Schoolpsychologencongres 2014

NASCHOLING & OPLEIDING GGZ WWW.RINO.NL

Schoolpsychologencongres 2014 Recht doen aan het kind binnen passend onderwijs

Een vakinhoudelijk congres voor psychologen en orthopedagogen die werkzaam zijn op het snijvlak van onderwijs en zorg

Leidseplein 5 1017 PR Amsterdam T (020) 625 08 03 F (020) 625 59 79

E [email protected] W www.rino.nl

Hotel CASA 400

Eerste Ringdijkstraat 4

1097 BC

AMSTERDAM

Schoolpsychologencongres 2014 Recht doen aan het kind binnen passend onderwijs Vorig jaar is gestart met een mooie traditie: de organisatie van een jaarlijks congres voor schoolpsychologen in Nederland door het NIP en RINO-Noord Holland. Op vrijdag 14 maart 2014 vindt voor de tweede keer hét Schoolpsychologencongres plaats. Recht doen aan het kind binnen passend onderwijs Het congresthema sluit aan bij het Internationaal verdrag inzake de Rechten van het Kind, dat in 2014 25 jaar bestaat. Kinderombudsman Marc Dullaert komt een inleiding houden over het belang van de Kinderrechten, Kees van Overveld spreekt over een veilig klimaat in scholen en Paul Bartolo, voorzitter van de internationale schoolpsychologenvereniging ISPA, verzorgt een lezing over inclusief onderwijs. Tijdens het middagprogramma vinden 12 vakinhoudelijke workshops plaats. Kinderboekenschrijver Arend van Dam leest tijdens het congres voor uit en signeert het boek dat hij schreef op verzoek van Unicef: "Nu of ooit, 50 voorleesverhalen over de rechten van het kind".

Het congres is bedoeld voor psychologen en orthopedagogen die werkzaam zijn op het snijvlak van onderwijs en zorg, en is gericht op voorschools, primair en voortgezet onderwijs, regulier en speciaal. In deze congresfolder wordt een aantal artikelen van het Internationale Verdrag van de Rechten van het Kind (IVRK) aangehaald welke aansluiten bij de onderwerpen van de presentaties. Het volledige verdrag is te downloaden via www.unicef.nl > over-unicef > kinderrechten. Wij verwelkomen u graag op vrijdag 14 maart in Casa 400 te Amsterdam. De Congrescommissie van het Schoolpsychologencongres, Helen Bakker Joy Bijleveld Marjolein Meinen

PROGRAMMA 09.00 uur

Ontvangst en inschrijving

09:30 uur

Opening door Olanda Momçilovic (dagvoorzitter)

09:40 uur

Marc Dullaert, de Kinderombudsman ‘Kinderrechten binnen onderwijs en zorg’

10:15 uur

Kees van Overveld ‘Ik zal je leren!’ – Het recht van kinderen op een veilige schoolomgeving

