ONDERSTEUNINGSPROFIEL GOMARUS COLLEGE, H/V-BOVENBOUW
DATUM: MEI 2012
ALGEMEEN
INLEIDING
Inleiding In de loop van de afgelopen 15 jaren is er veel veranderd op het gebied van de zorg binnen de sector havo/vwo (bovenbouw). De incidentele hulp aan leerlingen in het verleden gegeven door enkele ‘enthousiastelingen’ is uitgegroeid tot een volledige en volwaardige ondersteuningsstructuur, waarbij veel taken worden vervuld door mensen met de juiste expertise op hun specifiek terrein. De ondersteuningsstructuur van de sector is gekoppeld aan het algemene ondersteuningsbeleid van het Gomarus College in zijn geheel, waarvan het Steunpunt het overkoepelende uitvoerende orgaan is. Dit heeft gezorgd voor optimalisering en professionalisering van de ondersteuning. Een verdergaande, schooloverstijgende, samenwerking zal er toe leiden dat in toenemende mate gebruik kan worden gemaakt van elkaars expertise en dat daardoor de zorg aan de leerlingen tijdens hun schoolloopbaan nog verder kan worden geperfectioneerd. Het onderstaande document geeft in essentie het ondersteuningsprofiel weer van de locatie H/V-bovenbouw. Bijgevoegd zijn (volledigheidshalve): 1. Het schema ‘begeleidingsroute’ van de locatie; 2. De inventarisatie van de ondersteuningsaspecten; Gezamenlijk geven deze documenten een goed inzicht in de manier waarop in de H/Vbovenbouw aan de ondersteuning vorm wordt gegeven.
Pagina 1
VISIE OP BEGELEIDING Het Gomarus College is een gereformeerde school, waarbij de identiteit de onderlegger vormt van elk handelen. Vanuit deze optiek is ondersteuning van leerlingen die het in welk opzicht dan ook moeilijk hebben, een vanzelfsprekende zaak. Gepoogd wordt een omgeving te creëren waarin elke leerling als uniek individu tot zijn recht komt en bij zijn schoolopleiding die hulp krijgt die nodig is. Maatwerk is hierbij een kernwoord. Iedere leerling die wordt toegelaten tot klas 4 van de H/V-sector wordt in principe in staat geacht bij voldoende inzet het diploma te kunnen halen. Ondersteuning wordt geboden aan leerlingen die hierbij toch hulp nodig hebben. Het betreft hier nadrukkelijk leerlingen die naar alle waarschijnlijkheid de route niet op eigen kracht kunnen doorlopen, ondanks voldoende intellectuele capaciteiten en inzet. Uitgangspunt hierbij is dat de school individuele moeilijkheden of privé-obstakels niet wegneemt / kan wegnemen, maar voor zover ze invloed hebben op de schoolprestaties, probeert met concrete hulp het effect hiervan te minimaliseren. Hulp wordt op velerlei terrein geboden, wel blijft, ook in moeilijke situaties, maximale inzet van de leerling een vereiste; de school neemt het werk niet over. ONDERSTEUNINGSAANBOD IN DE HUIDIGE ONDERWIJSSITUATIE De populatie van de bovenbouw HAVO/VWO/Gymnasium is de laatste jaren van samenstelling veranderd. Er komen steeds meer kinderen met een stoornis terecht in de bovenbouw. Ook anderszins neemt het aantal leerlingen met problemen toe. Het betreft hier vaak moeiten in de privésfeer en individuele problematiek, met name sociaal-emotioneel. De sector heeft in veel gevallen hierop ingespeeld door specifieke ondersteuning en hulp te creëren voor deze leerlingen o.a. in de vorm van counseling, faalangstcursussen e.d.. KENNIS EN KUNDE VOOR HET ONDERSTEUNINGSAANBOD De verschillende vormen van ondersteuning zijn (letterlijk) duidelijk in kaart gebracht. Met behulp van het schema ‘begeleidingsroute’ is te zien welke vormen van ondersteuning de school tot haar beschikking heeft bij uiteenlopende problematiek.
Pagina 2
Ondersteuning wordt in getrapte vorm aangeboden. De mentoren zijn de spin in het web t.a.v de ondersteuning, waarbij de LGF leerlingen tijdens hun schoolcarrière steeds dezelfde mentor hebben. De mentor is ook degene die, waar nodig, contact opneemt met counselors en/of de zorgcoördinator. Dezen verwijzen op hun beurt weer geregeld door naar de specialistische hulpverleners van het Steunpunt of rechtstreeks naar externe hulpverlening. In de loop der jaren is veel ervaring opgedaan met de begeleiding van leerlingen met psychische problemen en met aan autisme verwante stoornissen. Uiteraard betreft het hier geen individuele acties van de school, ook de ouders worden hier veelal nadrukkelijk bij betrokken.
