RAPPORT ENQUÊTERESULTATEN MEDEWERKERS V&D. Over vertrouwen in V&D en de bereidheid van medewerkers om een bijdrage te leveren aan het herstel van V&D

RAPPORT ENQUÊTERESULTATEN MEDEWERKERS V&D Over vertrouwen in V&D en de bereidheid van medewerkers om een bijdrage te leveren aan het herstel van V&D Mei 2015

> IKEA

FNV Handel is de grootste en meest representatieve vakbond in de sector handel. FNV Handel maakt zich sterk voor koopkracht en echte banen. De bond behartigt onder meer de belangen van vakbondsleden en werknemers van V&D. Niels Suijker, Bestuurder FNV Handel

‘...Ons salaris is absoluut geen vetpot. Er kan niet meer van af. Wij hebben ook onze verplichtingen per maand, die wij na moeten komen.’ ‘Met heel de afdeling een lijst ingeleverd met ideeën, maar niets van dit alles was bespreekbaar. Garanties kunnen ze je niet geven, Ik werk nu tientallen jaren bij V&D. Dit heb ik nog nooit meegemaakt. De gedachte al dat je weg moet uit je woning, want kan ik dit nog wel betalen als ik in moet leveren. Nee, dit is geen pretje voor mij en al mijn collega’s.’ ‘...Niet één keer heb ik een excuus gehoord van de directie dat ze er een potje van hebben gemaakt. De signalen op de winkelvloer waren er in overvloed, maar men besloot niet te luisteren. Die arrogantie kan ze wel eens de das om doen. Nu heeft men een website opgericht voor klanten om advies en suggesties. Positief, kan ik alleen maar toejuichen. Ongewild moet ik toch denken aan een bekend spreekwoord... iets met mosterd.’

INHOUDSOPGAVE 1. AANLEIDING

04

2. WAAROM EEN ENQUÊTE?

05

3. HET ONDERZOEK

06

4. RESULTATEN PER VRAAG

07

5. CONCLUSIES

12

6. IN DE PRAKTIJK...

13

Resultaten enquête onder V&D medewerkers 03

1. AANLEIDING V&D kondigde op 19 januari 2015 een, voor Nederlandse begrippen, ongekend pakket aan maatregelen aan voor de ongeveer 5.000 medewerkers van het warenhuis. V&D wilde de lonen van de medewerkers eenzijdig verlagen met 5,8% tot 10%. Ook moesten zij een vakantiedag, toeslagen en seniorendagen inleveren. V&D was niet bereid om over dit pakket van maatregelen inhoudelijk overleg te voeren met vakbonden. FNV Handel startte daarom, na raadpleging van zijn leden, een kort geding om deze verslechteringen van arbeidsvoorwaarden tegen te houden. Met succes, want op 23 februari 2015 oordeelde de rechter dat V&D de arbeidsvoorwaarden van de vakbondsleden niet eenzijdig mocht verslechteren. V&D stelde in maart een spoedappel tegen deze uitspraak in. Hoewel V&D na de uitspraak een paar varianten ten aanzien van de omvang van het loonoffer heeft neergelegd, blijft het bedrijf op het standpunt staan dat het eenzijdig de loonkosten met € 10 miljoen wil verlagen. Als dat bedrag niet bereikt wordt met enkel een loonoffer, dan wil V&D de rest van dat bedrag aanvullen met een groot aantal gedwongen ontslagen. Wat FNV Handel betreft, is constructief overleg met V&D niet mogelijk als het warenhuis vasthoudt aan het voornemen om de lonen eenzijdig te verlagen. FNV Handel heeft het overleg met V&D daarom opgeschort, in afwachting van een uitspraak in het spoedappel dat op 27 mei a.s. dient bij het Gerechtshof te Amsterdam.

