Economisch Programma Brabant 2020 Op weg naar de top
HOME Grafieken
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
Informatie
Inhoud Brabant: op naar de top!
4
Economie én leefbaarheid stimuleren!
7
TIENPUNTENPLANTIENPUNTENPLAN 1 Inhaken op (inter)-nationale programma’s
15
2 Kracht van clusters steeds verder uitbouwen
17
3 Sterke clusters koppelen aan maatschappelijke vraagstukken 19
4 Locaties die innovaties uitlokken
21
5 De juiste mensen beschikbaar
23
6 Nieuwe verbindingen, economie en bredere vestigingsklimaat
25
7 Internationalisering
27
8 Zorgen voor voldoende kapitaal
29
9 Innovatiefonds voor de financiering van gezamenlijke innovatieprojecten
31
10 Proeftuinen als kraamkamer van nieuwe ontwikkelingen Back to Brabant
33 34
3
Economie én leefbaarheid stimuleren!
Bredere ecosysteem/ vestigingsklimaat aa Vit lp
Basis op orde
ela
t lat nd
& ha KB rsc M eme rn
de
On
ie
Sp
om
or
on
t&
id
c se
rhe
de
aa
rw
kb
tijd
Cu ltu ur
rei
ijs
p
Innoveren met topsectoren voor maatschappelijke opgave: Slimme verbindingen Internationalisering Fondsenvorming en Proeftuinen
Be ije Vr
4
Werklocaties
5 op orde Met kennis, ondernemerschap enBasis innovatie naar de Europese top: de ambitie van Brabant liegt er niet om. Maar daar is een flinke slag voor nodig. De lijn die inzetten met het Innoveren metwe topsectoren voor maatschappelijke programma Dynamisch Brabant, moeten we nu verzilveren opgaven en uitbouwen. Samen met de Brabantse regio’s. Oftewel: • Slimme verbindingen ‘de basis op orde’ en ‘op weg •naar de top’. Zes clusters spelen Internationalisering • Fondsvorming en daarbij een hoofdrol: Life Sciences & Health, Agro Food, High Proeftuinen Tech Systemen en Materialen (inclusief Automotive en Solar), Logistiek, Biobased Economy en Maintenance. Juist op de Werklocaties snijvlakken tussen deze clusters is veel innovatie te realiseren. Deze clusters kunnen ook een rol spelen bij het ontwikkelen van slimme, innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Zo snijdt het mes aan twee kanten: goed voor de economie, goed voor de leefbaarheid.
ap B & rsch MK me e rn
de
On
De ambitie van Brabant is glashelder: structureel doorstoten tot de top-5 van de meest innovatieve regio’s in Europa. Dat is het doel van het Economisch P rogramma Brabant 2020 van de provincie. Internationaal (h)erkend worden als Europe’s heart of smart solutions. In dit boekje vindt u de hoofdlijnen van het programma.
Back to Brabant
On
Brabant: op naar de top!
TIENPUNTENPLAN
Ar de beid ke sm nn ar ise kt co vo no or mi e
Brabant: op naar de top!
Na tuu r, L en and A W sch ate ap de rbeid r ke sm nn ar ise kt c o vo no or mi e
HOME
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
Het Economisch Programma Brabant 2020 trekt de lijnen door die eerder door het provinciebestuur zijn uitgezet in de Agenda van Brabant en het programma Dynamisch Brabant. Voor de verdere uitwerking sprak de provincie uitgebreid met vele partners in het bedrijfsleven, onderwijs, gemeenten en instellingen. Ook sluit het Economisch Programma aan bij regionale, nationale en internationale agenda’s. Denk aan Brainport 2020, BrabantStad, het topsectorenbeleid van het rijk en de Europese 2020 Agenda. Mooie intenties zijn daarbij niet genoeg; de provincie wil parti ciperen in gezamenlijke ontwikkelingen.
