ToeristischeTrendkrant Inhoud Met stuwende kracht vooruit Limburg koploper voor toeristische vakanties van Nederlanders Innoveerpunt bevordert samenwerking toerisme Midden-Limburg! Vrijetijdseconomie Limburg goed voor bijna € 3,5 miljard Stimulering innovatief ondernemerschap vrijetijdseconomie 2012-2015 Inkomend verblijfstoerisme gestegen, marktaandeel Limburg stabiel Limburg branding Landelijk: bescheiden groei verblijfstoerisme verwacht in 2012 Limburg populairste provincie voor Duitse dagtoeristen Elke regio zijn eigen gast? WK Wielrennen: unieke samenwerking in de regio Limburg, je zal er maar met vakantie zijn! Aantal uitstapjes Nederlanders in Limburg licht gedaald Bestedingen aan uitstapjes in Limburg stabiel Meer dan 100 miljoen uitstapjes van Nederlanders in Limburg Limburg bruist van bijzondere evenementen! Aantal banen in toerisme en recreatie licht gestegen Met name Zuid-Limburg/Maastricht in trek voor meerdaagse zakenreizen Verblijfstoeristisch aanbod: meer slaapplaatsen in bungalows Meer weten over de ontwikkeling van de toeristische sector in Limburg?
April 2012
Met stuwende kracht vooruit Limburg heeft een uitstekend toeristisch jaar
We mogen elkaar zeker feliciteren met het feit dat we
trekpleisters als de Wereldtuinbouw Expo Floriade
achter de rug met mooie groeicijfers. Ik noem er
op de goede weg zijn. Maar we zijn er nog niet, er zijn
2012 in Venlo en het WK Wielrennen 2012 in Zuid-
een paar: 8% meer vakanties en 12% meer over-
ook zeker aandachtspunten. We gaan het komend
Limburg. Internationale topevents die vele buiten-
nachtingen van Nederlanders in Limburg en 4%
jaar weer op volle kracht verder werken aan onze toe-
landse gasten trekken en waar we allemaal garen van
meer gasten en overnachtingen van buitenlandse
ristische positie. Enerzijds om dit prachtige resultaat
spinnen, mits we steeds weer opnieuw de schouders
gasten. Het marktaandeel van de binnenlandse
vast te blijven houden, anderzijds om de klantwaarde
eronder zetten en hierbij de samenwerking opzoeken.
vakanties is in 2011 fors gestegen ten opzichte
van de toerist in Limburg te verbeteren. Want we zijn
van 2010. Limburg is voor het eerst met € 416
weliswaar in de ranking gestegen, maar daarentegen
De uitdaging voor de komende jaren is om enerzijds
miljoen aan totale bestedingen de provincie met
is het aantal bestedingen per persoon per dag in het
ons marktaandeel uit te breiden én tegelijkertijd de
de meeste bestedingen vanuit binnenlandse
afgelopen jaar afgenomen. Daar valt dus zeker nog
klantwaarde te verhogen. Dit kan alleen door de be-
vakanties. Zo blijkt uit de nieuwste toeristische
aan te werken.
hoefte van de klant als uitgangspunt te nemen en een
trendcijfers.
kwalitatief hoogstaand aanbod te ontwikkelen tegen Ook het aantal buitenlandse bezoekers en overnach-
een gunstige prijs-kwaliteitverhouding. Dan zal Lim-
tingen steeg. Deze stijging liep echter gelijk op met
burg ook in de toekomst een toeristische bestemming
de landelijke trend, waardoor het marktaandeel gelijk
van formaat blijven en een factor van betekenis zijn
bleef. Al met al zeker geen slecht resultaat. In dit
voor de Limburgse economie.
trendrapport vindt u ook cijfers over de daguitstapjes
Daar willen wij samen met u de komende jaren werk
in Limburg door Nederlanders en Duitsers die zorgen
van maken. Wij zullen dit onder andere met onze
Mark Verheijen
voor een aanzienlijk deel van de vrijetijdsbestedingen
nieuwe subsidieregeling ondersteunen. Laten we
Gedeputeerde Economische Zaken
in Limburg.
2012 daarvoor vooral als vliegwiel gebruiken, met internationale topevents als de Floriade en het WK-
We weten dat niets zo grillig is als de jaarlijkse toeris-
wielrennen als aanjagers voor vernieuwing en innova-
tische cijfers. Zo blijkt ook nu met een grote stijging
tie in de toeristische sector.
van het marktaandeel binnenlandse vakanties en een grote daling van het aantal bestedingen per dag per persoon. En volgend jaar zullen de toeristische cijfers waarschijnlijk pieken met internationale toeristische
Limburg koploper voor toeristische vakanties van Nederlanders
Innoveerpunt bevordert samenwerking toerisme Midden-Limburg!
Factsheetactie Toerisme Op www.innoveerpunt.nl/maasplassen presenteren innovatieve bedrijven uit Midden-Limburg zich de komende periode door middel van factsheets. De eerste exemplaren staan zelfs al online en er komen wekelijks nieuwe bij. Met een factsheet ziet u in een oogopslag wat de betreffende ondernemer doet en wat hem uniek maakt. De bedrijven nodigen u bovendien uit om samen met hen innovatieve samenwerkingsverbanden aan te gaan en er samen nog meer uit te halen. Speciaal voor deze actie analyseerde Innoveerpunt het handelsregister. Ruim 5.000 MKB’ers in Limburg bleken een potentiële samenwerkingspartner
Vorig jaar heeft Limburg goed gepresteerd op de binnenlandse vakantiemarkt. Limburg was in 2011 de koploper voor wat betreft het aantal toeristische vakanties van Nederlanders. Hiermee heeft Limburg Gelderland van de troon gestoten. Het marktaandeel van Nederland op het gebied van toeristische vakanties steeg van 14,7% naar 15,8%. Hiermee wordt ruimschoots aan de doelstelling van de provincie (15,0%, het niveau van 2009) voldaan.
