Gemeente
Si.dwest- Frys Iân
Uw kenmerk:
Provinciale Staten van Fryslân Postbus 20120 8900 HM LEEUWARDEN
-
Ons nummer: U14.01 0871
11111 Nul NIN 1111IIdoor: 1Behandeld NI111111111111111 I NI 1111 Nil 1 1 cie heer B.C. Star Telefoon: 051 5-48 90 00
Sneek, 14 november 2014 Onderwerp:
Wynturbines
Geachte leden, Tijdens de raadsvergadering van 13 november 2014 is door de gemeenteraad een motie aangenomen over de windenergie. De strekking van de motie is dat de gemeenteraad u met kLem oproept bij de besluitvorming over de invulling van de 530,5 MW niet te kiezen voor een windpark in het IJsselmeer maar in pLaats daarvan voor een Lijnopstelling Langs de Afsluitdijk (in combinatie met de reaLisatie van WP Kop Afsluitdijk). De nog ontbrekende opgave aan windenergie moet volgens de gemeenteraad buiten de gemeente SWF worden gereaLiseerd uit de door FrysLân foar de Wyn aangedragen projecten. Een afschrift van de betreffende motie treft u bijgaand aan. Tevens treft u op verzoek van de gemeenteraad als bijlage de door Eneco ontwikkelde plannen voor een lijnopstelling langs de AfsLuitdijk aan. Voor verdere vragen over deze brief kunt u contact opnemen met de griffier van de gemeente Sidwest-Fryslân, mw. G. Stegenga (teL. 051 5-489546). Hoogachtend, namens de raad van Sûdwest-Fryslân, de griffier,
G.W. Stegenga
Bij lage(n): plannen Eneco lijnopstelling Afluitdijk Gemeente Sûdwest-Fryslân Postbus 10.000 8600 HA Sneek BAN NL42BNGH0285149431 Kvk nr. 51791811
T F E W
+
aangenomen motie
0515-48 9000 0515-489999
[email protected] www.sudwestfryslan.nl
Gemeenteloketten Kerkstraat 1, Boisward Marktstraat 15, Sneek Merk 1, Workum (tijdelijk gesloten vanaf 29mei2014)
1 ‘L
Gemeente
Südwest-Fryslân
PvdA
Chr!stiiU
rqø
MOASJE (kêst 31 RvO) Moasje oer in net op de aginda opnommen ûnderwerp. Fan
:
VVD (Baukje Miedema), CDA (Jentje Steringa), PvdA (Johan Langbroek), D66 (Bauke van Dijk, CU (Lieuwe v.d. Pol), FNP (Klaas Visser)
Oan
:
De foarsitter fan de ried
Ünderwerp
:
Wynturbines
Datum riedsgearkomste
:
13 novimber 2014
yn betinken hâ[de dat: —
—
—
—
—
ProvinsjaLe Steaten op 17 desimber 2014 in bestût nimme sil oer de ferdieling fan wynmûnes yn de provinsje Frystân; De gemeenterie fan Sûdwest-Fryslân oant no in positieve grûnhâlding ynnommen hat; SWF oant no ek de gemeente is, dy’t de measte mûnen op har grûngebiet hat; De rie de lêste tiid merkbiten hat dat mear mûnes It draachflak en de positieve grûnhâlding, dy’t der oant no ta wie, de kop yndrukt hat; De Rie fan SWF opkomt foar har ynwenners en it behâld fan it [ânskip;
Lit noch ns witte dat: De gemeenterie yn in amendemint by de kadersteUing “Bijgestelde Kadens windenergie Sidwest FrysLân” op 27 juni 2013 fêst[ein hat dat in line-opstelling Lâns en op de ôfslttdyk earst ûndersocht wurde rnoat, foar’t SWF in wynmotepark yn de Iselmar wol.
—
Konstatearret dat: No’t tit ûndersyk bliken docht dat op it Fryske part fan de Ofslûtdyk 240 MW reaLisearre wurde mei; Bliuwt de rie by har stânpunt dat pleatsing fan mûnen yn de Iselmar net mean oan de oarder is; SWF op har grûngebiet ek al 60 MW stean hat;
—
—
—
Dêrom konkludearret de ried fan Sûdwest-Fryslân: Dat, fan de 530.5 MW, SWF noch 240 MW lâns de Ofsliitdyk realisearret en no al 60MW op lân stean hat; SWF dus fierwei, fan alle gemeenten yn Fnyslân, It grutste part oan MW op har grûngebiet krijt en no al hat; SWF fynt dat dêrmei ûs gemeente har oandiel yn MW levere hat.
—
—
—
Diktum: (kar) Fersiket mei klam Provinsjale Steaten by har besl(itfoarming foar de ynfoLting fan 530.5 MW net te kiezen foar in wynpark yn it Isetmar mar yn stee dêrfan: 1. 2. 3.
in line-opstelling lâns de OfsLitdyk (240 MW) ynstee fan wynpark Iselmar (350MW); rea(isaasje WP Kop Ofshtdyk (36MW); de noch ûntbrekkende MW (rekkening hâldende mei de al besteande MW) te sykjen, bûten Sûdwest FrysLân, tit de oandroegen projekten fan Fryslân foar de wyn.
en giet oer ta de oarder fan de del.
