Pijpetuitje? geeft antwoord op pagina 3
21 Maandag Januari2008
Werkt bevrijdend.
Mode
Perspectief
Verjaardag
Jeroen van Tuyl is wereldberoemd in Parijs, maar in Nederland kent bijna niemand hem. En dat vindt hij best: hij houdt niet van het paparazzicircus. Als de mensen maar naar zijn mannenmode kijken. Deze keer als thema Horse Power.
Wat is een krant zonder een dagelijks katern? Vandaag start Dagblad De Pers met Perspectief. Met elke dag een wisselend thema, variërend van milieu, wetenschap en zingeving op maandag tot lifestyle op vrijdag en boeken op dinsdag.
Woensdag bestaat Nederlands eerste gratis kwaliteitskrant precies een jaar. Op 23 januari 2007 rolde De Pers voor het eerst van de drukpersen. Als trotse jonge ouders viert de redactie dat woensdag met een unieke special. Komt u op visite?
Van Tuyl in Parijs
Nieuw katern
15
Een jaar kwaliteit
17
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Mirsab ’Streven is volwaardig meedraaien voor iedereen’
Nieuwe waakhond komt op voor Nederlandse moslims Myrthe Hilkens AMSTERDAM
...
De Marokkaanse schrijver Mohammed Jabri richt een comité op dat de belangen van Nederlandse moslims wil behartigen tegenover populisten als Geert Wilders. Zijn comité Mirsab wil juridische actie ondernemen op elke als discriminatoir ervaren uitlating tegenover moslims. Onder advocaten, juristen, moskeebesturen en collega-schrijvers als Ali Eddaoudi kan Mohammed Jabri’s stichting in oprichting nu al
op veel bijval rekenen. Jabri, ook wel de Marokkaanse Theo van Gogh genoemd, is de medeoprichter en columnist van de omstreden en inmiddels verdwenen website Elqalem.nl. Hij wil dat Mirsab als waakhond gaat fungeren. ‘Iedereen die racistische uitlatingen doet over de islam, een ieder die aanzet tot haat, zullen we gezamenlijk via juridische weg gaan aanpakken.’ Met deze aanpak is Mirsab met het CIDI te vergelijken, dat antisemitisme en negatieve beeldvorming over Israël aanvecht. Jabri: ‘We zullen veel zaken gaan verliezen en
dat mag. Waar het ons om gaat is dat het effect van een keer winst blijvend is. Als het ons lukt jurisprudentie te forceren die het mensen als Geert Wilders in de toekomst moeilijker gaat maken discriminerende standpunten over ons te ventileren, ben ik tevreden.’ Het grootste verschil tussen de idealen van Mirsab en het ideeëngoed van bijvoorbeeld de Arabisch Europese Liga (AEL), schuilt volgens Jabri in nationalisme. ‘De AEL leunt sterk op de Arabische identiteit, Mirsab niet. Wij streven naar niets meer
of minder dan een gelijkwaardige behandeling van moslims in deze samenleving. Gelijke participatie en volwaardig meedraaien voor iedereen.’ De oprichting van deze kersverse stichting bevindt zich in de laatste fase, zegt Jabri. Hij wil wel vertellen dat moskeeën vanuit het hele land meedoen, maar namen noemt hij niet. ‘Waar het om gaat is dat we proberen alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Elke moskee hanteert nu zo’n beetje haar eigen leer of richting. Die verschillen mogen behouden blijven,
maar uiteindelijk noopt deze tijd ook tot samenwerking. Wereldwijd zijn moslims klaarwakker, maar hier slapen we door.’ Behalve aan juridische plannen, werkt Mirsab ook aan de oprichting van een eigen website waarop onder anderen Eddaoudi en Jabri zelf regelmatig zullen publiceren. Het zou zomaar kunnen dat Nederland na vertoning van de nu al veelbesproken film van Wilders later deze week, voor het eerst kennis zal maken met de stichting. ‘Onze advocaten staan klaar’, laat Jabri weten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
WK Sprint En toen was het stil
Richeltje nekt titelkans Jan Bos mer één om een goed klassement te rijden’, wist ook Bos. Weg toernooi, weg kans op een tweede wereldtitel tien jaar na dato. Terwijl Bos in de persruimte zijn verhaal doet, ziet hij met een schuin oog de 1000 meter van Wotherspoon en de Zuid-Koreaanse titel-
‘Ongelooflijk. Ik had zelfs wereldkampioen kunnen worden’
AP
Bijna was Jan Bos weer de baas op een mondiaal sprinttoernooi. Een val ontnam hem die kans. ‘Voor ik het wist, lag ik op het ijs.’ Geert Jan Hahn HEERENVEEN
...
De merkwaardigste minuut van het
wereldkampioenschap sprint kende twee publieke stiltes. De eerste ontstond uit respect en spanning voor het optreden van Jan Bos en Jeremy Wotherspoon tijdens hun onderlinge duel op de tweede 500 meter. De tweede stilte kwam voort uit enorme ontgoocheling. De lieveling, de man die na de eerste dag op een zilveren
positie stond en voor wie al het gehele weekend ‘Heja Jan Bos’ werd gezongen (een verbastering van de hit waarmee oud-schaatser Jan Bols veertig jaar geleden eeuwige roem behaalde), had zichzelf op het moment suprême gevloerd. Bos was het ijs nog niet af, of hij trok zijn rechterschaats al uit. Met een
kwaad doch bestuderend oog tuurde hij naar het ijzer. Hiermee reed hij in ‘dat richeltje’ dat in het ijs lag. Terwijl zijn linkerbeen in de lucht hing, gleed zijn rechterschaats bij het afzetten voor een rake klap te ver door. Bos’ voet kantelde, de Hierdenaar had letterlijk geen been meer om op te staan. ‘En blijven staan is voorwaarde num-
verdediger Kyou-Hyuk Lee aan. Door zijn val moest Bos zelf als eerste rijden en tot aan de rit tussen de twee overgebleven favorieten leidt de Team Telfort-rijder met 1.08,90. Lee rijdt in de laatste bocht weg van Wotherspoon en wint voor de tweede keer op rij het sprinttoernooi, ondanks een achterstand van 0,53 seconde. De Zuid-Koreaan is achthonderdste sneller dan Bos. Minutenlang schudt Jan Bos onophoudelijk met zijn hoofd. ‘Ongelooflijk’, zegt hij een paar keer. Tranen heeft hij niet meer over, die had de Gelderlander al opgebruikt na zijn formidabele kilometer. Maar het besef van wat hij had kunnen bewerkstelligen wordt steeds groter. ‘Ik was zeker derde geworden. Ik had zelfs wereldkampioen kunnen worden.’ ‘Verdomme’, zegt Bos nog terwijl hij opstaat en zijn stoel bij het weglopen ietwat hardhandig terugschuift. Dan is het weer stil. 1
2
Nieuws
Australië Doolhof van kaartjes gehandhaafd
OV-smartcard in Sydney mislukt Nederland mag dan problemen hebben met de invoering van de OVchipkaart, ze vallen in het niet bij het drama in het Australische Sydney. Tien jaar is daar geprobeerd een OV-smartcard te maken. Het project is eind vorig jaar geflopt. Tim Dekkers SYDNEY
...
Wie in Sydney het openbaar vervoer neemt, raakt niet zelden verstrikt in de wirwar van kaartjes en tarieven. Een reiziger kan de pech hebben dat hij of zij op een tocht een apart kaartje voor de ferry, de trein en de bus moet kopen. Het kaartje voor de ene bus (gerund door de overheid), is weer niet geldig voor de andere bus (gerund door een private onderneming). In de regio Sydney zijn honderden verschillende kaartjes in omloop. Onhandig, duur en ouderwets. Geen wonder dat de deelstaatregering van New South Wales al in 1996 besloot om het voor de reizigers makkelijker te maken. Er moest één smartcard komen voor het openbaar vervoer. Met die ene kaart zou de reiziger gebruik kunnen maken van bus, trein en pont. Je houdt de smartcard bij het in- en uitstappen voor een scanner en het systeem rekent automatisch uit voor hoeveel je hebt gereisd. Het project kreeg de naam ‘Tcard’; de invoering zou in het jaar 2000 moeten gebeuren, als Sydney de Olympische Spelen organiseerde. Maar dat was makkelijker beloofd, dan gedaan. Het liep meteen mis bij de aanbesteding van het project. Een Amerikaans en een Australisch bedrijf lagen jarenlang in de clinch wie de smartcard mocht gaan ontwikkelen. De strijd werd pas in 2002 voor de rechter beslist. De ERG Group uit Perth, die een smartcard voor Hong Kong had gemaakt, werd de winnaar
en mocht het project in Sydney op poten zetten. De problemen en vertragingen waren daarmee allerminst van de baan. Het bedrijf had grote moeite de software in orde te maken. Er werden proeven gedaan met de Tcard, maar die verliepen moeizaam. Buschauffeurs dreigen in staking te gaan als de Tcard nog langer gebruikt zou worden op hun bussen; de apparatuur aan boord weigerde steeds dienst.
Het project met de Tcard sleepte zich van uitstel naar uitstel Het project met de Tcard sleepte zich van uitstel naar uitstel en van crisisoverleg naar crisisoverleg. Geen enkele deadline werd gehaald, publiek en media morden steeds luider en de deelstaatregering werd steeds radelozer. Na talloze ‘laatste en allerlaatste waarschuwingen’ besloot de minister van Transport vorig jaar november een einde aan het lijden te maken. ‘Genoeg is genoeg’, oordeelde minister Watkins. ‘Dit is een enorm frustrerend project geweest. We willen graag een geïntegreerd kaartjessysteem voor ons openbaar vervoer, maar we moeten de belastingbetaler in New South Wales beschermen. We hebben het bedrijf ERG Group alle mogelijkheden gegeven om aan onze eisen te voldoen. De regering en de bevolking van Sydney zijn het zat dat er geen resultaten worden geboekt.’ En zo, na een project dat de belastingbetaler 63 miljoen Australische dollar heeft gekost (ruim 32 miljoen euro) is het openbaar vervoer in Sydney even ver als in 1996: een doolhof van kaartjes en tarieven. 1
Henk Koelewijn stuurt zijn achttien kinderen niet naar school. JIRI BÜLLER / HH
Thuisonderwijs Spakenburger vindt geen school streng genoeg
‘De Voeger’ verzorgt voor zijn kinderen Omdat geen school christelijk genoeg is, houdt Henk Koelewijn – vader van achttien kinderen, en misschien wel de meest principiële man van Nederland – zijn pubers thuis. En raakte ze daarom bijna kwijt. Peter Wierenga SPAKENBURG
Een cursus, lezing, workshop, excursie.... kijk op
www.volksuniversiteit.nl
...
‘Je hebt altijd in je achterhoofd dat ze je kinderen komen ophalen’, zegt Henk Koelewijn (48). ‘Ik ben bar opgelucht dat de rechter me vrijgesproken heeft. Het is een pak van mijn hart, ik heb nachten niet geslapen.’ De geboren en getogen Spakenburger
zit aan de massief houten eettafel. Het accent van het eeuwenoude vissersdorp klinkt door zijn oudtestamentische zinnen heen. Korte grijze haren, een blauwgestreept traditioneel hemd, en nog blauwere ogen waarmee hij je indringend aankijkt. In de voortuin sjouwen drie jongens in overall met in stukken gehakte boomstammen. Hout voor de eigen kachel. ‘Toen ik hier kwam wonen, wilden ze me geen gas, water en licht geven’, zegt Koelewijn. ‘Ik heb dit huis zelf gebouwd.’ Je gelooft hem meteen, met zijn stevige handen. In het dorp luidt zijn bijnaam ‘de Voeger’. Door het hele land metselt hij de moeilijkste projecten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
‘Ik weet nog goed hoe kwaad de directeur was toen ik van de mts afging. Je hebt zo’n goed stel hersens, zei hij! Maar ik was het zat, in zo’n hok. Bovendien heb ik een gruwelijke hekel aan huiswerk. Schrijf dat maar niet op, straks denken ze nog dat ik de kinderen daarom thuis lesgeef, haha.’ Want dat is wat hij doet, en waarom hij voor de rechter moest verschijnen. Hoeveel kinderen hij eigenlijk heeft? ‘Ze zijn niet op twee handen te houden’, zegt hij lachend. ‘Om precies te zijn: achttien.’ Zijn vrouw (44), grijze knot en een lange blauwe rok, zette ze op de wereld. Zij zit op een stoel naast de tafel. Haar naam – en
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Almelo (bus) Wegwerkzaamheden Connexxion-lijnen 21, 22 en 26. Halten Wingerd en De Koppel zijn vervallen. Winschoten (bus) Snoeiwerkzaamheden Arriva-lijnen 14, 211 en 212. Halten Udesweg en Turfweg (alleen richting Winschoten) zijn vervallen. Zoetermeer (bus) Wegwerkzaamheden Connexxion-lijnen 50, 52, 121 en 170. Halte Fonteinbos is vervallen.
Vandaag
Morgen
Het weerbeeld blijft er vandaag grijs uitzien. In de ochtend valt er in het hele land nog regen. In het westen kan het in de loop van de dag even wat opklaren, maar al snel nadert een nieuw regengebied, waar opnieuw veel neerslag uit valt. Met temperaturen tussen 8 en plaatselijk 12 graden is het zeer zacht. De zuidwestenwind is stevig van kracht.
In de ochtend valt er nog wat lichte neerslag in het oosten van het land. Vanuit het westen klaart het snel op en in de middag kan de zon er zelfs nog even doorkomen. De temperatuur doet een stapje terug en blijft hangen rond 6-7 graden, wat nog wel aan de zachte kant is voor de tijd van het jaar. De wind zwakt af en draait naar het noordwesten.
Venray (bus) Wegwerkzaamheden Veolia-lijnen 27 en 127. Halte Blauwververstraat is vervallen. Pieterburen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 68 en 69. Halte Wapen van Hunsingo is vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
Mysterie Klaas van Egmond
Regeringsadviseur: graancirkel bestaat Hoogleraar milieukunde Klaas van Egmond heeft zelf vaak in ‘echte’ graancirkels gelopen. ‘Als je je werkelijk in het onderwerp verdiept, is het onhoudbaar te zeggen dat ze allemaal door mensen zijn gemaakt.’ Marcel van Engelen UTRECHT
...
Hij wil met iedereen in het openbaar het debat aangaan. Klaas van Egmond, tot voor kort de directeur van een belangrijk adviesorgaan van de regering, het Milieu en Natuurplanbureau, is elke zomer in de velden van Midden-Engeland te vinden. Om het mysterie van de graancirkels te ontrafelen. De ingewikkelde pa-
tronen die volgens sommigen buitenaards zijn. ‘Als je je werkelijk in het onderwerp verdiept, is het onhoudbaar te zeggen dat ze allemaal door mensen zijn gemaakt’, zegt Van Egmond, die zelf vaak door ‘echte’ graancirkels heeft gelopen. ‘Alsof je door een stromende rivier van neergelegd graan loopt. Dat is niet gewoon neergeklapt, maar heel dynamisch neergelegd.’ Sommige graancirkels verschijnen volgens Van Egmond onverklaarbaar snel, soms in nachten van hondenweer. ‘En dan vind je geen menselijke sporen in die modder. De grond is dan ook droog en aan de gewassen worden biologische veran-
deringen vastgesteld. Op verzoek van National Geographic zijn zes mannen eens een hele dag in de weer geweest om een ingewikkelde cirkel te maken. Aan het eind lag er dan een onbeduidend patroontje.’ Veel waarnemingen van boeren en toevallige passanten zijn volgens Van Egmond niet zomaar weerlegbaar. Zelf heeft hij ’s nachts in de velden wel eens onverklaarbare lichten gezien die over de velden dreven. ‘Toen ik dat zag, dacht ik: dat moeten mensen vroeger met dwaallichtjes bedoeld hebben.’ Van Egmond heeft zijn opmerkelijke
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
‘Gedood met zwaar geschut’
Popfotograaf Terlaak wint
de Bijbelse namen van haar kinderen – liever niet in de krant. Een gastvrij gezin: de koffie wordt in een mok geserveerd, een roze glacé koek erbij. De jongste telg – een blond meisje – staat in de box, haar zussen vouwen de was op. Nieuwsgierig luisteren ze mee naar hun vader. ‘Ik heb veel moeite gedaan om een lagere school te vinden, waar ik mee overweg kon. Dat is de reformatorische Eben Haëzerschool in Barneveld. We rijden elke dag 100 kilometer om de kinderen weg te brengen en weer op te halen. Het probleem begon toen mijn oudste dochter klaar was met de basisschool.’
De twee Nederlandse militairen die vorige week in Afghanistan door eigen vuur omkwamen, zijn gedood ‘met een groot kaliber wapen vanaf een pantservoertuig’. Dat meldt het NOS Journaal op basis van gesprekken met militairen. De 22-jarige korporaal Aldert Poortema en 20-jarige soldaat Wesley Schol zijn gedood door kogels uit een .50 mitrailleur of een 25 mm snelvuurkanon, weet het journaal. Deze wapens zouden zich op een rupsvoertuig van het leger hebben bevonden.
Andreas Terlaak (31) is ‘blij als een kind’ met zijn Zilveren Camera in de categorie cultuur. Hij kreeg de Nederlandse fotoprijs na zes jaar ‘ploeteren en veel investeren’. Zijn stijl kenmerkt zich door gebruikmaken van aanwezig licht op de podia. Terlaaks foto van Amy Winehouse overtuigt omdat ‘ik haar deftig en sierlijk laat zien, een vrouw die wat kan. Geen tragisch slachtoffer.’ 1
Zwembadgluurder betrapt
Een 26-jarige man is zaterdag opgepakt in een zwembad in Weert, omdat hij met de camera op zijn mobiele telefoon opnames maakte van een vrouw die zich aan het omkleden was. De man zat op dat moment in het kleedhokje direct naast de vrouw en stak de telefoon onder het tussenschot door. De telefoon en ook de computer van de man zijn in beslag genomen. De politie onderzoekt nog of de man meer van dit soort opnames in zijn bezit heeft.
‘Verkiezingen’ op Cuba
De Cubanen konden gisteren instemmen met een lijst nieuwe parlementsleden. Ook Fidel Castro staat op de lijst, die tot stand kwam door nominaties van buurtcomités en gemeenteraden. De opkomst bij de verkiezingen – de Amerikaanse regering noemt ze bedrog – zou 95 procent zijn. Critici zeggen dat de opkomst zo hoog is omdat thuisblijven wordt opgemerkt door buurtcomités, die een cruciale rol spelen bij het vinden van werk- en woonruimte.
FOTO: ANDREAS TERLAAK
Lees verder op pagina 6
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Nederlander doktert massaal op internet
interesse altijd zoveel mogelijk voor zichzelf gehouden. ‘Het wordt toch vaak verkeerd begrepen. Nu ben ik niet beducht voor mijn eigen reputatie, maar ik moest wel rekening houden met het planbureau. Toen milieuminister Cramer in haar speech bij mijn afscheid over graancirkels begon, ontstond er het nodige rumoer in de zaal.’ Na zijn vertrek voelt hij zich iets vrijer om erover te praten, ook al is hij nu fulltime hoogleraar milieukunde aan de Universiteit Utrecht. ‘Mijn houding is: wat ik niet begrijp, ga ik uitzoeken. Wetenschap is gefascineerd worden door wat je niet begrijpt. Anderen denken: wat ik niet begrijp, kan niet waar zijn. Maar het is idioot om te denken dat we anno 2007 alles zouden begrijpen. We hebben ons de afgelopen duizenden jaren steeds weer verbaasd over nieuwe dingen. Maar de wetenschappelijke cultuur is zo sterk en bij voorbaat zo gereserveerd, dat bijna niemand zich met het fenomeen durft bezig te houden, een enkele Engelse emeritus hoogleraar uitgezonderd.’ Lees meer op pagina 18
Een mysterieuze graancirkel. AP
Zilveren Camera
lessen
3
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Nogmaals drugsmokkel In een eerdere aflevering van deze rubriek kwam de drugsmokkel voorbij, een woord dat op twee verschillende manieren afgebroken een verschil in betekenis oplevert: drug-smokkel (smokkel van verdovende middelen) versus drugsmokkel (meisje dat iets met drugs te maken heeft). Een tragisch, want van ons heengegaan geval van een drugsmokkel is het pijpetuitje. In lang vervlogen tijden, toen er nog mensen waren die pijp rookten, borgen sommige van die tevreden rokers dat voorwerp na bewezen diensten op in een speciaal daarvoor bestemd etui: het pijp-etuitje. Dit woord werd destijds vaak opgevoerd in taaladviesboeken. In zulke woorden immers kon een streepje handig zijn om verwarring te voorko-
men, want wie weet bedoelde men immers wel het pijpe-tuitje: de tuit, dat wil zeggen het spitse uiteinde, van een pijp. Helaas heeft de spellingwijziging van 1995 ons deze dubbelzinnigheid ontnomen, want in die laatste betekenis moeten we nu pijpentuitje schrijven. Soms maakt vooruitgang ook slachtoffers. Gelukkig is het niet droefenis alom. De drugsmokkel kan ook aanleiding geven tot een vrolijk spel met
Praktijkgids Spelling
de taal, zoals in het puntdicht: ‘Wat boeit ze toch, die vogelaars / aan ‘t turen in zo’n vogelaars?’, waarin blijkt dat vogelaars ook een enkelvoud kan zijn. Genoeg gepraat, tijd om zelf aan de slag te gaan. Toegegeven, het zal u misschien een mensuur kosten om zelf nieuwe voorbeelden van drugsmokkels te vinden, maar u zult merken dat uw taal er een stuk contrastrijker van wordt. 1 www.depers.nl/vandale
Dagblad de Pers
4
Jackie
Onder redactie van Femmetje de Wind / Coördinatie Hilde Veeren
Even bellen met... Afgelopen zaterdag ging de Amsterdam International Fashion Week (AIFW) weer van start. Negen dagen lang is het Westergasterrein het domein van modellen, designers, pers en modefanaten. Jackie belt met de drijvende kracht achter de fashion week, James Veenhoff.
AMAURI MILLER
Hoeresloeren in stijl Amsterdamse politici worden beticht van vertruttingspolitiek. Yab Yum weg, Wallen dicht en daar voor in de plaats een chique winkelbuurt? Wat ons betreft een prima initiatief, je staat immers liever voor dan achter een raam. Bovendien is het Amsterdamse project Red Light Fashion afgelopen weekend van start gegaan: een jaar lang worden enkele bordelen veranderd in ateliers en wordt er winkelruimte gecreëerd voor nieuw modetalent; maar ook gevestigde namen als Jan Taminiau, Roswitha van Rijn, Daryl van Wouw, Mada van Gaans en Bas Kosters krijgen hun eigen ‘raam’. Nederlands design op de wallen plus een aantal leuke evenementen in het vooruitzicht.
Inside
T
H
E
D
U
T
C
H
F
A
S
H
I
O
N
M
A
G
A
Z
I
N
E
JANUARI/FEBRUARI 2008
‘Een vrouw kwam upset naar me toe: ‘Je hebt over mijn man geschreven, hoe durf je!’ Waarop ik zei: ‘Dat is niet waar, er zijn wel meer mislukte sterren in Hollywood.’’ (aldus Jackie Collins in een interview met Jackie. Nu in de winkel voor € 4,95)
TRAVEL
PERCY, NICOLETTE, ANGELA, MART, DON DIABLO E.A. OVER HUN FAVORIETE HOTSPOTS
ITGIRL
51
HANNA
DOET BOEKJE OPEN OVER L.A.
‘TOEN IK BONO ONTMOETTE HAD HIJ VAN DIE SPICE GIRL
SCHOENEN AAN; HIJ IS ECHT EEN DWERG’
PAGINA’S
WINTER FASHION, DE BESTE ACCESSOIRES EN PARTY DRESSES
BIG APPLE
SHOPPEN, SLAPEN EN CLUBBING IN MEAT PACKING DISTRICT, SOHO/NOLITA EN THE UPPER EAST SIDE
DOSSIER
GEK = HIP
FASHION
BOHO CHIQUE
HIPPIE IS TERUG: FENDI, BALENCIAGA, MARNI EN PUCCI BEPALEN DE NIEUWE LOOK /PǻǼtǻǹǹȀǻǹǹȁȄǽ ȂǾ
DE MUST HAVES VOOR 2008 ADHD | BORDERLINE | AUTISME | BOULIMIA | JEZUS-COMPLEX | MPS | DEPRESSIE | DE 15 GROOTSTE GEKKEN TER WERELD
+ REHAB RULES: PARIS, LINDSAY, BRITNEY, KATE, AMY
My life in Londen Wat dragen we vandaag? Danie Bles, fashion director Jackie: ‘Bloemen zijn het nieuwe zwart. Al kleedt het iets minder goed af. Draag deze trenchcoat met bijpassende roze handschoenen en muiltjes. Het zwarte jurkje en de vintage clutch bag zorgen daarbij voor een stoer contrast.’ Trenchcoat: Prada € 1899 (via Azzurro) – Jurk: Prada € 1899 (via Azzurro) – Ketting: Buhjah € 349 Schoenen: Miu Miu € 300 (via Shoebaloo) - Clutch Bag: Blue Blood Vintage store € 59 - Handschoenen: Sermoneta € 59
Sophie is sinds een paar maanden mijn vaste coffeebreak vriendinnetje op kantoor. Ze spendeert haar winterweekenden pendelend tussen Verbier en de Britse countryside. Vorige week vond ik een gedrukte uitnodiging in mijn postvakje voor een weekendje jagen op haar ouders’ landgoed. Normaliter ben ik vegetarisch maar dit weekend even niet. Nadat de butler me met mijn koffers had geholpen (kamer 21 in the north Floortje Maxwell, wing van het kasteel) werden ik en Senior Financial de andere gasten verwacht in de eetAdvisor bij Merrill zaal. Ik mocht plaatsnemen naast de vader van Sophie. Binnen vijf minuLynch
Jackie: ‘De eerste AIFW was in 2004, wat is er sindsdien veranderd?’ James: ‘Het is vooral veel groter geworden! Niet alleen qua aantallen shows en ontwerpers, maar ook de evenementen die er omheen worden georganiseerd. Toen we begonnen deden we een expositie, twee vakbeurzen en drie catwalk shows, nu is het uitgegroeid tot een bomvol programma van negen dagen.’ Jackie: ‘Enig idee hoe ze in het buitenland praten over deze Amsterdamse editie?’ James: ‘We zitten natuurlijk niet bij de vijf belangrijkste fashion weeks, maar we worden wel gezien als toonaangevend in de subtop. Qua sfeer worden we wel het coole broertje van de New York Fashion Week genoemd, wat ik een groot compliment vind. Londen was altijd de plek waar het jonge talent vandaan kwam, maar die showen nu allemaal in Parijs – dus daar kwakkelt het een beetje. Die positie willen we wel afpakken.’ Jackie: ‘Wat was het meest memorabele moment van de afgelopen jaren?’ James: ‘Vorig jaar hebben we voor het eerst een show gedaan met pas afgestudeerden van alle Nederlandse modeacademies, en dan kun je bijvoorbeeld mensen uit Parijs laten invliegen om te laten zien wat voor talent er rondloopt. Afgelopen keer werd er iemand uitgeplukt door G-Star, die mocht meteen komen tekenen. Dat is fantastisch.’ Jackie: ‘Wat worden deze week de knalshows?’ James: ‘Marlies Dekkers gaat groots
James Veenhoff. RDVA
uitpakken, maar ik ben ook benieuwd naar Oilily dat zich helemaal gaat herpositioneren als damesmerk. En het is leuk om de gevestigde namen te zien doorgroeien. Jan Taminiau showt in Parijs tusen Lacroix en Givenchy, en komende zaterdagavond staat hij bij ons. Dat wordt wel bijzonder.’ Jackie: ‘En wie komen er front row te zitten?’ James: ‘Ik ben nu met de plaatsing bezig, maar dat zijn uiteraard de mensen die altijd in Jackie staan.’ Jackie: ‘Hoeveel liter champagne gaat er nou in zo’n weekje doorheen?’ James: ‘Poeh... honderden liters, schat ik. Moet ik dat even voor je uitzoeken?’ Jackie: ‘Nee hoor, je hebt het druk zat. We komen zelf wel even tellen!’ 1
Nederlandse vrouwen vertellen over hun leven in het buitenland
ten had hij me verteld dat hij een grote, nee zeg maar gerust een hele grote private equity investeerder is en er met zijn eigen jet lustig op los vliegt. Onbeschaamd stelde hij mij wat ‘praktische’ vragen; Hoe groot is de tuin van jouw ouders? Heb je je appartement in Londen gehuurd of gekocht? ‘Gehuurd’ zei ik trots. ‘Ik betaal 2.200 euro per maand voor een studiootje in Knightsbridge. En mijn ouders hebben hun tuin omgeruild voor een patio. Maar we hebben wel een reiger, die helaas geen last heeft van obstipatie.’ Hij fronste met zijn borstelige wenk-
brauwen. Op een ander front maakte ik kennelijk wel indruk, zo bleek toen ik zijn hand over mijn dijen voelde gaan. ‘Flora, you have gorgeous large brown eyes’. Thank you, zei ik, ‘uh, ik hoorde van Sophie dat u dit jaar dertig jaar getrouwd bent? Wat is volgens u het geheim van een goed huwelijk?’ Hij boog zich naar me toe en fluisterde in mijn oor; ‘That question only deserves a very simple answer; Lots and lots of women on the side.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Bordeel
G
FEMMETJE
DE WIND HOOFDREDACTEUR JACKIE
isteravond hadden we een Jackie-date met Viggo Waas. Jackie-date is een rubriek waarin drie vrouwelijke redactrices uit eten gaan met een leuke man (en hem uithoren over zijn liefdesleven). Soms lukt dat. Zo vertelde Johnny de Mol dat hij verschillende soa’s had opgelopen in het Amsterdamse uitgaansleven. René Froger biechtte op dat hij alle middelen uit het scala ‘verdovend’ wel eens de keel – en de neus – had laten passeren en Edwin de Roy van Zuydewijn jam-
merde dat hij de hele Amstel had vol gehuild over het verlies van zijn Margerithaatje. (Waarna hij overigens zijn woorden weer introk, ze vervolgens weer goedkeurde om ten slotte toch maar met een rechtszaak op de proppen te komen.) Hoewel wij bij Jackie zeer bedreven zijn in het aanwenden van journalistieke en minder journalistieke middelen om onze gesprekspartner aan het praten te krijgen – en dus een spraakmakende avond te organiseren – heb ik inmiddels het idee dat onze redactrices zich meer het hof laten maken door de heer dan andersom. Zo informeerde ik vanmorgen naar het gesprek met Viggo Waas.