Hierdoor staat Limburg, net als voorgaande jaren, op
Innoveerpunt is het concept waarmee Kamer van
voor het toerisme in Midden-Limburg te zijn. Kansen
de tweede plaats van de nationale ranglijst van alle
Koophandel Limburg innoverende ondernemers
te over dus!
binnenlandse vakanties. Gelderland blijft de aanvoer-
steunt. Innoveerpunt doet dit door ondernemers
der van deze lijst, maar Limburg is wel dichterbij de
bewust te maken van het belang van innovatie
Nog meer voor de toeristische sector
koppositie gekomen.
én door ondernemers die hulp nodig hebben, de
Binnenkort start Kamer van Koophandel Limburg
juiste weg naar steun te wijzen. Denk hierbij aan
samen met de brancheorganisaties in de toeristische
Het aantal vakanties van Nederlanders steeg in 2011
onderwijs- of kennisinstellingen, maar ook aan
sector een nieuw project. Dit om toeristische onder-
met 8% en het aantal overnachtingen groeide zelfs
subsidiemogelijkheden en contacten met collega
nemers die willen innoveren te ondersteunen. Door
met 12% ten opzichte van 2010. Landelijk gezien bleef
ondernemers die hulp kunnen bieden.
middel van 1-op-1 gesprekken, inspiratiesessies en workshops worden nieuwe ideeën concreter gemaakt.
het aantal binnenlandse vakanties ongeveer gelijk en het aantal overnachtingen daalde met 2%. Ook op
En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden. Zo heeft
Wil de ondernemer het idee dan verder uitwerken?
het gebied van alle vakanties van Nederlanders is het
Kamer van Koophandel Limburg onder het concept
Dan komen er vouchers beschikbaar om advies in te
marktaandeel van Limburg dus gestegen. Ruim 13%
Innoveerpunt een aantal zaken ontwikkeld. Een voor-
huren. Dit om uiteindelijk met succes tot uitvoering te
van de binnenlandse vakanties en 12% van de over-
beeld hiervan is het project MKB Versneller. Dit houdt
komen. Ook wordt de mogelijkheid van cofinanciering
nachtingen werden in 2011 in Limburg doorgebracht.
in dat ondernemers een gratis gesprek krijgen met de
(subsidie / lening) bekeken. Denk hierbij aan de
projectmanager MKB Versneller. Hij bespreekt waar
nieuwe tenderregeling van de Provincie Limburg voor
Wat betreft bestedingen tijdens vakanties van Ne-
hulp of verbetering in de bedrijfsvoering kan worden
het toerisme.
derlanders voert Limburg ook de ranglijsten aan. Met
gerealiseerd. De site www.innoveerpunt.nl, met een
€ 416 miljoen bestedingen (+3,5% ten opzichte van
netwerk van ruim 1.000 innovatieve ondernemers, is
2010), waarvan € 404 miljoen tijdens toeristische va-
een tool die ondernemers helpt elkaar te vinden. Het
Nieuwsgierig geworden? Meld u aan voor het Innoveerpuntnetwerk
kanties is Limburg de provincie waar het meeste wordt
biedt informatie over steun bij innovatie.
Er gebeurt dus veel op www.innoveerpunt.nl. Wij helpen u graag op de hoogte te blijven van deze
uitgegeven. Voor de bestedingen tijdens toeristische vakanties was Limburg al jaren de koploper, voor
Innoveerpunt gaat nóg verder
ontwikkelingen. Hiertoe kunt u lid worden van het
Marktaandeel Limburg op binnenlandse
alle binnenlandse vakanties (inclusief ‘vaste vakan-
Een andere ontwikkeling binnen Innoveerpunt is de
Innoveerpuntnetwerk,
vakantiemarkt (bron: CVO)
ties’) is de provincie dit voor het eerst. Deze positie
factsheetactie. Deze is met name interessant voor
netwerk. U ontvangt dan een nieuwsbrief en een
heeft Limburg te danken aan de grote groei van het
ondernemers in de toeristische sector. Met deze actie
innoveerpuntupdate. U blijft dan op de hoogte van
http://www.innoveerpunt.nl/
aantal vakanties en overnachtingen. De gemiddelde
maakt Innoveerpunt inzichtelijk welke kansen er voor
het laatste nieuws en de activiteiten in ons netwerk.
Volgens het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) von-
bestedingen per persoon per vakantiedag, ook wel
het MKB liggen in de campussen die onze regio rijk
Aan deze activiteiten kunt u als lid van Innoveerpunt
den in 2011 bijna 2,4 miljoen vakanties van Nederlan-
klantwaarde genoemd, zijn afgelopen jaar namelijk
is, maar ook in de dominante economische sectoren,
een bijdrage leveren door berichten achter te laten
ders plaats in Limburg, waarvan ruim 2,2 miljoen toe-
met 7% gedaald tot € 31,20. Hierdoor heeft Friesland
zoals toerisme. Bijvoorbeeld in Midden-Limburg, een
en uw bedrijf of product te promoten, te discussiëren
ristische vakanties. Het totaal aantal overnachtingen
nu een hogere klantwaarde voor Nederlandse vakan-
gebied waarin veel innovatieve bedrijven op het vlak
in groepen, collega-ondernemers te vinden om mee
bedroeg bijna 11 miljoen. In Limburg vinden relatief
tiegangers (€ 32).
van toerisme actief zijn.
samen te werken en meer. Dus meld u snel aan voor
weinig ‘vaste’ vakanties van Nederlanders plaats.
het Innoveerpuntnetwerk. Het is gratis! Tot ziens op Innoveerpunt.
Vrijetijdseconomie Limburg goed voor bijna € 3,5 miljard De bestedingen in de vrijetijdseconomie in Limburg zijn in kaart gebracht conform de landelijke R&T standaard. In totaal bedragen deze bestedin-
•
Herkomst: 73% van de bestedingen zijn door Nederlanders (binnenlands) gedaan versus 27% door buitenlanders (inkomend).