6
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
Economie én leefbaarheid stimuleren! Gedeputeerde Bert Pauli over Economisch Programma Brabant 2020
7
Drie pijlers: 1 Op weg naar de top: met onze sterke Brabantse clusters op weg naar een structurele top-5 positie als Europese innovatie regio. Accent op verbindingen tussen clusters en met maatschappelijke opgaven. De basis op orde: Brabant moet voor ondernemers 2 uitnodigend zijn. De arbeidsmarkt moet aansluiten bij de vraag. Er moet voldoende ruimte zijn om te ondernemen en de regio moet goed bereikbaar zijn. Het bredere ecosysteem: Brabant moet aantrekkelijk 3 zijn om te wonen, te werken, uit te gaan en te recreëren. Wisselwerking tussen maatschappij en economie kan daaraan bijdragen.
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
Als aanjager van de economie in Brabant verandert de rol van de provincie. Bert Pauli, gedeputeerde van Economische Z aken en Bestuur: “De tijd van subsidiepotten is voorbij. We gaan ondernemend samenwerken: partijen bij elkaar brengen en samen nieuwe ontwikkelingen op gang brengen. Soms zal de provincie mee-investeren, maar dan wel met de bedoeling dit geld terug te verdienen. Dit geld kan dan weer worden ingezet voor nieuwe investeringen en ontwikkelingen.” 8
Win-winsituaties Pauli over de Brabantse koers: “We laten het mes aan twee kanten snijden. Kijk naar het Life Sciences Park in Oss, de High Tech Campus in Eindhoven en de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom. We koppelen economie aan maatschappelijke trends. Innovatieve producten en diensten gericht op zorg, duurzaamheid, mobiliteit, groene energie; dat soort zaken. Dat levert Brabant win-winsituaties op. Het stimuleert zowel de groeikansen voor onze bedrijven als de leefbaarheid.”
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
De basis op orde Pauli stelt dat innovatiekracht en internationale concurrentie kracht essentieel zijn voor Brabant. “Daar moeten we werk van maken, maar dat lukt alleen als ook de basis op orde is. Dat betekent dat we een beroepsbevolking nodig hebben die past bij de vraag van de bedrijven. Maar ook dat ons middenen kleinbedrijf mag rekenen op een goede ondersteuning. Bijvoorbeeld via p rogramma’s als Starterslift. Ook moet het prettig wonen en werken zijn in Brabant. Je wilt niet dagelijks in de file staan. Dat soort zaken moet ook op orde zijn. De naam van ons economisch programma is niet voor niets: de basis op orde en op weg naar de top!”
Arbeidsmarkt Volgens de gedeputeerde dreigt de arbeidsmarkt de bottleneck te worden van de Brabantse economie. “Er komt steeds meer spanning tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Ondernemers zijn daar echt bezorgd over. Ze zien dat als het kwetsbaarste punt van de Brabantse economie.” Pauli stelt dat hier volop aan wordt gewerkt. “Als provincie willen we een belangrijke aanjagende partij zijn voor arbeidsmarktvernieuwing en daarmee een voorbeeldfunctie vervullen, zowel binnen Brabant als daarbuiten.”
9
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
PlantLab uit ’s-Hertogenbosch ontwikkelde de Plant Production Unit. Deze kwekerij maakt het telen van fruit en groenten overal ter wereld mogelijk. Van de Noordpool tot de evenaar en zelfs midden in de stad.
Back to Brabant
Anderen succes laten hebben
10
Pauli omschrijft de rol van de provincie als ‘enabler’. “Daar is geen directe Nederlandse vertaling voor. De provincie probeert anderen tot succes te laten komen. In die rol faciliteren, initiëren en ondersteunen wij onze partners. Niet vanaf een afstand, maar betrokken en creatief. Dat vraagt om meer competenties dan alleen financiële. Onze kwaliteit is het actief verbinden van partijen.”
