Verkalit® interlock-zetstenen HET BESCHERMINGSSYSTEEM VOOR DIJKEN
BESCHERMING TEGEN HOOGWATER AAN KUSTEN
www.LBN.nu
BESCHERMING VAN KUSTEN BIJ KLIMAATVERANDERING De mensen zijn bezorgd, over de immense hoogwaterschade die de klimaatverandering met zich mee kan brengen, en dat bepaalt de toon van de discussie aan onze kusten. Door de klimaatverandering wordt in de toekomst een stijgend waterpeil verwacht en worden er nog grotere stormvloeden en noodweer voorspeld. Ondanks alle pogingen om wereldwijd zo nauwkeurig mogelijke prognoses te geven, klinkt toch in alle uitspraken een bepaalde onzekerheid door. Juist dit restrisico is het ook, dat leidt tot een verhoging en stabilisatie van de dijken.
golfslag, treden in de winter aan de kust steeds weer aanzienlijke belastingen op: ijsgang. De ijsschotsen en het wrakgoed ontwikkelen enorme krachten als ze door stroming en wind op de dijken botsen. Er zijn al enorme inspanningen geleverd om bevolking en land te beschermen maar we staan nog steeds voor even grote uitdagingen. Behalve de zuivere beschermingsfunctie van dijken spelen echter ook ecologische aspecten en toeristisch gebruik een belangrijke rol.
2
s
Behalve de belasting van de dijken door de
IJsgang in riviermonding. s IJsschotsen rijten onbeschermde dijken compleet open.
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN
VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN HET DIJK- EN TALUDBEKLEDINGSSYSTEEM We hebben ons in de afgelopen jaren tot taak gesteld om voor deze complexe materie een geperfectioneerd, veilig en universeel systeem te ontwikkelen: de Verkalit® interlock-zetstenen. Door de flexibiliteit hiervan wordt dit systeem al vele jaren toegepast in de gekwalificeerde dijkaanleg Het is gebleken dat dit product vooral bij hoog water, grote stormvloeden en bij ijsgang uiterst sterk en betrouwbaar is. Uitstekende stabiliteitskengetallen van de Verkalit® interlock-zetstenen maken een optimale versterking van de dijken
Dijk bevestiging met een goed begaanbare oprit in Sassendorf. s De bovenstaande afbeelding werd gemaakt in november 2011, de onderste in mei 2012.
s
mogelijk. De verhoging van dijken, samen met een verhoging van hellingen aan de zeezijde en het aanbrengen van golfbrekers om de hoogte van oplopende golven te verminderen zijn enkele voorbeelden hiervan. Met ecologische aspecten kan rekening worden gehouden door het gebruik van goed begroenbare oppervlakken. Bovendien kunnen door de hoge stabiliteitskencijfers en de daarmee verbonden geringe dikte van de Verkalit® interlock-zetstenen natuurlijke hulpbronnen worden gespaard. Prijs-prestatie verhouding Door de geringe dikte is de prijs-prestatieverhouding zeer positief – het machinaal leggen en het leggen in bochten is eveneens snel en voordelig mogelijk.
s
De goed te begroeien oppervlakken leiden na slechts een korte tijd tot een gesloten vegetatielaag
3
EEN DUIDELIJK RESULTAAT IN HET GOLFKANAAL VOOR DE VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN Stabiliteitsproeven Voor de uniforme beoordeling van de prestaties van de in Nederland gebruikelijke dijkbekledingen zijn in opdracht van Rijkswaterstaat WVL (namens Projectbureau Zeeweringen, Project Afsluitdijk, Corporate Innovatie Programma van RWS en de Waterschappen Fryslân, Noorderzijlvest en Hunze en Aa's) omvangrijke golftankproeven bij Deltares gedaan, op schaal 1:2. De fabrikanten van de verschillende dijkbekledingen konden met hun producten aan de proeven deelnemen. Het onderzoek is bedoeld voor het vaststellen van de prestaties van de verschillende dijkbekledingen met betrekking tot stabiliteit en golfoploopremming. Daarbij hebben de dijkbekledingen door hun vorm verschillende stabiliteitseigenschappen resp. golfoploopeigenschappen. Voor de systeemoplossing Verkalit® zijn daarom de Verkalit® op stabiliteit en Verkalit® GOR op stabiliteit en golfoploopremming getest. Bij soortgelijke proeven in de GWK in Hannover op schaal 1:1 bevestigen de s Langdurige belasting met oplopende golven.
