Slide 1 Les 1 – Definities en belang Informatie Technologie
IT A – Basics en toepassing Informatie Technologie Versie 4.1 Sept 2014
Slide 2 Introduktie
Intro docent
Opzet/tentamenstof –
Stof/vraagstukken behandeld in lessen
–
Syllabus: lesstof + artikelen
–
Scholar: ppt’s, extra materiaal
Slide 3 Deze les: 2 onderwerpen 1. Wat is IT 2. IT en de financieel professional
Slide 4 Wat is IT? - 1
IT / Informatie Technologie =
ICT / Informatie & Communicatie Technologie (typische Nederlandse afkorting) =
Automatisering =
EDP (Electronic Data Processing) – oudere term
Componenten IT systeem data
software
hardware
Slide 5 Wat is IT? - 2
Waar kom je IT zelf tegen?
Waar kom je IT niet tegen?
Conclusie: IT doorgedrongen in alle aspecten van het dagelijks leven
Slide 6 Wat is IT? - 3 • Data = gegevens, meestal bevat in een bestand, of database, of file (electronische bak met gegevens) • Software = programmatuur = 1 of meer programma’s • Vele soorten software; 1 daarvan: applicatiesoftware = applicatie = toepassing = programma waarmee je als gebruiker bepaalde functies/taken uitvoert • Hardware: soms ook aangeduid als (technische) infrastructuur) = de computer, of het apparaat: al het ‘ijzer’; de fysieke apparaten en media waarin de software en data zijn opgeslagen en waardoor ze heen stromen; hieronder ook begrepen: communicatiemiddelen (netwerken, ook draadloos)
Componenten IT systeem data
software
hardware
Slide 7 Hardware - structuur Input Bijvoorbeeld: -Toetsenbord -Netwerk -Usb-stick -…
processor
Extern geheugen (schijf)
Output Bijvoorbeeld: -Scherm -Printer -Netwerk -Usb-stick -…
Slide 8 Filmpje
Oudste computer: Witch, bij Betchley (start + 1:30)
http://www.youtube.com/watch?feature=p layer_detailpage&v=H_sfLMMHKTY
Slide 9 Wat is IT? - 4 • Software en data nemen in een computer de vorm aan van enen en nullen. • ‘Hoe groot is het geheugen van jouw laptop?’ • 1 bit = een 0 of een 1 • 1 byte = 8 bit = 1 positie (letter of cijfer) • 1 Kb = kilobyte = 1000 byte • 1 Mb = megabyte = 1000 Kb • 1 Gb = gigabyte = 1000 Mb • 1 Tb = 1 terrabyte = 1000 Gb •… • Ter orientatie: • Een afstudeerscriptie: 100 – 1.000 Kb • Een foto: 0,2 – 10 Mb • Een nummer van Madonna: 1 – 3 Mb
Slide 10
Ontwikkeling toepassing IT in organisaties 1. Hulpmiddel voor efficiency en procesverbetering (bv factureren) 2. Besturing van processen (bv produktieplanning) en de organisatie (management informatie) 3. Naar: middel om je produkten/diensten te verbeteren (bv Scholar, electronisch bankieren) 4. Naar: nieuwe produkten (bv Appie: opdracht) 5. Naar: integratie van diensten, nieuwe bedrijven, nieuwe business models (bv Amazon, Google) Conclusie: IT is ook doorgedrongen in vele aspecten van een organisatie
Slide 11 Deze les: 2 onderwerpen 1. Wat is IT 2. IT en de financieel professional
Slide 12 Vraag
Waarom, en in hoeverre is IT van belang voor de beroepspraktijk van de financieel professional?
Slide 13
Drie deelgebieden
Plus: belang IT voor financieel professional
Slide 14
Hoofdstructuur IT-modules Domein
IT A - IT Basics en toepassing
IT B - Internal Assurance
IT C - External Assurance
Onderdeel van
AO1
AO2
CP2
Omvang (periodes, uren per week)
1 periodes, 2 u/w
1 periode, 2 u/w
1 periode, 2 u/w
Kernthema’s
• De accountant en IT • Risk based denken, het COSO model • IT: ontwikkelingen, hardware, software, data • Internet, cloud computing, social media • IT en bedrijfsstrategie • Toepassingen, ERP, Business Intelligence • SBR/XBRL
• Managen van een ITproject • IT en interne assurance; COSO, risico’s en IT • IT projecten: risico’s en controls; application controls • Beheer IT omgeving: IT General Controls • Informatie Beveiliging
• Jaarrekeningcontrole en IT • IT Audit – kernconcepten • IT Audit Approach • Toetsen IT General Controls • Toetsen IT Application controls • CAAT’s / audit tools • Nieuwe ontwikkelingen: Continuous Monitoring and Auditing
Vergelijk met een vleesfabriek
Slide 15 Les 1/2 – Risico’s, control en assurance
IT A – Basics en toepassing Informatie Technologie Versie 4.1 Sept 2014
Slide 16
Drie deelgebieden
Plus: belang IT voor accountant
Slide 17 In deze les 1. Risico management en control – de kern 2. COSO 1
3. COSO 2 4. Aanpak: risk assessment
Slide 18 In control
Wat betekent ‘in control’ zijn?