Dizze moasje is LI Oernommen Oannommen LI Fersmiten
/
Griffier
Stimferhâlding CDA Foar: Tsjin:
10
PvdA 6
FNP 5
VVD 3
SP 2
D66
TTL
2
GB 1
2
GL
CU 2
1
TOTAAL 32 2
7.
6.
5.
2. 3. 4.
1.
Een project van
n CConnec b t
&
Eneco
Samen met Amelander Energie Coöperatie en de gemeente Ameland ontwikkelt Eneco een zonnecollectief van 6MW op Ameland; Lokale werkgelegenheid via het partnerschap met Installatiebedrijf ASN Dokkum; Eneco is sponsor van het jaarlijkse NK-zonneboot-racen in Akkrum/Heerenveen; Onze intentie is om de Eneco Tour door Friesland, langs de Elfsteden-route en over de Afsluitdijk te leiden; Eneco bedient een groot aantal klanten in Friesland, zowel consumenten als zakelijk. Eneco is o.a. al jaren de energieleverancier van het collectief 0V Fryslân; Eneco is in gesprek met Hoekstra Suwâld Techniek voor uitvoer van het onderhoud aan windturbines; In de NOF gemeenten, op Ameland en op Schiermonnikoog beheerd Stedin de gasnetwerken en is er een vestiging van Joulz (zowel Stedin als Joulz zijn onderdeel van de Eneco Holding);
Eneco heeft als missie om al haar activiteiten duurzaam, decentraal en samen vorm te geven. Dus ook Windpark Afsluitdijk zal hieraan voldoen. Enkele praktijkvoorbeelden zijn:
Onderdeel van de Friese samenleving:
Windpark Afsluitdijk is...
IS...
Een project van
on C-Connec I t
&
Eneco
Financiële participatie en stroomproducten voor de omgeving: de bewoners van Kornwerderzand kunnen eigenaar worden van de dichtstbijzijnde windturbine. Tevens zullen er door Windpark Afsluitdijk financiële participaties beschikbaar worden gesteld, afgestemd op de behoefte van de bewoners van Friesland. Daarnaast zal het voor bedrijven en consumenten mogelijk zijn om Friese stroom uit Windpark Afsluitdijk af te nemen.
Saneren met zekerheid: een door het windpark gegarandeerd saneringsaanbod voor alle eigenaren van windturbines van maximaal 100kW per stuk (dit zijn ongeveer 80 windturbines), deze eigenaren hebben de keuze: ofwel het ‘omruilen’ van hun bestaande windturbine voor 4x zoveel vermogen in Windpark Afsluitdijk 6fwel uitkoop van hun windturbine tegen Sx de netto jaarwinst van de bestaande windturbine, ofwel een andere vorm van samenwerking waarbij sanering van bestaand windvermogen voor de Provincie is gegarandeerd. De bestaande windturbine (eigendom E-Connection) op sluiseiland Kornwerderzand, die op 250 m afstand van de woningen staat, wordt daarbij ook verwijderd.
Respect voor mens: grote afstand tot dorpen en steden, geen woonhuizen binnen 750m van het windpark, 14 woonhuizen (Kornwerderzand) binnen 2 km;
Doelstellingen in één stap dichterbij: een bijdrage aan de Friese doelstelling voor windenergie van minimaal 100MW (bij windturbines uit de 3-4MW klasse) en maximaal 240 MW (bij windturbines uit de 6-8 MW klasse). Voor de nationale doelstelling betekent dit een bijdrage van minimaal 150MW en maximaal ca. 400 MW.
Windpark Afsluitdijk
Een project van
CConnec i t on
&
Eneco
Betaalbaar: één van de meest kosteneffectieve windlocaties in Nederland waarmee minimaal 150.000 (3-4 MW variant) en maximaal ca. 360.000 (6-8 MW variant) huishoudens van duurzame elektriciteit zullen worden voorzien.
Logische locatie: Uit zowel de Eneco Energie Monitor (opinieonderzoek over (duurzame) energie en energieverbruik) ls uit draagvlakonderzoek uitgevoerd i.o.v. Natuur & Milieu blijkt dat respondenten de Afsluitdijk als een goede/logische locatie zien voor windenergie.
Samen meer mogelijk maken door oprichting van een duurzaamheidsfonds: Windpark Afsluitdijk is een goede buurman en zal bijdragen aan de kwaliteit van de omgeving. Dit geven wij invulling door het oprichten van een duurzaamheidsfonds dat financieel bijdraagt aan de verschillende behoeften die spelen in het gebied rondom de Afsluitdijk, bijvoorbeeld denken wij daarbij aan de regionale ambities die vanuit het Project Afsluitdijk zijn opgesteld. Dit fonds geven wij graag samen met overheden en andere organisaties concrete invulling. Respect voor natuur: op basis van uitvoerig natuuronderzoek in de periode 2012-2014 concluderen wij dat het mogelijk is om windpark Afsluitdijk te realiseren en exploiteren zonder dat onacceptabele aantallen vogel- en vleermuissiachtoffers optreden, dit is mogelijk door: • geen windturbines te plaatsen tussen Kornwerderzand en de Friese kust; • geen windturbines te plaatsen binnen 2 km vanaf Den Oever en; • het preventief stilzetten van windturbines zodra er een aanvaringsrisico met vogels en vleermuizen optreedt.
