Vei l i gz i j nen vei l i gvoel en i nZei st I nt egr aalVei l i ghei dspl an 20132015
Colofon: Vastgesteld: Door het college van burgemeester en wethouders op 3 juli 2012. Dit Integraal Veiligheidsplan is opgesteld met ondersteuning van het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Postbus 8300, 3503 RH Utrecht Het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie is een bureau van en voor de gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie. Doelstelling van het bureau is de veiligheidspartners te ondersteunen in het versterken en beter afstemmen van de gezamenlijke veiligheidsaanpak.
Stip op de horizon Mensen voelen zich veilig op straat. Ze kennen elkaar, en zijn betrokken. Ook ouderen vinden hun weg in de samenleving en voelen zich geborgen. Jongeren groeien gezond en liefdevol op, volgen het onderwijs dat bij hen past en organiseren zelf activiteiten. Zeistenaren hebben vertrouwen in elkaar, in de gemeente en de politie. Ze houden een oogje in het zeil en nemen hun verantwoordelijkheid. Bij calamiteiten weten mensen wat ze moeten doen. Gemeente, politie , maatschappelijke instellingen en inwoners werken samen aan een gezellige, veilige, schone en vertrouwde leefomgeving.
Inhoudsopgave
Samenvatting
2
1. Inleiding
3
2. Huidige situatie
4
3. Waar willen we heen?
6
4. Prioriteiten 1. Overlastgevende en criminele jeugdgroepen 2. Woninginbraken 3. Geweld en overlast in horecagebied rond 2e Dorpsstraat 4. Verkeersveiligheid 5. Fysieke veiligheid
7 7 9 11 13 14
5. Overige inzet
15
6. Organisatie
18
7. Communicatie
19
Bronnen
20
1
Samenvatting
Missie: Veilig zijn en veilig voelen Ambitie Veilig zijn: Afname overlast en criminaliteit Veilig voelen: Die problemen aanpakken die inwoners ervaren
Hoe gaan we te werk?
Vertrouwen •Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid •Preventie •Transparante communicatie
Nabijheid •Gebiedsgericht •Wijkgericht
Kracht •Resultaatgericht •Persoonsgericht •Samenwerking
Evaluatie huidig beleid • Veel projecten, vaak met resultaat • Beleid mag nog meer integraal • Samenwerking kan beter
Huidige situatie Gunstige ontwikkeling vanaf 2006 maar meer criminaliteit dan in regio; Relatief veel geweld en woninginbraak t.o.v. regio; Relatief veel mensen voelen zich onveilig in eigen buurt.
Prioriteiten •Overlast problematische jeugdgroepen •Woninginbraken •Geweld en overlast in de Dorpsstraat •Verkeersveiligheid •Fysieke veiligheid
Meetbare doelen •10% minder aangiften • Aantal mensen met onveilig gevoel gehalveerd • 10% minder mensen die jongerenoverlast ervaren • Aantal overlastgevende jeugdgroepen van 4 naar 2 • 15% minder woninginbraken • 20% minder registraties geweld, vernieling en overlast Dorpsstraat
Aanpak op hoofdlijnen Jeugd: preventie, talentonwikkeling, aanpak overlastgevende jeugdgroepen: kopstukken en gehele groep op plek waar overlast is Woninginbraak: preventie, aanpak top-25, wijkgericht Dorpsstraat: betere uitstraling, samenwerking horeca, aansluiting RIEC overlastveroorzakers aanpakken Verkeer: Duurzaam Veilig, ongevallen database opzetten Crisisbeheersing: samenwerken met veiligheidsregio
Uitvoeringsplan biedt concrete actiepunten, tijdspad en actor
2
1. Inleiding Waarom een Integraal Veiligheidsplan? Veiligheid is één van de belangrijkste levensbehoeften van onze inwoners. Veel partijen hebben hier invloed op, zoals ondernemers, maatschappelijke organisaties, politie en het Openbaar Ministerie en natuurlijk de inwoners zelf. De inzet is alleen effectief als alle partijen op een goede manier samenwerken. De regie hierop is de verantwoordelijkheid van de gemeente, maar we kunnen het niet alleen. We vragen dan ook van onze professionele partners en van onze inwoners dat ze actief meewerken aan het realiseren van een veilig en leefbaar Zeist. Doel: het verbeteren van de veiligheid Wij willen dat onze inwoners veilig zijn en zich veilig kunnen voelen. Het doel van dit Integraal Veiligheidsplan is dat we met de verschillende partners op het gebied van veiligheid afspreken hoe we dit kunnen bereiken en wat de prioriteiten zijn de komende vier jaar. We beschrijven in dit plan wat onze missie en doelstellingen zijn. Vervolgens geven we op hoofdlijnen aan hoe de aanpak en de organisatie daarvan eruit zien. Dit doen we op basis van een analyse van de lokale veiligheidssituatie. Basis voor het Integraal Veiligheidsplan zijn cijfers en gesprekken Het Integraal Veiligheidsplan is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de veiligheidspartners, ondersteund door Bureau Regionale Veiligheidsstrategie. We hebben gebruik gemaakt van objectieve gegevens zoals politiecijfers, en subjectieve gegevens zoals de veiligheidsmonitor en de wijk- en buurtmonitor. Ook hebben we gesprekken gevoerd met zowel bewoners als professionals. Aansluiting bij de regio Met ons Integraal Veiligheidsplan sluiten we aan bij de Veiligheidsstrategie van Midden-Nederland. Onze prioriteiten komen deels overeen, maar zijn uiteraard gericht op de Zeister situatie, de doelstellingen zijn afgestemd op de doelstellingen van Midden-Nederland, en ook in de aanpak zoeken we de verbinding. Uitvoeringsplan Op basis van dit Integraal Veiligheidsplan volgt jaarlijks een uitvoeringsplan waarin we onze doelen en prioriteiten uitwerken in concrete acties. Per prioriteit geven we aan wie wanneer welke acties onderneemt. Dit uitvoeringsplan is leidend maar biedt ook ruimte voor nieuwe ontwikkelingen en omstandigheden. Medio 2012 is het uitvoeringsplan 2012 beschikbaar. Eind 2012 presenteren we het uitvoeringsplan 2013 en in 2013 wordt het uitvoeringsplan 2014 opgesteld. Leeswijzer In hoofdstuk 2 schetsen we een beeld van de huidige situatie in Zeist, waarna we in hoofdstuk 3 aangeven waar we heen willen. Vervolgens gaan we in hoofdstuk 4 in op onze prioriteiten en in hoofdstuk 5 beschrijven we de overige inzet. In hoofdstuk 6 staat informatie over de organisatie, de sturing, en de budgetten. Hoofdstuk 7 behandelt het onderwerp communicatie.
