religiegebonden?

Aysim Akpinar 26/03/2015 WGK Limburg Arthrose en pijn cultuur/religiegebonden?

Twee in het oogspringende groepen

Islam • • • •

Groepscultuur Gemeenschapsleven sterk aanwezig Reinheid Eenzelfde Koran: Verschillende/ individuele invulling

Wat is cultuur?

Opvoeding

Omgeving

Onderwijs

‘Cultuur’ zien door een cultuurbril met drie glazen, waarmee we de werkelijkheid waarnemen, interpreteren en er zin aan geven.

Wat is cultuur? • Niet de culturen maar mensen ontmoeten elkaar met hun eigen persoonlijkheid en menselijke natuur. Het is een vingerafdruk van het denken en handelen. • Door cultuur worden ook gedragspatronen (bv. pijngedrag) in stand gehouden met betrekking tot ziek zijn of gezondheid. • Elke groep heeft zijn eigen cultuur, maar elk individu is uniek. • Cultuur en religie: niet gelijkstellen !

Een holistische mensvisie = De mens als een totaalbeeld zien: “Ik heb niet mijn ziekte, maar ik ben ziek”.

• Verschillende opvattingen over omgang met een ziekte. • Kwalitatieve zorg = als de mens in zijn totaliteit wordt bekeken. Hierdoor kan men de patiënt beter van dienst zijn bij de pijnbestrijding.

Is pijn en de expressie van pijn gekleurd door de etnische achtergrond van de patiënt? Er zijn aanwijzingen dat er etnische verschillen zijn in pijnperceptie en pijntolerantie! Vb: Pijnuiting als teken van zwakte, pijnlijke rituelen als teken van loyaliteit voor de religie/cultuur… • De ‘pijnpatiënt’ bestaat niet, net zomin als de “allochtone pijnpatiënt”.

Artrose pijnen

Cultuur/religie gebonden problemen.

Anamnese: handvatten • De anamnese onbevooroordeeld afnemen. Het helpt soms om de lange voorgeschiedenis te beluisteren! Extra tijd kan soms tijd uitsparen  • Open communicatie, werken aan vertrouwensband. Pijnbeleving in diverse culturen (h)erkennen vereist ook kennis of professionele nieuwsgierigheid van diverse culturen. • Lichamelijke onderzoek is meestal een teken van erkenning van de klacht. • Medicatie wordt meestal verwacht, uitleggen waarom dit niet nodig is. • Taalproblemen aanpakken door tolk in te schakelen.

Pijnklachten • Soms symbolisch taalgebruik en overdreven uiting van pijnklacht om het boze oog niet te tarten, of angst om niet verstaan te worden. • Gebrek aan kennis van het menselijk lichaam: uitleg kan soms verkeerd interpreteert worden

Gebruik van metaforen • ‘lichaamsdeel is dood’, ‘mijn lichaam is lui geworden’: slap, gevoelloos. • ‘Ik ga dood’ betekent soms gewoon veel pijn hebben. • ‘Gevoel of er mieren over mij kruipen’ • ‘Het vuur zit in mij’: brandende pijn. • ‘Scheurend gevoel’ • ‘Er zit een steen in mijn maag’ • ‘Honing eten voor pijn in onderbuik helpt’

Pictogrammen

Taalbarrière • Vanuit de patiënt – Duidelijke formuleren: wat is de juiste klacht/vraag? • Vanuit de hulpverlener – Duidelijke en verstaanbare informatie geven • Inzetten van tolk kan taalbarrière overbruggen – Liever geen familielid! • Inhoudelijke betrouwbaarheid van vertaling is onzeker • Rol van tolk vaak emotioneel belastend • Kinderen zijn soms tolk (cave: druk rond hiërarchie)

Taalbarrière – lagere ‘patient information recall’: begrijpt info weinig of niet, en laat dit niet merken. – lager ‘patient question-asking behavior: Gevolg: – Lagere compliance – Begrijpen geen nuances in de voorlichtingsboodschap – Stellen weinig vragen: ongeïnteresseerd overkomen

Tolken Telefoontolken: Voor korte of dringende gesprekken, kan je beroep doen op een telefoontolk, via Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon: 02 208 06 11. http://www.vlaamsetolkentelefoon.be Sociale tolken:

http://www.limburg.be/tolkaanvragen

Wanneer er niets aan de pijn wordt gedaan, wordt deze steeds maar als erger ervaren. Psychologische factoren kunnen de pijnervaring zowel vermeerderen als verminderen.

Medicatietherapie • Pijnstillende/ontstekingsremmende geneesmiddelen: - Niet altijd op regelmatige tijdstippen inname, door onregelmatige maaltijduren. Angst voor verslaving, of soms teveel ipv arts te raadplegen. • Eerder vraag naar genezende behandeling.

Levensstijlaanpassingen Voeding, overgewicht en minder beweging – Eten op onregelmatige tijdstippen – 2 maal per dag warm. – Sociaal gebeuren. – Geen cultuur rond bewegen als sport en ontspanning.

Beweging • Lichamelijke oefeningen houdt de gewrichten soepel en de pijn draaglijk.

• Het is moeilijk om het voorgeschreven oefenprogramma vol te houden, patiënten stoppen vaak op het moment dat het beter gaat, en de pijn neemt langzaam weer toe, en dat werpt een drempel op om opnieuw te beginnen.

Beweging in dagelijks leven Als altijd alles voor hen werd gedaan omdat ze ouder zijn, zal het moeilijk zijn om nu te zeggen dat ze dit zelf moeten aanpakken; deze normen botsen dan met de adviezen van de hulpverlener. bv: Waarom moet ik stappen naar de winkel? Wat als de mensen dit zien? Zorgen mijn kinderen niet goed voor mij? Ook de kinderen willen niet dat andere mensen zien dat ze niet goed voor hun ouders zorgen (zorgplicht/ taboe)

Sportverenigingen? • Niet zo ingeburgerd bij de oudere generatie. • Man/vrouw. • Fietsen? • Kledingsvoorschriften.

Hoe motiveren? • • • • • •

Hometrainer of pedalo in huis. Via buurt werkingingen/lokale initiatieven. Kiné, bewegingstherapie. Fietsen, driewielerfietsen. Educatie op maat. Gebed.

Gebed en beweging Buigen, knielen, zitten en strekken. Dat zijn vier houdingen van de Rak’aa, de serie bewegingen die moslims uitvoeren onder het uitspreken van de Salaat, het islamitische gebed.

Als een persoon niet staand kan bidden dan kan hij zittend bidden.

Alternatieve geneeskunde • Gebruik van allerlei kruidendrankjes. • Doen bedevaarttochten om te genezen. • Lood smelten • Amuletjes, kleine koranboekjes, Turkse blauwe oog ter bescherming.

Alternatieve therapieën: water, lood smelten, koranverzen…

Amuletjes, hand van Fatima, afwering boze oog, scapulier.

Bron: Boek werkgroep ‘pluricultureel verplegen’

Herberg een vreemdeling

REFERENTIEPERSOON CULTUURSENSITIEVE ZORG

Onze

Dank u voor uw aandacht.