Windpark Afsluitdijk is...
Geachte heer Konst, beste Hans, Naar aanleiding van ons gesprek afgelopen week, stuur ik u hierbij aanvullende informatie over Windpark Afsluitdijk. 1. Een samenvatting van de kernpunten van Windpark Afsluitdijk; 2. Een samenvatting van de voorlopige resultaten van ons ecologisch onderzoek (de onderzoeksperiode hiervan is 2 jaar en loopt nog door) naar vogels en vleermuizen. Tevens een chronologisch overzicht van wanneer welk specifiek onderzoek heeft plaatsgevonden; 3. Verschillende kaarten van het windpark waarop de posities van de windturbines en de afstand tot bepaalde punten in de omgeving is aangegeven; 4. Visualisaties van het windpark (ivm de omvang van dit bestand zal ik dit u via WeTransfer doen toekomen; 5. Een lijst met data waarop wij contact hebben gehad met de bewoners van Kornwerderzand. Met name verloopt dit via Dhr. Bakker vanuit zijn rol als vertegenwoordiger van Dorpsbelang Kornwerderzand; De informatie onder punt 3 en 4 is gebaseerd op een ontwerp van 49 windturbines uit de 3-4MW klasse geplaatst aan de lisselmeerzijde van de Afsluitdijk. Referentieturbine is daarbij de Vestas 112 van 3,3MW met een as-hoogte van 84m, dit resulteert in een totaal vermogen van 160 MW, waarvan 100MW op Fries grondgebied. Een andere mogelijkheid is de plaatsing van 49 windturbines uit de 6-8MW klasse aan de lJsselmeerzijde van de Afsluitdijk. Dit resulteert in een totaal maximaal vermogen van ca. 400 MW, waarvan 240MW op Fries grondgebied. Visualisaties hiervan moeten nog worden gemaakt, zodra beschikbaar sturen wij dit zo spoedig mogelijk na. Indien gewenst kunnen wij ook visualisaties maken waarop zowel Windpark Fryslân als Windpark Afsluitdijk tezamen zichtbaar zijn. Gezien de omvang van Windpark Afsluitdijk en de voordelen voor de provincie Friesland gaan wij ervan uit dat wij deze informatie in een gesprek verder ambtelijk kunnen toelichten. Tot slot zou ik willen benadrukken dat Eneco, met E-Connection als partner in het project Windpark Afsluitdijk, met haar huidige inbedding in de Friese samenleving met focus op verduurzaming van de energie voorziening en lokale werkgelegenheid, ook graag samen met de Provincie en de verdere omgeving van het Windpark de juiste koppelingen naar de Friese samenleving wil maken. Wij doen dit reeds op veel vlakken en een logische (grootschaligel) uitrol hiervan kan door het Windpark gerealiseerd worden. Met vriendelijke groet, Katja Langen.
Voor: Door: Project:
Eneco
© 2014 Ipsos BV. All rights reserved. Contains p505’ Confidential and Proprietary information and may not be disciosed or reproduced without the prior written consent of ipsos.
Marcel van Dun, Toby Elison, Eneco Pauline Houtenbos, Ipsos 13096986
—
Opinieonderzoek over (duurzame) energie en energieverbruik meting 1, februari 2014
De Eneco Energie Monitor:
Rapport
Ipsos
Samenvatting
\
Samenvatting
Energieverbruik Uit deze eerste Eneco Energie Monitor van 2014 blijkt dat twee derde van de Nederlanders actief bezig is met het verminderen van het energieverbruik. Een meerderheid geeft bijvoorbeeld aan dat zij bewust de verwarming iets lager zet om zo energie te besparen.
Wind- en zonne-energie Wat betreft windenergie zien we dat 8 op de 10 Nederlanders positief tegenover het opwekken van energie met windmolens staan en vinden dat de Afsluitdijk hiervoor een prima locatie is. Wel vindt bijna een derde van de Nederlanders het erg als een windmolen zichtbaar maar niet hoorbaar in de buurt komt te staan. En zodra de windmolen niet alleen zichtbaar is maar soms ook hoorbaar, vindt bijna driekwart dit erg. Van de Nederlanders die zich storen aan windmolens die zichtbaar. en soms ook hoorbaar in de buurt komen te staan, is de helft (misschien) bereid extra te betalen voor het verplaatsen van de windmolens op zee. Men heeft hier 1 tot 5 euro per maand voor over bovenop de energierekening. Een kwart van de Nederlanders is geïnteresseerd om zelf te investeren in een windmolen; hiervan is de meerderheid nog steeds (tamelijk) geïnteresseerd, ook als deze windmolen in de buurt van de woning komt te staan. Tot slot zien we dat voor bijna de helft van de Nederlanders een huis met zonnepanelen aantrekkelijker is indien zij willen verhuizen.
Toekomst van energie Als we kijken naar de toekomst van energie dan zien we dat driekwart van de Nederlanders het belangrijk vindt dat groene (duurzame) stroom bestaat. De helft van de Nederlanders heeft zelf ook groene stroom. Voor bijna twee derde van de Nederlanders met groene stroom maakt het niet uit of deze stroom uit Nederland of het buitenland komt. Wel wil een derde liever geen groene stroom die is opgewekt door middel van het bijstoken van biomassa in kolencentrales. Verder blijkt dat de helft van de Nederlanders bezorgd is over klimaatverandering en de beschikbaarheid van betaalbare energie in de toekomst en zien zij duurzame energie als oplossing hiervoor. Een meerderheid van de Nederlanders vindt dan ook dat er voor alle EU-landen ook na 2020 een bindende Europese doelstelling voor duurzame energie moet komen.
