig. Je leert daar wel beter mee omgaan met de tijd. Het werk is divers door de mensen en ook door de verschillende type vragen. Een dossier behandelen van A tot Z lijkt me boeiend, maar dat doen we hier niet. We zien mensen over het algemeen maar één of twee keer. Vaak zijn onze cliënten met onze adviezen en dienstverlening in staat om de zaak af te ronden. Soms vraagt een zaak om een specialist of moet er namens de klant opgetreden worden. Dan verwijzen wij klanten door, naar een advocaat, een sociaal raadsman of andere instanties die klanten de begeleiding kunnen bieden die zij nodig hebben.”
Benieuwd hoe jouw toekomst eruit kan zien? Ontdek meer over Jordy of andere oud-studenten en hun huidige baan op jouw-toekomst.hsleiden.nl
11
Goed om te weten voordat je kiest Toelatingsvoorwaarden Voor de meeste hbo-bacheloropleidingen word je toegelaten met een diploma havo of vwo of mbo-4. Voor masters en post-hbo-opleidingen is in de meeste gevallen een afgeronde hbo-opleiding voldoende. Voor sommige opleidingen gelden aanvullende eisen voor het profiel of het vakkenpakket of andere bijzondere toelatingseisen.
Studieadvies De keuze voor een opleiding is één van de belangrijkste beslissingen in je leven. Denk er daarom goed over na. Bezoek één van onze open dagen en kom proefstuderen. Tijdens open dagen zijn onze studentendecanen aanwezig. Je kunt bij hen terecht met vragen over je studiekeuze, eventuele twijfels en persoonlijke omstandigheden, zoals studeren met een functiebeperking. Onder een functiebeperking verstaan we alle aandoeningen die chronisch van aard zijn en die tot studievertraging kunnen leiden. Bijvoorbeeld een motorische of zintuiglijke handicap, psychische belemmeringen, spraakstoornis, dyslexie/dyscalculie, autismespectrumstoornis of AD(H)D. Hogeschool Leiden biedt voorzieningen die je ondersteunen bij het volgen van de studie, zoals tentamentijdverlenging. Wil je hierover meer weten kijk dan op hsleiden.nl/studentenvoorzieningen/decaan.
Toelatingsvoorwaarden 21+ Als je niet in het bezit bent van één van de vereiste diploma’s en je bent bij aanvang van de studie 21 jaar of ouder, dan is er de mogelijkheid om een toelatingsonderzoek aan te vragen. Wil je meer weten over dit onderzoek kijk dan op onze website of mail naar
[email protected]. Loting Voor sommige opleidingen is het aantal opleidingsplaatsen beperkt. Bij een studie met een loting kan maar een bepaald aantal studenten de opleiding volgen. Meestal gelden hiervoor geen aanvullende opleidingseisen. Numerus fixus Voor sommige opleidingen mogen we een beperkt aantal studenten toelaten. Voor deze opleidingen gelden vaak aanvullende opleidingseisen of geldt een selectieprocedure. Kosten Voor het volgen van een hbo-opleiding betaal je jaarlijks collegegeld. Naast collegegeld betaal je nog kosten voor studiemateriaal, zoals boeken en syllabi. De kosten hiervoor verschillen per opleiding.
12
Kijk voor de meest actuele informatie over toelating en inschrijving voor de studie van jouw keuze op www.hsleiden.nl
13
Hogeschool Leiden, meer dan een opleidingsinstituut Hogeschool Leiden staat voor passie, talent en menselijke maat. We zijn een betrokken hogeschool. Bij ons werken docenten met liefde en kennis voor het vakgebied, docenten die jou uitdagen tot luisteren, nieuwsgierigheid en het stellen van vragen. We vinden het belangrijk dat jij jouw talenten en ambities kunt ontwikkelen, zodat je zelf de kansen creëert voor je loopbaan. Uiteindelijk draait het om welke bijdrage jij aan de samenleving wilt gaan leveren. Jij wordt de professional waar de beroepspraktijk behoefte aan heeft. Jij zorgt ervoor dat werkgevers zeggen: ‘je moet ze van Hogeschool Leiden hebben’.
