Technische Universiteit t $ Lotgevallen van de Faculteit Wiskunde en Informatics

Technische Universiteit

t$

Lotgevallen van de Faculteit Wiskunde en Informatics

Inhoudsopgave Lotgevallen 1990 1

2

Pcrsonalia ......................................... 1 1.1 Bestuur en beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.1 Faculteitsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.2 Faculteitsbestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.3 Directeur beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.4 Dagelijks bestuur vakgroepen/werkgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.5 Dienstcommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2 Samenstelling vakgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.1 Vakgroep Discrete Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.2 Vakgroep Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.2.3 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1.2.4 Vakgroep Informatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.2.5 Groep Basisonderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.6 Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Pndustrie . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.2.7 Ontwerpersopleiding Technische Informatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.3 Bureau van de faculteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.4 Faculteitscommissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.4.1 Commissie voor het onderwijs (CO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.4.2 Studierichtingscommissie Wiskunde (STUW) . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.4.3 Studiericlhtingscommissie Informatics (SI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.4.4 Commissie voor de Wetenschapsbeoefening (CWB) . . . . . . . . . . . . 12 1.4.5 Examencommissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1.4.6 Studieadviescomrnissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1.4.7 Beleidscommissie Rekenfaciliteiten Wiskunde en Informatica (BREWI) 13 1.4.8 CoBrdinatiecommissie Lagerejaars Wiskunde Onderwijs (CLWO) . . . . 14 1.4.9 Colloquiumcommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.4.10 Bibliotheekcommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.4.1 1 Redactiecommissie TUE-Reports . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.4.12 Redactiecommissie Mededelingenblad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Bijdrage van de faculteit aan het Onderwijsverslag TUE 1990 . . . . . . . . . . . . . . 2.1 Algemeen deel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1 Kwantitatieve gegevens initieel hoger onderwijs (i.h.0.) . . . . . . . . . . 2.1.1.1 Het onderwijs in de faculteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1.2 Aantallen eerstejaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1.3 Aantallen ingeschrevenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1.4 Numerieke rendementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1.5 Afgelegde examens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1.6 Inzet wetenschappelijk personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2 Kwantitatieve gegevens post-initieel hoger onderwijs (p.i.h.0.) . . . . . . 2.1.2.1 De aio-opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2.2 Instituut Vervolgopleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2.3 Lerarenopleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2.4 Overig post-initieel hoger onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.W Het onderwijs in de studierichting Technische Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . 2.W.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.W. 1.1Relatie onderwijsaanbodloeentatie arbeidsmarkt . . . . . . . . . . 2.W.1.2Rol interne en externe stages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.W.1.3 Relatie opleidingsduur, kwaliteit ingenieursopleiding en rendement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.W.2 Het systeem van kwaliteitszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.W.2.1 Onderwijsinput . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.W.2.1.1 Studievoorlichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.W.2.1.2 Gemiddelde VWO-eindexamencijfers . . . . . . . . . . 29 2.W.2.1.3 Knelpunten en oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.W.2.1.4 Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 2.W.2.1.5 Het management van het onderwijs . . . . . . . . . . . 30 2.W.2.2Het onderwijsproces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2.W.2.2.1 De onderwijsorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2.W.2.2.2 Wet verloop van het onderwijsproces . . . . . . . . . . 34 2.W.2.3 Output van het onderwijs - De afgestudeerden . . . . . . . . . . 35 2.W.3 Post initieel hoger onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.W.3.14-jarige aio's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.W.3.2 Korte onde~zoekersopleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.W.3.3 Ontwerpersopleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.W.3.4 aio-Netwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.W.3.5 Post-doctorale cursussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.W.3.6 PAO-cursussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.W.4 Internationale aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.W.5 Emancipatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.1 Het ondemijs in de studierichting lnformatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.1.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.1.1.1 Relatie onderwijsaanbod/orientatie arbeidsmarkt . . . . . . . . . . 39 2.1.1.2 Rol interne en externe stages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.1.1.3 Relatie opleidingsduur. kwaliteit ingenieursopleiding en rendement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 2.1.2 Het systeem van kwaliteitszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 2.1.2.1 Onderwijsinput . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 2.1.2.1.1 Studievoorlichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 2.1.2.1.2 Gemiddelde VWO-eindexarnencijfers . . . . . . . . . . . 41 2.1.2.1.3 Knelpunten en oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 2.1.2.1.4 Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 2.1.2.1.5 Het management van het onderwijs . . . . . . . . . . . . 42 2.1.2.2 Het onderwijsproces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2.1.2.2.1 De onderwijsorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2.1.2.2.2 Het verloop van het onderwijsproces . . . . . . . . . . . 46 2.1.2.3 Output van het onderwijs - De afgestudeerden . . . . . . . . . . . 47 2.1.3 Post initieel hoger onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.1.3.1 4-jarige aio's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.1.3.2 Korte onderzoekersopleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.1.3.3 Ontwerpersopleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.1.3.4 aio-Netwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.1.3.5 Post-doctorale cursussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.1.3.6 PAO-cursussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.1.4 Internationale aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.1.5 Emancipatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.1.6 Service-onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 3

Bijdrage van de faculteit aan het Wetenschappelijk verslag TUE 1989 . . . . . . . . . 50 3.0 Hoogtepunten in het verslagjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 3.1 Beschrijving van het gevoerde ondenoekbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 3.1.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 3.1.2 Relatie van het facultaire onderzoekbeleid met het instellingsbeleid . . 51 3.1.3 Bevordering en beheersing van de onderzoekkwaliteit . . . . . . . . . . . 53 3.1.4 Instellingsbeleidsruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 3.1.5 Beleid t.a.v. tweede en derde geldstroom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

3.1.6 Verantwoording van de onderzoekinput . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 3.1.7 Samenwerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 3.2 Beschrijving van het onderzoek op programma-Ivakgroepniveau . . . . . . . . . . 57 3.2.1 VF-programma's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 3.2.1.1 Toepassingsgerichte analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 3.2.1.2 Besliskunde en stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 3.2.1.3 Discrete structuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 3.2.1.4 Programmeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 3.2.1.5 Parallellisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 3.2.1.6 Informatiesystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 3.2.2 Overige programma's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3.2.3 Onderzoekinstituten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3.2.3.1 IWDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3.2.4 Vakgroepenoverzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 3.2.4.1 Vakgroep Discrete Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 3.2.4.2 Vakgroep Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 3.2.4.3 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . 82 3.2.4.4 Vakgroep Jnformatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 3.3 Kwantitatieve overzichten op faculteitsniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 3.4 Overzicht onderzoekresultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 3.4.1 VF-programma's . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 3.4.1.1 Toepassingsgerichte analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 3.4.1.2 Besliskunde en stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 3.4.1.3 Discrete structuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 4.4.1.4 Programmeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 3.4.1.5 Parallellisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 3.4.1.6 Infomatiesystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 3.4.2 Vakgroep Discrcte Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 3.4.3 Vakgrocp Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 3.4.4 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 3.4.5 Vakgroep Informatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 4

Overige onderwijs- en onderzoekactiviteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 4.1 Symposia. cursussen. gastdocentschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 4.2 Promoties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 4.3 Bezoek aan internationale congressen en buitenlandse instituten . . . . . . . . . . 127 4.3.1 Vakgroep Discrete Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 4.3.2 Vakgroep Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 4.3.3 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 4.3.4 Vakgroep Infomatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 4.3.5 Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie . . . . . . . . . . . . . . 134 4.4 Ontvangen gasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 4.5 Publikaties van emeriti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

5

Organisatorische en/of commissiewerkzaamheden buiten de faculteit . . . . . . . . . . . 139 5.1 Vakgroep Discrete Wiskunde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 5.2 Vakgroep Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 5.3 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 5.4 Vakgroep Informatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Colloquia 6.1 Algemeen colloquium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 6.2 Informatica colloquium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 6.3 Zuidelijk interuniversitair colloquium over logica en theoretische informatics . 151 6.4 Colloquium Software engineering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 6.5 Werkseminarium Nurnerieke Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

..................

7

Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE)

154

8

Ontwerpersopleidiigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 8.1 Wiskunde voor de Industrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 8.2 Technische Infonnatica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

9

Verenigingen van (oud-)studenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 9.1 Gemeenschap van Wiskunde- en Inforrnatica Studenten (GEWIS) . . . . . . . . 166 9.2 Vereniging van Informatics-ingenieurs Eindhoven (VIE) . . . . . . . . . . . . . . 168

1

Personalia

1.1

Bestuur en beheer

1.1.1

Faculteitsraad J.W.H. Benda R.J. Elbrink J.J. van Horsen dr. F. de Kerf mw B.M. Klomps A.C. Kruizinga M.L. J.A. Langenhuizen mw F.A.J. van Neemenvan den Broek dr. A.G.P.M. Nijst drs. W.A.A. Nuij dr. D.A. Overdijk ir. P.M.P. Rambags ir. W.L.M.M. Senden dr. J.C.S.P. van der Woude ing. J.T.M. Wijnen

1.1.2

(van 01-06)

(tot 01-10)

(per 01-10) (per 01-02) (tot 01-10)

Facdteitsbestuur prof.dr. J.H. van Lint prof.dr.ir. M.L.J. Hautus dr.ir. J.K.M. Jansen dr. H.G. ter Morsche prof.dr. M. Rem dr.ir. P. van der Steen

1.1.3

(tot 0 1-06) (per 01-10) (tot 01-02)

(dekaan) (plv. dekaan)

(toe 01-08) (per 01-08)

(per 01-08 plv. dekaan)

Directeur Beheer dr.ir. A. Heijligers

1.1.4

Dagelijks bestuur vakgroepenlwerkgroepen

Vakgroep Discrete Wiskunde prof.dr. A.E. Brouwer drs. W.H.J.H. van Meeuwen

(voorzitter) (secretaris)

Vakgroep Analyse prof.dr.ir. J. de Graaf drs. C.R. van Walt van Praag prof.dr. R.M.M. Mattheij

(voorzitter) (secretaris) (lid)

Vakgroep Besliskunde en Stochastiek prof.dr. F.W. Steutel drs. A.9. Bosch dr. C.A.A.M. Withagen

(voorzitter) (secretaris) (secretaris)

(tot 14-08) (per 14-08)

Vakgroep Inforrnatica pmf.dr. K.M. van Hee dr. J.C.S.P. van der Woude dr.ir. R.R. Hoogerwoord mw ir. M.P. van Ouwerkerk-Dijkers

(voorzitter) (vice-voorzitter) (vice-voorzitter) (secretaris)

(tot 01-08) (per 01-08)

(voorzitter) (secretaris) (secretaris) (coordinator)

(tot 01-09) (per 01-09)

Groep Basisonderwijs prof.dr. F.H. Simons drs. J. van der Kleij ir. J.G.M.M. Smits dr. J. van Dalen

Laboratorium voor Systeem Ontwikkeling (LSO) pmf.dr.ing. D.K. Hammer dr. L.J.A.M. Somers pmf.dr. K.M. van Hee prof.dr. J. Wessels 1.1.5

(voorzitter) (secretaris) (lid) (lid)

Dienstcommissie mw J.A.M. van Amsterdam dr.ir. E.E.M. van Berkum J. Kalisvaart mw H. Koops A. Korlaar M.Sc. W.J.M. Lernrnens dr.ir. H.N. Linssen dr. R.P. Nederpelt dr. A.G.P.M. Nijst drs. A.M. de Rijk dr. H.L. Trentelman ir. P.A.C. Verkoulen ing. J.T.M. Wijnen

1.2

Samenstelling vakgroepen

1.2.1

Vakgroep Discrete Wiskunde

(per 30-07) (van 01-07 tot 01-09) (secretaris)

(per 17-09) (per 01-07)

(secretaris) (voorzitter)

(tot 01-07) (per 01-07) (per 01-07) (tot 30-07) (per 01-07) (tot 01-07)

(voorzitter)

Hoogleraren prof.dr. prof.dr. prof.dr. prof.dr.

A.E. Brouwer P.L. Cijsouwl J.H. van Lint W.H. van der Meiden

Wetenschappelijk personeel dr. A.G. van Asch dr. A. Blokhuis ir. P.A.H. Bours Lid van twee vakgroepen

(per 01-03)

drs. J.G.M. Donkers drs.ir. I.M. Duursma dr. W.D. Ebeling ir. M.J.M. van Eupen G. Fang ir. J.H. Koolen dr. E.W. Lambeck drs. W.H.J.H. van Meeuwen dr. J.W. Nienhuys dr. G.R. Pellikaan dr. K.A. Post B. Shen dr.ir. H.C.A. van Tilborg dr. P.G. Vroegindeweij dr.ir. H.A. Wilbrink ir. P.A.H. Bours

(per 01-09) (tot 01-10) (per 01-11) (per 01-09) (tot 15-10)

(per 01-03)

Technisch personeel

F.C. Bussemaker Secretaresses

mw J.A.M. van Amsterdam mw J.H. Robaard

ir. N.J.C. Lous ir. M. Struik drs. G.J.M. van Wee

Vakgroep Analyse Hoogleraren

prof.dr. S.T.M. Ackermans prof.dr. J. Boersma prof.dr. P.L. Cijsou$ prof.dr.ir. J. de Graaf prof.dr.ir. M.L.J. Hautus3 prof.dr. R.M.M. Mattheij prof.dr.ir. F. Schurer Deeltijds hoogleraar (0.2)

prof.dr.ir. H.K. Kuiken Wetenschappelijk personeel

ir. C.A.M. van Berkel Lid van twee vakgroepen Lid van twee vakgroepen

(tot 0 1-09)

ir. J.J.A.M. Brands dr. J. van Dalen dr.ir. S.J.L. van Eijndhoven dr. A.F.M. ter Elst drs. A.J. Geurts dr. R.R. van Hassel drs. H.J. Hofer dr.ir. J.K.M. Jansen dr. E.F. Kaasschieter drs. H.J.L. Kamps dr.ir. G.A. Kluitenberg mw ir. M.E. Kramer ir. W.J.J. Kuijpers ir. P.H. van Lieshout ir. J.C. Linders Lui Guizhong dr.ir. F.J.L. Martens dr. J. Molenaar dr. H.G. ter Morsche ir. I.J.M. Neervoort dr. A.A. Reusken dr. S.W. Rienstra ir. J.G.M.M. Smits drs. J.H. Timmennans dr.ir. A.A.F. van de Ven ir. P.H.J. Vosbeek drs. C.R. van Walt van Praag

(tot 01-03)

(per 01-08) (tot 0 1-06) (overl. 26-04) (van 15-02 tot 01-05)

(van 01-01 tot 01-03)

Technisch personeel A.P.M. Baaijens L.G.F.C. van Bree P.J. den Haan H. Willemsen

Secretaresses mw C.I.T. Kolk - Koenraat mw S.P. Michiels - den Ouden mw E.W.T. Zuidema - Wiesen

ir. G.A.L. Vorst 1.2.3

Vakgroep Besliskunde en Stochastiek

Hoogleraren prof.dr. P. van der Laan pmf.dr.ir. M.L.J. Hautus4 pmf.dr. J.K. Lenstra prof.dr. F.H. Simons Lid van twee vakgroepen 4

(per 01-02)

prof.dr. F.W. Steutel prof.dr. J. Wessels

Deeltijds hoogleraren (tot 01-10)

prof.dr. W.H.M. Zijm (0.0) prof.dr. P.H.M. Ruys (0.0)

Wetenschappelijk personeel ir. W.M.P. van der Aalst dr. E.H.L. Aarts ir. I.J.B.F. Adan mw ir. J.M. van de Akker dr.ir. E.E.M. van Berkum drs. A.J. Bosch ir. L.J.J. van der Bruggen ir. P.L.H. Cleophas ir. F.P.A. Coolen dr. J.H. van Geldrop ir. J.C.G.J.M. Habets ir. G.J.J.A. van Houtum dr.ir. C.A.J. Hurkens dr.ir. J.E. de Jong W.K.M. Keulernans drs. J. van der Kleij dr.ir. H.N. Einssen mw drs. E.M.A. Nijman - de Rooij (0.6) dr. A.G.P.M. Nijst dr. D.A. Overdijk ir. M.A. Peters dr. C. Praagman dr. J.J.M. Rijpkema dr. M.W.P. Savelsbergh dr. P.C. Schuur ir. W.E.M.M. Senden ir. J.M. Soethoudt dr. A.A. Stoorvogel dr. J.G.F. Thiemann dr. H.L. Trentelman ir. R.J.M. Vaessens dr.ir. J. van der Wal J.Th.M. Wijnen drs. R.J.G. Wilms dr. C.A.A.M. Withagen Zhu Siquan ir. P.J. Zwietering

(tot 01-06) (per 01-09) (tot 0 1-09) (van 01-09 tot 01-11) (van 01-10 tot 01-11) (per 01-05) (tot 0 1-03) (per 01-09)

(tot 01-09)

(tot 0 1-04) (per 01-09) (per 01-03)

(per 01-09) (per 01-09)

Technisch personeel ir. H. Boers R. Kool dr. W.Z. Venema mw H.J.R.A.J. van Vroonhoven

(per 01-12)

- Van

Beek

(tot 0 111)

Secretaresses mw mw mw mw

A.H.M. Brussow - Hermens H. Koops drs. Y. Mergler C.C.H. Welten - Verhulst

ir. A.F. Dekkers ir. L.C.G.J.M. Habets mw drs. M.W.I. van Kraaij ir. M. Sol 1.2.4

(per 01-09)

(per 01-04) (per 01-09)

Vakgroep Inforrnatica Hoogleraren prof.dr. R.C. Backhouse prof.dr.ing. D.K. Hammer prof.dr. K.M. van Hee prof.dr. M. Rem prof.dr. W.P. de Roever

(per 01-08)

(tot 01-03)

Deeltijds hoogleraren prof.dr. E.H.L. Aarts (0.2) prof.dr. F.E.J. Kruseman Aretz (0.2)

(per 01-06)

Wetenschappelijk personeel dr. A.T.M. Aerts ir. D. Alstein T.H.M. Bekkers dr. L.S. van Benthem Jutting drs. F.S. de Boer drs. V.A.J. Borghuis dr. P.M. de Bra dr. A. Bijlsma ir. A.G. Cau ir. D.R. Dams ir. V.J. Dielissen dr.ir. J.P.H.W. van den Eijnde dr.ir. H.M.M. ten Eikelder ir. W.H.J. Feijen mw dr. A.J.M. van Gasteren mw drs. H.P.J. van Geldrop - Van Eijk dr. R.T. Gerth ir. H.C. Haesen dr.ir. C. Hemerik dr.ir. R.R. Hoogerwoord drs. J.J.M. Hooman dr.ir. G.J.P.M. Houbcn drs. C. Huizing ir. E.F.J. Jansen dr. A. Kaldewaij

(per 15-09) (per 01-10)

(van 01-01 tot 01-07) (per 15-12)

(per 15-10) (van 01-07 tot 15-08)

(van 01-05 tot 01-06)

A. Korlaar M.Sc. ir. W.H.F.J. K61ver dr. R. Kuiper A.K. Lapinski M.Sc. ir. M.W. Levasier mw dr.ir. M.L.P. van Lierop ir. E.P. van Loon dr. E.J. Luit drs. R.H. Mak ir. A.J.J.M. Marcelis mw J.M. van de Mortel - Fronczak M.Sc. dr. R.P. Nederpelt ir. M.M.A. v.d. Nieuwenhof dr.ir. C. Noorlander drs. W.A.A. Nuij ir. W.P.M. Nuijten mw ir. M.P. van Ouwerkerk - Dijkers dr.ir. C.W.A.M. van Overveld prof.dr. J. Paredaens (0.2) ir. A.M.G. Peelers ir. P.M.P. Rambags ir. F.R.M. Regtien drs. F. Remmen drs. A.M. de Rijk ir. A.M.C. Robben dr. O.S. van Roosmalen ir. L.A.M. Schoenmakers ir. W.M.J.L. Schols drs. E. van de Sluis dr. L.J.A.M. Somers dr.ir. P. van der Steen dr. P.D.V. van der Stok ir. P. Struik dr. J.P. Veltkamp ir. T. Verhoeff ir. J.P.C. Verhoosel dr. M. Voorhoeve ir. T.S. Voermans ir. A.W. Waltmans ir. W.M.M. van de Wetering dr. G.P. Wolf dr. J.C.S.P. van der Woude mw P. Zhou dr.ir. 6 . Zwaan

(tot 0 1-05) (tot 0 1-03) (per 01-05)

(tot 0 1-07) (van 01-05 tot 01-07) (per 01-03)

(per 01-10) (van 01-03 tot 01-09) (tot 0 1-02) (van 15-09 toe 15-11)

(per 01-12)

(per 01-08)

Technisch personeel mw A.M. van den Bent D. Jovanovic M.Sc. W.J.M. Lemmens ing. A.D.T. Leerentveld dr. L. Klieb M.A. Miracle P.J.F. Peters ing. V.F. Thomasse

(per 15-12) (tot 0 1-05) (per 01-07) (per 01-06)

Secretaresses mw mw mw mw mw

A.J.G. Munter F.A.J. van Neerven - Van den Broek M.J.C. Nuys - Vroome M.M.J.L. Philips - De Natris F. du Buisson

prof.dr. J.A. Brzozowski ir. J.A.A. Coenen ir. E.C.M. Diepstraten A. Eiben M.Sc. ir. G.J.P. Koster ir. E. Poll ir. H.J.J.H. Schepers ir. P.A.C. Verkoulen ir. A.C.F.M. de Vet

(tot 20-07)

(per 01-03) (per 15-05) (per 01-07)

Centrale Beleidsruimte ir. W.E.H. Kloosterhuis 1.2.5

Groep basisonderwijs (GBO)

Hoogleraren prof.dr. P.L. Cijsouw prof.dr. W. van der Meiden prof.dr.ir. F. Schurer prof.dr. F.H. Simons

Wetenschappelijke personeel dr. A.G. van Asch dr. J. van Dalen dr. J.H. van Geldrop dr. R.R. van Hassel drs. H.J. Hofer drs. H.J.L. Karnps dr. F. de Kerf drs. J. van der Kleij mw drs. E.Z. Lepoeter - Molnar dr.ir. F.J.L. Martens dr. J.C. van der Meer dr. H.G. ter Morsche ir. I.J.M. Neervoort mw drs. E.M.A. Nijman - de Rooij drs. C.G. Otte dr. D.A. Overdijk dr. J.J.M. Rijpkema ir. J.G.M.M. Smits dr. P.G. Vroegindeweij

Secretaresses

(tot 01-04) (tot 0 1-09) (per 01-09)

mw M.J.P.L. Dankers - Hcruer mw J.G.A. Brands - Steenbergen mw A.E.G. Vcrmculcn - Adolfs 1.2.6

Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie ir. M.J.M.M. van Asperdt ir. S.J.H. Beukers ir. A.A.F. Bloemen drs. J.M.H. v.d. Bosch ir. T.I. Haake drs. J.H.A. Harink ir. F.H.C. Holland rnw ir. K.K. Hong drs. M.A. Hooijkaas drs. P. de Jong J.E.D. Jeurissen mw ir. P.C.J. Jeurissen ir. J.G. Kester drs. H. Kleijer drs. J.W. Knobbe ir. K. Koenen ir. R.J. de Lange ir. J.P.M. Laurnen drs. H.A.F. Leermakers drs. J.E.O. Meuwissen mw drs. H.G.M. Snijders ir. M. van der Veen dm. S.A. de Vries drs. A.G. de Waal drs. T.J.G. Zwartkruis

1.2.7

(per 01-12) (per 01-04) (per 01-09) (per 01-09) (per 01-12) (tot 0 1-09) (per 01-12) (tot 01-03) (tot 0 1-06) (per 01-09) (tot 01-08) (tot 01-07) (tot 01-04) (per 01-09) (per 01-09) (per 01-09) (tot 01-09) (tot 01-12) (tot 0 1-04)

Ontwerpersopleiding Technische Inforrnatica dm. B. Atzema drs. J.TH. Bisseling drs. M.J. Diepstraten ir. H.G.N. Eemers ir. L.M.P. Gorissen ir. A.R.H.W. Jansen ir. M.C. Ramps drs. M.J. van de Korst ir. J. Koster ir. M.M.L. Kuunders L.H.F.P. Lakeman ir. P.W.G. Leijten ir. H.A.A. van Maren ir. E.J. Marinissen ir. J.L. Mulder ir. A.M.G. Peeters drs. E. van de Sluis ir. S.T.A. van der Smagt ir. A.F. van der Stappen ir. S.H.C.M. Stoffels ir. H.A.A.M. van der Velden

(per 01-03) (tot 0 1-09) (tot 01-07) (tot 15-11) (per 01-09) (tot 0 1-09) (per 01-08) (per 01-10) (per 15-11) (tot 01-09) (per 15-03) (tot 01-10) (tot 01-12) (tot 01-09) (tot 15-11)

ir. E. Vriezekolk drs. F.G. Ziggelaar 1.3

(per 01-03)

Bureau van de faculteit

Faculteitssecretariaat mw J.M.H. Driessen mw J.G. Mulder - Van der Wal

Bureau Ondenvijs en Onderzoek ir. R.A.T.M. van Asten mw A.A.M. van Beers mw J.W.S. Janssen L.H.M. Janssen mw H.M.M.P. van Keulen mw drs. M.M.J.L. Koolen H. Odenthal mw M.J. Tuyt - Remmel ir. H.J.M. Wijers

Bureau financiele zaken mw H.W.C. Vonken - Derks

Bureau personele zaken mw J.C.C.M. van Berkel mw M.A. van Koesveld - Maartense

Bureau computeflaciliteiten R.L.M. Beckers ir. R.L.M. Helwig J.P.H. Hunnekens 9. Kalisvaart

(tot 01-09)

Studiebibliotheek mw H.J.M. de Brouwer ir. P.L.J. van Rooy

Lounge mw C.A.M. Scheepers - Megen mw B. Deen

(tot 0 1-07) (per 01-09)

1.4

Faculteitscommissies

1.4.1

Commissie voor het Onderwijs (CO) (op 08-01-1990 opgeheven) prof.dr. P.L. Cijsouw prof.dr. J. Boersma prof.dr. A.E. Brouwer R.J. Elbrink

H.A.J. van Elderen prof.dr.ir. J. de Graaf dr.ir. J.K.M. Janssen dr. A. Kaldewaij M.A. Peters prof.dr. F.H. Simons prof.dr. M. Rem M. Vahsen prof.dr. J. Wessels ir. H.J.M. Wijers mw A.A.M. van Beers 1.4.2

§tudierichtingscommissie Technische Wiskunde (StuWi) prof.dr.ir. 9. de Graaf dr. J.G.F. Thiemann dr. A. Blokhuis drs. J.G.M. Donkers dr. A.G.P.M. Nijst (q.q.) ir. H.J.M.M. Schols dr.ir. A.A.F. van de Ven drs. C.R. van Walt van Praag (q.q.) ing. J.Th.M. Wijnen dr.ir. J. van der Wal H.A.J. van Elderen mw C.A. van Eijl W.J.M. Janssen W.S.G. Janssen P.W. Kuppens mw K.I. Schaap R.E.J.M. Waucomont mw drs. H.M.J.L. Koolen mw A.A.M. van Beers

1.4.3

(secretaris) (notuliste)

(voorzitter) (vice-voonitter)

(tot 15-05) (tot 15-05) (tot 15-05) (tot 05-02) (per 05-02) (tot 15-05) (tot 15-05) (tot 15-05)


Studierichtingscommissie Technische Informatica (§I) prof.dr. M. Rem (voorzitter) drs. F. Remmen (vice-vootzitter) dr.ir. W.M.M. ten Eikelder R.J. Elbrink R.H. Gelderblom W.P.M. Janssen drs. W. Kuiper mw dr.ir. M.L.P. van Lierop E. Poll dr.ir. H.C.A. van Tilborg B.H.F.M. Wayers mw K.I. Wisse dr. J.C.S.P. van der Woude M. van dcr Kammcn mw A.J.P.M. Engel (adviseur) ir. A.G.M. Geum (fac. E.) (adviseur) ir. F.J. Heemstra (fac. Bdk) ir. H.J.M. Wijers (secretaris) mw F.A.J. van Neerven - van den Broek (notuliste)

1.4.4

Commissie voor de Wetenschapsbeoefening (CWB) prof.dr. F. W. Steutel prof.dr. R.M.M. Mattheij dr. P.M.E. de Bra prof.dr. A.E. Brouwer dr.ir. S.J.L. van Eijndhoven dr.ir. C. Hemerik dr.ir. J.L. de Jong prof .dr. J.K. Lenstra dr.ir. C.W.J.M. van Overveld drs. F. Remmen prof.dr. W.P. de Roever dr.ir. H.C.A. van T i r g dr. J.P. Veltkamp mw drs. H.M.J.L. Koolen mw A.A.M. van Beers

1.4.5

(voorzitter) (voorzitter)

(vice-voorzitter)


Examencommissies

Kerncommissie propaedeuse Wiskunde prof.dr. J.H. van Lint prof.dr.ir. J. Dc Graaf dr. H.G. ter Morsche drs. C.R. van Walt van Praag L.H.M. Janssen

(secretaris)

Kerncommissie doctoraal Wiskunde prof.dr. J.H. van Lint prof.dr.ir. 3. de Graaf dr. H.G. ter Morsche dr. A.G.P.M. Nijst L.H.M. Janssen

(voorzitter)

(secretaris)

Kerncommissie propaedeuse lnformatica prof.dr. J.H. van Lint prof.dr. M. Rem mw ir. M.P. van Ouwerkerk - Dijkers dr.ir. P. van der Steen L.H.M. Janssen

(voorzitter)

(secretaris)

Kerncommissie doctoraal Informatics prof.dr. J.H. van Lint prof.dr. M. Rem drs. A.M. de Rijk dr.ir. P. van der Steen L.H.M. Janssen

(voorzitter)

(secretaris)

(tot 19-01) (per 19-01) (per 19-01) (tot 19-01) (tot 19-01) (van 19-01 tot 17-12) (tot 19-01) (per 19-01) (tot 19-01) (tot 19-01) (tot 19-01) (per 19-01) (per 17-12)

1.4.6

Studieadviescommissies

Studieadviescommissie Wiskunde prof.dr.ir. M.L.J. Hautus drs. C.R. van Walt van Praag dr. J.W. Nienhuys drs. J.H. Timmermans


Studieadviescommissie Inforrnatica prof.dr. M. Rem mw ir. M.P. van Ouwerkerk - Dijkers ir. W.H.J. Feijen dr. A. Kaldewaij drs. W.A.A. Nuij drs. A.M. de Rijk ir. L.A.M. Schoenmakers


Coordinator propaedeutisch wiskunde-onderwijs. drs. C.R. van Walt van Braag Coordinator doctoraal wiskunde-onderwijs: dr. A.G.P.M. Nijst Coordinator propaedeutisch informatica-onderwijs: mw ir. M.P. van Ouwerkerk - Dijkers Coordinator doctoraal informatica-onderwijs! drs. A.M. de Rijk

Afstudeerprogrammacommissie Wiskunde L.H.M. Janssen dr. A.G.P.M. Nijst

Afstudeerprogrammacommissie Inforrnatica drs. A.M. de Rijk prof.dr. M. Rem 1.4.7

Beleidscommissie Rekenfaciliteiten Wiskunde en Informatica (BREWI) prof.dr. J.H. van Lint dr.ir. J.K.M. Jamsen prof.dr. D.K. Hammer prof.dr. K.M. van Hee dr.ir. A. Heijligers ir. R.L.M. Helwig dr.ir. R.R. Hoogerwoord prof.dr. R.M.M. Mattheij M. Miracle ir. W.J.M. Senden (RC) prof.dr. J. Wessels


(plv. lid)

1.4.8

Coiirdinatiecommissie Lagerejaars Wiskunde (CLWO) (op 22-01- 1990 opgeheven) dr. J.G.F. Thiemann ir. J.J.A.M. Brands dr. J.W. Nienhuys dr. A.G.P.M. Nijst drs. C.R. van Walt van Praag

1.4.9

1.4.11

(voorzitter)

Colloquiumcommissie dr. K.A. Post prof.dr. J. Boersma dr. C. Praagnian dr. M. Voorhoeve

(voorzitter)

prof.dr. J.H. van Lint dr. K.A. Post ir. P.E.J. van Rooy

(voorzitter)

(tot 0 1-04)

Redactiecommissie TUE-ragporten Wiskunde en Informatica prof.dr. J.H. van Lint prof.dr. M. Rem

1.4.12

Redactiecommissie Mededelingenblad faculteit Wiskunde en Informatica dr. A. Bijlsma L.H.M. Janssen W.K.M. Keulemans

2

Bijdrage van de faculteit aan her Ondenvijsverslag TUE 1990 (Vgl. Onderwijsverslag TUE 1990, pp. 53-83.)

2.1

Algemeen Dee1

2.1.1

Kwantitatieve gegevens initieel hoger onderwijs (i.h.0.)

2.1.1.1

Het ondenvijs in de faculteit Tabel 11.1 .I : Overzicht studierichtingen

Faculteit

Studierichtinq

Wiskunde en Pnformatica Wiskunde en Informatics

Technische Wiskunde Technische Informatica

Regulier en volledig x x

VJgir studierichting

Technische Informatica. Sinds september 1989 biedt de faculteit ook een verkorte opleiding v w r RIO-studenten die een volledige studie hebben voltooid. De oplciding besraat uit een spciaal programma van CCn trimester, waarna (bij vsldoende resultaat) de deelnemers geacht worden te kunnen instromen in het reguliere programma na de D1fase. In totaal beslaat het programma twee studiejaren.

2.1.1.2

AantaPllen eerstejaars Tabel 11.2.1 : Eerstejaars studierichting instelling verslagiaar (per 01-12-1990)

Studierichtinq Technische Wiskunde Technische lnformatica

Propaedeusefase m v tot 33 10 43 115 10 125

Overige fasen m v tot 0 0 0 2 0 2

Totaal m v tot 33 10 43 117 10 127

Technische Wiskunde. Bij een vergelijking van de gegevens in tabel 2.1 over 1990 mct de gegevens over 1989 kan het volgende worden opgemerkt. De forse daling die in 1989 plaats vond, heeft zich niet vsortgezet. Er is sprake van een licht herstel. Hoewel het niveau van 1988 nog zeker niet is bereikt. Technische Informatica. De instroom heeft zich eerst gestabiliseerd en lijkt nu terug tc gaan lopen. Dit is overigens een landelijk verschijnsel. De instroom bij de technischc universiteiten lijkt niet zo sterk af te nemen als de instroom bij de algemene universiteiten.

2.1.1.3

Aantallen ingeschrevenen Tabel 11.3.1 : Ingeschrevenen van de laatste vijf jaar (per 01-12-1990)

Extranei'

Studierichtinq Studenten WO Technische Wiskunde m v tot Studieiaar 294 53 347 1986

Techn. Informatica Studieiaar m 1986 437 1987 518 1988 531 1989 505 1990 476

v 40 34 48 37 36

tot 477 552 579 542 512

Auditoren

Totaal

m 0 0 2 1 2

v tot m 0 0 2 1 1 1 0 2 3 0 1 5 1 3 9 1

v 0 0 0 1

tot 2 1 3 6 1 0

rn

v 2 1 1 3 3

v 1 2 1 5 3

tot 15 15 5 18 22

12 13 1 0 16 16

tot 14 14 1 1 19 19

m 14 13 4 13 19

m v 296 53 289 56 228 45 172 49 172 52

tot 349 345 273 221 224

m 463 544 545 534 511

tot 506 581 595 579 553

v 43 37 50 45 42

Technische Wiskuncke. Tabel 11.3.1 geeft het aantal ingeschreven wiskunde studentcn aan de TUE voor de studiejaren 1986 t/m 1990 weer, waarbij onderscheid is gemaakt tussen studenten WO, extranei' en auditoren. Bij de studierichting Technische Wiskunde is weer een toename van het aantal studenten te zien. Wet percentage vmuwelijke studenten is het laatste jaar vrijwel constant gebleven. Tabel 11.3.2 : Nationaliteit ingeschreven studenten (per 01-12-1990)

Studierichting

Nederlands m v tot 160 49 209 463 35 498

Technische Wiskunde Technische Informatica 2.1.1.4

Overige m v tot 1 1 2 13 1 14

Numerieke rendementen In tabel 11.4.1 is het propaedeuserendement van de zgn. 'cuniculum eerstejaars studentenstudierichting-instelling' weergegeven voor de cohorten 85/86 tot en met 89/90 na 1, 2 en 3 jaar, waarbij onderscheid is gemaakt tussen mannen en vrouwen. De rendementscijfers hebben dus betrekking op de c u ~ c u l u meerstcjaars studenten aan de TUE die binnen de gekozen studierichting na 1, 2 of 3 jaar hun P-examen behalen. Tabel 11.4.1 : Propaedeuse rendement cohorten 198511986 tlm 198911990 voltijd

Studierichting Cohortgrootte Numeriek rendement van de eigen stud.r. Techn. Wisk. na 1 jaar na 1,5 jaar na 2 jaar na 3 jaar Cohort 198511986 198611987 198711988 198811989 198911990

m 57 61 56 45 24

v 19 15 14 13 10

tot 76 76 70 58 34

m 33 23 25 20 38

v 16 33 0 15 50

tot 29 25 20 19 41

m 40 33 43 31

v 32 40 7 31

tot 38 34 36 31

m 53 51 57 49

v 53 67 36 54

tot 53 54 53 50

m 53 54 63

v 53 67 36

tot 53 57 57

Num. rcnd. onafh. v.d. studier. m v tot 56 58 57 61 73 63 63 43 59 49 54 50 38 50 41

Studierichtinn Cohortgrootte Numeriek rendement van de einen stud.r. na 3 jaar Techn. Inform. na 1 jaar na 1,5 jaar na 2 jaar Cohort 198511986 198611987 198711988 198811989 198911990

m v 111 9 131 12 170 8 139 24 124 12

tot m 120 24 143 12 178 12 163 33 13629

v 0 0 0 33 25

tot 22 11 12 33 29

m 30 19 17 36

v 0 0 0 33

tot 27 17 16 36

m 52 50 48 57

v 22 25 38 33

tot 50 48 48 53

m 53 55 51

v 22 25 38

tot 51 52 50

Numeriek rend. onafh. v.d. studier. m v tot 58 33 56 60 33 57 51 38 51 58 33 54 29 25 29

Toelichting: Cohortgrootte in de jaren 1985 t/m 1988 per 31 mei; in het jaar 1989 pcr 1 december. Rendement na 1 jaar per 1 december; na 1,5 jaar per 1 mei; na 2 en 3 jaar per 31 Technische Wiskunde. De tabel oveniende valt op dat van cohort 198911990 na een jaar het P-rendement 41% is. Dit betekent een grote en gewenste toename. In 198911990 is gestart met een nieuw curriculum. Het is voorbarig om deze toename nu al te wijten aan het nieuwe curriculum. In 198911990 was er namelijk ook sprake van een forse daling van de instroom. Technische Inforrnatica. De generatie 1988 doorliep als laatste het oude propaedeuseprogramma. Ik shdenten werd in voorlichtingsbijeenkomsten herhaaldelijk op het hart gebonden om de propaedeuse bijtijds te halen teneinde met succes het oude doctoraalprogramma te kunnen blijven volgen. Dit verklaart mogelijk de stijging van het rendement na 1 jaar ten opzichte van eerdere generaties. De generatie 1989 doorloopt als eerste het nieuwe programma; eerst in volgcnde verslagjaren kan een vergelijking worden gemaakt. Tabel 11.4.2 : Doctoraalrendement cohorten 198211983 tlrn 198611987

Studierichting Cohortgrootte Numeriek rendement na 5 jaar Techn. Wiskunde na 4 jaar Cohort m v tot m v tot m v 198211983 55 8 63 0 0 0 16 17 198311984 43 7 50 0 0 0 23 0 198411985 58 9 67 0 0 0 9 11 198511986 57 19 76 0 0 0 14 5 198611987 61 15 76 0 0 0 Techn. Informatica Cohort m v 1982/1983 117 12 198311984 132 12 198411985 133 13 198511986 111 9 198611987 131 12

na 4 jaar tot m v 129 1 0 144 0 8 146 5 0 1200 0 1430 0

tot 1 1 4 0 0

na 5 jaar m v 27 25 22 25 20 8 20 0

tot 16 20 9 12

tot 27 22 18 18

na 6 jaar m v 35 88 56 14 33 22

meer dan 6 jaar tot m v tot 41 45 100 52 50 65 14 58 31

na m 44 48 44

meer dan 6 jaar tot m v tot 43 50 50 50 48 55 58 56 42

6 jaar v 33 50 23

Toelichting: Cohortgrootte per 31 mei; rendement per 31 augustus. Het D-rendement van de curriculum eerstejaars studenten (esc) is dusdanig berekend dat het onafhankelijk is van de studierichting waarin het D-diploma wordt behaald. Technische Wiskunde. Uit de tabel blijkt dat het percentage studenten - man of vrouw dat in 4 jaar hef D-examem aflegt O is. De faculteit heeft besloten een nieuw curriculum in te stellen met als voomaamste argumenten: het verbeteren van de interne samenhang en het beter inspelen op de tegenwoordige beroepssituatie. De verwachting is dat na invoering van het nieuwe cumculum het rendement zal stijgen.

Overigens kunnen de doctoraalrendementen nog stijgen doordat een aantal studentcn nog een verlenging van de inschrijvingsduur geniet, of in 199011991 staat ingeschreven als auditor. Tabel 11.4.3 :Doctoraalrendement in relatie tot aantal P-geslaagden

Studierichting Cohortgrootte D-rendement van P-geslaagden per 31 aumstus van T e c h . Wiskunde jaar+3 jaar+4 jaar+5 jaar+6 Cohort m v tot m v tot m v tot m v tot m v tot 198311984 30 7 37 0 0 0 17 0 14 53 100 62 70 100 76 198411985 43 1 44 2 0 2 37 0 36 70 100 70 79 100 80 198511986 26 1 27 4 0 4 38 0 37 73 100 74 198611987 35 5 40 3 0 3 37 20 35 198711988 26 12 38 0 0 0 Tech. Informatica Cohort m v 198311984 71 6 198411985 85 9 198511986 85 8 198611987 61 3 198711988 57 3

tot 77 94 93 64 60

jaar+3 m v 13 0 5 11 6 0 5 0 11 0

tot 12 5 5 5 10

jaar+4 m v 52 33 42 56 49 50 52 0

tot 51 44 49 50

jaar+5 m v 82 50 75 56 79 75

jaar+6 tot m v tot 79 85 83 84 73 81 67 80 78

Toelichting: Cohortgrootte per 1 december; rendement per 31 augustus. Technische Wiskunde. De cohortgrootte in de studierichting Technische Wiskunde is het aantal geslaagden voor het P-examen met als peildatum 1 december in de aangegeven periode. De studierichting waarin een D-diploma is behaald, hoeft niet gelijk te zijn aan de studierichting waarin het P-diploma is gehaald. De cijfers in deze tabel tonen aan dat een groot percentage van de studenten die voor het P-examen zijn geslaagd hun studie aan de TUE succesvol voltooien. Indien de cijfers uit tabel 11.4.3 vergeleken worden met de cijfers uit tabel 11.4.2 kan geconcludeerd worden dat het propaedeutisch examen naast een orienterende en verwijzende functie ook daadwerkelijk een selecterende functie heeft. Tabel 11.4.4 : Doctoraalrendement op basis van D-instroom

Studierichting Cohortgrootte IS-rendement op basis van D-instroom per 31 augustus van Tech. Wiskunde geslaagden (cumulatief in %) na: jaar+3 jaar+4 jaar+5 jaar+6 m v tot m v tot m v tot m v tot m v tot Cohort 21 65 100 75 76 100 83 17 7 24 0 0 0 29 0 198311984 36 1 37 3 0 3 42 0 41 78 100 78 86 100 86 198411985 36 70 100 71 198511986 27 1 28 4 0 4 37 0 33 5 38 3 0 3 39 20 37 198611987 198711988 24 12 36 0 0 0 Techn. Informatica Cohort m v 198311984 39 4 198411985 82 9 198511986 85 8 198611987 62 3 198711988 54 2

tot 43 91 93 65 56

m 0 5 5 5 11

v 0 11 0 33 0

tot 0 5 4 6 11

m 49 43 49 52

v 50 56 50 33

tot 49 44 49 51

m 95 76 76

v 50 56 75

tot m v tot 91 97 75 95 74 83 67 81 76

Toelichting: Cohortgrootte per 1 december; rendement per 31 augustus. In deze tabel is de vermelde studierichting, de studierichting waarin het D-diploma is gehaald (of waarin men nu nog is ingeschreven). De populatiegrootte wordt bepaald door het aantal studenten die op 1 december in de betreffende periode met de D-fase zijn begonnen aan de vermelde studierichting. Deze populatie kan dus studenten bevattcn die hun P-diploma in een andere studierichting hebben gehaald. In de tabel wordt weergegeven welk percentage van een populatie op de genocmde peildatum het D-diploma wiskunde heeft gehaald.

Tabel 11.4.5 : Relatie tussen studieduur P-fase en studieduur D-fase: Technische Wiskunde Studieduur D-fase

~tudieduurP-fase P1 P1,5

Cohort 1982: 56 stud. Propaedeuse # %I 23 41 Doctoraal

#

D4

0 4 17 19

D5 D6 D>6

%P 0 17 74 83


#

D4

0 7 18 21

D5 D6 D>6

%P 0 30 78 911


#

D4

0 4 14 14

D5 D6 D>6

%P 0 20 70 70

Cohort 1985: 69 stud. Propaedeuse # %I 22 32 Doctoraal D4 D5 D6 D>6

#

0 9 13 13

%P 0 41 59 59


#

D4

0 0 0 0

D5 D6 D>6

%P 0 0 0 0

%I 23 41

#

#

%P

#

0 4 17 19

0 17 74 83

#

%I 23 SO

#

#

%P

0 7 18 21

0 30 78 91

%I 68

#

%P 0 0 13 5 25 66 30 79

#

#

%I 30 65

#

%P # 0 0 8 27 24 80 27 90

0 8 24 27

38

0 5 25 30

#

#

%P 0 20 70 70

#

%P 0 5 15 19 56 20 59

#

0

0 5 19 20

%I 29 42

#

%I 38 55

#

#

0 4 14 14 #

34

%P 0 41 59 45

#

%I 26 41

#

#

0 9 13 13 #

#

0 0 0 0

%P 0 0 0 0

0 9 13 13

40 #

0 0 0 0

%P 0 13 66 79

%S 0 9 45 54

%I 30 65

%I 20 36

#

%I 61

%I 38 68

%P 0 27 80 90

%S 0 17 52 59

%I 35 63

#

%P 0 14 54 57

%S 0 9 34 36

%I 38 55

%P 0 24 34 34

#

%I 63

#

%P 0 0 0 0

#

0 9 13 13

%P 0 24 34 34

%S 0 13 19 19

%I 42 66 0 0 0 0

%P 0 0 0 0

%S 0 0 0 0

Tabel 11.4.5 : Relatie tussen studieduur P-fase en studieduur D-fase: Technische Informatics

Studieduur D-fase

-

Studieduur P-fase P1 P1,5


#

0 21 39 41

%P 0 49 91 95


#

0 24 47 53

%P 0 40 78 88


#

2 24 45 48

%P 4 44 83 89


#

0 17 21 -

%P 0 61 75 -

Cohort 1986: 121 stud. Propaedeuse # %I 15 12 Doctoraal D4

D5 D6 D>6

%P 0 0 1 . 7 -

#

%I 45 37

#

#

0 21 39 41

%P 0 47 87 91

%I 631 44

#

#

%P

0 24 48 54

0 39 78 89

%I 54 39

#

#

%P

2 24 45 48

4 44 83 89

%I 34 31

#

#

0 18 22 -

%P 0 53 65 -

%I 24 20

#

#

0 2

-

%P 0 8 -

-

Toelichting bij tabel 11.4.5: # = absolute aantallen. PI, P1,5, P2 en P>2 zijn de subcohorten van die studenten die het P-examen na resp. 1, 1,5, 2 en 3 jaar hebben gehaald. D4, D5, D6 en D>6 zijn de studenten die het Dexamen na resp. 4, 5, 6 en 7 jaar hebben gehaald. Cohortgrootte per 31 mei. P-rendement na 1 jaar per 1 december; na 1,5 jaar per 1 mci; na 2 en 3 jaar per 31 augustus. D-rendement per 31 augustus. %I = percentage geslaagden voor propaedeuse van totale instroom; %P = percentage geslaagden voor doctoraal van geslaagden voor propaedeuse; %S = percentage gcslaagden van totale instroom. 2.1.1.5

Afgelegde examens Tabel 11.4.6 : Aantal met goed gevolg afgelegde examens (01-09-8989 - 31-08-1990)

Studierichtinq Technische Wiskunde Technische Informatics

Propaedeuse m v tot 29 7 36 100 9 109

Doctoraal m v tot 28 2 30 64 3 67

Technische Wiskunde. In vergelijking met 1989 daalde het aantal afgelegde propaedeutisch examens slechts zeer gering met 2. Het aantal afgelegde doctoraal examens daalde echter aanzienlijk. Beze dding is mede mn gevolg van de in 198811989 verwerkte 'bult' afstudeerders in verband met het aflopen van de 5-jarige opleiding oude stijl. Technische Infonnstics. Ten opzichte vm 1989 steeg het aantal met goed gevolg afgelegde examens voor de propaedeuse van 95 tot 109 (d.i. een stijging van IS%), ondanks een daling in de instroom. 2.1.1.6

Inzet wetenschappelijk personeel Tabel 11.4.7 : Beschikbaar wetenschappelijk personeel in de faculteit (inclusief onderzoek). Aantal fte bezet, peildatum 31 december 1990 ( l e geldstroom)

Faculteit: Wiskunde en Infomatica Cater~orie Aantal fte bezet m v HL 19,6 0,O UHD 16,6 0,O UD 53,5 2,8 aio 4 jr 22,O 2,O Ltd l,o 0,o ov. WP Totaal

tot 19,6 16,6 56,3 24,O 1,o

Tabel 11.4.8 : Norm wetenschappelijk personeel t.b.v. ondenvijs in fte (1990)

Faculteit Wiskunde Informatics

Inzet WP t.b.v. facultaire studierichtingen 14,2 21,O

Inzet WP t.b.v. andere studierichtingen 29,9 6,8

Totaal inzet WP t.b.v. onderwijs 441 27,8

In tabel 11.4.8 is de inzet van het wetenschappelijk personeel ten behoeve van ondcrwijs aangegeven op basis van normfinanciering (exclusief bestuur en beheer en begeleiding van assistenten in opleiding).

2.1.2

Kwantitatieve gegevens post-initieel hoger onderwijs (p.i.h.0.)

2.1.2.1

De aio-opleidingen 4-jarige aio's Tabel 111.1.1 : Promoties 1990 -

Aantal m v

--

1" geldstroom 2" geldstroom 3" geldstroom intern tot m v tot m v tot m v tot m v

extem tot m v

tot

Noot: Met project van de interne promovendus bij informatics werd tot 1989 vanuit dc 2" geldstroom gefinancied. Wiskunde. Het aantal promoties is in vergelijking met 1989 afgenomen. De faculteit hoopt door het aantrekken van meer aio's het tij te keren. De faculteit hoopt de vorm en organisatie van de begeleiding te verbeteren door een goede organisatiestructuur op te zettcn. Informatica. Het aantal promoties is in vergelijking met 1989 afgenomen; voor 1990 wordt weer een stijging verwacht. Aan het eind van het verslagjaar waren 24 aioloio-plaatsen binnen de sector Informatica vewuld, waarvan twaalf aio-plaatsen uit de 1" geldstroom en de centrale beleidsruimte, drie oio-plaatsen uit het SOBU en negen oio-plaatsen uit de 2" en 3" geldstroom. De faculteit wil het aantal aio's opvoeren tot 24 h 30, zodat uit deze pool zes h zeven promoties per jaar tot stand komen. De sector Informatica ondervindt geen problemen om de beschikbare plaatsen te vewullen; grotendeels worden hiervoor afgestudeerden van de eigen studierichting Technische Informatica gevonden. Met ondenoek van de promovendi is in vrijwel alle gevallen ingebed in een van de VF-programma's van de faculteit. Het onderwijs aan dc 4-jarige aio's vindt gedecentraliseerd plaats in de groepen waarin ze zijn geplaatst. Dezc begeleiding kan verschillende vormen hebben, zoals het doen volgen van colleges en seminaria, en geleide literatuurstudie. Mede op grond van de aanbevelingen van de Visitatiecommissie wil de faculteit de controle op de totstandkoming en uitvoering van opleidings- en begeleidingsprogramma's voor aio's intensiveren.

Wiskunde. De faculteit neemt deel aan onderstaande aio-netwerken:

I

Systeem- en regeltheorie: Deelnemende instellingen: RUG, TUD, UT, VUA, TUE Penvoerder: RUG I1 Mathematische Besliskunde: Deelnemende instellingen: alle Nederlandse universiteiten m.u.v. Nijenrode en de Open Universiteit Penvoerder: RUG 111 Stochastiek: Deelncmende instellingen: TUD, RUG, KUN, VUA, EUR, TUE Penvoerder: TUD

Netwerk

Deeln. aio's totaal 1990

m v Systccm45 5 cn regeltheorie Math. 4 Besliskunde

8

?

?

Stochastiek

Deeln. aio's TUE 1990

tot m 50 3 7

5

v 0 5

20 2

tot m v 3 13 2 5

0

Instroom totaal 1990

1 2

6 ?

Instroom TUE 1990

tot m 15 1

?

?

?

?

14 2

v 0

Promoties totaal 1990

tot m 1 9

3

1 0

4

0 ?

2

v 1

tot m 10 1 0

?

Promoties TUE 1990

0 ?

v 0

tot 1

0

0

0

0

0

0

Ii5formatica. De rneeste aio's maken deel uit van informele netwerken, zoals onderzoekswerkgroepen en 2" en 3" geldstroom-projecten van grotere omvang. De sector Informatica nam in 1990 nog niet deel aan een officieel aio-netwerk. 2.1.2.2

Instituut Vervolgopleidingen Ontwerpersopleidingen

Tabel 111.2.1 : Ontwerpersopkidingen IVO-TUE Opleidin~Instroom1990 m

v

tot

Totaal aantal Geslaaad 1990 deelnemers 1990 rn v tot m v tot

CFE

2

0

2

4

LBS

10 1

11

38 5

0

Deelnemende faculteiten

4

1

0

1

WskI/N/W/T/W-UT (TUD)

43

9

3

12

Bdk/W/WskI

Toelichting: WI = Wiskunde voor de Industrie; TI = Tcchnische Informatica; CFE = Computational and experimental Foundations of Engineering; ICT = Informatic- en communicatietechniek; LBS = Logistieke besturingssystemen.

Wiskunde. De uitvoering van de opleiding Wiskunde voor de Industrie wordt grolcndeels geregeld vanuit de faculteit Wiskunde en Informatica. In de andere twee opleidingen vervult de faculteit een serviceverlenende rol. In$ormatica. De ontwerpersopleiding Technische Informatica leidt op tot het ontwcrpcn van gegevensverwerkende systemen voor technische toepassingen. Uitgangspunt hierbij is het streven naar enerzijds een goede theoretische fundering in de vorm van specificatieen ontwerpmethoden, en anderzijds praktische oefening door het werken aan een groot project. Het aantrekken van voldoende goede cursisten is geen enkel probleem gebleken. Er is een uitstekende samenwerking met het bedrijfsleven, waarbij ook cursussen vanuit het bedrijfsleven worden verzorgd. De gang van zaken stemt hier tot tevredenheid.

Korte onderzoekersopleidingen Tabel 111.2.2 : Korte onderzoekersopleidingen IVO-TUE: n.v.t. Tabel 111.2.3 : Herkomsr tweejarige aio's NO-TUE (per 31-12-1990) Opleidingtue tud ut

LBS

2

2

6

rug rul ruu luw kun kub uva vua eur buit. hbo tot

4

1

-

1

4

-

3

-

2

-

4

3

Toelichting: WI = Rriskunde voor de Industrie; TI = Technische Informatica; CFE = Computational and experimental Foundations of Engineering; ICT = Informatie- en communicatietechniek; LBS = Logistieke besturingssystemen.

Informatica. In het verslagjaar is het contacten met de Open Universiteit aangehaald. Met de sector Technische Wetenschappen werd ondermeer gesproken over de mogelijkheden om gevorderde OU-studenten ten behoeve van het diploma-programma aan de TUE colleges te laten volgen en begeleiding bij het afstudeerwerk te krijgen. Post-doctorale beroepsopleidingen IVO-TUE Tabel 111.2.4 : Post-doctorale beroepsopleidingen IVO-TUE: n.v.t. 2.1.2.3

Lerarenopleiding Wishnde. De faculteit signaleert dat er een groot tekort aan eerstegraadsleraren wiskunde aan het ontstaan is. De belangstelling van studenten voor de lerarenopleiding wiskunde is gering. Desondanks meent de faculteit de nu beschikbare capaciteit voor deze opleiding te moeten handhaven. De TUE dient hiervoor echter voldoende middelen beschikbaar te stellen. Er is een landelijk stimuleringsbeleid nodig om de instroom in de eerstegraadslerarenopleidingen drastisch te verhogen. Tabel 111.3 :Aantallen afgegeven bevoegdheden in 1990 Opleidinq

Bevoepdheden m v tot

Wiskunde

1

0

1

2.1.2.4

Overig post-initieel hoger onderwijs

Opleiding

Cursisten m v tot cursus

Databasesystemen-

-

Aantal dagen

16 l w e e k 5

Cursusgeld

Samenw. Penvoerder

f 2.970,=

n.v.t.

TUE-WskI

In$ormatica. De cursus Database Systemen is inhoudelijk herzien, maar wederom volgens het beproefde stramien gegeven. De capaciteit aan cursussen vanwege het PAOorgaan Informatica lijkt de vraag ernaar te gaan overstijgen. Zo heeft het PAO-orgaan een door de TUE ontwikkelde cursus Computergrafiek in een laat stadium laten vervallen en is overleg met de aanbieders van vergelijkbare cursussen op het gebied van databases nodig gebleken om onnodige concurrentie te voorkomen. Als uitvloeisel hiervan zal de eursus in 1991 in het bijzonder op Communicerende databases gericht zijn.

Post-doctorale cursussen

Wiskunde. De faculteit heeft een 5-daagse cursus Eindlge dementenmethode georganiseerd, waaraan 1 cursist heeft deelgenomen. Het cursusgeld bedroeg f 1.500,-. Voor een 5-daagse cursus Distributie, locatie en allocatie bestond geen belangstelling. Inforrnatica. Er wordt gestreefd naar het beschikbaar stellen van delen van het onderwijsaanbod in de ontwerpersopleiding aan bedrijven of individuen buiten de TUE. Eventuele stappen in die richting zullen via het IVO worden gedaan.

Wiskunde. De vakgroep Discrete Wiskunde heeft een cursus HAVO Wiskunde Examcn (HAWEX) georganiseerd, waaraan 18 cursisten hebben deelgenornen. De cursus is in 12 blokken van 2 uur gegeven. De cursus is bekostigd uit de pot Nascholing Onderwijs. Het Instituut Wiskundige Dienstverlening heeft de volgende cursussen georganiseerd: - 3-daagse cursus SAS-gebruik en proefopzetten, waaraan 30 cursisten hebbcn deelgenomen. ECndaagse follow-up cursus toegespitst op het ontwerpen van proefopzetten. Aantal deelnemers: 20. Tweemaal een tweedaagse cursus Statistiek. Per cursus hebben 14 cursisten deelgenomen.

2.W

Het onderwijs in de studierichting Technische Wiskunde

2.W.1

Algemeen De faculteit telt vier vakgroepen: - Discrete Wiskunde (DW); Analyse (A); - Besliskunde en Stochastiek (B&S); - Informatica (I). Voor dc vormgeving en uitvoering van het onderwijs in de studierichting Technische Wiskunde zijn in de eerste plaats de vakgroepen DW, A en B&S verantwoordelijk, met daamaast een substantiele inbreng van vakgroep I. In het verslagjaar is het tweede jaar van het nieuwe studieprogramma ingevoerd. In het studiejaar 1990-1991 is de mogelijkheid gecreerd voor goede studenten een gecombineerd grogramma Wiskunde en Informatica te volgen zodat de student een P-diploma in zowel de Technische Wiskunde als de Technische Informatica kan behalen. Drie studenten volgen thans het combinatie-programma. Uit de inmiddels lange ervaring weet men dat aan een afgestudeerde die direct na het ingenieursexamen de B&S-prktjk ingaat andere eisen w~rclen gesteld dan aan een afgestudeerde die van plan is research te gaan doen d m we1 een vervolgopleiding als ontwerper of als promovendus te volgen. Op basis van de noodzakelijke verbreding van de opleiding en de hierboven geformuleerde gedachte zijn in de nieuwe opzet van de wiskundestudie w e e stromen ingesteld: een specialistische variant Besliskunde en Statistiek en een algemene wishndig ingenieursopleiding. Afgestudeerden van de algemene wiskundig ingenleurmpleiding zullen veelzijdig inzetbaar moeten zijn; de verwachting is dat een groot deel van deze afgestudeerden een (2- of 4-jarige) vervolgopleiding zullen gaan volgen. In zekere zin hierop vooruitlopend en verder in overeenstemming met de ook in HOOP 2 genoemde voorkeur voor onderzoekgebonden onderwijs zal het laatste jaar van de algemene opleiding bij voorkeur plaatsvinden binnen een van de sterke onderzoekgroepen. De wiskunde-vakgroepen leveren bellangrijke bijdragen aan het onderwijs in de studierichtingen van andere faculteiten (service-onderwijs) en ook worden vanuit andere faculteiten bijdragen geleverd aan de studierichting wiskunde. Voor het wiskundeonderwijs in de eerste twee jaren voor de andere studierichtingen is een werkgroep, de Groep Basisonderwijs (GBO), ingesteld.