‘Oh’ riep Julie, ‘ik ben verliefd. Hij was de aller-, allerleukste tot nu toe.’ ‘Echt’ zei ik, ‘hoezo dan?’ ‘Hij was bijdehand en liet zich totaal niet imponeren’, zei ze. ‘En hij noemde de dingen ook bij hun naam.’ ‘Wat voor dingen’, wilde ik weten. Ik hoopte zo hartstochtelijk dat hij eindelijk had onthuld dat hij het wél met Linda had gedaan. ‘Nou gewoon’, zei Julie, ‘als je het over pikante zaken hebt gaan de meeste mannen uit het vaatje niet-relevantvoor-het-interview tappen. Hij deed dat niet. Hij zei bijvoorbeeld dat hij best wel een noemenswaardige totempaal heeft.’ Misschien had ik toch mee moeten
gaan. ‘Maar’, zei een andere redactrice die wel bij de date was geweest, ‘ik heb wel spijt dat we niet gegaan zijn.’ ‘Waarheen?’, zei ik. ‘Nou, Viggo wilde aan het eind van de avond met ons naar tante Ria.’ ‘Naar zijn tante?’ ‘Nee’ zei Julie, ‘Huize Ria, dat is dat bordeel op de Overtoom.’ ‘Bordeel?’ Ik zag de gloeiende covertekst al voor me: Viggo Waas verdwijnt met Jackie redactrices in bordeel. ‘Ja, dat was het enige minpuntje’, zei Julie, ze nam een slurpende slok van haar hete koffie, ‘dat ie naar dat bordeel wilde. Ik was bijna niet meer verliefd.’ Ze kijkt me polsend aan: ‘Is er iets, je bent ineens zo stil?’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Sportschool
Restaurant
Reageer
‘Hoe lang is dan eigenlijk de marathon van New York?’ ’42 km.’ ‘Oh, en die van Rotterdam dan?’ (gehoord in Special Sports in Amstelveen)
‘Durf je hem te bellen?’ ‘Ja, maar wacht, dan doe ik eerst effe make-up op.’ (gehoord in Boudoir in Rotterdam)
Wil je abonnee worden? Heb je een vraag, of wil je reageren op deze pagina, mail dan naar
[email protected]
Dagblad de Pers
Binnenland
5
Reportage De krakers heten nu ‘permanente beheerders’
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Vergeten fort al veertig jaar een zere steenpuist
Beest
E
r bestaan genoeg voorlichters voor wie het niet uitmaakt wat ze voorlichten, een ecologische kippenboerderij of een rij kolencentrales op het strand. Sjirk Kuijper hoort daar niet bij. Hij is voorlichter van de ChristenUnie. Soms loopt hij met een kleurige sporttas naar de parlementaire parkeergarage onder het Plein. Dan speelt zijn dochter in een Friese schoolmusical en moet hij er naartoe. Sjirk draagt geen pak, geen kostuum, maar sportieve overhemden en jasjes. Hij is iemand die langzaam naast je komt staan, ergens met zijn rug tegenaan gaat leunen, het hoofd gebogen, een zachtaardige, haast verontschuldigende glimlach om de lippen. Na een tijdje brengt hij iets ter sprake. Deze keer was het de bescherming van de privacy. De OV-kaarten waren gekraakt, vervoersbedrijven gingen onfatsoenlijk met persoonsgegevens om. Die kaarten waren uitgerust met chips met afleesbare informatie, die gekoppeld konden worden aan andere, persoonlijke informatie. Dit heette Radio Frequency Identification (RFID), en we droegen allemaal elke dag wel een paar van die pasjes bij ons. Als we boodschappen gingen
doen, of deuren van bedrijven wilden openen. Er zit een levensbeschouwelijke dimensie aan de wens de privacy te beschermen. In de Bijbel staat dat mensen in de toekomst nooit meer iets zullen kunnen kopen of verkopen zonder de tekenen van het beest, de duivel. In Openbaringen 13 wordt de komst gemeld van een valse dictator, die voor al zijn onderdanen een merkteken verplicht stelt, te dragen op het voorhoofd of de rechterhand. Sommigen zagen in de streepjescode al tekenen van het beest, tegenwoordig wordt in orthodoxe kringen argwanend naar RFID gekeken. Later die week zou ik met een heel ander gevoel mijn portemonnee kwijtraken dan ik van mezelf gewend was, nu vroeg ik Sjirk of het wat uitmaakte dat een figuur bij een vervoersbedrijf wist hoe laat ik de Tweede Kamer uitliep, en wat ik daarna op mijn bordje legde. Waarschuwen heeft altijd een element van theorie, antwoordde hij. Wat tot heil van mensen is bedacht, kan evengoed tot onheil worden ingezet. De mensen zijn slecht, je zou het soms bijna vergeten. Hoe slecht, hing af van welke orthodoxe stroming je voorkeur genoot. 1
De mensen zijn slecht, je zou het soms bijna vergeten
Beneluxactie
Arrestaties bij drugscontrole Novum AMSTERDAM
...
Bij een internationale drugsactie zijn in Nederland 51 mensen opgepakt. Bijna de helft van de arrestaties, 23, werd verricht in de internationale trein van Rotterdam naar Parijs. De arrestanten hadden drugs bij zich of werden al gezocht door de politie. Ook in België en Luxemburg werd op grote schaal gecontroleerd. Op de A16 bij Roosendaal werden vijf mensen aangehouden omdat zij harddrugs bij zich hadden. Bij het oprollen van illegale verkooppunten
van softdrugs pakten agenten zes personen op. Bij de verschillende arrestaties werden 105 gram hasj, 872 gram hennep, 120 gram paddo’s, 80 gram heroïne, vier spacecakes, vijftien joints en vijf wapens in beslag genomen. Het was niet de eerste keer dat opsporingsdiensten uit de Benelux zich samen inzetten tegen drugshandel en drugstoerisme in de lage landen. Zo werden bij een soortgelijke actie in december vijftien mensen opgepakt en in november 37. Onduidelijk is hoeveel arrestaties deze keer in België en Luxemburg zijn verricht. 1
Gids Titus met ‘de enige goede wout’. ERIK VAN ‘T HULLENAAR
Gekraakt, ontruimd door het leger, herkraakt en inmiddels is Fort Pannerden in een status-quo beland. Mogelijk duurt het nog jaren voor er eindelijk wordt begonnen met de restauratie. Àlex van der Hulst PANNERDEN
...
De padvinders van Scouting Doornenburg waaien bijna van het fort af als ze op het hoogste punt staan. Rukwinden en regen hebben vrij spel boven op het fort langs de Waal in het meest oostelijke puntje van de Betuwe. ‘Waar viel dat jongetje dood?’, vraagt een van de scouts. Kraker van het eerste uur en gids Titus heeft tijdens een rondleiding uitgelegd dat het fort ooit is dichtgemetseld toen een spelend kind uit Doornenburg om het leven kwam nadat hij van het fort was gevallen. Wanneer de krakers in 2000 het fort betrekken, hangt het al jaren als een molensteen om de nek van de gemeente Lingewaard. Pogingen om er een munitiemuseum van te maken, lopen in 1992 spaak. ‘Het was eigenlijk een actiekraak om aandacht te
vragen voor het behoud van ons erfgoed’, vertelt Titus. ‘Toen bleek dat we toch niet ontruimd werden, zijn we het pand maar winterklaar gaan maken.’ Volgens Titus is het fort al veertig jaar een zere steenpuist voor de gemeente Lingewaard. Het wordt in 1870 gebouwd om de Nieuwe Hollandse Waterlinie te beschermen. Al snel na de bouw blijkt het fort verouderd. Uiteindelijk krijgt het de trieste status van ‘vestingwerk van geen klasse’. De laatste strijd die er wordt gevochten is in november 2006 als het leger het gekraakte fort bestormt. Titus: ‘Dankzij een bron was de ontruiming geen verrassing voor ons, maar we schrokken wel toen er plotseling tanks over de dijk reden.’ Drie weken na de ontruiming lopen de krakers doodleuk weer naar binnen. De drie kraakwachten kijken plotseling tegen honderd krakers aan. Van een tweede ontruiming komt het uiteindelijk niet. Er is een overeenkomst gesloten met de gemeente Lingewaard, de krakers zijn officieel geen bewoners meer maar permanente beheerders. Met de komst van een nieuwe burgemeester is de relatie tussen krakers en ge-
meente verbeterd. Burgemeester Harry de Vries is van het type ‘zeg maar Harry’, en ‘deze kijkt je tenminste in je ogen als hij tegen je praat’, aldus Titus. Sommige krakers van het eerste uur zijn teleurgesteld vertrokken. Plotseling zijn er regels, niet alles mag meer. Het bovenste gedeelte van het fort is vochtig en tochtig, buiten scharrelen kippen, beneden bevindt zich het handjevol beheerders dat zich warmt met houtkachels. Kabelinternet is hun enige luxe. Titus wordt vergezeld door hond Wout (krakershumor: ‘De enige goede wout.’) De beheerders houden zich bezig met onderhoud en rondleidingen. Voor de politiek is Fort Pannerden inmiddels een geldkwestie geworden. De restauratie gaat twee miljoen euro kosten. Zonder een flinke subsidie heeft de gemeente een probleem. Daarnaast ligt het fort midden in een natuurgebied, wat de restauratie ook bemoeilijkt. De gemeente hoopt medio 2008 met de restauratie te beginnen, maar het kan goed dat de krakers het eerst nog jaren moeten beheren. De Raad van State beslist op 31 januari in een hoger beroep of de ontruiming van 2006 terecht was. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... KORT
der parkeerplaatsen voor bezoekers beschikbaar.
gesproken en met een vermaning naar huis gestuurd.
Afritten Ikea Delft weer dicht vanwege drukte
111
111
Jongens flitsen agent met eigen fototoestel
Hooglander afgeschoten na wilde achtervolging
111
De afritten van de A13 naar de Ikea in Delft zijn zaterdagmiddag weer afgesloten. De parkeerplaatsen rond het woonwarenhuis waren helemaal vol. Vanuit Rijswijk richting Rotterdam stond op de snelweg rond 16.30 uur drie kilometer file. Enkele weken geleden werden de afritten in acht dagen tijd ook al vier keer gesloten vanwege de overvolle parkeerplaatsen. Op Tweede Kerstdag bleef de Delftse vestiging van Ikea zelfs dicht. Door een verbouwing heeft de Zweedse woonwinkel tijdelijk min-
Een agent heeft twee jongens betrapt op het flitsen van langsrijdende automobilisten tussen Zutphen en Voorst. Hij zag een fel licht toen hij een digitale flitspaal voorbij reed, maar wist dat deze paal nog niet werkte en zeker niet met dergelijk fel licht snelle automobilisten vastlegde. Toen de agent poolshoogte ging nemen, zag hij in de stromende regen twee knapen tegen de nieuwe flitspaal zitten. Met een fototoestel flitsten zij alle passerende auto’s. De agent heeft de knapen aan-
Een Schotse hooglander is in de buurt van het Overijsselse Den Velde, bij Hardenberg, doodgeschoten nadat het dier voor een levensgevaarlijke situatie op de plaatselijke wegen had gezorgd. Het beest was volgens de politie een paar weken geleden al ontsnapt in de buurt van Rheeze. De Schotse hooglander zou met geen mogelijkheid te vangen zijn en had de afgelopen tijd al veel overlast veroorzaakt. Zaterdagmiddag haalde de brandweer het dier uit een kanaal waar het in terechtge-
komen was. Eenmaal eruit, zette het beest het op een lopen. De brandweer, de Duitse politie en twee jachtopzieners zetten de achtervolging in en schoten het dier ten slotte dood. 111
Man die dreigde met asbest wilde aandacht
De marechaussee op Schiphol heeft een man overmeesterd die dreigde asbest te verspreiden. De man droeg beschermende kleding en een mondkapje en had een zak met een zandachtige substantie bij zich. Een ‘arrestatiehond’ schakelde de man uit waarna hij is opgepakt. De man wilde aandacht vragen voor het asbestprobleem en eiste media-aandacht.
Bert Doorn Lid Europarlement CDA 'Consumentenkrediet: meer concurrentie maar óók meer bescherming'
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ................................................................................
Normen en waarden in de rij voor de kassa...
Hotel-oplichtster in de kraag gevat
Een man uit Voorburg heeft de pink van een vrouw gebroken omdat hij te lang moest wachten bij de kassa. De 66-jarige man drong voor. Bij de ruzie die daarop ontstond, brak hij de pink van de vrouw.
Een hoteloplichtster uit Venray is opgepakt in het Brabantse Ravenstein. De politie was op zoek naar de 53-jarige Limburgse, omdat ze in Gelderse en Brabantse hotels had gelogeerd zonder te betalen.
www.europa-nu.nl
6
Binnenland
Onderwijs
Thuis lezen en thuis leren Geen middelbare school had dezelfde grondslag als Henk Koelewijn. Daarom startte hij met thuisonderwijs. Vervolg van pagina 2
...
V
olgens Henk Koelewijn is zelfs het reformatorische Van Lodesteincollege in Amersfoort, de middelbare school die hij nog even geprobeerd heeft, een brug te ver. ‘Ze werken met een andere grondslag. Ook is er seksuele voorlichting, video en internet. Dat wil ik niet. En als het nou beter werd, nee, het wordt met het jaar erger. Nou, dan is er toch een duidelijk verschil in richting.’ En dus besloot hij zijn kinderen thuis te onderwijzen, en kreeg daar vrijstelling voor. Want de wet biedt die mogelijkheid, als je het niet eens bent met de ‘richting’ van de school. ‘Het alternatief is een eigen school oprichten, alleen ben je over heel Nederland met hooguit 200 mensen. Dat is te weinig. Nou goed, dan ga je ze thuis onderwijzen. Je hebt jongens en meisjes. Ze krijgen allen vmbo-t, zeg maar de oude mavo. We doen twee vakken per jaar. Nu zijn ze bezig met maatschappijleer en Engels. Daar werken ze elke dag een paar uur aan.’ Het lesmateriaal (boeken en werkschriften) komt van de Nederlandse Handelsacademie, een soort LOI. ‘De kinderen vergelijken hun antwoorden en schrijven de definitieve versie in het huiswerkschrift. Dat wordt opgestuurd. Bovendien krijgen ze eens in de veertien dagen een hele avond les van een Engelse juffrouw, een docente.’ Gezinsbegeleider Anco Slagter, die zelf leraar Nederlands is, controleert alles en doet proefexamens met de kinderen. Al tien jaar kreeg Koele-
wijn toestemming hiervoor van de gemeente. Tot 2005. ‘Dan komt er een nieuwe CDA-wethouder, Menno Nagel. Ik heb hem meerdere malen gesproken. Hij heeft alles naast zich neergelegd en is een andere koers gaan varen. En hij heeft een verkeerd beeld gegeven, bijvoorbeeld dat ik niet mee zou werken. Dat onze kinderen geen huisarts zouden hebben, en nog veel meer onzin. Dat heb ik allemaal weerlegd. Maar ons bezwaarschrift wou hij niet behandelen, omdat het één dag te laat binnen kwam. Mijn advocaat zegt trouwens dat het wél op tijd was’, aldus Koelewijn.
Voegen is niet de enige praktijkles, jongens halen ook een auto uit elkaar Volgens hem gaf Nagel de leerplichtambtenaar opdracht om bij Jeugdzorg een ondertoezichtstelling te vragen voor álle dertien minderjarige kinderen. ‘Dus óók de kleintjes in de box en de kinderen die gewoon naar de lagere school gaan’, zegt Koelewijn verontwaardigd. ‘Jeugdzorg moest ze direct doorsturen naar de Raad voor de Kinderbescherming, en die heeft er een rechtszaak van gemaakt. Onder druk van de CDA-fractie in de Tweede Kamer! Dat laatste vertelde de onderzoeker van de Kinderbescherming me.’ Uiteindelijk ging het alleen om de
drie kinderen die naar de middelbare school zouden moeten. De dag vóór Kerst 2007 werd Koelewijn vrijgesproken. De Utrechtse kinderrechter oordeelde dat de kinderen door het thuisonderwijs ‘niet in hun ontwikkeling bedreigd worden’. Daarnaast loopt nog een strafzaak, waarin Koelewijn wél werd veroordeeld. Dit voorjaar volgt het hoger beroep tegen zijn boete van 600 euro, voor het overtreden van de leerplicht. Daar wil hij niets over zeggen. Niettemin, de woede zit diep. ‘Nagel steekt de lont van het vuurwerk aan, maar als de boel ontploft, zegt hij: dat heb ik niet beoogd. Nee, welbewust heeft hij alles in werking gezet. Zo draai je een heel gezin in elkaar.’ Intussen is de CDA’er wethouder af en gedoogt de gemeente Bunschoten-Spakenburg het thuisonderwijs weer. Naast de vmbo-deelcertificaten wil de vader ze een vak leren. ‘De meiden krijgen een boekhoud- en typecursus. Dat leren ze in de praktijk, vanuit mijn bedrijf. De jongens werken met mij in de bouw. Zo krijgen ze gevarieerde kennis van alle materialen in de bouw. Ik leer ze ook voegen. Op hun zestiende, zeventiende neem ik ze zo nu en dan mee naar een klusje, en vanaf hun achttiende draaien ze mee.’ Een soort meester-gezel relatie. ‘We doen de restauratie van oude gebouwen, overal. Als ze er geen gat meer in zien, bellen ze ons. Ik heb alles door ondervinding geleerd. Ik werkte met mensen van tachtig jaar oud, die hadden die vakkennis nog.’ Voegen is niet de enige praktijkles.
Henk Koelewijn met twee van zijn zonen.
Op de oprit staan drie rode auto’s, waaronder een supersnelle Renault Alpine. ‘Ja, die maken de jongens klaar voor de keuring bij de garagehouder. De hele oude auto’s halen we tot het laatste schroefje uit elkaar en
dan bouwen we ze weer op. Inclusief het motorblok. Nee, niet om te verkopen. Ik heb het geld niet nodig.’ Alles goed en wel, maar missen zijn kinderen het contact met de samenleving niet? ‘Ze krijgen ook nog
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ......................................
)%$#$
)(/+!-$%/%(-#0+% Word dan
++-#(-+-#(+ )*22(/()(1'*#(!,.(!&)0*+%( Onze verwachtingen: (-'#(#'& $++-# ((-").,#,-"-/)&)(& ((-'#(#'&
0%( ,"#%+#(1)'+/%(-#/( Wij bieden: +) ,,#)(&!&##(!())+++-#+("+%(-+#(#(!( !)/+!)#(!((.#-!(0+%, +&-,#(!#(#((((.#-(&( )%,-!,')!$% Meld je aan via www.goedesfeer.nl )%1)%(0#$
++-#&#+, $+/+#(!#(.#-/)+#(!/(++-#0+%(&##(!!/(*#-#-( #&()( Meer info? '()(!), +(&
KORT 111
Defensie ontwikkelt ingenieuze legerrobot
Het Nederlandse leger ontwikkelt een op afstand bestuurbare robot. Het karretje moet volgens een woordvoerder uitkomst bieden in situaties die te gevaarlijk zijn voor mensen. De Telegraaf noemde de robot zaterdag een ‘ijzeren mannetje’, maar volgens Defensie gaat het allerminst om een robot die op een mens lijkt. Het nut van het karretje, dat in samenwerking met onderzoeksinstituut TNO wordt ontwikkeld, moet overigens nog worden bewezen. Het is volgens de zegsman een ingenieuzere robot dan de exemplaren die bijvoor-
beeld de Explosieven Opruimings Dienst gebruikt. Die zet op afstand bestuurbare robots in om explosieven onschadelijk te maken. De nieuwe legerrobot moet worden ingezet op plaatsen die voor mensen moeilijk bereikbaar en te gevaarlijk zijn.
diensten gewaarschuwd en volgde een zoektocht met buurtbewoners. Het slachtoffer werd in een sloot naast de weg gevonden. Hulpdiensten hebben hem nog gereanimeerd en overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij later die nacht overleed.
111
111
Fietser belandt in sloot na botsing en overlijdt
Limburg lanceert dierenwelzijncentrum
Een man uit Frieschepalen is zaterdagavond overleden nadat hij bij een aanrijding in een sloot terecht was gekomen. De 23-jarige fietser werd in zijn woonplaats geschept door een 43-jarige man in een bestelbus. De bestuurder stopte en zag alleen een fiets in de berm liggen. Daarop werden de hulp-
Limburgse baasjes kunnen over twee jaar met hun huisdieren terecht in een multifunctioneel dierencentrum. In een nog te bepalen gemeente komen diverse voorzieningen, zoals een dierenarts en asiel, onder één dak. Daar is aandacht voor zowel dieren als voor hun baasjes.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Explosief op Marktplaats (1)
Explosief op Marktplaats (2)
Een verzamelaar (55) uit Heerlen die granaten, hulzen en messen te koop had gezet op Marktplaats, moest de spullen bij de politie inleveren.
Aan de beslaglegging moest een Explosieven Opruimingscommando van de luchtmacht te pas komen. De man kan een boete verwachten.
Binnenland
7
Boek ‘Hij heeft zichzelf niet in de hand’ Peter Wierenga
Geen controle Hoezo thuisonderwijs, in Nederland geldt toch de leerplicht? Dat klopt. Maar artikel 5b van de leerplichtwet biedt een opening. Namelijk als ouders bezwaar hebben ‘tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand gelegen scholen’. Met ‘richting’ wordt religie of levensbeschouwing bedoeld, niet de manier van onderwijsgeven. Volgens het ministerie van Onderwijs gaat het momenteel om 170 kinderen. ‘Of ze daadwerkelijk thuis les krijgen, weten we niet’, zegt een woordvoeder van staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA). ‘De inspectie checkt dat niet.’ Dijksma overweegt de wet op dat punt aan te passen. Volgende maand komt ze met een standpunt. Ze wil zich niet uitlaten over de wenselijkheid van thuisonderwijs, maar de ‘stimulerende omgeving van school’ heeft wel haar voorkeur.