11:00 uur

Pauze

11:30 uur

WORKSHOPRONDE 1

12:45 uur

Lunchpauze Met voorleessessie door schrijver Arend van Dam

13:45 uur

WORKSHOPRONDE 2

15:00 uur

Pauze

15:30 uur

Paul Bartolo, ISPA president Education, a need and a right for all Children

16:30 uur

Afsluiting en uitreiking posterprijs

16:45 uur

Borrel

DAGVOORZITTER Olanda Momçilovic Olanda Momčilović werkt al 25 jaar als psychologe. In Kroatië werkte ze 6 jaar als schoolpsycholoog en naast haar dagelijkse werk op scholen specialiseerde ze zich op gebied van “Creativiteit en hoogbegaafde kinderen”. Samen met prominente psychologen in Kroatië richtte ze de “Kleine Academie Leonardo De Vinci” op, een centrum voor hoogbegaafde kinderen. In 1993 emigreerde ze met haar gezin naar Nederland. Daar moest ze haar studie psychologie opnieuw doen omdat haar Kroatische diploma niet werd erkend. Ze is afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam (1997). Van 1997 tot 2009 was ze werkzaam in de jeugdhulpverlening in Nederland. Sinds 2009 is ze zelfstandig gevestigd. Olanda is sinds 2003 actief, in nationaal en internationaal verband, op gebied van crisisinterventie. Ze is lid van het ‘NIP-Crisis Interventie Netwerk Schoolpsychologen’, (NIP-CINS), voorzitter van het International Crisis Response Network (ICRN) van de International School Psychology Association (ISPA) en is tevens secretaris en trainer bij European School Psychology Centre for Training (ESPCT). Van 2007 t/m 2010 was Olanda vertegenwoordiger van Nederlandse school psychologen bij NEPES (Network of European Psychologists in the Educational System). In die tijd werkte ze samen met Bonnie Nastasi en Stuart Hart uit de VS aan het promoten en implementeren van het programma: Children’s Rights and Professional Practice in Europa.

KEYNOTE 1 Marc Dullaert Kinderrechten binnen onderwijs en zorg In deze lezing zal Marc Dullaert inspelen op de actualiteiten rondom de rechten van het kind. Marc Dullaert studeerde Theologie in Amsterdam en behaalde in 1988 zijn licentiaat Sociale Wetenschappen/Communicatiewetenschap aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 1996 behaalde hij zijn MBA bij Nijenrode University in Breukelen. Marc Dullaert is de eerste Kinderombudsman van Nederland. Hij zet zich sinds jaren in voor de rechten van het kind. Tevens is hij de oprichter en bestuursvoorzitter van de Stichting KidsRights. De Kinderombudsman controleert of de overheid de kinderrechten in Nederland naleeft. Hij doet dit ook bij private organisaties in het onderwijs, de kinderopvang, de jeugdzorg en de gezondheidszorg. KidsRights komt op voor de positie van zeer kwetsbare kinderen waar ook ter wereld. Hiervoor biedt KidsRights directe, op maat gesneden hulp aan deze kinderen én vraagt om aandacht voor hun positie en hun rechten.

KEYNOTE 2 Kees van Overveld ‘Ik zal je leren!’ – Het recht van kinderen op een veilige schoolomgeving Kinderen hebben recht op een veilige schoolomgeving. Die veiligheid zit hem niet in hogere hekken om het schoolplein, camera’s of een anti-pestprotocol. Van Overveld zal allereerst de reactieve benadering bespreken: schoolveiligheidsmaatregelen naar aanleiding van incidenten. Hij zal hierbij ingaan op recente schoolshootings in de Verenigde Staten en de media-aandacht voor anti-pestprogramma’s in Nederland. Vervolgens zal de aandacht worden verlegd naar de preventieve benadering: wat kunnen scholen doen om pestgedrag, gedragsproblematiek en agressie te voorkomen? Het accent zal daarbij liggen op een planmatige benadering van sociaal-emotioneel leren in scholen. Dr. Kees van Overveld (1963) is gedragsdeskundige. Hij heeft ruime ervaring binnen het onderwijs als leraar, interne begeleider, hoofddocent, onderwijsadviseur en onderzoeker. Kees heeft een eigen trainingsbureau voor gedrag en sociaal-emotioneel leren (www.keesvanoverveld.nl). Hij werkt ook als coördinator van het Expertisecentrum Gedrag bij het Seminarium voor Orthopedagogiek (Hogeschool Utrecht). In 2008 promoveerde hij op het onderwerp “agressie bij jongens” bij de vakgroep Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Utrecht. Kees is auteur van vele onderwijsartikelen en boeken. Hij werkte mee aan De Preventiepiramide van DeKlerck. Van zijn eigen hand verscheen o.a. Twintig Tweets en Groepsplan Gedrag. Planmatig werken aan passend onderwijs. Hij is ook docent bij de post academische opleiding Schoolpsycholoog van de RINO.