3
2. Huidige situatie Om te bepalen wat we de komende periode willen bereiken is het belangrijk eerst en beeld te hebben van de situatie op dit moment. We hebben hiervoor gebruik gemaakt van objectieve gegevens zoals politiecijfers, en subjectieve gegevens zoals de veiligheidsmonitor en de wijk- en buurtmonitor en gesprekken met professionals. Hieronder schetsen we in hoofdlijnen de uitkomsten. Veiligheidsbeeld Zeist Wanneer we naar de criminaliteit in Zeist kijken over de afgelopen jaren, en in relatie tot de regio dan vallen de volgende zaken op: • Criminaliteit kent gunstige ontwikkeling maar is hoger dan in regio Hoewel het aantal aangiften vanaf 2006 is afgenomen, zien we dat Zeist daarin over de jaren heen minder gunstig scoort dan de andere gemeenten en gemiddeld in de regio. • Woninginbraak en geweld relatief hoog In vergelijking met Nieuwegein, Veenendaal en de regio als geheel scoort Zeist ongunstig wat betreft het aantal woninginbraken en geweldsdelicten. • Aantal woninginbraken gestegen Het aantal woninginbraken laat een grillig beeld zien maar is over het geheel gekeken gestegen na de eerste helft van 2006. • Zeist scoort hoog op aantal woningbranden Uit een regionale inventarisatie van het aantal woningbranden in de afgelopen jaren blijkt dat Zeist daarin hoog scoort. • Aandeel bewoners dat zich wel eens onveilig voelt in eigen buurt relatief hoog Met 21% is dit duidelijk hoger dan in andere gemeenten en gemiddeld in de regio. • Onder Marokkaans-Nederlandse verdachten veel vermogensdelicten Zeist heeft relatief veel bewoners van Marokkaanse herkomst. Van de Marokkaanse jongeren is bijna 11% als verdachte geregistreerd in 2010 (versus 3,5% van alle jongeren in Zeist). Onder de Marokkaans-Nederlandse verdachten zijn meer veelplegers dan gemiddeld. Ook komen onder deze groep opvallend veel vermogensdelicten voor en is het aandeel openbare orde delicten relatief hoog. • Relatief veel ex-gedetineerden in Zeist Zeist heeft aanzienlijk meer ex-gedetineerden gehuisvest dan gemiddeld in de regio Utrecht. Landelijke gegevens laten zien dat een groot deel van de ex-gedetineerden binnen een jaar weer in aanraking komt met justitie. • Twee grootste buurtproblemen: te hard rijden en woninginbraak Bewoners vinden ‘te hard rijden’ en ‘woninginbraak’ de grootste buurtproblemen. Ook overlast van groepen jongeren staat in de top vijf van buurtproblemen (na parkeeroverlast en hondenpoep).
4
Uitleg bij dit veiligheidsbeeld Er zijn verschillende omstandigheden, die samen een verklaring kunnen zijn voor de mate van criminaliteit en het onveiligheidsgevoel in Zeist: • • • • •
De ligging in de kom van de A12 en A28 die zorgt voor een goede bereikbaarheid De grote mate van welstand in verschillende buurten: er is soms veel te halen Het verwachtingspatroon van inwoners in Zeist: men verwacht groen en rust De nabijheid van grote steden als Utrecht en Amersfoort: uitwaaier-effect De aanwezigheid van een aantal bijzondere objecten en instellingen, zoals jeugdgevangenissen, detentiecentrum en psychiatrische instellingen
Evaluatie huidig beleid Er zijn de laatste jaren veel projecten geweest, en daarmee is in veel gevallen ook resultaat geboekt. Het integraal veiligheidsbeleid kan beter. Samenwerkingsafspraken kunnen bijvoorbeeld duidelijker worden uitgewerkt. We hebben hard gewerkt aan het verbeteren van het structureel overleg tussen de betrokken partners maar dit kan nog beter
5
3. Waar willen we heen? Onze missie Onze missie is de zorg voor een veilige samenleving. We streven naar een gemeente waar mensen veilig zijn en zich veilig voelen. Dit betekent dat we een afname van overlast en criminaliteit willen realiseren, en dat we goed naar onze inwoners luisteren en inspelen op waar zij last van hebben. Wij vertalen onze missie in de volgende meetbare hoofddoelstellingen: Zeist Aantal misdrijven % inwoners dat zich onveilig voelt in de eigen buurt *) doelstelling collegeprogramma
Huidige situatie 4.358 in 2011 20% in 2011 (IVM)
Doel 2015 3.922 (-10%) 10% (-50%*)
Deze doelstellingen zijn ambitieus, maar we gaan ervoor. We kunnen het echter niet alleen. Samen met onze professionele partners en samen met onze inwoners werken we aan een schoon, leefbaar en veilig Zeist. Hoe gaan we te werk? Om dit te bewerkstelligen gaan we uit van onze basiswaarden: Vertrouwen • Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid inwoners • Preventie • Transparante communicatie en informatie-uitwisseling Nabijheid • Gebiedsgerichte aanpak: we pakken die gebieden aan waar problemen zijn • Wijkgericht werken: samen werken aan een schone, goed onderhouden, sociale en veilige wijk Kracht • Resultaatgericht: direct ingrijpen waar nodig • Persoonsgerichte aanpak: interventiestrategie toegespitst op specifieke personen, patronen van herhaling van daderschap voorkomen en doorbreken • Samenwerking Prioriteiten voor de periode 2012-2015 Op basis van de veiligheidsanalyse, onze missie en visie, en de afstemming met onze partners en inwoners, komen we tot de volgende prioriteiten: 1. Overlastgevende en criminele jeugdgroepen 2. Woninginbraken 3. Geweld en overlast in horecagebied rond de Dorpsstraat 4. Verkeersveiligheid 5. Fysieke veiligheid (crisisbeheersing) Op deze prioriteiten ligt voor de komende jaren de focus van ons integraal veiligheidsbeleid. Ook de partners stemmen hun beleid af op deze prioriteiten en werken samen aan een sluitende aanpak van veiligheidsproblemen binnen deze thema’s. Naast deze prioriteiten zetten we onze activiteiten op het gebied van andere thema’s voort, voeren we wettelijke taken uit, en reageren we op incidenten en urgente vragen vanuit de samenleving.