Secretaris Peter van Zuidam van de Nederlandse Vereniging voor Thuisonderwijs houdt het op een paar honderd kinderen. ‘Er is een heel spectrum aan ouders. Van klassiek religieus en spiritueel tot humanistisch. Overigens is het in veel landen normaal. In de VS zijn het er honderdduizenden. Uit onderzoek blijkt dat ze het later niet slechter doen. Sterker nog, ze hebben vaker een gelukkige jeugd dan kinderen die wel naar school gaan.’ Menno Nagel, nu CDA-fractievoorzitter in Bunschoten-Spakenburg, betreurt de vrijspraak voor Koelewijn. ‘Die vrijstelling had eigenlijk de tien jaar daarvoor ook al niet verleend mogen worden. De wereld staat niet stil. Onderwijs wordt steeds belangrijker, het is een slechte zaak dat de kinderen niet naar school gaan. Nu staan ze vanaf hun dertiende met hun vader op de steiger te voegen.’
samenleving, want daar mankeert alles aan in Nederland.’ Zelfs zijn eigen kerk, de Oud-Gereformeerde Gemeente, is niet meer wat het was. ‘De zwartekousenkerk kun je heden ten dage beter de grijzekousenkerk noemen, het is verwaterd. En ik wil dat niet, ik wil heldere taal, geen mist. Zodoende ben ik op onbijbelse wijze uit het lidmaatschap verwijderd. Daar is een procedure voor, maar die hebben ze overgeslagen. Dat varken moet meteen verdwijnen, dachten ze.’
een zonde is. Op mijn kritiek zei het bestuur: anders vertrekken ze, en komen we in financiële problemen. Als dát zo is, zeg ik, moet God wel dood wezen. En God ís niet dood.’ De welbekende ‘druppel’ was een klassieke zonde. Overspel. ‘De ouderling ging ervandoor met de vrouw van de diaken. Dat mag zelfs in de maatschappij niet. Als jouw buurman dat flikt met je vrouw, denk ik dat je ‘m op de bek slaat. Dus ik zei daar wat van. Toen kreeg ik een brief dat ik verwijderd werd uit de kerk. Ik wilde nog in discussie gaan, maar de dominee uit Grafhorst zei: daar is het gat van de deur.’ Sindsdien is Koelewijn, die zelfs voor het dorp aan de voormalige Zuiderzee streng in de leer is, een ‘thuislezer’. Zoals zijn kinderen. Maar wat als er een naar de universiteit wil? Koelewijn, nadrukkelijk: ‘Ik heb geen probleem met leren, als ze door willen, prima. Een van mijn dochters slaagde al op haar dertiende voor het boekhouddiploma. Ze ging niet door en staat nu in een groentewinkel. Dat vind ik wel jammer, ze kon goed leren. Maar als je geen plezier hebt, moet je stoppen.’ Zijn vrouw vult aan: ‘En onze dochter heeft nog andere diploma’s gehaald, voor haar hobby. Zo is ze ook instructrice op de hondenschool. Ze leert nu een politiehond af te richten.’ Volgens Koelewijn vindt zijn kroost het allang best. Lastig om te checken. Slechts één dochter wil wel haar mening geven. ‘Ik hoef niet zo nodig naar school hoor,’ zegt de 14jarige. ‘Ik hou niet van leren.’ 1
‘Ik heb de afgelopen tientallen jaren geageerd tegen het farizeïsme’
godsdienst’, zegt Koelewijn. ‘De Drie Formulieren van Enigheid: dat zijn de Heidelbergse catechismus, de Nederlandse geloofsbelijdenis en de Dordtse leerregels. Dát is de basis voor hoe je je moet gedragen in de
Volgens Koelewijn was hij te lastig. ‘Kijk, ik heb de afgelopen tientallen jaren geageerd tegen het farizeïsme. De dominee uit Urk doopte de kinderen in een gezin waar televisie was. Dat kan gewoon niet. Die programma’s hebben geen waarden en normen. Dat kan ieder blind paard zien. Je kunt wel zeggen, zet hem dan uit, er zit toch een knop op die tv? Maar de mens is van nature geneigd tot alle kwaad. Die knop zit in je hart!’ In zijn woonkamer staat alleen een aquarium, er is geen computer of televisie te bekennen. En als je op Gods wil vertrouwt, heb je ook geen inentingen of verzekeringen nodig. ‘Maar de kerk veroordeelde gezinnen met een verzekering niet, terwijl het
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................
D66-leider wijst Britse bemoeienis met euro af
KORT
PECHTOLD WIL ACTIE PREMIER OM MINITOP OVER EURO Premier Balkenende moet zich uitspreken tegen plannen van de Franse president Nicolas Sarkozy en de Britse premier Gordon Brown, die op 29 januari een minitop over de euro willen houden. Dat heeft D66-leider Alexander Pechtold gisteren gezegd in het tv-programma Business Class. Op de top zouden ook Duitsland en Italië zijn uitgenodigd. Pechtold vreest dat Groot-Brittannië en Frankrijk invloed op de koers van de euro
willen uitoefenen en kleinere landen buitenspel zetten. De Britten zouden dat vooral willen doen omdat de pond sterk daalt ten opzichte van de euro. De koers van de euro moet volgens Pechtold worden overgelaten aan de Europese Centrale Bank. Volgens hem is het vreemd dat juist Groot-Brittannië, dat de euro heeft afgewezen, nu invloed op de euro wil gaan uitoefenen. Volgens Pechtold waait er een ‘protectionistische wind door Europa’.
Van Baalen: Wilders had ver kunnen komen Novum AMSTERDAM
...
Geert Wilders heeft zichzelf niet in de hand. Door zijn ongenuanceerde optredens heeft de fractieleider van de PVV een bescheidener rol in de politiek dan mogelijk was geweest. Dat zegt VVD-Kamerlid Hans van Baalen in Veel gekker kan het niet worden, een journalistieke biografie over Wilders die woensdag wordt gepresenteerd. Wilders’ PVV kwam vorig jaar met negen zetels in de Tweede Kamer en werd daarmee in één keer de vijfde partij van Nederland. Toch denkt Van Baalen dat Wilders nu verder had kunnen zijn. ‘Als hij wat gematigder was geweest, ben ik er echt van overtuigd dat hij had kunnen doorgroeien en nu een belangrijke positie in de VVD en in de landelijke politiek had bekleed’, zegt Van Baalen. ‘Dat heeft hij zichzelf ontzegd doordat hij zich niet in de hand heeft.’
Van Baalen, als VVD’er oud-fractiegenoot van Wilders, snapt dat politici wel eens gepeperde uitspraken doen, maar de PVV-leider gaat wat hem betreft te ver. ‘Natuurlijk, soms moet je als politicus met hyperbolen werken en met ironie’, erkent de liberaal, ‘maar Geert is los.’ Van Baalen verwacht dat de PVV de komende jaren populairder wordt. Maar om echt invloed te kunnen uitoefenen, moet de partij zich matigen, waarschuwt hij. De liberaal denkt dat PVV’ers die er een andere mening op nahouden dan Wilders zullen worden geslachtofferd. ‘Zelf zei Wilders dat hij binnen de VVD gemuilkorfd werd. Dat was niet waar. Ik denk echter dat Geert opponenten in de PVV, en die komen er ongetwijfeld, geen lang politiek leven zal gunnen.’ Wilders werkte zelf gedeeltelijk mee aan Veel gekker kan het niet worden, totdat hij onenigheid met een van de schrijvers kreeg. 1
Ready for take off...? Kom naar de mch oriëntatiedag en win een heli-vlucht
Neem een kijkje achter de schermen en ga zelf aan de slag! Kijkoperatie Bestralingsmasker maken Bloed prikken Meet die longinhoud Oxygenbar
Wil jij werken in het ziekenhuis? Kom op zaterdag 26 januari 2008 13:00 tot 17:00 uur
vet luchtig mch oriëntatiedag Leren en salaris? Ontdek alle opleidingen van het MCH
111
Coalitiepartijen zakken verder weg in peiling
De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie zouden als nu verkiezingen worden gehouden samen 63 zetels halen. Dat concludeert Maurice de Hond uit zijn laatste peiling. Vorige week behaalden de drie partijen twee zetels meer. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2006 vertegenwoordigde de coalitie met 89 zetels nog een meerderheid. Het zetelverlies van de coalitiepartijen wordt volgens De Hond veroorzaakt door een dalende populariteit van het CDA en de PvdA.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Kokend van woede (1)
Kokend van woede (2)
Een Tilburger (62) heeft vrijdag een taxi bewerkt met een braadpan. Hij was zo boos omdat een al bestelde taxi niet was gekomen.
Hij sloeg met de pan in op de voorruit en de ruiten aan een zijkant. De taxi’s die de man in het verleden bestelde, kwamen vaak veel te laat.
Check de site en meld je aan
www.mch-orientatiedag.nl
26.01.08
8
Binnenland
De genadeloze Willem van Hanegem
I
n de dagen dat bij gebrek aan tv-camera’s elleboogstoten nog onbespied werden gewaand, bezorgde Wim van Hanegem (Feyenoord) zijn opponent Johan Neeskens (Ajax) ooit een gebroken kaak. ‘De Kromme’ was wel zo vriendelijk om een dag later het slachtoffer in het ziekenhuis te verblijden met een presentje. Pindarotsjes. ‘Typisch Willem’, zeggen zijn fans vertederd. De combinatie van oerkracht en ironie maakt Van Hanegem tot een geliefde medelander. Toen eind vorig jaar zijn biografie van de persen rolde, was het boek al uitverkocht voordat het de winkelschappen bereikte. Mensen die van hem houden, loven zijn authenticiteit. Johan Derksen, hoofdredacteur van het weekblad Voetbal International en tv-analyticus die wekelijks bij RTL naast Willem aanschuift, zegt dat Van Hanegem volksheld werd omdat hij nooit zijn afkomst heeft verloochend. ‘In feite is hij nog altijd die stukadoor van weleer.’ Het is een verwijzing naar Willems jeugdjaren die langs twaalf ambachten en dertien ongelukken voerden. De jonge Van Hanegem was stukadoor, schoorsteenveger en handelaar in lompen en metalen, totdat, rijkelijk laat, zijn uitzonderlijke voetbaltalent werd ontdekt. De eer van die ontdekking rust postuum bij trainer Daan van Beek van de Utrechtse voetbalclub Velox. Bij de trainingen stond er altijd een wat zonderlinge figuur langs de lijn, die met zijn linkerbeen verdwaalde ballen met biljarteffect terugschopte. Het jochie, beginnend lompenboer , had niet eens voetbalschoenen. Pas op zijn zeventiende zou Willem in clubverband gaan voetballen. Van meet af aan leert de voetballerij Van Hanegem kennen als een briljante, snoeiharde en hoogst eigenzinnige figuur. Met zijn onwaarschijnlijke balgevoel en spelinzicht wordt hij architect op het middenveld, eerst bij Velox, later bij achtereenvolgens Xerxes Rotterdam en het gouden Feyenoord. De linkspoot oogt langzaam, maar, zo pepert hij medespelers in: ‘Je hoeft niet snel te zijn, als je maar op tijd vertrekt’. Rob Jacobs, in de jaren zestig spits bij Xerxes, herinnert zich nog die andere kwaliteit waarmee het genie zich onderscheidde: wraakzuchtige sloper van tegenstanders. Jacobs: ‘Ik werd
Willem van Hanegem: een combinatie van oerkracht en ironie, geportretteerd door Roderik van Schaardenburg.
ooit eens doormidden geschopt door ene Toenaer van MVV. Willem beloofde mij dat probleempje op te lossen. Twee minuten later lag Toenaer op een brancard.’ Ben Wijnstekers, die vijftien seizoenen in Feyenoord 1 speelde, weet nog hoe hij als talentje werd geconfronteerd met de grote Van Hanegem. ‘Gaf ik een goeie pass dan deugde het niet, gaf ik een slechte pass dan was het helemaal mis. Ik dacht dat hij me niet mocht. Later zei Willem tegen me: Zolang ik nog op je scheld, zie ik het in je zitten.’
5FCFTUFMMFOWJBXXXUNPCJMFOMPG
Wilfred Genee, voetbal-presentator bij RTL: ‘Ik weet dat Jan Wouters, toch geen lieverdje, Jan Waterlander werd genoemd omdat Willem hem regelmatig tot huilen toe verrot schold. Ook Mario Been is meer dan eens in tranen naar huis gegaan.’ Het is met die nogal genadeloze voetbalcultuur dat Feyenoord in mei 1970 als eerste Nederlandse club de Europacup wint. Van Hanegem is de grote man, Rinus Israel en Theo Laseroms vormen het legendarische verdedigingsduo. Rob Jacobs: ‘Je kon gemakkelijker van de DDR naar West-
Duitsland vluchten dan dat je die twee voorbij kwam.’ Op het schild geheven door alle succes, gedraagt Willem zich bij vlagen als een clanleider. Als de Duitser Grabowski ‘op proef’ in de Feyenoord-selectie wordt opgenomen, vindt dat in Willems ogen geen genade. Wilfred Genee: ‘Ze hebben die jongen op de trainingen kapot geschopt.’ Het anti-Duitse sentiment komt bij Van Hanegem rechtstreeks voort uit zijn jeugd. Hij wordt geboren in Breskens (Zeeuws Vlaanderen), zoon van Lo van Hanegem, gar-
4BNTVOH %J
4POZ&SJDTTPO 8J
JDN'MFY 7BOº
JDNKBSJH3FMBY
7PPS
º
QFSNBBOE
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
nalenvisser. Als op 11 september 1944 de Duitsers Breskens bombarderen, komen zijn vader en zijn broertje Isaac om het leven. In 1974, als de generatie Van Hanegem/Cruijff met clubtriomfen Nederland op de wereldkaart heeft gezet, beleeft Van Hanegems afkeer van Duitsers letterlijk de finale: de verloFons ren eindstrijd tegen het Duitsland Poel van Franz Beckenbauer. de ‘Ongetwijfeld de verschrikkelijkste voetbaldag van zijn leven’, weet Hans Kraaij. In een televisie-interview heeft Van Hanegem er wel eens op gezinspeeld dat de belangrijkste wedstrijd van zijn leven verloren ging omdat haat prevaleerde boven rivaliteit. ‘Die dag wilde ik ze echt...’ Hij mijdt het woord vernederen, maar na enig trekken en duwen, erkent hij: ‘Ik wou ze piepelen, ja. En dat heeft ons de overwinning gekost.’ Derksen herinnert zich dat al in de jaren zeventig de familie Van Hanegem de tijdgeest ver vooruit was door thuis hele ‘reality-soaps’ toe te staan: weinig in het leven van Willem en echtgenote Truus bleef voor camera’s verborgen. Willem en Truus generen zich evenmin om de bevriende media in te schakelen bij contractonderhandelingen met Feyenoord. Maar alle publicitaire flair ten spijt, rijk zullen ze niet worden; de dagen van het
‘Ik wou ze piepelen, ja. En dat heeft ons de overwinning op de Duitsers gekost’
8JOUFS WPPSEFFM
4JNQMZ$MPTFS
Fons de Poel
7PPS
º
echte grote geld moeten nog aanbreken en in buitenlandse avonturen is Willem niet echt geïnteresseerd. Een Franse aanbieding van zeven ton (guldens) per jaar, laat hij schieten. Aan Ivo Niehe vertelt Van Hanegem dat hij er zijn hond over liet beslissen: ‘Als ie zou blaffen, ging het niet door. Ik heb toen voor de zekerheid ‘poesje’ geroepen.’ Hij vertelt de anekdote met gevoel voor timing. Hij laat stiltes vallen en zorgt dat de pointe droogkomisch wordt verzilverd. Als Van Hanegem in 1983 zijn actieve voetbalcarrière afsluit, heeft hij amper geld. Vrienden organiseren in een bomvolle Kuip een benefietwedstrijd. De belastingdienst zal zich genereus opstellen. ‘Vanwege zijn verdiensten voor het land’ mag de opbrengst netto aan hem worden uitgekeerd: 900.000 gulden. Een week na de benefietwedstrijd scheiden Truus en Willem. Derksen: ‘Hij verliet de rechtszaal zonder een cent over te houden. Hij vond het allemaal best, wou Truus en de kinderen goed achter laten.’ Dat hij zich later financieel weer zou oprichten, heeft Van Hanegem te danken aan zijn huidige vrouw Marianne, die hem aanmoedigde de cursus coach betaald voetbal af te ronden. Van Hanegem is nu analyticus bij RTL en trainer van FC Utrecht. In die laatste rol heeft hij bedongen dat hij niet de pers te woord hoeft te staan, een uitzonderlijke clausule, ‘maar Willem komt ermee weg’, zegt Hans Kraaij, die hem de meest onaantastbare figuur van het vaderlandse voetbal noemt. Willem zou om zo’n kwalificatie niet rouwen. Wilfred Genee: ‘Hij zou het liefst onsterfelijk zijn.’ 1
QFSNBBOE Fons de Poel is publicist, televisiepresentator en -journalist. Hij maakt voor de KRO-televisie onder meer biografieën voor het programma Profiel. Roderik van Schaardenburg is kunstschilder.
Dagblad de Pers
Buitenland
9
Primaries McCain wint in South Carolina
Clinton en Obama gelijk in Nevada COLUMBIA
...
De Democratische voorverkiezingen in de Amerikaanse staat Nevada hebben zaterdag geen duidelijke winnaar opgeleverd. Hillary Clinton kreeg weliswaar net de meeste stemmen, maar door het gehanteerde kiessysteem krijgt Barack Obama dertien afgevaardigden uit de staat mee naar de Democratische conventie. Dat is er één meer dan Clinton. Bij de Republikeinen won Mitt Romney, die dinsdag ook al de voorverkiezingen in Michigan won. Ook in South Carolina hielden de Republikeinen zaterdag voorverkiezingen. Daar won John McCain, die na zijn eerdere overwinning in New Hampshire nu definitief terug is in de race om de Republikeinse nominatie. In totaal heeft Hillary Clinton op dit moment wel meer afgevaardigden achter zich dan Obama: 236 tegen 136. In South Carolina, waar de Democraten op 26 januari voorverkiezingen houden, maakt Obama de meeste kans. Meer dan de helft van de Democratische kiezers in die staat
is net als hij zwart. Toch is het geen uitgemaakte zaak dat Obama wint, want Clinton heeft zich verzekerd van de steun van een aantal belangrijke zwarte leiders. Uit gesprekken met kiezers blijkt dat in Nevada ongeveer de helft van de blanken en de vrouwen op Clinton stemde. Ook tweederde van de latino’s stemde op Clinton. Ongeveer 80 procent van de zwarte kiezers koos voor Obama. Mitt Romney kreeg in Nevada ruim de helft van de stemmen. Aangezien de belangrijkste andere Republikeinse kandidaten in Nevada nauwelijks campagne voerden, werd aan de voorverkiezingen in South Carolina meer waarde gehecht. In die staat won McCain met eenderde van de stemmen. Mike Huckabee eindigde als tweede en Fred Thompson werd derde. In de strijd om de afgevaardigden loopt Romney voorop met 59, gevolgd door Huckabee met 40 en McCain met 36. Om de kandidatuur in de wacht te slepen, heeft een kandidaat de stemmen van 1.191 afgevaardigden nodig. 1
2008
AP
verkiezingen
Azië
Maleisië stuurt gastarbeiders weg AP KUALA LUMPUR
...
Zimbabwe
Heeft u terug van tien miljoen? De man op de foto kan er om lachen, maar de crisis in Zimbabwe heeft een nieuw dieptepunt bereikt. Het laatste bewijs van de ingestorte economie is het verse tien miljoen dollarbiljet. De prijzen veranderen bijna per uur.
Wie zelfs de meest elementaire goederen wil kopen, moet op pad met een zak vol biljetten. De superinflatie in Zimbabwe is nu 150.000 procent. De crisis heeft zo’n vier miljoen mensen het land uitgedreven. 1 FOTO: AP
Maleisië wil dit jaar ten minste 200.000 gastarbeiders terugsturen naar hun vaderland. Het wil zo de kansen van de autochtone bevolking op de arbeidsmarkt vergroten. De regering wil het aantal buitenlandse werknemers volgend jaar door strengere regels terugbrengen tot 1,8 miljoen. Maleisië telt nu 2 miljoen gastarbeiders, zo’n 18 procent van de beroepsbevolking, plus honderdduizenden illegalen. Veel buitenlanders werken als hulp in de huishouding. De maatregelen van de regering zijn een reactie op de klacht van bonden dat werkgevers liever goedkope buitenlanders inhuren dan Maleisiërs. Sommige werkgevers noemen autochtonen onbetrouwbaar. 1
NIEUW! De Telefoongids in Messenger Chat met Finnu in Messenger. Hij vindt voor jou adressen en telefoonnummers in De Telefoongids.
Kijk op msn.detelefoongids.nl of voeg Finnu toe aan je buddylijst (
[email protected])!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Mag ik uw stem?
P
FRANS
VERHAGEN
residentsverkiezingen in de VS zijn één groot circus. Bij lezingen duikt altijd deze vraag op: hoe democratisch is dat land nou eigenlijk? Een typisch Nederlandse vraag. Onze premier presenteert Shownieuws, laat zich aan Pauws borreltafel afbekken door Ali B, en ook iedere andere politicus probeert zich voor te doen als toffe jongen of gewone meid. Maar vertel wat over de professionele manier waarop Amerikanen proberen dat proces te sturen en daar komt die vraag weer: is het bij ons
niet veel beter geregeld? Het antwoord is eenvoudig. Amerika is veel democratischer dan Nederland. Er valt tenminste wat te kiezen. Niet alleen de president, maar ook degene die u vertegenwoordigt als senator, gouverneur, afgevaardigde, plus nog een haffeltje mensen in uw staat, uw county, uw stad, uw schoolbestuur en wat al niet. Zelfs een burgemeester! Kom daar bij ons maar eens om. Eén keer per vier jaar mogen we stemmen op een lijst, opgesteld door een paar honderd afgevaardigden van een par-
tij met krap 60.000 leden. Daarop staan onbekende partijbonsjes, meestal met een stevige ervaring als bureaucraat of fractiemedewerker. In Amerika gaat dat anders. Je stelt je kandidaat, je haalt wat handtekeningen op en je doet mee aan de voorverkiezingen bij de Democraten of de Republikeinen. Er zijn geen examens of vereisten. Je hoeft niet jarenlang op afdelingsvergaderingen te zijn geweest, je hoeft niet omhoog te likken, je hoeft geen ambtenaar te zijn. Je stelt je gewoon kandidaat. De kiezer maakt het wel uit. Soms wordt een acteur dan gouverneur en dan lachen wij besmuikt. Nee, wij hebben alleen héél ervaren bikkelaars.
Nu kan Nederlandse politiek geheel aan je voorbij gaan, maar zo gemakkelijk kom je er in de VS niet vanaf. Daar komen mensen die uw stem willen daar om vragen, letterlijk, aan de deur. Hallo, ik ben Hank Jones en ik wil uw afgevaardigde worden. Wilt u op mij stemmen? Kan het democratischer? Als ik al die kritiek hoor op Amerika, dan is mijn vraag altijd: heeft ú wel eens iemand aan de deur gehad voor uw stem? Voor Kamer, gemeenteraad, stadsdeel of wat dan ook? Gewoon, maar één keer? Iemand die echt om uw stem kwam vragen? Nou dan. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Ook op deze dag...
Het weer
Het weer
1643–Abel Tasman zet als eerste Europeaan voet op Tonga. Het was een mooie reis, want eerder had hij al Van Diemensland (nu Tasmanië) en Nieuw-Zeeland ontdekt.
Las Vegas: 12°C/6°C, bewolkt Reno, -1°C/-4°C, sneeuwbuien Lake Tahoe: -3°C/-7°C, sneeuw
Nairobi: 23°C/16°C, regen Mombassa: 29°C/27°C, regen Eldoret: 22°C/10°C, regen
7=;<=67L77@?77DH353FGD7EABIII 67B7DE @> 53DD;7D7 ) !
,%+
"&)+&$*) !- %
'#+*
!&& #&+
&%,*
!G@;AD7>3EF;@936H;E7GD
>>DAG@697EBD7=EB3DF@7D7@36H;E7GD !736H;E77DF=>3@F7@AH7DG;F77@>AB7@67NE53>7A@67DI7DB7@
#3@67>;<=
'/-!- "
&@>;@7
V
55AG@F$3@397D + AUD6;@3FAD&B7D3F;A@EA@FDA>7@F7D
-7D3@FIAAD67>;<=HAAD:7F4;@@7@:3>7@H3@@;7GI7BDA<75F7@4;<47EF33@677@@;7GI7=>3@F7@ AUD6;@77DF67I7D=L33?:767@4;@@7@:7F& ;<A8L;<6D339FLAD9HAAD67BDA87EE;A@3>;E7D;@9H3@673867>;@9
.77EB 7>8F
'1+( '/)*/
&@>;@7 B39
V
>E&*=D;<9<767H7D3@FIAAD67>;<=:7;67@DG;?F7A?5A?B>7J7EFD3F79;E5:7EAGD5;@9EHD339EFG==7@L7>8EF3@6;9ABF7>AEE7@ !;< *>;? &@67D@7?7@6 ;
;EFI;F:;@F7D@3F;A@3>3EB;D3F;A@E
33D@ #3@67>;<= 3=7>
'%! '+// '%*/
B39 B39
B39
@HF
*7@;AD55AG@F?3@397D"D76;7F7@ ,@67DID;F7D!D *D 55AG@F3@F 'DA<75FA@FDA>>7D A>6;@9A@FDA>>7D GEFA?7D*GBBADFJ75GF;H7 !G@;AD;@3@5;3>'DA87EE;A@3> A@FDA>7>7;67DE
73867>;@9"D76;7F7@:AG6FL;5:47L;9?7F:7F47:3@67>7@H3@=D76;7F33@HD397@D7H;E;7E7@EB75;3>7BAEF7@?7F77@H7D:AA96D;E;5A ,@67DID;F;@94GE;@7EE;@%7F:7D>3@6ED3@5:F7DD;FADK @5>G6;@9E7DH;5;@93@6?3;@F7@3@57A87J;EF;@955AG@FE3@6%7I55AG@FE )7EBA@E;4>78ADF:7?3@397?7@F3@67J75GF;A@A8F:7N@3@5;3>36?;@;EFD3F;A@EA8F:7736&8N57A8F:7F7D?;@3>E )7EBA@E;4>78AD7H3>G3F;A@A8E7H7D3>BDA<75FE4K53>5G>3F;@9D79;EF7D;@95A@FDA>>;@93@6D7BADF;@9F:7;D5AEFE #736E4G697F3@68AD753EFBDA57EE7E 'D7B3D7E53E:OAIE43>3@57E:77FE3@6F:7'# +:7*I;>>D7F3;@3@69DAI7J;EF;@9355AG@FE8A5GE;@9A@;@3@5;3>*7DH;57END?E3@6F:767>;H7DKA8D73>F;?7;@8AD?3F;A@E7DH;57E >E!G@;AD;@3@5;3>'DA87EE;A@3>HA7D<7A@67D4797>7;6;@9L77D6;H7DE7BDA<75F7@G;FAB:7F974;76H3@;@3@57A@FDA> -7D3@FIAAD67>;<=HAAD67B>3@@;@9H3@AB6D35:F7@;@5>GE;7867;@L7FH3@?767I7D=7DE7@5A@F35F?7FAB6D35:F97H7DE
?EF7D63? ?EF7>H77@ )AFF7D63? )AFF7D63? )AFF7D63? ?EF7D63? 1G;6AAEF%767D>3@6 %AAD6A>>3@6
' / ' "/ ') ) ' ) + '-1!" ' +( '" '**
B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39
@HF @HF @HF @HF @HF @HF @HF @HF
*7@;ADD73F;H7A@EG>F3@F )G4KA@)3;>E67H7>AB7D
7@G;F6397@677@L7>8EF3@6;97433@4;@@7@77@6K@3?;E5:7@H7D@;7GI7@6476D;<8 %AF38D3;6A897FF;@96AI@3@66;DFKI;F:E7DH7DEE5D;BFE3@64G;>6;@9AI@FAA>E @F:GE;3E?8AD3@7@FD7BD7@7GD;3>EF3DFGB7@H;DA@?7@F
7@339 ?EF7D63?
'- 0 *"%-
&@>;@7 &@>;@7
V V
*'.A@EG>F3@F +A@EG>F3@FE
;<$39@GEI7D=<7;@I;EE7>7@67F73?E3?7@EF7>>;@9ABBDA<75F7@4;<6;H7DE7=>3@F7@;@67?76;3D7F3;>7@;@6GEFD;S>7E75FAD 6H;E7GDE6;76R 7EF3B;@:G@53DD;TD7I;>>7@?3=7@67ABEF3B@33D77@34EA>GF7FABBAE;F;74;@@7@:7F +6A?7;@
%33D67@ #3@67>;<=
'- '/*)*+
&@>;@7 &@>;@7
V V
GE;@7EE7H7>AB?7@F$3@397D *7@;AD$3D=7F77D3F37>;H7DK !G@;AD3F343E77:77D67D
-7D3@FIAAD67>;<=HAAD:7FA@67D:AG67@ABF;?3>;E7D7@7@A@FI;==7>7@H3@6;H7DE7;@F7D@3F;A@3>7BDA57EE7@7@BDA<75F7@ >EE7@;AD?3D=7F77D47@<7H7D3@FIAAD67>;<=HAAD67?3D=7F;@935F;H;F7;F7@H3@67BDA6G5F9DA7B263F367>;H7DK !747E5:;=FAH7D77@$&I7D=7@67@=@;H73G !7I;>F<79D339H7D67DA@FI;==7>7@;@:7FI7D=7@?7F63F343E7E
?EF7D63? %;7GI797;@ %;7GI797;@
'0(*") '0"-*% '0!
&@>;@7 B39 B39
V
6H;E7D7@6-7DB>779=G@6;97
.;<LA7=7@77@5A>>7936;7AH7D77@&-6;B>A?347E5:;=F7@77@33@F3><3D7@D7>7H3@F77DH3D;@9:778F3>EH7DB>779=G@6;97
*5:;763?
'+!*!1-
B39
7@FD3>FA7J75GF;A@A8)EFD3F79;7EBA>;5;7E3@6BD35F;57E35DAEEF:7+7D?;@3>DAGB9>A43>>K 73867>;@9HAD?F77@:75:FF73? 1A7=F77@5A??G@;53F;7H7355GD3F77@=>3@F97D;5:F7F73?EB7>7D
)AFF7D63? #A@6A@ +;>4GD9
'/%(%/ ')
B39 B39
@HF
'DA<75F?3@397D
&BL7FF7@7@;@D;5:F7@H3@67H7DE5:;>>7@67)BDA<75F7@;@%# !74797>7;6F:7F97:7>75A??7D5;S>7A@67DLA7=E7@G;F9778FD3<75F
?EF7D63?
'!0* 0
&@>;@7
V
'DA9D3??7GD
13>A@67D3@67D747EF33@67A8@;7GI73BB>;53F;7EHAAD=>;@;E5:974DG;=A@FI;==7>7@7@A@67D:AG67@
?EF7D63?
'!(1
B39
,A@EG>F3@F
7>BF4;<:7FAB4AGI7@7@A@67D:AG67@H3@:7F@7FI7D=4;@@7@7@4G;F7@67G@;H7DE;F7;F "7@FA 3 67EB7>D797>EH3@2DGEE7>
DA@;@97@
'* %
B39
&8N57?3@397D E75D7F3D7EE7
!7:74F77@E75D7F3D7EE7AB>7;6;@9A877@AB>7;6;@935;>;FK$3@397?7@F3897DA@6AB&@;H73G
7@339
'-+
B39
',&+&0 7D=
,+'%+!*)!& )73>+;?7*A>GF;A@E +,7>8F5367?;5+D3@E87D
'&*,$+&0 ";D=?3@A?B3@KP0) &D93@;E3F;A@3>*FD3F79KA@EG>F3@FE $7D5GD;,DH3> $3@397?7@F5A@EG>F3@F4 $7D5GD;,DH3> A@H7@;7@57AA6*KEF7?E$7D5GD;,DH3> ')A??G@;53F;A@E6H;E7D
!&&!$ '&'%!* +:7A6AAD;>;EE7@3@=;7DEP0) +A=;A$3D;@7GDAB7P0) -;FA>P0) -;FA>P0) 0) AI!A@7EA?B3@KP0) 39DAP0) )*$%;7:7#3@5R7P0)
&+)&+ +:3FE;6$G>F;?76;3 >3JEF3D
)-!* $39@GE +AF7?
)#+!& ) .$%767D>3@6 .$%767D>3@6
!* *.
)*'&$)&!*+! -;FA>P0) >A43>)$3@397D ,@;H7DE;F7;FH3@+;>4GD95367?;5+D3@E87D $767DI7D=7D'7DEA@77>E47:77D
$% '%%,&!+! )
'+.) $?EF7D63?5367?;5+D3@E87D
+$! ),GD73GH3@67,@;H7DE;F7;F
+$!*+,,) 5367?;5+D3@E87D
+,)*!)+!&"%!$'/ $!&+)** .;><777@>;@=@33D67H353FGD7;@<7?3;>4AJA@FH3@97@*$*63@!&97HA>966AAD6736D7E@33D !(&-)!& .;><7;7?3@63@67DEAB67:AA9F74D7@97@H3@77@H353FGD7*$*63@+ '97HA>966AAD6736D7EH3@6797@76;7<7I;>FF;BB7@@33D
&!# A5=I;E70) '"7>5A$7D5GD;,DH3>
+D3@EBADF@9;@77D 'DA57EE@9;@77D
E:7FF75:@;E5:33@EBD77=BG@FHAAD67=>3@F *F7>F+:3@6>7;6;@97@ABA@FI7DBFL77I33D6;97?75:3@;E?7@ BDA<75F?3F;9I7D=7@33@H7D3@67D;@97@7@H7D47F7D;@97@
D763 %;797@
'/- % '( ((
B39 B39
@HF
+75:@;53>55AG@F$3@397D 55AG@FJ75GF;H7E55AG@F$3@397DE H7D=AB7DE6;7@;7F;@H3=<7E67@=7@
-7D3@FIAAD67>;<=HAADH7D=AABFD3<75F35CG;E;F;7A887DF7BDAFAFKB;@9HD;<93H7E3?B>7EHAADL;7@H3@D3BBADF7@E7D;7BDA6G5F;738F7DE3>7E A??7D5;S>7EB;>8G@5F;7I33D;@<7H7D3@FIAAD67>;<=47@FHAAD:7F97:7>7E3>7EFD3<75F -3@M>736QFAF5A@FD35F !747@FH7D3@FIAAD67>;<=HAAD:7F5A??7D5;S>7EG557EH3@77@H3=47GDEH3@3867ABL7FH3@6747GDEFAF7@?7F67ABHA>9;@9
*5:;<@67> #3@67>;<= &AEF7D:AGF
' " '!)/ ' +"
B39 &@>;@7 B39
@HF V
-A7DF77@A?H3@9E5:3FF;@9G;F@33D:G;E7>;<=97I7>6AB43E;EH3@47EF33@67D79;EFD3F;7E*5:D;<8FA@67DLA7=EHAADEF7>>7@ A7>H3@67EFG6;7;EA?4;<?7@E7@?7F77@33@974AD7@:3DF38I;<=;@9@3F7933@I7>=7D;F?7EFAAD@;EE7@ABFD767@4;<67:3DF38I;<=;@97@ -7DD;5:FBEK5:A>A9;E5:A@67DLA7=4;@@7@:7FM,@5A@E5;AGE>34QA@67D677>H3@67E75F;7*A5;3>77@G>FGGDBEK5:A>A9;7 $;@;3FGD7)F75:@A>A9K8ADF;?7D7EA>H767>75FDA@?;5DAE5ABK #7;67@67BAE;F;7HAAD67H7D67D7A@FI;==7>;@97@;@4766;@9H3@:7FA@67DLA7=;@835G>F3;D7A@67DLA7=EEB77DBG@F7@7@A@67DLA7=EE5:AA> H7D3@FIAAD67>;<=HAAD:7FH7DLAD97@H3@67;@9F7DA@67DEF7G@;@9H3@:7FA@67DI;<E7@A@67DLA7=33@67,H -A7DFA@67DLA7=G;F@33D676;H7DE73EB75F7@6;747FD7==;@9:7447@AB67>A9;EF;7=7@;@D;5:F;@9H3@;@F7D@3F;A@3>739D;=7F7@E 7B3DF?7@FA8'376;3FD;5E ADF:7F73?;@H7EF;93F;@9F:7GE7A857>>G>3D;??G@AF:7D3BK8ADFD73F;@94A@7FG?AGDE )G6A>8$39@GE @EF;FGF7A8%7GDAE5;7@57 +:7BDA<75F83>>EI;F:;@F:7D3;@93;@A@EADF;G? +A7JB>AD7F:7BAEE;4;>;FKA8GE;@9F:7 )B3F:I3K3E3@AH7>F3D97F;@53@57DF:7D3BK
?EF7D63? ,FD75:F DA@;@97@ %;797@ ;@6:AH7@ ,FD75:F ?EF7D63? 7@339 #7;67@ ,FD75:F ?EF7D63?
'/- '( '/01" '" ' )0*% ')(" '0%/ '"(0+ '+" '*"+-"
B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39 B39
)#''( F>3E$39@7F;5EP0) +AF7? 3EK83;DE
+&* (&)1'# ?EF7D63?5367?;5+D3@E87D "%. %5367?;5+D3@E87D ),%;797@5367?;5+D3@E87D +,;@6:AH7@5367?;5+D3@E87D ,@;H7DE;F7;F,FD75:F5367?;5+D3@E87D ,H5367?;5+D3@E87D .397@;@97@,@;H7DE;FK5367?;5+D3@E87D #,$5367?;5+D3@E87D ,$,FD75:F5367?;5+D3@E87D -G?55367?;5+D3@E87D
EA5;33>I7F7@E5:3BB7>;<=A@67DLA7=7D DFE7@&@67DLA7=7DE;@&B>7;6;@9 'DA?AH7@6GE ':'AE;F;A@ AA9>7D33DD;?;@A>A9;7 @8AD?3F;7EB75;3>;EF *D &@67DLA7=7DGGDL3?7"7F7@A@FI;==7>;@9 'AEF6A5 'AEF6A5 ':'AE;F;A@&@5A97@7F;5E
!"#-'')%)-+,)* '(...()*&$))!) &*'&,**0*+% @7J5>GE;7H7E3?7@I7D=;@9?7F*BAF3;<=:7;6A?@;7F3>>77@HAADGL7>8ABLA7=F7933@@33D77@433@ *BAF3AG679797H7@63F?7@E7@?77EF3>H3@G;F:G@@7FI7D=AB@;7GI753DD;TD7?A97>;<=:767@IAD67@97I7L7@ AAD67=D35:FH3@6;F@7FI7D=F747@GFF7@ =G@FGHD;7@67@AG65A>>793E7@3@67D75A@F35F7@AB;@F7D7EE3@F743@7@I;674A@GE *BAF37@F
Buitenland
11
Presidentsverkiezingen Een toekomst met of zonder Europese Unie?
Rift-vallei
Lastige keuze voor de Serviërs
Geweld in Kenia blijft voortduren
De Serviërs mochten het dit weekend zeggen: de toekomst of het verleden. Ze gingen naar de stembus voor een nieuwe president.
AP NAIROBI
...
Mark van Assen AMSTERDAM
...
De volgende president van Servië wordt gekozen in de schaduw van de dreigende onafhankelijkheid van Kosovo. De twee belangrijkste kandidaten zijn de huidige president Boris Tadic en de nationalist Tomislav Nikolic. Beiden zijn tegen de afscheiding van de zuidelijke provincie, maar de een (Tadic) is daar wat pragmatischer in dan de ander. Tadic heeft zijn blik namelijk met nadruk gericht op het Westen, of beter gezegd: de Europese Unie. Hij beseft maar al te goed dat de deur voor Servië gesloten blijft als hij problemen gaat maken over Kosovo. De EU heeft er nooit een geheim van gemaakt: Kosovo moet onafhankelijk worden. Tomislav Nikolic kijkt er heel anders tegenaan. Hij is de leider van de Servische Radicale Partij (SRS), die al jaren een nummer maakt van ‘de bakermat van de Servische beschaving’, zoals de provincie in die kringen doorgaans genoemd wordt. Handen af van Kosovo, is zijn devies. Hij wordt daarin gesteund door de Slavische broeders uit het oosten, de Russen. Met zulke machtige en rijke vrienden heb je de Europese Unie niet nodig, zo redeneert Nikolic. Gis-
Serviërs in het dorp Gracanica in Kosovo onder een bord van Tomislav Nicolic.
teren zei hij het iets politieker: ‘We hebben de EU wel nodig, maar niet tegen elke prijs.’ De kiezers hadden dit weekeinde dus de keuze tussen de toekomst en het verleden. Een toekomst waarin Europa een grote rol gaat spelen, of
een teruggang naar het isolement ten tijde van Slobodan Milosevic. De verwachting is dat Nikolic de eerste ronde wint, maar niet met zoveel verschil dat een tweede ronde overbodig wordt. Op 3 februari komt hij in dat geval oog in oog te staan
‘NAAR BED MET DE EERSTE TREIN’
È@bbfde\kk\il^mXe_\kjkXgg\e`e8djk\i$ [Xd%NXj_\\c^\q\cc`^aX#c\bb\i^\[Xejk%?\k`j el_Xc]q\m\e#[ljel`j_\kn\cdff`^\n\\jk @b[f\[`kn\cmXb\iqf#`[\XXckfZ_6@bnffe`e ?XXic\d\egXb_`\ijkiXbjmffi_\kjkXk`fe[\ Ylj%K\ed`ejk\`b_ffg[Xk`\Xc^XXk%DXXiel df\k`bi\ee\e_ffi#`bn`ceXXidËeY\[%É
REUTERS
met Tadic. De andere zeven kandidaten maken geen serieuze kans. Pikant is dat in Kosovo zelf alleen de Servische inwoners naar de stembus gaan. De Albanese Kosovaren boycotten al meer dan tien jaar lang iedere verkiezing. 1
Gevechten rond een klooster in de Keniaanse Rift-vallei hebben gisteren aan 22 mensen het leven gekost. Zo’n tweehonderd huizen gingen in vlammen op. Kalenjins, de oorspronkelijke bewoners van het gebied, namen de wapens op tegen leden van twee andere etnische groepen, Kisii’s en Kikuyu’s. Zeventien mensen stierven na te zijn aangevallen met machetes en pijlen, vijf anderen werden doodgeschoten door de politie. In het klooster zaten mensen die vanwege het geweld hun huizen waren ontvlucht. Ook in een sloppenwijk in de hoofdstad Nairobi werd gevochten, ditmaal tussen Luo’s en Kikuyu’s. Er vielen zeker vijf doden, waarschijnlijk Luo’s. Artsen zonder Grenzen zei gistermorgen tien mensen met door met machetes en bijlen toegebrachte wonden te hebben behandeld. De presidentsverkiezingen van eind december zijn de oorzaak van het geweld. Ze werden gewonnen door zittend president Kibaki, maar diens zege werd fel betwist door oppositieleider Odinga. Er zijn sindsdien al meer dan zeshonderd mensen omgekomen. Louis Michel, de speciale EU-gezant, heeft opgeroepen tot kalmte. Hij sprak met beide leiders. 1
Voor onze organisaties zoeken wij een
Adviserend Verpleegkundige Wij zijn op zoek naar een Adviserend Verpleegkundige voor onze afdeling Zorg. Vanuit deze afdeling, die bestaat uit zo’n 45 medewerkers, worden de contacten onderhouden met verzekerden, zorginstellingen en hulpverleners, hulpmiddelenleveranciers, cliëntenorganisaties, overheden etc. Onze werkwijze is informeel en resultaatgericht. Als Adviserend Verpleegkundige ben je in eerste instantie verantwoordelijk voor de behandeling van niet-standaard zorgaanvragen en de bemiddeling tussen zorgvraag en zorgaanbod. Het werkveld is breed en divers en beslaat de AWBZ-zorg, medisch-specialistische zorg en eerstelijnszorg. Hiernaast wordt van jou een bijdrage verwacht bij de inkoop van zorg en bij de ontwikkeling van het vergoedingenbeleid. Wij zoeken een collega die over een HBO-V diploma beschikt en een aantal jaren relevante en aantoonbare ervaring heeft als verpleegkundige. Om voor de vervulling van deze fulltime functie in aanmerking te komen dien je verder te beschikken over goede communicatieve vaardigheden, een flinke dosis enthousiasme en een elementaire kennis van automatisering. Ook zijn goed ontwikkelde schriftelijke en redactionele vaardigheden noodzakelijk. Daarnaast moet je zowel in teamverband als zelfstandig kunnen opereren. Wij bieden je een dynamische werkomgeving, uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en goede ontplooiingsmogelijkheden. De werktijden kunnen flexibel worden ingericht. Wij hanteren de CAO Zorgverzekeraars. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de procedure. Voor nadere informatie over deze functie kun je contact opnemen met Aimee Heijdenrijk, Manager Zorg, telefoon (010) 2 422 730. Een schriftelijke reactie kun je binnen 14 dagen na het verschijnen van deze advertentie richten aan: Zorgverzekeraar DSW, t.a.v. Victor Hettyey, Hoofd Personeelszaken, Postbus 173, 3100 AD Schiedam of per email: [email protected] Reacties van intermediairs op deze advertentie worden niet op prijs gesteld.
Zorgverzekeraar DSW is een middelgrote zorgverzekeraar met ruim 400.000 verzekerden. Wij vinden dat iedereen recht heeft op gemakkelijk toegankelijke en betaalbare zorg van hoge kwaliteit. Zorg verzekeren is meer dan premie innen en nota’s uitbetalen. Betrokkenheid bij de zorg en een uitstekende relatie met onze klanten en de zorgverleners zijn kenmerkend voor onze organisatie. Een vlotte afhandeling van de administratie is essentieel. Onze verzekerden kunnen rekenen op een snelle, vriendelijke en correcte dienstverlening. Met regelmaat worden er door diverse onafhankelijke organisaties onderzoeken gedaan naar de tevredenheid van klanten over hun zorgverzekeraar. Vier jaar op rij hebben onze verzekerden ons zo hoog gewaardeerd, dat wij als beste vrij toegankelijke zorgverzekeraar van Nederland naar voren zijn gekomen. In afwijking van de overige zorgverzekeraars geven wij geen korting op de basisverzekering, omdat wij vinden dat iedereen recht heeft op dezelfde kostendekkende premie. Ook richten wij ons niet primair op de collectieve markt. Hierdoor nemen wij binnen de zorgverzekeringsmarkt een bijzondere positie in. Kijk ook eens op www.dsw.nl
Dagblad de Pers
Economie Prijsvechters
13
Jan Hein Strop
Koopjes jagen bij Euroland Lage prijzen en grote volumes. Wie zijn de brutaalste prijsvechters van ons land? Aflevering acht: Euroland. ALMERE
...
Voor het echt lekkere discountergevoel is een bezoek aan een van de 38 vestiging van Euroland niet te missen. Er zijn maar weinig plekken, of het moet de markt zijn, waar de koopjesjager met een smalle portemonnee meer voldoening weet te behalen dan tussen de rekken van deze winkelketen. Hier is voor de liefhebber een klok met guitige kabouter te koop voor de verbazingwekkende prijs van een patatje met, uitgestald tussen goedkope sponsdoekjes en afgeprijsde A-merk shampoo. Zou de achterkant van Euroland er net zo uitzien als de voorkant doet vermoeden? Voor het antwoord op deze vraag, voert de tocht naar een industrieterrein in Almere waar het kantoor van Euroland zetelt. Daar geeft een deur, niet herkenbaar als hoofdingang, toegang tot een klein gangetje waar kartonnen dozen de weg richting magazijn versmallen. In een klein kantoortje naast de ingang vinden medewerkers hun weg tussen stapels reclamemateriaal (‘superaanbieding!’) onder het niet te vermijden beige systeemplafond. De kosten zitten in ieder geval niet in de kantoorinrichting. En zo hoort het ook als je als onderneming vecht voor ieder dubbeltje marge. Monique Rozendaal, de goedgebekte directeur van Euroland, lijkt midden in dat gevecht verwikkeld te zijn. Ze komt gehaast binnen, vraagt zich af wat de bedoeling van de afspraak is en laat doorschemeren dat ze nu eigenlijk geen tijd heeft (‘gisteravond zat ik hier tot elf uur’) voor iets wat de afde-
ling communicatie toch ook best kan toelichten. Uiteindelijk is ze toch bereid te vertellen over hoe Euroland in staat is te stunten met zulke lage prijzen. ‘Maar ik kan niet te veel zeggen’, laat ze nadrukkelijk weten. ‘Concurrentie, hè.’ Helemaal gratuit is Rozendaals opmerking niet, want de concurrentie is de laatste jaren veel harder geworden. ‘Sinds de supermarktoorlog is er branchevervaging. Ik weet zo langzamerhand niet meer wie er geen prijsvechter is. Alles wordt goedkoper.’ Rozendaal constateert terecht dat sinds de opkomst van de discountsupermarkten Aldi en Lidl ook winkels in het hogere segment zich veel prijsbewuster opstellen en tegelijkertijd een breder aanbod hebben gekregen. Een goed voorbeeld is Kruidvat dat naast deodorant ook dingen als cd’s, sleutelhangers en vingerverf verkoopt. ‘Die branchevervaging is een zwaktebod’, vindt de directeur, die graag even mag afgeven op haar kwelgeesten. ‘Kennelijk redden ze het niet met hun eigen producten. Ik vraag me wel eens af waarom een bedrijf als Blokker wasmiddelen zou moeten verkopen.’ Bovendien zijn er naast Euroland formules als Prijsmepper en Action actief met een vergelijkbaar aanbod. In zo’n harde markt is het natuurlijk van groot belang goed op de winkel verderop te letten. ‘Ik kijk bij de Zeeman, Kruidvat, de Wibra. Maandag begint de week met folders kijken, wat de collega’s doen. We moeten heel snel schakelen. We kijken niet langer vooruit dan een jaar, want er gebeurt te veel.’ Rozendaal zegt altijd op zoek te zijn naar unieke producten want met het vaste aanbod van huishoudelijke artikelen is het lastig je te onderscheiden. ‘We richten ons meer
Monique Rozendaal: ‘Ik ben met elk artikel blij, als ik het voor weinig krijg.’ GERARD TIL
op funartikelen als die klok met kabouter, daarvoor is geen concurrentie. Dat zijn wat we noemen impulsartikelen.’ De winkel en de service blijven vanzelfsprekend uiterst sober. ‘We pakken niets in, we doen er geen strikje om.’
‘Ik weet niet meer wie er geen prijsvechter is. Alles wordt goedkoper’ Voordeel van deze tijd, ondanks de concurrentie, is wel dat de doelgroep voor discounters groter is geworden. Ook mensen met bovenmodale inkomens schamen zich niet meer voor een bezoek aan de Aldi of Euroland als daar een groot prijsvoordeel valt
te behalen. ‘Misschien is het wel gekomen door die rode tas van Dirk. Mensen vinden het gaaf daarmee te lopen. Het taboe was er opeens af. En vergeet de invloed van de euroconversie in 2002 niet die het gevoel gaf dat alles duurder was.’ Luisterend naar Rozendaal krijg je niet de indruk met een nieuwkomer in de business te maken te hebben. Sterker, de vrouw uit Almere is afkomstig uit een echte retailfamilie. Euroland is een dochteronderneming van Boekenvoordeel (120 vestigingen), opgericht door haar vader Wim Rozendaal bij wie ze nog altijd anderhalve dag per week in de directie zit. In 1997 ontstond het idee een nieuwe prijsvechter te beginnen met de naam 2,50 Shop. Toenmalige concurrent Knaakland was destijds veel bekender, maar in 2001 diende zich
de mogelijkheid aan de 22 winkels van Knaakland over te nemen. ‘We hebben nog wel even nagedacht de naam Knaakland te handhaven’, vertelt Rozendaal. ‘Maar Euroland lag na de conversie toch meer voor de hand.’ Het beleid dat alle producten één euro moeten kosten is nadien vrij snel verlaten. ‘Voor één euro koop je geen cadeau. Dan mis je Sinterklaas en de Kerst.’ In de Eurolandwinkel in het centrum van Almere liggen de kerstlichtjes er in januari wat verloren bij. Maar goedkoop zijn ze wel. Dit is waar de retailvrouw het allemaal voor doet. ‘Ik ben met elk artikel blij, als ik het voor weinig krijg. Ik verbaas me er nog steeds over wat sommige dingen kosten. De tas met aardbeienprint deed het goed. Als ik iemand op straat zie lopen met mijn tas, dan geeft dat een kick.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om te beleggen in... Garantieproducten (II)
V
orige week gaf ik u twee redenen om te beleggen in garantieproducten. De producten met een bepaalde looptijd en inleggarantie zijn zo divers qua aanbod dat er altijd wel iets te vinden is wat bij uw doelstellingen past. Bovendien bieden ze zekerheid en dat kan met het huidige marktsentiment echt geen kwaad.
MARK
LEENARDS
Constructie
Een derde belangrijke reden waarom garantieproducten interessant zijn voor particuliere beleggers is de gebruikte garantieconstructie. Er zijn grofweg twee methodes om garantie te bieden: de eerste maakt gebruik van een zero bond, een obligatie die gedurende de looptijd geen rendement op-
levert, maar ingekocht kan worden tegen een bepaald percentage van het aflossingsbedrag. U betaalt nu bijvoorbeeld 700 euro voor een obligatie die over vijf jaar 1.000 euro aflost. De 300 euro die u nu ‘cadeau’ krijgt, kunt u beleggen. Aanbieders van garantieproducten doen dat doorgaans in callopties of andere producten met een hefboom op het rendement. Op die manier kunnen zij met slechts 30 procent van het garantiebedrag toch een acceptabel rendement behalen. Bij de tweede manier van garantie wordt 100 procent van de inleg direct belegd in effecten. De aanbieder verkoopt aan de hand van een ingewikkelde formule vervolgens steeds een deel van die effecten zodra de portefeuille slechter presteert dan een ‘vir-
tuele’ zero bond. Bij verkoop van effecten worden die obligaties tegelijkertijd gekocht, zodat de gewenste garantie alsnog opgebouwd kan worden. Beide methodes zijn niet eenvoudig uit te voeren voor particulieren. Zero bonds zijn wel aan te schaffen voor de gemiddelde ‘Alex-belegger’, maar de keuze is beperkt en op veel informatie moet men niet rekenen. De tweede methode is wel na te bootsen door effecten in te ruilen voor een deposito naarmate de rendementen tegenvallen, maar verdient uiteraard een grote mate van discipline en rekenvaardigheid.
Bankkosten
Het mag duidelijk zijn dat banken voor dergelijke constructies kosten in rekening brengen en die kunnen fors oplopen; 3 tot 4 procent van uw inleg bij aanvang is geen ongewoon percentage, maar omdat de kosten gedurende de looptijd een stuk lager liggen, zijn
garantieproducten vaak niet duurder dan beleggingsfondsen.
Tijdsbesparing
Een ander voordeel ten opzichte van beleggingsfondsen is de extra tijdsbesparing. Bij een fonds bent u eerder geneigd toch af en toe de koers bij te houden of te verkopen als de marktomstandigheden veranderen. Garantieproducten zijn ervoor bedoeld om pas na een paar jaar weer eens te beoordelen, vaak na afloop. Een interessant product waarvan de inschrijving nog open is, is de Rabobank Financials Garant Note. Hiermee kunt u inspelen op het herstel van een mandje van twaalf financials, met volledige hoofdsomgarantie. Het product keert echter geen dividend uit en dat is voor mij reden om nog even te wachten op andere producten om eventueel aan te schaffen. 1
14
Economie
Trends Luxe maar duurzame merken zijn populair
Ingreep
Consument kiest vaker voor luxe
Bush wil de belastingen verlagen om de economie te stimuleren
Redactie economie AMSTERDAM
Redactie economie
...
AMSTERDAM
Luxe en duurzaam. Dat zijn de wensen van consumenten voor het komend jaar. Dat blijkt uit ‘Brand Magnetism’, een wereldwijd onderzoek naar de kracht van merken uitgevoerd door marketingbureau DBB. ‘In tijden van economische recessie zien we dat consumenten massaal teruggrijpen op wat oud, vertrouwd en dichtbij is’, legt DBB-directeur Herberth Samson uit. ‘Als het goed gaat met de economie vertaalt het consumentenvertrouwen zich in een voorkeur voor merken die op de een of andere manier spannend zijn, zoals buitenlandse merken of merken met een maatschappelijke boodschap.‘ Zo krijgt Dove met haar campagne voor echte schoonheid veel waardering, maar ook Ben & Jerry’s met hun duurzaam geproduceerd ijs doet het goed. Internetprovider XS4ALL dat zich hard maakt voor vrijheid van
...
De Kalverstraat blijft de duurste winkelstraat. PETER HILZ/HH
meningsuiting en internettoegang voor iedereen, is ook erg populair. Ondanks de onverminderde populariteit van Hollandse klassiekers als Albert Heijn, Kruidvat, Blokker en HEMA is er ook een duidelijke op-
mars te zien van luxere en vooral duurdere merken. Zo werden volgens DBB het afgelopen jaar onder meer Apple, HP, Diesel, Tommy Hilfiger, Philips, Dell en G-Star veel populairder. 1
De Amerikaanse president Bush heeft een pakket aan maatregelen aangekondigd om de groei van de economie van de Verenigde Staten te stimuleren. Hij trad niet in details maar sprak wel over een omvang van 1 procent van het Amerikaanse bruto binnenlands product, wat neerkomt op een bedrag van circa 140 miljard dollar. Het pakket zou zo snel mogelijk moeten worden aangenomen door het Congres, aldus de president. De maatregelen moeten zich richten op belastingverlichting met ‘onmiddellijk effect’ voor de bevolking, en op groei van de economie, zo stelde hij. Ook moet de ingreep tijdelijk zijn en uitgaven van consumenten en ondernemingen stimuleren. Ondernemingen moeten door de belastingmaatregelen worden geprikkeld om te investeren.
Bush voorziet dat de Amerikaanse economie in het komende jaar zal blijven groeien, maar in een lager tempo dan in 2007. Wel bestaat er een risico op een teruggang vanwege de omstandigheden op de huizen- en financiële markten. De Amerikaanse president sprak echter zijn optimisme uit over de economische toekomst van zijn land: ‘De economie heeft vaker voor uitdagingen gestaan maar is weerbaar.’ Bush kondigde het plan aan na gesprekken met het Congres. Verwacht wordt dat hij morgen met meer details komt. De voorzitter van de Federal Reserve, Ben Bernanke, sprak inmiddels ook al zijn goedkeuring uit voor een fiscaal plan, mits tijdelijk en onder strikte voorwaarden. ‘Geld in de handen van huishoudens en bedrijven stoppen die het op korte termijn uitgeven, is momenteel een absolute prioriteit’, aldus Bernanke. 1
Beurs Beurs vandaag Cijfers 2007, visie 2008
De droom van Philips De aangeslagen AEX moet het vandaag zelf rooien. Wall Street is dicht vanwege Martin Luther King Day. Philips rapporteert voorbeurs haar jaarcijfers 2007 en visie 2008. Een vuurproef. AMSTERDAM
...
Een anticlimax. Temidden van smeulende koersen en president George Bush’ economische stimuleringspakket en belastingverlaging à 140 miljard dollar is Wall Street vandaag… dicht. ‘Free at last, free at last’. Amerika viert Martin Luther King Day King, ter ere van de vermoorde mensenrechtenactivist (1929-1968). De beurzen elders moeten het zelf uitzoeken en de geschiedenis leert dat het Damrak
dan meestal hoger neigt. Veel hangt in ons land af van de vierde kwartaalresultaten 2007 (voorbeurs) van de Amsterdamse drietrapsraket Philips. Want dat is de voormalige gloeilampenfabriek geworden na talloze reorganisaties en aan- en verkopen. Philips kent nog maar drie duidelijk afgebakende divisies: Lightning, Medical Systems & Life Style.
‘Verkopen!’ Topman Gerard Kleisterlee bouwt het concern om van een ongeleid winst- en omzetprojectiel naar een overzichtelijk, voorspelbaar en aandeelhoudersvriendelijk bedrijf. Klinkt saai, maar dat is waar lange termijnbeleggers van houden. Vandaag staat Kleisterlee voor een vuur-
proef. De beleggers kijken uit naar zijn visie op 2008: hoe houdt Philips zich staande nu de VS in de ban is van een recessie? Als het de topman is gelukt om het wispelturige bedrijf in het gareel te brengen, dan moet het ook in dit naar verwachting moeilijke economische jaar goed blijven presteren. In feite begon de rapportage al vrijdagochtend vroeg. De Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers verlaagde het advies voor Philips van kopen naar verkopen. Opvallend, want meestal wachten analisten eerst de rapportage af voor ze hun taxaties en oordelen herzien. Misschien had analist Olubunmi Asaolu gewoon haast voor een lekker lang weekend weg door die vrije dag vandaag. Een koop of verkoop van
een grootbank als Lehman Brothers is bijna altijd goed voor een koerssprong of -daling. Zo ook vrijdag. Waar de AEX 2,21% verloor, daalde Philips 4,95%.
Week van de waarheid Als morgen Wall Street de deuren weer opent, moeten beleggers meteen vol in de beugels. Er wacht hen een ware rapportageregen. Onder meer Apple, Bank of America, , Johnson & Johnson en Texas Instruments
komen door. Verder staan deze week onder meer in de agenda Motorola, Pfizer, Ford, Microsoft, Nokia, Siemens en Honeywell. Ofwel, beleggers krijgen na de dramatische rapportages van grootbanken Citigroup en Merrill Lynch van vorige week meer zicht op hoe de Amerikaanse economie zich in het vierde kwartaal ontwikkelde. Recessie of niet? Dat geldt al helemaal voor hun vooruitblik op 2008. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Tuut tuut, Tata 111
Het Indiase Tata Motors verbaasde twee weken terug met een autootje à la de legendarische Trabant: de Nano van 1.500 euro. Publiek en industrie nemen de Nano bloedserieus. Renault-Nissan tekent al een kleine, goedkope en zuinige auto, de rest volgt vast snel. Vandaag maakt Tata haar jaarcijfers 2007 bekend en onthult wellicht meer onorthodoxe plannen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: HOOP OF HOPELOOS? 111
Ziezo, de jaarrapportages van Amerikaanse grootbanken als Citigroup en Merrill Lynch met al hun afschrijvingen en andere ellende zijn achter de rug. In de komende weken slaan in het zogenaamde cijferseizoen 2007 andere bedrijven de trom, zoals technologie-, energie-, voedsel-, retail-, farmaconcerns et cetera. Welke sectoren kunnen de markt redden en welke juist verder in de vernieling drukken? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
We zijn moe
Voeding en farma
Cash is king
CEES SMIT
JACQUES POTUIJT
JOOP BRESSER (ONAFHANKELIJK RENTE- EN
(VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S BEHEER)
(IEX- VEB EN CASH-COLUMNIST):
OBLIGATIESPECIALIST):
111
111
111
‘Zoals we vrijdag zagen maken cijfers en rapportages even niet meer uit. De beurzen en markten gaan nu uit van een renteverlaging en zien dramatische cijfers alleen als een bevestiging van de noodzaak daarvan. We zijn even moe van al het slechte nieuws en daarom denk ik aan een herstel.’ 1
‘De effecten van de kredietcrisis breiden zich geleidelijk uit naar andere sectoren. Technologie lijkt het volgende slachtoffer te worden. Er zijn eigenlijk geen sectoren die immuun zijn, laat staan contrair reageren. Relatief ongeschonden rolt de voeding- en farmaciesector door de crisis.’ 1
‘Het gaat nu niet meer om sectoren, maar om individuele bedrijven. Aandacht verdienen die ondernemingen die een groot deel van hun inkomsten uit de nieuwe wereld krijgen, in ieder geval buiten de VS en de financiële markten om. Een voorbeeld hiervan is General Electric.’ 1
Dagblad de Pers
Lifestyle
Mode Backstage bij Jeroen van Tuyl in de Paris Fashion Week
15
Slapen komt na de show wel Jeroen van Tuyl presenteerde zaterdag zijn jongste mannencollectie, Horse Power, tijdens de Paris Fashion Week. Vijf uur backstage bij een ongrijpbare ontwerper, die liever zijn kleding laat spreken. Geneviève van Velzen PARIJS
...
Boulevard Poissonnière, Parijs, drie uur voor de presentatie van Jeroen van Tuyl (36). Het is even na zevenen op een zaterdagochtend als de luifels van bakkers aan de boulevard omhoog worden getrokken. Op straat ruikt het naar vers brood en schoonmaakmiddel. De straten van de binnenstad worden schoongemaakt, een slapende zwerver op een bankje draait zich nog eventjes om. Parijs wordt langzaam wakker. Van Tuyl daarentegen is ruim 48 uur op als hij de helderverlichte kelder van de technodiscotheek Rex Club naar beneden strompelt. ‘Het is nu te hectisch om te slapen’, legt hij uit. Zijn Franse agent, Frédérique Lorca, zegt helemaal niet te willen slapen en dat heeft ze dan ook niet gedaan. ‘Om deze paar uurtjes voorbereiding draait het. Dit is het hart van de show. This is fashion en dagen niet slapen hoort er bij.’ Van Tuyl loopt een kamertje binnen en ontmoet daar de twaalf modellen die hij een dag eerder heeft uitgekozen. ‘Mannelijk, maar toch een beetje jongensachtig’, zijn de lange jongens die voornamelijk gekleed gaan in skinny jeans. Gemiddeld wegen ze niet meer dan 65 kilo. Een van de modellen slaapt in een grote witte fauteuil. Het is erg vroeg voor een show. ‘Kijk, ik ben geen Jean Paul Gaultier die kan eisen wanneer hij showt’, relativeert de ontwerper direct zijn aanwezigheid tijdens deze Paris Mens Fashion Week.
De drie B’s Bedeesd, bescheiden, bedachtzaam zijn de drie B’s van Van Tuyl. Het zijn synoniemen van zijn persoonlijke presentatie tot dusver. ‘Jeroen is geen babbelaar’, waarschuwde een collega-journalist voorafgaand aan deze trip. De ontwerper komt hier op terug: ‘Kijk, voor mij hoeft het (mediaaandacht red.) niet. Het draait om mijn kleding en niet om mij. Ik wil eigenlijk anoniem blijven.’ Hij doet bewust niet mee aan de grote publiciteitsfanfare rondom jonge Nederlandse ontwerpers. Namen worden niet genoemd. Van Tuyl is een man van weinig woorden, zon-
Typisch Van Tuyl: mannenkleding met abstracte moderne vormen. PETER STIGTER
der gelikte of vooraf ingestudeerde praatjes over zijn jongste collectie Horse Power. Die is Van Tuyls visie op de mannenkleding van dit najaar. De collectie bestaat uit ruim 75 items waarbij de relatie tussen mens en techniek centraal staat. Ook hier geen fratsen of tierelantijntjes die kunnen afleiden.
Subtiele details De kledingstukken hebben wel veel subtiele details zoals een hemd met ronde plooien in de zij, een paardrijbroek met grote knopen en een bruine glimmende herentrenchcoat. Horse Power is een voortzetting van zijn typische signatuur; het herinterpreteren van oervormen in de mannenkleding. Ook in de laatste collectie spelen nostalgische kledingdetails en abstracte moderne vormen
de hoofdrol. In de klassiek ingerichte Rex Club brandt ondertussen in de gangen zwoel rood licht. Van Tuyls agent Frédérique komt de kelder binnen met een walkietalkie: nog tien minuten en de modellen komen. Nog een half uur voor de show begint. Jeroen van Tuyl en mode. De juiste kledingcombinaties samenstellen boeide hem al op jonge leeftijd, vertelt hij tussen twee gapen door. Het 48 uur non-stop doorwerken begint aan zijn reactievermogen te vreten. ‘Ik ben er niet altijd helemaal meer bij, hoor’, excuseert hij zich. ‘Maar het is niet zo dat ik van jongs af aan met barbies aan het spelen was zoals sommige ontwerpers.’ Van Tuyl wordt in de winter van 1971 geboren in Delft als eerste zoon van een Hindoestaans-Surinaamse
en een blanke Surinamer. In Delft brengt hij zijn jeugd door. ‘Nu besef ik dat ik al op de basisschool erg bezig was met mijn kleding. Een broek moest passen bij een bepaalde trui. Later – toen ik een jaar of zeventien was – wist ik zeker dat ik verder wilde in de mode.’ Hij liep stage bij Dirk Bikkembergs, Joe Casely-Hayford en So by Alexander van Slobbe. Sinds 2000 heeft hij zijn eigen label, Rotterdam is nu zijn thuisbasis. ‘Ik probeer aan mijn ontwerpen altijd iets van nostalgie toe te voegen. Nostalgische elementen, zoals een bijzondere plooi, geven een abstract modern ontwerp een warme en vertrouwde uitstraling.’
Vrouwen Van Tuyl moet verder. Hij geeft zijn
assistenten de laatste aanwijzingen. En dan is het zover: de modepresentatie. In twintig minuten ‘loopt’ ruim zeven maanden werk voorbij. Na de show, op een rustiger moment, vertelt Van Tuyl kort over zijn ambities en dromen. Voorlopig blijft Van Tuyl bij zijn leest: mannencollecties. ‘Het is heel spannend om voor mannen te ontwerpen. Er kan veel minder dan bij vrouwenkleding en dat is juist de uitdaging. Als ontwerper moet ik mij grotendeels aan duidelijke kaders houden, zoals traditioneel stofgebruik en archetype mannenkledingstukken als het colbert. Je kunt dus niet te veel experimenteren. Een man moet wel een man blijven.’ En de verre toekomst? ‘Over vijf jaar presenteer ik, misschien, een vrouwencollectie.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Op bezoek bij J-Lo
Modeontwerper op het witte doek
ROBERTO CAVALLI ONTWERPT WIEG MET LUIPAARDPRINT
VALENTINO ONDERWERP VAN DOCUMENTAIRE
Roberto Cavalli was zaterdag een van de gasten bij de babyshower van Jennifer Lopez en haar man Marc Anthony. Dat meldt het Amerikaanse tijdschrift People. De Italiaanse modeontwerper, die een roze wieg met luipaardprint had meegenomen voor het nog ongeboren kind van het stel, is goed bevriend met de zangeres. Hij was in oktober ook degene die haar zwangerschap wereldkundig maakte. Een babyshower is een traditio-
Woensdag heeft hij zijn laatste hautecouture show, in het Rodin-museum in Parijs. Hij blijft wel op een andere manier zichtbaar: het filmvakblad Hollywood Reporter meldde dat het leven en de carrière van Valentino het onderwerp zijn van een documentaire die waarschijnlijk in mei zijn première beleeft, tijdens het filmfestival in Cannes. Valentino: the last emperor van de Amerikaanse filmmaker Matt Tyrnauer wil meer laten zien dan een relaas
neel feestje in Amerika voor aanstaande moeders. Familie en vrienden overladen moeder en de nog ongeboren baby met cadeaus. Producente Elaine Goldsmith-Thomas, die met J-Lo samenwerkte bij de film Maid in Manhattan, organiseerde het feestje op het dak van het Gramercy Park Hotel in New York. De 38-jarige actrice en zangeres Lopez heeft nog geen kinderen. Het is niet bekend wanneer ze precies is uitgerekend.
REUTERS
van de 45-jarige carrière van de ontwerper. Tyrnauer analyseert ook de verhouding van Valentino tot zijn omgeving en hoe de 75-jarige met het einde van zijn carrière omgaat. Hiervoor volgde hij de ontwerper twee jaar, wat resulteerde in meer dan 250 uur beeldmateriaal. Tyrnauer raakte geïnspireerd voor de film toen hij als verslaggever een groot stuk over Valentino schreef voor het Amerikaanse blad Vanity Fair.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Modevakbeurs Pitti Uomo minder druk
Lief! naar Dubai (1)
Lief! naar Dubai (2)
Het bezoekersaantal van modevakbeurs Pitti Uomo in Florence (9 tot 12 januari) is met 24.782 bezoekers wederom licht gedaald. Op de wintereditie in 2007 kwamen nog 26.316 bezoekers af.
Kinderkleding- en accessoiremerk Lief! opent dit jaar in Dubai zijn eerste winkel in het buitenland. Op dat moment zijn er 9 Lief!-winkels.
De oprichtster van Lief!, Yvonne Woudstra, wil de winkelketen uiteindelijk uitbreiden tot dertig winkels, waarvan de helft franchise.
Werken aan ICT projecten die er echt toe doen? Welkom bij Nuon! Businessprocessen optimaliseren? Trendsettende klantomgevingen ontwikkelen? Een werkgever die jouw persoonlijke groei echt stimuleert? Als je kiest voor Nuon kies je voor dynamiek, duurzaamheid én voor jezelf! Nuon is een ambitieuze en veelzijdige organisatie die ICT’ers en Bedrijfskundigen grote kansen biedt. Onze sector is bovendien constant in beweging, want de vraag naar energie stijgt en duurzame alternatieven worden steeds belangrijker. Dat stelt ook hoge eisen aan onze ICT architectuur, want we willen onze klanten natuurlijk optimaal bedienen. Nu. En in de toekomst.
Tientallen kansen voor ambitieuze Bedrijfskundigen en ICT’ers. Werken bij Nuon vraagt om een ondernemende instelling, durf en gedrevenheid. Om ICT’ers en Bedrijfskundigen die een bijdrage willen leveren aan het succes van een groot concern. Ben jij een gedreven professional met affiniteit voor ICT? Dan bieden wij je tientallen kansen! Je kunt rekenen op veel vrijheid en een werkomgeving waarbinnen initiatieven worden gestimuleerd. Bovendien werk je aan projecten die veel impact hebben. Het internetplatform www.nuon.nl staat bijvoorbeeld volledig in het teken van selfservice concepten. Concepten die miljoenen klanten helpen om méér uit Nuon te halen en verstandiger met energie om te gaan. Heb jij interesse in techniek of werk je graag op het snijvlak van business en ICT? Dan is Nuon dé ideale werkgever! Jouw nieuwe projecten bij Nuon? “Ons Customer Care Center (CCC) wil klanten snel en goed bedienen. Eén van onze uitdagingen is het ontwikkelen van een innovatief selfservice webportal. Klantcontacten via telefoon, e-mail en chat moeten uniform worden afgehandeld. Maar ook quality monitoring is belangrijk, want het opnemen van beeld en geluid stelt het CCC in staat om de dienstverlening te verbeteren en klantverwachtingen te overtreffen. Voor dit omvangrijke project zijn we op zoek naar getalenteerde
functioneel beheerders, datamanagers en projectmanagers.” (Jos, Projectmanager kanaalmanagement) “Ieder jaar komt het moment dat je de meterstanden moet doorgeven. Omdat je die zelf opneemt is de kans op een foutje aanwezig. Om dit traject te moderniseren is netbeheerder Continuon gestart met de uitrol van slimme meters; meters die de standen automatisch uploaden. Technologisch heb je te maken met bijvoorbeeld GPRS, Power Line Communication en geavanceerde webservices. De ICT-organisatie moet dan ook optimaal zijn ingericht voordat de meters worden geplaatst, zodat het systeem direct goed en kostenefficiënt functioneert. ICT’ers kunnen een belangrijke bijdrage aan dit project leveren!” (Kees, Medior Applicatie Consultant) Meer kansen! Nuon groeit snel. Dat betekent dat we altijd op zoek zijn naar ambitieuze Bedrijfskundigen en ICT’ers op HBO/WO niveau. Heb je ervaring met SAP, GIS, Java, Tridion, Middleware of Datawarehousing? Ontdek jouw kansen op www.nuonict.nl of www.nuon.nl/werken. Direct solliciteren? Het kan via deze websites. Neem voor meer informatie contact op met Jeroen Kneppers via [email protected]
Dagblad de Pers
Perspectief
17
VANDAAG IN PERSPECTIEF ONDER MEER:
Oesterteelt uit zee
Groen in de bouw
Zoek je eigen plek
Mosselen en oesters moeten extensief, en gewoon in zee, worden gekweekt. Volgens hoogleraar duurzame schelpdiercultuur Aad Smaal is dat milieuvriendelijk en heeft deze aanpak ook een economische toekomst. Nederland moet de trendsetter worden. 19
Bouwers worden steeds groener. Ze maken ronde huizen om energie te besparen, speeltuinen van oude molenwieken en ze ontwikkelen flats met een groentetuintje op het dak. Nu is het nog vooral hip, maar binnenkort stellen opdrachtgevers het groene bouwen verplicht. 20
Door een familieopstelling, een rollenspel waarin niet gespeeld wordt, krijg je in één workshop beter in de gaten wat je probleem is. ‘Het is geen tovermiddel’, zegt trainer John Martinus. ‘We proberen alleen inzichtelijk te maken wat de onbewuste invloed van je familiesysteem is.’ 21
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Nederland is in 2050 volgerommeld Op weg naar een ideale wereld Milieuprof Klaas van Egmond wil balans tussen people, profit en planet. Maar in Nederland is alles overal. Zie pagina 18 EVERT-JAN DANIELS
Perspectief
18
Afvallen
Slank blijven kwestie van doorstappen Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Er bestaat geen beste manier om af te vallen of op gewicht te blijven. De een vindt het gemakkelijker om minder te eten, de ander beweegt liever wat meer. Maar hoeveel moet je bewegen om niet dikker te worden? Een internationaal onderzoek onder leiding van de Zweedse medicus Anders Raustorp laat zien hoeveel we zouden moeten bewegen – en dat we steeds minder actief hoeven te zijn om slank te blijven, naarmate we ouder worden. De onderzoekers waren niet geïnteresseerd in het effect van intensief sporten. Dat heeft maar een beperkte invloed op het energieverbruik. De meesten doen dat maar gedurende beperkte tijd, en wat energieverbruik betreft is de meerwaarde van sport (vergeleken met normale activiteiten) slechts beperkt. Van veel groter belang is de gewone lichamelijke activiteit gedurende de hele dag, en dan gaat het voornamelijk om gewoon lopen. Raustorp en zijn collega’s maten bij ruim drieduizend volwassenen de Body Mass Index (BMI), en registreerden hun dagelijkse activiteit door middel van een als betrouwbaar geteste pedometer (de Yamax/KeepWalking LS2000). Het resultaat was als volgt:
Voor vrouwen: 18-40 jaar 40-50 50-60 60 en ouder
12.000 stappen per dag 11.000 10.000 8.000
Voor mannen: 18-50 50 en ouder
12.000 stappen 11.000
Voor wie om wil rekenen: 10.000 stappen is een uur en een kwartier stevig doorlopen. 1
Milieuprof pleit voor meer sturing
Nederland is aan het verrommelen Een ideale wereld, zegt Klaas van Egmond, kent een balans tussen drie P’s: people, profit en planet. ‘Tegen mijn studenten zeg ik: je moet vrienden hebben, je hebt een inkomen nodig om een biertje te kunnen drinken, en een kamer zonder herrie, zodat je kunt studeren.’ Marcel van Engelen UTRECHT
...
Het idee van de drie P’s wordt omarmd door de Verenigde Naties en is ook terug te vinden bij de Nederlandse adviesorganen van de politiek: een voor de economie (Centraal Planbureau), een voor de mensen (Sociaal en Cultureel Planbureau) en een voor de planeet, het Milieuen Natuurplanbureau (MNP). Klaas van Egmond (61) gaf jaren leiding aan het MNP, waar hij in januari vertrok om fulltime hoogleraar milieukunde te worden in Utrecht. ‘De afgelopen duizend jaar zie je voortdurend eenzijdigheid. Als de P van people overheerst, krijg je bijvoorbeeld een dogmatische kerkstructuur. In onze huidige westerse samenleving is profit te sterk geaccentueerd.’
Waaruit blijkt dat? ‘De planbureaus drukken alles in geld uit. Zelfs van natuurgebieden of van sociaal geluk maken we een kosten-batenanalyse. Spoorlijnen, snelwegen of andere ruimtelijke plannen moeten binnen een paar jaar zijn terugverdiend. Dat betekent dat je iets bouwt voor de korte termijn. Maar ook toekomstige generaties willen schone lucht, droge voeten.’
Hoe is dat te doorbreken? ‘Ik ben erg positief over wat op de internationale klimaatconferentie op
Bali is gebeurd. De VS wilde niets ondertekenen. Totdat een vertegenwoordiger van Papoea-Nieuw-Guinea het land op zijn moreel leiderschap aansprak. Er werd twintig minuten driftig getelefoneerd en daarna was die Amerikaanse mevrouw honderdtachtig graden gedraaid. Dan zie je dat ook andere overwegingen dan financiële een rol kunnen spelen. Een historisch moment.’
’In 2050 is alles overal. Overal bebouwing, overal lawaai’ Dat is een nogal optimistische uitleg. Onderwijl neemt de CO2-uitstoot alleen maar toe. ‘Voor het eerst heeft de hele wereld gezegd: we hebben een probleem, dat moeten we aanpakken. Die mentale switch is de helft van de oplossing. Daarbij: de grenzen van de groei zijn gewoon in zicht. De olie wordt steeds duurder, andere grondstoffen ook. Met bijproduceren kom je er niet. Er komen drie miljard mensen bij op de wereld, en de paar miljard Chinezen en Indiërs schuiven qua welvaart onze kant op. Dat leidt tot een enorme schaarste, die de kans op conflicten overigens ook vergroot. We kunnen wachten tot de wal het schip keert, maar we kunnen ook beleid maken. De politiek kan mensen de weg wijzen. Goed gedrag belonen, slecht gedrag belasten.’
Dit is een internationaal probleem. Landen concurreren onderling. Hoe kun je dan sturen? ‘Moreel leiderschap zal een belangrijke rol moeten spelen. Europa moet het voortouw nemen. Wij zijn het best geëquipeerd: centrale ligging, cultuur, geloofwaardigheid. Europa is ook begonnen met het op grote schaal exploiteren van de grondstoffen, wij Europeanen hebben destijds het probleem uitgevonden. En wat
betreft Nederland: het idee bestaat altijd dat we voorop lopen, maar dat doen we niet. De Europese normen zijn op veel terreinen, zoals luchtkwaliteit, veel strenger dan de onze. Er is een hoop in te halen.’ Volgens Klaas van Egmond is Nederland in 2050 ‘volgerommeld’: de bevolking is gegroeid naar twintig miljoen en we zijn doorgegaan met het bouwen van een wijkje hier, een bedrijventerreintje daar. ‘Nederland is dan één grote zichtlocatie. Zoals de HEMA en de Blokker nu in elke winkelstraat zitten, geldt dat straks voor het hele land: alles is overal. Overal bebouwing, overal lawaai. Van het landschap is weinig over.’