Artikel IVRK: 29 en 24 ART. 29 Onderwijsdoelstellingen Het onderwijs dient te zijn gericht op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, de talenten en de geestelijke en lichamelijke vermogens van elk kind. Onderwijs dient het kind voor te bereiden op een actief volwassen leven in een vrije samenleving en zal het kind respect bij brengen voor mensenrechten, voor zijn ouders, zijn culturele achtergrond, taal en waarden, en voor de culturele achtergrond van anderen.

ART. 24 Gezondheid en gezondheidszorg Ieder kind heeft recht op een zo goed mogelijke gezondheid en op de best mogelijke gezondheidszorg. De Staten zullen zich actief inzetten om te voorzien in eerstelijns- en preventieve gezondheidszorg. Ook zullen zij zorgen voor een goede voorlichting over gezondheid, voeding van kinderen, de voordelen van borstvoeding en hygiëne en zullen zij er alles aan doen de kindersterfte terug te brengen. De Staten bevorderen internationale samenwerking op dit gebied en streven naar een gezondheidszorg die toegankelijk is voor alle kinderen. Hierbij wordt speciaal rekening gehouden met de behoeften van ontwikkelingslanden.

WORKSHOPRONDE 1 A: Janet Schut School2Care; een integraal, 12-uurs aanbod onderwijs, jeugdzorg en vrije tijd School2Care valt sinds 2003 onder Altra Jeugdzorg en is bedoeld voor leerlingen tussen de 13 en 18 jaar die dreigen uit te vallen of vastgelopen zijn binnen het onderwijs. Zij hebben zowel thuis, op school als in de vrije tijd ernstige problemen. Alle leerlingen volgen tijdens de eerste fase een programma van 8 uur ‘s ochtends tot 8 uur ‘s avonds. Het doel is om weer aansluiting te vinden bij het regulier of speciaal onderwijs zodat ze een startkwalificatie weten te behalen. Ook wordt gekeken naar de route naar arbeid. De leerlingen volgen lessen in kleine klassen en er wordt intensief gesport en gewerkt aan talentontwikkeling. Er wordt TOPs gegeven (voorheen Equip) en Grip (meiden en jongens lessen, gericht op versterken van hun identiteit) en er wordt samen gekookt en gegeten. Tijdens de workshop wordt ingegaan op de wijze waarop de coach (docent en hulpverlener), samen met de leerling, een plan maakt en hoe informatie vanuit de verschillende leefgebieden hierbij gebruikt wordt. Janet Schut is afdelingsmanager (integraal manager) bij School2Care (valt sinds 2013 onder Altra jeugdzorg). Daarvoor was zij als orthopedagoog verbonden aan verschillende programma’s binnen de ambulante en residentiële jeugdzorg van Spirit Jeugdzorg en procesmanager van de (O)MPG aanpak in Amsterdam(overlast gevende multi problem gezinnen)

Artikel IVRK: 28 ART. 28 Onderwijs Ieder kind heeft recht op onderwijs. De Staat heeft tot taak het basisonderwijs verplicht te stellen en voor iedereen gratis beschikbaar te stellen, de ontwikkeling van verschillende vormen van voortgezet onderwijs aan te moedigen en toegankelijk te maken voor alle kinderen alsmede hoger onderwijs toegankelijk te maken voor kinderen die daar de capaciteiten voor hebben. De discipline die op school wordt gehandhaafd moet verenigbaar zijn met de menselijke waardigheid van het kind en moet in overeenstemming zijn met dit Verdrag. De Staten bevorderen internationale samenwerking op het gebied van onderwijs. Hierbij wordt speciaal rekening gehouden met de behoeften van ontwikkelingslanden.

