Slotervaartziekenhuis.nieuws
Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus
Jaargang 6, editie 16
ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde
Winter-voorjaar 2014
omgeving werken wij aan innovatieve medische zorg, onderwijs en wetenschap van hoge kwaliteit.
P2 P3 P4 P5 P6 P7
Vervolg artikel Bevolkingsonderzoek darmkanker Een kijkje in het hart van de zorg! De Herniapoli Interview met twee huisartsen in opleiding Slotervaartziekenhuis heeft keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis Slotervaartziekenhuis biedt beste co-schappen Slotervaartziekenhuis is Topzorgcentrum voor behandeling van Slaapapneu De staf Urologie uitgebreid Urologie werkt samen met VUmc en het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis
Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis en Slotervaartziekenhuis richten gezamenlijk coloscopiecentrum op
Start nieuw bevolkingsonderzoek naar darmkanker In januari gaat het landelijk bevolkingsonderzoek naar darmkanker van start. Een onderzoeksprogramma waarmee veel winst te behalen is, zo verwachten maag-darm-leverartsen Monique van Leerdam van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis en Annekatrien Depla van het Slotervaartziekenhuis. De MDL-artsen uit beide ziekenhuizen werken al jaren samen en hebben nu gezamenlijk een coloscopiecentrum opgericht. LEES VERDER OP PAGINA 2, KOL O M 1 >
Open dag van de Zorg en Welzijn 2014
P8 P9 P10 P11 P12
SLZ neemt deel aan Milieuthermometer Zorg Nazorg intensive care is verbeterd CBRN rampenplan Het Slotervaartziekenhuis heeft een uitgebreide afdeling Klinische Geriatrie Ouderenmishandeling Schouderspecialisten starten onderzoek naar ‘frozen shoulder’ De SOS poli Nieuwe specialisten Data voorlichtingsbijeenkomsten 2014 Colofon
Het Slotervaartziekenhuis gaat ook in 2014 voor optimale patiëntenzorg Namens alle medewerkers van het Slotervaartziekenhuis wens ik u een heel goed 2014. Een jaar waarin we u zo weinig mogelijk in ons ziekenhuis hopen te zien. Maar mocht het toch medisch noodzakelijk zijn dat u in het jaar dat voor ons ligt een van onze poliklinieken bezoekt of op een verpleegafdeling wordt opgenomen, dan kunt u ervan verzekerd zijn dat u de aandacht en zorg krijgt die u van ons gewend bent. Optimale zorg voor al onze patiënten blijft het doel waarnaar al onze medewerkers streven. Op Oudejaarsavond is de overname van het Slotervaartziekenhuis aan de MC Groep een feit geworden. Ons ziekenhuis gaat nu een nieuwe fase in. Wij zijn ervan overtuigd dat het voortbestaan van het Slotervaartziekenhuis hiermee bestendigd is. U kunt ook in 2014 op het Slotervaartziekenhuis rekenen! Prof.dr. Jos Beijnen, lid Raad van Bestuur Slotervaartziekenhuis
Zaterdag 15 maart van 11.00 - 14.30 uur ZIE O OK PAGINA 3 >
VOOR MEER INFORMATIE OVER ONS ZIEKENHUIS VERWIJZEN WIJ U NAAR WWW.SLOTERVAARTZIEKENHUIS.NL.
Jaarlijks krijgen in Nederland dertienduizend patiënten de diagnose darmkanker. Met ingang van januari 2014 worden daarom alle Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar uitgenodigd voor deelname aan een bevolkingsonderzoek. “Darmkanker komt heel veel voor”, aldus MDL-arts Van Leerdam. “De ziekte eist jaarlijks zo’n vijfduizend slachtoffers. En dat terwijl de VERVO LG VAN PAG INA 1 >
niet meer uitgroeien tot darmkanker. In zo’n kijkonderzoek is ook darmkanker al in een vroeg stadium vast te stellen; op dat moment kan het ook goed operatief worden behandeld. In januari 2014 start een landelijk bevolkingsonderzoek, waarmee tekenen van deze voorloper of de ziekte zelf kunnen worden opgespoord. MDL-arts Depla legt uit: “In veel landen vindt al jaren zo’n onderzoek plaats. Dat gebeurt op verschillende manieren, de één meer belastend dan de ander. Er zijn landen waar een ouderwetse ontlastingstest wordt gedaan, in sommige landen wordt ook een coloscopie gedaan.” ONTLASTINGSTEST
MEVROUW DRS. C.T.M. DEPLA, MDL-ARTS.
ziekte, mits vroeg vastgesteld, goed te behandelen is. Met het onderzoek verwachten we de vijfjaarsoverleving te kunnen verhogen van 55 naar 85 procent. Er is echt veel winst te behalen.” De ziekte heeft een goedaardige voorloper, de poliep. Als deze tijdig wordt ontdekt kan deze eenvoudig tijdens een kijkonderzoek van de darm worden verwijderd. Eenmaal verwijderd, dan kan de poliep TIJDIGE ONTDEKKING
Nederland kiest voor het onderzoeken van de ontlasting. Bloed in de ontlasting kan wijzen op een poliep of op darmkanker. In zes tot acht procent is de test positief, bij de helft van deze groep wordt daarna daadwerkelijk een afwijking gevonden. Het is een eenvoudig onderzoek. De test valt automatisch bij alle mannen en vrouwen in de leeftijd van 55 tot 75 jaar op de mat. Met een soort ‘mascarastick’ doet men zelf wat ontlasting in een buisje, dit gaat via de post naar het laboratorium. “Dit onderzoek is niet belastend, is zonder risico’s en kost weinig. Met deze eenvoudige test hopen we een groot deel van de bevolking te bereiken”, aldus Depla. De resultaten van een proef met deze test zijn op dat vlak veelbelovend. Maar liefst zestig procent van de mensen die de test
toegestuurd kreeg, deed mee met het onderzoek. PROCEDURE ONDERZOEK
In januari 2014 start de uitrol van het landelijk bevolkingsonderzoek, onder verantwoordelijkheid van het RIVM. Alle teruggestuurde testen worden onderzocht in speciale laboratoria. Wordt in de ontlasting bloed gevonden, dan volgt een verwijzing voor een coloscopie, een inwendig darmonderzoek met een flexibele slang. Het Antoni van Leeuwenhoek en het Slotervaartziekenhuis werken nauw samen om deze scopieën aan te kunnen bieden. Van Leerdam: “We werken als MDL-artsen al nauw samen met het Slotervaart. Om de darmonderzoeken in het onderzoeksprogramma te mogen aanbieden, moet eerst een accreditatie plaatsvinden. Hierop hebben we ons gezamenlijk voorbereid. We hebben protocollen afgestemd, de medewerkers werken in beide ziekenhuizen en we doen gezamenlijk de visitatie. Dat de ziekenhuizen naast elkaar staan, maakt samenwerking ook heel praktisch.” Binnen tien dagen na de positieve uitslag van de test vindt de coloscopie plaats. Wordt daar een afwijking gevonden, dan start binnen drie weken de behandeling. De verwachting is, dat het aantal doden als gevolg van darmkanker per jaar met 2.400 omlaag kan worden gebracht.
