Vogelwerkgroep Tekst en foto: Martien Helmig

Jaarverslagen werkgroepen 2015 Vogelwerkgroep Tekst en foto: Martien Helmig

De Vogelwerkgroep(VWG) heeft in het jaar 2015 haar vaste patroon van avonden, excursies en kampen nog eens bevestigd. Aan de vaste excursies op woensdagmorgen wordt goed deelgenomen. De weekend-excursies trekken wisselend, waarbij opvalt dat verder weg liggende doelen meer in trek zijn. Door de vermelding in de Venkraai doen regelmatig ook KNNV-ers mee die geen lid zijn van de VWG. Naast bekende gebiedjes in de directe omgeving worden ook nieuwe gebieden bezocht, b.v. in Limburg en Vlaanderen. Alle VWG-excursies tezamen brachten dit jaar ten minste 178 vogelsoorten op. Het voorjaarskamp in Friesland, met als uitvalsbasis Makkum, telde 10 deelnemers. Friesland blijkt voor velen veel nieuws te bieden: veengebieden, plassen in het binnenland, IJsselmeerkust. Het najaarskamp in de Diepholzer Moorniederung (Duitsland, 22 deelnemers) was voor de meeste deelnemende leden een eerste bezoek aan dit Kraanvogelgebied. Elke namiddag en vroege ochtend werden aankomende en vertrekkende Kraanvogels Bonte strandloper en Drieteenstrandloper (juveniel) gezien. Kraanvogels vertrekken van hun slaapplaatsen in groepjes van enkele tientallen tot honderden exemplaren, en de eveneens talrijk aanwezige Toendrarietganzen zelfs in groepen van duizenden, al even spectaculair. In het bewuste weekend verbleven er in de streek ca 40.000 Kraanvogels. De streek kent tevens een aantal uitstekende wandelgebieden (Mooren, veenge-bieden). De leden komen tweemaal per maand in D'n Aard bijeen. Die avonden worden benut om elkaar bij te praten over activiteiten en waarnemingen uit te wisselen, en ook wordt een belangrijk deel van de avond aan studie besteed. Als regel werd ingesteld dat twee van de 10 avonden in een seizoen worden besteed aan een reisverslag (zoals Costa Rica en Nepal), de overige avonden aan vogelaspecten die een nadere studie behoeven. Voorbeelden daarvan: resultaat nestkastenonderzoek Kerkuilen, Arenden en Gieren, Boomvalk, geluiden en vliegbeelden bij vogeltrek, trekroute Noordse stern en als laatste, nog lopende onderwerp: kenmerken van kleine steltlopers. Enkele leden doen mee aan officiële tellingen van de Sovon of Vogelbescherming. Zo wordt meegedaan met de PTT (punt-transect-telling), de Midwintertelling (watervogels) aan een groot aantal wateren in de regio, kolonievogeltellingen (Blauwe reigers en Roeken) of particuliere inventarisaties van Kerkuilen in een aantal nestkasten in de regio. Dit jaar werden de atlastellingen van de Sovon, waaraan een aantal leden meedoet, afgesloten. Aad Bodbijl, lange tijd gerespecteerd lid van onze werkgroep, is ons in juni ontvallen. Het verloop in de werkgroep is niet groot, dit jaar hielden opzeggingen en aanwas elkaar in evenwicht. Bij de afsluiting van het jaar was het ledental 30, plus een vijftal correspondentieleden (veraf wonend of niet meer in staat actief mee te doen, maar wel geïnteresseerd).