11
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
TIENPUNTENPLAN 12
Slimme verbindingen in combinatie met slimme instrumenten
1 INTERNATIONAAL 2 CLUSTERKRACHT 3 MAATSCHAPPELIJK 4 LOCATIES 5 JUISTE MENSEN 6 VESTIGINGSKLIMAAT 7 INTERNATIONALISERING 8 KAPITAAL
9 INNOVATIEFONDS 10 PROEFTUINEN
13
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
1 | Inhaken op (inter)nationale programma’s Het economisch programma van Brabant is geen geïsoleerd eiland. Het sluit goed aan bij bestaande nationale en Europese plannen. Denk aan het landelijke topsectorenbeleid en de Europese ambitie om een slimme en duurzame kenniseconomie te verwezenlijken. Brabant ziet zichzelf nadrukkelijk als Europese regio. We kijken verder dan de eigen provinciegrenzen. Bewust zoeken we naar verdere samenwerking met andere innovatieve regio’s binnen en buiten Nederland.
14
1
Stap voor stap bouwt Brabant de plannen uit zoals die eerder zijn geschetst in de Agenda van Brabant. Cruciaal daarbij is de samenwerking tussen overheid, onderwijs/kennisinstellingen en bedrijfsleven. Met als belangrijkste focus de zes clusters die zijn aangewezen.
15
Back to Brabant Dorel Netherlands uit Helmond is een snel groeiende internationale onderneming. Dorel biedt een breed assortiment aan producten voor baby’s en kinderen van onder andere de merken Maxi-Cosi en Quinny en levert producten aan meer dan 80 landen wereldwijd.
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
Fujifilm in Tilburg ontwikkelt membranen. Dit zijn uiterst fijne filters die gassen en vloeistoffen kunnen zuiveren. Eén toepassing van de membranen is het opwekken van blue energy: stroom uit de combinatie van zoet en zout water.
2
Back to Brabant
2 | Kracht van clusters steeds verder uitbouwen
Frans Jan Fortunati
16
De zes clusters Life Sciences & Health, Agro Food, High Tech Systemen en Materialen (inclusief Automotive en Solar), Logistiek, Biobased Economy en Maintenance zijn de ruggengraat van het economisch programma. Vooral daar waar clusters elkaar tegen komen, zijn verrassende combinaties mogelijk. Het is op de eerste plaats aan de bedrijven zelf om dat waar te maken. De provincie ziet voor zichzelf een aanjaagfunctie weggelegd. Meehelpen ontwikkelingen op gang te brengen of te versterken en verbin dingen leggen. We zoeken telkens de juiste schaalniveaus en partners: regionaal, bovenregionaal en internationaal. Wat er moet gebeuren verschilt per cluster. Elk cluster heeft andere behoeften. Wat die behoeften zijn, blijkt uit de clusteranalyse. Op dit moment wordt gewerkt aan meerjarenplannen voor de clusters (roadmaps). Die geven aan welke stappen er nodig zijn de komende jaren. Ook kijken we naar de synergie tussen de roadmaps onderling en mogelijke nationale en internationale verbindingen. De optelsom en samenhang van de verschillende roadmaps leidt tot het doel van het Economisch Programma Brabant 2020: Brabant in de top 5 van innovatieve regio’s.
17
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
3
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
De Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van duurzame producten en technologieën. Denk aan bedrijven die verpakkingen van aardappelschillen en autodashboards van natuurvezels maken. Het doel van De Green Chemistry Campus: hét Europese centrum worden voor biobased innovaties.
Back to Brabant
3 | Sterke clusters koppelen aan maatschappelijke vraagstukken 18
19
Inspelen op maatschappelijke vragen biedt grote economische kansen. Tegelijkertijd verbeteren innovatieve oplossingen de leefbaarheid. Daarom zijn de clusters gekoppeld aan vier maatschappelijke opgaven: slimme mobiliteit, een duurzame agro-food keten, duurzame energie, en gezond ouder worden (zorgeconomie). Deze vier thema’s staan hoog op de Europese agenda. Ook hierbij wil de provincie een actieve partner zijn. Per thema komt er een uitvoeringsprogramma. Dat stelt de provincie op, samen met de externe economische en maatschappelijke stakeholders.
