PROVINCIE DRENTHE DORPSHUIZEN IN DRENTHE TRENDRAPPORTAGE

PROVINCIE DRENTHE DORPSHUIZEN IN DRENTHE TRENDRAPPORTAGE

RAPPORT // 2014

Colofon Opdrachtgever

Provincie Drenthe

Opdracht

Rapportage over trends in Drentse buurt- en dorpshuizen anno 2012/ 2013. Welke onderwerpen komen af op bestuurders, hoe gaat het met de exploitatie, welke ontwikkelingen zijn waarneembaar in het gebruik en welke ontwikkelingen zijn er in de (financiële) relatie met gemeenten.

Uitgave

STAMM Postbus 954 9400 AZ Assen Telefoon 0592 394 400

BOKD/SDD Kampsweg 4 9418 PE Wijster Telefoon 0592 315 121

Onderzoek en rapportage

Paul van Schie (BOKD/SDD) Jan van der Bij (STAMM) Erwin Matijsen (STAMM)

Datum

April 2014

INHOUDSOPGAVE INLEIDING

6

1

AANPAK ONDERZOEK

8

2

KNELPUNTEN 2.1 Thema 1: activiteiten en vrijwilligers 2.2 Thema 2: exploitatie en commerciële activiteiten

9 9 10

3

DE TOEKOMST VAN DORPSHUIZEN 3.1 Thema 1: activiteiten en vrijwilligers 3.2 Thema 2: exploitatie en commerciële activiteiten

11 11 12

4

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

15

BIJLAGEN  

Benaderde dorpshuizen Vragenlijst

INLEIDING Dorpshuizen zijn een niet weg te denken onderdeel van de meeste dorpen op het platteland. Verenigingen vinden er onderdak, dorpsbewoners kunnen er elkaar ontmoeten en er zijn vaak verschillende voorzieningen onder één dak gebracht. Het eerste dorpshuis in Eelde-Paterswolde (1915) heeft een bepalende rol gespeeld bij de start van emancipatie van de Drentse bevolking. Toen al waren het de vrijwilligers die het dorpshuis bouwden 1 en vorm gaven . De geschiedenis van het dorpshuis laat zien dat de functie van een dorpshuis verandert. Na de oorlog was er behoefte aan verenigingsleven en educatieve en recreatieve activiteiten. Er was dan ook een sterke groei in het aantal dorpshuizen te zien. Al vanaf de jaren ’60 en ’70 is het door afnemende inwoneraantallen en het verlies aan voorzieningen belangrijk om zoveel mogelijk voorzieningen onder één dak te huisvesten. Een proces wat zich ook nu nog voortzet. Het dorpshuis is hiermee niet alleen een ontmoetingsplaats, maar ook een efficiënte manier om 23 voorzieningen te combineren en de kosten te delen. Naast ontmoeten speelt het dorpshuis een belangrijke rol in andere functies zoals informatie- en dienstverlening door bijvoorbeeld 4 zorgaanbieders, woningcorporaties of kinderopvang . Ook de Drentse gemeenten zijn zich bewust van de verschillende functies van een dorpshuis. In de collegeprogramma’s van veel gemeenten valt te lezen dat er naar multifunctionaliteit wordt gestreefd. Soms betekent dit dat oude gebouwen gesloopt worden ten gunste van nieuwbouw of verhuizing naar een gebouw waar meerdere functies worden ondergebracht. Meerdere malen wordt het belang van dorpshuizen en andere ontmoetingsplaatsen voor leefbaarheid genoemd. Behoud van deze structuren is dan ook belangrijk, maar soms is het onvermijdelijk bepaalde voorzieningen te sluiten. Door krimp, veranderende wensen, vergrijzing en veranderende financiële situaties is er niet altijd voldoende draagvlak of draagkracht voor het open houden van een dorpshuis. Aan de andere kant is een teneur waarneembaar dat gemeenten hun maatschappelijk vastgoed willen afstoten en het dorpshuis willen overdragen aan een burgerinitiatief.