s Inkomende golven.
onderzoeken de meeropbrengst aan stabiliteit op grond van de vertanding van de dijkbekleding door het hol en dolsysteem. Na eerste analyses van de we-
s
4
Project Westermeerdijk
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN
tenschappelijke inzichten op grond van de proeven bij Deltares in de Noordoostpolder kon worden vastgesteld, dat het Verkalit®-systeem in vergelijking met onvertande zuilen, wanneer volledig rekening wordt gehouden met de meerop-
Verkalit® met gegroefde hol en dol verbinding (links: schematische afbeelding van het blok, rechts: foto van de bovenkant van de gezette stenen in de Deltagoot.)
s
Verkalit® GOR (links: schematische afbeelding van het blok, rechts: foto van de bovenkant van de gezette stenen in de Deltagoot.)
s
brengst aan stabiliteit, ca. 10 - 30% minder dik hoeven te zijn, afhankelijk van de lokale voorwaarden. Dat betekent, dat men in ideale gevallen bijv. een 42cm dikke zuil door een 30cm dikke Verkalit® kan vervangen. Bovendien hoeft het Verkalit® systeem niet aangegoten of met split ingestrooid te worden. Zo kunnen de aanlegkosten natuurlijk duidelijk worden verminderd, waarbij de kosten van de logistiek bijzonder interessant zijn. Belangrijker is echter, dat door de lagere transportkosten en de geringere dikte duidelijke hoeveelheden CO2 kunnen worden bespaard. Juist bij dijkbekledingen in
gebruikt, om de hoogte van de oplopende
is een nauwkeurige dimensionering
de kustbescherming dient in bijzondere
golven te remmen. Afhankelijk van de
noodzakelijk. Daarbij dient behalve met
mate van een ecologische benadering te
golfparameters kan volgens de inzichten
de pure stabiliteit ook rekening te worden
worden uitgegaan.
uit de proeven bij Deltares de ruwheids-
gehouden met de verdere mogelijkheden
factor op max. 0,8 worden gesteld.
van het systeem, bijv. met betrekking tot
De Verkalit GOR had met betrekking tot
Daarmee wordt het risico van golfoverslag
de oplopende golven, aanbrengen van
de stabiliteit voor bepaalde situaties een
duidelijk verminderd. Is de golfoverslag
stoorstenen etc. De individuele planning
iets hogere waarde dan een standaard-
relevant voor de dimensionering, dan kan
en dimensionering maken een economisch
zuil. De stabiliteit dient echter in vergelij-
zo eventueel worden afgezien van een
en ecologisch duurzame benadering mo-
®
king met het systeem Verkalit lager te
dijkophoging of kan de ophoging lager
gelijk. Neem contact met ons op: Samen
worden ingeschaald. Verkalit® GOR dient
uitvallen. Voor de planning van dijkbe-
met onze deskundigen ontwikkelen we
vooral bij de kruin van de dijk te worden
kledingen met het Verkalit -systeem
met u een optimale oplossing.
®
PARTNERS De productie van de Verkalit® interlock-zetstenen vindt plaats bij Noppert Beton BV in Sumar
s
®
Project Westermeerdijk
5
GOEDE REDENEN OM VOOR DE VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN TE KIEZEN 1. Rondom hol- en dolsysteem
Knikpunt zonder onderbroken overgang/ecologische zones
Verkalit interlock-zetstenen hebben een ®
Macrobiologische zone
complete onderlinge verbinding (met uitzondering van de trapovergangs-
logische Microbio
steen). Dwars op en langs de dijk grijpt het
zone
hol- en dolsysteem in elkaar en daardoor kunnen ook verticaal werkende krachten lastverdelend via aangrenzende stenen naar het taludlichaam geleid worden. Deze eigenschap biedt vooral bij ijsgang of ronddrijvend wrakgoed een duidelijk
Bedekking van prefab-beton of asfalt
hoger beschermingsniveau. De mogelijkheid om hellingsovergangen
Prefab-beton
tot 13° te kunnen maken is eveneens een bijzonder groot voordeel. Bij knikpunten
Filterlaag Geotextiel
op waterkeringen, bijv. bij de overgang van
Zandkern
de helling van 1:3 naar 1:20, hoeft men geen omslachtige en dure speciale constructie te maken. Deze overgangen
Prefab-beton
vormen dikwijls een zwakke plek in de
Filterlaag Geotextiel
waterkering, omdat vooral zuilvormi-
Zandkern
ge zetstenen op de overgang tot wijd openstaande voegen leiden, die meestal
Erosie
Onopgemerkte verzakking van de dijkkern
onbeweegbaar dichtgegoten worden. Alle types Verkalit®-interlock-zetstenen bedekken deze gedeelten zonder
Bedekking van Verkalit®
onderbreking tussen diverse hoogten en oppervlakken.
