Algemeen ’Een moment... voor een urnament’ . . . . . . . . . . . . . . . 2 ’Een wereldbol voor een wereldmens’ . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Wanneer inspiraties vorm krijgen . . . . . . . . . . . . 24 De historie van het cremeren . . . . . . . . . . . . 34
Urnen/urnamenten Urnen van glas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04 Urnen gecombineerd met rvs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 07 Urnamenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Urnamenten gecombineerd met brons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Letterplaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Kinderurnamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Rotsen . . . . . . . . . .� 23 Bronzen urnen, beelden en accessoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Urnen in diverse materiaalsoorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
1
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
Inhoudsopgave
Ons vak ’ontwerpen van urn- en grafmonumenten’ is een vak van uitersten. Werken met stenen aan de broosheid van het leven: de dood. Het lijkt een bijna onmogelijke opgave om deze twee uitersten bij elkaar te brengen. En toch kan het: met uw hulp! Zonder uw levensverhaal van de overledene is het, naar onze overtuiging, zinloos om een persoonlijk gedenkteken te ontwerpen. Veel urnamenten lijken op elkaar, terwijl geen mens ’t zelfde is. Dit kan niet kloppen. Immers, elk mens is uniek en verdient een even uniek monument. In ons bedrijf besteden onze ontwerpers en medewerkers dagelijks dan ook veel aandacht aan ’de mens achter het monument’. Er is alle ruimte voor een goed gesprek over die dingen die voor u zo onvergetelijk zijn. 2
Wie was hij? Wat deed hij in zijn leven? Of: hoe was haar karakter, waardoor vergeet u haar nooit meer?
Of: wat zijn uw dierbaarste herinneringen aan uw kind? Door de eeuwen heen wordt er gecremeerd. En we zien bij de keuze van het gedenkteken ook een cultuurverandering. De dood is tegenwoordig geen taboe meer, ondanks het grote verlies en verdriet. Naast een brede ’Artea basiscollectie’, sierurnen en urnamenten, kunnen we u ook uiteenlopende materialen tonen zoals bijvoorbeeld bijzondere soorten graniet, glas, rvs en brons waarmee ook aan uw ’speciale wens’ vormgegeven kan worden.
Wat kunt u met de as en/of urn doen:
• De urn op een bijzondere plek plaatsen bij u thuis, zowel binnen als buiten. Deze wordt geplaatst, in of op een granieten zuil, gecombineerd met bijvoorbeeld een mooi bronzen beeld.
Echter: hoe eenvoudig een gedenkteken ook is, het moet in onze beleving iets zeggen over de overledene. Het moet herkenbaar zijn. Aan een persoonlijk gedenkteken kun je zien om wie het gaat.
Een gedenkteken met een ziel. Met de door u verstrekte informatie proberen we dan samen te ’verbeelden’ wat u zich zo graag blijft herinneren: uw onvergetelijke partner, ouder of kind.
• Een gedenkteken combineren met een bestaand grafmonument. • Of een urnveldmonument als uniek gedenkteken. • Bijzetten van de urn in de urnenmuur. Artea Grafmonumenten
3
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Een moment… voor een urnament’
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Objecten van glas’ In deze objecten is een kleine hoeveelheid as meegeblazen, de as kan in principe in alle glazen objecten worden verwerkt.
Traan
Menhir Gedenklicht Fenix
Stroming plat
Stroming Open Orchidee op glassteen
Roos
Verstrengeld
Brug
Chrysant
4
Stroming
5
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
7 6
Urn H zwart-zilver GU 108/007
’Urnamenten gecombineerd met rvs’ ’Urnen van glas’
Urn A small
Mini urn blauw-goud
Drop
Mini urn blauw-zilver
te houden. Die periode nam mij geheel in beslag. De kinderen die ontroostbaar waren, familie en vrienden die veel langskwamen en ons gezin wilde steunen. Ik vond het soms erg lastig om beslissingen te nemen, vooral
Joris en ik hebben eigenlijk nooit serieus gesproken over wat we zouden willen als een van ons zou komen te overlijden. Het enige dat Joris weleens had gezegd was dat hij liever gecremeerd dan begraven zou willen worden en dat de oce-
De wereldbol… voor een ’wereldmens’ kregen wij bezoek van de rederijdirecteur, die ons vertelde dat Joris midden op zee een hartstilstand had gekregen; ze konden niets meer voor hem doen. Daarna leek het net of ik in de sneltrein stapte, het raasde
voort en ik moest proberen me staande 8
omdat ik het zo goed mogelijk wilde doen. Veel steun had ik aan onze dominee en de uitvaartleider. Zij brachten een stukje rust in mijn gedachten en hielpen mij bij onder andere het regelen van de uitvaartdienst.
aan een mooie rustplaats zou zijn, omdat hij zoveel van de zee hield. Nu was dan de tijd gekomen om daarover een beslissing te maken. Dat hij gecremeerd zou worden was zoals hij dat gewenst zou hebben, maar waar de urn zou komen te staan wisten wij nog niet. Bovendien twijfelden we of wij zijn as wel of niet moesten uitstrooien over zee of niet, dus namen wij de tijd om daar over na te denken.