Jaarverslagen werkgroepen 2015

Floristische werkgroep Wim van der Ven

De werkzaamheden van onze werkgroep kunnen we verdelen in twee delen. I Inventariseren van wilde planten In het zomerseizoen, van half april tot september, gaan we het veld in om wilde planten te inventariseren. We doen dit in gebieden van een vierkante kilometer zoals die op de topografische kaart staan. We proberen dan in dat zogenaamde kilometerhok alle biotopen te bekijken en daar alle planten op een streeplijst te noteren. Van bijzondere soorten, waaronder rode-lijst-soorten, noteren we ook de coördinaten. Dat doen we tegenwoordig met behulp van een smartphone met ingebouwde gps. In natuurgebieden bespaart ons dat veel tijd, die we anders kwijt waren aan het invullen van de benodigde formulieren. We zoeken nog mensen die op dinsdagavond met ons mee willen inventariseren. Je moet planten (willen) kennen. We willen beginnelingen graag helpen met het determineren van planten. Maar het initiatief moet van jezelf komen. Afgelopen jaar hebben we een voor ons nieuwe plant gevonden in Strijp. Het koste nogal wat moeite om deze te determineren. Ongeveer tegelijkertijd vond Rien Ondersteijn dezelfde plant in het noorden van Eindhoven. Rien heeft hem in Leiden bij het herbarium van Naturalis laten determineren. Daar kwamen ze op Scirpus cyperinus. Het zijn nieuwe vondsten voor Nederland. Allebei vlak in de buurt van de A2. Toevallig? Een avond hebben we met de werkgroep Planten van het IVN-VEV rondom de Vlasroot geïnventariseerd, waar we allemaal wat van hebben geleerd. II Herbarium In het winterseizoen houden we ons bezig met het Herbarium. Daarvoor komen we om de twee weken in D’n Aard bij elkaar. We kijken planten na die in het zomerseizoen zijn verzameld, en die we tijdens het inventariseren niet op naam hebben kunnen brengen. Daarvoor gebruiken wij andere flora’s dan de Heukels waar we in het zomerseizoen mee rondlopen. Deze planten worden dan opgeplakt en van een etiket voorzien en nadat ze een week in de diepvries zijn geweest kunnen er foto’s van worden gemaakt waarna ze in het herbarium opgeborgen kunnen worden. Buiten de werkgroepavonden komen op dinsdag overdag enkele leden van de werkgroep bij elkaar om in het herbarium te werken. Door de jaren heen is de administratie wat achter geraakt. Nu we als werkgroep verantwoordelijk zijn voor het herbarium kunnen we dat zelf doen. De Haagwinde in D’n Aard is erg geschikt voor dit werk; heel wat beter dan we in het MEC gewend waren. Hier kunnen we altijd terecht, mits we dat in de agenda noteren. En aan belangstelling van het IVN is geen gebrek. Er komt daar elke dinsdag wel iemand binnenwandelen om zijn eigen werkzaamheden te doen en dan even met ons een praatje te maken. Ondertussen hebben we van alle (8769) exemplaren een foto gemaakt. Die zijn op internet te raadplegen. Zie hiervoor onze website: www.knnv.nl/wg-floristen. Klik daar op de link: Naar de site van de floristische werkgroep ! Publicaties ! Herbarium vaatplanten Floristische Werkgroep Eindhoven. Heb je zin om met ons mee te lopen of aan het herbarium te werken? Kijk op onze agenda wanneer we bij elkaar komen. Je hoeft je niet aan te melden. Of loop in het winterseizoen eens op een dinsdagmorgen binnen in D’n Aard.


