SPELREGELS SILBERZWERG In een vreemd land en in een andere tijd ... Het grote geheim van de Zilverdwergen was de kunst om goud te smeden. Ze leefden diep in een afgelegen gebergte. Heel het gebergte was doortrokken met mijnschachten. De Graafdwergen, dienaars van de Zilverdwergen, groeven onvermoeibaar nieuwe schachten, altijd op zoek naar waardevolle edelstenen, waarmee de mooiste juwelen gemaakt konden worden. Van heinde en ver kwam veel volk om bestellingen te plaatsen bij de Zilverdwergen. De Zilverdwergen voerden die maar al te graag uit, want hun werk werd met klinkende zilverdaalders betaald. Maar de concurrentie groeide tussen de grote families van de Zilverdwergen, elk aangevoerd door hun eigen welstellende vorst of vorstin. Men wilde wel eens weten wie van hen de beste was. Dus besloot men een wedstrijd in te richten voor de kroon van de Zilverdwergen. De wedstrijd zou telkens precies 1 jaar duren. Wie op het einde van dat jaar de meeste zilverdaalders had verdiend, zou volgend jaar koning zijn. Dus spoorden de vorsten hun Zilverdwergen aan om goede zaken voor hen te doen. En de Zilverdwergen spoorden de Graafdwergen aan om nog dieper in het gebergte door te dringen. Er werd zo verwoed gestreden om de koningstitel, dat weldra Schaduwdwergen werden ingezet, echte dieven en bedriegers, die de tegenstrevers het leven zuur maakten. Toon nu maar eens, dat je de kunst van het goud smeden verstaat.
SPELMATERIAAL 1 spelbord 4 zichtsschermen 4 actietabellen 1 startspelersfiguur 34 opdrachtkaarten 84 glazen edelstenen, telkens 21 in 4 kleuren 16 Graafdwergen (houten blokjes, telkens 4 in 4 kleuren) 4 linnen zakjes 8 aanvoerders (houten schijven, telkens 2 in 4 kleuren) 8 markeerstenen (houten blokjes, telkens 2 in 4 kleuren) 1 spelreglement
HET SPELBORD (zie p.1 van de Duitse spelregels) Er staan 6 opdrachtvelden afgebeeld, 4 in de hoeken (1 voor elke speler) en 2 in het midden van het spelbord (openbare opdrachten).De pijl in de hoek van elk opdrachtveld wijst aan welke de thans geldige opdracht is. De prijstabel bestaat uit 3 kolommen. De linker kolom toont hoeveel Graafdwergen er zich in elke schacht bevinden. In de middelste kolom worden 4 edelstenen als aanduiding gelegd. De rechter kolom geeft de prijs van de edelstenen aan. De tellijst bevindt zich aan de rand van het spelbord. Het toont de getallen van 0 tot 99. Hierop wordt aangeduid hoeveel zilverdaalders elke speler heeft. Telkens als men over de '0' passeert met zijn markeersteen, wordt de tweede markeersteen mee bewogen op de kisten van de honderdtallen.
De kisten van de honderdtallen. Voor elke honderd zilverstukken die een speler verzamelt op de tellijst wordt de markeersteen van die speler naar de volgende kist gezet. Wie als eerste zijn markeersteen op de kist '600' zet, wint het spel. Er zijn 4 edelsteenvelden (ingang van de schachten), 1 voor elke kleur edelstenen.
DOEL VAN HET SPEL De spelers proberen door het ontginnen van edelstenen, het volbrengen van opdrachten en het manipuleren van de Schaduwdwergen de meeste zilverdaalders te verdienen. Daarvoor worden de Graafdwergen de schachten in gestuurd, de Zilverdwergen kopen en verkopen edelstenen en de Schaduwdwergen benadelen de andere spelers met hun duistere activiteiten.