3
Onderzoeksopzet
¶
Onderzoeksopzet
Methode • Doelgroep: Nederlanders van 18 jaar en ouder • Aanpak: 1.003 online interviews • Het veldwerk van de eerste Eneco Energie Monitor in 2014 vond plaats van 7 tot en met 12 februari 2014. • De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, opleiding en Nielsen-regio. Vragenlijst De volgende onderwerpen zijn aan de orde gekomen: • Energieverbruik • Zon Wind Toekomstvisie op energie Politiek Elektrisch vervoer Achtergrondvragen • • • •
In dit rapport bekijken we of er verschillen zijn tussen de achterban van de verschillende politieke \ partijen. Dit is gebaseerd op het stemgedrag van de Tweede Kamerverkiezingen in 2012. \. Hiernaast bekijken we of er verschillen zijn tussen Nederlanders met een stemvoorkeur voor een lokale of landelijke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen.
5
Belangrijkste resultaten
-
S
3. Toekomst van energie
2. Wind- en zonne-energie
L Energieverbruik
d
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Nee 32%
Bent u actief bezig om uw energieverbruik te verminderen?
11
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een lokale partij te stemmen geven vaker aan bewust bezigte zijn met het energieverbruik (80%) dan Nederlanders die op een landelijke partij willen gaan stemmen (67%)
44
Twee derde van de Nederlanders is actief bezig om het energieverbruik te verminderen...
8
...8 op de 10 Nederlanders zeggen dan ook (enigszins) bewust de verwarming iets lager te zetten om energie te besparen
Helemaal niet bewust 3%
‘
4r
1 r
11
‘%
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een lokale partij te stemmen geven vaker aan de verwarming bewust iets lager te zetten om energie te besparen (92%) dan Nederlanders die op een landelijke partij willen gaan stemmen (85%)
rWD-stemmers (85%), PvdA-sternme (86%) en SP-stemmers (88%) geven vaker aan de verwarming bewust iets lager te zetten om energie te besparen dan PVV stemmers (74%)
Zeer bewust 38%
Zet u de verwarming in ruimtes waar u bent bewust iets lager om energie te besparen?
Nietzo bewust 13%
Enigszins bewust 46%
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
9
8 op de 10 Nederlanders staan positief tegenover het opwekken van energie met windmolens en vinden de Afsluitdijk een prima locatie voor windmolens
• (zeer) mee oneens
29%
• (zeer) mee eens
//___:
b
1I
‘1
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkie zingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen staan vaker positief tegenover windmolens (84%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (74%).
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkie zingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen hebben vaker geen probleem met windmolens in de omgeving (46%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (32%)
Ø
Groene stroom wordt op verschillende manieren opgewekt. Onder andere met windmolens. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen over windmolens:
Ik sta positief tegenover het opwekken van energie met windmolens De Afsluitdijk zou een prima locatie zijn voor windmolens Ik zou willen dat mijn gemeente zich actief inzet om meer lokale duurzame energie mogelijk te maken
Ik heb geen probleem met windmolens in mijn omgeving
28%
Ik vind dat windmolens beter op zee passen dan op land
Ik zou willen dat mijn gemeente zich actief inzet om windmolens binnen de gemeentegrenzen te plaatsen
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
11
28%
Ik zou willen dat mijn gemeente zich actief inzet om windmolens binnen de gemeentegrenzen te plaatsen
Basisalle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
29%
Ik heb geen probleem met windmolens in mijn omgeving
Ik vind dat windmolens beter op zee passen dan op land
PvdA-stemmers en SP-stemmers zijn het hier vaker mee eens dan WD-stemmers en ..JVY-stemmers f-s e t ners en SP-sternmers zijn het hier vaker mee eens dan PW-stemmers
62%
WD-stemmers zijn het hier vaker mee eens dan PW-stemmers
12
stemmers zijn het hier vaker mee eens dan PW-stemmers
VVD-stemmers, PvdA-stemmers en SP
L
VVD-stemmers, PvdA-stemmers, SP stemmers, CDA-stemmers en D66stemmers zijn het hier vaker mee eens dan PW-stemmers WD-stemmers, PVV-stemmers en D66stemmers zijn het hier vaker mee eens dan SP-stemmers
‘
78%
De Afsluitdijk zou een prima locatie zijn voor windmolens
Ik zou willen dat mijn gemeente zich actief inzet om meer lokale duurzame energie mogelijk te maken
79%
i (zeer) mee eens
Ik sta positief tegenover het opwekken van energie met windmolens
a (zeer) mee oneens
Groene stroom wordt op verschillende manieren opgewekt. Onder andere met windmolens. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen over windmolens:
Tussen politieke partijen zien we de volgende vérschillen:
3 op de 10 NL’ers vinden het erg als een windmolen zichtbaar, maar niet hoorbaar in de buurt komt te staan en bijna driekwart vindt het erg als een windmolen zichtbaar en soms ook hoorbaar in de buurt komt te staan...