TIJDENS DE COLOSCOPIE WORDT
DE DIKKE DARM BEKEKEN VIA EEN FLEXIBELE SLANG.
TABOEDOORBREKEND
Bij de invoering van de test is men niet over één nacht ijs gegaan. Om discussies over de toegevoegde waarde - die rond de borstkankerbus en het uitstrijkje blijven voortduren - te voorkomen, zijn uitgebreide studies gedaan in de regio Rotterdam en Amsterdam. Monique van Leerdam is overtuigd van het nut van zo’n bevolkingsonderzoek. Niet voor niets is zij al jarenlang actief betrokken bij de proefbevolkingsonderzoeken en de invoering van het onderzoek, onder meer in de landelijke werkgroep die de invoering voorbereidt. Ze hoopt en verwacht daarnaast, dat de test bijdraagt aan de bewustwording rondom darmkanker. “Deze ziekte komt heel veel voor, maar er heerst nog veel schroom. Het is niet iets wat je eventjes op een verjaardag vertelt. Door een grote groep mensen voor deze test uit te nodigen, hopen we iets van dat taboe te doorbreken.”
MEER INFORMATIE OVER HET BEVOLKINGSONDERZOEK VINDT U OP DE WEBSITE VAN HET RIVM: WWW.RIVM.NL. MEER INFORMATIE OVER HET COLOSCOPIECENTRUM ANTONI VAN LEEUWENHOEK EN SLOTERVAARTZIEKENHUIS VINDT U OP WWW.SLZ.NL/COLOSCOPIECENTRUM.
Een kijkje in het hart van de zorg! Open dag van de Zorg en Welzijn 2014 zaterdag 15 maart van 11.00 - 14.30 uur Naast de informatiemarkt met stands van verschillende medische specialismen is er de zeer veelzijdige film ‘Nooit meer slapen’ van het Amsterdams WaakSlaapCentrum over
slaapstoornissen en een lezing van dr. Hamburger, neuroloog en slaapspecialist. Er zijn rondleidingen naar de afdeling Radiologie en de verloskamers. De afdeling Geriatrie houdt lezingen over Dementie, Migrantenpolikliniek, Beweeg! om niet te vallen. Laat uw bloedsuiker bepalen en leer zelf bloed afnemen met behulp van een proefarm. Hoe ziet
De Herniapoli Mensen met een hernia willen graag snel geholpen worden. Vaak zijn de klachten al enige tijd aanwezig en is de huisarts al gestart met pijnstilling of fysiotherapie. Een deel van de patiënten houdt na 6 weken nog klachten. Voor deze groep patiënten is neuroloog dr. Vlak in 2013 in samenwerking met de afdeling Radiologie gestart met de Herniapoli. Patiënten met uitstralende pijn in arm of been die passen bij een hernia kunnen, na verwijzing via de huisarts, binnen 1 tot 2 weken op dinsdag terecht op de Herniapoli. Indien er bij onderzoek verschijnselen van een hernia zijn dan volgt meestal de volgende dag een MRI-scan. Direct na de scan krijgt de patiënt de uitslag van de neuroloog en wordt het behandelplan besproken. Hernia is een ander woord voor ‘uitstulping’. Een uitstulWAT IS EEN HERNIA?
ping van de tussenwervelschijf wordt ook wel een Hernia Nuclei Pulposi (HNP) genoemd. De tussenwervelschijf bestaat uit een stevig omhulsel met daarin een zachte, elastische kern. Als het omhulsel verzwakt of zelfs scheurt, kan die kern uitpuilen en ontstaat er een hernia. Deze uitstulping kan op een zenuw drukken, waardoor er pijnklachten in arm of been kunnen ontstaan. Dit gaat vaak gepaard met rugpijn. Bij een sterke afklemming van de zenuw kunnen uitvalsverschijnselen ontstaan zoals gevoelsstoornissen of verlam-
beademing eruit? Reanimatie training met een Automatische Externe Defibrillator (AED)? Alle informatie over bevallen in het Slotervaartziekenhuis met een rondleiding naar de verloskamers. De cliniclowns lopen rond! Er is een workshop ‘Look Good Feel Better’ en de verzorging van pruiken en uitgebreide informatie over oncologische behandelingen. Informatiestands van de afdelingen Hiv/Soa, Diëtetiek,
Urologie, Wondverzorging, overgewicht bij kinderen. Doe een geheugentest. Ervaar in het ouderdomspak hoe lichamelijke beperkingen de levenskwaliteit beïnvloeden. Een arm in het gips, hoe voelt dat? Laat uw gehoor testen in de bus van BeterHoren.... en zoveel meer. We hopen u allen te mogen begroeten, Afdeling PR & Voorlichting
KIJK VOOR HET HELE PROGRAMMA OP ONZE WEBSITE WWW.SLOTERVAARTZIEKENHUIS.NL.
mingsverschijnselen in arm of been. Soms zijn er ook problemen met plassen of ontlasting. WAARDOOR ONTSTAAT EEN HERNIA?