SPELVOORBEREIDING * Maak eerst voorzichtig de actietabellen en zichtsschermen los. * Kleef de afbeeldingen op de 8 aanvoerders van de dwergen. Op elk van de 8 schijven komt aan de ene kant een afbeelding van een Schaduwdwerg, aan de andere zijde een afbeelding van een Zilverdwerg. * Het spelbord wordt open gelegd. De edelstenen komen, gesorteerd per kleur, op de 4 schachtingangen. Van elke kleur dient 1 steen als waardeaanduiding op de prijstabel. * De opdrachtkaarten worden geschud en verdekt klaargelegd. * Elke speler krijgt: 1 zichtsscherm, 1 actietabel, 1 linnen zakje,
* Elke speler begint met 50 zilverdaalders. Die worden met een markeersteen op de tellijst aangeduid. * Om de startspeler aan te duiden neemt iemand 1 edelsteen van elke kleur. De stenen worden verdekt aan de spelers uitgedeeld. Degene die de gele steen krijgt, wordt startspeler en krijgt de startspelersfiguur. Iedereen mag die eerste edelsteen als startkapitaal behouden en in zijn linnen zakje steken. * Te beginnen bij de startspeler krijgt elke speler een opdrachtkaartje, dat hij op het daarvoor voorziene veld legt. Hij draait dat opdrachtkaartje zodanig, dat het gele getal in een hoek van het kaartje naar de pijl wijst. Vervolgens worden ook de 2 openbare opdrachten op dezelfde wijze op de daarvoor voorziene velden in het midden van het bord gelegd. Het spel kan beginnen. (zie afb.3 op p.2 van de Duitse spelregels) 2 aanvoerders, 4 graafdwergen en 2 markeerstenen in dezelfde kleur. De markeerstenen komen op de tellijst en de kisten van de honderdtallen.
SPELVERLOOP 'Silberzwerg' verloopt in meerdere ronden. Elk van die ronden kan uit 11 stappen bestaan, die in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd. Op de binnenzijde van het zichtsscherm zijn de stappen aangeduid.
Stap 1 : Dwergen inzetten (gelijktijdig/verdekt) * De actietabel is ingedeeld in 6 kolommen, die de plaatsen voorstellen waar de verschillende dwergen van een speler zich kunnen bevinden. * Er zijn 3 rijen, één per dwergensoort. In de bovenste rij mogen enkel Schaduwdwergen geplaatst worden, in de middelste enkel Zilverdwergen en in de onderste komen de Graafdwergen. * Schaduw- en Zilverdwergen mogen niet op hetzelfde veld staan; Graafdwergen wel. * Als een veld door een figuur bezet wordt, voert die dwerg in de overeenkomstige fase de aanduidingen op het veld uit. * Nadat de speler zijn zichtsscherm heeft geplaatst, kan hij ongezien zijn 6 dwergenfiguren op de actietabel plaatsen. 1.1. De actietabel
* De 4 Graafdwergen worden op de onderste velden van de schachten geplaatst, om daar edelstenen te ontginnen. De verdeling over de 4 kleuren mag elke speler kiezen. Elke Graafdwerg ontgint 1 edelsteen van de bijbehorende kleur, behalve wanneer hij eerder door de Schaduwdwerg verjaagd wordt of wanneer er van die soort geen edelstenen meer in voorraad zijn. 1.2. De Graafdwergen (= houten blokjes)
* De beide aanvoerders (grote houten schijven) hebben 2 verschillende zijden (Zilverdwerg en Schaduwdwerg).Naargelang de zijde waarop ze gedraaid worden, komen ze in de ene of de andere rij van de actietabel. De spelers beslissen zelf, elke ronde opnieuw, hoe ze hun aanvoerders inzetten: als 2 Zilverdwergen, als 2 Schaduwdwergen of als 1 Zilverdwerg en 1 Schaduwdwerg. 1.3. De Schaduw-/Zilverdwergen
Stap 2 : Zichtsscherm wegnemen (gelijktijdig) Als alle spelers hun dwergen geplaatst hebben, worden gelijktijdig alle zichtsschermen weggenomen. Iedereen kan nu zien waar de medespelers hun dwergen hebben ingezet.