6
4. Prioriteiten Hieronder volgt per prioriteit de aanpak op hoofdlijnen. De specifieke activiteiten en inspanningen van de diverse partners vermelden we in het uitvoeringsplan.
1. Prioriteit overlast en criminaliteit door jeugdgroepen Motivatie Met de meeste jongeren in Zeist gaat het goed. Een klein deel veroorzaakt echter overlast en criminaliteit. Veel ouders maken zich zorgen over het feit dat hun kind met criminaliteit te maken kan krijgen. Risicojongeren en ‘aanstormend talent’, waaronder jongere broertjes van criminelen zijn hier extra vatbaar voor. Wij willen daarom binnen ons veiligheidsbeleid nadrukkelijk aandacht besteden aan overlastgevende jeugdgroepen. De politie heeft volgens de Beke/Ferwerda-methode zeven van deze groepen geprioriteerd in Zeist. Deze prioritering is echter niet uitputtend, ook andere groepen vertonen hinderlijk gedrag of veroorzaken ergernis. Evaluatie huidig beleid • Er is een groot aantal projecten uitgevoerd de afgelopen periode. Positief waren de projecten gericht op de leefbaarheid van de buurt, zoals: Buurt in beeld, het Marokkaanse vaders en zonen project en het outreachend team met politie, hulpverlening en jongerenwerk. Bij deze projecten zijn bewoners, ondernemers, jongeren en hulpverlenende organisaties betrokken waardoor mensen nader tot elkaar zijn gekomen en problemen uit de anonimiteit zijn gehaald. • Ook het casusoverleg jeugd vanuit CJG (Centrum Jeugd en Gezin) heeft positief gewerkt. Hier worden jongeren met een hulpvraag besproken en indien nodig direct doorgeleid naar zorg. • Andere projecten waren onder andere Groepen Pellen, de oprichting van het Jongerenloket bij de regionale sociale dienst, het Leerwerkbedrijf en projecten gericht op preventie, signalering en interventie. • Er is de laatste tijd dus veel gebeurd in de aanpak, samenwerking, projecten en (eerste) opzet van beleid. Het is nu van belang dat we komen tot integraal algemeen beleid en een gezamenlijke visie (ook met committent externe partners). Daar waar er succes is, hangt dit vaak ook samen met de competenties en inzet van individuele werkers in het veld en de mate waarin ze elkaar in de samenwerking weten te vinden. • De prioritering van Beke is niet uitputtend. Andere groepen moeten we ook inventariseren. Daarbij komt dat jeugdgroepen niet statisch zijn, ze wisselen qua samenstelling, gedrag of locatie. • Om jongeren uit de harde kern van deze groepen een goed toekomst perspectief te bieden zijn intensieve trajecten nodig waarin vele ketenpartners moeten samen werken. Deze trajecten zijn kostbaar en complex en kunnen nog niet optimaal ingezet worden. • Overlast of crimineel gedrag is niet alleen een veiligheids- of openbare ordeprobleem. Een aantal projecten heeft aangetoond dat een aanpak aan de voorkant problemen effectief kan voorkomen. • In 2004/2005 en 2009 was er sprake van een aantal ernstige incidenten in Zeist West. Inmiddels hebben we acties ondernomen waardoor de heftigheid is afgenomen. Dit is vastgelegd in de film Buurt in Beeld. Doelstellingen (afgestemd op doelstellingen Midden-Nederland) Zeist % bewoners dat vaak overlast door groepen jongeren ervaart (IVM) Aantal overlastgevende jeugdgroepen (shortlist inventarisatie)
Huidige situatie 10,8% in 2011 7 in 2012
Doel 2015 9,7% (-10% ) Max 3 (-50%)
7
Hoofdlijnen aanpak • Bewoners zijn in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor het creëren van een prettige leefomgeving. We nemen deze verantwoordelijkheid niet over, maar ondersteunen waar nodig. Voorbeelden zijn de realisatie van de vaste ontmoetingsplek (VOP) en het project Jong Leiderschap, gericht op begeleiding en talentontwikkeling van jongeren. Deze projecten zetten we voort. • We zetten niet alleen in op aanpak van bestaande overlast. De nadruk ligt meer en meer op preventie. • Voor een effectieve aanpak van overlast moeten we een goed beeld hebben van de jeugdgroepen. Daarvoor gebruiken we de shortlistmethodiek van Beke en ontwikkelen we een groepsmonitor. • De aanpak is persoonsgericht. We richten ons op hinderlijke, overlastgevende en criminele jongeren. Extra aandacht is er voor jongeren die een verhoogd risico hebben in de toekomst ongewenst gedrag te gaan vertonen. Een tweede groep die extra aandacht krijgt zijn de harde kern jongeren. Dit zijn jongeren waarbij het gedrag na een scala van ingezette interventies niet verbetert. • We blijven gebruik maken van de kopstukkenaanpak van het Veiligheidshuis waarbij de negatieve leiders van overlastgevende- en criminele jeugdgroepen (veelal strafrechtelijk) worden aangepakt. Op deze manier wordt de negatieve invloed van het kopstuk verminderd of weggenomen. • Een belangrijk aandachtspunt