Vogelgroep Tekst en foto’s: Wim Wieland

De openingswandeling van 2015 werd gehouden bij de Kraaijenbergse plassen in de buurt van Cuyk. In het gebied wordt hard gewerkt om de natuur een handje te helpen. De zandwinning is vorig jaar gestopt. Het gehele gebied zal ingericht worden voor recreatie. Ondanks het koude, gure weer met veel wind waren er toch leuke waarnemingen zoals goudvinken, ringmussen, grote aantallen holenduiven, nonnetjes, roodhalsfuut, en grote De Blankaart zaagbekken. In ieder geval een goed begin van een nieuw vogeljaar. In februari volgde een excursie naar de Groote Heide bij de Achelse kluis. Kruisbekken zagen we niet maar wel goudhaantjes en een grote groep sijzen. Ook de grote bonte specht liet zich bewonderen, evenals de klapekster. Daarna volgden er excursies naar de Lozerheide nabij Bocholt, het Beleven bij Reusel en Gijzenrooij. Erg leuke gebieden waar altijd wel vogels te zien zijn, maar ook hier bleven de grote aantallen uit. In mei stond een weekend in West Vlaanderen (Westhoek) op het programma. Op de heenweg werd door een aantal personen een bezoek gebracht aan een vogelrijk gebied bij Gent waar veel soorten gespot werden, waaronder lepelaars. De anderen wandelden nog met de KNNV-excursie in de Mariapeel! Op zaterdagavond was de afspraak bij de Last Post aan de Menenpoort te Ieper. Ter nagedachtenis aan de gesneuvelden tijdens de eerste Wereldoorlog wordt sinds 1928 iedere avond om acht uur de Last Post geblazen door brandweer-mannen van de stad Ieper. Een en ander op vrijwillige basis! Last Post onder de Menenpoort Na afloop genoten we van een heerlijke maaltijd in het centrum van Ieper. Laat op de avond vertrok iedereen voldaan naar zijn/haar verblijfplaats, verdeeld over diverse plaatsen in de omgeving van Ieper. Het was namelijk erg druk i.v.m. de 1 mei viering. Zondagmorgen waren we op tijd aanwezig in het natuurgebied "de Blankaart", tevens overstromingsgebied voor de IJzer. We begonnen de dag met een boottocht (fluisterboot) door het gebied o.l.v. 2 ervaren gidsen. Het was somber weer, maar dat drukte de pret niet. Het had wel invloed op de aanwezigheid van vogels. We zagen wel een kleine karekiet, een lepelaar overvliegen en een jagend mannetje bruine kiekendief. We hielden het nagenoeg de gehele tocht droog, maar tegen de tijd dat we aanmeerden regende het wat. Na de boottocht maakten we een voetexcursie door het gebied. Het was inmiddels weer droog geworden. Daar zagen we de rietzanger erg zijn best doen om de aandacht te trekken, hetgeen ook lukte. Het was een erg geslaagde excursie, waar we ook veel te weten kwamen over de rol die dit gebied speelde tijdens de Eerste Wereldoorlog, die hier hevig gewoed heeft. In de namiddag hebben we nog een wandeltocht gemaakt in de Lampernisse polder. Onze gids van vanmorgen had dit gebied aangewezen in verband met de mogelijke aanwezigheid van velduilen. We hebben de uilen echter niet gezien. Wel verschillende grutto's. Na deze tocht ging een aantal van ons naar huis, terwijl de rest nog tot maandag bleef. Op maandag bezochten we de Uitkerkse Polders nabij Blankenberge. Een erg mooi gebied waar we ook mooie waarnemingen deden zoals de rietzanger, kemphanen, grutto's, tureluurs, kluten en diverse andere steltlopers, waaronder de zwarte ruiter. Laat in de middag reden we moe maar voldaan weer naar huis. We konden terug kijken op een mooi en geslaagd weekend.


In de zomermaanden werden de natuurgebieden 't Goor bij Soerendonk, de Smeetshof bij Bocholt en de Krang bij Swartbroek bezocht. De waarnemingen vielen tegen. In de herfst vertrokken we voor excursies naar de Biesbosch en het Beuven bij Someren. In de Biesbosch zagen we groepen putters zich te goed doen aan de distels. In een boom zat een slechtvalk te wachten op het moment dat hij zijn slag kon slaan. Heel in de verte werd de zeearend waargenomen.. Het is maar goed dat hij zo groot is! Tijdens onze wandeling rond het Beuven hebben we behalve de klapekster niet zo veel vogels gezien. Een aantal van de leden van de vogelgroep vertrok in de maand november naar het Lac du Der. Het was in die week prachtig weer met hoge temperaturen. Er waren vele tienduizenden kraanvogels aanwezig, waardoor we zowel 's-ochtends vroeg, 's-avonds en overdag van hun aanwezigheid konden genieten. Het was prachtig. Ook de omgeving was de moeite waard. Op het Etang de la Horre hadden we veel leuke waarnemingen. Tientallen kleine zwanen, grote en kleine zilverreigers, ijsvogels, en diverse soorten meeuwen. Ook de kerkenroute met vakwerkkerken was erg interessant. Het eikenhout dat hiervoor gebruikt werd kwam uit nabij gelegen bossen waar erg veel eiken groeiden. Ook leuk om te zien was hoe honderden aalscholvers en een nagenoeg gelijk aantal grote zilverreigers "samen" op visvangst gingen. De aalscholvers vormden een grote kring rond een school vissen die zo bij elkaar gedreven werden. De grote zilverreigers hoefden alleen maar aan de buitenrand van deze "gedekte tafel" te gaan staan, waarna het "vissen" kon beginnen. Later herhaalde zich dit fenomeen, maar nu waren de aalscholvers vervangen door kokmeeuwen. Het was een toevalstreffer dat we dit mee konden maken, want op andere dagen zagen we dit niet. Het was een fijne en gezellige week. We reden dan ook met een goed gevoel naar huis. De laatste excursie van 2015 werd afgesloten bij de Achelse Kluis. Daar zagen we de klapekster, zwarte mezen, kuif-, staart-, pimpel- en koolmezen, grote bonte specht, matkop en een groep sijzen. We kunnen terugkijken op een geslaagd en gezellig vogeljaar. De Kleine zwaan (Cygnus Columbians) Vogelgroep bestond op 31 december 2015 uit 15 leden.