T&R bestedingen in Limburg 2010-2011 Module
Bestedingen (x € 1 miljoen)
Marktaandeel Limburg
404
16,4%
12
4,1%
148
7,4%
Meerdaagse zakenreizen buitenlanders
38
4,2%
Meerdaagse zakenreizen Nederlanders
103
7,1%
1.971
7,4%
756
24,1%
3.431
9,4%
gen bijna € 3,5 miljard (ongeveer 10% van het BBP
Ten opzichte van 2008-2009 bleven de toeristisch-
in Limburg). Dit is ruim 9% van de totale vrijetijds-
recreatieve bestedingen in Limburg gelijk. De be-
Toeristische vakanties Nederlanders
bestedingen in Nederland. Vooral op het gebied
stedingen van buitenlandse verblijfstoeristen namen
van bestedingen tijdens binnenlandse toeristi-
toe, de bestedingen van Nederlandse dagtoeristen
Vaste standplaatsvakanties Nederlanders
sche vakanties (ruim 16%) en bestedingen tijdens
bleven gelijk en Nederlandse vakantiegangers gaven
uitstapjes van Duitsers (24%) heeft Limburg een
(ten opzichte van 2 jaar geleden) minder uit in Lim-
zeer hoog marktaandeel.
burg. Landelijk gezien zijn de vrijetijdsbestedingen wel gestegen (+7%). Het marktaandeel van Limburg
Zoals uit de tabel kan worden afgelezen genereren
in de toeristisch-recreatieve bestedingen is dus iets
uitstapjes van Nederlanders (57%) en uitstapjes van
gedaald.
Duitsers (22%) de meeste bestedingen. De bestedingen zijn verder als volgt verdeeld: •
Motief: 96% heeft een vrijetijdsmotief versus 4%
Toeristische vakanties buitenlanders
Uitstapjes Nederlanders Uitstapjes Duitsers Totaal
zakelijk; •
Verblijfsduur: 21% van de bestedingen wordt gedaan door gasten die meerdaags in Limburg zijn versus 79% die Limburg voor een uitstapje bezoekt;
Bron: bewerking CVO, CBS/SLA, SIT, CVTO, CZO, Monitor Inkomend Toerisme
Stimulering innovatief ondernemerschap vrijetijdseconomie 2012-2015
Beoordelingscriteria Alle ingediende projectvoorstellen worden beoordeeld op mate van innovatie, samenwerking en aansluiting bij de provinciale doelstellingen uit het ambitiedocument vrijetijdseconomie. Innovatieve concepten kunnen meedingen naar een subsidie van 40% met een maximum van € 40.000,00. De eerste tranche loopt van 1 mei 2012 tot 1 oktober 2012, waarbij de projectvoorstellen uiterlijk 1 oktober 2012 ingediend dienen te worden. Initiatieven zullen worden beoordeeld door een commissie van onafhankelijke koplopers uit de sector. De data voor de tweede en derde tranche worden in een later stadium bekend gemaakt.
De Provincie heeft haar ambities voor de vrijetijdseconomie vastgelegd in het ambitie-
Voor informatie over de tenderregeling en het ambi-
document vrijetijdseconomie 2011-2015. In dit
tiedocument zie: www.limburg.nl/vrijetijdseconomie
document is een aantal actielijnen benoemd. Eén van de activiteiten binnen de actielijn ‘een
Innovatiegesprekken
krachtige, onderscheidende en concurrerende
Tegelijkertijd hebben Kamer van Koophandel Limburg,
vrijetijdseconomie’ betreft stimulering van inno-
Provincie Limburg, Koninklijke Horeca Nederland,
vatief ondernemerschap.
RECRON, HISWA, ANWB en de Samenwerkende VVV’s in Limburg de handen ineen geslagen en een
Hiervoor initieert de Provincie onder meer de tender-
gezamenlijke regeling opgesteld die een actieve
regeling ‘Stimulering Innovatief Ondernemerschap
bijdrage levert aan het versterken van de Limburgse
Vrijetijdseconomie 2012-2015’ met een totaalbedrag
gastvrijheidsector.
van € 600.000,- voor drie tranches. Deze regeling omvat de cofinanciering van innovatieve investeringen bij
Vanaf 1 mei 2012 zullen Kamer van Koophandel
toeristisch-recreatieve bedrijven. Met deze tenderre-
Limburg, Koninklijke Horeca Nederland, RECRON,
geling wil Provincie Limburg ondernemers stimuleren
HISWA en de Samenwerkende VVV’s in Limburg één
innovatieve toeristisch-recreatieve concepten in de
op één innovatiegesprekken gaan voeren met onder-
markt te zetten.
nemers. Ondernemers worden door deze organisaties benaderd voor het maken van een afspraak. Op basis
Doelstelling van de regeling
van het ‘intakegesprek’ komt naar voren of er kansen
Uitgangspunten binnen de regeling zijn vraaggericht
liggen op het gebied van innovatie. Vervolgens kun-
denken en vernieuwende concepten die een aantrek-
nen ondernemers een kennisvoucher aanvragen,
kende werking op toerist en recreant hebben, waar-
waarmee met behulp van een extern deskundige een
door de klantwaarde stijgt. Ook verwacht de Provincie
duidelijke stap kan worden gezet naar het daadwer-
hierdoor meer investeringen in het toeristisch recrea-
kelijk uitvoeren van het innovatieve idee. Daarnaast
tieve product. Daarbij kan worden gedacht aan:
organiseren bovengenoemde partijen gezamenlijk
•
vernieuwende toeristisch-recreatieve producten;
actieve workshops en inspiratiesessies.
•
nieuwe product-marktcombinaties;
•
projecten die waarde toevoegen aan bestaande
Meer informatie over dit traject kunt u verkrijgen via
producten voor bestaande markten door ontwik-
uw contactpersonen bij bovengenoemde organisaties
keling van kennis/ nieuwe businessmodellen;
en zal via de reguliere kanalen van deze organisaties
verandering van dienstverlening door nieuwe
worden verspreid.