LEESWIJZER Deze rapportage is nadrukkelijk niet bedoeld als een diepgravend onderzoek naar de huidige stand van zaken. Samen met een aantal dorpshuizen hebben we vooral een aantal trends waargenomen en is naar oplossingsrichtingen voor knelpunten gekeken. In hoofdstuk 1 geven wij u inzicht in de aanpak van het onderzoek dat door middel van een enquête en verdiepende interviews is uitgevoerd. In hoofdstuk 2 vindt u een overzicht van de belangrijkste knelpunten die dorpshuizen ondervinden. In het derde hoofdstuk gaan wij in op de toekomst van dorpshuizen. De Trendrapportage wordt afgesloten met conclusies en aanbevelingen. Deze zijn vooral bedoeld om u – als vrijwilliger, beleidsambtenaar of anderszins betrokkene bij een dorpshuis – te prikkelen en tot nadenken te stemmen over de toekomst van dorpshuizen.

1

De Vereniging ‘Ons Dorpshuis’. 1915 – 1990, Eelde-Paterswolde. P. Schemerkamp-Stiekema, 1990. Meer dan stenen. Project toekomstbestendige dorpshuizen. LVKK, 2010. Het dorpshuis: van en voor bewoners. De maatschappelijke participatie van dorpsbewoners en de betekenis van het dorpshuis in de dorpen van Littenseradiel. Thissen en Droogleever Fortuijn, 2012. 4 Meer dan stenen. Project toekomstbestendige dorpshuizen. LVKK, 2010. 2 3

6 DORPSHUIZEN IN DRENTHE - TRENDRAPPORTAGE


1.

AANPAK ONDERZOEK

De Trendrapportage is een rapportage over waargenomen trends in Drentse buurt- en dorpshuizen. Bestuurders van dorpshuizen hebben te maken met tal van (maatschappelijke) ontwikkelingen zoals vergrijzing en ontgroening, gemeentelijke bezuinigingen, vertrekkende huurders, dalende belangstelling voor 'traditionele' activiteiten, vinden en binden van vrijwilligers, stijgende (energie) lasten, enz. BOKD/SDD en STAMM keken daarbij naar de impact die deze ontwikkelingen hebben op bedrijfsvoering en exploitatie van de dorpshuizen en hoe de dorpshuizen daar mee omgaan. Drenthe telt 160 buurt- en dorpshuizen. Gezien de beschikbare tijd en middelen hebben de BOKD/SDD en STAMM een selectie gemaakt welke dorpshuizen zouden worden benaderd voor een enquête. Bij de selectie is rekening gehouden met de volgende criteria:   

regionale spreiding; d.w.z. gelijk aantal dorpshuizen in de regio's Noord, Zuidoost en Zuidwest Drenthe; volume; d.w.z. evenredige verdeling tussen grote, middelgrote en kleine dorpshuizen; bedrijfsvoering; d.w.z. van meer beheersmatige tot innovatieve bedrijfsvoering.

Eind 2012 zijn 23 dorpshuizen benaderd om deel te nemen aan de enquête. In totaal hebben 17 van hen de enquête ingevuld en geretourneerd. In Bijlage 1 vindt u een overzicht van de dorpshuizen die door ons zijn benaderd en in Bijlage 2 vindt u de vragenlijst. Uit de retour ontvangen enquêtes bleek dat een aantal thema's door veel dorpshuizen worden gedeeld:    

bijna 2/3 deel van de dorpshuizen ziet de belangstelling voor het activiteitenaanbod afnemen; dorpshuizen ondervinden steeds meer dat het lastiger wordt om voldoende vrijwilligers bij het dorpshuis te betrekken; veel dorpshuizen hebben te maken met gemeenten die subsidies verminderen of minder meebetalen aan de kosten van groot onderhoud; een aantal dorpshuizen ondervinden hinder van gemeentelijke bezuinigingen die tot gevolg hebben dat grote huurders zoals bibliotheken en peuterspeelzalen verdwijnen.

De uitkomsten waren dermate treffend dat we deze thema's als uitgangspunt hebben genomen voor verdiepende, ongestructureerde interviews bij een vijftal dorpshuizen. Doel van die interviews was een beter beeld te krijgen van de problemen en wat dorpshuisbestuurders doen om de problemen het hoofd te bieden. Deze thema's worden verder belicht in hoofdstuk 2 en 3. Door het lage aantal kunnen er geen definitieve uitspraken worden gedaan. De resultaten zijn dus indicatief en niet representatief voor alle dorpshuizen in Drenthe.