B: Marjolein Versluis en Monique Werlich Samen met school, leerling en ouders de opbrengsten verhogen De rollen van school, leerlingen, ouders en de schoolpsycholoog bij opbrengstgericht werken in het onderwijs. Marjolein Versluis heeft de postuniversitaire opleiding Schoolpsycholoog gevolgd en is werkzaam bij Weer Samen Naar School in Rotterdam Noord. Monique Werlich heeft eveneens de opleiding Schoolpsycholoog gevolgd en is inmiddels als docent verbonden aan de opleiding. Ook zij is werkzaam bij Weer Samen Naar School in Rotterdam Noord. Artikel IVRK: 29 ART. 29 Onderwijsdoelstellingen Het onderwijs dient te zijn gericht op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, de talenten en de geestelijke en lichamelijke vermogens van elk kind. Onderwijs dient het kind voor te bereiden op een actief volwassen leven in een vrije samenleving en zal het kind respect bij brengen voor mensenrechten, voor zijn ouders, zijn culturele achtergrond, taal en waarden, en voor de culturele achtergrond van anderen.

C: Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs In deze workshop zal Wilma Lozowski de wettelijke en beleidskaders toelichten van de Jeugdwet die op 1 januari in gaat. Daarbij besteedt zij aandacht aan de samenhang met de Wet passend onderwijs. Zal de gemeente zich bij het nakomen van zijn zorgplicht laten leiden door het belang van het kind (artikel 3 IVRK) en de bijzondere behoeften van de leerling (artikel 23 en 29 IVRK)? De komst van de Jeugdwet heeft grote consequenties voor zowel de psycholoog werkzaam in de jeugdzorg als in het onderwijs. Joy Bijleveld geeft een toelichting over hoe deze veranderingen in Amsterdamse praktijk worden vorm gegeven door psychologen die betrokken zijn bij het voortgezet onderwijs. Afgesloten wordt met praktische tips voor psychologen. Wilma Lozowski is senior beleidsmedewerker van de sector Jeugd van het NIP en vanuit die functie nauw betrokken bij de transities Jeugdzorg en Passend Onderwijs.

Joy Bijleveld is voorzitter van de sectie schoolpsychologen van het NIP. Als ZZP’er is zij onder meer werkzaam voor het samenwerkingsverband VO Amsterdam en is zij projectleider transitie jeugdzorg – VO in Amsterdam. Artikel IVRK: 18 ART. 18 Ouderlijke verantwoordelijkheden De ouders hebben de primaire verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen. Zij zullen hierbij worden bijgestaan door de Staat. De Staat zal ouders op een passende wijze bijstand verlenen bij het opvoeden van hun kinderen.

D: Maartje Reitsma en Cees de Wit SpeciaalGewoon Artikel 29 van het kinderrechtenverdrag gaat in op het recht om je als kind optimaal te ontwikkelen met behoud van eigenheid en identiteit. Vanuit onderwijsperspectief uitgaande van het Nederlandse systeem waarbij een onderverdeling gemaakt wordt tussen speciaal- en regulier onderwijs – kan de vraag worden gesteld: ‘en binnen welke vorm van onderwijs kan een kind zich dan het beste ontwikkelen?’ De nieuwe beleidskaders van Passend onderwijs geven daar richting aan. Scholen kijken naar wat een leerling wél kan, het liefst in het reguliere onderwijs. Als speciaal onderwijs nodig is, dan voor een bepaalde tijd waarna het kind weer terug gaat naar het reguliere onderwijs, tenzij… In het onderzoek van SpeciaalGewoon is onderzocht wat er nodig is om een kind een succesvolle overstap te laten maken van speciaal naar regulier onderwijs. Die overstap kan succesvol gemaakt worden, maar dat gaat niet vanzelf. Vele actoren – waaronder de schoolpsycholoog - en factoren spelen daarin een cruciale rol. Zowel op het niveau van speciaal onderwijs, regulier primair en voortgezet onderwijs, als ook op het niveau van het samenwerkingsverband. In deze workshop worden de deelnemers meegenomen in de resultaten van het onderzoek en wordt gezamenlijk gezocht naar kansen en uitdagingen voor je eigen praktijk. Maartje Reitsma en Cees de Wit zijn beiden verbonden aan de KPC Groep en als projectleider / onderzoeker en adviseur betrokken bij het onderzoek naar de factoren van een succesvolle overstap van leerlingen van het speciaal naar het regulier onderwijs en beide zijn als docent betrokken bij de

postuniversitaire opleiding Schoolpsycholoog van SPON en RINO. Artikel IVRK: 29 ART. 29 Onderwijsdoelstellingen Het onderwijs dient te zijn gericht op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, de talenten en de geestelijke en lichamelijke vermogens van elk kind. Onderwijs dient het kind voor te bereiden op een actief volwassen leven in een vrije samenleving en zal het kind respect bij brengen voor mensenrechten, voor zijn ouders, zijn culturele achtergrond, taal en waarden, en voor de culturele achtergrond van anderen.