•
technologieën.
Inkomend verblijfstoerisme gestegen, marktaandeel Limburg stabiel
Limburg branding “Limburg een sterk merk” is een van ambities van
Ook toeristische promotie is van belang bij een suc-
het coalitieakkoord. De Provincie is recent gestart
cesvolle branding van Limburg. Om een sterke repu-
met het project om te komen tot een vernieuwde
tatie te verwerven moeten mensen je regio ook mooi
brandingstrategie voor Limburg om haar reputatie te
vinden. Dit kan met toeristische promotie bereikt wor-
versterken. Hiervoor heeft de Provincie internationale
den aangezien dit mooie ansichtkaarten in de hoofden
expertise ingehuurd op het vlak van place branding,
van mensen oplevert. Immers, de toerist van vandaag
Robert Govers, Simon Anholt & Jeremy Hildreth. De
kan morgen een nieuwe inwoner zijn. En overmorgen
centrale vraag hierbij is: Welke bijdrage kan Limburg
een investeerder. Om deze strategie te ontwikkelen
Limburg werd in 2011 bezocht door 772.000 bui-
De belangrijkste oorzaken voor de stijging van het
leveren aan de behoeften en vraagstukken in een glo-
worden tot en met mei diverse sessies met een brede
tenlanders voor een meerdaags verblijf. Dit is
inkomend toerisme zijn het economisch herstel in het
baliserende wereld? En welke stroom van constante
vertegenwoordiging van stakeholders georganiseerd.
4,0% meer dan in 2010. Het aantal overnachtingen
eerste halfjaar van 2011 en extra vliegverbindingen.
acties kunnen hier vervolgens aan verbonden worden
De Samenwerkende VVV’s Limburg nemen hier ook
groeide met 3,7% tot bijna 2,1 miljoen. Landelijk
Een gunstig effect werd ook verkregen doordat de
die duidelijk maken waar Limburg voor staat. Goed
aan deel. De Stichting Regiobranding Zuid-Limburg
was sprake van een bijna even grote stijging
feestdagen (zoals Pasen) vrij laat in het jaar vielen en
voorbeeld in Nederland is volgens de deskundigen
zal in afwachting van de nieuwe brandingstrategie
(3,8% meer gasten en 3,5% meer overnachtin-
vanwege het mooie voorjaarsweer.
de aanpak van Den Haag, die zich als City of Peace
voor Limburg haar activiteiten in elk geval tot 1 sep-
and Justice profileert.
tember 2012 voortzetten.
gen). Het marktaandeel van Limburg bleef hierdoor stabiel: 6,4% van de gasten en 7,4% van de
De belangrijkste herkomstlanden voor Limburg blijven
overnachtingen.
Duitsland (39%), België (32%) en Groot-Brittannië (8%). In 2011 steeg het aantal gasten uit de meeste
Wat betreft het aantal buitenlandse gasten is Limburg
landen. Het aantal buitenlandse gasten dat Limburg
de 5e provincie, na Noord-Holland (inclusief Amster-
met een toeristisch motief bezoekt wordt ingeschat op
dam), Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant. Als
80% (bron: ZKA, bewerking SIT/SLA).
gekeken wordt naar het aantal overnachtingen van buitenlanders staat Limburg op een 4e plaats. Deze positie is gelijk aan de situatie in 2010.
Aantal gasten Jaar
Aantal overnachtingen Limburg
Aandeel
Limburg
Aandeel Limburg in NL
Limburg in NL 2007
767.400
7,0%
2.256.000
8,1%
2008
740.800
7,0%
2.095.900
8,3%
2009
666.900
6,7%
1.926.300
7,7%
2010
699.300
6,4%
1.991.300
7,4%
2011
727.000
6,4%
2.064.200
7,4%
Buitenlandse gasten en overnachtingen in Limburg (bron: CBS)
Landelijk: bescheiden groei verblijfstoerisme verwacht in 2012 Dit jaar verwacht het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) een bescheiden groei
Limburg populairste provincie voor Duitse dagtoeristen
van het inkomend toerisme. Er worden ruim 1% meer buitenlandse verblijfsgasten in Nederland verwacht.
In 2010-2011 vonden bijna 11 miljoen uitstapjes van
Gemiddeld geven Duitsers € 71 per persoon uit per
Groei wordt onder meer verwacht uit België en
Duitsers plaats in Limburg. Hiermee heeft Limburg een
dagtocht naar Limburg. De totale uitgaven aan dag-
Duitsland, die mede door de slechtere economische
marktaandeel van 29% en is de populairste provincie
tochten van Duitsers in Limburg zijn € 756 miljoen.
omstandigheden wat dichterbij huis blijven. Ook
voor dagtochten van onze oosterburen. Na Limburg
De gemiddelde besteding per persoon per dagtocht
wordt groei verwacht uit Scandinavië, Rusland en de
volgen Gelderland (12%), Noord-Holland (inclusief
is in Limburg overigens lager dan het landelijk gemid-
intercontinentale herkomstmarkten (door de sterkere
Amsterdam, 9%), Groningen (9%) en Overijssel (9%).
delde (€ 85). Mogelijk hangt dit samen met de kortere
economie daar en de relatief zwakke euro).
reisafstand en daardoor vermoedelijk ook een kortere
Voor vakanties van Nederlanders in eigen land wordt
Verreweg de meest geliefde activiteit in Limburg is
verblijfsduur (en hogere bezoekfrequentie) door de
door NBTC-NIPO Research een stabilisatie verwacht.
winkelen in een (binnen)stad. Ook wordt vaak een
grensligging.
Enerzijds kan Nederland profiteren van het feit dat
stad bezocht, een restaurant bezocht of bezoeken
Nederlanders dichterbij op vakantie gaan. Anderzijds
Duitsers een winkelcomplex (buiten de stad). In ver-
is Nederland sterk afhankelijk van korte, veelal ex-
gelijking met de rest van Nederland wordt in Limburg
tra vakanties en juist daarop zal met name worden
relatief veel gewinkeld. Zowel in de binnenstad als
beknibbeld.
in winkelcomplexen. Dit laatste kan onder andere worden verklaard door de aantrekkingskracht van het Designer Outlet Roermond en de Woonboulevard Heerlen.