Mogelijk spelen houding (veel zitten), zwaar tillen, verkeerd bewegen en gebrek aan gezonde lichaamsbeweging een rol. Hernia (en rugklachten in het algemeen) kunnen in bepaalde families vaker voorkomen. Vermoedelijk is de belangrijkste factor een aangeboren aanleg om een hernia te krijgen. Hernia is een belangrijke oorzaak van werkverzuim en daarom is een snelle diagnose en behandeling van belang.
rondom de geprikkelde zenuwwortel wordt gespoten), operatie door de neurochirurg of revalidatie. Voor vragen kunt u contact opnemen met de polikliniek. MEER INFORMATIE?
Het Slotervaartziekenhuis beschikt over diverse behandelmogelijkheden: pijnbestrijding met medicatie, wortelblokkade (waarbij een verdoving BEHANDELMOGELIJKHEDEN
HERNIAPOLIKLINIEK T 020 - 512 51 24
Interview met twee huisartsen in opleiding Al 15 jaar lopen huisartsen in opleiding (i.o.) stage op de afdeling Geriatrie in het Slotervaartziekenhuis en dat werpt zijn vruchten af. Antwoorden van twee huisartsen i.o. (stagiaires) op de volgende vragen. Wat leert de huisarts in opleiding op de afdeling Geriatrie in het Slotervaartziekenhuis? Als huisarts in opleiding zie je op de dagkliniek patiënten die verwezen zijn door de huisarts met verschillende klachten zoals kennis/geheugenstoornissen, vaker vallen, lichamelijke klachten en een veelvoud aan medicijngebruik. Door uitgebreid en eventueel aanvullend onderzoek zoals laboratoriumonderzoek, geheugen testen krijgen we in één dag een beeld van de problemen. Indien nodig kan er extra behandeling in gezet worden of wordt er aan de huisarts advies gegeven hoe bepaalde problematiek aan te pakken. In de huisartsenpraktijk is er niet zoveel tijd voor 1 patiënt, toch is duidelijker geworden welke stappen je als huisarts kunt zetten om een beter beeld te krijgen van de lichamelijke en kennis/geheugen problemen van een patiënt. Deze stage
leert de signalen van dementie te herkennen en aanpakken en welke factoren allemaal een rol kunnen spelen. Ook een beter idee over welke medicatie bij de oudere patiënt je beter niet kunt geven.
Wie moeten huisartsen verwijzen naar de Geriatrie van het Slotervaartziekenhuis? De huisarts moet patiënten verwijzen waarbij de patiënt klachten ervaren die voor de huisarts na onderzoek en kennis/geheugen screening niet duidelijk zijn. Huisartsen werken soms samen met een praktijkondersteuner en samen kunnen zij geregeld de klachten van een patiënt in kaart brengen. Daarna kunnen patiënten gerichter doorverwezen worden als het beeld onduidelijk is naar geriater of specialist Ouderengeneeskunde.
Hoe moet de zorg voor de oudere patiënt vanuit de huisartsenpraktijk georganiseerd zijn? De groep ouderen in de huisartsenpraktijk wordt natuurlijk steeds groter. Hiervoor is het nodig om de zorg rondom de oudere patiënt goed te organiseren. Dit kunnen huisartsen niet zelfstandig. Gelukkig beschikken meerdere huisartsenpraktijken over praktijkondersteuners, medewerkers die onder verantwoordelijkheid van de huisarts een aantal taken overnemen. Zij kunnen ouderen ook thuis bezoeken en de situatie beoordelen en indien nodig dit gecombineerd met een specialist Ouderengeneeskunde of door een nauwe samenwerking tussen de huisarts en specialist Ouderengeneeskunde en klinisch geriater. Binnen de huisartsgeneeskunde is er een mogelijkheid om een specialistische opleiding Ouderengeneeskunde te doen. Deze huisartsen kunnen eventueel patiënten overnemen van huisartsen met minder affiniteit voor de ouderenzorg.
Met dank aan stagiaires uit de huisartsenopleiding, Evelijn van den Hoek en Laura Kroon.
Webwinkel
Bestel online een cadeau
Wilt u een patiënt in ons ziekenhuis verblijden met een cadeau? Dat kan! U bestelt het cadeau via www.slzwebwinkel.nl en de medewerker van onze winkel brengt het cadeau naar de door u aangegeven patiënt. In de SLZ-webwinkel kunt u kiezen uit een gevarieerd assortiment zoals bloemen, tijdschriften, fruitmanden, cadeaupakketten, knuffels en lekkernijen afkomstig uit de eigen winkel van het ziekenhuis. Bestellen is heel simpel. U kiest online
de artikelen uit, geeft de naam van de patiënt, de afdeling en het kamernummer op, en rekent af door middel van iDeal. Dit is de vertrouwde en veilige omgeving van uw eigen bank. Tot slot zorgen de medewerkers van het ziekenhuis dezelfde dag nog voor een levering aan bed. Er zijn twee bezorgrondes per dag. Eén ronde aan het eind van de ochtend en één BEZOEK RECHTSTREEKS ONZE WEBWINKEL aan het einde van de WWW.SLZWEBWINKEL.NL EN BESTEL EEN CADEAU. middag.
Slotervaartziekenhuis heeft keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis RIEND
SEN
I
RV
IJK
Om het keurmerk te verkrijgen, moet een ziekenhuis voldoen aan een aantal voorwaarden. Enkele voorbeelden hiervan zijn: er is een verpleegafdeling Geriatrie, een dagkliniek/polikliniek en een consultenteam; er is extra aandacht voor kwetsbare ouderen; meerdere afspraken kunnen op dezelfde dag gepland worden; extra tijd en hulp bij onderzoeken; vervoer met een golfkarretje van de parkeerplaats naar het ziekenhuis en terug; strips op de eerste en laatste traptreden; toiletten voor mindervaliden; duidelijke borden.
O
EL
Nederland vergrijst. Dit betekent dat er steeds meer ouderen zijn die ook langer leven. Als ziekenhuis hebben wij de taak ons hierop voor te bereiden. Ook de zorgverzekeraars vinden dit belangrijk.