2

KNELPUNTEN

2.1

THEMA'S : ACTIVITEITEN EN VRIJWILLIGERS

Het beeld bestaat dat de animo voor activiteiten georganiseerd in of door dorpshuizen over het algemeen afneemt. Ook de resultaten van de enquêtes laten zien dat dit een belangrijk knelpunt is. Een groot deel van de besturen geeft aan zich hier zorgen over te maken. De meesten geven ook aan dat de afgelopen jaren deelname aan de activiteiten is afgenomen. Dit geldt ook voor activiteiten die door anderen (zoals verenigingen) zijn georganiseerd. Tegelijkertijd geeft ook een groot deel van de besturen aan niet goed te weten waar de dorpsbewoners behoefte aan hebben. Toegenomen

Gelijk gebleven

Afgenomen

(Helemaal) mee eens

100%

100%

80%

80%

60%

60%

40%

40%

20%

20%

(Helemaal) mee oneens

0%

0% Deelname aan activiteiten is Aantal activiteiten die andere de afgelopen jaren... partijen bij ons organiseren is…

Wij als bestuur hebben geen Wij weten waar onze zorgen over voldoende dorpsbewoners behoefte aan deelname aan activiteiten hebben

Daarnaast komt in een aantal interviews en uit de opmerkingen in de vragenlijst naar voren dat het lastig is om vrijwilligers te vinden die taken op zich willen nemen. In één van de interviews kwam bijvoorbeeld naar voren dat er behoefte is aan ondersteuning bij het opzetten van nieuwe activiteiten en bij het werven van vrijwilligers. Naast het vinden van vrijwilligers wordt ook een aantal keer aangegeven dat de taken voor vrijwilligers en besturen steeds meer vragen: qua tijd, maar ook qua professionaliteit. Dit legt een extra druk op de vrijwilligers van de dorpshuizen.

2.2

THEMA'S: EXPLOITATIE EN COMMERCIËLE ACTIVITEITEN

Veel dorpshuizen hebben te maken met verminderde subsidies, vertrekkende huurders en gemeenten die niet of minder meebetalen aan onderhoud. De enquêteresultaten bevestigen dit beeld. De meeste besturen (87%) maken zich (veel) zorgen over de exploitatie van de dorpshuizen. Vaak, maar niet altijd, gaan de zorgen ook over groot onderhoud. In ongeveer de helft van de gevallen is er sprake van vaste gebruikers (bijvoorbeeld welzijn, school, bibliotheek of peuterspeelzaal) die zich terugtrekken, waardoor inkomsten teruglopen.


(Helemaal) mee eens

(Helemaal) mee oneens

Niet van toepassing 100% 80% 60% 40% 20% 0% Wij als bestuur hebben geen Wij als bestuur hebben geen zorgen over onze exploitatie zorgen over groot onderhoud

Naast (hoge) onderhoudskosten is een mogelijk ander knelpunt de teruglopende inkomsten. Uit het interview met dorpshuis De Klink: “Vroeger bleven mensen sneller even hangen voor een biertje, nu niet meer. Biljarten, en weg. Mensen lopen ook niet meer zomaar binnen voor een kopje koffie.” En dorpshuis ’t Trefpunt heeft te maken met oplopende kosten: “De vaste kosten zijn enorm toegenomen. Denk bijvoorbeeld aan de kosten voor Buma, Sena en Videma. Maar ook de kosten voor energie -en dan met name gas- zijn enorm toegenomen.” Gerelateerd aan de exploitatie is de mogelijkheid tot ontplooiing van commerciële activiteiten of verhuur van ruimte in het dorpshuis aan commerciële partijen. Velen zouden dit wel willen, maar ervaren obstakels om de plannen waar te maken. De obstakels bestaan met name uit weten regelgeving, die activiteiten die in concurrentie zijn met horecagelegenheden verbiedt of inperkt. Wij zouden graag commerciële activiteiten ontplooien zodat we daarmee onze exploitatie kunnen versterken

Wij staan open voor verhuur van onze ruimte aan commerciële partijen zodat we daarmee onze exploitatie kunnen versterken.