2.W.l.l Relatie onderwijsaanbodori&n(atie arbeidsmarkt

De studierichting en de faculteit zijn er zich van bewust deel uit te maken van een technische universiteit, die zich uiteraard sterker richt op de wensen van het bedrijfsleven en op de ontwikkelingen in de techniek dan de algemene universiteiten dat plegen te doen. Voor de studierichting Technische Wiskunde houdt dit in dat toepasbare wiskunde centraal staat en dat de opleiding is gericht op het leveren van afgestudeerden in die specialismen waarin vele plaatsen in het bedrijfsleven bezet kunnen worden. 2.W.l.2 Rol interne en externe stages

In het keuzepakket van de specialisatieperiode in het doctoraalprogramma en binnen hct afstudeerwerk kunnen studenten een stage opnemen. Dit gebeurt slechts in weinige gevallen. Stages kunnen worden uitgevoerd binnen de universiteit, bij andere universiteiten en het bedrijfsleven in binnen- en buitenland. 2.W.1.3 Relatie opleidiragsduur, kwaliteit ingenieursopleiding en rendement

De faculteit poogt deze drie onverenigbare taken zo goed mogelijk uit te voeren door de initiele opleiding het karakter te geven zoals hierboven reeds beschreven: een studie van

voldoende breedte en gericht op het aankweken van een wetenschappelijke en kritische houding. De faculteit is er tot nu toe in geslaagd om een opleiding van voldoende diepgang te bieden, die blijkens de conclusies van de Visitatiecommissie de internationale vergelijking kan doorstaan. We1 staat de breedte van de opleiding voortdurend onder druk. Er is een opmerkelijk verschil tussen de cursusduur en de studieduur: een groot deel van de studenten rondt het P- of het D-examen pas af tegen het eind van de daalvoor beschikbare studieduur (vgl. Algemeen deel, tabellen 11.4). Het lijkt dat op dit punt van een compromis sprake is, zij het dat dit beeld niet wezenlijk anders was voor de invoering van de twee-fasenstructuur en de studieduurbeperking. Het hanteren van streefrendementen voor het propaedeutisch examen is niet erg zinvol zolang er sprake is van een vrije studenteninstroom. 2.W.2

Het systeem van kwaliteitszorg

Vanaf 1987 neemt het aantal eerstejaars studenten af. In het studiejaar 1989 zelfs drastisch. Het studiejaar 1990 toont een stijgende lijn, ter vergelijking: respectievelijk 60, 34 en 43 eerstejaars in de jaren 1988, 1989 en 1990. Landelijk gezien heeft zich bij de wiskundestudenten een daling ingezet. De in het algemeen dalende tendens valt overigens niet te rijmen met de beroepsmogelijkheden voor wiskundig ingenieurs. Om am de vraag van de markt te voldoen zou een instroom van 60 h 70 wenselijk zijn. Door een gericht wervingsbeleid hoopt de faculteit de instroom weer toe te laten nemen naar aantallen van rond 60 studenten. De inrichting van voorlichting moet niet dleen gericht zijn op de wiskundestudie maar dient ook duidelijk te maken welke mogelijkheden er voor een wiskundig ingenieur zijn weggelegd. Tevens is van belang dat wiskundedocenten aan een middelbare school op de hoogte zijn van de tegenwoordige beroepsmogelijkheden voor een wiskundig ingenieur. De faculteit heeft een voorlichtingsfilm en een nieuwe voorlichtingsbrochure voor middelbare scholieren gemaakt. De belangstelling voor een informatieve bijeenkomst voor wiskundedocenten uit de regio was dusdanig gering, dat besloten is deze bijeenkomst niet door te laten gaan. Tevens zal gezocht worden naar mogelijkheden om een rol te kunnen spelen in de reguliere voorlichtingsprogramma's van de scholen uit de regio Eindhoven. Uiteraard blijft de faculteit meedoen aan voorlichtingsactiviteiten op instellingsniveau georganiseerd. In 1985 nam her aantal vrouwelijke studenten in de instroom voor de wiskundig ingenieursopleiding significant toe. Sindsdien is het percentage vergeleken met de instroom van vrouwelijke studenten aan de TUE hoog. De faculteit draagt voor wat de specifieke voorlichting aan meisjes betreft alleen op instellingsniveau bij. Jaarlijks vinden er aan de TUE de zgn. TEA-dagen plaats, waaraan de faculteit actief deelneemt en zal blijven deelnemen. Tijdens de studie wordt er in de opleiding geen onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen ook niet met betrekking tot de beroepsvoorlichting. De praktijk wijst uit dat bijzondere maatregelen niet nodig zijn.

Tabel 1.1 : Frequentieverdeling van het gemiddelde eindexamencijfer VWO (cohort 199011991)

Gemiddeld VWO-ciifer Aantal 8.5 I X < 10.0 2

Procent 3.4

Totaal

100

58

Tabel l . l . a : Frequentieverdeling van het gemiddelde eindexamencifer per vak in procenten (cohort 1990/1991)

Ciifer 10 Ciifer 9 Ciifer 8 Ciifer 7 Ciifer 6 Ciifer 5 Ciifer < 5 aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct Eng 0 0.0 2 3.6 12 21.4 12 21.4 18 32.1 9 16.1 3 5.4 EconI 0 0.0 4 10.5 8 21.115 39.510 26.3 1 2.6 0 0.0 Natuurk 0 0.0 8 13.8 11 19.022 37.9 17 29.3 0 0.0 0 0.0 Ned O 8.0 1 1.7 4 6.9 22 37.923 39.7 8 13.8 0 0.0 Scheik 1 2.0 2 4.0 13 26.0 11 22.022 44.0 1 2.0 0 0.0 0.0 0 0.0 0 0.0 Wisk A 0 0.0 21 47.7 17 38.6 6 13.6 0 Wisk B 3 5.3 113 22.8 22 38.6 16 28.1 2 3.5 1 1.8 0 0.0

tot 56 38 58 58 50 44 57

Noot: Biologie was 14 maal afgelegd. De faculteit onderzoekt jaarlijks de correlatie tussen VWO-cijfers en de studieresultaten van de P-fase. Ook in 1990 was deze correlatie aanzienlijk. Studenten met meer dan gemiddeld acht voor de exacte vakken slagen in het algemeen voor het P-examen. Studenten met minder dan een acht gemiddeld en bovendien zeven of minder voor het gemiddelde van alle vakken, behoren tot de groep van studenten met een laag slaagpercentage (minder dan 20%) voor het Fexamen. 2.W.2.1.3Knelpunten en oplsssingen Vanaf 1987 neemt het aantal eerstejaars studenten af. Het studiejaar 1990 toont een stijgende lijn. De ahame is geen typische Eindhovense aangelegenheid. Ook landelijk gezien heeft zich bij de wiskundestudenten vanaf 1987 een daling ingezet. Een mogclijke oorzaak zou kunnen zijn het ontbreken van een duidelijk beroepsbeeld van de wiskundige bij abiturienten. Een andere mogelijke oonzaak zou gelegen kunnen zijn in de verandering van het wiskunde-onderwijs aan de middelbare school. De daling begint in het eerste jaar dat Wiskunde I en I1 vervangen zijn door Wiskunde A en B. De werkgelegenheid kan deze daling niet verklaren. De arbeidsmarkt kan het huidige aanbod van wiskundig ingenieurs gemakkelijk am. De faculteit voert een actief voorlichtingsbeleid gericht op leerlingen en docenten van het VWO om speciale aandacht te schenken aan het beroepsbeeld van een wiskundig ingenieur. Verder heeft de hierboven genoemde verandering in het wiskundeleerplan van het VWO de aansluiting op het wiskundeonderwijs in het eerste jaar op het beginniveau van de studenten nadelig beiinvloed. Door het wegvallen van Wiskunde I1 op de middelbare

school zijn de wiskundige vaardigheden bij de aankomende studenten verminderd. Een van de uitgangspunten voor her instellen van een nieuw cuticulum is verbetering van die aansluiting.

De personeelsopbouw van de faculteit is gebaseerd op de omvang en aard van de taakstelling van de faculteit. De onderzoekskernen met de daaraan gekoppelde afstudeerrichtingen vragen om specialisten van hoog niveau, zowel fundamenteel ingestelde als toepassingsgerichte. In enige gebieden is het bijna onmogelijk geworden om toegepast ingestelde medewerkers of medewerkers met industriele ervaring van voldoende niveau aan te trekken vanwege de scheefgetrokken salarisverhoudingen tussen universiteiten en Mrijfsleven. Dit geldt voor medewerkers in een aantal wiskundedisciplines, met name numerieke wiskunde, statistiek en besliskunde. De faculteit heeft de afgelopen jaren derfialve een beleid gevoerd om potentieel geschikte aanwezige of daartoe aangetrokken medewerkers intern om te scholen in gewenste richtingen. Dit omscholingsproces is vaak succesvol maar niet altijd. Bovendien is het duur en tijdrovend. Om de service-positie van de faculteit te behouden dient op een breed gebied voldoende expertise in de wiskunde en in de inforrnatica aanwezig te zijn. In de faculteit zijn medewerkers aangesteld, buiten de onderzoekskernen, die beschikken over de gewenste specialistische know how. Deze medewerkers hebben in het algemeen hun hoofdtaak in onderwijs met een meer algemeen karakter. De omvang van de toewijzing van personeelsmiddelen en de huidige universitaire salarisstructuur bieden geen uitzicht op verbetering. Analyse van de omvang van de onderwijsinspanning in de studierichting Technische Wiskunde en in het wiskunde service-onderwijs enerzijds en van de daarvoor beschikbaar gestelde personele middelen anderzijds, wijst uit dat een rationalisatie van het onderwijs zal moeten plaatsvinden om deze twee in evenwicht te brengen: de inzet van personele middelen overtreft ruimschoots de TUE-toewijzing voor deze taakstelling. Deze rationalisatie dient ten goede te komen aan het wiskunde onderzoek. Bij de opzet van het nieuwe curriculum geldt deze rationalisatie als randvoorwaarde.

2.W.2.1.5Het management van het onderwijs Raden en commissies. Conform het daaromtrent bepaalde in de wet is de studierichriingscommissie Technische Wiskunde (STUWI) ingesteld. Daarnaast functioneren een propaedeusecotirdinator (Pcotirdinator) en een doctoraalcoiirdinator (D-cotirdinator), die ieder een bijdrage aan de kwaliteitszorg geven. De faculteit kent een studentenraad (SR) die in dezen een belangrijke signaleringsfunctie heeft. De STUWI is sarnengesteld uit vertegenwoordigers van de vakgroepen (7 ledcn), 7 studentleden en twee adviseurs namelijk de P- en D-cotirdinator. Staff Development. Bij het toewijzen van docenten voor de verschillende vakken zijn behalve de vaktechnische ook de vakdidactische bekwaamheden van belang. Colleges worden toegewezen in eerste instantie aan hoogleraren en universitaire hoofddocenten met behoorlijke doceerkwaliteiten. De faculteit beschikt over ervaren docenten die alleszins bereid zijn hun didactische verworvenheden over te dragen op de beginnende docenten. Er is in zekere zin sprake van een interne en informele docentenbegeleiding. Cursorische docententraining op de TUE wordt verzorgd door de faculteit Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen. Deelname van docenten aan deze cursussen is vrijblijvend; dit gebeurt overigens zelden.

De kwaliteitsbeheersing. De faculteit maakt voor wat de kwaliteitszorg betreft in eerste instantie onderscheid in aspecten van vakinhoudelijke, onderwijskundige en cuniculaire aard. Aspecten van curriculaire aard hebben betrekking op de onderwijskundige en vakinhoudelijke samenhang van de verschillende vakken en bovendien op de actuele waarde van het studieprogramma. Hieronder wordt verstaan de mate waarin het programma voldoet aan de pluriforme eisen die door onderzoeks- en bedrijfsinstellingen aan wiskundig ingenieurs worden gesteld en de mate waarin het programma aansluit op de kennis en vaardigheden van de beginnende student. Tenslotte dienen hier ook nog die onderdelen vermeld te worden die te maken hebben met de beheers- en beleidsondersteunende aspecten van de kwaliteitszorg. VgkinhoudclQke aspecten, De zorg voor de kwaliteit van de inhoud van de vakken wordt voor een belangrijk gedeelte door de vakgroepen gedragen. De STUWI verzorgt de coordinatie en de begeleiding; de vakinhoudelijke invulling wordt door de vakgroepen uitgevoerd. Uiteindelijk is daar voldoende deskundigheid aanwezig om de technische inhoud van de vakken te kunnen garanderen. Bovendien, vanwege de reeds lang kstaande traditie aan de faculteit van goed ondcrwijs is er in elke vakgroep ook in didactisch opzicht voldoende deskundigheid ontwikkeld en ervaring aanwezig om de invulling van de vakken te kunnen verantwoorden. Onderwijskundige aspecten. Onderwijskundige aspecten van de kwaliteitszorg zijn nadrukkelijk van belang in de basisperiode (de eerste twee jaar) van de opleiding. P- en D-cotjrdinatoren hebben voor de in deze periode verkerende studenten de taak evaluatie van de gebruikte onderwijs- en examenmethoden en de studiebegeleiding te venorgen. De evaluatie vindt plaats in bijeenkomsten van de STUWI en wordt voorbereid door de co6rdinatoren. De studierichting Technische Wiskunde is een opleiding met in de P-fase ongeveer 50 studenten en in de D-fase ongeveer 175 studenten. Bij deze aantallen is de behoefte aan een geautomatiseerd evaluatie- en studievoortgangssysteem niet zo sterk aanwezig. De ontwikkeling van elke student wordt door de coordinatoren nauwlettend gevolgd; de cotjrdinatoren volgen daarbij een eigen systeem. Op instellingsniveau is er een werkgroep bezig met de ontwikkeling van een geautomatiseerde studievoortgangssysteem; de bedoeling is we1 dat de studierichting Technische Wiskunde te zijner tijd van dit systeem gebruik zal maken. Een belangrijke taak voor de coordinatoren is ook weggelegd op het gebied van de signalering, niet alleen met betrekking tot de ontwikkeling van een individuele student maar meer in het algemeen ten aanzien van de voortgang van het onderwijsproces. Problemen bij colleges, instructies of bij de examinering worden in overleg opgelost. De SR speelt hierbij eveneens een belangrijke rol. Curriculaire aspecten. De kwaliteitszorg met betrekking tot het cumculaire aspect is eveneens een taak van de STUWI en de P- en D-coordinatoren. Deze zorg bestaat in eerste instantie uit het signaleren van knelpunten in het curriculum. Deze blijken echter van een zodanige inhoud te zijn dat incidenteel oplossen van knelpunten alleen maar syrnptoombestrijding zou betekenen. Het studieprogramma was te versnippcrd en overladen en sloot in mindere mate aan op de geringer wordende wiskundige kundigheden van de beginnende student. In de tweede helft van de jaren 80 ontstond er in de faculteit een discussie die uiteindelijk resulteerde in een geheel nieuw wiskundecurriculum dat in september 1989 is gestart.

Behers- en, be!eidsondessteunende aspecten. Ter ondersteuning van het onderwijsproces kent de faculteit een bureau onderwijs en onderzoek, die naast de administratieve ondersteuning tevens de beleids- en beheersaspecten van het onderwijs verzorgt.

Huisvesting. Om een lang verhaal kort te maken: de huisvestingssituatie van de faculteit is abominabel. De situatie is nu zodanig dat de repercussies hiewan op het functioneren van de faculteit zichtbaar worden. Dubbele of drievoudige bewoning van kamers belemmcrt het geven van individueel onderwijs en verstoort het venichten van onderzoek. Vanzelfsprekend blijft de faculteit streven naar een unilocatie. Apparatuur. Op het gebied van apparatuurbeleid ligt een geweldig spanningsveld tussen hetgeen noodzakelijk wordt geacht voor kwaliteit van onderwijs, onderzoek en dienstverlening en de mogelijkheden begrensd door de omvang van de financiele middelen. In 1990 is een investeringsniveau bereikt waarop alle beschikbare middelen aan onderhoud en vcrvanging worden besteed. Ten behoeve van het onderwijs is net noodzakelijk dat de PC's van een aantal zalen in de komende twee jaar vervangen worden. Deze PC's worden vervangen door nieuwe PC's of door werkstations. De uiteindelijke keuze brengt, behalve fmanciele, ook organisatorische consequenties met zich mee. 2.W.2.2 Het onderwijsproces 2.W.2.2.1De onderwijsorganisatie

Algemeen. Het cuniculum telt 4 cursusjaren elk bestaande uit 3 trimesters. Aan het eind van elk trimester kunnen de bij het trimester behorende examenonderdelen schriftelijk worden afgelegd. Herkansingsmogelijkheden worden geboden in de interimpriode in augustus.

Propaedeutisch programma. In september 1989 is her nieuwe eerstejaarsprogramma gestart. Van alle mogelijke afstudeenichtingen zijn representatieve vakken aanwezig in het eerste jaar. In het eerste jaar is een toepassingsvak in de richting Natuurkunde opgenomen. De algemeen vormende vakken zijn uit de nieuwe propaedeuse weggelaten. Een plaats daarvoor is in latere jaren ingeruimd. In het nieuwe eerste jaar is we1 het P-colloquium ingevoerd dat als doe1 heeft de student te informeren over en te orienteren op het verdere verloop van de studie en de maatschappelijk situatie als wiskundig ingenieur. Doctoraalprogramma. Het huidige D-programma omvat drie cursusjaren met elk drie trimesters. Met Dlprogramma bestrijkt het tweede jaar van de opleiding en wordt afgesloten met een wettelijk niet verplicht Dl-examen. In het algemeen wordt in deze fase de noodzakclijk geachte basiskennis verder ontwikkelt. Deze fase staat al in het teken van een oricntatie op de afstudeenichting. Naast een aantal vverplichte vakken worden de studenten een aantal keuzevakken aangeboden. Het D2-programma bestrijkt het derde en vierde jaar van de opleiding. Deze periode betekent voor de student het begin van het studieprogramma in de gekozen afstudeerrichting. Het is nog sterk cursorisch van karakter. Deze periode is gericht op het verdiepen van kennis en het vergroten van vaardigheden met betrekking tot een specifieke groep van vakken in een van de volgende afstudeenichtingen: Discrete wiskunde; Numerieke analyse; Toegepaste statistiek; Systeemtheorie en Besliskunde. De afstudeerperiode start met het tweede trimester in het vierde cursusjaar. Het cursorisch gedeelte van de opleiding is dan afgerond. In deze periode wordt de nadruk gelegd op het leren zelfstandig problemen op te lossen en de verkregen resultaten over te dragen. In de voorafgaande fasen is hiermee bij een aantal vakken reeds een begin gemaakt. Nieuw doctoraalprogramma. In het verslagjaar zijn plannen voor een nieuw doctoraalprogramma afgerond en is het

tweede jaar van het nieuwe curriculum ingevoerd. Na de P-fase worden in de sector Wiskunde van de faculteit twee doctoraalvarianten aangeboden, de specialistische variant Besliskunde en Statistiek en de algemene wiskundig ingenieursopleiding. In de specialistische variant studeren 18 tweedejaars en 10 derdejaars studenten. In de algemene opleiding studeren 8 tweedejaars studenten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid een aanvullend doctoraal exarnen en een vrij doctoraal examen af te leggen. Het bestaan van een specialistische variant Besliskunde en Statistiek geeft de mogelijkheid beter in te spelen op de specifieke behoefte van de arbeidsmarkt in dit gebied. De algemene opleiding is toegepast wiskundig van karakter en zal tot in het derde jaar van de opleiding algemeen blijven. Het afstuderen in de algemene opleiding wordt ingebed in een van de ondenoekgroepen van de faculteit. De onderzoekgmep dient van voldoende omvang en van v~ldoende niveau te zijn om afstudeerders te begeleiden zonder cursorisch onderwijs aan te bieden. Ook bestaat de mogelijkheid af te studeren door middel van het uitvoeren van een service- of contractopdracht. Vanwege de krappe middelen wordt de faculteit gedwongen haar eigen onderwijsaanbod voor de wiskundestudenten te beperken en meer gebruik te maken van het onderwijsaanbod van en voor andere studierichtingen en bovendien meer nog dan voorheen te letten op het ingenieursaspect van de opleiding. Onderwijsbelasting. In de voorgaande paragrafen is reeds aangegeven dat de faculteit zich niet meer de weelde van een ver doorgevoerde differentiatie in het wiskunde curriculum kan veroorloven. Om voldoende ruimte aan het onderzoek te kunnen bieden zou de onderwijslast omlaag moeten. Enerzijds z d de faculteit Ban ook blijven pleiten voor een ophoging van de onderzoekscapaciteit. Anderzijds is zowel bij de uitvoering van het onderwijs, als bij het ontwerpen van het nieuwe curriculum voortdu~ndaandacht besteed aan een verantwoorde inperking van de onderwijsbelasting. Relatie onderwijs/onderzoek. Het onderwijsprofiel wordt mede bepaald door het onderzoekprofiel van de faculteit. De afstudeemchtingen hangen nauw samen met de zwaartepunten in het ondemoek. Bij de uitvoering van de afstudeeropdracht komt een deel van de studenten al direct in contact met dat onderzoek, doordat zij betrokken worden bij de uitwerking van deelproblemen. Studiebegeleiding en studieadvisering. Uitgangspunt van de begeleiding in het eerste jaar is er voor te zorgen dat studenten op een gefundeerde wijze worden ge'mformeerd of zij vold~ende aanleg hebben om de wiskunde opleiding met succes te kunnen vervolgen. Behaalde exarnenresultaten vormen niet de enige bron van informatie. Studiehouding en studievaardigheden spelen ook een wezenlijke rol. De begeleiding in het eerste jaar is gericht op een individuele benadering van studenten. In het eerste jaar is gekozen voor een onderwijsvorm, het Wiskundepracticum genaarnd waarbij studenten gedurende enkele middagen per week in gmepen van circa 20 tot 25 studenten voor een aantal vakken tegelijk begeleid worden door eenzelfde instructiebegeleider. De instructiebegeleider leert op deze manier zijn studenten kennen en kan zonodig knelpunten in een vroeg stadium signaleren. De cotjrdinatie van de taken van de instructiebegeleiders wordt verzorgd door de P-coordinator. De P-coordinator, zelf een van de instructiebegeleiders, heeft een volledig overzicht van de vorderingen van alle eerstejaars studenten. Hij voert daarbij een eigen niet geautomatiseerd systeem. De studierichting Technische Wiskunde is geen opleiding met grote aantallen studenten. Het is voor de P-coordinator goed mogelijk om zijn systeem 'met de hand' uit te voeren. Regelmatig vinden er gespreksronden plaats met de studenten volgens een vastgelegd rooster. In het verslagjaar is het 'mentorenproject' van start gegaan. Tweedejaars studenten worden in groepen van 5 h 6 studenten begeleid door een mentor. Deze groepjes houden

regelmatig bijeenkomsten waarbij over de wiskunde gesproken wordt, maar waar naast educatieve aspecten ook sociale vaardigheden en informele contacten een rol spelen. Indien de studievoortgang daartoe aanrleiding geeft, worden studenten voor een extra gesprek opgeroepen. Na afloop van de eerste examenperiode en de tweede examenperiode in het eerste jaar wordt er op basis van de bereikte resultaten, de ervaring van de onderwijsgevers en eventueel gegevens van het bureau studentenpsychologen aan elke eerstejaars student een voorlopig oordeel gegeven. Ban eind van het eerste studiejaar wordt er een door de wet verplicht schriftelijk studieadvies aan elke student uitgebracht. Hier voor bestaan standard papieren. Om het studieadvies uit te brengen is door de faculteitsraad een studieadviescommissie ingesteld. Het merendeel van de adviezen wordt voor de zomervakantie uitgebracht, doch in een aantal gevallen pas eind augustus omdat voor sommige het noodzakelijk is de resultaten van de interimperiode in augustus af te wachten om tot een verantwoord advies te kunnen komen. De betrokken instructeurs proberen zoveel mogelijk het studieadvies aan de student persoonlijk te overhandigen en met hem of haar te bespreken. Wet proces van de beoordeling wordt uiteraard met de nodige zorg omgeven. In de D-fase komt geen analogon van het wiskundepracticum voor. Er zijn in het tweedejaarsprogramma nog voldoende contacturen in de vorm van instructies en practica, waarin eventueel aanwezige problemen vm studenten door begeleiders tijdig gesignaleerd kunnen worden. De coordinatie van de studiebegeleiding wordt verzorgd door de Dcoordinator. Zijn taken zijn verder het begeleiden van studenten bij de keuze van een afstudeerrichting en het signaleren van knelpunten in de studievoortgang, het studieprogramma en de examinering. Evenals de P-coordinator richt de D-coordinator zijn systeem naar eigen inzicht in. Voordat een student zijn afstudeerprogramma ter goedkeuring aan de STUWI aanbiedt wordt er overleg gevoerd met de D-cotirdinator. Bovendien worden studenten die ten opzichte van de nominale studieduur een achterstand dreigen op te lopen van 50% door de D-coordinator voor een gesprek uitgenodigd. Voor deze studenten kan de wettelijke beperking van de studieduur een probleem worden. Maatschappelijke vorming. De bevordering van het maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef heeft in het studieprogramma een plaats door het opnemen van W&Mw-varliken in de D-fase van her studieprogramma. W&Mw-vakken in het eerste studiejaar blijken bij studenten niet aan te slam. Dit kan enerzijds verklaard worden uit het feit dat de geestelijke rijpheid van eerstejaars onvoldoende is om de waarde van dergelijke vakken te apprecieren. Anderzijds komt het directe nut van dergelijke vakken meer tot zijn recht tegen het einde van de studie, als het zicht op een baan in de maatschappij groter is. In he9 P- en 0-colloquium komen geregeld sprekers van hiten die punten vam algemeen belang aan de orde stellen. 2.W.2.2.2Het verloop van het ondeerwisproces Doorstroom en uitval. De visitatiecommissie Wiskunde en Informatics constateert dat de universitaire wiskunde studies in Nederland pittig tot zwaar zijn en een goede aanleg van studenten vereisen. De vaak gebruikte vuistregel van minstens 7,5 als gemiddeld cijfer voor de exacte vakken op het VWO-eindexamen om een redelijke kans op succes te hebben, wordt door cijfermateriaal van verschillende instellingen treffend onderbouwd. Aangezien veel beginnende studenten niet aan dit 79-criterium voldoen moet men verwachten dat het studierendement geen maatstaf is voor de kwaliteit voor het onderwijs. Voorts betekent dit dat het hanteren van streefrendementen voor het propaedeutisch examen niet erg zinvol is daar er een vrije studenteninstroom is. We1 worden zekere verwachtingen

gekoesterd ten aanzien van het relatieve doctoraalrendement. Dit impliceert dat studentcn die eenrnaal met een positief advies in de doctoraalfase zijn beland er normaliter vanuit kunnen gaan dat het doctoraal exarnen binnen zes jaar gehaald kan worden. Selectie en advisering. De selectie in het eerste jaar is tweeledig. Zowel van student naar de studie ('is wiskunde de juiste studie voor mij ?'), als van studie naar de student ('is dit de juiste student voor een wiskundestudie ?'). De propaedeuse brengt beide selecties aan door de wiskundige aard van het programma en het inbouwen van een zekere moeilijkheidsgraad voor de verschillende vakken. Door deze wiskundige aard en het inbrengen van op toepassingen gerichte vakken biedt de gropaedeuse ook een orientatie op de verdere wiskundig ingenieursstudie. Door middel van het al genoemde wiskundepracticum wordt aan het curriculum ook het verwijzende karakter meegegeven. Het wiskundepracticum fungeert in dit opzicht dan vooral als studievoortgangssignalering. Studiebelasting. In theorie is de studielast 1680 uur per jaar, oftewel 420 studiepunten. Het programma is ook in termen van studiepunten beschreven. De bestaande enquCte (in het eerste jaar) levert onvoldoende gegevens op om een oordeel te geven over de studielast in gewerkte uren. We1 geeft de enquete een redelijke indicatie over de relatieve tijdsbesteding voor de verschillende vakken binnen een trimester. Onderwijsinnovatie. De belangrijkste onderwijsvemieuwing is ongetwijfeld dat in september 1989 dc invoering van een nieuw curriculum is begonnen. Deze vemieuwing zal ook de komende jaren nog de nodige inspanningen vergen. Activiteiten van studenten t.b.v. bestuur, studievereniging e.d. In de faculteitsraad en de studierichtingscommissie zijn studenten vertegenwoordigd. Op initiatief van de studenten functioneert een overlegstructuur om op een onafhankclijke manier het onderwijs kritisch te volgen en daarmee een bijdrage te leveren aan de interne kwaliteitszorg van het onderwijs in de faculteit. Een centrale rol spelen de Studentenraad en de Ondenvijscommissaris. De faculteit beschouwt de Studentenraad als spreekbuis van de studenten. De Onderwijscommissaris voert informeel overleg met docenten, P- en D-coordinator over praktische aangelegenheden m.b.t. de uitvoering van het onderwijs, maar kan ook agendapunten aandragen voor de studierichtingscommissie. Ook de Visitatiecommissie zag een effectieve bijdrage van de Studentenraad bij het hellpen signaleren van problemen. Daarnaast bestaat de studievereniging GEWIS, die naast activiteiten buiten de studie om zich ook bezig houdt met boekenverkoop, uitgave van oude tentai-nens en het kvorderen van informele contacten tussen studenten en staf. In het verslagjaar is bcgonnen met het uitreiken van een verklaring betreffende bcstuursactiviteiten van studenten tijdens de openbare D-examenvergadering. 2.W.2.3 Output van het onderwijs

- De afgestudeerden

In de zelfstudie wordt een beschrijving gegeven van een aantal beroepsprofielen en een beschrijving van de arbeidsmarkt. De beroepsprofielen zijn: 1. De docent/ondetzoeker bij universitaire of semi-universitaire instellingen. De bctrokkenheid bij de praktijk is meestal gering of zelfs helemaal afwezig; 2. Onderzoeker in een grote research instelling. De pure wiskundige bekwaarnheid speelt een centrale rol, maar ook essentieel is het vermogen tot samenwerken met niet-wiskundige onderzoekers en het vermogen een verbinding te leggen tussen een

3.

4.

natuurwetenschappelijk of technisch proces met de wiskunde; Ingenieur betrokken bij de ontwikkeling van produkten of produktiemethoden. Er is weinig of geen gelegemheid voor onderzoek. Van de wiskundig ingenieur wordt een brede inzetbaarheid verwacht, een goede algoritmische scholing en een mime kennis van de achtergronden in de betreffende bedrijfstak; Ingenieur direct betrokken bij de concrete produktie. Meestal zal dit zijn in een adviesfunctie voor de beheersing, planning, aanpassing of verbetering van het bedrijfsproces. Het vinden van werkbare oplossingen is hier belangrijker dan het verantwoorden daarvan.

De arbeidsmarkt is ingedeeld naar wetenschappelijk- en hoger beroepsonderwijs, groot bedrijf en research laboratoria, klein- en rniddenbedrijf, computerfirma's en software houses. Voorts zijn in de zelfstudie gegevens opgenomen over de afstudeerrichtingen en werkkringen van de afgestudeerden. De faculteit werkt de beschrijving van de markt en de verzameling van gegevens over afgestudeerden periodiek bij. Contacten met werkgevers en afgestudeerden. Met de afgestudeerden beshan thans informele contacten. De voorbereidingen voor de oprichting van een vereniging voor Wiskunde ingenieurs zijn in december afgerond. De oprichting van deze vereniging zal een welkome aanvulling betekenen op de gegevens die personeelsleden in adviseurshncties of bij de begeleiding van stages en afstudcerprojecten verzamelen. De ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie hceft een industriele adviesgroep. 2.W.3

Post initieel hoger ondensijs

De aan de faculteit toegewezen gelden worden gesplitst in een min of meer vast deel ter financiering van structurele taken (kern) en een met de toewijzing fluctuerend deel (marge) te gebruiken voor de bekostiging van tijdelijke activiteiten. De marge wordt aangewend om 0.a. de aanstelling van extra promotie-aio's te financieren. In het verslagjaar zijn twee extra promotie-aio's in de sector wiskunde aangewezen. 2.W.3.2 Korte onderzoekers-opleidingen

2.W.3.3 Ontwerpersopleidingen

De uitvmring vaii de opleiding Wiskunde voor de industrie wordt grotendeels geregeld vanuit de faculteit Wiskunde en Informatica. In de opleiding Logistieke Besturingssystemen en de opleiding Computational and experimental Foundations of Engineering vervult de faculteit een serviceverlenende rol. De opleiding Wiskunde voor de Industrie hnctioneert binnen een samenwerkingsverband van een groep gelijkgeskmde universitaire instellingen in Europa. Deze hebben gezamenlijk het European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI) gevomd; de TUE is de Nederlandse participant in ECMI. a n van de doelen is het gemeenschappelijk inrichten van een opleiding, waarbij de partners elkaar kunnen steunen bij de invulling en de uitvoering daarvan. De nadoctorale opleiding Wiskunde voor de Industrie is de Eindhovense variant van deze internationale opleiding. Tussen de bij EClMI aangesloten universiteiten vindt een intensieve uitwisseling plaats van docenten en cursisten. Hierdoor kan men gebruik maken van elkaars kennis en ervaring, terwijl ook een zekere concentratie van het onderwijs bereikt wordt.

Hierdoor ook zijn de eigen specialismen van een instelling beschikbaar voor het onderwijs aan cursisten van de overige instellingen, zodat een snelle verspreiding van nieuwe inzichten mogelijk is. Voor de opleiding Wiskunde voor de Industrie houdt de samenwerking binnen ECMI in, dat de cursisten regelmatig gastcolleges van buitenlandse docenten kunnen volgen. Ook zal iedere cursist een onderwijsperiode aan CCn van de partner-universiteiten moeten doorbrengen, of het eindproject in het buitenland moeten doen (hetzij aan een partneruniversiteit, hetzij bij een bedrijf waannee zo'n partner samenwerkt). Iedere cursist bezoekt CCnmaal tijdens de opleidingsperiode een intemationale cursusweek, gewijd aan Mathematical Modelling, en kan desgewenst aan een passende, elders gegeven cursus over een speciaal onderwerp deelnemen. De voertaal in het ECMI-systeem is Engels. Op dit moment wordt de tweejarige vervolgopleiding Mathematics for Industry behalve aan de Technische Universiteit Eidhoven ook gegeven aan de University of Oxford (UK), de Universitiit Kaiserslautem (BRD), de Johannes Kepler Universiat Linz (Oostenrijk) en aan SASIAM (Bari, Italie). Verder verzorgt de Strathclyde University (Glasgow, UK) a1 we1 het merendeel van het onderwijs, zonder dat er van een volledige opleiding sprake is. De uitwisseling van cursisten tussen de hier genoemde instellingen is operationeel. Voor eindprojecten bestaan er tevens mogelijkheden met instellingen te Florence (Italie), Limerick (Ierland), Trondheim (Noorwegen) en Helsinki (Finland). Het intemationale systeem wordt regelmatig uitgebreid. De faculteit hecht veel waarde aan deze opleiding. Er is een markt voor wiskundig ingenieurs op wat 'hoger niveau' met een grotere zelfstandigheid. Voor zulke wiskundigen is een verdieping in mathematische modelvorming noodzakelijk. Met functioneren van deze opleiding in ECMI-verband geeft de faculteit de kans zich te ontwikkelen tot een opleidingsinstituut op internationad niveau. De opleiding staat open voor afgestudeerde academici in de wiskunde en voor degenen die een vergelijkbaar niveau hebben bereikt in de wiskunde en haar toepassingsmogelijkheden. Werving geschiedt door advertenties, reclame op het jaarlijks terugkerend symposium Wiskunde voor de Industrie en verder mondelinge redame. De belangstelling mag redelijk genoemd worden.

De faculteit heeft de laatste jaren veel waarde gehecht aan het ontstaan van 'netwerken' voor promotie-aio's. Via deze netwerken immers, kan gespecialiseerd onderwijs op hoog niveau door landelijke concentratie nsg vsor een vsldoend grate gmep gegeven worden. Door spreiding over de instellingen van de doceerlast zijn de inspanningen gemiddeld binnen redelijke grenzen te houden. Bovendien bevordert de regelmatige samenkomst van alle specialisten op CCn gebied uit geheel Nederland de goede gang van zaken in onderzoeksactiviteiten. De faculteit neemt actief deel in twee aio-netwerken, waaraan door het ministerie een aanloopsubsidie is verstrekt en zal zich inzetten voor versterking van deze landelijke samenwerking. Voorts wordt deelgenomen aan een (ongesubsidieerde) aio-opleiding Stochastiek in de kansrekening en statistiek. 2.W.3.5

Post-doctorale cursussen De faculteit voert een stimulerend beleid ten aanzien van de uitbreiding van exteme contacten. In de sector wiskunde bestaan er via het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) veel contacten met het bedrijfsleven en (semi-)overheidsinstellingen. Het IWDE is belast met de acquisitie van contractondexzoek en contractonderwijs.

Zie 3.W.3.5. 2.W.4

Internationale aspecten Participatie in EG-programma's. Wiskunde is bij uitstek een intemationale discipline. Naast de vele vormen van intemationale contacten kent de faculteit een aantal al dan niet geformaliseerde samenwerkingsverbanden met wiskundigen van buitenlandse instellingen. Op het gebied van onderwijs participeert de faculteit in drie EG-programma's: Be ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, medegefinancierd door COME?T en ERASMUS. Voor een beschrijving van deze opleiding wordt verwezen naar 9 2.W.3.3. De samenwerking en uitwisseling met de Universiteit van Aarhus op het gebied van Algebra en Discrete wiskunde, gefinancierd door ERASMUS. In het verslagjaar is ook samengewerkt op het gebied van de Mathematische Besliskunde en op het gebied van Informatiesystemen. In het academisch jaar 1989-1990 hebben vier studenten gedurende drie maanden de Universiteit van Aarhus bezocht. Twee Deense studenten hebben een verblijf van drie maanden doorgebracht op de TUE. In het kader van het ERASMUS-grogramma is een voorstel van de Rijksuniversiteit Gent gehonoreerd. Dit betreft de uitwisseling van docenten en studenten. De deelnemende Universiteiten maken deel uit van het Galois-netwerk (Gent, Patras, Rome, Londen, Eindhoven en Napels). De uitwisseling is in het academisch jaar 19891990 van start gegaan en drie studenten van de RUG hebben gedurende drie maanden de TUE bezocht. De programma's en studie-onderdelen van de samenwerkende universiteiten worden door de partners volledig erkend. In het programma van de opleiding Wiskunde voor de Industrie is een verplicht verblijf van een half jaar in het buitenland opgenomen. Voor wat betreft de uitwisseling met de Universiteit van Aarhus en in het kader van het Galois-netwerk worden de bij de partner afgeronde studie-onderdelen opgenomen in het keuzepakket van het doctoraalprogramma.

Ontwikkelingssamenwerking. n.v.t. 2.W.5

Emancipatie

De faculteit neemt actief deel aan de THEA-dagen, jaarlijks in oktober, die speeiaal geficht zijn s p meisjesleerlingen in het middelbaar onderwijs. in het voorlichtingsmateriaal wordt aandacht besteed aan de beeldvorming over de beroepspraktijk van de wiskundig ingenieur. Een voorlichtingsfilm is thans in de maak. Een vergroting van het aandeel vrouwelijke studenten is niet het eerste doe1 van de voorlichting. In het verslagjaar is het facultaire beleid ten aanzien van deeltijd geformuleerd. Door deeltijdarbeid kunnen wellicht meer mogelijkheden worden geboden a m herintredende vrouwen.

2.1

Het onderwijs in de studierichting Technixhe Informatics

Initiele opleiding tot informatica-ingenieur. Binnen de sector Informatica worden onderstaande opleidingen aangeboden: - de gewone 4-jarige opleiding tot informatica-ingenieur, - een 2-jarige opleiding tot informatica-ingenieur voor afgestudeerden van een HIOopleiding. In 1989 is met het nieuwe curriculum voor de informatica-opleiding begonnen, en in de planperiode zal het geheel vernieuwde programma worden ingevoerd. Het grote belang dat de maatschappij heeft bij hooggekwalificeerde informaticaingenieurs rechtvaardigt ten voile de extra inspamingen die de faculteit zich getroost om de laatstgenoemde opleiding van de grond be krijgen. De aard van de 4-jarige opleiding. Het onderwijsproces binnen de opleiding onderscheidt zich van overeenkomstig onderwijs elders door de sterke nadruk die gelegd wordt op de beoefening van de informatica als wiskundige discipline. Er is een langdurige ervaring en traditie op dit gebied in Eindhoven, en het is verheugend dae de wiskundig georienteerde benadering ook elders steeds meer veld wint. Waar de faculteit deel uimaakt van een technische universiteit, is de kleur van onderwijs en onderzoek sterk ontwerpgericht. Informatica is voor de faculteit voluit een ingenieurswetenschap, waarin de vraag Woe maken we het' van centraal belang is. De aard van de verkorre opleiding. Voor HIO-studenten die een volledige studie hebben voltooid is een aangepast prograrnma opgezet waarmee sinds september 1989 ervaring wordt opgedaan. Het bestaat uit een speciaal prograrnma van 1 trimester, waarna (bij voldoende resultaat) de deehemers geacht worden te kunnen instromen in de fase na het Dl (dat na zeven trimesters valt). Afstuderen is dan mogelijk in de richtingen Informatiesystemen en Technische Toepassingen, aangezien hier de in het HI0 opgedane kennis het meest tot zijn recht komt. Met ingang van het studiejaar 1991192 wordt de overgang naar het nieuwe curriculum gemaakt. Als gevolg daarvan wordt het speciale programma bijgesteld en zullen voortaan alle afstudeermogelijkheden voor deze studenten openstaan. Ontwerpersopleiding Technische Informatica. Volgens een recent onderzoek van de Raad van Centrale Ondernemingsorganisaties (RCO) is er jaarlijks plaats voor vele tientallen afgestudeerden van ontwerpersopleidingen van het type Technische Informatica. De nagestreefde instroom bedraagt 30 cursisten en is gebaseerd op de verwachting dat wat de financiering betreft alles bij het oude blijft. 2.1.1.1

Relatie onderw~saanbodori6ntatiearbeidsmarkt De vraag naar informatici is nog steeds groot. De instroom van eerstejaars loopt enigszins terug, echter het minst bij de technische universiteiten. Bij de manifcstatie 'Ruim baan voor informatici' op 3 oktober 1990 heeft de faculteit nogmaals willen wijzen op het verschil tussen vraag en aanbod. In de initiele opleiding Technische Informatica wil de faculteit de studenten een studie aanbieden die voldoende breedte heeft en gericht is op het aankweken van een wetenschappelijke en kritische houding, waarbij de nadruk ligt op het onderwijzen van onderwerpen van blijvend belang. Dit komt tot uiting in het onderwijsaanbod waarin eerder de nadruk wordt gelegd op methodische kennis dan op feitenkennis, hwwel uiteraard dit laatste niet wordt vergeten.

2.1.1.2

Rol interne en externe stages Iedere student doer tijdens de studie een ontwerpstage van 120 uur. Het doe1 van deze

stage is dat de student toont in staat te zijn zelfstandig een flink ontwerp te maken en hierover te rapporteren. In verband met de gewemte breedheid in de ontwikkeling van de student kan de stage niet bij de dstudeerdocent worden uitgevoerd. In het nieuwe curriculum komt de stage als verplicht onderdeel te vervallen. Daar staat tegenover dat wee stromen van het basiscurriculum (Programmeren en Computerarchitectuur en systeemprogrammering) in het zevende trimester met een grote opdracht worden afgesloten. Am deze opdracht wordt in teams gewerkt en de studenten rapporteren mondeling en schriftelijk. In het nieuwe bovenbouwcu~culumis het mogelijk vakken af te ronden met een vorm van interne stage. Ook de afstudeeropdracht kan als een stage worden gezien; geregeld wordt deze opdracht extern uitgevoerd. 2.1.1.3

Relatie opleidingsduur, kwaliteit ingenieupsopleiding en rendement

In het Ontwikkelingsplan 1989-1992 (8 3.2.2.1) stelt de TUE dat de faculteiten zich voor de opgave gesteld zien drie onverenigbare taken uit te voeren: - de duur van de aangeboden cursus mag niet langer zijn dan vier jaar, - een ir-opleiding moet een zekere breedte en een zeker niveau hebben. Niettechnische vakken zijn noodzakelijk; de examenrendementen mogen niet onaanvaardbaar laag zijn. De faculteit poogt deze drie onverenigbare taken zo goed mogelijk uit te voeren door de initiele opleiding Technische Informatics het karakter te geven zoals hierboven reeds beschreven: een studie van voldoende breedte en gericht op het aankweken van een wetenschappelijke en kritische houding, waarbij de nadruk ligt op het onderwijzen van onderwerpen van blijvend belang. De faculteit is er tot nu toe in geslaagd om een opleiding van voldoende diepgang te bieden, die blijkens de conclusies van de Vidtatiecommissie de internationale vergelijking kan doorstaan. We1 staat de breedte van de opleiding voortdurend onder druk. Bij de voorbereidingen voor een nieuwe bovenbouw van het curriculum wordt zorgvuldig gewaakt voor een verantwoorde inbreng vanuit toepassingsgebieden van de informatica en van niet-technische vakken. Er is een opmerkelijk verschil tussen de cursusduur en de studieduur: een groot decl van de studenten rondt het P- of het D-examen pas af tegen het eind van de daarvoor beschikbare studieduur (vgl. Algemeen deell, tabellen 11.4). Het lijkt dat op dit punt van een compromis sprake is, zij het dat dit beeld niet wezenlijk anders was voor de invoering van de twee-fasenstructuur en de studieduurbeperking. Het hanteren van streefrendementen voor het propaedeutisch examen is niet erg zinvol zolang er sprake is van een vrije studenteninstroom (zie ook $! 2-1.2.1.2). 2.1.2

Het systeem van kwaliteitszorg

De kwaliteitszorg heeft betrekking op dfie hoofdelementen:

-

Be onderwijsinput (5 2.1.2.1); - het onderwijsproces ($ 2.1.2.2); - de onderwijsoutput ($ 2.1.2.3).

2.1.2.1

Onderwijsinput

2.1.2.1.1 Studievoorlichting

De vraag naar informatici is nog steeds groot. De instroom bedroeg in het huidige studiejaar 125 eerstejaars studenten. De faculteit streeft naar een instroom van 150 eerstejaars studenten door middel van een met kracht voortgezette voorlichting. De voorlichting dient wellicht meer dan tot nu toe ook op delen van Nederland buiten de regio te worden gericht. Het specifieke van het studeren aan een technische universiteit wordt in de voorlichting krachtiger benadrukt. Om een directere ingang in het VWO mogelijk te maken wordt gedacht am:

-

deelname aan organisatie van nationale voorrondes voor de Informatica Olympiade; het ontvangen van klassen 5-VWO om die een idee te geven wat een studie informatica am de TUE inhoudt.

Er wordt geprobeerd om het aantal vrouwelijke studenten in de opleiding te vergroten door deelname aan de THEA-dagen. De instroom in de verkorte opleiding van HIO-ers bedraagt thans ongeveer 20 studenten en de verwachting is dat deze instroom zich in de planperiode z d stabiliseren op 30. Er worden contacten onderhouden met de HIO's in den lande om de voorlichting optimaal te doen verlopen (en onze positie te consolideren). 2.1.2.1.2 Gemiddelde VWO-eindexamencufers Tabel 1.1 : Frequentieverdeling van het gemiddelde eindexamencifler VWO, generatie 1990

Gemiddeld VWO-ciifer 8.5 IX < 10.0 8.0 5 X < 8.5 7.5 IX < 8.0 7.0 5 X a 7.5 6.5 5 X < 7.0 0.0 5 X < 6.5 Totaal

Aantal 7 9 14 28 24 21 103

Procent 6.8 8.7 13.6 27.2 23.3 20.4 100

Tabel l . l . a : Frequentieverdeling van het gemiddelde eindexamencijfer per vak in procenten, generatie 1990

yaJ Engels ~conomieI Natuurkunde Nederlands Scheikunde WiskundeA Wiskunde B

Ciifer 10 Ciifer 9 Ciifer 8 Ciifer 7 Ciifer 6 Ciifer 5 Ciifer < 5 aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct aant pct 0 0.0 8 7.829 28.224 23.330 29.112 11.7 0 0.0 0 0.0 6 8.218 24.730 41.115 20.5 4 5.5 0 0.0 0 0.0 14 13.6 29 28.2 37 35.9 17 16.5 6 5.8 0 0.0 0 0.0 2 1.9 9 8.7 38 36.9 42 40.8 12 11.7 0 0.0 1 1.2 8 9.5 25 29.8 26 31.0 18 21.4 6 7.1 0 0.0 4 7.823 45.117 33.3 6 11.8 1 2.0 0 0.0 0 0.0 3 3.2 18 18.9 21 22.1 26 27.4 18 18.9 9 9.5 0 0.0

Totaal 103 73 103 103 84 51 95

Noot: Voorts was 38 maal Biologic, acht maal Wiskunde I en vijf maal Wiskunde I1 afgelegd. De Technische Universiteiten waarschuwen de aspirant-studenten al jaren voor de geringe slaagkans bij een cijfer lager dan 7.0 voor de wiskunde edof de exacte vakken. Uil de tabel blijkt dat in 1990 bijna 30% van de eerstejaars minder dan een zeven voor wiskunde B heeft; en dat ruim 20 %, resp. bijna 30% van de eerstejaars minder dan een zeven voor natuurkunde resp. scheikunde heeft. Een niet onaanzienlijk percentage van de eerstejaars lijkt daarmee de waarschuwing te negeren. De Visitatiecommissie Wiskunde en Informatica beschrijft deze problematiek in de eindrapportage (april 1990) als volgt: De vaak gebruikte vuistregel van minstens 7.5 als gemiddeld cijfer voor de exacte vakken op het VWO-eindexamen om een redelijke kans op succes te hebben, wordt door cijfermateriaal van verschillende instellingen treffend onderbouwd. Aangezien veel beginnende studenten niet aan dit 7.5-criterium voldoen, moet men verwachten dat het studierendement geen maatstaf is voor de kwaliteit van het onderwijs. Voorts betekent dit dat het hanteren van streefrendementen voor het propaedeutisch examen niet erg zinvol is daar er een vrije studenteninstroom is.

2.1.2.1.3 Knelpunten en oplossingen

Instroom. De instroom heeft zich eerst gestabiliseerd en lijkt nu terug te gaan lopen. Dit is overigens een landelijk verschijnsel. De instroom bij de technische universiteiten lijkt niet zo sterk af te nemen als de instroom bij de algemene universiteiten. Deficienties. Studenten met een deficiente vooropleiding komen niet of nauwelijks voor. We1 heeft de verandering van het wiskundeleeqlan van het VWO de aansluiting nadelig beiinvloed. Door het wegvallen van met name het vak Wiskunde I1 op de middelbare school is vooral de bewijsvaardigheid bij de aankomende studenten verminderd. In het (wiskunde)-onderwijs in het nieuwe curriculum (met ingang van 1 september 1989) wordt hieraan bijzondere aandacht besteed. Op een enkeling na hebben alle studenten het vak Engels in hun paklcet (waarvan 90% met een voldsende), zodat hier geen belemmering voor de toegang tot de vakliteratuur ligt. 2.1.2.1.4 Personeel

In de gehele faculteit ligt de verhouding tussen toegewezen en beschikbare capaciteit scheef door de effecten van jaredange plafond-financiering. In 1990 kon slechts 87% van de modelmatige toekenningen daadwerkelijk gefinancierd worden. In de sector Informatica is de verdeling naar onderwijs en onderzoek w&l redelijk in overeenstemming met de toegewezen verdeling. Doordat de onderwijstaak is opgebouwd uit een groot aantal welomschreven activiteiten, vaak verroosterd, dring zij zich steeds op de voorgrond. Zowel bij de uitvoering van het onderwijs, als bij het ontwerpen van het nieuwe curriculum wordt daarom voortdurend aandacht besteed aan het evenwicht tussen onderwijs en onderzoek. In 1989 werd het Ontwikkelingsp~an1990-1993 opgesteld; daaruit is in het voorjaar van 1990 een formatieplan afgeleid. Op dit moment worden geen knelpunten gesignaleerd zoals vergrijzing van de staf of een te groot sf te klein personeelsverloop. Het blijft moeilijk om toegepast ingestelde medewerkers of medewerkers met industriele ervaring van voldoende niveau am te trekken vanwege de scheefgetrokken salarisverhoudingen tussen universiteiten en bedrijfsleven. 2.1.2.1.5 Het management van het onderwijs

Waden en commissies. Conform het daaromtrent bepaalde in de wet is de Studierichtingscornmissie Technische Informatica (SI) ingesteld. Zij bestaat uit drie leden vanwege de vakgroep Informatica, een lid vanwege de vakgroep Discrete Wiskunde en vier studenten; de vergaderingen worden bijgewoond door twee adviseurs namens de faculteiten Bedrijfskunde en Elektrotechniek en de P- en D-co6rdinatoren. Gedurende het gehele jaar is de Begeleidingscommissie Invoering Nieuwe Curriculum (BEGIN) actief geweest. De commissie vomt een forum voor overleg over de realisatie van het nieuwe curriculum, de studieadvisering en studiebegeleiding voor de laatste jaargangen in het oude en de eerste jaargangen in het nieuwe curriculum, en voor de evaluatie van het programma. Staff Development. Incidenteel zijn cursussen (met name Presentatietechniek) gevolgd bij de vakgroep Onderwijsresearch van de faculteit W&MW. Professionalisering van de staf wordt verder bevorderd door het in enkele gevallen laten volgen van managementcursussen. De kwaliteitsbeheersing. Externe kwaliteitszorg. In april 1990 verscheen het eindrapport van de Visitatiecommissie Wiskunde en Informatica vanwege de VSNU. Het oordeel van de Visitatiecomrnissie

was overwegend gunstig; aan de gedane aanbevelingen en de gestelde vragen heeft de faculteit al het nodige gehoor gegeven. Interne kwaliteitszorg. Ondanks het ontbrcken van een geformaliseerd evaluatiesystccm beschikt de faculteit over diverse kanalen om knelpunten in de inhoud en de vorm van het onderwijs snel te signaleren. De commissies, de P- en D-co6rdinatoren en de Studentenraad spelen hierin een belangrijke rol. De faculteit is voornemens het enquCteringssysteem dat voor het eerste studiejaar bestaat uit te breiden naar de hogere studiejaren en naar de ontwerpersopleiding. Er wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het centrale evaluatiesysteem; zeker de enquhes per vak worden met behulp van dit systeem afgenomen en verwerkt. Over een vorm van curriculumevaluatie is overleg gaande. De faculteit is doende een ingrijpende wijziging in het curriculum te realiseren. De aard van deze wijziging en de noodzaak ervan werden uitvoerig beschreven in de Zelfstudie en in het Onderwijsverslag 1988. De intensieve begeleiding van de invoering van het nieuwe curriculum door een speciaal daartoe in het leven geroepen commissie Begin werpt duidelijk vruchten af. Naast schriftelijke enquCtes onder studenten neemt de commissie ook een enquCte onder de docenten af en voert zij gesprekken met een vaste gmep studemten uit de wmte twee studiejaren. Uit deze nieuwe evaluaties blijkt nu reeds nuttige informatie te verkrijgen over de samenhangen in het curriculum door signalering van afstemmingsproblemen tussen de inhoud van gelijktijdig of na elkaar gegeven vakken. Nadat het hele basiscurriculum is ingevoerd (na het zevende trimester in winter 1991192) zal ook per stroom van vakken (zoals Programmeren 1 t/m 7) de opbouw van de stof geevalueerd worden. Bewaking studietermijnen. Er zijn in 1990 geen aanvragen om verlenging van de stageduur of afstudeerperiode, op basis van de Richtlijn ex. art. 61 WWO Bewaking studietermijnen, gedaan.

Voorzieningen en ondersteuning. Huisvesting. Om een lang verhaal kort te maken: de huisvestingssituatie van de faculteit is abominabel. De situatie is nu zodanig dat de repercussies hiervan op het functioneren van de faculteit zichtbaar worden. Dubbele of drievoudige bewoning van kamers belemrnert het geven van individueel onderwijs en verstoort het vemchten van onderzoek. De faculteit heeft dringend behoefte aan instructiezalen elders. Vanzelfsprekend blijft de faculteit krachtig streven naar een unilocatie. Bibliotheek. De vakliteratuur op het gebied van de wiskunde en de theoretische informatica is voornamelijk ondergebracht bij de faculteitsbibliotheek; die op het gebied van de toegepaste informatica voornamelijk bij de bibliotheek van het Rekencentrum. Grotere aandacht voor de literatuur over toegepaste informatica is wenselijk. Met het Rekencentrum dienen afspraken over de verdeling van deze literatuur te worden gemaakt. Apparatuur. Op het gebied van apparatuurbeleid ligt er een geweldig spanningsveld tussen hetgeen noodzakelijk wordt geacht voor kwaliteit van onderwijs, ondenoek en dienstverlening en de mogelijkheden begrensd door de omvang van de financiele middelen. In 1990 is een investeringsniveau bereikt waarop alle beschikbare middelen aan onderhoud en vervanging moeten worden besteed. Ten behoeve van het onderwijs is het noodzakelijk de beschikbare PC-zalen uit te breiden en zalen met werkstations in te richten. Of deze zalen centraal dan we1 decentraal gelegen zullen zijn, en of ze centraal dan we1 decentraal gefinancierd moeten worden, vereist veel studie en overleg in de komende tijd.

2.1.2.2

Het ondenvijsproces Het onderwijsproces wordt gekenmerkt door: - de onderwijsorganisatie (5 2.1.2.2.1); - het verloop van het onderwijsproces (5 2.1.2.2.2).

Algerneen. In de initiele opleiding Technische Informatica wil de faculteit de studenten een studie aanbieden die voldoende breedte heeft en gericht is op het aankweken van een wetenschappelijke en kritische houding, waarbij de nadruk ligt op het onderwijzen van onderwerpen van blijvend belang. Geprobeerd wordt de zelfstandigheid van de student te bevorderen door de begeleiding in de vorm van instructies in de loop van de studie sterk te laten ahemen, en door de student zelfstandig of in kleine groepen opdrachten te laten uitvoeren. Vanaf september 1989 wordt een nieuw cuniculum ingevoerd. Het beslaat zeven trimesters en is voor alle studenten gemeenschappelijk. Bij k t ontwerp van het studieprograrnma is bijzondere aandacht besteed aan de onderlinge samenhang in het aanbod van vakken. Bij de evaluatie, op basis van ervaringen van studenten &ndocenten, wordt deze samenhang nadmelijk bewaakt. In het afrondende zevende trimester zijn twee grote opdrachten voorzien wzlarin de stromen Programmeren en Computerarchitectuur en systeemprogrammatuur door de student afgerond worden. Het nieuwe bovenbouwprogramma is in december 1990 door de faculteitsraad vastgesteld. Hierin wordt meer dan tot nu toe aandacht besteed aan de praktijkorigntatie, in het bijzonder aan mondelinge en schrifielijke uitdrukkingmaardigheid, en aan de toepassing van informatica in andere disciplines. Het begeleidend onderwijs heeft tijdens de propaedeuse vooral de vorm van instructies; in het vervolg van de studie komt er meer plaats voor practica, waarin grotere zelfwerkzaamheid van de student wordt verwacht. In het nieuwe bovenbouwprogramma zullen ook vakken in de vorm van seminaria of zelfstudie worden aangeboden; enerzijds vanwege een gewenste variatie in het aanbod van onderwijsvormen (de student is er in die studiefase ook rijp voor), anderzijds vanwege de geringe aantallen deelnemers bij sommige keuzevakken. Onderwijsbelasting. Zoals al in 5 2.1.2.1.4 is aangegeven, is de verdeling over onderwijs en onderzoek w&l redelijk in overeenstemming met de toegewezen verdeling, maar staat die toewijzing op zich onder druk van de plafond-financiering van de universiteiten. Om voldoende ruimte aan het onderzoek te kunnen bieden zou de onderwijslast omlaag moeten, zo constateert ook de Visitatiecommissie. Enerzijds zal de faculteit dan ook blijven pleiten voor een ophoging van de onderzoekscapaciteit. Anderzijds zal zowel bij de uitvoering van het onderwijs, als bij het ontwerpen van het nieuwe curriculum voortdurend aandacht worden besteed aan een verantwoorde inperking van de onderwijsbelasting. Relatie ondenvijs/onderzoek. Waar de faculteit deel uitmaakt van een technische universiteit, is de kleur van onderwijs en onderzoek sterk ontwerpgericht. Informatica is voor de faculteit voluit een ingenieurswetenschap, waarin de vraag 'Hoe maken we het' van centraal belang is. Het onderwijsprofiel wordt mede bepaald door het onderzoekprofiel van de faculteit. Zo hangen de afstudeerrichtingen nauw samen met de zwaartepunten in het onderzoek. Bij de uitvoering van de afstudeeropdracht komt een deel van de studenten ook a1 direct in contact met dat onderzoek doordat zij betrokken worden bij de uitwerking van deelproblemen.