IE
I
S
De afgelopen maanden zijn diverse verbeteringen aangebracht in en om het ziekenhuis. Hiermee hopen wij het Slotervaartziekenhuis toegankelijk te houden voor bezoekers en patiënten van alle leeftijden.
Z
Op 1 oktober j.l. heeft het Slotervaartziekenhuis het keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis behaald. Een belangrijk keurmerk omdat meer dan de helft van onze patiënten 70 jaar en ouder is.
KENHU
VOOR MEER INFORMATIE OVER HET KEURMERK SENIORVRIENDELIJK ZIEKENHUIS KUNT U VINDEN OP WWW.SENIORVRIENDELIJKZIEKENHUIS.NL. OF MAIL NAAR MIEKE BIL, VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST GERIATRIE:
[email protected].
Slotervaartziekenhuis biedt beste co-schappen Het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam is volgens geneeskunde studenten van het AMC in het studiejaar 2012 - 2013 de beste instelling om co-schappen te lopen. Dat is de conclusie van de Evaluatie Commissie Master Geneeskunde (ECMG) van het AMC na het verwerken van alle beoordelingen van studenten, zo meldt Medical Facts. Volgens Joost Wiersinga, voorzitter van de ECMG, waren de beoordelingen voor het Slotervaartziekenhuis ‘zeer hoog’. In de evaluaties wordt het ziekenhuis beschreven als een goede organisatie, met
een prettige sfeer en veilige leeromgeving. De begeleiders worden getypeerd als ‘laagdrempelig benaderbaar’.
Verder kwam de evaluatie naar voren dat studenten in het Slotervaartziekenhuis de kans krijgen om veel patiënten te
kunnen zien op de polikliniek en dat ze ‘goede, duidelijke en gestructureerde feedback’ krijgen. Vooral met die gestructureerde feedback gaat het volgens Wiersinga ‘lang niet overal even goed’. Onderwijscoördinator en internist Jan-Willem Mulder van het Slotervaartziekenhuis nam de ECMG Award voor het beste opleidingsziekenhuis voor co-assistenten in ontvangst. Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) eindigde als tweede instelling en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis als derde. ECMG AWARD
ONDERWIJSCOÖRDINATOR EN INTERNIST JAN-WILLEM MULDER VAN HET SLOTERVAARTZIEKENHUIS (R), NEEMT DE ECMG AWARD VOOR HET BESTE
OPLEIDINGSZIEKENHUIS VOOR CO-ASSISTENTEN IN ONTVANGST.
Slotervaartziekenhuis is Topzorgcentrum voor behandeling van Slaapapneu Aan het Amsterdam WaakSlaapCentrum van het Slotervaartziekenhuis is op 22 november 2013 het maximale aantal van vijf sterren van ApneuVereniging toegekend voor de kwaliteit van de zorg voor patiënten met het obstructief slaap apneu syndroom (OSAS). Daarmee zijn wij een van de slechts 8 centra in Nederland die deze topzorg leveren.
VOORZITTER NSWO
Het Amsterdam WaakSlaapCentrum is ook op wetenschappelijk en educatief gebied zeer actief. Zo is neuroloog/ slaapdeskundige dr. Hamburger dit jaar herkozen als voorzitter van de Nederlandse vereniging voor Slaap – Waak Onderzoek (NSWO). Daarnaast organiseert het AmsterdamWaakSlaapCentrum
in samenwerking met de NSWO een congres ‘Age and Sleep’ voor (huis)artsen met speciale interesse in leeftijd en slaap. De aandacht wordt dan gericht op slaap en slaapproblemen bij kinderen en ouderen, ook geriatrische patiënten. Dit symposium wordt gehouden op vrijdag 23 mei 2014, op het terrein van het Slotervaartziekenhuis.
De staf Urologie uitgebreid De staf van de afdeling Urologie is uitgebreid met een nieuwe uroloog: drs. Tan Q.T. Tong. De heer Tong is ruim 4 jaar werkzaam geweest als Oberartz in de Universiteitskliniek van Duisburg bij prof.dr. D. Rohde. De grote klanttevredenheid blijkt uit een onderzoek onder ruim 4.000 patiënten met slaapapneu. Hierbij werden 87 slaapklinieken onderling vergeleken en werd onder andere gekeken naar deskundigheid, begeleiding, wachttijden en voorlichting en de waardering voor de kliniek als geheel. In het Amsterdam WaakSlaapCentrum werken al 30 jaar neurologen, KNO-artsen, longartsen, kinderartsen, geriaters, tandheelkundigen, psychologen en slaaplaboranten, die samen een multidisciplinair team vormen om voor elke patiënt een individueel behandeladvies op te stellen. Zo kan iedere patiënt uitgaan van een opti-
male en persoonlijke behandeling. Zoals blijkt uit het onderzoek van de Apneu vereniging wordt dit door onze patiënten dus zeer gewaardeerd. Al eerder werd het Amsterdam WaakSlaapCentrum in 2011 als eerste in Nederland geaccrediteerd als algemeen slaapcentrum. Een dergelijk certificaat houdt in dat in het Amsterdam WaakSlaapCentrum alle soorten slaapstoornissen gediagnosticeerd en behandeld kunnen worden en dat het slaapcentrum voldoet aan de strikte Europese eisen voor kwaliteit en veiligheid. Deze keuring vindt 5-jaarlijks plaats.
behandelingsmogelijkheden verder uit te breiden.
Drs. Tong is gespecialiseerd in endoscopisch urologische ingrepen, laparoscopische en oncologische operaties. Met de komst van deze nieuwe arts hoopt de afdeling Urologie de nieuwste urologische
Drs. Judith Bosschieter is een nieuwe assistent urologie die samen met de reeds aanwezige assistent Rosa Burgers en de physician assistent Vera van Meel-van Eck de lopende zaken op de polikliniek en afdeling Urologie reguleert. Alle drie hebben ruime ervaring in het behandelen en begeleiden van de patiënten. Verder bestaat de staf van de afdeling Urologie uit drs. Saskia Smit, uroloog, algemene Urologie, functionele Urologie en dr. Ernest Weil, hoofd Urologie.