Nee

Nee

38% 31%

69%

56%

Ja, maar we ervaren obstakels om dit te doen

13%

Ja, en we ervaren geen obstakels om dit te doen

19%

Ja, maar we ervaren obstakels om dit te doen

81% 44%

Ja, en we ervaren geen obstakels om dit te doen


3

DE TOEKOMST VAN DORPSHUIZEN

In het vorige hoofdstuk benoemden we thema’s waarin zich knelpunten voordoen: activiteiten en vrijwilligers en exploitatie en commerciële activiteiten. Gelukkig zijn er ook redenen om positief te zijn, zoals het hebben van een goed bestuur, een goede financiële situatie, goede afspraken met gemeente, goede vrijwilligers. In dit hoofdstuk willen wij laten zien dat er naast de knelpunten ook kansen zijn. Net als bij de bedreigingen hanteren we de twee hoofdthema’s ‘Activiteiten en vrijwilligers’ en ‘Exploitatie en commerciële activiteiten’.

3.1

THEMA'S : ACTIVITEITEN EN VRIJWILLIGERS

3.1.1

KEN JE KLANT

Door de jaren heen is de functie van dorpshuizen veranderd (zie inleiding). Ook de behoefte van de mensen verandert. Deelname aan activiteiten neemt veelal af, net als het aantal activiteiten dat door anderen in dorpshuizen wordt georganiseerd. Tegelijkertijd weten besturen vaak niet waar dorpsbewoners behoefte aan hebben. Alhoewel de functie van dorpshuizen door de jaren heen verandert, is er wel één constante factor: dorpshuizen zijn een plaats om te ontmoeten. Echter, ontmoeten kan op vele manieren, en niet elke doelgroep verwacht hierin hetzelfde. Verschillende doelgroepen met verschillende behoeften betekent voor een dorpshuis dat er een gevarieerd aanbod moet zijn. Daarnaast betekent het dat helder moet zijn wát die behoeften dan zijn. Dit kan via bijvoorbeeld een korte vragenlijst, maar vaak is het al genoeg om het oor te luister te leggen in het dorp. In gesprek gaan met de dorpsbewoners kan een veelvoud aan ideeën opleveren (en de kans dat u hulp uit het dorp krijgt!). 3.1.2

VRIJWILLIGERS WERVEN

In de gesprekken komt naar voren dat het werven van vrijwilligers een probleem is. In de enquête komt echter naar voren dat als het gaat om het vinden van hulp voor het organiseren van activiteiten, er weinig problemen zijn. Als er iets moet gebeuren voor activiteiten zijn er altijd mensen te vinden om de klus te klaren

27% 73%

(Helemaal) mee oneens (Helemaal) mee eens

Dit past in een meer algemeen beeld: voor korte klusjes en uitvoerend werk zijn prima vrijwilligers te vinden. Voor meer structurele taken zoals besturen of commissies is dit vaak problematischer. In de vragenlijst kwam ook naar voren dat er tegenwoordig veel gevraagd wordt van vrijwilligers en besturen: het wordt allemaal professioneler, er is veel weten regelgeving en het kan veel tijd kosten. 11 DORPSHUIZEN IN DRENTHE - TRENDRAPPORTAGE

Alhoewel er geen panacee is voor het vinden van vrijwilligers, zijn er wel enkele opties die nu nog niet altijd worden benut. Eén van de krachtigste manieren om vrijwilligers te werven blijft het persoonlijk vragen. Nu is het vaak zo dat dezelfde mensen worden gevraagd (omdat die nu eenmaal bekend zijn bij de huidige vrijwilligers en er bekend om staan dat ze wel willen helpen). Buiten het eigen netwerk zijn er echter ook mensen te vinden die willen helpen, als ze maar gevraagd worden. Hierbij helpt het om niet een klein aantal mensen te vragen langdurige taken op zich te nemen, maar veel mensen te vragen af en toe bij te springen. Een andere manier om meer vrijwilligers te krijgen is het professionaliseren van het werven. Hierbij helpt het om te denken in de vorm van een vacature. In een vacature staat precies beschreven wat voor persoon er wordt gezocht, wat hij of zij moet kunnen, wat de precieze taken zijn, et cetera. Uiteraard hoeft er niet daadwerkelijk een vacature te worden geplaatst, maar door er op deze manier over te denken kan er gerichter gezocht worden en weet de (toekomstige) vrijwilliger ook beter waar hij of zij aan toe is. Wanneer het dorpshuis wordt verzelfstandigd zie je dat de betrokkenheid van de bewoners bij het dorpshuis wordt vergroot. Bewoners gaan het zien als eigen onderneming. Bewoners zien de werkzaamheden die zij voor het dorpshuis verrichten dan minder als 'vrijwilligerswerk'.

