toetsing.aspx

            Inspiratiedocument   

Toetsing in het nieuwe curriculum        

Augustus 2014  Toetsservice – EKO ‐ IWOO 

               

 

Het inspiratiedocument Toetsing is bedoeld voor betrokkenen bij de ontwikkeling van de nieuwe bachelorcurricula Biomedische Wetenschappen en Geneeskunde. Hierin wordt uitgelegd wat de functies van toetsing in de nieuwe curricula zijn, wat de kaders zijn en welke toetsvormen kunnen worden ingezet.

Uitgebreidere informatie is online beschikbaar via: https://www.radboudumc.nl/Onderwijs/Docenten/Pages/Toetsing.aspx

Wanneer er in dit document wordt gesproken over “online” of “de website”, dan wordt deze link bedoeld. Contactgegevens voor verdere vragen zijn opgenomen in het laatste hoofdstuk van dit document. Dit document maakt onderdeel uit van de reeks inspiratiedocumenten welke in het kader van de curricula 2015 zijn geproduceerd:  Toetsing in het nieuwe curriculum  ICT in het onderwijs in het nieuwe curriculum  Medisch simulatieonderwijs in het nieuwe curriculum

2

Inhoudsopgave 1. Waarom toetsing?

4

2. Welke soorten toetsing?

4

3. De rol van het studentportfolio

5

4. Kaders en eisen voor beoordelende toetsing

5

5. De Toetscyclus Ontwerp Ontwikkeling Uitvoering Terugkoppeling aan student Evaluatie en aanpassing

6 7 7 8 8 8

6. Meer informatie en ondersteuning

9

3

1. Waarom toetsing? Toetsing heeft verschillende functies. - Toetsing is een integraal onderdeel van het leerproces (assessment for learning): De toetsopdrachten en beoordelingscriteria geven een student (m/v) inzicht op welk niveau iets beheerst moet worden (operationalisatie van leerdoelen). Op basis van gemaakte toetsen/opdrachten krijgen de studenten feedback over het niveau van hun kennis, vaardigheden en professioneel gedrag. De studenten gebruiken deze informatie om richting te geven aan hun verdere leertraject. - Toetsing fungeert als middel om studenten te stimuleren tot studeren (immers: testing drives learning). - Toetsing borgt dat diploma’s maatschappelijk te verantwoorden zijn (assessment of learning): Het geheel van toetsing (het toetsprogramma) waarborgt dat we een diploma kunnen geven aan studenten die bewezen hebben aan de eindkwalificaties van de opleiding te hebben voldaan.

2. Welke soorten toetsing? We onderscheiden educatieve toetsing en beoordelende toetsing. (analoge termen zijn: formatieve en summatieve toetsing)

-

Educatieve toetsing helpt studenten bij het leren. Het biedt studenten informatie over wat zij hebben bereikt, waar zij nog aan moeten werken, waar zij al goed in zijn, en hoe zij verder kunnen gaan. Deze terugkoppeling of feedback krijgen studenten van een docent, coach, medestudenten, patiënten of van een computerprogramma. Dit alles op basis van kleine of grote prestaties die men levert. Zulke toetsprestaties kunnen van alles zijn: antwoorden op een reeks vragen, de uitwerking van een opdracht, een presentatie, gedrag tijdens een stage, enzovoort. Deze ‘assessment for learning’ geeft studenten de gelegenheid hun persoonlijke leerdoelen in kaart te brengen en zo nodig bij te stellen. Feedback krijgt men ook in situaties die niet als toetsing ervaren worden, zoals bij het samenwerken in een groep of bij peer review. Feedback is niet voorbehouden aan de educatieve toetsing, ook de beoordelende toetsing levert zulke 'rijke' terugkoppeling. Typerend voor educatieve toetsing is dat deze niet leidt tot een beoordeling – er komt geen cijfer of voldoende/onvoldoende uit - en de resultaten wegen niet mee bij een beslissing over de studieloopbaan.

-

Beoordelende toetsing doet hetzelfde als educatieve toetsing maar vormt tevens de basis voor de beslissingen over het vervolg in de studieloopbaan van studenten. Beoordelende toetsing wordt uitgevoerd door examinatoren in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de examencommissie. Beslissingen over studievoortgang worden altijd genomen op grond van de beoordelingen op verschillende -soortentoetsen (methodemix).

4

3. De rol van het studentportfolio In het portfolio verzamelt de student allerlei ‘materiaal’: verslagen, opnamen, feedback en andere materialen, eventueel ook van buiten de studie. Ook de beoordelingen van reeds afgeronde toetsen/opdrachten zijn zichtbaar in het portfolio. De studenten zetten het portfolio in om, samen met de mentor en anderen, hun ontwikkeling te monitoren (ontwikkelingsdeel). Daarnaast tonen studenten met de informatie in het portfolio aan in hoeverre zij doelstellingen op competentieniveau hebben behaald (beoordelingsdeel). De informatie die de studenten periodiek ter beoordeling aanbieden, wordt daartoe geïntegreerd en geïnterpreteerd door de portfoliobeoordelingscommissie. Neem voor meer informatie contact op met de Toetsservice.