Insectenwerkgroep Piet Tutelaers

Afgelopen jaar hebben we een aantal excursies naar De Mortelen gehouden, op zoek naar bijzondere insecten en andere geleedpotigen. Dankzij de gewestelijke excursie op zaterdag 4 april, georganiseerd door onze eigen afdeling, leerden we de parkeerplaats aan de Liempdesedijk kennen. Van hieruit hebben we begin mei en midden juli het omliggende terrein bemonsterd met sleepnet, vangparaplu en een aantal barrièrevallen. Zo'n val bestaat uit twee ingegraven plastic bekers op een meter afstand verbonden met een stuk plastic. Deze barrière zorgt ervoor dat de beesten naar de vangbekers gedreven worden zodat je meer kans hebt op buit. Het voordeel is verder dat je de gevangen beesten niet dood hoeft te maken mits je de bekers dagelijks leegt want anders kunnen ze elkaar opeten. We hebben ook nog strooisel verzameld in een aantal loofbossen en dat uitgeplozen. Het leverde een interessante hooiwagen op die tot nu toe alleen bekend was van Zuid-Limburg. Over de natuur van het Groene Woud is in 2013 bij Picture Publishers in Woudrichem een interessant boek verschenen: Leembossen in het Groene Woud, schatkamer van biodiversiteit (ISBN 978-90-73187-79-5). Hierin wordt, naast vogels, planten, mossen en slakken, ook de kever-, bijen- en


bladwespenfauna beschreven. Mede hierdoor kreeg dit boek een lovende recensie in de Entomologische Berichten, een tijdschrift uitgegeven door de Nederlandse Entomologische Vereniging. Dat was voor mij de aanleiding om samen met mijn vrouw de spinnen te inventariseren in de leembossen van De Mortelen, De Scheeken en De Geelders. Het boek Gasten van Bijenhotels van Pieter van Breugel dat vorig jaar is gepresenteerd in Naturalis was voor ons aanleiding om dit jaar een aantal excursies te organiseren naar bijenhotels in de regio. Zo zijn we eind april gaan kijken in het insectenreservaat op de Strabrechtse Heide waar opvallend veel schoorsteenwespen te zien waren. In juli zijn we op bezoek geweest in de vlindertuin van Waalre waar een nieuw en interessant bijenhotel staat. Ad Brouwers heeft hier de Klokjesdikpoot gefotografeerd (foto hieronder). Begin juni hebben we het bijenhotel bezocht bij landgoed Heerenbeek. Dit hotel is in slechte staat en er waren dientengevolge weinig soorten bijen en wespen te zien. In de winterperiode hebben we een aantal praatavonden georganiseerd bij onze leden thuis. Dit jaar waren Geert Bode, Frans Groenen en Pieter van Breugel aan de beurt. Geert heeft ons wat verteld over de evolutie van vleugelpatronen bij vlinders, Frans heeft verslag gedaan van zijn reis naar Papoea-Nieuw-Guinea en bij Pieter hebben we onze vangsten in De Mortelen met elkaar besproken. Op maandag 31 augustus 2015 zijn we met een aantal leden naar de crematie in Heeze geweest van onze keverman Louis van Herk die op 25 augustus onverwacht overleden is aan een ongeneeslijke bloedziekte (zie In Memoriam in de vorige Venkraai). Het raadsel van Hans en Ploni Oversteegen is nog steeds niet opgelost. Het opkweken van de merk-waardige cocons wil maar niet lukken en tot overmaat van ramp hebben we nog geen nieuwe bruikbare cocons kunnen vinden in de Douglasbossen van Heeze en Stiphout. Voor de ledenlijst, zie onze website: www.knnv.nl/eindhoven/iwg/leden Publicaties: Zie de website bij de diverse specialismen. Inventarisaties: Spinnen in de leembossen van het Groene Woud (in de maak). Foto: Klokjesdikpoot Melitta haemorrhoidalis Foto: Ad Brouwers