E: Wilma Duijst 'Ik hoor, ik hoor, wie jij niet hoort‘ workshop over het recht van het kind om gehoord te worden In artikel 12 van het IVRK is het recht voor het kind vastgelegd om gehoord te worden in procedures. In Nederland hebben we dit recht ingeperkt. Formeel heeft het kind pas het recht om door een kinderrechter gehoord te worden vanaf de leeftijd van 12 jaar. Materieel doet Nederland het al niet beter. De neiging om niet met maar over jonge kinderen te praten is groot. In deze workshop de is effectieve uitwerking van artikel 12 de rode draad. Wilma Duijst is forensisch arts en strafrechter. Zij is als onderzoeker verbonden aan het Radboud Universitair Medisch Centrum en als docent jeugdrecht aan de Radboud Universiteit. In de postuniversitaire opleiding Schoolpsycholoog verzorgt zij het vak jeugdrecht.

Artikel IVRK: 12 ART. 12 De mening van het kind Ieder kind heeft het recht zijn mening vrijelijk te uiten in aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang moet worden gehecht.

F: Hannie van Beers en Ed Staal Arbeidstoeleiding als onderdeel van levensloopbegeleiding. Scholengemeenschap Mariëndael geeft voortgezet speciaal onderwijs aan leerlingen met een meervoudige of lichamelijke beperking, jongeren met autisme en aan langdurig zieke leerlingen in de leeftijd van 12 tot 20 jaar. In deze workshop maken de deelnemers kennis met de manier waarop bij Mariëndael leerlingen begeleid worden naar een passende plek in de samenleving. Er wordt uitgelegd hoe de visie en missie van de school vertaald worden naar keuzes die we in onderwijsinhoud en zorg maken. Als deelnemer wordt u uitgedaagd om mee te denken in het begeleidingstraject van enkele leerlingen. Ed Staal is stagecoördinator op Scholengemeenschap Mariëndael in Arnhem. Hannie van Beers is als gz-psycholoog werkzaam op Scholengemeenschap Mariëndael.

WORKSHOPRONDE 2 A: Cees de Wit en Maartje Reitsma Ouders, school én leerlingen: partners in ontwikkeling en leren. En de schoolpsycholoog? Een kind leert zelf en ontwikkelt zichzelf, in interactie met zijn sociale en fysieke omgeving. Kinderen zijn daarbij mede afhankelijk van de voorwaarden die ouders en educatieve instellingen weten te creëren. Daarvoor geldt: samen kun je meer dan ieder voor zich. Partnerschap doet ertoe, zo blijkt uit onderzoek, maar is geen doel op zich. De workshop sluit aan bij artikel 18 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind waarin sprake is van de (eind)verantwoordelijkheid van beide ouders voor de opvoeding en de ontwikkeling van hun kind; het belang van het kind is hun allereerste zorg. Zij delen die zorg met educatieve voorzieningen, die eenzelfde belang dienen: optimale voorwaarden creëren voor de ontwikkeling en het leren van kinderen. Partnerschap ligt dan voor de hand, maar dat ontstaat niet vanzelf. Hoe geef je dat partnerschap goed vorm en inhoud? Hebben kinderen zelf daarin ook een rol? Hoe kun je investeren in de relatie voordat je die nodig hebt? En hoe kun je optimaal de kwaliteiten van alle betrokkenen benutten? Welke rol heeft de schoolpsycholoog bij het bevorderen van dat partnerschap? Maartje Reitsma en Cees de Wit zijn beiden als onderzoeker/adviseur verbonden aan de KPC Groep en als docent betrokken bij de postuniversitaire opleiding Schoolpsycholoog van SPON en RINO. Artikel IVRK: 18 ART. 18 Ouderlijke verantwoordelijkheden De ouders hebben de primaire verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen. Zij zullen hierbij worden bijgestaan door de Staat. De Staat zal ouders op een passende wijze bijstand verlenen bij het opvoeden van hun kinderen.