Urologie: een team dat samenwerkt met VU Medisch Centrum (VUmc) en het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (AvL) Door de groei van de afdeling Urologie, sinds de komst van uroloog dr. Ernest Weil als hoofd van de afdeling Urologie, is er nu een compleet team van medewerkers die de zorg voor de urologische patiënten in het Slotervaartziekenhuis voor hun rekening neemt. Binnen het team van de afdeling Urologie zijn de taken van de verschillende leden duidelijk verdeeld. De baliemedewerkers zijn dokterassistenten die de eerste contacten maken met de nieuwe patiënten en vervolgens alle voor de patiënt belangrijke zaken coördineren. Naast de administratieve taken worden door de baliemedewerkers veel medische handelingen verricht zoals uroflowmetrie, echografie van de blaas, katheter wisselen, wondverzorging en worden medische instructies gegeven. Het secretariaat wordt geleid door Yvonne Mulder. Vaste verpleegkundigen onder leiding van Fatima Rahou coördineren alle medische zaken die nodig zijn voor diagnostiek en behandeling van onze patiënten. Functieonderzoek wordt verzorgd door Dedy Vreeken. SAMENWERKING MET VUMC EN ANTONI VAN LEEUWENHOEK
Door het grote aanbod van nieuwe patiënten en de uitgebreidheid van de behandelingsmogelijkheden binnen de urologie heeft de afdeling Urologie van het Slotervaart-
ziekenhuis nauwe contacten aangeknoopt met de afdeling Urologie van het VUmc en het Urologisch Oncologisch Centrum van het AvL. Door de centralisering van een aantal urologische operaties met name op het gebied van oncologie waarbij expliciete expertise wordt gevraagd, heeft de afdeling Urologie van het Slotervaartziekenhuis gemeend om bepaalde operaties in samenwerking met het VUmc ofwel AvL uit te voeren. Zowel de pre- als postoperatieve zorg wordt vanuit het Slotervaartziekenhuis door de afdeling Urologie gecoördineerd. Uitgebreid overleg met de urologen van de staf van het VUmc en AvL wordt regelmatig gevoerd om patiënten onderling te verwijzen. Het komt dan ook regelmatig voor dat patiënten in het behandelingstraject van de afdeling Urologie van het Slotervaartziekenhuis worden verwezen voor definitieve operatieve behandeling of extra analyse naar één van beide bovengenoemde centra. Ook omgekeerd worden patiënten vanuit de VUmc of het AvL naar de afdeling Urologie van het Slotervaart-
VAN LINKS NAAR RECHTS: E.H.J. WEIL (HOOFD AFDELING UROLOGIE), DEDY VREEKEN (INCONTINENTIE VERPLEEGKUNDIGE), VERA VAN ECK
(PHYSICIAN ASSISTENT), T.Q.T. TONG (UROLOOG), YVONNE MULDER
(MEDISCH SECRETARESSE), S.J. SMIT-VAN DER WAL (UROLOOG), KIRSTEN TEERINK
(DOKTERSASSISTENTE), M.E. WOLFFENSPERGER (TEAMLEIDER POLIKLINIEKEN),
JUDITH BOSSCHIETER (ANOIS), FATIMA RAHOU (UROLOGIE VERPLEEGKUNDIGE), HEDWIG GRIJPSTRA (DOKTERSASSISTENTE) EN NIKKI HARING (DOKTERSASSISTENTE).
ziekenhuis verwezen voor specifieke urologische therapieën waarin de staf van de afdeling Urologie is gespecialiseerd. Regelmatig zijn er wetenschappelijke bijeenkomsten tussen de staf van de afdeling Urologie van het Slotervaartziekenhuis en de staf van VUmc en AvL. Tijdens deze besprekingen worden de laatste inzichten in de behandeling van ingewikkelde urologische problemen besproken. Momenteel wordt onderzocht of de afdeling Urologie in de DE LAATSTE INZICHTEN
naaste toekomst ook assistenten uit het VUmc kan ontvangen om deze in de gelegenheid te stellen zich verder te bekwamen in één van de vele urologische ingrepen die in het Slotervaartziekenhuis op de afdeling Urologie worden uitgevoerd. Het team van de afdeling Urologie is er klaar voor om u op adequate en zorgzame manier te ontvangen in 2014. Namens het hoofd van de staf van de afdeling Urologie, dr. Ernest Weil
VOOR MEER, ACTUELE INFORMATIE VERWIJZEN WIJ U NAAR WWW.SLOTERVAARTZIEKENHUIS.NL.
Slotervaartziekenhuis neemt deel aan Milieuthermometer Zorg
huis neemt duurzaamheid op als criterium bij de aanschaf van nieuwe apparatuur. Het nieuwe Imaging Center van VUmc wordt een modern en flexibel gebouw dat aan de hoogste duurzaamheidscriteria voldoet.
Op een eerste bijeenkomst met ziekenhuisbestuurders in de ambtswoning van de burgemeester werd vervolgens de kiem gelegd voor het convenant. Met de ondertekening gisteravond stellen de ziekenhuizen zich ten doel om certificaten te behalen van de ‘Milieuthermometer Zorg’, een instrument om de milieuprestatie en het milieumanagement blijvend te verbeteren en om personeelsleden, cliënten, bezoekers en overheid inzicht te geven in de resultaten.
‘MILIEUTHERMOMETER ZORG'
SAMENWERKING PUBLIEKE EN
De besturen van zeven Amsterdamse ziekenhuizen gaan zich sterk maken voor het verbeteren van hun milieuprestaties. Wethouder Van Poelgeest heeft het initiatief genomen voor afspraken daarover die zijn vastgelegd in een convenant dat in de ambtswoning van de burgemeester is ondertekend. De gemeente begeleidt de ziekenhuizen bij concrete stappen naar een structureel duurzame bedrijfsvoering. De Amsterdamse ziekenhuizen voelen zich verantwoordelijk voor een bijdrage aan een gezonde leefomgeving en een duurzame wereld. Daarom maken zij zich samen sterk voor het reduceren van de milieubelasting en het verder verbeteren van hun milieuprestaties. Op verschillende terreinen zijn mogelijkheden voor verbetering. Het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis zet zich bijvoorbeeld in om voedselverspilling te voorkomen. Het Slotervaartzieken-
Het idee om samen met de Amsterdamse ziekenhuizen een milieuconvenant te sluiten ontstond tijdens een werkbezoek van wethouder Maarten van Poelgeest aan het OLVG.