Tot slot is het belangrijk om kritisch te blijven: is er altijd een vrijwilliger van het dorpshuis nodig? Als er een activiteit in het dorpshuis is georganiseerd door een andere partij, kunnen de huurders dan zelf de bardienst draaien bijvoorbeeld? Of is het een optie om geregeld een stagiair(e) in te schakelen?

3.2

THEMA'S : EXPLOITATIE EN COMMERCIËLE ACTIVITEITEN

3.2.1

COMMERCIËLE ACTIVITEITEN EN DE DRANK- EN HORECAWET

Veel bestuurders zouden graag meer commerciële activiteiten willen ontplooien, maar zien obstakels. Het belangrijkste obstakel hierin is de Drank en Horecawet en dan met name de bepalingen met betrekking tot paracommercie. In artikel 4 van die wet worden beperkingen opgelegd met betrekking tot (a) de tijden waarop in het dorpshuis alcoholhoudende drank mag worden geschonken; (b) verbod op feesten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen; (c) in het dorpshuis te houden bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van het dorpshuis betrokken zijn. De genoemde beperkingen zijn opgenomen om de belangen van de reguliere horeca te beschermen. Vanaf 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet in werking getreden. Een van de onderdelen van deze nieuwe wet is dat gemeenten verplicht zijn een verordening op te stellen om paracommercie te reguleren. Daarvoor hadden zij tot 1 januari 2014 de tijd. Daarbij gaat de wetgever ervan uit "dat gemeenten de belangrijke maatschappelijke functie van paracommerciële instellingen in acht neemt en geen onnodige beperkingen oplegt daar waar de mededinging niet in het geding is en er geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol, met name aan jongeren." Gemeenten krijgen dus meer ruimte om tegemoet te komen aan de belangen van dorpshuizen. De vraag is of gemeenten die ruimte ook gaan benutten. De BOKD/SDD heeft een ambtelijk dorpshuizen overleg gehad met ambtenaren van Drentse gemeenten. Gemeenten onderkennen het belang van dorpshuizen en andere paracommerciële instellingen. Zij onderkennen ook dat de nieuwe wet meer mogelijkheden biedt om dorpshuizen geen onnodige beperkingen op te leggen als er geen sprake is van oneerlijke mededinging. Het is afwachten of gemeenten ook werkelijk gebruik gaan maken van 12 DORPSHUIZEN IN DRENTHE - TRENDRAPPORTAGE

de ruimte die de nieuwe wet hun biedt. Voor dorpshuizen is het verstandig om met hun eigen gemeente in gesprek te gaan over dit onderwerp. Er bestaan verschillende manieren waarop gemeenten tegemoet zouden kunnen komen aan de dorpshuizen bij het vaststellen van de verordening: 

verbod op feesten van persoonlijke aard niet van toepassing laten zijn in dorpen waar binnen de dorpsgrenzen geen reguliere en vergelijkbare horeca aanwezig is (in dat geval is er immers geen sprake van oneerlijke concurrentie, een driesterren restaurant is geen alternatief voor het dorpshuis);



verlenen van x-aantal ontheffingen per jaar aan dorpshuizen in dorpen waar wel reguliere horeca in het dorp aanwezig is (soms willen mensen graag een feest houden in het dorpshuis en juist niet in het café omdat ze binding hebben met het dorpshuis); voor het dorpshuis zijn dat broodnodige inkomsten.

3.2.2

COMMERCIËLE KANSEN

Tegelijkertijd zijn er ook andere mogelijkheden. Bijvoorbeeld: 

Zoek nieuwe partijen die een deel van je dorpshuis willen huren: ondernemers, zzp’ers, zorgaanbieders, de gemeente met een Wmo-loket, de huisarts die maandelijks een ochtend komt, etc. Daarvoor moet wel ruimte zijn in het bestemmingsplan. Als dat nog niet kan zouden gemeenten moeten meewerken om dat mogelijk te maken.



Biedt meerwaarde: als er tegenover het dorpshuis een café staat, waarom dan concurreren? Help elkaar, werk samen en ontwikkel aanvullende diensten. Het dorp Ansen in gemeente de Wolden is daarvan een mooi voorbeeld. Als iemand zijn verjaardag wil vieren dan kunnen ze overdag terecht in dorpshuis de Bastogne voor een stuk taart en koffie. Willen ze een hapje eten en een borrel drinken, dan kunnen ze terecht in het café-restaurant aan de overkant. Zo verdienen ze beide wat.