Ondernomen activiteiten tijdens dagbezoek Duitsers (bron: NBTC) Top-vijf activiteiten
Limburg
Nederland
Winkelen in een (binnen)stad
76%
59%
Bezoek aan een stad
43%
38%
Uit eten gaan in een restaurant
28%
29%
Bezoek aan een winkelcomplex (buiten een stad)
23%
17%
6%
14%
Bezoek aan een attractiepark, dierentuin, zwemparadijs
Elke regio zijn eigen gast? RECRON heeft enkele jaren geleden een grootschalig
Uit het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) blijkt dat de
•
Maastricht trekt veel mensen uit de groep ‘avon-
onderzoek uitgevoerd naar de wensen en behoeften
Provincie Limburg relatief iets minder wordt bezocht
tuurlijk paars’ (32%) die meer individueel geori-
van de Nederlandse vakantiegangers. Dit onderzoek
door de doelgroepen gezellig lime, rustig groen en
ënteerd is en graag iets nieuws willen beleven
is gebaseerd op het Brand Strategy Researchmodel
ingetogen aqua. De doelgroepen uitbundig geel en
of ontdekken in hun vakantie. Deze groep is op
(BSR®-model). Dit model kijkt in plaats van naar
avontuurlijk paars scoren daarentegen in Limburg iets
zoek naar een bijzondere ervaring, die hem ook
leeftijd, inkomen, opleiding en andere demografische
hoger dan gemiddeld in Nederland. De verschillen
kan zitten in het beleven van luxe en exclusiviteit.
kenmerken voornamelijk naar de wensen en voorkeu-
zijn echter op provinciaal niveau niet significant. Op
In het Heuvelland is deze groep juist onderverte-
ren van vakantiegangers.
regionaal niveau zijn er wel significante verschillen
genwoordigd (15%).
Het BSR®-model onderscheid vijf belevingswerelden
met Nederland en tussen regio’s:
waarin de Nederlandse vakantieganger zich begeeft:
•
Noord-Limburg trekt bovengemiddeld veel va-
Voor meer informatie over de segmenten en de
uitbundig geel, gezellig lime, rustig groen, ingetogen
kantiegangers uit de doelgroep ‘gezellig lime’
mogelijkheden kunt u kijken op:
aqua en avontuurlijk paars.
(32%) die houdt van gezelligheid en sportiviteit
www.recroninnovatiecampagne.nl
en waarvoor het gezin belangrijk is. Vakantie is voor de lime gasten lekker vrij zijn, genieten van rust en ontspanning, even weg van de dagelijkse verplichtingen en dan gezellig met het gezin iets leuks doen: fietsen, barbecueën, een spelletje spelen. In Zuid-Limburg (en Maastricht) is deze doelgroep juist ondervertegenwoordigd (22% respectievelijk 12%);
WK Wielrennen: unieke samenwerking in de regio
Betekenis voor economie en toerisme Het WK Wielrennen is een fris, sportief en dynamisch evenement dat een belangrijke bijdrage levert aan het imago en vestigingsklimaat. Het is één van de toonaangevende evenementen dit jaar en samen met de reeds genoemde evenementen laten we als Limburg zien dat we samen sterk staan. Daarnaast is het WK Wielrennen een katalysator om vele partijen aan tafel te brengen, partijen waar je normaal niet vaak mee om de tafel zit. Dit komt de samenwerking zeker ten goede. Voor de vrijetijdssector is het WK
Interview met Anya Niewierra,
van groot belang vanwege de enorme publiciteit er
directeur VVV Zuid-Limburg
omheen en de vele bezoekers die het evenement met zich meebrengt. Daarbij leert het vorige WK in
2012 is hét jaar van de wereldevenementen in
1998 ons dat veel fietsers vooraf met hun gezin
Limburg. Samen met Anya Niewierra, directeur
komen om de route te verkennen en zelfs tot 3 jaar
VVV Zuid-Limburg, kijken wij vooruit naar het WK
na het vorige WK de routes aanvragen en naar
Wielrennen in september en de betekenis ervan
Zuid-Limburg komen om te fietsen en verblijven.
voor toerisme en recreatie in Limburg.
Ondernemers en het WK Wielrennen WK Wielrennen in het kort
Voor ondernemers biedt het WK een enorme kans.
Het feit dat een hele regio een WK organiseert is
Als je kijkt naar wat het WK in Kopenhagen heeft
uniek in de geschiedenis van het WK Wielrennen. Op
opgeleverd voor de economie (omzet € 31 miljoen
zaterdag 15 september wordt het WK ingeluid met
en 262 banen) dan moeten wij daar bovenuit kunnen
een cultureel openingsevenement op het Vrijthof in
stijgen vanwege de centrale ligging en bereikbaarheid
Maastricht. Op zondag 23 september vindt de slotma-
van Limburg vanuit de verschillende windstreken.
nifestatie plaats in Valkenburg. Bijna 10 dagen lang
Ondernemers kunnen onder andere denken aan het
is Zuid-Limburg hét centrum van de wielerwereld.
samenstellen van (wieler)arrangementen, kortings-
Acht Limburgse (wieler)gemeenten worden als start-,
acties, het organiseren van muzikale omlijsting of
finish- of breedtesportlocatie bij het WK betrokken.
andere nevenactiviteiten om gasten op locatie te hou-
Het zijn Maastricht, Valkenburg, Heerlen, Sittard-
den, het samenstellen van speciale wielermenu’s of
Geleen, Landgraaf, Margraten, Eijsden en Beek. De
een WK overlevingskit voor op de fiets en de verkoop
eindstreep bevindt zich telkens in de gemeente Val-
merchandise. Ondernemers dienen er wel op te letten
kenburg aan de Geul.
dat voor speciale activiteiten een vergunning nodig is. Als VVV Zuid-Limburg zullen wij de ondernemers daar waar mogelijk ondersteunen en adviseren. Eén van de geplande acties in dit kader is de thema-avond die wij samen met de stichting WK Wielrennen Limburg 2012 organiseren om ondernemers te laten zien hoe zij kunnen inhaken. Samen maken wij er een succesvol evenement van!