PRIVATE PARTIJEN
Het convenant werd niet alleen ondertekend door vertegenwoordigers van de gemeente en ziekenhuizen, maar ook door andere
publieke en private partijen in de zorgsector. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, Waternet, Westpoort Warmte, Philips en Agentschap NL zullen actief helpen om de verdere verduurzaming van de ziekenhuizen te ondersteunen. Hierdoor ontstaat een bundeling van kennis waar de gehele zorgketen baat bij heeft. Philips gaat de ziekenhuizen ondersteunen met een trainingsprogramma waarbij kennis en ervaringen worden gedeeld op het gebied van energiemanagement, afvalscheiding en het hergebruik van medische apparatuur. Waternet biedt kennis en expertise aan om op slimme manieren kringlopen van water, energie en grondstoffen sluitend te maken.
Nazorg intensive care is verbeterd Ontslag van de intensive care kan voor patiënten pas het begin zijn van een moeizame herstelperiode. Patiënten hebben vaak nog langdurig gezondheidsproblemen zoals minder spierkracht, stijve gewrichten, geheugenproblemen, verminderde concentratie en aandacht. Ook slaapproblemen, depressie of posttraumatische stress stoornis (PTSS) komen regelmatig voor. Het herstel kan jaren in beslag nemen en is niet altijd volledig. Hierdoor ervaren patiënten na een IC-opname een duidelijk verminderde kwaliteit van leven. Vanwege deze post-IC-problemen is de nazorg in en na het ziekenhuis verbeterd. IC-patiënten hebben vaak geen of te weinig accurate herinneringen aan de ICopname. Uit studies blijkt dat wanneer voor hen gedurende de opname een zogenaamd IC-dagboek wordt bijgehouden door familie en verpleegkundigen, dit helpt om verwerkingsproblemen en ook PTSS te voorkomen. Daarom wordt sinds kort op de IC van het BIJHOUDEN VAN EEN IC-DAGBOEK
Slotervaartziekenhuis voor elke patiënt die langer dan twee dagen aan de beademing ligt, ook een dagboek bijgehouden. Verder wordt na ontslag naar de afdeling nazorg geleverd door de IC-verpleegkundigen. Zij lopen de eerste dagen samen met een van de IC-artsen langs om te beoordelen of er vanuit de IC nog ondersteuning gewenst is en ook om vraagbaak te zijn over de IC-opname voor patiënten en familie. Tenslotte is er een IC-nazorg poli gestart waarvoor patiënten, die langer dan 48 uur opgenomen zijn geweest, worden uitgenodigd. Deze poli biedt de gelegenheid om te inventariseren welke problemen nog ervaren worden en welke hulp hier voor nog gewenst is. Dit alles helpt niet alleen patiënten en familie bij herstel en verwerking van een moeilijke periode, het kan ons ook inzicht geven in wat wij eventueel verder zouden kunnen verbeteren aan de kwaliteit van de IC-zorg. INZICHT IN HET VERBETEREN VAN KWALITEIT
CBRN rampenplan De Spoed Eisende Hulp van het Slotervaartziekenhuis is koploper met rampenplan voor de opvang van patiënten na een biologisch, chemisch, radioactieve of nucleaire besmetting. Het Slotervaartziekenhuis heeft plannen en richtlijnen opgesteld voor de opvang van chemisch, biologisch, radioactief en/of nucleair besmette patiënten, ofwel CBRN slachtoffers. In deze plannen worden de patiëntenstromen ‘besmet’ en ‘niet besmet’ van elkaar gescheiden. Het verpleegkundig en medisch personeel van de afdeling spoedeisendehulp (SEH) is hierin geschoold en getraind. In oktober j.l. heeft een oefening plaatsgevonden waarbij Lotusslachtoffers ingezet zijn als chemisch besmette patiënten, die zich meldden bij de spoedeisende hulp. Chemisch besmette patiënten kunnen betrokken zijn geweest bij een ongeval waarbij chemische (vloei)stoffen zijn vrijgekomen, bedrijfsongevallen met gevaarlijke stoffen of bij een brand vrijgekomen schadelijke stoffen hebben ingeademd vanuit de lucht. Ook kunnen chemische incidenten gebeuren met huis-, tuin- en keukenmiddelen zoals chloor, spiritus, lampenolie etc. De opvang van besmette slachtoffers is bijzonder omdat zij ontdaan moeten worden van de chemische besmetting, allereerst voor de eigen gezondheid én ter voorkoming van besmetting van de hulp-
verleners. De hulpverleners moeten zichzelf hiervoor beschermen door speciale kleding aan te trekken. Deze beschermende kleding zorgt ervoor dat er geen besmetting kan plaatsvinden en er niets ingeademd kan worden. Wanneer een patiënt moet douchen om ‘ontsmet’ te worden, helpt de verpleegkundige in beschermende kleding waarna er medisch onderzoek volgt en behandeling verder kan worden ingezet.
VOORBEREIDINGEN VAN DE CBRN OEFENING.
De SEH van het Slotervaartziekenhuis is hierin zeer vooruitstrevend te werk gegaan en koploper in de ontwikkeling van een deskundig plan van aanpak dat voldoet aan de eisen van de Inspectie van de Volksgezondheid.
HULPVERLENERS WERKEN IN BESCHERMENDE KLEDING.
DOUCHEN VOOR ‘ONTSMETTING’.