FNV-voorzitter Ton Heerts overhandigt een petitie die door ruim 1500 medewerkers van V&D is ondertekend aan de directie van V&D. 04

Resultaten enquête onder V&D medewerkers

2. WAAROM EEN ENQUÊTE? FNV Handel heeft in april 2015 een enquête uitgezet onder medewerkers van V&D. Hiervoor was een viertal redenen: • Tijdens het kort geding in februari deed V&D het voorkomen alsof het overgrote deel van de medewerkers graag loon wil inleveren. Ook de nieuwe CEO van V&D, John van der Ent, riep kort na zijn start in maart dat ‘zijn medewerkers’ daartoe bereid waren. FNV Handel herkent deze signalen niet, maar wil deze niet-onderbouwde stelling van V&D wel peilen; • De kantonrechter oordeelde in februari dat V&D de lonen en arbeidsvoorwaarden van vakbondsleden niet eenzijdig mocht wijzigen. Hij achtte bewezen dat FNV Handel namens zijn leden sprak, maar achtte niet zonder meer aangetoond dat FNV Handel ook de mening van alle werknemers vertegenwoordigt. FNV Handel is benieuwd of niet-vakbondsleden een andere mening zijn toegedaan dan vakbondsleden en heeft hen ook betrokken bij deze enquête; • FNV Handel weet uit gesprekken met medewerkers van V&D dat een deel van hen best bereid is om mee te denken om V&D door deze lastige tijden te helpen. Waartoe zijn zij precies bereid? En wat verwachten zij daarvoor terug van hun werkgever? FNV Handel heeft de werknemers hierop nader bevraagd; • Door alles wat er de afgelopen maanden gebeurd is, heeft V&D het personeel van zich vervreemd. FNV Handel heeft V&D aangespoord om te werken aan het herstel van vertrouwen van de medewerkers. Zonder hun vertrouwen in V&D, is er geen basis voor FNV Handel om afspraken te maken over aanpassing van arbeidsvoorwaarden. Daarop organiseerde V&D in de tweede helft van maart ruim 120 personeelsbijeenkomsten. FNV Handel onderzoekt of dat het vertrouwen van de medewerkers in V&D ten goede is gekomen. Het doel van dit onderzoek is om te peilen waar medewerkers (zowel leden als niet-leden) van V&D nu staan. Mogelijk zijn deze resultaten richtinggevend voor vervolggesprekken, die eventueel ná de uitspraak in het spoedappel kunnen plaatsvinden.


3. HET ONDERZOEK Het onderzoek is uitgevoerd tussen 2 en 24 april 2015. In deze periode konden alle werknemers de enquête op de website van Surveymonkey invullen of handmatig op papier. We spreken daarmee van een aselecte steekproef: alle medewerkers van V&D hadden evenveel kans om aan dit onderzoek deel te nemen. De medewerkers van V&D, zowel niet-leden als leden, zijn geïnformeerd via: • E-mail (leden); • Brief per post (leden); • Bezoek van filialen en distributiecentrum V&D door FNV Handel-consulenten (niet-leden en leden); • De ruim 20 FNV-kaderleden hebben hun directe collega’s (niet-leden en leden) in hun eigen en nabijgelegen filialen actief benaderd om de enquête in te vullen. Bij V&D werken ongeveer 5.000 medewerkers, waarvan er circa 4.000 direct worden getroffen door de aangekondigde maatregelen. In totaal hebben 958 werknemers de enquête ingevuld (N= 958). 591 respondenten deden dat op internet (61,7%) en 367 respondenten vulden het enquêteformulier handmatig in. 773 respondenten (80,7%) vulden hun naam in, 185 respondenten kozen ervoor de enquête anoniem in te vullen. 656 respondenten (71,0%) lieten hun e-mailadres achter. Het hoge aantal reacties (circa 20% van het totaal aantal medewerkers en ongeveer een kwart van de groep die geraakt wordt door de maatregelen), maakt dat er sprake is van een representatieve steekproef.

