SCHOOLGEZONDHEIDSBELEID

SCH OO LGE ZO N DH EID SBE

LEI

D

2015-2016

Geef pit aan je schoolgezondheidsbeleid Gezondheid is een belangrijk item, ook bij jou op school! Met deze nieuwe editie van onze waaier heb je een direct overzicht van projecten en materialen waarmee je gezondheid in de kijker zet. Elk project is een stap in de goede richting. Door deze projecten binnen een integrale aanpak in te passen, heb je gegarandeerd een doordacht gezondheidsbeleid met een goed en duurzaam resultaat! De CLB’s en het Logo helpen je hierbij door aandacht te schenken aan beide aspecten: acties en beleid. Onze projecten bieden handvatten om praktisch aan de slag te gaan, met steeds de mogelijkheid om dit te kaderen binnen het schoolgezondheidsbeleid. Geef schwung aan je gezondheidsbeleid en pak uit met één of meerdere van volgende projecten of materialen of neem deel aan de voorgestelde vormingen.

www.gezondeschool.be Acties en materialen. De gezondheidsmatrix. Succesfactoren voor een gezondheidsbeleid. Deze portaalsite helpt je met nuttige informatie over hoe je een goed gezondheidsbeleid op poten kan zetten. Neem zeker eens een kijkje.

Heel wat partners werken nauw samen met als streefdoel: een goede gezondheid voor elke leerling, leerkracht en directie op school. Logo Dender vzw, Logo-Waasland vzw en de CLB’s met werking binnen deze regio gaan samen voor een goede en efficiënte samenwerking met het oog op een optimale implementatie van gezondheid in de school. Lokaal

• CLB - Centra voor Leerlingenbegeleiding – www.clb.be • Pedagogische begeleidingsdiensten • Logo Dender vzw – www.logodender.be - www.facebook.com/LogoDender • Logo-Waasland vzw - www.logowaasland.be - www.facebook.com/LogoWaasland • Preventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)

www.cggwaasendender.be • Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) www.cgg-suicidepreventie.be • SVS - Stichting Vlaamse Schoolsport – www.schoolsport.be • Ziekenfondsen - ondersteuning in de vorm van gezonde projecten en educatief project

Vlaamse partnerorganisaties

• VIGeZ - Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie – www.vigez.be • VAD – Vlaamse vereniging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen – www.vad.be • SENSOA – Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid – www.sensoa.be • EETEXPERT – Kenniscentrum voor gewichts- en eetproblemen – www.eetexpert.be

VO EDI NG &B EW EGI NG

la K l e u te r - e n

o ger

nder wijs

Waterpas

Maak water drinken cool en hip

Extra info www.gezondeschool.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

Voldoende water drinken Kleuter- en lager onderwijs. is voor veel leerlingen niet gemakkelijk. Met ‘Waterpas’ Praktisch? worden ze op een speelse Alle materiaal kan je gratis downloaden via manier gemotiveerd om www.gezondeschool.be/acties : regelmatig te drinken en daar- handleiding voor de leerkracht; bij vooral te kiezen voor water. - waterpas en diploma voor de leerling; - brief voor de ouders.

Wil je samen met je leerlingen werk maken van Waterpas in de Gezonde School water drinken, dan is dit nieuwe project zeker iets voor Gebruik deze acties om meer bekendheid en gedragenheid te creëren voor een aangepast jouw klas. aanbod en afspraken over dranken op school, zowel bij leerlingen als bij hun ouders.

NIEUW

ge

e

Extra info

ijs

K l e u te r - , l a

ec undair ond

rw

s r en

Tutti Frutti

Een project om van te blijven smullen

www.fruit-op-school.be www.facebook.com/fruitopschool [email protected] [email protected]

Voor wie?

Leerlingen die deelnemen aan Kleuter- en lager onderwijs en secundair onderwijs. Tutti Frutti eten elke week Basisscholen en BUSO-scholen kunnen een beroep samen een stuk fruit in de klas. doen op fruitsubsidies. Als school kan je ervoor kiezen het fruit te Praktisch? voorzien via een handelaar Inschrijven kan van 15 augustus tot en met 15 (afhalen of laten leveren) of oktober 2015. om de kinderen een stuk fruit Hoe: via www.fruit-op-school.be. Ook dit schooljaar te laten meebrengen van thuis kunnen geregistreerde ‘Tutti Frutti scholen’ beroep (fruit-in-de-boekentas). doen op de Europese subsidies door een aanvraag in te dienen bij het Agentschap Landbouw en Visserij.

Tutti Frutti in de Gezonde School Geef fruit, gezonde voeding en de actieve voedingsdriehoek een plaats in de lessen. Denk na over het aanbod van tussendoortjes in je school. Versterk je inspanningen met afspraken over de tussendoortjes en dranken die leerlingen meebrengen naar school.

la

K l e u te r - e n

o ger

nder wijs

Extra info

Dip? Dobbel. Doe!

Bewegingstussendoortje in de klas

www.gezondeschool.be www.fitteschool.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

‘Dip Dobbel Doe’ is een pakket Kleuter- en lager onderwijs. dat leerlingen aanzet tot een extra portie beweging, niet in Praktisch? de turnzaal , maar in de klas. Elke school ontving in het verleden een gratis pakket Gooi de dobbelsteen, neem via het CLB. een kaart met een opdracht en Via www.fitteschool.be kan je bij SVS terecht voor voer deze uit. de vorming ‘Bewegingstussendoortjes op school’ of Na het beweegmoment volgt extra pakketjes (kostprijs: 18 euro). een quizvraag over evenwichtige voeding. Bewegingstussendoortjes in de Er zijn 80 kaarten met Gezonde School bewegingstussendoortjes en 60 kaarten met voedings- Geef de bewegingstussendoortjes een vaste plaats in de lesdag en tijdens personeelsvergaderingen! vragen. Denk na over het bewegingsaanbod in je school. Organiseer tijdens de middag of na school bewegingsen sportactiviteiten voor de leerlingen en leraren. Stimuleer actieve verplaatsing om naar school te komen, bij verplaatsingen tijdens de lesdag en in klasuitstappen.

n d er w ijs

K le u ter- e

nl

a

o ger

De Proefkampioen

Spelen, leren en proeven

Extra info [email protected]

Voor wie?

Met ‘de Proefkampioenkoffer’ Kleuter- en eerste graad lager onderwijs. maak je een reis doorheen de wereld van de zintuigen. Praktisch? Kinderen voelen, proeven, De koffer kan je gratis ontlenen bij Logo Dender vzw. ruiken, horen en kijken. Al spelend en experimenterend Proefkampioen in de Gezonde maken ze kennis met de vier School basissmaken: zuur, zout, zoet en Geef fruit en groenten, gezonde voeding en de bitter. actieve voedingsdriehoek een plaats in de lessen. De koffer bestaat uit leuk proef- Versterk je inspanningen met afspraken over de materiaal, een handleiding en tussendoortjes en dranken die leerlingen meebreneen proefpas. gen naar school. De Proefkampioen en Tutti Frutti zijn hierbij perfect te combineren.

o n d e r w ij s

Extra info

Lager en

s ec

u

ir nda

Open je mond voor gezond Een gezond voedingsbeleid op school

[email protected] [email protected]

Voor wie?

Een doos met 8 fiches: van Lager en secundair onderwijs. de gezonde brooddoos, over gezonde dranken en tussen- Praktisch? doortjes tot een water- en plas- Download gratis de digitale versie van ‘Open je beleid of zelfs een moestuin op mond voor gezond’ via www.logowaasland.be of school. www.logodender.be. Op de voorkant vind je praktische informatie en tips. Op Open je mond voor gezond in de de achterkant staat de gezond- Gezonde School heidsmatrix met inspirerende Een gezond voedingsbeleid kadert binnen het voorbeelden om je gezond ruime schoolbeleid. Met behulp van de gezondvoedingsbeleid vorm te geven. heidsmatrix kan je nagaan op welke terreinen je school al goed scoort en waar je de inspanningen van je team nog meer kan laten renderen. Ook je CLB kan je hierbij ondersteunen.

o n d e r w ij s

Lager en

s ec

u

ir nda

Krok Gezond

Lekker, gezond en betaalbaar koken

Extra info [email protected] [email protected]

Voor wie?

Krok Gezond is een project Lager en secundair onderwijs. op maat van iedereen die wil werken rond lekker, gezond Praktisch? en betaalbaar koken. Je kan Scholen kunnen tegen betaling beroep doen op de theorie en praktijk aanbieden freelance diëtistes van het Logo om de Krok Gezondin de vorm van een demonstra- activiteiten te begeleiden. tieles of een kookactiviteit . Thema’s die aan bod kunnen Krok Gezond in de Gezonde komen zijn: de gezonde brood- School doos, een gezond ontbijt, Ouders zijn een belangrijke partner binnen het dranken en tussendoortjes ... gezondheidsbeleid van de school. Betrek hen bij de activiteiten over gezonde voeding en beweging op school. Hou deze activiteiten laagdrempelig en verlies kansengroepen niet uit het oog.

ir o

S ec unda

er nd

wijs

Extra info

Kieskeurig - Lesmodule Winkeloefening Weten wat je koopt

www.gezondeschool.be/kieskeurig [email protected] [email protected]

Voor wie?

Tijdens één lesuur leren leer- Secundair onderwijs. lingen kritisch omgaan met de informatie op een voedings- Praktisch? etiket. Zo kunnen ze een Het pakket kan je elk moment aanvragen bij het Logo. bewuste keuze leren maken Het vastleggen van een workshop met een diëtiste uit het dranken- en tussen- (kostprijs: 50€/uur)) doe je ook via het Logo. doortjesaanbod op school en erbuiten. De winkeloefen- Kieskeurig in de Gezonde School ing bevat een handleiding Denk na over het aanbod van dranken en voor de leerkracht met een tussendoortjes in je school. Analyseer online het presentatie en werkbladen dranken- en tussendoortjesbeleid op school. voor de leerlingen. Je Overtuig je leerlingen en hun ouders om gezonde kunt als leerkracht zelf keuzes te maken. Afspraken kunnen het beleid op de workshop geven of je je school versterken. kunt beroep doen op een diëtiste.

ge

er

s

K l e u te r - , l a

ec undair ond

w ij

s r en

Materialenkoffers Voeding en beweging

Extra info [email protected]

Voor wie?

Deze materialenkoffers bevatten 1 koffer voor kleuters en eerste graad lager onderwijs. tal van educatieve pakketten, 1 koffer voor tweede en derde graad lager onderwijs. cd-roms, boeken, spelletjes en 1 koffer voor het secundair onderwijs. DVD’s over het thema ‘voeding en beweging’. Praktisch? Deze kan je gebruiken in de Gratis te ontlenen voor alle scholen uit de regio van Logo klas, tijdens een projectdag, Dender vzw. projectweek ...

Materialenkoffer in de Gezonde School Geef groenten en fruit, gezonde voeding en de actieve voedingsdriehoek een plaats in de lessen. Denk na over het aanbod van tussendoortjes in je school. Versterk je inspanningen met afspraken over de maaltijden, tussendoortjes en dranken die leerlingen meebrengen naar school. Geef beweging(stussendoortjes) een vaste plaats in de lesdag en tijdens personeelsvergaderingen! Denk na over het bewegingsaanbod in je school. Organiseer tijdens de middag of na school bewegings- en sportactiviteiten voor de leerlingen en leraren. Stimuleer actieve verplaatsing om naar school te komen, bij verplaatsingen tijdens de lesdag en in klasuitstappen. De materialenkoffers helpen jou alvast op weg.

GEZ ON DH EID EN MIL IEU

ijs

La g er on

de

rw

Lekker Fris

Een gezond binnenmilieu op school. Daar gaan we voor!

Extra info

www.lekkerfris.be www.facebook.com/lekkerfrisindeklas [email protected] [email protected]

Voor wie?

Met het project ‘Lekker Fris’ Tweede graad lager onderwijs. zorg je voor een gezondere leeromgeving. Wie hard denkt Praktisch? en werkt, heeft zuurstof Online via www.lekkerfris.be. nodig. Samen met je leerlingen Jaarlijks inschrijven is noodzakelijk om nieuwe ontdek je dat een verluchte klas materialen te ontvangen en de CO -meter te ontle2 de concentratie verbetert. nen. Het project ‘Lekker Fris’ bestaat onder andere uit een les- Lekker Fris in de Gezonde School pakket, het ‘Lekker Fris’-lied, Maak concrete afspraken op school. Ventileer het een groepsspel en knutsel- klaslokaal. Kies voor de aankoop van niet-schadelijke opdrachtjes. schoolmaterialen en schoonmaakmiddelen. Stem af Hoeveel frisse lucht heeft met het milieubeleid op school. jouw klas? Doe de test met de CO2-meter en gebruik de online invultabel.

ir o S ec unda

er nd

w ijs

Air@school

Gezonde lucht in secundaire scholen? Het kan!

Extra info www.airatschool.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

‘Air@school’ zet leraren en leer- Secundair onderwijs. lingen aan om samen werk te maken van gezonde binnenlucht Praktisch? op school. In een leuk filmpje Online inschrijven via www.airatschool.be. motiveert Claire (Sien Eggers) Jaarlijks inschrijven is noodzakelijk om nieuwe hen om afspraken te maken over posters te ontvangen en de projectbox met gezonde binnenlucht in de klas. CO2-meter te ontlenen bij het Logo. Bij het Logo ontleen Opgelet: Het aantal projectboxen is beperkt. Tijdig je een projectbox die de reserveren is de boodschap. aandacht vestigt op een goede verluchting. Air@school in de Gezonde School Hoeveel frisse lucht heeft jouw Trek de concrete afspraken in de klas door naar de klas? Maak afspraken op de school. Ventileer het klaslokaal, maar ook de leraarsgrote poster, doe de test met de kamer. Kies voor de aankoop van niet-schadelijke CO2-meter en gebruik de online schoolmaterialen en schoonmaakmiddelen. Stem af invultabel met je leerlingen. met het milieubeleid op school.

ge K l e u te r - , l a

c u nd air onde

rw

ijs

r

se en

Extra info

Veilig omgaan met kraantjeswater op school

‘Veilig

www.vmm.be/kraantjeswater [email protected] [email protected]

Voor wie?

omgaan met kraan- Directies, schoolbesturen van kleuter-, lager- en tjeswater op school’ is een secundair onderwijs. brochure. Het is een leidraad Praktisch? met richtlijnen zodat er op De brochure kan bij het Logo aangevraagd worden. school veilig en gezond kraan- Deze is ook te downloaden op www.vmm.be/kraantjeswater kan gedronken tjeswater. worden. Omgaan met kraantjeswater in

de Gezonde School

Water is gezond en vormt de basis van een evenwichtige voeding. Geregeld water drinken is dus de boodschap, ook op school! Kraantjeswater geniet de voorkeur: het water is direct beschikbaar, het is gezond en goedkoop. Er is ook geen verpakking en transport nodig. Wel zijn er een aantal aandachtspunten waarmee je het beste rekening kunt houden bij het drinken van kraantjeswater op school.

GEE STE LIJK EG EZO ND HEI D

on S ec undair

w der

ijs

Nok Nok

Het klopt in mijn hoofd

Extra info www.noknok.be - www.facebook.com/noknok www.fitinjehoofd.be www.facebook.com/fitinjehoofd [email protected] [email protected]

Voor wie?

‘Nok Nok’ is de vertaling van de Eerste en tweede graad secundair onderwijs. campagne ‘Fit in je hoofd, goed Leerlingen vanaf 16 jaar en het schoolteam kunnen in je vel!’ voor jongeren van 12 terecht op www.fitinjehoofd.be. tot 16 jaar. Praktisch? Op www.noknok.be vinden jongeren informatie en op- Inschrijven is niet nodig. drachten om zich goed in hun vel te voelen. De website is Nok Nok in de Gezonde School opgebouwd rond vier knaltips Een dipje of tegenslag komt iedereen wel eens tegen. en staat boordevol informatie, Ondersteun leerlingen en leerkrachten om zich fit in verhalen en opdrachten om mee hun hoofd en goed in hun vel te voelen. Dat kan door een gevoel van verbondenheid te creëren, de comaan de slag te gaan. Jongeren kunnen ook zelf tips municatieve vaardigheden van leerlingen te stimuop de site plaatsen door middel leren, de mogelijkheid tot participatie te verhogen ... Maak ook afspraken over interne en externe van een Noknokje. begeleiding en doorverwijzing. Op die manier kan je op een goede manier zorg aanbieden als er zich problemen stellen.

on S ec undair

rw de

ijs

‘Vind ik leuk’-box

Geestelijke gezondheidsbevordering én tabakspreventie in één spelbox

Extra info www.noknok.be www.kortemettenmetsigaretten.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

Om jongeren gemakkelijk Jongeren van 12 tot 16 jaar, te bereiken, brachten we de niet specifiek in de onderwijscontext. thema’s ‘Nok Nok’ (geestelijke gezondheidsbevordering) en Praktisch? ‘Korte metten met sigaretten’ De box kan je gratis ontlenen bij jouw Logo. (tabakspreventie) samen in één spelbox. Nok Nok in de Gezonde School De box bevat een reuzendobbelEen school kan een gevoel van verbondenheid steen en 18 knotsgekke spellen stimuleren, aandacht hebben voor haar sociale rond de vier knaltips van ‘Nok omgeving en leeromgeving, de sociale en Nok’. Alles is kant-en-klaar communicatieve vaardigheden van de leerlingen en bovendien gemakkelijk in stimuleren, de mogelijkheid tot participatie verhogen, … gebruik op zowel grote eveneEen beleid is echter pas volledig wanneer de school ook menten als kleinere activiteiten. op een goede manier zorg aanbiedt als er zich problemen stellen. Afspraken over interne en Dit alles staat in het externe begeleiding en doorverwijzing zijn dan ook teken van het welzijn van de noodzakelijk. jeugd. Een rookvrije school vraagt meer dan enkel een rookverbod. Stimuleer je leerlingen en leraren om de positieve keuze te maken om niet te roken. De Handleiding “360° Rookvrij “ is een goede houvast voor je rookbeleid. Ook de Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs ondersteunt je bij het preventief werken rond tabak.

r on

S ec u ndai

w der

ijs

Materialenkoffer Geestelijke gezondheid

Koffer maakt welbevinden nog toffer

Extra info [email protected] [email protected]

Voor wie?

Ter ondersteuning van de Secundair onderwijs. secundaire scholen werd door het Logo een materialen- Praktisch? koffer ‘geestelijke gezondheid’ De koffer kan je gratis ontlenen bij jouw Logo. opgemaakt. De koffer bestaat uit Materialenkoffer geestelijke allerhande educatieve gezondheid in de Gezonde materialen met betrekking School tot het thema welbevinden. Zo kan je onderwerpen als Creëer een positief schoolklimaat door vriendverbondenheid en eenzaam- schappen, sociale vaardigheden en welbevinden heid, gevoelens uiten of sociale bespreekbaar te maken. vaardigheden aan bod laten Werken met de materialenkoffer kan een eerste stap zijn in de versterking van onderlinge positieve komen. relaties. De koffer bevat o.a. volgende spelen: Broodje special, De Gelukzak, Contactdoos, 3D Denken Durven Doen, Leefsleutels, Gevoelswereldspel ...

n

w ijs

Extra info

S ec u n d ai

ro

der

Draaiboek Suïcidepreventie

www.zelfmoord1813.be regio Waas en Dender: [email protected] regio Zuid Oost-Vlaanderen: [email protected]

Voor wie?

Het draaiboek suïcidepreven- Secundair onderwijs. tie is een plan waarin stap voor stap wordt beschreven wie wat Praktisch? moet doen in geval van suïcidaal Het modeldraaiboek dat scholen en CLB op weg helpt gedrag op school. Het draai- om een eigen draaiboek op maat op te stellen, vind je boek gaat in op 4 luiken: vroeg- terug op www.zelfmoord1813.be. detectie en signaalherkenning, Ondersteuning bij opmaak acute dreiging en crisisinterventie, na een suïcidepoging en na Scholen en CLB’s kunnen een beroep doen op de suïcidepreventiewerkers van de Centra Geestelijke suïcide. Gezondheidszorg. Zij staan je bij en geven advies bij De preventieve waarde van de invulling van het draaiboek op maat van je school. het draaiboek is het grootst als dit opgesteld wordt voor zich Neem contact op met de suïcidepreventiewerker in jouw regio. incidenten voordoen. Suïcidepreventie regio Waas en Dender - Liesl Vereecke - 0495 57 17 29 Suïcidepreventie regio Zuid Oost-Vlaanderen - Lien Neuckermans - 0495 57 17 62

n

ijs

S ec u n d ai

ro

rw de

Geestig gezond op de planken

Extra info

www.gezondeschool.be [email protected] [email protected]

Brochure met theateradviezen

Voor wie?

In de brochure ‘Geestig gezond Secundair onderwijs. op de planken’ vind je tips en aandachtspunten bij het Praktisch? beoordelen van een toneelstuk De brochure en achtergrondinformatie over dit over zelfmoord, het organiseren thema of specifieke tools (brief voor ouders, hulpvan opvang en omkadering kaartje, nabespreking in de klas) vind je op www. en het inbedden van de voor- gezondeschool.be. stelling in een breder beleid Geestig gezond op de planken in rond geestelijke gezondheid en de Gezonde School suïcidepreventie op school.

NIEUW

Jongeren zijn een risicogroep wat betreft zelfdoding en zijn bovendien meer vatbaar voor eenzijdige beeldvorming. Hierdoor kan een ondoordachte blootstelling aan nieuwsberichten, theatervoorstellingen, films of documentaires over zelfmoord ervoor zorgen dat jongeren zelf dit gedrag stellen of zelfmoord als oplossing of uitweg gaan zien. Daarom ontraden we toneelvoorstellingen over zelfmoord in de schoolcontext. Wanneer je toch kiest om een toneelvoorstelling over dit thema aan te bieden, is het belangrijk om in voldoende ondersteuning en omkadering te voorzien.

TAB A K-, A LCO H OLEN D RU GPR E VE NTI E

La g e r e n s

ec

u

ir nda

ond er wijs

Extra info

Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs

www.vad.be www.gezondeschool.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

De Leerlijn is een praktisch instru- Schoolteams in het lager en secundair onderwijs. ment dat schoolteams ondersteunt bij het preventief werken rond Praktisch? alcohol, tabak, gamen, cannabis en Je kan de leerlijn gratis downloaden op www.vad.be andere illegale drugs. en www.gezondeschool.be : De leerlijn geeft aan welke • handleiding met kadering; leerinhouden belangrijk zijn • per thema een schematisch overzicht van de leeren biedt ondersteuning aan inhouden over de graden heen; de uitwerking van de pijler • per graad een schematisch overzicht van de leereducatie in het kader van een inhouden voor de verschillende thema’s. tabak-, alcohol- en drugbeleid op school. Leerlijn in de Gezonde School Het is een leidraad voor de Effectieve alcohol-, tabak- en drugpreventie concrete invulling van alcohol-, vereist een beleidsmatige aanpak, gekaderd binnen tabaks-, game-, cannabis- en andere het pedagogisch project van de school, met aandacht illegale drugpreventie in de klas. Het voor regelgeving, begeleiding, educatie en structurele is bovendien een handig instrument maatregelen. Deze beleidsmatige aanpak maakt deel om doordacht te kiezen voor les- uit van een gezondheidsbeleid op school. programma’s, klas- en school- De meerwaarde van de Leerlijn situeert zich binnen de piprojecten rond alcohol, tabak, jler educatie. Doelstelling van deze pijler is om jongeren gamen, cannabis en andere illegale op een effectieve manier te sensibiliseren, informeren drugs. en vaardigheden bij te brengen in het omgaan met tabak, alcohol en andere drugs.

ec u La g e r e n s

ir nda

onder wijs

Game.over@tabak

Extra info

Didactisch pakket over bewustmaking van roken

www.gezondeschool.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

Game.over@tabak wil kinDerde graad lager onderwijs. deren bewust leren naPraktisch? denken over roken en misAlle materialen van ‘Game.over@tabak’ kan je gratis vattingen over roken rechtzetten. downloaden op www.gezondeschool.be: Het pakket geeft leerlingen de • handleiding voor leraren; nodige kennis, inzichten en vaardigheden mee, zodat ze op een • bundel met leuke activiteiten over roken; verantwoorde manier met roken • fiches met achtergrondinformatie voor de leraar en werkkunnen omgaan. bladen voor de leerlingen. De lesactiviteiten van Game. Game.over@tabak in de Gezonde over@tabak zijn gemakkelijk te combineren met andere eduSchool catieve materialen over roken, Game.over@tabak kadert binnen een rookbeleid op genotmiddelen, persoonlijke en school met aandacht voor regelgeving, begeleiding, edusociale vaardigheden. catie en structurele maatregelen. De leerinhouden zijn gebaseerd op de Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs, een instrument om te werken aan tabakspreventie van kleuter tot schoolverlater.

s

La g er on

der

w ij

LOL zonder alcohol

Extra info www.vad.be - www.acoolworld.be/school [email protected] [email protected] CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 CGG [email protected]

Voor wie?

In acht lessen onderzoeken Derde graad lager onderwijs. leerkrachten en leerlingen samen wat alcohol is en wat Praktisch? het doet. Het project biedt Je kan alle materialen, incl. klaspakket, gratis downinformatie, maar wil daarnaast loaden op www.acoolworld.be/school. ook leerlingen versterken in hun Voor begeleiding bij de implementatie van het paksociale vaardigheden en ket kan je beroep doen op de preventiewerker van het hun weerbaarheid tegen CGG in je buurt. groepsdruk verhogen.

LOL zonder alcohol in de Gezonde School

Elke leerling creëert een eigen projectboek. Daar- LOL zonder alcohol is een educatief project dat naast zijn er flyers voor de kadert binnen een breed gezondheidsbeleid op ouders en een klaspakket met school met aandacht voor regelgeving, begeleiding, affiches, ballonnen en blad- educatie en structurele maatregelen. wijzers beschikbaar. Het is belangrijk om ook structurele maatregelen te nemen zoals het zorgen voor een aangename infrastructuur en het bevorderen van positieve contacten tussen leerkracht en leerling. De Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs kan je verder ondersteunen bij het preventief werken rond alcohol.

js

Lager on

der

wi

Vlucht naar Avatar Lessenpakket over gamen

Extra info

www.vad.be

CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 [email protected]

Voor wie?

Vlucht naar Avatar wil de Derde graad lager onderwijs. kennis, het inzicht en de vaardigheden van leerlingen van Praktisch? de derde graad lager onder- Je kan het materiaal gratis downloaden of bestellen wijs versterken zodat ze op een op www.vad.be. Kostprijs: 7,50 euro. verantwoordelijke manier leren Voor begeleiding bij de implementatie van het omgaan met gamen. pakket kan je beroep doen op de preventiewerker van Het lessenpakket bestaat uit zes het CGG in je buurt. lessen gevuld met activerende werkvormen zoals hoekenwerk, Vlucht naar Avatar in de een digitaal bordspel, rollens- Gezonde School pelen ... Een alcohol- en drugbeleid bestaat uit vier pijlers die

NIEUW

elkaar versterken: educatie, structurele maatregelen, regelgeving en begeleiding. Vlucht naar Avatar is een onderdeel van de pijler educatie. Doel is om leerlingen te sensibiliseren, informeren en vaardigheden bij te brengen over gamen om gezonde keuzes te kunnen maken. Een school die werkt met deze methodiek heeft ook oog voor het detecteren en het begeleiden van individuele leerlingen met problemen.

r on

S e c u n dai

w der

ijs

Extra info

Wedstrijd Rookvrije klassen Rookvrij, ik blijf erbij

www.rookvrijeklassen.be www.facebook.com/rookvrijeklassen [email protected] [email protected]

Voor wie?

De ‘Wedstrijd Rookvrije Klassen’ Eerste graad secundair onderwijs. stimuleert jongeren om niet te roken. Deelnemende klassen en- Praktisch? gageren zich om na 6 maanden Inschrijven kan jaarlijks van 1 tot 31 oktober via (oktober tot april) tenminste www.rookvrijeklassen.be. voor 90% rookvrij te zijn of te blijven. Wedstrijd Rookvrije Klassen in Aan het project is ook een creatief gedeelte de Gezonde School gekoppeld. Doe je mee, dan De Wedstrijd Rookvrije Klassen kadert binnen een rookbeleid op school met aandacht voor maak je kans op leuke prijzen. regelgeving, begeleiding, educatie en structurele maatregelen. Een rookvrije school vraagt meer dan enkel een rookverbod. De wedstrijd stimuleert leerlingen de positieve keuze te maken om niet te roken. De Handleiding 360° Rookvrij is een goede houvast voor je rookbeleid. Ook de Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs ondersteunt je bij het preventief werken rond tabak.

ro S e c u n dai

er nd

w ijs

Smoky Goose Game Ganzenbordspel over roken

Extra info [email protected] [email protected]

Voor wie?

Het ‘Smoky Goose Game’ is Eerste graad secundair onderwijs. gebaseerd op het klassieke Het spel kan ook gebruikt worden in de derde ganzenbordspel. Leerlingen graad van het lager onderwijs als je de moeilijkste spelen in 3 of 4 groepjes van opdrachten en vragen verwijdert. telkens 3 tot 6 leerlingen. Kennisvragen en discussie- Praktisch? vragen worden afgewisseld met Het spel en bijhorend groot spelbord kan je gratis doevragen, zodat er genoeg ontlenen bij je Logo. variatie in het spel is. Spelenderwijs worden leer- Smoky Goose Game in de lingen aangezet na te denken Gezonde School over roken en de gevolgen van Smoky Goose Game kadert binnen een rookbeleid op roken, te discussiëren over wat school met aandacht voor regelgeving, begeleiding, wel en niet kan ... educatie en structurele maatregelen. Een rookvrije school vraagt meer dan enkel een rookverbod. Smoky Goose Game stimuleert leerlingen de positieve keuze te maken om niet te roken. De Handleiding 360° Rookvrij is een goede houvast voor je rookbeleid. Ook de Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs ondersteunt je bij het preventief werken rond tabak.

on S ec u ndair

w de r

ijs

Maat in de shit Lespakket over cannabis

Extra info www.vad.be [email protected] [email protected] CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 [email protected].

Voor wie?

‘Maat in de shit’ is een lespakket om Tweede graad secundair onderwijs. met leerlingen te werken rond cannabis. Jongeren worden uitgedaagd Praktisch? om na te denken over cannabis, Je kan het materiaal bestellen op www.vad.be. Kostcannabisgebruik en het omgaan prijs: 12 euro. Voor begeleiding bij de implementatie van het pakket met een gebruikende vriend(in). ‘Maat in de shit’ helpt om mythes te kan je beroep doen op de preventiewerker van het CGG doorprikken en normen en waarden in je buurt. rond cannabisgebruik scherp te Maat in de shit in de Gezonde School stellen. Het pakket bestaat uit een Stimuleer leerlingen om de positieve keuze te maken leerkrachtenhandleiding, een leer- om geen cannabis te gebruiken. De invalshoek ‘vriendlingenbrochure, een flyer voor de schap en relaties’ maakt het mogelijk een brug te slaan leerlingen en een affiche. De leer- tussen werken rond de cannabisthematiek enerzijds krachtenhandleiding bevat tal van en een bredere aanpak, gericht op het ondersteunen methodieken rond communica- van normen en vaardigheden anderzijds. tievaardigheden en beschermende Extra begeleiding nodig? Je CGG-preventiewerker sociale normen. biedt vormingen en workshops aan op maat.

ir o

S ec unda

er nd

wijs

Crush

Extra info

Spelpakket over relaties, alcohol en cannabis

www.vad.be [email protected] fenne-chien@[email protected] CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 [email protected]

Voor wie?

Crush wil jongeren op een Derde graad secundair onderwijs. verantwoordelijke manier leren omgaan met alcohol en Praktisch? cannabis. Je vertrekt hier- Je kan het materiaal gratis downloaden of bestellen op bij vanuit hun leefwereld, www.vad.be. Kostprijs: 5 euro. meer bepaald vanuit de Voor begeleiding bij de implementatie van het pakket invalshoek vrienden en relaties. kan je beroep doen op de preventiewerker van het CGG Crush bestaat uit vijf kant-en- in je buurt. klare methodieken, werkbladen, filmpjes, powerpointpresenta- Crush in de Gezonde School ties, achtergrondinformatie en Crush kadert binnen een breed gezondheidsbeleid op school met aandacht voor regelgeving, begeleiding, sectorspecifieke fiches. educatie en structurele maatregelen. Crush geeft jongeren inzicht in waarden en normen rond alcohol- en cannabisgebruik binnen relaties en leert hen omgaan met moeilijke (relationele of aanbod-) situaties. Belangrijk is daarnaast ook structurele maatregelen te nemen zoals het opstarten en ondersteunen van de leerlingenraad en regels te bepalen met betrekking tot bezit, gebruik, onder invloed zijn … De Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs kan je verder ondersteunen bij het preventief werken rond alcohol en cannabis.

ir o S ec unda

n

w der

ijs

Rock Zero

Extra info

Een alcoholspel voor jongeren

www.vad.be [email protected] [email protected] CGG Waas en Dender Delta preventie • 078/35 34 35 [email protected]

Voor wie?

Rock Zero is een afwisselend Tweede graad secundair onderwijs. en stimulerend spel, met Dit spel is bruikbaar voor groepen tot 25 spelers (max. 5 vragen en doe-opdrachten die groepjes van 5 spelers). vereisen dat jongeren hun eigen Praktisch? kennis aanspreken en een eigen Je kan het spel bestellen op www.vad.be. mening formuleren. Kostprijs: 8 euro. Het spel wordt gespeeld op een Voor begeleiding bij de implementatie van het pakket spelbord dat een festivalterrein kan je beroep doen op de preventiewerker van het CGG voorstelt. In drie spelronden in je buurt. komen thema’s zoals ‘feiten en fabels’, ‘alcohol en vrienden’ en Rock Zero in de Gezonde School ‘beeldvorming over alcohol’ Rock Zero zet jongeren aan tot nadenken over hun aan bod. Op een ludieke manier eigen alcoholgebruik en dat van hun peers. Het spel kan een onderdeel vormen van de pijler ‘educatie” in leren jongeren dat (veel) alcohol een alcohol- en drugbeleid op school. drinken niet de norm is. Belangrijk is ook om structurele maatregelen te nemen zoals het opstarten en ondersteunen van de leerlingenraad en regels te bepalen over bezit, gebruik, onder invloed zijn … De Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs kan je verder ondersteunen bij het preventief werken rond alcohol.

on S e c u n d a ir

w der

ij s

Juridische handvatten

Voor het gebruik en misbruik van alcohol & andere drugs op school

Extra info www.vad.be [email protected] [email protected] CGG Waas en Dender Delta preventie • 078/35 34 35 [email protected].

Voor wie?

De brochure is een naslagwerk Iedereen die professioneel betrokken is bij het dat het juridisch kader schetst en schoolgebeuren. een antwoord biedt op vragen uit de onderwijspraktijk. Praktisch? Je vindt hierin informatie over de Je kan de brochure gratis downloaden op wetgeving, over burgerlijke en www.vad.be. strafrechtelijke aansprakelijkheid, Voor begeleiding bij de implementatie van het pakket over zwijgplicht en zwijgrecht … kan je beroep doen op de preventiewerker van het CGG Er wordt ook uitgebreid aan- in je buurt. dacht besteed aan drugscontroles door politie en door onderwijs- Juridische handvatten voor het personeel en aan de specifieke gebruik en misbruik van alcohol setting van het deeltijds leren en en andere drugs op school in de werken.

Gezonde School

Omgaan met alcohol en andere drugs op school brengt heel wat juridische vragen met zich mee en kan niet los gezien worden van het wettelijk kader. Het antwoord is zelden eenvoudig. Vaak is het zoeken naar een evenwicht tussen juridisch correct en pedagogisch verantwoord optreden, met oog voor de verschillende partners in het verhaal.

on S e c u n d air

rw de

ijs

BackPAC

Persoonlijkheidsspecifieke interventie voor jongeren die vroeg experimenteren met alcohol en cannabis

Extra info

www.vad.be

CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 [email protected]

Voor wie?

BackPAC is een individuele interven- CLB-medewerkers. tie voor jongeren van 12 t.e.m. 15 jaar op maat van specifieke persoon- Praktisch? Je kan het materiaal gratis downloaden op lijkheidstypes. Het sensatiezoekend, impulsief, www.vad.be of bestellen. Kostprijs: 10 euro. angstgevoelig en negatief denk- Voor begeleiding kan je beroep doen op de end persoonlijkheidstype hangt preventiewerker van het CGG in je buurt. samen met een verhoogd risico op BackPAC in de Gezonde School middelenproblemen. Een alcohol- en drugbeleid bestaat uit vier pijlers die elkaar versterken: educatie, structurele maatregelen, Deelnemende jongeren gebruiken al alcohol en/of cannabis, maar regelgeving en begeleiding. BackPAC situeert zich in nog niet problematisch. Ze krijgen de pijler begeleiding. Er wordt met een individuele inzicht in hun persoonlijkheid en jongere gewerkt vanuit de bezorgdheid om zijn of haar de manier waarop ze omgaan met welzijn als gevolg van middelenmisbruik. moeilijke situaties.

on S e c u n d air

rw de

ijs

Extra info

Iedereen drinkt, iedereen blowt?

www.vad.be CGG Waas en Dender - Delta preventie • 078 35 34 35 [email protected].

Kortadvies over alcohol en cannabis

Voor wie?

Sommige jongeren lopen een CLB-medewerkers. groter risico op problemen met Praktisch? middelengebruik dan anderen. ‘Iedereen drinkt, iedereen blowt?’ Je kan het materiaal bestellen op www.vad.be. Kostis een methodiek voor kortadvies, prijs: 15 euro. gebaseerd op het principe van Voor begeleiding bij de implementatie van het pakket normatieve feedback, om met deze kan je beroep doen op de preventiewerker van het CGG jongeren individueel preventief te in je buurt. werken rond alcohol en/of cannabis. Iedereen drinkt, iedereen blowt in

de Gezonde School

Een alcohol- en drugebeleid bestaat uit vier pijlers die elkaar versterken: educatie, structurele maatregelen, regelgeving en begeleiding. BackPAC situeert zich in de pijler begeleiding. Er wordt met een individuele jongere gewerkt vanuit de bezorgdheid om zijn of haar welzijn als gevolg van middelenmisbruik.

on S ec undair

der

w ijs

Materialen rookstop

Tabak, alcohol en drugs

Extra info [email protected] [email protected]

Voor wie?

Volgende materialen kun- Secundair onderwijs. nen je ondersteunen en extra inspireren bij het uitwerken van Praktisch? een les of projectweek: Gratis uit te lenen voor alle scholen uit de regio van Logo Dender vzw en Logo-Waasland vzw. - een rookrobot, - een ‘visual display’ met een Materialen rookstop in de overzicht van de schadelijke stoffen in tabaksrook, Gezonde School De materialen tabakspreventie rookstop kunnen - een CO-meter, gebruikt worden binnen de uitwerking van een rook- infopanelen. beleid op school met aandacht voor regelgeving, Voor een grootschaligere actie op school zijn er een tent, begeleiding en educatie en structurele maatregelen. beachvlaggen, roll-up banners Een rookvrije school vraagt meer dan enkel een rooken een infostand van ‘Vlaan- verbod. De materialen tabakspreventie en rookstop kunnen gebruikt worden als extra ondersteuningsderen stopt met roken’. middel bij de uitwerking van een les of projectweek op school. De Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs kan je verder ondersteunen bij het preventief werken rond tabak.

cu La g e r e n s e

air nd

o n d e r wi j s

Materialenkoffers

Tabak, alcohol en drugs

Extra info [email protected] [email protected]

Voor wie?

De materialenkoffers bevatten 1 koffer voor het lager onderwijs. tal van educatieve pakketten, 1 koffer voor het secundair onderwijs. cd-roms, boeken, spelletjes en DVD’s over de thema’s tabak, Praktisch? alcohol en drugs’ . Gratis uit te lenen voor alle scholen. De Logo’s stelden koffers samen Logo-Waasland vzw beschikt enkel over een die je als leerkracht kunnen hel- materialenkoffe voor secundair onderwijs. pen bij het zoeken naar geschikte activiteiten. Materialenkoffers in de Gezonde Het materiaal is bruikbaar in de klas, tijdens een projectdag, School In de koffer kan je tal van materialen terugvinden om projectweek ... activiteiten rond de thema’s: ‘tabak’, ‘alcohol’ en ‘drugs’ te organiseren. Deze activiteiten kunnen kaderen binnen een breder gezondheidsbeleid op school. De Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs kan je verder ondersteunenen bij het preventief werken rond deze thema’s.

VO OR SCH OO LM EDE WE RKE RS

ec u Lager en s

ai nd

r o n d e r w ij s

10.000 stappen

Extra info

www.10000stappen.be [email protected] [email protected]

Elke stapt telt!

Voor wie?

Zet met stappentellers je Schoolmedewerkers van lager en secundair onderwijs. collega’s in beweging en stap CLB-medewerkers. 10.000 stappen per dag. Maak gebruik van de online Praktisch? registratietool en stap naar zee, Ontleen gratis ondersteunend materiaal bij je Logo: Parijs of kies een bestemming • stappentellers, naar keuze, zelfs aan de andere • folders, brochures en affiches, kant van de wereld. Je kan stappen als groep of elkaar • roll-up banners. Maak gebruik van de online registratietool op uitdagen. www.10000stappen.be om je stappen te registreren. Onder het motto ‘Elke stap telt’ kan elke leerkracht zijn steentje 10.000 stappen in de Gezonde bijdragen.

School

Geef beweging een vaste plaats in de lesdag en tijdens personeelsvergaderingen! Denk na over het bewegingsaanbod in je school. Organiseer tijdens de middag of na school bewegings- en sportactiviteiten voor de leerlingen en leraren. Stimuleer actieve verplaatsing om naar school te komen, bij verplaatsingen tijdens de lesdag en in klasuitstappen.

ec u Lager en s

ai nd

r o n d e r w ij s

Bike to work

Extra info

Leekrachten op de fiets naar school

www.biketowork.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

Stimuleer als directie je Schoolmedewerkers van lager en secundair onderwijs. leerkachten om met de fiets naar CLB-medewerkers. het werk te komen, al dan niet in combinatie met het openbaar Praktisch? vervoer. Bike to work is een initiatief van de Fietsersbond. Het team van Bike tot work biedt expertise over fietsbeleid, Bike tot work kan je gratis downloaden. Wil je fietsvergoedingen, stallingen, meedoen aan de actie, dan betaal je een bijdrage die afhankelijk is van de grootte van de school. mogelijke routes ... Via een online fietskalender Bike to work in de Gezonde kan je het hele jaar fietsritten School bijhouden.

NIEUW

Geef beweging(stussendoortjes) een vaste plaats in de lesdag en tijdens personeelsvergaderingen! Denk na over het bewegingsaanbod in je school. Organiseer tijdens de middag of na school bewegings- en sportactiviteiten voor de leerlingen en leraren. Stimuleer actieve verplaatsing om naar school te komen, bij verplaatsingen tijdens de lesdag en in klasuitstappen.

ec u Lager en s

ai nd

r o n d e r w ij s

Extra info

Fit in je hoofd

Voor een gezonder en gelukkiger leven

www.fitinjehoofd.be www.facebook.com/fitinjehoofd [email protected] [email protected]

Voor wie?

‘Fit in je hoofd, goed in je vel’ is Schoolmedewerkers van lager en secundair onderwijs. een campagne en website rond CLB-medewerkers. mentaal welbevinden. De website is voor alle volwassenen Praktisch? (16+) die hun mentale veerkracht willen versterken. www.fitinjehoofd.be Tien stappen vormen hierbij Fit in je Hoofd in de Gezonde de leidraad. Bij elke stap horen School opdrachten en tips. De tien stapGa na hoe je de 10 stappen kan verankeren. Onderpen zijn geen toverformules. Ze zetten aan het denken, steun leerkrachten om zich fit in hun hoofd en goed inspireren om positiever in het leven te staan en versterken je in hun vel te voelen. Zoek naar manieren om ook als veerkracht. directie aan goede zelfzorg te doen. Maak afspraken met (zorg)leerkrachten en schoolnabije partners voor goede signaalherkenning, opvang en begeleiding van medewerkers.

ec u Lager en s

ai nd

r o n d e r w ij s

Gezond Vergaderen

Zin in een verboden vrucht?

Extra info

www.logowaasland.be [email protected] [email protected]

Voor wie?

Gezond vergaderen houdt meer Schoolmedewerkers van lager en secundair onderwijs. in dan enkel een stukje fruit aan- CLB-medewerkers. bieden. Het pakket focust op zes pijlers: Praktisch? - gezonde dranken; Vraag het pakket ‘Gezond Vergaderen. Zin in een verboden vrucht?’ aan bij je Logo. Het pakket bevat - verluchten en ventileren; 3 affiches, een tafelstaander, een checklist, een vel - gezonde voeding; stickers en 30 bladwijzers. - beweging; Daarnaast kan je bij het Logo terecht voor onder- efficiënt vergaderen; steunend materiaal zoals een CO2-meter en een raam- gsm gebruik. stopper.

Gezond Vergaderen Gezonde School

in

Een gezonde medewerker presteert beter en voelt zich beter in zijn vel. Dit leidt tot een verhoogde productiviteit en minder ziekteverzuim. Medewerkers die veel vergaderen hebben dus baat bij gezonde vergaderingen.

de

We wensen jullie een gezond schooljaar

2015-2016

Heb je nog vragen? Neem contact met ons op! www.logodender.be - 053 41 75 58 - www.facebook.com/LogoDender www.logowaasland.be - 03 766 87 78 - www.facebook.com/LogoWaasland