Voelt Onderwijs is meer dan alleen het overdragen van kennis. Wij voelen ons verantwoordelijk voor een duurzame samenleving waarin respect voor de ander normaal is, diversiteit het uitgangspunt is en waarin jij als individu en straks als professional bijdraagt aan een gezond milieu. Wij willen je inspireren, stimuleren, ondersteunen en laten voelen dat passie, talent en menselijke maat zo typerend voor ons zijn. Leiden: meer dan een studentenstad Hogeschool Leiden ligt midden in het BioScience Park, het grootste life sciences kenniscentrum in Nederland, en op een steenworp afstand van vele zorg- en onderwijsinstellingen. Kennisuitwisseling en samenwerking op onze kennisgebieden Jeugd, Life Sciences en Zorg kunnen wij hierdoor goed invullen. Dankzij de kennisinstellingen en de bedrijven op het BioScience Park, is Leiden de status van studentenstad ontstegen en heeft de stad regionaal en nationaal een sleutelpositie weten te verwerven als ‘Kennisstad’. Echt een plek waar jij het beste in jezelf naar boven kan gaan halen.
Denkt Hogeschool Leiden denkt altijd vooruit. Continu werken we aan verbetering en innovatie van ons onderwijs en de samenwerking met de beroepspraktijk. Vraagstukken vanuit de praktijk worden door onze lectoraten en kenniskringen in samenwerking met het werkveld grondig onderzocht. Dit levert nieuwe kennis, ideeën en kansen op die worden doorvertaald naar jouw opleiding. Doet Hogeschool Leiden doet er alles aan om het beste in jou naar boven te halen. Van jou vragen we inzet, betrokkenheid, een kritische houding en een gezonde dosis nieuwsgierigheid. Wij stimuleren jouw ambitie om uit te blinken. Zo kun je bijvoorbeeld deelnemen aan ons Honoursprogramma; het excellentieprogramma waarin je, naast je reguliere opleiding, samen met studenten van verschillende opleidingen werkt aan een thema of project. Ook krijg je de kans om je kennis te verbreden. Bijvoorbeeld door onderdelen van andere opleidingen te volgen of een kijkje over de grens te nemen in de vorm van buitenlandse stages of deel te nemen aan ontwikkelingsprojecten.
In deze video vertellen Rosanne, Yannick en Willemijn over hun ervaringen op Hogeschool Leiden. Wat bevalt ze aan de studie, wat vonden ze lastig en hoe heeft de hogeschool ze hierbij geholpen? 14
Meer info?
Maak een goede keuze
Meer weten over Sociaal-Juridische Dienstverlening?
Je opleiding is van grote invloed op je carrière. Bereid je dus goed voor. Kom naar de open dag, doe mee met proefstuderen, zoek extra informatie online en praat eens met iemand met een beroep dat aansluit op de studie.
hsleiden.nl/sjd facebook.com/hsleiden.sjd
Meer weten? Vraag het onze studentendecaan
Kom kijken en ervaren!
Toch een andere studie?
Kijk op hsleiden.nl voor actuele data voor Open dagen en Proefstuderen voor deze opleiding. Op hsleiden.nl kan je je ook aanmelden voor Open Dagen en Proefstuderen.
Bekijk ook eens deze opleidingen: HBO-Rechten Commerciële Economie Human Resource Management Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
15
Hogeschool Leiden Zernikedreef 11 2333 CK Leiden Postbus 382 2300 AJ Leiden
071 - 518 88 00
[email protected] hsleiden.nl
facebook.com/HSLeidenNL twitter.com/HSLeidenNL linkedin.com/company/hogeschool-leiden