Slide 19 COSO: wat is internal control Je bent als organisatie in control als je een redelijke mate van zekerheid hebt (‘reasonable assurance’) dat je je doelstellingen bereikt. Dus: 2 componenten: -Doelstellingen -Redelijke mate van zekerheid
Slide 20 COSO 1 – internal control ns
pe
O
ra
tio
l cia g an in Fin port re
m Co
pli
ce an
Control activities
Version (2) – 2004 – Enterprise risk management
Unit B
Information & communication
Version (1) = 1992 – Internal control
Activity 1
Monitoring
Unit A
COSO = Committee of Sponsoring Organisations of the treadway commission
Activity 2
COSO framework is an internationally accepted foundation for evaluating internal controls
Risk assessment
Control environment
Bron: Bron: COSO, Internal Control– Integrated Framework,1992
Slide 21 COSO: wat is internal control COSO defines internal control as a process, effected by an entity’s board of directors, management and other personnel. This process is designed to provide reasonable assurance regarding the achievement of objectives in: –
effectiveness and efficiency of operations,
–
reliability of financial reporting,
–
and compliance with applicable laws and regulations.
Slide 22
Risico-benadering (‘risk based approach’): het COSO model – het hart doelstellingen
Risico’s
Controls (= beheersmaatregelen)
Monitoring Voorbeeld: Brandveiligheid
Slide 23 Het COSO model – 5 componenten doelstellingen
Information & Communication
Monitoring
Control environment
Risico’s
Controls (= beheersmaatregelen)
Slide 24 In deze les 1. Risico management en control – de kern 2. COSO 1
3. COSO 2 4. Aanpak: risk assessment
Het COSO 1 model (in control model) schematisch ns
pe
O
ra
tio
l cia g an tin Fin por re
ce
pli
an
m Co
Unit B
Unit A
Control activities
Activity 1
Monitoring Information & communication
Activity 2
Slide 25
Risk assessment
Control environment
Bron: COSO, Internal Control– Integrated Framework,1992
Slide 26 In deze les 1. Risico management en control – de kern 2. COSO 1
3. COSO 2 4. Aanpak: risk assessment
Slide 27
COSO 2 – Enterprise Risk Management model – een uitbreiding op COSO 1 Enterprise risk management model
Uitbreiding doelstellingen Toevoegen ‘objective setting’ Sterkere focus op risk management
Bron: COSO, Enterprise Risk Management – Integrated Framework,September 2004
Slide 28 Risk respons
Nieuwe component in COSO 2
= reactie/antwoord op een risico
Vier reacties mogelijk –
Terugdringen (reduction): Control = beheersingsmaatregel (hadden we al in COSO 1)
–
Delen (sharing): betekent meestal: verzekeren
–
Vermijden (avoid)
–
Accepteren (accept)
Slide 29 In deze les 1. Risico management en control – de kern 2. COSO 1
3. COSO 2 4. Aanpak: risk assessment
Slide 30 Aspecten van een risico Doelstelling
Kans
Object
Risico Impact (schade)
Mogelijke gebeurtenis met negatieve gevolgen
Slide 31 Inherent risico en restrisico
Inherent risico
Slide 32
Slide 33
controls
Rest risico
Onderdeel van Risk Assessment: Impact/likelyhood analyse (of ‘heatmap’)
Risico-benadering: het COSO model – toegepast op IT doelstellingen
Risico’s
Controls (= beheersmaatregelen)
Monitoring
Wat zijn bij IT de typische doelstellingen?
Slide 34 Bij IT risico’s: startpunt is CIA
Risico’s inzake IT zijn gerelateerd aan drie soorten beveiligings-doelstellingen C
–
Confidentiality = vertrouwelijkheid
–
Integrity = (ongeveer) betrouwbaarheid
–
Availability = beschikbaarheid gerelateerd aan continuïteit geg.verw. proces)
I
A
Bedenk concrete risico’s en controls voor elk van de drie beveiligingsdoelstellingen
Slide 35 Basis-stappen risk assessment 1. Identificeer mogelijke risico’s 2. Impact/likelyhood analyse 3. Bepaal controls / risk response
Risk response: naast control (of ‘mitigeren’): accept, transfer , avoid
Slide 36
Format voor IT risk assessment Stap 2: risico beoordeling
Stap 1: risico identificatie
Risico
Impact - omschrijving
I
L
1. Xxx
H
M
2. xxx
L
H
3.
H
H
……
L
L
Controls
Gericht op welke risico’s?
a. yyy
1, 3
b. Yyy
2
c. yyy
2
Stap 3: aangeven controls
Slide 37 Opdracht
Case: Lamers BV