Studio-avond 31.05.2006
Herman Vranckx
STUDIO 10 1.
Inleiding
Onlangs heeft Pinnacle (of eigenlijk AVID) versie 10 van Studio uitgebracht in een aantal “smaken, geuren en kleuren”.
Studio 10 is een totaal “nieuw” programma dat is opgebouwd rondom de engine, zeg maar de motor, van Liquid Edition, ” het videobewerkingsprogramma van Pinnacle (nu AVID) voor de (semi-)professionele markt, welke veel hogere eisen stelt aan de configuratie en met name aan de VGA-kaart. Hierop werden de “uiterlijke kenmerken”, o.a. de schermen en de eenvoudige, logische opbouw van de vroeger ST9 “opgeplakt”. Deze serieuze ‘verbouwing’ (façadisme in bouwtaal) zou er voor moeten zorgen dat het programma veel stabieler zou zijn dan de vorige versie. En als ik de forums goed lees dan is dat ook zo, althans op voldoende krachtige PC’s. Als je goed kijkt, zul je zien, dat de gebruikersinterface kleine wijzigingen heeft ondergaan. Verschillende items hebben een wat strakker uiterlijk gekregen. Maar ze hebben wel allemaal hun vaste plaats mogen behouden. Je zult dus snel je weg vinden in deze nieuwe versie.
2.
Nieuwe versies
De basisversie (voor instappers) kost € 69, de PLUS versie (voor hen die meer mogelijkheden willen) € 99 en de Mediasuite (o.a. met een geluidsbewerkingsprogramma en nog veel meer) kost € 129. Voor upgrade versies (van versie 7/8/9 (Plus) naar 10 (Plus)) hoeft minder te worden betaald. De upgrade naar 10 Plus bijv. kost € 49 en wil je meteen upgraden naar de Mediasuite dan kost dat € 69. Al met al zeer acceptabele prijzen. Studio 10 is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, zowel soft- als hardwarematig.
De basisuitvoering heet gewoon Studio 10 en is bedoeld voor gebruikers, die nog niet eerder met Studio hebben gewerkt. Studio 10 bevat alleen plugins voor automatische kleurcorrectie, beeldstabilisatie, ruisonderdrukking voor zowel video als audio. En natuurlijk heeft de basisversie geen tweede videospoor—daarvoor zul je toch de Plus-versie moeten aanschaffen. Eigenlijk is het een soort instapmodel, zonder de geavanceerde functies die we kennen uit de Studio 9 Plus versie.
Die extra functies vind je terug in Studio 10 Plus. Deze versie is dan ook bedoeld voor gebruikers van eerdere versies. Studio 10 Plus bevat - in tegenstelling tot de gewone Studio 10 - ook de functies voor HDTV. Andere functies, die Studio 10 niet heeft, maar die wel in de Plus-versie voorkomen, zijn: • Surround-geluid • Scrollende titels • DVD-authoring voor meerdere menu’s En tenslotte is er ook nog Studio 10 MediaSuite met extra audio– en foto-effecten
Als je nog niet beschikt over de juiste hardware om je video-opnamen over te brengen naar je pc, kun je kiezen uit een viertal hardware-oplossingen. Als je gebruik wilt maken van je USB-aansluitingen, is er de
USB-500 (voor Studio 10) en USB-700 (voor de Plus-versie)
Maar er zijn uiteraard ook PCI-uitvoeringen, dus met een insteekkaart. Dat zijn respectievelijk de PCI-500 en PCI-700. Deze laatste is uitgevoerd met een zogenaamde breakout-box (BOB), zodat je niet iedere keer achter je pc hoeft te kruipen om je camera aan te sluiten. En zoals dat de laatste tijd bij Pinnacle gebruikelijk was, kun je de Studio-versie nog verder uitbreiden met bijvoorbeeld Hollywood FX, RTFX-plugins en DVDmenu’s.
Op de Pinnacle-website kun je daar meer informatie over vinden.
3.