voor de komende periode is de samenwerking tussen de partners zoals het Veiligheidshuis, de politie, de drie Zeister woningcorporaties, MeanderOmnium, Vitras/CMD, en Centrum Jeugd en Gezin (CJG). • Wij werken in de komende periode aan een programma van activiteiten, onderscheiden naar de diverse doelgroepen binnen de jongerenaanpak. We gaan afspraken maken over welke maatregelen we gaan inzetten en wie waarvoor verantwoordelijk is. Partners in de aanpak Formele partners: Politie Utrecht district Binnensticht, Openbaar Ministerie Regio Utrecht/Lelystad, Belastingdienst, RK Woningbouwvereniging Zeist, Woningbouwvereniging de Kombinatie, Woningcorporatie Seyster Veste, Stichting East Coast Zeist, Stichting MeanderOmnium, Vitras CMD, Stichting Stade, Halt regio Utrecht, Raad voor de kinderbescherming, Slachtofferhulp, meldpunt Zorg en Overlast, de drie reclasseringsinstellingen: Leger des Heils, verslavingsinstellingen SVG, en de Reclassering Nederland. Overige partijen die invloed hebben op de problematiek: Bevolking Zeist (waaronder Marokkaanse gemeenschap), omwonenden, Sportverenigingen, Onderwijsinstellingen, GGD Midden Nederland, Mee Utrecht Gooi & Vecht, Lievegoed Zorggroep, Bureau Jeugdzorg Utrecht. Relevante beleidsprogramma’s Documenten met uitgangspunten en afspraken: Samenwerkingsovereenkomst CJG, Protocol handhaving Zeist, Privacyreglement Groepsaanpak, Uitgangspunten voor het offertetraject van het jeugd- jongerenwerk (2012) bij MeanderOmnium, Lokaal Educatieve Agenda (Lea).
8
2. Prioriteit woninginbraken Motivatie Het aantal woninginbraken in Zeist laat een grillig beeld zien maar is over het geheel gekeken gestegen na de eerste helft van 2006. Hoewel deze stijgende trend in de hele regio Utrecht speelt scoort Zeist ongunstig ten opzichte van de regio en gemeenten van vergelijkbare omvang als Nieuwegein en Veenendaal. Gezien de toename van het aantal woninginbraken, de ongunstige score ten opzichte van de regio en het feit dat inbraak een grote impact heeft op slachtoffers vinden we het belangrijk het aantal woninginbraken terug te dringen. Ook bewoners vinden woninginbraak een belangrijk thema. Dit blijkt uit de resultaten van de integrale Veiligheidsmonitor Midden Nederland 2011. Evaluatie huidig beleid • In 2010 hebben we een daling bereikt van het aantal woninginbraken, mede doordat er dat jaar veel verdachten zijn aangehouden. Deze daling heeft echter niet doorgezet. • Integrale aanpak kan beter: Informatie die bij verschillende partners aanwezig is wordt nu nog onvoldoende gedeeld, het toezicht in de wijken (en afstemming hierover) kan beter. • Door voorlichting willen we inwoners bewust maken van hun eigen rol in het verkleinen van de kans op woninginbraak. Ook hier valt nog veel te winnen. Bewoners zijn niet altijd zorgvuldig als het gaat om afsluiten van hun huis, hebben niet altijd goed hang- en sluitwerk, en zijn niet altijd oplettend bij verdachte situaties. We hebben inmiddels 5 bewonersbijeenkomsten georganiseerd met de exwoninginbreker en een sleutelbedrijf. Ook hebben we regelmatig preventiebrieven verstuurd in buurten die te kampen hebben met veel inbraken. Doelstelling (afgestemd op doel Midden-Nederland) Zeist Aantal woninginbraken
Huidige situatie 459 in 2010 565 in 2011
Doel 2015 390 (-15% t.o.v. 2010)
Hoofdlijnen aanpak • Bewoners moeten hun eigen verantwoordelijkheid nemen in het verkleinen van de kans op woninginbraak. We gaan hen hiervan meer bewust maken door voorlichting. • We gaan samen met bewoners meer werken met buurtpreventiegroepen. • Meer dan nu willen we gebruik maken van digitale communicatie bijvoorbeeld via www.stopdecriminaliteit en Burgernet. • Alle nieuwbouwprojecten bouwen we volgens het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW). Hierin zoeken we de samenwerking met de woningcorporaties. • Het Veiligheidshuis krijgt een nog prominentere rol bij de aanpak. Hier worden operationele PGA’s (persoonsgerichte aanpak) gemaakt om herhaling te voorkomen en woninginbrekers uit de anonimiteit te halen. • We hanteren tevens een gebiedsgerichte aanpak: hotspots en hottimes gerichte controle en toezicht door de politie. • Wijkgericht: bewoners kunnen ideeën of knelpunten bespreken met het wijkteam. • Ook willen we de pakkans vergroten door Zeistenaren aan te moedigen alert te zijn. We gaan inwoners stimuleren bij verdachte situaties 112 te bellen. • De gemeente voert de regie op de gezamenlijke aanpak, ondersteund door de regio.
9
Partners in de aanpak Politie, openbaar ministerie, woningcorporaties, Veiligheidshuis, beveiligingsbedrijven, inwoners. Relevante programma’s en projecten Jaarplan politie, Jaarplan Regionale Veiligheidsstrategie.