Studiebegeleiding. In de propaedeusefase. De studiebegeleiding in het eerste jaar is in handen van de studiebegeleiders en de P-mbrdinator. In het eerste jaar worden de studenten in groepen ingedeeld (grootte 25 h 30 studenten) die elk een studiebegeleider krijgen. Deze begeleider is tevens instructeur bij de vakken Programmeren 0, 1 en 2. In het studiejaar 199011991 verzorgen de studiebegeleiders tevens de instructie bij het vak Logica 1; het experiment in het voorgaande jaar bleek bij de studiebegeleiders en de studenten goed tc zijn bevallen. Drie keer per jaar wordt na afloop van de tentamenperiode een vergadering gehouden om de stand van zaken voor de hele eerstejaarspopulatie te bespreken. Het Pcolloquium is een goede gelegenheid gebleken om alle eerstejaars te informeren over zaken als het studieadvies en de overgang naar het nieuwe curriculum. In de doctoraalfase. De studiebegeleiding in de hogere jaren valt onder de D-co0rdinator. Deze bekijkt van alle studenten in hun vierde jaar de resultaten en maakt aan de hand daarvan een tamelijk globale schatting van de voor de rest benodigde tijd. Studenten die de toegestane zes jaar dreigen te overschrijden worden opgeroepen voor een gesprek. In het vijfde en zesde studiejaar wordt dit herhaald. Studenten in de kritieke zone krijgen in het laatste jaar extra aandacht. Ondanks deze inspanningen laat de studiebegeleiding nog te wensen over: de begeleiding is weinig persoonlijk en incidenteel. Wellicht kan het nieuwe studievooPrgmgsregis~atiesysteemenig soelaas bieden. Met het Plieuwe basiscuniculum wordt een duidelijke cesuur aangebracht na zeven trimesters. Dit Dl-moment zal ook in Be studiebegeleiding een belmgrijker rol gaan spelen d m tot nu toe. Studieadvisering. Wettelijk verplichte studieadvies. Op grond van de resultaten in het eerste jaar wordt aan het begin van de zomervakantie het wettelijk verplichte studieadvies uitgebracht; in de loop van het jaar worden voorlopige adviezen gegeven. Een van de moeilijkste problemen is dat de student die de studie naar verwachting niet aan zal kumen dat zo vroeg mogelijk moet weten, eigenlijk al halverwege het tweede trimester, om zich vroegtijdig voor een andere opleiding op te kunnen geven. Daarom worden al omstreeks januari gesprekken gehouden met studenten die tot de risicogroep behoren, maar het is duidelijk dat er op dat moment nog weinig harde gegevens zijn. In de zomer van 1990 is veel aandacht besteed aan de studieadvisering na de interimperiode vanwege de overgang naar h a nieuwe basiscuniculum. Aan de studenten die het Dl-examen nog niet gehaald hadden is door de co(irdinatoren een individueel studieprograrnma voorgelegd. Zij worden van trimester tot trimester begeleid. Sarnemverking met HTO. Er is samenwerking met de Hogeschool Eindhoven op het gebied van 'routering' van studenten. Studenten die de ingenieursstudie niet aankunnen, worden in voorkomende gevallen naar het HI0 verwezen. Van belang is in dit verband dat duidelijkheid bestaat over de vrijstellingen die ze op grond van hun prestaties aan de TUE kunnen verkrijgen. HIO-studenten kunnen in principe overstappen naar de ingenieursstudie. Praktisch komt dit een enkele keer voor na het eerste jaar, en in wat grotere mate nadat ze hun volledige studie aan het HI0 hebben voltooid.

Maatschappelijke vorming. De bevordering van het maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef heeft in het studieprogramma een plaats door het opnemen van een daartoe geschikt vak in het tweede studiejaar. Ook in het programma van de bovenbouw worden W&MW-vakken opgenomen. Voorts wordt studenten aanbevolen onderdelen van het Studium Generaleprogramma te volgen; begin 1990 is het eerste doctoraaldiploma uitgereikt met een speciale aantekening voor studiepunten in het kader van Studium Generale. In het P-colloquium komen geregeld sprekers van buiten die punten van algemeen belang aan de orde stellen.

2.1.2.2.2

Het verloop van het onderwijsproces Doorstroom en uitval. Gestreefd wordt naar een P-rendement van ten minste 60%, en een D-rendement van ten minste 80%. Aangezien er in de opleiding geen duidelijke knelpunten te onderkennen zijn, is de enige mogelijkheid om te prokren de werkhouding van de studenten te verbeteren. Hiervoor zal het nodig zijn dat de studenten een goed inzicht krijgen in het niveau en de omvang van hun eigen prestaties (vergeleken met zekere gemiddelden) zodat ze bij te kort schietende prestaties zelf de passende maatregelen kunnen nemen. Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij het mntrale registratiesysteem van de TUE. Daamaast aal de studie-advisering in de hogere studiejaren geihtensiveerd mocten worden. Selectie en advisering. Met de invoering van het nieuwe basiscurriculum per 1 september 1989 hoopt de faculteit beter inhoud te kunnen geven aan de functies van de propaedeuse. Zo wordt het aandeel van de informaticavakken, waaronder enkele meer theoretische, aanzicnlijk verstrekt; dit zal zowel de selecterende als de orienterende functie van de propaedeuse ondersteunen. De Visitatiecommissie Wiskunde en Informatics acht Be selecterende werking van de propaedeuse overal in den lande bevredigend. De commissie adviseert in de propaedeuse een college of practicum 'encyclopedie9 of 'kaleidoscoop' (bevattende een ruim aantal zeer gevarieerde onderwenpen die zicht geven op wiskunde en informatics, en hun gebruik) op te nemen. De faculteit meent dat het P-colloquium deze functie al kan vervullen. Studiebelasting. In theorie is de studielast 1680 uur per jaar, oftewel 420 studiepunten. Het programma is ook in termen van studiepunten beschreven. De bestaande enquCte (in het eerste jaar) levert onvoldoende gegevens op om een oordeel te geven over de studielast in gewerkte uren. We1 geeft de enquete een redelijke indicatie over de relatieve tijdsbesteding voor de verschillende vakken binnen een trimester. Onderwijsinnovatie. De belangrijkste onderwijsvernieuwing in het verslagjaar is ongetwijfeld de invoering van een nieuw curriculum (vanaf september 1989). Deze vernieuwing zal w k de komende jaren nog de nodige inspmingen vergen. Activiteiten van studenten t.b.v. bestuur, studievereniging e.d. In de faculteitsraad, de studierichtingscommissie en de commissie Begin zijn studenten vertegenwoordigd. Op initiatief van de studenten functioneert een overlegstructuur om op een onafhankelijke manier het onderwijs kritisch te volgen en daarmee een bijdrage te leveren aan de interne kwaliteitszorg van het onderwijs in de faculteit. Een belangrijke rol spelen de Studentenraad en de Onderwijscommissaris. De faculteit beschouwt de Studentenraad als spreekbuis van de studenten. De Onderwijscommissaris voert informeel overleg met docenten, P- en D-co6rdinator over praktische aangelegenheden m.b.t. de uitvoering van het onderwijs, maar kan ook agendapunten aandragen voor de studierichtingscommissie. Ook de Visitatiecommissie ziet een effectieve bijdrage van de Studentenraad bij het helpen signaleren van problemen. Daarnaast bestaat de studievereniging GEWIS, die naast activiteiten buiten de studie om zich ook bezig houdt met boekenverkoop, uitgave van oude tentamens en het bevorderen van informele contacten tussen studenten en staf.

2.1.2.3

Output van het onderwijs

- De afgestudeerden

Profiel van de afgestudeerde. In de Zelfstudie (en het Onderwijsverslag 1988) wordt een beschrijving van de arbeidsmarkt en een beschrijving van enkele beroepsprofielen gegeven. De arbeidsmarkt is ingedeeld naar software industrie, systeemindustrie, bedrijfsinformatiesystemen, onderzoeksorganisaties en onderwijs. De beroepsprofielen zijn gereedschapsontwerper, applicatieontwerper gespecialiseerd in de ontwerpfasen van systemen, applicatieontwerper gespecialiseerd in de bouw van systemen, onderzoeker en docent. Voorts zijn in de Zelfstudie gegevens opgenomen over de afstudeerrichtingen en de werkkringen van de afgestudeerden. De faculteit is voornemens om de beschnjving van de markt en de verzameling van gegevens over afgestudeerden periodiek bij te werken, zo veel mogelijk in samenwerking met VIE. Contacten met werkgevers enlof afgestudeerden. Met de afgestudeerden wordt contact onderhouden in de Vereniging voor Informatica-ingenieurs Eindhoven (VIE), zodat een zekere terugkoppeling naar de initiele opleiding wordt verkregen. Zo zijn de voorstellen voor een nieuwe bovenbouw van het curriculum op een bijeenkomst van VIE uitvoerig ksproken. Wet plan is om samen met deze vereniging een onderzoek op te zetten naar de aard van het werk dat afgestudeerden van de opleiding verrichten, en naar hun loopbaanontwikkeling. Dit zal een welkome aanvulling betekenen op de meer incidentele gegevens die personeelsleden in adviseursfuncties of bij de begeleiding van stages en afstudeerprojecten kunnen verzamelen. De ontwerpersopleiding heeft een exteme adviescommissie voor toetsing uit het kdrijfsleven. Mierbij zijn zowel geote als kleine bedrijven betrokken. Deze commissie komt twee keer per jaar bij elkaar. 2.1.3

Post initieel hsger ondemijs

2.1.3.1

4-jarige aio's Het aantal promoties is in vergelijking met 1989 afgenomen (zie Algemeen deel; tabel 111.1.1); voor 1990 wordt weer een stijging verwacht. Aan het eind van het verslagjaar waren 24 aioloio-plaatsen binnen de sector Informatica vervuld, waarvan twaalf aio-plaatsen uit de 1" geldstroom en de centrale beleidsruirnte, drie oio-plaatsen uit het SOBU en negen oio-plaatsen uit de 2" en 3" geldstroom. De faculteit wil het aantal aio's opvoeren tot 24 A 30, zodat uit deze pool zes B zeven promoties per jaar tot stand komen. De sector Informatica ondervindt geen problemen om de beschikbare plaatsen te vervullen; grotendeels worden hiervoor afgestudeerden van de eigen studierichting Technische Informatica gevonden. Het onderzoek van de promovendi is in vrijwel alle gevallen ingebed in een van de VF-programma's van de faculteit. Het onderwijs aan de 4-jarige aio's vindt gedecentraliseerd plaats in de groepen waarin ze zijn geplaatst. Deze begeleiding kan verschillende vormen hebben, zoals het doen volgen van colleges en seminaria, en geleide literatuurstudie. Mede op grond van de aanbevelingen van de Visitatiecommissie wil de faculteit de controle op de totstandkoming en uitvoering van opleidings- en begeleidingsprogramma's voor aio's intensiveren.

2.1.3.2

Korte onderzoekersopleidingen

Technische Informatica. De ontwerpersopleiding Technische Informatica leidt op tot het ontwerpen van gegevensverwerkende systemen voor technische toepassingen. Uitgangs-

punt hierbij is het streven naar enerzijds een goede theoretische fundering in de vorm van specificatieen ontwerpmethoden, en anderzijds praktische oefening door het werken aan een gmot project. PIeP amtrekken van voldoende goede cursisten is geen enkel probleem gebleken. Er is een uitstekende samenwerking met het bedrijfsleven, waarbij ook cursussen vanuit het bedrijfsleven worden verzorgd. De gang van zaken stemt hier tot tevredenheid.

De meeste aio's maken deel uit van informele netweken, zoals onderzoekswerkgrocpen en 2" en 3" geldstroom-projecten van grotere omvang. De sector Informatica nam in 1990 nog niet deel aan een officieel aio-netwerk. 2.1.3.5

Post-doctorale cursussen Er wordt gestreefd naar het beschikbaar stellen van delen van het onderwijsaanbod in de ontwerpersopleiding aan bedrijven of individuen buiten de TUE.Eventuele stappen in die richting zullen via het IVO worden gedaan.

De cursus Database Systemen is inhoudelijk herzien, maar wederom volgens het beproefde stramien gegeven. De capaciteit aan cursussen vanwege het PAO-orgaan Informatica lijkt de vraag ernaar te gaan overstijgen. 2.0 heeft het PAO-orgaan een door de TUE ontwikkelde cursus Computergrafiek in een laat stadium laten vervallen en is overleg met de aanbieders van vergelijkbare cursussen op het gebied van databases nodig gebleken om onnodige concurrentie te voorkomen. Als uitvloeisel hiervan zal de cursus in 1991 in het bijzonder op Communicerende databases gericht zijn. 2.1.4

Internationale aspecten Participatie in EG-programma's. (i) De vakgroep Informatica werkt samen met University of Manchester (Manchester, UK), Institute of Computer Science - FORTH (Weraklion, Kreta, Griekenland), Imperial College (London, UK), Swedish Institute of Computer Science (Kista, Zwcden), Weizmann Institute (Rehovot, Israel), University of Oxford (Oxford, UK), IMAG Grenoble - INPG (Grenoble, Frmkrijk), KUN (Nijmegen, Nederland) en Universitt de Liege (Liege, Belgie) in het kader van ESPRIT aan het Basic Research project 3096, getiteld Formal methods and tools for the development of distributed and real time systems (SPEC). (ii) De vakgmep Informatica werkt samen met PRISMA Informatica (Perugia, Italie), SLIGOS (Paris La mfense, Frankrijk), Telesyst5mes (Paris, Frankrijk), ITI-TNO (Delft, Nederland), IPL-TNO (Eindhoven, Nederland) en ENTEL (Madrid, Spanje) in het kader van ESPRIT am het project 5342, getiteld Promotion of formal methods in European software industry (PROOFS). (iii) De vakgroep neemt deel aan de ESPRIT Parallel Computing Action met het project DIPPER (4038). Uitwisseling van studenten. De uitwisseling van studenten is beperkt tot buitenlandse stages. Internationale samenwerking. Het onderzoek in de vakgroep Informatica wordt gevoed vanuit diverse internationale samenwerkingsverbanden, zoals ESPRIT, MOPC (Mathematics of Program Construction) en, in wat mindere mate, JESSI. De faculteit acht het van belang om plaats te bieden aan buitenlandse gasten die het onderzoek kunnen inspireren. Bij een langer verblijf wordt bevorderd dat deze gasten sarnenwerken met afstudeerders en promovendi, en dat zij een seminarium geven. Fondsen als de Nationale Faciliteit Informatica ondersteunen

dit streven.

2.1.5

Emancipatie De faculteit neemt actief deel aan de TEA-dagen, jaarlijks in oirtober, die speciaal gericht zijn op meisjesleerlingen in het middelbaar onderwijs. In het voorlichtingsmateriaal wordt veel aandacht besteed aan de beeldvorming over de informatica. In de eerste videofilm 'Informatica ... precies!' uit 1988 wordt een beeld gegeven van de studie en van de informaticastudent; in 1990 is de tweede videofilm 'Informatici aan het werk' in premi&re gegaan, waarin een beeld wordt gegeven van de beroepspraktijk. Een vergroting van het aandeel van vrouwelijke studenten is niet het eerste doe1 van deze initiatieven, maar de faculteit neemt aan dat een betere beeldvorming we1 irrationele bedenkingen ('informatica is voor computer-freaks') kan wegnemen. De extra inspanning bij de werving van vrouwelijke studenten dienen gevolgd te worden door een extra inspanning om belemmerende factoren tijdens de studie weg te nemen (zeker zolang de verhoudingen nog z s scheef liggen). Momenteel wsrdt gestreefd naar enige concentratie van de vrouwelijke studenten bij de indeling van groepen, op basis van het vaste vemoeden dat een minimum aantal vrouwelijke studenten per groep nodig is om de ongunstige effecten van een scheve verdeling zo veel mogelijk tegen te gaan. Kortom: de vrouwelijke studenten niet alleen in een groep zetten en niet concentreren in CCn groep. De groepsvorming wordt tijdens de intmductie met zachte hand gestuurd. Valnzelfsprekend maakt een grotere deelname van vmwelijke studenten zulke 'psitieve actie' overbodig. De maandelijkse lunch van medewerksters en studentes (samen met Wiskunde) geniet grote belangstelling. Vaak worden spreeksters uitgenodigd; bijvoorbeeld vrouwelijke ingenieurs die over hun beroepservaringen vertellen. In 1989 is het facultaire beleid ten aanzien van deeltijdarbeid gefomuleerd. Door deeltijdarbeid kunnen wellicht meer mogelijkheden worden geboden aan herintredende vrouwen.

Naast de opleiding tot informatica-ingenieur wordt service-onderwijs in de informatica gegeven voor de andere opleidingen van de TUE. Dit beschouwt de faculteit als een uiterst belangrijk onderdeel van haar taak. De omvang van het service-onderwijs bedraagt thans 7 fte. Het service-onderwijs wordt uitgebouwd door waar mogelijk samenwerking met het Rekencentrum te meken bij het inleidend programmeeronderwijs, en door uitbreiding van het voortgezet en specialistisch onderwijs. De tendens dat andere opleidingen hun eigen informatica-onderwijs verzorgcn is zorgelijk. Intensief overleg hierover is noodzakelijk. In dit overleg zal de facultcit een open oog hebben voor de gerechtvaardigde verlangens van de andere opleidingen. Uiteraard zullen de uitvoerbaarheid en de stand van zaken in het vakgebied informatica mede bepalend zijn voor het uiteindelijke resultaat.

Bijdrage van de faeulteit a m het Wetenschapgelijk Verslag TUE 1990 (Vergelijk Wetenschappelijk Verslag TUE 1990, Deel 1, pp. 113-153, en Deel 2, pp. 63-92.)

3.0

Hoogtepunten in het verslagjaar Een team van de faculteit, samengesteld uit studenten en assistenten in opleiding, is op 21 februari op een eervolle vijfde plaats gdindigd bij een intemationale programmeerwedstrijd in de Verenigde Staten onder auspicien van de Association for Computer Machinery, een internationale vereniging voor computergebruikers. Aan de oudstudent van de faculteit, dr.ir. W.J. van Gils, is door de Gesellschaft fiir Mathematik, Okonomie und Operations Research een 'Promotionspreise' toegekend. De prijs werd op 28 augustus in Wenen uitgereikt. De prijs heeft betrekking op het proefschrift 'Design of error-control coding schemes for three problems of noisy information transmission, storage and processing'. Promotoren waren prof.dr. J.H. van Lint en dr.ir. H.C.A. van Tilborg. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappn heeft dr. A.A. Stoorvogel geselecteerd vosr een aanstelling als Akademie-onderzoeker bij de faculteit.

3.1

Beschrijving van het gevoerde onderzoekbeleid op faeulteitsniveau

Algemene doelsfellingen Het beleid is gericht op handhaving van de kwaliteit van het onderzoek, vooral op de gebieden fundamentele programmering, discrete wiskunde, systeemtheorie en besliskunde. Versterking van het onderzoek in de numerieke wiskunde wordt nagestreefd. De faculteit streeft emaar dat de wiskundesector zich nadrukkelijker ontwikkelt als een wiskundig centrum in een technische omgeving. Daarom kiest de faculteit met betrekking tot het wetenschappelijk onderzoek voor die terreinen waar het duidelijk is dat zij de mogelijkheid heeft onderzoek op internationaal niveau te bedrijven. Het informatica-onderzoek van de faculteit richt zich op het specificeren, ontwerpen en het construeren van systemen en programma's. De zwaartepunten van het informaticaonderzoek blijven programmeren, parallellisme en informatiesystemen. De aandacht voor technische toepassingen zal toenemen en een nauwere samenwerking met de wiskundcsector wordt beoogd.

Personeelsbeleid Het gevoerde personeelsbeleid is een afgeleide van de afstemming van de taken van de faculteit op de beschikbare middelen. Dit heeft in de sector Wiskunde geleid tot de noodzaak om het totaal van taken te venninderen en om een verschuiving van de aandacht voor onderwijs naar ondenwk te bewerkstelligen. In de informatica ontstaan steeds weer nieuwe takken in onderzoek en toepassingen, waarvan een deel zeker in de universitaire onderwijs- en ondenoekprogramma's terecht zal komen. Welke dat zullen zijn is vaak niet duidelijk. De faculteit speelt hierop in door de instelling van een aantal deeltijd hoogleraarschappen. In het verslagjaar is een deeltijd hoogleraar Heuristische zoekmethoden aangesteld.

Resultaten In het verslagjaar zijn de herverkavelde VF-programma's in het kader van de tweede

cyclus VF van start gegaan. Voor een beschrijving wordt verwezen naar paragraaf 3.1.2. Knelpunten

=

Een groot probleem is om voldoende gekwalificeerd seniorpersoneel te vinden, vooral in de meer technische richtingen. De zuigkracht van het bedrijfsleven is hier nog steeds heel groot. De faculteit, vooral de sector Informatica, kampt met een te klein toegewezen autonoom onderzoeksdeel. Dit komt doordat de vaststelling van de B-delen heefi plaatsgevonden in de periode dat de studierichting Technische Infomatica nog maar net van start was gegaan. Voor de handhaving van de vooraanstaande plaats die de wiskunde en infomatica nu op onderzoekgebied hebben, is een vergroting van de autonome onderzoeksdelen noodzakelijk. De in het ontwikkelingsplan TUE 1991-1994 voorziene toename van het autonome onderzoeksdeel van de faculteit heeft in het verslagjaar nog geen soelaas gebracht. Het nijpende tekort aan huisvesting biedt geen mogelijkheden om laboratoriumruimten in te richten. Hierdoor komt de verdere uitbouw van de technische componenten in de wiskunde en de informatica in gevaar en wordt de samenwerking met andere technische disciplines bemoeilijkt. Het tekort aan huisvesting heeft ook tot gevolg dat een toenemend aantal ondenoekers door een groeiend aantal kamergenoten wordt gestoord. Een emstig gevolg hiervan is ook dat nieuwe onderzoeksactiviteiten in gevaar worden gebracht. Verder werkt ook de huisvesting van de faculteit in twee vrij ver van elkaar verwijderde gebouwen belemmerend op de wetenschagpelijke interacties.

Totstandkoming van het onderzoekprogramma Het onderzoekprogramma wordt (voor zover het niet vastligt door de VF) jaarlijks vastgesteld door de vakgroepen in overleg met de Commissie voor de Wetenschapsbeoefening. Het vastgestelde onderzoekprogramma dient door de faculteitsraad goedgekeurd te worden. Flexibiliteit De aan de faculteit toegewezen gelden worden gesplitst in een min of meer vast deel ter financieting van structurele taken (kern) en een met de toewijzing fluctuerend deel (marge) te gebruiken voor de kkostiging van tijdelijke activiteiten. Het fluctuerend deel wordt aangewend om de aanstelling van extra promotie-aio's, research fellowships en postdoc plaatsen te financieren. In het verslagjaar zijn vier extra promotie-aio's aangesteld, twee in de sector wiskunde en twee in de sector informatica. Met de invoeting van de splitsing van de toegewezen middelen is tevens de beslissing genomen het automatisme, dat de vakgroepen een voortdurend recht op een aio-plaats kunnen claimen te laten vervallen. Beide bovengenoemde beslissingen geven de faculteit de nodige flexibiliteit om het onderzoek te stimuleren. 3.1.2

Relatie van het facultaire onderzoekbeleid met het instellingsbeleid Profiering van het onderzoek Het VF-onderzoek is te karakteriseren als fundamenteel en technologisch, aansluitend bij het profiel van de TUE. Het technologisch karakter komt tot uitdrukking in aspecten als ontwerpmethodiek en wiskundige modelvoming, ontwikkeling van methoden en technieken voor de analyse van praktijkproblemen, en bruikbaarheid van het 'eindprodukt '.

Het service-onderzoek van de faculteit is voomamelijk van een toepassingsgericht karakter. Relatie met het maatschappelijk gebeuren, interactie met het bedri#sleven, concentratiegebieden

De aansluiting bij het maatschappelijk gebeuren wordt versterkt door samenwerking met andere faculteiten en intensieve samenwerking met de lokale industrie. Een groot aantal hoogleraren is, dikwijls in adviseursfunkties, direkt bij de industrie betrokken. Verder worden contacten met de industrie onderhouden door deeltijdhoogleraren die hun hoofdtaak in de industrie hebben. Ook via het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) bestaan er veel contacten met het bedrijfsleven. De taken van het instituut worden uitgevoed door een facultaire werkgroep. Deze werkgroep is belast met de acquisitie en uitvoering van het service-onderzoek en het contractonderzoek ten behoeve van de industrie. Grote waarde hecht de faculteit ten slotte aan het samenwerkingsverband ECMI (European Consortium for Mathematics in Industry), in het kader waarvan de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie wsrdt gegeven. Dit consortium heeft ten doe1 het gebruik van wiskundige modellen in de industrie te bevorderen, industriCle wiskundigen op te leiden om aan de groeiende vraag naar zulke experts tegemoet re komen, een en ander op Europese schaal. De faculteit participeert in de TUE concentratiegebieden 'Fundamentele programmering' en 'Produktie- en logistiek management'. In het verslagjaar is het onderzoekprogramma 'Discrete wiskunde' aan de lijst van concentratiegebieden toegevoegd. Beleid t.a.v. voorwaardelijke financiering

In het verslagjaar zijn de nieuwe W-programma's van de faculteit van start gegaan in het kader van de tweede cyclus, derde ronde. De nieuwe VF-programma's conformeren aan de algemene doelstellingen zoals verwoord in paragraaf 3.1.l. Binnen de sector Wiskunde zijn onderstaande VF-programma's geformuleerd: 1. Toepassingsgerichte analyse. 2. Besliskunde en stochastiek. 3. Discrete structuren. 4. Informatiesystemen (wiskundedeel). Toepassingsgerichte analyse is een samenvoeging van twee bestaande programma's, te weten Toepassingsgerichte analyse en Quantitatieve systeemtheorie. De omvang van het programma Quantitatieve systeemtheorie was betrekkelijk klein, zodat het als zelfstandig programma niet zo gemakkelijk te handhaven was. Het programma had goede aanknopingspunten met de analyse. De meeste onderdelen ewan hebben een sterk analytisch karakter en de produktiviteit kan gunstig worden be'lvloed door een nauwere samenwerking met andere onderzoekers in de analyse. Bovendien waren er in het vorige programma a1 medewerkers die in beide programma's participeerden. Om deze reden is ksloten het programma samen te laten gaan met Toepassingsgerichte analyse. Door een duidelijkere herindeling van deelprogramma's wordt de produktiviteit van het programma gestimuleerd. In het bijzonder is het de bedoeling dat de groep Numerieke wiskunde wordt versterkt. Besliskunde en Stochastiek komt grotendeels overeen met het gelijknamige programma uit de eerste cyclus. De personele bezetting is essentieel gewijzigd. Dit heeft geresulteerd in een verschuiving van de aandachtsgebieden. Vooral het gebied Discrete optimalisering heeft meer nadruk gekregen. Deze richting heeft duidelijke aanknopingspunten met de discrete wiskunde en de informatica. Op deze manier wordt een door de faculteit als gewenst geziene nauwere samenwerking tussen de wiskunde en de

informatica bevorderd. Discrete structuren is een voortzetting van het gelijknamige programma in de eerste cyclus. Het is weer een gezamenlijk programma van de faculteiten Wiskunde & Informatica en Elektrotechniek. Het wordt binnen de faculteit Wiskunde & Informatica met gehandhaafde inzet van de vaste wetenschappelijke staf voortgezet. Het aantal aio's, met name gesubsidieerd via de tweede geldstroom, is fors toegenomen. Binnen de sector Informatica zijn onderstaande VF-programma's van start gegaan: 1. Programmeren. 2. Parallellisme. 3. Informatiesystemen (informaticadeel). In de eerste cyclus kende de sector Informatica twee programma's: Fundamentele programmering en Informatiesystemen. Wet eerste programma, dat een verplichting had van 12.7 fte, is nu gesplitst in twee programma's: Programmeren en Parallellisme. De nieuwe programma's zijn dan ook een continuering van het oude programma, zij het dat binnen Programmeren een uitbreiding is bewerkstelligd rond het belangstellingsgebied van de nieuwe hoogleraar 'Wiskunde van het Programmeren'. Het derde programma is een uitbreiding van het vroegere programma Informatiesystemen. De uitbreiding betreft het werk in de sectie Technische Toepassingen en ligt op de terreinen Embedded Systems en Computergrafiek. Het programma wordt, evenals zijn voorganger, uitgevoerd in samenwerking met de vakgroep Besliskunde en Stochastiek van onze faculteit en met de vakgroep BISA van de faculteit Bedrijfskunde. Beleid t.a.v. smenwerking en internationalisering

Het onderzoek in de faculteit wordt gevoed vanuit diverse nationale en internationale samenwerkingsverbanden. De belangrijke en formele samenwerkingsverbanden zijn vermeld in 5 3.1.7. Daarnaast bestaan er vele informele samenwerkingsverbanden waaraan de faculteit veel waarde hecht. De samenwerking wordt in het algemecn voldoende geacht. Relatie onderzoeWondenvijs

De faculteit heeft voor de initiCle opleidingen in de wiskunde en in de informatica een aantal afstudeenichtingen ingesteld die samenhangen met de belangrijke aandachtsgebieden in het onderzoek (en daarmee met de VF-programma's). Langs deze weg wordt gepoogd de noodzakelijke relatie onderzoek/onderwijs te behouden. Voorts worden door de faculteit de tweede fase ontwerpersopleidingen 'Wiskunde voor de Industrie' en 'Technische Informatica' verzorgd. Ook is de faculteit betrokken bij enkele andere ontwerpersopleidingen. De studenten van deze opleidingen nemen via stages deel aan het onderzoek, hetzij binnen de faculteit hetzij in de industrie. 3.1.3

Bevordering en beheersing van de onderzoekkwaliteit Proces van kwaliteitszorg, gehanteerde kwaliteitscriteria

De kwaliteit van het onderzoek krijgt speciale aandacht van de Commissie voor de Wetenschapsbeoefening. Wet aanvragen en verkrijgen van NWO-formatieplaatsen en het referee-systeem van internationale tijdschriften spelen hierbij onder meer een rol. Programma's met een al wat langere looptijd, een vruchtbare geschiedenis en een goede toekomstverwachting genieten de voorkeur. Deze programma's dienen bij voorkeur overeen te stemmen met de doelstellingen van de faculteit. Verder wordt gelet

op voldoende omvang per project om versnippering te voorkomen, samenwerkingsmogelijkheden en mogelijke mepasbaarheid. Het VF-onderzoek wordt extern beoordeeld. Naast deze externe beoordelmg vindt w n inkme hordeling van het overige onderzoek plaats.

Middelentoewijzing, maatregelen m.b.t. kwaliteitsbevordering In 1989 zijn de VF-programma's positief tot zeer positief beoordeeld door NWO. De resultaten van deze beoordeling hebben e n rol gespeeld bij de voorgestelde herverkaveling en herstructurering van het VF-onderzoek. Hoewel bij de externe beoordeling van de VF-programma's de output van het onderzoek goed werd bevonden, heeft de faculteit toch het idee dat de resultaten van het onderzoek nog onvoldoende hun weerslag vinden in de vorm van publikaties. De faculteit wil de onderzoeksproduktie stimuleren door betere planning, betere infrastructuur (colloquium, bibliotheek, apparatuur etc.) en verdere uitbreiding van exteme contacten (workshops, formatiemimte voor gasten etc.).

3.1.4

Instellingsbeleidsruimte Vanuit de instellingsbeleidsmimte werden in het verslagjaar tijdelijke formatieplaatsen toegekend of gecontinueerd ter ondersteuning van de VF-programma's Toepassingsgerichte analyse, Besliskunde en stochastiek en Parallellisme. Het betreft projecten waarin samengewerkt wordt met andere universiteiten. De daaruit voort komende nieuwe inzichten geven insviratie aan het lopende VF-onderzoek.

3.1.5

Beleid ten aanzien van tweede em derde geldstroom

Beleid ten aanzien van de stimulering tweede geldstroom Het beleid is er op gericht om het aantal aio's in de sector Wiskunde en in de sector Informatica op te voeren. De huidige formatie van de wetenschappelijke staf is voldoende om een groeiend aantal promovendi te begeleiden. Wet wervingsbeleid in dezen zal verder worden ge'intensiveerd. De onder paragraaf 3.1.1, flexibiliteit, vermelde marge wordt aangewend om het contingent aio's te vergroten. De aanvragcn voor extra aio-plaatsen worden ter advisering voorgelegd aan de Commissie voor de Wetenschapsbeoefening. Wet advies van de commissie dient, naast inhoudelijke advisering, ook aan te geven of het onderzoeksproject in principe voor subsidiering via de tweede geldstroom in aanmerking kan komen. Zo ja, dan zal bij de toewijzing van de aio-plaats de aanvrager er eerst dan over mogen beschikken nadat het onderzoeksproject daadwerkelijk ter subsidiering is ingediend. Werving geschiedt doorgaans via NWO en STW. De tweede geldstroommiddelen waren in het verslagjaar grotendeels bestemd voor aanstellingen van aio's ter ondersteuning van het onderzoek. In het inter TU-RUG besturenoverleg Wiskunde en Informatica is besloten aan de genormeerde bijdrage van aio's in de tweede geldstroom aan onderzoek een bovengrcns van 0.8 fte per jaar en een ondergrens van 0.6 fte per jaar vast te stellen, afhankelijk van de door de aio geleverde bijdrage aan het onderwijs. In onderzoeksaanvragcn wordt een gemiddelde bijdrage van 0.7 fte per jaar gehanteerd.

Beleid ten aanzien van stimulering derde gelhtroom Derde geldstroomprojecten worden geworven en uitgevoerd indien het daarmee gepaard gaande onderzoek confomeert a m het onderzoekplan van de faculteit en indien voldoende expertise aanwezig is. De faculteit tracht hierdoor te bereiken dat vanuit de praktijk het onderzoek voldoende gestimuleerd wordt en dat fundamentele resultaten snel hun weg vinden naar praktischc tocpassingen.

De faculteit voert een stimulerend beleid ten aanzien van de uitbreiding van exteme contacten. In de sector Wiskunde bestam er via het IWDE veer contacten met het bedrijfsleven. De taken van het IWDE worden uitgevoerd door een facultaire werkgroep. Deze werkgroep is belast met de acquisitie en uitvoering van het service-onderzoek en het contractonderzoek ten behoeve van de industrie. In de sector Informatica is een medewerker werkzaam om de contacten met het bedrijfsleven te bevorderen en werving van contractonderzoek te intensiveren. Beleid ten aanzien van rnaatschappelijke dienstverlening De faculteit voert een stimulerend beleid met betrekking tot consultatie-activiteiten. Maatschappelijke dienstverlening wordt onder meer gestimuleerd door de vele contacten van onderzoekgroepen, individuele onderzoekers en studenten met het bedrijfsleven en (semi) overheidsinstellingen. Het IWDE en ECMI in de sector Wiskunde en de medewerker belast met exteme contacten in de sector Informatica zullen hiertoe in toenemende mate bijdragen. 3.1.6

Verantwoording van de ornderzoekisnput

De kwantitatieve gegevens met betrekking tot de ingezette ondetzoekcapaciteit zijn tot stand gekomen via eigen schatting door de onderzoekers van de tijd door hen aan onderzoek besteed. Vermeld zij dat in het verleden de tijdsbestedingen in de aanvragen en verslaglegging opgegeven zijn in bruto-uren (d.w.2. inclusief 10% opslag voor het bestuur en beheer van Oe programma's). De huidige opgaven in de tabellen betreffen netto tijdsbestedingen. De omvang van het service-onderzoek kdraagt 0,8 manjaar W P en is verdisconteerd in de in de tabellen verantwoorde onderzoeksinspanning. 3.1.7

Samenwerkingen Onderstaand volgt een overzicht van fomeel vastgelegde werkgroepen in de zin van de

-

wwo:

Werkgroep 'Foutenconigerende codes' waarin samenwerken de vakgroep Discrete Wiskunde van de faculteit Wiskunde en Informatica en de vakgroep Informatie- en communicatietheorie van de faculteit Elektrotechniek van de TUE. Werkgroep 'Quantitatieve systeemtheorie en -techniek' waarin samenwerken de vakgroep Besliskunde en Stochastiek en de vakgroep Analyse van de faculteit Wiskunde en Informatica, de vakgroep Systeem- en Regeltechniek van de faculteit Technische Natuurkunde en de vakgroep Meten en Regelen van de faculteit Elektrotechniek van de TUE. Werkgroep 'Logica en Informatiesystemen' waarin samenwerken de vakgroep Informatica van de faculteit Wiskunde en Informatica van de TUE en de vakgroep Grondslagen der Wetenschappen van de faculteit Wijsbegeerte van de KUB. Werkgroep 'Dutch Decision Support Systems Research Group' waarin sarnenwerkcn de faculteit Economische Wetenschappen en de faculteit Bedrijfskunde van de EUR, de faculteit Technische Wiskunde en Informatica van de TUD, de faculteit Bedrijfskunde en de faculteit Wiskunde en Informatica van de TUE, de afdeling Wiskunde en Informatica van de RUL en de afdeling Mathematische Besliskunde en Systeemtheorie van het CWI.

De faculteit neemt deel aan onderstaande aio-netwerken: Systeem- en regeltheorie; deelnemende instellingen: RUG, TUD, UT, VUA, TUE; penvoerder: RUG. Mathematische besliskunde; deelnemende instellingen: alle Nederlandse universiteiten m.u.v. Nijenrode en OU; penvoerder: RUG.

Stochastiek; deelnemende instellingen: TUD, RUG, KUN, VUA, EUR, TUE; penvoerder: TUD. Onderstaand volgt een overzicht van samenwerkingen in het kader van internationale onderzoeksprogramma's: De vakgroep Infomatica werkt samen met University of Manchester (Manchester, UK), Institute of Computer Science - FORTH (Heraklion, Kreta, Griekenland), Imperial College (Londen, UK), Swedish Institute of Computer Science (Kista, Zweden), Weizmann Institute (Rehovot, Israel), University of Oxford (Oxford, UK), lMAG Grenoble - INPG (Grenoble, Frankrijk), KUN (Nijmegen, Nederland) en Universite de Likge (Likge, Belgic) in het kader van ESPRIT am het Basic Research project nr. 3896, getiteld Formal methods and tools for the development of distributed and real time systems (SPEC).. De vakgroep Informatica werkt sarnen met PRISMA Infomatica (Perugia, Italie), SLIGOS (Paris La Defense, Frankrijk), Telesysdmes (Paris, Frankrijk), ITI-TNO (Delft, Nederland), IPL-TNO (Eindhoven, Nederland) en ENTEL (Madrid, Spanje) in het kader van ESPRIT a m het project 5342, getiteld Promotion on formal methods in European software industry (PIPOOFS). De vakgroep Informatica neemt deel aan de ESPRIT Parallel Computing Action met het project DIPPER (4038).

-

De faculteit neemt deel a m het samenwerkingsverband ECMI (European Consortium for Mathematics in Industry), in het kader waarvan de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie wordt gegeven. Dit consortium stelt zich ten doe1 het gebruik van wiskundige modellen in de industrie te bevorderen, industriele wiskundigen op te leiden, een en mder op Europese schaal. Op dit moment participeren de volgcnde instellingen in het consortium: University of Oxford (UK), de Universitat Kaiserslautern (Duitsland), de Johames Kepler Universitat (Linz, Oostenrijk), SASIAM (Bari, Italic), Strathclyde University (Glasgow, UK), en instellingen te Florence (Italic)), Limerick (Ierland), Trondheim (Noorwegen) en Helsinki (Finland). Dit internationale samenwerkingsverband wordt regelmatig uitgebreid. Voor de overige samenwerkingsverbanden van formele en meer informele aard wordt verwezen naar de beschrijving van het onderzoek op programma-Ivakgroepniveau.

3.2

Beschrijving van het onderzoek op programma-/vakgroepniveau

VF-programma: TOEPASSINGSGERICWTE ANALYSE 3

Programmaleiding: Wetenschapsgebied ISN: Wetenschapsgebied NWO: Toepassingsgebied NABS:

prof.dr.ir. J. de Graaf 1202, 1206, 2202, 2205, 2212 ~ 1 3 0 P140, , PI70 N070, N077, N10

Beknovte inhoudeliike beschndjving van het vronramma Het programma bestaat uit vier deelprojecten met als korte omschrijving: 1. Modellen en methoden in fysica en techniek. 2. Numerieke analyse. 3. Speciale topologische vectormimten. Evolutievergelijkingen. 4. Kwantitatieve systeemtheorie. Binnen bovengenoemde projecten werd a m de volgende onderwerpen gewerkt: 1. Modellen en methoden in fysica en teckniek. Elektromagnetisme, golfvoortplanting en diffractietheorie. Interacties tussen thermo-elastische en elekmmagnetische velden in continue media. Problemen die in een industriele context een rol spelen met name op het gebied van warmte-overdracht, vrije randen en druppelvorming. 2. Numerieke analyse. Niet-lineaire randwaardeproblemen. Eindige elementenmethoden. Meerroostermethoden.

3. Speciale topologische ~ectomimten~ Evolutievergelijkingen. Analyciteitsgebieden van fractionele machten van de klassieke differentiaaloperatoren van Hermite, Laguerre en Jacobi. Gelfand-Shilov-mimten in meerdere variabelen en Radontransformatie. Evolutievergelijkiigen in limieten van Banachruimten. Algebraysche aspecten van partiele differentiaalvergelijkingen.

--

4. Kwantitatieve systeemtheorie. H-infinity optimaliseringsproblemen voor lineaire tijdsinvariante systemen. Robuuste stabilisatie van tijdsinvariante systemen. Numerieke methoden voor optimale besturingsproblemen. Algemeen evenwicht in oneindig dimensionale economieen. Dynamische ondernemingsmodellen. Algebraysche methoden voor systemen met vertraging. Numerieke methoden in lineaire systeemtheorie. Lineaire tijdsinvariante systemen in continue tijd. Voortgang van het onderzoek

Project 1: Modellen en methoden in fysica en techniek.

Een EUT-Report is verschenen over de singulariteiten van het elektromagnetisch veld aan de top van een perfect geleidende elliptische kegel. Tevens biedt het rapport een overzicht van onderzoeksresultaten op het gebied van Lam6 functies. Voorts is binnen het eerste deelproject een promotie afgerond; het proefschrift behandelde een variationele aanpak van magneto-elastische stabiliteitsproblemen. In het kader van dit proefschrift zijn nog een tweetal publikaties vervaardigd en er is ecn congres-voordracht gehouden. Een ander promotie-onderzoek naar elektromagnetische golfvoortplanting in drie-dimensionaal gelaagde media vordert goed. Contacten met de RUG en Tohoku University Sendai resulteerden in een tweetal artikelen, terwijl uit een contact met Stockholm een derde artikel voortvloeide dat al ter publikatie is aangeboden (en geaccepteerd). Op het gebied van de vrije-randproblemen verschenen twee artikelen betreffende de vrije stromingen bij injection moulding en die-swell, plus een publikatie over de vorm van een vloeistofdruppel onder invloed van de zwaartekracht op een horizontale plaat, Het onderzoek aan magneto-elastische stabiliteit wordt voortgezet; meer in de richting van expliciete berekeningen am constnncties als spiraal- of helix-vormige geleiders. In het Journal of Fluid Mechanics verscheen een artikel over de modellering van het visceus sinteren. Een aantal manuscripten handelend over tempratuurverdelingen in hogedrukladingslampen is imiddels aanvaard door J. Appl. Phys. en Appl. Phys. Letters. Het afstudeerwerk van e n vroegere student (ir. v.d. Nieuwedom betreffende temperatuurverdeliigen in halfgeleidermakmalen die met behulp van e n laser lokaal en tijdelijk worden gesmolten heeft intussen tot een publikatie in J. Appl. Phys. geleid. De behandeliig van een artikel over de bepaling van de opprvlaktespanning van een vloeistof uit de vorm van een liggende druppel is intussen in de eindfase aanbeland. Project 2 : Numerieke anulyse. Een promotie-onderzoek op het gebied van nietlineaire randwaardeproblemen vordert goed. Er zijn publikaties verschenen over het oplossen van nietlineaire systemen me behulp van time-stepping en preconditioneren. Eindige elementenmethoden zijn toegepast op problemen van visceus s i n t e ~ nen stroming door aderen en andere gebieden waar het FEM pakket SEPWAN een grok rol speelde. In het kader van een STW-project is een stabiel numeriek schema ge'implementeerd dat het sinteren van twee of meer cylinders via 2-D-simulatie beschrijven kan. Wat betreft de meerroostermethoden hebben vooral nietlineaire meerroostermethoden de aandacht gekregen: in het bijzonder zijn halfgeleiderproblemen onderzocht alsmede convectie-diffusieproblemen. Project 3: Speciale topologische vectorruirnten. Evolutievergelijkingen. Een artikel over de karakterisering van analyciteitsgebieden van wortels uit Jacobi operatoren is gereed gekomen. De gevolgde methode behelst een theorie van gewogen Sobolevruimten van analytische functies. Een proefschrift over Gelfand-Shilov-ruimten en Radontransformaties komt medio 1991 gereed. Een artikel over Lie-algebras van raakvectorvelden aan de eenheidssfeer annex evolutievergelijkingen in mimten van harmonische functies, is in 1990 voltooid en inmiddels voor publikatie geaccepteerd. Een overzichtsartikel (met diverse eigen uitbreidingen) betreffende algebrardische eigenschappen van Clifford-algebras is bijna gereed. De verkregen resultaten gaan een belangrijke rol spelen bij de beschrijving van fysische velden met Clifford-waardige functies. Project 4: Kwantitatieve systeerntheorie. Een aantal artikelen en rapporten is verschenen over dynamische ondememingsmodellen (in termen van differentiaalspelen) en de existentie van, evenwichten in economieen met oneindige horizon. Een promotie-onderzoek over toestandsruimtenmethodes in de H,-theorie is afgerond. Verder zijn er op dit gebied enkele amkelen verschenen.

Een boek gebaseerd op een vroeger promotie-ondenoek en een afstudeerproject is gereedgekomen; het zal in 1991 verschijnen in een van de Lecture Notes series van Springer. Een release van de Slicot Library door de WGS (Working Group on Software), waarvan en paar medewerkers aan het deelprogramma Kwantitatieve Systeemtheorie deelnemen, en de NAG (Numerical Algebra Group) uit Groot-Brittannie is verschencn. Verder zijn enkele artikelen verschenen in verband met deze release. Sarnenwerkinaen Regelmatige wetenschappelijke contacten vinden plaats met de vakgroep Theoretische Natuurkunde, faculteit der Natuurkunde, de vakgroep Theoretische Elektrotechniek van de faculteit der Elektrotechniek, en de vakgroep Fundarnentele Werktuigkunde van de faculteit der Werktuigbouwkunde van de TUE. Tevens met de faculteit Wiskunde en Informatics van de Rijksuniversiteit Groningen, en met het ?TI'-Research-NeherLaboratorium in Leidschendam. Intensieve samenwerking vindt plaats met het Mathematisch Instituut, Universiteit van Messina, Italie. Tevens vindt er een samenwerking plaats met de Tohoku Universiteit in Sendai, Japan, en met de Technical University Poznan, Polen. Op numeriek gebied is er een gezzynenlijk project met het Department of Mechanical Engineering (Yale); verder is er 0.a. gezarnenlijke research met collegae van het Department of Computing Science, University of British Columbia (Vancouver), Swedish Institute of Applied Mathematics (Stockholm), Australian National University (Canberra) en Friedrich-Schiller-Univeniat (Jena), Christian-Albrechts-Universitat (Kiel). Voorts is er samenwerking met de universiteiten van Michigan, Haifa, de Rutgers University (New Brunswick, NJ), Penn State University en de universiteit van Wiirzburg.

VF-programma: BESLISKUNDE EN STOCHASTIEK 3

Programmaleiding:

prof.dr. J. Wessels

Wetenschapsgebied ISN: Wetenschapsgebied NWO: Toepassingsgebied NABS:

1207, 1208, 1209, 1203, 1206 P160 NO83

Beknopte inhoudeliike beschriivin~van het vrogramma Het programma omvat een viertal thema's: 1. 2. 3. 4.

Combinatorische optimalisering Stochastische dynamische modellen voor beslissingsondersteuning Structuuranalyse van stochastische processen Statistiek.

Voortgang van het onderzoek Het verslagjaar heeft als belangrijkste kenmerk het feit dat de groep combinatorische optimalisering nu werkelijk goed op gang is gekomen door de komst van dr. M.W.P. Savelsbergh en het starten van een hele sene (hoofdzakelijk extem gefinancierde) promotieprojecten. Helaas vertrok prof. Zijm naar de UT,maar gelukkig kon de samenwerking gehandhaafd blijven. Ook het vertrek van dr. Aarts, die een deeltijdleerstoel bij Inforrnatica ging bezetten, heeft de intensieve samenwerking niet verbroken.

Project I : Combinatorische optimalisering a. Polyhedrale methoden voor combinatorische problemen Savelsbergh, Nemhauser en Sigismondi (Georgia Tech) werkten aan de verdere ontwikkeliig van het h4INTO systeem. Het promotie-onderzoek van Van den Akker naar polyhedrale methoden voor schedulingproblemen is van start gegaan. De aanvraag voor het promotieproject polyhedrale methoden voor routeringsproblemen is gehonoreerd en gaat van start op 1 september 1991. b. Lokale zoekmethoden voor combinatorische problemen Lenstra en Aarts werkten aan een taxonomie van lokale-zoekmethoden, in het kader van een gepland boek hierover; het promotie-onderzoek van Vaessens op dit gebied ging van start. Wat betreft van lokale-zoehethoden voor schedulingproblemen zijn er contacten met Maffioli (Milaan). c. Modellen en methoden voor de routering van voertuigen Van der Bruggen, Lenstra en Schuur ontwikkelden lokale-zoekmethoden voor rechtstreeks-vervoerproblemen met tijdvensters; het afstudeerverslag hierover van Van der Bruggen heeft de VVS-prijs 1990 gekregen. Met promotie-onderzoek van Sol naar offline en on-line algoritmen voor dergelijke problemen is van start gegaan. d . Modellen en methoden voor produktiescheduling Lenstra, Shrnoys, Lawler en Rinnooy Kan zetten hun werk aan een boek over scheduling voort.

Project 2: Stochastische dynamische modellen voor beslissingsondersteuning a. Wachtrijproblemen met meer rven en onderfing afhankelijke instroomprocessen

In 1990 werd het asymmetrisch kortste rij probleem met behulp van de compensatiemethode volledig geanalyseerd. Het zeer lange artikel hierover werd door het toonaangevende tijdschrift Queueing Systems geaccepteerd, terwijl het artikel over het symmetrische kortste rij probleem geaccepteerd en ook al gepubliceerd werd door Stochastic Models. Aan het einde van het jaar werden de eerste resultaten bereikt met betrekking tot de situaties waarvoor de compensatiemethode werkt. Tevens werd een multi-programmeringsmodel met de methode geanalyseerd, hetgeen aan het licht bracht dat een bekende eerdere analyse een essentiele fout bevat. h 1991 za! veel aandacht besteed worden aan het publiceren van deze en nog een aantal kleinere resultaten. Door het landelijk AIO-netwerk Mathematische Besliskunde werd voor dit project een AIO-plaats ter beschikking gesteld, die aan het eind van het jaar bezet werd.

b. Seriegroottebepaling In dit project wordt aan de hand van seriegroottebepaling onderzocht in hoeverre neurale netwerken geschikt zijn voor anticiperende en adaptieve planning in ecn omgeving waar nieuwe informatie druppelsgewijs binnenkomt en er toch steeds beslissingen genomen moeten worden. Hierbij is het uitgangspunt dat neurale netwerken goede mogelijkheden bieden voor patroonherkenning en voor het aanleren van ander gedrag. In het verslagjaar is vooral aandacht besteed aan het onderzoeken van de vraag welke combinatorische optimaliseringsproblemen met een meerlaags perceptron exact opgelost kunnen worden. De resultaten van dit ondelzoek zullen in 1991 in een drietal artikelen worden vastgelegd. Tevens is een begin gemaakt met het nagaan of de zo geconstrueerde meerlaags perceptrons gebruikt kunnen worden in een rollend-plan-omgeving voor seriegroottebepaling en scheduling. c. Analyse en ontwerp van logistieke systemen In het verslagjaar zijn nieuwe resultaten behaald betreffende de sturing van echelonvoorraden in voorraadketens en betreffende de besturing van flexibele assemblagelijnen. Gedeeltelijk zijn in 1990 deze resultaten in artikelen verwerkt en verder zal dit in 1991 gebeuren. Project 3: Structuuranalyse van stochastische processen In het kader van de oneindige deelbaarheid is het werk m.b.t. de zelf-ontbindbaarheid voorlopig afgerond; er volgen nog twee artikelen (Mn met Hansen en CCn met Van Ham). Er is een begin gemaakt met het schrijven van een boek over oneindige deelbaarheid (met Van Ham). In de meer toegepaste sfeer is een artikel gepubliceerd over maxima van Poissonverdeelde stochasten en is gekeken naar blokkeertijden in een hf/G/l-wachtrij en naar enkele nieuwe aspecten van discrete vemieuwingsprocessen. In september is drs. R.J.G. Wilrns als AIO in dienst getreden. Hij houdt zich bezig met de kansverdeling-modulo-ddn van partiele sommen en particle maxima van rijen stochasten. Er zijn aanknopingspunten met de theorie van maxima van rijen geheelwaardige stochasten.

Project 4 : Statistiek Binnen het thema Statistiek zijn twee projecten gedefinieerd, namelijk 'Schatten en selecteren bij stochastische modellen' en 'Robuuste technieken'. Bij het eerste project 'Schatten en selecteren bij stochastische modellen' werd in 1990 aan drie deelprojecten onderzoek verricht, te weten aan: a. analyse van stochastische kslissingsprcblemen b. selecteren van populaties c. het Behrens-Fisher probleem

Bij deelproject a. is 0.a. een model voor een twee-fasen probleem opgesteld en een deel van de analyse is verricht. Twee memoranda zijn geschreven en gewerkt is aan een artikel. Bij deelproject b. zijn de verdelingseigenschappen voor selectie van logistieke populaties onderzocht. Drie memoranda en drie artikelen zijn gepubliceerd. Twee voordrachten zijn gehouden. Bij het Behrens-Fisher probleem en zijn generalisaties is fundamenteel onderzoek vemcht. Aan een memorandum en een artikel werd gewerkt. Bij het tweede project 'Robuuste technieken' is onderzoek venicht met betrekking tot een uitschieter-resistente regressiemethode. Zowel de mathematische methodiek als de software problematiek zijn uitvoerig ondemocht. Twee rapporten zijn geschreven en twee voordrachten zijn gehouden. Samenwerkincren Naast vele incidentele vormen van samenwerking was in het verslagjaar sprake van meer geynstitutionaliseerde samenwerking in de volgende vormen: Interuniversitaire Werkgroep Beslissingsondersteunende Systemen en Modellen Onderzoeksamenwerking Discrete Optimalisering EUR-CWI-TUE Onderzoeksamenwerking TUE - Philips Research Onderzoeksamenwerking TUE - Philips CQM Ondexzoeksamenwerking TUE - DSM Research Ondexzoeksamenwerking TUE - ITP. Daarnaast wordt er intensievere samenwerking voorbereid met Bedrijfskunde op het gebied van onderhoudsplanning en met het International Institute for Applied Systems Analysis (Laxenburg, Oostenrijk) op het gebied van beslissingsanalyse.

3.2.1.3

VF-programma: DISCRETE STRUCTUREN 3

Programmaleiding:

prof.dr. J.H. van Schalkwijk (E)

Lint

(Wsk/I),


1204, 1299 Discrete Wiskunde, 3325 P110, T 180 NO25

prof.dr.ir.

J.P.M.

Beknopte inhoudelijke beschriivincr van het vrogramma A. Combinatorial designs en sterk reguliere grafen. 1. Eindige meetkunde. 2. Design theorie. 3. Grafentheorie. B. Coderingen voor communicatienetwerken. 1. Coderingstheorie. 2. Cryptografie. 3. Bron- en kanaalcodering, vercijfering en adressering (protocol) in netwerkcn (fac. E.)

Voortgang van het ondefzoek Bijdrage faculteit Wiskunde en Informatica: A. Combinatorial designs en sterk reguliere grafen.

A.I. Eindige meetkunde De (0,1,2)-klieken in duaal polaire grafen werden bepaald. Met behulp van dit resultaat zijn de maximale klieken in de kwadratische-vormengrafen bepaald, in samenwerking met J. Hemmeter en A. Woldar. * In samenwerking met F. Mazzocca werd de structuur van verzamelingen met een maximaal aantal nuclei onderzocht, en werd een bovengrens voor het aantal puntcn van een quasi-oneven verzameling in PG(2,q) afgeleid. In samenwerking met T. Szonyi werden unitalen in Hall-vlakken geconstrueerd die niet inbedbaar zijn in Desarguese-vlakken. In samenwerking met T. Szonyi werd de structuur van verzamelingen met veel nuclei op een kegelsnede onderzocht. * In samenwerking met T. Szonyi werden karakteriseringsstellingen voor semiovalcn afgeleid. * Enige nieuwe Buekenhout-Tits-meetkunden werden geconstrueerd. * Een overzichtsartikel over extremale problemen in de eindige meetkunde werd geschreven. A.2. Design theorie

Parametercondities voor quasi-syrnmetrische designs werden afgeleid met behulp van de Smith Normal Form van de incidentiematrix. Enige nieuwe overdekkingsgetallen werden bepaald. Een onbekend 2-design waar al lang naar is gezocht, nl. een 2-(28, 10, 5) design, werd (samen met V.D. Tonchev) geconstrueerd. A.3. Grafen theorie

De grafen die lokaal K,, of Petersen zijn werden bepaald. Hiermee werd het laatste open probleem in de grote classificatie door Hall & Shult van lokaal cotriangulaire grafen opgelost. Een nieuwe oneindige familie van uniform geodetische grafen werd geconstrueerd. De classificatie van de sterk reguliere en afstandsreguliere grafen in de metrische hierarchic werd onderzocht. Een oud probleem van Erdb over het kleuren van kanten in een hyperkubus zo dat geen monochromatische zeshoeken voorkomen werd opgelost. In samenwerking met W.H. Haemers werd de Gewirtz-graaf onderzocht. Voor deze graaf werden twee uniciteitsbewijzen gegeven, en alle extremale deelgrafen werden bepaald. In samenwerking met T. Szonyi werden irreguliere gewichtsfuncties voor uniforme reguliere hypergrafen onderzocht. Een proefschrift over afstandsreguliere grafen werd voltooid. De convexe deelgrafen van de meeste klassieke afstandsreguliere grafen werden bepaald. Voor deze grafen werd tevens bewezen dat een 2-convex samenhangende deelgraaf convex moet zijn. Een aanvang is gemaakt met het onderzoek hoe frequenties toe te wijzen aan de punten in een graaf (afhankelijk van de vraag in elk punt), zodanig dat buurpunten nooit dezelfde frequenties hebben.

B. Coderingen voor communicatienetwerken B.1 . Coderingstheorie Een nodige en voldoende voorwaarde voor het volledig regulier zijn van een uitgebreide binaire code werd afgeleid. Enige nieuwe 2-gewichts-codes werden geconstrueerd. Een groot overzicht van de theorie van algebrdische meetkunde codes werd gepubliceerd. Er werd onderzoek gedaan naar de overdekkingsstraal van algebraikh meetkundige codes. Onderzoek naar perfecte veelvoudige overdekkingen werd afgerond. * Het onderzoek naar decodeeralgoritmen van codes afkomstig van algebraysche krommen wordt vervolgd, i.h.b. naar hun efficientie. Karakterisaties werden gegeven van lineaire codes die gemaakt kunnen worden m.b.v. algebrdische krommen. Het onderzoek naar soft decision decoding technieken voor Hamming-codes is afgerond. Verschillende altematieven zijn door middel van simulaties onderling vergeleken. * Naar aanleiding van het bezoek van Blaum (IBMAJSA) en Litsyn (Perm, USSR) zijn constructies bedacht voor foutenverbeterende codes met begrensde runlength. Aan voorbeelden van deze constructies wordt nu gewerkt. Eerder behaalde resultaten op het gebied van foutenverbeterende codes die ook het voorkomen van alle mogelijke unidirectionele foutenpatronen ontdekken, zijn nu gepubliceerd. Het onderzoek naar algebrai'sche decodeertechnieken voorbij de BCH grens is middels een publikatie afgerond.