Systeemvereistes
Studio heeft een nieuwe motor gekregen. Het is de engine die ook in Liquid Edition wordt gebruikt. Dat heeft een aantal gevolgen; sommige zijn positief, andere zijn minder plezierig. Zo wordt Studio 10 nu nog alleen maar ondersteund onder Windows XP. Op eerdere versies van dit besturingssysteem draait Studio 10 niet. De engine is ook zwaarder dan de oorspronkelijke Studio-motor. Dat uit zich bijvoorbeeld in een langere opstarttijd. Ook de minimale eisen, die aan de computer gesteld worden, zijn flink opgeschroefd. De minimale eisen die Pinnacle zelf aangeeft, zijn eigenlijk aan de krappe kant. De aanbevolen specificatie van Pinnacle kun je beter als absoluut minimum aanhouden. En dat is meteen de schaduwkant van de nieuwe Studio-versie: als je een al wat oudere pc hebt, is het niet prettig meer werken met Studio. Maar goed, áls je dan een snelle pc met Studio 10 hebt, dan profiteer je ook van de voordelen van de nieuwe engine. Zo is de stabiliteit (waarover de gebruikers sinds Studio 8 zo klaagden) aanzienlijk verbeterd. Dat mag toch wel als één van de pluspunten van de nieuwe versie worden genoemd.
•
Studio 10 (inclusief de patches die alweer ruim voorradig zijn) draait pas een beetje naar behoren als je een krachtige PC bezit. Onder een krachtige PC wordt verstaan een PC met een processor van minimaal 3.0 GHz, bij voorkeur 1Gb intern geheugen en een snelle moderne VGA-kaart met minimaal 128Mb geheugen (bij voorkeur 256Mb). Op alle configuraties die minder goede specificaties hebben kun je allerlei problemen verwachten waarvan de meest in het oog springende is de enorme traagheid vanaf het opstarten tot en met het werken in de tijdlijn en helaas nog veel crashes. Windows® XP
•
Intel® Pentium® of AMD® Athlon® 1.4 GHz of hoger (2,4 GHz aanbevolen)
•
512 MB RAM (1 GB aanbevolen. Voor HD is 1 GB vereist)
•
DirectX® 9 of hoger compatibele grafische kaart met 32 MB (ATI® Radeon® of NVIDIA® GeForce™ 3 of hoger met 128 MB aanbevolen voor SD, 128 MB vereist voor 720p HD, 256 MB vereist voor 1080i HD)
•
DirectX 9 of hoger compatibele geluidskaart (Creative Audigy of M-Audio® aanbevolen)
•
1 GB vrije schijfruimte voor installatie van de software + 3 GB voor installatie van bonus inhoud
•
DVD-ROM-station
•
Optioneel: •
CD-R(W)-brander voor het maken van VCD’s of SVCD’s*
•
DVD-/+R(W)-brander voor het maken van DVD’s*
Geluidskaart met surround sound-uitgang vereist voor previewen van surround sound-mixen
4.
Gevolgen aanpassingen aan nieuwe engine •
Zo is de bestandsstructuur geheel anders van opzet. Meer nog dan voorheen is het af te raden om zelf met de Windows Verkenner bestanden te verplaatsen, te hernoemen, e.d. De structuur van de folders en de onderlinge relaties daartussen leent zich daar niet voor.
•
Studio heeft nu een optie, waardoor al je wijzigingen meteen worden opgeslagen. Dus zonder dat je daar zelf iets voor hoeft te doen. Hierdoor ben je er van verzekerd, dat alles wat je tot dusverre aan een project hebt gedaan, ook werkelijk bewaard blijft.
•
Het is belangrijk om te weten, dat het renderen systeemtechnisch gezien op een andere manier gebeurt dan in de vorige versies. Als je op je pc een firewall hebt draaien, zul je waarschijnlijk instellingen in die firewall moeten aanpassen. De processen studio.exe en rm.exe moeten namelijk geautoriseerd zijn om als server te kunnen functioneren. Als dat niet het geval is, zal er niet gerenderd worden.
4.1. de bestandsstructuur van Studio. Was het in de eerdere versies nog redelijk overzichtelijk met AVI, MPG en STU-bestanden, vanaf versie 10 kun je het vergeten om de Studio-bestanden zelf te beheren vanuit de Windows-verkenner.
