v01.00

Schoolondersteuningsprofiel

18-07-2014 / v01.00

Inhoudsopgave

Inhoud 1. Inleiding ....................................................................................................................... 3 2. Algemene gegevens ..................................................................................................... 4 2.1 Contactgegevens ........................................................................................................ 4 2.2 Onderwijsvisie ............................................................................................................ 4 2.3 Opleidingen ................................................................................................................ 4 2.4 Kengetallen leerlingenpopulatie de afgelopen 3 schooljaren .............................................. 5 3.0 Basisondersteuning en extra ondersteuning ............................................................. 6 3.1 arrangementen ........................................................................................................... 6 3.1.1 Aanpassing onderwijssituatie .................................................................................. 7 3.1.2 Aanpassing leersituatie ......................................................................................... 11 3.1.3 Aanpassing lesmaterialen ...................................................................................... 12 3.1.4 Aanpassing ruimtelijke omgeving ........................................................................... 14 3.1.5 Inzet expertise ..................................................................................................... 16 3.1.6 Samenwerking deskundigen................................................................................... 20 3.2 Symbiose arrangementen (categorie 3) ........................................................................ 21 3.3 Onderwijsondersteuningstructuur ................................................................................. 22 3.3.1 Begeleiding in de tweede lijn .................................................................................. 22 3.3.2 De begeleiding in de derde lijn ............................................................................... 23 4. Conclusie en ontwikkelagenda ................................................................................... 24 Bijlage: Handreiking voor een arrangement in te vullen per individuele leerling ............ 25

Schoolondersteuningsprofiel 18-07-2014/v01.00

Pagina 2 van 25

1. Inleiding Vanaf 1 augustus 2014 is de Wet passend onderwijs van kracht. In deze Wet wordt bepaald dat iedere leerling recht heeft op een passende onderwijsplek. Om dat te kunnen realiseren werken scholen samen in samenwerkingsverbanden. Binnen het samenwerkingsverband zal voor alle leerlingen met speciale onderwijsbehoeften passende onderwijsarrangementen aangeboden worden. De Heemgaard is een van de VO-scholen binnen Samenwerkingsverband 25-05. Alle VO-scholen in Apeldoorn, Epe en Voorst nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de invoering van passend onderwijs. Hiertoe is door dit samenwerkingsverband een ondersteuningsplan geschreven. Onderdeel van dit plan is dat elke school een eigen Schoolondersteuningsprofiel (SOP), opstelt. In dit SOP wordt beschreven wat de mogelijkheden zijn om leerlingen te ondersteunen op de betreffende school. Het gaat om gegevens over de aanwezige deskundigheid in het team, de ruimte die er is om aandacht en tijd te schenken aan de leerlingen, de methodieken en voorzieningen waarover het team beschikt en de kwaliteit van de organisatie. We hanteren daarbij het format van het Samenwerkingsverband, zodat alle zakelijke gegevens en beschrijvingen tussen alle scholen vergelijkbaar zijn en er een totaaloverzicht gemaakt kan worden. Aan de hand van dit totaaloverzicht bepaalt het samenwerkingsverband of een continuüm van ondersteuning wordt aangeboden en of aan de zorgplicht voor passend onderwijs voor iedere leerling wordt voldaan. In het SOP is er sprake van basis- en extra ondersteuning. De basisondersteuning beschrijft het niveau preventieve en licht curatieve interventies die binnen de aanwezige onderwijs ondersteuningsstructuur kunnen worden uitgevoerd. De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van De Heemgaard, die de basisondersteuning overstijgen. Deze ondersteuning zal in de vorm van arrangementen worden aangeboden. De visie van De Heemgaard op ondersteuning en begeleiding is dat de begeleiding niet exclusief buiten de les plaatsvindt, maar vooral door de docenten (mentor) van de betreffende leerling en/ of tijdens de les. Hierbij staat de individuele onderwijsondersteuningsbehoefte centraal. De Heemgaard wil een veilige school zijn waar kinderen in een stimulerende omgeving en in een goed pedagogisch klimaat aan hun toekomst kunnen werken. Concreet betekent dit dat de volgende uitgangspunten gehanteerd worden: • De ondersteuningsbehoefte van de leerling is leidend. • Begeleiding en ondersteuning zijn een zorg van alle docenten. • Begeleiding en ondersteuning vindt zoveel mogelijk plaats tijdens de geplande lesuren. • Begeleiding en ondersteuning van buiten de school is kortdurend en oplossinggericht. Op De Heemgaard wordt onderscheid gemaakt tussen ondersteuning in de eerste, tweede en derde lijn:  Eerste lijn: de begeleiding die wordt gegeven in de klas. De mentor is de spil in deze begeleiding.  Tweede lijn: de begeleiding die wordt gegeven door docenten/begeleiders met een specifieke taak. Hierbij valt te denken aan leerlingbegeleiders, remedial teachers en ambulant begeleiders. De docent of mentor kan in overleg met de zorgcoördinator/ afdeling een beroep doen op deze ondersteuning.  Derde lijn: de begeleiding die buiten de school wordt gegeven. Te denken valt aan de GGD, Bureau Jeugdzorg en Leerplicht. Binnen dit ondersteuningsprofiel zullen we de activiteiten beschrijven, die ten doel hebben leerlingen met een onderwijsondersteuningsvraag passend te begeleiden, zodat zij met een diploma de school verlaten.