GRENZEN IN DE HUIDIGE ONDERWIJSSITUATIE In zijn algemeenheid wordt als uitgangspunt genomen dat de veiligheid van de leerling, medeleerlingen en leerkrachten niet in het geding mag zijn. Leerlingen die door veelvuldige uitingen van fysiek of verbaal geweld constante supervisie nodig zouden hebben, kunnen niet worden gehandhaafd in een normale schoolomgeving Een duidelijke grens is ook de mate van zelfredzaamheid van de zorgleerling. Dit betekent dat de leerling niet een buitensporig beroep mag doen op zijn omgeving (met name de medeleerlingen), aangezien de druk op dezen dan onverantwoord hoog kan worden. Tenslotte moet de ondersteuning nog geboden kunnen worden zonder dat het onderwijsleerproces daardoor stagneert. Cluster 1 De school heeft ervaring met slechtziendheid. Algemene opmerkingen over begeleiding bij deze problematiek zijn niet te maken. In alle gevallen is veel afhankelijk van de mogelijkheden (intellectueel en fysiek) van het kind. Maatwerk is ook hierbij het kernwoord. Begeleiding van een blinde leerling is niet mogelijk. De vraag of bij toelating van recht wordt gedaan aan de leerling en of de school de beste optie is voor deze leerling kan niet meer volmondig positief worden beantwoord; dit bepaalt de grens. Cluster 2 De school heeft (eenmalig) ervaring met een 100% dove leerling, waarbij constant een tolk aanwezig diende te zijn.Dit heeft een onevenredig groot beroep gedaan op de Pagina 3
begeleiding. gedaan. Toch wordt een dergelijke leerling niet op voorhand afgewezen. Is iemand intelligent, gemotiveerd en sociaal, dan moeten deze factoren compenserend kunnen werken. Voor de leerkrachten is dit een uitdaging die voldoening kan geven. Cluster 3 De mate van hulpbehoevendheid i.v.m. een andere lichamelijke handicap geeft de grens aan. Een bepaalde mate van fysieke zelfstandigheid is voor het goed functioneren van een leerling een vereiste. Langdurig zieke kinderen komen geregeld voor en de ervaringen met hen zijn wisselend. Succes wordt, naast ondersteuning vanuit de school, meestal ook bepaald door buitenschoolse hulp en (uiteraard) door de aard en het verloop van de ziekte Cluster 4 De LGF-leerlingen binnen de H/V-bovenbouw komen voor het merendeel uit dit cluster. De docenten hebben in de loop van de jaren voldoende knowhow gekregen en kunnen voldoende met de problematiek omgaan. Ook hier speelt de ernst van de stoornis mee in de beslissing een leerling al dan niet toe te laten. Hoogbegaafdheid wordt niet als een apart gedefinieerde zorggroep gezien, aangezien er voldoende extra stimulerende activiteiten mogelijk zijn.
POSITIE VAN DE OUDERS Ouders worden door school gezien als volwaardige partners in het ondersteunen van het onderwijsproces van hun kinderen. In veel gevallen zal zelfs de kans op succes, het halen van het diploma, zonder directe betrokkenheid van de ouders veel geringer zijn. Met name bij de LGF-leerlingen zijn de contacten tussen mentor en school om die reden dan ook frequent. Zo dragen de school en ouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het kind.
AMBITIE Het onderwijsondersteuningsaanbod is zeer divers en qua structuur goed opgezet. Doordat in de H/V-bovenbouw verreweg de meeste leerlingen afkomstig zijn van de onderbouw van dezelfde school, is in vrijwel alle gevallen de zorgleerling goed in beeld Pagina 4
(door middel van de zgn. warme overdracht) en is ervaring opgedaan met de beste vorm van ondersteuning. Ook al zijn de ondersteuningsstructuur en de kennis van de specifieke ‘zorgers’ hierin up-to-date en ruim voldoende, toch heeft een leerling die semi-permanente ondersteuning behoeft voor een groot deel van zijn schoolcarrière te maken met de vakdocenten en zijn mentor. Dezen zijn opgeleid voor hun vak, zijn gespecialiseerd in kennisoverdracht en bezitten algemene pedagogische en didactische vaardigheden, ze hebben echter nog niet altijd de juiste equipment voor de ondersteuning van deze categorie leerlingen. Kennis en vaardigheden op dit terrein zouden breder in de school verspreid mogen worden.