Het Slotervaartziekenhuis heeft een uitgebreide afdeling Klinische Geriatrie Klinische geriatrie is het ziekenhuisspecialisme dat zich toelegt op ouderen met gecombineerde problematiek. Vaak gaat het om de combinatie van lichamelijke, psychische en sociale problemen. Veel voorkomende problemen van patiënten die de geriater bezoeken zijn geheugenproblemen en verwardheid, problemen met het lopen en vallen, polyfarmacie (het gebruik van meerdere medicijnen tegelijkertijd), somberheid en onverklaarbare achteruitgang in het dagelijks functioneren. Deze symptomen komen vaak in combinaties voor. Het is de opzet van de geriatrie om de behandeling geïntegreerd te laten verlopen, zodat herhaalbezoeken aan het ziekenhuis zoveel mogelijk worden vermeden.
De klinisch geriater probeert ervoor te zorgen dat patiënten zolang mogelijk in hun
MULTIDISCIPLINAIRE TEAM
De klinisch geriater heeft deskundigheid op het gebied van ouderdomsziekten. Hij bekijkt niet alleen lichamelijke ziekten maar juist de gehele mens. Zo kijkt hij ook naar psychische en sociale problemen en eventuele zorgproblemen thuis.
vertrouwde omgeving kunnen blijven. Er wordt hiervoor in een team gewerkt met andere disciplines. Dit team bestaat uit een maatschappelijk werker, een fysiotherapeut, een ergotherapeut en een psycholoog. DE AFDELING
Het Slotervaartziekenhuis heeft een lange traditie in de klinische geriatrie en geriatrie is een belangrijk speerpunt van het ziekenhuis. De afdeling beschikt over 25 klinische bedden met 450 opnames per jaar, een grote dagkliniek waar 1.200 bezoeken per jaar plaats vinden en een polikliniek. Daarnaast worden consulten verricht op andere afdelingen in het ziekenhuis. Er is binnen het ziekenhuis een intensieve samenwerking met andere vakgroepen, onder
andere binnen het Geheugenteam en de Valpolikliniek. Buiten het ziekenhuis wordt actief samengewerkt met meerdere verpleeghuizen, GGZ-instelllingen, academische ziekenhuizen en huisartsen. De afdeling is betrokken bij het Landelijk Dementieprogramma en het Nationaal Programma Ouderenzorg. DE VAKGROEP
De vakgroep Klinische Geriatrie bestaat momenteel uit 4 klinisch geriaters. Twee ouderenpsychiaters van Arkin zijn parttime verbonden aan de afdeling. Daarnaast zijn op de afdeling een verpleegkundig specialist werkzaam en diverse artsen in opleiding (tot klinisch geriater, huisarts of psychiater). Verder worden op onze afdeling co-assistenten en semi-artsen van het VUmc en de UVA opgeleid.
Ouderenmishandeling Sinds 1 juli 2013 is elke instelling in Nederland verplicht een meldcode ouderenmishandeling te hanteren. Dit betekent dat bij het vermoeden van ouderenmishandeling een plan wordt gemaakt om de mishandeling te stoppen. De meldcode geldt voor patiënten van 65 jaar en ouder op de spoedeisende hulp, de verpleegafdelingen en de poliklinieken. Ouderenmishandeling kan bestaan uit lichamelijk geweld maar ook uit psychische mishandeling, verwaarlozing of financieel misbruik. De mishandeling kan door een familielid, buurman/vrouw maar ook door een hulpverlener gepleegd worden. Om de patiënt zo goed mogelijk te helpen kan overleg met de huisarts of een andere instantie nodig zijn. Met elkaar hopen we zo verdere mishandeling van een oudere te voorkomen.
VOOR MEER INFORMATIE OVER DIT ONDERWERP KUNT MAILEN MET MIEKE BIL, AANDACHTSFUNCTIONARIS OUDERENMISHANDELING:
[email protected].
Schouderspecialisten starten onderzoek naar ‘frozen shoulder’ “Een frozen shoulder (letterlijke vertaling: bevroren schouder) is een veel voorkomende oorzaak van pijn en stijfheid van de schouder”, aldus dr. Lijkele Beimers, orthopedisch chirurg in het Slotervaartziekenhuis. “Soms krijgt iemand een frozen shoulder na een val of een schouderoperatie maar meestal is de oorzaak van een frozen shoulder niet bekend. Zo’n schouderkapselontsteking kan veel klachten geven in het dagelijks leven van de patiënt - arbeid moet er vaak op worden aangepast. Ook ’s nachts kan een frozen shoulder veel pijnklachten geven waardoor de nachtrust wordt verstoord.” VERLOOP IN DRIE FASEN
Het schouderkapsel en het bandenapparaat zorgen normaal gesproken mede voor stabiliteit in het schoudergewricht. Hierdoor blijft de schouderkop in de schouderkom staan wanneer de schouder wordt bewogen. Een
frozen shoulder is een forse irritatie (ontstekingsreactie) van dit gewrichtskapsel en banden. Een ontstoken schouderkapsel is te strak en pijnlijk bij bewegen. Een frozen shoulder verloopt meestal in drie fasen: de ontstekingsfase, waarin de pijn op de voorgrond staat. In de volgende fase neemt de pijn af maar kan de stijfheid nog toenemen. In de laatste fase, de herstelfase treedt geleidelijk herstel van de beweeglijkheid van de schouder op. Hoe lang iedere fase precies duurt, is moeilijk vast te stellen vanwege natuurlijke variatie en vaak lopen de fasen geleidelijk in elkaar over. “Een frozen shoulder kan lang duren, gemiddeld zelfs tweeënhalf jaar. Dit vinden patiënten natuurlijk erg lang, wanneer ik uitleg geef aan de patiënt over hun frozen shoulder”. Beimers vervolgt: “Maar het goede nieuws is, uiteindelijk zal de kapselontsteking genezen en bijna altijd zonder operatie.”
ORTHOPEET (L.) GEEFT UITLEG OVER DE ‘FROZEN SHOULDER’ AAN DE PATIËNT.