Pagina 3 van 25

2. Algemene gegevens 2.1 Contactgegevens Postadres Postbus 20177, 7302 HD Apeldoorn Bezoekadres Heemradenlaan 125 7329 BZ Apeldoorn Telefoon (055) 5385600

E-mail [email protected] website www.heemgaard.nl

2.2 Onderwijsvisie Doelstelling Wij willen geïnspireerd door de bijbel, als school een gemeenschap zijn waarin we verantwoordelijkheid dragen voor onszelf en elkaar. In deze gemeenschap staan leren en ontwikkeling centraal. Wij ondersteunen leerlingen in hun ontwikkeling in kennis, vaardigheden en kritische zin, zodat zij als bewust en zelfstandig kiezende mensen kunnen deelnemen aan de maatschappij. Wat betekent bovenstaande schooldoelstelling in de praktijk?  Wij vinden het belangrijk om onze identiteit te vertalen naar ons dagelijks werk.  Alle leerlingen en medewerkers komen tot hun recht.  Iedereen draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor elkaar.  Alle leerlingen en medewerkers ontplooien zoveel mogelijk capaciteiten, om zo als mens te groeien.  De leerstof is er voor een deel op gericht dat leerlingen leren begrijpen en volgen wat er in de maatschappij gebeurt.  Het onderwijs is erop gericht dat leerlingen in toenemende mate eigen en bewuste keuzes maken in hun leerproces.

2.3 Opleidingen Op De Heemgaard kun je een diploma behalen voor de volgende opleidingen: atheneum, havo en mavo. Daarnaast hebben wij een Internationale Schakelklas (ISK) voor leerlingen die rechtstreeks uit het buitenland afkomstig zijn en het Nederlands nog niet voldoende beheersen. Atheneum (inclusief Latijn) De atheneum duurt zes jaar. Met een atheneumdiploma kun je naar de universiteit. Je kunt bij ons het atheneum aanvullen met het vak Latijn. In de atheneumafdeling ligt er veel initiatief bij de leerling: zo moet je het zelf leuk vinden om zaken te onderzoeken en uit te pluizen, en word je niet snel afgeschrikt door een lastige vraag of een complex probleem. In de eerste drie jaar bereiden we de leerlingen geleidelijk voor op de bovenbouw van het atheneum. Je leert stapsgewijs om te gaan met studieplanners, praktische opdrachten en toetsweken. In fases ga je steeds zelfstandiger aan het werk. Deze vaardigheid is heel belangrijk voor alle vervolgstudies. Havo De havo duurt vijf jaar en bereidt je voor op een hogere beroepsopleiding (HBO). In de eerste drie jaar bereiden we je stap voor stap voor op de bovenbouw. Zo leer je geleidelijk om te gaan met


Pagina 4 van 25

studieplanners, praktische opdrachten en toetsweken. Je leert dus steeds zelfstandiger werken, wat ook belangrijk is voor een mogelijke vervolgstudie. Mavo Het vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) bestaat uit praktijkleerwegen en meer theoretische leerwegen. Elke leerweg duurt vier jaar. De Heemgaard biedt alleen de theoretische leerweg (vmbo-tl) aan. Wij gebruiken voor de theoretische leerweg de naam ‘mavo’. De mavoopleiding duurt vier jaar. Met een mavodiploma kun je doorstromen naar het middelbaar beroepsonderwijs (ROC) of naar de havo. ISK Wanneer een leerling nog niet zo goed Nederlands spreekt, kan hij/zij onder bepaalde voorwaarden instromen in de Internationale Schakel Klas (ISK). Deze tweejarige opleiding bereidt leerlingen voor op vele soorten vervolgopleidingen, die passen bij de mogelijkheden van de leerling. Zoals de naam al zegt, probeert de ISK de schakel te zijn tussen het leren van het Nederlands en het volgen van een opleiding.

2.4 Kengetallen leerlingenpopulatie de afgelopen 3 schooljaren Tabel 1: overzicht van het aantal leerlingen:

Brugklas Klas 2 Klas 3 Mavo Klas 4 Mavo Klas 3 H/VWO Klas 4 H/VWO Klas 5 H/VWO Klas 6 VWO ISK Totaal

2010-2011 246 256 74 83 155 203

2011-2012 221 265 82 87 176 201

2012-2013 220 243 99 83 156 209

229

185

190

66

67

59

54 1366

51 1335

46 1305

Tabel 2: overzicht van het aantal leerling en de geboden ondersteuning Schooljaar 2010-2011 2011-2012 2012-2013

Totaal llnaantal 1366 1335 1305

Besproken in ZAT 19 15 12

LWOO

LGF12

DG/Oscar

22 40 30

12 17 17

6 8 7

Geplaatst in VSO 4 2 0

In de genoemde leerlingaantallen kunnen leerlingen dubbel voorkomen. Bv. LGF en Oscar.


Pagina 5 van 25

3.0 Basisondersteuning en extra ondersteuning In het kort verstaan we onder basisondersteuning de door het Samenwerkingsverband (SWV) afgesproken preventieve en licht curatieve interventies die: -

eenduidig geldend voor het gehele samenwerkingsverband; binnen de ondersteuningsstructuur van de school; onder regie en verantwoordelijkheid van de school; waar nodig met inzet van expertise van andere scholen; soms met inzet van ketenpartners; zonder indicatiestelling en op het overeengekomen kwaliteitsniveau planmatig worden uitgevoerd.

De extra onderwijsondersteuning omvat alle vormen en combinaties van onderwijs, ondersteuning en/of zorg die de basisondersteuning overstijgen. De grens tussen basisondersteuning en extra ondersteuning wordt door het samenwerkingsverband bepaald. Aan de bovenkant wordt de extra ondersteuning begrensd door het beschikbare budget van het samenwerkingsverband.

3.1 arrangementen Basisondersteuning (categorie 1) Het eerste aspect van de basisondersteuning is gericht op de ondersteuningsmogelijkheden die de school biedt, al dan niet in samenwerking met partners. Extra ondersteuning (categorie 2) De extra onderwijsondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen die zoveel mogelijk binnen De Heemgaard plaatsvinden. Deze kunnen variëren van licht curatief en tijdelijk van aard tot intensief en langdurend of structureel van aard. Als uitgangspunt geldt dat – waar mogelijk – de leerling weer terugkeert op De Heemgaard met inzet van de ondersteuningsstructuur van onze school. In onderstaand schema staan beide categorieën naast elkaar.