B: Arnoud Huibers Oplossingsgericht werken in het onderwijs In deze workshop staat toepassing van een oplossingsgerichte benadering in het onderwijs centraal. De basisprincipes van oplossingsgericht werken zullen worden gedeeld. Daarnaast zal er aandacht besteed worden aan hoe je als schoolpsycholoog oplossingsgerichte technieken in kunt zetten in de begeleiding van leerkrachten, ouders en leerlingen. Arnoud Huibers is psycholoog en psychotherapeut en eigenaar van Solutions Centre in Utrecht en kenner van het eerste uur van de methodiek Oplossingsgericht Werken en Coachen. Tezamen met Insoo Kim Berg heeft hij destijds Solutions Centre opgericht.

Artikel IVRK: 29 ART. 29 Onderwijsdoelstellingen Het onderwijs dient te zijn gericht op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, de talenten en de geestelijke en lichamelijke vermogens van elk kind. Onderwijs dient het kind voorte bereiden op een actief volwassen leven in een vrije samenleving en zal het kind respect bij brengen voor mensenrechten, voor zijn ouders, zijn culturele achtergrond, taal en waarden, en voor de culturele achtergrond van anderen.

C: Hanneke Visser en Wil Koning Trauma in de school De gevolgen van een schokkende gebeurtenis, zoals een ongeval, geweld, overlijden van een dierbare of misbruik kunnen diep ingrijpen bij kinderen. Leraren kunnen op school soms zien dat hun leerlingen na een dergelijke gebeurtenis hyperalert zijn, zich terugtrekken, lesstof minder goed oppikken dan voorheen of vaker ziek zijn. In een enkel geval blijkt dat er sprake is van een posttraumatische stressstoornis. Welke kennis hebben leraren nodig als het gaat om de verwerking van schokkende gebeurtenissen bij hun leerlingen? Wat kunnen ze doen of beter niet doen op school als het gaat om de begeleiding van getraumatiseerde leerlingen? En hoe kan de schoolpsycholoog ze hierbij adviseren en ondersteunen? Hanneke Visser - van Balen is Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP en werkzaam bij Accent Onderwijsondersteuning, het expertisecentrum van CVO (christelijk voortgezet onderwijs) in Rotterdam. Ze is voorzitter van het NIP-CINS (NIP Crisis Interventie Netwerk Schoolpsychologen). Wil Koning is GZ-psycholoog BIG en werkzaam geweest in de onderwijssector en GGZ, als ontwikkelaar, psychodiagnost, behandelaar en docent. Ze werkt nu freelance, is consulent bij het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) en maakt deel uit van het NIP-CINS (NIP Crisis Interventie Netwerk Schoolpsychologen), waarbinnen ze zich bezig houdt met ‘trauma’. Tevens is ze docent aan de postuniversitaire opleiding Schoolpsycholoog.

Artikel IVRK: 39 ART. 39 Passende zorg voor slachtoffers De Staat is verplicht kinderen die het slachtoffer zijn geworden van gewapende conflicten, foltering, verwaarlozing, mishandeling of exploitatie een passende behandeling te bieden die hun herstel en herintegratie in de samenleving bevordert.