De bestands– en folderstructuur is zo ingewikkeld geworden, dat dat ondoenlijk is. Als je het toch probeert in de Verkenner, dan kom je schijnbaar lege mappen en bestanden tegen. Wees dan zo verstandig om hier niets aan te veranderen, tenminste als je geen gegevens (projecten) wilt verliezen. Beheer je projecten vanuit de menu’s van Studio, dan loop je de minste risico’s. 4.2. Automatisch opslaan Een functie, die binnen Edition reeds lang bestond is het automatisch opslaan Dat kan nu ook binnen Studio. Als je daar voor kiest, slaat Studio automatisch alle wijzigingen in je montage op. Dit is wel effe maaer dan allen maar elke vijf minuten te saven maar echt elke wijziging wordt afzonderlijk behandeld. Mocht Studio dan toch een keertje crashen, dan ben je ervan verzekerd, dat alles wat je gedaan hebt ook bewaard is gebleven 4.3. Achtergrond-renderen De engine van Edition zorgt ervoor dat het renderen van effecten op een andere wijze plaatsvindt. De groene balk, die je vroeger boven de tijdlijn zag, is er nog steeds, maar toont nu niet meer de voortgang. Daarvoor moet je op Ctrl+Shift+Home drukken. Er verschijnt dan een popup-scherm, waarin je het renderen kunt volgen. Gebruikers van Liquid Edition zullen dit scherm zonder twijfel herkennen, want deze Render view is rechtstreeks overgenomen. Het grote voordeel van de nieuwe rendermethode is, dat de effecten niet meer opnieuw gerenderd (berekend) hoeven te worden tijdens Film maken. Tenminste, als je in de instellingen vooraf de juiste keuze hebt gemaakt tussen renderen naar DV of naar MPEG2
5.
Nieuwe mogelijkheden en trucs
5.1.
Opnemen van heel wat formaten waaronder HDV
•
Video: DV, HDV, AVI MPEG-1, MPEG-2, DivX, MPEG-4 (AVI), Windows Media-formaat, onbeveiligde DVD-titels
Voor het opnemen, importeren en exporteren van HDV, MPEG-2-bestanden en DVD-titels en het branden van S-VCD’s en DVD’s dient het product bij het eerste gebruik via Internet te worden geactiveerd. Hieraan zijn geen kosten verbonden
5.2.
Beeldvenster op tweede (tv)scherm
Eén van de meest gehoorde beperkingen van Studio is wel het kleine voorbeeldvenster. Vanaf Studio 10 is dat verleden tijd. Uiteraard blijft het preview window bestaan. Maar je hebt nu ook de mogelijkheid, om een extra scherm te kiezen (Bijvoorbeeld het LCD-scherm van de camcorder of een monitor).
Daarnaast kun je kiezen voor een voorbeeld op volledige resolutie voor de VGA-weergave. Als je dan op je computerbeeldscherm het volledige scherm inschakeld tijdens het afspelen krijg je niet een “opgeblazen” beeld te zien, maar een beeld waarbij de resolutie werkelijk benut wordt. Met andere woorden: dat voorbeeld heeft een betere beeldkwaliteit.
1. Het beste en mooiste resultaat krijg je door de tijdlijn af te spelen via firewire naar een extern apparaat en dan vandaar evt. analoog naar een beeldscherm. Als je het firewireapparaat inschakelt vóór je Studio opstart krijg je in Set up > Video- en audioinstellingen bij extern ook je firewire aangesloten apparaat als keuze. Je moet wel achtergrondrenderen ingeschakeld hebben anders zijn de overgangen e.d. zwart. 2. Met mijn videokaart kan ik ook een TV via S-Video aansluiten, echter alleen met de optie "kloon". Dat heeft dan in mijn geval tot gevolg dat ik bij volledig scherm mijn PC scherm en het TV scherm beide in volledige resolutie tegelijkertijd kan bekijken. Met de optie van het externe apparaat erbij heb je eigenlijk 3x beeld, waarvan die via firewire (DV dus) het mooiste is en als een goede 2de plaats via VGA op bv een 19 inch PC monitor.
5.3. Geluid bij het capteren met regedit HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\PINNACLE SYSTEM\STUDIO 10\CAPTURE, zoek "Preview during capture" dubbelklik op de sleutel en verander de waarde van 0 naar 1. Als je verloren beelden zou krijgen met preview geluid tijdens opnemen aan (= je pc is eigenlijk te zwak), dan zet je hem best terug uit. Waarschuwing: Aanpassingen in het register is uiteraard op eigen risico. 5.4.