Stap 3 : Prijs van de edelstenen vastleggen (startspeler) Nadat de zichtsschermen zijn weggenomen, telt de startspeler de Graafdwergen die alle spelers samen in de verschillende schachten hebben gestuurd. Dat aantal duidt hij aan op de prijstabel. Hij legt een edelsteen van de juiste kleur in de middelste rij van de prijstabel, die aanduidt hoeveel Graafdwergen er in die bepaalde schacht zitten. In de rechter kolom kan nu de prijs van elke soort edelstenen worden afgelezen.
Stap 4 : Acties van de Schaduwdwergen (om beurt) * Daarna voert iedereen om beurt, te beginnen met de startspeler, de acties van de Schaduwdwergen uit (als er tenminste Schaduwdwergen werden ingezet). Wie geen Schaduwdwerg inzette, wordt gewoon overgeslagen. Wie beide Schaduwdwergen inzette, voert beide acties na elkaar uit. Hij bepaalt zelf de volgorde. Pas daarna is de volgende speler aan de beurt. * Op elk veld waar hij staat, heeft een Schaduwdwerg 2 mogelijkheden. Op de actietabel zijn die mogelijkheden aangeduid. Dit zijn de mogelijkheden:
* Hij neemt in totaal 2 willekeurige dwergen van de medespelers weg uit dezelfde schacht (als die er tenminste zijn).Het kunnen Graaf-, Zilver- of Schaduwdwergen zijn. (2 Zwerge entfernen) of * Hij neemt 1 edelsteen van de betreffende kleur uit de algemene voorraad.
4.2. Op het actieveld 'Opdrachten' * Hij draait zijn eigen opdracht of een openbare opdracht 1 stap hoger tot maximaal de hoogste waarde. De waarde die 1 stap hoger is dan voordien ligt dus nu bij de pijl. (1 Auftrag um 1 Stufe auf- oder abwerten) of * Hij draait een openbare opdracht of de opdracht van een medespeler 1 stap lager. De waarde die 1 stap lager is dan voordien ligt dus nu bij de pijl. Als de opdracht daarmee onder zijn laagste waarde daalt, wordt hij van het bord genomen. Als dat gebeurt met de opdracht van een tegenspeler moet die de opgelegde boete aan de kas betalen. (1 Auftrag abwerten) 4.1. Op de actievelden 'Schachten' (1 Edelstein nehmen)
* Hij kan zonder meer 2 willekeurige edelstenen uit zijn linnen zakje ruilen tegen 2 edelstenen naar keuze uit de algemene voorraad. (2 Edelsteine austauschen) of * Hij kan zonder te kijken 2 edelstenen uit het zakje van een tegenspeler nemen. De speler kan beslissen of hij 2 stenen neemt bij 1 speler of telkens 1 steen bij 2 spelers. (2 Edelsteine bei Gegnern ziehen) 4.3. Op het actieveld 'Edelstenen'
Stap 5 : Edelstenen verdelen (om beurt) Elke speler krijgt, om beurt, voor elke Graafdwerg die hij in de schachten stuurde, een edelsteen van die kleur. Als de voorraad van een bepaalde kleur op is, krijgt de speler daarvoor niets.