Pagina 6 van 25

3.1.1 Aanpassing onderwijssituatie A. De leerling heeft behoefte aan een samenwerkingsrelatie met de docenten en een vertrouwensband met zijn mentor. Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) De mentor is ook vakdocent van de betreffende klas en ziet zijn mentorleerling meerdere keren per week in een lessituatie. Daarnaast geeft de mentor eens per week in de onderbouw een mentorles. De leerling heeft een vast aanspreekpunt binnen de school, waar hij dagelijks op terug kan vallen. Indien de mentor niet beschikbaar is de afdelingscoördinator en/ of conrector het aanspreekpunt. Daarnaast is in het opvanglokaal de opvangconciërge aanspreekbaar voor de leerling. Een mentor voert regelmatig geplande gesprekken (individueel) met de leerling en tijdens het mentoruur met de gehele groep. De mentor stelt met leerling en ouders doelen op, waar in gesprekken aan gewerkt wordt. Naast de mentor kan de leerling gebruik maken van een leerlingbegeleider wanneer hij behoefte heeft aan vertrouwelijke gesprekken.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning)

De mentor voert wekelijks gesprekken (individueel) met de leerling.

Er is de mogelijkheid om intern een orthopedagoog/psycholoog in te zetten. B. De leerling heeft behoefte aan positieve aandacht, stimulans en feedback. Categorie 1: basisarrangementen (Basisondersteuning) De docenten geven feedback op concreet waarneembaar gedrag. De mentor benoemt positief gedrag en stimuleert dit zoveel mogelijk. De docenten kunnen feedback timen, afgestemd op de ondersteuningsbehoefte van de leerling. De mentor stimuleert de leerling bij het werken aan zijn doelen en bij het laten zien van positief gedrag. De mentor heeft oog voor wat er speelt in het leven van de leerling, en communiceert dit met de andere docenten indien nodig.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (Extra ondersteuning)

Er is de mogelijkheid om schoolmaatschappelijk werk in te zetten.

C. De leerling heeft behoefte aan sturing van gedrag Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er zijn positief geformuleerde gedragsregels voor de diversiteit aan onderwijssituaties en deze zijn bekend bij leerlingen en docenten. Onze docenten zijn in staat helder te benoemen wat er verwacht wordt in het gedrag van de leerling en daar gericht feedback op te geven. Het docententeam bespreekt minimaal drie keer per jaar de aanpak van de leerling op basis van heldere criteria in de leerlingbespreking, zodat deze eenduidig is. Onze docenten en afdelingsleiders zijn in staat consequent regels te hanteren. Onze docenten hebben kennis van groepsdynamica, zodat zij het functioneren van groepen kunnen bevorderen zodat conflictsituaties waar mogelijk vermeden kunnen worden. Er is de mogelijkheid voor een time-out onder toezicht binnen de school, onder toezicht van een volwassene. Dit betreft het opvanglokaal 30 waar permanent een opvangconciërge aanwezig is. Onze docenten zijn in staat de verschillende stappen van een time-out goed te hanteren (weloverwogen kiezen voor een time-out, daadwerkelijk time-out, nagesprek en vervolgafspraken maken). Er bestaat de mogelijkheid om voor een korte periode leerlingbegeleiders in te zetten op het gebied van psycho-/ sociale problematiek.


Pagina 8 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (Extra ondersteuning) Er is de mogelijkheid om structureel en intensief expertise in te zetten om de leerling individueel te helpen inzicht te krijgen in zijn gedrag, oorzaakgevolg te leren herkennen en vaardigheden te vergroten. Er is de mogelijkheid om een personeelscoach in te zetten om docenten te coachen in het begeleiden van leerlingen met opvallend gedrag. Hierbij is het uitgangspunt de hulpvraag van de docent.

Onze tweede klas mentoren worden om de week in het mentorlesuur door een externe professional (een docent omgangskunde) bijgestaan in het begeleiden en sturen van groepsprocessen en sociaal en emotioneel gedrag .

D. De leerling heeft behoefte aan controle van de schoolgang. Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning)


Bij afwezigheid van een leerling wordt dezelfde dag met ouders en/of leerling gebeld. Bij ziekte tijdens schooltijd worden ouders gebeld, alleen zij kunnen hun kind toestemming geven om naar huis te komen. De afdelingscoördinator/ mentor signaleert ziekteverzuim en treedt in gesprek met ouders wanneer dit veel voorkomt. We hebben vastgelegde, consequente maatregelen bij ongeoorloofd verzuim. De leerplichtambtenaar wordt snel ingeschakeld bij alle vormen van verzuim. De mentor en leerplichtambtenaar gaan in gesprek met leerling en ouders om te achterhalen wat de oorzaak is van het ziekteverzuim. Ouders en leerlingen kunnen de absentie via Magister inzien (inlog).

E. De leerling heeft behoefte aan hulp bij concentratie en motivatie voor de lesstof. Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Onze docenten doen actief interventies om de leerling op gang te helpen bij motivatie en/of concentratieproblemen. Onze docenten maken bewuste keuzes bij het indelen van groepen in de diverse onderwijssituaties. Onze docenten zijn in staat gebrek aan motivatie te zien als een proces, waar actief aan gewerkt kan worden. Onze docenten hebben kennis van mogelijke hulpmiddelen die concentratie en motivatie bevorderen. Onze docenten zijn in staat af te wijken van hun lesplan, wanneer de leerling daar om vraagt.