Dorpshuizen zien zichzelf graag als huiskamer van het dorp, maar niet alle bewoners van het dorp maken gebruik van het dorpshuis. Sommige dorpshuizen zouden meer inspanningen kunnen plegen om nieuwe activiteiten op te zetten voor nieuwe gebruikersgroepen. Het bestuur van het dorpshuis in Ansen past -met succes- Marketinginstrumenten toe. Naast bestaande activiteiten worden nieuwe meer eigentijdse activiteiten ontwikkeld die nieuwe gebruikersgroepen aanspreken.



Sommige dorpshuizen zouden planmatiger te werk kunnen gaan. Dat geldt met name voor die dorpshuizen waarbij 'het draait zoals het draait' en niet of onvoldoende stil staan bij de functie van het dorpshuis in het dorp (en omliggende dorpen) en wat ze zouden kunnen doen om de functie te waarborgen of te versterken. Het Platform dorpshuizen.nl heeft een stramien ondernemingsplan ontwikkelt. Het SDD kan dorpshuizen adviseren en ondersteunen bij het opstellen daarvan en het opstellen van een meerjaren exploitatieplan.



Een trend die zich al enkele jaren geleden heeft ingezet is de verzelfstandiging van dorpshuizen. Een dorpshuis dat in eigendom is van de gemeente wordt verkocht aan een dorpsbedrijf (bijvoorbeeld in de vorm van een stichting of coöperatie). Idealiter voor een symbolisch bedrag. Het bedrijf probeert daar een renderende onderneming van te maken. In Drenthe worden er voornamelijk stichtingen opgericht. Buiten Drenthe zijn er ook voorbeelden 13

DORPSHUIZEN IN DRENTHE - TRENDRAPPORTAGE

bekend van dorpsbedrijven of dorpscoöperaties. De opties uit de vorige punten kunnen daarbij bijdragen aan een goed verdienmodel. 

3.2.3

Dorpshuizen trekken vaak al middelen aan via bijvoorbeeld fondsen of vanuit het eigen dorp door middel van een stichting ‘vrienden van het dorpshuis. Deze alternatieve financieringsbronnen worden in de toekomst steeds belangrijker. Crowdfunding is daarbij een (nieuwe) optie. Bij Crowdfunding gaat het erom dat de inwoners van het dorp financieel bijdragen aan een dorpsinitiatief. Sociale Media kunnen hier een goede rol bij spelen.

ONDERNEMEND, ACTIEF, CREATIEF

Meer algemeen gesproken gaat het om een ondernemende, actieve en creatieve houding. Het helpt hierbij als een bestuur bestaat uit doeners en denkers, interdisciplinair is (dus meerdere achtergronden) en er geen onderlinge spanningen zijn. Er moeten -kortom- voldoende gekwalificeerde bestuurders en/ of vrijwilligers komen. De ervaring leert dat het vaker wel dan niet lukt om de vereiste competenties bij elkaar te zoeken. Soms maakt de schaal of de demografische samenstelling dat het niet mogelijk is om dat voor elkaar te krijgen. Soms is een dorp eenvoudigweg te klein om aan voldoende gekwalificeerde bestuurders en/ of vrijwilligers te komen. Besturen die zich ondernemend opstellen kunnen problemen en zorgen het hoofd bieden, bijvoorbeeld omtrent de exploitatie van het gebouw. Ook in de interviews, gehouden met een vijftal dorpshuizen, komt dit naar voren. Dorpshuis “De Schalle” stelt bijvoorbeeld: “Of een dorpshuis lekker loopt heeft veel te maken met het bestuur. Zitten de juiste mensen erin? Een gevarieerd bestuur helpt, maar de bestuurders moeten ook actief zijn, in bijvoorbeeld het opzoeken van fondsen, andere mogelijkheden exploreren en actief zijn in de PR.” Ook liggen hier raakvlakken met thema 1: door op een ondernemende manier in te spelen op de behoefte van verschillende doelgroepen worden de kansen om de exploitatie rond te krijgen ook groter. Daarnaast loont het om een actieve, ondernemende houding aan te nemen richting fondsen. Om activiteiten te organiseren kunnen dorpshuizen zich wenden tot verschillende fondsen zoals het Oranjefonds, VSB fonds, Stimuleringsfonds van de Rabobank, enz. Dorpshuizen kunnen hier subsidies aanvragen om verschillende soorten activiteiten te organiseren. Zo heeft Dorpshuis De Klink bijvoorbeeld iemand in het bestuur die fondsen aanschrijft.