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
4 | Locaties die innovaties uitlokken Bedrijven hebben goede werklocaties nodig om te ondernemen. Deze werklocaties kunnen ook vernieuwing uitlokken. Denk aan een campus waar gevestigde bedrijven en jonge start-ups zitten, samen met kennisinstellingen en laboratoria waar onderzoek plaatsvindt. Dergelijke campussen bevorderen samenwerking en kennisdeling. Goede voorbeelden hiervan zijn het Life Sciences Park Oss, Automotive CampusNL in Helmond en de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom. Een werklocatie kan innovatie ook stimuleren als de infrastructuur up-to-date is. Denk aan een slimme ICT-omgeving met volop ruimte op de glasvezelkabel. De rol van de provincie varieert per project. De provincie kan ontwikkelingen mee op gang brengen door partijen bij elkaar te brengen en mogelijk ruimtelijke ondersteuning te bieden. Ook kunnen het Provinciale Ontwikkelbedrijf en De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) mogelijk een rol spelen. Om Brabant te voorzien van een hoogwaardige en open ICT infrastructuur ontwikkelt de provincie een Digitale Agenda.
20
4
Back to Brabant Philips Healthcare uit Eindhoven/Best ontwikkelde de eerste digitale MRI-scanner ter wereld. Hierdoor is vroegtijdige diagnose en nieuw wetenschappelijk onderzoek mogelijk. Deze scanner wordt overal ter wereld gebruikt.
21
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
5 22
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
Het familiebedrijf Van Bommel uit Moergestel produceert sinds 1734 handgemaakte kwaliteitsschoenen. Van Bommel verkoopt de schoenen niet alleen in Nederland, maar ook internationaal.
Back to Brabant
5 | De juiste mensen beschikbaar Een arbeidsmarkt waarbij vraag en aanbod goed matchen, is cruciaal voor economisch succes. Wat hebben de clusters nodig? Wat zijn de demografische ontwikkelingen in Brabant? Hoe halen we toptalent vanuit de hele wereld naar Brabant? Samen met onderwijsinstellingen, gemeenten en het bedrijfsleven werkt de provincie aan een arbeids markt die aansluit bij de economisch ambities. Zo is er sinds enkele jaren Pact Brabant; samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs, maatschappelijke partners en overheid om knelpunten op de arbeidsmarkt weg te werken. In 2011 is door de PACT-partners het Brabants Arbeidsmarktakkoord getekend. De belangrijkste doelen hiervan zijn: mkb-bedrijven helpen bij hun personeelsbeleid voldoende instroom van goed geschoolde arbeidskrachten goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven stimuleren van arbeidsmobiliteit aantrekken van (internationale) kenniswerkers. De vernieuwing van de arbeidsmarkt ziet de provincie als een speerpunt. Als provincie willen we pilot-regio zijn voor arbeids marktvernieuwing. Betrokkenheid van alle stakeholders is daarbij bepalend voor het succes. De provincie ziet het als haar taak om het overleg tussen de Brabantse arbeidsmarktorganisaties en -netwerken zo goed mogelijk te organiseren.
23
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
6
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
Movico uit Deurne richt voor grote internationale sport evenementen, als de Giro d’Italie, locaties in met mobiele faciliteiten.
Back to Brabant
6 | Nieuwe verbindingen, economie en bredere vestigingsklimaat
24
Het werkterrein van de provincie is breed. Van sport tot cultuur. Van wegen en bussen tot natuur en landschappen. Op het eerste gezicht lijken het geen economische onderwerpen, toch bieden ze volop innovatieve kansen voor slimme, bedrijfsmatige oplos singen en verdienmodellen. Dat is goed voor de economie en goed voor Brabant. Neem de Stichting Sports & Technology (S&T), die koppelt in Brabant de ‘gouden driehoek’ sport, bedrijfsleven en kennisinstituten aan elkaar. Met als doel sport op een hoger niveau te tillen en van daaruit producten en diensten te ontwikkelen en die te vermarkten. De provincie kan dit soort ontwikkelingen stimuleren. Aanknopingspunten zijn onder andere te vinden in het Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan, 'Brabant Culturele Hoofdstad 2018’ en ‘Landschappen van allure’. Op alle werkterreinen bekijkt de provincie, samen met het bedrijfsleven en andere stakeholders, welke dwarsverbanden er mogelijk zijn met de zes clusters.