Heel erg
72%
1
37%
30
35%
1
SP-stemmers (78%) vinden dit minderergdan WD-stemmers (6 1%), PvdAstemmers (66%), PVV stemmers (60%) en CDA stemmers (59%)
86%
Helemaal niet erg
63%
PvdAstemmers (26%) en SP stemmers (32%) vinden dit minder erg danWD stemmers (17%)
24%
,
Niet zo erg
17%
37%
0023%
31% t21%
10%
1 Beetje erg
Groene stroom wordt op verschillende manieren opgewekt. Onder andere met windmolens. Windmolens kunnen bij u in de buurt op land worden geplaatst of verder weg op zee. In hoeverre vindt u het erg als er een windmolen op land bij u in de buurt of verder weg op zee komt te staan?
Verder weg op zee Zichtbaar bij mij in de buurt maar ver weg genoeg om geen geluid te horen Zichtbaar bij mij in de buurt en soms hoorbaar
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
13
I5
7%
44%
Zeker niet bereid
Basis: alle Nederlanders meting 1 die het een beetje/heel erg vinden als een windmolens in de buurt komen te staan (n=918)
PVV-stemmers zijn hier vaker zeker niet toe bereid (60%) dan VVD-stemmers (42%), PvdA-stemmers (39%), SP-stemmers (44%), CDA-stemmers (39%) en D66-stemmers (40%)
Weet niet
44%
Misschien bereid
Zeker bereid
-
2 euro
-
20 euro
1% 15%
11%
28%
Basis: alle Nederlanders meting 1 die misschien/zeker bereid zijn om extra te betalen voor het plaatsen van windmolens op 14 zee (n=456)
Weet niet
20-30euro
5
2- 5euro
1
Kunt u aangeven hoeveel euro u bereid bent per maand extra te betalen bovenop uw energierekening om te voorkomen dat win niet bij u in de buurt, maar verder weg, op zee komen te staan?
Windmolens kunnen verder weg, op zee worden geplaatst, maar dat is duurder. In hoeverre bent u bereid om per maand een extra bedrag bovenop uw energierekening te betalen, zodat de windmolens niet bij u in de buurt, maar op zee worden geplaatst?
...hiervan is de helft (misschien) bereid extra te betalen voor het plaatsen van windmolens op zee; bijna driekwart hiervan heeft er 1—5 euro per maand voor over bovenop de energierekening
Helemaal niet geïnteresseerd
32%
Niet zo geïnteresseerd
71%
28%
1
• Zeer geïnteresseerd
67%
24%
Tamelijk geïnteresseerd
39%
7%113%
Mannen zijn hier vaker in geïnteresseerd dan vrouwen.
20%
80%
Bijna 3 op de 10 Nederlanders zijn enigszins geïnteresseerd in het investeren in een windmolen; hiervan zijn 8 op de 10 nog steeds tamelijk geinteresseerd als deze windmolen in de buurt van de woning komt te staan
1 In hoeverre bent u geïnteresseerd om (spaar)geld te investeren in een windmolen? U koopt een deel van een windmolen en u wordt voor een deel eigenaar van de windmolen. Een deel van de jaarlijkse stroomproductie wordt zo van u
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Stel deze windmolen staat of komt bij u in de buurt (zichtbaar vanuit woning, ver weg genoeg voor slagschaduw of geluidshinder) te staan, bent u dan nog steeds geïnteresseerd om te participeren in een windmolen?
Basis: alle Nederlanders die hebben aangegeven tamelijk/zeer geïnteresseerd te zijn in het investeren in een windmolen meting 1 (n=282)
15
Ja
Basis: alle Nederlanders meting 1,februari 2014 (n=1.003)
Heeft u zonnepanelen op uw woning?
6% van de Nederlanders heeft zonnepanelen op de woning
16
Voor bijna de helft van de Nederlanders is een huis met zonnepanelen aantrekkelijker indien zij willen verhüizen
.;
8%
‘
42%
46%
Stel u wilt verhuizen: is een huis waar al zonnepanelen op het dak liggen aantrekkelijker voor u dan een huis zonder zonnepanelen?
Een huis met zonnepanelen is aantrekkelijker
Geen voorkeur
Een huis zonder zonnepanelen is aantrekkelijker
Weet niet
Basis: alle Nederlanders meting 1,februari 2014 ‘n=1.003)
17
\
Helemaal niet geinteresseerd
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
67
Niet zo geinteresseerd
In hoeverre bent u geïnteresseerd om lid te worden van een lokale energiecoöperatie? Een energiecoöperatie is een samenwerkingsverband van burgers, bedrijven en gemeenten die zich inzetten voor duurzame energie
1
28% 4%
Mannen zijn hier vaker in geïnteresseerd dan vrouwen.
42%
Tamelijk geinteresseerd
—
0 r
31%
Zeer geinteresseerd
1
op de 10 Nederlanders zijn (enigszins) geïnterésseerd om lid te worden van een lokale energiecoöperatie
18
1
Tam ei ij k belangrijk 47%
Basis:alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Niet zo belangrijk 17%
Helemaal niet belangrijk Weet niet Zeer bela ngrijk 30%
Hoe belangrijk vindt u het dat groene (duurzame) stroom bestaat?