Mossenwerkgroep Tekst en foto: Dick Haaksma

Inventarisatie Groene woud Het project loopt al sinds 2014 en ook in het komende jaar zullen we daar nog wel even zoet mee zijn. Nu is de benaming Het Groene woud niet helemaal ladingdekkend omdat we van dit gebied al een deel eerder hebben gedaan. Wel vallen gebieden als Het Velders bos, Kuppenbunders, De Mortelen, Beerendonken, Heerenbeek, de Tregelaar en nog wat bossen en gebiedjes er onder. Mooie

Gestekeld blaasjesmos Sphaerocarpus michelii


echt Brabantse landschappen, kleinschalig en met veel variatie in biotopen. Regelmatig worden we verrast door bijzondere soorten. Om het verslag een beetje tussen de lijntjes te houden qua omvang zal ik niet te ver uitwijden. De vondst van het jaar, in ieder geval wat betreft deze inventarisatie, was het, een zeer zeldzame soort die nog nooit eerder in Brabant werd aangetroffen. Het plantje stond op verlate standplaatsen van caravans op een camping. Merkwaardig genoeg is dat ook de biotoop (!?) waar de laatste vondsten, in Nederland, ook heel recent, van deze soort in de kuststreek gedaan zijn. Inmiddels noteerden we in dit inventarisatiegebied aan het eind van 2015 in totaal 218 verschillende soorten, met een gemiddelde van 102 soorten per kilometerhok. Wat aangeeft dat we een bijzonder rijk gebied aan het inventariseren zijn. Inventarisatie Limburg Samen met ons Limburgse lid Paul zijn we ook een aantal zaterdagen in natuurgebieden rond en bij Weert actief geweest. Voor ons net weer een andere streek, wat je scherp houdt op mogelijk net weer andere mossen dan die we gewend zijn in onze Brabantse bossen. Bij deze zaterdagen waren ook een aantal landelijke excursies ingepland, wat er toe leidde dat we op de laatste geplande zaterdag van dit jaar met een kleine kudde amateurbryologen door het veld liepen te sjokken. Zo'n club van 23 mannen en vrouwen is wel ruim aan de maat en van echt serieus inventariseren kwam niet veel, maar het was wel een informatief uitje voor de meesten van onze gasten. Ook leuk. Evengoed verraste ons de behoorlijke hoeveelheid van 83 soorten op de streeplijst, wat geen alledaagse hoeveelheid is. De eigen snoepreis Sinds een paar jaar trakteren we onszelf op een buitenlandse mossensafari. De werkgroep toog in 2015 voor een midweek naar Gerolstein e.o. in de Duitse Eifel. Samen met de meereizende en even natuurminnende partners werd het een succesvolle onderneming met, voor een aantal van ons, veel compleet nieuwe of in Nederland zeldzame soorten. Wat natuurlijk ook weer tot de herkenbaarheid en het zoekbeeld van deze soorten leidt. De sfeer bij het gezamenlijk eten en drinken is zodanig dat de kaakspieren behoorlijk belast worden. Niet zozeer van het eten als wel van het lachen. Die reisjes houden we er dus wel in. Kampen, (mos)reizen en bijdragen De mossenwerkgroep van Eindhoven is redelijk actief al zeg ik het zelf. Als groep, en als individu. Er werd door leden van de groep aan verschillende kampen deelgenomen o.a. het voorjaarskamp in het Reestdal met als toppers het vinden van Struisveermos (Ptilidium cristacastrensis) en Moerasveenmos (Sphagnum subsecundum). Margriet Bekking combineerde een vakantie in Zweden met het doen van de voorbereidingen voor het zomerkamp van de BLWG, dat op het Zweedse eiland Öland gaat plaatsvinden. Er is ook dit jaar door onze leden gericht naar mossen gekeken en verzameld; in Duitsland, Frankrijk, Noorwegen, Zweden, Peru, en Zwitserland en ook dichter bij huis, zoals in de Ardennen. Europa gaat nog, maar als je daar buiten komt stapelen de problemen met de determinatie zich op. Gelukkig zijn er steeds meer goede boeken voorhanden, al zijn ze schaars en wat kostbaar. Ook op Internet staat veel nuttige informatie. Wat wel aardig is, is dat nu de meeste leden van de werkgroep de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, ze ook vaker en langer onderweg zijn, soms maanden achtereen. In de zomer liggen onze inventarisatieprojecten in Nederland daardoor zo ongeveer stil. Zo kennen wij dus ook een zomerreces. De klapper van 2015 In ons reeds zo goed bekeken landje verwacht je niet snel iets echt nieuws. Marleen Smulders echter vond in het drooggevallen Grootmeer bij Vessem een minimosje van net 2- 3 mm hoog