B.2. Cryptografie Een inventarisatie is begonnen naar de diverse veilige multiparty protocols die in de literatuur bekend zijn, ieder met zijn eigen specifieke aannamen. Nieuwe resultaten zijn behaald in het geval dat onvoorwaardelijke veiligheid gdist wordt. Begonnen is met de studie naar de beweerde veiligheid van het Rao-Nam schema (met zijn aanpassingen). Het ziet er naar uit dat dit schema niet bestand is tegen bepaalde aanvallen.

Bijdrage faculteit Elektrotechniek:

B.3. Bron- en kanaalcodering, vercijfering en adressering (protocol) in netwerken

Er is een verband gelcgd tussen binaire WUMs en het binair vermenigvuldig-tweewcgkanaal (BMC). Het capaciteitsgebied voor binaire WUMs blijkt gelijk te zijn aan ecn fundamentele bovengrens voor het capaciteitsgebied van het BMC. Dit heeft aanleiding egeven tot een onderzoek naar generalisaties van het BMC zodanig dat hetzelfde vcrschijnsel zich voordoet voor WUMs over willekeurige Jfabetten en deze 'gegeneraliseerde BMCs'. Deze generalisatie is inderdaad gevonden en heeft geleid tot een beter inzicht in het 'waarom' van het geconstateerde verband tussen WUMs en het BMC. Het proefschrift over tweeweg-kanalen (en schrijf-eenrichtingsgeheugens (WUMs)) is voltooid en wordt in 1991 verdedigd. In tegenstelling tot eenweg (mono1oog)-kanalen, is voor tweeweg (dialoog)-kanalen de grootte van het capaciteitsgebied, behalve in triviale gevallen, nog niet bekend. Het eenvoudigste niet-triviale tweeweg-kanaal is het door Shannon in 1961 beschreven Blackwell-kanaal, d.w.z. de EN-port. In 1982 toonde Schalkwijk aan dat het capaciteitsgebied van het EN-kanaal de Shannon binnengrens overschrijdt. Voor het geval van gelijke rate in beide richtingen geeft een constructieve coderingsstrategie een rate van 0.61914 en dit is m e r dan Shannon's binnengrenswaarde die 0.61695 bedraagt. In 1983 werd de bereikbare symmetrische rate vergroot tot 0.6305552557 d.m.v. 'bootstrapping'. Daar de in 1983 gevonden strategie achteraf vrij eenvoudig bleek en zeven jaar van inspanning in 0.a. Stanford en Comell geen betere waarde opleverde, werd aanvankelijk gedacht dat bootstrapping optimaal was. Omdat pogingen om een omkeerstelling te bewijzen steeds faalden, rees er echter twijfel over de vermeende optimaliteit. Deze controverse werd dit jaar opgelost. Door het toepassen van een transparantieconditie in de met de coderingsstrategie corresponderende vierkantsopdeling blijkt 0.6305552986 bereikbaar. Elimineren we vervolgens de transparantieconditie, wat een toename van het aantal parameters ten gevolge heeft, dan blijkt zelfs 0.6305552995 een bereikbare rate te zijn. Het probleem van de capaciteit van de EN-poort is dus nog steeds onopgelost! Ofschoon er alom communicatienetwerken in bedrijf zijn is het duidelijk dat enkele fundamentele aspecten nog niet worden begrepen. Samenwerkingen Op het gebied van de eindige meetkunde en grafentheorie bestaat sarnenwerking met R. Calderbank (Bell Labs), I. Dejter (Puerto Rico), J.I. Hall (Michigan), F. Mazzocca (Napels), A. Nemaier (Freiburg), T. Szonyi (Budapest), C. Thomassen (Kopenhagen) en met tal van andere wiskundigen op meer incidentele basis. Samenwerking op het gebied van designs met het CWI, waaraan A.E. Brouwer is verbonden. Samenwerking op het gebied van toepassingen van algebra in het expertisecentrum Computer Algebra Nederland, waarbij A.E. Brouwer en J.H. van Lint zijn aangesloten. Een werkgroep ex art. 89 WWO tussen de vakgroep Discrete Wiskunde (DW) van de faculteit Wiskunde en Informatica en de vakgroep Informatie- en Communicatietheorie (EI) van de faculteit Elektrotechniek van de TUE: de werkgroep Foutencorrigerende codes. Samenwerking op het gebied van foutenverbeterende codes met Philips Nat. Lab door het adviseurschap van J.H. van Lint en met IBM, San Jose, USA, door het kontrakt met H.C.A. van Tilborg. Samenwerking op het gebied van de cryptografie in het kader van de landelijke werkgroep Cryptografie van het CWI, waarvan A.E. Brouwer en H.C.A. van Tilborg deel uitmaken.

VF-programma: PROGRAMMEREN

Programmaleiding:

dr.ir. C. Hemerik; prof.&. R.C. Backhouse, dr. A. Kaldewaij


1101, 1203, 3304 P l 10 N076, N070, N10

Beknovte inhoudelijke beschriivinn van het programma Het VF-programma Programmeren houdt zich bezig met diverse aspecten van het programmeren: ontwerpen van algoritmen en datastructuren, programmeertalen en irnplementatieaspecten. Het programma is verdeeld in drie projecten:

Project 1: ALPHA (typetheorie, lambda-calculi en programmeertalen) In het project ALPHA wordt onderzoek venicht op het gebied van lambda-calculi, typetheorie en programmeertalen. Er wordt een algernene en unificerende theorie van getypeerde lambda-calculi opgesteld. Op basis van die theorie worden talen ontwikkeld met een flexibel, wiskundig goed ondehuwd typesysteem. Voor deze talen zullen programmeemethoden worden ontwikkeld en zullen ook implementaties worden afgeleid. Project 2: Handboek van lmplementatiemethoden Dit project heeft tot doe1 het opstellen van taxonomieen van algoritmen en methoden op het gebied van compilerconstructie en irnplementatie. Het gaat daarbij om onderwerpen als scanning, parsing, attribuutevaluatie en code-generatie. De classificatiemethode is ontworpen door Jonkers en eerder met succes toegepast op het onderwerp garbage collection. Project 3: Programmeemethodologie Dit project behelst onderzoek van de fundamentele aspecten van programmeren. Hieronder vallen programmeertechnieken bij diverse stijlen (functioneel, sequentieel, parallel), het ontwikkelen van geschikte notaties voor specificaties en programma's en het opstellen van heuristieken voor kee ontwerpen van correcte efficiente programma's. Ook het redeneren over en het afleiden van ingewikkelder datastructuren is onderwerp van onderzoek. Tevens vindt onderzoek plaats voor het ontwikkelen van een programmeercalculus gebaseerd op typetheorie. Als specificatietaal worden lineaire relaties gebruikt en als implementatietaal functies. Voortgang van het onderzoek

Project I : ALPHA (typetheorie, lambda-calculi en programmeertalen)

De door Hemerik en Ten Eikelder gevonden modelconstructie voor de tweede-orde getypeerde lambda-calculus is gegeneraliseerd naar tweede-orde calculi met verscheidene vormen van recursie en subtypering. De combinatie van recursie, functietypes en subtypering wordt in de literatuur doorgaans als zeer problematisch beschouwd, maar blijkt in voornoemd model zonder veel moeite te realiseren. Er is ook goede voortgang geboekt bij het ontwikkelen van een algemeen kader waaruit allerlei lambda-calculi verkregen kunnen worden door de juiste instelling van 'parameters'. Daarbij speelt een onconventionele beschrijving van de structuur van termen en substitutie een belangrijke 1-01. Een publikatie over dit recent in de

belangstelling komende onderwerp is in voorbereiding. Er is een systematische behandeling gegeven van de 'strengthening rule' voor Generalized Type Systems. Ecn aptikel hicrovcr is gcacccpteerd door Information and Computation. Voorts is gewerkt aan verscheidene syntactische en semantische aspecten van getypeerde lambda-calculi, zoals een variant van Girard's paradox, inductieregels voor recursieve domeinen, codering van transfinite recursoren en een equivalentie-algontme voor recursieve types. In mei 1990 is op de TUE een Symposium Typetheorie georganiseerd, dat grote landelijke belangstelling genoot. In november 1990 heeft R.P. Nederpelt op de conferentie CSN'90 (Computing Science in The Netherlands) een invited paper over typetheorie gepresenteerd.

Project 2: Handboek van Implementatiemethoden Op het gebied van parsing is gewerkt aan het systematisch afleiden van enige scanneren parser-algoritmen. Het belangrijkste resultaat is een afleiding van Tomita's algoritme, dat belangrijke toepassingen heeft in dialoogsystemen. Ook is m.b.v. dynamische logica een acceptoralgorime voor rcguliere talen afgeleid. Het werk op het gebied van attribuutgramrnatica's heeft zich vooral gericht op het generaliseren van een eerder ontwikkelde attribuutlogica naar grotere Massen van attribuutgrammatica's. Tevens is onderzocht hoe deze logica gebruikt kan worden bij het afleiden van attribuutgrammatica's uit specificaties. Het is gebleken dat allerlei uit het functioneel programmeren bekende transformatieregels ook bij het ontwerp van attribuutgrammatica's gebruikt kunnen worden. De correctheid van bewijsregels en transformatieregels kan bewezen worden t.0.v. een semantiek van attribuutgramrnatica's.

Project 3: Programmeermethodologie Deelproject 3.1 : Datastructuren Op het gebied van datastructuren en algoritmen zijn complexiteitsmaten in gearnortiseerde zin voor functionele programma's ontwikkeld. Technieken om een efficiente datastructuur met bijbehorende potentiaalfunctie uit een specificatie af te leiden zijn met succes toegepast op priority queues, leidend tot topdown en bottom-up skew heaps. Om het redeneren over data- en programma-refinement te vereenvoudigen en de klasse geldige verfijningen te verruimen zijn de begrippen representatiefunctie en abstractiefunctie gegeneraliseerd. Op het gebied van sequentieel programmeren zijn enkele methoden en technieken in boekvorm vastgelegd (Programming: The Derivation of Algorithms). Deelproject 3.2: Functioneel programmeren Het onderzoek op her gebied van functioneel programmeren is voortgezet. In het bijzonder is gewerkt aan een vereenvoudigde behandeling van de wiskundige fundering en is een begin gemaakt met het bestuderen van (sequentiele) implementaties. Tenslotte is er een begin gemaakt met een (verkennend) ondeaoek naar technieken voor logisch programmeren. Deelproject 3.3: Relationele theorie van datatypen Er wordt een relationele theorie van datatypen ontworpen. Gedurende het jaar zijn relationele catamorfismen en polynomiale typen naar tevredenheid geformaliseerd. Een begin is gemaakt met de ontwikkeling van een theorie gebaseerd op partiele equivalentierelaties en verdere voortgang is geboekt met typen met wetten. Een prototype interactief systeem voor dgebrai'sche berekeningen is ontworpen en wordt benut.

Samenwerkingen In het kader van het SION-project Typed Lambda Calculi wordt samengewerkt met KUN (Barendregt) en RUU (Van Dalen). Internationale samenwerking zal gei'ntensiveerd worden via een vervolgproject van de Jumelage, een samenwerkingsverband tussen een aantal Europese universitaire onderzoeksgroepen op het gebied van getypeerde lambda-calculi. Voorts wordt samengewerkt met de KUB via de interuniversitaire werkgroep Logica en Informatiesystemen en in het onderzoeksproject Dialoogvoering en Kennisopbouw van het Samenwerkingsorgaan Brabantse Universiteiten. Er is landelijk contact via de sectie Constructieve Algoritmiek van de werkgemeenschap Prograrnmatuur en Architectuur (SION). Verder participeren enkele medewerkers in een studiegroep van de Rijksuniversiteit Utrecht (Meertens, Swierstra). Er vindt regelmatig uitwisseling van ideeen plaats met de vakgroep van de Rijksuniversiteit van Groningen. Intensief contact bestaat met de University of Texas at Austin, USA (E.W. Dijkstra). Regelmatig zijn medewerkers in Austin te gast. Op het gebied van typegeorienteerd relationeel programmeren is er nauwe samenwerking met de Oxford Programming Research Group, met de Rijksuniversiteit Utrecht en het CWI.

3.2.1.5

VF-programma: PARALLELLISME

Programmaleiding:

prof.dr. M. Rem, prof.dr. W.P. de Roever


1101, 1203, 3304 P l 10 N076, N077, N070, N10

Beknopte inhoudeliike beschriiving, van het programma Het VF-programma Parallellisme van de vakgroep Informatics bestaat uit twee projecten: 1. Ontwerp en implementatie van parallelle programma's 2. Specificatie, verificatie en re'ificatie van systemen Project 1 legt zich toe op het ontwerpen van parallelle programma's die bestaan uit onderling communicereride ellen, en op het implementeren van deze programma's op processometwerken en als VLSI-chips. Project 1 bestaat zodoende weer uit drie deelprojecten: 1.1. Ontwerpmethoden (afleiden van parallelle programma's uit formele specificaties) 1.2. Netwerk-implementaties (implementeren van parallelle programma's op processometwerken) 1.3. VLSI-implementaties (implementeren van parallelle programma's als vertragingsongevoelige schakelingen) Project 2 legt zich toe op het ontwerpen van systemen door middel van re'ificatie. Het project bestaat uit twee deelprojecten: 2.1. Specificatie en hierarchische ontwikkeling van parallelle systemen 2.2. Formele modellen voor betrouwbaarheid en fout-bestendigheid van systemen Deelproject 2.1 concentreert zich in het bijzonder op de theorie van het ontwikkelcn van concurrente en tijdkritische systemen. Deelproject 2.2 behelst de ontwikkeling van systemen die bestand zijn tegen fouten en slecht functioneren van het onderliggende uitvoeringsmechanisme. Voortgang van het onderzoek Project I : Ontwerp en impiementatie van parailelle programma's Deelproject I .I : Ontwerpmethoden In het verslagjaar is een begin gemaakt met het ontwerpen van onregelmatige berekeningen. Hiertoe wordt samengewerkt met de groep van professor Rooda (vakgroep WPA, fac. W). In deze samenwerking wordt het ontwerpen van parallelle besturingen voor industriele systemen onderzocht. De theorie die nodig is voor prestatieanalyse van parallelle systemen nadert thans voltooing. Hiervan zal in 1991 verslag worden gedaan in de vorm van een proefschrift. De ontwerpmethoden voor regelrnatige berekeningen zijn verder gestandaardiseerd. Ecn (naar verwachting goed oplosbaar) probleem diet zich nog voor bij het initialiseren van componenten. Over dit onderzoek is op diverse plaatsen gepubliceerd. Deelproject 1.2: Netwerk-implementaties Dit ondenoek heeft een grote stimulans ondervonden van de komst van het 50transputemetwerk, dat door een subsidie van de Europese Commissie is verworven. Er zijn gereedschappen gemaakt voor het configureren van het systeem. Verder is de taal

TRANSPUTER PASCAL ge'implementeerd. Het onderzoek naar programma's met instelbare korrelgrooite verloopt goed. Over dit onderzoek zal naar verwachting begin 1992 verslag worden gedaan in de vorm van een proefschrift. Met de computergrafickgroep van de sectie Technische Toepassingen is een samenwerking begonnen, die ten doe1 heeft met het transputemetwerk krommen en oppervlakken te berekenen.

Deelproject 1.3: VLSI-implementaties In het verslagjaar is de theorie van vertragingsongevoeligheid ontwikkeld. Op dit gebied worden binnenkort enkele promoties verwacht. Dit onderzoek heeft sterk geprofiteerd van de smanwerking met Philips. Ook met de groep van professor Jess (vakgroep ES, fac. E) wordt in toenemende mate samengewerkt. In het kader van dze sarnenwerking zijn enkele gereedschappen ontwikkeld en aangepast voor het genereren van layouts van vertragingsongevoelige schakelingen. Deze worden thans geintegreerd tot een silicium-vertaler voor de in Eindhoven ontwikkelde COM-MOC notatie. Het verslagjaar is ook gebruikt om een vergelijkende studie uit te voeren van de methoden van Ebergen (Waterloo, Canada), Martin (Caltech, USA) en Van Berkel (Philips). Project 2: Specificatie, verificatie en rei3catde van systemen Deelproject 2.1: Specificatie en hierarchische onnvikkeling van parallelle systemen Dit jaar heeft een tweetal interessante nieuwe ontwikkelingen gegeven. Ten eerste de start van het werk aan een monografie betreffende het gebruik van modale logica's in de informatica (R. Kuiper i.s.m. W. Penczek). Deze monografie beoogt een unificerende behandeling te geven van de talloze in gebruik zijnde temporele en modale logica's; met name voor de partiele ordenings beschrijving van systemen. 1.h.b. worden de door deze logica's ge'induceerde (semantische) equivalenties onderzocht en vergeleken met bestaande equivalenties. Ten tweede de ontwikkeling van het begrip shared resource. Dit begrip generaliseert vele bestaande interactiemechanismen in gedistribueerde systemen zoals gemeenschappelijke variabelen, synchrone en asynchrone communicatie, processor sharing en scheduling. En maakt zodoende een uniforme behandeling van specificatie, verificatie en rei'ficatie van systemen mogelijk. Het we* aan semantische modellen voor concurrente logic programming talen heeft geleid tot uitgebreidere volledige abstractie resultaten voor een grotere klasse van talen. Tevens blijken deze resultaten te vemlgemeniseren te zijn: zij zeggen iets over asynchrone interactiemechanismen en zijn geldig voor zowel concurrent constraint talen, als voor talen met asynchrone communicatie of met s h a ~ dvariabelen. Het sterke vermoeden bestaat dat deze asynchrone modellen speciale gevallen zullen blijken te zijn van modellen voor het eerder genoemde begrip van 'shared resource'. De dissertatie van C. Huizing betreffende problemen in de semantische modellering van real time, reactieve systemen is dit jaar afgerond. Die van J. Hooman over de compositionele verificatie van real time, reactieve systemen is grotendeels voltooid. Deelproject 2.1: Formele modellen voor betrouwbaarheid en fout-bestendigheid van systemen In het verslagjaar is een semantisch model opgesteld voor het real time gedrag van systemen waarbij hard en software fouten kunnen optreden. Aan de hand van het voorbeeld van TMR (triple modular redundancy) architecturen is begonnen met een exploratie van bewijs- en specificatieformalismen gebaseerd op dit model. Ook is onderzocht in hoeverre refinement technieken aanpassing behoeven zodat deze toepasbaar zijn voor exception handling. Dit is gedaan aan de hand van het 'reliable disk' probleem van de sectie 'IT.

Samenwerking vindt plaats met CWI, Philips Nat.Lab., Washington University (St. Louis, USA), University of Texas (Austin, USA), Weizmann Institute of Science (Rehovot, Israel), University of Waterloo (Waterloo, Canada). De vakgroep Informatica werkt samen met RUG (vakgroep Informatica), Philips Nat.Lab. en Shell Research (KSLA) in het project OIPP (Ontwerp en implementatie van parallelle programma's). Ongeveer 6 keer per j a r lioudt het OIPP een dag waarop de deelnemers ervaringen uitwisselen over hun onderzoek op het gebied van parallelle programma's. Met betrekking tot het deel Ontwerpmethoden wordt samengewerkt met de vakgroep Produktietechnologie en -automatisering (J.E. Rooda) van de faculteit Werktuigbouwkunde TUE. Het -betreft het ontwerpen van parallelle programma's voor het besturen van industriele systemen. Met betrekking tot Netwerk-implementaties vindt samenwerking plaats met de computergrafiek-groep (C.W.A.M. van Overveld) in de sectie 'lT van de vakgroep Informatica van de TU Eindhoven. Het betreft hier het ontwerpen en uitvoeren op het transputemetwerk van parallelle programma's voor het genereren van discrete krommen en oppmlakken v w r r a ~ t e r g r ~ s c htoepassingen. e Met betrekking tot VLSI-implementaties wordt samengewerkt met het Institute for Biomedical Computing (C.E. Molnar) van de Washington University te St. Louis, U.S.A., met het Computer Science Department (J.A. Brzozowski) van de Universiteit van Waterloo, Canada, met het Computer Science Department (A.J. Martin, J.L.A. van de Snepscheut) van het California Institute of Technology te Pasadena, U.S.A., met Philips (PRLE, groep Van Utteren) en met de RU Groningen (J.T. Udding). Verder is er een landelijk samenwerkingsverband PRORISC, waaraan naast onze groep 0.a. de drie faculteiten der Elektrotechniek deelnemen. De vakgroep neemt deel aan de ESPRIT Parallel Computing Action.met het project DIPPER (4038). De vakgroep Informatica werkt samen met CWI en RUL in het Landelijk Project Concurrency (SION) en in het NFI-project Research and education in concurrent systems (REX). De vakgroep Informatica werkt samen met KUN in het SIONISTW-project Foutbestendigheid: Paradigma's, modellen, logica, constructie. De vakgroep Informatica werkt samen met University of Manchester (Manchestcr, UK), Institute of Computer Science - FORTH (Heraklion, Kreta, Griekenland), Imperial College (London, UK), Swedish Institute of Computer Science (Kista, Zweden), Weizmann Institute (Rehovot, Israel), University of Oxford (Oxford, UK), IMAG Grenoble - INPG (Grenoble, Frankrijk), KUN (Nijmegen, Nederland) en Universite de Li&ge (Likge, Belgie) in het kader van ESPRIT aan het Basic Research-project no. 3096, getiteld Formal methods and tools for the development of distributed and real time systems (SPEC). Vanwege het REX project, zijn er institutionele contacten met het Franse C3-project en het Engelse ALVEY-project.

3.2.1.6

VF-programma: INFORMATIESYSTEMEN 2

Programmaleiding:

prof.dr.ir. J.C. Wortmann (BdkBISA); prof.dr. K.M. van Hee (WskIfl), prof.dr.ing. D.K. Hammer (WsW); prof.dr. J. Wessels (WskI/B&S)


1203, 1207, 3304 P170, P160, S190 N083, N076, N070, N10

Beknopte inhoudeliike beschriivin~van het programma 1. Informatiesystemen vanuit bedrijfskundig perspectief 1.1 Ontwerpmethodologie voor informatiesystemen 1.2 Menskundige en organisatie-aspecten van de automatisering 1.3 Informatiesystemen in produktie en logistiek 1.4 Computer Integrated Manufacturing 2. Informatiesystemen vanuit informatica perspectief 2.1 Formele specificaties 2.2 Robuuste Technische Informatiesystemen 2.3 Database systemen 2.4 Computergraphics en user interface management systemen 2.5 Kennissystemen 3. Informatiesystemen vanuit besliskundig perspectief 3.1 Scheduling 3.2 Prestatie-analyse 3.3 Intelligente systemen Voortgang van het ondenoek Algemeen

Dit jaar is het VF-programma Informatiesystemen over de periode 1985-1990 afgerond. Er zijn twee beoordelingsronden geweest, een officiele en een georganiseerd binnen het VF-programma zelf. Ook deze laatste evaluatie is door exteme deskundigen uitgevoerd. Beide evaluaties waren zeer positief en daarom is besloten voor de komende jaren op min of meer dezelfde voet verder te gaan. Het programma is uitgebreid met de onderzoeksgroep van prof.dr.ing. D.K. Hammer, waardoor ook technische informatiesystemen een belangrijkere plaats in het programma krijgen. Naar aanleiding van de kritiek uit de evaluaties werd het afgelopen jaar meer aandacht besteed aan samenwerking op het niveau van universitaire (hoofd-)docenten en assistenten. In de vorige VF-periode bleef de samenwerking voomarnelijk 'hangen' op het niveau van hoogleraren. In dit kader zijn een tweetal workshops georganiseerd en een aantal kleine werkgroepjes ge'initieerd. Project I : Informatiesystemen vanuit bedri#skundig perspectief

Zie bijdrage van de faculteit Bedrijfskunde. Project 2: Informatiesystemen vanuit informatica perspectief Deelproject 2.1: Formele specijicaties

Dit thema betreft een voortzetting van het werk in de voorafgaande jaren. Er zijn

uitbreidingen op theoretisch gebied uitgevoerd met name op het gebied van tupeltypcn en datamodellering. Verder is een begin gemaakt met de analyse van tijdgedrag van een procesmodel en met ondemek naar recursieve systeemstructuren. Ook aan de tool-kant zijn diverse uitbreidingen gepleegd. Het tool wodt door derclen (met name TNO) vrij intensief toegepast, waardoor het onderzoek nieuwe impulsen krijgt. Op diverse internationale bijeenkomsten is ExSpect vergeleken met andere, soortgelijke, formalismen en bijbehorende tools. Gebleken is dat ExSpect formeel en technisch goed in elkaar zit. Tot slot is er ook nog aan andere specificatie formalismen gewerkt, met name aan de specificatietaal Z. Deelproject 2.2: Robuuste Technische Informatiesystemen Constructie van hard real-time systemen. Een scheduling model is gedefinieerd en geymplementeerd, waarmee een schedule van cyclische taken over een aantal processoren verdeeld kan worden, en waarmee uitgezocht kan worden of een schedule bestaat. Een artikel dat de Scheduler beschrijft is geschreven en bij het tijdschrift Real-Time Systems ingediend.' Een methode is uitgewerkt en getest voor de realisatie van de klok synchnisatie, die modig is vsor de execpltie van het krekende schedule. Constructie van betrouwbare systemen. In het kader van het STW-project 'Foutbestendigheid, paradigma's, modellen, logica, constructie' is gewerkt aan het vergaren van paradigma's die gebruikt worden voor het construeren van fout tolerante systemen. Twee voorbeelden zijn in detail uitgewerkt, te weten een 'stable storage' en een 'reliable broadcast'. Speciale aandacht hebben de fouthypothesen gekregen die de grondslag vormen voor het ontwerp. De voorbeelden worden door de partners (te weten: Prof. J. Vytopil, KUN Nijmegen en de sectie TI van deze faculteit) gebruikt voor het testen c.q. ontwikkelen van hun specificatieen bewijssystemen. Een begin is gemaakt met het formeel specificeren van de voorbeelden in samenwerking met Prof. M. Joseph, University of Warwick zodat de correctheid van de ontwerpen bewezen kan worden. Dependable Distributed Operating Systems (DEDOS). Om de praktische toepasbaarheid van DEDOS te vergroten is in de afgelopen periode met name gewerkt aan een model dat deterministische off-line geschedulde hard realtime taken combineert met non-detenninistische on-line geschedulde soft real-time taken. Met name is aandacht besteed aan de communicatie en synchnisatie tussen deze twee soorten van taken; dit is een moeilijk en interessant pmbIeem omdat de eisen en karakteristieken zo tegenstrijdig zijn. De volgende resultaten zijn bereikt: Een communicatiemodel voor DEDOS is uitgewerkt zodat het mogelijk is op twee manieren te communiceren: m.b.v het Remote Procedure Call (RPC)paradigme en m.b.v. het Broadcast en Multicast paradigme. De foutentolerantie van het centraal node protocol is uitgewerkt voor de implementatie van het broadcast en multicast paradigme. Een reliability model voor DEDOS is ontwikkeld. Dit model wordt als CS note gepubliceerd. De algemene opzet en een computing-model voor DEDOS zijn ontwikkeld. Een CS note over dit onderwerp is in voorbereiding. Protocollen ter verhoging van de betrouwbaarheid m.b.v. meerdere kopie5n van de applicatieprocessen worden onderzocht. Een evaluatie van databasetechnieken om de gemeenschappelijke data in de objecten consistent te houden is uitgevoerd.

Een model voor de cornmunic~tieen synchronisatie van SRT en HRT taken is uitgewerkt. Een begin is gemaakt met Be definitie en specificatie van een dispatcher die het mogelijk moet maken het van te voren berekende schedule uit te voeren zelfs tijdens de aanwezigheid van applicaties waarvan niet bekend is wanneer ze geactiveerd worden. De verwezenlijking van de DEDOS-concepten op EMPS (een binnen de faculteit natuurkunde ontwikkelde multiprocessor kernel) is begomen.

Deelproject 2.3: Database systemen Dit jaar is verder gewerkt aan object-georienteerde en semantische datamodellen. Het datamodel Good is gepubliceerd en voor een implementatie van een experimenteel database management systeem worden voorbereidingen getroffen. Het andere object-georienteerde model COMO heeft zijn finale stadium in de vorm van een proefschrift bereikt en ook voor dit model wordt aan een database management systeem gedacht. Het functionele datamodel, dat als een semantisch datamodel beschouwd kan worden, is gekoppeld aan het relationele model waardoor het gebruikt kan worden als eerste-fase model om tot een relationele database te komen. Dit model is tevens de basis voor een nieuw object-geoeenteerd model dat geyntegreerd kan worden met de procesmodellen zoals die in ExSpect (zie deelproject 2.1) gebruikt worden. Verder is aan de work bench BESIS, tezarnen met Bakkenist Management Consultants, gewerkt. Het tool is op diverse punten uitgebreid en het tool is toegepast in enkele praktijkgevallen. Thms wordt een grafisch interface voorbereid. Tenslotte zijn de activiteiten op het gebied van Electronic Data Interchange (EDI) in het kader van database systemen vermelding waard. Diverse kleinere projecten, vaak met studenten, en CCn in het kader van het Ediscan-project (van het TEDIS-project van de EG), zijn uitgevoerd. Hierbij zijn onder andere datamodellen voor integratie van databases ontwikkeld. Op (lit gebied wordt samengewerkt met Bakkenist Management Consultants.

Deelproject 2.4: Computergraphics en user interface management systemen Discrete methoden in computer graphics. De volgende resultaten zijn geboekt: er is theorie ontwikkeld die chaincodes (ontstaan door de weaving-operator) relateert aan continue curven; algoritmen zijn ontwikkeld om discrete curven met eindige dikte te genereren; een algoritme voor de discrete generatie van Bezier-curven van willekeurige graad is ontwikkeld in het kader van een afstudeerproject, uitgevoerd in opdracht van OcC (Venlo); een eerste parallelle implementatie van een algoritme voor de generatie van discrete blending oppe~lakkenis gerealiseerd met gebruikmaking van een transputernetwerk; het proefschrift van Van de Wetering, waarin verslag wordt gedaan van het werk aan chaincodes, is als manuscript gereed. Computer animatie en real-time dynarnische simulatie. Het werk aan computeranimatie is ondergebracht in het SOBU-project DenK (Dialoogvoering en Kennisopbouw). Behalve vanuit de sectie TI?van de vakgroep Informatics is in dit project inbreng vanuit de secties IS en TI; voorts vanuit het IPO en vanuit de KUB. Het werk van de sectie IT spitst zich toe op de ontwikkeling van een zgn. gegeneraliseerde display processor (gdp). Deze gdp dicnt als animatie- en grafische sirnulatic-server die vanuil een applicatie aangestuurd wordt en die de (bewegende) grafische

uitvoer van die applicatie alsmede de grafische interactie met de gebruiker verzorgt. In eerste instantie zal een software implementatie van de gdp ontwikkeld worden. Dc bouw van de gdp is ten dele gebaseerd op het gedurende 1989 ontwikkelde systccm voor real-time animatie, WALT. De architectuur van de gdp is vastgesteld; momenteel wordt gewerkt aan de definitie van een taal waarmee de applicatie met de gdp kan comrnuniceren. Ook in het kader van het animatiewerk is voortgang geboekt op het gebied van dynamische simulatie; aan de in 1989 algaritmen zijn verbeteringen aangebracht en enkele theoretische resultaten over convergentiegedrag en nauwkeurigheid zijn afgeleid.

User Interface Management Systems (UIMS): de onwikkeling van een portable UIMS (het DRUID systeem). In het kader van een project voor de Ontwerpersopleiding Technische Informatics is gewerkt aan de ontwikkeling van het DRUID systeem. Dit systeem is een User Interface Management System waarmee complexe grafische interfaces gebouwd kunnen worden. In het verslagjaar zijn de volgende resultaten bereikt: er is een specificatietaal gedefinieerd waarin de layout en het dialooggedrag van grafische interfaces gedefinieerd kunnen worden. Deze object-geohiCnleerde taal is eenvoudig doch krachtig. om DRUID portable te houden is er een specificatie gemaakt van een virtuele windowing-toolkit, de DRUID Intermediate Toolkit (DIT); * er is een driver gemaakt die de DIT afbeeldt op de XVIEW-toolkit; er is een compiler gebouwd die specificaties in de DRUID-tad omzet in C++. Deelproject 2.5: Kennissystemen Real-time knowledge-based systems. Samenhangend met de activiteiten zoals die worden ontplooid bimen het DEDOS project wordt er onderzoek verricht naar de toepasbaarheid van kennis-gebaseerde technieken in real-time omgevingen. Op langere termijn zal geprobeerd worden kennis-gebaseerde technieken toe te passen om aspecten ten behoeve van de betrouwbaarheid van DEDOS te realiseren (door fouten-diagnose, dynamische herconfiguratie, etc.). De activiteiten op dit gebied hebben zich het afgelopen jaar geconcentreerd in het STRESS project, dat tot doel heeft een shell te ontwikkelen voor de bouw van real-time expert-systemen. SS project een prototype shell gebouwd. Verscheidene In 1990 is bimen het S technieken zijn daarbij gehanteerd om de vereiste real-time eigenschappen te vermgen: progressieve reasoning (de shell stelt de applicatie-bouwer in staat gelaagde systemen met een opstijgende reeks van gegarandeerde response iijden te implcmenteren). focus of attention (de shell biedt de mogelijkheid modulaire systemen te implementeren). rule-compilatie (de regels worden met de specificatie-tad DESIRE gespecificeerd en naar de object-georienteerde taal EIFFEL vertaalt). gegarandeerde executietijden door compile-time analyse van modulen. Enige simpele test-applicaties zijn reeds gemaakt met het ontwikkelde prototype. In dit stadium is een evaluatie van deze in het prototype gebruikte technieken aan de orde. Deze moet leiden tot duidelijke inzichten voor wat betreft een volgende implementatie.

-

Decision Support Systems. Ook dit thema is een voortzetting van het onderzoek in de vorige jaren. Het thema spitst zich a1 enige jaren toe op een speciale deelklasse, n.1. interactieve systemen voor combinatorische planningmodellen. Een deel van het onderzoek zal in 1991 tot ecn proefschrift leiden. Er is nu een theone van decision support systems ontstaan die de basis vormt voor een ontwerpmethode. Hierbij spelen heuristische zoekmethoden, die

onder andere in het vorige jaar onderzocht zijn, een belangrijke rol. Het is de bedoeling op basis van de theorie een shell te ontwikkelen voor decision support systemen. Verder is het internationale dss-project (in het kader van IIASA te Wenen) succesvol afgerond met een evaluatie van zeven systemen, waaronder CtSn uit Eindhoven. Over de resultaten zal gepubliceerd worden.

Project 3: Informatiesystemen vanuit besliskundig perspectief In het onderstaande worden de drie deelprojecten kort besproken. Bij verschillende deelprojecten is sprake van samenwerking met de informatica enlof bedrijfskunde collega's. In een aantal gevallen is het werk dan ook in meer dan CCn project vermcld.

Deelproject 3.1 : Scheduling Scheduling van hard real-time systemen In dit project werd enige ondersteuning aan werk bij Informatica geleverd. Scheduling van berekeningen binnen geiiztegreerde circuits Het gaat hierbij om het schedulen van de berekeningen benodigd voor de verwerking van videosignalen. Het bijzondere daarbij is het periodieke karakter van deze berekeningen. In het verslagjaar zijn goede vorderingen gemaakt die gedeeltelijk reeds in 1990 in een artikel zijn neergelegd en in 1991 verder zullen worden uitgewerkt. Dit onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met Informatica en Philips Research en moee leiden tot een proefschrift van een rnedewerker van Philips Research in 1992. Scheduling van bewerkingen in parallelle computers Dit onderzoek wordt uitgevoerd op het CWI, met financiele steun van SPIN in het kader van het PARTOOL project. In het verslagjaar is een ontwerp van een schedulingsysteem voor de beoogde praktijksituatie tot stand gekomen. Tevens werd een overzicht van de literatuur op dit gebied voltooid en gepubliceerd, en er werden algoriunische resultaten voor enkele speciale gevallen behaald. Deelproject 3.2: Prestatie-analyse Prestatie-analyse van computernetwerken Dit onderzoek wordt grotendeels uitgevoerd door een via SION door NWO gefinancierde medewerker. Het verslagjaar heeft een zestal rapporten opgeleverd en een exteme publikatie. Het eerste deel van het jaar is besteed aan het analyseren van een aantal kleinere computer-prestatie problemen. Het tweede deel van het jaar was het onderzoek gericht op het modelleren en analyseren van local area networks. Hierbij is nauw samengewerkt met medewerken van de faculteit Elektrotechniek am de TUD. In 1991 wordt gestart met een onderzoek waarin prestatie analyse en betrouwbaarheid gcrntegreerd worden. Deelproject 3.3: Intelligente systemen Een model- en algoritmemanagement systeem voor de routering van voertuigcn (MAMS) De activiteiten bleven beperkt tot een rapportage over de tot nu toe behaalde resultaten. Ten gevolge van het uitblijven van financiering door de NFI is het project in de ijskast gezet. Modelspec@catie voor logistieke systemen (TASTE) In dit onderzoek wordt sarnengewerkt met Informatica en met TNO en via TNO met een aantal medefinancierende bedrijven. De belangrijkste voortgang in 1990 betrof de

ontwikkeliig van methoden om op basis van intervalschattingen voor logistieke activiteiten onder- en bovengrenzen aan te geven voor de doorlooptijd van het grotere project waar deze acthitelten dw1 van uitmaken. Deze resultaten zullen in 1991 gepubliceerd worden en een belangrijk deel vormen van het proefschrift van de door TNO gefinancierde medewerker (1992). Modelspecflcatie voor personeelsplanning Dit onderzoek is eind 1990 door de zwangerschap van de Nf;T-medewerkster onderbroken. Het had in 1990 nog enige rapporten opgeleverd die gedeeltelijk als documentatie dienen en gedeeltelijk extem gepubliceerd worden. Eind 1990 is langs een enigszins andere lijn begonnen met behulp van een medewerker voor CCn jaar op basis van een sociale regeling. In dit onderzoek is de bedoeling om op korte termijn tot een prototype te komen. Een planbordgenerator Dit project werd door de IWI gehonoreerd en ging per 1 maart 1991 van start met de aanstelling van een promotiemedewerker. Al-technieken in modelgestuurde beslissingsondersteunede systemen Door geldgebrek is dit onderzoek in 1990 niet opgestart. Het ligt in de bedoeling in de op te starten samenwerking met het IIASA te Laxenburg (Oostenrijk) mede aan dit onderwerp aandacht te besteden. Samenwerkinaen

*

Een landelijke werkgroep, getiteld Dutch Decision Support Systems Research Group, waarin samenwerken de faculteit der Economische Wetenschappen en de faculteit der Bedrijfskunde van de EUR, de faculteit der Technische Wiskunde en Infomatica van de TUD, de faculteit Bedrijfskunde en de faculteit der Wiskunde en Informatica van de TUE, de faculteit der Wiskunde en Informatica van de RUL en de afdeling Mathematische Besliskunde en Systeemtheorie van het CWI. De groep heeft een samenwerkingsverband met de Universiteit van Passau ep is uitgebreid met een groot aantal belangstellenden. Op het gebied van decision support systems wordt samengewerkt met IIASA, Laxenburg, Oostenrijk, in het kader van de International Exercise in DSS Development. Verdergaande samenwerking met IIASA op het gebied van beslissings-analyse is in voorkreiding. Op het gebied van specificatie en simulatie wordt samengewerkt met TNO, in het bijzonder met ITIP-TNO/kUE in het kader van het TASTE-project, en op het gebied van databases met de groep van prof.dr. R. Meersman (KUB). Een werkgroep ex art. 89 WWO met de vakgroep Grondslagen der wetenschappen van de faculteit der Wijsbegeerte van de KUB en de vakgroep Informatica van de faculteit der Wiskunde en Informatica van de TUE: de werkgroep Logica cn Informatiesystemen. Samenwerking van de secties IS, TI en 7°F met KUB (Tilburg) en IPO in het kader van het SOBU-zwaartepunt Dialoogvoering en Kennisopbouw. Op het gebied van Robuuste Technische Informatiesystemen: VUA @rof.dr. J. Treur) in het kader van het gebruik van DESIRE voor het STRESS project; Od-Nederland b.v. te Venlo; Werkgroep laboratorium Automatisering van de faculteit Natuurkunde aan de TUE .m.b.t. de constructie van een DEDOS kemel; KUN (prof.dr.ir. J. Vytopil) m.b.t. het STW-project over faulttolerance; Philips BCS m.b.t. distributed operating systems; Univ. of Warwick (prof. M. Joseph) m.b.t. het specificeren en verifieren van fouten tolerante systemen in het kader van het STW project over fault tolerance. Op het gebied van Computergraphics en User Interface Management Systemen:

SCAN, Groningen; Oce-Nederland b.v., Venlo, SUN Microsystems Nederland b.v., Amersfoort. De vakgroep Informatica werkt samen met PRISMA Informatica (Perugia, ItaliE), SLIGOS (Paris La Defense, Frankrijk), Telesystkmes (Paris, Frankrijk), ITI-TNO (Delft, Nederland), IPL-TNO (Eindhoven, Nederland) en ENTEL (Madrid, Spanje) in het kader van ESPRIT aan het project 5342, getiteld Promotion of formal methods in European software industry (PROOFS).

3.2.2

Overige programma's enlof thema's (niet-VF)

De thema's van de vakgroepcn zijn als bundeling van onderzoek og te vatten. Tabel I1 vervalt hiermee. Voor de beschrijving van de thema's wordt verwezen naar het vakgroepenoverzicht. 3.2.3

Onderzoeksinstituten

3.2.3-1 Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven

Er is in 1990 gewerkt aan 15 projecten in het kader van contractresearch. Ongeveer een derde deel daarvan was al gestart in 1989. Een globale indeling naar wiskundige vakgebieden geeft het volgende beeld: mathematische fjrsica (4), geometrie (3), coderingstheorie (I), optirnaliseren (2), statistiek (5 waarvan 4 over proefopzetten). Bij veel projecten is niet alleen de acquisitie en opstartfase verzorgd door de vaste medewerkers van het IWDE maar ook de uitvoering. In 1991 zal er naar gestreefd worden het aandeel van de andere medewerkers van de faculteit W&I in de uitvoering sterk te laten toenemen, zodat deze contractresearch meer dan voorheen leidt tot contacten van de gehele faculteit met de industrie. Tevens zal getracht wsrden de omvang van de projecten te laten toenemen. Een groot aantal relatief kleine projecten leidt tot een versnilspering van de aandacht en kost veel extra tijd, doordat ieder contact met een bedrijf een zekere aanloopperiode nodig heeft. In het kader van contractonderwijs zijn er twee bedrijfscursuss over proefopzetten georganiseerd. De ktreffende bedrijven kregen een cursus aangeboden die aangepast was aan hun specifieke wensen. De cursussen werden verzorgd in nauwe samenwerking met het Rekencentrum van de TUE. Ze omvatten veel computerpractica, die door de deelnemers in het algemeen zeer gewaardeerd werden. Twee cursussen die om andere redenen aan de TUE werden gegeven zijn voor personen uit het bedrijfsleven opengesteld in het kader van Postacademisch Onderwijs; dit betrof de cursussen 'Eindige Elementen Methoden' en 'Distributie, Locatie en Allocatie'. In de toekomst zal geprobeerd worden dit soort onderwijs uit te breiden tot andere vakgebieden. Dit zal zo veel mogelijk plaatsvinden in het kader van het programma voor continuing education van het European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI). Zo'n wiskundecursus ten behoeve van de industrie kan dan in de diverse ECMI-centra gegeven worden; omgekeerd staan cursussen van andere ECMI-centra ter beschikking van het IWDE. De acquisitie werd dit jaar gekenmerkt door veel nieuwe contacten met het bedrijfsleven, waaruit echter op korte termijn relatief weinig projecten voortgekomen zijn. De redenen waarom soms veelbelovende contacten weinig opleverden lopen sterk uiteen. Om een indruk te geven noemen we er enkele: CCn bedrijf verhuisde naar het buitenland, in een ander bedrijf kwamen er grote financiele problemen aan het licht en een derde bedrijf ging een fusie aan met grote reorganisaties als gevolg.

De interactie met het interne ondenvijs verliep grotendeels via de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie. De hoeveelheid hieraan bestede tijd is nogal toegenomcn ten opzichte van het voorgaande jaar. De meeste afstudeerstages van cursisten zijn georganiseerd via het IWDE, terwijl ook vrij veel is bijgedragen aan de begeleiding van deze stages. Een andere onderwijsactiviteit betrof het begeleiden van een buitenlandse student die in het kader van studentenuitwisseling een stage vervulde binnen het IWDE en meewerkte aan CCn van de contractresearchprojecten. De interne research kwam grotendeels voort uit de contractresearch. Naar aanleiding hiervan zijn er voordrachten gehouden en publicaties voorbereid. Tevens is er enige tijd besteed aan een editorschap van de Journal of Engineering Mathematics en aan het

schrijven van een boek over beginwaardeproblemen, waarin veel van de IWDEervaring op het gebied van mathematisch modelleren verwerkt is. Op 1 september 1990 trad prof.dr. S.T.M. Ackermans terug als directeur van het IWDE; zijn plaats werd op dezelfde datum ingenomen door prof.dr. P.L. Cijsouw.

3.2.4

Vakgroepenoverzicht

3.2.4.1 Vakgroep DISCRETE WISKUlVDE (DW)

VF-Programma: TUE.WSK.303.90.25

Discrete Structuren 3

Them's en voortgang therna's buiten de VF Didaktiek. De groep didaktiek participeert in een werkgroep computeralgebra ten behoeve van het onderwijs. Aandacht is besteed aan recente software op het gebied van formulemanipulatie, i.h.b. aan MATHEMATICA, en aan recente literatuur op dit gebied. De training van de Nederlandse deelnemers aan de internationale olympiade werd verzorgd. Het verslag van de internationale olympiade in 1990 is inmiddels gepubliceerd. Een classificatie en analyse van de Nederlandse wiskunde olympiades in de jaren 1962-1990 is gereed. Een bundel olympiadevraagstukken wordt voor publikatie gereed gemaakt. Cryptografie. Aan de besprekingen van de cryptografie-werkgroep op het CWI werd regelmatig deelgenomen door de staf en afstudeerders. Ten behoeve van het IWDE zijn twee voorstellen geevalueerd die bij Rijkswaterstaat zijn ingediend in het kader van het project 'Rekening rijden'. Leerboek discrete wiskunde. De voorbereiding van een Nederlandstalig leerboek over discrete wiskunde is gevorderd; het manuscript zal in 1991 gereed komen. 0.P.Lossers. In de periode november 1989 t/m december 1990 zijn van elf problemen de oplossingen van 0.P.Lossers gepubliceerd. Van deze problemen waren er zes afkomstig uit de collectie Advanced Problems van de American Mathematical Monthly. In totaal werden ruim 60 oplossingen dit jaar ingezonden. De vakgroep voert het secretariaat van 0.P.Lossers. De gemiddeld acht deelnemers vertegenwoordigen alle vakgroepen van de faculteit. Ook een student uit Nijmegen nam met vrucht aan de activiteiten deel. Singulariteiten. Het Europese singulamteitenproject is goedgekeurd door de EEG. Er zijn voorbeelden gevonden van bijna volledige doorsneden van dimensie 0 die niet glad te maken zijn. Veldentheorie. Ook dit jaar werd weer deelgenomen aan het landelijk maandelijks seminarie Mathematical structures in field theories in Amsterdam. Min of meer hiermee verband houdende werd het onderzoek inzake veldentheorieen ruimte-tijd algebra voortgezet. Een artikel over de algebraische kant van het onderwerp is vrijwel gereed en een artikel over het gravitatieveld gekoppeld aan de spin van het elektron in voorbereiding. Wetenschapsgebied ISN: Wetenschapsgebied NWO: Toepassingsgebied NABS:

1299 discrete wiskunde, 1204, 3325 PI 10, T180 N025, N10

3.2.4.2

Vakgroep ANALYSE (A) VF-Programma's: TUE.WSK.301.90.25

Toepassingsgerichte Analyse 3

Thema's buiten de VF Veldentheorie en Clifford analyse. Beschrijving van deeltjesvelden, elektromagnetische en andere Young-Mills velden met behulp v m Qifford bmdels. Mathematische (niet-equidistante) sampling theorie. Asymptotisch probleem. Toepassing van de 'buizenmethode' op een klasse van integro-differentiaal-vergelijkingen. Differentiaalvergelijkingen in de materiaalkunde en de continuumsmechanica. De rnechanica van offshore pijpleggen. * Het schatten van parameters in chemische reactievergelijkingen. Service Kortlopend onderzoek naar aanleiding van vragen op het gebied van in de vakgroep vertegenwoordigde disciplines; met name op het gebied van de mechanica, de toegepaste malyse, de numerieke wiskunde en de numerieke programmatuur. Expliciet kunnen genoemd worden: het werken aan problemen samenhangend met numerieke freeskopbesturing (Philips CFT) en kort ondenoek aan niet-lineaire periodieke differentiaalvergelijkingen ten behoeve van de faculteit T. Verder wordt er substantiele steun verleend aan het IWDE, zowel in de vorm van serviceonderzoek als ook ondersteuning bij implementeren en programmeren. Samenwerkingen Op het gebied van mathematische (niet-equidistante) sampling theorie met Hollandse Signaalapparaten B.V. Met de vakgroep Theoretische Natuurkunde TUE, op het gebied van de grondslagen voor de quantummechanica i.h.b. de operatorentheorie. Samenwerkiig bestaat 0.m. uit medebegeleiding van een promovendus op genoemd gebied. Op het gebied van de Wigner-distributie en de Heisenberg-groep wordt samengewerkt met het Philips Natuurkundig Laboratorium. Met DSM-Research, Geleen, in een onderzoek naar het gedrag van stromingen van niet-lineaire (visco-elastische) vloeistoffen (polymeren). Met het Nat.Lab. Philips, wisselende projecten in verband met afstudeerders. Met de vakgroep Fundarnentele Werktuigkunde TUE (stmming door aderen) en mct Fysische Technologic TUE (fundamenteel onderzoek ten aanzien van kleivormlingen). Met de Dienst grondwatervoorziening TNO-Delft. Met Phiiips CFT op het gebied van halfgeleiders en problemen samenhangend met numerieke freeskopbesturing. Met AKZO, Amhem. Wetenschapsgebied ISN: Wetenschapsgebied NWO: Toepassingsgebied NABS:

1202, 1206, 2202, 2205, 2212 PI30 , P140, P170, P190, P200 N070, N077, N025, N10

3.2.4.3

Vakgroep BESLISKUNDE E N STOCHASTIEK (B&S)

VF-Programma's: TUE.WSK.301.90.25 TUE.WSK.302.90.25 TUE.INF.303.90.26

Toepassingsgerichte Analyse 3 Besliskunde en Stochastiek 3 Informatiesystemen 2

Thema's en voortgang thema's buiten de VF Evenwichtsprogrammering. Uitvoerder drs. A. v.d. Elzen, projectleider dr. A. Talman. Resultaten zijn rijp voor een proefschrift (1991). Diverse voordrachten gehouden op congressen. Probleem-oplossen. Er werden (deels in het kader van 'O.P. Lossers') enkele problemen uit wiskundetijdschriften opgelost en ingestuurd; een deel werd gepubliceerd. Kroonwielvertanding. Ir. M. Peerdeman verricht onder leiding van prof.dr.ir. M.J.W. Schouten promotieonderzoek. Dr. D.A. Overdijk is als coprornotor betrokken bij dit onderzoek. De resultaten moeten inzicht verschaffen in de levensduur en dde geluidsproductie van de kroonwieloverbrenging, Bij STW is een aanvraag ingediend om bovengenoemd project uit te breiden met e m tweede promovendus. Het ondenoek van deze tweede promovendus is meer specifiek gericht op de productie van zogenaamde cylkro-wielen. Deze cylkro-wielem zullen in de toekomst geproduceerd worden door Crown Gear b.v. te Rotterdam. Ook Crown Gear b.v. zal participeren in de financiering van dit project met twee promovendi. Personal computers in het wiskunde-onderwijs. Het kleine computeralgebra-pakket DERIVE wordt nu gebruikt voor het onderwijzen van integreren in het eerstejaars calculusonderwijs voor fac W. Daamaast is een vrij uitvoerige studie gedaan naar de geschiktheid van MATHEMATICA. Een cursus voor tweedejaars wiskundestudenten is het gevolg. In die cursus zal ook aandacht geschonken worden aan de achtergronden en sommige algoritmen. Hiervoor is in een werkgroepje literatuurstudie gedaan. Bekeken werd het boek van Davenport, Siret en Tournier. Consultatie en service Kortlopend onderzoek naar aanleiding van vragen op het gebied van in de vakgroep vertegenwoordigde disciplines. Statistische consultatie in het kader van het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven. Sarnenwerkingen Een werkgroep ex art. 89 WWO met de vakgroep Bestuurlijke Informatiesystemen en automatisering van de Faculteit der Bedrijfskunde van de TUE (werkgroep System development environments). Een werkgroep ex art. 89 WWO tussen de vakgroep Besliskunde en Stochastiek, de vakgroep Analyse en de vakgroep Informatica van de Faculteit der Wiskunde en Informatica, de vakgroep Systeem- en regeltechniek van de Faculteit der Technische Natuurkunde en de vakgroep Meten en regelen van de Faculteit der Elektrotechniek van de TUE (werkgroep Quantitatieve Systeemtheorie en -techniek). Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven. Wetenschapsgebied ISN: Wetenschapsgebied NWO: Toepassingsgebied NABS:

1207, 1208, 1209 P140, P160, P170, P l 10 N083, N070, N043, N10

3.2.4.4

Vakgroep INFORMATICA (I)

VF-programm' s: TUE.INF.301.90.26 TUE.INF.302.90.26 TUE.INF.303.90.26

Programmeren Parallellisme Informatiesystemen 2

Overige programma's enlof thema's (niet-VF) Voor zover onderzoek buiten de VF-programma's. wordt gedaan, is dit niet in programma's en/of thema's gebundeld en beschreven.

3.3 Kwantitatieve overzichten op faculteitsniveau

Tabel I-a: Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek

Titel VF-programma: Identificatienummer: Onderwerpontsluiting:

vakgroep A B&S totaal

Toepassingsgerichte Analyse 3 TUE.WSK.301.90.25 ISN: 1202,1206,2202,2205,2212 NWO: P130, P140, PI70 NABS: N070, N077, N10

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3e geldtotaal stroom stroom stroom 1+2+3 5.2 0.7 5.9 3.0 0.7 3.7 8.2 1.4 9.6

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 111 publ. stracts publ. 1 27 20 1 1 9 9 2 - 1 36 29

oc-

trooi

Verplichting wpl :8.2 Tabel I-b: Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek


Besliskunde en Stochastiek 3 TUE.WSK.302.90.25 ISN: 1207,1208,1209,1203,1206 NWO: P160 NABS: N083, N10

Verplichting wpl: 5.8 Tabel I-c: Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek


Discrete Structuren 3 TUE.WSK.303.90.25 ISN: 1204,1299 (discrete wiskunde), 3325 NWO: P110, TI80 NABS: N025, N10

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3 C geldtom1 stroom stroom stroom 1+2+3 groep 5.2 2.2 0.7 8.1 DW EI 1.1 1.1 6.3 2.2 0.7 9.2 totaal vak-

Verplichting wpl: 5.2

+ 1.3

wetcnschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. 1 24 3 - 2 3 1 26 6

octrooi

Tabel I-d: Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek


vakgroep I totaal

Programmeren TCTE.INF.30190.26 ISN: 1101,1203,3304 NWO: PllO NABS: N070, N076, N10

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3e geldtotaal stroom stroom stroom 1+2+3 7.7 0.4 8.1 7.7 0.4 8.1

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. - 1 22 3 - 1 22 3

octrooi

Verplichting wpl :5.8 Tabel I-e: Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek


vakgroep I totaal

Parallellisme TUE.INF.302.90.26 ISN: 1101, 1203,3304 NWO: P l 10 NABS: N070, N076, N077, N10

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3e geldtotaal stroom stroom stroom 1+2+3 6.5 1.8 2.2 10.5 6.5 1.8 2.2 10.5

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. 24 16 - 24 16

octrooi

Verplichting wpl: 5.9 Tabel I-!': Kwantitatief overzicht voorwaardelijk gefinancierd onderzoek

Titel VF-programma: Identificatienummer: Ondenverpontsluiting:

vakgroep B&S -I total

Informatiesystemen 2 TUE.INF.303.90.26 ISN: 1203,1207,3304 NWO: P160, P170, S190 NABS: N083, N076, N070, N10

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3e geldtotaal stroom stroom stroom 1+2+3 1.8 1.7 1.O 4.5 9.5 4.2 0.7 14.4 11.3 5.9 1.7 18.9

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. 6 10 19 7 1 25 17 1

octrooi

Verplichting wpl: 1.8 + 9.5 Tabel II: Kwantitatief overzicht onderzoekthema's (niet-voorwaardelijk gefinancierd onderzoek)

De thema's van de vakgroep zijn op te vatten als bundeling van onderzoek. Tabel I1 vervalt hiermee. Voor de onderzoekinspanning en wetenschappelijke output van de gebundelde thema's wordt verwezen naar tabel 111-2.