25
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
7 | Internationalisering Elk cluster heeft grote kansen over de grens. De internationale kansen per cluster verschillen. Soms zijn de kansen grens overschrijdend, soms Europees en soms mondiaal. Dat varieert van kennisrelaties met instituten in Leuven, Luik en Aken, tot groeikansen in Azië en Latijns-Amerika. De focus van de provincie ligt bij internationalisering vooral op investerings bevordering, in combinatie met innovatiestimulering. Bijvoorbeeld door internationale missies ook te benutten voor business development bij buitenlandse partners. Ook moeten Europa en de rest van de wereld goed tussen de oren krijgen wat Brabant te bieden heeft. Dit wordt uitgewerkt in de meerjarenstrategie voor versterking van de internationale positie van Brabant, “Brabant in internationaal perspectief ”. De hoofdboodschap luidt: “Brabant is Europe’s Heart of Smart Solutions”. Natuurlijk wordt de Brabantse agenda ook via lobby en netwerkcontacten nadrukkelijk onder de aandacht gebracht in Den Haag en Brussel.
26
7
Back to Brabant ‘Vlisco Group uit Helmond ontwerpt, produceert en distribueert kleurrijke modestoffen voor de consument in West- en CentraalAfrika en de Afrikaanse consument in wereldsteden als New York, Londen en Parijs.’
27
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
8 | Zorgen voor voldoende kapitaal Bedrijven in de clusters kunnen alleen groeien en innoveren als er voldoende geld is. We werken aan financieringsinstrumenten die hierin voorzien, die goed met elkaar samenhangen en die optimaal toegankelijk zijn voor het mkb. Om kapitaal voor innovatie en groei beter beschikbaar te maken voor Brabantse bedrijven werken we in de komende jaren langs vier lijnen: We benutten bestaande financieringsinstrumenten van het rijk en Europa optimaal. We mobiliseren, organiseren en maken privaat “durfkapitaal” toegankelijk. We voorzien in de financieringsbehoefte van het bedrijfsleven in de Brabantse clusters en organiseren een sluitende en samenhangende financieringsketen. Het gaat om bestaande en nieuwe fondsen en een goede samenhang daarvan. We verbinden bedrijfsfinanciering en innovatieondersteuning.
28
8
Back to Brabant Focal Meditech uit Tilburg introduceert de Darwing: een dyna mische armondersteuning. Hierdoor krijgen mensen met minimale spierkracht de natuurlijke manier van bewegen terug.
29
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
9 | Innovatiefonds voor de financiering van gezamenlijke innovatieprojecten De provincie gaat een fonds inrichten voor nieuwe producten en diensten. Hoe? Door financieel te participeren in concrete innovatietrajecten van MKB-bedrijven. De afgelopen tijd vielen de landelijke middelen weg. Daardoor groeit de behoefte aan een (revolverend) innovatiefonds voor investeringen in kleine collectieve innovatieprojecten. Met drie tot vijf partijen, waaronder altijd enkele MKB-bedrijven, gericht op het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. 30
31
9
Pamgene International uit ’s-Hertogenbosch ontwikkelde de PamStation®. Met dit apparaat kunnen farmaceuten veel beter en eerder in het proces onderzoeken of medicijnen gaan werken. Onderzoeksinstituten in de hele wereld gebruiken PamStations.
Back to Brabant
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN 1
10
2
3
4
5
Back to Brabant 6
7
8
9
10
PAL-V uit Raamsdonksveer ontwikkelt vliegende auto’s. Deze worden bijvoorbeeld ingezet door flying doctors of andere hulpdiensten wereldwijd.