Pagina 9 van 25


F. De leerling heeft behoefte aan ondersteuning in het nemen van verantwoordelijkheid. Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) De mentor overlegt met ouders/verzorgers over praktische zaken als schoolboeken, gymspullen e.d. De mentor leert de leerling hoe hij zijn schoolspullen op orde moet hebben en houden. De mentor coacht de leerling waar hij wat moet regelen en hoe hij dit kan aanpakken. De mentor coacht de leerling op gebied van werknemersvaardigheden in geval van stage. Elke afdeling beschikt over een decaan. Deze kan de leerlingen intensief begeleiden bij het kiezen van sector of beroepsrichting op basis van een loopbaanoriëntatieprogramma. Dit gebeurt in samenwerking met de mentor.


Pagina 10 van 25


3.1.2 Aanpassing leersituatie A. De leerling heeft behoefte aan controle op gebied van schoolwerk. Categorie 1: basisarrangementen (Basisondersteuning) Er is dagelijks of wekelijks de mogelijkheid om agendacontrole uit te voeren. De mentor onderhoudt contact met de ouders over huiswerk. Het gemaakte en geleerde huiswerk krijgt altijd aandacht van de leerkracht. Het huiswerk wordt digitaal genoteerd in de ELO (Magister) zodat ouders dit te allen tijde kunnen inzien. Ouders kunnen de behaalde resultaten zien in de ELO (Magister).


B. De leerling heeft behoefte aan ondersteuning op het gebied van plannen en organiseren Categorie 1: basisarrangementen (Basisondersteuning) Onderdeel van het mentorlesprogramma is de wijze waarop omgegaan wordt met huiswerk (planning e.d. ). De docent gebruikt de goede structuur om de leerstof overzichtelijk en gevarieerd aan te bieden. Binnen de ELO is voor elke leerling een leerstofplanner aanwezig. Hulp bij het maken van een planning (bijvoorbeeld door middel van het samen invullen van een weekplanner). De lessen zijn gestructureerd, de lesdoelen staan op het (digi)bord en het is voor de leerling duidelijk wat er gebeurt in de les. Wij bieden leerlingen de mogelijkheid om huiswerk op school te maken.


Pagina 11 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (Extra ondersteuning) De mogelijkheid om 1 op 1 met de leerling de dag voor- en na te bespreken (dagprogramma).

Er is de mogelijkheid om in stilte en onder toezicht huiswerk te maken (voor de huiswerkklas wordt een financiële bijdrage van de ouders gevraagd).

3.1.3 Aanpassing lesmaterialen

A. De leerling heeft behoefte aan extra instructie Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er is de mogelijkheid tot verlengde instructie binnen de les. Er is beperkt mogelijkheid tot huiswerkbegeleiding. Er zijn beperkt ondersteunende lesmaterialen aanwezig voor leerlingen met leerproblemen.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) Er is de mogelijkheid tot bijles in de vorm van een 1-op-1 instructiemoment indien dit structureel benodigd is. Structurele en langdurige huiswerkbegeleiding Inzet extra ondersteunende leermiddelen voor leerlingen met leerproblemen

B. De leerling heeft behoefte aan begeleiding bij het inhalen van leerachterstanden Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er is mogelijkheid tot differentiatie in tempo en niveau om met diversiteit van leerlingen om te kunnen gaan. Er vindt een signaleringstraject plaats in klas 1 betreffende dyslexie. Middels CITO-VO worden alle leerlingen in las 1, 2 en 3 getest op Nederlands, rekenen/ wiskunde en Engels Voor klas 1 en 2 is gespecialiseerde hulp aanwezig voor: moderne vreemde talen (incl. dyslexiebegeleiding), studievaardigheden en rekenen. Voor klas 1 en 2 en elke pre-examenklas zijn extra lessen beschikbaar voor de kernvakken (Nederlands, Engels en wiskunde).


Pagina 12 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning)

Er is de mogelijkheid om structurele, intensieve ondersteuning te krijgen buiten de georganiseerde lesmomenten (langer traject). Afhankelijk van de beschikbaarheid zal dit intern en/ of extern plaatsvinden.

C. De leerling heeft behoefte aan taakverrijking dan wel taakverlichting Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er is extra verdiepingsstof aanwezig. De leerlingen mogen in overleg compenseren (bijv. het laten vallen van een bepaalde taak of vak voor een andere taak of vak). De leerlingen mogen in overleg dispenseren (vrijstelling voor een bepaald vak). De leerling krijgt de mogelijkheid voor extra tijd voor toetsen of vakken. Leerlingen met dyscalculie krijgen begeleiding bij het rekenen en mogen ( m.u.v. het examen) gebruik maken van ondersteuningsboekjes.


Pagina 13 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) De leerling kan gebruik maken van een laptop bij het maken van toetsen.

3.1.4 Aanpassing ruimtelijke omgeving A. De leerling heeft behoefte aan een overzichtelijke, prikkelarme werkomgeving Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) De lokalen zijn opgeruimd, alles heeft een vaste plek. De leerling heeft in elk lokaal een vaste werkplek. De leerling heeft in elk lokaal en daarbuiten de mogelijkheid om rustig, individueel te kunnen werken. De leerling kan een buddy (medeleerling) aan zich gekoppeld krijgen wanneer hij moeilijk de lokalen kan vinden. De lokalen zijn voorzien van een klok . De leerling heeft de mogelijkheid om gebruik te maken van een koptelefoon of van een eigen laptop tijdens de les. Voor leerlingen die veel behoefte hebben aan rust is er in de pauze een stiltelokaal.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) De mogelijkheid om prikkels van buiten het lokaal te verminderen

De lokalen zijn voorzien indien nodig van een time timer

B. De leerling heeft een fysieke beperking en behoefte aan aanpassingen in de omgeving Categorie 1: basisarrangementen (Basisondersteuning) De school is rolstoeltoegankelijk en voorzien van een lift. Er zijn brede trappen in de school. De kluisjes zijn goed toegankelijk. Er zijn grote kluisjes beschikbaar. Contrasten zijn aangepast bij een digibord Er is markering op de trap i.v.m. een visuele beperking


Pagina 14 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) Een leerling kan gebruik maken van audio-apparatuur. Een leerling kan gebruik maken van aangepast meubilair

Bij het vak bewegingsonderwijs zijn er aangepaste materialen t.b.v. leerlingen met een visuele beperking.