Tabel 111-1: Kwantitatief overzicht voonvaardelijk gehancierd onderzoek, gerubriceerd naar vakgroep

vakgroep DW A B&S I totaal

onderzoekinspanning (in m.j. wp) l e geld- 2e geld- 3e geldtoraal stroom stroom stroom 1+2+3 5.2 2.2 0.7 8.1 5.2 0.7 5.9 10.6 2.8 1.0 14.4 23.7 6.4 2.9 33.0 44.7 12.1 4.6 61.4

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. 1 24 3 1 1 27 20 1 31 49 1 1 65 26 4 1 1 147 3 95

octrooi

Tabel 111-2: Kwantitatief overzicht niet-voorwaardelijk gefinancierd onderzoek, gerubriceerd naar vakgroep

vakgroep DW A B&S

I totaal

onderzoekinspanning (in m.j. wp) le geld- 2e geld- 3e geldtotaal stroom stroom stroom 1+2+3 1.9 1.9 4.0 4.0 1.1 1.1 0.3 0.3 7.3 7.3

wetenschappelijke output dissertaties wet. abvakI I1 I11 publ. stracts publ. 11 18 - 5 23 - 3 18 1 11 - 20 70

Tabel 1113: Kwantitatief overzicht totaal onderzoek, gerubriceerd naar vakgroep wetenschappelijke output

onderzoekinspanning (in m.j. wp)

DW A B&S I totaal

7.1 9.2 11.7 24.0 52.0

2.2 0.7 2.8 6.4 12.1

0.7 1.0 2.9 4.6

10.0 9.9 15.5 33.3 68.7

1 1 1 1 4

-

1

1 1

1

35 32 34 66 167

3

-

-

3

Tabel IV: Specificatie onderzoekinspanningtweede geldstroom in m.j. wp Vakgroep DW A

B&S I totaal

WP2 in dienst van TUE

WP2 in dienst van NWO, STW &c 5 1 4 11 21

totaal WP2

5 1 4 11 21

omvang onderzoekinspanning WP2 2.2 0.7 2.8 6.4 12.1

18 43 67 37 165

-

octrooi

Tabel V-1: Derde geldstroom (globale indicatie) 'Derden' Ministerie van Verkeer en Waterstaat Universiteiten Particuliere non-profit organisaties Bedrijfsleven Europese Gemeenschap Andere: TNO PA0 Diversen totaal

Bedrag in S f 8 270 273 174 424

m.j. obp ten laste van derden percentage personele kosten van totale kosten

119 43 50 1361 0,4 76

Tabel V-2: Specificaiie snderzsekinspanning derde geldstroom in m j . wrp Vakgroep DW A B&S I totaal

WP3 in dienst van TUE 1

WP3 in dienst van derden

totaal WP3 1

1 4 6

omvang onderzoekinspanning WP3 0.7 1.O 2.9 4.6

1 4

6

Tabel VII: Tijdelijk wetenschappelijk personeel (LTDIaio); peildatum 31-12-1990 Vakgroep DW A B&S I totaal

totaal aantal plaatsen 2 4 6 11 23

bezette plaatsen LTD aio 2 1 2 6 10 1 20

vacatures incl. lopende sollicitatieprocedures 1 2 2

3.4

Overzicht onderzoekresultaten

3.4.1.1 VF-code: TUE.WSK.301.90.25 VF-programma: TBEPASSINGSGEIPICHTE ANALYSE 3 DISSER TATIES

Hassel, R.R. van: Singular perturbations in (dynamic) free boundary problems and hyperbolic problems. Promotoren: prof.&. A. van Harten, prof.&.ir. W. Eckhaus. Utrecht, 1990, pp. 108. (type 111) (A) Lieshout, P.H. van: A variational approach to magneto-elastic buckling problems. Promotoren: prof.&.ir. J. de Graaf, profir. M. Kuipers. Eindhoven, 1990, pp. 122. (type I) (A) Stoorvogel, A.A.: The H-infinity control problem: a state space approach. Promotoren: prof.dr.ir. M.L.J. Hautus, prof.&. R.F. Curtain. Eindhoven, 1990, pp. 229. (type I) (B&S) WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

Belevitch, V.; Boersma, J.: Theory of a thin conducting strip with an overhead return wire. Philips Journal of Research, 44, 1990, pp. 541582. (A) Boersma, J.: The rediscovery of Susan N. Brown's integral Problem 6572). kmerican ~ahernaticalMonthly, 97, 1990, pp. 537-540. (A) Boersma, J.; Jansen, J.K.M.: Electromagnetic field singularities at the tip of an elliptic cone. EUT-Report 90-WSK-01, EUT, Eindhoven, 1090. (A) Brands, J.J.A.M.: Asymptotics of a certain integral. Applied Mathematics Letters, 3, 1990, pp. 1-4. (A)

Cumming, J.; Eijndhoven, S.J.L. van: Inductive and projective limits of weighted unconditional Schauder systems. EUT-Report 90-WSK-02, EUT, Eindhoven, 1990, pp. 34. (A) Eijndhoven, SJ.L. van; Meyers, J.L.H.: New orthogonality relations for the Hermite polynomials and related Hilbert spaces. Journal of Mathematical Analysis and Applications, 146(1], 1990, pp. 89-98. (A) Elst, A.F.M. ter: Approximation by unitary operators. Acta Scientiarum Mathematicarum, 54, 1990, pp. 145-149. (A) Elst, A.F.M. ter: Antinormal operators. Acta Scbntiarum Mathematicarurn, 54, 1990, pp. 151-158. (A) Geldrop, J.H. van; Withagen, C.A.A.M.: On the Negishi approach to dynamic economic systems. 1990, Nieuw Archief voor Wiskunde, (4) pp. 295-309. (B&S)

a,

Graaf, J. de; Eijndhoven, SJ.L. van: Dirac's formalism and functional analysis. In: Roc.Seminar 1986-1987 Mathematical Structures in Field Theories. CWI Syllabus 26, CWI, Amsterdam, 1990, pp. 1-35. (A) Hautus, M.L.J.; Geerts, A.H.W.: The output-stabilizable subspace and linear optimal control. In: M.A. Kaashoek, J.H. van Schuppen, and A.C.M. Ran (eds), Robust Control of Linear Systems and Nonlinear Control, Proc. MTNS89, Amsterdam, June 1989, Vol. 2, Birkhiuser, Boston, 1990, pp. 113-120. (B&S) Hautus, M.L.J.; Zhu, S.Q.: Topological aspects of transfer matrices with entries in the quotient field of H-infinity. In: M.A. Kaashoek, J.H. van Schuppen, and A.C.M. Ran (eds), Robust Control of Linear Systems and Nonlinear Control, Proc. MTNS89, Amsterdam, June 1989, Vol. 2, Birkhauscr, Boston, 1990, pp. 617-625. (B&S) Hoog, F.R. de; Mattheij, R.M.M.: A note on polychotomy. Computing, 4$,1990, pp. 1-15. (A)

Janssen, AJ.E.M.; Eijndhoven, S.J.L. van: Spaces of type W, growth of Hermite coefficients, Wigner distribution and Bargmann transform. Journal of Mathematical Analysis and Applications, 152(2), 1990, pp. 368-390. (A) Kaasschieter, E.F.: Mixed-hybrid finite elements for saturated groundwater flow. In: G. Gambolati et a1 (eds), Computational Methods in Subsurface Hydrology, June 1990. Computational Mechanics Publications, Southampton & Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 17-22. (A) Kuiken, H.K.: Viscous sintering: the surface-tension-driven flow of a liquid form under the influence of curvature gradients at its surface. Yournal of Fluid Mechanics, 1990, pp. 503515. (A)

mi,

Kuiken, H.K.: Mathematical modelling of etching processes. In: K.H. Hoffman and J. Sprekels (eds), Free boundary problems: theory and applications. Pitman Research Notes in Mathematics, 1851186, 1990. (A)

Meer, J.C. van der; Cushman, R.: The Hamiltonian Hopf bifurcation in the Lagrange top. In: C. Albert (ed), Gbmetrie Symplectique et Mhnique, La Grande Motte, France, May 1988. Lecture Notes in Mathematics 1416, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 26-38. (A) Mijnssen, F.C.J.; Weber, K.J.; Floris, F.J.T.; Kaasschieter, E.F.: Relating sedirnentology to production behaviour in deltaic rocks. In: Proc. Europec 90, The Hague, 1990, Paper SPE 20946, Society of Petroleum Engineers, Richardson, Texas, USA, pp. 95-116. (A) Morsche, H.G. ter: On the role of the exponential eigensplines in translation invariant periodic spline spaces. In: International Series of Numerical Mathematics, 90,Birkhliuser Verlag, Basel, 1990, pp. 257-262. (A) Morsche, H.G. ter: On the exponential eigensplines: type-2 tingulation. In: International Series of Numerical Mathematics, 94, Birkhauser Verlag, Basel, 1990, pp. 217-226. (A)

Kuiken, H.K.; Theunissen, MJJ.; Nieuwenhoff, R.P.M.L.C. van de: Experimental verification of temperature calculations in multilayers used for C02 lase recrvstallizarion of silicon-on-insulator films. ~ o u h a of l Applied Physics, 68, 1990, pp. 806813. (A)

Shindo, Y.; Horiguchi, K.; Ven, A.A.F. van de: Bending of a magnetically saturated plate with a crack in a uniform magnetic field. International Journal of Applied Electromagnetics in Materials, 1,1990, pp. 135-146. (A)

Kuipers, M.; Ven, A.A.F. van de: Rayleigh-gravity waves in a heavy elastic medium. Acta Mechanica, 1990, pp. 181-190. (A)

Stoowogel, A.A.: H-infinity control with state feedback. In: M.A. Kaashoek, J.H. van Schuppen, and A.C.M. Ran (eds), Robust Control of Linear Systems and Nonlinear Control, Proc. MTNS89, Amsterdam, June 1989, Vol. 2, Birkhiluser, Boston, 1990, pp. 347-354. (B&S)

a,

Mattheij, R.M.M.: Daar kun je op rekenen. Oratie, TUE, 04.05.1990, pp. 21. (A) Mattheij, R.M.M.; Smooke, M.D.: Stability and convergence of parabolic mixed initial boundary value ~roblems. Applied ~um&ical~athematics,@, 1990, pp. 471-485. (A) Meer, J.C. van der: Hamiltonian Hopf bifurcation with symmetry. Nonlinearity, 3, 1990, pp. 1041-1056. (A)

Stoowogel, A.A.; Trentelman, H.L.: The quadratic matrix inequality in singular Hinfinity control with state feedback. SIAM Journal of Control and Optimization, 1990, pp. 1190-1208. (B&S)

m,

Trentelman, H.L.; Soethoudt, J.M.: Convergence properties of indefinite linear quadratic problems with receding horizon. In: M.A. Kaashoek, J.H. van Schuppen, and A.C.M. Ran (eds), Robust Control of Linear Systems and Nonlinear Control, Proc. MTNS89, Amsterdam, June 1989, Vol. 2, Birkhiluser, Boston, 1990, pp. 189-196. (B&S)

Ven, A.A.F. van de; Lieshout, P.H. van: Buckling of superconducting structures under prescribed current. In: R.K.T. Hsieh (ed), Proc. IUTAM-Symp. on the Mechanical Modellings of the New Electromagnetic Materials, Stockholm, 1990, Elsevier, Amsterdam, 1990, pp. 35-42. (A) Vroonhoven, J.C.W.; Kuijpers, W.J.J.: A free-boundary problem for viscous fluid flow in injection moulding. Journal of Engineering Mathematics, 24, 1990, pp. 151-165. (A) Vroonhoven, J.C.W.; Sipers, A.J.M.; Kuijpers, W.J.J.: The free-boundary problem for the die-swell of a viscous fluid. Journal of Engineering Mathematics, 24, 1990, pp. 167-178. (A) Withagen, C.A.A.M.: Topics in resource economics. In: F. van der Ploeg (ed), Advanced Lectures in Quantitative Economics. Academic Press, London, 1990, pp. 381-419. (B&S) Withagen, C.A.A.M.: A differential game between government and the firms: comments. Journal of Economics, 52, 1990, pp. 285-290. (B&S) Withagen, C.A.A.M.; Furth, D.: Mathematical economics, an introduction. 1990, Nieuw Archief voor Wiskunde, (4) pp. 273-277. (B&S)

a,

VAKPUBLIKATIES

Geldrop, J.H. van; Withagen, C.A.A.M.: Existence of general equilibria in infinite horizon economies with exhaustible resources: the continuous time case. Memorandum COSOR 90-16, EUT, Eindhoven, June 1990, pp. 20. (B&S) Geldrop, J.H. van; Withagen, C.A.A.M.: General equilibrium and international trade with natural exhaustible resources. Memorandum COSOR 90-38, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 14. (B&S) Graaf, J. de: On approximation of (slowly growing) analytic functions by special polynomials. Report RANA 90-02, EUT, Eindhoven, February 1990, pp. 13. (A) Graaf, J. de: Skew-Hermitean representations of Lie algebras of vectorfields on the unit-sphere. Report RANA 90-05, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 9. (A) Graaf, J. de: Riesz bases of special polynomials in weighted Sobolev spaces of analytic functions. Report RANA 90-14, EUT, Eindhoven, December 1990, pp- 31. (A) Keulen, B. van; Peters, M.A.; Curtain, R.F.: H-infinity control with state feedback: the infinite dimensional case. Memorandum W-90 15, RUG, Groningen, November 1990, pp. 42. (B&S) Kramer, M.E.; Mattheij, R.M.M.: Time stepping for solving nonlinear equations. Report RANA 90-12, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 23. (A)

Technische rapporten Boersma, J.: Note on the singularity exponents for complementary sectors. Report RANA 90-16, EUT, Eindhoven, February 1990, pp. 7. (A)

Kramer, M.E.; Mattheij, R.M.M.: A false transient solution method for equations occuring in solving two point boundary value problems by multiple shooting. Report RANA 90-18, EUT, Eindhoven, 1990. (A)

Boersma, J.: Uniform asymptotics of a Bessel-function series occurring in a transmission-line problem. Report RANA 90-17, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 21. (A)

Kuipers, M.; Ven, A.A.F. van de: Unilateral contact of a springboard and a fulcrum. Report RANA 90-07, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 10. (A)

Boersma, J.; Glasser, M.L.: Asymptotic expansion of a class of Fermi-Dirac integrals. Report RANA 90-15, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 17. (A)

Lieshout, P.H.; Ven, A.A.F. van de: A variational approach to the magneto-elastic buckling problem of an arbitrary number of superconducting beams. Report RANA 90-08, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 25. (A)

Martens, F.J.L.: A representation of GL(q,R) in L,(S~-'). Report M A 90-04, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 12. (A) Meer, J.C. van der; Sanders, J.A.: Unique normal form of the Hamiltonian 1:2resonance. Report WS-367, W, Amsterdam, July 1990, pp. 14. (A) Ran, A.C.M.; Trentelman, H.L.: Linear quadratic problems with indefinite cost for discrete time systems. Memorandum COSOR 9045, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 27. (B&S) Reusken, A,: Steplength optimization and linear multigrid methods. Report RANA 90-01, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 23. (A) Reusken, A.: A multigrid method for mixed finite element discretizations of current continuity equations. Report RANA 90-09, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 16. (A) Reusken, A.: Multigrid applied to mixed finite element schemes for current continuity equations. Report RANA 90-13, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 15. (A) Shindo, Y.; Horiguchi, K.; Ven, A.A.F. van de: Bending of a magnetically saturated plate with a crack in a uniform magnetic field. Report RANA 90-06, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 25. (A) Stoorvogel, A.A.: Robust stabilization of systems with multiplicative perturbations. Memorandum COSOR 90-36, EUT, Eindhoven, September 1990, pp. 9. (B&S) Stoorvogel, A.A.: The singular minimum entropy H-infinity control problem. Memorandum COSOR 90-37, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 15. (B&S) Stoorvogel, A.A.: The singular linear quadratic Gaussian control problem. Memorandum COSOR 9043, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 16. (B&S)

Stoorvogel, A.A.; Woude, J.W. van der: The disturbance decoupling problem with measurement feedback and stability for systems with direct feedthrough matrices. Memorandum COSOR 9046, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 12. (B&S) Timmermans, L.J.P.; Jansen, J.K.M.; Vosse, F.N. van de: A description of the fundamentals of the spectral element method. WFW-Report 90.041, EUT, Eindhoven, 1990. (A) Trentelman, H.L.; Willems, J.C.: The dissipation inequality and the algebraic Riccati equation. Memorandum COSOR 90-44, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 43. (B&S) Ven, A.A.F. van de: A note on 'A nonequilibrium theory of thermoelastic superconductors' by S.A. Zhou and K. Miya. Report RANA 90-11, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 12. (A) Ven, A.A.F. van de; Lieshout, P.H. van: Buckling of superconducting structures under prescribed current. Report RANA 90-03, EUT, Eindhoven, February 1990, pp. 10. (A) Vorst, G.A.L. van de; Mattheij, R.M.M.; Kuiken, H.K.: A boundary element solution for 2-dimensional viscous sintering. Report RANA 90-10, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 27. (A)

3.4.1.2 VF-code: TUE.WSK.302.90.25 VF-programma: BESLISKUNDE EN STOCHASTIEK 3

Langenhoff, L.J.G.; Zijm, W.H.M.: An analytical theory of multi-echelon pr&uctioni/dishibution systems. Statistica Neerlandica, 44(3), 1990, pp. 149-174.

DISSERTATIES

Lenstra, J.K.; Shmoys, D.B.; Tardos, E.: Approximation algorithms for scheduling u~elatedparallel machines. Mathematical Programming, 46, 1990, pp. 259-

WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

q7 1

Adan, 1.BJ.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the symmetric shortest queue problem. Stochastic Models, 6, 1990, pp. 691-713.

Savelsbergh, M.W.P.: A parallel insertion heuristic for vehicle routing with side conshiants. Statistica Neerlandica, 44(3), 1990, pp. 139-148.

Adan, 1.BJ.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: An asymmetric shortest queue problem. Operations Research Proceedings 1989, Springer Verhg, Berlin, 1990, pp. 434-441.

Savelsbergh, M.W.P.: An efficient implementation of local search for constrained routing problems. European Journal of Operations Research, 47, 1990, pp. 75-85.

Desrmhers, M.; Lenstra, J.K.; Savelsbergh, M.W.P.: A classification scheme for vehicle routing and scheduling problems. European Journal of Operational Research, 46, 1990, pp. 322-332.

Savelsbergh, M.W.P.: A parallel insertion heuristic for vehicle routing with side constraints. Statistica Neerlandica, 44(3), 1990, pp. 139-147.

Dessouky, M.I.; Lageweg, BJ.; Lenstra, J.K.; Velde, S.L. van de: Scheduling identical jobs on uniform parallel machines. Statistica Neerlandica, 44(3), 1990, pp. 115-123. Driessen, S.G.A.J.; Laan, P. van der; Putten, B. van: Robustness of the probability of correct selection against deviations from the assumption of a common known variance. Biometrical Journal, 32, 1990, pp. 131-142. Hurkens, C.A J.: Blowing up convex sets in the plane. Linear Algebra and its Applications, 134,1990, pp. 121-128. Kok, A.G. de; Lenstra, J.K.: Editorial introduction to Special Issue on Operations Research in Logistics. Statistica Neerlandica, 44(3), 1990, pp. 103-104. Laan, P. van der: Normal means selection procedures in variety testing: approaches and some conclusions. Cultivar Testing Bulletin, l5, 1990, pp. 123132. Laan, P. van der; Verdooren, L.R.: A review with some applications of statistical selection procedures for selecting the best variety. Euphytica, 3, 1990, pp. 67-75.

Steud, F.W.; Rohatgi, V.K.; Szbkely, GJ.: Infinite divisibility of products and quotients of i.i.d. random variables. Mathematical Scientist, l5, 1990, pp. 53-59. Steutel, F.W.; Thiemann, J.G.F.: The Gamma process and the Poisson distribution. Colloquia Mathematica Societatis JAnos Bolayi, 57, 1990, pp. 477-490.

-

Nagekomen publikaties uit 1989:

Steutel, F.W.; Willekens, E.K.E.: No elementary proof of Blackwell's theorem. Mathematical Scientist, 64, 1989, pp. 138-139. VAKPUBLIKATIES Technische rapporten

Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the symmetric shortest queue problem. Part I: Theoretical analysis. Memorandum COSOR 90-01, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 36. Adan, 1J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the symmetric shortest queue problem. Part 11: Numerical analysis. Memorandum COSOR 90-03, EUT, Eindhoven, February 1990, pp. 34.

Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the symmetric shortest qucuc problem. Memorandum COSOR 90-19, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 17. Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the asymmetric shortest queue problem with threshold jockeying. Memorandum COSOR 90-20, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 17. Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Flexible assembly and shortest queue problems. Memorandum COSOR 90-34, EUT, Eindhoven, September 1990, pp. 16. Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: Analysis of the asymmetric shortest queue problem (Revised version). Memorandum COSOR 90-39, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 62. Adan, I.J.B.F.; Wessels, J.; Zijm, W.H.M.: An error on 'A generating-function analysis of multiprogramming queues'. Memorandum COSOR 9047, EUT, Eindhoven, December 1990, pp. 14. Bruggen, L.J.J. van der; Lenstra, J.K.; Schuur, P.C.: A variable depth approach for the single-vehicle pickup and delivery problem with time windows. Memorandum COSOR 9048, EUT, Eindhoven, December 1990, pp. 21. Coolen, F.P.A.; Mertens, P.R.; Newby, M.J.: A Bayes-competing risk model for the use of expert judgement in reliability estimation. Memorandum COSOR 90-32, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 18. Coolen, F.P.A.; Newby, M.J.: A note on the use of the product of spacings in Bayesian inference. Memorandum COSOR 90-35, EUT, Eindhoven, September 1990, pp. 10. Ham, K. van; Steutel, F.W.: On a characterization of the exponential distribution. Memorandum COSOR 90-21, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 3. Houtum, G.J. van; Zijm, W.H.M.: Computational procedures for stochastic multiechelon production systems (Revised version). Memorandum COSOR 90-08, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 22.

Kindervater, G.; Lenstra, J.K.; Savelsbergh, M.W.P.: Sequential and parallel local search for the Lime-

constrained traveling salesman problem. Memorandum COSOR 90-4 1, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 11. Also: Report EUR-CS-90-06, EUR, Rotterdam, 1990. Kolen, A.W.J.; Lenstra, J.K.: Combinatorics in Operations Research. Memorandum COSOR 90-28, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 31. Also: Research Memorandum RM90-027, RL, Maastricht, 1990, Report BS-R9024, CWI. Amsterdam, 1990; Technical Report 925, School of Operations Research and Industrial Engineering. Cornell University, Ithaca NY, USA, 1990. Laan, P. van der: On subset selection from logistic populations. Memorandum COSOR 90-12, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 12. Laan, P. van der: De Van Dantzig-prijs. Memorandum COSOR 90-13, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 10. Laan, P. van der: Beslissen met statistische selectiemethoden. Memorandum COSOR 90-14, EUT, Eindhoven, June 1990, pp. 13. Laan, P. van der; Verdooren, L.R.: Statistical selection procedures for selecting the best variety. Memorandum COSOR 90-04, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 11. Laarhoven, P.J.M. van; Zijm, W.H.M.: Production preparation and numerical control in PCB assembly. Memorandum COSOR 90-09, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 25. Savelsbergh, M.W.P.; Goetschalckx, M.: An algorithm for the vehicle routing problem with stochastic demands. Memorandum COSOR 90-40, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 14. Schuller, G.; Zijm, W.H.M.: The design of mechanizations: reliability, efficiency and flexibility. Memorandum COSOR 90-06, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 22.

Schuur, P.C.: Simulated annealing as a tool to obtain new results in plane geometry. Memorandum COSOR 90-17, EUT, Eindhoven, June 1990, pp. 4. Steutel, F.W.: Some recent characterizations of the exponential and geometric distributions. Memorandum COSOR 90-15, EUT, Eindhoven, June 1990, pp. 12. Steutel, F.W.: Applications of probability in analysis. Memorandum COSOR 90-18, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 18. Steutel, F.W.: The set of geometrically infinitely divisible distributions. Memorandum COSOR 90-42, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 5. Wester, F.A.W.; Wijngaard, J.; Zijm, W.H.M.: A hierarchical planning system versus a schedule oriented planning system. Memorandum COSOR 90-10, EUT, Eindhoven, March 1990, p. 35. Zijm, W.H.M.: Capacity analysis of automatic transport systems in an assembly factory. Memorandum COSOR 90-07, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 11. Zijm, W.H.M.; Nelissen, E.H.L.B.: Scheduling a flexible machining centre. Memorandum COSOR 90-05, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 15. Overige vakpublikaties

Laan, P. van der: The Van Dantzig Award. Statistica Neerlandica, 44, 1990, pp. 1-8. Laan, P. van der: Kwantitatieve methoden en maatschappij. VVS Bulletin (Statistische Dag), 23, 1990, pp. 1-2. Lenstra, J.K.: Job shop scheduling (extended abstract). In: H.F. Ravn, R.V.V. Vidal (eds), Proc. Fist Nordic Meeting on Mathematical Programming, Copenhagen, August 1990. IMSOR, University of Copenhagen, Denmark, 1990.

3.4.1.3 VF-code: TUE.WSK.303.90.25 VF-programma: DISCRETE STRUCTUREN 3 DISSERTATIES

Lambeck, E.W.: Contributions to the theory of distance regular graphs. Promotor. prof.&. A.E. Brouwer. Eindhoven, 1990, pp. 103. (DW) WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

Akker, J.M. van den; Koolen, J.H.; Vaessens, R.J.M.: Perfect codes with distinct protective radii. Discrete Mathematics, 8l, 1990, pp. 103-109.

(DW Blokhuis, A.; Brouwer, A.E.; (Baker, C.;) Wilbrink, H.A.: Characterization theorems for failed projective and affine planes. In: D. Ray-Chaudhuri (ed), Coding Theory and Design Theory, part 11. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 42-53. (DW) Blokhuis, A.; Bruen, A.A.; Thas, J.A.: Arcs in PG(n,q), M.D.S.-codes and three fundamental problems of B.Segre - some extensions. Geometriae Dedicata, 35(1-3), 1990, pp. 1-11. (DW) BoYnck, F.J.H.; Tilborg, H.C.A. van: Constructions and bounds for systematic tEC/AUED codes. IEEE Transactions on Information Theory, 36, 1990, pp. 1381-1390. (DW) Bours, P.A.H.; Janssen, J.C.M.; Asperdt, M. van; Tilborg, H.C.A. van: Algebraic decoding beyond e,of some binary cyclic codes, when e > e,. IEEE Transactions on Information Theory, 36, 1990, pp. 214-222. @W) Brouwer, A.E.: A note on completely regular codes. Discrete Mathematics, 83, 1990, pp. 115-117. (Dw) Brouwer, A.E.; Ivanov, A.V.; Klin, M.H.: Some new strongly regular graphs. Combinatorica, 9, 1989, pp. 339-344. (DW)

Brouwer, A.E.; Shearer, J.B.; Sloane, N.J.A.; Smith, W.D.: A new table of constant weight codes. IEEE Transactions on Information Theory, 36, 1990, pp. 1334-1380. (DW) Brouwer, A.E.; Shult, E.E.: Graphs with odd cocliques. European Journal of Combinatorics, 11, 1990, pp. 99-104. (DW) Brouwer, A.E.; Wilbrink, H.A.: Ovoids and fans in the generalized quadrangle GQ(4,2). Geometriae Dedicata, 36, 1990, pp. 121-124. (DW) Bussemaker, F.C.; Tonchev, V.D.: Extremal doubly-even codes of length 40 derived from Hadamard matrices of order 20. Discrete Mathematics, 82, 1990, pp. 317-321. (DW) Ebeling, W.: An example of two homeomorphic, nondiffeomomhic comnlete intersection surfaces. Inventiones ~athemaicae,99, 1990, pp. 651654. (DW) Ebeling, W.; Okonek, Ch.: Donaldson invariants, monodromy groups, and singularities. 1990, International Journal of Mathematics, pp. 233-250. (DW)

a,

Kapralov, S.N.; Tonchev, V.D.: Extremal doubly-even codes of length 64 derived from symmetric designs. Discrete Mathematics, 83, 1990, pp. 285-289. (DW) Lint, J.H. van: Algebraic geometric codes. In: D. Ray-Chauduri (ed), Coding Theory and Design Theory, part I. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 137-162. (DW) Lint, J.H. van: Coding for channels with localized errors. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 274-279. (DW) Lint, J.H. van; Tolhuizen, L.: On the minimum distance of combinatorial codes. IEEE Transactions on Information Theory, 36, 1990, pp. 922-923. @W)

Lint, J.H. van; Tonchev, V.D.; Landgev, I.N.: A new design. In: D. Ray-Chaudhuri (ed), Coding Theory and Design Theory, part 11. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 251-256. (DW) Lobstein, A.C.; Wee, G.J.M. van: Correction to 'On normal and subnormal q-ary codes'. IEEE Transactions on Information Theory, 36, 1990, pp. 1498. (DW) Pellikaan, G.R.: Deformations of hypersurfaces with a onedimensional singular locus. Journal of Pure and Applied Algebra, 670, 1990, pp. 49-72. (DW) Qingde, Kang: A generalization sf Mendelsohn triple systems. Ars Combinatorica, 1990, pp. 207-215. (DW)

s,

Rooij, P.J.N. de: On the use of the 2-D cyclic structure of cyclic codes. EUT-Report 90-WSK-03, EUT, Eindhoven, December 1990. (DW) Schalkwijk, J.P.M.: Another 0.63056. In: J.C.A. van der Lubbe (ed), Proc. 11th Symp. on Information Theory in the Benelux, Noordwijkerhout, October 1990. Werkgemeenschap voor Infonnatie- en Communicatietheorie, Enschede, 1990, pp. 155161. @I) Tilborg, H.C.A. van: An assignment problem for the vertices of a cycle. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 386-389. (DW)

Wee,G.J.M. van: More binary covering codes are normal. IEEE Transactions on Information Theory, 1990, pp. 1466-1470. (DW)

36,

Willems, F.M.J.: The maximal-error and average-error capacity region of the broadcast channel are identical: a direct proof. Problems of Control and Information Theory, 190,1990, pp. 339-347. (EI)

Nagekomen publikaties uit 1989: Blokhuis, A.; Wilbrink, H.A.: Characterization theorems for Zara graphs. European Journal of Combinatorics, l0, 1989, pp. 57-68. (DW) Pellikaan, G.R.; Mond, D.: Fitting ideals and multiple points of analytic mappings. In: E. Ramirez de Arellano (ed), Algebraic geometry and complex analysis, Ptitzcuero, 1987. Lecture Notes in Mathematics 1414, Springer Verlag, Berlin, 1989, pp. 107-161. (DW) ABSTRACTS

Pellikaan, G.R.; Shen, B.Z.; Wee, G.J.M. van: On representing linear codes by curves. Second Int. Workshop Algebraic and Combinatorial Coding Theory, Leningrad, USSR, September 1990. USSR Academy of Sciences, Moscow, 1990, pp. 170-172. (DW) Schalkwijk, J.P.M.: Shannon's coding strategies for the two-way channel. A computer attack. IEEE Int. Symp. on Information Theory, San Diego, California, USA, January 1990. IEEE, New York, 1990, pp. 38. @I) Wee, G.J.M. van: Which q-ary Hamming codes are algebraicgeometric? Second Int. Workshop Algebraic and Combinatorial Coding Theory, Leningrad, USSR, September 1990. USSR Academy of Sciences, Moscow, 1990, pp. 220. (DW) Wee, G.J.M.: Covering radius and perfect (mixed) codes. IEEE h t . Workshop on Information Theory, Veldhoven, The Netherlands, June 1990. IEEE, 1990, pp. 15. (DW) Willems, F.M.J.: A simple proof of the equality of the maximalerror and average-error capacity region for broadcast channels. IEEE Int. Workshop on Information Theory, Veldhoven, The Netherlands, June 1990. IEEE, 1990, pp. 26. @I) Willems, F.M.J.; Wolf, J.K.; Wyner, A.D.: Communicating via a processing broadcast satellite. IEEE Int. Symp. on Information Theory, San Diego, California, USA, January 1990. IEEE, New York, 1990, pp. 28-29. @I)

Feijen, W.H J.; Gasteren, A.J.M. van; Gries, D.; Misra, J. (4s): Beauty is our business: a birthday salute to Edsger W. Dijkstra. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 453.

3.4.1.4

VF-code: TUE.INF.301.90.26 VF-programma: PROGRAMMEREN DISSERTATIES

Feijs, L.M.G.: A formalisation of design methods: a lambdacalculus approach to system design with an application to text editing. Promotoren: prof.&. F.E.J. Kruseman Aretz, prof.&. J.A. Bergstra. Eindhoven, 1990, pp. 469. (type 11) WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

Gasteren, A.J.M. van: On the shape of mathematical arguments. LNCS 445, Springer Veriag, Berlin, 1990, pp. 180. Gasteren, A.J.M. van: Experimenting with a refinement calculus. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 127-134.

Backhouse, R.C.: On a relation on functions. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 7-18.

Gasteren, A.J.M.; Tel, G.: Comments on 'On the proof of a distributed algorithm': always-true is not invariant (Letter to the editor). Information Processing Letters, 350, 1990, pp. 277-279.

Barendregt, H.; Hemerik, C.: Types in lambda calculi and programming languages. In: N. Jones, Proc. 3rd European Symp. on Programming (ESOP'W), Copenhagen, 1990. LNCS 432, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 135.

Hoogerwoord, R.R.: On mathematical induction and the invariance theorem. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 206-211.

Bijlsma, A.: Semantics of quasi-boolean expressions. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 27-35.

Hoogerwoord, R.R.: A calculational derivation of the CASOP algorithm. ~GormationProcessing Letters, 36, 1990, pp. 297-299.

Bijlsma, A.; Bulterman, R.W.; Feijen, W.H.J.; ~cholten,C.S.; Woude, J.C.S.P. van der (= The Eindhoven Tuesday Afternoon Club): The problem of the majority network. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 112-118.

Kaldewaij, A.: Programming: the derivation of algorithms. International Series in Computer Science, Prentice Hall, London, 1990, pp. 216.

Eijnde, J.P.H.W. van den: Left-bottom and right-top segments. Science of Computer Programming, pp. 79-94.

Kaldewaij, A.: Shortest and loilgest segments. In: Feijen, W.H.J. et al (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 226-232.

1990,

Feijen, W.H.J.: A little exercise in deriving muitiprograms. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 119-126. Feijen, W.H.J.; Bijlsma, A.: A mathematical treatment of Peterson's general mutual exclusion algorithm. In: E.W. Dijkstra (ed), Formal development of programs and proofs, Addison-Wesley, Amsterdam, 1990, pp. 152-158.

Kaldewaij, A.; Rem, M.: The derivation of systolic computations. Science of Computer Programming, 14(2-31, 1990, pp. 229-242. Kaldewaij, A.; Schoenmakers, L.A.M.: Searching by elimination. Science of Computer Programming, 14(2-31, 1990, pp. 243-254.

Kaldewaij, A.; Zwaan, G.: A systolic design for acceptors of regular languages. Science of Computer Programming, 15(2-31, December 1990, pp. 171-184. Kruseman Aretz, F.E.J.: Maximal strong components: an exercise in program presentation. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 251-261. Marcelis, A.J J.M.: On the classification of attribute evaluation algorithms. Science of Computer Programming, E,1990, pp. 1-24. Nederpelt, R.P.: Type systems, basic ideas and applications. In: AJ. van de Goor (ed), Computing Science in the Netherlands (CSN'90), Part 1. SMC, Amsterdam, 1990, pp. 367-383. Woude, J.C.S.P. van der: Calculations with relations, an example. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 4 3 5 4 1 . VAKPUBLIKATIES Technische rapporten

Marcelis, A.J.J.M.: Typed inference systems: a reference document. Report CSN 90-06, EUT, Eindhoven, March 1990, pp. 17. Marcelis, A.J.J.M.: A logic for one-pass, one-attributed grammars. Report CSN 90-07, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 14. Overige vakpublikaties

Backhouse, R.C.; Malcolm, G.R.: On induced congruences. Bulletin of the European Association for Theoretical Computer Science (EATCS), 40, 1990, pp. 201-206.

3.4.1.5 VF-code: TUE.INF302.90.26 VF-programma: PARALLELLISME DISSERTATIES


America, P.; Boer, F.S. de: Proving total comectness of recursive procedures. Information and Computation, 840, 1990, pp. 129-162. America, P.; Boer, F.S. de: A proof system for process creation. In: M. Broy and C.B. Jones (eds), Proc. IFIP WG 2.2E.3 Working Conf. on Programming Concepts and Methods, Sea Gallilee, Israel, April 1990. North-Holland, Amsterdam, 1990, pp. 303-332. Apt, K.R.; Boer, F.S. de; Olderog, E.: Proving termination of parallel programs. In: Feijen, W.H.J. et a1 (4s). Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 0-6. Bakker, J.W. de; Roever, W.P. de; Rozenberg, G. (eds): Stepwise Refinement of Distributed Systems (Models, Formalisms, Correctness), REX Workshop, Mook, MayIJune 1989; LNCS 430, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 808. Boer, F.S. de: Compositionality in the temporal logic of concurrent systems. Future Generation Computer Systems, 1990, pp. 287-299.

a,

Boer, F.S. de: A proof system for the parallel object-oriented language POOL. In: M.S. Paterson (ed), Proc. Automata, Languages and Programming (17th ICALP), Warwick, UK, July 1990; LNCS 443, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 572-585. Boer, F.S. de; Kok, J.N.; Palamidessi, C.; Rutten, J J.M.M.: From failure to success: comparing a denotational and a declarative semantics for Horn clause logic. In: M.Z. Kwiatkowska, M.W. Shields, R.M. Thomas (eds), International BCS-FACS Workshop on Semantics for Concurrency, Leicester, UK, July 1990; Springer Verlag, Berlin, 1990.

Boer, F.S. de; Palamidessi, C.: On the asynchronous nature of communication in concurrent logic languages: a fully abstract model based on sequences. In: J.C.M. Baeten and J.W. Klop (eds), Proceedings Concur '90, Amsterdam, August 1990; LNCS 458, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 99-114.

Hooman, J.J.M.; Ramesh, S.; Roever, W.P. de: A compositional axiomatisation of safety and liveness properties for statecharts. In: M.Z. Kwiatkowska, M.W. Shields, R.M. Thomas (eds), International BCS-FACS Workshop on Semantics for Concurrency, Leicester, UK, July 1990; Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 242-261.

Diepswaten, E.C.M.; Kuiper, R.: Abadi, Lamport and Stark: towards a proof theory for stuttering, dense domains and refinement mappings. In: J.W. de Bakker, W.P. de Roever and G. Rozenberg (eds), Stepwise Refinement of Distributed Systems, REX Workshop, Mook, May/June 1989; LNCS 430, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 208-238. Deliverable (8.2.1 .b), Esprit Project BRA 3096 (SPEC), June 1990.

Hooman, J.J.M.; Roever, W.P. de: Design and verification in real-time distributed computing: an introduction to compositional methods. In: E. Brinksma, G. Scollo and C.A. Vissers (eds), Protocol Specification, Testing, and Verification IX, Enschede, June 1989; North-Holland, Amsterdam, 1990, pp. 37-56.

Ebergen, J.C.; Hoogerwoord, R.R.: A derivation of a serial-parallel multiplier. Science of Computer Programming, 15(2-31, 1990, pp. 201-216. Gerth, R.T.: Foundations of compositional program refinement - safety properties. In: J.W. de Bakker, W.P. de Roever and G. Rozenberg (eds), Stepwise Refinement of Distributed Systems, REX Workshop, Mook, May/June 1989; LNCS 430, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 777-808.

Huizing, C.; Gerth, R.: On the semantics of reactive systems. Paper, May 1990, 18 pp. Deliverable (8.5.1), Esprit Project BRA 3096 (SPEC), June 1990. Odijk, E.; Rem, M.: Parallel Com~utine(Guest Editorial). ~ysteks, Future ~ener$tion~C'ompater 1990, pp. 183.

a,

Rem, M.: Multiplication and division of polynomials. In: E.W. Dijkstra (ed), Fomal development of programs and proofs, Addison-Wesley, Amsterdam, 1990, pp. 159-169.

Gerth, R.: Foundations of compositional program refinement: safety properties. Paper (fist version), May 1990, 32 pp. Deliverable (8.2.1.a) , Esprit Project BRA 3096 (SPEC), June 1990.

Rem, M.: A personal perspective of the Alpern-Schneidcr characterization of safety and liveness. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 365-372.

Hooman, J.J.M.: Compositional verification of distributed realtime systems. In: Proceedings Workshop on Real-Time Systems, Theory and Applications, 1989. North-Holland, Amsterdam, 1990, pp. 1-20.

Rem, M.: Preface to Special Issue on Pmllel Pronramming (Guest editorial).

Hooman, J.J.M.: Compositional proof systems for real-time distributed message passing: soundness and completeness. Report, May 1990, 85 pp. Deliverable (8.4.1), Esprit Project BRA 3096 (SPEC), June 1990.

Roncken, M.; Gerth, R.: A denotational semantics for synchronous and asynchronous behavior with multiform time. In: M.Z. Kwiatkowska, M.W. Shields, R.M. Thomas (eds), International BCS-FACS Workshop on Semantics for Concurrency, Leicester, UK, July 1990; Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 21-38. Also: Deliverable (8.1.1), Esprit Project BRA 3096 (SPEC), June 1990.

Struik, P.: A systematic design of a parallel program for Dirichlet convolution. Science of Computer Programming, 15(2-31, 1990, pp. 185-200. Verhoeff, T.; Rem, M.: A parallel program that generates the Mabius sequence. In: E.W. Dijkstra (ed), Formal development of programs and proofs, Addison-Wesley, Amsterdam, 1990, pp. 171-182. VAKPUBLIKA TIES

Technische rapporten America, P.; Boer, F.S. de: A proof system for process creation. Report CSN 90- 11, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 84. America, P.; Boer, F.S. de: A proof theory for a sequential version of POOL. Report CSN 90-12, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 110. Apt, K.R.; Boer, F.S. de; Olderog, E.R.: Proving termination of parallel programs. Report CSN 90-13, EUT, Eindhoven, Octobe~ 1990, pp. 7. Also: CWI Report CS-R-9016, CWI, Amsterdam, 1990, pp. 7.

Boer, F.S. de; Palamidessi, C.: On the asynchronous name of communication in concurrent logic languages: a fully abstract model based on sequences. Report CSN 90-17, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 29. Bnozowski, J.A.; Ebergen, J.C.: On the delay-sensitivity of gate networks. Report CSN 90-05, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 23. Coenen, J.A.A.; Sluis, E. van de; Velden, E. van der: Design and implementation aspects of remote procedure calls. Report CSN 90-18, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 15. Gerth, R.: Foundations of Compositional Program Refinement (second version). Report CSN 90-03, EUT, Eindhoven, September 1990, pp. 38. Josephs, M.B.: Receptive Process Theory. ~ e p o r CSN t 90-08, E U Eindhoven, ~ 1990, pp. 16. Peeters, A.: Decomposition of delay-insensitive circuits. Report CSN 90-04, EUT, Eindhoven, April 1990, pp. 25.

Boer, F.S. de: A proof system for the language POOL. Report CSN 90-14, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 70.

Rem, M.: The nature of delay-insensitive computing. Report CSN 90-20, EUT, Eindhoven, December 1990, pp. 18.

Boer, F.S. de: Compositionality in the temporal logic of concurrent systems. Report CSN 90-15, EUT, Eindhoven, October 1990, pp. 17.

Overige vakpublikaties

Boer, F.S. de; Kok, J.N.; Palamidessi, C.; Rutten, J J.M.M.: From failure to success: comparing a denotational and a declarative semantics for Horn clause logic. CWI Report CS-R-9019, CWI, Amsterdam, 1990, pp. 20. Boer, F.S. de; Palamidessi, C.: A fully abstract model for concurrent logic languages. Report CSN 90-16, EUT, Eindhoven, Septembe:r 1990, pp. 23.

Brzozowski, J.A.; Seger, C.-J.H.: Advances in asynchronous circuit theory - Part I: Gate and unbounded inertial delay. Bulletin of the European Association for Theoretical Computer Science (EATCS), 42, October 1990, pp. 198-249. Roever, W.P. de; Barringer, H.; Courcoubetis, C.; Gabbay, D.; Gerth, R.; Jonsson, B.; Pnueli, A.; Reed, M.; Sifakis, J.; Vytopil, J.; Wolper, P.: Formal methods and tools for the development of distributed and real time systems - Esprit Project 3096 (SPEC). Bulletin of the European Association for Theoretical Computer Science (EATCS), 40, February 1990, pp. 117-133. Also: Report CSN 90-01, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 17.

VP-code: TUE.INF.303.90.26 VF-programma: INFORMATIESYSTEMEN 2

DISSERTATIES

Houben, G.J.P.M.: An algebra and a message oriented language for a data model based on complex objects. Promotoren: prof.&. J.J.E.L. Paredaens, prof.dr. K.M. van Hee. Eindhoven, 1990, pp. 322. (type I) (I) WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

Aalst, W.M.P. van der; Waltmans, A.W.: Modelling Flexible Manufacturing Systems with ExSpect. In: B. Schmidt (ed), Modelling and simulation, Proc. European Simulation Multiconference, Niirernkrg, BRD, June 1990. Society for Computer Simulation (SCS Europe), Gent, 1990, pp. 333-338. (I) Aarts, E.H.L.; Korst, J.H.M.; Lenstta, J.K.: Constrained scheduling of VLSI algorithms. Methods of Operations Research, 60, 1990, pp. 239-245. (B&S) Aerts, A.T.M.; Bra, P.M.E. de; Hee, K.M. van: Combining the functional and the relational model. In: A.J. van de Goor (ed), Computing Science in the Netherlands (CSN'90), Part 1. SMC, Amsterdam, 1990, pp. 1-15. (I) Bra, P.M.E. de; Paredaens, J.: Removing redundancy and updating databases without usable constraints. In: Proc. 3rd Int. Conf. of Database Theory (ICDT'90), Paris, December 1990. LNCS 470, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 245-259. (I) Dekkers, A.; Wal, J. van der: An approximation for the response time of an open cp-disk system. Operations Research Proceedings 1989, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 461-467. (B&S) Diepen, M.J. van; Hee, K.M. van: A formal semantics for Z and the link between Z and the relational algebra. In: Bjiimer, D., Hoare, C.A.R. and Langmaack, H. (eds), Proceedings VDM'90 - VDM and Z: formal methods in software development, Kiel, april 1990, LNCS 428, Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 526-551. (I)

Eibcn, A.E.; Hee, K.M. van: Knowledge representation and search methods for decision support systems. In: Gaul, W. and Schader, M. (eds), Knowledge, data and computer-assisted decision, Proceedings of the NATO Advances Research Workshop on Data, Expert Knowledge and Decisions. NATO AS1 Series, F A , Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 247-258. (I) Flapper, S.D.P.; Noorlander, C.: A flight simulator for logistics managers and planners. In: B. Schmidt (ed), Modelling and simulation, Proc. European Simulation Multiconference, Niiremberg, BRD, June 1990. Society for Computer Simulation (SCS Europe), Gent, 1990, pp. 374-379. (I) Gyssens, M.; Paredaens, J.; Gucht, D. van: On a hierarchy of classes for nested databases. Information k e s s i n g Letters, 360, 1990, pp. 259-266. (I) Gyssens, M.; Paredaens, J.; Gucht, D. van: A graph-oriented object database model. In: Proc. 9th ACM Sigact-Sigmod-Sigart Symp. on Principles of Database Systems (PODS), Nashville, USA, 1990. ACM, New York, 1990, pp. 417-424. (I) Gyssens, M.; Paredaens, J.; Gucht, D. van: A graph-oriented object model for database enduser interfaces. In: H. Garcia-Molina and H.V. Jagadish (eds), Proc. 1990 ACM Sigmod Int. Conf. on Management of Data, Atlantic City, NJ, USA, May 1990. Sigmod Record, 19(2),1990, pp. 24-33. (I) Hammer, D.K.; Hee, K.M. van: Fasering en documentatie in software engineering. Infomatie, 520, 1WC, pp. 155-166. (I) Hee, K.M. van; Somers, LJ.; Voorhoeve, M.: A modeling environment for decision support systems. In: Proceedings 14th Symposium on Operations Research, Ulm, September 1989. Methods of Operations Research, 63, 1990, pp. 393-403. (I) Kraaij, M.W.I. van; Venema, WZ.; Wessels, J.: Automatic modelling and solving of strategic planning problems. Methods of Operations Research, 63, 1990, pp. 405-414. (B&S) Kuunders, M.M.L.; Ven, M.P.J. v.d.: Interactieve conttole bij geomerrische mutatie. Geodesia, 32(12), 1990, pp. 555-560. (I)

Laarhoven, PJ.M. van; A m , E.H.L.: Simulated annealing: theory of the past, practice of the future? In: J. Manley et a1 (ed), Proc. Third European Conference on Mathematics in Industry, Glasgow, 1988. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht & B.G. Teubner, StuUgart, 1990, pp. 45-57. (B&S)

Zwietering, P.J.; Aarts, E.H.L.: The convergence of parallel Boltzmann machines. In: R. Eckmiller, G. Hartmann and G. Hauske (eds), Parallel Processing in Neural Systems and Computers. Elsevier Science Publishem, Amsterdam, 1990, pp. 277-280. (B&S)

Lambrichts, E.; Nees, P.; Paredaens, J.; Peelman, P.; Tanca, L.: Checking functional consistency in deductive databases. 1990, pp. Information Processing Letters, 115-120. (I)

VAKPUBLIKATIES

m,

Lambrichts, E.; Nees, P.; Paredaens, J.; Peelman, P.; Tanca, L.: Integration of functions in logic database systems. 1990, Data and Knowledge Engineering, pp. 207-226. (I)

m,

Overveld, C.W.A.M. van: Discrete bilinear blending and its application in rendering curved surfaces. Computer-Aided Design, 22(6), 1990, pp. 332343. (I) Overveld, C.W.A.M. van: Family of recursively defined curves, related to the cubic BCzier curve. Computer-Aided Design, 220, 1990, pp. 591597. (I) Overveld, C.W.A.M. van: A technique for motion specification in computer animation. 1990, pp. 106-166. The Visual Computer, (1)

a,

Paredaens, J; Gyssens, M. (eds): Special Issue on 2nd Int. Conf. on Database Theory (ICDT'88), Bruges, Belgium, August 1988. Theoretical Computer Science, 76(1), 1990. (I) Veltman, B.; Lageweg, BJ.; Lenstra, J.K.: Multiprocessor scheduling with communication delays. Parallel Computing, l6, 1990, pp. 173-182. (B&S) Verkoulen, P.A.C.: Datamodeling in an integrated specification framework. In: A.J. van de Goor (ed), Computing Science in the Netherlands (CSNY9O),Part 2. SMC, Amsterdam, 1990, pp. 525-538. (I)

Technische rapporten

Adan, 1J.B.F.; Dekkers, A.: Mean value approximation for closed queueing networks with multi-server stations. Memorandum COSOR 90-31, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 5. (B&S) Aerts, A.T.M.; Bra, P.M.E. de; Hee, K.M. van: Combining the functional and the relational model. Report CSN 90-09, EUT, Eindhoven, 1990, pp. 15. (I) Dekkers, A.: Local Area Networks. Memorandum COSOR 90-11, EUT, Eindhovcn, April 1990, pp. 16. @&S) Dekkers, A; Wal, J. van der: Performance analysis of a volume shadowing model. Memorandum COSOR 90-22, EUT, Eindhovcn, July 1990, pp. 15. (B&S) Dekkers, A.; Wal, J. van der: Mean value analysis of priority stations without preemption. Memorandum COSOR 90-23, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 15. (B&S) Diepen, M.J. van; Hee, K.M. van: A formal semantics for Z and the link between Z and the relational algebra. Report CSN 90-10, EUT, Eindhoven, 1990, pp. 30. (Revised version of CSN 89-17) Also: Research Memorandum RM-90015, RL, Maastricht, 1990, pp. 27. (I) Hee, K.M. van; Nuijten, W.P.M.: A decision support systems shell in Prolog. Designing Decision Support Systems Notes NFI 11.90/01, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 19. (1) Hee, K.M. van; Rambags, P.M.P.: Dynamic process creation in high-level Petri nets. Report CSN 90-02, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 19. (I)

Hee, K.M. van; Verkoulen, P.A.C.: Data, process and behaviour modelling in an integrated specification framework. Report CSN 90-21, EUT, Eindhoven, 1990. (I) Hee, K.M. van; Somers, L.J.; Voorhoeve, M.: A modeling environment for decision support systems. Designing Decision Support Systems Notes NFI 11.90/02, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 13. (1) Jansen, A.; Klieb, L.; Noorlander, C.; Wolf, G.: PLATE: a decision support system for resourceconstrained project scheduling problems. Designing Decision Support Systems Notes NFI 11.90/03, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 19. (1) Korst, J.H.M.; Aarts, E.H.L.; Lenstra, J.K.; Wessels, J.: Periodic multiprocessor scheduling. Memorandum COSOR 90-49, EUT, Eindhoven, December 1990, pp. 14. @&S) Kraaij, M.W.I. van; Venema, W.Z.; Wessels, J.: Support for problem solving in manpower planning problems. Memorandum COSOR 90-30, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 8. (B&S) Oorschot, J. van; Dekkers, A.: Cake, a concurrent make CASE tool. Memorandum COSOR 90-25, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 8. (B&S) Oorschot, J. van; Dekkers, A.: Measuring and simulating an 802.3 CSMAJCD LAN. Memorandum COSOR 90-26, EUT, ~indh'oven, July 1990, pp. 13. (B&S) Veltman, B.; Lageweg, B.J.; Lenstra, J.K.: Multiprocessor scheduling with communication delays. Memorandum COSOR 90-33, EUT, Eindhoven, September 1990, pp. 11. Also: CWI Report BS-R-9018, CWI, Amsterdam, 1990; ParTool Document 900703, TNO/ITI, Delft, 1990. (B&S) Verkoulen, P.A.C.; Brouwer, M.M. de: Two case studies in ExSpect. Report CSN 90-19, EUT, Eindhoven, November 1990, pp. 24. (I)


Kool, R.: The Benelux Working Group on Software: activities and developments. Journal A, Benelux quarterly journal on automatic control, December 1990, pp. 36. (B&S)

3.4.2 VAKGROEP DISCRETE WISKUNDE (DW)

VAKPUBLIKATIES

Technische rapporten WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES

Lossers, O.P.: Aufgabe 1014 Vsung). Elemente der Mathematik, 45, 1990, pp. 112. Lossers, O.P.: Aufgabe 1016 (Losung). Elemente der Mathematik, 45, 1990, pp. 114115. Lossers, O.P.: Aufgabe 1018 (Lbsung). Elemente der Mathematik, 45, 1990, pp. 140141. Lossers, O.P.: Problem E3287 (Solution). American Mathematical Monthly, 97,pp. 343344. Lossers, O.P.: Problem 6526 (Solution). American Mathematical Monthly, 97, pp. 162165. Lossers, O.P.: Problem 6552 (Solution). American Mathematical Monthly, 97, pp. 622625. Lossers, O.P.: Problem 6557 (Solution). h l ~pp. , 535American ~ a t h k m a t i c a l ~ ~ o n t97, 537. Lossers, O.P.: Problem 6559 (Solution). American Mathematical Monthly, 97, pp. 76-78. Lossers, O.P.: Problem 6576 (Solution). 97, pp. 930American ~athematical'~onthl~, 932. Lossers, O.P.: Problem 6577 (Solution). American Mathematical Monthly, 97, pp. 436437. Post, K.A.: A curious property of points and circles in the plane. In: Feijen, W.H.J. et a1 (eds), Beauty is our business. Springer Verlag, Berlin, 1990, pp. 356-357.

Boekbesprekingen

Asch, A.G. van: Boekbespreking van Aspeele, A.J. and N. Delagrange: Inleiding tot de wiskunde didactiek. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 104. Lint, J.H. van: Boekbespreking van Concrete mathematics, a foundation for computer science. Zentralblatt fir Didaktik der Mathematik, 1990, pp. 4-5. Lint, J.H. van: Boekbespreking van Conway, J.H. and N.J.A. Sloane: Sphere packings, lattices and groups. 1990, Nieuw Archief voor Wiskunde, (4) pp. 235-238.

m,

Meiden, W. van der: Boekbespreking van Brown, W.C.: A second course in linear algebra. Med. Wisk. Gen., 32, maart 1990, B 66. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Chiang, C.H.: Kinematics ol spherical mechanisms. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 99-101. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Courant, R.: Differential and integral calculus. Vol. I. (2nd ed.) and Vol. 11 (2nd 4.). Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 5-6. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Curtis, M.L.: Abstract linear algebra. Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 180181. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Edwards jr., C.H. and D.E. Penney: Elementary differential equations with boundary value problems (2nd ed.). Med. Wisk. Gen., 32, feb~t3I-i1990, B 39-40. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Noble, B. and J.W. Daniel: Applied linear algebra (3rd ed.). Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 89-90. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Struik, D.J.: Geschiedenis van de wiskunde. Med. Wisk. Gen., 32, september 1990, B 130.

Meiden, W. van der: Boekbespreking van Thie, P.R.: An introduction to linear programming and game theory (2nd ed.). Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 28. Mciden, W. van der: Boekbespreking van Walter, W.: Analysis I, 11. Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 183185. Meiden, W. van der: Boekbespreking van Wiener, N.: The Fourier integral and certain of its applications. Med. Wisk. Gen., 32, mei 1990, B 115. Pellikaan, G.R.: Boekbespreking van Reid, M.: Undergraduate algebraic geometry. Med. Wisk. Gen., 32, oktober 1990, B 167-168.

Preprint, 1990. Brouwer, A.E.: Recursive constructions of mutually orthogonal Latin squares. In: J. Wnes and A.D. Keedwell (eds), Latin squares: new developments in the theory and applications. Annals of Discrete Mathematics 46, North Holland, Amsterdam, 1991, pp. 149-168. Brouwer, A.E.; Blokhuis, A.: Graphs that are locally Petersen or K,,. Reprint, 1990. Brouwer, A.E.; Cohen, A.M.; Hall. J.I.; Wilbrink, H.A.: Near polygons and Fisher spaces. Reprint, 1990. Brouwer, A.E.; Dejter, IJ.; Thomassen, C.: Highly symmetric subgraphs of hypercubes. Reprint, 1990.

Post, K.A.: Boekbespreking van Klamkin, M.S.: International mathematical olympiads 1979-1985 and 40 supplementary problems. Med. Wisk. Gen., 32, maart 1990, B 82.

Brouwer, A.E.; Haemers, W.H.: Uniqueness of the Gerwit. graph: an exercise in the theory of graph spectra. Reprint, 1990.


Brouwer, A.E.; Hemmeter, J.: A new family of distance-regular grpahs and the (0,1,2)-cliques in dual polar graphs. Reprint, 1990.

Donkers, J.G.M.: De XXXe Internationale Wiskunde Olympiade 1989. 198911990, pp. 234-236. Euclides,

m,

Post, K.A.: De stelling van Moessner. Euclides, 65, 198911990, pp. 196-199. Post, K.A.: Moessnerian theorems. How to prove them by simple graph theoretical inspection. Elemente der Mathematik, 45, 1990, pp. 46-51. OVERIGE PRODUKTEN VAN WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEIT Overige publikaties

Bours, P.A.H.; Lous, N.J.C.; Tilborg, H.C.A. van: On maximumlikelihood, soft decision decoding of binary (linear) codes. Preprint, 1990. Submitted to IEEE Transactions on Information Theory. Brouwer, A.E.: - The Soicher graph: an antipodal 3-cover of the second subconstituent of the McLauglin graph. Manuscript, 1990. - Some Buekenhout-Tots geometries. Manuscript, 1990. - On complete regularity of extended codes.

Brouwer, A.E.; Hemmeter, J.; Woldar, A.: The complete list of maximal cliques of Quad(n,q), q d d . Reprint, 1990. Brouwer, A.E.; Koolen, J.H.: - A new infinite series of regular F-geodetic graphs. Reprint, 1990. - Hypermetric distance-regular graphs. Reprint, 1990. Brouwer, A.E.; Lokers, R.H.: Some bounds on pair coverings. Manuscript, 1990. Ebeling, W.; Okonek, Ch.: On the diffeomorphism groups of certain algebraic surfaces. Reprint IHES/M/90/79, 1990. Pellikaan, G.R.: Algebrdisch-meetkundige codes. Rapport en bibliografie, november 1990, pp. 8. Pellikaan, G.R.; Behnke, K.; Mond, D.: Smoothability of fat points via linkage. Preprint, augustus 1990, pp. 13. Pellikaan, G.R.; Shen, B.Z.: On Porter's decoding algorithm of algebraicgeometric codes. Reprint, september 1990, pp. 33.

Pellikaan, G.R.; Shen, BZ.; Wee, G.J.M. van: Which linear codes are algebraic-geometric? Preprint, augustus 1990,pp. 43. Verschijnt in IEEE Transactions on Information Theory.

Voordrachten Blokhuis, A.: - Problems and results in finite geometries. Rome, ItaliC, maart 1990. Napels, Italic, maart

1990. - Characterization of complete external sets. Potenza, ItaliC, maart 1990. - Characterization of the classical unital and proof of a conjecture of Assmus and Key. Potenza, ItaliC, maart 1990. Extremal problems in finite geometries. Gent, BelgiC, mei 1990. New results on nuclei and quaso-odd sets. Isle of Thorns, UK, juli 1990.

-

Brouwer, A.E.: - Distance regular graphs and root graphs. First Malta Conference on Graphs and Combinatorics, Bugibba, Malta, 01.06.1990. - Convex subgraphs of distance-regular graphs. 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs, 15-20.07.1990. - (0,1,2)-Cliques in dual polar graphs. 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs, 15-20.07.1990. - Completely regular codes. 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs,

-

Lint, J.H. van: - Cursus Coding for the compact disc. CRAI, Cosenza, Italic, 04-10.05.1990. - Discrete mathematics. Invited speaker at International Congress of Mathematics, Kyoto, Japan, 27.08.1990. - Cursus Algebraic geometry codes. NSA, Baltimore, USA, 10-11.09.1990. - Codes and designs. Invited speaker at Hall Conference, Burlington VT, USA, 13.11.1990. Pellikaan, G.R.: - On the representation of linear codes by curves. 12'Combinatorische dag, Breda, februari 1990. - Which linear codes are algebraic-geometric? Aarhus, Denemarken, april 1990. - Which linear codes are algebraic-geometric? Algebraic and Combinatorial Coding Theory, Leningrad, USSR, september 1990. - On Porter's decoding algorithm of algebraicgeometric codes. Kopenhagen, Denemarken, oktober 1990. - On algebraic-geometric codes and their decoding. Hannover, BRD, november 1990. Tilborg, H.C.A. van: - Two maximum-likelihood soft decision decoding algorithms of the Hamming code. Workshop on Applications of Algebraic Geometry, Rio Pedras, Puerto Rico,

01.01.1990. - Constructions and bounds for systematic and nonsystematic tEC/AUED codes. IEEE Int. Symp. on Inf. Theory, San Diego, USA,

15-20.07.1990.

Binary codes related to the O,(q) generalizes quadrangle. 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs, 15-20.07.1990. - Antidesigns in assiciation schemes. 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs, 15-20.07.1990. - Completely regular codes. 26' Nederlands Mathematisch Congres, KUN, Nijmegen,

19.04.1990. Ebeling, W.: - Donaldson's polynomial invariants and singularities. Bad Honnef, BRD, februari 1990. - SO(3)-invariants and diffeomorphism groups of complete intersection surfaces. Max-PlanckInstitut fiir Mathematik, Bonnn, BRD, april

1990. - h e r die Diffeomorphismengruppen einiger algebraischer Flgchen. Lambrecht/Pfalz, BRD, juni 1990. - Donaldson-Floer-Invarianten und Singulariaten. Universiat Bremen, BRD, september 1990. Larnbeck, E.H.: Distance regular graphs with c,=b,. Combinatorial Theory Seminar, TUE, Eindhoven,

26.09.1990.