10
3. Prioriteit aanpak geweld en overlast in horecagebied rond de 2e Dorpsstraat Motivatie Ruim een kwart van de inwoners van Zeist voelt zich vaak of soms onveilig bij uitgaansgelegenheden blijkt uit de gebiedsmonitor Leefbaarheid & Veiligheid. Dit is meer dan in de regio of landelijk. We signaleren vooral overlast in de 2e Dorpsstraat, een gebied waar wonen en uitgaansleven dicht bij elkaar liggen. Hier zijn regelmatig vechtpartijen en vernielingen, er is sprake van geluidsoverlast en kleine criminaliteit zoals fietsendiefstal. Ook alcoholmisbruik door minderjarigen en discriminatie bij het deurbeleid van horecagelegenheden zijn problemen die spelen. Evaluatie huidig beleid Het aantal grote incidenten en massale ordeverstoringen in het horecagebied is na 2002 (cameratoezicht) sterk gedaald. In de weekenden is een horecateam van de politie actief, dat snel kan ingrijpen bij incidenten. Middels gebiedsverboden en waarschuwingsbrieven worden overlastveroorzakers uit het gebied geweerd. We zien een voorzichtig positief effect. Om de samenwerking met horecaondernemers te verbeteren hebben we in 2010 een horecaconvenant afgesloten met daarin wederzijdse intenties. In de overgang van het bestaande beleid (veel ad hoc beslissingen) en het nieuwe beleid is de nodige ruis ontstaan tussen ondernemers (ook onderling), bewoners en gemeente/politie. Doelstellingen(afgestemd met politie) Zeist Huidige situatie Doel 2015 Aantal politieregistraties geweld 110 in 2011 Max 88 (-20% t.o.v. 2011) Aantal politieregistraties vernieling 43 in 2011 Max 34 (-20% t.o.v. 2011) Aantal politieregistraties overlast 58 in 2011 Max 46 (-20% t.o.v. 2011) Het gaat om politieregistraties in: 2e Dorpsstraat, Jufferstraat, Slotlaan, Het Rond, Lageweg te Zeist Hoofdlijnen aanpak • In samenwerking met de GGD zetten we meer in op preventie van alcoholgebruik door minderjarigen. Uiteraard verlangen we hierbij van ouders ook een actieve rol. • We willen de uitstraling van het gebied verbeteren onder andere door snelle reiniging en betere verlichting. • We werken persoonsgericht door die personen aan te pakken die overlast veroorzaken, dit doen we onder andere door gebiedsverboden op te leggen en waarschuwingsbrieven te versturen. • De gevolgen van de nieuwe Drank en Horecawet (inwerkingtreding tweede helft 2012 of begin 2013) worden in kaart gebracht. Dit leidt in ieder geval tot het omvormen van Rijkstoezicht door de Voedsel en Waren Autoriteit naar gemeentelijk toezicht. • We willen beter samenwerken met horecaondernemers. Hiertoe organiseren we bijeenkomsten en gesprekken en maken we duidelijke afspraken ter vermindering van overlast en verbetering van de uitstraling van het gebied. • Een horecateam van de politie is actief tijdens uitgaanstijden. • Met de inzet van het Kernteam Dorpsstraat zorgen we ervoor dat het leef- en verblijfsklimaat in de dorpsstraat e.o. binnen een periode van 1,5 jaar substantieel wordt verbeterd. • We gaan scherper letten op discriminatie door aansluiting bij provinciaal meldpunt discriminatie deurbeleid. • Door aansluiting bij het RIEC krijgt de gemeente ondersteuning bij de wet Bibob (wet bevordering integriteitbeoordelingen door het openbaar bestuur)
11
Partners in de aanpak Horecaondernemers, politie, bewoners, en openbaar ministerie, RIEC, Jongerenwerk, GGD (alcoholpreventie) en Halt. Relevante programma’s Horecaconvenant (december 2010), Jaarplan veiligheid (2011), Buurtplan 2e Dorpsstraat, Horecabeleidsnota (vastgesteld in het voorjaar 2012), nota Lokaal Gezondheidsbeleid.
12
4. Prioriteit verkeersveiligheid Motivatie In het verkeer vallen nog altijd slachtoffers, daarom blijft verkeersveiligheid prioriteit houden. Uit de gebiedsmonitor Leefbaarheid & Veiligheid blijkt dat bewoners verkeersveiligheid een belangrijk thema vinden. Het is één van de drie thema’s waaraan bewoners prioriteit geven. Evaluatie huidig beleid In de jaren ’90 is het programma ‘Duurzaam Veilig’ in het leven geroepen. Met dit programma hebben we de verkeersveiligheid proactief en op drie gebieden aangepakt, namelijk via: • Engineering: Woongebieden zijn aangewezen en ingericht als 30 km-zones, langs steeds meer wegen zijn aparte fietsvoorzieningen aangelegd en gevaarlijke kruispunten zijn gereconstrueerd (verkeerslichten, rotondes of plateaus). • Education: Bijvoorbeeld met de Permanente VerkeersEducatie, een programma waar voor elke leeftijdspecifieke doelgroep een tool is ontwikkeld om blijvend te leren in het verkeer. • Enforcement: handhaving door politie Duurzaam Veilig heeft inmiddels zijn vruchten afgeworpen, waren er in 2001 nog 33 ernstige ongevallen (waarvan 3 dodelijke ongevallen) op jaarbasis, inmiddels is dat aantal teruggebracht tot 21 ernstige ongevallen (waarvan 1 dodelijk ongeval) in 2010. Hoofdlijnen aanpak • Vanaf 2012 gaan we gebruik maken van het nieuwe landelijk meldpunt www.meldpuntveiligverkeer.nl, waarin bewoners verkeersonveilige locaties kunnen aangeven. Dit kan een belangrijke indicator worden voor verkeersonveilige locaties. • We blijven actief op het gebied van verkeerseducatie, vooral gericht op jongeren en ouderen. • We blijven klachten behandelen van onze inwoners. Dit doen we onder andere door het wijkgericht werken. • We vervolgen de aanpak ‘Duurzaam Veilig’. En werken hierbij in nauwe samenspraak met de direct belanghebbenden. Voor de inrichting van een 30 km-zone worden bijvoorbeeld verschillende informatie- en inspraakbijeenkomsten georganiseerd en ook bij een verkeersveilige inrichting van de schoolomgeving treden we in nauw overleg met schooldirecties, verkeersouders en buurtbewoners. • Onze aanpak blijft gericht op handhaving. Partners in de aanpak Politie, Veilig Verkeer Nederland, Fietsersbond, Scholen (directies, leerkrachten en verkeersouders), Wijkmanagers, inwoners bij inspraaktrajecten. Uiteraard speelt ook de bereidheid van de weggebruiker om zich veilig en verantwoord door het verkeer te bewegen een grote rol in de verkeersveiligheid. Via deelname aan het mobiliteitsplatform van &Morgen gaan we kennis en ervaringen met andere grote werkgevers in en rondom Zeist uitwisselen. De centrale vraag daarbij is: Wat kan een werkgever doen om medewerkers te stimuleren het autogebruik te verminderen? Relevante beleidsprogramma’s GVVP, het Fietsactieplan (looptijd tot 2010) en de jaarlijkse verkeersveiligheidsmonitor.