C. De leerling heeft behoefte aan een gestructureerde invulling van vrije momenten (pauzes en tussenuren) Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er zijn heldere pauzeregels (m.b.t. roken, bezoek supermarkt, gedrag op plein). Er zijn duidelijke consequenties bij het overtreden van de pauzeregels. Er zijn heldere regels voor de tussenuren. Er is fysiek toezicht op de gangen, in de aula en op het plein. Er is een stilteruimte waar de leerling heen kan tijdens vrije momenten.


Pagina 15 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) Er is de mogelijkheid voor begeleide opvang voor tussenuren.

3.1.5 Inzet expertise A. De leerling heeft behoefte aan een vroege signalering van problemen Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) De mentor signaleert tijdig de onderwijsbehoefte van de leerling. De mentor zoekt tijdig de zorgcoördinator op voor overleg.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (extra ondersteuning) Het is mogelijk om psycho-diagnostisch onderzoek te laten doen door een psycholoog. Er bestaat de mogelijkheid om schoolmaatschappelijk werk in te zetten ter ondersteuning van ouders.

De mentor consulteert collega’s (signaleren zij hetzelfde?). De mentor consulteert ouders (signaleren zij hetzelfde?). De zorgcoördinator en de mentor bespreken leerlingen met een ondersteuningsbehoefte in het interne ZAT. De zorgcoördinator heeft overzicht van verantwoordelijkheden van de betrokken zorgpartners.

B. Aanwezige experts Categorie 1: basisarrangementen De Heemgaard heeft een zorgcoördinator, 2 vertrouwenspersonen en een team van personeelscoaches. Elke afdeling beschikt over een team bestaande uit: afdelingscoördinator, leerlingbegeleider(s), afdelingsconciërge en een decaan. Mentor Elke klas of groep heeft één van de eigen docenten als mentor. De mentor is het eerste aanspreekpunt voor leerlingen en ouders. De mentor houdt in de gaten hoe de leerling zich ontwikkelt. De mentoren van de brugklas bezoeken hun mentorleerling en ouder(s) thuis. In H4/5 en A 5/6 is er geen klassenmentor meer, maar een groepsmentor, die ongeveer 15 tot 20 leerlingen onder zijn hoede heeft. Decanaat De schooldecanen helpen je bij het maken van de keuze voor het juiste profiel (atheneum en havo) of de juiste sector (mavo). Daarnaast geven ze informatie over de mogelijkheden voor het vervolgonderwijs. Ze helpen je met je oriëntatie op een toekomstige studie en/of beroep. Eigenlijk oriënteer je je vanaf het begin van je schoolloopbaan al op je toekomst, want er wordt al in klas 1 en 2 mee gestart. Leerlingen kiezen zelf met wie ze één dag ‘mee naar het werk’ gaan. Vanaf de tweede klas mavo word je geadviseerd bij het kiezen van de sector, en vanaf klas 3 havo en atheneum krijg je advies bij de profielkeuze. In de ISK wordt er door het docententeam bekeken wat de beste leerroute is voor het vervolg na de ISK.


Pagina 16 van 25

Huiswerkklas Voor leerlingen uit klas 1 t/m 4 kennen we op De Heemgaard de huiswerkklas. De huiswerkklas biedt je rust, ruimte en structuur om onder toezicht op school huiswerk te doen. In een huiswerkklas zitten maximaal 15 leerlingen. Het toezicht gebeurt door personeelsleden en stagiaires van De Heemgaard. Zij zorgen ervoor dat er in de huiswerkklas stil gewerkt wordt. Ook houden ze samen met de leerlingen een huiswerkkaart bij. In de huiswerkklas wordt géén bijles gegeven. De huiswerkklas is op maandag, woensdag en donderdag van 15.10 tot 16.50 uur. In goed overleg met ouders kunnen leerlingen die ver van school wonen de huiswerkklas eventueel om 15.50 uur verlaten. In dat geval geldt een aangepast tarief. Als je je aanmeldt voor de huiswerkklas, geldt dit voor een hele periode. Met een periode bedoelen we de 8 á 9 weken tussen twee schakelblokken. De kosten voor een periode bedragen € 80,00. Wij kunnen deze mogelijkheid niet gratis aanbieden, omdat het buiten de reguliere zorg van school valt. Leerproblemen Als je leerproblemen hebt, proberen we je in eerste instantie zelf te helpen. Vaak is de eerste weg naar de vakdocent. Hij/zij kan je vaak goede tips geven bij het voorbereiden op een toets of het verwerken van leerstof. Maar soms heb je wat extra steun nodig.Op De Heemgaard hebben we een Remedial Teaching team, dat onder leiding van de zorgcoördinator (mevr. G. Kraaij) extra ondersteuning biedt op het gebied van taal, algemene studievaardigheden, rekenen en lezen en problemen op het gebied van het zich bewegen (motorische remedial teaching). Dyslexie / dyscalculie Als er sprake is van dyslexie of dyscalculie kun je meer specialistische hulp nodig hebben. Na overleg met ouders en leerling wordt afgesproken dat één van de remedial teachers deze hulp geeft. De remedial teacher maakt op basis van de officiële verklaring een soort handelingsplan, waarin beschreven staat hoe bijvoorbeeld toetsen het beste kunnen worden afgenomen. Soms mag je ook gebruik maken van hulpmiddelen. In hele specifieke gevallen kan de remedial teacher individuele begeleiding geven. Faalangst Voor leerlingen uit alle leerjaren bieden we een training aan leerlingen die veel last hebben van stress en/of onzeker zijn over prestaties bij het maken van proefwerken en toetsen. Deze training wordt aan een groep leerlingen aangeboden. De training vindt op school plaats. Het aanmelden voor de training gebeurt via de mentor of direct bij de zorgcoördinator. In de training onderzoek je waar je precies bang voor bent, hoe je omgaat met je angstige gevoelens en wat je kunt doen om beter met je angst om te gaan. Sociale vaardigheidstraining Voor leerlingen uit alle leerjaren bieden we een training aan waarin je leert je op de juiste manier te gedragen. Deze training wordt op school verzorgd. In een intakegesprek wordt bekeken of een dergelijke training van betekenis voor jou kan zijn. Het aanmelden voor de training gebeurt via de mentor of direct bij de zorgcoördinator. In de training leer je met een kleine groep leerlingen hoe je je in bepaalde situaties moet gedragen en oefen je in de praktijk.