-

16.01.1990.

Burst-error-correcting and detecting codes. IEEE Int. Symp. on Inf. Theory, San Dicgo, USA, 18.01.1990. - Some easily analyzable convolutional codes. IEEE Int. Syrnp. on Inf. Theory, San Diego, USA, 19.01.1990. - Wiskunde in het lagerejaars informaticacurriculum. NIOC'90, Maastricht,

15.05.1990. - Complete, maximum likelihood, soft decision of Hamming codes. Third Int. Coll. on Coding Theory, Dilijan, Armenia, 26.09.1990. - Discrete Wiskunde, een afstudeerrichting die motiveert. Studiedag Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren, Bilthoven, 17.12.1990. - Public key cryptology and fundamental research; their interaction. KNAW Symposimn 'Hoe bescherm ik mijn gegevens', Amsterdam,

17.12.1990. Afstudeerverslagen studierichting Wiskunde Akker, J.M. van den: Distance-biregular graphs, 28.06.1990.

Antwerpen, C.J. van: Off-line electronic cash, 28.06.1990.

3.4.3 VAKGROEP ANALYSE (A) DISSERTATIES

Asperdt, M.J.M.M. van: R-error-correcting codes, 25.10.1990. Bours, P.A.H.: Soft Decision Decoding, 15.02.1990.

Eupen, M.J.M. van: Perfect binary 2-fold 1-coverings, 25.10.1990. Koolen, J.H.: On Metric Properties of Regular Graphs, 28.06.1990. Lange, C.L.M. de: Cyclotomic graphs, 28.06.1990. Roijakkers, S.A.W.: Unconditionally Secure Multiparty Protocols, 3 1.08.1990. Sol, M.: Some minimum distance results for cyclic codes, 3 1.08.1990. Theune, A.P.A.: NWO 1962-1990: Classificatie en analyse, 20.12.1990. Ulder, N.L.J.: Genetic Local Search: a population-based search algorithm, 15.02.1990.

Kaasschieter, E.F.: Preconditioned conjugate gradients and mixedhybrid finite elements for the solution of potential flow problems. Promotor: prof.&. H.A. van der Vorst. Delft, 1990, pp. 151. (buiten categorie: promotie elders, extem voorbereid) (A) WETENSCHAPPELIJKE PUBLIKATIES Ackennans, S.T.M.: Mathematical modelling is a design task. In: VJ. Cabe (ed), Proc. SEFI Conf. on Design in Engineering Education, Dublin, 1990, pp. 2531. RiensLra, S.W.: The shape of a sessile drop for small and large surface tension. Journal of Engineering Mathematics, 24, 1990, pp. 193-202. Riensm, S.W.: Non-linear free vibrations of coupled spans of suspended cables. In: J. Manley et a1 (eds), hoc. Third European Conference on Mathematics in Industry, Glasgow, 1988. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht & B.G. Teubner, Stuttgart, 1990, pp. 133-144. Visser, H.; Molenaar, J.: Estimating trends in tree-ring data. Forest Science, 360,1990, pp. 87-100. Visser, H.; Molenaar, J.: Detecting time-dependent climatic responses in tree rings using the Kalman filter. In: E.R. Cook and L.A. Kairiukstis (eds), Methods of Dendrochronology, Kluwer Academic Publishers, DordGht, 1990, pp. 270276. VAKPUBLIKATIES Technische rapporten

Ginneken, C.J.J.M. van; Kuijpers, W.JJ.: Torsietrillingen in de as van in lijn gestelde gascompressoren. Report IWDE 90-01, TUE, 1990. Molenaar, J.: The spectrum of an inhomogeneous membrane. Report IWDE 90-06, TUE, 1990.

Molenaar, J.: Estimation of kinetical parameters in chemical initial value problems. Report : W E 90-08, TUE, 1990. Rienstra, S.W.: Matched asymptotic expansions, Report 90-02, Opleiciing Wiskunde voor de Industrie, Fa, 1990. Rienstra, S.W.; Willemsen, H.: Numerical calculations of the deformation of end-supported pressure rollers, theory and program description. Report IWDE 90-04, TUE, 1990.

Boekbesprekingen Ackermans, S .T.M.: Boekbespreking van Horssen, W.T. van and A.H.P. Van der Burgh: Inleiding matrixrekening en lineaire optimalisering. Med. Wisk. Gen., 32, mei 1990, B 125-126. Eijndhoven, S.J.L. van: Boekbespreking van Tomiyama, J.: Invitation to C*-algebras and topological dynamics. Med. Wisk. Gen., 32, september 1990, B 142143. Eijndhoven, S.J.L. van: Boekbespreking van Zygmund, A.: Trigonometric series (2nd ed. Volumes 1 and 2 combined). Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 11. Elst, A.F.M.: Boekbespreking van Young, N.: An introduction to Hilbert space. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 11-12. Graaf, J. de: Boekbespreking van Abraham, R., J.E. Marsden et al: Manifolds, tensor analysis, and applications (2nd. ed.). Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 193194. Graaf, J. de: Boekbespreking van Carroll, R.: Mathematical physics. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 8. Graaf, J. de: Boekbespreking van Cycon, H.L., R.G. Froese et al: SchrUdinger operators with application to quantum mechanics and global geometry. Med. Wisk. Gen., 32, oktober 1990, B 165. Graaf, J. de: Boekbespreking van Terras, A.: Harmonic analysis on symmetric spaces and applications 11. Med. Wisk. Gen., 2,mei 1990, B 115.

Graaf, J. de: Boekbespreking van Tutschke, W.: Solution of initial value problems in classes of generalized analytic functions. Med. Wisk. Gen., 32, maart 1990, B 73-74. Hassel, R.R. van: Boekbespreking van Scheck, F.A.: Mechanik, von den Newtonschen gesetzen zum deterministischen chaos. Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 199200. Hofer, HJ.: Boekbespreking van Baruk, S.: Wie alt ist der Kapitiin? h r den Imum in der Mathernatik. Med. Wisk. Gen., 32, oktober 1990, B 176-177 Molenm, J.: Boekbespreking van Friedman, A.: Mathematics in industrial problems. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 99. Molenaar, J.: Boekbespreking van McPherson, G.: Statistics in scientific investigation, its basis, application, and integration. Kwantitatieve Methoden, 35, 1990. Morsche, H.G. ter: Boekbespreking van Ktimer, T.W.: Fourier analysis. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 9-11. Otte, C.G.: Boekbespreking van Johnson, R.M.: Calculus, theory and applications in technology and the physical and life sciences. Med. Wisk. Gen., 32, oktober 1990, B 161-162. Schurer, F.: Boekbespreking van Lorentz, G.G.: Approximation of functions (2nd ed.). Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 8-9. Schurer, F.: Boekbespreking van Pinkus, A.: On LJ-approximation. Med. Wisk. Gen.,32, mei 1990, B 113-114. Walt van Praag, C. R. van: Boekbespreking van Stirling, D.G.: Mathematical analysis, a fundamental and straightforward approach. Med. Wisk. Gen., 32, maart 1990, B 68-69.


OVERIGE PRODUKTEN VAN WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEIT Overige publikaties

Boersma, J.: On the numerical evaluation of the series F,(z) = za+' / (2k+l)". Note, 1990. Boersma, J.; Doelder, P.J. de: Solution to Problem 90-12 from SIAM Review, 32, 1990, pp. 478. Note, 1990. Elst, A.F.M. ter: Gevrey spaces and their intersections. Reprint, 1990. Submitted to Journal of the Australian Mathematical Society. Molenaar, J.: The Spectrum of an inhomogeneous membrane. Preprint 5th ECMI conference, Lahei, Finland, 1990. Rienstra, S.W.: The coupling of acoustical membrane and cavity vibrations. Reprint 5th ECMI conference, Lahti, Finland, 1990. Smits, J.G.M.M.; Rijpkema, J.J.M.: A linear algebra course with PC-MATLAB: some experiences. Reprint, August 1990. Voordrachten

Ackermans, S.T.M.: - Ontwerpersopleidingen. Jonge Leden KIvI, Eindhoven, 12.02.1990. - Wiskundig modelleren is ontwerpen. 25e Nederlandse Mathematisch Congres, Nijmegen, 20.04.1990. - Rof.dr.ir. G. Vossers. Considerans bij het KIvI-erelidrnaatschap, Den Haag, 3 1.08.1990. - Mathematical modelling is a design task. SEFI-Conference on Design in Engineering Education, Dublin, 06.09.1990. - De school; een spiegel van het leven? Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel, Delft, 19.12.1990. Brands, J.J.A.M.: Tubes. Conferentie ECMI'90, Lahti, Finland.

Elst, A.F.M. ter: - Gevrey spaces. University of Toronto, Canada, 22.01.1990. - Gevrey ruirnten. KUN, Nijmegen, 28.02.1990. Graaf, J. de: - On approximation of (slowly growing) analytic functions by special polynomial. International Conference Orthogonal Polynomials, Erice, mei 1990. - Skew-Hermitean representations of Lie algebras of vectorfields on the unit sphere. Mathematische Gesellschaft, Hamburg, maart 1990. Kaasschieter, E.F.: - Mixed finite elements for groundwater flow problems. Colloquium Stroming en Transport door Poreuze Media, TUD, Delft, 07.11.1990. - Gemengde eindige elementenmethoden en gepreconditioneefde geconjugeerde gradienten. Philips CFT-Automation, Eindhoven, 14.12.1990. Kramer, M.E.: - A mixed Euler method for pathfollowing. IVth SERC Numerical Analysis Summer School, Lancaster, UK, 23-27.07.1990. - A mixed Euler method for solving Davidenko's equation. Conferentie Numerici, Woudschoten, 24-26.09.1990. Kuiken, H.K.: Mathematical modelling of industrial processes. Zeven voordrachten, Summer School CIME, Bari, Italie, 24-29.09.1990. Mattheij, R.M.M.: - Polychotomy. Conference on Scientific Computation, Wenen, Oostenrijk, 1416.06.1990. - Svuktur der L6sungsraum bei Parameter Probleme. Humboldt Universiat Berlin, Duitsiand, 05-10.i 1.1990. - Numerical solution of multipoint and parameter problems. Academie der Wetenschappen, Moskou, USSR, 1116.11.1990. - Numerical analysis of boundary value problems: research being done in Eindhoven. Kepler Universitilt Linz, Oostenrijk, 2830.11.1990.

Cijsouw, P.L.:

- The educational system of ECMI. Institute of Mathematics, University of Aarhus, Denemarken, 22.08.1990 & Mathematical Institute, The Technical University of Denmark, Lyngby, Denemarken, 24.08.1990. - De nadoctorale ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie. Symposium Wiskunde voor de Industrie, TUE, Eindhoven, 23.11.1990.

Molenaar, J.: - Voorbeelden van wiskunde in de industrie. Gastcollege, RUU, 06.03.1990. - Wiskundige en niet-wiskundige aspecten van contractresearch. KUN, 20.03.1990. - Statistiek binnen het IWDE. Symposium Statistiek in de Industrie, TUE, 01.06.1990. - The spectrum of an inhomogeneous membrane. 5th ECMI conference, Lahti,

Finland, 08.06.1990.

Afstudeerverslagen studierichting Wiskunde

Morsche, H.G. ter: Wavelets and spline functions. Amsterdam, juni 1990.

Haas, P.C.A. Be: Snelafnemende funkties - Fraktionele integratie Fraktionele differentiatie, 25.10.1990.

Reusken, A.A.: - Multigrid applied to mixed finite element schemes for current continuity equations. Third European Conference on Multigrid Methods, 01.10.1990. - Steplength optimization and linear multigrid mcthods. Multigrid Methods, Oberwolfach, BRD, 03.12.1990. - Enkele aspecten van meerroostermethoden. Philips, Eindhoven, 14.12.1990. - Gemengde eindige elementen en multigrid voor een klasse van convectie-diffusie problemen. Werkseminarium Numerieke Analyse, Eindhoven, 19.12.1990.

Leurs, F.J.C.M.: Boussinesq-prob1eem vwr de kubisch anisotropc, lineair elastische halfruimte, 28.06.1990.

Rienstra, S.W.: - The coupling of acoustical membrane and cavity vibrations. 5th ECMI conference, Lahti, Finland, 08.06.1990. - Problemen samenhangend met offshore pijpleggen. Werkseminarium Numerieke W iskunde, Eindhoven, 05.12.1990. Smits, J.G.M.M.: A linear algebra course with PC-MATLAB: some experiences. IMS and SEFI joint meeting, Dublin, Ireland, 03-04.09.1990. Ven, A.A.F.: - Eenzijdig contact tussen een duikplank en zijn ondersteuning. Reunie Technische Mechanica RUG (t.g.v. emeritaat prof.ir. M. Kuipers en prof.dr.ir. J. Sparenberg), Groningen, 16.03.1990. - Buckling of superconducting structures under prescribed current. IUTAM-Symposium Mechanical Modelling of New Electromagnetic Materials, Stockholm, Sweden, 02.04.1990. Software

- The NAG SLICOT Library, a subroutine library in control and systems theory, Rel. 1.

- The NAG SLICOT Library Manual, Rel. 1.

-

SLICOT Implementation and Documentation Standards, WGS-report 90- 1, Eindhoven/Oxford, May 1990. Uitgebracht door Benelux Working Group on Software (WGS) in samenwerking met Numerical Algorithms Group (NAG). Hierin participeren A.J. Geurts (A) en R. Kool (B&S).

Tas, PP.: Modellering van het folieblaasproces, 28.06.1990. Waerden, J.R. van der: De knikstroom voor stelsels bestaande uit slanke stmmdragers, 20.12.1990.

3.4.4 VAKGROEP BESLISKUNDE EN STOCWASTIEK (B&S)

Wijnen, J.Th.M.: Design and analysis of experiments for moisture absorption efficiency of coated fertilizers. Report IWDE 90-03, TUE, 1990.


Boekbesprekingen Berreklouw, E. et al (Wijnen, J.Th.M.): Bilateral mammary artery surgery or percutaneous transluminal coronary angioplasty for multivessel coronary artery disease. An analvsis of effects and costs. ~urdpeanHeart Journal, 10 (suppl.H.), 1989, pp. 61-70. Berreklouw, E. et al (Wijnen, J.Th.M.): Bilaterale arteria-mammariachirurgie of P.T.C.A. voor meertakscoronarialijden? Klinische kortetermijnresultaten. Nederlands Tijdschrift voor Cardiologie, 4, 1990, pp. 161-172. Klinken, J. van; Venema, W.Z.; Wichers, V.A.: A fourfold Bhabhmoller polarimeter for positrons/electrons. Nuclear Instrument9 and Methods in Physics 1990, pp. 202-213. Research,

m,

VAKPUBLIKATIES Technische rapporten

Berkum, E.E.M. van: Prototype of an interactive program for the design of experiments. Report IWDE 90-07, TUE, 1990.

Bosch, AJ.: Boekbespreking van Minc, K.: Nonnegative matrices. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 4-5. Rijpkema, JJ.M.: Boekbespreking van Barnberg, P. and S. Sternberg: A course in mathematics for students in physics 1. Med. Wisk. Gen., 32, oktober 1990, B 170-171. Ruys, P.H.M.: Boekbespreking van Rudebusch, G.D.: The estimation of macroeconomic disequilibrium models with regime classification information. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 101. Simons, F.H.: Boekbespreking van Gindikin, S.G.: Tales of physicists and mathematiclar.~. Med. Wisk. Gen., 32, maart 1990, B 59-60. Simons, F.H.: Boekbespreking van Lindfield, G.R. and J.E.T. Penny: Microcomputers in numerical analysis. Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 194195.

Dijkstra, J.B.: TRADE-regressie. Computing Centre Note 46, EUT, Eindhoven, 1990, pp. 34.

Simons, F.H.: Boekbespreking van Steen, I.A. (4): Calculus for a new century. Med. Wisk. Gen., 32, november 1990, B 185186.

Overdijk, D.A.: Meetkundige aspecten van de productie van kroonwielen. Memorandum COSOR 90-02, EUT, Eindhoven, January 1990, pp. 25.

Steutel, F.W.: Boekbespreking van Dharmadhikary, S. and K. Joag-dev: Unimodalitjr, c~n-vexity,and applications. ~wantitatieve~ethoden,34, pp. 155.

Overdijk, D.A.: Benadering van de kroonwielflank met behulp van regeloppervlakken in kroonwieloverbrengingen met grote overbrengverhouding. Memorandum COSOR 90-24, EUT, Eindhoven, July 1990, pp. 8.

Steutel, F.W.: Boekbespreking van Rusza, I.Z. and GJ. Szekely: Algebraic probability theory. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 95.

Overdijk, D.A.: Skew-symmetric matrices and the Euler equations of rotational motion for rigid systems. Memorandum COSOR 90-27, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 8.

Steutel, F.W.: 4 reviews in Mathematical Reviews. 3 reviews in Zentralblatt.

-

Wessels, J.: Boekbespreking van Hou, Z. and Q. Guo: Homogeneous denumerable Markov processes. Med. Wisk. Gen., 32, mei 1990, B 118-119.

Wessels, J.: Boekbespreking van Rommelfanger, H.: Entscheiden bei UiischMe. Med. Wisk. Gen., 32, februari 1990, B 54-55. Withagen, C.A.A.M.: Boekbespreking van Schweppe, F. et al: Spot pricing of electricity. European Journal sf Political Economy. Overige vakpublikaties

Dijkstra, J.B.: Een mixture design en het ADX-systeem. Proceedings Holland User Group SAS Conference, 1990, pp. 8. Jong, J.L. de: Solofahrt auf ortsfeste Ziele, MacCready-Wert fiir den Vorflug zu ortsfeste Aufwinde. Aerokurier, 2, 1990, pp. 116-119. OVERIGE PRODUKTEN VAN WETENSCHAPPELIJKE ACTNITEIT Overige publikaties

Dijksua, J.B.: - Robuuste methoden in PP-4. Hand-out, January 1990, pp. 7. - Het programma PROGRESS. Hand-out, September 1990, pp. 18. - Missing data handling met GLIM. Reprint, 1990, pp. 5. Geldrop, J.H.; Withagen, C.A.A.M.: Existence of general equilibria in economies with natural exhaustible resources and an infinite horizon. World Meeting of the Econometric Society, Barcelona, August 1990. Laan, P. van der: - Statistiek. Syllabus, 1990. - Some remarks on selection from logistic populations. 2nd World Congress of the Bernouilli Society for Mathematical Statistics and Probability, 53rd Annual Meeting of the Institute of Mathematical Statistics, Uppsala, August 1990. Lenstra, J.K.: Combinamrial optimization: an introduction. In: E.H.L. Aarts, J.H.M. Korst (eds), Combinamrial Optimization in Industry. Philips Research Laboratories, Eindhoven, 1990. Praagman, C.; Soethoudt, J.M.: Continous time behaviours. Report, RUG, Groningen, November 1990, pp. 10.

Rijpkema, J.J.M.; Simons, F.H.; Smits, J.G.M.M.: Aspects of the use of a PC in mathematics courses, illustrated from a linear algebra course with PC-MATLAB. In: Proc. 6. KHrtner Symposium fiir Didaktik der Mathematik, Klagenfurt, Oostenrijk, September 1990. Withagen, C.A.A.M.: Von Stackelberg equilibria in the cartel versus fringe model. Intern rapport, 1990, pp. 12. Rijpkema, J.J.M., Simons, F.H.; Smits, J.G.M.M.: Mathematics courses with a PC. Reprint, August 1990. Withagen, C.A.A.M.; Geldrop, J.H. van; Jilin, Shou: Existence of general equilibria in economies with natural exhaustible resources and an infinite horizon. Intern rapport, 1990, pp. 24. Verschijnt in Journal of Mathematical Economics. Withagen, C.A.A.M.; Manewijk, Ch. van; Vries, C. de: Optimal localized production experience and schooling. Intern rapport, 1990, pp. 29. Verschijnt in International Economic Review. Withagen, C.A.A.M.; Ploeg, F. van der: Pollution and the Ramsey problem. Intern rapport, 1990, pp. 26. Verschijnt in Environmental and Resource Economics. Voordrachten

Dijkstra, J.B.: - Fysische toepassingen van niet-lineaire regressie. Fac. N, TUE, Eindhoven, 23.01.1990. - Robuuste methoden in PP-4. Sectie Statistische Programmatuur van de Vereniging voor Statistiek (SSP-VVS), Utrecht, 24.01.1990. - Beginschatters voor IRLS (Iteratively Reweighted Least Squares). Fac. WskI, TUE, Eindhoven, 07.02.1990. - TRADE-regressie. Statistische Dag, VVS, Utrecht, 09.04.1990. - PROGRESS (uitschieter-resistente regressieanalyse). Pakkettenclub van de SSP-VVS, Amsterdam, 20.09.1990. - Een mixture design en het ADX systeem. Holland Users Group SAS (HUGS), Noordwijk, 24.10.1990. Hurkens, C.AJ.: - Generation of a class of flowgraphs. 4th Czechoslovak Symposium on Combinatorics, Prachatice, Tsjecho-Slowakije, 13.06.1990. - De bloem van de aardappel. Landelijk

Netwerk Mathematische Besliskunde, 01.10.1990. Kraaij, M.W.I. van: Support for modeling and solving in manpower planning problems. International conference on operations research, Wenen, Oostenrijk, 2831.08.1990.

Laan, P. van der: - Beslissen met statistische selectiemethoden. Symposium Wiskunde in de Industrie, 01.06.1990. - An industrial conrol system. Mathematical Modelling Week (ECMI), Oxford, UK, 0209.09.1990. Lenstra, J.K.: - Het handelsreizigersprobleem: mathematische besliskunde in de praktijk. Natuurkudig Genootschap "Wessel Koops", Amsterdam, 13.03.1990. - Job shop scheduling & The test cover problem. NATO Advances Study Institute on Combinatorial Optimization, Ankara, Turkije, 24.07.1990. - Job shop scheduling. First Nordic Meeting on Mathematical Programming, Kopenhagen, Denemarken, 25.08.1990. - Vehicle routing. International Conference on Operations Reserach, Wenen, Oostenrijk, 3 1.08.1990. - The test cover problem. Princeton University, Princeton, USA, 12.10.1990. Linssen, H.M.: Storm op zee. Symposium Wiskunde voor de Industrie. Rijpkema, J.J.M.: Mathematics course with a PC. 6. m e r Symposium fur Didaktik der Mathematik, Klagenfurt, Oostenrijk, 23-27.09.1990. Savelsbergh, M.W.P.: - A cutting plane algortithm for the single machine scheduling problem with release times. Carnegie Mellow University, Pittsburgh, USA, februari 1990. - The vehicle routing problem with stochastic demands. Georgia Institute of Technology, Atalanta, USA, mei 1990. - Formulating single machine scheduling problems with release time. SIAM Conference on Discrete Mathematics, Atlanta, USA, juni 1990. - A cutting plan algorithm for the single machine scheduling problem with release times. CORE, Univerit6 de Louvain, Louvainla-Neuve, BelgiE, oktober 1990. - The vehicle routing problem with stochastic demands. Symposium on New developments

in combinatorial optimization: the traveling salesman problem, Universiteit Groningen, Groningen, september 1990. Schuur, P.C.: Simulated amealing en penalty functies. A1 Colloquium, Eindhoven, 12.03.1990. Simons, F.H.: - Mathematics courses with a PC. Conference Mathematics in a Changing Culture, Glasgow, UK, 04.04.1990. - Gebruik van computers en software in het basisonderwijs wiskunde. TUE, 30.06.1990. - Aansluitproblematiek VWO-WO. Studiedag Nederlandse Vereniging van Wiskundelemren, Bilthoven, 27.10.1990. - Computer algebra en serviceonderwijs wiskunde. Computer Algebra in Engineering and Education, TUD, Delft, 17.12.1990. Soethoudt, J.M.: A short story on behaviours in continuous time. Benelux-conferentie 1990, Veldhoven. Steutel, F.W.: - Queueing networks arid bmching processes. Karpacs, Polen, 08.01.1990. - Some applications of probability theoriy in analysis. Isfahan, Iran, 13.03.1990. - Some recent characterizations of the exponential and geometric distributions. Isfahan, Iran, 15.03.1990. - Applications of probability. Gijttingen, BRD, 02.05.1990. Characterization of exponential-type dismbutions. Uppsala, Zweden, 10.08.1990.

-

Stoorvogel, A.A.: - The discrete H-infinity control problem with measurement feedback. Benelux meeting on systems and control, Veldhoven, 1416.03.1990. - Singular H-infinity control problem with measurement feedback. Graduate course on systems and control, Utrecht, 23.04.1990. - Robustness analysis using tools from Hinfinity control theory. Summerschool on Hinfinity control and robust stabilization, Schiermo~ikoog,11-15.06.1990. - Completion of the squares in the finite horizon H-infinity control problem by measurement feedback. Conference on New Trends in Systems Theory, Genua, 09-11.07.1990. - Het H-infinity regelprobleem: een toestandsruimte aanpak. Colloquium WskI, TUE,Eindhoven, 02.10.1990. Wal, J. van der:

- Computing the equilibrium distribution of a finite state Markov chain. University of Aarhus, Denemarken, 18.04.1990.

-

Cyclic filling schemes for continuously roducing machines. International Conference on Operations Reserach, Wenen, Oosteruijk, 31.08.1990.

Wessels, J.: - Line production for consumer specific products. Igls, febmari 1990. - Methodology of decision analysis. Wenen, Oostenrijk, februari 1990. - Flexible assembly systems: modelling for innovation. Rome, ItaliC, maart 1990. - Quantitative methods in logistics. Verona, Italie, februari 1990. - A look at future developments for logistic systems. Verona, Italic, februari 1990. - Architecture of logistical information systems. Verona, ItaliC, februari 1990. - Data analysis and information systems requirements. Verona, ItaliC, februari 1990. - Modelling and design of flexible assembly systems. Hagen, BRD, augustus 1990. - Design of flexible assembly lines. Wenen, Ooste~jk,augustus 1990. - The role of stochastic models in Management Science and Operations Research. Leuven, Belgic, oktober 1990. Withagen, C.A.A.M.: - Pollution and the Ramsey problem. Conference European Association of Environmental en Resource Economists, VenetiC, Itali&,april 1990. - Existence of general equilibria in economies with natural exhaustible resources and an infinite horizon. World Meeting of the Econometric Society, Barcelona, augustus 1990. - The economies of natural exhaustible resources. Tinbergen Instituut, Rotterdam, oktober 1990. - Internationale handel in grondstoffen uit uitputbm natuurlijke hulpbronnen. Instituut voor Economisch Onderzoek, EUR, Rotterdam, november 1990. - Don't bum the forests (commentaar op 'Burn the forest' door Ernst Mohr). Conference Conflicts and Cooperation in Managing Environmental Resources, Siegen, BRD, november 1990. Zwietering, P.J.: The convergence of parallel Boltzmann machines. International Conference on Parallel Processing in Neural Networks and Computers, 19-21 maart 1990.

Software

- SEPCOT: zie vakgroep Analyse.

-

SQS Handboek (richtlijnen en procedures voor software ontwikkeling). Opgesteld door W.Z. Venema in sarnenwerking met TNO/ITP en LSO. - PC-mail Release 2. Fakket voor elecmnische mail op de PC, installatie manuals, eindgebruikers-documentatie. Opgesteld door W.Z. Venema. Publicatie in de netwerk nieuws rubriek 'comp.sources.misc'. - agetty. Alternative System-V geUy program, referentie manual. Opgesteld door W.Z. Venema. Publicatie in de netwerk nieuws rnbriek 'comp.sources.misc'. - sdetools. Gereedschappen ten behoeve van software engineering en software documentatie. Documentatie in SQS Handboek, referentie manuals. Opgesteld door WZ.Venema. Afstudeerverslagen studierichting Wiskunde

Andriesse, P.J.: Invloed van het klimaat op vraatschade veroonaakt door rupsen, 3 1.08.1990. Bloemen, A.A.F.: Global Routing of Gate Matrix Layouts, 28.06.1990. Bozon, J.F.: Ontwerp van een produktieplanningsmethode voor een mineraalverwerkend bedrijf, 20.12.1990. Bruggen, L J J . van der: Het rechtstreeks-vemoersprobleem, 31.08.1990. Cleophas, P.L.H.: Mcthoden voor de benadering van de optimalc strategic voor een produktie-voorraad problcem met stochastische levertijden, 31.08.1990. Cock, AJ.M. de: Ontwerp en implementatie van een interfaceprogramma voor het oplossen van niet-lineaire optimaliseringsproblemen met NONLINMIN op een personal computer, 28.06.1990. Elderen, H.A.J. van: A model based trading rule for the futures markets, 20.12.1990. Haenen, M.H.G.M.: Simulated Annealing Applied to Economic Lot Scheduling, 31.08.1990. Houtum, G.JJ.A.N. van: Theoretische en numerieke analyse van multiechelon voorraad-systemen met lijn- of asscmblagestruktuur, 25.10.1990.

VAKGROEP INFORMATICA (I)

Janssen, W.S.G.: Bufferproblematiek in assemblageprocessen, 20.12.1990.

3.4.5

Lukkassen, R. W.J.: Register en multiplexer minimalisatie bij het multiplexen van datapaden, 31.08.1990.

Backhouse, R.C.: Constructie en verificatie van programma's. Oorspr. Program construction and verification, Prentice-Hall, London, 1986; vert. M.M. Stefansici. Academic Service, Schoonhoven, 1990, pp. 309. (buiten categorie)

Meulendijks, G.H.M.: Variable dimension restart algorithms for an exchange economy with linear production technologies, 20.12.1990. Schijfs, E.: A numerical analysis of the singular H-infinity control problem, 25.10.1990.

WETENSCHAPPELUKE PUBLIKATIES

Rem, M.: Small programming exercises 24. Science of Computer Programming, 14(1),1990, pp. 97-101.

Unen, E.L.M. van: An algorihm based on a sequence of linear stationary point problems for finding equilibria in an economy with linear production technologies, 28.06.1990.

VAKPUBLIKATIES

Vaessens, R.J.M.: Genetic algorithms applied in coding theory - A table for A3(n,d), 26.04.1990.

Boekbesprekingen

Verhaegh, W.F.J.: Scheduling problems in video signal processing, 26.04.1990. Welten, M.A.H.J.: Partial least squares, 26.04.1990.

Technische rapporten

Bijlsma, A.: Boekkspreking van Feldman, M.B.: Data structures with Modula-2. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 22-23. Bijlsma, A.: Boekbespreking van Welsh, J. and J. Elder: Introduction to Pascal (3rd 4.). Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 24.

Afstudeerverslagen studierichting Informatics

Naus, W.M.: A parallel implementation of a genetic placement algorithm, 26.04.1990. Vroonhoven-van Beek, H.J.R.A.J. van: The data handling component of the decision support system Formasy, 3 1.08.1990.

Eikelder, H.M.M. ten: Boekbespreking van Bhaskara, K.H. and K. Viswanath: Poisson algebras and Poisson manifolds. Med. ~ i s k :Gen., 32, februari 1990, B 43-44. Hee, K.M. van: Boekbespreking van Hughes, J.G.: Database technology, a software engineering approach. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 23. Hoogerwoord, R.R.: Boekbespreking van Bird, R. and Ph. Wadler: Introduction to functional programming. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 97-98. Hoogerwoord, R.R.: Boekbespreking van Wikstr6m, A.: Functional programming using standard ML. Med. Wisk. Gen., 32, april 1990, B 98. Korlaar, A.: Boekbespreking van Murphy, J., D. Ridout et al: Numerical analysis, algorithms and computation. Med. Wisk. Gen., 32, mei 1990, B 120-121.

Mak, R.H.: Boekbespreking van Hille, R.F.: Data abstraction and program development using Pascal. Med. Wisk. Gen., 32, januari 1990, B 20-22. Overveld, C.W.A.M. van: Boekbespreking van Rankin, J.R.: Computer graphics software construction. Med. Wisk. Cien., 32, november 1990, B 195-197. Overige vakpublikaties

Bra, P.M.E. de: Murrel, S.; SNAZ 0.01: WYSIAWYG typesetting on the UNIX system. AT&T Bell Lab, Murray Hill, NJ, 11264901127-12TMS. Verhoeff, T.: Spinning cube. Cubism for Fun, 22, March 1990. OVERIGE PRODUKTEN VAN WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEIT Overige publikaties

Aalst, W.M.P. van der; Waltrnans, A.W.: Modelling logistic systems with ExSpect. In: H.G. Sol and K.M. van Hee, Dynamic modelling of information systems, Noordwijkerhout, April 1990. NorthHolland, Amsterdam, 1991, pp. 269288. Aarts, E.H.L.; Eiben, A.; Hee, K.M. van: Global convergence of genetic algorithms: a Markov chain analysis. Preprint for First International Workshop on Parallel Problem Solving from Nature, Dortmund, BRD, 1990. Backhouse, R.C.; Bruin, P.J. de; Malcolm, G.R.; Voermans, T.S.; Woude, J.C.S.P. van der: - A relational theory of datatypes. In: Roc. Workshop on Constructive Algorithmics, Hollum, Ameland, septemberloktober 1990, RUU, Utrecht, pp. 89. - Polynomial relations. In: Proc. Workshop on Constructive Algorithmics, Hollum, Ameland, september/oktober 1990, RUU, Utrecht, pp. 16. Bijlsma, A.: - Formal derivation of a Stable Marriage algorithm. Memorandum AB22a, november 1990, pp. 13. - Quantification over nearly empty domains. Memorandum AB23, maart 1990, pp. 6. - Minimal acute dissections. Memorandum AB24, juni 1990, pp. 5. - On recursive type definitions in logic programming. Memorandum AB25, september 1990, pp. 8.

-

Derivation of logic programs: preliminary remarks. Memorandum AB26, november 1990, PP- 7.

Boer, F.S. de; Kok, J.N.; Palamidessi, C.; Rutten, J.J.M.M.: The failure of failures: towards a paradigm for asynchronous communication. Report, 1990. Boer, F.S. de; Palamidessi, C.: - Concurrent logic languages: asynchronousm and language comparison. In: Proceedings North American Conference on Logic Programming. - Embedding as a tool for language comparison. Report, 1990. Bra, P.M.E; Ginderen, B. van; Verreck, W.: Learning environmental law by means of Hypertext. Intern rapport, augusius 1990. Bra, P.M.E.; Houben. G.J.; Paredaens, J.: The GOOD-based Hypertext model. Intern rapport, december 1990. Brzozowski, J.A.: - A correct feedback model. Lecture notes, January 1990, pp. 29. - Asynchronous MOS circuits. Lecture notes, February 1990, pp. 33. - Realizability of sequential behaviours. Lecture notes, March 1990, pp. 25. - Bounded-delay models. Lecture notes, April 1990, pp. 24. - A probabilistic model for sequential machine testing. Lecture notes, June 1990, pp. 24. - Coupling faults in RAM'S. Lecture notes, July 1990, pp. 27. Coenen, J.A.A.; Hooman, J.J.M.: - A formal approach to fault-tolerant real-time systems. Position paper, 4th ACM SIGOPS European Workshop om Fault Tolerant Support in Distributed Systems, Bologna, 1991, juli 1990, pp. 4. - A compositional semantics for fault-tolerant real-time systems. Deliverable SIONIS'IWproject Fault Tolerance, december 1990, pp. 16. Coenen, J.A.A.; Zwiers, J.; Roever, W.P. de: Assertional data reification proofs: survey and pespective. Paper 4th BCS-FACS Refinement Workshop, Cambridge, UK, november 1990, pp. 16. Coenen, J.A.A.; Roever, W.P. de: Reification in VDM and B la Reynolds: a survey and perspective. Preprint, december 1990, pp. 70.

Eiben, A.: Kennissystemen, eem formeel model. In: Proceedings 3rd NMC, Maastricht, 1990. Eijnde, J.P.H.W. van den: - The set of reachables computed as a generalized fixed point. Memorandum JvdE 90/3, mei 1990, pp. 17. - Recursive reachability. Memorandum JvdE 90120, september 1990, pp. 7. Eikelder, H.M.M. ten: - Induction principles for recursive domains. Memorandum, februari 1990, pp. 24. - On the equivalence of recursive types. Memorandum, juni 1990, pp. 18. Gerth, R.: Formal verification of self modifying code. Abstract, 1990, pp. 15. Hee, K.M. van; Somers, L.J.; Voorhoeve, M.: - A formal framework for dynamic modelling of information systems. In: H.G. Sol and K.M. van Hee, Dynamic modelling of information systems, Noordwijkerhout, April 1990. NorthHolland, Amsterdam, 1991, pp. 227-236. - An executable specification tool. In: S. Brinkkemper and G. Wijers (eds), Proceedings Workshop The next generation of CASE-tools, Noordwijkerhout, april 1990. SERC, Ut~echt, 1990. - ExSpect and its relationship to Z and VDM. In: S. Brinkkemper and G. Wijers (eds), Proceedings Workshop The next generation of CASE-tools, Noordwijkerhout, april 1990. SERC, Utrecht, 1990. Hoogerwoord, R.R.: - A little exercise in combinator logic. Memorandum rh133, 1990, pp. 4. - Calculare necesse est. Calculemus igitur! Memorandum rh134, 1990, pp. 19. - A surprising derivation of a postfix-code evaluator. Memorandum rh138, 1990, pp. 11. - Logisch rekenen, een voorstudie (bespot Raymond Smullyan). Memorandum rh140, 1990, pp. 11. - For the record: A nice and simple program transformation. Memorandum rh14 1, 1990, pp. 4. - A sequel to rh 141: the Ackermann function. Memorandum rh142, 1990, pp. 3. - A solution to a problem posed by S.D. Swierstra. Memorandum rh143, 1990, pp. 7. - Functional programming by calculation. Memorandum rh145, 1990, pp. 16. - Knaster-Tarski in disguise. Memorandum rh146, 1990, pp. 3. - The post-order of a binary tree. Memorandum rh148, 1990, pp. 4.

Hooman, J.J.M.: - A denotational real-time semantics for shared processors. Preprint, 1990, pp. 19. - Specification and compositional verification of real-time systems. Concept voor proefschrift, december 1990, pp. 217. - Boekbespreking van Ostroff, J.S.: Temporal logic for real-time systems. Science of Computer Programming. Hooman, J.J.M.; Ramesh, S.; Roever, W.P. de: A compositional axiomatisation of statecharts. Reprint, augustus 1990, pp. 35. To appear in Theoretical Computer Science. Joscphs, M.B.; Mak, R.H.; Verhoeff, T.: Asynchronous design of a router. Paper, September 1990, pp. 8. KGrver, W.H.FJ.: - Note on compsability. Memorandum, March 1990, pp. 4. - Derivation of implementation of the Demultiplexer. Draft, September 1990, pp. 40. Luit, E.J.: Clock synchronization in DEDOS. Paper, 1990. Mak, R.H.; Verhoeff, T.: Algebraic theory of processes (Hennessy revisited). Technical note, 1990, pp. 32. Overveld, C.W.A.M. van: - The generalized display processor as an approach to real time interactive 3-D computcr animation. Reprint, 1990, pp. 10. To appear in: The Journal of Visualisation and Computer Animation, 2,1991. - An interactive approach to dynamic simulation of 3-D rigid body motions for real-time interactive computer animation. Reprint, 1990, pp. 10. To appear in: The Visual Computer, 1991. Peeters, A.: Acceptors of regular languages. VOC-note 13, mei 1990, pp. 33. Roosmalen, O.S. van: Syllabus bij Inleiding computersystemen (2L200), januari 1990, pp. 104. Schepers, HJ J.H.: Towards a formal framework for fault tolerance. Proc. 4th ACM Sigops European Workshop, Bologna, Italic, september 1990. Schols, H.M.J.L.: Delay-insensitive communication. Concept voor proefschrift, december 1990, pp. 171.

Sol, H.G.; Hee, K.M. van (eds): Dynamic modelling of information systems, Noordwijkerhout, Apri! 1990. North-Holland, Amsterdam, 1991, pp. 359. Stok, P.D.V. van der: - Report on 1st PDCS Workshop, Toulouse, 1515 May 1990. - Failure models and classification. - DEWS rationale. Stok, P.D.V. van der; Roosmalen, O.S. van; Luit, EJ.; Lemmens, W.J.M.; Hammer, D.K.: The Dependable Distributed Operating System (DEWS), An overview, 1990. Struik, P.: Designing parallel programs of parametrized grain size. Proceedings First Parallel Computing Workshop, Southampton, UK, July 1990. Udding, J.T.; Verhoeff, T.: Equational definitions of nondeterministic processes. Technical report, November 1990, pp. 28. Veltkamp, J.P.; Damme, R. van: Fixed-point iteration on pointsymmetric interference graphs. Reprint (submitted to Performance evaluation), 1990. Verhoeff, T.: - Our transputer network. Technical note, Mrach 1990, pp. 13. - Judging in the ACM Scholastic Programming Contest. Technical note, July 1990, pp. 14. - Enkele herimeringen aan een PW. Festschrift voor Mark v.d. Nieuwenhof (GEWIS), March 1990, pp. 3. - Problem creation guidelines. Technical note, Revised July 1990, pp. 9. - Spinning cube (spoiler). Article (to appear in Cubism for Fun), 1990, pp. 3. - Workstation for Section PA. Technical note, 1990, pp. 3. - Oskar's coin game. Article (to appear in Cubism for Fun, 25, 1991), 1990, pp. 5. - Solving a control problem. Technical note, September 1990, pp. 7. - Misra's approach to nondeterministic processes. Technical note, November 1990, pp. 1 ')

Verhoosel, J.P.C.; Luit, E.J.; Jansen, E.; Hammer, D.K.: A static algorithm for distributed hard real-time systems. Reprint, 1990.

~erkoulen,-P.A.c.: The CASE tool ExSpect: State of the art and future resaich. In: S. Brinkkemper and G. Wijers (eds), Proceedings Workshop Next Generation of CASE-tools, Noordwijkerhout, april 1990. SERC, Utrecht, 1990. (I) Voermans, T.S.: Partial equivalence relations and greatest fixpoint catamorphisms. In: Proc. Workshop on Constructive Algorithmics, Hollum, Ameland, september/oktober 1990, RUU, Utrecht, pp. 19. Woude, J.C.S.P. van der: On congruences, an answer. Memorandum Squiggolist 3. Voordrachten Aarts, E.H.L.: - Puzzelproblemen en IC-ontwerp. Philips stagiaires, POC. Eindhoven, 14.02.1990. - Local search algorithms. A1 Colloquium, TUE, 05.03.1990. - Local search algorithms. Colloquium Software Engineering, TUE, 15.03.1990. - Neurale netwerken. Colloquium Software Engineering, TUE,03.05.1990. - Natuurlijk beslissen. Dieslezing GEWIS, TUE, 22.06.1990. - Local search algorithms. ECMI Symposium, Darmstadt, BRD, 16.07.1990. - Scheduling en synthese. Philips Natuurkundig Laboratorium, Eindhoven, 29.10.990. - Natuurlijk beslissen. Educatieve dag MSD , Tongelreep, 14.11.1990. Aerts, A.T.M.: - Specification and implementation of a functional datamodel. Antwerpen, 15.02.1990. - Combining the functional and the relational model. CSN'90, Utrecht, 01.1 1.1990. Backhouse, R.C.: - Calculation by computer. International Conference on Software Engineering and its applications, Toulouse, Frankrijk, december 1990. - Opening address & Relational catamorphisms. Workshop on Constructive Algorithmics, Hollum, Ameland, 26.09-02.10.1990. - A relational theory of data types. Cursus van 4 voordrachten. Oxford University, UK, juli 1990. Boer, F.S. de: - REX SchooVWorkshop FOOL, Noordwijkerhout, 28.05-01.06.1990. - BENELOG, CWI, Amsterdam, 07.08.1990. - Concurrent logic languages: asynchronism and language comparison. Workshop on Semantics

of Concurrent Logic Languages, Eilat, Israel; North American Conference on Logic Programming, Austin TX,USA. - On the asynchronous nature of communication in concurrent logic languages. Concur '90, Amsterdam, - A proof system for the parallel object-oriented language POOL. 17th ICALP, Warwick, UK.

.

Bra, P.M.E.: - SNAZ, WYSIAWYG typesetting at Bell Labs. TUE, 14.02.1990. - New developments in SNAZ. Bell Labs, Murray Hill, USA, 07.08.1990. - Horizontal decompositions: how to survive without functional dependencies. Databasedag, KUB, 02.10.1990. - Inleiding ANSI SQL. UIA, Antwerpen, 16.11.1990. - Removing redundancy and updating databases. ICDT'90, Paris, 13.12.1990. Brzozowski, J.A.: - A correct feedback model. Seminar Advances in Asynchronous Circuit Theory, EUT, Eindhoven, 05.01.1990. - Asynchronous MOS circuits. Seminar Advances in Asynchronous Circuit Theory, EUT, Eindhoven, 02.02.1990. - Realizability of sequential behaviours. Seminar Advances in Asynchronous Circuit Theory, EUT, Eindhoven, 02.03.1990. - Bounded-delay models. Seminar Advances in Asynchronous Circuit Theory, EUT, Eindhoven, 06.04.1990. - Deterministic diagnosis of sequential machines. Seminar Testing of Sequential Circuits, EUT, Eindhoven, mei 1990. - A probabilistic model for sequential machine testing. Seminar Testing of Sequential Circuits, EUT, Eindhoven, 01.06.1990. - Coupling faults in RAM'S. Seminar Testing of Sequential Circuits, EUT, Eindhoven, 06.07.1990. Coenen, J.A.A.: - A compositional semantics for fault-tolerant real-time systems. SIONISTW Workshop Fault Tolerance, Plasmolen, 03.05.1990. - Exception handling as a tool in fault-tolerant systems design. SIONISTW Workshop Fault Tolerance, Preetz, BRD, 08.09.1990. - A compositional semantics for fault tolerant real-time systems. REX Concurrency Dag, TUE, 19.09.1990. - Reification and exception handling. SIONISTW Workshop Fault Tolerance , Plasmolen, 13.12.1990. Diepsuaten, E.C.M.: - A tutorial on stuttering and refinement mappings & A linear dense time temporal

logic for describing observable behaviour & Towards a proof theory for stuttering, dense domains and refinement mappings. The Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel, 22.01-07.02.1990. - Towards a proof theory for stuttering, dense domains and refinement mappings. C3 Meeting, Universid de Paris-Sud, Orsay, Frankrijk, 29-30.03.19Sl0, 3rd Plenary Meeting, ESPRIT Project BRA 30% (SPEC), Aghia Pelaghia, Kreta, Griekenland, 09-12.04.1990; REX Seminar on refinement, Leiden, 11.05.1990. Eiben, A.: - Kennissystemen, een formeel model. 3rd NAIC, Maastricht. - Global convergence of genetic algorithms: a Markov chain analysis. First International Workshop on Parallel Problem Solving from Nature, Dortmund, BIRD, 1990. Eikelder, H.M.M. ten: On the decidability of the equivalence of recursive types. LAMBDA-IC seminarium, Utrecht, 14.09.1990. Gerth, R.: Foundations of compositional program refinement. REX Seminar on refinement, 11.05.1990. - Algebraic aspects of control in concurrent constraint languages. Workshop Semantics of Logic Programming Languages, Eilat, Israel, 15.06.1990. - Gocurrent program refinement. Review Meeting ESPRIT BRA 3096 (SPEC), Oxford, UK, 26.09.1990. - Denotational semantics for synchronous and asynchronous behavior with multiform time & Compositional refinement of concurrent programs. ESPRIT BRA 3096 (SPEC), Circle meeting on refinement, Aalborg, Denemarken, 01-02.01 10.1990. - Verifying self modifying code - proving the unprovable. Nordic Workshop on Concurrency, Aalborg, Denemarken, 05.10.1990.

-

Hammer, D.K.: - Afstuderen bij de sectie TT. D-colloquium, TUE, 10.01.1990. - Concepten van C++. Philips BCS, Hilversum, 24.01.1 990. - De verborgen kwaliteiten van informatietechnologie. Vrije Hogeschool, Driebergen, 03.02.1990. - Effectief automatiseren: gericht omgaan met informatie en informatietechnologie. Sagres Services, Zeist, 09.03.1990. - Object oriented design and programming: samenvauing. RC Colloquium, TUE, 22.03.1990.

- Informatietechnologie en het geestelijk milieu.

-

-

Vrije Hogeschool, Driebergen, 04.07.1990. Dependable computing: inleiding. RCcolloqium, W E , 06.09.1990. Informatica en wapenwedloop. Vredescentrum, W E , 16.10.1990. Computernetwerken. Voorbereiding studiereis Canada, GEWIS, TUE,22.10.1990. Object oriented design. OcC-Nederland, Venlo, 30.10.1990. Greep op ruimte en tijd. Buttler en Cox, Eindhoven, 12.12.1990. Distributed operating systems en object oriented design. Philips BCS, Hilversum, 19.12.1990.

I-Iee, K.M. van: - Executable specifications for information systems. Universiteit Kaiserslautem, 18.01.1990. - Adviserende Informatiesystemen. P-colloquium, W E . 27.03.1990. - Executeerbare specificaties. BSO, Eindhoven, 27.03.1990. - Afstuderen in de richting Informatiesystemen. D-colloquium, W E , 04.04.1990. - A formal framework for dynamic modeling of information systems. NFI-conferentie, Noordwijkerhout, 09-10.04.1990. - Z and the relational algebra. VDM'90, Third International Symposium of VDM Europe, Kiel, BRD, 17-20.04.1990. - Logistieke informatiesystemen in de toekomst & Dagvoorzitter. NOVI congres: Integratie Logistiek en Automatisering, Amsterdam, 06.06.1990. - A formal framework for dynamic modeling of information systems. RUL, 14.06.1990. - Inleiding Taste. 03.07.1990. - A decision support system in Prolog. Summerschool, Universiteit Udine, Italic, 17-19.09.1990. - Dagvoorzitter. Workshop Software for decision support in physical distribution, Venlo, 16.10.1990. - Sectievoorzitter. CSN'90 conferentie, Utrecht, 01-02.11.1990 . - Tijdsaspecten in ExSpect. RC colloquium, W E , 15.11.1990. - Rede uitgesproken bij de uitreiking van de Comge Award 1989. Rotterdam, 29.11.1990. - Modeling information systems and logistic systems with ExSpect. Seminar Petri-Netze in der Praxis, GMD Bonn, 03-04.12.1990. - Specificatie en simulatie van gediswibueerde systemen met ExSpect. Datex, Den Bosch, 19.12.1990. Hemerik, C.: - Het ontwerp van een universitair informaticacurriculum. Nederlands Informatica Onderwijs Congres (NIOC), Maastricht, mei 1990.

- Getypeerde lambdacalculi als basis van programmeertalen. Symposium Typentheorie, TUE, mei 1990. Hoogerwoord, R.R.: - Het afleiden van functionele programma's. Informatica-colloquium, TUE, 26.01.1990; RUU, 01.02.1990. - Functional programming by calculation. Washington University, St. Louis, USA, 08.05.1990. - Functional programming by calculation. Philips Natuurkundig Laboratorium, Eindhoven, 19.09.1990. Hooman, J.J.M.: - A compositional proof system for real-time message passing using temporal logic. Bijeenkomst C3/REX, Parijs, Frankrijk, 30.03.1990. - A compositional axiomatisation of safety and liveness properties for statecharts. Workshop Semantics for Concurrency, Leicester, UK, 25.07.1990. - Compositional proof systems for real-time distributed message passing. Review Meeting, Project ESPRIT BRA 30% SPEC, Oxford, UK, 25.09.1990. Houben, GJ.: COMO, een model voor complexe objecten. Databasedag, UVA, Amsterdam, maart 1990. Huizing, C.: - Semantic problems in Statecharts. Meeting Esprit Project BRA 3096 (SPEC), Kreta, Griekenland, 02-06.04.1990. - Semantics of real-time reactive systems. Review Meeting Esprit Project BRA 3096 (SPEC), Oxford, UK, 24-26.09.1990. - Fully abstract semantics for Statecham. CNRS, Grenoble, 09-13.07.1990. Kaldewaij, A.: - Geamortiseerde complexiteit van datastructuren. RUG, Groningen, januari 1990. - Amortized complexity. Washington University, St. Louis, USA, mei 1990. - The role of mathematics in computing science. Washington University, St. Louis, USA, november 1990. Kuiper, R.: Action refinement. Circle meeting, Esprit project 3096 (SPEC), Aalborg, Denemarken, 02.10.1990. Lierop, M.L.P. van: Ontwerpersopleiding Technische Informatica. Nederlands Informatica Ondenvijs Congres (NIOC), Maastricht, 15.05.1990.

Nederpelt, R.: - The essence of De Bruijn's mathematical language Automath. Symposium FraTsl, Marseille, Frankrijk, 19.07.1990. - Type systems, basic ideas and applications. Invited lecture, Symposium CSN'90, Utrecht, 02.1 1.1990. Paredaens, J.: - Graphical interfaces for object-oriented database systems. TFi Aachen, BRD, 2526.01.1990. - Informatica, een weelde of een gevaar? Davidsfonds, Elewijt, Belgit!, 02.02.1990. - A graph oriented database model. Symposium on Principles of Database Systems, Nashville, USA, 02-04.04.1990. - A graph-oriented object model for database end-user interfaces. Sigrnod ACM Conference, Atlantic City, New Jersey, USA, 2325.05.1990. - Wat is archivering? De evolutie van archivering. Symposium Archivering, CPAL, UIA, Antwerpen, BelgiC, 05.12.1990. - Removing redundancy and updating databases without usable constraints. Int. Conf. on Database Theory (ICDT'90), Paris, Frankrijk, 12-14.12.1990. Poll, E.: A cpo model for second order lambda calculus with subtyping and recursive types. Lambda Intercity Colloquium, december 1990. Rem, M.: - Parallel programmeren. Oct Colloquium Serie, Venlo, maart 1990. - The nature of delay-insensitive computing. Banff Workshop, Banff, Canada; University of Waterloo, Waterloo, Canada; University of Toronto, Toronto, Canada, September 1990. Schepers, H.J J.H.: Towards a formal framework for fatilt tolerace. 4th ACM Sigops European Workshop, Bologna, IlaliC, 03-05.09.1990. Somers, L.J.: ExSpect demonsuatie. 11th Int. Conf. on Application and Theory of Petri Nets, Paris, Frankrijk, 27-29.06.1990.

Verhoeff, T.: - Vertragingsongevoelige schakelingen. Philips, Eindhoven, 05.06.1990. - Research Seminar, Dept. of CS, Washington University, USA, 28.11.1990. Verkoulen, P.A.C.: - The CASE tool ExSpec~State of the art and future reserach. Workshop Next Generation of CASE-tools, Noordwijkerhout, 09-10.04.1990. - Datamodeling in an integrated specification framework. Computing Science in the Netherlands (CSN'gO), Utrecht, 01-02.1 1.1990. - Workshop NFI-project ISDF, Amersfoort, 2526.01.1990. - Workshop NFI-project ISDF, Eindhoven, 2324.10.1990. - ExSpect. Voordracht en demonsuatie, Aarhus, Denemarken, September 1990. Voorhoeve, M.: ExSpect. Cursus, FAW, Ulm, BRD, 2123.05.1990. Software PLATE = Decision support system for resourceconstrained problems. Beschrijving: Jansen, A.; Klieb, L.; Noorlander, C.; Wolf, G.: PLATE: a decision support system for resource-constrained project scheduling problems. Designing Decision Support Systems Notes NFI 11.90/03, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 19. Manual: User manual of PLATE: decision support system for resource-constrained project scheduling problems, EUT, Eindhoven, 1990. Software en documentatie: L. van den Bent.

SNAZ 0.01 Beschrijving: Bra, P.M.E. de: Murrel, S.; SNAZ 0.01: WYSIAWYG typesetting on the UNIX system. AT&T Bell Lab, Murray Hill, EJ, 11264-90112?-1234s. WISA = Wiskunde en Informatica Systeem voor Afstudeerders. Ontwikkeld door team 0.1.v. A.T.M. Aerts, waarin L. van den Bent, G. Shmuely, M. v.d. Nieuwenhof en E. Bekkers. Afstudeerverslagen studierichting wiskunde

Stok, P.D.V. van der: Fault tolerance: geschiedenis en technieken. Nederlandse DECUS dag, 06.03.1990. Struik, P.: Designing parallel programs of parametrized grain size. First Parallel Computing Workshop, Southampton, UK, 09-10.07.1990.

Soons, P.M.: Classificatie van graafalgoritmen, 15.02.1990, Afstudeerverslagen shuiierichting informatics Adriaans, R.E.H.: Ontwe~pvan de database 'Vergunningen & Handhaving' voor de Provinciale Waterstaat Zeeland, 31.08.1990.

Andree, H.M.A.: (Data) refinement calculus met stack voorbeelden, 25.10.1990. Balvers, M.A.H.: Systeemspecificatie van DIABOL, 26.04.1990. Bekkers, T.H.M.: Irnplementatie van een informatiesysteem voor een medisch microbiologisch laboratorium, 31.08.1990. Bergen, E.L.G.A. van: Een grafisch interface voor ExSpect en andere specificatie-tools, 20.12.1990. Brouwer, M.M. de: Flexibility, Abstract Types and Reasoning in ExSpect, 26.04.1990. Brouwers, WJ.H.: SDL Based test facility for telecommunication protocols, 28.06.1990. Burgt, G.M.A.A. van der: An analysis of Tomita's parsing algorithm, 3 1.08.1990. Damen, A.J.W.: Een datamodel voor IRIS, 20.12.1990. Dams, D.R.: Abstract Interpretation of Concurrent Logic Programs for the Analysis of Variable Sharing, 31.08.1990. Derksen, E.R.A.I.: Communicatie in the Dedos System, 20.12.1990. Douwes, J.R.: Evaluatie PCTE door configuration management data-analyse en implementatie, 25.10.1990. Eekelen, J.G. van: Netwerk accounting, 26.04.1990. Elbrink, R.J.: Integration of an existing tool for completion of abstract data types into the LOTOS toolenvironment lite, 20.12.1990. Elshout, M.T.A.M.: Datamodellering als onderdeel voor Electronic Data Interchange (EDI), 3 1.08.1990. Engelen, H.J.M. van: Onderzoek naar een logica voor programmeertaal-constructies gebaseerd op getypeerde h-calculus, 26.04.1990.

Erens, FJ.: Het ontwerp van een produktstructuur, coderingswijze, documentatiesysteem en configuratiesysteem, 28.06.1990. Gerwen, M.J.A.M. van: Parallel branch and bound algorithms and an implementation of the traveling salesman problem, 20.12.1990. Ginderen, B. van: An object-oriented hypertext system for computer-aided learning, 31.08.1990. Haesen, H.C.: Associativiteit van Interface Compositie, 26.04.1990. Hamilton, M.A.M.: Specification of a generic MMS interface, 31.08.1990. Helvoort, M.H.P. van: A Knowledge-based PBX hardware configuror, 25.10.1990. Helvoort, M.J.M. van: Code generation with attributed tree grammars, 31.01.1990. Heuijerjans, A.W.: Distributed Font Caching, 31.08.1990. Hulsman, MJ.C.P.: Implementation and Use of Object-Oriented Databases, 26.04.1990. Jacobs, P.H.J.: Zittingplanning in COMPAS deelsysteem 111: ecn conceptueel datamodel, 26.04.1990. Jansen, A.R.H.W.: Een aanpak van resoure-constrained project scheduling problemen, 31.08.1990. Jansen, E.F.J.: An approach to schcduling in distributed hardreal-time systems, 26.04.1990. Janssen. W.P.M.: Partial order semantics with an application to databases, 26.04.1990. Jonkers, M.W J.: Aspecten van het gebruik van een reason maintenance system bij een planningsysteem voor produktiebesturing, 20.12.1990. Kaptein, I.J.: Parallel algorithms for halftoning with error diffusion, 28.06.1990.

Kersten, L.J.: Datamodellering als onderdeel voor Electronic Data Interchange (EDI), 3 1.08.1990.

Nieuwenhof, M.M.A. van den: Het modelleren van berichten en trajekten in een informatiesysteem, 26.04.1990.

Klaassen, R.J.L.W.: Realisatie van besturingen met de ProcesIntcractic Omgeving gekoppeld aan een Bitbusnetwerk, 26.04.1990.

Nijhuis, B.M.: Een expertsysteem voor Customer Site Services, IBM Nederland N.V,31.08.1990.

Knoors, F.M.J.: The design of a general model of high-volume copier control systems, 26.04.1990. Knops, H.W.M.: Aspecten van het gebruik van een reason maintenance system bij een planningsysteem voor produktiebesturing, 20.12.1990. Koole, I.P.L.: X.400 - A Promising infrastructure for Electronic Data Interchange, 26.04.19W. Koster, J.: Een methode voor het oplossen van besturingsproblemen in tracetheorie, 3 1.08.1990.