D: Chareen Soekardjo Misbruik en afhankelijkheid van alcohol, cannabis en gamen Jongeren zijn hard bezig volwassen te worden. Daarbij hoort het uitproberen van nieuwe dingen. En soms het experimenteren met genotmiddelen alcohol, tabak en cannabis. Het onderwijsprogramma De Gezonde School en Genotmiddelen wil jongeren zoveel mogelijk bijbrengen over genotmiddelen. Hoe kan de schoolpsycholoog een preventief beleid mbt genotmiddelen stimuleren op een school en welke interventies kunnen worden uitgevoerd voor zowel de jongeren, docenten en ouders. Als laatste wordt besproken welke partners je kan inzetten om het thema middelengebruik goed te implementeren op school. Chareen Soekardjo is werkzaam bij de afdeling Jellinek Preventie als projectleider van de projecten Jeugdnet en De Gezonde School en Genotmiddelen. Beiden projecten richten zich op jongeren tussen de 12 en 23 jaar die (riskant) middelen gebruiken, op professionals en op opvoeders. Artikel IVRK: 33 en 24 ART. 33 Drugsmisbruik Ieder kind heeft recht op bescherming tegen het gebruik van verdovende middelen en psychotrope stoffen en tegen deelname aan de vervaardiging van of aan de handel in dergelijke middelen. ART. 24 Gezondheid en gezondheidszorg Ieder kind heeft recht op een zo goed mogelijke gezondheid en op de best mogelijke gezondheidszorg. De Staten zullen zich actief inzetten om te voorzien in eerstelijns- en preventieve gezondheidszorg. Ook zullen zij zorgen voor een goede voorlichting over gezondheid, voeding van kinderen, de voordelen van borstvoeding en hygiëne en zullen zij er alles aan doen de kindersterfte terug te brengen. De Staten bevorderen internationale samenwerking op dit gebied en streven naar een gezondheidszorg die toegankelijk is voor alle kinderen. Hierbij wordt speciaal rekening gehouden met de behoeften van ontwikkelingslanden.

E: Pretty woman Misbruikrelaties en loverboyproblematiek In art 34 IVRK staat beschreven dat het kind recht heeft op bescherming tegen seksueel misbruik. Pretty Woman ziet loverboys als een extreme vorm van een misbruikrelatie. In deze workshop zullen wij ingaan op de aanpak van misbruikrelaties, waaronder problemen met loverboys. Hierbij zullen we inzoomen op wat de schoolpsycholoog binnen de school kan doen met betrekking tot het herkennen van signalen, preventiebeleid, voorlichting en behandeling (doorverwijzen) met betrekking tot misbruikrelaties, en in het bijzonder loverboyproblemen. Pretty Woman biedt hulpverlening aan meiden van 12 tot en met 23 jaar die kampen met moeilijkheden rondom (misbruik)relaties en seksualiteit. Pretty Woman wil voorkomen dat meiden in misbruikrelaties terechtkomen en ondersteuning bieden om het patroon te doorbreken, dat de misbruikrelaties in stand houdt. Pretty Woman is een samenwerkingsproject van JES 030 en De Rading.

Artikel IVRK: 33 en 24 ART. 19 Bescherming tegen misbruik en verwaarlozing De Staat zal het kind beschermen tegen elke vorm van mishandeling door ouders of door een derde die de zorg over het kind heeft. Ook zal de Staat doelgerichte sociale programma’s opzetten om misbruik te voorkomen en om hulp te bieden aan slachtoffers. ART. 34 Seksuele exploitatie De Staat zal kinderen beschermen tegen elke vorm van seksuele exploitatie of seksueel misbruik, waaronder prostitutie en pornografie. ART. 39 Passende zorg voor slachtoffers De Staat is verplicht kinderen die het slachtoffer zijn geworden van gewapende conflicten, foltering, verwaarlozing, mishandeling of exploitatie een passende behandeling te bieden die hun herstel en herintegratie in de samenleving bevordert.