Verkalit® Filterlaag Geotextiel Zandkern
2. Scharniervermogen Een groot probleem bij alle dijken zijn zettingen of erosies onder bekledingen. Bij onbeweeglijke bouwmethodes met beton of asfalt blijven dergelijke zakkingen onzichtbaar. Maar ook bij bekledingen met zetstenen kan zich een gewelf vormen, zodat holtes of uitspoelingen niet opgemerkt worden. De gevolgen van onopgemerkte beschadigingen kunnen bij belasting
Verzakking van de dijkkern is aan de oppervlakte te zien
fataal zijn: de bekleding stort plotseling in elkaar.
6
Een dergelijk onverhoeds falen van de
steen steeds op de bedding blijft liggen.
De Verkalit® bekleding compenseert
waterkering is bij gebruik van Verkalit®
Daardoor krijgt erosievorming enerzij-
onvermijdelijke zwakke plekken in de
interlock-zetstenen niet mogelijk.
ds minder kans en anderzijds kunnen
opbouw van de dijk en maakt beschadi-
Verkalit® scharniert dankzij het "kogel-
beschadigingen in een vroeg stadium
gingen perfect zichtbaar.
gelagerde" hol- en dolsysteem, zodat de
opgemerkt en gerepareerd worden.
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN
VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN GOEDE REDENEN OM VOOR DE VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN TE KIEZEN 3. Ecologie
4. Geen hoogteverschillen
7. Instrooien met split niet nodig
Naast een goede beschermingsfunctie
De maattolerantie in de hoogte tussen
In tegenstelling tot de meeste andere
moeten waterkeringen tegenwoordig
twee stenen bedraagt 5 mm. Door de
dijkbekledingen hoeft de Verkalit® na
ook voldoen aan een aantal ecologische
hol en dol kan deze waarde zelfs bij de
het verleggen niet ingestrooid te worden
eisen. Daarbij moet binnen de dwars-
te verwachten onregelmatige zakkin-
met split.
doorsnede van de dijk zowel met micro-
gen van de dijk niet groter worden. Het
Door de hol- en dolverbinding hoeft de
als macrobiologische zones rekening
daaruit voortvloeiende permanent egale
Verkalit® niet door middel van een
gehouden worden:
oppervlak biedt nauwelijks weerstand
aanvullend split tegen opduwen of
• Taludhoek 1:3 = door golven belaste
aan wrakgoed en ijsschotsen, zodat er
verschuiven gezekerd te worden.
waterwisselzone
geen plaatselijke beschadigingen kunnen
Dit is niet alleen voordeliger in de kosten
Hier is de groei van specifieke algen en
ontstaan. Door de egale oppervlakken
bij het aanbrengen van de dijkbekleding,
micro-organismen mogelijk.
kunnen de taluds van de dijken bijzon-
maar het vermindert ook de kosten voor
der goed worden geruimd of kan op de
onderhoud in de toekomst. Hiermee
Planten kunnen in de profilering goed
ecosteen zeer goed machinaal worden
wordt het energie- intensieve breken
groeien. Na korte tijd ontstaat de in-
gemaaid.
en het vaak over lange afstanden trans-
• Taludhoek 1:20 = golfoverloopzone
druk van een volledige vegetatielaag.
porteren van het materiaal vermeden ten 5. Oplopende golven
gunste van het milieu.
Voor beide zones zijn de Verkalit
De Verkalit -GOR vermindert de oplopen-
interlock-zetstenen met hun hol- en
de golven met een ruwheidfactor op max.
dolsysteem optimaal geschikt. Daarnaast
0,8. Hierdoor kan dan worden afgezien
kan de betonsteen zelf met een zeer
van een eventuele dijkophoging indien
grove structuur worden geproduceerd,
de golfoverslag maatgevend is voor de
om aan algen een betere ondergrond te
dimensionering van de dijk.
®
®
bieden. Een andere mogelijkheid is de productie van een structuur van poreus
6. Toerisme
beton, dat eveneens veel holle ruimtes
Voor toeristen een aantrekkelijke en vei-
heeft en bovendien de waterdoorlaat-
lige plaats om te zitten en te zonnebaden
baarheid nogmaals verbetert.
of als uitvalbasis voor surfers.
Constructie voor de vermindering van de oplopende golven
Verkalit®
Verkalit®-ecozetsteen
Verkalit® GOR
7
VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN HET PRODUCTPROGRAMMA Verkalit® Verkalit® heeft van de verschillende Verkalit®-systeemstenen de hoogste weerstand ten opzichte van golf-energie. Door de hoge stabiliteit volstaat een relatief lagere steen-dikte en worden de kosten en de milieubelasting verminderd. Dankzij het rondlopende hol- en dolsysteem grijpen de Verkalit® interlock-zetstenen in elkaar en zijn zo bestand tegen extreme belastingen door water en ijs. Bij pure zanddijken is een open bekleding noodzakelijk. Om de overdruk in de poriën te compenseren is de Verkalit®zetsteen voorzien van een gegroefde waterdoorlatende hol- en dolverbinding.
Snelle en probleemloze machinale plaatsing s
Verkalit®-GOR
Snelle en probleemloze machinale plaatsing s
Verkalit®-GOR is een variant op Verkalit® die de golfenergie absorbeert en waardoor de golf-oploop-hoogte wordt gereduceerd. (ruwheidfactor max. 0,8) Dit effect kan door de Verkalit®-Stoorsteen versterkt worden. De Verkalit is door zijn rondom lopende hol- en dolverbinding onderling verbonden en vormt zo een betrouwbare dijkbekleding en kan naadloos verbonden worden met de VerkalitGOR of de Verkalit®-ecozetsteen. Dankzij
Golf-oploop-reductie met Verkalit®- GOR s
de monolithische productie (van een blok) heeft hij een hoge stabiliteits-indicator en is hij eenvoudig te verleggen.
Verkalit®-ecozetsteen Door een extra profilering op het oppervlak van de Verkalit® interlock-zetstenen wordt de begroeiing binnen korte tijd zo dicht, dat de indruk van een volledig gesloten vegetatielaag ontstaat. Ook dit systeem is op aanvraag verkrijgbaar met geribbelde veer als doorlatende bekleding. Planten kunnen in de profilering van de Verkalit®-ecozetsteen bijzonder goed groeien s
8
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN
VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN HET PRODUCTPROGRAMMA Verkalit®-promenadesteen Indien naast de oeververharding ook een wandel-/fietspad of rijbaanverharding op de dijk- of de taludkruin gelegd moet worden, wordt de Verkalit®-promenadesteen gebruikt. Door de kleine afkanting kan de steen met uiterst smalle voegen worden gelegd en is deze zo goed te belopen en te berijden. Zelfs bij grote belastingen door overstromen, bijvoorbeeld door sterke golfslag, blijft het verband bestaan. Zo ontstaat een optisch hoogwaardig en tevens functioneel oppervlak. Diverse kleurnuances zijn mogelijk. De promenadesteen heeft geen gegroefde hol- en dolsysteem en kan niet toegepast worden op een steile helling. De Verkalit®-promenadesteen is toepasbaar op locaties waar geen waterdruk in de filterlaag kan ontstaan.
Fraai vormgegeven veiligheid – daarvoor zorgt de Verkalit®-promenadesteen s
Verkalit®-steunboord Het Verkalit®-steunboord wordt aan de dijkvoet aan de landzijde of bij dijken in het binnenland geplaatst. De veer van het Verkalit® interlock-zetsteen grijpt in de daarvoor bestemde uitsparing. Daardoor wordt de bekleding stevig en stabiel.
10 %
Versteviging van de voet met Verkalit®-steunboorden s
9
VERKALIT® INTERLOCK-ZETSTENEN HET PRODUCTPROGRAMMA Verkalit®-trapstenen Met de trapstenen kunnen in het systeem geïntegreerde trappen of opgangen worden aangelegd. De verbinding wordt niet onderbroken, omdat de voet van de trapsteen ook is voorzien van de hol- en dolverbinding van de Verkalit® interlock-zetstenen. De trapstenen hebben geen gegroefde hol- en dolverbinding en dienen om deze reden niet in golfbereik toegepast te worden. Als toegang tot de dijk aan landzijde heeft de Verkalit® trapstenen zich bewezen.
Ook optisch aantrekkelijke opgangen kunnen met de Verkalit®-trapsteen worden gerealiseerd. s
Verkalit®-felsplaten Om onderspoelen te voorkomen worden als afsluiting van het systeem Verkalit®felsplaten geplaatst. Deze worden niet alleen bij de verwerking van Verkalit®zetstenen gebruikt, maar ook als zijwaartse afsluiting voor straten en wegen in de
Felsplaat 60 x 80 cm
Felsplaat 80 x 60 cm
taludzone.
Verkalit®-boordstenen Als afsluiting van gedeelten die niet kunnen worden ondergespoeld is het gebruik van de Verkalit®-boordsteen een betrouwbare oplossing gebleken.
10
s
Verkalit®-boordstenen als afsluiting
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN OVERZICHT: REFERENTIE PROJECTEN Object
m²
Jaar
Abbenfleth/Elbe
15.000
1976
Balje/Elbe
68.000
vanaf 1984
Büsum (promenadesteen)
12.000
vanaf 2012
Dahme (gedeeltelijk promenadesteen)
10.000
2012/2013
Eckwarderhörne - Augustgroden
25.000
vanaf 1987
Eiland Norderney/Noordzee (promenadesteen)
24.500
vanaf 2000
100.000
2004
Krummendeich
30.900
2010/2011
Mühlenberger Loch, Hamburg
19.000
vanaf 2002
Schillig - Horumersiel
24.000
vanaf 1970
Tossens-Ruhwarden-Burhave
21.000
1973/74
Wangerland/Elisabethgroden/Nordzee
30.000
vanaf 1998
Weddewarden Tief, Weddewarden Nordzee
22.000
vanaf 1999
Weserdeich, Bremerhaven (gedeeltelijk promenadesteen)
16.000
2012
2.000
2015
Wilhelmshaven - Cäciliengroden
28.000
vanaf 1994
Wilhelmshaven - Tiefseehafen
15.000
2010
Wurster Küste Dorum/Cappel
31.000
2006
Zollenspieker Hauptdeich
11.200
1994
Kehdingen - Oste
Westermeer Dijk, Noordoostpolder
Verkalit
Ecozetsteen
Verkalit Gor
Promenadesteen
Trapsteen
Steunboord
Felsplaat 60 x 80 cm
Felsplaat 80 x 60 cm
11
VERKALIT ® INTERLOCK-ZETSTENEN OVERZICHT VAN HET PRODUCTASSORTIMENT Formaat Artikel (ETA)
Benaming cm
Nominale afmeting Lengte mm
Breedte mm
Dikte mm
Gewicht
Benodigd
kg/m2
ca. st./m2 legoppervlakte
30/30
300
300
300
614
10,6
Verkalit® GOR
30/30
300
300
300
545
10,6
Verkalit®-ecozetsteen
30/30
300
300
300
803
10,6
Verkalit®-promenadesteen
30/30
300
300
180
395
11,0
Verkalit®-trapsteen
30/30
300
300
280/180
47,9/st.
3,33 st./m1
Verkalit®-steunboord
100/50
1000
500
300
330/st.
1,00 st./m1
Verkalit®-felsplaat
60/80
600
800
80
92/st.
1,25 st./m1
Verkalit®-felsplaat
80/60
800
600
80
92/st.
1,66 st./m1
Verkalit®-boordsteen verdere formaten en steenhoogten op aanvraag
100/55
1000
(hoogte) 550
200
250/st.
1,00 st./m1
364.3 01/16 1000 Technische wijzigingen voorbehouden
Verkalit®
LBN Betonproducten BV · Dopheide 12 · 9202 PB Drachten · www.lbn.nu ·
[email protected]