Nui~ten,W.P.M.: Genetische Algoritmen en Job Shop Scheduling, 15.02.1990. Peeters, E.A.J.: Algebrai'sche beschrijving en implementatie van een circuit-compiler, 31.08.1990. Pennings, M.C.: Thc formal derivation of an editor, 25.10.1990. Poll, E.: Een afleiding van acceptor algorimen voor contextvrije talen, 26.04.1990. Raap, A.: Specification and deriviation of digital circuits using higher-order logic, 25.10.1990.

Leije, P. van der: Een programmerstrategie voor Prolog, 26.04.1990.

Reijnders, A.J.J.: Modular Call Processing in SDL, 28.02.1990.

Lim, H.T.: The Implementation of the GOOD Operations, 25.10.1990.

Robben, A.M.C.: De specificatie en implementatie van een Logistic Management System in ExSpect, 31.08.1990.

Maas, C.A. van der: Chain Coding en Btizier curven, 3 1.08.1990. Marinissen, E.J.: Automated test control block generation and minimization, 15.02.1990. Martens, R.J.A.: Evaluatie en modificatie van een workbench voor informatieplanning, 28.06.19W. Melis, G.P.: Ontwerp van een datamodel voor de Wet Mulder, 26.04.1990. Miesen, M.J.H.: Efficient storage and retrieval of graphical data using a relational database, 31.08.1990. Nauta, R.J.: Een uitbreiding van het ExSpect simulatiesysteem, 20.12.1990. Nelis, A.D.: Lineaire recursie, staartrecursie, en continuations, 25.10.1990.

Rooijakkers, J.M.F.H.: Interpretatie van Postscript Images : Rotatie van Halftone Cellen, 31.08.1990. Schurgers, M.M.J.H.: Ontwerp en implementatie van een on-line informatiesysteem voor documentatie, 25.10.1990. Shmuely, G.: Specification, design and prototypeimplementation of an integrated database system for The CIRG of Philips-C.E, 25.10.1990. Smedes, A.: Implementatie in SPEED 11 van een informatiesysteem voor een bouwkundigeltechnische dienst, 26.04.1990. Smits, J.P.M.: Een alternatievenstudie voor een radiologie informatiesysteem binnen de Stichting Ziekenzorg Westelijke Mijnstreek, 31.08.1990.

Steen, V.H.L.J. van der: Het ontwerp van een verp~eeghuismodulebinnen het informatiesysteem van de Stichting Ziekenzorg Westelijke Mijnstreek, 31.08.1990. Steins, F.G.M.: Een Elecmnische Postbus: een interface tussen een communicatiesysteem en een informatiesysteem, 20.12.1990. Surtel, A.J.M.: De logistieke uitdagingen bij De Hoop Tilburg, 20.12.1990. Vinken, S.C.H.B.M.: Een expertsysteem voor planning in de bouw, 20.12.1990. Vahsen, M.W.G.: Communicatie analyse methode voor de gezondheidszorg, 31.08.1990. Vermazeren, R.C.J.G.: The 3-dimensional positioning of a dummy on behalf of simulating the dynamical behaviour of crash-victims, 28.06.1990. Vermeijlen, J.H.A.A.: Een calculationele benadering van een evaluator voor functionele programmeertalen, 28.06.1990. Vet, A.C.F.M. de : Generalization and Classification of Type Inference Algorithms, 26.04.1990. Vogels, C.M.: Het ontwerpen van een informatiesysteem voor het schapenfokkerij-onderzoek,26.04.1990. Vroenhoven, T.P.J. van: Ontwerp en implementatie van een databank voor glasproducten, 15.02.1990. Wit, R.C.M. de: De bouw van een system voor Problem Management, 28.06.1990. Wolbers, R.: Design and implementation of raster algorithms on a distributed framebuffer, 25.10.1990.

4

Overige ondenvijs- en onderzoekactiveiten

4.1

Symposia, cursussen, gastdocentschappen Op 1 juni werd het symposium "Statistiek in de Industrie" gehouden. Op 23 november werd het jaarlijkse symposium "Wiskunde voor de Industrie" gehouden. Drs. J.G.M. Donkers verzorgde op 28-31 mei in Valkenswaard de training en selectie van de Nederlandse deelnemers aan de Internationale Wiskunde Olyrnpiade en begeleidde de Nederlandse ploeg naar China op 8-20 juli. Hij verzorgde voorts op 7 september de organisatie en correctie van de 2e ronde van de Nederlandse Wiskunde Olympiade aan de TUE. Prof.dr. J.H. van Lint verzorgde op 4-10 juni een cursus "Coding for the compact dis" in Cosenza, Italie, en op 10-11 september een cursus van 10 uur over "Algebraic Geometry Codes" voor NSA in Baltimore, USA. Drs. W.H.J.H. van Meeuwen verzorgde de nascholingscursus HAWEX. Dr. H.C.A. van Tilborg was mede-organisator van de Session on covering radius problems in algebraic coding bij de 1990 IEEE Information Theory Workshop in Veldhoven, 10-15 juni 1990. Prof.dr.ir. H.K. Kuiken verzorgde op 24-29 september zeven voordrachten over "Mathematical Modelling of Industrial Processes" in het kader van een Summer School, CIME, Ban, Italie. Ir. J.G.M.M. Smits organiseerde mede de 3e Inter-TU Studiedag te Enschede op 8 juni. Dr.ir. J.L. de Jong en prof.dr. P. van der Laan traden op als docent in de ECMI Mathematical Modelling Week op 2-8 september in 'Oxford, UK. Prof.dr. J.K. Lenstra trad in februan-maart op als docent in de Cursus Combinatorische Optimalisering 1 voor het Landelijk Netwerk Mathematische Beslikunde tc Utrecht. Hij was docent in de post-academische cursus Le Parallelisme voor de Ecole Polytechnique Federale de Lausanne, Zwitserland op 22-23 februari en 1-2 maart. Prof.dr. J.K. Lenstra, ir. W.L.M.M. Senden, dr.ir. J. van der Wal en prof.dr. J. Wessels traden op als docent in de ECMI-course Quantitative Methods for Production Planning op 26-30 november bij het Zentrum fiir Praktische Mathematik in Lambrecht, Duitsland. Prof.dr. J.K. Lenstra orgniseerde de sectie over Connectionism, Neural Nets, Parallel and Distributed Copmputing van de Int. Conf. on Operations Research op 28-31 augustus in Wenen, Oostenrijk. Hij zat het 14th Int. Symposium on Mathematical Programming op 5-9 augustus in Amsterdam voor. Dr. P.C. Schuur trad op als docent in het kader van ECMI op 14-23 mei aan het Institute for Industrial Mathematics, Oxford, UK.

Dr. A.A. Stoorvogel en dr. H.L. Trentelman organiseerden de Summerschool on Hcontrol and robust stabilization op 11-15 juni op Schiemonnikoog, gehouden in hct kader van het Netwerk Sysieem- em Regeltheorie. Ing. J.Th.M. Wijnen trad op als docent in de ECMI-course Design and analysis of experiments op 19-23 maart in Kaiserslautem, Duitsland. Voorts doceerde hij in de PATO-cursus Ontwerp en analyse van experimenten op 2, 9, 16 en 23 november in Eindhoven. Dr. A.T.M. Aerts organiseerde in samenwerking met dr. P.M.E. de Bra, A. Korlaar M.Sc., prof.dr. K.M. van Hee en dr.ir. H.J. Pels (fac. BDK) de PAO-cursus Database Systemen op 19-24 november in Eindhoven. Dr. A.T.M. Aerts trad op als docent in de opleiding Transport en Logisticke Dienstverlening van het TIAS, Tilburg. Prof.dr. R.C. Backhouse organiseerde de Workshop on Constructive Algorithms: 'The role of Relations in Program Development, gehouden op 26 september - 2 oktober in Holilum, Ameland. Prof.dr.ing. D.K. Hammer organiseerde met dr. P.D.V. van der Stok en prof.dr.ir. J. Vytopil (KUN) workshops over Fault Tolerance op 18-19 januari, 3-4 mei en 13-14 december in Nijmegen, op 7-8 september in Kiel, Duitsland en op 10-11 december in Amsterdam, in het kader van het gelijknamige SIONJSTW-project. Prof.dr.ing. D.K. Hammer verzorgde een cursus Computemetwerken op 12-14 maart in Bremen, Duitsland. Voorts verzorgde hij een cursus Computemetwerken op 27-30 mei, een cursus Operating Systems op 11-13 juli en een cursus Gedistribueerde Systemen op 25-29 november voor de Philips Akademie in Niirnberg, Duitsland. Prof.dr. K.M. van Hee trad op als hoofddocent Informatiemanagement in het kadcr van de opleiding Transport en Logistieke Dienstverlening van het TIAS, Tilburg. Prof.dr. K.M. van Hee organiseerde de IIASA workshop Evaluation of Decision Support Systems Scheduling Problems op 21-24 augustus in Laxenburg, Oostenrijk. Dr. A. Kaldewaij was van 27 september tot 12 november visiting professor bij het Department of Computer Science van de Washington University, St. Louis, USA. Mw dr.ir. M.L.P. van Lierop en mw ir. M.P. van Ouwerkerk-Dijkers werkten mee aan de totstandkoming van de voorlichtingsfilm "Informatici aan het werk", die op 23 maart in premikre ging. Zij organiseerden mede het symposium "Ruim baan voor informatici" op 3 oktober in Eindhoven. Dr. R.P. Nederpelt verzorgde de organisatie van het Zuidelijk Interuniversitair Colloquium voor Logica en Theoretische Informatics van de KUB en TUE. Ecn overzicht van de colloquia is opgenomen in $6 van deze Lotgevallen. Dr.ir. C.W.A.M. van Overveld verzorgde enkele gastcolleges in het kader van de opleiding Computeranimatie van de Stichting SCAN te Groningen. Dr. P.D.V. van der Stok organiseerde op 31 mei een Workshop Distributed and Parallel Systems in Eindhoven, in het kader van de SION werkgemeenschap Programmatuur en Architectuur.

Ir. T. Verhocff nam als Regional Contest Director deel aan de ACM Student Chapter Officers Workshop op 19 fcbruari, dc Regional Contest Directors Workshop op 20 fcbruari en de 1989-90 ACM Scholalic Programming Contest op 21 febmari in Washington D.C., USA. Hij verzorgde als Regional Contest Director de Europese frnale van de 1990-91 ACM Scholastic Programming Contest op 2-3 november aan de TUE in Eindhoven.

ir. L.M.G. Feijs A formalisation of design methods: a lambda-calculus approach to system design with an application to text editing Technische Universiteit Eindhoven, 23.02.1990 Promotoren: prof.dr. F.E.J. Kruseman Aretz & prof.dr, J.A. Bergstra ir. G.J.P.M. Houben An algebra and a message oriented langauge for a data model based on complex objects Technische Universiteit Eindhoven, 11.12.1990 Promotoren: prof.dr. J.S.E.L. Paredaens & prof.dr. K.M. van Hee drs. E.W. Lambeck Contributions to the theory of distance regular graphs Technische Universitcit Eindhoven, 06.1 1.1990 Promotor: prof.dr. A.E. Brouwer ir. P.H. van Lieshout A variational approach to magneto-elastic buckling problems Technische Universiteit Eindhoven, 02.1 1.1990 Promotoren: prof.dr.ir. J. de Graaf & prof.ir. M. Kuipers drs. A.A. Stoorvogel The H-infinity control problem: a state space approach Technische Universiteit Eindhoven, 09.10.1990 Promotoren: prof.dr.ir. M.L.J. Hautus & prof.dr. R.F. Curtain 4.3

Bezoek aan internationale congressen en buitenlandse instituten

4.3.1

Vakgroep Discrete Wiskunde A. Blokhuis: 15.02-15.03 15.07-21.07

: Universiteit van Napels, Italie; met lezingen in Rome en Potenza. : 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs.

A.E. Brouwer: : Designs and Codes, Oberwolfach, Duitsland. 01.04-07.04 28.05-02.06 : First Malta Conference on Graphs and Combinatorics, Bugibba, Malta. : Conference on Finite Groups, Durham. 05.07- 15.07 : 3rd Isle of Thorns Conference on Finite Geometries and Designs. 15.07-21.07 : Rijksuniversiteit Gent, BelgiE. 29.07 J.G.M. Donkers: 08.07-20.07 : Internationale Wiskunde Olympiade, Bejing, China.

W. Ebeling: 29.01-02.02 23.04-25.04 01.06 18.06-21.06

: : : :

23.06-29.06 17.09-21.09

Singularities, Bad Honnef, Duitsland. Max-Planck-lnstitut fiir Mathematik, Bonn, Duitsiand. Congress Belgian Mathematical Society, Brussel, Belgie. Kolloquium DFG-Schwerpunkt "Komplexe Mannigfaltigkeiten", LambrechtPfalz, Duitsland. : Mathematische Arbeitstagung, Bonn, Duitsland. : DMV-Tagung, Bremen, Duitsland.

J.H. van Lint: 19.01-2 1.O1 01.04-06.04 04.06-10.06 16.08-19.08 20.08-30.08 10.09-11.09 12.09-18.09

: : : : : : :

R. Pellikaan: apr & okt 16.09-22.09

november

Vergadering ICMI, Parijs, Frankrijk. Codes and Designs, Oberwolfach, Duitsland. Cursus "Coding for the Compact Disc", CRAI, Cosenza, Italie. International Mathematical Union, Kobe, Japan. International Congress of Mathematics, Kyoto, Japan. Cursus "Algebraic Geometry Codes", NSA, Baltimore, USA. Marshall Hall Conference, Burlington UT, USA.

: Aarhus University, Denemarken. : Second Int. Workshop on Algebraic and Combinatorial Coding Theory, Leningrad, USSR. : Universitat Hannover, Duitsland.

H.C.A. van Ttlborg: 01.01 : Workshop on Applications of Algebraic Geometry, Rio Piedras, Puerto Rico. 16.01-19.01 : IEEE Int. Symp. on Inf. Theory, San Diego, USA. : Third Int. Colloquium on Coding Theory, Dilijan. Armcnie, USSR. 26.09 G.J.M. van Wee: 01.04-07.04 : Codes and Designs, Oberwolfach, Duitsland. : IEEE Int. Workshop on Information Theory, Veldhoven. 10.06-15.06 16.09-22.09 : Second Int. Workshop on Algebraic and Combinatorial Coding Theory, Leningrad, USSR. 05.1 1-09.11 : Udine, Italie.

Vakgroep Analyse S.T.M. Ackermans: 06.09 : SEFI-Conference on Design in Engineering Education, Dublin, Ierland. P.L. Cijsouw: 17.02-18.02 : Educational Cornmittec, Johannes Kepler Universitgt, Linz, Oostenrijk. : Institut fiir Nachrichtentechnik, DLR, Oberpfaffenhofen, Duitsland. : Educational Committee ECMI & Fifth European Confcrcnce on Mathematics in Industry, Lahti, Finland. : University of Aarhus, Aarhus & The Tcchnical University of Denmark, Lyngby, Denemarken. : Educational Committee ECMI, Larnbrecht, Duitsland. : GMD, St. Augustin, Duitsland. : Educational Committee ECMI, Wels, Oostenrijk.

A.F.M. tcr Elst: 17.01-20.01 : Joint Mathematics Meetings, AMS, MAA, Louisville, Kcntucky, USA. 22.01-26.01 : University of Toronto, Canada. J. de Graaf: maart mei

: Mathematische Gesellschaft, Hamburg, Duitsland. : Int. Conference on Orthogonal Polynomiais, Erice, Italie.

E.F. Kaasschieter: 11.06-15.06 : Eighth Int. Conference on Computational Methods in Water Resources, Venetie, Italie. M.E. Kramer: : IV-th SERC Numerical Analysis Summer School, Lancaster, UK. 23.07-27.07 H.K. Kuiken: 24.09-29.09

: Mathematical Modelling of Industrial Processes, Summer School CIME, Bari, Italie.

R.M.M. Mattheij: 06.06-09.06 : : 10.06-13.06 : 14.06-16.06 05.11- 10.11 : : 11.11 16.11 28.11 30.11 : J. Molcnaar: 06.06-09.06

European Conference on Mathematics in Industry, Lahti, Finland. Konrad Zuse Zentrum, Berlijn, Duitsland. Conference on Scientific Computation, Wenen, Oostenrijk. Humboldt Universitat Berlijn, Duitsland. Academie der Wetenschappen, Moskou, USSR. Johannes Kepler Universitat Linz, Linz, Oostenrijk.

: European Conference on Mathematics in Industry, Lahti, Finland.

A.A. Reuskcn: : Third European Conference on Multigrid Methods. 01.10 : Multigrid Methods, Oberwolfach, Duitsland. 03.12 S.W. Rienstra: 06.06-09.06 : European Conference on Mathematics in Industry, Lahti, Finland. J.G.M.M. Smits: : IMS and SEFi Joint Meeting, Dubiin, r::rland. 03.09-04.09 A.A.F. van de Ven: : IUTAM-Symposium Mechanical Modellings of New Electromagne31.03-07.04

tic Materials, Stockholm, Zweden. G.A.L. van de Vorst: : Conference on Numerical methods for free boundary problems, 23.07-27.07 Jyv bkyla, Finland.

4.3.3

Vakgroep Besliskunde en Stochastiek M.L.J. Hautus: 14.03-16.03 : Benelux Meeting on Systems and Control, Veldhoven.

C.A. J. Hurkens: 28.05-30.05 : Integer Programming and Combinatorial Optimization Conference, Waterloo, Canada, 10.06-16.06 : Fourth Czechoslovak Symposium on Combinatorics, Prachatice, Tsjecho-Slowakije. J.L. de Jong: 02.09-08.09

: Cursus "Mathematical Modelling", ECMI, Oxford, UK.

M.W.I. van Kraaij: 28.08-31.08 : Int. Conference on Operations Research, Wenen. P. van der Laan: 13.08-19.08 : 2nd World Congress of the Bemouilli Society for Mathematical Statistics andi Probability, 53rd Annual Meeting of the Institute of Mathematical Statistics, Upsala, Zweden. 02.09-08.09 : Cursus "Mathematical Modelling", ECMI, Oxford, UK. J.K. Lenstra: 07.01-12.01

J. Rijpkema: 23.09-27.09

: Sixth Overwolfach Conference on Mathematical Programming, Oberwolfach, Duitsland. : Fifteenth Conference on the Mathematics of Operations Research, Dalfsen. : Integer Programming and Combinatorial Optimization, Waterloo, Canada. : School of Industrial Engineering and Operations Research, Corncll University, Ithaca, USA. : idem : idem : NATO Advanced Study Institute on Combinatorial Optimization, Ankara, Turkije. : Evaluation meeting of the IIASA Exercise on DSS Developmcnt, Laxenburg, Oostenrijk. : First Nordic Meeting on Mathematical Programming, Kopenhagen, Denemarken. : Int. Conference on Operations Research, Wenen, Oostenrijk : Princeton University, Princeton, USA. : ORSA-TIMS Joint National Meeting, Philadelphia, USA. : 6. Kamtner Symposium fiir Didaktik der Mathematik, Universitgt Klagenfurt, Oostenrijk.

M.W.P. Savelsbergh: : Georgia Institute of Technology, School of Industrial and Systems jan t/m aug Engineering, Atlanta, USA. P.C. Schuur: 14.05-23.05

: Institute for Industrial Mathematics, Oxford.

F.H. Simons: 04.04

: Conference on Mathematics in a changing culture, Glasgow, UK.

J.M. Soethoudt: : Benelux Meeting on Systems and Control, Veldhoven. 14.03-16.03

F.W. Steutcl: 08.01 13.01-15.01 02.05 10.08

: : : :

Karpacs, Polen. Isfahan, Iran. Gottingen, Duitsland. Uppsala, Zweden.

A.A. Stoowogel: 14.03-16.03 : Benelux Meeting on Systems ar,d Control, Veldhoven. 09.07-1 1.07 : Conference on New Trends in Systems Theory, Genua, Italie.

J. van der Wal: : University of Aarhus, Denemarken. 18.04 : Int. Conference on Operations Research, Wenen, Oostenrijk. 28.08-31.08 J. Wessels: februari februari maart augustus 28.08-31.08 oktober

: : : : : :

IIASA, Wencn, Oostenrijk. Verona, Italie. IFIP-Conference on Modelling the Innovation, Rome, Italie. Magen, Duitsland. Int. Conference on Operations Research, Wenen, Oostenrijk. Leuven, BelgiC.

J.Th.M. Wijnen: 19.03-23.03 : ECMI-course Design and analysis of experiments, Kaiserslautem, Duitsland. C. Withagen: april augustus

: European Association of Environmental and Resource Economists, Venetie, ItaliC. : World Meeting of the Econometric Society, Barcelona, Spanje.

P.J. Zwietering: 19.03-21.03 : Int. Conference on Parallel Processing in Neural Systems and Computers. 4.3.4

Vakgroep Inforrnatica E.H.L. Aarts: 16.07

: ECMI Symposium, Darmstadt, Duitsland.

R.C. Backhousc: : Oxford University, UK. juli 26.09-02.10 : Workshop on Constructive Algorithms, Hollum, Ameland. december : Int. Conference on Software Engineering and its applications, Toulousc, Frankrijk. F.S. de Bocr: 09.04-13.04 28.05-01.06 15.06 16.07-20.07 27.08-30.08

: ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklon, Kreta,

Griekenland. : REX SchooVWorkshop FOOL, Noordwijkerhout. : Workshop on Semantics of Concurrent Logic Langauges, Eilat, Israel. : 17th ICALP, Warwick, UK. : CONCUR'90, Amsterdam.

P. de Bra: 12.12- 14.12

: Int. Conf. on Database Theory (ICDT'gO), Parijs, Frankrijk.

J.A.A. Coenen: : BCS-FACS Third Refinement Workshop, Southampton, UK. 09.01 -1 1.O1 : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklion, Kreta, 09.04-13.04 Griekenland. : Institut fiir Informatik und Praktische Mathematik 11, Christian10.06- 15.06 Albrechts-UniversiMLt, Kiel, Duitsland. : idem 10.09-15.09 : CONCUR'90, Amsterdam. 27.08-30.08 03.09-05.09 : Fourth ACM SIGOPS European Workshop, Bologna, Italii?. E.C.M. Diepstraten: : The Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel. 22.01-07.02 29.03-30.03 : C3-meeting, Universitk de Paris-Sud, Orsay, Frankrijk. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklion, Krcla, 09.04-13.04 Griekenland. A.E. Eiben: 18.06-21.06 01.10-03.10

: IFIP TC-8.3 Conference on Environments for Supporting Decision Processes, Budapest, Hongarije. : First Int. Workshop on Parallel Problem Solving from Nature, DortmuIld, Duitsland.

J.P.H.W. van den Eijnde: : Workshop on Constructive Algorithms, Hollum, Ameland. 26.09-02.10 R.T. Gerth: 09.04- 13.04

: ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklion, Krcta, Griekenland. : Workshop on Semantics of Concurrent Logic Langaugcs, Eilat, Israel. : 17th ICALP, Warwick, UK. : Int. Workshop on Semantics for Concurrency, Leicester, Uk. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) Circle meeting on verification, Oxford, UK. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 4th PlenaryBeview Meeting, Oxford, UK. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) Circle mceting on refinement, Aalborg, Denemarken. : Nordic Workshop on Concurrency, Aalborg, Denemarken.

K.M. van Hee: : VDM'90, Third Int. Syrnp. of VDM Europe, Kiel, Duitsland. 17.04-20.04 : IIASA Workshop Evaluation of decision support systems schedu21.08-24.08 lingt problems, IIASA, Laxenburg, Oostenrijk. : Summerschool on Methodology, Implementation and Applications 17.09-19.09 of Decision Support Systems, Udine, ItaliE. 03.12-04.12 : Seminar Petri-Netze in der Praxis, GMD, Bonn, Duitsland. R.R. Hoogerwoord: : Wasington University, St. Louis, USA. mei

J.J.M. Hooman: : C3-meeting, Universit6 de Paris-Sud, Orsay, Frankrijk. 29.03-30.03 : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklion, Kreta, 09.84-13.84 Griekenland. 23.07-25.07 : Int. Workshop on Semantics for Concurrency, Leicester, Uk. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) Circle meeting on verification, Oxford, 20.09-21.09 UK. 24.09-28.09 : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 4th Renary~ReviewMeeiing, Oxford, UK. G.J. Houben: 27.11-30.11

: European Conference on Hypertext ECHT-90, Parijs, Frankrijk.

C. Huizing: 09.04-13.04

: ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 3rd Plenary Meeting, Heraklion, Kreta,

09.07-13.07 24.09-28.09

Griekenland. : CNRS, Grenoble, Frankrijk. : ESPRIT BRA 3096 (SPEC) 4th Plenary/Review Meeting, Oxford, UK.

A. Kaldewaij: 27.09-12.11 : Washington University, St. Louis, USA. G.P.J. Koster: 11.12- 12.12 : Third Int. Transputer Conference, Antwerpen, BelgiC. R. Kuiper: 01.10-03.10

: ESPRIT BRA 3096 (SPEC) Circle meeting on refinement, Aalborg, Denemarken.

M.L.P. van Lierop: : Studiereis GEWIS (begeleider), Spanje. 15.04-29.04 27.08-3 1.08 : Interact790, Cambridge, UK. R.H. Mak: 27.08-30.08

: CONCUR'90, Amsterdam.

A.J.J.M. Marcelis: 19.09-21.09 : Workshop on Attribute Grammars and Applications, Parijs, Frankrijk. R.P. Nederpelt: : Symposium FrdissC, Marseille, Frankrijk. 16.07-20.07 J. Paredaens: 18.01-19.01 25.01-26.01 26.03-30.03 02.04-04.04

INRIA, Parijs & UniversitC de Paris-Sud, Orsay, Frankrijk. Technische Universittit Aachen, Duitsland. Int. Conf. on Extended Database Technology, VenetiC, Italie. Principles on Database Structures (PODS), Nashville, Tennessee, USA. Institute of Control Sciences, Moskou, USSR. Indiana University, Bloomington, Indiana, USA. SIGMOD ACM Conferentie, Atlantic City, New Jersey, USA. Second Workshop on Foundations of Models and Languages for Data and Objects, Aigen, Oostenrijk. Int. Conf. on Database Theory (ICDT'BO), Parijs, Frankrijk.

M. Rem: september

: Banff Workshop, Banff & University of Waterloo, Waterloo & University of Toronto, Toronto, Canada.

H.J.J.H. Schepers: : Fourth ACM SIGOPS European Workshop, Bologna, Itali&. 03.09-05.09 L.A.M. Schoenrnakers: 24.07-05.08 : Int. Summer School on Programming and Mathematical Method, Marktoberdorf, Duitsland. L.J.A.M. Somers: : FAW, Ulm, Duitsland. 21.05-22.05 : XI-th Int. Conf. on Application and Theory of Petri Nets, Parijs, 27.06-29.06 Frankrijk. P.D.V. van der Stok: 15.05-17.05 : 1st PDCS Open Workshop, Toulouse, Frankrijk. P. Struik: 09.07-10.07 11.07-13.07 T. Verhoeff: 19.02-22.02

15.04-29.04 11.06 24.07-05.08 27.08-30.08 08.11-05.12

: First Parallel Computing Workshop, Southampton, UK. : Conferentie Transputer Applications '90. : ACM Computer Science Conference CSC'90, Washington D.C., USA. : Studiereis GEWIS (begeleider), Spanje. : ACM Internationalization Meeting, Geneve, Zwitserland. : Int. Summer School on Programming and Mathematical Method, Marktoberdorf, Duitsland. : CONCUR'90, Amsterdam. : Dept. of Comp. Science, Washington University, St. Louis, USA.

A.C.F.M. de Vet: 17.09-21.09 : Summer School on Methodology, Implementation and Applicalions of Decision Support Systems, CISM, Udine, ItaliC. Voermans, T.S.: : Workshop on Constructive Algoritlanns, Hsllum, Andmd. 26.09-02.10 M. Voorhoeve: 21.05-23.05 : FAW, Ulm, DuitslanB. A.W. Waltmans: : European Simulation Multiconference, Niiremberg, Duitsland. 10.06- 13.06 : Universitiit Kaiserslautern, Kaiserslautem & FAW, Ulm, Duitsland. 04.12-06.12 J.C.S.P. van der Woude: 26.09-02.10 : Workshop on Constructive Algorithms, Hollum, Ameland. 4.3.5

Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie S.J.H. Bloemen: : Cursus "Mathematical Modelling", ECMI, Oxford, UK. 02.09-08.09

J.H.A. Harink: : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in 06.06-09.06 Industry, Lahti, Finland. sep t/m dec : Johannes Kepler Universitat Linz, Linz, Oostenrijk. M.A. Hooijkaas: 09.07-13.07 : Int. Neural Network Conference, Parijs, Frankrijk. 02.09-08.09 : Cursus "Mathematical Modelling", EZMI, Oxford, UK. : GMD, St. Augustin, Duitsland. okt t/m dec P.C.J. Jeurissen: jan t/m jul : Unilever Port Sunlight Laboratory, Bebington, UK. H. Kleijer: jan t/m mrt K. Koencn: 05.05-09.06 02.09-08.09 sep t/m dec

: Inrnstitut fiir Nachrichtentechnik, DFVLR, Oberpfaffenhofen, Duitsland. : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in Industry, Lahti, Finland. : Cursus "Mathematical Modelling", ECMI, Oxford, UK. : University of Oxford, Oxford, UK.

J.P.M. Laumen: : Universitat Kaiserslautern, Kaiserslautern, Duitsland. mrt t/m jul : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in 06.06-09.06 Industry, Lahti, Finland. H.A.F. Leermakcrs: : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in 06.06-09.06 Industry, Lahti, Finland. : Cursus "Mathematical Modelling", ECMI, Oxford, UK. 02.09-08.09 H.G.M. Snijders: : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in 06.06-09.06 Industry, Lahti, Finland. : Suathclyde University, Glasgow, UK. sep t/m dec M. van der Veen: jan t/m apr : SASIAhViechnopoiis, Vaienzano, Italie. 06.06-09.06 : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in Industry, Lahti, Finland. A.G. de Waal: jan : Johannes Kepler Universitat Linz, Linz, Oostenrijk. 06.06-09.06 : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in Industry, Lahti, Finland. T.J.G. Zwartkruis: mrt t/m jul : Universitat Kaiserslautern, Kaiserslautem, Duitsland. 06.06-09.06 : Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in Industry, Lahti, Finland.

4.4

Ontvangen gasten (Tussen haakjes is achter de naam van de gast Oie van de gastheer venneld.)

4.4.1.

Vakgroep Discrete Wiskunde

-

Dr. M. Blaum; IBM Almaden Research Center, USA; 10.06-07.07.1990 (H.C.A. van Tilborg) - S. Hobart, University of Wyoming, USA; januari-mei 1990 (A.E. Brouwer) - Y. Kashiwagi; Dept. of Mathematics, Yamaguchi University, Japan; 01.0515.06.1990 (R. Pellikaan) - Prof. S. Litsyn; PEnn Agriculture Institute; 10.06-07.07.1990 (H.C.A. van Tilborg) - C. Munuera; Dpto. Algebra, Geometria Y Topologica, Universidad de Valladolid; 05.11-22.12.1990 (R. Pellikaan) - A. Neurnaier; Universitilt Freiburg, Duitsland; november 1990 (A.E. Brouwer) - J.P. Pedersen; Matematisk Institut, Danmarks Tekniske Hgijskole, Denematken; 1823.06.1990 - A.B. Sgrensen; Matematisk Institut, Aarhus Universitet, Denemarken; 18-23.06.1990 (R.Pellikaan) - Dr. Tamas Szonyi; E(Stv6s Lorand Universiteit, Boedapest, Hongarije; septemberdecember 1990 (A. Blokhuis/A.E. Brouwer) - S. Tsaranov; University Moscow, USSR; februari 1990

4.4.2

Vakgroep Analyse

-

Prof.dr. L. Berg; Rostock, Duitsland; 26-28.03.1990 (R.M.M. Mattheij) - J. Cumming; University of Strathclyde, Glasgow, UK; juni-augustus (S.J.L. van Eijndhoven) - Dr. W.G.Eschmann; Universitilt Kaiserslautern, BRD, 19-28.09.1990 (P.L. Cijsouw) - Dr. A.D. Fitt; University of Southampton, UK; 17-23.12.1990 (P.L. Cijsouw) - Prof. Jiang Furu; Shanghai, Volksrepubliek China; 10-11.04.1990 (R.M.M. Mattheij) - Prof. M.L. Glasser; Clarkson University, Potsdam, USA; 08-11.05.1990 (J. Boersma) - Dr. M. Hermann; Jena, Duitsland; september 1990 (R.M.M. Mattheij) - Prof.dr. K. Hutter; Technische Hochschule Darmstadt, Duitsland; 30.10-03.1 1.1990 - Dr. J.H. Merkin; University of Leeds; 20-26.10.1990 (H.K. Kuiken) - Prof.dr. P. Rabinowitz; The Weizmann Institute of Technology, Rehovot, Israel; 23.10.1990 (F. Schurer) - Prof.dr. Y. Shindo; Tohoku University, Sendai, Japan; 16-18.04.1990 (A.A.F. van de Ven) - A. Weir; University of Oxford; februari-maart 1990 (A.A. Reusken) 4.4.3

Vakgroep Besliskunde en Stochastiek

- Prof. - Prof. - Prof. - Prof. 4.4.4

F. Maffiolo; Politecnico di Milano, Itali&; 08-10.03.1990 (J.K. Lenstra) Hoang huu Nhu; Hanoi, Vietnam; enkele keren in februari-september 1990 K. Richter; Karl-Marx-Stadt, Duitsland, 23.01.1990 (J.K. Lenstra) L. Sucheston; Columbus, Ohio, USA; 26-27.11.1990

Vakgroep Informatics

- H. Barringer; Manchester University, UK; 26.1 1-04.12.1990 @. Kuiper) - Prof.dr. F. Bodart; FUNDP, Centre de Calcul, Namur, Belgic 20-21.03.1940 (K.M. van Hee) - Prof. J.A. Brozowski; University of Walcrloo, Canada; 01 .01-31.07.1990 (M. Rcm) - Dr. F. Crislian; IBM, USA; 09-15.12.1990 (D.K. Harnmcr)

- Dr. J.C. Ebergen; University of Waterloo, Canada; 12.12.1990 (H.M.J.L. Schols) - R. Ginosar; Technion, Israel & University of Utah, USA; 30.03.1990 (H.M.J.L. Schols) - Prof.dr. M. Joseph; Warwick University, UK; 09.07-30.08.1990 (D.K. Hammer) - Dr. M. Josephs; PRG, Oxford University, UK; 25.06-19.07.1990 & 15.08-15.09.1990 (R.H. M W . Verhoeff) - Prof.dr. K. Lautenbach; Erziehungswissenschaftliche Hochschule, Rheinland-Pfalz, Abt. Koblerrz, Duitsland; 21-23.02.1990 (X.M. van Hee) - Prof. C.E. Molnar; Washington University, St. Louis, USA; 05.07-15.08.1990 (M. Rem) - Dr. W. Penczek; Polish Academy of Sciences, Warschau, Polen; 01.01-01.03.1990 & 17-24.12.1990 (R. Kuiper) - Dr. D. Powell; 04.05.10-1990 (D.K. Hammer) - Prof.dr. M.M. Richtcr; DFKI Kaiserslautern, Duitsland; 15-19.01.1990 (K.M. van Hee) - Prof.dr. F. Vogt; 27-28.09.1990 (D.K. Hammer) 4.5

?ub!ikaties van emeriti van de facrlteit Wiskunde en Lnfosmatisa Alblas, J.B.: Boekbespreking van Golden, J.M. and G.A.C. Graham: Boundary value problems in linear viscoelasticity. Med. Wisk. Gen., 33, oktober 1990, B 172. Alblas, J.B.: Boekbespreking van Cohen, H. and R.G. Muncaster: The theory of pseudo-rigid bodies. Med. Wisk. Gen., 33, september 1990, B 150. de Bruijn, N.G. dc: The use of justification systems for integrated semantics. In: Proceedings Colog-88, Inl. Conference on Computcr Logic, Tallinn, USSR, December 1988, Lecture Notes in Computer Science 417, 1990, pp. 9-24. de Bruijn, N.G. de: Updown generation of Penrose tilings. Indagationes Mathematicae, N.S., 1, 1990, pp. 201-219. Doelder, P.J. de: Boekbespreking van Prudnikov, A.P., Yu.A. Brychkov et al: Integrals and series (vol. 3): More special functions. Med. Wisk. Gen., 33, november i990, B 187. Doelder, P.J. de: Boekbespreking van Berndt, B.C.: Ramanujan's notebooks, Part 2. Med. Wisk. Gen., 33, februari 1990, B 36. Doelder, P.J. de: Boekbespreking van Temme, N.M.: Speciale functies in de mathematische fysica. Med. Wisk. Gen., 33, oktober 1990, B 162. Doornbos, R.: Verdeling en onafhankelijkheid van kwadratensommen in de variantie-analyse. Memorandum COSOR 90-29, EUT, Eindhoven, August 1990, pp. 7. Peremans, W. : Boekbespreking van Knus, M.-A. et al (eds): B. Eckmann selecta. Med. Wisk. Gen., 33 maart 1990, B 66.

-9

Peremans, W. : A note on feasibility. In: Feijen, W.H.J. eta1 (eds), Beauty is our business: a birthday salute to Edsger W. Dijkstra. Springer Verlsg, Berlin, 1990, pp. 352-355. Seidel, J.J.: Integral lattices, in particular those of Witt and Leech. Pmc. Seminar Math. Struct. Field Theory, CWI Syllabus, 26, 1990, pp. 37-53. Seidel, J.J.: Design and approximation. Finite Geometries and Combinatorial Designs, Contemporary Math., 111, 1990, pp. 179-186.

5

Organisatorische en/of cornrnissiewerkzaamheden buiten de faculteit

5.1

Vakgroep Discrete Wiskunde dr. A. Blokhuis: Editor "Designs, Codes and Cryptography" Editor "Joumal of Algebraic Combinatorics" Referent "IEEE Transactions on Information Theory" Referent "Mathematical Reviews" Referent "Journal of Combinatorial Theory Series A Referent "Geometriae Dedicata" Rcferent "Combinatorica" prof.dr. A.E. Brouwer: Editor "European Joumal of Combinatorics" Editor "Designs, Codes and Cryptography" Referent "IEEE Transactions on Information Theory" Referent "Discrete Mathematics" Referent "Geometriae Bedicata" Referent "Mathematical Reviews" Referee voor National Science Foundation, USA Referee voor Natural Sciences & Engineering Research Council, Canada Lid promotiecommissie J.T.M. van Bon (RUU) drs. Lid Lid Lid Lid

J.G.M. Donkers: Bestuurscommissie Eerstegraads Lerarenopleidingen TUE-werkgroep didactiek Landelijke werkgroep Didactiek van de Wiskunde Nederlandse Onderwijscommissie voor Wiskunde Lid Vraagstukkencommissie Nederlandse Wiskunde Olympiade ir.drs. I.M. Duursma: Referent "IEEE Transactions on Information Theory" prof.dr. J.H. van Lint: Commissie TUE-reports Algemeen bestuur van de Stichting Studentenvoorzieningen te Eindhoven (tot 01-08) Bestuur sectie Sport van de Stichting Studentenvoorzieningen te Eindhoven Raad van Toezicht Huisvesting van de Stichting Studenten Voorzieningen Eindhoven International Commission on Mathematical Instruction (Executive Council) European Mathematical Council (tot 01-11) I.C.S.U. Committee on the Teaching of Science Nederlandse Onderwijscommissie voor de Wiskunde Referent "Zentralblatt fiir Mathematik Referent "Mathematical Reviews" Editor "Journal Combinatorial Theory (A)" Editor "Discrete Mathematics" Editor "Geometriae Dedicata" Editor "Designs, Codes and Cryptography" Editor "Theoretical Computer Science" Referee voor National Science Foundation Referee voor National Security Agency Commissie ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie Adviseur Philips Natuurkundig Laboratorium Voorzitter promotiecommissies L. Feijs, C.H.M. Caris, A.A. Stoorvogel, A. Karavassilev,

J.A.M. Hoek, F.H.R. Lucassen en G.J. Houben

ir. N.J.C. Esus: Referent "IEEE Transactions on Information Theory" drs. W.H.J.H. van Meeuwen: Lid Bestuurscommissie Eerstegraads Lerarenopleidingen Lid Bestuurscommissie Groepsonderwijs Secretaris TUE-werkgroep didactiek Lid Vakcommissie Wiskunde van de PTHN prof.dr. W. van der Meiden: Voorzitter commissie van toelating tot de examens TUE Voorzitter bibliotheekcommissie TUE Voorzitter Vakcommissie Wiskunde van de PTHN Redacteur boekbesprekingen "Nieuw Archief voor Wiskunde" en "Mededelingen van het Wiskundig Genootschap" dr. G.R. Pellikaan: Referent "IEEE Transactions on Information Theory" Referent "Quarterly Journal of Mathematics" Referent "Abhandlungen Math. Sem. Universiut Hamburg" Correspondent van Een gemeenschappelijke noemer (bulletin Landelijk Samenwerkingsverband Algebra en Meetkunde) Lid Europees Singulariteiten Project dr. K.A. Post: Referent "Geometriae Dedicata" Referent "Proceedings KNAW (wiskunde) Editor Problem Section "Nieuw Archief voor Wiskunde" Lid Redactiecommissie Ned. Universitaire Wiskunde Competitie dr.ir. H.C.A. van Tilborg: Voorzitter Landelijke Werkgemeenschap Discrete Wiskunde (tot 01-04) Associate Editor for Coding Theory of the "IEEE Transactions on Information Theory" Associate Editor "Designs, Codes and Cryptology" Refernt "Mathematical Reviews" Referent "Applicable Algebra in Engineering, Communication and Computing" Referent IEEE "Computer Society Press" Lid promotiecommissie C. Carlet (Universitd Paris VI) dr. P.G. Vroegindeweij: Plaatselijke Exarnencommissie Wetenschappelijk Rekenen en Informatica te Eindhoven drs. G.J.M. van Wee: Referent "IEEE Transactions on Information Theory" Referent "Mathematical Reviews" Lid examencommissie Chr. Herssens (RU Gent) dr.ir. H.A. Wilbrink: Referent "Geometriae Dedicata" Referent "Discrete Mathematics" Referent "European Journal of Combiiatorics" Referent "Combinatorica" Referent "Journal of Combinatorial Theory"

5.2

Vakgroep Analyse pmf.dr. S.T.M. Ackemans: Directeur Instituut Vervolgopleidingen TUE Voorzitter Vertrouwenscommissie College van Dekanen TUE Vertrouwenscommissie Universiteitsraad TUE Voorzitter Bestuurscommissie Studium Generale TUE Voorzitter dagelijks bestuur Studium Generale Algemeen bestuur van de Stichting Studentenvoorzieningen Eindhoven Voorzitter sectie Cultuur van de Stichting Studentenvoorzieningen Eindhoven Raad van Toezicht Huisvesting van de Stichting Studentenvoorzieningen Eindhoven Lid Curatorium Bijzondere Leerstoel W&MW Onderwijsraad, afdeling Wetenschappelijk Onderwijs Ad hoc Commissie Hoger Onderwijs Centrale Commissie Hoger Onderwijs Centrale Commissie Onderwijs en Informatietechnologie Raad Wetenschap en Techniek KIVI Voorzitter Stichting Technologisch Planbureau Voonitter ad hsc werkgroep onderwijs van de Europese Beweging Nederland ECMI Administrative Council SEFI Working Group on Continuing Education SEFI Dagelijks Bestuur SEFI Voorzitter board PECEE SEFI Rapporteur van het 2e EuropeNSA forum on Continuing Education Vice-voorzitter bestuur Sint Joseph-Ziekenhuis Council Member van de International Association for Continuing Engineering Education, IACEE Lid COINWO, Commissie Internationalisering Wetenschappelijk Onderwijs Lid van de Raad van Toezicht van het Eindhoven International Institute Pre-adviseur t.b.v. ARHO en RAWBIAWT over de positie van het Technisch Wetenschappelijk Onderwijs in de komende 10 jaar prof.dr. J. Bwrsma: Vertrouwenscommissie Wiskundig Genootschap Lid van het Nederlands URSI-ComitC Referent cursus Fourier- en Laplacetransformaties van de Open Universiteit Referent "Journal Computational and Applied Mathematics" Referent "Journal Engineering Mathematics" Lid promotiecommissie R.R. van Hassel (KU Utrecht) Lid promotiecommissie H. Roozen (LU Wageningen) Lid promotiecommissie N.H.G. Baken (TU Delft) Lid promotiecommissie A.M.J. van Amelsfort (TUE, fac. E) ir. J.J.A.M. Brands: Assistent redakteur Problem Section van het "Nieuw Archief voor Wiskunde" pmf.dr. P.L. Cijsouw: Voorzitter TUE-Bestuurscommissie Eerstegraads Lerarenopleidingen Voorzitter TUE-commissie Voorlichting en Introduktie Lid Bestuurscommissie Ontwerpers- en Korte Onderzoekersopleidingen (BCO) Lid Educational Committee van ECMI Lid Gemeenschappelijk Orgaan Lerarenopleidingen TUE/PTHN/HKLT/HKLS Lid Onderwijsgroep "Wiskunde voor de Industrie" Lid Selectiecommissie "Wiskunde voor de Industrie" Lid promotiecommissie R.A.M. van Brunschot (TUE, fac. W&M)

drs. A.J. Geurts: Lid examencommissie Wetenschappelijk Rekenen en Informatica, Eindhoven prof.dr.ir. J. de Graaf: Referent "Journal of Physics A Referent "Proceedings KNAW Lid Scientific Board of the Encyclopaedia of Mathematics Lid Werkgemeenschapscommissie van de Werkgemeenschap Analyse dr.ir. J.K.M. Jansen: Lid bestuurscommissie Automatiseringsbeleid TUE dr. E.F. Kaasschieter: Adviseur Dienst Gronwaterverkenning TNO (per 01-09) prof.dr. H.K. Kuiken: Hoofdredacteur "Journal of Engineering Mathematics" Redacteur "Applied Mathematics Letters" Redacteur "Mathematical and Computer Modelling" Redacteur "Nieuw Archief voor Wiskunde" (sectie Industriele Wiskunde) Referent "J. Electrochemical Society" Referent "J. Fluid Mechanics" Referent "Zeitschrift f i r Angewandte Mathematik und Mechanik" Lid Werkgemeenschapscommissie Analyse, sectie Toegepaste Analyse Commissie Internationaal Symposium Christiaan Huygens 1690-1990 prof.dr. R.M.M. Mattheij: Lid CICIAM (Committee for International Conferences on Industrial and Applied Mathematics) SecretaryDreasurer ECMI (European Consortium for Mathematics in Industry) Lid opleidingsgroep "Wiskunde voor de Industrie Lid opleidingsgroep "Fundamentele Werktuigbouw" Lid Steering Committee ECMI 1990 Lid WITW (Werkgroep IndustriCle en Toegepaste Wiskunde) Lid begeleidingscommissie "Fundamenteel onderzoek aan drooggedrag van kleivormingen" Lid promotiecommissie M.T. van Stiphout W E , fac. E) Lid promotiecormnissie J.B.A.M. Horsten (TUE, fac. W) Associate editor "SIAM News" Referee "SIAM J. on Numerical Analysis" Referee "Crelles Journal" Referee "Mathematics and Computers in Simulation" Referee "Applied Numerical Letters" Referee "SIAM J. for Scientific and Statistical Computations" Referee "Compositio Mathematica" Referee "Linear Algebra and Applications" Referee proceedings ECMI Lahti Referee Kluwer-boeken "Expert-reviewer" Encyclopaedia of Mathematics dr. J.C. van der Meer: Referent "Dynamics Reported Referent "Zeitschrift fiir angewandte Mathematik und Physik (ZAMP)" dr. H.G. ter Morsche: Referent "Journal of Approximation Theory"

dr. S.W. Rienstra: Assistant editor "Journal of Engineering Mathematics" Referent "Journal of Fluid Mechanics" prof.dr.ir. F. Schurer: Lid Bestuurscommissie Gedenkboek Geschiedenis TUE 1956 - 1990 Lid College van Advies Dienstcommissies Lid van hei College van Beroep voor Ce Exmens Lid Commissie "O&W tournooi 1991" Lid Studium Generale Commissie "Aktueel" Lid Sectie Sport van de Stichting Studenten Voorzieningen Eindhoven Lid Scientific Board van de "Soviet Encyclopaedia of Mathematics" Recensent "Mededelingen van het Wiskundig Genootschap" dr.ir. A.A.F. van de Ven: Lid Advisory Editorial Board "Int. J. of Appl. Electromagnetics in Materials" Lid International Steering Committe "ISEM - International Symposium on the Application of Electromagnetic Forces", Sendai, Japan, januari 1991 Referee " International Journal sf Engineering Mathematics" 5.3

Vakgroep Besliskunde en Stsehastiek dr. E.H.L. Aarts: (vanaf 01-06 vakgroep I) zie Vakgroep Informatica prof.dr.ir. M.L.J. Hautus: Researchcommissie IPO-TUE Voorzitter Werkgemeenschap Mathematische Besliskunde en Systeemtheorie Lid Wetenschapscommissie Stichting Mathematisch Centrum Lid promotiecommissie Zhu Yucai Lid promotiecommissie P. Cluitmans Lid Bestuurscommissie COZ Redactie Problem Section "Nieuw Archief voor Wiskunde" Lid Verkenningscommissie "Meten en Regelen", TUE dr.ir. C.A.L. Hurkens: Referent "Applied Geometry and Discrete Mathematics" Referent "Geophysics" Referent "Journal of Combinatorial Theory (Series B)" Refercni "Combinaiorica" Referent "Operations Research dr.ir. J.L. de Jong: Lid promotiecommissie J.A.H. van der Burgt (TUE, Fac. W) R. Kool: Secretaris werkgroep Programmatuur van de werkgemeenschap Systeem- en Regeltheorie van de Stichting Meet- en Besturingstechnologie Lid Coordination committee "Collection and distribution of CACSD software summeries, ELCS" prof.dr. P. van der Laan: Lid Commissie "Van Dantzig Prijs 1990" Member of the International Advisory Board, 22nd Conference on Stochastic processes and their applications (1993) Lid European Institute for Quality Management

Voonitter Vereniging voor Statistiek en Operationele Research Lid Biometriefonds, Biometric Society afd. Nederland Lid promotiecommissie B. Bettonvil (KUB) prof-dr. J.K. Lenstra: Voorzitter Landelijk AIO-Netwerk Mathematische Besliskunde Lid Wetenschappelijke Adviesraad SPIN-project Paffool Lid jury VVS-prijs, Vereniging voor Statistiek Voorzitter Executive Committee of the Mathematical Programming Society Managing Editor van "CWI Monographs, CWI Tracts, CWI Syllabi" Lid Advisory Board van "SCIMA Special Series" Advisory Editor van "Wiley/Interscience Series in Discrete Mathematics and Optimization" Lid Advisory Board van "Excerpts Infonnatica" Area editor for Combinatorial Optimization and Design & Analysis of Algorithms van "Mathematics of Operations Research" Area Editor for Optmization van "Operations Research" Area Editor for Design and Analysis of Algorithms van "ORSA Journal on Computing" Associate Editor van "Statistica Neerlandica" Lid promotiecommissie A.P.M. Wagelmans (EUR) Lid promotiecommissie H.W.J.M. Trienekens (EUR) Lid promotiecommissie L.G. Kroon (EUR) Lid Program Committee 16th International Workshop on Graph-Theoretic Concepts in Computer Science, Berlijn, 20-22.06.1990 Organisator en voorzitter Sectie over Connectionism, Neural Nets, Parallel and Distributed Computing van de International Conference on Operations Research, Wenen, 2831.08.1990 Lid Program Committee PARLE'9 1, Eindhoven, juni 1991 Voorzitter 14th International Symposium on Mathematical Programming, Amsterdam, 05-09.08.1991 dr. H.N. Linssen: Lid Universiteitsraad dr. A.G.P.M. Nijst: Lid Vak/Examencommissie Wiskunde van de Katholieke Lecrgangen Tilburg prof.dr. F.H. Simons: Lid Nationale Co6rdinatie Commissie t.b.v, h d Eusornathproject Vertegenwoordiger TUE in SEFI-Working GRoup on Mathematics (vice-voorzitter vanaf mei) prof.dr. F.W. Steutel: Redacteur Problem Section van "Statistica Neerlandica" (tot april) Redacteur Problem Section van "Nieuw Archief voor Wiskunde" (vanaf mei) Reviewer "Mathematical Reviews" Reviewer "Zentralblatt fur Mathematik Corrector "Encyclopedia of Mathematics" Referent "Journal of Applied Probability" Referent "Statistica Neerlandica" Referent "Comm. in Statistics" Voorzitter Werkgemeenschap Stochastiek Lid Bestuurscommissie COZ (tot februari)

dr. A.A. Stoorvogel: Refcrent "Systems & Control Letters" Refcrent "Automatics" Refcrcnt "IEEE Transactions on automatic control" Referent "SIAM Journal on control and optimization" Referent "International Journal of Robust and Nonlinear Control" Refcrent 29th IEEE Conference on Decision and Control dr. H.L. Trentelman: Associate Editor "Systems and Control Letters" Referent "Mathematics of Control, Signals and Systems" Referent "Journal of Linear Algebra and its Applications" dr. W.Z. Venema: Adviseur Neddata B.V prof.dr. J. Wessels: Voorzitter Interuniversitaire werkgroep Beslissingsondersteunende Systemen en Modellen Voorzitter Interuniversitalre werkgroep Ecsnsmie en Wiskunde Vice-voorzitter Eandelijk AIO-netwerk voor Mathematische Besliskunde Commissie van de SION-Werkgemeenschap Programmatuur en Architectuur Begeleider ITP-Produktontwikkeling Simulatie Dagelijks bestuur Ontwerpersopleiding Logistieke Besturingssystemen Lid Docentenraad Ontwerpersopleiding Logistieke Besturingssystemen Lid Commissie Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie Verkenningscommissie Wiskunde Beoordelingscommissie Samenwerkingsprojecten van het SOBU Contactpersoon Onderzoekconcentraat Inrichting en Beheersing van Productie en Distributie Commissie Wiskunde Olympiade Redacteur "Statistics and Decisions" Redacteur "Nieuw Archief voor Wiskunde" Redacteur "Zeitschrift fiir Operations Research" Advisory Board "Operations Research Spektrum" Associate Editor "Managcment Science" Referent "European Journal of Operations Research Reviewer "Mathematical Reviews" Lid Scientific Committee European Advanced School of Logistics (Verona) Lid Researchgroep TASTE Lid J3enoemingsadviescommissie hoogleraar/directeur LhMB (RUG) Lid promotiecommissie W. Groenendijk (RUU) Lid promotiecommissie M. Salomon (EUR) ing. J.Th.M. Wijnen: Lid GK-BMGT (tot april) dr. C.A.A.M. Withagcn: Redacteur themanummer "Nieuw Archief voor Wiskunde" Referent "Journal of Economics, Environmental and Resource Economics" Referent Preadviezen van de Vereniging voor de Staatshuishoudkunde Reviewer "Mathematical Reviews"

5.4

Vakgroep Pnformatica prof.dr. E.K.L. Aarls: (toi Bi-06 vakgroep B&S) Referent "INFOR" Referent "Operations Research Referent "ORSA Journal on Computing" Referent "Random Structures and Algorithms" Reviewer "Mathematical Reviews" Reviewer "Zentrallblatt fiir Mathematik Reviewer Stichting FOM Reviewer Elseviers Science Publishers Reviewer NATO Advanced Study Institute on Combinatorial Optimization Reviewer Wiley and Sons Lid programma commissie "Neuro Nimes" Lid programma commissie "International Workshop on Parallel Problem Solving from Nature" Lid programma commissie PARLE'91 dr. A.T.M. Aerts: Referent PARLE'9 1 prof.dr. R.C. Backhouse: Lid deelprogrammacommissie WTI van CSN'90 Voorzitter Werkgemeenschap Theoretische Informatica (vanaf juli) Lid Wetenschappelijke Adviesraad SION Lid Editorial Board "Formal Aspects of Computing" Referee Benoemingsadviescommissie (New York University) Lid Benoemingsadviescommissie (RUG) dr. A. Bijlsma: Referent "Information Processing Letters" dr. P.M.E. de Bra: Lid Gemeenschappelijke Commissie BMGT prof.dr.ing. D.K. Hammer: Voorzitter Dagelijks Bestuur SOBU Lid Ondenoeksprogramma DenK, SOBU Adviseur Philips Business Communication Systems (BCS), Wilversurn Adviseur OcC Nederland BV, Venlo Adviseur Organisatieadviesbureau Sagres Services, Zeist Docent en Lid Kerncommissie, Vrije Hogeschool, Driebergen Lid promotiecommissie mw J.D. Banks-Strother Lid Wetenschappelijke Adviesraad SION prof.dr. K.M. van Hee: Lid Docentenraad Ontwerpersopleiding Logistieke Besturingssystemen Lid Wetenschappelijke Raad ITP-TNO/TUE Lid Stuurgroep Taste van TNO Lid Programmacommissie informatics, PAO-informatica Adviseur Bakkenist Spits en Co, Amsterdam Coordinator Dutch Decision Support Systems Group Lid Adviesraad AOC, SERC Lid Benoemingsadviescommissie leerstoel Databases, TUD Lid Benoemingsadviescommissie leerstoel Systologie en Infologie, UT Lid Benoemingsadviescommissie leerstoel Logistieke Informatiesystemen, TUE fac. BDK

Bestuurslid onderzoeksprogrammam DenK, SOBU Lid Adviescommissie SPIN voor het PRISMA-project Lid jury VEDI-rpijs voor afstudeerders op EDI-ondenwepen Scientific Director ESPRIT-project PROOFS Lid Review Committee DG XIIIPSREDIS Lid promotiecommissie Brinkkemper (KUN) Lid promotiecommissie Greveling (TUE fac. BDK) Lid programmacommissie CAISE'90 Lid programmacommissie NFI Conferentie, Noordwijkerhout Lid programmacommissie CSN Conferentie, Utrecht Organisator IIASA Workshop Evaluation of decision support systems scheduling problems, 21-24.08.1990, IIASA, Wenen dr.ir. C. Hemerik: Lid Adviescommissie Afdeling Programmatuur, CWI Referent "Science of Computer Programming" Referent "Formal Aspects of Computing" Referent "Journal of Functional Programming" dr.ir. R.R. Hoogerwoord: Lid Landeliik orgaan voor PA0 Informatica Programmatuur issie en Architectuur van SION Lid ~ e r k ~ ~ m e e ~ s c h a ~ s c o m m Rijksgecommitteerde voor de sector Technisch Onderwijs van de Hogeschool Eindhoven dr. A. Kaldewaij: Lid Vakcommissie wis- en natuurkunde FTHN te Eindhoven Voorzitter bestuur CIT (Centrum voor Informatietechnologie) Vice-voorzitter curatorium Eindhovens Protestants Lyceum Vice-voor~ittercuratorium Mavo's De Boeg en De Hooghbeemt A. Korlaar: Lid Universiteitsraad; voonitter Raadscommissie Onderwijs en Onderzoek

prof.dr. F.E.J. Kruseman Aretz: Lid Werkgemeenschapscommissie Programmatuur en Architectuur van SION (tot juli) Lid Nederlandse Commissie voor de Wiskunde dr.ir. M.L.P. van Lierop: Voor~itterStichting Vrouw en Informatica Brabant dr. E.J. Luit: Adviseur IPL project MMS interface ontwikkeling drs. R.H. Mak: Lid Studierichtingscommissie Informatietechniek (fac. E) Correspondent Nieuwsbrief WTI dr. R.P. Nederpelt: Adviseur bibliotheekcommissie TUE Lid literatuurcommissie Studium Generale Reviewer Mathematical Reviews Bestuurslid Nederlandse Vereniging voor Logica en Wijsbegeerte der Exacte Vakken

ir. M.P. van Ouwerkerk-Dijkers: Lid Commissie Voorlichting en Introductie TUE Lid Commissie Wederzijdse horstroming HTO-TWO Lid Werkgroep Studievoortgangsregistratie TUE Voorzitter Bestuurscommissie Groepsonderwijs TUE Lid Bestuurscornmissie Systeem Jaarindeling TUE Lid Bestuur Annie van Dierenschool, Tilburg Lid 3-TU commissie "10 jaar Informatica" Lid stuurgroep Vrouwen, KIVI dr.ir. C.W.A.M. van Overveld: Voorzitter tentoonstellingscommissie Studium Generale Lid bestuurscommissie Studium Generale prof.dr. J, Paredaens: Lid Programmacommissie Second Conference on Extended Database Technologic, Venetit! Lid Programmacommissie Third International Conference on Database Theory, Parijs Lid Programmacommissie Symposium on Very Large Databases, VLDB, Canberra, Australie prof.dr. M. Rem: Lid Beoordelingscommissie SPIN-project PRISMA Lid Opleidingsgroep Ontwerpersopleiding Communicatie- en Informatietecbniek Voorzitter Programmacommissie PARLE'91 conferentie Redacteur van "Science of Computer Programming" Redacteur van "Integration" Redacteur van "CWI Monographs" Lid promotiecommissie A.G.J. Slenter VUE fac. E) Lid Jurykamer 53 van STW Lid programmacommissie CSN Conferentie, Utrecht drs. B.M. de Reus: Lid Examencommissie HB2: Gegevensanalyse, -modellering en -beheer, EXIN (sinds november) ir. P. Struik: Referent "Science of Computer Programming" ir. P. A.C. Verkoulen: Referee Workshop on the Next Generation of CASE-tools, Noordwijkerhout, april 1990 Referee Computing Science in the Netherlands, Utrecht, november 1990 Referee CAISE'90, Stockholm, Zweden, mei 1990