Aantal uitstapjes Nederlanders in Limburg licht gedaald Het aantal binnenlandse uitstapjes in Limburg daalde de afgelopen twee jaar met 6%. Landelijk gezien stabiliseerde het aantal uitjes. In de meeste activiteitenclusters was in Limburg, net als voor heel Nederland, sprake van een daling. Alleen de clusters waterrecreatie en -sport en cultuur lieten in Limburg (net als landelijk) een stijging zien.
Aantal uitstapjes in Limburg naar cluster (Bron: CVTO)
Limburg, je zal er maar met vakantie zijn! Met onder meer deze slogan zal vanaf dit voorjaar
wellness) en Liefde voor het Grenzeloze (Drielanden
Limburg als toeristische bestemming aangepre-
ligging).
zen worden op de landelijke tv. Primaire doelstelling is het creëren van een een top-of-mind-positie
Behalve op de Nederlandse markt zal wederom stevig
van Limburg wanneer het gaat over een verblijf in
worden ingezet op de Duitse markt. SVL heeft reeds
onze provincie.
in 2009 besloten om het budget ‘Duitsland’ toe te voegen aan het budget van Regio VVV Zuid-Limburg.
Van alle binnenlandse uitstapjes in Limburg in 2010/2011 zijn er 86% ondernomen door Limburgers zelf. Het
De Samenwerkende VVV’s (SVL) hebben besloten dit
Begin 2011 hebben onze Belgische collega’s van Toe-
aandeel vanuit andere provincies bedraagt 14%. In 2008/2009 was deze verhouding nog 88% versus 12%. Het
jaar tv commercials in te zetten op diverse landelijke
risme Limburg te Hasselt besloten om zich ook aan
aantal uitjes van Limburgers in de eigen provincie daalde met 7%, terwijl het aantal uitjes van Nederlanders
tv zenders. De campagne is afgestemd op de reeds
te sluiten bij de gezamenlijke ‘Geniesse dein Leben’
woonachtig buiten Limburg met 9% toenam.
bestaande uitingen van Branding Zuid-Limburg. Ze
campagne.
Met name voor waterrecreatie en -sport en cultuur maken Nederlanders uitstapjes naar Limburg (circa 2 op de 10 uitstapjes door ‘niet Limburgers’). Limburg wordt voor uitstapjes met name bezocht vanuit de Provincies Noord-
hebben dezelfde uitstraling en voice-over en sluiten qua uitzendperiode naadloos op elkaar aan waardoor
Behalve één gezamenlijke Limburg-website voor de
Limburg langdurig in beeld is. Het doel van de tv
Duitse markt is er inmiddels een gezamenlijke imago-
campagne van Branding Zuid-Limburg is het creëren
brochure, groepenbrochure, een accommodatiegids
van een top-of-mind-positie ten aanzien van wonen
en een kaart met dagattracties. Er worden diverse
en werken in Limburg. SVL sluit daarop aan met het
beurzen bezocht en middels een google-adwords
thema vakantie.
campagne wordt de potentiële Duitse toerist naar onze website geleid. In Vlaanderen wordt vooral on-
De vier spots passen geheel binnen de belangrijkste
line campagne gevoerd.
Brabant, Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland.
Bestedingen aan uitstapjes in Limburg stabiel Gemiddeld gaven Nederlanders € 18,61 uit in 2010/2011 per uitstapje in Limburg. Dit is iets minder dan het
toeristische thema’s van Limburg, te weten: Liefde voor de tong (culinair), Liefde voor kinderen (at-
Informatie over inhaken op deze campagnes en/of de
landelijk gemiddelde (€ 19,78), maar wel 6% meer dan in 2008/2009 (ongeveer gelijk aan de landelijke stijging
tracties), Liefde voor de oorsprong (onthaasten &
evenementen vindt u op www.liefdevoorhetleven.nl
van 7%). De totale bestedingen aan uitstapjes van Nederlanders in Limburg bleven stabiel op bijna € 2 miljard (daling aantal uitjes, stijging besteding per uitje).
Meer dan 100 miljoen uitstapjes van Nederlanders in Limburg
Limburg bruist van bijzondere evenementen! Waarde evenementen
WK Wielrennen
Limburg bruist dit jaar van de bijzondere toeristi-
Evenementen hebben een ongekende waarde voor
Van 15 t/m 23 september is Zuid-Limburg het epicen-
sche evenementen. Een kleine greep: in Valken-
de prachtige provincie Limburg. Zij brengen een dy-
trum van de internationale wielerwereld. Dan wordt
In Limburg vonden in 2010/2011 bijna 106 miljoen
burg vond in februari het event Red Bull Crashed
namiek teweeg op sociaal, cultureel en economisch
het UCI Wereldkampioenschap op de weg in Zuid-
binnenlandse uitstapjes plaats. Dit is 7,9% van het
Ice plaats, terwijl Maastricht in maart met gepaste
terrein en stimuleren de maatschappelijke en sociale
Limburg gehouden. Zuid-Limburg zal gedurende de
aantal uitstapjes van Nederlanders in eigen land.
trots de 25e editie van ’s werelds meest prestigi-
participatie van inwoners en bezoekers. Evenemen-
acht dagen van het WK helemaal in het teken van het
Qua aantal inwoners heeft Limburg een marktaan-
euze kunst- en antiekbeurs TEFAF presenteerde.