4

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

Bestuurders van dorpshuizen staan gesteld voor grote uitdagingen. Het is een hele opgave om het activiteiten aanbod op peil te houden en voldoende vrijwilligers -met name bestuurders- aan het dorpshuis te verbinden. De exploitatie van dorpshuizen staat onder druk en dorpshuizen ervaren obstakels om commerciële activiteiten te ondernemen. Ondanks de gesignaleerde problemen vervullen dorpshuizen nog steeds een onmisbare functie in dorpen en wijken. Ze spelen een belangrijke rol voor de sociale samenhang en als dak voor voorzieningen, verenigingsleven en andere activiteiten. Bestuurders of andere betrokkenen van dorpshuizen bedenken voortdurend oplossingen voor de problemen waarvoor zij zijn gesteld. Dat doen ze allemaal zelf. Maar daar hebben ze soms wel een beetje hulp bij nodig. Van collega dorpshuizen, instellingen en gemeenten. We besluiten met een korte weergave van aanbevelingen en tips. AANBEVELINGEN DORPSHUIZEN Ken je klant en Vrijwilligers     

Maak een overzicht welke doelgroepen in je dorp wonen en welke wel of niet worden bediend door het dorpshuis. Inventariseer wat de behoeften zijn, via een gesprek of bijvoorbeeld een vragenlijst; dat kan zowel voor bestaande als potentiële klanten. Kijk vooral ook buiten het eigen netwerk om zo de groep potentiële vrijwilligers te vergroten. Professionaliseer het vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld door het opstellen van een vacaturetekst en wervingsplan. Maak gebruik van deskundigheidsbevordering die over dit onderwerp wordt aangeboden.

Exploitatie en Commerciële activiteiten       

Ga planmatig aan de slag en stel een ondernemingsplan op. Zoek nieuwe partijen die willen huren (als dit in het bestemmingsplan past). Ontplooi nieuwe activiteiten voor nieuwe gebruikersgroepen. Ga in gesprek met gemeente en horeca over verruiming van de Drank en Horecavergunning. Werk samen met de plaatselijke horeca en biedt meerwaarde. Maak gebruik van deskundigheidsbevordering die over dit onderwerp wordt aangeboden. Denk aan de optie van verzelfstandiging.

AANBEVELINGEN GEMEENTEN Ken je klant en vrijwilligers 

Faciliteren van deskundigheidsbevordering op deze onderwerpen voor vrijwillige bestuurders.


Exploitatie en Commerciële kansen 

 

De nieuwe Drank- en Horecawet biedt gemeenten de kans om meer tegemoet te komen aan de belangen van dorpshuizen. Om zowel rekening te kunnen houden met de reguliere horeca en de paracommerciële instellingen is maatwerk per dorp het devies. Help het mogelijk te maken een bestemmingsplan te wijzigen als het dorpshuis nieuwe - niet maatschappelijke- huurders heeft gevonden. Faciliteren van deskundigheidsbevordering op deze onderwerpen voor vrijwillige bestuurders.


BIJLAGEN Dorpshuizen die een enquête hebben ontvangen of waar een gesprek is gevoerd. Plaats Wapserveen Ekehaar Dalerpeel Barger Compascuum Nieuw Dordrecht Eexterveensche kanaal Tynaarlo Norg Een Wilhelminaoord Ansen De groeve Schipborg Holthe, Lieving, Makkum Hooghalen Linde Roderwolde Zwiggelte Hollandseveld Nijeveen Nieuw Roden Valthermond Hijken

Naam dorpshuis De Wiekslag De Eekhof De Breiberg [interview] De Collink De Klink [interview] De Kiep t Achterhoes De Brinkhof De Boswal Ons Dorpshuis De Bastogne [interview] Klein Kruierij Schipborg ‘t Trefpunt [interview] Hoalerhoes Linde Roderwolde De Schuur Het Anker De Schalle [interview] Nij Roon De Wenakker De Dorpshoeve


PROVINCIE DRENTHE DORPSHUIZEN IN DRENTHE TRENDRAPPORTAGE

Recommend Documents