Stap 6 :Acties van de Zilverdwergen (om beurt) Ook hier begint de startspeler, zoals in stap 4. Iedereen voert eerst alle acties van zijn Zilverdwerg(en) uit. Daarna is de volgende speler aan de beurt. * Zilverdwergen die zich nu nog in de schachten bevinden, kunnen edelstenen van die kleur kopen uit de voorraad. Daarbij geldt de prijs die op de prijstabel is aangeduid. Men mag zoveel edelstenen kopen als men wil, zolang men maar betalen kan en er voorraad is. Let wel op, op het einde van elke ronde mag men maar 12 stenen in zijn zakje hebben. (Beliebig viele Edelsteine kaufen) 6.1. Op de actievelden 'Schachten'
* De speler die een Zilverdwerg op dit veld heeft, mag een opdracht vervullen. Dat kan een eigen of een openbare opdracht zijn. * Daarvoor moet de speler de 8 edelstenen op het opdrachtkaartje kunnen voorleggen. Daarna voegt hij ze bij de algemene voorraad op het spelbord. * De op dat ogenblik geldende opdrachtwaarde, op het bord door de pijl aangeduid, wordt hem uitbetaald door zijn markeersteen op de tellijst vooruit te zetten. * Als het opdrachtkaartje in het midden, behalve de afgesproken boete, ook nog een symbool draagt, mag de speler het kaartje zo lang houden tot hij de bijzondere functie van het kaartje wil inzetten. Pas daarna geeft hij de opdracht af. Daarmee is die opdracht uit het spel. (1 eigenen oder 1 öffentlichen Auftrag erfüllen) 6.2. Op het actieveld 'Opdrachten'
* Hier kan de speler een willekeurig aantal edelstenen uit zijn zakje verkopen tegen de prijs die op de prijstabel is aangeduid. De stenen gaan terug naar de algemene voorraad op het spelbord. Ook op die manier kan je winst maken. (Beliebig viele Edelsteine versilbern) 6.3. Op het actieveld 'Edelstenen'
Stap 7 : Opdrachten in uurwijzerzin verder draaien * Nadat alle acties van de dwergen zijn afgesloten, worden alle opdrachtkaartjes die op het bord gebleven zijn 1 positie verder gedraaid, zodat hun waarde in de volgende ronde lager ligt.
Stap 8 : Boetes betalen (eventueel) * Wanneer door het verderdraaien opdrachten onder hun kleinste waarde dalen, worden die opdracht van het bord genomen. Daarmee zijn ze uit het spel. * Als het om openbare opdrachten gaat, gebeurt er verder niets. * Als het om een persoonlijke opdracht van een speler gaat, moet die speler de aangeduide afgesproken boete betalen. Zijn markeersteen wordt op de tellijst zoveel velden terug gezet.
Stap 9 : Nieuwe opdrachten verdelen (eventueel) * Als er nu lege opdrachtvelden zijn, worden daar nieuwe opdrachten gelegd. De startspeler legt achtereenvolgens op elke lege plaats een nieuw opdrachtkaartje, dat hij van de verdekte stapel neemt. De openbare opdrachten komen als laatste aan de beurt.
Stap 10 : Edelstenen afgeven (eventueel) * Op dit moment van de ronde mag elke speler nog hoogstens 12 edelstenen in zijn zakje hebben. Wie er meer bezit, geeft alle overtollige edelstenen aan de voorraad af. De speler mag zelf kiezen welke hij afgeeft.
Stap 11 : Startspelersfiguur doorgeven * Op het einde van de ronde geeft de startspeler zijn startspelersfiguur aan zijn linker buur. Die wordt de nieuwe startspeler. De volgende ronde begint met stap 1. Bijzondere functies op de opdrachtkaartjes * De opdrachten zijn eigenlijk sieraden, die door de spelers van edelstenen voorzien moeten worden om ze af te werken. Die sieraden zijn op de opdrachtkaartjes afgebeeld. Je kan ook zien welke 8 edelstenen erin moeten worden aangebracht. De kleur van de edelstenen op de afbeelding geeft aan welke kleur edelstenen de speler moet afgeven om de opdracht te volbrengen. * Binnen de opdrachten zijn er 3 prijscategorieën. Hoe meer edelstenen van dezelfde soort er nodig zijn, des te waardevoller is de opdracht. Maar naargelang de opdracht waardevoller wordt, wordt ook de boete hoger die moet betaald worden als de opdracht niet tijdig af is. * Behalve op de duurste opdrachten staat op alle andere opdrachtkaartjes in het midden nog een symbool afgebeeld. De betekenis van de symbolen staat ook aangegeven op de binnenzijde van het zichtsscherm (zie ook p.7 van de Duitse spelregels). * (afb.21): Wie een set van 3 gelijke symbolen (bijl, houweel of hamer) afgeeft, krijgt 40 zilverdaalders extra. * (afb.22): Wie een opdrachtkaartje met dit symbool (+5/-5) afgeeft, krijgt 5 zilverdaalders extra en mag die van een willekeurige medespeler aftrekken. * (afb.23): Wie een opdrachtkaartje met dit symbool (X) afgeeft, mag een actie van een Schaduwdwerg ongedaan maken.