Audioscrubber
Er is één nieuwe knop bijgekomen: die voor de audioscrubber. Als deze is ingeschakeld, zul je tijdens het verplaatsen van de tijdlijnindicator (de scrubber) het geluid blijven horen.
Vind je dat hinderlijk, dan zet je de audioscrubfunctie gewoon uit. 5.5.
Geluid bij vertraagd weergeven
Nu we het toch over het geluid hebben: vanaf Studio 10 zal het geluid behouden blijven als je de clip versneld of vertraagd laat afspelen. Je kunt er bovendien voor kiezen om de pitch (toonhoogte) te behouden (zie lager bij timewarp). Daarmee voorkom je bijvoorbeeld een lage stem bij vertraagd afspelen en een hoge piepstem bij versneld afspelen.
Wat overigens wel verwarrend kan zijn, is dat de versnellings-/vertragings-plugin niet meer onder de videoeffecten is opgenomen, maar nu onder de audio-plugins staat (zo’ n anomaliën kom je echter ook wel bij o.a. Adobe Elements tegen).
5.6.
Keyframing en de verbeterde ‘scrubbing’ (met audio)
De creatievelingen onder ons zullen blij zijn met de mogelijkheid om de effecten van keyframes te voorzien. In de vorige versies was het hooguit mogelijk om een begin- en een eindpositie aan te geven.
Nu kun je een willekeurig aantal keyframes instellen, waardoor de variatie in effecten oneindig groot is geworden. Zo kun je bijvoorbeeld een P-in-P allerlei bewegingen door het beeld laten maken. Biedt dit geen mogelijkheden voor bijvoorbeeld een routekaart? 5.7.
Aangepaste “buttons” De aanpassingen in het uiterlijk van Studio zijn bij deze nieuwe versie minimaal. De buttons aan de rechterkant van de tijdlijn om de sporen te vergrendelen hebben een iets ander uiterlijk gekregen. Wat wel nieuw is, is de mogelijkheid om de videosporen te verbergen. Dat kon al met de audiosporen, nu dus ook met de drie videosporen.
5.8. Time warp vertragen en versnellen Op zich is dit geen nieuwe functie in Studio. Wat wel nieuw is, is dat de time warp nu ook op het geluid kan worden toegepast.
En daarbij kun je er ook nog voor kiezen om de pitch (toonhoogte) te behouden. Als je dat doet, voorkom je een hoge piepstem bij het versnellen en een zware, donkere stem bij beeldvertraging.
5.9. Keyframes Gebruikers van Hollywood FX zijn allang bekend met het fenomeen keyframes. Maar nu zijn de ook beschikbaar voor de effecten binnen Studio zelf. Keyframes worden gebruikt om het verloop van een bepaald effect te beïnvloeden. Bij Pan-en-Zoom-effect zonder keyframes verloopt dit effect gewoon standaard vanaf het begin tot het einde. In Studio 9 definiëerde je een begin– en een eindpositie voor het beeld en daarmee waren je mogelijkheden uitgeput. In Studio 10 daarentegen heb je de mogelijkheid om voor meer beelden (frame) een positie te bepalen. Een dergelijk beeld noemt men een keyframe. De beelden tussen de twee keyframes in worden automatisch berekend tijdens het renderen. Door op de juiste plaats een keyframe te definiëren en daar dus de eigenschappen van het effect aan te passen, kun je het verloop van zo’n effect in de tijd laten wijzigen. 5.10. Effecten en Hollywood FX
Ook Hollywood FX wordt in een nieuwe versie geleverd. De wijzigingen hier zijn niet spectaculair. Gebruikers van de oude versie 5 (Plus of Mega) krijgen tijdens de installatie van Studio 10 automatisch de Nieuwe versie 6 op hun systeem. Effecten, die je voor Studio 9 hebt gekocht en met een sleutel hebt geactiveerd, zijn ook in Studio 10 geldig.
6.
Wat is er verdwenen?
Voordat we kijken wat Studio 10 voor nieuws te bieden heeft, is het goed te weten, dat er ook een aantal dingen zijn verdwenen ten opzichte van de eerdere versies. Zo is het opnemen in preview-kwaliteit niet meer mogelijk. En ook de ondersteuning voor het MMV-formaat van Sony is - officieel althans - niet meer aanwezig. De Studio Online-functionaliteit (waarbij je je video’s vanaf de tijdlijn kon uploaden naar een
webserver bij Pinnacle) is ook komen te vervallen. Maar daar zullen de meesten niet echt rouwig om zijn.