06


4. RESULTATEN PER VRAAG 1 WIE VULDEN DE ENQUÊTE IN?

Niet-leden 27,9%

FNV leden 69,5% Lid van andere vakbond 2,6%

2 WELKE AFSPRAKEN OVER ARBEIDSVOORWAARDEN KAN FNV HANDEL WAT JOU BETREFT MAKEN MET V&D ALS BIJDRAGE AAN HET HERSTEL VAN V&D? (MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK)

Een vrijwillig vertrekregeling voor oudere medewerkers 43,0%

Het inleveren van een vakantiedag 33,0%

Het afzien van loonsverhogingen voor de komende drie jaar 28,7%

Geen van deze ideeën zijn voor mij bespreekbaar 27,4%

Verlaging van de zondagstoeslag 20,0% Het huidig aantal seniorenuren bevriezen

(geen nieuwe opbouw meer) of versoberen (afbouwen) 19,7%

Het afschaffen van de toeslag winkelopenstelling 18,1%

Geen seniorenuren meer voor medewerkers die ze nu nog niet hebben 17,6%

Het inleveren van loon 7,1%

Overige (geef nadere toelichting)

6,6%

(Tijdelijk) meer uren werken voor hetzelfde loon

4,8%

Weet ik niet / geen mening

1,5%


Een niet-vakbondslid uit Zwolle: ‘Aan het begin van deze loonofferkwestie heb ik gelijk geopperd dat ik wel extra uren wilde werken zonder daarvoor betaald te worden, maar gezien mijn persoonlijke situatie wil ik absoluut geen loon inleveren. Het feit dat V&D dit soort voorstellen resoluut van de hand wijst (elke andere werkgever zou hiervoor tekenen) en zo gefixeerd is op het verlagen van ons loon, doet mij vermoeden dat er meer aan de hand is.’

3 V&D WIL EEN LOONOFFER DOORVOEREN. IS DAT VOOR JOU (ONDER VOORWAARDEN) BESPREEKBAAR? Ja Nee Weet niet / geen mening

Totaal (958)

FNV-leden (666)

20,5%

20%

21,4%

73,9%

74,9%

71,5%

5,6%

5,1%

7,1%

Een FNV-lid uit Eindhoven: ‘Als het nu een riant inkomen zou zijn oké, dan had ik er misschien wel vrede mee, maar dat is het zeker niet. Loon inleveren is voor mij dan ook niet bespreekbaar.’

08

Niet-leden (267)


4 ONDER WELKE VOORWAARDEN IS LOON INLEVEREN EVENTUEEL BESPREEKBAAR VOOR JOU? KIES (MAXIMAAL) DRIE ANTWOORDEN. NB deze vraag is voorgelegd aan respondenten die op de voorgaande vraag Ja of Weet niet / geen mening antwoordden (N=250).

Op voorwaarde dat ik bij ontslag een WW-uitkering krijg op basis van mijn oude salaris 62,4% Op voorwaarde dat er een werkgelegenheidsgarantie en/of goed sociaal plan wordt afgesproken 56,8% Op voorwaarde dat het maximaal 2% is 50,0% Op voorwaarde dat het hoger personeel minimaal evenveel

inlevert als de functiegroepen 1 t/m 5 44,8%

Op voorwaarde dat het tijdelijk is 29,6%

Op voorwaarde dat er perspectief is op voldoende compensatie

bij winst van V&D in de toekomst 16,4%

Overige (geef nadere toelichting)

2,4%

Weet ik niet / geen mening

1,6%

Ik ben bereid loon in te leveren zonder er iets voor terug te krijgen

1,2%

Een FNV-lid uit Alkmaar: ‘Een klein loonoffer is misschien wel bespreekbaar, maar wat gebeurt er als we toch onze baan kwijtraken? Hebben we dan ook een lagere uitkering? Kan V&D het met terugwerkende kracht doorvoeren? Waarom horen we nu niets meer van V&D? Kan me niet voorstellen, dat er niets gaande is. Wachten ze tot het hoger beroep? V&D heeft zijn verplichte gesprek gedaan zoals afgesproken, maar daarna was het stil. Wat gebeurt er na 1 juli?’