ten leveren een bijdrage aan het versterken van het
wielrennen staan. Een unieke kans voor wielerliefheb-
deel van 6,7%. In Limburg vinden dus relatief veel
Van april tot oktober vindt in Venlo en omstreken
Limburg imago en het profileren van Limburg als
bers om hun favorieten van dichtbij aan te moedigen
uitjes plaats. Alleen in Zeeland is het aantal uitjes
de wereldtuinbouwexpositie Floriade 2012 plaats.
een provincie waar het aantrekkelijk wonen, werken
en waar mogelijk naar de wereldtitel te schreeuwen.
afgezet tegen het aantal inwoners groter. Zeker
Roermond staat het hele jaar in het teken van de
en recreëren is. Ook versterken evenementen de
Een unieke kans voor ondernemers in de vrijetijds-
gezien de grensligging van beide provincies is dit
beroemde kunstenaar en architect dr. Pierre Cuy-
samenhang van het toeristisch-recreatief aanbod.
sector om hier op in te spelen!
opmerkelijk.
pers en Zuid-Limburg mag zich de trotse gastheer
Beeldbepalende evenementen zoals TEFAF, Floriade
noemen van het WK Wielrennen in september. Wat
2012 en WK wielrennen zorgen daarnaast voor hoge
Samenwerking
De belangrijkste activiteitenclusters in Limburg – zo-
is echter de waarde van evenementen en hoe kan
aandacht van (inter)nationale pers. Kortom, evene-
Bij het succesvol verhogen van de economische
wel wat betreft het aantal uitstapjes als de bestedin-
de economische spin-off vergroot worden?
menten zijn een stuwende kracht voor economie en
spin-off en betekenis van evenementen hoort samen-
gen – zijn buitenrecreatie (wandelen, fietsen, e.d.),
bieden voor ondernemers in de vrijetijdssector vele
werken. Samenwerken is de sleutel tot succes, echter
uitgaan en winkelen voor plezier. Ook landelijk gezien
kansen.
alleen interessant als er win-win situaties ontstaan. Een gerichte afstemming van taken en een heldere
vormen deze clusters de top-3. Van alle uitstapjes van Nederlanders in Limburg vond ruim de helft plaats in
Floriade 2012
communicatie tussen verschillende partijen (VVV,
Zuid-Limburg (51%). Noord- en Midden-Limburg zijn
De Floriade is een wereldtuinbouwtentoonstelling die
evenementenorganisatie, ondernemers, overheid) is
redelijk in balans (23% respectievelijk 26% van de
eens in de tien jaar in Nederland wordt gehouden.
van groot belang om doelen te kunnen verwezenlij-
uitstapjes).
De zesde editie van Floriade vindt van 5 april t/m 7
ken. Er is sprake van een wisselwerking van belan-
oktober plaats in Venlo. De verwachte twee miljoen
gen. De evenementenorganisatie zorgt voor het kwa-
bezoekers van de Floriade kunnen genieten van ’s
litatief hoogwaardige product. Overheidsorganisaties
werelds mooiste en meest bijzondere bloemen, plan-
stellen kaders op en nemen waar mogelijk obstakels
ten, bomen, groenten en fruitsoorten.
weg voor initiatieven van ondernemers. VVV’s zorgen dat het evenement en de toeristisch-recreatieve voor-
Dagelijks wordt er een cultureel programma ge-
zieningen rondom het evenement in beeld gebracht
presenteerd met muziek, dans, literatuur, theater
worden. Ondernemers zijn verantwoordelijk voor het
en beeldende kunst uit de hele wereld. Met talloze
bedenken van vernieuwende product-marktcombina-
spannende, vernieuwende en leerzame attracties en
ties om de evenementbezoeker langer aan de regio
activiteiten is Floriade 2012 ook een spectaculaire
te binden en om een herhalingsbezoek te stimule-
ontdekkingsreis voor kinderen. Maar ook op culinair
ren. Als deze essentiële activiteiten onderling goed
gebied heeft Floriade 2012 de bezoeker heel wat te
afgestemd en helder gecommuniceerd worden zal
bieden. In de verschillende sfeervolle restaurants en
het economisch gewin hoog zijn. Een oud Afrikaans
gezellige eettentjes kunnen bezoekers genieten van
spreekwoord zegt: “Als je snel wilt reizen, ga dan al-
overheerlijke
leen. Wil je ver komen, ga dan samen met anderen.’’
(wereld-)gerechten,
vanzelfsprekend
bereid met producten uit eigen tuin. De economische spin-off wordt geschat op 225 tot 280 miljoen euro.
Aantal banen in toerisme en recreatie licht gestegen
Bijna de helft van de banen (49%) in de sector is te vinden in de horeca. Over een periode van vijf jaar bezien is de werkgelegenheid gegroeid in de deelsectoren sport (20%), cultuur (17%) en groot- en detailhandel (14%). In de deelsectoren vervoer (-7%), logiesverstrekking (-5%) en horeca (-1%) was sprake van een daling in de periode 2007-2011. Iets meer dan de helft van de toeristisch-recreatieve banen in de provincie is te vinden in Zuid-Limburg
Met name Zuid-Limburg/ Maastricht in trek voor meerdaagse zakenreizen
In 2011 (peildatum 1 april) waren er ruim 39.000
(52%). In Midden-Limburg is het aantal banen in de
mensen werkzaam in de toeristisch-recreatieve
sector het kleinst (bijna 7.800 banen, 20% van het to-
sector in Limburg (bron: Vestigingenregister Lim-
taal in Limburg). Wel groeit de toeristisch-recreatieve
Limburg trekt ruim 400.000 Nederlandse zakelijke ver-
burg (VRL)). Dit is 7,4% van alle banen in Limburg
werkgelegenheid met name in Midden-Limburg: +8%
blijfsgasten per jaar. De binnenlandse zakenreizigers
vorig jaar. Ten opzichte van 2010 steeg de werkge-
in de periode 2007-2011. In Noord-Limburg is de
waren in 2011 goed voor 732.000 overnachtingen in
legenheid in de toeristisch-recreatieve sector met
werkgelegenheid in de sector in deze periode niet ge-
Limburg. Hiermee staat de Provincie Limburg op de
De jury van Limburgs Meest Markante Horecaonder-
bijna 1%.
groeid en in Zuid-Limburg was sprake van een kleine
6e plaats. De meeste zakenreizen vinden plaats in de
nemer 2012-2013 heeft Ria Joosten van Ria Joosten
daling (-2%).