7.
Wat brengt de toekomst?
Blijft Studio in de huidige vorm bestaan? Ik heb ergens gelezen dat in AVID Liquid versie 7 de interface van Studio wordt geïntegreerd om het voor overstappers gemakkelijk te maken en dat er hiervoor een speciale upgrade prijs komt. Maar het is voorlopig nog een beetje koffiedik kijken
8.
Overstappen?
Als de huidige versie van Studio (versie 9.x) voldoet aan je wensen en het draait soepel dan zie ik geen enkele reden om op dit moment over te stappen. Wil je toch gebruik maken van de (weinige) nieuwe mogelijkheden van Studio 10 zoals een betere voorbeeldweergave en het bekijken van de tijdslijn op een tvmonitor houd er dan rekening mee dat je configuratie veel beter moet zijn dan de minimale systeemeisen die op de verpakking staan vermeld.
9.
Een propere installatie: een 20-stappen-programma
Zoals steeds is het installeren van een nieuwe versie op een pc met bestaande programma’s niet altijd foutloos. Wil je toch een goed werkende “installatie dan ga je best als volgt te werk: 1. Download eerst het programma "regdelete" via onderstaande link. http://pinnaclesys.com/supportfiles/regdelete.exe 2. Wanneer je het programma's (her)installeert, update of gebruikt is het best van altijd alle programma's op de achtergrond in Windows(incl anti virus) te beëindigen(zorg dat je geen internetverbinding openstaan hebt) 3. Controleer of the DV Camcorder niet actief is en dat er geen IEEE1394 apparaten aangesloten zijn (alleen voor firewire kaarten) 4. Deïnstalleer alle Pinnacle programma's via de Deïnstallatie methode vanuit het startmenu (Windows START knop > programma's > “product naam” > Tools > Deïnstallatie ) of uit de software lijst uit het configuratiescherm (START > INSTELLINGEN> CONFIGURATIESCHERM > SOFTWARE). Verwijder de Pinnacle geïnstalleerde software in omgekeerde volgorde(update patch(es), bonus content DVD en dan Studio als laatste) 5. Herstart de computer. Dan worden nog een aantal bestanden van de "Deinstallatie" weggehaald die voorheen niet verwijderd waren. 6. gebruik het programma "regdelete", dit programma is gemaakt voor de volgende producten: Studio 8, Studio 7,studio 9 Studio DC10plus, Studio PCTV, Studio DV, Studio DV plus, Studio PCTV USB en Pinnacle Express, dit programma verwijderd overgebleven registratie sleutels van het betreffende product uit het register van Windows zodat je het product op een juiste manier kunt herinstalleren. (Sluit de achtergrond programs opnieuw af voor je verder gaat met de instructies) 7. Controleer en verwijder daarna de installatie mapeventueel handmatig m.b.v. "Windows Verkenner" (dit staat standaard in de map: "c:\program files\Pinnacle\" 8. In deze map kan je nog meer programma's terugvinden van Studio, Controleer eventueel voor de zekerheid of je geen andere Pinnacle producten hebt anders dien je deze eerst te deïnstalleren (zie stap 2). Je zou ook verschillende gedeelde bestanden kunnen hebben, deze staan in de "shared files" map. 9. Verwijder nu de inhoud van de "temp" map volgens onderstaande instructies: Ga naar “Start -> uitvoeren” en vul daar “%temp%” nu bent in de temp folder van Windows en kunt u de inhoud ervan verwijderen. 10. Maak nu de "prullenbak" van Windows leeg (rechtermuisknop op deze map en kies "prullenbak leegmaken". 11 Gebruik nu nogmaals de Regdelete tool welke u in het begin heeft gedownload heeft. 12. Update Windows met de laatste updates en patches van Microsoft. 13. Zorg tevens dat u de laatste drivers voor u geluidskaart, grafische kaart en moederbord geïnstalleerd heeft.