Na zijn crematie hebben wij best veel brochures in de bus gehad. Niets sprak ons daarvan aan, het was veelal zo nietszeggend. Totdat wij een brochure kregen van Artea Grafmonumenten. In deze brochure stond een urnament die mijn zoon wel ’cool’ vond. Het was een granieten bol met een platte roestvast stalen ring erom heen. Het was net de wereldbol met de evenaar erom heen. Echt iets voor Joris.
en onze twijfels en wensen samen besproken. Wat was het een goed gevoel om samen tot iets moois te ko-
men waar wij samen 100% achterstonden en waarin Joris zijn wens gehonoreerd werd. Uiteindelijk hebben wij besloten om Joris voorgoed bij ons te houden. Hij heeft een prachtig gedenkteken gekregen: de granieten ’wereldbol’ met een prachtige roestvast stalen rand erom heen, die op een granieten sokkel staat in onze achtertuin. Zo is hij steeds heel dicht bij ons en een gedeelte van zijn as hebben wij teruggegeven aan zijn geliefde zee.
Wij hebben een afspraak bij Artea Grafmonumenten gemaakt
9
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
Totaal onverwachts kwam het nieuws dat mijn geliefde man en onze papa was overleden. Joris was eerste stuurman op de grote vaart. Daardoor was hij vaak weken van huis. Vlak voordat hij weer thuis zou komen van een lange reis
11 10
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Urnamenten’
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
13 12
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
15 14
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
17 16
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
19 18
21 20
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Letterplaten’
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
23 22
’Rotsen’ ’Kinderurnamenten’
Wanneer inspiraties vorm krijgen… Hierbij wordt in de eerste fase door de beeldhouwer een bepaalde vorm gemaakt. Van deze vorm wordt in gips of siliconen een afdruk gemaakt in twee helften. Zo ontstaat er een negatief. De twee helften worden verbonden en
24
gevuld met vloeibare was. Wanneer de was afkoelt zal deze aan de buitenzijde eerder hard worden dan binnenin. Nu laat men de deels nog vloeibare was er uit lopen en wordt de ruimte opgevuld met gips om zo een stevige kern te verkrijgen. Vervolgens brengt men gietkanalen aan om het brons te kunnen gieten. Om het geheel heen wordt dan weer gips gestort waarna de was weer wordt verhit, zodat deze er uitloopt. Wat nu overblijft is een ruimte waarin het brons kan worden gegoten. Dit gebeurt bij een temperatuur van 1250°C.
De hiernaast beschreven procedure noemt men het uitsmelten van was op basis van de ’verloren vorm’. Bij de volgende stap, het afwerken, wordt
het bronswerk vrijgemaakt door het wegkappen van het gips erom heen, ook binnenin. De gietkana-
len die dienen om het brons te kunnen gieten worden weggeslepen en de openingen worden dichtgelast en afgewerkt. De laatste werkzaamheden bestaan uit het patineren. Wanneer we ongepatineerd brons buiten zouden leggen, gaat het op termijn verkleuren, uiteindelijk wordt het groen. Deze reactie kan gecontroleerd en versneld worden uitgevoerd door het te patineren. Dit geschiedt door het creëren van een chemische reactie van een zuur met het brons in combinatie met warmte. Het resultaat kan leiden tot brons
in diverse tinten, van licht tot donker. Zelfs rood, blauw en geel behoren tot de mogelijkheden. De kleurkeuze zal afhankelijk zijn van de kleur van
het materiaal waarmee we het bronswerk combineren. Samengevat is alles wel in brons te gieten. Dit kan een figuur zijn of een bloem, maar ook bijvoorbeeld uw eigen handafdruk of een beeldje met een voor u bijzondere betekenis. Daarom willen de vormgevers van Artea hierover graag met u van gedachten wisselen, omdat ú eigenlijk onze belangrijkste ontwerper bent.
25
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
Brons is een legering van koper en tin en heeft zich door de eeuwen heen bewezen als een zeer duurzaam materiaal. Het roest niet en is dus bij uitstek geschikt om buiten te gebruiken. Ieder bronswerk is uniek omdat het op ambachtelijke wijze wordt vervaardigd.
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Bronzen urnen’
27 26
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
29 28
31 30
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Bronzen beelden’
33 32
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Bronzen accessoires’
De Bronstijd (van 2100 tot 800 voor Christus)
In de Vroege en Midden Steentijd werden mensen begraven. Vanaf de Late Steentijd en in de Bronstijd werden de doden niet alleen begraven maar werden overblijfselen
Historie van het cremeren De lijkverbranding is in vele culturen kenmerkend geweest als een door de religie voorgeschreven vorm van bijzetting. Ze zou de weg voor de ziel in het dodenrijk vrijmaken en tegelijkertijd de terugkeer van de dood verhinderen.
ook wel verbrand. Dat noemen we cremeren.
In de laatste periode van de Steentijd breidde de crematie zich uit naar Noord-Europa, waar overblijfselen van gedecoreerde urnen als bewijs gevonden zijn.
Aardewerken pot,
34
9,5 cm hoog, bodem 5 cm, bovenkant heeft een
gestopt. De urnen van overledenen werden op een urnenveld bij elkaar gezet of begraven in grafheuvels. Dat duurde voort tot in de IJzertijd en Romeinse tijd. Ongeveer 400 na Christus werden de mensen weer alleen begraven. In het begin van het bronzen tijdperk, breidde zich de crematie uit naar de Britse eilanden en wat momenteel Spanje en Portugal is. Alleen de Egyptenaren hielden zich vast aan het mummificeren. Hun weigering van de crematie verklaart zich als volgt: hun opvatting was dat vuur een beest was. Hun geloof verbood hen de stoffelijke resten van mensen voor de dieren te werpen.
diameter van 8,5 cm.
Het IJzeren tijdperk De resten werden na de crematie op een veld begraven. Soms werden die resten in een aardewerken pot
Tijdens het IJzeren tijdperk, ongeveer 800 jaar voor Christus, was de lijkverbranding een
wezenlijk bestanddeel van de Griekse cultuur. Deze Griekse gewoonte werd overgenomen door de eerste Romeinen. In het oude Rome was het eerst een privilege voor de rijken: zoals Pompeius, Caesar en Augustus. Later werd het een algemeen gebruik en werden de asresten in versierde urnen bewaard en bijgezet in columbaria die zo groot als huizen waren. In ongeveer 600 voor Christus was de crematie zo verspreid, dat men een nieuwe wetgeving nodig had voor het uitvoeren van een crematie in de steden. In de loop van de geschiedenis (400 tot en met 1500 na Christus) heeft de begrafenis de crematie vervangen. Dit kwam doordat het Christendom zich uitbreidde en de voorkeur gaf aan de begraving
(wat ook te maken had met het feit dat Christenen tot de arme lagen van de bevolking behoorden). In de 16e en 17e eeuw worden er pogingen gedaan om de crematie weer in te voeren. Het tijdperk der Verlichting kwam en deze zocht naar nieuwe wegen in de behandeling van de stoffelijke overschotten van mensen. Daardoor was het haast vanzelfsprekend dat in plaats van de Christelijke begrafenis de heidenen de crematie weer invoerde, waarbij zeker antikerkelijke tendensen meegeholpen hebben. Toch was de lijkverbranding tot in de 19e eeuw verboden. Ondanks dat de Katholieke kerk het cremeren verbood ontstond er toch in 1876 in Europa (Milaan) en in Amerika (Washington) crematoria.
In 1963 heeft de Katholieke kerk de crematie geaccepteerd. Vandaag de dag worden in Europa 25% van de gestorvenen gecremeerd, in Amerika rond 32% en in Azië door hun religie rond de 90%. In Nederland komt het aantal op ongeveer 52% van de gestorvenen. Asverstrooiing In het algemeen kan gezegd worden dat er twee mogelijkheden voor de asbestemming bestaan, namelijk asverstrooiing en bijzetten van de as. Binnen deze twee mogelijkheden zijn er legio invullingen om de asbestemming verder vorm te geven: gedenktekens, sierurnen, gedenksieraden e.d. Ook is er een combinatie van beide bestemmingen mogelijk, door bijvoorbeeld het as op te splitsen. 35
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
De crematie is mogelijkerwijze ouder dan de traditionele begrafenis. Geleerden zijn het met elkaar eens dat de eerste lijkverbrandingen ongeveer 3000 jaar voor Christus hebben plaatsgevonden. Het meeste in Europa en het nabije Oosten.
37 36
7 6
10 9 5 4
3 1
8 2
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
’Urnen in diverse materiaalsoorten’
Copyright © - Ontwerpen en foto’s zijn intellectueel eigendom van Artea Grafmonumenten en mogen op geen enkele wijze door anderen worden gebruikt.
20 15
39 38
19 14
17 16 12 11
13
18