Back to Brabant
10 | Proeftuinen als kraamkamer van nieuwe ontwikkelingen
32
Vaak stuiten innovatieve projecten op allerlei drempels en obstakels. Door ze onder te brengen in ‘proeftuinen’ bereiken innovaties de markt sneller en krachtiger. In een proeftuin werken alle stake holders intensief met elkaar samen. Van ontwikkelaars en kennis leveranciers tot regelgevers, financiers en eindgebruikers. Zonder regels en andere belemmeringen die de experimenteerdrift soms in de weg staan. De provincie kan het opzetten van proef tuinen ondersteunen. Bijvoorbeeld door het creëren van ‘regelarme’ ruimten (in samenspraak met het Rijk). Ook kan de provincie concrete assets inbrengen. Denk bijvoorbeeld aan wegen en data als het gaat om Slimme Mobiliteit. Of via het eigen inkoopbeleid (zoals bussen in proeftuinen voor Elektrisch Rijden). Rond het thema economie/innovatie en natuur kijken we naar experimenteer ruimte in bijvoorbeeld het Groene Woud. Ook wil Brabant een (Europese) proeftuin worden voor zorgeconomie en vernieuwend arbeidsmarktbeleid.
33
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren!
Tot slot Back to Brabant
34
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
Het economisch programma van de provincie is Brabant op het lijf geschreven. Slimme oplossingen bedenken en waarmaken; dat is namelijk niks nieuws voor Brabanders. Het zit ons in het bloed.
Enkele voorbeelden: De gloeilamp komt uit Brabant, de CD-technologie is hier ontwikkeld en nu maken we hier de productiemachines voor bijna alle elektronische chips in de wereld. In Brabant komen vele lijnen samen. Dat komt omdat Brabant een ondernemende provincie is. Brabantse ondernemers werken van nature graag en veel samen. Ook over de grens. Dat is een garantie voor grensoverschrijdende innovatie. Kortom, voor slimme oplossingen moet je in Brabant zijn. Dat was vroeger zo, en nu nog steeds. En ook in de toekomst zal dat blijven. Vandaar onze slogan: ‘Back to Brabant!’ Ons DNA biedt dus een stevige basis voor de ambities van Brabant: met kennis, ondernemerschap en innovatie doorstoten naar de Europese top. Het Economisch Programma Brabant 2020 zet hiervoor de koers uit. Nu is het zaak hier werk van te maken. Met alle partners, het bedrijfsleven voorop, samenwerken aan een sterk Brabant.
35
NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE VERDELING
23,1
HOME
Brabant: op naar de top!
Economie én leefbaarheid stimuleren! 14,9 3,2
Grafieken
2,8
TIENPUNTENPLAN
27,9
27,2
30,4
Back to Brabant
11
6,4
E
6,1
Informatie
G LANDBOUW
INDUSTRIE
BOUW
HANDEL/ HORECA
N
COMMERCIELE NIET DIENSTCOMMERCIELE VERLENING DIENSTVERLENING
BRABANT
INNOVATIE
AANTAL INWONERS
WERKZAME MEDEWERKERSCLUSTERS IN RESEARCH EN DEVELOPMENT ECONOMISCHE
1 6
16.755 INNOVATIE 87.874
A
NB IN VERGELIJKING MET NEDERLAND
NB | NL (1=2000)
14,8
BRABANT
%
2.463.600
NB IN VERGELIJKING MET NEDERLAND
87.874
%
NB
239,9%
NL
GEM.
35 € 2.025 MILJ. AANTAL %INWONERS
25,1
21,8
27,9
27,2
6,4
43,8 42,4
NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE VERDELING INDUSTRIE
BOUW
HANDEL/ HORECA
COMMERCIELE NIET DIENSTCOMMERCIELE 30,4 27,9 27,2 VERLENING DIENST25,1 23,1 21,8 VERLENING
UITGAVEN IN RESEARCH EN DEVELOPMENT 14,9 11
ECONOMISCHE CLUSTERS 6,4 6,1 3,2
2,8
% LANDBOUW
NB
35
BOUW HANDEL/ NIET FOODCOMMERCIELE LIFE SCIENCES HORECA DIENSTCOMMERCIELE MAINTENANCE VERLENING DIENSTBIOBASED VERLENING LOGISTIEK ECONOMY
ECONOMISCHE CLUSTERS PATENTEN PER MLN. INWONERS
HIGH TECH SYSTEMEN & MATERIALEN
NB | NL
€ 2.025 MILJ. % 2.463.600 NL 99.786 € 10.408 MILJ. =22% 1.458 WERKGELEGENHEID NAAR SECTOR (%) 6.500 EUROPA NB TEN OPZICHTE VAN NL (1=500)
0,9
LAAG
MAINTENANCE
99.786
BIOBASED
MIDDEN
HOOG
NB TEN OPZICHTE VAN NL (1=500) 23,1
FOOD
LIFE SCIENCES
37
A
16.755 87.874
N
1
UITGAVEN IN
TOTAAL AANDEEL VAN DE BEROEPSBEVOLKING
ONBEKEND
21,8
25,1
27,9
%
35
27,2
14,9
1.458 6.500
=22% 2,8 AANTAL BUITENLANDSE INVESTEERDERS IN BRABANT 6,4 6,1
3,2
11
NB | NL
INDUSTRIE
36
239.370
%
NB | NL (1=
GEM.
LANDBOUW
239,9%
34
NB GEVESTIGDE BEDRIJVEN IN BRABANT 239.370 239,9% 3524 BUITENLANDSE 22,6
GEVESTIGDE BUITENLANDSE BEDRIJVEN IN BRABANT 30,4
NL
€ 10.408 MILJ.
GEM.
31,3
NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE VERDELING
€ 2.025 MILJ.
INDUSTRIE
14,9
PATENTEN PER MLN. INWONERS
%
INNOVA
WERKZAME M
99.786
NB IN VERGELIJKING MET NEDERLAND
EUROPA UITGAVEN IN R&D
6,1
WERKGELEGENHEID NAAR SECTOR (%) LANDBOUW
239.370
14,8
11
2,8
N
OPLEIDINGSNIVEAU VAN DE BEROEPSBEVOLKING € 10.408 MILJ.
30,4
14,9 3,2
LOGISTIEK
PATENTEN PER MLN. INWONERS =19%
NB IN VERGELIJKING MET NEDERLAND
509.148 23,1
LIFE SCIENCES
HIGH TECH SYSTEMEN & MATERIALEN
UITGAVEN IN R&D 16.755 BRABANT
NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE VERDELING
2.463.600
BIOBASED ECONOMY
NB | NL (1=2000)
14,8 BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (MILJ) WERKGELEGENHEID NAAR SECTOR (%) NB | NL
75.461
=19%FOOD
MAINTENANCE
WERKZAME MEDEWERKERS IN RESEARCH EN DEVELOPMENT
AANTAL INWONERS
36
25,1
21,8
18,7 BOUW
HANDEL/ HORECA
193
COMMERCIELE NIET DIENSTCOMMERCIELE VERLENING DIENSTVERLENING
%
EUROPA
GEVESTIGDE
NB TEN OPZICH
1.458
2.463.600
BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (MILJ) NB | NL
UITGAVEN IN R&D
HOME
PATENTEN PER MLN. INWONERS
Brabant: op naar deNAAR top! SECTOR Economie én leefbaarheid stimuleren! 509.148 WERKGELEGENHEID (%) 75.461 TIENPUNTENPLAN NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE VERDELING
Grafieken
%
Informatie 23,1
25,1
21,8
27,9
27,2
35
NB
239,9%
NL
GEM.
€ 2.025 MILJ.
30,4
€ 10.408 MILJ.
Back to Brabant 239.370
99.786
14,9
INNOVATIE
3,2
11
2,8
6,4
6,1
BRABANT
BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (MILJ) NB | NL WERKZAME MEDEWERKERS IN RESEARCH EN DEVELOPMENT NB | NL (1=2000) LANDBOUW
INDUSTRIE
BOUW
509.148
75.461
16.755 87.874
HANDEL/ HORECA
ECONOMISCHE CLUSTERS
MAINTENANCE
FOOD
%
38
NB 35 NL
HIGH TECH SYSTEMEN & 239.370 MATERIALEN
239,9%
NB
€ 2.025 MILJ.
GEM. €MILJ. 2.025 MILJ. € 10.408
GEM.
2,8
NB | NL
43,8 42,4
GEM.
=22% 34
%
22,6
MIDDEN
HOOG
ONBEKEND
AANTAL BUITENLANDSE INVESTEERDERS IN BRABANT AANDEEL EXPORT IN BRABANT NB | NL NB TOT NEDERLAND
18,7
36 L
%
193 V
M
H
C
E
21,8
25,1
27,9 193
27,2
6,4
30,4
%
%
35
€
N
39 €
L
D
EUROPA
6,1
INDUSTRIE
NB TOT NEDERLAND BOUW
HANDEL/ HORECA
GEVESTIGDE B
COMMERCIELE NIET DIENSTCOMMERCIELE VERLENING DIENSTVERLENING
ECONOMISCHE CLUSTERS
1
0,9
LAAG
3699.786
14,9 31,3
18,7
AANDEEL EXPORT IN BRABANT LANDBOUW
24
€ 10.408 MILJ.
11
GEVESTIGDE BUITENLANDSE BEDRIJVEN OPLEIDINGSNIVEAU VANIN DEBRABANT BEROEPSBEVOLKING NB TEN OPZICHTE NL VERGELIJKING (1=500) NB IN PATENTEN PERVAN MLN. INWONERS MET NEDERLAND 239.370
NL
14,9 3,2
239,9%
%
23,1
€ 10.408 MILJ.
1.458 6.500 99.786
16.755 87.874
35 14,8 € 2.025 MILJ.
239,9% NB IN VERGELIJKING MET DE LANDELIJKE239.370 VERDELING
99.786
NL
EUROPA
1.458 % 6.500
NB | NL (1=20
NB=22%
PATENTEN PER MLN. INWONERS AANTAL BUITENLANDSE INVESTEERDERS IN BRABANT NB | NL UITGAVEN IN R L NB | NL WERKGELEGENHEID NAAR SECTOR (%) N
UITGAVEN PER MLN. INWONERS LOGISTIEK UITGAVENIN INR&D RESEARCH ENPATENTEN DEVELOPMENT 35
MET NEDERLAND
2.463.600
LIFE SCIENCES
BIOBASED ECONOMY
%
INNOVATI
GEVESTIGDE BUITENLANDSE BEDRIJVEN IN BRABANT UITGAVEN IN RESEARCH EN DEVELOPMENT NB TEN OPZICHTE VAN NL (1=500) WERKZAME ME AANTAL INWONERS NIET
COMMERCIELE NB IN VERGELIJKING DIENSTCOMMERCIELE VERLENING DIENSTVERLENING
=19%
EUROPA
TOTAAL AANDEEL VAN DE BEROEPSBEVOLKING
LLO EEN D DIIE ZZAA OG NEE EN GII NSS KKEELL RRG SSTT GII TTEE IIJJK IIEEK EE N N KEE K
AANTAL BUITEN
LOGISTIEK
OVERIG TOTAAL
1.458 6.500
OVERIG TOTAAL
CH HI LA MA VO GH ND EM ED TE TE IE RIA BO IN CH G UW LE N FOOD LIFE SCIENCES MAINTENANCE BIOBASED ECONOMY
NB TEN OPZICHTE V
HIGH TECH SYSTEMEN & MATERIALEN
NB | NL
36 Z
HOME
Brabant: op naar de top!
Grafieken
Economie én leefbaarheid stimuleren!
TIENPUNTENPLAN
Back to Brabant
Informatie
Informatie Wilt u alle ontwikkelingen rond het Economisch Programma Brabant 2020 blijven volgen? Kijk dan regelmatig op onze website en word lid van onze LinkedIn groep. www.brabant.nl/economie Economisch programma Brabant 2020
40
41
Contactgegevens Provincie Noord-Brabant Brabantlaan 1 5216 TV ’s-Hertogenbosch telefoon (073) 681 28 12 www.brabant.nl November 2012