PLAN VAN AANPAK EN ONTWIKKELAGENDA OM DE AMBITIE TE REALISEREN De structuur staat goed op papier. De winst zit niet in het verbeteren van de papieren documenten maar in meer bewustwording van de leerkracht in zijn handelen t.a.v. de protocollen en afspraken. Gestreefd wordt naar vergroting van de aandacht bij de docenten voor het kind achter de leerling, met aandacht voor de specifieke behoeften van het individuele kind. Hieraan gekoppeld wordt gestreefd naar het aanleren van een set vaardigheden die het praktisch handelen in de omgang met deze kinderen verbetert, zodat ze als leerling meer tot hun recht en uit de verf komen. Aangezien het mentoraat de spil blijft van de ondersteuningsstructuur, wordt ook gewerkt aan de verbetering en optimalisering hiervan, zelfs in die mate dat het kan worden aangemerkt als een speerpunt in het schoolbeleid. Gestreefd wordt naar vergroting van knowhow en vermindering van structurele diversiteit in het mentoraat.
Pagina 5
BIJLAGE GRONINGEN Gomarus Gomarus Gomarus H/V H/V VMBO bovenbouw onderbouw
Basisondersteuning
ASSEN
Drachten
Leeuwarden
Zuidhorn
PrO Gomarus
Gomarus Magnolia
Begeleiding op sociale en emotionele aspecten
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Beleid t.a.v. eruit sturen
x
x
x
x
x
x
x
x
Beleid t.a.v. schorsing en verwijdering
x
x
x
x
x
x
x
Beleid t.a.v. verzuim
x
x
x
x
x
x
x
Decanaat (niet voor Pro)
x
x
x
x
x
x
x
x
Docentenbegeleiding Dyslexie en dyscalculie: begeleiding /coördinator Handelingsplan c.q ontwikkelingsperspectief / IOP Intern begeleider/leerlingbegeleider/counselor
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Leerlingbesprekingen
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Leerlingvolgsysteem
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Meldkamerfunctie/coördinator
x
x
x
x
x
x
Mentoraat en begeleiding
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Ouder(gespreks)avonden
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Rapportbesprekingen
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Vertrouwenspersoon
x
x
x
x
x
x
x
x
x
ZAT en intern zorgteam
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Zorgcoördinator
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
Extra ondersteuning Beleid t.a.v. NT2 Interne crisisopvang/time-out
x
Huisbezoek/ouderbezoek
x
Huiswerkbegeleiding
?
x
x x
Logopedie
x
LWOO-klas
x
x
Onderwijsassistenten / PAL
x
x
x x
x
x
Opvang voor ‘nieuwkomers’ (allochtonen) Orthodidacticus /onderwijskundige Orthopedagoog/psycholoog
x
PRO-klas
x
Remediale hulp
x
Schoolarts
x
x
Schoolmaatschappelijk werker
x
x
Stage & stagebegeleiding
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x x
Gezonde en Veilige School - projecten
Sociale vaardigheids- & weerbaarheidstraining
x
x
x
Maatschappelijke stage School Video Interactie Begeleiding Ambulante begeleiding (REC-scholen) Faalangstreductietraining
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x x
x
x
x
x
Alcohol bewuste school
x
x
x
x
Halt voorlichting
x
x
x
voorlichting verslavingszorg
x
x
x
x
Begeleiding voor lln met hoogbegaafdheid
x
x
Leerlingenraad
x
x
x x x
Pauze surveillances aula/plein
x
x
x
Pestprotocol + voorlichting
x
x
x
x
Jeugdagent (op afroep)
x
x
x
x
Spreekuur leerplicht Cluster-4 lesplaats
x x
Pagina 6
Bijlage bij het onderwijsondersteuningsprofiel Als Gomarus College hebben we gemeenschappelijk ambitie identiteit behouden handelingsgericht werken werken met Individuele Ontwikkelingsplannen (IOP) deskundigheidsbevordering (stoornis en omgeving) houden en borgen van wat je hebt (kwaliteit van zorg) verbeteren zorg deskundigheid grensbewaking LWOO kortere lijnen naar de ouders leerlingen bedienen dicht bij huis (maatwerk)
grenzen (verschillend per vestiging) zelfredzaamheid (kans op diploma) veiligheid voor leerlingen en personeel draagkracht-draaglast RVC-criteria RENN4, externaliserend gedrag
wat in stand houden (onopgeefbaar) identiteit binnen SWV gereformeerd onderwijs dicht bij huis, mn zorgleerlingen op alle locaties de opgebouwde zorg zorg voor iedereen adaptief individueel waar nodig LWOO werken met handelingsplannen kleine groepen, kleinschaligheid/veiligheid interne doorstroom binnen het Gomarus handhaven Steunpunt als voorziening. Onze ambities hangen daarmee samen. PrO geindiceerde leerlingen hebben recht op praktijkonderwijs en horen daar ook thuis. breed aanbod goede uitstroom behouden samenwerking vestigingen-PRO-cluster4-Steunpunt-Keerkring
Opmerking: de financiën kunnen consequenties hebben voor het in stand houden van de huidige zorgprofielen en het overeind houden van
Pagina 7