13
5. Prioriteit Fysieke veiligheid en crisisbeheersing Motivatie Fysieke veiligheid heeft betrekking op het voorkomen, beperken en bestrijden van branden, ongevallen en rampen en crises. De fysieke veiligheid van onze inwoners vinden we erg belangrijk. Op het moment dat zich een ramp of crisis voordoet verkrijgt deze voorrang op alle andere activiteiten. Doelstellingen We willen het brandveiligheidsbewustzijn en de zelfredzaamheid van burgers, instellingen en bedrijven bevorderen. De voorbereiding op rampen en crises moet op het regionaal afgesproken kwaliteitsniveau blijven functioneren. Hoofdlijnen aanpak Brandveiligheid • We gaan het brandveiligheidsbewustzijn en de zelfredzaamheid vergroten door actief te communiceren en mensen te stimuleren oplettend te zijn op brandonveilige situaties in hun omgeving en deze te verminderen of te melden. • Afhankelijk van de resultaten van de pilot van het “Project Veilig Samen Thuis” (gericht op inbraak- en brandpreventie) bepalen we of we dit project uitbreiden naar andere delen van Zeist. • In samenwerking met de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) gaan we alle zorginstellingen ten minste eenmaal bezoeken en adviseren over verbeteringen in het brandveiligheidsbewustzijn. Dit in het kader van het project Geen Nood bij Brand. • We nemen samen met onze partners (natuurbeheerders, brandweer, VRU) het initiatief om de kans op het ontstaan van natuurbranden terug te dringen, beginnende branden snel en effectief te kunnen bestrijden en de kans op slachtoffers te minimaliseren. Crisisbeheersing: • Wij blijven actief betrokken bij de verdere professionalisering van de crisisbeheersing en nemen deel aan regionale opleidingen, trainingen en oefeningen. • Ten minste eenmaal per jaar oefenen we het gemeentelijke beleidsplan crisisbeheersing, waaraan ook de locoburgemeesters deelnemen. • Wij communiceren actief aan de burgers over grootschalige risico’s en geven daarbij een handelingsperspectief. • In overeenstemming met het beleid van de VRU, willen we de inzet van burgers bij grootschalige calamiteiten bevorderen. • We onderzoeken de mogelijkheid van de inzet van burgernet of NL-alert in geval van een calamiteit. Partners in de aanpak VRU, Politie, brandweer, ambulancedienst, openbaar ministerie, de Raad van Kerken, het Nederlandse Rode Kruis, GGD Midden-Nederland, Defensie, natuurbeheerders. Relevante beleidsprogramma’s Beleidsplan Veiligheidsregio Utrecht, de programmabegroting VRU, de dienstverleningsovereenkomst VRU -gemeente Zeist.
14
5. Overige inzet In hoofdstuk 4 hebben we de onderwerpen behandeld waaraan we in de periode 2012-2015 prioriteit gaan geven. Hiernaast hebben we als gemeente te maken met wettelijke taken, met vragen uit de samenleving en incidenten, en nemen we deel aan regionale en landelijke samenwerkingsverbanden op het gebied van veiligheid. We maken continu de afweging welke inzet we op welk gebied moeten plegen. Hierin spelen de beschikbare middelen, de doorlooptijd, het gewenst kwaliteitsniveau en de urgentie vanuit het bestuur en de samenleving een rol. Wettelijke taken Wettelijke taken op het terrein van veiligheid zijn: Op het gebied van geweld en overlast • Opleggen huisverbod bij huiselijk geweld: Bij huiselijk geweld kan de burgemeester een huisverbod van maximaal 28 dagen opleggen. • Toepassen BOPZ: De wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen regelt wanneer iemand onvrijwillig mag worden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. • Deelname aan de pilot bestuurlijke informatie justitiabelen: Hierbij gaat het om het verstrekken van informatie aan burgemeesters over vrijkomende gedetineerden die ernstige gewelds- en zedendelicten gepleegd hebben om maatschappelijke onrust te voorkomen. Dit is belegd bij het coördinatiepunt nazorg ex-gedetineerden in het Veiligheidshuis. • Toepassen van de Overlastwet: Met deze wet kan langdurige en ernstige overlast van groepen en individuen worden aangepakt. • Aangescherpt coffeeshopbeleid: Wetgeving is aangescherpt. De gemeente voert de regie op de implementatie en handhaving van het ‘Besloten club criterium en ‘Ingezetenen van Nederland criterium’ (gereed 1 januari 2013) en op het ‘Afstandscriterium’ (gereed op 1 januari 2014). Op het gebied van integriteit/ordening gaat het om het toepassen van de • Drank en Horecawet: De doelstelling van deze wet is het voorkomen van gezondheidsschade en verstoring van de openbare orde door alcoholgebruik. • Gemeentewet Drank en horecawet bij extreme situaties: Gemeenten hebben extra mogelijkheden om op lokaal niveau beter invulling te geven aan het alcoholbeleid, met name om overmatig alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan. • Opiumwet: Het bezit van verdovende middelen is verboden. In Nederland is dit geregeld in de Opiumwet. De regelgeving omtrent coffeeshops is hierin ook opgenomen. • Wet BIBOB: De Wet ter Bevordering Integriteit Beoordelingen door het Openbaar Bestuur maakt het mogelijk om ongewild faciliteren door de overheid van criminele organisaties tegen te gaan. Op het gebied van de leefomgeving/openbare orde • Toepassen van de APV (algemene plaatselijke verordening). Deze bijzondere wetgeving, gemaakt en uitgevaardigd door de gemeente passen we toe bij circussen/kermissen, evenementen, vuurwerk, prostitutie, overlast, geluidshinder. Op het gebied van brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing • Wet Veiligheidsregio’s heeft als centraal doel de rampenbestrijding en crisisbeheersing te verbeteren. • Wettelijke taken op het terrein van vergunningverlening, controle en integrale handhaving