VVD-stemmers (74%), PvdAstemmers (83%), SP-stemmers (79%), CDA-stemmers (78%), en D66-stemmers (89%) vinden dit vaker belangrijk dan PVV-stemmers (60%)
414t
“ Iii
Driekwart van de Nederlanders vindt het belangrijk dat groene (duurzame) stroom bestaat
20
De helft van de Nederlanders geeft aan dat zij zelf groene stroom hebben
53%
Ik heb groene stroom
!_\
til
‘1
VVD-stemmers (47%)
vaker groene stroom dan
PvdA-stemmers (59%) en CDA-stemmers (66%) hebben
4i
Weet u of u groene (duurzame) of grijze stroom heeft? Groene (duurzame) stroom is elektriciteit opgewekt uit bronnen die, in principe, niet op kunnen raken. Voorbeelden zijn wind, zon, biomassa en waterkracht. Bij grijze (nietduurzame) stroom worden fossiele brandstoffen gebruikt, zoals kolen, of gas.
16%
Weet ik niet
Ik heb grijze stroom 31%
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
21
-
1 4%
2%
BasisalIe Nederlanders die groene stroom hebben meting 1 (n=543)
Weet niet
Liever alleen groene stroom via certificaten uit het buitenland
Liever alleen groene stroom uit Nederland
Het maakt mij niet uit waar de groene stroom vandaan komt
3Q0/ /0
—
1
Voor WD-stemmers maakt het vaker niet uit waar de groene stroom vandaan komt (76%) dan voor PvdAstemmers (57%) en SP stemmers (55%)
64%
Groene stroom wordt deels in Nederland opgewekt via nieuwe windparken, zon of biomassa en deels via zogenaamde certificaten gekocht uit landen met vanouds veel groene stroom, met name Zweden en Noorwegen. Heeft u liever groene stroom uit Nederland, via certificaten uit het buitenland of maakt het u niet uit waar de stroom wordt opgewekt?
22
Voor bijna twee derde van de Nederlanders métgroene stroom maakt het niet uit of deze stroom uit Nederland of het buitenland komt...
10%
31%
23
...maar een derde wil liever geen groene stroom de is opgewekt door middel van het bijstoken van biomassa in koléncentrales
3%
64%
Groene stroom wordt via verschillende technieken opgewekt; met name waterkracht, zon, wind, biomassa die wordt verbrand in biomassacentrales of biomassa die wordt bijgestookt in kolencentrales. Zijn er technieken voor het opwekken van groene stroom die u liever niet heeft? Ja, liever geen biomassa stroom die wordt mee gestookt in kolencentrales
Ja, liever geen windenergie
3%
Ja, liever geen biomassa stroom uit een biomassacentrale
Ja, liever geen stroom van stuwdammen
Ja, liever geen zonne-energie
Nee, de techniek maakt me niet uit
Basis: alle Nederlanders die groene stroom hebben meting 1 (n=543)
56%
40%
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Het schaarser worden van fossiele brandstoffen is niet mijn probleem. Er komt toch wel een oplossing voor.
Ik ben me bewust van het feit dat fossiele brandstoffen steeds schaarser worden, maar ben niet bereid over te schakelen op duurzame energie omdat dit duurder is.
Ik ben bezorgd dat er over 50 jaar niet genoeg betaalbare energie is voor Nederland en zie duurzame energie als oplossing.
Ik ben bezorgd over de klimaatverandering en zie duurzame energie als oplossing.
• (zeer) mee oneens
13%
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezing van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen zijn het hier vaker mee eens (59%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (50%)
N&ftrbi1ders diè bij de emeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen zijn het hier vaker mee eens (62%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (50%)
11
t’
24
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen zijn het hier vaker mee oneens (64%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (54%)
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen zijn het hier vaker mee oneens (47%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (36%)
U (zeer) mee eens
In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen:
De helft van de Nederlanders is bezorgd over klimaatverandering en de beschikbaarheid van betaalbare energie in de toekomst en ziet duurzame energie als oplossing hiervoor
j
L
VVD-stemmers, PvdA-stemmers, SP-stemmers en
D66-stemmers zijn het hier vaker mee eens dan PW stemmers
VVD-stemmers, PvdA-stemmers, SP-stemmers en D66stemmers zijn het hier vaker mee oneens dan PW stemmers
stemmers zijn het hier vaker mee oneens dan PW stemmers
VVD-stemmers, PvdA-stemmers, SP-stemmers en D66-
• (zeer) mee eens
13%
VVD-stemmers, PvdA-stemmers, SP-stemmers en D66-stemmers zijn het hier vaker mee eens dan PVV-stemmers
Tussen politieke partijen zien we de volgende vërsc-hiNen:
• (zeer) mee oneens
In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen:
Ik ben bezorgd over de klimaatverandering en zie duurzame energie als oplossing.
Ik ben bezorgd dat er over 50 jaar niet genoeg betaalbare energie is voor Nederland en zie duurzame energie als oplossing. Ik ben me bewust van het feit dat fossiele brandstoffen steeds schaarser worden, maar ben niet bereid over te schakelen op duurzame energie omdat dit duurder is. Het schaarser worden van fossiele brandstoffen is niet mijn probleem. Er komt toch wel een oplossing voor.