De diagnose frozen shoulder is niet altijd eenvoudig te stellen. “Soms is de frozen shoulder niet heel duidelijk aanwezig namelijk, en andere schouderaandoeningen kunnen een frozen shoulder vertroebelen. Als de juiste diagnose eenmaal gesteld is, kan de behandeling starten. Een zeer pijnlijke frozen shoulder reageert vaak goed op een injectie in de schouder met een ontstekingsremmer en pijnstiller. De patiënten hebben direct minder klachten en worden ’s nachts niet meer wakker pijn - een dankbare prik vaak. Daarnaast zijn medicatie en goede adviezen van belang. In enkele hardnekkige gevallen wordt door een operatie het schouderkapsel los gemaakt.”
DOEL: BETERE BEHANDELING
Orthopedisch chirurgen dr. John Cheung, dr. Lijkele Beimers en drs. Tim Kraal starten binnenkort een klinisch onderzoek naar de behandeling van frozen shoulders. Dit onderzoek zal zich richten op het effect van fysiotherapie bij een frozen shoulder. “De precieze plaats en rol van fysiotherapie bij de behandeling van een frozen shoulder moet verder worden onderzocht, daar is nog niet alles over bekend. Ons doel is om met dit onderzoek bij te dragen aan een betere behandeling van patiënten met een frozen shoulder. Uiteindelijk willen wij patiënten zo snel en comfortabel mogelijk van hun klachten afhelpen.”
MOCHT U BELANGSTELLING HEBBEN VOOR DEELNAME AAN HET ONDERZOEK, NEEMT U DAN CONTACT OP MET DE POLIKLINIEK ORTHOPEDIE, TELEFOON: 020 - 512 52 82.
De SOS poli Slaapproblemen bij ouderen is een veelvoorkomend probleem en vergen een andere aanpak dan bij jongeren. Ouderen hebben vaak aandoeningen of gebruiken medicijnen die slaapstoornissen kunnen veroorzaken. Ook kan het gebruik van slaapmiddelen op oudere leeftijd klachten geven zoals geheugenstoornissen en valgevaarlijkheid. Daarom is dr. Hans Hamburger, neuroloog en slaapdeskundige in samenwerking met dr. Patricia Genet, klinisch geriater, gestart met het Slaap Ouderen Spreekuur (SOS). Tijdens dit gezamenlijke spreekuur in het Amsterdam
WaakSlaapCentrum wordt onderzoek gedaan naar alle slaapstoornissen bij ouderen, maar wordt ook gekeken naar ziekten of medicijnen die de slaap kunnen verstoren of juist slaperigheid kunnen veroorzaken.
Nieuwe specialisten
De heer drs. P. (Peter) van Maanen, KNO-arts (1 november 2013); De heer drs. H.P. (Erik) van Putten, neurochirurg (1 december 2013); De heer drs. D. (Daniël) Hoornenborg, orthopeed (1 januari 2014).
Data voorlichtingsbijeenkomsten 2014 BEVALLEN IN HET ZIEKENHUIS Elke eerste dinsdag van de maand
BORSTVOEDING Elke derde dinsdag van de maand
4 februari 4 maart 1 april 6 mei 3 juni 1 juli zomervakantie 2 september 7 oktober 4 november 2 december
18 februari 18 maart 15 april 20 mei zomervakantie 15 juli 19 augustus 16 september 21 oktober 18 november 16 december
PIJNBESTRIJDING Kijk voor actuele informatie over deze bijeenkomst op de website
VOOR MEER INFORMATIE OVER DE BIJEENKOMSTEN VERWIJZEN WIJ U NAAR WWW.SLOTERVAARTZIEKENHUIS.NL.
SLAAP VERANDERT MET HET OUDER WORDEN
Als onderdeel van het normale verouderingsproces verandert de slaap. Ouderen voelen eerder op de avond de behoefte om te gaan slapen en worden meestal vroeg wakker. Vaak duurt het in slaap vallen langer en neemt de totale slaaptijd af. Ook is het normaal meer onderbrekingen van de slaap te hebben als je ouder wordt. Daarnaast verandert de structuur van de slaap, omdat men minder tijd doorbrengt in diepe slaap en daardoor gevoeliger wordt voor omgevingsgeluiden en andere verstoringen. Andere factoren die invloed hebben op de slaap bij ouderen zijn de relatief afgenomen lichamelijke activiteit, veranderende leefomgeving en psychosociale factoren en bovenal verkeerde opvattingen over normale slaap op hogere leeftijd. Tevens zijn er specifieke stoornissen in de slaap die vrijwel alleen op hogere leeftijd voorkomen, zoals Rem Behaviour Disorder (RBD), waarbij men dromen gaat uitvoeren. Deze aandoening kan jaren vooraf gaan aan een neurodegeneratieve ziekte zoals de ziekte van Parkinson of dementie van het Lewy body type. De neurologen van het Amsterdam WaakSlaapCentrum vinden het belangrijk hun kennis over slaap en ouderen te delen. Daarom organiseren zij in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waakonderzoek (NSWO) een symposium ‘Age and Sleep’ waarbij NASCHOLING
specifiek aandacht wordt besteed aan slaapproblemen bij ouderen.
VOOR VRAGEN OVER HET SOS SPREEKUUR KUNT U CONTACT OPNEMEN MET DR. HANS HAMBURGER OF DR. PATRICIA GENET. ZIJ ZIJN TE BEREIKEN IN HET AMSTERDAM WAAKSLAAPCENTRUM 020 - 512 51 21.
Colofon Editie 16 Winter - voorjaar 2014
.
Slotervaartziekenhuis nieuws is een uitgave van het Slotervaartziekenhuis. Heeft u suggesties? Of wilt u de krant digitaal ontvangen? Stuur een e-mail naar
[email protected]. Adres Louwesweg 6 1066 EC Amsterdam Telefoon: 020 - 512 93 33 www.slotervaartziekenhuis.nl Redactie Hans Dorrestein en Fiena Hamers Redactie PR & Voorlichting Foto’s Sander van der Torren Fotografie ©, Karin Houtkamp, Fiena Hamers en Shutterstock Vormgeving Lisanne Gottenbos - designwise Druk Drukkerij Van de Geer Papier Deze uitgave is gedrukt op FSC gecertificeerd papier.