Schetst u een realistisch scenario? ‘Als we zo doorgaan wel. Ruimtelijke ordening is een landelijk probleem. Den Haag laat het over aan de provincies en gemeenten. Die hebben eigen doelen: hoe kunnen wij onszelf het beste profileren? Amsterdam concurreert met Almere. De steden kijken niet naar het grote geheel. Logisch, dat is hun taak ook niet.’
Den Haag moet strak regisseren, zegt u. Komt dat ervan? ‘Zo optimistisch als ik ben over Bali, zo pessimistisch ben ik hierover. Op Bali heeft men gezegd: we zien het probleem, we moeten iets doen. Dat besef is qua inrichting van Nederland nog niet doorgebroken, al is de term verrommeling wel in zwang gekomen. Mensen hebben behoefte aan landschap. Daarin zie je de historie, de diepte van het verleden. Iets wat zich natuurlijk heeft gevormd.’
baar en dus onthoudt je je van een oordeel. Laatst zei iemand tegen me: ‘Joh, het is een generatieverschil. Deze nieuwe generatie gelooft niet in stuurbaarheid en jij nog wel.’ Dat moet het zijn. Ik, en veel generatiegenoten met mij, zitten met ogen op steeltjes naar Den Haag te kijken. Zeggen ze nu eindelijk eens hoe we dit land inrichten; het nationale landschap ligt dáár en niet daar. ’
Hoe verklaart u het gebrek aan sturing?
U vindt ook dat de politiek zich verschuilt achter ingewikkelde sommen.
‘Nou ja... iemand die een hamer heeft, ziet overal spijkers, en misschien zie ik overal wereldbeelden. Maar we zitten nu in het postmoderne tijdperk. Daarin houdt iedereen er zijn eigen visie op Nederland op na. Je kunt de wereld niet kennen, is de gedachte; de wereld is niet maak-
‘De politiek heeft het gevoel dat ze op de wetenschap moet varen, omdat de dingen steeds ingewikkelder worden. De kwestie van fijnstof in de lucht kan niemand meer volgen. De Schiphol-discussie heeft men ook opgegeven. Er is bijna niemand meer
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Een helm op je hoofd kan ook heel ‘cool’ zijn
NUTCASE-HELMEN NU OOK IN NEDERLAND VERKRIJGBAAR ‘Look great, take care and have a nutty day! And remember: you only have one brain.’ De helmen van Nutcase zijn nu ook in Nederland verkrijgbaar. Het Amerikaanse bedrijf uit Portland heeft zich sinds de oprichting ten doel gesteld een helm te ontwikkelen die mensen ‘cool’ vinden. In die niche is het bedrijf in 2005 gesprongen, en met succes: het merk was al overal in de VS te verkrijgen, nu dus ook in Nederland. Als mensen een helm mooi vinden, zo
denken ze bij Nutcase, dan zetten ze hem vaker op hun hoofd. De helmen zijn in de meest bizarre prints verkrijgbaar. Met bloemen, een schaakbord, een 8-ball en met stippen in alle kleuren van de regenboog. De helmen voldoen aan alle veiligheidseisen die voor fietsen, steppen, skeeleren en skaten in Nederland gelden. Naast het Europese CE-keurmerk heeft het merk ook het Duitse TÜV-keurmerk. www.nutcasehelmets.eu
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Red de genezende plant (1)
Red de genezende plant (2)
Honderden geneeskrachtige planten worden met uitsterven bedreigd. Dat komt door ontbossing, en omdat ze uit de natuur worden gehaald.
Mogelijk kunnen hierdoor in de toekomst minder medicijnen worden ontwikkeld tegen kanker of hiv. Het gaat om 400 plantensoorten.
Perspectief
19
Duurzaam Nederland als trendsetter
dische Oceaan het weer in Europa beïnvloedt. Er worden steeds grotere verbanden duidelijk.’
‘Schelpdierkweek kan natuur helpen’
Krijgt u wel eens het verwijt van warrigheid of ondeskundigheid? ‘Niet dat ik weet. Maar als je in de breedte werkt, kun je natuurlijk niet steeds de diepte in. En wat betreft warrigheid: bij het MNP probeerden we dat te voorkomen door de boel te schematiseren. Door complete pakketten van waardeopvattingen te schetsen. Zulke ‘wereldbeelden’ zijn dan de grondpatronen van het menselijk denken en handelen die je steeds weer terug ziet komen.
Bent u bovenmatig intelligent? ‘Nee.’
Is dat valse bescheidenheid? ‘Nee. Nee echt niet.’
U komt veel mensen tegen die slimmer zijn dan u? ‘Oh ja, zeker weten. Misschien heb ik iets meer gevoel voor samenhang, in elk geval meer de drive om die te zoeken. Ik heb veel promovendi moeten ondervragen over hun proefschrift. Dan leer je jezelf snel nieuwe materie eigen te maken.’
Oesterkweek op de Oosterschelde. MAARTEN HARTMAN / HH
Grootschalige kweek van mosselen en oesters in de Nederlandse kuststreek kan hand in hand gaan met natuurbehoud of de natuur zelfs versterken. Marcel Hulspas
Misschien is er geen samenhang. ‘Dat zou kunnen. Maar ik geloof dat die er wel is.’
Bent u religieus?
Van Egmond: ‘Van het landschap is straks weinig meer over.’ EVERT-JAN DANIELS
in de Kamer die dat kan volgen en zich daar over opwindt. Het is zo ingewikkeld gemaakt. Dan schakelen we liever de automatische piloot in. De planbureaus maken een kostenbatenanalyse, drie vuistdikke rapporten vol ingewikkelde economische en milieusommen, met op de laatste
‘Er is niemand in de Kamer die Schiphol kan volgen en zich daar over opwindt’ pagina het saldo. Als dat negatief is, moet je als politicus van héél goeden huize komen om toch iets door te zetten. Dan moet je op zijn minst uitleggen dat er iets niet klopt met de som-
men op pagina 384.’ Klaas van Egmond praat twee uur in een uur. Hem is vaak aangeraden regelmatig te pauzeren als hij voor publiek spreekt.
U praat niet alleen snel, u verbindt ook alles met alles. We zitten zo in het oude Rome, of u haalt de verkoop van ABN Amro erbij. Hoe omschrijft u uw manier van denken? ‘Het is een vreselijk woord, maar holisme is hier wel van toepassing. We leven in een sterk reductionistisch tijdperk: de wetenschap focust zich op het meer weten van minder, op de bomen. Maar als je vraagt ‘waar is het bos?’, weet men het niet. Voor mij is het bos juist relevant. De milieukunde stimuleert dat ook. We weten nu dat de El Niño zeestroming in de In-
‘Ik ben opgegroeid in een protestants-christelijk milieu en heb in mijn studententijd in Wageningen veel gelezen over theologie en filosofie. Mijn zoektocht is uitgekomen bij de antroposofie. Dat is mijn wereldbeschouwing. Het gedachtegoed van Rudolf Steiner. Plato revisited: de werkelijkheid bestaat uit een geestelijk en een fysiek deel. Het geestelijke is net zo realistisch als het materiële.’
En als het materiële deel ophoudt? ‘Dan gaat het geestelijke door.’
U reïncarneert? ‘Dat is een zinnige hypothese, al kan ik het niet bewijzen. Ik zeg het maar zo, omdat wetenschappers anders roepen: hij gelooft in iets wat hij niet kan bewijzen. Ergens in geloven betekent voor mij dat ik de veronderstelling vooralsnog plausibel vind, bewezen of niet. Er zijn enorm veel gevallen bestudeerd die op reïncarnatie wijzen. Wie zich daar in verdiept, moet met hele gekunstelde theorieën komen om die te ontzenuwen.’ 1
AMSTERDAM
...
Aad Smaal, sinds kort buitengewoon hoogleraar duurzame schelpdiercultuur in Wageningen, vindt dat Nederland moet inzetten op extensieve teelt, gewoon in zee. Wereldwijd loopt de visserijvangst terug, vooral door overbevissing. Viskwekers kunnen de tekorten niet aanvullen, want zij zijn voor hun voer veelal afhankelijk van visvangsten. De kweek van schelpdieren heeft daar helemaal geen last van. Schelpdieren leven uitsluitend van plantaardig materiaal. Hun voedsel komt vanzelf met de eb en de vloed aangespoeld. Daarbij komt dat schelpdieren de motor zijn achter de voedselkringloop in de kuststreek. Ze filteren fijne voedseldeeltjes uit het water, dat daarmee wordt gezuiverd. Tegelijkertijd vormen ze een voedselbron voor wadvogels als de scholekster, de strandloper en de eidereend. Bovendien bieden de onderzeese ‘banken’ die ze vormen bestaanskansen voor talloze andere zeeorganismen zoals kreeften en anemonen. Daarom pleit Smaal niet voor ‘farms’ afgezonderd van de natuur. De extensieve mosselteelt heeft het momenteel echter erg moeilijk. Het grootste probleem is de voorziening van mosselzaad (larven), dat uit
de natuur wordt gewonnen. Dat wordt steeds lastiger; met als gevolg dat aquacultuur (waarbij het zaad gemakkelijk kan worden geoogst en gebruikt) booming business is geworden. Wereldwijd groeit de kweek van vis, schaaldieren en zeewier 8 tot 10 procent per jaar. Van de productie in 2005 (wereldwijd 20 miljoen ton) kwam tweederde uit kweek.
Nederland moet inzetten op extensieve teelt, gewoon in zee Maar de extensieve kweek van mosselen en oesters kan dus milieuvriendelijk worden opgezet, en heeft economisch zeker toekomst, stelt Smaal. Mits goed aangepakt, garandeert ze meer schelpdieren met een groter gewicht. Ze vergroot het voedselaanbod voor vogels, en er ontstaan meer niches voor andere soorten. Smaal ziet voor Nederland een rol weggelegd als trendsetter: ‘Nederland kent een traditie van schelpdiercultuur, met producten van hoge kwaliteit’. De inheemse platte oester komt als eerste in aanmerking voor deze natuurvriendelijke aanpak. ‘Introductie in de Waddenzee is logisch omdat daar vroeger uitgebreide oesterbanken waren.’ Maar kwekers moeten de grillen van de natuur accepteren: ‘Strenge winters, hete zomers, bewolkte zomers met weinig voedselproductie, het hoort er allemaal bij.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ......................................
BINNENKANT
FILMREGISSEUR EDDY TERSTALL ‘RAMMEN ZIJN EIGENWIJZE, BAZIGE MANNETJES’ 111
Marcia Nieuwenhuis
Deze week begint het International Film Festival Rotterdam. De Pers stelt 10 vragen aan filmregisseur Eddy Terstall (43), van wie deze zomer Vox Populi verschijnt. Een film die net als zijn grootste succes Simon een rauw inkijkje geeft in de Nederlandse cultuur. Wat beweegt deze eigenwijze ram? 1. Hoe bent u vanmorgen opgestaan? ‘Vrolijk. Als ik opsta, zie ik vier kattenhoofden, dat vind ik altijd erg gezellig. Ik sta meestal erg leuk op, ook als ik in mijn eentje ben, wat meestal het geval is.’ 2. Wanneer had u uw laatste kater? ‘Twee van die katten zijn katers’, grapt hij. ‘Maar je hebt het zeker over drank.
Dan is het een week geleden. Opstaan met een kater gebeurt me wel vaker, want ik drink best veel. Maar ik heb uitgevonden dat je van wodka geen kater krijgt, meestal tenminste. Je wordt er alleen een beetje mal van.’ 3. Wanneer hebt u voor het laatst gehuild? ‘Dat was van de zomer. Mijn moeder had een melanoom. Gelukkig viel dat achteraf mee, maar we dachten in eerste instantie dat het heel ernstig was.’ 4. Wat is het mooiste moment uit uw leven? ‘Dat zal wel met seks te maken, maar wat het precies is, ga ik niet zeggen.’
5. Welke maatregel neemt u als u een dag op de stoel van premier Balkenende mag zitten? ‘Ik zou verordenen dat iedereen op school leert dat we leven in een open samenleving met vrije keus van levensovertuiging, vrije keus van partner en vrijheid van meningsuiting.’
schijnen eigenwijze, bazige mannetjes te zijn. Dat ben ik wel een beetje.’
6. Bent u diepgelovig, lichtreligieus of fanatiek atheïst? ‘Fanatiek atheïst, of ten minste gewoon atheïst. Ik geloof in wat ik zie en voel. Ik laat me mijn leven niet voorschrijven door boeken.’
9. Is er verder iets dat u kwijt wilt? ‘Mijn genen. Ik denk dat ik binnenkort eens kinderen ga maken.’
7. Gelooft u in horoscopen? ‘Nee, hoewel, ik ben een ram en dat
8. Bent u gelukkig? ‘Ik functioneer heel goed, laten we het zo zeggen. Ik denk daar nooit zo over na. Dat is meer een vrouwengedachte.’
10. Is dat een open sollicitatie? ‘Men kan op audiëntie komen’, spreekt Terstall vanuit zijn stamcafé ‘De kat in de wijngaert’ in de Amsterdamse Jordaan. ‘Ik ben weer vrijgezel.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Messias Tom Cruise (1)
Messias Tom Cruise (2)
Messias Tom Cruise (3)
Tom Cruise is de nieuwe messias. Dat lijkt de boodschap van nieuwe video’s van de Scientology-kerk die op internet zijn uitgelekt. In de video’s wordt hij geprezen voor zijn inzet na 9/11.
‘Dit is het tijdperk, mensen’, roept Cruise. ‘Dit is het tijdperk dat we ons allemaal zullen herinneren. Waar was jij, wat heb jij gedaan?’
In een ander filmpje ageert Cruise tegen de psychiatrie . ‘Ik ga die gasten keihard aanpakken. Ik maak een einde aan hun bewind. Ik walg ervan.’
20
Perspectief
Trend Nu bij de tijd, straks pure noodzaak
Het groene bouwen verovert Nederland Bolvormige huizen, rivierwater voor verwarming en daken met planten. De bouwwereld is op zoek naar het ideale groene gebouw. Niet uit idealisme, maar uit pure noodzaak. Remco Tomesen AMSTERDAM
...
De 165 meter hoge Maastoren in Rotterdam is straks niet alleen het hoogste gebouw van Nederland, maar ook een groen icoon. Het kantorengebouw op de Kop van Zuid maakt gebruik van water uit de langsstromende Maas voor de verwarming én koeling van het gebouw. Aansluiting op de stadsverwarming is niet meer nodig, met een flinke vermindering van C02-uitstoot als gevolg. Ontwikkelaar OVG levert de Maastoren volgend jaar op. OVG is een voorloper op het gebied van groen bouwen. Alles wat het bedrijf bouwt, moet sinds anderhalf jaar ‘door en door’ milieuvriendelijk zijn. OVG is niet de enige partij die het groene bouwen omarmt. Een heel leger aan architecten, bouwbedrijven en ontwikkelaars heeft zich in Nederland gestort op het groene bouwen. ‘Architecten proberen groen bouwen al jarenlang op de agenda te zetten. Sinds Al Gore zijn film An Inconvenient Truth uitbracht, is het onderwerp plotseling modieus’, zegt directeur Ole Bouman van het Nederlandse Architectuurinstituut (NAI). Bij grote partijen uit de bouwwereld, zoals Dura Vermeer en Haskoning, staat volgens hem het groene bouwen nu hoog op de agenda. De overheid stelt eisen aan duurzaam bouwen, onder meer ten aanzien van energiegebruik. Maar de eisen zijn laag, vindt Cesare Peeren van architectenbureau 2012. Het is volgens hem mogelijk om gebouwen te ontwerpen die helemaal geen energie gebruiken, maar zelfs energie leveren. ‘Dan moet je goed nadenken over hoe je een gebouw neerzet. Met veel glas aan de zuidkant, en een goede isolatie aan de noordkant. Ook de vorm van een gebouw speelt mee. Zo valt er wat te zeggen voor bolvormige huizen, meent de archi-
De afgezaagde stukken wieken krijgen een tweede leven in de speeltuin van bureau 2012.
tect. Bolle huizen hebben in verhouding weinig buitenoppervlakte en veel inhoud, waardoor er minder warmteverlies is. Energiegebruik is maar één onderdeel van groen bouwen. De milieuvriendelijke bouwer kijkt ook naar het gebruik van materialen. ‘Wij zijn gespecialiseerd in het hergebruik van materialen’, vertelt Peeren. Dat is iets anders dan recycling. Dan breek je materialen eerst helemaal af. Bij hergebruik ga je zoveel mogelijk uit van materialen die je al hebt. Soms van materiaal waar je niet direct aan denkt, zoals de grote wieken van afgedankte moderne windmolens. Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 200 wieken verbrand en omgezet in grijze energie, zegt Peeren.
Zijn bureau kwam met een plan: een speeltuin gemaakt van afgezaagde stukken wieken. Bij de speeltuin, die aan het einde van dit jaar ‘speelklaar’ moet zijn, keek 2012 overigens naar alles wat al aanwezig was. Betonnen platen, stoeptegels, bomen: ze hebben allemaal een plek in het nieuwe ontwerp. De architecten van 2012 gaan verder dan gebouwen of speeltuinen en kijken naar de groene stad. Zo hebben ze een plan gemaakt voor het volledig ombouwen van naoorlogse Nederlandse flats tot energiezuinige flats. En dan zijn er de ‘groene daken’, daken van gras of planten. Deze geven minder regenoverlast dan stenen daken. Maar ze hebben ook andere voordelen, vertelt 2012-archi-
tect Peeren. ‘Ze zuiveren de lucht. En je kunt er groente en fruit op verbouwen.’ Hij ziet een bijna zelfvoorzienende stad voor zich en somt de voordelen op van het ‘dicht bij huis verbouwen van groenten en fruit’, zoals minder transport en minder verpakkingen. Groen bouwen lijkt nu nog exotisch. Maar over twee of drie jaar bouwt iedereen groen, meent NAIdirecteur Bouman. De bouwbedrijven die niet meegaan in de ontwikkeling, krijgen het moeilijk. ‘Gemeenten of woningcorporaties zeggen straks: we eisen een groen ontwerp.’ Partijen die nu al voorop lopen, hebben straks dus een voordeel. Wat nu nog hip is, is straks een moetje. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
‘Eerste persoon met exacte kopie van eigen DNA’
Hart-en vaatziekten, nierziekten en diabetes beperken
WETENSCHAPPER VS KLOONT ZICHZELF MET HUIDCELLEN
ORGANISATIES BINDEN STRIJD AAN MET WELVAARTSZIEKTEN
Een Amerikaanse wetenschapper heeft volgens de Britse krant The Guardian een gekloonde embryo gecreëerd op basis van zijn eigen huidcellen. Daarmee is hij de eerste persoon die een exacte kopie van zijn DNA heeft gemaakt. Samuel Wood injecteerde zijn eigen huidcellen in eicellen van vrouwen tussen de 20 en 24 jaar oud waaruit het genetische materiaal verwijderd was. De eicellen ontwikkelden zich tot embryo’s die genetisch
De Nederlandse Hartstichting, het Diabetes Fonds en de Nierstichting gaan samenwerken om het aantal mensen dat lijdt aan hart- en vaatziekten, diabetes en nierziekten ‘drastisch’ terug te dringen. Trends in leefstijlen zijn de veroorzakers van de ziekten, die ook wel ‘welvaartsziekten’ worden genoemd. De organisaties trekken gezamenlijk drie miljoen euro uit voor het preventieprogramma LekkerLangleven. Met het programma willen de
identiek waren aan het DNA van de wetenschapper. Het is niet de eerste keer dat een wetenschapper gekloonde menselijke embryo’s heeft gemaakt. In 2007 heeft Miodrag Stojkovic van de universiteit van Newcastle dat ook gedaan. Het onderzoek is een stap in de richting van het doel van wetenschappers om stamcellen van patiënten te klonen. Deze cellen kunnen gebruikt worden om ziek of beschadigd weefsel te vervangen.
fondsen mensen met een verhoogd risico eerder opsporen en behandelen. Hart-en vaatzieketen, diabetes en nierziekten komen vaak gelijktijdig voor, en kunnen daarom goed gezamenlijk worden aangepakt. Volgens de organisaties leven Nederlanders steeds ongezonder. Driekwart haalt de norm voor groenten en fruit niet. De helft van de volwassenen is te zwaar, er wordt te veel gedronken en 90 procent eet te vet.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Vulkanische eruptie onder Antarctica (1)
Vulkanische eruptie onder Antarctica (2)
Onderzoekers van The British Antarctic Survey (Bas) hebben het eerste bewijs geleverd van een vulkanische eruptie onder het ijs van Antarctica. Dat schrijven ze in het blad Nature Geoscience.
De wetenschappers stellen dat de vulkaan ongeveer 2000 jaar geleden is uitgebarsten, waarbij de vulkaan door de ijskorst brak. Op radarbeelden vonden de onderzoekers sporen van vulkanische as.
Perspectief
21
Workshop ’Het werkt op zielsniveau’
Zoektocht naar je eigen plek Workshops op het gebied van spiritualiteit en zingeving zijn mateloos populair. Neem de familieopstelling, een rollenspel waarin niet ‘gespeeld’ wordt, maar waar je binnen drie kwartier inzicht krijgt in je probleem. Maaike Boersma HAREN
...
‘Ik heb me nooit echt meisje of vrouw gevoeld, meer iets onzijdigs. Ik heb het gevoel dat ik mijn kern kwijt ben.’ Lydia zit op een stoel voor de kring en kijkt voorzichtig om zich heen terwijl ze verder vertelt. ‘We woonden vroeger in een heel groot huis, bij mijn oom en tante in. Als kind was ik altijd overal, behalve bij mijn ouders. Het is eigenlijk voor het eerst dat ik er zo openlijk over vertel’, zegt ze licht geëmotioneerd. Eerder die avond in dezelfde zaal in een hotel langs de snelweg bij Haren. ‘Zet jij de muziek vast aan?’, vraagt Anita Pardijs aan medetrainer en tevens partner John Martinus van ITAN NLP opleidingen. De enorme zaal is helemaal leeg, op een kring stoelen en een grote bos bloemen op de grond na. Terwijl Katie Melua op de achtergrond zachtjes de stilte verbreekt, druppelen de eerste cursisten voor de workshop familieopstellingen binnen. Ze kletsen wat met elkaar, nemen een kopje thee of koffie en zoeken een stoel. Uiteindelijk is met vijftien vrouwen en vier mannen om half acht de kring compleet. Na een korte uitleg van Pardijs gaat de groep aan de slag met de eerste opstelling, die van Lydia. ‘Kijk de kring maar eens rustig rond’, zegt Pardijs tegen haar, ‘en kies dan je representant.’ Lydia kijkt langzaam om zich heen, staat op en loopt naar een van de andere vrouwen toe. ‘Wil jij mijn representant zijn?’ De vrouw knikt en staat op. Lydia legt haar handen op de schouders van de vrouw en stuurt haar al lopend naar een plek in de grote lege ruimte. Daarna
kiest ze de representanten voor haar broer en vader uit. De rest blijft als toeschouwer op hun stoel zitten. Doel van een familieopstelling is om door middel van het opstellen van een ‘familie’, bestaande uit representanten uit de zaal, inzicht te krijgen in jouw familiesysteem en welke invloed dat heeft op je probleem. De representanten, vaak onbekenden van de opsteller, krijgen ‘als vanzelf’ toegang tot de gevoelens van het betreffende familielid en gedragen zich volgens Martinus ook net zoals het familielid dat ze uitbeelden. ‘Het is eigenlijk een soort
‘Ik zou heel graag dichter naar je toe willen, maar ik voel een blokkade’ rollenspel, alleen speel je niet’, legt Martinus uit, die de workshop als een vorm van therapie beschouwt. ‘Het werkt op zielsniveau. ‘Maar’, haast hij zich te zeggen, ‘het is absoluut geen tovermiddel. Het gaat er niet om dat wij iets oplossen. Wij
Door een opstelling tot nieuwe inzichten komen. PEPIJN VAN DEN BROEKE
doen niks, we proberen alleen inzichtelijk te maken wat de onbewus te invloed van je familiesysteem is.’ Ondertussen staat de familie van Lydia opgesteld in een diagonale lijn door de zaal. De representant van Lydia voorop, een paar meter daarachter haar ‘broer’ en ‘moeder’ naast elkaar en daar weer ver achter haar ‘vader’. Ze kijken alle vier vooruit, niemand kan een van de andere familieleden in de ogen kijken. ‘Hoe voelt dit voor je?’, vraagt Pardijs aan de broer. ‘Unheimisch’. Ook vader voelt zich gespannen. ‘Wat zou je willen doen?’ vraagt Martinus aan de vader. ‘Ik wil wel wat dichter bij mijn zoon staan’, antwoordt hij. ‘Doe dat maar’, moedigt Martinus hem aan.
‘Wil jij mijn representant zijn?’ PEPIJN VAN DEN BROEKE
Voetje voor voetje schuift vader wat in de richting van zijn zoon. Het heen en weer schuiven van familieleden gaat een tijdje door, totdat Pardijs voorstelt dat Lydia nu zelf in de opstelling komt staan. Ze gaat tegenover haar representant staan, pakt haar handen vast en kijkt haar diep in de ogen. ‘Geef nu alle energie maar aan haar over, en jij Lydia, land maar even op je plaats.’ Lydia opent haar ogen. De opstelling gaat verder, de familieleden staan inmiddels een stuk dichterbij elkaar dan in het begin. ‘Ik zou heel graag dichter naar je toe willen, maar ik voel een blokkade’, zegt moeder, die licht geëmotioneerd is. Lydia bekent dat ze ooit een besluit heeft genomen dat ze niet veel contact wil met haar ouders. ‘Zeg me maar na: ‘ik heb me voor jullie verstopt en dat doet pijn’’, zegt Martinus haar voor. Zodra Lydia de woorden heeft nagezegd, beginnen de tranen hartstochtelijk te stromen. Aan het einde van de opstelling staan Lydia’s vader en moeder achter haar, hun handen op haar schouders. ‘Leun maar wat naar achter en voel de steun van je ouders.’ ‘Het is goed zo’, zegt moeder en Lydia snikt. Iedereen haalt opgelucht adem. Dan is het pauze. Naast de kannen thee en koffie staan er bakjes met koekjes, snoepjes en chocolaatjes. En die energie is hard nodig, want even later begint een nieuwe opstelling, die van Fokje Westerling. Zij wil geen familie-, maar een loopbaan-
opstelling doen. Westerling heeft naar eigen zeggen ontzettend leuk werk, maar ze heeft nooit het idee gehad dat het haar uiteindelijke ‘bestemming’ was. In welke hoek ze haar bestemming wel moet zoeken, daarover hoopt ze met deze opstelling meer duidelijkheid te krijgen. Ze stelt negen mensen op, maar dit keer weet niemand wie welke rol heeft. Ook nu wordt er drie kwartier lang druk heen en weer geschoven. Een aantal representanten verdwijnt uit het veld en als Westerling halverwege de rollen onthult, blijkt de vrouw die de rol van haar oude werk moest vertolken, al naar de achtergrond te zijn verdwenen. Degenen die het ‘schrijven’ en ‘spiritualiteit’ vertolken, staan nu het dichtst bij haar. Wat Westerling met deze uitkomst gaat doen? ‘Ik laat het eerst even een tijdje bezinken’, lacht ze. ‘Er zaten toch wel wat verrassingen bij. Maar het gaat op z’n plek vallen, als het nu niet is, dan over een tijdje wel.’ In minder dan een uur, dankzij wat heen en weer schuiven van totaal onbekenden inzicht krijgen in je vraag. Lydia die een herbesluit neemt over het contact met haar ouders, Westerling die weet wat haar nieuwe loopbaanperspectief is, voor degene die in de uitkomst van een opstelling geloven, is het middel even simpel als doeltreffend. 1 www.itan.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Autospotter De ene is de andere niet
MAARTJE
DUIN
O
p zaterdagmiddag, half vier, krijgt de scheikundestudent een telefoontje, schiet zijn windjack aan, neemt de lift van de negende verdieping naar beneden, loopt de regen in en ontgrendelt zijn fiets. Een witte en een rode Ferrari, had de beller gezegd, pal achter elkaar geparkeerd. Van de grijzige flat naar de duurste winkelstraat is het twintig minuten stevig doortrappen. ‘Vroeger ging ik lopend. Maar rennend houd je ze vaak niet bij. De fiets verlaagt de miskans. In de binnenstad heb je gelukkig veel stoplichten. Je parkeert, haalt je toestel tevoorschijn en maakt je foto. Thuis heb ik er dertigduizend. Concrete bewijzen dat ik ze in het wild heb gezien. Niet voor een
tientje entree op een autoshow.’ De winkelstraat oogt veelbelovend. Geroutineerd manoeuvreert hij door het verkeer en monstert de stilstaande auto’s. Alleen de rode staat er nog. Een 599 GTB Fiorano. 620 pk, 330 kilometer per uur, in 3,7 seconden naar de honderd. Een blik op het nummerbord: helaas. Heeft-ie al in zijn collectie. ‘Ze zetten hem neer en gaan winkelen. Of ze gaan niet winkelen maar doen iets anders. ’t Is me nooit helemaal duidelijk. Op een forum houden we bij waar ze zijn. Soms wordt een auto op één dag in twee steden gespot. Rijden ze expres langs de drukste kruispunten. Dat haalt wel een beetje de spanning eraf. Een zeldzame auto op een verlaten landweggetje is eigenlijk het mooist.’ Hij geeft niet op, blijft in beweging. ‘t Gebruikelijke rondje. De winkelstraat uit, langs de grote musea, de chique hotels met hun piccolo’s buiten, over de brug over de rivier. Met opgetrok-
ken benen rijdt hij door de plassen. ‘Kijk, de nieuwe Mini, met extra laadruimte... hier stop ik vaak voor een broodje kebab, die heb je hier al voor één vijftig... Een Buick Skylark uit ’71... Die SUV’s vind ik helemaal niks. Da’s macht, geen elegantie.’ Terug in de winkelstraat valt de schemer in, de regen is opgehouden. Hij gaat zitten op een bankje dat hij droogmaakt met een sok. Heeft hij altijd mee, voor zijn zadel. ‘We zagen een Bentley Continental GT. Maar daar heb ik er honderd van. Twee Aston Martins DB9... daar komt een BMW Z8, da’s ook bijzonder. Nee... het is een Z4.’ Hij schudt zijn hoofd. ‘Dom, jongen, dom. Verkeerd benoemen is een zonde.’ Stapt dan weer op, maakt nogmaals de ronde, langs couturiers, juweliers, traiteurs. Aan het eind van de straat stapt een reus in een lammy achter het stuur van zijn Maybach S57. Zijn hand gaat joviaal omhoog. Hee jochie, hoe is het, goed, met jou? ‘Die liet me een keer op z’n oprijlaan
toen-ie zijn Bugatti Veyron stond te wassen. 1001 pk, 407 kilometer per uur, in tweeënhalve seconde naar de honderd. Dat haal je niet door de wasstraat. M’n moeder was niet zo blij met het verhaal, want het is geen frisse jongen. Ach. Met z’n zaken bemoei ik me niet. We hebben dezelfde liefhebberij. Alleen heeft hij het geld voor zulke auto’s en ik niet.’ Hij komt wel ‘s paparazzi tegen. Dan maken ze een praatje. ‘Raar vak. Ze jagen op beroemdheden omdat ze zwanger zijn, of een nieuw truitje hebben gekocht. Wat is daar interessant aan? Kijk, de ene auto is de andere niet. Maar mensen zijn allemaal hetzelfde.’ 1
Dagblad de Pers
22
Media
Schotel-tv Programmamakers halen schouders op over ‘toezicht’
Satellietschotel wapen in Taboes doorbreken, geld verdienen en vrouwenpraat. Bij de door miljoenen bekeken Arabische talkshow Kalam Nawaem gaan die drie hand in hand. Maarten Bloem AMSTERDAM
... Robin (Jim Bakkum) wordt in Antwerpen achtergelaten. JOOST HOVING/HH
MyVideo
SBS begint dagelijkse soap via filmpjessite Mediaredactie AMSTERDAM
...
Op MyVideo plempen Net5, Veronica en SBS6 uitzendingen maar ook internetfilmpjes. Ook de gebruiker kan er filmpjes naar uploaden. Het initiatief bestaat al een tijdje in Duitsland waar het moederbedrijf van SBS6 zetelt. Vanaf vandaag is er op MyVideo van SBS6 een online soap, 2000 Antwerpen, te volgen. De dagelijkse soap volgt de Nederlandse jongen Robin, gespeeld door Jim Bakkum, die door zijn eveneens Nederlandse moeder bij het gezin van zijn Vlaamse vader in Antwerpen wordt achtergelaten. 2000 Antwerpen (2000 is de postcode van Antwerpen) moet vijf keer
per week, maandag tot en met vrijdag, gaan verschijnen. Het gaat dan om afleveringen die drie tot vijf minuten duren. De eerste aflevering, die zeven minuten duurt, blijft een week online zodat iedereen de kans krijgt kennis te maken met de serie. Daarna beginnen de dagelijkse ‘uitzendingen’. Een soap die alleen maar bestaat in de virtuele wereld van het internet is een relatief nieuw fenomeen. In 2003 circuleerde de soapserie Jong Zuid uitsluitend op het mobiele telefoonnet. Elke dag kreeg men dan een foto te zien met wat tekst. Het was redelijk succesvol, maar een vervolg bleef uit. 1 www.myvideo.nl
‘Vandaag, lieve kijkers, is het onderwerp homoseksualiteit.’ De vier presentatrices van de wekelijkse Arabische talkshow Kalam Nawaem (vrij vertaald Zoete Praat) gaan er eens goed voor zitten. Voor hen is dit gesneden koek, want naast de reguliere zoete praat die hoort bij vrouwenprogramma’s weet men bij Kalam Nawaem wel raad met taboes en controverse. De presentatrices zoeken het zelfs op. ‘Als je met droge feiten komt, kijkt er niemand meer’, zo verklaart een van de presentatrices in de documentaire Satellite Queens, die regisseur Bregtje van der Haak maakte voor de VPRO.
200 miljoen kijkers Kalam Nawaem is een van de programma’s die voor een stille revolutie zorgen binnen de Arabische wereld. Onderwerpen die vroeger nooit in het openbaar werden besproken in die contreien, worden nu naar miljoenen huishoudens gestraald via de satelliet. Kalam Nawaem heeft als thuisbasis Dubai, het oliestaatje waar de islam regeert maar waar tevens de portemonnee heer en meester is. Handenwrijvend kijken ze daar naar het succes van Kalam Nawaem; het tarief voor een reclamespotje in het door bijna 200 miljoen mensen be-
De talkshow Kalam Nawaem doorbreekt taboes in de Arabische wereld.
keken wekelijkse programma is het hoogste van alle in de Arabische wereld uitgezonden programma’s. Natuurlijk houden de verschillende autoritaire regeringen de inhoud van
het programma streng in de gaten. De programmamakers halen er hun schouders voor op; ze zijn gewend aan wat ze eufemistisch ‘toezicht’ noemen. Seks en andere islamitische
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:06 17:21 17:24 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Nijntje en haar vriendjes Een echte hond De post Wortel tv Sesamstraat PVDA EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost
20.00 20:00 20:30 21:15
NOS Journaal Radar Spoorloos
22.00 22:10 23:00 23:50
Nederland 2
Onverwacht bezoek Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal Schepper & co MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Kassa 2 Klootwijk aan zee
20.00 20:25 21:00 21:50
Netwerk Tegenlicht: Satellite queens CDA
00:40 01:15
17:00 17:05 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag NCRV Dokument: Kerk te koop NPS Klassiek: Bach - Cantate BWV 60 Nova/Den Haag vandaag Netwerk/Man bijt hond/ EénVandaag
Holland Sport Mooi! Weer De Leeuw: The day after
22.00 22:30 22:50 22:55 23:20 00:15 01:10
RTL 4
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Dokument Junior 6tien SudoKidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 20:25 21:30
22.00 22:00 22:15 22:50 23:40
Nederland 3
NOS Sportjournaal NOS Journaal De nieuwste show Baby te huur De wereld draait door NOS Journaal
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Shark 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard Teleshop 4 Cupido 1op1
Beauty & de nerd The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal America’s next top model Project catwalk
22.00 22:30
22.00 22:25 22:50 23:00 23:05 00:00 00:55 00:56 03:00
17:30 18:30 19:00 19:30
23:30 00:00 00:30 01:00 01:01 02:00
Janice Dickinson Modeling agency De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens Teleshop 5 Babewatch tv KamasutraTV
The king of Queens, 00.30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:50
The A-Team Law & order De Pfaffs
17:00 17:30 18:20 19:10
Knockaround guys
20.00
20.00 20:30
22.00 22:20 23:20 23:50 00:50 00:51 03:00
SBS 6
17.00
De politie op je hielen! RTL Voetbal: Eredivisie samenvattingen RTL Poker: World Poker Tour Teleshop 7 Nachtlounge The hotspot
Knockaround guys, 20.30 uur
20:00 20:30 21:30
Everybody loves Raymond Oprah Winfrey show Dr. Phil Ally McBeal Everybody loves Raymond Jouw vrouw, mijn vrouw EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden
22.00 22:30 23:20 00:10 00:35 00:36 02:00
Net 5
17.00
As the world turns Oprah Winfrey show 4 in het land Teleshop 8 2Babes TV Club
17:05 18:05 19:00 19:20 19:55
Monk Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum
20.00 20:30
The recruit
22.00 22:35 22:55 23:00 23:25 00:25 02:00
Veronica
17.00 17:25 17:50 18:40 19:35
17.00 Will & Grace Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
17:15 17:35 18:00 18:10 19:05 19:35
Ugly Betty Big love
20.00
20.00 20:30 21:25
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Gevangen & Gevaarlijk Video vigilante Nachtprogrammering: Hart van Nederland - Late editie
22:30 22:55 23:25 00:05 01:05 01:05
Friends Friends Notes from the underbelly Related Nachtprogrammering: Relax TV Hart van Nederland & Shownieuws
Ugly Betty, 20.30 uur
20:00 20:30 21:30
Kim Possible Totally spies Politieachtervolgingen 3rd Rock from the sun Friends Spin city Seinfeld NCIS Numb3rs
22.00 22:30 00:25 01:30 02:00 03:00 05:00
Threshold Veronica poker: Womens open Nachtprogrammering: Late night Poker after dark Nachtprogrammering: Late night Hart van Nederland - Late editie
Dagblad de Pers
Media
stille revolutie
Emancipatie
taboes zijn nog niet eens de onderwerpen die de meeste kopzorgen opleveren bij de verschillende leiders. Kritiek op henzelf horen ze liever niet. Maar volgens regisseur Van der
Maar dat er een emancipatoire kentering in gang is gezet, is een feit, volgens Van der Haar. Hoe snel die zal gaan weet ze niet. ‘Het begin van de emancipatie in de Arabische wereld is er zeker. In het onderwijs zie je dat duidelijk. Daar gaan bijvoorbeeld al meer meisjes naar de universiteit dan jongens. De economie heeft dat trouwens ook hard nodig.’ Eventuele ‘tegenbewegingen’ zijn er volgens haar ook, ‘maar ik denk dat die uiteindelijk toch aan het kortste eind zullen trekken. Vooral mannen in de Arabische wereld hebben er belang bij dat het blijft zoals het is. Vrouwen met macht, tja, dat betekent natuurlijk verandering. Vooralsnog denkt het gros echter nog: blijf met je poten van mijn zus af en hou je bek tegen haar. Maar dat zal veranderen.’ 1
Scarlett gaat zingen bij Brit Awards
Eén
17.00 Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:25 21:55
Het weer Thuis Eeuwige roem Evelien De laatste show
22.00 22:40 23:01 23:02 23:05 23:35 23:55 00:20
...
Scarlett Johansson is gevraagd op te treden tijdens de uitreiking van de Brit Awards. Dat meldt de Britse krant Sunday Mirror. De Amerikaanse actrice deelt die avond één van de Britse muziekprijzen uit en is nu ook uitgenodigd om zelf een nummer te komen zingen. Het optreden zou de vuurdoop van de Lost in Translation-actrice als zangeres betekenen. In oktober werd bekend dat de blondine haar handtekening heeft gezet onder haar eerste platencontract. Ze is momenteel bezig met de opnamen van een cd met
Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Studio 1 De rode loper Man bijt hond Doorlopende herhalingen van Het journaal laat en weer
17:05 17:30 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35
Aladdin in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Op schok Karrewiet Spring Gebuisd En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet The Sleepover Club
20.00 20:00 20:35 20:40 21:10 21:40
Terzake Gedichtendag Het peulengaleis In search of perfection Verloren land
22.00 22:07 22:10 23:05
Lux Belga sport Phara
uitsluitend covers van singer-songwiter Tom Waits, die in het voorjaar wordt verwacht. De Brit Awards, de belangrijkste Britse muziekprijzen, worden op 20 februari in Londen uitgereikt tijdens een door Ozzy en Sharon Osbourne gepresenteerde show. Grote kanshebbers dit jaar zijn Take That, Mika en X-Factor-winnares Leona Lewis, die allemaal vier keer zijn genomineerd. Voordat ze de microfoon zal oppakken bij de Awards gaat de actrice eerst nog vijf dagen naar de Perzische Golf om de soldaten van het Amerikaanse leger een hart onder de riem te steken. 1
REUTERS
Televisie
NPS stopt met samenwerkingen Mediaredactie AMSTERDAM
...
HH
De NPS stapt uit de programma’s Zembla en Pauw & Witteman en wil alleen of met andere niet-ledengebonden omroepen doorgaan met NOVA. Andere Tijden blijft een coproductie van NPS en VPRO, aldus het vakblad De Journalist. Wat met de politieke zondagrubriek Buitenhof moet gaan gebeuren, is nog niet helemaal duidelijk. De veranderingen staan gepland voor 1 januari 2009. De NPS werkt nu bij de vijf programma’s in wisselende samenstelling intensief samen met de VARA en de VPRO. Minister van Me-
dia Ronald Plasterk (PvdA) heeft de NPS opgelegd dat ze neutrale nieuwsen cultuurprogramma’s moet maken en dat ‘gekleurde’ programma’s thuishoren bij ledengebonden omroepen. Dat leidt ertoe dat samenwerkingsverbanden moeten stoppen. Andere Tijden blijft zeker buiten de operatie, omdat het geschiedenisprogramma niet gekleurd is. De NPS gaat ook op zoek naar nieuwe partners. Daarbij zijn de NOS en Teleac/NOT in beeld, omdat het omroepen zonder leden zijn. Daarmee wordt het bijvoorbeeld mogelijk dat NOVA samen met het NOS Journaal en de sport een laat nieuwsuur maakt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... .....................................
Canvas
17.00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
AMSTERDAM
Satellite Queens, Ned 2, 21.00
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Zingend Hollywood
Mediaredactie
Haak omzeilen de presentatrices dat gebod op de hen bekende subtiele wijze: ‘Als de Egyptische president weer met 99,9 procent wint, maken ze daar speelse verwijzingen naar.’ Ondanks al het succes voor Kalam Nawaem valt er nog een wereld te winnen. Niet elke Arabier loopt weg met de vier hoogopgeleide dames en hun programma, blijkt uit een fragment in Satellite Queens. Zo moet een stel dobbelende Egyptenaren in een koffiehuis niets hebben van de seksuele onderwerpen die worden behandeld. De negatieve reacties bereiken ook de presentatrices, en die gebruiken ze vervolgens weer in hun show.
23
+ UITGELICHT+
Het gesprek
Holland Sport Sportshow gepresenteerd door Wilfried de Jong en Matthijs van Nieuwkerk. Ned3, 20.25
17.00
Film: The Recruit Spionagethriller met Al Pacino. SBS6, 20.30
20.00
In search of perfection BBCserie waarin gerechten worden onderzocht en geperfectioneerd. CANVAS, 21.10
22.00
16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 20.30 21.30 22.00 23.00 00.00 00.30
17.00 Opinio Gogh’s Zondag FC Het Gesprek Het Gesprek van de Dag Spraakmakers Fashion Week Commissaris Theodor Een Politiek Gesprek FC Het Gesprek Het Gesprek van de Dag Spraakmakers Fashion Week Commissaris Theodor
Paradise or bust Vijf mensen moeten een ecodorp stichten. BBC2, 22.00 Damages Advocatenserie met Glenn Close. BBC1, 23.35
Comedy Central 17:10 17:30 17:55 18:20 18:45 19:00 19:25 19:40
Johnny Test Ricky Sprocket Grossology Animaniacs Shaun het schaap Ned’s Survivalgids El Tigre Unfabulous
20.00 20:00 20:25 20:50 21:00 21:25
That 70’s Show South Park The world stands up Family guy Gavin & Stacey
22.00 22:00 22:25 22:55 23:20 23:45 00:20
Frasier Californication That 70’s Show Family guy Gavin & Stacey Frasier
Spraakmakers Fashion Week, 00.00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
BBC 1
BBC 2
17.00
17.00 17:00 17:25 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
The crust Thumb wrestling The revenge files of Alistair Fury MI High Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30
The One show Blackpool medics Nieuws en regionaal nieuws EastEnders Panorama
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35
Messiah V - The Rapture Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Damages
17:30 18:15 19:00 19:30
Ready steady cook The weakest link Eggheads Extreme dreams with Ben Fogle: Nepal
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
ZDF
17.00
17:00 17:15 18:00 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Tagesschau Mord mit Aussicht Die Entscheidung Report Mainz
20.00
20.00 The Great War in colour Mastermind University challenge Masterchef
22.00 22:00 23:00 23:30 00:20 00:20 01:20 03:00 04:30
ARD
17.00
20:00 20:15 21:00 21:45
22.00 Paradise or bust Room 101 Newsnight BBC Four on BBC Two: Atom Weerbericht BBC News 24 Talk Italian Italy inside out
Ready steady cook, 17.30 uur
22:15 22:43 22:45 00:00 00:20 00:50 02:10 02:15 03:05 03:50
20:15 21:45
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO 5113 heute Weerbericht WISO Mord in aller Unschuld heute-journal
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Beckmann Nachtmagazin Roglers rasendes Kabarett Deutschland Satire Fahr zur Hölle, Hollywood Tagesschau Sturm der Liebe Die Entscheidung ttt - titel thesen temperamente
22:12 22:15 23:45 00:00 01:20 01:25 01:55 02:25 03:10
Weerbericht Der Zodiac-Killer heute nacht Das kleine Fernsehspiel: Überall ist es besser wo wir nicht sind heute neues Vor 30 Jahren - Arlo Guthrie: Wo sind all die Blumenkinder hin? WISO heute
17:05 18:00 18:30 19:00
5th Gear How it’s made Stunt junkies: Kayak plunge Mythbusters: Escape slideparachute
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Bio-diesel man Deadliest catch: Crossing the line
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55 02:50
Dirty jobs Biker build-off: Matt Hotch vs Roger Goldammer Really big things I shouldn’t be alive: Jaws of death Bad boy racers Nachtprogrammering
Dagblad de Pers
24
Puzzel
1
ZWEEDS RAADSEL: betaald zetten hogedrukpan
2
3
4
5
6
verklaring
extreem vat
7
CRYPTOGRAM 1
OPLOSSINGEN VAN VRIJDAG
2
3
vlug
horizon
roem
4
5
1 hoofddeksel tuinkamer
6
moeraspalm tijdperk
2 sporenplant
9
luifel slaapplaats
3
soort papegaai walgvogel
10 kerkgebruik
4
gespitste mond
zijweg v. e. hoofdweg baardje
11
strijdpaard bespiegeling
hetzelfde
hoogste dakrand
bouwloods
HORIZONTAAL: 1. Vaart met reclame door de onderwereld (8); 4. Stad waar je een pul cacao kunt drinken (8); 6. Meisje dat een verward doelpunt maakt (4); 8. Verwonden van vruchten (7); 9. Dikhuid (4); 10. Uitroep om verstoppertje te spelen (8); 11. Naargeestige noot van een psalm (8). VERTICAAL: 1. Aan de hand en te voet (6); 2. Benadeeld door een dief (6); 3. Aan dit mechaniek is men even bezig (7); 5. Niets dan organische verbindingen van dieren (7); 6. Donder, daar heeft men niet van terug! (6); 7. Die godin staat aan het begin van het onderwijs in Griekenland (6).
6
5
7
7
8
OPTISCHE ILLUSIE
SUMBRERO®
17
9
30 10
15
15
24
16
1
2 9
SUDOKU
5
5
20
25
6
8
7
2 9
7
SUDOKU
7
3
5
6
6
5
3
5 3
9 4
6
2
5
6
1
5
9 3
3 4
8 2
7
6
2
16
3
9 6
1 4 6 8 3 9 2 7 5
9 5 2 7 6 1 4 3 8
6 2 4 3 5 8 1 9 7
7 3 8 1 9 6 5 4 2
5 9 1 4 7 2 3 8 6
2 7 1 6 3 9 4 5 8
6 9 4 5 2 8 7 3 1
5 3 8 4 7 1 9 6 2
1 2 3 8 4 7 5 9 6
4 6 5 1 9 2 8 7 3
7 8 9 3 5 6 1 2 4
8 1 2 9 6 5 3 4 7
3 5 7 2 8 4 6 1 9
9 4 6 7 1 3 2 8 5
7 3 8 6 4 9 1 2 5
4 1 9 3 5 2 8 6 7
2 6 5 8 1 7 3 4 9
8 5 3 2 7 4 9 1 6
6 2 1 9 3 5 4 7 8
9 4 7 1 8 6 5 3 2
1 7 2 4 9 8 6 5 3
5 9 4 7 6 3 2 8 1
3 8 6 5 2 1 7 9 4
9 6
34
6
15
3
5
8
3
3 8 7 5 2 4 6 1 9
1
1
2 8
4 6 9 2 1 7 8 5 3
Kakuro® van vrijdag
17
8
2 1 3 9 8 5 7 6 4
KAKURO®
4
8
8 7 5 6 4 3 9 2 1
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 2 1 2 1 driehoekjes de som van cijfers 1 3 4 5 van 1 tot en met 9, die hori4 2 1 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge2 1 2 1 vuld. De Sumbrero® links is 6 3 4 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van vrijdag de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 7 2 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 6 5 doet helemaal niet mee. Per 8 8 8 som mag elk cijfer maar één 1 9 7 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
11
15
27 16
SUDOKU
Legpuzzel
Kakuro® & Sumbrero®
In welke richting kijkt deze vrouw?
30
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Dienblad; 4. appelsap; 6. over; 8. werklap; 9. pers; 10. mandarijn; 11. geleerde. VERTICAAL: 1. Daarop; 2. nieuws; 3. lustrum; 5. pijlsnel; 6. opgave; 7. reunie. Zweeds -i-h-t-cintegraal -sen-akte scene-sas -h-ark-lpet-gedoe -pat-bint reputatie -nek-boer GEHALTE
6
1
4
7
16
7 23
9 14
5
6 4
2 8
9
7
2
8
1 6
4
4
1 9
2
3 5
5 4
2
3
7
4
9
6
7
5
4
6 1
14
4
16
9
5 9
2
8
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
[email protected]
Misplaatste zuinigheid Amanda Demmers
...
Mijn gezicht staat in brand. Vurig rode, opgezwollen oogleden maskeren mijn bruine kijkers. Als je me niet kent, zou je denken dat ik iets te driftig met mijn feestmake-up in de weer ben geweest. Ik lijk de duivel himself wel. En dan de bloederig gekleurde vlekken om mijn mond. Een bubbeltjesenveloppe oogt egaler. Nee, ik heb niet met vuur gespeeld. Ben zelfs niet ondeugend geweest. Ja, ik heb wél iets doms gedaan. Elke avond was ik braaf mijn smoeltje met een gezichtsgel. Vlokje in de handpalm, warm water eroverheen en soppen maar. Normaliter doe ik dat aan de wastafel, maar gister-
avond besloot ik anderszins. Mijn met schuim gevulde, heerlijk warme bad was te aanlokkelijk om te verlaten. Ik greep naar de gel, pakte een ietwat te groot uitgevallen dot en begon te smeren. Waar het water vandaan kwam? Uit het bad, natuurlijk. Een bewuste besparing. Wie ben ik om te zeuren tegen mijn vriend als hij te lang doucht, terwijl ik zelf voor elk wissewasje de kraan openzet, nietwaar? Daar ging het mis. En gruwelijk ook. Het soppen was geen probleem. Afspoelen met het badwater voelde als de FA-reclame op tv. Uit enthousiasme plensde ik nog even lekker door. Tot ik mijn gezicht afdroogde. Een helse hitte overviel mijn wangen. Vlak daarna kwamen de prikkels om mijn ogen en mond. Ietwat in paniek hing
ik alsnog twintig minuten met mijn kop onder de koude kraan en smeerde ik me suf met allerhande crèmes om de pijn enigszins te verzachten. Die werd overigens alleen maar erger. Wat was er loos? De eucalyptus in het badwater verschroeide mijn tere huid. Als ik net zo spaarzaam was omgegaan met het badschuim als met mijn gezichtsgel, was er niets aan de hand geweest. Maar aangezien ik met het badschuim had gestrooid als Zwarte Piet met zijn pepernoten, was de concentratie werkzame eucalyptus minstens vier keer zo hoog als bij mijn vriend. ‘Eigen schuld, dikke bult’, hoorde ik hem denken. Ik vreesde alleen maar de pijnlijke nacht, die me ondanks de slaapverwekkende, rustgevende eucalyptus te wachten stond. 1
Dagblad de Pers
Sport
25
Winnaar en verliezer van de week
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................
NICOLIEN SAUERBREIJ
SOENAR CHAMID
Verpestte ooit haar medaillekansen op de Olympische Spelen omdat ze een tegenstander haar snowboard liet waxen. Nu is ze terug. Won afgelopen weekend voor de tweede keer een wereldbekerwedstrijd en leidt het algemeen klassement.
JAN BOS
Presteerde bijna het onvoorstelbare door na één dag sprinten in het spoor van ‘s werelds snelste schaatsers te blijven. Maar in een onderling duel met rivaal Wotherspoon vloerde één scheurtje in het ijs de hoop van Nederland.
REUTERS
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Schaken In Wijk aan Zee overstemmen alleen schaakstukken de huilende wind
Niet praten of fluisteren, maar kijken! Schaken is geen kijksport. Zegt men. Minder dynamisch dan groeiende sprieten op een kunstgrasveld, zelfs cricket is opwindender. Staren naar een stel oude mannen die urenlang doodstil achter een bord zitten – kan het nog saaier?