15
Vragen uit de samenleving Burgers of instellingen hebben soms specifieke vragen op het gebied van veiligheid, overlast of verloedering, waarop de gemeente moet inspelen. Deze vragen komen doorgaans binnen bij een wijkmanager en worden afgehandeld door het wijkteam. Dit gebeurt soms met inzet vanuit andere disciplines binnen het gemeentelijk apparaat zoals ‘beheer openbare ruimte’ of ‘veiligheid’. Nazorg ex-gedetineerden Om de recidive van ex-gedetineerden te verlagen is in het Veiligheidshuis het coördinatiepunt nazorg exgedetineerden ingericht met gelden van het Rijk. Hier worden ook concrete dagbestedings- en begeleidingstrajecten ingezet in samenwerking met het meldpunt Zorg en Overlast. De gemeente blijft verantwoordelijk voor deze nazorg. Alert zijn op uitersten in de samenleving Dit is een nieuw aandachtsveld, een nieuwe taak voor de gemeenten, en zeker ook voor Zeist, waar het thema ongelijkwaardigheid speelt. Hierop is ook al (met name in Zeist west) inzet gepleegd met behulp van de Rijksmiddelen. De weergave was te zien in film “Buurt in beeld”. De inzet is erop gericht om polariserende tendensen tegen te gaan. De praktijk leert dat het vaak lukt door inzet op “brandhaarden” en “conflicten”. Daar waar conflicten zijn tussen individuen of groepen vanuit de Marokkaans Nederlandse samenleving en autochtone wijkbewoners moeten we de angel uit een conflict halen. Ook investeren we in “verbinding leggen in vredestijd” om bij escalatie snel en slagvaardig te kunnen handelen. Dit vraagt in de komende jaren verdere borging en uitwerking. Regionale en landelijke samenwerkingsverbanden We maken als gemeente onderdeel uit van regionale en landelijke samenwerkingsverbanden, namelijk: Op het gebied van het algemeen veiligheidsbeleid • Veiligheidshuis De regie gaat per 1 maart 2013 naar gemeenten. Nu wordt er een structuur opgezet voor de aansturing en regie. De vaststelling verwachting, taken en rollen van het Veiligheidshuis nieuwe stijl is een onderwerp waar de komende maanden meer duidelijkheid over zal gaan komen. Zeist heeft een informatiemakelaar / adviseur veiligheidshuis en is nauw betrokkenen bij de ontwikkelingen. • Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Dit is een bureau van en voor de gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie. Doelstelling van het bureau is de veiligheidspartners te ondersteunen in het versterken en beter afstemmen van de gezamenlijke veiligheidsaanpak. • Politiebestuur De burgemeester is deelnemer in het bestuur van de politie. • Convenant Driehoek Plus Betreft het convenant “Vrijplaatsen”. Het beschrijft aanpak en informatie-uitwisseling tussen gemeente, politie, OM en Belastingdienst bij bijvoorbeeld belwinkels, woonwagencentra, coffeeshops. Op het gebied van participatie van de bewoners • Burgernet Door middel van een telefonisch netwerk worden bewoners via de meldkamer van de politie geïnformeerd over actuele veiligheidsaspecten in hun wijk en worden ze betrokken bij opsporingsactiviteiten.
16
•
Integrale Veiligheidsmonitor Dit is een tweejaarlijks terugkerend bevolkingsonderzoek naar veiligheid, leefbaarheid en slachtofferschap op landelijk, regionaal en lokaal niveau.
Op het gebied van Ondermijning/niet integer gedrag • Regionale convenant Hennepteelt De hoofddoelstelling van het convenant is om, door een eenduidige integrale aanpak, het aantal hennepkwekerijen en de daarmee samenhangende overlast, verloedering en gevaren terug te dringen en potentiële henneptelers te ontmoedigen. Ook de verwevenheid van de hennepcriminelen met de bovenwereld wordt hiermee aangepakt. • RIEC Het doel van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum is voorkomen dat de overheid criminelen faciliteert. Het RIEC ondersteunt bij het uitvoeren van de wet BIBOB. Op het gebied van Toezicht • Project Veldtoezicht natuurpark Utrechtse Heuvelrug Doel van dit project is om de gaten op te vullen die vallen in de handhaving in het buitengebied. Jongerenoverlast • Intentieverklaring aanpak van de Marokkaans-Nederlandse risicojongeren De ministeries van Veiligheid en Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 22 gemeenten en de VNG werken nauw samen om de oververtegenwoordiging van MarokkaansNederlandse jongeren in overlast, criminaliteit, schooluitval en werkloosheid te verminderen. Brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing • Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Sinds de invoering van de Wet Veiligheidsregio’s op 1 oktober 2010 is de brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing ondergebracht bij de VRU, een wettelijk verplicht regionaal samenwerkingsverband van de Utrechtse gemeenten. Het gemeentebestuur blijft bestuurlijk aanspreekbaar op deze taken. De burgemeester is verantwoordelijk voor het bestrijden van branden, ongevallen, rampen en crises in de gemeente. Als meerdere gemeenten betrokken zijn, heeft de voorzitter van de veiligheidsregio de leiding.