F: Maaike de Kort KIES, kinderen in (echt)scheidingsituatie Alle kinderen reageren op een scheiding; door hen de mogelijkheid te geven hierover te praten met lotgenoten, voorkom je dat ze zich gaan uiten via onwenselijk gedrag, teruggang in prestaties, depressiviteit, onzekerheid, maar ook over-presteren. Zeker aan het begin van de scheiding is het raadzaam dat zij gehoord worden door een pedagogisch deskundige en is het van belang hun stem mee te nemen in het tot stand komen van het ouderschapsplan. Doordat de thuissituatie van kinderen waarvan de ouders gaan scheiden steeds kan veranderen staat hun veilige plek thuis steeds ter discussie. 25% van de kinderen ziet binnen 1 jaar na de scheiding één van de ouders niet meer; terwijl ieder kind recht heeft op beide ouders. Al deze kinderen/jongeren zitten een groot gedeelte van hun tijd op school. De school die als meest veilige plek wordt aangewezen. De school dient het kind te zien, in al zijn facetten, om het de kans te geven zich optimaal te ontwikkelen. De schoolpsycholoog is de aangewezen persoon om, bijvoorbeeld met behulp van KIES deze kinderen te horen, te zien en te signaleren waar een kind echt in de knel zit. Kinderen zijn partij in een scheiding; geef hen een stem Maaike de Kort en Nelly Snels zijn ontwikkelaars van KIES en eigenaars van Expertisecentrum Kind en Scheiding. Zij trainen professionals uit onderwijs, zorg en hulpverlening tot KIES-Coach en geven nascholingen in verdere programma's van KIES voor kinderen en ouders in alle fases van en na een scheiding. Ook trainen zij mediators tot KIES-Omgangsbegeleider en verzorgen scholing aan schoolteams en leidsters van kindercentra.

KEYNOTE 3 Paul Bartolo The challenges of inclusion: A new challenge for psychologists? The call ‘to ensure an inclusive education system’ has been intensified since the promulgation of the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disability (UNCRPD). EU countries are currently struggling to meet this challenge. Major issues on the transformation of education systems towards more inclusive provision will be explored mainly through the findings of a recent two-year EU research project of the European Agency for Developments in Special Needs Education, on which the presenter was a consultant, on ‘How are systems of provision organised to meet the needs of learners identified as having disabilities under the UNCRPD in inclusive settings within the compulsory school sector?’ The findings of this study will be used to raise questions about the new demands of inclusive systems on the role of school psychologists: Should the role be transformed from one of individual assessment to one of organisational and systems change? Reference will be made to the issues raised in the recent ‘Position Paper on Inclusive Education and Psychology’ that was presented to the European Federation of Psychologists Associations in 2013 by its Standing Committee Psychology in Education. Paul Bartolo PhD is an Associate Professor of Psychology and coordinator of the masters training programme for psychologists at the University of Malta. He is also current President of the International School Psychology Association.

VOORLEESSESSIE Tijdens de lunchpauze van het congres leest kinderboekenschrijver Arend van Dam voor uit het boek dat hij schreef op verzoek van Unicef: “Nu of ooit, 50 voorleesverhalen over de rechten van het kind” en vertelt hij hoe de verschillende verhalen tot stand kwamen. Als u wilt kunt u het boek ter plekke kopen bij de boekenstal van Sylvester Jeugdboekhandel uit Leiden. U kunt het dan door Arend van Dam laten signeren.

Meer informatie en aanmelden: www.zonderzorg.nl/schoolpsychologencongres Kosten De kosten voor deelname bedragen € 200,-. NIP/NVO leden betalen € 175,-. Studenten betalen € 100,-. Er zijn 20 studentenplaatsen beschikbaar. Dit bedrag is inclusief lunch en consumpties. Locatie CASA400 te Amsterdam

Voorwaarden Tot 14 februari 2014 kunt u, uitsluitend schriftelijk, annuleren. Wij berekenen dan € 50,- administratiekosten. Bij annulering ná 15 februari bent u het volledige inschrijvingsbedrag verschuldigd. Accreditatie Accreditatie is aangevraagd bij K&J NIP/NVO NIP 1e lijnspsychologen Meer informatie Voor meer informatie over dit congres kunt u contact opnemen met Danza Onvlee of Joshua Geelen van het organisatiebureau ZonderZorg: [email protected]