dat afweek van de gebruikelijke determinatiekenmerken van de soort. Evengoed werd het op naam gebracht. Het mag bogen op de mooie wetenschappelijke naam Ephemerum spinulosum. Een Nederlandse naam is nog niet voorhanden (Zie ook artikel op pag. 27 - redactie). De vindplaats in Vessem staat nu weer geheel onder water, maar als het meer weer droogvalt in de komende jaren gaan we beslist kijken of dat mosje er weer of nog staat. Zo scoorde dus Marleen voor de tweede maal in haar bryologische loopbaan een nieuwe soort voor Nederland. Eerder vond ze in 2012 al Rood achterlichtmos (Schistidium papillosum) in het natuurgebied De Meinweg in Limburg. De planning voor 2016 Dat is lastig in te schatten. Voor Nederland hangt dat in ieder geval van Het Groene Woud project af. In Limburg hebben we nog "wat" te doen. De jaarlijkse snoepreis gaat in april weer naar een ander deel van de Eifel. En privé zijn er veel soorten te zoeken en te verzamelen in en buiten Europa. Inmiddels breidt onze werkgroep zich langzaam uit met een paar nieuwe (aspirant) leden. Onze gastvrijheid Beste lezer, zoek je verdieping van je natuurkennis, een kleine intrigerende flora die het hele jaar door te bestuderen is, privéles tijdens de normale excursies (ongeveer 25 per jaar) in Brabant en Limburg, je bent van harte welkom. Eén waarschuwing is op zijn plaats, het is niet alleen een uitdagende maar ook een verslavende bezigheid. Buiten het mossen in het veld hebben we dan nog onze woensdagavonden in het IVN gebouw in Veldhoven die voornamelijk ingevuld worden met determinatie, het verdiepen van soortenkennis en het bespreken van de laatste vondsten. Onder de microscoop komen de mossen echt tot hun recht. Voel je vrij en loop eens binnen al dan niet met een gevonden mosje waarvan je nu de naam toch wel eens zou willen weten. De sfeer binnen de groep is altijd behoorlijk ontspannen zodat deze avonden ook een plezierig karakter hebben. Zie onze agenda op de website van de afdeling, of bel even met Marleen 0499-390298, die met haar bezielende leiding de vaart erin houdt. Mede namens: Trudy Vos, Ria Wieland, Marleen Smulders, Huub van Melick, Paul Spreuwenberg, Bernhard Beukers, Rick Verrijt, Margriet Bekking, Peter van Ruth, Kees van Kessel, Maarten Mandos, en als laatste aanwinst Gé Pellikaan.

Paddenstoelenwerkgroep Nel Bulthuis

We hebben weer volop kunnen genieten van de paddenstoelen, ondanks het droge voorjaar en de warme zomer. Een aantal weken in de herfst waren er grote aantallen paddenstoelen te vinden. Zelfs tot ver in December waren er nog diverse soorten. De excursies worden elke week gehouden, met uitzondering van de zomermaanden. Op woens-dagavond zijn de besprekingen. De binnenlandse werkweek was dit jaar in Salland en de buitenlandse in de Vogezen. Enkele leden hebben deelgenomen aan de buitenlandse werkweek. Tevens was er in het voorjaar een weekend om naar kleine paddenstoelen te zoeken in Wijk aan Zee, en in het najaar een weekend in Nagele. Onze werkgroep is versterkt met één persoon die vanuit Zeist naar Eindhoven is verhuisd. Nog steeds worden er voor de regio en Nederland bijzondere soorten gevonden.


Micro-hydrobiologische werkgroep in samenwerking met de NGVM-Zuid Joost van de Sande

Dit jaar zijn er 16 werkavonden geweest op de eerste en derde woensdag, en een excursie gevolgd door een microscopie-middag. Verder zijn er enkele werkavonden geweest op wisselende donderdagen. De meeste werkavonden zijn weer besteed aan het bestuderen van watermonsters, zo ook de excursiedag. Enkele werkgroepleden hebben nog een avond verzorgd over bijenrassen, mosdiertjes, zand en de gevolgen van zure regen. Verder hebben we gastsprekers gehad; van de Keuringsdienst van Waren over bacteriën, en van het Waterschap over oppervlaktewater. Voor de excursie die we jaarlijks proberen te organiseren zijn we dit jaar naar het Brilven en het Eierven geweest. Hieraan hebben 22 mensen deelgenomen van KNNV en NGVM, en naar het oordeel van de deelnemers was het ook nu weer een groot succes. Dit jaar dus weer, op dezelfde plaats maar met een ander ven. Bij de jaarafsluiting hebben we genoten van een paar presentaties van werkgroepleden die verslag deden van hun activiteiten in het afgelopen jaar.

Plantenwerkgroep Petra van Leeuwen

In het najaar zijn we aan het werk gegaan met de planten die typisch zijn voor vochtige hooilanden en nat schraal grasland. Iedereen had een aantal typische planten voor dit soort terreinen voorbereid. Tijdens de werkgroepavonden in D’n Aard worden de bestudeerde planten gepresenteerd aan de hele groep: we leren van en ontdekken met elkaar en ieder brengt het zijne in! Daarnaast hielden we ons bezig met bomen in de winter. In de voorjaars- en zomerperiode bezochten we verschillende hooilandjes en schraalgraslandjes waaronder graslandjes op Aanschot, bij de Collse watermolen en bij Heeze waar we de hooilandjes langs het Rulse laarzenpad volgden. In juni organiseerde Michel Hendrix een excursie naar de Moerputten bij Den Bosch waarbij ook enkele leden van de floristische werkgroep zich aansloten. We werden met verve rondgeleid door zijn collega-boswachter van Natuurmonumenten, en uitgebreid ingewijd in het LIFE+ project “Blues in the Marshes”. Hierbij wordt gewerkt aan verbetering en vergroting van de natuur in De Moerputten, Bossche Broek, Honderdmorgen en Vlijmens Ven. Dit najaar gingen we met bomen aan de slag en hebben we behalve een aantal binnenavonden met presentaties ook al een excursie georganiseerd die startte op de Boschlaan; what’s in a name! Het aantal werkgroepavonden ligt in het buitenseizoen op twee per maand. In de winter hebben we een maandelijkse maandagavond in het gebouw van IVN-VEV.


Met een plantenwerkgroepers-twaalftal en een aantal ‘Vrienden van de Plantenwerkgroep’ op de lijst hebben we een mooie groep. De avond werd extra feestelijk doordat enkele leden ons lieten genieten van hun zelfgemaakt gebak…. Het ledenbestand (KNNV+NGVM) is nu 15. Ook dit jaar zijn we doorgegaan met het geza-menlijk bemonsteren van vennen. Meerdere keren zijn we er op uitgetrokken en de animo voor deze activiteit blijft groot, dus gaan we daar het komend jaar mee door. Een nieuwe activiteit van onze werkgroep was het brengen van een bezoek aan een instituut dat een relatie heeft met microscopie, in dit geval Micropia. Dit was ook een succes en er zullen zeker nog meer van zulke activiteiten volgen. Eenieder is van harte welkom op de eerste en derde woensdag van de maand om onze werkgroep te komen versterken, zomaar voor een avond of permanent. Zo nu en dan houden we nog een extra bijeenkomst op een andere dag dan woensdag. Werkgroepleden worden daarvan op de hoogte gehouden.


Vogelwerkgroep Tekst en foto: Martien Helmig

Recommend Documents