Randstad, Gelderland en Noord-Brabant vanwege de
Catering en Evenementen unaniem uitgeroepen
Van de werknemers in de sector heeft 58% een zoge-
centrale ligging en het feit dat bijna de helft van de
tot winnaar van Limburg. De winnaar werd uit acht
naamde voltijd baan (12 uur of meer per week), 38%
zakenreizigers in de Randstad woont. Desalniettemin
kandidaten gekozen en dingt begin 2013 mee naar
een parttime baan (minder dan 12 uur per week) en is
heeft Limburg een marktaandeel van 9 à 10% op de
de landelijke titel Meest Markante Horecaondernemer
4% een uitzendkracht. Overigens betekent de peilda-
markt voor binnenlandse zakenreizen.
van Nederland.
Ria Joosten Meest Markante Horecaondernemer Limburg
Ria Joosten van Ria Joosten Catering en Eve-
tum (1 april) dat seizoenswerkgelegenheid nauwelijks is inbegrepen. Hierdoor kunnen de genoemde aantal-
Gemiddeld wordt door binnenlandse zakenreizigers
nementen heeft gewonnen omdat zij een onder-
len worden beschouwd als een ondergrens.
in/naar Limburg € 247 per persoon uitgegeven. De to-
neming leidt ‘waarom heen een wolk hangt van
tale bestedingen die samenhangen met binnenlandse
smaak en innovatie wat leidt tot beleven, proeven,
meerdaagse zakenreizen naar/in Limburg komen
genieten
en
ervaren
en
bovenal
vertrouwen.’
hiermee uit op ruim € 100 miljoen. Ria Joosten is een goed voorbeeld van iemand die In totaal vindt bijna 70% van de meerdaagse zakenrei-
bedreigingen omgezet heeft in kansen, aldus de jury.
zen plaats in Zuid-Limburg. De belangrijkste bestem-
‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de
ming in Limburg is Maastricht. Hier vindt 33% van de
praktijk toepast. Streekproduct is streekproduct. Een
meerdaagse binnenlandse zakenreizen in Limburg
ondernemer met een personeelsbeleid gericht op de
plaats. Maastricht staat op de vijfde plaats van aan-
kwaliteit van de mens die het doet.’
trekkelijke steden voor zakelijke bijeenkomsten (na Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Den Bosch) en op de zesde plaats qua imago. Het goede imago is vooral gebaseerd op de prettige sfeer/uitstraling en de vele vrijetijdsmogelijkheden. De bereikbaarheid van de stad wordt minder goed beoordeeld.
Aantal banen naar toeristisch-recreatieve deelsectoren (Bron: VRL)
Bron: www.missethoreca.nl, 15 maart 2012
Verblijfstoeristisch aanbod: meer slaapplaatsen in bungalows
Verkiezing “Leukste terras van Limburg”
In 2011 telde Limburg volgens het CBS 733 toeristische verblijfsaccommodaties die samen goed zijn voor onge-
Dit jaar wordt de verkiezing voor het “Leukste Terras
veer 120.000 slaapplaatsen. Het aantal toeristische accommodaties bleef afgelopen jaar stabiel, terwijl het aantal
van Limburg” georganiseerd. Bij deze verkiezing kun-
slaapplaatsen met 3% groeide. Dit komt door een forse groei van het aantal slaapplaatsen op huisjescomplexen
nen terrasbezoekers via Facebook stemmen op het
(+17%) ten opzichte van 2010. Het aantal slaapplaatsen in hotels, op kampeerterreinen en in groepsaccommo-
terras dat zij het leukste vinden.
daties is vorig jaar afgenomen. Deze daling is een voortzetting van de trend uit eerdere jaren. Voor de bungalow-
Het leukste terras is een initiatief van Lijnspel om het
sector geldt dat de capaciteit van huisjesterreinen met toeristische verhuur sinds 2009 stijgt. Deze stijging geldt
publiek te laten bepalen wie het leukste terras van
zowel voor Noord-, Midden- als Zuid-Limburg. Voor meer informatie over de mutaties per accomodatiesoort kunt
Limburg heeft. Een uitgebreide samenwerking met
u het trendrapport raadplegen op www.limburg.nl/vrijetijdseconomie.
verschillende brouwerijen heeft al een database van terrassen opgeleverd. Stemmers kunnen echter ook zelf hun favoriete terras aan de database toevoegen. Vanaf 1 april kan men beginnen met stemmen. Speciaal voor de horecaondernemers die meedoen aan de verkiezing wordt een gratis Facebook-workshop georganiseerd. Deze vindt plaats op 17 april in de Roerpoort, de nieuwste aanwinst van LIOF Business Centers. De workshop is speciaal voor de horecaondernemers die meedoen met de verkiezing. Op deze manier zijn de kansen voor iedereen gelijk. Uiteindelijk zal aan het einde van juni, vlak voor de zomervakantie, de winnaar bekend worden gemaakt. Niet alleen de terrassen kunnen winnen, stemmers maken namelijk ook nog eens kans op door de terrassen beschikbaar gestelde prijzen! Meer informatie kun je vinden op: www.leuksteterrasvanlimburg.nl of facebook.com/leuksteterrasvanlimburg
Meer weten over de ontwikkeling van de toeristische sector in Limburg? In de Toeristische Trendrapportage Limburg 2011/2012 vindt u meer informatie over de omvang en ontwikkeling van toerisme in Limburg. Deze rapportage voldoet aan de landelijke R&T Standaard die in 2009 in opdracht van zes provincies uit het interprovinciaal overleg is opgesteld. U kunt de rapportage gratis downloaden vanaf de website van de Provincie Limburg (www.limburg.nl/vrijetijdseconomie).