6

Colloquia

6.1

Algemeen colloquium

prof.dr. A. Wrobel (London School of Economics & Center for Economic Research, ~ilburg) New results and techniques in equilibrium analysis for infinite-dimensional commodity and price spaces, and their applications to peak-load pricing in continuous time prof.dr. L. Berg (Universitiit Rostock, DDR) Nonlinear approximation of growth functions (27.03.1990) prof.dr. Jiang Furu (Shanghai, PRC) On boundary value problems for semilinear ordinary differential equations with turning points (10.04.1990) dr. R.R. van Hassel (TUE) Singularity perturbed free boundary problems (24.04.1990) ir. A. Groencboom (Hollandse Signaalapparaten bv) Constante loosalarmfrequentie (15.05.1990) prof.dr. Rajendra Bhatia (Indian Statistical Institute, New Dehli, India) Error bounds for eigenvalues of matrices (29.05.1990) dr. D. Loeb (MIT, USA) Sequences of symmetric functions of binomial type (12.06.1990) prof.dr. A. h n i ~ e k(Bmo, Tsjechoslowakije) A Rothke Galerkin finite element method for Maxwell equations (15.06.1990) prof.dr. M. Hermann (Friedrich-Schiller-Universiat,Jena, DDR) The nonlinear buckling problem of a spherical shell: bifurcation phenomena in a BVP with a regular singularity (18.09.1990) prof.dr. C.J. Bouwkamp (em. hoogleraar TUE) Wirrel-warrcl-kubussen per computer (25.09.1990) drs. A.A. Stoorvogel (TUE) Het H, rcgelprobleem: een toestandsruimte aanpak (02.10.1990) prof. D.J.N. Limebeer (Imperial College, London) Model reduction and H, filtering (09.10.1990) prof.dr. Ph. Rabinowitz (Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel) Numerical integration on approximating and interpolating splines (23.10.1990) prof.dr. K. Hutter (T.H. Darmstadt, BRD) Avalanche dynamics (0 1.11.1990) prof.dr. L. Tenebaum (Institute of Control Sciences, Moskou, USSR) Computers and computing science in the USSR (20.11.1990)

prof. L. Sucheston (Ohio State University, USA) A three-function maximal inequality with applications to ergodic theory (27.11.1990) prof.dr. A.D. Fitt (Southampton University, UK) Integral equations and inviscid separated flows (18.12.1990) 6.2

lnformatica colloquium pmf.drs. C. Bron (RUG) Software sharing (19.01.1990) dr.ir. R.R. Hoogerwoord (TUE) Het afleiden van functionele programma's (26.01.1990) ir. L.A.M. Schoenmakers (TUE) Amortized complexity (02.02.1990) dr. H.A.G. Wijshoff (Urbana-Champaign, Illinois, USA) Memory system characterization for high-performance computer architectures (09.02.1990) ir. L.M.G. Feijs (Philips Research Laboratories Eindhoven) Black box correctheid van ontwerpen (16.02.1990) prof.dr. K. Lautenbach (Koblenz, BRD) A reproduction semantics for logic programs and deductive databases (23.02.1990) prof. F. Bodart (Namur, Belgie) Incremental reasoning process through abstraction levels: application to DSS (20.03.1990) prof.dr. J.A. Bergstra (UvA) Real time process algebra (1 1.05.1990) M.M. Richter (DFKI Kaiserslautern, BRD) Advanced methods in the diagnosis of technical systems (12.05.1990)

M. Josephs (Oxford, UK) Receptive process theory (29.06.1990) C. Morgan (Oxford, UK & CWI) Sharpness without procedures (21.09.1990) prof.dr. F. Vogt (Hamburg, BRD) Softwaretechnologische Konzepte zur Gestaltung innovativer verteilter Systeme (28.09.1990) prof. W.A. Halang A co-processor architecture for the kernel of a real-time operating system (23.1 1.1990) prof.dr. H.A. Partsch (KUN) Formal program development and reuse (30.11.1990) dr. J.C.S.P. van der Woude (TUE) Spec calculus: Op naar een relationele theorie van datatypen I (07.12.1990)

F. Cristian (IBM Almaden Research Center, San Jose, USA) Understanding fault-tolerant distributed systems (12.12.1990) 6.3

Zuidelijk Interuniversitair Colloquium over Logica en Theoretische Informatica prof.dr. J.W. Klop (CWI & VUA) Conditionele termherschrijfsystemen (23.31.1990) dr. G.R. Renardel de Lavalette (RUU) Inductieve definities, modularisering en parametrisering in de ontwerptaal COLD (06.02.1990) dr. R.L.C. Koymans (Philips Research Laboratories Eindhoven) Expressive extensions of modal and temporal logic (20.02.1990) dr. L.S. van Benthem Jutting (TUE) Analyse van typen in Generalized Type Systcms (06.03.1990) dr. F.J. van der Linden (Philips Research Laboratories Eindhoven) Het nut van automated theorem proving (20.03.1990) dr. F.J. de Vries (CWI) Sterke compleelheidstcllingen voor Hoare-logica's van processen en programma's (03.04.1990) dr. H. Balsters (UT) Methodes en overerving: een nieuwe oplossing voor een oud probleem (01.04.1990) drs. F.S. de Boer (TUE) Bewijstheorie van een parallel objectgeorienteerde taal (29.05.1990) drs. L. Helmink (Philips Research Laboratories Eindhoven) Proof construction in Generalized Type Systems (19.06.1990) ir. J.F.M. Tonino (TUD) Hogere orde logica en typesystemen (16.10.1990) prof.dr.ir. W..L. van der Poel (TUD) A combinator t, lambda machine (27.1 1.1990) prof.dr. H.C.M. de Swart (KUB) Tableaux, resolution and complexity of formulas (1 1.12.1990)

6.4

Colloquium Software Engineering Het Colloquium Software Engineering is een samenwerkingsverband tussen EIT Education and Consultancy BV, Philips Centre for Software Technology, RC TUE en Vakgroep Inforrnatica TUE. prof.dr.ing. D.K. Hammer (TUE) Concepten van dependability (06.09.1990) dr. S.J. Mullender (CWI) A security architecture for distributed systems (20.09.1990)

dr. D. Powell (CNRS, Frankrijk) The Delta-4 project: Architecture overview and implementation validation by faultinjection (04.18.1990) ir. L.J.M. Nieuwenhuis (F'lT Research) Software implemented fault tolerance (18.10.1990)

dr. H. Wupper (KUN) Specificatie van dependable real-time systemen (01.1 1.1990) prof.dr. K.M. van Hee (TUE) Timeliness in ExSpect (15.11.1990) ir. G. Havermans (Philips Communication Systems, Hilversum) Betrouwbaarheid bij telefooncentrales (29.1 1.1990) ir. Th. Krol (Pjilips NatLab) Fault tolerance: The present state of the art 6.5

Werkseminarium Numerieke Analyse prof.dr. R.M.M. Mattheij (TUE) Randwaardeproblemen en ontkoppeling (17.01.1990) ir. M.E. Kramer (TUE) Een generalisatie van de 'multiple shooting' methode (31.01.1990) A. Weir (Magdalen College, Oxford, UK) A look at the numerical aspects of semiconductor device modelling (15.02.1990) dr. W.H.A. Schilders (Nederlandse Philips Bedrijven, CIT-Automation) Uitbreiding van het Scharfetter-Gummel schema voor het geval van avalanchegeneratie (28.02.1990) ir. G.A.L. van de Vorst (TUE) Visceus sinteren (14.03.1990) ir. G.A.L. van de Vorst (TUE) P)e Boundary Element Methode (BEM): een introductie (28.03.1990) ir. C.J.J.M. van Ginneken (TUEBC) Hoe verder met de (numerieke) bibliotheek TUEPLIB? (1 1.04.1990) A. Weir (Magdalen College, Oxford, UK)

Application of mixed finite elements to the semiconductor equations (25.04.1990) dr.ir. F.N. van de Vosse (TUEJW) Numerieke analyse van de stroming rondom geringe vemauwingen in de halsslagadervertakking (09.05.1990 & 23.05.1990) ir. L.J.P. Timmermans (TUE/W) Fundamentele beschrijving van de spectraal elementen methode (06.06.1990) ir. M.E. Krarner (TUE) Een hybride Euler methode voor 'pathfollowing' (20.06.1990)

prof.dr. M. Hermann (Friedrich-Schiller-Universitilt, Jena, DDR) The numerical treatment of perturbed bifurcation problems in ODE (12.09.1990) dr. E.F. Kaasschieter (TUE) Het oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen op supercomputers (10.10.1990) drs. T.J.G. Zwartkruis (TUE) Enkele aspecten van de Gecanjugeerde Gradihten ~nethode~ KdeI Lanczos rnethode (07.1 1.1990) drs. J.E.O. Meuwissen (TUE) Enkele aspecten van het Lanczos proces bij eindige precisie berekeningen (21.11.1990) dr. S.W. Rienstra (TUE) Problemen samenhangend met off-shore pijpleggen (05.12.1990) dr. A. Reusken (TUE) Gemengde eindige elementen en multigrid voor een klasse van convectie-diffusie problemen (19.12.1990)

7

Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) Algemeen

Contractresearch Er is in 1990 gewerkt aan 15 contract~searchpmjecten. Ongeveer een derde deel daarvan was al gestart in 1989. Een globale indeling naar wiskundige vakgebieden geeft het volgende beeld: mathematische fysica (4), geometrie (3), coderingstheone (I), optimalise~n(2), statistiek (5 waarvan 4 over proefopzetten). Bij veel projecten is niet alleen de acquisitie en opstartfase verzorgd door de vaste medewerkers van het IWDE maar ook de uitvoering. In 1991 zal er naar gestreefd worden het aandeel van de andere medewerkers van de faculteit W&I in de uitvoering sterk te laten toenemen, zodat dcze contractresearch meer dan voorheen leidt tot contacten van de gehele faculteit met dc industrie. Tevens zal getracht worden de omvang van de projecten te laten toenemcn. Een groot aantal relatief kleine projecten leidt tot een versnippering van de aandacht en kost veel extra tijd, doordat ieder contact met een bedrijf een zekere aanloopperiode nodig heeft. Contractonderwijs In het kader van contractonderwijs zijn er twee bedrijfscursussen over proefopzctten georganiseerd. De betreffende bedrijven kregen een cursus aangeboden die aangepast was aan hun specifieke wensen. De cursussen werden verzorgd in nauwe samenwerking met het Rekencentrum van de TUIE. 2e omvatten veel computerpractica, die door de deelnemers in het algemeen zeer gewaardeerd werden. Twee cursussen die om andere redenen aan de TUE werden gegeven zijn voor personen uit het bedrijfsleven opengesteld in het kader van Postacademisch Onderwijs; dit betrof de cursussen "Eindige Elementen Methoden" en "Distributie, Locatie en Allocatie". In de toekomst zal geprobeerd wordcn dit soort onderwijs uit te breiden tot andere vakgebieden. Dit zal zo veel mogelijk plaatsvinden in het kader van het programma voor continuing education van het European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI). Zo'n wiskundecursus ten behoeve van de industrie kan dan in de diverse ECMI-centra gegeven worden; omgckeerd staan cursussen van andere ECMI-centra ter beschikking van het IWDE. Acquisitie De acquisitie werd dit jaar gekenmerkt door veel nieuwe contacten met het bedrijfsleven, waaruit echter op korte termijn relatief weinig projecten voortgekomen zijn. De redenen waarom soms veelbelovende contacten weinig opleverden lopen sterk uiteen. Om een indmk te gevec noemen we er enkele: CCn kdrijf verhuisde naar het buitedand, in een ander bedrijf kwamen er grote financiele problemen aan het licht en een derde bedrijf ging een fusie aan met grote reorganisaties als gevolg. Interne onderwijs De interactie met het interne onderwijs verliep grotendeels via de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie. De hoeveelheid hieraan bestede tijd is nogal toegenomen ten opzichte van het voorgaande jam. De meeste afstudeerstages van cursisten zijn georganiseerd via het IWDE, terwijl ook vrij veel is bijgedragen aan de begeleiding van deze stages. Een andere onderwijsactiviteit betrof het begeleiden van een buitenlandsc student die in het kader van studentenuitwisseling een stage vewulde binnen het IWDE en meewerkte aan C6n van de contractresearchprojecten. Interne research De interne research kwam grotendeels voort uit de contractresearch. Naar aanleiding hiervan zijn er voordrachten gehouden en publicaties voorbereid. Tevens is er enige tijd besteed aan een editorschap van de Journal of Engineering Mathematics en aan het

schrijven van een boek over beginwaardeproblemen, waarin veel van de IWDE-ervaring op het gebied van mathematisch modelleren verwerkt is. Op 1 september 1990 trad prof.dr. S.T.M. Ackermans terug als directeur van het IWDE; zijn plaats werd op dezelfde datum ingenomen door prof.dr. P.L. Cijsouw. 7.2

Overzicht van activiteiten

7.2.1

Personele Bezetting prof.dr. S.T.M. Ackermans (tot 119, directeur, part-time) prof.dr. P.L. Cijsouw (vanaf 119, directeur, part-time) mw C.I.T. Kolk-Koenraat (part-time) dr. J. Molenaar (JM) dr. S.W. Rienstra (SWR)

7.2.2

Contractresearch

- Unilever Research, Vlaardingen. Zie jaarverslag '89. Afgerond 1 maart '90. Uitvoering: E.E.M. van Berkum. - Kemira, Rozenburg. Zie jaarverslag '89. Afgerond 1 april '90. Uitvoering: J.Th.M. Wijnen. - OcC, Venlo. Berekening van de doorbuiging van rollers, waarmee papier getransporteerd wordt. Er is theorie ontwikkeld en een computerprogramma geleverd. Uitvoering: SWR, H. Willemsen. - SKF, Veenendaal. Zie jaarverslag '89. Hct geleverde computerprogramma is aangepast op verzoek van SKF. Uitvoering: JM. - Aquarius, Weert. Zie jaarverslag '89. Ce theorie in rapport IWDE 89-09 is gefmplementeerd in een computerprogramma. Uitvoering: JM. - Helvoet, Hellevoetsluis. Zie jaarverslag '89. De advisering is afgerond per 30 september. Uitvoering: E.E.M. van Berkum, H.N. Linssen. - G.E. Plastics, Bergen op Zoom. Er is een driedaagse cursus verzorgd over "Proefopzetten met SAS" met een aansluitende extra dag over problemen uit de G.E. praktijk. Docenten: J.B. Dijkstra, M.J.M. Rietjens met assistentie van J.Th.M. Wijnen en E.E.M. van Berkum. - Rijkswaterstaat, Rijswijk. Er is een coderingsalgoritme geanalyseerd dat toegepast kan worden bij het beveiligen van de communicatie tussen auto's en registratiestadions langs autosnelwegen. Dit project is onderdeel van een onderzoek naar de technische aspecten van rekening rijden. Uitvoering: H.C.A. van Tilborg. - Thomassen International, Rheden. De reeds eerder geleverde software is uitgebreid, zodat wrijvingseffecten in rekening gebracht kunnen worden. Uitvoering: C.J.J.M. van Ginneken, W.J.J. Kuijpers, JM. - Philips Nat.Lab., Eindhoven. Het fitten van data met behulp van e-machten. De gevraagde wiskundige techniek wordt gebruikt bij het stabiliseren van oscillatorkristallen t.0.v. temperatuurschomrnelingen. Uitvoering: K. Ramskov, JM. - DOW Chemical, Terneuzen. Tweedaagse cursus rond "Proefopzetten met SAS". De cursus is tweemaal gegeven. Docenten: J.B. Dijkstra, M.J.M. Rietjens. - Philips CFT, Eindhoven. Advisering m.b.t. het bepalen van een strategic om ingewikkelde configuraties te

frezen met een NC-freesmachine. Uitvoering: JM, SWR. - Philips CFT,Eindhoven. Advisering m.24.t. het dynamisch ksturen van de freeskop van een NC-freesmachine. Uitvoering: A.A. Reusken, SWR. - Heerema, Leiden. Er is in fase 1 theorie ontwikkeld en ge'implementeerd voor het berekenen van de krachten, die een rol spelen bij het leggen van pijpen op de zeebodem vanaf een legschip. In fase 2 zijn speciale situaties bestudeerd. Deze treden op als het leggen in volle zee gestart of beeindigd wordt. In deze gevallen wordt het uiteinde van de pijp met een kabel aan de zeebodem respectievelijk het legschip verbonden. Uitvocring: SWR. - Drukker, Cuijk. Er is theorie ontwikkeld voor Be beschrijving van warmtegeleiding in dunne laagjes diarnant. Uitvoering: JM, SWR. - Kema, Arnhem. Advisering bij de statistische analyse van boomringgegevens en klimaatmodellen in het kader van ondelzoek naar de effecten van zure regen en het toenemende CO, gehalte in de atmosfeer (broeikaseffect). Uitvoering: JM.

Acquisitie Naast bovengenoemde contacten zijn er besprekingen gevoerd met diverse andere bedrijven. Sommige contacten beperkten zich tot CCn gesprek, waarin antwoord gegeven kon worden op een eenvoudige vraag. Andere contacten zijn veel uitvoeriger geweest en leidden in sommige gevallen tot offems, die niet geaccepteerd werden. In navolgcnde opsornming vermelden we de bedrijven, de onderwerpen en de redenen waarom er geen project tot stand kwam.

-

Altometer, meten van stroomsnelheden in vloeistoffen. Bedrijf is verplaatst naar Zwitserland. - Philips, focussering van een elektronenkanon. Philips kreeg financiCle problemen. - CampinaIMelkunie, routering voor de melkophaaldienst en melkproduktendistributie. In verband met de fusie van Campina en de Melkunie zijn de contacten opgeschort tot in 1991. - Unilever, implementatie van algoritmes voor de bepaling van vetmengseleigenschappen. Het project bevatte zo'n nadruk op programmeeraspekten, dat men het bij nader inzien liever door een softwarebureau liet uitvoeren. - DAF, warmteverdeling in een autoradiator. De vraag was te beantwoorden vanuit standaardliteratuur. Voor de numerieke implementatie had men geen geld over. - DCC, algoriune voor de beveiliging van electronische datacommunicatie. Men achtte de verbetering van een reeds geleverd algoritrne niet urgent. - PQP, besturing van betonschuurmachines. Vraag eenvsudig te beantwoorden. - Fokker, analyse van het dynamisch gedrag van een robotarm van een satelliet. Deze analyse is uiteindelijk uitbesteed aan het NLR, waarmee Fokker nauwe banden onderhoudt. De numerieke aspecten zullen naar verwachting we1 binnen het IWDE behandeld worden in 1991. - ITP, productieplanning in een raffinaderij. De besprekingen zijn nog niet afgerond. In het kader van acquisitie zijn er ook twee Nieuwsbrieven toegestuurd aan het IWDEadressenbestand. In Nieuwsbrief 1 werd men uitgenodigd deel te nemen aan een cursus op het gebied van eindige-elementenmethode (docent J.K.M. Jansen) en een cursus op het gebied van planningsmethoden (docent J.K. Lenstra). Tevens werd in de brief dc behoefte aan cursussen over speciale wiskundige onderwerpen gepeild. In Nieuwsbrief 2 is informatie verstrekt over het instituut in het algemeen en een viertal afgeronde projecten in het bijzonder. De respons op beide Nicuwsbrieven was gering, waaruit is geconcludeerd dat dit soort mailing aan hct adresscnbestand nict erg nuttig is.

7.2.4

Onderwijs Bijdragen aan het wrste-fase onderwijs: - Medebegeleiding van de afstudeerstage van P.J. Andriesse bij "De Dorschkamp" te Wageningen. (afstudeerdocent H.N. Linssen). Deze stage mondde uit in het verslag "De invloed van het klimaat op vraatschade veroomaakt door Operophtera brumata en Tortrix viridana (Lepidoptera)". (JM) - BegeIeiden van Kurt Ramskov van de universiteit van Aarfius, Denemarken, die van 113 tot 116 een stage bij het IWDE liep. (JM) Bijdragen aan de Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie: a. Medebegeleiden van het Modellencolloquium. In het bijzonder kunnen genoemd worden een voordracht op 16 februari over het IWDE-project "Berekening van de ideale schouder voor de verpakkingsindustrie" (JM) en een korte sene (werk)colleges over "Matched Asymptotic Expansions" (SWR). b. Organisatie en/of begeleiden van afstudeerstages: - K.K. Hong, Parameters schatten in chemische reactievergelijkingen, AXZO, Arnhem, sept.'89 - april '90, eerste begeleider R.M.M. Mattheij, tweede begeleider en organisatie JM. - S.A. de Vries, Stromingsberekeningen aan de Static Mix Reactor, DSM, Heerlen, okt. '89 - maart '90, eerste begeleider en organisatie SWR, tweede begeleider A. Larners. - P. de Jong, Deformatie van sanitaire keramiek tijdens het bakproces, Sphinx, Maastricht, dec.' 89 - mei '90, eerste begeleider J.K.M. Jansen, tweede begeleider A.A.F. van de Ven, organisatie SWR. - H.G.M. Snijders, An approach for modelling the molecular structure-rheology relationship of linear polyethylene, DOW Temeuzen, jan. - juni '90, eerste begeleider, R.M.M. Mattheij, tweede begeleider en organisatie JM. - J.H.A. Harink, The logistical control of the assembly process of vehicles, DAF Eindhoven, maart - aug. '90, eerste begeleider J. van der Wal, tweede begeleider J.C. Wortmann, organisatie SWR. - J.G. Kester, Het ontwikkelen van een planningsmodel voor de productie in de levensmiddelensector, ITPITNO, jan. - juni '90, eerste begeleider J.K. Lenstra, tweede begeleider P.C. Schuur, organisatie JM. - T.J.G. Zwartkruis, Berekening van watergolfprofielen bij verschillende bodemprofielen en waterdiepten, Rijkswaterstaat Den Haag, sept. '90 - febr. '91, eerste begeleider en organisatie JM, tweede begeleider A.A. Reusken. - J.P.M. Laumen, The prediction of water levels in Antwerpen using Kalrnan filtering, Rijkswaterstaat Middelburg, sept. '90 - febr. '91, eerste begeleider M.L.J. Hautus, tweede begeleider en organisatie SWR. - A.G. de Waal, A Stochastic Model for the Errors on a Digital Communication Channel, dr. Neher Laboratorium Leidschendam, sept. '90 - febr. '91, eerste begeleider K.A. Post, tweede begeleider J.P.M. Schalkwijk, organisatie SWR.

7.2.5

Voordrachten

- 6 maart, "Voorbeelden van wiskunde in de industrie", gastcollege RUU, (JM). - 20 maart, "Wiskundige en niet-wiskundige aspecten van contractresearch, gastcollege KUN, (JM). - 20 april, "Wiskunde voor de Industrie", 25e Nederlandse Mathematisch Congres, Nijmegen, (S.T.M. Ackermans). - 1 juni, "Statistiek binnen het IWDE, korte presentatie tijdens het facultair symposium Statistiek in de Industrie, (JM). - 8 juni, "The coupling of acoustical membrane and cavity vibrations", 5th ECMI conference, Lahti, Finland, (SWR).

- 8 juni, "The spectrum of an inhomogeneous membrane", 5th ECMI conference, Lahti, Finland, (JM). - 3 december, "Robiemen samenhangend met off-shore pijpleggen", Werkseminarium numerieke analyse, Faculteit W&I, (SWR). 7.2.6

Bezoek congressen en symposia

-

25e Nederlands Mathematisch Congres, 20 april, Nijmegen, (Ackermans, JM, SWR) Symposium Statistiek in de Industrie, 1 juni, Faculteit W & I, (JM, SWR) - 5th ECMI Conference, Lahti, Finland, 5-8 juni, (JM, SWR) - Symposium ter gelegenheid van de 60e verjaardag prof. V. Eckhaus, Rijksuniversiteit Utrecht, 11 oktober, (JM) - Symposium ter gelegenheid van eerste lustrum ITP-TNO, Eindhoven, 8 novembcr (Cijsouw, JM, SWR) - Symposium Wiskunde voor de Industrie, TUE, 23 november (Cijsouw, JM, SWR).

7.2.7

Rapporten, etc. IWDE 90-01 Torsietrilliigen in de as van in lijn gestelde gascompressoren, C.J.J.M. van Ginneken, W.J.J. Kuijpers. IWDE 90-02 Jaarverslag 1989, JM. IWDE 90-03 Design and Analysis of Experiments for Moisture Absorption Efficiency of Coated Fertilizers, J.Th.M. Wijnen. IWDE 90-04 Numerical cdculations of the deformation of end-supported pressure rollers, theory and program description, SWR, H. Willemsen. IWDE 90-05 Frequency control in crystals, K. Ramskov. IWDE 90-06 The spectrum of an inhomogeneous membrane, JM. IWDE 90-07 Prototype of an interactive program for the design of experiments. E.E.M. van Berkum. IWDE 90-08 Estimation of Kinetical Parameters in Chemical Initial Value Problems, JM. Report 90-02 Matched Asymptotic Expansions, Wiskunde voor de Industrie, SWR. Er is veel werk verzet als assistant-editor van de Journal of Engineering Mathematics (SWR). Tevens is enig refereewerk verricht voor de Journal of Fluid Mechanics (SWR), en zijn twee boekbesprekingen voor de Mededelingen van het WG en CCn boekbesprcking voor Kwantitatieve Methoden geleverd (JM).

7.2.8 Publikaties

- Estimating Trends in Tree-Ring Data, H. Visser, J. Molenaar, revised and published in Forest Science, Vol. 36, no. 1, pp. 87-100, (1990). - The Shape of a Sessile Drop for Small and Large Surface Tension, S.W. Rienstra, J.E.M., vo1.24, pp. 193-202, (1990). - Non-Linear Free Vibrations of Coupled Spans of Suspended Cables, S.W. Rienstra, Proceedings of the 3rd ECMI conference, Glasgow, pp. 133-144, Kluwer A.P. and Teubner Stuttgart, (1990). - The Spectrum of an Inhomogeneous Membrane, J. Molenaar, Proceedings of the 5th ECMI conference, Lahti, Finland, (submitted and accepted). - The Coupling of Acoustical Membrane and Cavity Vibrations, S.W. Rienstra, Procccdings of the 5th ECMI conference, Lahti, Finland (submitted and accepted). - Detecting Time-Dependent Climatic Responses in Tree Rings using the Kalman Filter, H. Visser and J. Molenaar, pp. 270-276 in "Methods of Dendrochronology" by E.R. Cook and L.A. Kairiukstis (eds), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 1990.

8

Ontwerpersopleidingen

8.1

Wiskunde voor de Industrie

8.1.1

Algemeen

De opleiding is gericht op het leveren van een wiskundige bijdrage aan hct ontwerpen van industriele producten enlof bedrijfsprocessen. Aandacht wordt besteed aan een verscheidenheid van wiskundige technieken, aan het ontwikkelen, gebruiken en analyseren van mathematische modellen, aan de aansluiting met natuurwetenschappen, techniek en bedrijfswetenschappen en aan werken in interdisciplinaire teams. Iedere cursist doet tevens buitenlandse ervaring op. De opleiding is opgezet en wordt verzorgd door de faculteit Wiskunde en Informatics in samenwerking met in principe alle andere faculteiten. De opleiding is er kkn van een groep soortgelijke opleidingen in West-Europa, waarbinnen onder de auspicien van het European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI) uitwisseling en verdere samenwerking glaats vindt. Het verslagjaar stond in het teken van consolidatie en uitbreiding van de emaring met eindprojecten. Het onderwijs in mathematische modelvoming lijkt nu een stabiele vorm bereikt te hebben. Dit onderwijs bestaat nu uit een cyclus die de volgende delen omvat: - een korte inleidende cursus over de algeniene principes; - een periode van ongeveer een half jaar waarin ervaring in de breedte met kleinere problemen wordt opgedaan; - de bewerking van twee grotere problemen, meer in projectvorm, waarbij CCn van beide problemen voortkomt uit de internationale modelleringscursus zoals door ECMI jaarlijks wordt georganiseerd. Deze modelleringscyclus wordt grotendeels in het eerste opleidingsjaar doorlopen. Bij de uitvoering wordt tevens nadruk gelegd op teamwork en verslaggeving. De totale studiebelasting bedraagt ongeveer 600 uur. Het wiskundeonderwijs in de faculteit wordt vrij drastisch geherstructureerd; voor de opleiding "Wiskunde voor de Industrie" houdt dit in dat meer cursussen specifiek voor de opleiding zullen kunnen worden verzorgd. Ter voorbereiding zijn in het verslagjaar enige experimenten met onderwijsvormen begonnen; deze experimenten zijn nog niet afgerond. In ECMI-verband is de beschrijving van de gehele opleiding herzien, gebruik makend van de enlaringen van de eerste jaren. I)e nadmk is daarbij meer dm voorheen komcn te liggen bij attitudes en vaardigheden, dit ten koste van wiskundigc vakkcnnis. Wegens verlrek van dr. @. Praagman is de begeleiding van de cursisten tijdens de prk-project-fase in handen van ir. W.L.M.M. Senden overgegaan. Verder heeft ir. I.J.M. Neervoort de verzorging op zich genomen van de afwikkeling aan het einde van de opleiding; dit betreft voor iedere cursist de verklaring waarin zijn of haar activiteiten in de opleiding worden opgesomd, de verzorging van het verslag over het eindprojeet en de aanvraag van een ECMI-certificaat. In het verslagjaar werden twee cursussen door buitenlandse gastdocenten verzorgd: - dr. W.G. Eschmann (Kaiserslautem): Cases in Mathematical Modelling, 20 t/m 28 augustus; - dr. A.D. Fitt (Southampton): Advanced Mathematical Modelling, 17 t/m 21 december.

Zes cursisten begonnen aan hun buitenlandse verblijf, een verplicht onderdeel van de opleiding. E n van deze zes besteedde de buitenlandse periode aan het eindproject, de overigen volgden cursussen aan partner-instellingen. Twee in Eindhoven dl aanwezige buitenlandse studenten verlengden hun verblijf met een trimester, drie begonnen hun buitenlandse periode hier en CCn student uit het ECMI-circuit werd om vakinhoudelijke redenen aan de RUG ondergebracht. Van een buitenlandse studente werd de industriele stageperiode met mn h J f jaar In 1990 verlengd. Tenslotte was de opleiding gastheer voor een student uit Aarhus (Denemarken) die namens zijn universiteit nader kwam kennismaken met het Instituut Wiskundige Dienstverlening (IWDE), met ECMI en met "Wiskunde voor de Industrie". De cursussen Leiding geven, Vergadertechniek en Planrnatig werken werden aan het vaste cursuspakket toegevoegd. Zij zullen doorlopen worden door alle cursisten, behoudens vrijstelling op grond van eerdere ervaring of persoonlijke kwaliteit. Acht cursisten begonnen met een eindproject in Nederland, steeds bij of in nauw contact met een bedrijf of (semi-)overheidsinstelling. Het merendeel van deze eindprojecten werd via het IWDE verkregen; zoals reeds gemeld, werd hiemaast met CCn eindproject in het buitenland een aanvang gemaakt. Aan acht cursisten kon het diploma van de ontwerpersopleiding worden uitgereikt. Het aantal cursisten daalde in eerste instantie van 15 per 1 januari tot 10 in augustus, om daama weer toe te nemen tot 15 aan het einde van het jaar. In het begin van het jaar waren er weinig aanmeldingen van sollicitanten; later was het aantal ge'hteresseerden bevredigend. Voor het eerst in het bestaan van de opleiding was de kwaliteit van Ge sollicitanten zo hoog, dat het merendeel kon worden aangenomen. Waarschijnlijk komt dit mede door de voorlichting rond de opleiding, die dit jaar aan de hand van een nieuw sarnengestelde informatiebrochure kon worden gehouden. In de voorlichting speelde ook het jaarlijkse symposium "Wiskunde voor de Industrie" een rol; in 1990 vond dit plaats op 23 november. De opleidingsgroep van "Wiskunde voor de industrie" onderging geen verandering. Hij bestond dit jaar uit prof.dr. P.L.Cijsouw (tevens ~Mrdinamr),prof.dr. J.H. van Lint, prof.dr. R.M.M. Mattheij, prof.dr. J. Wessels, prof.dr. M. Rem (Informatica), prof.dr.ir. D.H. van Campen (Werktuigbouwkunde) en prof.dr. P.C. Sander (Bedrijfskunde). De eerstgenoemde vier vormden tevens de selectiecommissie.

De wetenschappelijke output in verband met de opleiding bestond uit verslagen van eindprojecten en verder uit vijftien rapporten en acht voordrachten.

Eindverslagen Hoekstra, D.K.I.: Some aspects of the use of MADYMO in general biomechanics analysis, Part 11: Technical realization, Eindverslag Ontwerpcrsopleiding Wiskunde voor de Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 89.032, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-043-0, 50 pag. Mans, M.T.G.A.R.: Some problems on the heat exchange between a buried pipeline and the ground, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 89.031, Eindhoven 1990. ISBN 90-5282-044-9, 81 pag.

Hong, K.K.: Parameter estimation in chemical reactions, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, Institilut Vewolgopleidingen W E 90.022, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-057-0, 26 pag. Kleijer, H.: The decoding of generalized concatenated codes constructed from short codes, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 90-023, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-050-3, 49 pag. Vries, S.A. de: Fluid flow and heat transfer around cooling pipes, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor die Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 90.024, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-054-6, 29 pag. Harink, J.H.A.: The logistical control of the assembly process of vehicles, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 90.047, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-069-4, 40 pag. Snijders, H.G.M.: An approach for modelling the molecular structure-rheology relationship of linear polyethylene, Eindverslag Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, Instituut Vervolgopleidingen TUE 90.049, Eindhoven, 1990. ISBN 90-5282-070-8, 38 pag. Vakpublikaties (technische rapporten)

Byme, H.; Hoekstra, D.K.I.; Mans, M.T.G.A.R.; Stagira, E; Struckmeier, J.: Flow through porus media, Proceedings of the "Bari Week on Mathematical Modelling, SASIAM~Tecnopolis,Valenzano (I), 1990 (pp. 1- 19). , de; Gianni, R.; Gropengieber, F.; Wilson, S.: Backer, M; J o n ~ P. Cathodic protection of a ship hull, Proceedings of the "Bari Week on Mathematical Modelling, SASIAMlTecnopolis, Valenzano (I), 1990 (pp. 20-34). Binder, A.; Culligan, J.; Kester, J.G.; Ladisa, P.; Theobald, E.: The tooth spring problem, Proceedings of the "Ban Week on Mathematical Modelling, SASIAM/Tecnopolis, Valenzano (I), 1990 (pp. 35-46). Andreucci, D.; Englert, N.; Kleiier, H.; Mininni, R.; Terril, L.: Calculation of the stresses on a thread during a stitch cycle, Proceedings of the "Bari Week on Mathematical Modelling, SASIAWecnopolis, Valenzano (I), 1990 (pp. 47-78). Jeurissen, P.C.J.; Karakas, C.; Percela, S.; Petrilli, M.; Swailes, D.: The effect of ground cover on the transmission of sound waves over long distances, Proceedings of the "Ban Week" on Mathematical Modelling, SASIAWecnopolis, Valenzano (I), 1990 (pp. 79-98). Bystricky, W.; Vries, S.J. de; Lambert, A.; Manni, C.; Schmid, S.: The electropainting problem, Proceedings of the "Bari Week on Mathematical Modelling, SASIAMlTecnopolis, Valenzano (I), 1990 (pp. 99-1 12). Eijndhoven, S.J.L. van: Mathematical models based on free boundary problems, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Reporl 90-01, Eindhoven, 1990 (82 pag.).

Rienstra, S.W. : Matched asymptotic expansions, oefenopgaven en modelproblemen en hun uitwerkingem, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-02, Eindhoven, 1990 (39 pag.1. Hoekstra, D.K.I.: Some aspects of the use of Madymo in general biomechanics analysis, Part I: organization, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-03, Eindhoven, 1990 (12 pag.1. Hoekstra, D.K.I.: Some aspects of the use of Madyrno in general biomechanics analysis, Part 111: muscle modelling, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-04, Eindhoven, 1990 (71 pag.). Jeurissen, P.C.J.: Kester, J.G.: Laumen, J.P.M.: Parameter estimation for storm response distributions using fiducial inference, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-05, Eindhoven, 1990 (47 pag.). Eijndhoven, S.J.L. van: Mathematical models based on optimization problems, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-06, Eindhoven 1990, (52 pag.). Hooijkaas, M.A.; Leermakers, H.A.F.; Zwartkruis, T.J.G.: A mathematical model for the spread of infectious diseases based on a system of ordinary differential equations, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-07, Eindhoven, 1990 (29 pag.). Dorp, J.R. van; Koenen, K.; Laumen, J.P.M.; Veen, M. van der: A mathematical model for the spread of infectious diseases based on a system of partial differential equations, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-08, Eindhoven, 1990 (23 pag.). Hooijkaas, M.A.; Leermakers, H.A.F.; Waal, A.G. de: Optimization of hydro energy power plants, Opleiding Wiskunde voor de Industrie Report 90-09, Eindhoven, 1990 (31 pag.).

Overige produkten van wetenschappelijke activiteit Voordrachten Cijsouw, P.L.: - The Educational System of ECMI, Institute of Mathematics, University of Aarhus, Denemarken, 22 augustus 1990. - The Educational System of ECMI, Mathematical Institute, The Technical University of Denmark, Lyngby, Denemarken, 24 augustus 1990. - De nadoctorale ontwerpelsopleiding "Wiskunde voor de Industrie", Symposium "Wiskunde voor de Industrie", TUE, Eindhoven, 23 november 1990. Molenaar, J.: - Voorbeelden van wiskunde in de industrie, Rijksuniversiteit Utrecht, 6 maart 1990. - Wiskundige en niet-wiskundige aspecten van contractresearch, Katholieke Universiteit Nijmegen, 20 maart 1990.

Laumen, J.P.M.: - Stability of a trust bearing, Fifth Conference of the European Consortium for Mathematics in Industry, L h t i (Finland), 8 juni 1990. Kester, J.G.: - Productieplanning in de Voedingsmiddelenindustrie, Symposium Wiskunde voor de Industrie, Eindhoven, 23 november 1990. Beukers, S.J.H.: - De studieweek over Mathematische Modellering in Oxford, Symposium Wiskunde voor de Industrie, Eindhoven, 23 november 1990. 8.2

Technische Inforrnatica

8.2.1

Doe1 en inhoud Het doe1 van de opleiding is ontwerpers op te leiden van software systemen voor technische toepassingen. Om dat doe1 te bereiken wordt in de opleiding zowel aandacht besteed aan de theorie van ontwerpen specificatiemethoden, als aan de praktische toepassing hiervan in de vorm van technische keuzemodulen en een groot project. Op 1 september 1990 bestond de opleiding twee jaar, en was dus precies CCn cyclus doorlopen. Dit moment werd aangegrepen om het oude programma te evalueren, en een nieuw, verbeterd programma in te voeren. De verbeteringen betreffen zowel inhoudelijke als organisatorische aspecten. De belangrijkste worden hieronder genoemd:

-

Enkele problemen van het oude programma waren dat het te vol was, te veel versnipperd, en geen ruimte bood voor IVO-vakken. Een en ander is opgelost door de vakken te clusteren naar inhoud, en per cluster de afronding van vakken te combineren. Ook worden de vakken binnen een cluster nu in CCn trimester gegeven, en moet het cluster binnen het betreffende trimester afgerond worden. Ook zijn er wat vakken geschrapt uit het programma, om zo ruimte te creeren voor het nieuwe blok Algemeen Vormend Onderwijs. Dit blok bevat 0.a. het voor ieder verplichte IVO-vak Technical writing and editing ; de rest van dit blok wordt voor ieder rnaar behoefte ingevuid.

-

Een ander problcem was dat de AIO's te weinig oefening kregen in het construeren van niet-triviale systemen. Dit is nu opgelost door aan de clustcr Software Engineering een workshop toe te voegen waarbij in teamverband een grote ontwerpopdracht uitgevoerd moet worden. Deze workshop dient als afrekening voor het hele cluster.

-

Het werk aan het grote project wordt niet meer uitgesmeerd over twee jaar, maar geconcentreerd in het tweede jaar.

De nieuwe indeling van het programma in belastingsuren (totaal: 3400) is nu als volgt: 440 uren

homologatiefase cursorisch deel formele specificatiemethoden software engineering systeemtechniek technische toepassingen (keuzeblok) algemeen vormend onderwijs

1760 uren

300 460 360 440 200

groot project

1200 uren

Deze veranderingen zijn in overleg met de Opleidingsgroep, de Externe Adviescommissie, de docenten en de AIO's tot stand gekomen. 8.2.2

Externe contacten De Exteme Adviescommissie is in 1990 een maal bij elkaar gekomen; ook (een deel van) de Opleidingsgroep was hier bij aanwezig. Op deze bijeenkomst werd hct nieuwe prograrnmavoorstel besproken.

De samenstelling per 1 juni 1990 is als volgt: ir. J.J. van Amstel, CST, Ned. Philips Bedrijven b.v., Eindhoven; ir. M.J. Jordaan, Philips Telecommunicatie en Data Systemen Nederland, Hilversum; ir. M.C. Koning, OcC Nederland b.v., Venlo; drs. L.L.A.M. van Meer, Bakkenist Spits en Co, Amsterdam; ir. M.F. Menschaar, independent consultant, Knegsel; ir. B. Veldstra, ARCOBEL, Oss; dr. T.M.M. Verheggen, KoninklijkeIShell Laboratorium Amsterdam (KSLA); E. Vermeire, BSOEindhoven b.v. 8.2.3

Ingangsselectie, begeleiding en beoordeling Bij de selectie van AIO's wordt gekeken of de sollicitant voldoende informaticakennis bezit om via de homologatiefase het gewenste ingangsniveau te beseiken. Qok moeten de resultaten die behaald zijn bij de eerste-fase opleiding boven het gemiddelde zitten. Verder wordt gelet op inzet, motivatie, en persoonlijkheid van de sollicitant. Zo mogelijk wordt hierover informatie ingewonnen bij de afstudeerbegeleiding. Voor de inhoudelijke begeleiding zorgt de begeleidingscommissie; de coCirdinalor fungeert als aanlooppunt bij voorkomende problemen, en waakt over het ovcrig welbevinden van de AIO's. Zij houdt regelmatig voortgangsgesprekken. Beoordelings- en functioneringsgesprekken vinden plaats ongeveer 1 jaar na indiensttreding.

8.2.4

Kwantitatieve ontwikkeling Op 1 januari 1990 waren 16 AIO's in dienst. In de loop van het jaar zijn 7 nieuwe mensen begonnen. Zij hebben allen informatics gestudeerd, 3 aan de Technische Universiteit Eindhoven, 2 aan de Rijksuniversiteit Groningen, 1 aan de Universiteit van Amsterdam en 1 aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, Op 22 September zijn de eerste zes certificaten van Technische Infonnatica

uitgereikt, gevolgd door nog eens drie in december. In de loop van het jaar hebben dus 9 personen hun opleiding afgerond. Het aantal AIO's per 31 december 1990 stond dan ook op 14. 8.2.5

Organisatie De Opleidingsgrocp is in 1990 uitgebreid met dr.ir. K. Kopinga (N) en dr. H.J. Pcls (Bdk). De overige leden zijn de noogleraren Rem (vootzitter), Hammer, Van Hee, Kruseman Aretz, Stevens (E) en Van der Wolf (W). Vanwege zijn vertrek naar elders heeft prof. de Roever zich teruggetrokken. In 1990 zijn twee bijeenkomsten geweest, plus een bijeenkomst van de Opleidingsgroep en Exteme Adviescommissie samen. Rem en Hammer vormen de begeleidingscommissie (ook we1 selectiecommissie genoemd); deze is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en de selectie van cursisten. Zij wordt hierbij ondersteund door de cotjrdinator, mw. van Lierop. Sinds 1 augustus 1990 berust het secretariaat van de opleiding bij Mw. Munter, HG 8.93, tel. 4124.

8.2.6

Wetenwhappelijke output Peeters, A.: Decomposition of Delay-Insensitive Circuits, Computing Science Note 9014, Eindhoven University of Technology 1990. Coenen, J.; van der Sluis, E.; van der Velden, E.: Design and implementation Aspects of Remote Procedure Calls, Computing Science Note 90118, Eindhoven University of Technology 1990. Kamps, M.C.; Eemers, H.G.N.: Phase Measurement Interferometry, WPA-rapport 0905, Faculteit Werktuigbouwkunde, Technische Universiteit Eindhoven. van Maren, H.A.A.; van der Stappen, A.F.: Scheduling in Crude Oil Refineries, Institute for Continuing Education, Eindhoven University of Technology, ISBN 90-5282-083-X, September 1990. Bisseling, H.; Eemers, H.G.N.; Karnps, M.C.; Peeters, A.: Designing Delay-Insensitive Circuits, Institute for Continuing Education, Eindhoven University of Technology, ISBN 90-5282-076-7, September 1990. Gorissen, L.: Formal Specification of Embedded Systems, Institute for Continuing Education, Eindhoven University of Technology, ISBN 90-5282-084-8, December 1990.

8.2.7

Diversen De vereniging XOOTIC, bedoeld voor de afgestudeerde ontwerpers van Technische Informatics, is in oprichting.

9

Verenigingen van (oud-)studenten

9.1

Gemeenschap van Wiskunde en Informatics Studenten (GEWIS)

9.1.1

Bestuur GEWIS Het bestuur van GEWIS was in 1990 als volgt samengesteld: Renze de Waal (tot 01-09) Voorzitter Bram Stappers (vanaf 01-09) Jacqueline Geurts Secretaris Rudy de Kruijf (tot 01-09) Penningmeester Eric de Putter (vanaf 1-9) Carel van Mans Commissaris bijzondere activiteiten Petra van Gils (tot 0 1-09) Commissaris excursies Erik Kaas (vanaf 01-09) (vanaf 01-09) Wouter Blokdijk Commissaris Hongarije Lex Schoonen Commissaris introductie

9.1.2

Jaarverslag 1990 1990, het achtste verenigingsjaar van GEWIS, is opnieuw een jaar geweest waarin velerlei activiteiten werden georganiseerd voor en door leden van GEWIS. Alvorens wat meer te zeggen over deze activiteiten, wil ik eerst het bestuur van het afgelopen jaar introduceren. Zij vormden de motiverende en cotjrdinerende kracht achter hetgeen cr georganiseerd werd. Het bestuur wordt gecontroleerd door de algemene ledenvergadering, die ook dit jaar weer verscheidene malen bijeen werd geroepen. Na een ledenvergadering en wekelijks op donderdagmiddag is er een borrel op de GEWIS-kamer (HG 8.79) om de informele contacten tussen studenten onderling te bevorderen. Om ook de contacten tussen studenten en medewerkers te bevorderen en om de medewerkers de kans te bieden nader kennis te maken met GEWIS vonden er dit jaar twee medewerkersborrels plaats. Op deze borrels, die tot onze vreugde zeer druk bezocht waren, werd aan de medewerkers de gelegenheid geboden om donateur van GEWIS te worden. Speciaal voor deze donateurs werd er een donateursavond georganiseerd. Deze moest helaas vanwege te weinig belangstelling worden afgelast. We hopen dat de belangstelling volgend jaar groter zal zijn! . Minstens even belangrijk als deze borrels waren de andere activiteiten die in 1990 plaatsvonden. Deze activiteiten werden door verscheidene commissies georganiseerd. Hieronder volgt nu per commissie een opsomming van hetgeen zij zoal georganiseerd hebben. De commissie buitenlandse excursies verzorgde in april 1990 een studiereis naar Spanje. In september '89 werd met de voorbereiding begonnen; er werden geen voorstudies gedaan. Er werd we1 ter voorbereiding een inleidend college gegeven. Aan de studiereis werd deelgenomen door 23 studenten en 2 begeleiders. Tijdens de reis werden de steden Barcelona, Madrid en Valladolid aangedaan. In deze steden werden zowel bedrijven alsook universiteiten bezocht. Na 2 weken Spanje keerde de groep boordevol enthousiaste verhalen terug in Eindhoven.

De commissie binnenlandse excursies zorgde ook dit jaar voor een aantal zeer leuke en leerzame bedrijfsexcursies. Zo werd er een bezoek gebracht aan ICI Holland, Heineken Nederlmd en a m het Nationaa! Lgcht- en Ruimtevaartlaboratorim. Verder brachten we met een aantal wiskundcstudenten een bezoek aan het symposium 'De wiskundig ir. in dc praktijk' in Twcnlc. Op dczc manicr bicdcn we studenten de mogelijkhcid om kcnnis te maken met een mogelijke toekomslige werkomgeving en met hetgeen er buiten de T U gebeurt op het gebied van wiskunde en informatica.

In augustus beleefde de intro-commissie weer enkele drukke weken. Net als vorig jaar verzorgde deze commissie ook de pd-intro waaraan door 12 meisjes werd deelgenomen. Aan de introductieweek zelf deden 148 eerstejaars mee, die verdeeld werden over kleine introgroepen. De introductieweek is ook dit jaar weer goed verlopen. Het was de bedoeling om de eerstejaars niet alleen met Eindhoven en de TUE vertrouwd te maken, maar om ze ook met GEWIS te laten kennismaken. Hiertoe werd onder andere een vossejacht georganiseerd, een aantal films vertoond op de GEWIS-kamer en een ontbijt op de GEWIS-kamer gehouden. Vlak na de introweek vond er een druk bezochte barbecue plaats voor de eerstejaars. De geplande follow-up werd echter vanwege minimale belangstelling afgelast. De commissie bijzondere activiteiten organiseerde dit jaar voor de tweede keer cen ouderdag. Hiervoor werden alleen ouders van eerstejaars uitgenodigd. De ouders kregen een aantal colleges, een rondleiding over de faculteit en een kennismaking met de computer. Op deze manier kregen ze een indruk van het dagelijkse leven van hun zoon of dochter op de universiteit. Net als vorig jaar was deze ouderdag een groot succes. Het staat dan ook vast dat deze activiteit volgend jaar weer georganiseerd zal worden. Verder werd er een zaalvoetbaltournooi georganiseerd en in de zomer vond ecn veldvoetbal- en volleybaltoumooi plaats. Deze toumooien waren beide goed bezet. Verder waren er weer een aantal GEWIS-feesten, waaronder het aktievelingenfeest. In sarnenwerking met de studievereniging Intermatevema) werd dit jaar in de introweek voor het hoofdgebouw de GEIN-borrel gegeven. In het kader van de jaarlijkse uitwisseling met de EWBs universiteit in Budapest, zijn er in april 1990 21 wiskunde en informatica studenten uit Eindhoven naar Hongarije gegaan. Gedurende twee weken waren zij te gast bij 21 Hongaarse wiskunde studenten(es) die fungeerden als gastheerlvrouw. Behalve het bezoeken van culturele bezienswaardigheden kwamen er ook enkele interessante wiskunde en informatica onderwerpen aan de orde. Door dit bezoek werd de band met deze Hongaarse universiteit opnieuw versterkt. Eind maart 1991 zal een groep Hongaarse studenten naar Nederland komen. In november werd door het bestuur in samenwerking met de facuiteit meegeholpen met het organiseren van de Europese finale van de ACM programmeerwedstrijd. De winnaars van deze wedstrijd gaan door naar de finale in de Verenigde Staten. Het was dit jaar voor het laatst dat de Europese finale in Nederland wordt gehouden. Volgend jaar vindt deze plaats in Gent in Belgic. Gedurende de 2 dagen dat de wedstrijd plaats vond was cr ook tijd om ervaringen uit te wisselen met de aanwezige buitenlandse studenten. Tenslotte wil ik nog vermelden dat het bestuur zich de afgelopen jaar extra heeft ingezet voor de promotie van G E M S naar buiten toe. Om de contacten met het bedrijfsleven te coordineren en om de belangen van GEWIS naar buiten toe te behartigen is er aan hct eind van dit jaar besloten om het bestuur uit te breiden. Hiertoe wordt met ingang van 1 januari 1991 de post PR-functionaris aan het bestuur toegevoegd.

9.2

Vereniging van Informatics-ingenieurs Eindhoven (VIE)

9.2.1

Bestuur VIE Het bestuur van VIE was in 1990 als volgt samengesteld: Voolzitter ir. Simon Klaver Secretaris dr.ir. Geert-Jan Weuben Penningmeester ir. Leo Beuk Lezingen ir. Ida Verhaar Ledenwerving ir. Peter Verkoulen

9.2.2

Jaarverslag 1990

Overzicht activiteiten VIE In 1990 ging de vereniging door op de in de voorgaande jaren ingeslagen weg. Zo werden er lezingen (met aansluitende borrels) georganiseerd, werd het verenigingsblad VIEtaal uitgegeven, werd actief ledenweming bedreven, werd een jaarboek uitgegeven, werden centacten onderhouden en aangeknoopt met diverse andere organisaties en werd de organisatie van een excursie ter hand genomen. Lezingen Er hebben in 1990 vier lezingenavonden plaatsgevonden. Er is bij de keuze van de onderwerpen gestreefd naar een breed aanbod van bij voorkeur allerlei randgebieden van de informatica. Op 12 oktober 1990 kwam een drietal deskundigen aan hef woord over tad en informatica: Coppen (KUN, computerlinguistiek), prof. Landsbergen (Philips NatLab) en Rob Heemels (OcC-Nederland). Het onderwerp Kwaliteit van software is 29 juni 1990 aan de orde geweest. Daarover spraken Groeneboom (Nijenrode), Stremmelaar (Quality Control Information Systems) en Ton de Bruijn en Regina van de Broek (VIE, Shell Pernis). Op 20 april 1990 werd het onderwerp Logistiek belicht door prof. Wijngaard (TUE, Bedrijfskunde), Bakker (BSOIAdvies) en Peter Truijen (VIE, Andersen Consulting). De ALV van afgelopen jaar vond plaats op 16 februari 1990 en werd gecombineerd met een lezingenavond over carri8replanning (dhr. Bogaard van Volmac en dhr. Dumans van Shell). De bottleneck bij de organisatie van een lezingenavond is doorgaans de spreker van VIE-huize. Het is moeilijk gebleken om bij een bepaald onderwerp een VIE-er te vinden die in dat onderwerp gespecialiseerd is. A1 te gemakkelijk val je dan terug op mensen waarop al eerder een beroep is gedaan. Suggesties van VIE-ers zijn dus van harte welkom. Vosr het volgend jaar stam er al. weer twee lezingenavonden gepland. Deze avonden zijn gericht op pure informatica-onderwerpen. Vermeldenswaard zijn nog de plannen om in samenwerking met de TUE een informatica-terugkomdag te organiseren. Details zijn nog niet bekend, maar het gaat om een lezingenrniddag in mei, afgesloten door ecn borrel en een diner. Dit jaar zijn er geen aparte borrels georganiseerd. We1 wcrd elke lezingenavond op prettige wijze afgesloten met een borrel in de Trafalgar Pub. Het enthousiasme voor hct bezoeken van dat soort lezingen-borrels vloeit voornarnelijk voort uit het reiinie-aspect : op zo'n borrel kunnen op een gemakkelijke manier studievrienden ontmoet worden en contacten aangehaald worden. Leden en ledenwerving Het afgelopen jaar is er specifieke(re) aandacht besteed aan het aspect ledenwerving. Alle studenten in de laatste fase van hun studie krijgen een wemende brief met de oproep aspirantlid te worden. Als men afstudeert en nog geen aspirantlid is, wordt een tweede brief uitgereikt, met nogrnaals een aansporing om lid te worden. Deze brief wordt persoonlijk op de diploma-uitreiking overhandigd. Ten opzichte van het ledental van januari 1990 (128) hebben we (per 1 december 1990)

een winst van 33% geboekt en een aantal van 170 bereikt. Het aantal gewone leden nam zelfs toe met 40%, terwijl het aantal aspirantleden vrijwel gelijk bleef. Dit laatste is echter te vericlaren met het feit dat aspirantleden die afstuderen gewoon lid wsden. In de toekomst willen we de ledenwerving nog gaan intensiveren. Het uitreiken van brieven zou gedeeltelijk door te TUE kunnen gebeuren, net als het verzorgen van reclame voor VIE tijdens diploma-uitreikingen. Ook is VIE bezig met de TUE te bekijken in hoeverre het mogelijk is om studenten in een bepaalde fase van hun studie gratis automatisch lid te laten worden. Op de korte termijn is dit nog echter toekomstmuziek. Per december 1990 had VIE 143 gewone Ieden, 12 aspirantleden, 10 buitengewone leden en 5 donateurleden; totaal 170 leden. VIEtaal en jaarboek Dit jaar verschenen er vijf VIEtaals, vier reguliere en een speciaal ALV-nurnmer. De lijn van het voorgaande jaar is gecontinueerd, met enkele kleine veranderingen. Zo hebben we geprobeerd elke keer een boekbespreking in de VIEtaal te krijgen. Dit is niet helemaal gelukt, maar we hopen in 1991 hier wat meer regelmaat in te brengen. De redactie is uitgebreid met Robert van Vonderen, die ook al verantwoordelijk was voor het ontwerp van het VIE-logo. Waarschijnlijk zal in de komende nummers nog meer van zijn hand te herkennen zijn. De oplage van VIEtaal steeg van 170 (eind vorig jaar) naar 225 (dit nummer). Onze voornemens voor volgend jaar zijn eenvoudig: wij zetten de huidige lijn door, natuurlijk proberend steeds te verbeteren. Een van de hot items volgend jaar zal waarschijnlijk het tien-jarig kstaan van de studie Informatica zijn. In samenwerking met de TUE zullen we hierover nog meer berichten. Naast vijf VIEtaals, is in juni van dit jaar het eerste VIEjaarboek verschenen. De inhoud bestond uit statistieken over afstuderen, werkgevers, functies en woonplaatsen, en bevatte adres- en werkgeversgegevens van het overgrote deel van de leden. Naar alle verwachting zal midden volgend jaar het tweede jaarboek verschijnen. Contacten & PR Dit jaar is op ons initiatief een in principe jaarlijks overleg opgestart tussen de drie afgestudeerdenverenigingen die de TUE rijk is. Dit zijn VBI (Vereniging van Bedrijfskundig Ingenieurs), WIE (Werktuigbouwkundige Ingenieurs EIndhoven) en VIE. Het belangrijkste doe1 van het overleg is het uitwisselen van ervaringen op allerlei gcbied, bijvoorbeeld: financiele steun van de faculteit, organisatie van het secretariaat en organisatie van grote evenementen. Vooral van VBI kunnen we veel leren aangezien zij a1 geruime tijd bestaan en zo'n 900 leden hebben. Naar alle verwachting zal zich volgend jaar een vierde vereniging bij de a1 bestaande voegen: de op het ogenblik in oprichting zijnde vereniging voor wiskundige ingenieurs. Er is een voorzichtig begin gemaakt met het aanhalen van de banden met de studievereniging GEWIS. Concrete activiteiten samen met GEWIS, behalve van het incidenteel samen organiseren van een bedrijfsexcursie, hebben we niet op het oog. Een goed contact tussen GEWIS en VIE is echter voor beiden interessant. GEWIS-actievelingen zijn potentiele kandidaten om later ook de VIE-actievelingen te worden. VIE-leden zijn voor GEWIS interessante aanspreekpunten voor allerlei bedrijven die zich met informatica bezig houden. Tot slot zijn de formele contacten met de faculteit Wiskunde en Informatica aangehaald. De faculteit is voor VIE met name interessant aangezien zij op diverse manieren kan bijdragen in het stroomlijnen van de ledenwerving onder bijna-afgestudeerden. De faculteit probeert via VIE beter contact te krijgen met alle afgestudeerden. Het eerste resultaat van de besprekingen met de faculteit zijn de plannen om een gezarnenlijke activiteit te organiseren in mei van 1991. Afgelopen jaar is een tweetal nieuwe VIE-folders gemaakt. FRn is gericht op afstuderende informatici en is wervend van aard. De ander is gericht op bedrijven en is informatief van aard.

Excursie In 19% is de organhatie ter hand genomen van een excursie. APs vanouds gebeurt dit in sarnenwerking met GEWIS, speciaal de BIEK. De excursie zal worden ontvangen door DSM, met als gastheer het VIE-lid Eddie Vervloet. Dit zal in januari 1991 plaats hebben.

Technische Universiteit t $ Lotgevallen van de Faculteit Wiskunde en Informatics

Recommend Documents