Revalidatietrajecten. Whiplash en revalideren. Steeds vaker en sneller worden mensen verwezen naar zgn pijnrevalidatietrajecten in revalidatiecentra`s. Máár, de vraag is; Helpt het de gemiddelde patiënt met whiplashverdacht letsel ? Op deze pagina ga ik u informeren over deze trajecten en óf ze zinvol zijn en voor wie ?
Inleiding; Om te beginnen, is me duidelijk geworden dat alleen al een juiste benaming voor dit soort trajecten vinden, voor de meeste al niet helemaal zonder moeite gebeurd. Zo worden er diverse benamingen gebruikt voor exact de zelfde trajecten. Enkele van deze benamingen zijn; Whiplash revalidatietraject, pijntraject, pijnrevalidatie, Leren omgaan met ... , etc.etc. Het betreft hier echter één en het zelfde traject wat door een aantal gezamenlijke revalidatieklinieken is samengesteld.
Aandeel overheid; De rol van de overheid binnen deze trajecten is niet aan voorbij te gaan.. De gezamenlijke klinieken hebben de overheid van de noodzaak van dit traject weten te overtuigen. De subsidies die de klinieken ontvangen voor deze trajecten is dan ook niet misselijk te noemen. Dat is zelfs in de media breed uitgemeten en de "nieuwe" revalidatie ruimtes, schieten her en der als nieuwbouw uit de grond ! Het ene gebouw nog indrukwekkender dan het ander. Ik stel me wel eens de vraag of een dergelijk overdreven luxe uitstraling wel bijdraagt aan een betere behandeling ? Maar dat alleen al doet de vraag rijzen óf hier niet handig gebruik gemaakt word van de drang van de overheid om arbeidsongeschiktheid zo veel mogelijk terug te dringen ? Immers komen er jaarlijks enkele tienduizenden mensen met whiplashachtige klachten bij. Ik vrees alleen dat hier wederom de verkeerde mensen garen spinnen bij het leed van een individu.
Poliklinisch of intern? In de meeste gevallen kan het traject poliklinisch doorlopen worden en in specifieke gevallen ook intern indien men (het team) dat wenselijk acht. Maar meestal word dat gaandeweg het traject bekeken en zal men in eerste instantie poliklinisch worden ontvangen. Men hanteert hierbij vaste criteria waar onder o.a. dat men niet verder dan 70km van de kliniek vandaan mag wonen. Maar ook de persoonlijke omstandigheden spelen hierbij een rol.
Waar zijn deze trajecten op gebaseerd ? Men gaat er van uit dat er spraken is van chronische pijn. Chronische pijn wordt door hen vertaald als pijn die langer duurt dan 3 maanden. Chronische pijn is volgens hen het gevolg van de overgevoeligheid (sensatie) van het centrale zenuwstelsel. Men hanteert twéé modellen bij het aanpakken van klachten nl Biomedisch model en Biopsychosociaal model
Biomedisch model Hierbij veronderstelt men dat de pijn die gevoeld word, veroorzaakt dan wel in stand gehouden word door een lichamelijk letsel. Dit werkt enkel dan wanneer klachten van korte duur zijn, welke op traditionele wijze zijn te verhelpen. Echter in geval van whiplashverdachtletsel is er geen directe oorzaak te vinden die de pijnklachten verklaren, waar door deze methode niet werkt.
Biopsychosociaal model Hierbij is men totaal niet gericht op het vinden van de oorzaak van de pijn ! Men focust zich méér op de in stand houdende factoren die bij jou mogelijk een rol zijn gaan spelen nadat je voor het eerst met deze pijn te maken kreeg. Men stelt dat hier door de pijn op de voorgrond is komen te staan in het functioneren. Men stelt hierbij dat niet alleen lichamelijke factoren (spierspanning etc.), maar vooral ook persoonlijke (perfectionisme, streefgedrag etc.) en omgevingsfactoren (werk, gezin, etc.) een belangrijke rol spelen bij het in stand houden van chronische pijn. Men stuurt dus in deze periode aan op zelfonderzoek op het gebied van bovengenoemde factoren. Men beoogt uiteraard het herstel van functioneren. Maar men stelt daar wel gelijk bij dat je niet volledig van de pijn verlost zult zijn maar enkel beter leert omgaan met de klachten. De behandeling is dus NIET gericht op pijnbestrijding !
Wie kom je zoal tegen ? Deze trajecten bieden een team van therapeuten en dienstverleners onder één dak, waar onder o.a.; Revalidatiearts, psycholoog, maatschappelijk werker, fysiotherapeut, bewegingsagoog en Ergotherapeut.
Revalidatiearts; Deze bekijkt in eerste instantie of het traject wel geschikt voor je is. Ook houd deze zicht op gebruik van medicatie en zonodig zal deze medicatie voorschrijven. Eigenlijk behoud deze het overzicht tussen de diverse disciplines en de uitwerking daar van. Hij/zij evalueert de vorderingen met de diverse therapeuten. Deze bespreekt samen met jou de diverse fasen van het traject na, en bepaalt ook of een traject navolging zal krijgen of niet.
Psycholoog; Deze heeft binnen dit traject als taak om met jou je doelen vast te stellen en te kijken wat er nodig is om deze doelen te bereiken. Tevens bespreekt deze de belemmeringen waar je tegenop loopt vanuit je persoonlijkheid. Stressfactoren thuis en evt traumatische effecten die voortkomen uit het ongeval etc.etc.
Maatschappelijk werker/ster; Je krijgt naast persoonlijke problematiek, ook te maken met sociaalmaatschappelijke problemen, zoals reacties en opstellingen van je omgeving. De maatschappelijk werker richt zich op de psychosociale factoren welke je klachten negatief beïnvloeden en op de gevolgen van de klachten in het dagelijks leven. Hij/zij bekijkt samen met jou, welke spanningsbronnen in jou situatie aan de orde zijn. Deze kunnen liggen in; werk- / dagbesteding, relatie, familie vrienden en kennissen, gebrek aan zelfvertrouwen, verwerking/acceptatie, praktische zaken zoals financiën.
Aan de hand van een analyse model maakt de maatschappelijk werker samen met jou een plan van aanpak met als doel het verminderen van de spanningsbronnen en het verbeteren van je persoonlijke balans.
Fysiotherapeut; Fysiotherapie kan binnen de pijnrevalidatie uit de volgende onderdelen bestaan; 1. Oefentherapie. 2. Ontspanningstherapie (diverse vormen o.a. adem en ontspanningstherapie, haptonomie) 3. Manuele therapie.
Bewegingsagoog; Is belast met het sport en spel gebeuren binnen het revalidatietraject. Hij/zij gaat met jou in beweging en houd nauwlettend rapportages bij over het verloop van klachten en bespreekt deze met je. Zo kan je grenzen en beperkingen beter zien en anders opvangen.
Ergotherapeut; Deze richt zich op het verbeteren van functioneren binnen activiteiten uit het dagelijkse leven. Dit kunnen oefeningen zijn die u niet (meer) of minder goed kunt uitvoeren. Doelen van ergotherapie kunnen o.a. gericht zijn op; 1. Optimale wijze van uitvoeren activiteiten. 2. Evenwichtige verdeling van activiteiten over de dag. 3. Opbouwen van lichamelijke of mentale belastbaarheid binnen activiteiten. 4. Plezier ervaren in het doen van activiteiten. 5. etc.etc.
Praktijk; Zoals je ziet, zit er totaal géén verschil tussen de functie van de diverse beroepsgroepen binnen een revalidatiecentrum, ten opzichten van de diverse beroepsgroepen in je eigen omgeving. Je kan jezelf dus afvragen of je beter af bent in een revalidatiekliniek of via een in het lokale ziekenhuis zitting hebbende revalidatiearts ? Overigens zitten er tegenwoordig binnen ieder district wel revalidatie artsen in fysiopraktijken of eigen praktijken. Het grote voordeel van die laatste is wel dat het plannen van behandelingen binnen je eigen dagelijkse structuur passend gemaakt kan worden. Bovendien bespaart het enorm veel reistijd en kosten. Daar naast heeft een revalidatiearts binnen een ziekenhuis, wél de betere mogelijkheden om tóch onderzoek te laten verrichten door specialisten en kan hij de hulp inroepen van die zelfde aanwezige specialisten. Binnen een revalidatiecentrum bestaat dioe mogelijkheid niet en de meeste revalidatiecentra willen hun patiënt niet graag naar buiten hun centrum verwijzen tijdens een traject. Je zou haast denken dat ze bang zijn voor pottenkijkers ?
Voordelen; Het enige échte voordeel wat de revalidatiecentra hebben is dat ze zich gezamenlijk onder één dak bevinden in een revalidatiekliniek cq centrum. Met de huidige technieken kan men nauw samenwerken en blijft het enige voordeel daarbij dat je zelf niet naar allerlei verschillende adressen hoeft te gaan. Maar zoals ik al aan gaf. Tegenwoordig hebben de meeste streekziekenhuizen ook een eigen revalidatiearts en zelfs steeds vaker een eigen pijnteam.
Nadelen; Vaak liggen deze revalidatieklinieken niet om de hoek. Het vergt dus slopende reistijden maar loopt daar naast financieel enorm in de pappieren. Ook hebben zijn lange wachttijden tot (schrik niet !!) wel 2 jaar !!! Daar naast zit men strak in een tijdsschema gepropt, waar door er géén ruimte voor verlet is, zodat dit vaak tot organisatorische problemen kan leiden. Er is géén ruimte voor uitloop van gesprekken cq behandeling omdat na jou de volgende al weer klaar staat. Men heeft soms erg weinig tijd tussen de diverse disciplines, waar door het zéér belastend kan zijn !
Profijt; Uiteindelijk is er slechts één ding van belang nl; Heeft zo`n traject wel enig profijt ? Om eerlijk te zijn, ben ik van mening dat er op dit moment met het huidige aanbod, weinig extra word geboden ! Hiermee bedoel ik, dat wat in de diverse revalidatieklinieken geboden word, géén toegevoegde waarde heeft ten opzichten van een revalidatiearts in een lokaal ziekenhuis, welke zijn cliënt naar de diverse therapeuten stuurt met een gericht doel en de juiste feedback ! Daar bij zijn deze trajecten absoluut NIET medisch-wetenschappelijk bewezen. Bovendien vind ik het vreemd, dat de overheid hier zo ontzettend veel subsidie verleent terwijl er andere niet reguliere sectoren elders wel gesteund worden die in Nederland geen voet aan de grond kunnen krijgen. Hier is duidelijk spraken van voorkeursbehandeling van het reguliere circuit ! Bovendien is het slagen van zo`n traject van een aantal factoren afhankelijk nl; 1. Om te beginnen heeft zo`n dergelijk traject pas dan zin, als werkelijk alles in het werk is gestelt om het wérkelijke letsel in beeld te krijgen ! 2. Dient men daar als patiënt zélf ook absoluut van overtuigt te zijn dat dit gebeurd is. 3. Wanneer men de trajecten aanpast, omdat er nog behoorlijk wat aan schort ! Ik zal ze hier onder verder beargumenteren.
1; Het is heel vreemd maar daar waar de een al 10/20 jaar van het kastje naar de muur gestuurd word, word de ander al na 3 tot 4 maanden aangemeld voor whiplash cq pijnrevalidatie. Dat is niet alleen absurd te noemen maar zélfs crimineel, daar iedereen die een beetje op de hoogte is van wat whiplash nou eigenlijk inhoud, weet dat whiplash uitsluitend aan te tonen is vanuit de gevolgschade die het op termijn oplevert. De diagnose whiplash kan dan ook pas na minimaal 1 tot uiteindelijk zelfs 8 jaar worden gesteld ! Om dat vast te kunnen stellen, dient men op z`n minst binnen 2 maanden ná het ongeval, foto`s gemaakt te hebben, om überhaupt gevolgschade vast te kunnen stellen uit vergelijkend beeldonderzoek. Wáárom word er dan nóg steeds ontzettend moeilijk gedaan om foto`s te maken als mensen met nekklachten komen na een ongeval ? Ik vind dat niet alleen schandalig maar zou het haast crimineel willen noemen ! Hiermee onthoud men de patiënt een reële kans op herstel ! Maar om daar hier niet te ver over uit te wijden.... Dát wetende is het natuurlijk helemaal uit den bozen dat mensen al binnen 1 jaar en na nauwelijks onderzoeken gehad te hebben, in een dergelijk traject (eindstation) geplaatst worden. Men dient éérst zaken te hebben gedaan als foto`s, mri`s en evt spectscan maken en evt dopleronderzoek etc, gedaan te hebben alvorens mensen in een pijntraject te stoppen.
2; Niet alleen dienen medisch specialisten er alles aan gedaan te hebben om de oorzaak en het letsel écht boven water te halen. Maar dien je daar als patiënt ook daadwerkelijk van overtuigt te zijn, dát dit ook gedaan is. Als je ook maar enigszins twijfelt, heeft dat uiteindelijk een negatieve invloed op de resultaten !
3; De huidige trajecten houden géén rekening met de individuele problematiek omdat daar gewoonweg geen "tijd" (ruimte) voor gelaten is. Onder individuele trajecten verstaat men enkel dat gesprekken met psychologen en maatschappelijk werker, niet in groepsverband plaats vind en dat men (wanneer men intern zit), niet met een grote groep na afloop dagprogramma over blijft maar hooguit met 4 tot 6 mensen. En dat men hooguit met 2 man op een kamer slaapt ipv in groepsverband. Maar DAT is niet individueel !!!! Individueel betekent, aangepast aan persoonlijke problematiek. Ofwel, als blijkt dat iemand niet voldoende opname capaciteit bezit, het programma aangepast word aan het "kunne" van de patiënt. Als blijkt dat er geen of té weinig vooronderzoek is gedaan als foto`s etc. dat men de patiënt deze alsnog laat maken ! En dát gebeurd dus niet want zo`n traject is gebonden aan bepaalde voorwaarden anders is er géén recht op subsidie !
Mijn "zéér slechte" ervaring; Ik heb zelf zo`n traject doorlopen en kan niet zeggen dat ik er écht profijt van heb gehad. Ik heb daar eerder niets openbaar over willen zeggen, omdat ik het als een individueel probleem zag (gezien mijn extreem letsel). Maar naar maten dat de jaren verstreken zijn, en ik regelmatig via whiplashinformatie maar ook mijn andere website benadert word, heb ik helaas moeten constateren dat ik helemaal niet zo`n uitzondering ben geweest ! Er is zelfs een duidelijke rode draad te zien en telkens rijst weer de vraag wie of dat er het meeste wel bij vaart; Jij als patiënt óf zij die de subsidies ontvangen en daar naast de pittige rekeningen sturen, want het gaat wél dubbelop he. In mijn geval is het pure tijdverdrijf, geld en energie verkwisting geweest ! Alles wat ik daar wél opgestoken heb, had ik ook in mijn eigen omgeving op kunnen doen, ik denk dat ik dan alleen géén illusie en frustratie rijker zou zijn geweest ondanks dat ik er (net als altijd) met een geheel open vizier ingestapt ben ! En denk nou niet, hmm, tjha, klagen kan hij goed.... Helaas, "allen" daar waren eensgezind in hun mening. Ik was erg scherp van geest, had mijn zaakjes geestelijk héél goed op een rijtje en werd dagelijks de hemel in geprezen vanwege mijn gezonde kijk op zaken en de aanpak daar van. Ik wil hier enkel alleen maar waarschuwen en helderheid scheppen in de o zo (bewust) vaag gehouden wereld van whiplash. Want ook op niveau van revalidatieklinieken word misbruik gemaakt. ZIJ bepalen en als je er niet in mee gaat óf je word té bijdehand, dan lig je er uit en krijg je het stempel "niet gemotiveerd" of een andere oprit titel, ondanks dat ze je dagelijks de hemel in hebben geprezen !
Aanleiding; De aanleidingen van deze trieste conclusie, komen van de revalidatiekliniek zelf. Zowel in algemene als persoonlijke zin, is er op grote schaal geblunderd. U mag zelf na het lezen van mijn verhaal, bepalen of het allemaal onkunde of misschien wel opzet is geweest !
Niks individueel; Om te beginnen is er nóóit naar mijn klachten/belemmeringen geluisterd. Ik heb vanaf het begin, héél duidelijk aangegeven dat de aangeboden informatie op onverklaarbare wijze niet bleef hangen. Ondanks dat ik poliklinisch én in een zgn individueel behandel traject zat, is er totaal niet op gereageerd. Nee, men stoomde op volle toeren door en toen ik kennelijk te vervelend werd, kreeg ik te horen; "Daar hebben we géén tijd voor" immers voorziet ons programma qua tijd daar niet in. Bovendien, dit is het en verder niets ! Dit leverde "toen" enorme frustratie op voor mij omdat ik van huis uit erg perfectionist ! Maar óók naar de uitleg van mijn pijnen werd niet geluisterd. Ook "later" leverde dat de nodige boosheid op, toen bleek uit ander onderzoek wat ik later heb laten doen, er iets ernstig mis bleek te zijn met mijn hersenfuncties. Mijn opnameknop van de hardeschijf is defect waardoor ik niets meer op kan nemen ! Maar daar over later meer.
Gemis dagopvang; Men had chronisch personeel te kort kennelijk want waren er in het proeftraject nog 2 dagelijkse begeleiders aanwezig, in het uiteindelijke behandeltraject moesten we het met slechts één begeleider stellen. Deze kwam notabene al tegen 8 uur om vervolgens om half vier al weer vertrokken te zijn. Herhaaldelijk hebben wij (ik en mijn medepatiënten), aangegeven dat we het niet van belang vonden dat er s`ochtends een begeleider aan het ontbijt zat. Maar dat het wél wenselijk was om de begeleider s`middags tot s`avonds 22 uur te hebben, zoals eerder was gesuggereerd. We gaven aan dat ná de laatste therapieën wanneer we tot rust kwamen, pas de échte vragen en knelpunten naar boven kwamen en dat juist op dát moment opvang en begeleiding van belang was. Maar ook hier werd totaal NIETS mee gedaan ! Uiteindelijk betekende dit dat men allemaal aan die gene ging hangen die het meest zelfverzekerd was en in ons geval was ik dat verreweg. Met gevolg dat ik er nog een hele lading toestanden bij kreeg van mede patiënten. En zeg nou zelf, als je ziet dat een ander psychisch in de problemen komt, dan help je hem/haar want uiteindelijk krijg je wel een band met elkaar.
Te gek voor woorden; Toen we in de tweede week ook nog eens onze begeleider betrapte op het wegnemen van "ons" broodbeleg voor privé doeleinden, knapte er iets enorm in mij. We hebben er onderling schande van gesproken en helemaal omdat hij het nog ruiterlijk had toegegeven zonder blikken of blozen. We hebben toen met alle betrokkenen besloten om maar verder ons mond te houden, uit angst dat we uiteindelijk tóch zelf de dupe zouden kunnen worden. Maar het mag duidelijk zijn dat er totaal geen persoonlijke begeleiding meer bij was want dit soort mensen vertrouw ik mijn diepste gevoelens nevver nóóit toe !
Besodemieterderij ? Ook heb ik herhaaldelijk informatie gevraagd over mogelijke onderzoeken. Maar men kon me hier niet mee helpen volgens eigen zeggen en haalde dan de schouders op. Ook was het NIET mogelijk om van hun, een verwijsbrief te krijgen voor het laten maken van foto`s en/of mri, ondanks dat ze wél aangaven dat ze het vreemd vonden dat deze nog nóóit gemaakt waren. Maar men suggereerde dat ze daar té weinig kennis toe bezaten en ik daar maar voor naar de huisarts moest gaan ???? Tóch vreemd dat ik 3 jaar later uitgerekend de naam van de revalidatiearts onder aan de lijst van zgn meeleesgroep van de Whiplash Richtlijnen ??? Mijn revalidatiearts wist dus wel degelijk drommels goed hoe de vork aan de steel zat. Máár hij had er voor gekozen om "tegen" whiplash als zodanig te zijn, en dus zoek het maar uit ! Dat berust niet op vergissingen maar moedwillig onthouden van adequate informatie !
Schade ? Door hun gehele handelswijze, heb ik beslist enorme extra schade geleden naast dat het me héél veel energie, tijd en geld gekost heeft ! Had men accuraat gehandeld, had men (nét zoals 2 jaar later het revalidatiecentrum voor psychosomatische klachten deed), geconcludeerd dat er té weinig of liever gezegd, géén onderzoek was verricht naar de oorzaak van mijn letsel.
Had men alsnog de juiste onderzoeken laten verrichten en had ik niet nóg eens 2 jaar van het kastje naar de muur gestuurd geweest om er uiteindelijk tóch achter te komen dat ik een acute nekhernia en ernstig hersenletsel aan het ongeval had overgehouden !
Dan was de ingetreden degeneratie misschien "tijdig" ontdekt geweest en had men erger kunnen voorkomen ! Dan had ik niet dagelijks zélf na hoeven te denken en dingen hoeven te bedenken om zélf een traject te zoeken en samen te stellen én was ik daar wellicht een stuk verder mee. Had ik niet zo veel toestanden met het UWV gehad en wél een volledige uitkering mogen ontvangen ipv het zakcentje (want méér is het niet) wat ik nu krijg. Had ik niet al die beroepzaken aan hoeven te spannen ! En had ik vooral, misschien zelfs wel véél minder pijn en dát is waar het in beginsel om begon !
Maatschappelijk NIET geaccepteerd ; Één punt heb ik in het geheel nog niet genoemd en wil ik hierbij alsnog aantekenen. Zodra men in een pijnrevalidatietraject verzeilt raakt, zijn deze als volgt ingedeeld. week 1 tm 4 afbreuk aangeleerde en ondergrens opzoeken week 4 tot 6 uitlijnen nieuwe informatie week 6 tm 8 in praktijk opbouwen nieuw geleerde Die 8e week volgt mééstal na 2 maanden in de vorm van een "terugkom week" Hier gaat men kijken óf men idd in staat is geweest om hét geleerde vast te houden om binnen de belastbaarheidgrenzen te blijven. Échter zit hier een héél grote discrepantie in nl, dat UWV, verzekeraars en werkgevers dit niet als acceptabel willen zien ! Je mag dus feitelijk maar weinig doen, maar gelijkertijd zegt het UWV, u kunt gewoon dagelijks werk verrichten dús géén inkomsten ! Ofwel, je word financieel ( door het UWV) verplicht om je hele revalidatietraject maar meteen door het toilet te spoelen !
DIT zou bij wet verboden moeten worden !!
Resumé; Ondanks mijn eigen zéér slechte ervaringen in revalidatiekliniek Het Roessingh, ben ik er van overtuigd dat zgn pijntrajecten "goed" kunnen zijn ! Máár ..... Dan moet het op professionele wijzen gebracht worden. Moet de patiënt wérkelijk in alle opzichten de belangrijkste partij zijn ! Moeten absoluut alle onderzoek zijn verricht welke mogelijk zijn, om oorzaak aan het licht te brengen. Moet de patiënt ook daadwerkelijk het gevoel hebben dát dit ook is gebeurt. Moet er minimaal 1 óf méér jaren verstreken zijn ná het oplopen van de klachten en deze onophoudelijk aanwezig zijn geweest. Moet er een kwaliteitscontrole gehouden worden. Moet adviezen van revalidatiecentra bindend zijn (mits aan alle voorwaarden voldaan is) voor UWV, verzekeraars en ander maatschappelijk belanghebbende zodat een patiënt nóóit in twéé werelden tegelijk dient te leven !
Indien het zó uitgevoerd word, denk ik dat het velen enorm verder zal kunnen helpen ! Maar zoals het tot op heden gebracht word, dient het enkel de verkeerde partijen en in de minste plaats de patiënt !
Note; Uiteraard zijn er tot op heden ook positieve berichten te vernemen. Maar deze had men óók bereikt via hulpverleners uit eigen directe omgeving (psychologen en maatschappelijk werkers) en via de minder kostbare praktijken van artsen in de streek-ziekenhuizen. Naar aanleiding van dit schrijven nog vragen of opmerkingen ? Je kunt me altijd bereiken voor de meest uiteenlopende zaken via de contact pagina. Paul van Doormalen Webmaster