Pagina 17 van 25

Psychosociale begeleiding Leerlingen met sociale en/of emotionele problemen kunnen voor een korte periode terecht bij de leerlingbegeleiders. Daar kun je als leerling altijd zelf naartoe gaan, maar je kunt ook (vrijblijvend) verwezen worden door je mentor. Leerlingbegeleiders hebben de tijd om naar je verhaal te luisteren en helpen je om meer inzicht te krijgen in de problemen waar je mee worstelt. Problemen kunnen heel divers zijn, maar je kunt denken aan pesten, problemen met aanpassing (aan bijvoorbeeld de school of je klas), problemen rond een scheiding of andere problemen thuis, rouwverwerking, depressie en alcohol- of drugsgebruik. Soms voert de leerlingbegeleider (na overleg met de leerling) ook gesprekken met ouders of andere betrokkenen. Daarnaast kan contact worden gelegd met externe hulpverleners. Zorg Advies Team Wanneer problemen behoorlijk complex zijn, kunnen ze besproken worden in het Zorg Advies Team (ZAT). Aanmelding gebeurt na overleg met de leerling en de ouders. In dit Zorg Advies Team werken verschillende personen en instellingen samen: de schoolarts, het maatschappelijk werk, bureau Jeugdzorg, de leerplichtambtenaar, een orthopedagoog, de zorgcoördinator en de leerlingbegeleiders samen. Externe instanties Via bureau Jeugdzorg kunnen wij leerlingen doorverwijzen naar andere instellingen voor hulpverlening. Bij een langdurige ziekteperiode van een leerling werken we samen met de Stichting Onderwijs aan Zieke Kinderen Apeldoorn (SOZKA). In school maken we gebruik van Webchair, hiermee kan een zieke leerling live de les mee maken. Schoolarts Leerlingen van De Heemgaard kunnen gratis naar het spreekuur van de schoolarts van de GGD Noord- en Oost Gelderland. Zij kunnen daar terecht met vragen over hun gezondheid. Alle leerlingen van klas 2 krijgen een preventief geneeskundig onderzoek. Ouders kunnen de schoolarts, mevr. M. Haafkes ([email protected]), raadplegen over gezondheidsproblemen van hun kinderen. Het spreekuur van de schoolarts is elke woensdagmorgen op school of na telefonische afspraak op het volgende adres: Het Portaal Deventerstraat 43 7311 LV Apeldoorn tel: 088-4433000 (algemeen) website: www.ggdnog.nl Voorlichting Gedurende het schooljaar wordt tijdens een schakelweek in alle derde klassen voorlichting verzorgd door Tactus betreffende verslavingsproblematiek.


Pagina 18 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen Tevens zijn een orthopedagoog, GZ-psycholoog, een medewerker van Bureau Jeugdzorg (BJZ) en een schoolmaatschappelijk werker op afroep beschikbaar binnen de school. Alle scholen werken samen met verschillende ketenpartners waarvan de functionarissen ook op afroep beschikbaar zijn. C. Trainingen Categorie 1: basisarrangementen Op De Heemgaard worden de trainingen sociale vaardigheidstraining, faalangstreductietraining, examentraining, stageondersteuning (indien van toepassing) en studievaardigheden binnen de school aangeboden en zijn dus beschikbaar voor leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte. Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen De Heemgaard is bekend met andere trainingen, maar deze worden alleen ingezet als extra ondersteuning. D. Remedial teaching Categorie 1: basisarrangementen Begeleiding voor specifieke didactische vaardigheden is mogelijk, afhankelijk van de behoefte van de leerling. E. Docentenondersteuning Basisondersteuning Er is begeleiding voor nieuwe docenten Er is begeleiding op het gebied van klassenmanagement Er zijn personeelscoaches aanwezig voor persoonlijke ontwikkel- of coachvragen Er is de mogelijkheid tot intervisie en casusbespreking voor docenten. Er is een mogelijkheid (Krachtig Meesterschap) voor video interactie begeleiding. Er is systematisch aandacht voor de ontwikkeling van docenten waarbij een variëteit aan arrangementen ingezet kan worden Er is begeleiding op het gebied van verslaglegging en het opstellen van handelingsplannen en dossiervorming


Pagina 19 van 25

Extra ondersteuning Er is begeleiding in de vorm van co-teaching Er is de mogelijkheid voor supervisie aanwezig

3.1.6 Samenwerking deskundigen A. De leerling heeft behoefte aan samenwerking tussen ouders en scholen Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er is regelmatig overleg met ouders aan de hand van het handelingsplan.

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (Extra ondersteuning) Er is intensief overleg met ouders aan de hand van het handelingsplan over de ontwikkeling van de leerling.