5 V&D HEEFT IN DE TWEEDE HELFT VAN MAART RUIM 120 PERSONEELS BIJEENKOMSTEN GEORGANISEERD. IS JOUW VERTROUWEN IN V&D NA HET BIJWONEN VAN DEZE BIJEENKOMSTEN: Toegenomen Gelijk gebleven Afgenomen Weet niet / geen mening Niet bijgewoond

Totaal (958)

FNV-leden (666)

Niet-leden (267)

1,4%

0,9%

2,6%

26,4%

26,3%

26,6%

53,1%

56,3%

44,9%

2,5%

2,1%

3,4%

16,6%

14,4%

22,4%

Een FNV-lid uit Rotterdam: ‘V&D is het juiste spoor kwijt. Zij behandelen ons respectloos en zijn alles behalve eerlijk. De bijeenkomst was een flop. Mijn respect en vertrouwen in V&D zijn gedaald tot een dieptepunt.’

10


6 HEB JE HET VERTROUWEN DAT DE DIRECTIE VAN V&D HET BESTE VOOR HEEFT MET HET PERSONEEL? Ja, en ik deel de visie van V&D dat iedereen moet bijdragen aan het herstel van V&D Nee, ik vind niet dat de directie voldoende rekening houdt met de belangen van de medewerkers Weet niet / geen mening

Totaal (958)

FNV-leden (666)

Niet-leden (267)

4,3%

3,0%

7,1%

89,1%

91,7%

82,8%

6,6%

5,3%

10,1%

Een niet-vakbondslid uit Zeist: ‘De bijeenkomst was voor mij meer van hetzelfde. Het ging nog steeds alleen over loon inleveren. Andere mogelijkheden zijn er niet behalve dan dat er mensen anders ontslagen worden. Ik had gehoopt op meer informatie over de toekomst, maar dat bleef vaag. Vertrouwen hebben ze bij mij niet kunnen terugwinnen. Daarvoor is er de afgelopen jaren te veel gebeurd. V&D moet eerst laten zien dat ze te vertrouwen zijn voordat het vertrouwen weer opgebouwd kan worden.’


5. CONCLUSIES • Met dit onderzoek is aangetoond dat niet-vakbondsleden vrijwel dezelfde standpunten innemen als leden van FNV Handel; • Voor ruim een kwart van de respondenten (27,3%) is geen enkele aanpassing van arbeidsvoorwaarden of loon bespreekbaar; • Een meerderheid is bereid tot een (beperkte) aanpassing van arbeidsvoorwaarden, anders dan het inleveren van loon. Slechts 7,1% van de respondenten noemt zelf het inleveren van loon als een maatregel waartoe hij of zij bereid is; • Een grote meerderheid van de respondenten (73,9%) is niet bereid loon in te leveren. FNV-leden en niet-vakbondsleden denken hier vrijwel hetzelfde over (74,9% versus 71,5%); • De respondenten die eventueel wel bereid zijn tot het inleveren van loon, willen daarvoor in ruil vooral een garantie dat bij ontslag een WW-uitkering op basis van het oude salaris wordt toegekend en de zekerheid van een sociaal plan; • Slechts drie respondenten geven aan bereid te zijn loon in te leveren zonder er iets voor terug te krijgen; • De ruim 120 bijeenkomsten die V&D heeft georganiseerd teneinde het vertrouwen van de medewerkers te herstellen, hebben een averechts effect gehad. Bij meer dan de helft van alle respondenten (53,1%) is het vertrouwen in V&D als gevolg van de bijeenkomst juist afgenomen; • 89,1% van alle respondenten vindt niet dat V&D het beste voor heeft met de medewerkers. Hoewel niet-vakbondsleden V&D iets positiever beoordelen, is ook 82,8% van de niet-leden deze mening toegedaan.