14. (her)installeer de laatste DirectX versie opnieuw deze kunt u downloaden vanaf: http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyID=0a9b6820-bfbb-4799-9908d418cdeac197&displaylang=en 15. Herstart de computer en sluit alle achtergrond programma’s af. 16. Installeer de Studio software opnieuw vanaf installatie CD. 17. Als je Studio upgrade software heeft, begin dan met het installeren van dit upgrade pakket. Installeer geen voorgaande Studio (1/7/8/9 of upgrade) versies maar houd wel de installatie CD’s bij de hand(van een volledige Studio versie), hier zal om gevraagd worden tijdens installatie 18. Hierna installeer je de laatste update welke u kunt downloaden Studio 10(+) support pagina. 19. Je kan nu de bijkomende cd’s/dvd’s installeren (bonus, …). 20. Installeer de laatste updates voor je bijkomende programma’s
Herman 28.05.2006
10.
Verklarende tabel
Audioscrubber
Schuifknopje om het geluid manueel te horen
Avid
Nieuw eigenaar van Studio
Breakoutbox (BoB)
Een externe doos met de nodige audio-visuele in- en uitgangen
Dvd-authoring
Programma om van je eindmontage een dvd te maken
Engine
De kern van iets, b.v. een programma
Firewall
Programma dat je pc beschermt tegen aanvallen van buitenaf (internet)
Ge-autoriseerd
Windows werkt met verschillende autorisaties: wie of wat mag wat doen …
Gebruikers-interface
Is wat je te zien krijgt (openingscherm, opties, openvallende menu’s, …)
Keyframe
Is één bepaald puntje (plaats) dat wordt gebruikt om b.v. een bewegingseffect te creëren
Liquid Edition
Is de motor waarrond de nieuwe Studo 10 werd gebouwd
Mediasuite
Bijkomende programmasuite met o.a. een dvd-kopiëeprogramma, een audiomixer, …)
Patches
Kleine programmaatjes om fouten in bestaande software te verhelpen
Pinnacle(sys)
Vroegere eigenaar van Studio, werd in zijn geheel door Avid overgenomen
Pitch
Toonhoogte. Verleng je de klank dan verlaagt deze en krijg je b.v. een basstem
Plugins
Hulpprogramma’s om functionaliteiten (b.v. effecten) toe te voegen
Pop-up
Een venstertje dat zich op je beeldscherm opent
Previewkwaliteit (voorbeeldkwaliteit)
De beelden werden in lage resolutie opgenomen (plaatswinst)
Renderen
Het berekenen van al de effecten en ingrepen dei je op beeld en klank hebt gedaan
Server
Een computer die verschillende anderen “bediend”
Upgrade
Je programma naar een hogere versie (met meer mogelijkheden) “tillen”
Usb
In- uitgang van je pc voor overdracht van gegevens
Vga-kaart
Grafische kaart voor weergave van de gegevens op je scherm
11.
Inhoudstafel
1.
Inleiding .....................................................................................................................................................2
2.
Nieuwe versies ...........................................................................................................................................2
3.
Systeemvereistes ........................................................................................................................................4
4.
Gevolgen aanpassingen aan nieuwe engine ...............................................................................................6 4.1.
de bestandsstructuur van Studio.......................................................................................................6
4.2.
Automatisch opslaan.........................................................................................................................6
4.3.
Achtergrond-renderen.......................................................................................................................6
5.
Nieuwe mogelijkheden en trucs .................................................................................................................7 5.1.
Opnemen van heel wat formaten waaronder HDV...........................................................................7
5.2.
Beeldvenster op tweede (tv)scherm ..................................................................................................7
5.3.
Geluid bij het capteren met regedit...................................................................................................8
5.4.
Audioscrubber...................................................................................................................................8
5.5.
Geluid bij vertraagd weergeven ........................................................................................................8
5.6.
Keyframing en de verbeterde ‘scrubbing’ (met audio).....................................................................9
5.7.
Aangepaste “buttons” .......................................................................................................................9
5.8.
Time warp.......................................................................................................................................10
5.9.
Keyframes.......................................................................................................................................10
5.10.
Effecten en Hollywood FX .............................................................................................................10
6.
Wat is er verdwenen? ...............................................................................................................................11
7.
Wat brengt de toekomst?..........................................................................................................................11
8.
Overstappen?............................................................................................................................................11
9.
Een propere installatie: een 20-stappen-programma ................................................................................12
10.
Verklarende tabel ................................................................................................................................14
11.
Inhoudstafel.........................................................................................................................................15