Bij het betreden van de sporthal waar het Corus Chess-toernooi wordt gespeeld, valt de stilte als een natte doek over de bezoekers. Praten is niet toegestaan. Fluisteren is niet toegestaan. Op het gebruik van mobiele telefoons staat de doodstraf. Stiekem gefluister en het geschuif van stukken over het bord zijn de enige geluiden die de huilende wind overstemmen. Honderden amateurschakers turen ingespannen naar hun stellingen. Aan de andere kant van de zaal, achter een afscheiding, zitten de grootmeesters, die zijn opgedeeld in drie groepen. In de A-groep speelt de absolute wereldtop. Van de eerste tien schakers op de wereldranglijst doen er zeven mee in Wijk aan Zee. De Indiër Anand is er, de wereldkampioen. Hij ziet er bepaald niet uit als een oude saaie man. Toch is hij met zijn 38 jaar één van de oudste deelnemers. Met het hoofd in zijn handen staart hij naar de stukken op het bord. Hij zucht en duwt zijn bril terug op zijn neus. Tegenover hem zit een vrouw, Judith Polgar. Ze draagt een hip mantelpakje. Door haar sluike haar glinstert een oorbel met een dure edelsteen. Er speelt een ironische glimlach rond haar lippen. Of dat komt omdat ze kansloos verliest of juist omdat ze de wereldkampioen in haar val heeft laten lopen, is niet duidelijk.
Ze is de niet enige vrouw in het gezelschap. Het peloton meesters is zeldzaam gemêleerd. Jong, oud, man, vrouw, blank, bruin, geel, zwart: er zit van alles achter de tafels. Het lijkt op een willekeurige dwarsdoorsnede van de wereldbevolking. Lijzige jongemannen met bleke gezichten en ongekamd haar, maar ook een meisje met een schattig roze truitje en gele speldjes in het haar. Armenen die met een stalen gezicht minutenlang recht in het gezicht van hun tegenstander kijken, een Chinees met een bril waar Jamai jaloers op zou zijn en een Ne-
midden tussen de stukken van haar tegenstander en er loopt een atletische Bulgaar rond, die met zijn stijlvolle witte pak niet had misstaan tussen een stel modebewuste voetbalvedettes. Er wordt niet gesproken, maar de lichaamstaal zegt meer dan duizend woorden. De aanblik van krakende hersenen, ijsberende meesterschakers en nerveus tikkende schoenen op de gymzaalvloer is fascinerend. Tussen de tafels is het spitsuur. Schakers sloffen rond, verzonken in gedachten. Soms snel, met grote pas-
sen, zoals Kramnik. Maar ook tergend langzaam, zoals de Engelsman Short, die plukkend aan een foeilelijke stropdas met daarop een pion en een dame voortschrijdt als een bruid op weg naar het altaar. Hij botst op tegen Daniël Stellwagen, Nederlands hoop in bange dagen, die met de armen strak langs zijn lichaam staat te kijken bij zijn maatje Jan Smeets. Sargissian komt voorbij, in een soort schaatspas. De gespannen atmosfeer is zo dik dat je er plakken van zou kunnen snijden. De Pool Krasenkow – wollen spencer, de knoopjes van zijn blouse dicht tot het bovenste gaatje – speelt zenuwachtig met een geslagen loper. Bacrot bijt op zijn nagels, Leko snuit zo zachtjes mogelijk zijn neus en Carlsen zoekt ongeduldig in een plastic tas van de Noorse Aldi naar iets dat zo belangrijk is dat hij er tien minuten speeltijd voor opoffert. De wallen onder zijn ogen liggen als loopgraven in zijn gezicht. De tijd vordert en de spanning neemt toe. De finale begint. Spelers komen in tijdnood, er wordt geblunderd en getoverd op de borden, die langzaam leger en leger worden. Langzaam maar zeker beginnen de schakers de zaal te verlaten. Partijen eindigen, spelers schudden elkaar de hand en verdwijnen. Dan, ineens, is het afgelopen. De laatste twee meesters ondertekenen het wedstrijdformulier en lopen naar buiten. De toeschouwers schuifelen naar buiten, opgewonden fluisterend tegen elkaar. ‘Papa’, zegt een jongetje met een Ajax-rugtas tegen zijn vader, ‘Gaan we morgen weer?’ De man knielt en zegt zachtjes: ‘Morgen gaan we naar het voetballen. Toch?’ Het jongetje kijkt naar de grond. ‘O ja.’ De teleurstelling klinkt in zijn stem. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Sportmemorabilia
De held van... schaakgrootmeester Loek van Wely
MP3x
Laten we weer terugkeren naar de tijd waarin wielrennen nog gewoon wielrennen was. Stoere mannen die tegen onbekende, vervaarlijke bergen opreden. Op ebay.nl staat een prachtige foto te koop van een van de exponenten van die tijd: Gina Bartali. Er is al vijf keer geboden, maar 7,50 euro is niet genoeg voor de Belgische verkoper. We geven hem groot gelijk.
Over zijn bewondering voor ex-NBA-basketballer Rik Smits
Niels Kerstholt won zilver op de EK shorttrack.
Thijs Zonneveld WIJK AAN ZEE
...
Tussen de tafels is het spitsuur, de schakers Ivanchuk (links) en Adams. MICHEL UTRECHT
Loek van Wely. HOLLANDSE HOOGTE ‘Ik heb altijd bewondering gehad voor sporters die in het hol van de leeuw goed weten te presteren. Zoals de basketballer Rik Smits, die in de NBA in de Verenigde Staten naam heeft gemaakt. Ik volg het Amerikaanse basketbal op de voet. Het is een sport die gedomineerd wordt door Ameri-
Carlsen zoekt in een Noorse tas van Aldi iets heel erg belangrijks derlander met blauw haar. Ventjes van twintig in te grote zilvergrijze pakken zitten tegenover slonzige dertigers met wijde truien en vale spijkerbroeken met vlekken. Een frêle Amerikaans meisje met een bontmus zet haar dame met een harde plof
kanen, en dan komt daar plots zo’n Nederlander aankakken en die blaast zijn partijtjes mee. Dat gevoel valt te vergelijken met het schaken, als je tussen alle Russen in goed weet te presteren. In het voormalige Oostblok, en dan met name de Sovjet-Unie, was schaken altijd hét paradepaardje om mee duidelijk te maken dat hun systeem beter werkte dan het westerse. As je sowieso al wilt excelleren als schaker, moet je van die Sovjet-jongens winnen. Dus dat betekent dan dat je ze bewust moet opzoeken. Dat voelt bijzonder, want je weet dat je gewoon als een soort van schaakbarbaar aan komt zetten op hun terrein. En daar probeer je dan toch beter op te zijn dan zij. Zo moet het ook voelen voor Rik Smits. Ik kan mij heel goed voorstellen wat
PRO SHOTS
1 Mozart – Requiem 2 Floorfillers – Compilatie cd 3 Carl Orff – O Fortuna
Rik Smits. AP voor kick het geeft om in de Verenigde Staten te presteren. Zelf doe ik ook graag aan fysieke sporten, maar schaken is toch wel een erg tijdrovende aangelegenheid, hoor.’
‘Voor een wedstrijd draai ik nooit muziek, maar ik loop altijd te klooien. Dat ziet er misschien onprofessioneel uit, maar juist dan kan ik mij ontspannen voorbereiden. Vind je Floorfillers (trancemuziek, red) en Mozart een rare combinatie? Nou, Dj Jean kwam bij Trance Energy ook op met Carmina Burana van Carl Orff. De enige muziek die ik minder vind, is de standaardmuziek die je de hele dag op de radio hoort. Nee, ik ga daar niet van gillen: dat is iets voor vrouwen. Ik gooi eerder mijn radio het raam uit.’
26
Sport
Voetbal Kritische achterban ziet strijdend NEC gelijkspelen tegen Ajax
Zakkenvuller Lens weer geliefd in Nijmegen
Eredivisie VVV verrast ook PSV (1-1)
‘Hi. Ik ben Honda, de voetballer, niet de auto’ Het duel tussen VVV en PSV (1-1) lijkt een ontmoeting tussen Klein Duimpje en de voetbalreus. Maar straks is VVV groot in Japan, dankzij een tip van PSV-trainer Vergoossen. Remco Janssen VENLO
...
VVV had gisteren een dubbele verrassing in petto. Naast een puntje met tien man tegen topclub PSV presenteerde de club zijn nieuwste aanwinst: de Japanner Keisuke Honda. Niet voor niets hield VVV de officiele handtekeningceremonie vóór de topper tegen PSV. Voetbaljournaille uit het ganse land weet dan opeens het einde van de A67 of de A73 te vinden. Het duel tegen PSV bewees nog maar eens het nut van de verre reis. Voor de derde keer op rij sleepte VVV een punt in de wacht tegen een topclub. Het gelijkspel had de schijn van ondankbaarheid, want VVV had de kersverse aankoop juist te danken
aan de trainer van de opponent. Huidig PSV-trainer Sef Vergoossen tipte tijdens een zakenreis Hai Berden, voorzitter en hoofdsponsor van de Venlonaren. VVV hoopt straks munt te slaan uit de transfer. Zo poogt Honda’s zaakwaarnemer een sublicentie van tvrechten van de Eredivisie te slijten in Japan. En VVV pimpte zijn website alvast op in het Japans. Dat alles voor een middenvelder die eerst slechts drie weken op proef zou komen in Venlo. Reeds na anderhalve week wisten Wetzel en zijn staf genoeg: laat maar komen, die Honda. Zijn overschrijvingspapieren waren in recordtempo geregeld en kwamen vrijdag pas binnen. Desondanks mocht de aanwinst direct na rust verdienstelijk invallen. Toeschouwers, clubmensen en journalisten deden nadien hun best om de beste Japannergrap te verzinnen. De beste kwam van de speler zelf. ‘Hi. Ik ben Honda. De voetballer, niet de auto.’ 1
NEC-aanvaller Jeremain Lens scoort de 1-0. EVERT-JAN DANIELS
De zestiende plaats van NEC gaat de Nijmeegse supporters aan het hart. De kritische achterban eist meer inzet van de spelers. Tegen Ajax bleek dat de protesten hun uitwerking niet hebben gemist. Iwan Tol NIJMEGEN
...
Het contrast voor Jeremain Lens was groot, en dat in een tijdspanne van nog geen vijf dagen. Dinsdag, na het echec voor de beker tegen FC Zwolle (0-2 nederlaag), moest hij nog door stewards worden begeleid naar zijn auto. De aanvaller, mikpunt van kritiek, kreeg diverse verwensingen naar zijn hoofd geslingerd, waaronder racistische. ‘Ik kan daar best tegen’, zei Lens. ‘Maar een vriend met wie ik was, kon er minder goed mee omgaan.’ Een onplezierige situatie was het gevolg. Maar waar Lens op dinsdag nog het stadion uitvluchtte, daar kwam hij gisteren handen tekort om de felicitaties in ontvangst te nemen na het knappe 1-1 gelijkspel tegen Ajax. Vreemd? Lens vindt van niet. ‘Zo zit de voetballerij in elkaar. Als je daar
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... KORT 111
Sparta walst over De Graafschap heen met 6-1
Sparta heeft gisteren met maar liefst 6-1 gewonnen van De Graafschap. Charles Dissels tekende voor twee van de zes doelpunten aan Rotterdamse zijde. Al na zeven minuten opende Yuri Rose de score: in het strafschopgebied van De Graafschap kreeg hij alle ruimte om lekker uit te halen. Dissels maakte in de elfde minuut de twee nul. Arnar Vidarsson redde in de 36e minuut de eer voor De Graafschap. In de tweede helft werd Sparta nog geholpen door een eigen doelpunt van Resit Schuurman.
niet tegen kunt, ben je niet geschikt voor dit wereldje’, sprak hij wijs. Lens, die deze zomer van AZ werd gehuurd, werd bij NEC gepresenteerd als een talentvolle dribbelaar. Tot op heden stelt hij echter teleur en deelt hij volop mee in de Nijmeegse malaise. Hij is de eerste om dat toe te geven. ‘Ik kan veel beter, dat weet de trainer ook.’ Deze week had Lens nog een gesprek met zijn coach. Mario Been gaf hem het advies zich niets aan te trekken van de kritiek en vooral zijn eigen plan te blijven trekken. Dat valt niet mee, stelt Lens. In de nacht van vrijdag op zaterdag legden supporters nog vuilniszakken neer op het veld in De Goffert. ‘Met 11 vuilniszakken zonder mentaliteit is degradatie een formaliteit’ viel er op spandoeken te lezen. Het geeft aan dat het menens is voor de fans. Verliezen, oké, maar verzaken is uit den boze voor de kritische achterban. ‘Ik probeer me af te sluiten voor kritiek’, zegt Lens. ‘Maar je krijgt het toch mee. Op internetsites werd ik een zakkenvuller genoemd. Ik heb vandaag hopelijk afgerekend met dat vooroordeel.’ Lens scoorde namens NEC in de eer-
ste helft; dat was de periode waarin het kwetsbare Ajax op agressiviteit werd afgetroefd. Met name de verdediging is de achilleshiel voor trainer Adrie Koster – een defensie met Ogararu, Colin, Vertonghen en Emanuelson is zelfs op nationaal niveau niet goed genoeg. NEC wist er wel raad mee. Met iets meer geduld in de afwerking had nieuweling Kevin Bobson zijn ploeg voor de rust zelfs al op een grotere voorsprong kunnen zetten. Mario Been snapte maar weinig van de plotselinge gedaanteverwisseling van zijn ploeg. Afgelopen week had hij zijn spelers beboet voor het gebrek aan inzet; nu knokten ze voor elke meter grond. ‘Ik ben een jonge trainer en zal me er bij neer moeten leggen dat sommige dingen niet verklaarbaar zijn. Vandaag is daar een goed voorbeeld van.’ Gelijk aan Lens ontving nu ook Been na afloop volop schouderklopjes. ‘Gelukkig maar, want de afgelopen week liep iedereen met een grote boog om mij heen’, had de trainer geconstateerd. ‘Ik was zelfs even bang dat ik een ongeneeslijke ziekte had opgelopen, maar dat blijkt gelukkig mee te vallen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. UITSLAGEN EN RANGLIJST
Vrijdag Excelsior - Feyenoord . . . . . . . . . . .2 - 1 Zaterdag FC Utrecht - Roda JC . . . . . . . . . . . . 3 - 1 NAC Breda - Willem II . . . . . . . . . . .1 - 0 SC Heerenveen - AZ . . . . . . . . . . . .4 - 0 Vitesse - Heracles Almelo . . . . . . . .2 - 0 Zondag Sparta - De Graafschap . . . . . . . . . .6 - 1 VVV-Venlo - PSV . . . . . . . . . . . . . . 1 - 1 FC Twente - FC Groningen . . . . . . .3 - 1 NEC - Ajax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 - 1
1 PSV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Ajax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Feyenoord . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 FC Twente . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 FC Groningen . . . . . . . . . . . . . . . 6 SC Heerenveen . . . . . . . . . . . . . 7 Roda JC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 FC Utrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Vitesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 NAC Breda . . . . . . . . . . . . . . . . 11 AZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 De Graafschap . . . . . . . . . . . . . 13 VVV-Venlo . . . . . . . . . . . . . . . 14 Heracles Almelo . . . . . . . . . . . 15 Sparta Rotterdam . . . . . . . . . . 16 NEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Excelsior . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Willem II . . . . . . . . . . . . . . . . .
19-40 19-37 19-36 20-36 20-36 20-34 20-33 20-32 20-31 19-29 19-28 20-22 20-19 20-16 19-15 20-15 20-15 20-13
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Tom en Sofie (1)
Tom en Sofie (2)
Arme Tom, arme Sofie. De liefde tussen het Belgische sprintkanon (27) en de 16-jarige (!) Nederlandse schone is voorbij. Nu hoef ik enkel nog aan fietsen te denken’, liet Tom Boonen optekenen.
Naar verluidt vond Sofie dat Tom te onvolwassen was voor een echte relatie.
Sport
27
WK Sprint
Annette Gerritsen durft eindelijk op haar techniek te vertrouwen Geert Jan Hahn HEERENVEEN
...
Brons voor Gerritsen. SANDER CHAMID
Schaatsster Annette Gerritsen had dit weekend moeite om zich in te houden. Haar te grote wil om te winnen zorgde er bijna voor dat ze het podium misliep, maar een spoedcursus onthaasten leverde haar een bronzen medaille op achter de Duitse dames Jenny Wolf en Anni Friesinger. De 22-jarige Gerritsen reed twee uitstekende korte afstanden. Op de eerste 1000 meter vertrouwde ze ech-
ter niet genoeg op haar techniek. Ze harkte en prikte. ‘Ik deed wat ik niet moest doen: ik was te gretig.’ Collega-schaatsster Ireen Wüst herkent dat gevoel. ‘Als je iets te graag wilt, sta je ook iets te gespannen aan de start. Dan blokkeren je spieren en maak je foutjes. Je moet daarin een ideale modus vinden.’ Jac Orie, de trainer van Gerritsen, noemde de manier waarop zijn pupil de 1000 meter schaatste zelfs ‘inefficiënt’. Een onderhoud op de zaterdagavond tussen hem en Gerritsen
had op de tweede dag effect. In een duel om het brons met haar landgenotes Marianne Timmer en Ireen Wüst en de Italiaanse Chiara Simionato kwam de Ilpendamse als winnares uit de strijd. Haar tijd van 1.15,91 was meer dan anderhalve seconde sneller vergeleken met de rit van zaterdag. ‘Als je erg hard wil, moet je ook de tijd ervoor nemen om je slag af te maken. Dat lef had Annette nu. Ze ging gewoon ‘zitten’ en schaatsen’, sprak Orie. ‘Ik kon mijn gedachtes wegdrukken’,
zei een tevreden Gerritsen. ‘Eerst concentreren op de race, daarna pas zien wat de uitslag is. Het is een heel belangrijke les geweest dat ik de rust kan bewaren en kan uitgaan van mijn techniek.’ Volgens Orie zijn er ondanks dit succes nog genoeg aandachtspunten bij Gerritsen, zeker als ze in het spoor van snelheidsduivel Jenny Wolf mee wil. ‘Ze mag bijvoorbeeld nog wel wat sterker worden’. Dan lacht de coach om zijn eigen woorden. ‘Ach, het is ook nooit goed, hè?’ 1
Eredivisie Friese club leert ploeg van Louis van Gaal harde lessen: 4-0
Heerenveen heeft alles wat AZ mist De ontmoeting tussen Heerenveen en AZ vertelde het verhaal van twee clubs die gekozen hebben voor een totaal andere filosofie. Dat de Friezen overtuigend met 4-0 wonnen, was het gevolg van beleid waar ze in Alkmaar niets van snappen. Stephan Wageman HEERENVEEN
...
Ze moesten best lachen daar in Heerenveen, toen Louis van Gaal dinsdag bij een ondernemersbijeenkomst in Amsterdam naar hen uithaalde. ‘Ze hebben de aura van een lieve vereniging. Met Friezen op klompen en een volkslied. Maar zo lief zijn ze niet.’ Reactie uit Heerenveen: klopt helemaal. Maar ze zijn in het Abe Lenstra Stadion wel zo slim niet in het openbaar in de tegenaanval te gaan. Het imago gaat er immers boven alles. SC Heerenveen is een voorbeeld voor veel Nederlandse voetbalclubs. Bij thuiswedstrijden komen er bijna net zoveel toeschouwers als er in de stad wonen. Zelfs buiten de eigen provincie heeft de club een aureool van vredelievendheid om zich heen gecreëerd. Een paar jaar terug werd er onderzoek gedaan bij de voetballiefhebbers. Over welke clubs wilden zij graag lezen, was de vraag. Uitkomst: 1. Ajax, 2. Feyenoord, 3. Manchester United (Van Nistelrooy speelde er toen nog), 4. SC Heerenveen, 5. PSV. De manier waarop met name oudvoorzitter Riemer van der Velde de club in de markt heeft gezet, is bewonderenswaardig. Hij heeft gehandeld met het idee dat het de toon is die de muziek bepaalt. Wie een avond naar Heerenveen gaat, begrijpt wat hij bedoelt. Suppoosten zijn vriendelijk, er is voldoende parkeerruimte,
tegenovergestelde imago van de Friezen op te spelden. Waar Heerenveen zorgvuldig heeft gebouwd aan een gedegen fundament, probeert AZ in erg korte tijd aansluiting bij de top te vinden. Die jacht naar hogere doelen heeft iets kunstmatigs gekregen. Het beste voorbeeld daarvan is de poging Afonso Alves voor 18 miljoen euro van Heerenveen over te nemen. Het is een bedrag dat voor Nederlandse begrippen buitenproportioneel is. Zelfs in grote voetballanden is 18 miljoen euro een mega-investering.
het elftal speelt attractief voetbal, hooligans kennen ze niet en iedereen wordt met egards behandeld.
Vriendelijke Gert Maar op de achtergrond wordt de club net als elders met ijzeren hand geregeerd, een feit dat echter nauwelijks naar buiten sijpelt. Vraag het maar aan Gertjan Verbeek. Hij heeft net AZ een enorm pak slaag gegeven (4-0) en zit na de persconferentie nog rustig zijn verhaal te doen. Rode draad in het vragenvuur: of hij snapt dat Heerenveen hem na dit seizoen aan de kant zet. Hij vertelt het niet hardop, maar zijn lichaamstaal verraadt dat hij het niet kan verklaren. Toch is het wel uit te leggen. Hij acteert meestal de vriendelijke man voor de camera’s, maar binnenskamers wordt ‘m veel verweten. Ten eerste zijn gedrag. In het stadion wordt hij óf Gert óf Jan genoemd. Gert is de vriendelijke hoofdcoach, maar Jan is de nare, nukkige oefenmeester voor wie velen wat bang zijn. Ten tweede neemt de clubleiding Verbeek kwalijk dat hij in het begin van het seizoen te vaak aan het zeuren was over spelers die hij miste of die waren vertrokken, terwijl de scouting vond dat zij al passende opvolgers hadden klaarstaan. Iets waar ze trouwens gelijk in hadden, gezien het elftal dat AZ compleet wegspeelde. Tot slot denken de bazen dat Verbeek niet de man is die over voldoende kwaliteit beschikt de club naar een hoger niveau te tillen. Ga eerst een paar jaar bijleren, dan mag je wellicht terugkomen, werd hem verteld. Het is echter interessant te zien hoe weinig ophef het vroegtijdige ontslag heeft opgeleverd. Niemand die er schande van spreekt, laat staan
Poenerige Alkmaarders
Heerenveen-trainer Gertjan Verbeek. PRO SHOTS
dat het een rel veroorzaakt die de club in een kwaad daglicht stelt. Dit is immers Heerenveen, gerund door die lieve mensen uit de provincie. Over zijn opvolging is trouwens nog niets duidelijk, maar boos zijn ze in Friesland wel door de naam van
Erwin Koeman die er rondzingt. Heerenveen vermoedt zelfs dat het de familie Koeman zélf is geweest die via mediakanalen Erwin naar voren heeft geschoven. De kans dat hij het echt wordt is zéér klein. Dan AZ. De club dreigt zichzelf het
Door de poging Alves tóch binnen te halen is het beeld dat de neutrale fan heeft van AZ veranderd. Het was zo’n vermakelijke club, met leuk en aanvallend voetbal. Met jonge, Nederlandse spelers die doorgroeiden. Nu worden de Alkmaarders ineens als poenerig gezien, met een voorzitter die denkt dat hij succes kan kopen, met een trainer die dreigt met opstappen als zijn preses niet 18 miljoen euro voor een speler neertelt en met verwende dure buitenlandse spelers die niet presteren. Nederland is altijd een handelsnatie geweest, ook in het voetbal. Opleiden of goedkoop aankopen en dan weer duur verkopen. Heerenveen snapt die cultuur en speelt het spel binnen dat kader slim mee. AZ is een totaal andere koers gevaren en lijkt de liefkozing van het grote publiek al te hebben verloren. Als het inderdaad de toon is die de muziek bepaalt, moet de dirigent in Alkmaar snel zorgen dat er een nieuwe melodie komt. Misschien kunnen ze eens bij Heerenveen informeren. Woensdag zien beide clubs elkaar weer. Bij de arbitragezaak van Afonso Alves. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... ....................................... ......................................
Tukkers op gelijke hoogte met Feyenoord en Groningen
KORT 111
TWENTE STOOMT OP NAAR TOP VAN DE EREDIVISIE FC Twente heeft de subtopper tegen FC Groningen gewonnen. In het Arkestadion ontspon zich een aantrekkelijk duel dat eindigde in 3-1 voor de thuisploeg. Door de overwinning komt Twente in punten gelijk met Groningen en Feyenoord. Bij winst was Groningen naar de tweede plek op de ranglijst gestegen. Blaise N’Kufo opende de score voor FC Twente met een prachtige kopbal uit een corner.
Utrecht zet Roda JC in zeven minuten opzij
PICS UNITED
FC Utrecht heeft zaterdag goede zaken gedaan in de Eredivisie door thuis in Nieuw Galgenwaard met 3-1 te winnen van Roda JC. Na een half uur scoorde Robin Nelisse namens de thuisploeg de openingstreffer. Zeven minuten later stonden de Utrechters met 30 voor, na een tweede goal van topscorer Nelisse en een treffer uit een penalty van Gregoor van Dijk. In de tweede helft maakte Roda nog wel de 3-1, maar dichterbij kwamen de Limburgers niet. John van Loen (coach Willem Van Hanegem zat ziek thuis)
had weinig woorden nodig om de prestatie van zijn ploeg te omschrijven: ‘Ongelooflijk. We hadden het initiatief niet, maar toch scoren we drie keer. Erg lekker.’ 111
NAC mazzelt in derby tegen Willem II
Een eigen doelpunt van Willem II-verdediger Thomas Baelum besliste zaterdag de streekderby tegen NAC. De onfortuinlijke verdediger zorgde onbedoeld voor het enige doelpunt in het matige streekduel op een beroerde grasmat. Hij passeerde doelman Maikel Aerts door een voorzet van Viktor Sikora voor de neus van Anthony Lurling in eigen doel te schieten. Voor
Willem II blijven de degradatiezorgen groot, vooral omdat de andere staartploegen punten pakten. 111
Vitesse simpel langs Heracles Almelo
Vitesse had zaterdagavond geen kind aan Heracles Almelo: de Arnhemmers wonnen thuis met 2-0. In de eerste helft had de ploeg van Aad de Mos nog moeite met de bezoekers: Heracles was niet voornemens om in te zetten op de aanval en verdedigde zwaar. Nadat Remco van der Schaaf de score openbrak, domineerde Vitesse de wedstrijd. Santi Kolk zorgde voor het tweede doelpunt voor de thuisploeg.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ............................................................................... uitgever: Cornelis van den Berg Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks Anthony Fokkerweg 61 [email protected] hoofdredacteur: Ben Rogmans bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en 1059 CP Amsterdam [email protected] adjunct-hoofdredacteuren: heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal Een uitgave van tel: 020 - 3460560 [email protected] Mountain Media BV fax: 020 - 3460596 Frank Poorthuis, Dirk Koppes tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl [email protected]
haal het beste uit een ander.