Een niet-vakbondslid uit Breda: ‘Ik vind het erg vervelend dat V&D een loonsverlaging wil doorvoeren. Al heeft het geen betrekking op mij, aangezien ik al het minimumloon krijg. Dan nog is het zeer vervelend voor mijn geweldige collega’s voor wie de loonsverlaging zeer grote gevolgen heeft. Ik vind dat V&D het verkeerd heeft aangepakt. Ze hadden met het personeel moeten overleggen, in plaats van zonder overleg een loonsverlaging door te voeren. Ik heb het gevoel gekregen dat de top van V&D niet veel geeft om de medewerkers. Dat is jammer en werkt demotiverend’.

12


6. IN DE PRAKTIJK… Hieronder komt een aantal respondenten aan het woord. Deze input is opgehaald middels een open vraag in de enquête. De reacties waren voornamelijk in te delen in drie categorieën: het inleveren van loon, het aanpassen van andere arbeids voorwaarden en (herstel van) vertrouwen. LOON INLEVEREN De overgrote meerderheid van de respondenten wil geen loon inleveren. En de respondenten die eventueel wel bereid zijn tot het inleveren van loon, willen daarvoor in ruil een garantie dat bij ontslag een WW-uitkering op basis van het oude salaris wordt toegekend en de zekerheid van een sociaal plan. V&D heeft deze zekerheden tot op heden niet kunnen of willen bieden. • Een FNV-lid uit Roosendaal: ‘Salaris inleveren is voor mij geen optie, volgens eigen zeggen heeft de heer Van der Ent een prima salaris, en ik zou niet weten waarom wij daar ook geen recht op hebben. Zeker onder de huidige omstandig heden waar de druk alleen maar is opgevoerd.’ • Een niet-vakbondslid uit Tilburg: ‘Gezien de arrogantie van V&D is er geen ruimte om te onderhandelen. Ook de medewerkers van V&D hebben kosten en moeten rondkomen met het beetje geld wat ze krijgen. Word wakker V&D, zo werkt het niet in de wereld en zeker niet in Nederland.’ • Een FNV-lid uit Almere: ‘Er wordt al jaren gekort op de werkuren voor het vloerpersoneel. Dus met weinig handjes wel alle werkzaamheden doen, dus de werkdruk is behoorlijk hoog. En dan ook nog salaris in moeten leveren is voor mij onacceptabel en wil hier absoluut niet aan meedoen.’ AANPASSING VAN ANDERE ARBEIDSVOORWAARDEN Voorafgaande aan de ruim 120 personeelsbijeenkomsten bracht V&D een persbericht uit. Opmerkelijk genoeg legde V&D alle ideeën die medewerkers hadden aangedragen bij voorbaat naast zich neer. Veel medewerkers kregen hierdoor al voor aanvang van de personeelsbijeenkomsten het gevoel dat hun mening er toch niet toe deed.


In het persbericht van 16 maart 2015 laat V&D optekenen: Medewerkers hebben verschillende alternatieven aangedragen voor de loonmaatregel, zoals het inleveren van vakantiedagen, meer uren werken voor hetzelfde salaris en het afschaffen van zondagtoeslag. “Onze medewerkers hebben echt meegedacht om oplossingen te vinden. Dat waarderen we natuurlijk heel erg. Deze hebben we allemaal doorgerekend, maar dragen helaas te weinig bij aan de vereiste structurele besparing of zijn niet op korte termijn te realiseren”, aldus Sanne Oosterhoff, directeur warenhuizen. • Een FNV-lid uit Breda: ‘Met heel de afdeling een lijst ingeleverd met ideeën, maar niets van dit alles was bespreekbaar. Garanties kunnen ze je niet geven. Ik werk nu tientallen jaren bij V&D. Dit heb ik nog nooit meegemaakt. De gedachte al dat je weg moet uit je woning, want kan ik dit nog wel betalen als ik in moet leveren. Nee, dit is geen pretje voor mij en al mijn collega’s.’ • Een FNV-lid uit Zeist: ‘Was er in februari nog veel begrip voor de situatie in onze vestiging bij de meeste werknemers, dan is dat nu helemaal verdwenen. Het is schandalig zoals er hier met het personeel wordt omgegaan. Het sleept nu maar door en mensen leven al die tijd in onrust.’ • Een niet-vakbondslid uit Arnhem: ‘V&D vergelijkt ons met een Primark en Action. Terwijl ik vanmiddag een uur bezig ben geweest met een klant die alleen voor een goedkoop kostuum van 59 euro kwam. Deze klant is vervolgens met hulp van mij met een paar schoenen van 80 euro, een overhemd van 49 euro, een paar sokken van 7 euro en een riem van 20 euro erbij naar huis is gegaan! Hoezo vergelijkbaar?’ • Een FNV-lid uit Zeist: ‘V&D schoffeert de medewerkers. De enige boodschap naar het personeel is dat het te duur is, terwijl er de laatste drie jaar steeds minder personeel werd ingezet en de werkdruk veel te hoog is geworden. Door gebrek aan personeel blijft veel werk liggen, kunnen klanten niet goed geholpen worden en raakt het personeel gedemotiveerd, dáár zit het grote probleem. V&D wil wel goede service leveren, maar qua salariskosten op het niveau van Primark en Zeeman zitten. Dat gaat niet.’