* (afb.24): Wie een opdrachtkaartje met dit symbool (-3) afgeeft, mag de prijs van een soort edelstenen naar keuze 3 velden lager zetten. Openbare opdrachten Tijdens het spel liggen er altijd 2 openbare opdrachten in het midden van het spelbord. Op het einde van het spel, als er geen opdrachtkaartjes meer in voorraad zijn, kan dat veranderen. Vanaf dat moment worden alle opdrachten die nog op het bord liggen openbare opdrachten. Een paar woordjes over het startkapitaal Iedereen begint met een startkapitaal van 50 zilverdaalders. Normaal zal dat bedrag alleen maar toenemen. Toch kan het in de eerste ronden gebeuren dat een speler door het betalen van een afgesproken boete minder dan 0 zilverdaalders zou hebben. In dat geval wordt zijn markeersteen op '0' gezet. Verdere schulden worden hem kwijtgescholden. Men kan in het spel geen schulden maken, gewild noch ongewild.
EINDE VAN HET SPEL Het spel eindigt in 2 gevallen: of Als een speler er in slaagt de kist van de 600 te bereiken, is het spel onmiddellijk gedaan.Die speler is de winnaar. of Als de laatste opdracht van het bord verdwijnt, eindigt het spel. Die ronde wordt nog tot het einde gespeeld.Winnaar is de speler die de meeste zilverdaalders verzamelde.
SILBERZWERG VOOR 2 SPELERS Er wordt gespeeld volgens de gewone regels voor een spel met 4 personen, met deze veranderingen: * Spelvoorbereiding: Elke speler krijgt 2 volledige sets spelfiguren (8 Graafdwergen en 4 aanvoerders), en verder 1 zichtsscherm, 1 actietabel, 1 linnen zakje, 2 markeerstenen voor de tellijst en de kisten van de honderdtallen. * Beide spelers hebben 2 opdrachtvelden op het spelbord, volgens de kleuren waarmee ze spelen. * Inzetten van de dwergen: a) er mogen niet meer dan 4 Graafdwergen in 1 schacht gezet worden. b) het actieveld 'opdrachten' mogen 2 opdrachten vervullen. * Acties van de Zilver- en de Schaduwdwergen: op Zilverdwergen staan.Zo kan men per ronde 2 In de stappen 4 en 6 worden de aanvoerders (Schaduwdwergen of Zilverdwergen) één voor één afgehandeld, afwisselend met de dwergen van de andere speler.
Voorbeeld: Speler A, de startspeler, heeft 2 Schaduwdwergen ingezet.Speler B heeft er 1 ingezet. Eerst is 1 Schaduwdwerg van speler A aan de beurt, dan de Schaduwdwerg van speler B en als laatste de tweede Schaduwdwerg van speler A.
SILBERZWERG VOOR 3 SPELERS Bij 3 spelers worden volgende opdrachtkaartjes uitgezocht en uit het spel genomen: (zie ook afb. 25 op p.8 van de Duitse spelregels) * Alle opdrachtkaartjes waarop 2 blauwe edelstenen voorkomen; * De opdracht '4 blauwe en 4 groene edelstenen; * De opdracht '4 blauwe en 4 gele edelstenen; * De opdracht '4 blauwe en 4 rode edelstenen. Verder gelden alle regels zoals bij 4 spelers. Als je wat langer wil spelen kan je natuurlijk ook met 3 spelers alle opdrachten in het spel laten.
KORTERE SPELVARIANT VOOR 4 SPELERS Als je de voorkeur geeft aan een kort en snel spel, gebruik je gewoon een kleinere stapel opdrachtkaartjes. Je kan bijvoorbeeld de kaartjes wegnemen die worden voorgesteld in 'Silberzwerg voor 3 spelers'. Vertaling: Johan Witters, 2000 Bewerking: Sven Talboom, 2012