Basis: alle Nederlanders meting 1,februari 2014 (n=1.003)
25
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Maatregelen die Nederland neemt op het gebied van duurzame energie hebben helemaal geen zin als niet de hele wereld meedoet
Maatregelen die Nederland neemt op het gebied van duurzame energie hebben helemaal geen zin als niet heel Europa meedoet
Alle landen van de Europese Unie zijn verplicht om in 2020 een bepaalde hoeveelheid stroom zelf groen op te wekken. Ook voor de periode NA 2020 zou er een bindende Europese doelstelling voor duurzame energie moeten komen
PvdAstemmers enSP stemmers zijn het vaker oneens met deze twee stellingen dan PVV stemmers
30%
• (zeer) mee oneens
In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen:
5%
35%
41% de gemeenteraadsver kiezingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen zijn het hier vaker mee oneens (39%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (28%)
71%
• (zeer) mee eens
26
!D-stemmers, PvdA-stemmers, SP-stemmers, CDA-stemmers en D66stemmer zijn het hier vaker mee eens dan PVV-stemmers
7 op de 10 Nederlanders vinden dat er voor alle EU-Ianden ook na 2020 een bindende Europese doelstelling voor duurzame energie moet komen
Nederlanders hebben het liefst zonne-energie als bron voor de stroomopwekking, gevolgd door windmolens op zee, het minst populair zijn energie via kernenergie of een kolencentrale
8%
8% 0/ /0
22%
:35%
55/
55%
67%
62%
•Liefst Minst liefst
‘1
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een lokale partij te stemmen hebben vaker liever geen windmolens op land (21%) dan Nederlanders die op een landelijke partij willen gaan stemmen (14%)
Nederlanders die bij de gemeenteraadsverkiezingen van plan zijn om op een landelijke partij te stemmen hebben vaker liever zonne-energie (70%) dan Nederlanders die op een lokale partij willen gaan stemmen (57%)
f.11
Kunt u van onderstaande lijst met bronnen voor stroomopwekking aangeven welke 2 u het liefste zou willen voor uw stroomvoorziening? En welke 2 zou u het minst graag willen voor uw stroomvoorziening?
Zonne-energie/zonnepanelen AI ,.i i vvlflumOieflS op zee
Waterkracht Wind molens op land
‘°
Kernenergie B
12%
Gascentrale “°— Kolencentrale
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
27
0)
4-’ (1) 1,,
0) 1 0)
4-’
0)
4-’ 4-’
-
0) 1.
0)
0
0)
Binnen iets meer dan 1 op de 10 huishoudenswordt gebruikgemaakt van een elektrische fiets, de meerderheid maakt geen gebruik van éen elektrisch vervoermiddel
14%
83%
Wordt er binnen uw huishouden gebruikgemaakt van één of meer van de volgende vervoermiddelen?
Elektrische fiets
0%
3%
Elektrische scooter
0%
Hybride auto / plug-in hybrid
Volledig elektrische auto
Geen van deze
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
29
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
Elektrische scooter
27%
33%
52%
Volledig elektrische auto
28%
Misschien
30%
44%
Waarschijnlijk niet
Hybride auto / plug-in hybrid
Elektrische fiets
• Zeker niet
7%12%
124%
17%
17%
• Waarschijnlijk
Vrijwel zeker
Kunt u voor elk van de volgende vervoermiddelen aangeven hoe waarschijnlijk het is dat u die binnen nu en 2 jaar zal aanschaffen?
3 op de 10 Nederlanders overwegen om de k rnende 2 jaar een elektrische fiets aan te schaffen, gevolgd door 2 op de 10 die overwegeneen hybride autote kopen
30
4 op de 10 Nederlanders wonen in een eengezinswoning en een kwart in een appartement
Anders Appartement 25%
1 162% van de Nederlanders woont in een koopwoning en 38% in een huurwoning
Woont u in een appartement, een eengezinswoning, een twee-onder-een-kapwoning of een vrijstaande woning?
Vrijstaande WO fl1 ng 13%
Twee-ondereen-kap woning 15%
-Eengezins Woning 40%
Basis: alle Nederlanders meting 1, februari 2014 (n=1.003)
31
k
Bijlage -
Resporisverantwoording
1
• • • • •
*)
1003 1.003
# 2.727 1.640 84
37%
%
7 februari 2014 3 12 februari 2014 6 minuten Respondenten krijgen voor deelname Viewpoints. De Viewpoints kunnen ingewisseld worden voor cadeaus uit de online cadeaushop die toegankelijk is vanaf het respondentenportal.