4. Kaders en eisen voor beoordelende toetsing In de eindtermen van de opleiding wordt vastgelegd waar het bachelordiploma voor staat. De daarvan afgeleide opleidingsleerdoelen vormen de basis voor het toetsprogramma. Leerdoelen geven aan wát er met de toetsing dient te worden aangetoond. Hoé dat gebeurt, wordt vastgelegd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de toetsregelingen per onderwijseenheid. De examencommissie bewaakt de adequate uitvoering van het toetsprogramma. Naast de opleidingsleerdoelen zijn er de persoonlijke leerdoelen van individuele studenten. Studenten spreken samen met hun mentor af hoe deze doelen gerealiseerd kunnen worden en waar realisatie uit blijken zal. Aan het einde van het eerste bachelorjaar krijgen studenten een Bindend Studieadvies. Dit houdt in dat studenten in het eerste jaar een minimum aantal studiepunten van het propedeutisch programma moeten behalen om door te mogen gaan met de studie. In februari wordt een voorlopig advies gegeven, op basis van het op dat moment behaalde aantal studiepunten. In het visitatie- en accreditatieproces van opleidingen is de beoordelende toetsing een onderwerp waar veel aandacht naar uitgaat. Om een goede kwaliteit te kunnen aantonen, is transparantie ten aanzien van het toetsprogramma en afzonderlijke toetsen essentieel. Het moet helder zijn hoe er getoetst wordt, waarom dat op deze wijze gebeurt en hoe adequate uitvoering wordt gewaarborgd.

Als docent kunt u aan studenten vertellen: - hoe er wordt getoetst en beoordeeld; - waarom dat zo gebeurt; - en hoe een adequate uitvoering wordt geborgd.

5

5. De Toetscyclus Hieronder worden puntsgewijs de stappen in de toetscyclus toegelicht.

6 stappen TOETSCYCLUS 1. Doelbepaling

 Doelbepaling: Bij valide en betrouwbaar 2. Ontwerp toetsen is het van groot belang dat er een 3. Ontwikkeling duidelijke connectie bestaat tussen de 4. Uitvoering 5. Terugkoppeling toets(vorm) en de te toetsen competenties 6. Evaluatie of leerdoelen. Formuleer of bepaal allereerst welke competenties/leerdoelen er getoetst dienen te worden en vervolgens of de toets een educatief of beoordelend karakter heeft. Sluiten de toetsen en/of toetsvormen aan op deze competenties? Enkele voorbeelden van toetsvormen zijn: o Ingangstoetsing. Aan sommige onderwijsactiviteiten kan alleen worden deelgenomen indien studenten beschikken over voldoende relevante kennis en vaardigheden (beoordelend aspect van toetsing). Deze toetsing kan bijvoorbeeld gebaseerd zijn op schriftelijke toetsen, gesprekken, etc. Men kan er ook voor kiezen om een ingangstoets als educatief middel in te zetten. Dan heeft de uitslag van de toets geen effect op het wel of niet mogen mee doen aan onderwijsactiviteiten, maar geeft het een beeld van eventuele lacunes in de (voor)kennis van de studenten. Zij kunnen daar dan vervolgens weer op anticiperen door hun leerdoelen en of leerstrategieën bij te stellen om deze lacunes te dichten. Deze vorm van self assessment vindt bij voorkeur in een e-learningomgeving plaats. o Toetsing van leerresultaten uit onderwijsactiviteiten. De toetsing is vanuit de praktijk opgezet: geen vragen over losse kennis, maar vragen die inzicht en toepassing in praktijksituaties vergen. Deze toetsing kan gebaseerd zijn op schriftelijke toetsen, praktische toetsen, schrijfopdrachten, presentaties, gesprekken, etc. o Toetsing van essentiële routineuze vaardigheden (Mastery Tasks). In deze toetsing laten de studenten zien dat zij bepaalde essentiële vaardigheden beheersen en die blijven beheersen. o Longitudinale toetsing. Betreft toepassingsgerichte vragen in een toets waar bachelorstudenten van alle drie de leerjaren aan deelnemen. Deze toetsing geeft inzicht in het niveau en voortgang in de verschillende domeinen. o Portfoliotoetsing. o Toetsing van vaardigheden.