17
6. Organisatie Burgemeester De burgemeester is wettelijk belast met de handhaving van de openbare orde en veiligheid en is daarvoor als eerste aanspreekbaar en politiek verantwoordelijk. De burgemeester heeft het opperbevel bij rampen, branden of grootschalige calamiteiten en is de gezagsdrager op het terrein van de openbare orde en veiligheid en hulpverlening. De burgemeester vervult in verband met deze wettelijke taken een coördinerende rol binnen het integraal veiligheidsplan. Binnen de lokale driehoek (gemeente, politie en OM) stelt hij af wat de rol van de politie is als het gaat om de uitvoerende taken binnen het IVP en welke capaciteit daaraan gekoppeld kan worden. Deze positie maakt het mogelijk om in te grijpen wanneer het draagvlak vermindert, afspraken niet worden nagekomen of een koerswijziging nodig is. Wethouders / college van burgemeester en wethouders Werkzaamheden van wethouders raken bijna zonder uitzondering het integraal veiligheidsbeleid, waardoor veiligheid kan worden beschouwd als een collectieve verantwoordelijkheid van het gehele college. Veiligheid werkt door op vele terreinen en heeft daardoor raakvlakken met bijna alle gemeentelijke afdelingen. Om deze reden is het noodzakelijk dat het gehele college alert is op veiligheidsaspecten van het gemeentelijk beleid en een actieve rol vervult ten aanzien van integraal veiligheidsbeleid. De gemeenteraad De raad stelt de kaders en het veiligheidsbeleid in het IVP vast en heeft een controlerende taak. Zo kan hij later in het proces ook zijn controlerende taak vervullen. De raad neemt jaarlijks kennis van het Veiligheidsprogramma voor het komende jaar. Overlegstructuur Op bestuurlijk niveau voert de burgemeester in het Districtscollege/lokale driehoek overleg over de voortgang van de aanpak op strategisch niveau met betrekking tot veiligheid. Dit overleg vindt 4 maal per jaar plaats. Daarnaast heeft de burgemeester zitting in het Presidium en het Regionaal college van de (voorheen) politieregio Utrecht. Door de komst van de Nationale politie en de uitbreiding van de politieregio (wordt regio Midden Nederland, met Flevoland en Gooi- en Vechtstreek) worden nieuwe overleggremia ingericht. De burgemeester heeft daarnaast tweewekelijks overleg met teamchef van de politie basiseenheid waar Zeist onder valt. Op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding vindt met ongeveer een zelfde frequentie overleg plaats op het niveau van de Veiligheidsregio Utrecht. Ook met de overige partners voert de burgemeester periodiek overleg. Ambtelijke organisatie De coördinatie van de uitvoering van het veiligheidsprogramma en de jaarplannen ligt bij het team Wijkzaken en Veiligheid. Sturing op de aanpak van stedelijke veiligheidsproblemen en de beheersing van incidenten met een criminele inslag ligt bij de adviseur openbare orde en veiligheid. Met name waar het gaat om de gebiedsgerichte aanpak hebben de wijkmanagers in afstemming met partners de coördinerende rol. In geval van crises en maatschappelijke incidenten is de Adviseur Crisisbeheersing procesverantwoordelijk. Voor het onderwerp “Jongerenaanpak” is een programmamanager verantwoordelijk voor afstemming en voortgang.
18
7. Communicatie Belang Communicatie en voorlichting zijn van groot belang binnen onze veiligheidsstrategie. We willen met onze communicatie • Een positieve bijdrage leveren aan de subjectieve veiligheid Subjectieve veiligheid heeft te maken met goed functioneren, met nabijheid en met betrokkenheid: door betere samenwerking neemt het vertrouwen in professionals en overheid toe. We gaan de dialoog aan met onze inwoners en zorgen ervoor dat zij met knelpunten bij ons terecht kunnen, om vervolgens samen aan de oplossing te werken. We zorgen voor snel ingrijpen waar nodig. • De eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid bevorderen Wij verlangen van onze partners en inwoners dat zij hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Het moet daarom helder zijn wat wij als gemeente van onze inwoners en partners verlangen en andersom. • De samenwerking met onze partners optimaliseren We hebben hard gewerkt aan het verbeteren van het overleg tussen de betrokken partners, dit zetten we voort en gaan we nog verder verbeteren. Uitgangspunten in ons communicatiebeleid zijn • Objectivering door het bieden van duidelijke en juiste informatie • Consistent en eenduidig • Gebiedsgerichte voorlichting • Participatie • Tijdige informatie Middelen We gaan uit de bestaande communicatie infrastructuur, namelijk • Het wijkteam als aanspreekpunt voor de bewoners uit de wijk. Bij hen kunnen inwoners terecht met vragen, opmerkingen en ideeën • Bijeenkomsten, onder andere met horecaondernemers • Voorlichtingsbijeenkomsten over inbraak en brandveiligheid • Educatie, bijvoorbeeld met het programma Permanente VerkeersEducatie • Waarschuwingsbrieven in gebieden waar veel wordt ingebroken • Burgernet Daarnaast introduceren we een aantal nieuwe communicatiemiddelen zoals • Het centraal meldpunt overlast dat snel ingrijpen mogelijk maakt. • www.stopdecriminaliteit.nl • NL-alert Verdere uitwerking Onze communicatiestrategie wordt verder uitgewerkt in het uitvoeringsplan.
19
Bronnen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Coalitieakkoord 2010-2015 (2011), Dichterbij, groen, liberaal en sociaal Collegeprogramma 2010-2015 (2011), Uitwerking Dichterbij Conceptnota Horecabeleid Zeist 2011, Welkom in Zeist Dimensus en RVS (2011), Integrale Veiligheidsmonitor Midden Nederland 2011 Op weg naar verder, Toekomstvisie van de gemeentelijke organisatie van Zeist Raad voor het openbaar bestuur (2011), Veiligheid en vertrouwen, kernen van een democratische rechtsstaat Regioplan Beleidsonderzoek (2009), Het integrale veiligheidsbeleid van de gemeente Zeist Risbo, Erasmus Universiteit (2011), Marokkaanse Nederlanders in Zeist 2011 RVS (2011), Veiligheidsbeeld Zeist Veiligheidsstrategie Midden Nederland 2012-2014
20