Responsverantwoording meting februari 2014 Online Start veidwerk: Aantal verstuurde reminders: Einde veldwerk: Gemiddelde invulduur vragenlijst: Responsbevorderende maatregelen:
Totaal aantal verstuurde uitnodigingen
*
Vragenlijst niet geopend Vragen lijst voortijdig afgesloten Geen geschikte respondent (=uitscreener) Totaal aantal geslaagde interviews Respons*
Respons=totaal aantal geslaagde interviews/totaal aantal verstuurde uitnodigingen
33
In opdracht van
NATUUR Cs’MILIEU
Uitkomsten Motivaction onderzoek Draagvlak windenergie
DIE MOLENS DPAAIEN OOK VOOP JOU
• • • • •
Representatieve steekproef N=700 Leeftijd 18-75 jaar Uitgevoerd mei/juni 2014 Nulmeting
ONDERZOEK MOTIVACTION
BETERE FNATUUR ENERGIE ø’MILIEU
• Zeer onbelangrijk
• Onbelangrijk
• Niet belangrijk, niet onbelangrijk
• Belangrijk
• Zeer belangrijk
4
BETERE NATUUR ENERGIE ø’MILIEU
Vaker: • Leeftijd 45-64 • Hoog opgeleid • Postmaterialisten en kosmopolieten
HOE BELANGRIJK VINDT MEN WINDENERGIE VOOR NEDERLAND
0
10
20
30
40
50
60
• % Zeer onbelangrijk
Dichterbij dan 5 km
• % Onbelangrijk
Tussen 5 en 10 km
—
1% Niet belangrijk, niet onbelangrijk
Verder dan 10 km
% Belangrijk
Weet niet
BETERE ,NATUUR ENERGIE ‘MILIEU
1 % Zeer belangrijk
Gemiddelde
HOE BELANGRIJK VINDEN MENSEN. DIE OP EEN BEPAALDE AFSTAND VAN WINDMOLENS WONEN. WINDENERGIE VOOR NEDERLAND
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Kolen
Biomassa
Gas
Windenergie
Kernenergie
II
» % respondenten dat energiebron noemt
1 L
Zonne-energie
1 Anders
BETEPE NATUUP ENEPGIE sVMlLIEU
Waterkracht
WELKE ENERGIEBRONNEN MOET NEDERLAND IN DE TOEKOMST GAAN GEBRUIKEN VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE?
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Meer windmolens bouwen
Grootschalige zonnepanelen-parken aanleggen
Inzetten op schaliegas
% respondenten dat alternatief noemt
Meer kerncentrales bouwen
Anders
BETERE FNATUUR ENERGIE S’MILIEU
Meer energie besparen
1_
WAT VINDT U DAT NEDERLAND ZOU MOETEN DOEN OM MINDER AFHANKELIJK TE WORDEN VAN HET BUITENLAND VOOR ENERGIE?
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
L
_L
• % respondenten dat locatie noemt
1
1
1
‘_______
LJ
1
BETERE NATUUP ENERGIE ø’MILIEU
1
1
BESTE LOCATIE VOOR HET BOUWEN VAN WINDMOLENPARKEN OP LAND
0
10
20
30
40
50
60
70
80
% respondenten dat bezwaar noemt
\
Mannen Leeftijd 35-44 & 65-75 Regio West Tussen 5 & 10 km afstand
4
BETEPE FNATUUP ENEPGIE ø’MILIEU
ACTIVITEIT DIE MEN HET MEEST BEZWAARLIJK VINDT IN EIGEN OMGEVING
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Afnemen van schone stroom
Aandelen • niet positiever
• veel positiever
Geld voor verbeteren leefomgeving
• enigszins positiever
Meepraten over locatie
Molens tijdelijk stil kunnen zetten
BETEPE FNATUUR ENEPGIE sVMILlEU
Korting op energierekening
VOORWAARDEN VOOR HET POSITIEF BEÏNVLOEDEN VAN HET GEVOEL OVER AANLEG VAN HET WINDMOLEN PARK
Opvallend: Meer mensen die dichtbij een windmolen wonen (<5km)
• Zeer oneens
• Oneens
• Niet eens, niet oneens
U Eens
• Zeer eens
BETERE NATUUR ENERGIE ‘MILIEU
WINDENERGIE IS NODIG OM IN DE TOEKOMST IN ONZE ENERGIEBEHOEFTE TE VOORZIEN
Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens
t S S
Oneens
• Zeer oneens
windmolen maakt niet uit
WINDENERGIE IS ONMISBAAR ALS DUURZAME ENERGIEBRON VOOR NEDERLAND Opvallend: afstand tot
Zeer eens
Eens
Niet eens, niet oneens
BETEPE NATUUP ENEPGIE sS’MILIEU
t
t
t
• Oneens
• Zeer oneens
NEDERLAND MOET NU SNEL WERK MAKEN VAN MEER WINDENERGIE
r
-1
-
afsluitdïjk
i$d!
S bi-
—
4%
4*’
%flt
44__
c
-4,
44
•1
4
-t .-
windturbines aan de lisselmeerzijde van de Afsl u itd ij k
t’
‘
Tussen Den Oevdr en Kornwerderzand in totaal 49
>&
:1
t 3
‘4
r
1
voorz
tot rand recreatieve ingen 350m
23
Afstand tot 200 meter
‘,
7_
1000 meter
Breezanddijk (Breesândyk)
87
4-
450
-4
20
19
afsi
in d
tot rand recreatieve 350m
23
Afstand tot Tan 200 meter
1000 meter
Breezanddijk (Breesândyk)
-
21
v
,7<
450 meie’
-4
20
:; 19
afsi
wind
4.
r
--
.
S
De Oever; Afstand totestaa de windturbine (blauwe ster); 300 teter Af.tandÇot windtu bine 49; 2600 meter
py.
r
-2
4
—a
.3
Kornwerderzand; Afstand tot bestaande win Afstand tot windturbine 1;
4,
1
—
3
1’
4. ‘
3
4343J4AJ4S’3Ç
‘lOO
1
P;4
.4
.1
iakkui 1 W
[44
::
ul
0
-‘3
vi
0
r
0 0
lRI
-o VI
0
‘4
m 0
‘4
(0
4.
.
:
