resultpage.aspx

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… LJN: BQ6506, Rechtbank A msterdam , 459105 / HA ZA 10-1581 Da tum 18-05-2011 uitspraa k : Da tum 30-05-2011 publica tie: Re chtsge bied: Handelszaa k Soort proce dure : Ee rste a anle g - m e e rvoudig Inhoudsindica tie : O ne erlijk e ha nde lspra k tijk (6:193a ev BW )? Scha de ? ING/Postba nk ve rm e ldt in Folder niet uitdruk ke lijk da t 4% re nte op de Topre k ening e e n va riabe le re nte is e n door de ba nk op ie der m om e nt k a n worden ge wijzigd. De a ard e n om vang van de te ontva nge n rente zijn we ze nlijke k e nm erk e n va n e en spaa rove re enk om st. De da a rove r a an de consum e nt te ve rstre k ke n inform atie m oe t ee nduidig, duide lijk e n ondubbe lzinnig zijn om hem in staa t te ste lle n e en geïnform e e rde ke uze te m ak e n om zijn spa arge lde n a l da n nie t op de a a nge bode n spa arrek e ning te storte n. De in de Folde r ve rstre k te inform atie is op dit punt dan ook nie t duide lijk . Voor de bea ntwoording va n de vra ag of esse ntiële inform a tie is we gge la te n of ve rborgen is ge houden m oet ook re k ening worde n ge houde n m e t de fe ite lijk e contex t wa arin de m e de deling wordt ge da an e n de m a atrege len die zijn ge nom en om de inform atie langs a nde re we ge n te r be schikk ing va n de consum e nt te ste llen. Voor de gem idde lde consum e nt had he t - zek e r va na f he t na jaa r van 2008 te ge n de a chtergrond va n de m ondia le k redie tcrisis - duide lijk m oete n zijn da t de a a nge bode n spaa rre nte va n 4% niet tot in le ngte va n da ge n onge wijzigd zou blijve n, m a a r da t de hoogte daa rvan ook afhank elijk zou k unne n zijn va n zich wijzigende m ark tom sta ndighede n. De ge m idde lde consum e nt he eft op ba sis van de toe gezonden Ha ndle iding en de Voorwa a rde n Topre ke ning over voldoe nde inform atie ove r de a a rd en om va ng van de te ve rgoe den re nte k unnen be schik k en om ee n ge ïnform e erd be sluit te ne m e n a l da n nie t op de Topre k ening te ga an spa ren. Da arbij is va n be lang da t va n de ge m iddelde consum e nt m ag worde n verwacht da t hij k e nnis nee m t van de a an he m ve rstre kte inform atie . Dit teza m e n ge nom e n m e t de om sta ndighe id da t he t de spa arders na ontva ngst van de Handle iding e n de Voorwa arde n gehe el vrij stond binne n 14 da ge n de ove re e nkom st te ontbinde n e n he t hen ook ove rige ns ste e ds gehe e l vrij stond hun ge ld nie t op de Topre k ening te storte n dan wel daa r we er va n a f te ha le n, leidt tot de slotsom da t door ING/postba nk ge en esse ntiële inform a tie is weggelate n of ve rborge n ge houden, wa ardoor de spa a rde rs e e n besluit ove r e e n ove re e nk om st he bbe n ge nom en of hebben kunnen ne m e n da t zij anders niet ha dde n ge nom en. Er zijn onvoldoe nde concre te fe ite n e n om sta ndighe de n ge ste ld wa a ruit zou kunne n volge n dat de spa arde rs a ls ge volg va n het ING/Postba nk ve rwe ten onre chtm atige ha nde le n - ook indie n juist - m oge lijk scha de he bbe n ge lede n. Uitspraak vonnis REC HTBANK AMSTERDAM Sector civie l re cht

za a knum m e r / rolnum m e r: 459105 / HA ZA 10-1581 Vonnis van 18 m e i 2011 in de zaa k va n de stichting STICHTING MISREKENING, gevestigd te Lisse , e ise re s, a dvocaa t m r. L.B. Melche rts te Le iden. tege n de na am loze ve nnootscha p ING BANK N.V., gevestigd te Am ste rda m , geda a gde , a dvocaa t m r. P .F. Hopm an te Am sterda m .

P artije n zullen hierna de Stichting e n ING worde n ge noe m d.

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx…

1/8

30-5-2011


1. De proce dure 1.1. Het verloop va n de procedure blijk t uit: - de dagva arding va n 6 m e i 2010, m e t productie s, - de conclusie va n a ntwoord, m et productie s, - het tusse nvonnis va n 15 de ce m be r 2010, wa arbij ee n com pa ritie va n partije n is ge la st, - het proce s-ve rba a l va n com paritie va n 5 april 2011 e n de da arin ge noe m de stukk e n, waa ronde r de door de Stichting overgelegde spre e k aante k eningen en ee n ak te wijziging van e is. 1.2. Te n slotte is vonnis be pa a ld. 2. De fe iten 2.1. ING is per 7 fe bruari 2009 de re chtsopvolge r van Postba nk N.V. (hierna : Postba nk ). Vana f se pte m be r 2008 tot 15 fe brua ri 2009 he e ft P ostbank , la ter ING, onder de na a m “Topre k ening” aa n consum e nte n de m oge lijk he id ge bode n e en spaa rre k ening te opene n (hie rna : de Topre ke ning). P ostbank he e ft voor de Topre k ening e e n folde r opge steld e n, al dan niet m e t e e n bege leide nde brie f, (doen) ve rspre id(en) (hie rna : de Folder). De Folde r houdt - voor zove r hier van bela ng - he t volge nde in: De voordele n van de Topre k e ning • De ee rste ze s m aa nde n m a ar liefst 4,75% re nte ! • Alle vrijhe id om ove r uw ge ld te beschikk e n • Tijde lijk 10.000 e x tra re nte punten ca dea u (…) Me e r wete n ? P ostba nk .nl/top 0900 0933 (…) W ilt u e e n bedra g opzijle ggen te gen ee n zee r a a ntre kk e lijke re nte? Terwijl u in a lle vrijhe id ove r uw geld kunt blijve n be schikk e n? Dat ka n: m e t e e n Topre ke ning ontva ngt u m a ar lie fst 4% rente. En a ls u nu e en Toprek e ning ope nt krijgt u de ee rste ze s m aa nden zelfs 4,75% rente . (…) Tijdelijk 4,75% re nte De Toprek e ning bie dt e en a antre k ke lijk e re nte va n 4% die ja a rlijks wordt uitge k ee rd. O pent u vóór 15 fe brua ri 2009 e e n Topre ke ning dan ontva ngt u ove r de ee rste ze s m aa nde n zelfs 4,75% rente! (…) Verge lijk ze lf de Topre nte In het ondersta ande overzicht ziet u de P ostba nk Toprek e ning na a st popula ire spa arrek e ninge n va n a nde re grote bank e n. Let op de voorwaa rdenve rschillen pe r ba nk . P ostba nk Ra boba nk ABN AMRO Fortis Topre ke ning (…) (…) (…) Tota le re nte 4%+Re nte punten 3,6% 3,4% 3,5% (de ee rste ze s m aa nde n 4,75%) Basis 4% 3% 1% 1,5% Bonus 0,6% 2,4% 2% W a nnee r k rijgt u Niet van toe passing, (…) (…) (…) de bonusrente ? u k rijgt pe r ja a r 4% ove r uw sa ldo Re ntepe rcentage op 30 ok tobe r 2008. Bron: de we bsite van de desbe tre ffe nde ba nke n. (…) Alle in de ze folder ge noe m de ta rieve n zijn onde r voorbe houd va n wijziginge n.(…) 2.2. Bij de be ge leide nde brie f bij de Folde r was e e n a ntwoordk a a rt ge voegd wa a rm ee e en Topre ke ning kon worde n a a nge vraa gd. Verder kon ee n Topre k ening worde n a angevra a gd via de we bsite va n P ostbank , la ter ING. In de Folde r, de be gele ide nde brie f e n op de website we rd - voor zove r hie r va n be la ng - te lk ens nage noe g de zelfde hie rvoor in rechtsove rwe ging (rov.) 2.1 opge nom e n inform atie verstre k t. Da a rna ast kon te le fonisch via e en ca llce nte r e n aa n de ba lie va n he t postk a ntoor e en Topre k e ning worde n a a nge vra a gd. 2.3. Na da t e e n Topre ke ning was a ange vra a gd we rd door Postbank , la te r ING, op na am van de a a nvra ge r e e n re ke ning geopend. P ostba nk , la te r ING, he e ft a an iede re e n voor wie e e n Topre ke ning wa s geopend (hierna geza m enlijk ook : de spa a rde rs) ee n brie f m e t bijla gen gestuurd. Deze brie f houdt - voor zove r hie r va n be lang - he t volgende in: Ge a chte k lant,


2/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… Ha rtelijk da nk voor het ope nen van ee n Topre k ening. (…) Bijgevoe gd vindt u twe e ha ndle idinge n: éé n wa arin u k unt le ze n hoe de Topre ke ning werk t. Hie rin sta an ook de voorwa a rde n die va n toe pa ssing zijn op de Toprek e ning. In de a nde re handle iding le e st u alle s over de Postbank R entepunte n (…). 2.4. Bij de brie f was a ls bijla ge de handle iding “Toprek e ning zo werk t het” ge voe gd (hie rna : de Ha ndleiding). De Ha ndle iding houdt - voor zover hier van be la ng - het volge nde in: (…) O ve r re nte W e lk re nte percentage ontvang ik op m ijn spa arrek e ning? He t pe rce nta ge staa t op uw afschrift. O f k ijk op postba nk .nl voor het m e est a ctue le rente pe rce nta ge. (…) 2.5. Bij de Ha ndle iding wa re n de “Voorwa arden Postbank Topre k ening” ge voegd (hie rna: de Voorwaa rde n Topre k ening). De Voorwa a rde n Topre k ening houde n - voor zover hie r va n belang - he t volgende in: (…) He t re cht va n ontbinding U k unt ee n spa a rove re e nk om st ge dure nde 14 k ale nderdage n ontbinde n m e t e en schrifte lijk ve rzoe k . (…) De 14 da gen gaa n in op het m om e nt dat de spa a rove ree nkom st tot sta nd k om t. Dit is he t m om ent wa a rop u de voorwaa rde n Postba nk Topre ke ning va n de P ostba nk hee ft ontva nge n. (…) Re nte a . De re nte op de Toprek e ning is va ria be l en wordt door de Ba nk va stge steld. (…) g. De re nte op de Toprek e ning ka n door de Bank op iede r m om ent worde n ge wijzigd. h. Ee n rentewijziging wordt be ke ndge m a a kt via e e n a dve rte ntie in te nm inste drie in Nede rland a lge m e en verspreide da gbla den. i. De a ctue le re nte tarie ven zijn opvra a gba a r bij de Ba nk. (…) 2.6. O ngeve e r 760.000 spaa rde rs he bbe n tussen half septem ber 2008 e n 15 fe bruari 2009 e en Toprek e ning ge ope nd. ING hee ft a a n a lle spaa rders die aa n de da a rvoor ge lde nde voorwa arden volde den ge dure nde de e erste ze s m a anden ee n actie re nte va n 4,75% over hun spaa rsaldo op de Toprek e ning be taa ld. De jaa rlijk se (ba sis)re nte op de Topre k ening bedroeg in se pte m be r 2008 4%. Eind fe bruari 2009 heeft ING de re nte op de Toprek e ning ve rlaa gd naa r 3,75%. Vana f m ei 2009 he e ft ING de rente ve rde r ve rlaa gd tot uite inde lijk 2,75% per augustus 2009. 2.7. Na ar aa nle iding va n e e n k la cht ove r de Topre ke ning ove rwoog de om budsm a n va n he t Kla chte ninstituut Fina ncië le Dienstverle ning (Kifid) in ee n op 6 oktobe r 2009 gege ven beslissing - voor zove r hie r va n be lang - he t volgende : (…) Uit de stuk k en heb ik opge m a a kt da t ING Ba nk in (de bege leide nde brie f e n de Folder, rb) hee ft ge we ze n op he t va ria be le k ara kte r va n he t ba sisre nte tarie f va n 4% e n da t deze onde rhe vig is a a n renteschom m e linge n. Begrip voor het sta ndpunt va n consum e nte n k a n ik opbre nge n nu zowel in (de bege leide nde brie f a ls de Folde r, rb) he t voorbe houd va n rente wijziginge n in e en voe tnoot sta at opge nom e n. Dergelijk e (wijze va n) inform a tieve rstre k king a a n de consum e nt is onwense lijk , im m e rs onnodig onduide lijk . (…) He t ga a t naa r m ijn oorde el e chter te ve r om in deze za ak van m isle iding te spre k en door op e en a antal plaa tse n in de docum e nta tie voorbe houd in ee n voe tnoot op te ne m e n. (…) ook e lders da n in de voetnote n k a n worden opge m a ak t da t sprak e is va n e e n va riabe le (ba sis)re nte . (…) De aa n de kla nt toe ge zonden voorwaa rde n bij de P ostbank Topre k ening ve rm e lde n onder he t k opje “R ente” sub a “De rente op de Topre k ening is va ria bel e n wordt door de Ba nk va stge steld”. (…) De ze inform atie we rd de k la nt ge bode n op e e n m om ent da t hij nog vrij kon kie ze n voor dit spa arproduct m aa r ook vrij kon a fzien e rva n e n bood voldoe nde duidelijk e inform atie om die k e uze vrij te be pa le n. (…) Alhoe wel ik - zoa ls hie rbove n ve rm e ld - m ij de k ritiek van de consum ent k a n voorste lle n, bete k ent da t nie t dat ik uw k la cht gegrond acht, zoda t ik tot de slotsom k om dat ik onvoldoende a a nk nopingspunte n he b ge vonden ING Bank te be wege n u te gem oe t te k om e n. (…) 2.8. Bij brie f va n ha ar ra a dsvrouw va n 7 ok tobe r 2009 he e ft de Stichting ING aa nspra k elijk geste ld voor door de spa a rde rs ge lede n scha de e n ING ve rzocht in ove rle g te tre de n ove r e en m ogelijk e m inne lijk e oplossing. 2.9. O p 13 ok tobe r 2009 is de Stichting opge richt. Blijk e ns haa r sta tute n he eft zij ten doe l: ”he t be ha rtige n va n de be la nge n va n die ge nen die e en ove ree nk om st hebbe n geslote n m e t ING Ba nk N.V. e n/of P ostba nk N.V. (…) voor he t a a nhoude n va n ee n (spa a r)rek e ning, de


3/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… zogenoem de “Topre ke ning”, e n in ve rband da arm e e schade he bbe n ge lede n, in he t bijzonde r (doch da a rtoe nie t bepe rk e nd) de scha de we ge ns re nte derving doordat ee n re nte la ger da n vie r proce nt (4%) ove r de spa artegoede n is uitge ke e rd e n daa rm e e sa m e nha nge nde scha de da n we l in ve rba nd daa rm e e a nde rszins in hun be la nge n zijn a ange ta st of dre ige n te worde n a a nge tast.” 2.10. Ee n persbe richt van de Autorite it Fina nciële Ma rk ten (AFM) va n 23 ok tober 2009 houdt - voor zover hie r van be la ng - het volge nde in: (…) De inform a tie ve rstre kk ing ove r de ING Topre ke ning va n ING wa s nie t m isle ide nd, m aa r onvoldoende duide lijk . Dit hee ft de Autorite it Financië le Ma rk te n (AFM) na onde rzoe k va stge steld. De AFM be oorde elde de brochure na ar a anle iding van vele kla chte n va n consum e nte n die bij de AFM wa re n binnengek om e n. ING had e ind 2008 na ar he t oorde e l va n de AFM in de brochure voor deze spaa rre k ening duide lijk er m oe te n a a nge ve n dat de spa arrente na e e n half jaa r afhank elijk zou worden va n de m a rk tre nte . Consum e nte n k la agden da t zij door de brochure de indruk k re gen dat de re nte op 4 proce nt zou worden va stge steld. (…) De AFM he eft ING late n wete n da t de e e rde re inform atie ve rstre kk ing onvoldoende duide lijk was (…). Inm iddels hee ft ING de inform atie ove r de Topre ke ning a angepa st. 2.11. ING hee ft de inform a tie ove r de Topre ke ning a angepa st in die r voe ge dat in de Folder onder m e e r is opgenom e n: Belangrijk om te leze n • De Topre k ening he eft e e n va riabe le re nte . • Ee n va ria bele rente bete k ent da t de re nte op ie de r m om e nt door ING ka n worde n gewijzigd. 2.12. O p 2 nove m be r 2009 he e ft tusse n ING e n de Stichting overle g plaa tsgevonde n. Dit hee ft nie t tot overe enstem m ing ge leid. 3. He t ge schil 3.1. De Stichting vorde rt na wijziging va n e is, voor zover m oge lijk bij vonnis uitvoe rba a r bij voorra ad, te ve rk lare n voor recht da t P ostba nk N.V. en/of ING Ba nk N.V. in de periode se pte m be r 2008 tot e n m e t m a a rt 2009, a ltha ns tot 15 februa ri 2009, onre chtm atig he e ft geha nde ld, om da t zij m e t de wijze va n inform atie ve rstrek k ing over de Toprek e ning zoa ls in het licha am va n de da gvaa rding en de spre e ka a nte k eninge n om schre ve n e e n hande lspra ktijk he e ft verricht die onee rlijk is e n da t P ostbank N.V. e n/of ING Bank N.V. voor de die nte nge volge ge le de n schade a a nspra ke lijk is, m e t voorde ling va n ING in de koste n va n he t geding. 3.2. De Stichting le gt - k ort sam engevat - aa n ha ar vorde ring te n grondsla g dat Postbank , la te r ING, a a n a lle spa arde rs voora fga a nd aa n he t aa nvra ge n van de Topre k e ning de ze lfde inform a tie hee ft ve rstre kt, zoa ls die is opgenom e n in de Folde r, de bege le ide nde brie f e n op ha ar we bsite . Da arin is e chter te n onrechte ve rm e ld da t na ze s m a ande n e en jaa rlijk se rente va n 4% ove r het saldo zou worde n vergoe d, a ltha ns is da arin te n onre chte niet, of nie t (voldoende) duidelijk verm eld da t de ze re nte va ria be l wa s en door de ba nk e enzijdig k on worde n ve rla a gd. 3.3. Zodoe nde he e ft Postbank e n/of ING e e n one e rlijke ha nde lsprak tijk ve rricht als be doe ld in a rtike l 6:193b va n he t Burge rlijk W e tboe k (BW ). Zij he e ft im m ers ove r de Topre k ening feite lijk onjuiste inform atie verstre k t (6:193b, lid 3 jo 6:193c BW ), dan we l e ssentiële inform a tie niet ve rstrek t (6:193b, lid 3 jo 6:193d, lid 2 BW ) a lthans de ze e sse ntië le inform a tie op onduidelijk e wijze verstre k t (6:193b, lid 3 jo 6:193d, lid 3 BW ). O ok hee ft P ostba nk , la ter ING a ldus geha nde ld in strijd m et de ve re iste profe ssione le toewijding, waa rdoor he t ve rm oge n va n de ge m idde lde consum ent om e en geïnform e e rd besluit ove r de Topre ke ning te nem en m e rkba ar is be perk t of k on worden bepe rk t (6:193b lid 2 BW ). Tot slot hee ft P ostba nk , la te r ING door de vergelijk ing m et ande re spa a rproducte n in de Folder verwarring gescha pe n ten aa nzie n va n de k e nm erk en va n de spaa rproducte n va n haa r concurrente n (6:193c, lid 2 BW ), waa rdoor, te lk e ns, de ge m idde lde consum ent e e n besluit ove r he t a fsluite n va n de Topre k ening hee ft ge nom e n, of k unne n ne m e n, da t hij a nde rs nie t had genom e n. 3.4. Door de ze onee rlijke handelsprak tijk te ve rrichte n he eft P ostba nk, late r ING onre chtm a tig geha nde ld je gens de spa a rde rs. Dit bre ngt m e e da t ING, als re chtsopvolge r va n P ostba nk , op de voe t van artike l 6:193j BW a a nspra ke lijk is voor de die nte nge volge door de spa a rde rs ge lede n scha de, die besta at uit het verschil tusse n de toe ge ze gde , a ltha ns voorge spiege lde re nte va n 4% e n de door elk van de spaa rde rs na zes m a a nde n daa dwerk elijk ontva nge n la gere re nte ove r hun spa arsa ldo op de Toprek e ning. 3.5. ING voert ge m otivee rd ve rwe e r. O p de ste llinge n va n pa rtije n wordt hie rna , voor zove r va n be lang, na de r ingega a n. 4. De be oorde ling


4/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… 4.1. Artik e l 6:193b, ee rste lid BW bepa a lt dat ee n ha nde la ar je ge ns e e n consum e nt onre chtm a tig handelt indie n hij ee n ha nde lspra k tijk ve rricht die one erlijk is. Ingevolge he t twe e de lid va n artike l 6:193b BW is ee n ha nde lspra k tijk one e rlijk indie n e e n ha nde laa r hande lt in strijd m et de vere isten van professionele toe wijding (a ) en he t verm ogen va n de gem idde lde consum e nt om ee n ge ïnform e erd be sluit te nem en m e rkba ar is be perk t of k a n worde n bepe rk t (b), wa ardoor de ze consum e nt e en besluit ove r e e n overe e nk om st ne e m t of k an nem en da t hij a nde rs nie t had ge nom e n. He t de rde lid be pa alt vervolgens da t e e n hande lspra ktijk in het bijzonder one erlijk is indien e en ha nde la a r e en m isle idende hande lspra ktijk verricht a ls be doe ld in - onde r a nde re - de a rtik e len 6:193c e n 6 193d BW . 4.2. O p grond va n het ee rste lid va n a rtike l 6:193c BW is - voor zove r hier va n bela ng -ee n hande lspra ktijk m isle ide nd indien inform a tie wordt ve rstrek t die fe itelijk onjuist is ten a anzie n va n (a ) de aa rd va n he t product. De Stichting ste lt zich op he t sta ndpunt dat de door ING a a n de spa arders ve rstrek te inform a tie feite lijk onjuist is, nu in de Folde r, de be ge le ide nde brie f e n op de we bsite zonde r voorbe houd is ve rm eld “m e t ee n Topre k ening ontva ngt u m a a r lie fst 4% re nte” e n “De Topre ke ning biedt e e n a antrek k elijk e re nte van 4% die jaa rlijk s wordt uitge k e erd” en “Totale re nte 4% + re nte punte n”, terwijl ge e n va n de spa arders na om m e k om st va n de e erste ze s m a a nde n 4% re nte over he t spa a rsa ldo he eft ontva ngen. 4.3. De rechtba nk volgt de Stichting hierin nie t. Postbank , la te r ING he e ft va n se pte m be r 2008 tot 15 fe brua ri 2009 de Topre k ening a a nge bode n e n daa rbij de ge wra a kte inform atie ve rstre kt. Va st sta at da t ge dure nde die pe riode de voor de Topre k ening ge lde nde (ba sis)re nte ste e ds ook 4% be droe g. He t ve rstre kte inform atie m a teria al is in zove rre juist. Ande rs da n de Stichting be toogt houdt de ve rstre kte inform atie nie t in da t na om m e kom st va n ze s m a ande n stee ds 4% za l worde n uitgek e erd noch da t he t e e n va ste , ge gara nde e rde , rente be tre ft. Slotsom is da n ook da t door P ostbank , la ter ING gee n fe ite lijk onjuiste inform a tie is ve rstrek t. 4.4. De rechtba nk volgt de Stichting evenm in in haar be toog da t P ostba nk , late r ING e e n one e rlijke , wa nt m isle idende , handelspra ktijk he eft verricht door de Topre k e ning in de Folder te verge lijke n m et a nde re spa a rre k eninge n. Artik e l 6:193c, twee de lid BW be pa a lt da t e en handelspra ktijk e ve ne e ns m isleide nd is indie n door vergelijke nde re cla m e ve rwa rring wordt ge schape n te n a anzie n va n producte n va n e e n concurre nt. Juist is da t de re nte op de Topre ke ning in de Folder wordt ve rge le ke n m et die op spaa rre k e ningen va n Ra boba nk , ABN AMRO e n Fortis. De Stichting he e ft echte r nie t toe ge licht hoe en waa rom door de ve rge lijk ing m e t re nte perce ntage s op de spa a rre ke ninge n va n Ra bobank , ABN AMRO e n Fortis, ve rwa rring ove r die producte n zou k unne n ontstaa n. Daa rbij is va n bela ng da t bij de ve rge lijk ing is verm e ld da t he t gaa t om re nte pe rce nta ges zoals die ge lde n op 30 augustus 2008 en is ve rm e ld uit we lk e bron de vergele k en inform a tie afk om stig is, te rwijl geste ld noch ge ble k en is da t de in de Folde r ge noe m de re nte perce nta ge s onjuist zoude n zijn. O nder de ze om sta ndighede n is zonde r na de re uitle g, die ontbre ek t, niet in te zie n hoe door de - na ar m oet worden aa ngenom e n - fe ite lijk juiste ve rge lijk ing va n de ge noe m de rente pe rce nta ges, verwarring wordt geschape n ten a anzie n va n de spa arrek e ninge n va n Ra boba nk, ABN AMR O of Fortis. 4.5. Ve rvolgens is aa n de orde of P osta nk, late r ING te n onre chte hee ft na ge la te n a a n de spa arders voldoe nde (duide lijke ) inform a tie te ve rschaffen. Artike l 6:193d, e erste lid BW bepa a lt dat ee n ha nde lspra k tijk m isle ide nd is indie n (twee de lid) e ssentiële inform a tie die de consum e nt nodig he eft om e e n geïnform ee rd be sluit ove r e e n transa ctie te ne m e n, wordt wegge late n. O p grond va n he t de rde lid va n a rtik el 6:193d BW is da arva n ook spra k e indien e sse ntië le inform a tie ve rborge n wordt ge houden of - voor zove r hie r va n be la ng - op onduidelijk e wijze da n we l te laa t wordt verstre k t, waa rdoor de ge m idde lde consum e nt e en besluit ove r e e n ove re e nk om st ne e m t of ka n ne m e n dat hij a nders nie t ha d ge nom e n. Bij de be oorde ling va n de vra a g of e ssentië le inform a tie is we gge la ten of verborge n is gehoude n worde n op grond van he t vie rde lid va n a rtike l 6:193d BW , de fe ite lijke conte x t e n de m aa tre gele n die zijn ge nom e n om de inform a tie langs a nde re wege n te r beschik k ing va n de consum e nt te stelle n, in aa nm e rk ing ge nom e n. 4.6. Va st staa t da t in de Folde r, de be ge le ide nde brie f e n op de we bsite niet uitdruk ke lijk is ve rm e ld dat de 4% re nte op de Toprek e ning ee n variabe le re nte is e n door de bank op ie der m om e nt k an worde n ge wijzigd. W è l is telk e ns onde raa n de (web)pa gina in e en voe tnoot verm e ld: “Alle in deze folder genoem de tarie ven zijn onde r voorbe houd va n wijziginge n.” 4.7. ING be toogt dat zij in de voetnoot erop hee ft ge we ze n da t de ve rm elde 4% re nte aa n wijziginge n onde rhe vig is. O nde r ‘ta rie ve n’ m oe t worde n ve rsta a n: provisies, rente e n k oste n. Da t is volgens ING e en ge bruik e lijke be tek e nis va n he t woord ‘ta rie ve n’. O ok a nde re fina ncië le die nstve rlene rs ge bruike n ‘ta rieve n’ om zowel provisie s, k oste n a ls rente a an te duide n e n ‘ta rie ve n’ wordt m e t die bete k enis ge bruik t in artike l 22.2 va n de alge m e ne bank voorwaa rden van ING. De Stichting be toogt op ha a r be urt da t he t begrip “ta rieve n” ge e n synonie m is va n rente , m a a r da t daa rm e e ve e lee r wordt ge doe ld op de aa n producte n of die nste n ve rbonde n k oste n. In die zin wordt he t ook door dive rse Nede rlandse bank e n, wa a ronder ING, ge bruik t. In ie de r ge val is het ge bruik van he t be grip ‘ta rieve n’, be zien in de contex t van he t ge hee l


5/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… va n de ve rstre k te inform atie en ge steld tege nove r de uitdrukk e lijk e m e dede ling dat ja arlijk s 4% rente wordt uitge k ee rd, niet duidelijk. In de ve rstre k te inform a tie wordt op a nde re pla atse n wel ge sproke n ove r re nte pe rce nta ges in plaa ts va n ta rie ve n, zoda t he t begrip nie t conse que nt wordt gebruik t en onduide lijk blijft waa rop het be grip tarie ven in de voe tnoot betre kk ing hee ft, a ldus de Stichting. 4.8. De rechtba nk is va n oorde e l da t ze lfs indien m e t ING wordt aa nge nom e n dat he t begrip ‘ta rie ve n’ is gebruik t in de bete k enis van provisie s, k oste n e n re nte , de in de Folde r, de be ge le ide nde brie f e n op de we bsite over de Toprek e ning verstre k te inform a tie ove r de te ve rgoe de n re nte nie t (voldoe nde ) duide lijk is. De a a rd en om va ng van de te ontva nge n rente zijn we ze nlijke ke nm e rke n va n e e n spa arove re e nk om st. De daa rove r aa n de consum e nt te ve rstrek k en inform a tie m oe t e enduidig, duide lijk en ondubbe lzinnig zijn om hem in staa t te ste lle n e en geïnform e e rde ke uze te m ak e n om zijn spa arge lde n a l da n nie t op de a a nge bode n spaa rre k e ning te storte n. Da t de aa nge bode n re nte op de Topre k e ning va riabe l is e n door de ba nk op ie der m om e nt k an worden ge wijzigd m oe t da n ook uitdrukk e lijk e n op nie t m is te ve rsta ne wijze worde n ve rm e ld. Da a rtoe k an niet worde n volstaa n m et de m e dede ling - in e e n in ee n k le ine r lettertype geze tte voe tnoot - da t a lle ‘tarie ve n’ onde r voorbe houd va n wijziging zijn. De in de Folder, de be gele ide nde brief e n op de we bsite ve rstre k te inform a tie is op dit punt dan ook nie t duidelijk . Dit bete ke nt e chter, a nde rs da n de Stichting be toogt, nog nie t da t ING de spa a rde rs he eft m isleid. Voor de bea ntwoording va n de vra ag of essentiële inform a tie is we gge la te n of ve rborge n ge houden m oet im m ers ook re k ening worde n gehoude n m et de feite lijke conte x t waa rin de m ede deling wordt ge daa n e n de m a atrege le n die zijn ge nom en om de inform a tie la ngs a nde re wege n ter be schik k ing va n de consum e nt te ste lle n. 4.9. In dit geval gaa t he t om inform a tie die betrek k ing hee ft op de re nte die zal worde n ve rgoe d op e en spaa rre k ening. Ande rs da n de Stichting is de re chtba nk m e t ING va n oorde el dat he t voor de ge m iddelde consum e nt - ze k er vana f he t naja a r va n 2008 te ge n de a chtergrond va n de m ondia le k re dietcrisis - duide lijk m oe t zijn gewe est da t de aa nge bode n spa arrente va n 4% niet tot in le ngte va n da ge n ongewijzigd zou blijve n, m a a r dat de hoogte daa rva n ook afha nk e lijk zou k unne n zijn van zich wijzige nde m a rk tom sta ndighe de n. Ve rde r geldt da t a lle spa a rde rs, na da t zij de Toprek e ning ha dde n a a nge vraa gd, de Ha ndle iding hebbe n ontva nge n wa arin onder he t k opje “ove r re nte” wordt m e e ge dee ld da t he t te ontva nge n re nte perce nta ge is ve rm eld op het afschrift e n dat het m e est actue le rente pe rce nta ge is te vinde n op de we bsite van Postbank . Bij de Ha ndle iding he bbe n de spa arders ook de Voorwa arde n Toprek e ning ontvange n waa rin uitdrukk e lijk is ve rm eld dat de op de Topre k ening te ontva nge n re nte varia be l is en ee nzijdig door de ba nk k an worden gewijzigd. 4.10. De re chtbank is gele t op de ze om sta ndighede n va n oorde e l da t, hoe wel de in de Folder, de be ge le idende brief en op de website opge nom en inform a tie ove r de te vergoede n rente op zichze lf ge nom en niet duidelijk is, de ge m iddelde consum e nt desondank s, op basis va n de toe ge zonde n Handleiding e n de Voorwa arden Toprek e ning ove r voldoe nde inform a tie over de a ard e n om vang va n de te vergoede n rente he eft k unne n be schikk e n om e en geïnform e e rd besluit te ne m e n a l dan nie t op de Topre k ening te ga an spare n. Da a rbij is va n bela ng da t va n de ge m idde lde consum e nt m a g worde n ve rwa cht da t hij ke nnis ne em t va n de a a n hem verstre k te inform a tie . Dit ge ldt in dit ge val tem e er te n a a nzien van de inform a tie over de rente indien, zoa ls de Stichting betoogt, juist de na ze s m a a nde n te ve rgoe de n re nte en nie t de bonus rente va n 4,75%, voor de spaa rde rs va n doorsla gge vende be te k enis was voor de beslissing al dan nie t ee n Topre ke ning a f te sluiten. Dit a lles teza m en ge nom en m e t de om sta ndigheid dat he t de spa a rde rs na ontva ngst va n de Handleiding e n de Voorwa arden ge he el vrij stond binne n 14 da ge n de ove ree nkom st te ontbinde n e n he t he n ook overigens stee ds ge he e l vrij stond hun ge ld niet op de Topre ke ning te storten da n we l da a r we er van af te hale n, le idt tot de slotsom dat door ING gee n esse ntië le inform atie is we gge late n of ve rborgen is ge houden, wa ardoor de spa a rde rs e en besluit ove r e e n overe e nk om st he bbe n ge nom en of he bbe n kunne n ne m e n da t zij a nde rs nie t hadde n genom e n. 4.11. Uit he tge e n hie rvoor is overwoge n volgt dat het op de de ze lfde fe ite lijke grondsla g gestoe lde be toog van de Stichting dat P ostbank , la ter ING zou hebben ge ha nde ld in strijd m e t de vere iste professione le toe wijding, wa ardoor he t ve rm ogen van de gem idde lde consum e nt om ee n ge ïnform e erd be sluit over de Toprek e ning te ne m e n m e rk baa r is bepe rkt of kon worde n be perk t, eve nm in ka n sla ge n. 4.12. Ten ove rvloede ga at de rechtbank hie rna nog in op het ve rwe er van ING dat de Stichting op ge e n e nk e le wijze he eft ge steld of onde rbouwd da t e n, zo ja , hoe e n in hoe ve rre de door ha ar verte ge nwoordigde spaa rde rs als gevolg van he t ING verwete n onre chtm a tig handele n e nig na de e l he bbe n onde rvonde n, zoda t de Stichting ge e n rechte ns te re spe cte re n be la ng he e ft bij de door haa r ge vorde rde ve rkla ring voor re cht. O m de volgende rede nen is ook da t ve rwe er gegrond. 4.13. De sgevra a gd he e ft de Stichting te r com pa ritie m e ege de e ld da t de ge vorderde ve rkla ring voor re cht e nerzijds ertoe stre k t e en vergoeding te k rijge n voor de scha de die de spa arders he bben ge le de n als gevolg van de one e rlijk e ha nde lspra k tijk va n ING. De


6/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… spa arders he bben die scha de ge le de n om da t zij, a nde rs dan hun in de Folder, de bege le ide nde brie f e n op de we bsite wa s toe geze gd, na a floop va n de ze sm aa ndspe riode ove r het spa a rsaldo ge en 4% re nte kre gen, m aa r e e n la gere re nte . De gelede n scha de bedra agt te lke ns he t ve rschil tusse n de be loofde 4% re nte en de rente die de spa arde rs daa dwerk elijk over he t spa a rsa ldo op de Topre ke ning hebben gek rege n, a ldus de Stichting. Ande rzijds stelt de Stichting da t zij be la ng hee ft bij toe wijzing van de ge vorde rde verk la ring voor recht, te ne inde te voork om e n dat ING in de toe kom st aa n ha a r k lante n opnie uw onjuiste of m isle ide nde inform a tie ove r ha a r spaa rrek e ningen ve rstrek t. 4.14. Me t betre kk ing tot de gele den scha de ste lt de re chtba nk voorop da t de Stichting sle chts vorde rt voor recht te ve rk la re n da t ING onre chtm a tig he eft ge ha nde ld door e en one e rlijke ha ndelsprak tijk te ve rrichte n, a ls om schre ve n in de door de Stichting in he t geding ge bra chte proce sstukk e n. In die proce sstuk k en ste lt de Stichting da t Postba nk, la te r ING a a n de spa arders onjuiste dan we l onvoldoe nde duide lijke inform a tie hee ft ve rstre kt a anga ande de a a rd en om va ng van de op de Topre ke ning te ontva nge n re nte e n da t de spa arders op grond va n die onjuiste of onvoldoe nde duidelijk e inform atie e e n Topre ke ning bij ING he bbe n ge ope nd, die zij anders niet zouden hebben ge opend. 4.15. Als - ve ronde rste llende rwijs - erva n wordt uitgega an da t die ste lling va n de Stichting juist is, m oet ve rvolgens voor de vastste lling van de e ventue e l door de spa arders als ge volg va n he t geste lde onre chtm a tig ha nde le n va n ING ge le de n scha de , e en verge lijking worde n gem a ak t tusse n de ve rm oge nspositie wa arin de spa a rde rs zich nu bevinde n e n de hypothetische verm ogenspositie wa a rin zij zich zouden he bbe n be vonde n zonde r de a a n ING ve rwe ten one erlijk e ha nde lspra k tijk . Anders ge ze gd m oe t e en ve rge lijking worde n ge m a a kt tussen de re nte die de spa arders da a dwe rke lijk op de Topre k e ning he bbe n ge kre ge n e n de rente die zij zoude n he bbe n ge kre ge n indie n ING in de Folde r, de bege leide nde brie f e n op de we bsite wè l uitdruk ke lijk en op nie t m is te versta ne wijze ha d verm e ld da t de a ange boden 4% re nte op de Toprek e ning varia be l is en door de ba nk op ie de r m om ent ka n worde n gewijzigd. 4.16. De re chtbank ga at e r va n uit dat in da t la atste ge val e en a anzie nlijk dee l van de spa arders - m e de op basis va n de a a nge bode n a ctie rente van 4,75% ove r de ee rste ze s m a a nde n e n de om sta ndighe id dat m e n ste eds koste loos tusse ntijds kon opnem en - ook dan had be sloten ee n Topre k ening te opene n. De ze spa arders zoude n ook dan de door ING daa dwerk elijk uitge ke e rde varia be le re nte he bbe n ge k re gen. De re chtba nk nee m t ve rvolge ns ve ronderstelle nderwijs a a n da t, zoa ls de Stichting ste lt m a a r ING be twist, in iede r geval e en de e l van de spa a rde rs, indie n zij ha dde n ge we ten da t de na zes m aa nde n a ange boden 4% re nte op de Toprek e ning varia be l was e n door de ba nk op ie der m om e nt k on worden ge wijzigd, zou hebben be sloten ge e n Topre ke ning te ope nen. De ze spaa rders zoude n ook da n gee n 4% re nte op de Topre k ening he bbe n ge kre ge n, zodat zij in zove rre e ve nm in scha de k unnen he bben ge le den. Dat laa tste zou wellicht a nde rs k unne n zijn indie n deze spaa rde rs hun ge ld e lders, te ge n ee n hoge re rente ha dde n k unne n onde rbre nge n e n zij daa r a ls ge volg va n de a a n ING ve rwete n onjuiste of onduide lijke m e de de linge n va n hebbe n a fge zie n, doch de Stichting hee ft die na a nga ande nie ts ge ste ld. ING he eft op ha a r beurt onbe twist a angevoe rd dat de door ha ar op de Toprek e ning na zes m aa nde n be ta a lde va riabe le rente , gele t op de op da t m om e nt be staa nde om standighe den, re ë el e n m a rk tconform wa s. De Stichting hee ft da artege nove r nie ts geste ld, la at sta a n onde rbouwd, waa ruit k an volge n da t e n, zo ja , va naf wannee r e n onder we lk e voorwa arde n de spaa rders e lders ee n hogere re nte ha dde n k unne n k rijge n. Aldus hee ft de Stichting onvoldoe nde concre te fe iten e n om standighe den ge ste ld waa ruit zou k unnen volge n da t de spa arde rs a ls gevolg van he t ING verwete n onre chtm a tige ha nde le n - ook indien juist - m ogelijk scha de hebbe n gele de n. O ve rige ns he eft de Stichting ook nie t concre e t geste ld da t bepa a lde spa a rde rs, indie n he t va riabe l k a ra k ter van de ba sisre nte duidelijk e r was ge m a ak t ge e n Toprek e ning zouden hebbe n geopend, m aa r sle chts da t “de a anzie nlijk e ka ns be sta a t” da t zulk s he t ge val gewe e st zou zijn. Voor he t ove rige kom en de ste llingen van de Stichting e r in fe ite op ne er dat de spaa rde rs na a st de - op da t m om ent hoge e n wel uitge k ee rde - re nte va n 4,75% ove r het ee rste half jaa r, ook nog op e en altijd durende va ste rente va n 4% hadden gehoopt of ge re ke nd. 4.17. De re chtbank ste lt ve rvolge ns va st da t ING m ede na ar a anle iding va n de ontvange n k la chte n ove r de onduidelijkhe id in de verstre k te inform a tie , ha a r brochure s hee ft a ange pa st in die zin da t da arin nu uitdruk ke lijk is ve rm e ld dat de rente op de Topre ke ning va riabe l is e n door de ba nk op ie der m om e nt k an worden ge wijzigd. Ve rde r he bbe n de O m budsm a n va n he t Kifid e n de AFM onom wonden geconstate e rd en be k e nd ge m a a kt dat zoa ls hie rvoor ook door de re chtba nk is onde rschre ve n - de door Postba nk , la te r ING in de Folder, de be ge le idende brief en op de website ve rstre kte inform atie nie t (voldoende) duide lijk is gewe e st. He t door de Stichting geste lde bela ng te voork om e n da t ING wede rom onjuiste of m isle ide nde inform a tie ove r ha a r spaa rrek e ningen ve rstrek t is da arm e e re e ds voldoe nde ge die nd, zodat ook in zoverre ge en re chte ns te respe cte re n be la ng m e er be sta at bij toe wijzing va n de ge vorde rde verk la ring voor recht. 4.18. Al he t voorga ande le idt tot de slotsom dat de vorde ring zal worden a fge we ze n. De Stichting za l als de in he t onge lijk ge stelde partij worden ve roorde eld in de k oste n van het geding, aa n de zijde va n ING, tot he den be groot a ls volgt:


7/8

30-5-2011

zoeken.rechtspraak.nl/ResultPage.aspx… - be ta a ld va stre cht 263,00 - sa la ris a dvoca a t 904,00 (2 punten tarie f € 452,00) Tota a l € 1.167,00 5. De be slissing De rechtbank 5.1. wijst de vorderinge n a f, 5.2. ve roorde e lt de Stichting in de procesk oste n, a a n de zijde va n ING tot op he de n be groot op € 1.167,00, 5.3. ve rkla a rt dit vonnis wa t be tre ft de k oste nveroorde ling uitvoe rba ar bij voorra ad. Dit vonnis is ge weze n door m rs. A.W .H. Vink , S.F. va n Me rwijk e n G.W .K. va n der Va lk Boum an en in he t ope nba a r uitge sprok e n op 18 m ei 2011.?


8/8

resultpage.aspx

Recommend Documents