14


VERTROUWEN De boodschap en gang van zaken bij de ruim 120 bijeenkomsten van V&D hebben niet bijgedragen aan een gegroeid vertrouwen in V&D: • Een FNV-lid uit Nijmegen: ‘Ik vind het niet juist dat het personeel, dat geen invloed heeft op het beleid van V&D, nu opeens betrokken wordt in de financiële malaise die wij niet hebben veroorzaakt. Men geeft derden (verhuurders, personeel) de schuld dat V&D het niet gaat redden. Niet één keer heb ik een excuus gehoord van de directie dat ze er een potje van hebben gemaakt. De signalen op de winkelvloer waren er in overvloed, maar men besloot niet te luisteren. Die arrogantie kan ze wel eens de das om doen. Nu heeft men een website opgericht voor klanten om advies en suggesties. Positief, kan ik alleen maar toejuichen. Ongewild moet ik toch denken aan een bekend spreekwoord... iets met mosterd.’ • Een lid van een andere vakbond uit Amersfoort: ‘Wij werken hard voor ons loon en zien daar weinig voor terug. Alle klanten kregen gebak, toen V&D open bleef. Er werd geborreld door de directieleden en bedrijfsleiders en wij hebben niks gekregen. Dit terwijl wij doorlopend de klanten te woord moesten staan! Erg jammer, hier hadden ze punten mee kunnen scoren.’ • Een FNV-lid uit Den Helder: ‘Er wordt niet geluisterd, vragen blijven onbeantwoord. Het mes wordt mij op de keel gezet door de directie. Wij dachten dat we een open en transparante organisatie waren, nou niet dus. Ik moet alles uit de media halen. En nu willen ze dat wij een loonoffer geven, nou echt niet. Ik heb alle cursussen gevolgd die er aangeboden werden, altijd mijn best gedaan en nu willen ze mij met het salaris van een Primark of Action afdoen. Nee, hier sta ik niet achter, ook omdat er van hun kant niets voor terug komt.’ • Een FNV-lid uit Nijmegen: ‘De bijeenkomsten waren voornamelijk eenrichtingsverkeer. Toen de vragen kwamen was er geen tijd meer. Verder werd verwezen naar de managers voor vragen, maar zij weten net zo min hoe dit verder gaat. Toen er gezegd werd, ‘we kunnen het niet missen want we hebben maar een minimum inkomen’ werd er gezegd ‘ ik kan niet in jullie portemonnee kijken’. Een echte dooddoener dus. Begrip voor de medewerkers is er niet.’


fnv.nl/vd

RAPPORT ENQUÊTERESULTATEN MEDEWERKERS V&D. Over vertrouwen in V&D en de bereidheid van medewerkers om een bijdrage te leveren aan het herstel van V&D

Recommend Documents