Het opstellen van een ontwikkelingsperspectief en handelingsplan wordt samen met de ouders gedaan. Evaluatie van het handelingsplan gebeurt samen met de ouders De mentor houdt de ouders op de hoogte, ook van positieve ontwikkelingen De mentor benadert ouders als gelijke samenwerkingspartners

B. De leerling heeft behoefte aan één duidelijk plan en heldere communicatie in de samenwerking met hulpverlening Categorie 1: basisarrangementen (basisondersteuning) Er is regelmatig contact tussen school en de betrokken hulpverlening Er wordt gesignaleerd en initiatief genomen in het organiseren van een multidisciplinair overleg met de betrokken hulpverlening


Pagina 20 van 25

Categorie 2: onderwijsondersteuningsarrangementen (Extra ondersteuning) Er is intensief contact tussen school en betrokken hulpverlening De leerdoelen van een leerling worden afgestemd met de doelen vanuit de hulpverlening

3.2 Symbiose arrangementen (categorie 3) Voor leerlingen die staan ingeschreven in het VSO is en blijft het mogelijk een deel van het onderwijs op een school voor voortgezet onderwijs te volgen: de zogenaamde symbiose. In dat geval maken regulier en speciaal onderwijs afspraken over het programma en de bekostiging en leggen deze vast in een symbioseovereenkomst. Op basis van de huidige wet- en regelgeving moet het gaan om minimaal 3 uur per week (180 minuten) dat een leerling les krijgt in het regulier onderwijs en een symbioseovereenkomst voor ten minste twee aaneengesloten schooljaren. Het aantal onderwijsuren dat door het regulier onderwijs wordt verzorgd mag 60% bedragen van het totaal aantal uren dat de school gemiddeld per week verzorgt. Zie ook: Brochure ‘Een passend onderwijsprogramma voor alle leerlingen in het Voortgezet Onderwijs’, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Samenwerkingsverbanden m.b.t. leerlingenzorg Op diverse wijzen is er contact m.b.t. in- en uitstroom van leerlingen. Samenwerking is er in de volgende verbanden: ASD (Apeldoorns Samenwerkingsverband Doorstroming) Het doel van deze samenwerking is zorg te dragen en wegen te effenen voor een betere aansluiting van onze leerlingen naar het ROC. ZAT (zorgadviesteam) Binnen het zorgadviesteam zijn er middels een gemeentelijk convenant afspraken gemaakt over de structurele samenwerking met bureau jeugdzorg, maatschappelijk werk, de GGD en de afdeling leerplicht. POVO (Samenwerking Primair Onderwijs en Voortgezet Onderwijs) Er zijn meerdere werkgroepen waarin op gemeentelijk niveau gestreefd wordt naar een intensieve samenwerking tussen PO en VO met als doel de kwaliteit van de doorstroom van leerlingen te bevorderen. Bovenschools Zorgoverleg. Hierin zijn alle scholen met hun zorgcoördinatoren vertegenwoordigd. Op de agenda staan zaken als ZAT-monitor/ passend onderwijs / meldcode huiselijk geweld e.d. Beroepskolom Stedendriehoek. Bijeenkomsten over overdracht zorgleerlingen vo-mbo. Passend Onderwijs Apeldoorn en regio Overlegstructuren binnen het samenwerkingsverband gericht op de invoering van het passend onderwijs.

3.3 Onderwijsondersteuningstructuur Bij dit aspect van de basisondersteuning gaat het om de expertise die in de school aanwezig is om interventies te plegen, de manier waarop dat in de school georganiseerd is en met welke onderwijs- en ketenpartners wordt samengewerkt. Een van de belangrijkste onderdelen van onze schoolorganisatie is de begeleiding van onze leerlingen. Wij zijn ons er terdege van bewust dat er in een scholengemeenschap als de onze veel aandacht voor het kind als individu moet zijn. Ons systeem van begeleiding en ondersteuning is er dan ook op gericht dat ieder kind de aandacht krijgt, die een zo goed mogelijke ontplooiing bevordert. Dat kunnen we echter niet alleen. Daarvoor is een goed contact met ouders onontbeerlijk.

3.3.1 Begeleiding in de eerste lijn Algemeen De vakdocenten geven onderwijs in hun vak en zorgen ervoor dat de leerling zich voldoende kennis en vaardigheden eigen maakt teneinde de studie te kunnen voortzetten in het vervolgonderwijs. De mentoren spelen een rol bij de sociale en individuele begeleiding van de leerlingen in hun klas of groep. De klassenmentor is de eerst aangewezen persoon voor het contact tussen school en thuis. De decanen begeleiden leerlingen bij het kiezen van vakkenpakketten, profielen en vervolgonderwijs. De assistenten technisch onderwijs (Toa’s) assisteren de vakdocenten ten behoeve van de praktijklessen bij biologie, natuur- en scheikunde. De conciërges zien de leerlingen in de niet lesgebonden momenten, zijn vraagbaak voor praktische problemen en helpen waar nodig. Iedere afdeling heeft haar eigen conciërge. Rapportage Rapportvergaderingen en/of leerlingbesprekingen onder schooltijd worden tot een minimum beperkt. Desondanks zullen er ten behoeve van die vergaderingen lessen uitvallen. Wij hechten grote waarde aan de aanwezigheid van alle betrokken docenten. Dit is nodig om een zo volledig mogelijk beeld van de leerlingen te krijgen en om een zo goed mogelijk advies te kunnen geven. Het is van belang dat leerlingen hun resultaten bijhouden en hun vorderingen bewaken. Daarnaast biedt de school ouder en kind de mogelijkheid om via de computer de cijfers te bekijken. De leerlingen van klas 1,2 en 3 ontvangen aan het begin van het schooljaar een kaart waarop de berekening van de rapportcijfers staat voor alle vakken. Voor de resterende klassen staat dit beschreven in PTA deel 2. Docenten geven informatie over de berekening van de rapportcijfers. Vier keer per jaar wordt een rapportage meegegeven. Tenslotte ontvangen de leerlingen in A4, A5, A6, H4, H5 en M4 na elke toetsperiode een overzicht van hun schoolexamencijfers en het voortschrijdende gemiddelde. Teneinde de ouders zoveel mogelijk te betrekken bij de school worden er in de loop van het schooljaar docenten mentorspreekavonden belegd. Ouders krijgen voor zo’n avond een uitnodiging. Absentie Elk lesuur worden afwezige leerlingen geregistreerd. Indien van afwezige leerlingen geen bericht van afmelding is ontvangen nemen wij contact op met de ouders. Ongeoorloofd verzuim melden wij bij de leerplichtambtenaar. Uren die gespijbeld zijn worden ingehaald, meestal op een vrije middag.

3.3.2 Begeleiding in de tweede lijn Leerlingbegeleiders


Pagina 22 van 25

De mentor kan een leerling verwijzen naar de tweede lijn. De tweede lijn is het werkterrein van meer professionele begeleiders, allen docenten aan De Heemgaard. Bij psychosociale begeleiding kan o.a. gedacht worden aan leerlingen, die te maken hebben met rouwverwerking, problematiek rondom scheiding, depressie. De mentor kan in een dergelijke situatie verwijzen naar één van de leerlingbegeleiders. Leerlingen en ouders kunnen ook zelf contact opnemen met een leerlingbegeleider. Oriëntatie op studie en beroep Deze oriëntatie vindt in de onderbouwklassen plaats in de eerste en in de tweede lijn door mentoren, vakdocenten en decanen. Vanaf de tweede klassen mavo resp. derde klassen havo en atheneum adviseren de decanen bij het kiezen van sectoren/profielen en de leerroute op De Heemgaard en in het vervolgonderwijs. Remediale hulp Op onze school werken remedial teacher en gespecialiseerde leerkrachten die zorg dragen voor de speciale begeleidingslessen. Vooral in het eerste leerjaar proberen we d.m.v. diagnostische toetsen vast te stellen bij welke leerlingen er mogelijk problemen kunnen ontstaan. Zo nodig kunnen leerlingen voor één of meer perioden worden geselecteerd voor begeleidingslessen. De volgende specifieke hulplessen worden in klas 1 en/ of 2 aangeboden: Taalproblemen algemene studievaardigheden rekenvaardigheid leesvaardigheid fijne motoriek (handschriftverbetering) faalangstreductie training Deze hulp wordt gegeven aan kleine groepen, soms aan een individuele leerling, de termijn is over het algemeen kort en concentratie van deze begeleiding vindt plaats in de onderbouw. Dyslexie/ dyscalculie In enkele gevallen heeft een leerling meer specialistische hulp nodig; te denken valt bijvoorbeeld aan problemen van dyslectische aard of specifieke rekenproblemen. De remedial teacher geeft ook deze hulp, in overleg met leerling, mentor en vakleerkrachten. In de praktijk komt dat meestal neer op één keer per week individuele begeleiding gedurende een bepaalde periode. Leerlingen die thuis nog een andere taal dan het Nederlands spreken kunnen extra hulp voor Nederlands krijgen van gespecialiseerde NT2-docenten. Extra begeleiding voor de kernvakken (Nederlands, Engels en wiskunde). Vertrouwenspersonen Op school zijn er twee vertrouwenspersonen. Zij zijn aanspreekpunt voor leerlingen, ouders en personeelsleden die te maken hebben met ongewenst seksueel gedrag in de schoolsituatie.

3.3.3 De begeleiding in de derde lijn Hier is sprake van deskundigheid die De Heemgaard niet of onvoldoende in huis heeft.


Pagina 23 van 25

4. Conclusie en ontwikkelagenda In de nabije toekomst moeten we voor de huidige leerlingen met een rugzak (LGF) een goede overgangsfase in de begeleiding realiseren. Hiertoe zal een analyse per kind gemaakt worden om te zorgen dat de ondersteuningsbehoefte die ook volgend schooljaar nodig is, geboden kan worden. Om onze huidige structuur aan te laten sluiten bij de consequenties van passend onderwijs vindt een evaluatie plaats van onze huidige keuzes. Op de lange termijn hebben we een duidelijk expertiseaanspreekpunt op school nodig die zorgt voor het professionaliseren van alle medewerkers op school. Voor de vakdocenten geldt dat het didactisch repertoire vergroot wordt. Hiertoe volgen alle docenten interne scholing m.b.t. activerende werkvormen en differentiëren in de klas. Voor de mentoren zal steeds meer gelden dat ze planmatig te werk te gaan door middel van het vastleggen van het ontwikkelperspectief van de leerling met een speciale ondersteuningsbehoefte, door het werken volgens ondersteuningsarrangementen en dit steeds te evalueren en bij te stellen. Intern zullen we ons bezinnen op onze structuur waarbij de rol van de zorgcoördinator en de diverse functionarissen werkzaam in de tweede lijn opnieuw beschreven moet worden. Al met al moeten we naar onze huidige zorgstructuur kijken en bepalen of deze nog wel passend is voor deze tijd. We zullen naar alle waarschijnlijkheid alle specialistische zorgtaken moeten herzien en deze onder één noemer brengen met als doel een heldere duidelijke en evenwichtige ondersteuningsstructuur te bieden. Ook de positie van de huidige ambulant begeleiders zal onderdeel van deze herbezinning uitmaken.


Pagina 24 van 25

Bijlage: Handreiking voor een arrangement in te vullen per individuele leerling

Onze school heeft een aanpak voor leerlingen die behoefte hebben aan hulp bij concentratie voor de lesstof: 1: Onze aanpassingen in de onderwijssituatie: 2. Onze aanpassingen in de leersituatie: … 3. Onze aanpassing in de lesmaterialen: … 4. Onze aanpassing aan de ruimtelijke omgeving: … 5. Onze inzet van expertise: … 6. Onze samenwerking met deskundigen: … Uitgangspunt bij het invullen van de aanpassingen is de tabel basisondersteuning en extra ondersteuning zoals omschreven in het schoolsoortondersteuningsprofiel.


Pagina 25 van 25

v01.00

Recommend Documents