6

 Ontwerp: Bij de keuze van de toetsvormen en de middelen is het raadzaam zich als eerste af te vragen of de toets moet bestaan uit een aantal vragen die beantwoord dienen te worden of dat een andere opdracht de lading wellicht beter dekt? Welke toetsvorm past nu het beste bij de leerdoelen? Moet de toets op papier worden afgenomen, of leent de toets zich misschien voor een digitale afname? Dient de feedback/beoordeling door docenten te gebeuren of kunnen medestudenten, patiënten of anderen hier ook aan bijdragen? Peer-feedback door medestudenten heeft bijvoorbeeld een sterk educatief karakter.  Ontwikkeling: In de ontwikkelfase staat de uitwerking van de opdrachten met feedback/beoordelingscriteria centraal. Kijk op: https://www.radboudumc.nl/Onderwijs/Docenten/Pages/Toetsing.aspx voor (toetstechnische) informatie over het ontwikkelen van vragen, opdrachten en toetsen. Het valt te overwegen om studenten zelf ook vragen en opdrachten plus feedback voor elkaar te laten ontwikkelen. De ervaring leert dat dit een sterk educatief effect kan hebben en dat deze vragen en opdrachten ter inspiratie kunnen dienen voor de docenten die vragen voor de beoordelende toetsing moeten maken. Mocht u overwegen uw toetsen digitaal af te nemen, dan worden specifiek voor educatieve toetsen Blackboard, Lectora Online of Lime Survey geadviseerd. Voor meer informatie over deze producten zie het inspiratiedocument ‘ICT in het onderwijs in het nieuwe curriculum’ uit deze serie. Voor beoordelende toetsen beschikt het Radboudumc over het TestVision Online ondersteunt de toetsprogramma TestVision Online. volgende vraagtypen: TestVision Online ondersteunt o Een-uit-meervraag webbased ontwikkeling, afname en o Meer-uit-meervraag statistische analyse van vragen en o Rangschikvraag toetsen. Diverse vraagtypen worden o Matchvraag ondersteund. o Hotspotvraag Het ligt in de lijn der verwachting dat o Hotmatchvraag het aantal verschillende vraagtypen in o Invulvraag de toekomst nog zal worden o Meervoudige invulvraag uitgebreid. Logistiek is het momenteel o Open vraag nog niet mogelijk om bij grote aantallen studenten in één keer een digitale beoordelende toets af te nemen. Het maximum aantal ligt nu op 90 kandidaten. In de toekomst zal deze capaciteit groter worden. Voor digitale 7

eductieve toetsing speelt dit probleem niet omdat dit per definitie tijd- en plaatsonafhankelijk zal plaatsvinden. Voor specifieke vragen over digitale toetsing kunt u contact opnemen met drs. Michiel Kornelissen van Toetsservice. Tel: 10679 of [email protected]  Uitvoering (= de meting): Ga na welke faciliteiten er nodig zijn voor afname van de toets. Denk aan hulpmiddelen, rekenmachine, computers, reservering van toetsruimte en eventueel surveillance. Bij educatieve toetsing kan de afweging gemaakt worden of de toets slechts één keer gemaakt mag worden of dat deze onbeperkt beschikbaar moet blijven. Wie beoordeelt deze toets? De docent, de computer of de medestudent?  Terugkoppeling aan student: Nadat de toets geweest is dient de student rijke feedback te krijgen. In het nieuwe curriculum is het geven (en het ontvangen) van betekenisvolle feedback één van de speerpunten. Het ultieme doel van feedback is het leren monitoren van de eigen prestatie en het reduceren van het verschil tussen de huidige (leer-)prestatie en de gewenste (leer-)prestatie. Studenten moeten een attitude ontwikkelen waarin men zoekt naar feedback. Deze feedback Geef "rijke" feedback: gerichte informatie waarmee zal moeten komen van mentor, docenten, studenten het verschil tussen patiënten, peers en andere betrokkenen. hun eigen prestatie en de Peer feedback heeft een sterk educatief beoogde prestatie (het karakter. Aangezien medestudenten nog uiteindelijke leerdoel) kunnen geen inhoudelijke en didactische experts verkleinen. zijn, moeten studenten hierbij ook kritisch leren omgaan met de verkregen feedback, en beslissen wat zij wel of niet overnemen. Dit doet een beroep op de hogere cognitieve vaardigheden van de studenten. Neem voor meer informatie over het thema feedback contact op met de afdeling Toetsservice.  Evaluatie en eventuele aanpassing voor volgende uitvoering: Na afloop van een toets dient er een evaluatie plaats te vinden. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een itemanalyse en/of een analyse van studentcommentaar. De Toetsservice voert deze analyses uit en kan u, indien gewenst, adviseren bij de interpretatie en verwerking. De uitkomsten van deze analyses kunnen vervolgens weer als input dienen bij het construeren van uw volgende toets(vragen). De Toetsservice kan u ondersteunen en adviseren bij bovengenoemde stappen in de toetscyclus. Wij denken graag mee over educatieve en beoordelende toetsvormen en geven desgewenst ook toetstechnisch advies op uw toetsen.

8

6. Meer informatie en ondersteuning Meer informatie kunt u vinden op : https://www.radboudumc.nl/Onderwijs/Docenten/Pages/Toetsing.aspx Daarnaast kunt u ook contact opnemen met de Toetsservice via: Dr. M.A.H.E. (Mieke) Latijnhouwers Bezoekadres Gerard van Swietenlaan 4, 6525 GB Nijmegen, Route 11 kamer -1.45 Telefoon +31 (0)24 36 15067 - +31 (0)24 36 17746 - +31 (0)24 36 10679 Email [email protected]

9